QUAN HEÄ PHAÙP LUAÄT

XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA

 Noäi dung

I- Khaùi nieäm quan heä phaùp luaät

II- Thaønh phaàn cuûa quan heä phaùp luaät
III- Các điều kiện làm phát sinh, thay
đổi, chất dứt quan hệ pháp luật
 I- Khaùi nieäm quan heä phaùp luaät

1. Ñònh nghóa quan heä phaùp luaät

2. Ñaëc ñieåm cuûa quan heä phaùp luaät
3. Phaân loaïi quan heä phaùp luaät
1- Ñònh nghóa quan heä phaùp luaät

☏ Quan heä phaùp luaät laø caùc quan heä

xaõ hoäi ñöôïc caùc quy phaïm phaùp luaät
ñieàu chænh laøm cho caùc beân tham gia
coù quyeàn vaø nghóa vuï phaùp lyù.
 2- Ñaëc ñieåm cuûa quan heä phaùp luaät
Cho caùc quan heä xaõ hoäi sau:
1, Coâng daân A (nam giôùi, 20 tuoåi) vaø coâng daân B
(nöõ giôùi, 18 tuoåi), coøn ñoäc thaân, thương yeâu
nhau, cùng nhau tới nhà thờ tổ chức lễ cưới.
2, Chị X (45 tuổi) làm nội trợ, ra chợ mua rau
muống.
3, P là kỹ sư xây dựng, 30 tuổi, tôùi cô quan nhaø nöôùc
coù thaåm quyeàn ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp
tö nhaân.
Haõy xaùc ñònh: Ñaâu laø quan heä phaùp luaät? Ñieåm
khaùc bieät giöõa quan heä phaùp luaät vôùi caùc quan
heä xaõ hoäi khaùc?
✄Nhaän xeùt
Là loại quan hệ xã hội
có ý chí
Quan
heä Mang tính giai cấp sâu sắc
phaùp
luaät Nội dung của QHPL được
cấu thành bởi quyền & NVụ Plý
đöôïc ñaûm baûo thöïc hieän
bôûi nhaø nöôùc
3- Phaân loaïi quan heä phaùp luaät

 Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa

quyeàn vaø nghóa vuï giöõa caùc beân tham
gia
QHPL ñôn giaûn QHPL phöùc taïp

Quyeàn, nghóa vuï Quyeàn, nghóa vuï

moät chieàu song phöông
Phaân loaïi quan heä phaùp luaät (tiếp)

 Caên cöù vaøo ñaëc tröng cuûa söï taùc ñoäng

QHPL ñieàu chænh QHPL baûo veä

Hình thaønh töø Hình thaønh töø

QPPL ñieàu chænh QPPL baûo veä
 Phaân loaïi quan heä phaùp luaät

 Caên cöù vaøo tính chaát, nghóa vuï phaùp

lyù

QHPL tích cöïc QHPL thuï ñoäng

Chuû theå thöïc hieän Chuû theå thöïc hieän

nghóa vuï baèng nghóa vuï baèng
haønh vi tích cöïc khoâng haønh ñoäng
 II- Thaønh phaàn cuûa
quan heä phaùp luaät
 1- Chuû theå cuûa quan heä phaùp luaät
 2- Noäi dung cuûa quan heä phaùp luaät

 3- Khaùch theå cuûa quan heä phaùp luaät

 1- Chuû theå cuûa QHPL

* Khaùi nieäm
Coù naêng löïc
Caù nhaân, Tham gia
chuû theå QHPL
Toå chöùc

Chuû theå
cuûa QHPL
 * Naêng löïc chuû theå cuûa QHPL
 Goàm hai yeáu toá:
+ Naêng löïc phaùp luaät: laø khaû naêng chuû
theå coù caùc quyeàn hoaëc nghóa vuï phaùp lyù
nhaát ñònh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
+ Naêng löïc haønh vi: laø khaû naêng cuûa chuû
theå baèng haønh vi cuûa mình tham gia
quan heä phaùp luaät vaø thöïc hieän quyeàn,
nghóa vuï phaùp lyù theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät.
 * So saùnh NLPL vaø NLHV
Yeáu toá Gioáng Khaùc nhau
nhau
Naêng löïc -Laø khaû NLPL: khaû naêng
naêng cuûa coù quyeàn, nghóa vuï
phaùp luaät
chuû theå
Naêng löïc - Theo quy NLHV: khaû naêng
ñònh cuûa baèng haønh vi cuûa
haønh vi
phaùp luaät mình thöïc hieän
quyeàn vaø nghóa vuï
Thôøi ñieåm xuaát hieän, chấm dứt caùc yeáu
toá thuoäc naêng löïc chuû theå của cá nhân
Yeáu toá Naêng löïc Naêng löïc
phaùp luaät haønh vi
Thời điểm
Xuất hiện Thoâng thöôøng -Ñoä tuoåi
laø töø luùc ñöôïc -Khaû naêng nhaän
sinh ra thöùc
Chấm dứt Khi cá nhân Khi cá nhân chết
đó chết hoặc theo quy định
của pháp luật
Thôøi ñieåm xuaát hieän, chấm dứt caùc yeáu
toá thuoäc naêng löïc chuû theå của tổ chức
Yeáu toá Naêng löïc Naêng löïc
phaùp luaät haønh vi
Thời điểm
Xuất hiện - Xuất hiện đồng thời khi tổ
chức được thành lập hợp pháp;
- Phạm vi: theo quy định của PL
Chấm dứt Khi tổ chức chấm dứt sự tồn tại:
(giải thể, phá sản v.v..)
 2- Noäi dung cuûa QHPL

 Quyeàn chuû theå

- Khaû naêng thöïc hieän haønh vi nhaát ñònh do
quy phaïm phaùp luaät töông öùng quy ñònh.
- Khaû naêng yeâu caàu chuû theå khaùc toân troïng
quyeàn, nghóa vuï; chaám döùt haønh vi caûn trôû
quyeàn, nghóa vuï.
- Khaû naêng yeâu caàu cô quan nhaø nöôùc coù thaåm
quyeàn can thieäp, baûo veä quyeàn, lôïi ích
 Noäi dung cuûa QHPL (tiếp)

 Nghóa vuï chuû theå

- Phaûi thöïc hieän moät soá yeâu caàu nhaát ñònh do
QPPL xaùc ñònh nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa
chuû theå khaùc.
- Kieàm cheá khoâng thöïc hieän haønh vi bò caám
- Phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù khi xöû söï
khoâng ñuùng quy ñònh cuûa phaùp luaät
 3- Khaùch theå cuûa QHPL

Lôïi Lôïi ích

Lôïi
ích
ích chính
tinh
vaät trò
chaát thaàn xaõ hoäi
Chuû theå höôùng tôùi
khi tham gia
QHPL
 III- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi,
chất dứt quan hệ pháp luật
Xem xét các tình huống sau:
Tình huống 1: Năm 1990, trường hợp nhiễm HIV
đầu tiên được phát hiện Việt Nam. Năm 1995,
anh C (quê ở tỉnh A) thấy sức khỏe có dấu hiệu
giảm sút bèn đi làm một số xét nghiệm và nhận
được kết luận đã bị nhiễm HIV. Quá đau xót và
hận đời, C thực hiện hành vi cố ý lây truyền HIV
cho người khác.
Theo anh (chị), giữa C và nhà nước có phát sinh
quan hệ pháp luật hình sự hay không? Tại sao?
 Tình huống 2
2, Năm 1993, anh K và chị H tổ chức lễ cưới nhưng do
công việc bận rộn, đi làm xa quê nên không đăng ký kết
hôn. Tháng 01/2004, chị H về quê, rủ anh K về cùng để
đăng ký thì K nói bận không về được, vả lại không cần
thiết phải đăng ký vì đã có 2 mặt con với nhau. H không
yên tâm nên đã nhờ một người quen tới UBND xã, tự
nhận là K để ký vào giấy đăng ký kết hôn cho mình. Sau
đó H về kể lại với K, K rất tức giận, giữa hai người phát
sinh mâu thuẫn. Thời gian sau, họ gửi đơn ra tòa xin ly
hôn.
Theo anh (chị), giữa K và H có phát sinh quan hệ vợ chồng
hay không? Tại sao?
 Tình huống 3
Ông M là giám đốc Công ty TNHH An Khang. Ông
M có người hàng xóm là N, bị bệnh tâm thần
dạng nhẹ nhưng tính tình hiền lành. Thấy gia đình
anh N khó khăn, M đã ký một hợp đồng lao động
tuyển dụng N làm nhân viên tạp vụ. Một hôm làm
việc, do sơ suất, N đã làm vỡ màn hình máy tính
trong phòng hành chính của công ty.
Theo đồng chí, giữa N và Công ty TNHH An
Khang có phát sinh quan hệ pháp luật lao động,
quan hệ pháp luật về bồi thường thiệt hại hay
không? Tại sao?
III- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi,
chất dứt quan hệ pháp luật

1- Quy phạm pháp luật

2- Năng lực chủ thể
3- Sự kiện pháp lý:
- Khái niệm sự kiện pháp lý
- Phân loại sự kiện pháp lý
 - Khaùi nieäm söï kieän phaùp lyù
 Söï kieän phaùp lyù laø:
Ñöôïc quy ñònh trong
Nhöõng quy phaïm phaùp luaät
ñieàu kieän,
hoaøn caûnh, Vieäc xuaát hieän
tình huoáng cuûa hay bieán maát cuûa noù
gaén lieàn vôùi söï phaùt sinh,
ñôøi soáng
thay ñoåi hoaëc chaám döùt
thöïc teá quan heä phaùp luaät
 Phaân loaïi söï kieän phaùp lyù

- Tieâu chí yù chí:

Söï bieán Haønh vi