Professional Documents
Culture Documents
d'b|f:kmLlt
pkef]Qmf d'b|f:kmLlt
1. @)&* c;f]h dlxgfdf jflif{s laGb'ut pkef]Qmf
rf6{ !M jflif{s laGb'ut pkef]Qmf d'b|f:kmLlt
d'b|f:kmLlt $=@$ k|ltzt /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] 8
;f]xL dlxgfdf o:tf] d'b|f:kmLlt #=&( k|ltzt /x]sf] 6
lyof] . ;dLIff dlxgfdf vfB tyf k]o kbfy{ ;d"xsf]
k|ltzt
4
d'b|f:kmLlt #=^# k|ltzt / u}/–vfB tyf ;]jf ;d"xsf] 2
d'b|f:kmLlt $=&@ k|ltzt /x]sf] 5 .
0
2. @)&& c;f]hsf] t'ngfdf @)&* c;f]hdf £o" Tfyf
t]n, df5f tyf df;', bfn tyf u]8fu'8L, ;'tL{hGo j:t'
/ u}/–dlb/fhGo k]o kbfy{ pk;d"xsf] d"Noj[l4 qmdzM ;du| d'b|f:kmLlt vfB tyf k]o kbfy{
#!=^* k|ltzt, !!=(# k|ltzt, !)=&! k|ltzt, !)=!@ u}/–vfB tyf ;]jf
k|ltzt / (=^# k|ltzt /x]sf] 5 .
3. ;dLIff dlxgfdf sf7df8f}+ pkTosfdf #=$* k|ltzt, tflnsf ! M jflif{s laGb'ut pkef]Qmf d'b|f:kmLlt -k|ltzt_
t/fO{df $=)! k|ltzt, kxf8df %=^* k|ltzt / lxdfndf ljj/0f @)&& @)&* @)&*
c;f]h ebf} c;f]h
#=!@ k|ltzt d'b|f:kmLlt /x]sf] 5 . @)&& c;f]hdf oL ;du| d'b|f:kmLlt #=&( #=$( $=@$
If]qx?df qmdzM #=#% k|ltzt, $=$^ k|ltzt, #=)# vfB tyf k]o kbfy{ %=%) @=%& #=^#
k|ltzt / $=#( k|ltzt d'b|f:kmLlt /x]sf] lyof] . u}/–vfB tyf ;]jf @=$^ $=@@ $=&@
1
yf]s d'b|f:kmLlt
4. @)&* c;f]hdf jflif{s laGb'ut yf]s d'b|f:kmLlt #=*# k|ltzt /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf]] ;f]xL dlxgfdf o:tf]
d'b|f:kmLlt *=@^ k|ltzt /x]sf] lyof] .
5. ;dLIff dlxgfdf pkef]Uo j:t', dWojtL{ j:t' / k'FhLut j:t'sf] yf]s d"Noj[l4 qmdzM @=!! k|ltzt, $=%%
k|ltzt / %=*^ k|ltzt /x]sf] 5 . ;dLIff dlxgfdf lgdf{0f ;fdu|Lsf] yf]s d"Noj[l4 !@=#@ k|ltzt /x]sf] 5 .
Tfna tyf Hofnfb/ ;"rsfÍ
6. @)&* c;f]hdf jflif{s laGb'ut tna tyf Hofnfb/ ;"rsfÍ $=(@ k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL
dlxgfdf pQm ;"rsfÍ )=(@ k|ltztn] a9]sf] lyof] . ;dLIff dlxgfdf tna ;"rsfÍ / Hofnfb/ ;"rsfÍ
qmdzM (=$$ k|ltzt / #=^# k|ltztn] a9]sf] 5 .
g]kfn / ef/tsf] pkef]Qmf d'b|f:kmLlt
7. @)&* c;f]hdf jflif{s ljGb'ut pkef]Qmf d'b|f:kmLlt g]kfndf $=@$ k|ltzt / ;g\ @)@! cS6f]a/df ef/tdf
$=$* k|ltzt /x]sf] 5 .
afXo If]q
j}b]lzs Jofkf/
8. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf s'n rf6{ @M j}b]lzs Jofkf/ -tLg dlxgf_
j:t' lgof{t !)(=% k|ltztn] j[l4 eO{ ?=^% 125
ca{ % s/f]8 k'u]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL 100
j[l4b/ -k|ltztdf_
3
rfn' vftf Pjd\ zf]wgfGt/ l:ylt
22. ;dLIff cjlwdf rfn' vftf ?=!%! ca{ &) s/f]8n] 3f6fdf /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf rfn' vftf
?=## ca{ #* s/f]8n] artdf /x]sf] lyof] . cd]l/sL 8n/df cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf @& s/f]8 ((
nfvn] artdf /x]sf] rfn' vftf ;dLIff cjlwdf ! ca{ @* s/f]8n] 3f6fdf /x]sf] 5 .
23. ;dLIff cjlwdf k'FhLut 6«fG;km/ $%=( k|ltztn] sdL cfO{ ?=! ca{ (@ s/f]8 sfod ePsf] 5 eg] v'b
k|ToIf j}b]lzs nufgL &#=% k|ltztn] j[l4 eO{ ?=% ca{ & s/f]8 k'u]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf
k'FhLut 6«fG;km/ ?=# ca{ %^ s/f]8 / v'b k|ToIf j}b]lzs nufgL ?=@ ca{ (@ s/f]8 /x]sf] lyof] .
24. ;dLIff cjlwdf zf]wgfGt/ l:ylt ?=&^ ca{ !$ s/f]8n] 3f6fdf /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf
zf]wgfGt/ l:ylt ?=!)! ca{ ( s/f]8n] artdf /x]sf] lyof] . cd]l/sL 8n/df cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf
*% s/f]8 !) nfvn] artdf /x]sf] zf]wgfGt/ l:ylt ;dLIff cjlwdf ^$ s/f]8 #! nfvn] 3f6fdf /x]sf]
5.
s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rlt
25. @)&* c;f/ d;fGtdf ?=!#(( ca{ @ s/f]8 a/fa/
rf6{ #M s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rlt
/x]sf] s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rlt %=& k|ltztn] -c;f]h d;fGt_
sdL cfO{ @)&* c;f]h d;fGtdf ?=!#!( ca{ #@ 15000
cd]l/sL 8n/ bz nfvdf
s/f]8 sfod ePsf] 5 . cd]l/sL 8n/df o:tf] 12000
;l~rlt @)&* c;f/ d;fGtdf !! ca{ &% s/f]8
9000
/x]sf]df @)&* c;f]h d;fGtdf ^=% k|ltztn] sdL
cfO{ !) ca{ (* s/f]8 sfod ePsf] 5 . 6000
4
ljlgdo b/
29. @)&* c;f/ d;fGtsf] t'ngfdf @)&* c;f]h d;fGtdf cd]l/sL 8n/;Fu g]kfnL ?k}ofF )=( k|ltztn]
cjd"Nog ePsf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf g]kfnL ?k}ofF @=* k|ltztn] clwd"Nog ePsf] lyof] . @)&*
c;f]h d;fGtdf cd]l/sL 8n/ Pssf] vl/b ljlgdo b/ ?=!@)=!@ k'u]sf] 5 . @)&* c;f/ d;fGtdf pQm
ljlgdo b/ ?=!!(=)$ /x]sf] lyof] .
k|b]z ;/sf/
32. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] c;f]h dlxgf;Dddf k|b]z ;/sf/sf] ;|f]t k|flKt ?=@( ca{ $) s/f]8 /x]sf] 5 .
o;dWo] ;+3Lo ;/sf/n] k|b]z ;/sf/nfO{ cg'bfg / ;+3Lo ljefHo sf]ifaf6 afF8kmfF6 x'g] /fh:j;d]t u/L
?=!^ ca{ &! s/f]8 x:tfGt/0f u/]sf] 5 . o; cjlwdf k|b]z ;/sf/x?n] /fh:j / cGo ;|f]taf6 ?=!@ ca{
^( s/f]8 kl/rfng u/]sf 5g\ . o;}u/L, o; cjlwdf k|b]z ;/sf/x?sf] vr{ ?=!$ ca{ !* s/f]8 /x]sf]
5.
df}lb|s l:ylt
d'b|fk|bfo
33. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf lj:t[t rf6{ $M d'b|fk|bfosf] j[l4b/ -c;f]h_
d'b|fk|bfo @=@ k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] -jflif{s ljGb'ut_
25
;f]xL cjlwdf pQm d'b|fk|bfo %=^ k|ltztn] a9]sf]
20
lyof] . jflif{s laGb'ut cfwf/df @)&* c;f]h
j[l4b/ -k|ltzt_
5. 10
;f]xL cjlwdf pQm ;DklQ ?=!)! ca{ ( s/f]8 -&=^ lj:t[t d'b|fk|bfo ;+s'lrt d'b|fk|bfo
k|ltzt_ n] a9]]sf] lyof] .
35. ;dLIff cjlwdf ;l~rt d'b|f @=* k|ltztn] 36]sf]] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf o:tf] d'b|f !=& k|ltztn]
a9]sf]] lyof] . jflif{s laGb'ut cfwf/df @)&* c;f]h d;fGtdf ;l~rt d'b|f )=% k|ltztn] a9]sf]
5.
5
s'n cfGtl/s shf{
36. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf s'n cfGtl/s shf{ %=! k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] jif{{sf] ;f]xL
cjlwdf pQm shf{ @=* k|ltztn] a9]sf] lyof] . jflif{s laGb'ut cfwf/df @)&* c;f]h d;fGtdf o:tf] shf{
@(=& k|ltztn] a9]sf] 5 .
37. ;dLIff cjlwdf df}lb|s If]qsf] lghL If]qdflysf] bfjL &=* k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf
o:tf] bfjL $=@ k|ltztn] a9]sf] lyof] . jflif{s laGb'ut cfwf/df @)&* c;f]h d;fGtdf df}lb|s If]qsf] lghL
If]qdflysf] bfjL #)=& k|ltztn] a9]sf] 5 .
lgIf]k kl/rfng
38. ;dLIff cjlwdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx¿df /x]sf] lgIf]k tflnsf @M a}+s tyf laQLo ;+:yfx?df /x]sf] lgIf]ksf] c+z
!=@ k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf -k|ltztdf_
c;f/ d;fGt c;f]h d;fGt
o:tf] lgIf]k $=( k|ltztn] a9]sf] lyof] . jflif{s laGb'ut lgIf]k 2077 2078 2077 2078
cfwf/df @)&* c;f]h d;fGtdf a}+s tyf ljQLo rNtL 10.0 10.4 9.1 7.7
;+:yfx¿df /x]sf] lgIf]k !&=@ k|ltztn] a9]sf] 5 . art 31.9 34.2 32.8 34.4
d'2tL 48.6 47.0 49.5 50.3
39. @)&* c;f]hdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx¿sf] s'n lgIf]kdf
9.4 8.4
cGo 8.7 7.6
rNtL, art / d'2tLsf] c+z qmdzM &=& k|ltzt, #$=$
k|ltzt / %)=# k|ltzt /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL
cjlwdf o:tf] c+z qmdzM (=! k|ltzt, #@=* k|ltzt / $(=% k|ltzt /x]sf] lyof] .
40. @)&* c;f]h d;fGtdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?sf] s'n lgIf]kdf ;+:yfut lgIf]ksf] c+z $)=% k|ltzt /x]sf]
5 . @)&& c;f]h d;fGtdf o:tf] lgIf]ksf] c+z $#=@ k|ltzt /x]sf] lyof] .
shf{ k|jfx
41. ;dLIff cjlwdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?af6 lghL rf6{ %M lgIf]k tyf shf{ j[l4b/ -c;f]h_
If]qdf k|jflxt shf{ &=& k|ltztn] a9]sf] 5 . cl3Nnf] -jflif{s ljGb'ut_
35
jif{sf] ;f]xL cjlwdf o:tf] shf{ $=) k|ltztn] a9]sf]
30
lyof] . jflif{s laGb'ut cfwf/df @)&* c;f]h
j[l4b/ -k|ltzt_
25
d;fGtdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?af6 lghL If]qtk{m
20
k|jflxt shf{ #!=& k|ltztn] a9]sf] 5 .
15
42. ;dLIff cjlwdf lghL If]qtk{m k|jflxt shf{dWo] 10
jfl0fHo a}+sx?sf] shf{ k|jfx &=$ k|ltztn], ljsf; 5
2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79
a}+sx?sf] shf{ k|jfx !)=@ k|ltztn] / ljQ
sDkgLx?sf] shf{ k|jfx !)=$ k|ltztn] a9]sf] 5 . lgIf]k lghL If]]q tkm{sf] shf{
43. @)&* c;f]h d;fGtdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?sf]
nufgLdf /lx/x]sf] shf{dWo] ^^=^ k|ltzt shf{ 3/ hUufsf] lwtf]df / !@=# k|ltzt shf{ rfn' ;DklQ -s[lif
tyf u}/–s[lifhGo j:t'_ sf] lwtf]df k|jfx ePsf] 5 . @)&& c;f]h d;fGtdf o:tf] lwtf]df k|jflxt shf{sf]
cg'kft qmdzM ^%=( k|ltzt / !@=^ k|ltzt /x]sf] lyof] .
44. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?sf] nufgLdf /x]sf] shf{dWo] s[lif If]qtkm{sf]
shf{ (=! k|ltztn], cf}Bf]lus pTkfbg If]qtkm{sf] shf{ &=! k|ltztn], oftfoft, ;+rf/ tyf ;fj{hlgs ;]jf
If]qtkm{sf] shf{ $=* k|ltztn], yf]s tyf v'b|f Jofkf/ If]qtkm{sf] shf{ &=% k|ltztn] / ;]jf pBf]u If]qtkm{sf]
shf{ %=) k|ltztn] a9]sf] 5 .
6
45. ;dLIff cjlwdf a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?af6 k|jflxt shf{dWo] cfjlws shf{ &=! k|ltztn], cf]e/8«fˆ6 shf{
!#=$ k|ltztn], l8dfG8 tyf rfn' k'FhL shf{ ^=! k|ltztn], l/on :6]6 shf{ -JolQmut cfjf;Lo 3/
shf{;d]t_ %=( k|ltztn]], 6«i6 l/l;6 -cfoft_ shf{ $=& k|ltztn]] / xfo/ kr]{h shf{ #=^ k|ltztn] a9]sf]
5 eg] dflh{g k|s[lt shf{ @=@ k|ltztn] 36]sf] 5 .
t/ntf Joj:yfkg
46. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf l/e;{ l/kf]dfkm{t\ ?=@* ca{ #% s/f]8 / lgIf]k ;+sng pks/0fdfkm{t\
?=#! ca{ ^% s/f]8 u/L s'n ?=^) ca{ t/ntf k|zf]rg ul/Psf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf l/e;{
l/kf]dfkm{t\ ?=^) ca{ t/ntf k|zf]rg ePsf] lyof] .
47. ;dLIff cjlwdf l/kf]dfkm{t\ ?=!*% ca{ %) s/f]8 / :yfoL t/ntf ;'ljwfdfkm{t\ ?=*@@ ca{ ^* s/f]8 u/L
s'n ?=!))* ca{ !& s/f]8 t/ntf k|jfx ul/Psf] 5 .
48. ;dLIff cjlwdf o; a}+sn] ljb]zL ljlgdo ahf/ -jfl0fHo a}+sx?_ df cd]l/sL 8n/ @$ s/f]8 &^ nfv v'b
vl/b u/L ?=@( ca{ &# s/f]8 t/ntf k|jfx u/]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf ljb]zL ljlgdo ahf/af6
cd]l/sL 8n/ ! ca{ @$ s/f]8 v'b vl/b u/L ?=!$& ca{ $# s/f]8 t/ntf k|jfx ul/Psf]
lyof] .
49. ;dLIff cjlwdf cd]l/sL 8n/ ($ s/f]8 laqmL u/L ?=!!! ca{ %# s/f]8 a/fa/sf] ef/tLo ?k}ofF vl/b ePsf]
5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf cd]l/sL 8n/ *$ s/f]8 laqmL u/L ?=(( ca{{ ^$ s/f]8 a/fa/sf] ef/tLo
?k}ofF vl/b ePsf] lyof] .
dlxnf pBdzLn shf{ cGtu{t &# n3' 3/]n' tyf ;fgf pBd 35554 3538.0 - -
xhf/ &* dlxnf pBdLnfO{ k|jfx ePsf] s'n 48890 14875.0 55 680.13
?=^* ca{ #@ s/f]8 shf{ /x]sf] 5 .
;x'lnotk"0f{ shf{sf cGo zLif{s cGtu{t @ xhf/ * ;o !& C0fLsf] ?=# ca{ *) s/f]8 shf{ aSof}tf /x]sf]
5.
52. æJofj;flos lg/Gt/tf shf{ k|jfx sfo{ljlw, @)&&Æ adf]lhd sf]le8–!( k|efljt ko{6g / 3/]n', ;fgf tyf
demf}nf pBd If]qsf] Joj;fo lg/Gt/tfdf ;xof]u k'¥ofpg tL If]qsf >lds tyf sd{rf/Lsf] kfl/>lds
e'QmfgLsf nflu Joj:yf ul/Psf] shf{ @)&* c;f]h d;fGt;Dddf ?=! ca{ % s/f]8 :jLs[t ePsf] 5 .
7
cGt/–a}+s sf/f]af/
53. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] tLg dlxgfdf jfl0fHo a}+sx?sf] ?=&(& ca{ @* s/f]8 / cGo ljQLo ;+:yfx?
-jfl0fHo a}+sx?aLr afx]s_ sf] ?=!@@ ca{ ^! s/f]8 u/L s'n ?=(!( ca{ *( s/f]8sf] cGt/–a}+s sf/f]af/
ePsf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf jfl0fHo a}+sx?sf] ?=#@ ca{ !& s/f]8 / cGo ljQLo ;+:yfx?sf]
?=$* ca{ (* s/f]8 u/L s'n ?=*! ca{ !% s/f]8 cGt/ a}+s sf/f]af/ ePsf] lyof] .
Aofhb/
54. @)&& c;f]hdf (!–lbg] 6«]h/L aLnsf] efl/t cf};t Aofhb/ )=^# k|ltzt /x]sf]df @)&* c;f]hdf $=*^
k|ltzt /x]sf] 5 . jfl0fHo a}+sx?aLrsf] cGt/–a}+s sf/f]af/sf] efl/t cf};t Aofhb/ @)&& c;f]hdf )=!!
k|ltzt /x]sf]df @)&* c;f]hdf $=(% k|ltzt /x]sf] 5 . df}lb|s gLltsf] ;+rfng nIosf] ?kdf lnOg] cf};t
cGt/–a}+s Aofhb/ @)&* c;f]hdf $=(% k|ltzt /x]sf] 5 . cl3NNff] aif{sf] ;f]xL dlxgfdf o:Tff] Aofhb/
)=!& k|ltzt /x]sf] lyof] .
55. jfl0fHo a}+sx?sf] cf};t cfwf/ b/ @)&& c;f]hdf &=&# k|ltzt /x]sf]df @)&* c;f]hdf &=%& k|ltzt
sfod ePsf] 5 . @)&* c;f]hdf jfl0fHo a}+sx?sf] lgIf]ksf] efl/t cf};t Aofhb/ %=$# k|ltzt / shf{sf]
efl/t cf};t Aofhb/ *=^( k|ltzt /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL dlxgfdf o:tf b/x? qmdzM %=$% k|ltzt
/ (=*# k|ltzt /x]sf lyP .
dh{/÷k|flKt
56. ljQLo :yfloTj ;'b[9Ls/0f ug]{ p2]Zon] o; a}+sn] a}+s tyf ljQLo ;+:yf ufEg]÷ufleg] tyf k|flKt ;DaGwL
k|lqmof z'? u/fPkZrft\ @)&* c;f]h d;fGt;Dd s''n @#! a}+s tyf ljQLo ;+:yfx? dh{/÷k|flKt k|lqmofdf
;fd]n ePsf 5g\ . o;dWo] !&@ ;+:yfx?sf] Ohfht vf/]h x'g uO{ %( ;+:yf sfod ePsf 5g\ .
ljQLo kx'Fr
57. s'n &%# :yfgLo txdWo] @)&* c;f]h;Dd &%) txdf jfl0fHo a}+sx?sf zfvf lj:tf/ ePsf 5g\ . @)&&
c;f]h;Dd &$* :yfgLo txdf jfl0fHo a}+sx?sf zfvf lj:tf/ ePsf lyP .
58. o; a}+saf6 Ohfhtk|fKt a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?sf] ;+Vof @)&* c;f]h d;fGtdf !#@ /x]sf] 5 . o; dWo]
@& jfl0fHo a}+s, !* ljsf; a}+s, !& ljQ sDkgL, ^( n3'ljQ ljQLo ;+:yf / ! k"jf{wf/ ljsf; a}+s ;~rfngdf
/x]sf 5g\ . a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?sf] zfvf ;+Vof @)&* c;f/ d;fGtdf !),^*# /x]sf]df @)&* c;f]h
d;fGtdf !!,)#( k'u]sf] 5 -tflnsf $_ .
8
ljB'tLo e'QmfgL sf/f]af/
59. ljB'tLo e'QmfgL k"jf{wf/df ePsf] ljsf;, ljB'tLo e'QmfgL sf/f]af/sf nflu ul/Psf] k|f]T;fxg / ;j{;fwf/0fsf]
ljB'tLo e'QmfgL pks/0f k|of]udf a9\bf] cEof;sf sf/0f ljB'tLo e'QmfgL sf/f]af/ a9\b} uPsf] 5 -tflnsf
%(_ .
k'FhL ahf/
60. @)&& c;f]h d;fGtdf !%^@=% /x]sf] g]K;]
rf6{ ^M g]K;] ;"rsfÍ
;"rsfÍ @)&* c;f]h d;fGtdf @^%&=) k'u]sf] 3300
5. 3100
2900
2700
61. @)&* c;f]h d;fGtdf lwtf]kq ahf/ kF'hLs/0f 2500
?= #&!( ca{ &@ s/f]8 k'u]sf] 5 . @)&& c;f]h 2300
2100
d;fGtdf ahf/ k'FhLs/0f ?=@)*@ ca{ %* 1900
1700
s/f]8 /x]sf] lyof] . 1500
1300
62. @)&* c;f]hdf g]kfn :6s PS;r]Gh 1100
lnld6]8df ;"rLs[t sDkgLx¿sf] ;+Vof @@@
k'u]sf] 5 . ;"rLs[t sDkgLx?dWo] !$% a}+s tyf
ljQLo ;+:yf / aLdf sDkgL /x]sf 5g\ eg] $!
hnljB't\ sDkgL, !( pTkfbg tyf k|zf]wg pBf]u, % xf]6n, % nufgL sDkgL, $ Jofkfl/s ;+:yf / # cGo
;d"xsf /x]sf 5g\ . @)&& c;f]hdf ;"rLs[t sDkgLx¿sf] ;+Vof @)( /x]sf] lyof] .
63. ;"rLs[t sDkgLx¿dWo] a}+s tyf ljQLo ;+:yf / aLdf sDkgLsf] lwtf]kq ahf/ k'F+hLs/0fsf] lx:;f &)=&
k|ltzt /x]sf] 5 . To;}u/L hnljB't sDkgLsf] lx:;f *=^ k|ltzt, nufgL sDkgLsf] &=! k|ltzt, pTkfbg
tyf k|zf]wg pBf]usf] lx:;f $=! k|ltzt, xf]6]nsf] lx:;f !=$ k|ltzt, Jofkfl/s ;+:yfsf] lx:;f )=% k|ltzt
tyf cGo ;d"xsf sDkgLx?sf] lx:;f &=^ k|ltzt /x]sf] 5 .
64. g]kfn :6s PS;r]Gh lnld6]8df @)&* c;f]h;Dddf ;"rLs[t % ca{ (! s/f]8 z]o/sf] r'Qmf d"No ?=%*!
ca{ @^ s/f]8 /x]sf] 5 .
65. cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] t];|f] dlxgf;Dddf ?=## ca{ # s/f]8 a/fa/sf] l8a]Gr/, ?=# ca{ %^ s/f]8
a/fa/sf] ;fwf/0f z]o/, ?=@ ca{ %) s/f]8 a/fa/sf] Do'r'cn km08, ?=! ca{ @* s/f]8 a/fa/sf] af]g; z]o/
/ ?=! ca{ @# s/f]8 a/fa/sf] xsk|b z]o/ u/L s'n ?=$! ca{ ^) s/f]8 a/fa/sf] yk lwtf]kq ;"rLs[t
ePsf 5g\ .
66. ;dLIff cjlwdf g]kfn lwtf]kq af]8{n] ?=# ca{ a/fa/sf] Do'r'cn km08, ?=! ca{ %* s/f]8 a/fa/sf] ;fwf/0f
z]o/, ?=! ca{ @) s/f]8 a/fa/sf] l8a]Gr/ / ?=@$ s/f]8 a/fa/sf] xsk|b z]o/ u/L s'n ?=^ ca{ @ s/f]8
a/fa/sf] lwtf]kq ;fj{hlgs lgisfzgsf nflu cg'dlt lbPsf] 5 .