ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΦΥΣΙΚΗΣ
Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ
MSc. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ

1). Να χαρακτηρίσετε με το γράμμα (Α) τους αγωγούς και με το γράμμα (Μ) τους μονωτές
(Μ) στα σώματα που ακολουθούν :
α) Πλαστικό β) Χαλκός γ) Ξύλο δ) Γυαλί ε) Λάστιχο στ) Σίδηρος

2). Πάνω στον δίσκο του ηλεκτροσκοπίου

βρίσκεται μεταλλική ράβδος ηλεκτρικά ουδέτερη.
Πλησιάζουμε στον δίσκο μια θετικά φορτισμένη

ράβδο. Τι προβλέπετε ότι θα συμβεί και γιατί;

3). Να κυκλώσεις το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Λέγοντας ότι ένα σώμα είναι θετικά φορτισμένο, εννοούμε ότι:

α δεν έχει καθόλου αρνητικά φορτία

β έχει μόνο θετικά φορτία

γ δεν έχει καθόλου ηλεκτρόνια

δ έχει περισσότερα θετικά παρά αρνητικά φορτία

4). Διαθέτουμε πέντε όμοιες μεταλλικές σφαίρες Α,Β,Γ,Δ,Ε. Οι σφαίρες Γ,Δ,Ε είναι αρχικά
αφόρτιστες. Αρχικά η σφαίρα Α έχει θετικό φορτίο 3μC και η σφαίρα B έχει αρνητικό φορτίο
5μC. Φέρνουμε σε επαφή τη σφαίρα Α με τη σφαίρα Γ. Κατόπιν φέρνουμε σε επαφή τη
σφαίρα Γ με τη σφαίρα Ε και τέλος φέρνουμε σε επαφή τη σφαίρα Β με τη σφαίρα Δ.

α) Τι είδος φορτίο έχει η κάθε σφαίρα μετά από αυτή τη διαδικασία;

β) Ποια από τις σφαίρες Α, Γ, Ε έχει μεγαλύτερο φορτίο;

γ) Πόσο είναι το συνολικό φορτίο και των πέντε σφαιρών μετά από αυτή τη διαδικασία;

5). Οι δύο μεταλλικές σφαίρες Α και Β αρχικά εφάπτονται μεταξύ τους και είναι αφόρτιστες.

α) Πλησιάζουμε μια θετικά φορτισμένη σφαίρα Γ στη σφαίρα Α. (όπως στο σχήμα
αριστερά).

Θα συμβεί κάτι (μακροσκοπικά και μικροσκοπικά) στις σφαίρες Α και Β; Εξηγείστε

σχεδιάστε κ.τ.λ
ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

β) Κατόπιν αποχωρίζουμε λίγο μεταξύ τους τις σφαίρες Α και Β. χωρίς να πειράξουμε τη
σφαίρα Γ.(δεξιά)

Θα συμβεί κάτι (μακροσκοπικά και μικροσκοπικά) στις σφαίρες Α και Β; Εξηγείστε

σχεδιάστε κ.τ.λ

γ) Απομακρύνομε τη σφαίρα Γ μακριά από τις Α και Β

Μετά από όλη αυτή τη διαδικασία α) β) γ) οι σφαίρες:

δ) Παραμένουν αφόρτιστες. ε) Αποκτούν θετικό φορτίο; στ) Αποκτούν αρνητικό φορτίο;

ζ) Αποκτούν θετικό φορτίο η Α και αρνητικό φορτίο η Β

η) Αποκτούν θετικό φορτίο η Β και αρνητικό φορτίο η Α

Α Β Α Β
Γ Γ

6). α) Να διατυπώσετε το νόμο του Coulomb και να γράψετε το σχετικό τύπο

β) Ένα φορτίο q1 και ένα φορτίο q2 απέχουν μεταξύ τους 20 cm και τότε έλκονται με
δύναμη 32 Ν. Με πόση δύναμη θα έλκονται αν βρεθούν σε απόσταση 80 cm;

7). Δύο ακίνητα σημειακά ηλεκτρικά φορτία απωθούνται με δύναμη F=4N.Aν διπλασιάσουμε
τα δύο φορτία ταυτόχρονα τότε η δύναμη θα είναι:
α)F=16N β)F=8N γ)F=32N δ)F=4N

8). Δύο σωματίδια Α και Β με θετικά φορτία qA και qB αντίστοιχα απωθούνται με δύναμη
μέτρου F όταν βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους ίση με r. Αν η απόσταση r των
σωματιδίων διπλασιασθεί και αν επίσης διπλασιασθεί το φορτίο του σωματιδίου Α, για να
απωθούνται τα δύο σωματίδια με την ίδια πάλι δύναμη μέτρου F , πρέπει το φορτίο του
σωματιδίου Β:

α) να μείνει αμετάβλητο β) να μηδενιστεί γ) να τετραπλασιαστεί δ) να

διπλασιαστεί ε) τίποτα από τα παραπάνω.

9). Δύο όμοιες μικρές μεταλλικές σφαίρες Α και Β έχουν φορτία q 1= +3·10-6 C και q2
αντίστοιχα , ενώ η μεταξύ τους (ελκτική) ηλεκτρική δύναμη έχει μέτρο F = 12.10-3 N. Τα
κέντρα τους βρίσκονται σε απόσταση r = 3 m .Να υπολογίσετε το φορτίο q2 της σφαίρας Β.
Δίνεται η ηλεκτρική σταθερά K = 9.109 Nm2 / C2 .

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

10). α) Δύο όμοια ακίνητα σφαιρίδια βρίσκονται σε απόσταση r=3 m και έχουν φορτία
Q1=2C και Q2=4C. Να βρεθεί η μεταξύ τους δύναμη.
β) Φέρνω σε επαφή τις δύο σφαίρες και τις ξαναβάζω στη θέση τους (r=3 m). Ποιο είναι το
φορτίο της κάθε σφαίρας και πόση γίνεται τώρα η μεταξύ τους δύναμη;

Δίνεται: Κηλ=9.109 Νm2/C2

11). α) Τρίβουμε ράβδο από εβονίτη με μάλλινο ύφασμα. Η ράβδος φορτίζεται αρνητικά. Τι

φορτίο απέκτησε το μάλλινο ύφασμα; Από ποιο σώμα έφυγαν ηλεκτρόνια και σε ποιο πήγαν;

β) Τρίβουμε γυάλινη ράβδο με πλαστικό. Η ράβδος φορτίζεται θετικά. Τι φορτίο

απέκτησε το πλαστικό; Από ποιο σώμα έφυγαν ηλεκτρόνια και σε ποιο πήγαν;

γ) Φέρνουμε σε επαφή ένα αρνητικά φορτισμένο σώμα με ένα αφόρτιστο. Τι φορτίο θα

αποκτήσει το αφόρτιστο;

12). α) Τι ονομάζεται ηλεκτρικό πεδίο

β) Να σχεδιάσετε τις δυναμικές γραμμές του ηλεκτρικού πεδίου που δημιουργείται

από ένα θετικό σημειακό φορτίο

γ) Να εξηγήσετε γιατί τα άτομα είναι ηλεκτρικά ουδέτερα

13). α) Πότε μια περιοχή του χώρου

ονομάζεται ηλεκτρικό πεδίο;

β) Σε ποιο από τα δύο σχήματα

διακρίνετε ένα ομογενές ηλεκτρικό πεδίο;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Α Β
14). α). Τι είναι οι δυναμικές γραμμές του ηλεκτρικού πεδίου ;

β). Σχεδιάστε τις δυναμικές γραμμές του ηλεκτρικού πεδίου

• Γύρω από αρνητικό φορτίο

• Μεταξύ δύο αντίθετων φορτίων

15). Η δύναμη που ασκείται ανάμεσα σε δύο σημειακά φορτία q1 και q2 τα οποία βρίσκονται
σε απόσταση r είναι ίση με F. Αν αντικαταστήσουμε τα δύο φορτία με τριπλάσια φορτία και

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

τα τοποθετήσουμε σε τριπλάσια απόσταση, τότε η δύναμη που θα ασκείται ανάμεσα στα νέα
φορτία είναι σε σύγκριση με τη δύναμη F Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας:

α. τρεις φορές μεγαλύτερη β. εννιά φορές μεγαλύτερη γ. έξι φορές μεγαλύτερη δ. ίδια

16). Τα δύο φορτία του σχήματος έχουν τιμές q1=4μCκαι

q2=2μC και η μεταξύ τους απόσταση είναι r=2m. Να
σχεδιάσετε και να υπολογίσετε τις δυνάμεις που
ασκούνται μεταξύ τους.

Δίνεται: Κηλ=9.109 Νm2/C2

17). α . Τί ονομάζουμε ηλεκτρικό πεδίο και ποιό ηλεκτρικό πεδίο λέμε ομογενές ;

β . Να διατυπώσετε τις δύο σημαντικές ιδιότητες του ηλεκτρικού φορτίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

1). α). Τι ονομάζουμε ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος; Με ποιο όργανο τη μετράμε; Ποια
είναι η μονάδα έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος;

β). Από μια διατομή ενός αγωγού σε χρόνο t = 30 s ,περνάνε N  6.1020 ηλεκτρόνια.
Πόση είναι η ένταση του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό ;

γ). Αγωγός διαρρέεται από ρεύμα έντασης I  3, 2 A . Πόσα ηλεκτρόνια περνάνε από
μια διατομή του αγωγού σε χρόνο t = 3 s ; (Φορτίο ηλεκτρονίου: qe  1.6.1019 C)

2). Για 2 αντιστάσεις R1 και R2 έγιναν μετρήσεις που φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα.
Να βρείτε τις τιμές των αντιστάσεων R1 και R2.
V (Volt)

R1
20

R2
6

I (A)

10 18

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

3). Στο διπλανό διάγραμμα παριστάνεται γραφικά η

ένταση του ρεύματος I σε συνάρτηση με τη διαφορά
δυναμικού (τάση) V που εφαρμόζεται στα άκρα ενός
αγωγού σταθερής θερμοκρασίας.
α). Ισχύει για τον αγωγό αυτό ο νόμος του Ohm;
Δικαιολόγησε την απάντησή σου.
β). Αν διπλασιαστεί η τάση που εφαρμόζεται στον
αγωγό τότε διπλασιάζεται η αντίστασή του. Συμφωνείς
με την παραπάνω άποψη ή διαφωνείς; Δικαιολόγησε την
επιλογή σου.
γ). Να βρεθεί η ένταση του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό αν εφαρμοστεί τάση V=60 V.

4). Στους πόλους ηλεκτρικής πηγής συνδέεις δύο λαμπτήρες Λ1 και Λ2 σε σειρά. Κλείνεις
το διακόπτη δ οπότε παρατηρείς ότι η ένταση του ρεύματος που περνά από τους δύο
αντιστάτες είναι I=0,2 A. Αν γνωρίζεις ότι οι αντιστάσεις των λαμπτήρων είναι R1=20 Ω και
R2=40 Ω, αφού πρώτα σχεδιάσεις το κλυκλωμα να υπολογίσεις:
α. Τις τάσεις V1 και V2 στα άκρα των λαμπτήρων και την τάση της πηγής.
β. Την ισοδύναμη αντίσταση Roλ του συστήματος των δύο λαμπτήρων.

5). Οι μαθητές σε ένα Σχολικό Εργαστήριο συναρμολόγησαν τα παρακάτω δύο

κυκλώματα.

Γ Γ

V Α V
A
R R
Δ Δ
κύκλωμα A κύκλωμα Β

α). Σε ποιο από τα δύο κυκλώματα, Α ή Β, είναι συνδεδεμένα σωστά τα όργανα;

Δικαιολόγησε.

β). Η συμβατική φορά του ρεύματος είναι από το Γ → Δ ή από το Δ → Γ ;

γ). Αν οι ενδείξεις των οργάνων στο ορθό κύκλωμα είναι 3 Α και 24 V να βρεθεί η
αντίσταση R του κυκλώματος.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

6). Αντιστάτης R1=R συνδέεται στους πόλους γεννήτριας που έχει μόνιμα στους πόλους
της σταθερή τάση V. Αν κατόπιν συνδέσουμε κατά σειρά με τον αντιστάτη R1 άλλον όμοιο
αντιστάτη R2=R, τότε η ένταση του ρεύματος που περνάει από την πηγή:
α. θα διπλασιαστεί. γ. θα υποδιπλασιαστεί.
β. θα παραμείνει σταθερή. δ. θα τετραπλασιαστεί.
Με ποιο από τα παραπάνω συμφωνείτε; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
6ο ΘΕΜΑ
7). Έχουμε τρεις αντιστάσεις R1=15Ω, R2=5Ω και R3=20Ω . Συνδέουμε τις R1 και R2 σε
σειρά και βάζουμε την R3 παράλληλα. Τροφοδοτούμε το κύκλωμα με τάση V.
α) Να σχεδιάσετε το κύκλωμα
β) Να υπολογίσετε την ολική αντίστασή του κυκλώματος.
γ) Αν ο αντιστάτης R2 διαρρέεται από ρεύμα έντασης 2Α να βρεθεί η τάση στα άκρα της
R1 , R2 και της R3.

8). Στο διπλανό κύκλωμα δίνονται VAB=80V, R1=5Ω

και το ρεύμα που διαρρέει την πηγή είναι Ι=20Α.
Να βρείτε:
α). Την ένταση του ρεύματος Ι1 που διαρρέει την R1
β). Την ένταση του ρεύματος Ι2 που διαρρέει την R2
γ). Την αντίσταση R2

9). Τρεις αντιστάτες με αντιστάσεις R1 = 10 Ω, R2 = 20 Ω και R3 = 70Ω συνδέοντα σε

σειρά. Η τάση στα άκρα του αντιστάτη αντίστασης R2 είναι V2 = 40 V. Αφού πρώτα
σχεδιάσετε το κύκλωμα, να βρείτε:
α). την ένταση του ρεύματος που διαρρέει τον αντιστάτη R2,
β). την ισοδύναμη αντίσταση του κυκλώματος,
γ). τις τάσεις στα άκρα των άλλων δύο αντιστατών.

10). Το κύκλωμα του σχήματος τροφοδοτείται από

ηλεκτρική πηγή τάσης V = 120V και όλες οι

αντιστάσεις έχουν την ίδια τιμή 10Ω. Να
υπολογίσετε :
α) την ισοδύναμη αντίσταση του κυκλώματος,
β) το ρεύμα που παρέχει η πηγή στο κύκλωμα.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

1). Σε ηλεκτρικό καταναλωτή αναγράφονται από τον κατασκευαστή, οι ενδείξεις: «200V,

500W»
α). Τι σημαίνουν αυτές οι ενδείξεις;
β). Αν εφαρμόσουμε στα άκρα αυτής της συσκευής τάση 200V, ποια θα είναι η τιμή της
έντασης του ρεύματος που θα τον διαρρέει;

2). Οι αντιστάσεις R1=3Ω, R2=6Ω, του διπλανού σχήματος

έχουν συνδεθεί με πηγή τάσης V=12 V. Να υπολογίσεις:
α). τις εντάσεις των ρευμάτων που διαρρέουν
τις αντιστάσεις και την πηγή.
β). την ηλεκτρική ισχύ που καταναλώνει η κάθε αντίσταση.
γ). την ηλεκτρική ισχύ που παρέχει η πηγή στο κύκλωμα.

3). Δύο αντιστάτες έχουν αντίστοιχα αντιστάσεις R1= 2Ω και R2=4Ω συνδέονται μεταξύ
τους σε σειρά και στα άκρα της συνδεσμολογίας τους συνδέεται πηγή τάσης V=12V. Αφού
σχεδιάσετε το αντίστοιχο σχήμα, υπολογίστε:
α). Το ποσό θερμότητας Q1 που παράγεται σε χρόνο t=3s στον αντιστάτη R1 .
β). Την ισχύ P2 του αντιστάτη R2 .

4). Σε αγωγό αντίστασης R=2Ω εφαρμόζεται τάση V=10 Volt και η θερμική ισχύς που
καταναλώνει είναι PR. Αν στον ίδιο αγωγό εφαρμόσουμε τάση V’=20Volt η θερμική ισχύς PR
θα είναι: 1) 50W , 2) 100W , 3) 200W , 4) 400W.

5). Δύο αντιστάσεις R1=10Ω και R2=40Ω, είναι συνδεδεμένες παράλληλα. Στα άκρα τους
συνδέουμε ηλεκτρική πηγή τάσης V. Αν το ρεύμα που διαρρέει την R1 είναι I1=2A, τότε:

α) Ποιο είναι το ρεύμα που διαρρέει την R2;

β) Ποιο είναι το ρεύμα που διαρρέει την πηγή;
γ) Ποια ισχύ παρέχει η πηγή στο κύκλωμα;

6). Μια ηλεκτρική θερμάστρα έχει αντίσταση R=110Ω και διαρρέεται από ρεύμα Ι=2Α. Να
υπολογίσετε:
α). πόση θερμότητα αποδίδει στο περιβάλλον σε χρόνο t=5h.
β). πόσο θα κοστίσει η λειτουργία της αν 1KWh κοστίζει 0,25 ευρώ.
ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

7). Σε αγωγό αντίστασης R=2Ω εφαρμόζεται τάση V=10 Volt και η θερμική ισχύς που
καταναλώνει είναι PR. Αν στον ίδιο αγωγό εφαρμόσουμε τάση V’=20Volt η θερμική ισχύς PR
θα είναι: 1) 50W , 2) 100W , 3) 200W , 4) 400W.

8). Ηλεκτρικός κινητήρας συνδέεται με πηγή τάσης V=200V οπότε διαρρέεται από ρεύμα
έντασης Ι=2 A. Αν η ωφέλιμη ισχύς του κινητήρα είναι Pωφ=300W, να βρείτε :
α) Την ισχύ που δαπανά ο κινητήρας.
β) Την ηλεκτρική ενέργεια που μετατρέπεται σε θερμότητα από τον κινητήρα σε χρόνο 10
min .

9). Σε ένα σπίτι κάθε μέρα λειτουργούν οι παρακάτω ηλεκτρικές συσκευές:

 Ο ηλεκτρικός θερμοσίφωνας ισχύος 2KW για μιάμιση ώρα.
 Τέσσερις λάμπες ισχύος 100 Watt για πέντε ώρες η κάθε μία.
 Ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής ισχύος 100W για χρόνο 10h.
 Η ηλεκτρική κουζίνα ισχύος 4KW για μία ώρα.
Η εταιρεία παροχής ηλεκτρικής ενέργειας (Δ.Ε.Η.) χρεώνει 0,25 € (ευρώ) την κιλοβατώρα
ΚWh. Να βρεις πόσο κοστίζει η λειτουργία των παραπάνω συσκευών για μία μέρα.

10). Μεταλλικός αγωγός τροφοδοτεί με ρεύμα έντασης Ι = 2Α μία ηλεκτρική συσκευή

(καταναλωτή) για χρόνο t = 40 s.

α). Υπολογίστε το ηλεκτρικό φορτίο που μεταφέρεται στη συσκευή στον παραπάνω
χρόνο.

β). Βρείτε την ηλεκτρική ενέργεια που μεταφέρεται στη συσκευή στον παραπάνω χρόνο
αν η ηλεκτρική τάση στα άκρα της είναι V = 15Volt.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

1). α). Πότε λέμε ότι ένα σώμα εκτελεί ταλάντωση ; Να δώσετε ένα παράδειγμα
ταλάντωσης από την καθημερινή ζωή .
β). Τι ονομάζουμε περίοδο και τι συχνότητα σε μία ταλάντωση ;

2). Ένα ελατήριο στο οποίο έχουμε κρεμάσει ένα σώμα μάζας m = 0,2Kg εκτελεί
ταλάντωση .Πραγματοποιεί 30 πλήρεις ταλαντώσεις σε χρόνο t = 5 min .

α). Να υπολογίσετε την συχνότητα ταλάντωσης του .

β). Να υπολογίσετε την περίοδο της ταλάντωσης του.

3). Η περίοδος ταλάντωσης ενός απλού εκκρεμούς δίνεται από τον τύπο:
l
T  2
g
Όπου l είναι το μήκος του νήματος και g η επιτάχυνση της βαρύτητας .
α). Με την βοήθεια του τύπου να γράψετε από τι εξαρτάται η περίοδος ενός απλού
εκκρεμούς .
β). Μεταφέρουμε ένα απλό εκκρεμές από την επιφάνεια της θάλασσας στην κορυφή του
Ολύμπου. Τι θα συμβεί με την περίοδο ταλάντωσης του ; Να αιτιολογήσετε την απάντηση
σας .

4). Ένα σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με συχνότητα f = 10 Hz.

α. Πόση είναι η περίοδος της ταλάντωσης;

β. Πόσες πλήρεις ταλαντώσεις κάνει το σώμα σε χρόνο Δt = 1 s;

γ. Πόσο χρόνο κάνει το σώμα για να πάει από τη μία ακραία θέση της ταλάντωσής του
στην άλλη ακραία θέση;

5). Εκκρεμές έχει ρυθμισθεί να πηγαίνει καλά στον Ισημερινό. Αν το εκκρεμές μεταφερθεί
στο Βόρειο πόλο, θα πηγαίνει μπροστά ή πίσω; Γνωρίζετε ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας
είναι μεγαλύτερη στους πόλους από τον Ισημερινό. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

6). Εκκρεμές έχει ρυθμισθεί να πηγαίνει καλά στη Γη. Αν το εκκρεμές μεταφερθεί στη
Σελήνη, θα πηγαίνει μπροστά ή πίσω; Γνωρίζετε ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας είναι
μεγαλύτερη στη Γη απ’ ότι στη Σελήνη. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

7). Η περίοδος ταλάντωσης ενός συστήματος ελατηρίου-σώματος, δίνεται από τη σχέση:

m
T  2
k

Να λύσετε την παραπάνω σχέση:

α) ως προς τη μάζα m του ελατηρίου

β) ως προς τη σταθερά k του ελατηρίου.

8). Η περίοδος ταλάντωσης ενός απλού εκκρεμούς δίνεται από τον τύπο:

l
T  2
g

Όπου l είναι το μήκος του νήματος και g η επιτάχυνση της βαρύτητας .

Να λύσετε την παραπάνω σχέση:

α) ως προς το μήκος του ελατηρίου

β) ως προς την επιτάχυνση της βαρύτητας.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

9). Πως μεταβάλλεται η περίοδος ενός απλού εκκρεμούς όταν:

α. ελαττωθεί το μήκος του νήματος του εκκρεμούς,
β. αν αυξηθεί το πλάτος της ταλάντωσής του,
γ. ελαττωθεί η μάζα του και
δ. το εκκρεμές μεταφερθεί από τους πόλους στον Ισημερινό.

10). α) Ποια κίνηση ονομάζεται ταλάντωση ; Υπό ποιες προϋποθέσεις μια ταλάντωση
ονομάζεται απλή αρμονική ;
β) Ποια σχέση συνδέει τη συχνότητα και την περίοδο μιας ταλάντωσης ;

11). Ένα εκκρεμές έχει συχνότητα 5 Hz. Σε πόσο χρόνο εκτελεί 160 πλήρεις ταλαντώσεις;

12). Να βρείτε την περίοδο και την συχνότητα:

α) του λεπτοδείκτη,

β) του δευτερολεπτοδείκτη ενός ρολογιού.

13). Ένα σώμα με μάζα Μ= 0,2 kg ταλαντώνεται,

δεμένο στο άκρο ενός (οριζόντιου) ελατήριου, όπως
φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Το πλάτος της ταλάντωσης
του σώματος είναι ίσο με 0,2m. Όταν το σώμα διέρχεται
από τη θέση ισορροπίας του έχει ταχύτητα 8 m/s. Το
σώμα αποκτά την εν λόγω ταχύτητα (κατά μέτρο) 10
φορές σε χρόνο 1s.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα να βρεθούν:
α. η περίοδος της ταλάντωσης
β. η συχνότητα της ταλάντωσης
γ. η απόσταση μεταξύ των ακραίων θέσεων της κίνησης (τροχιάς) του σώματος.
δ. η κινητική ενέργεια του σώματος, όταν αυτό περνάει από τη θέση ισορροπίας, η δυναμική
ενέργεια του ελατηρίου στη μέγιστη απομάκρυνσή του και η μηχανική ενέργεια του
συστήματος. (Τριβές αμελητέες).

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ – ΗΧΟΣ

1). Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις σαν σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):
i) Το κύμα μεταφέρει ενέργεια
ii) Το κύμα μεταφέρει ύλη
iii) Στα εγκάρσια κύματα δημιουργούνται πυκνώματα και αραιώματα.
iv) Τα εγκάρσια κύματα διαδίδονται στα στερεά , στα υγρά και στα αέρια.
v) Στα διαμήκη κύματα εμφανίζονται όρη και κοιλάδες

2). α) Ποια κύματα ονομάζονται διαμήκη και ποια εγκάρσια;

β) Πως συμπεραίνουν οι γεωφυσικοί ότι ο πυρήνας της Γης βρίσκεται σε ρευστή
κατάσταση;

3). α) Ένα κύμα διαδίδεται σε κάποιο μέσο. Αν τριπλασιασθεί η συχνότητά του πως θα
μεταβληθεί:
i) η περίοδός του και ii) το μήκος κύματός του;

m
β) Κύμα διαδίδεται με ταχύτητα   15 . Αν η συχνότητά του είναι: f = 5Hz , βρείτε
s
το μήκος κύματος.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

4). Ένα κύμα έχει μήκος κύματος λ=3m και συχνότητα διάδοσης f=10Hz.
α) Να βρείτε την ταχύτητα διάδοσης του κύματος
β) Σε πόσο χρόνο διανύει απόσταση 45 m.

5). α) Τι λέει ο θεμελιώδης νόμος της κυματικής με λόγια και με τύπο; Σε ποια

φυσικά μεγέθη αντιστοιχούν τα σύμβολα του τύπου;

β) Ένα κύμα έχει μήκος κύματος 15 m και περίοδο 0,3 s. Πόση είναι η

ταχύτητα διάδοσης του κύματος;

6). Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις σαν σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):
α. Τα κύματα μεταφέρουν ύλη και ενέργεια.
β. Το μήκος κύματος σε ένα εγκάρσιο κύμα ισούται με την απόσταση μεταξύ δύο
διαδοχικών ορέων ή κοιλάδων.
γ. Η ταχύτητα του κύματος εξαρτάται από το πλάτος του κύματος.
δ. Όσο μεγαλύτερο είναι το πλάτος τόσο περισσότερη ενέργεια μεταφέρεται από ένα
κύμα.
ε. Τα μηχανικά κύματα διαδίδονται στο κενό.
στ. Στο ίδιο μέσο διάδοσης τα εγκάρσια κύματα διαδίδονται με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’
ότι τα διαμήκη.
ζ. Η απόσταση ανάμεσα σε δύο διαδοχικά αραιώματα ενός διαμήκους κύματος είναι
μεγαλύτερη από αυτήν ανάμεσα σε δύο διαδοχικά πυκνώματα.
η. Η απόσταση ενός πυκνώματος από το γειτονικό του αραίωμα είναι ίση με το ένα
τέταρτο του μήκους κύματος.
θ. Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα δεν διαδίδονται στο κενό.
ι. Τα διαμήκη κύματα διαδίδονται σε στερεά, υγρά και αέρια σώματα.
ια. Οι ήχοι που ακούμε έχουν συχνότητα μικρότερη από 20Hz
ιβ. Τα ηχητικά κύματα είναι εγκάρσια κύματα

7). Ένα ηχητικό κύμα διαδίδεται με ταχύτητα υ=340 m/sec. Αν η συχνότητά του είναι
f=100Hz, πόσο είναι το μήκος κύματος; Πόση είναι η περίοδός του; Πόσο απέχουν δύο
διαδοχικά πυκνώματά του;

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

8). Στο σχοινί του σχήματος διαδίδεται ένα

εγκάρσιο κύμα. Αν η απόσταση ΑΓ είναι ΑΓ=75
cm και η συχνότητα της ταλάντωσης είναι 5 Hz να
υπολογίσετε:
α) την περίοδο του κύματος και
β) την ταχύτητα διάδοσης του κύματος.

9). Ένα ηχητικό κύμα που διαδίδεται στον αέρα ταξιδεύει με ταχύτητα υ=340 m/s.
α) Να υπολογίσετε την απόσταση που έχει διανύσει σε 1 ώρα..
β) Αν η συχνότητα του κύματος είναι f=2040 Hz, να προσδιορίσετε την απόσταση μεταξύ
δύο διαδοχικών περιοχών υψηλής πίεσης.

10). α) Να αναφέρετε 2 βασικές διαφορές ανάμεσα στα εγκάρσια και τα διαμήκη κύματα.
β) Πως ορίζεται το μήκος κύματος ;
Με τι ισούται το μήκος κύματος σε ένα εγκάρσιο κύμα ;
γ) Να διατυπώσετε το θεμελιώδη νόμο της κυματικής και να γράψετε την αντίστοιχη
σχέση. Από τι εξαρτάται η ταχύτητα διάδοσης ενός μηχανικού κύματος ;

11). Με τον όρο tsunami (στα Ιαπωνικά σημαίνει: κύμα στο λιμάνι), εννοούμε μια
σειρά από γιγαντιαία κύματα που προκαλούνται από διάφορες αιτίες (υποθαλάσσιους
σεισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις, πυρηνικές δοκιμές, προσκρούσεις μετεωριτών κλπ).
Ένα tsunami κινείται με ταχύτητα 720 Km/h και έχει μήκος κύματος 100 Km. Να βρείτε
την περίοδο και τη συχνότητά του.

ΦΙΟΡΕΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ