You are on page 1of 202

1/202

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
1,1 Αυτοί οἱ λόγοι, οὓς ἐλάλησε Αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι, τοὺς ὁποίους ὁ Μωϋσῆς Αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι, τοὺς ὁποίους εἶπεν ὁ Μωυσῆς πρὸς ὅλον
Μωυσῆς παντὶ Ἰσραὴλ πέραν τοῦ εἶπεν εἰς ὅλον τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν, τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ, ἐνῷ εὑρίσκοντο πέραν τοῦ Ἰορδάνου, εἰς
Ἰορδάνου ἐν τῇ ἐρήμῳ πρὸς ἀνατολικῶς ἀπὸ τὸν Ἰορδάνην, εἰς τὴν πρὸς τὴν ἔρημον τῆς Περαίας, ποὺ ἐορισκεται πρὸς δυσμάς, πλησίον
δυσμαῖς πλησίον τῆς ἐρυθρᾶς δυσμὰς ἔρημον, ἡ ὁποία εὑρίσκεται πλησίον τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. Ἦσαν δηλαδὴ μεταξὺ τῆς ἐρήμου
θαλάσσης ἀνὰ μέσον Φαρὰν τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, εἰς τὴν ἐρῆμον Φαρὰν καὶ τῶν πόλεων Τοφὸλ καὶ Λοβὸν καὶ Αὐλὼν καὶ
Τοφὸλ καὶ Λοβὸν καὶ Αὐλὼν καὶ Φαρὰν καὶ εἰς τὰς πόλεις Τοφόλ, Λοβόν, Καταχρύσεα.
Καταχρύσεα· Αὐλὼν καὶ Καταχρύσεα.
1,2 ἕνδεκα ἡμερῶν ἐκ Χωρὴβ 2 ῞Ενδεκα ἡμερῶν πορεία εἶναι ἀπὸ τὸ ὄρος 2 Ἡ ἀπόστασις ἀπὸ τὸ ὅρος Χωρὴβ ἕως τὴν πόλιν Κάδης
ὁδὸς ἐπ' ὄρος Σηεὶρ ἕως Κάδης Χωρὴβ διὰ τοῦ ὄρους Σηεὶρ μέχρι τῆς Κάδης Βαρνή, μέσῳ τοῦ ὅρους Σηείρ, εἶναι δρόμος κανονικῆς πορείας
Βαρνή. Βαρνή. ἕνδεκα ἡμερῶν.
1,3 Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ 3 Κατὰ τὴν πρώτην τοῦ ἑνδεκάτου μηνὸς τοῦ 3 Κατὰ τὸ τεσσαρακοστὸν λοιπὸν ἔτος ἀπὸ τὴν ἡμέραν τῆς
τεσσαρακοστῷ ἔτει ἐν τῷ τεσσαρακοστοῦ ἔτους ἀπὸ τὴν ἡμέραν τῆς ἐξόδου τῶν Ἑβραίων ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ συγκεκριμένως
ἑνδεκάτῳ μηνὶ μιᾷ τοῦ μηνὸς ἀναχωρήσεως τῶν Ἰσραηλιτῶν ἐκ τῆς τὴν πρώτην ἡμέραν τοῦ ἑνδεκάτου μηνὸς ὡμίλησεν ὁ Μωϋσῆς
ἐλάλησε Μωυσῆς πρὸς πάντας Αἰγύπτου, εἶπεν ὁ Μωϋσῆς πρὸς ὅλους τους πρὸς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας συμφώνως πρὸς ὅλα ἐκεῖνα, ποὺ
υἱοὺς Ἰσραὴλ κατὰ πάντα, ὅσα Ἰσραηλίτας ὅλα ὅσα διέταξεν αὐτὸν ὁ Κύριος τὸν διέταξεν ὁ Κύριος δι' αὐτούς.
ἐνετείλατο Κύριος αὐτῷ πρὸς νὰ εἴπῃ πρὸς αὐτούς.
αὐτούς.
1,4 Μετὰ τὸ πατάξαι Σηὼν 4 Τὰ εἶπεν αὐτὰ ὁ Μωϋσῆς μετὰ τὴν νίκην τῶν 4 Ἡ ὁμιλία αὐτὴ ἔγινεν, ἀφοῦ κατενίκησαν καὶ ὑπέταξαν οἱ
βασιλέα Ἀμορραίων τὸν Ἰσραηλιτῶν ἐναντίον τοῦ Σηὼν τοῦ βασιλέως Ἰσραηλῖται τὸν Σηών, τὸν βασιλέα τῶν Ἀμορραίων, ποὺ
κατοικήσαντα ἐν Ἐσεβὼν καὶ τὸν τῶν Ἀμορραίων, ὁ ὁποῖος κατοικοῦσε εἰς διέμενεν εἰς τὴν Ἐσεβών, καὶ τὸν Ὤγ, τὸν βασιλέα τῆς Βασάν,

2/202
Ὢγ βασιλέα τῆς Βασὰν τὸν Ἐσεβών, καὶ μετὰ τὴν ὑποταγὴν τοῦ Ὤγ, ποὺ διέμενεν εἰς τὴν Ἀσταρὼθ καὶ εἰς τὴν Ἐδραΐν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κατοικήσαντα ἐν Ἀσταρὼθ καὶ βασιλέως τῆς χώρας Βασάν, ὁ ὁποῖος
ἐν Ἐδραΐν, κατοικοῦσε εἰς τὴν πόλιν Ἀσταρὼθ καὶ τὴν
πόλιν Ἐδραΐν.
1,5 ἐν τῷ πέραν τοῦ Ἰορδάνου ἐν 5 Εἰς αὐτὴν τὴν πέραν τοῦ Ἰορδάνου περιοχήν, 5 Καθ' ὃν χρόνον εὑρίσκοντο οἱ Ἑβραῖοι εἰς τὴν περιοχὴν
γῇ Μωάβ, ἤρξατο Μωυσῆς καὶ ἀκριβέστερον, εἰς τὴν χώραν Μωάβ, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, εἰς τὴν χώραν Μωάβ, ἄρχισε νὰ
διοσαφῆσαι τὸν νόμον τοῦτον ἤρχισεν ὁ Μωϋσῆς νὰ ἐξαγγέλλῃ καὶ διευκρινίζῃ καὶ νὰ ἐξηγῇ ὁ Μωϋσῆς τὸν Νόμον αὐτὸν τοῦ
λέγων· ἀποσαφηνίζῃ τὸν Νόμον τοῦτον, λέγων· Κυρίου καὶ νὰ λὲγει τὰ ἑξῆς:
1,6 Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν 6 <Κύριος, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλάλησε πρὸς ἡμᾶς 6 <Ὁ Κύριος καὶ Θεός μας μᾶς ὡμίλησεν εἰς τὸ ὅρος Χωρὴβ καὶ
ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν Χωρὴβ λέγων· εἰς τὸ ὄρος Χωρὴβ καὶ εἶπε· Ἀρκετὸν πλέον εἶπε: <Ἀρκετὰ ἐμείνατε εις τὸ βουνὸ αὐτό.
ἱκανούσθω ὑμῖν κατοικεῖν ἐν τῷ χρόνον παροικήσατε εἰς τὸ ὄρος τοῦτο.
ὄρει τούτω·
1,7 ἐπιστράφητε καὶ ἀπάρατε 7 Στραφῆτε τώρα καὶ ξεκινήσατε, διὰ νὰ 7 Στραφῆτε πρὸς τὰ ἐμπρὸς καὶ ἀναχωρήσατε καὶ
ὑμεῖς καὶ εἰσπορεύεσθε εἰς ὄρος εἰσέλθετε εἰς τὴν ὀρεινὴν περιοχὴν τῶν προχωρήσατε μέσα εἰς τὰ βουνὰ τῶν Ἀμορραίων καὶ πρὸς τοὺς
Ἀμορραίων καὶ πρὸς πάντας Ἀμορραίων, εἰς τὴν χώραν τῶν κατοίκων λαούς, ποὺ κατοικοῦν εἰς τὸ βαθύπεδον Ἄραβα, δίπλα εἰς τὸν
τοὺς περιοίκους Ἄραβα, εἰς ὄρος Ἄραβα, εἰς τὴν ὀρεινὴν καὶ πεδινὴν περιοχὴν Ἰορδάνην, εἰς τὰ βουνὰ καὶ τὰς πεδιάδας καὶ πρὸς τὸν νότον
καὶ πεδίον καὶ πρὸς λίβα καὶ τῆς Χαναάν, εἰς τὸ νότιον μέρος αὐτῆς, εἰς τὸ καὶ εἰς τὰ παράλια τῆς γῆς Χαναὰν καὶ εἰς τὸν Ἀντιλίβανον
παραλίαν γῆν Χαναναίων καὶ δυτικὸν πρὸς τὴν παραλίαν μέρος, πρὸς δὲ καὶ μέχρι τοῦ μεγάλου ποταμοῦ Εὐφράτου>.
Ἀντιλίβανον ἕως τοῦ ποταμοῦ βορρᾶν ἀπὸ τὸ ὄρος Ἀντιλίβανον μέχρι τοῦ
τοῦ μεγάλου Εὐφράτου. Εὐφράτου, τοῦ μεγάλου ποταμοῦ.
1,8 Ἴδετε, παραδέδωκεν ἐνώπιον 8 Ἰδέτε· ἔχω παραδώσει εἰς τὰ χέρια σας τὴν 8 Ρίψατε τὰ βλέμματά σας καὶ ἴδετε! Ὁ Θεὸς ἔχει παραδώσει
ὑμῶν τὴν γῆν εἰσπορευθέντες χώραν αὐτήν. Εἰσέλθετε καὶ κληρονομήσατε ἐμπρός σας τὴν χώραν Χαναάν. <Ἐμβῆτε>, λέγει ὁ Κύριος, <εἰς
κληρονομήσατε τὴν γῆν, ἣν τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν ὡρκίσθην νὰ δώσω εἰς αὐτὴν καὶ κληρονομήσατε τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ὡρκίσθηκα
ὤμοσα τοῖς πατράσιν ὑμῶν, τῷ τοὺς πατέρας σας, τὸν Ἁβραάμ, τὸν Ἰσαὰκ καὶ εἰς τοὺς πατέρας σας, εἰς τὸν Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ, ὅτι
Ἁβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ τὸν Ἰακὼβ καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους των ἔπειτα θὰ τὴν δώσω εἰς αὐτοὺς καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους των μετὰ ἀπὸ
δοῦναι αὐτοῖς καὶ τῷ σπέρματι ἀπὸ αὐτούς. αὐτούς>.
αὐτῶν μετ' αὐτούς.

3/202
1,9 Καὶ εἶπα πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ 9 Κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, ὅτε ἀνεχωρήσαμεν 9 Εἶπα δὲ ἐγὼ πρὸς σᾶς κατὰ τὸν καιρόν, ποὺ ἤμεθα εἰς τὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καιρῷ ἐκείνω λέγων· οὐ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, εἶπα πρός σᾶς, ὅτι δὲν θὰ Σινᾶ, τὰ ἑξῆς: <Δὲν θὰ ἠμπορέσω νὰ σᾶς βαστάζω καὶ νὰ σᾶς
δυνήσομαι μόνος φέρειν ὑμᾶς· ἠμπορέσω μόνος μου νὰ σᾶς ὁδηγῶ καὶ σᾶς ὁδηγῶ μόνος μου.
κυβερνῶ·
1,10 Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν 10 διότι Κύριος ὁ Θεός σας σᾶς ἐπλήθυνε καὶ 10 Ὁ Κύριος καὶ Θεός σας σᾶς εὐλόγησε καὶ σᾶς
ἐπλήθυνεν ὑμᾶς, καὶ ἰδοὺ ἐστε ἰδοὺ ὅτι σήμερον εἶσθε πλῆθος πολύ, ὠσὰν τὰ ἐπολλαπλασίασε καὶ ἰδοὺ ὅτι εἶσθε τώρα ὡς πρὸς τὸ πλῆθος
σήμερον ὡσεὶ τὰ ἄστρο τοῦ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. σὰν τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ.
οὐρανοῦ τῷ πλήθει·
1,11 Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων 11 Εἴθε ὁ Κύριος καὶ Θεὸς τῶν πατέρων σας, 11 Εὔχομαι ὁ Κύριος καὶ Θεὸς τῶν πατέρων σας νὰ προσθέσῃ
ὑμῶν προσθείη ὑμῖν ὡς ἐστὲ νὰ σᾶς εὐλογήσῃ καὶ νὰ σᾶς πληθύνῃ χίλιες χίλιες φορὲς περισσότερον εἰς αὐτό, ποὺ εἶσθε τώρα, καὶ νὰ
χιλιοπλασίως καὶ εὐλογήσαι φορὲς περισσότερον ἀπὸ ὅ,τι εἶσθε σήμερα, σᾶς εὐλογήσῃ, ὅπως σᾶς τὸ ὑπεσχέθη.
ὑμᾶς, καθότι ἐλάλησεν ὑμῖν. ὅπως ἄλλωστε καὶ ἔχει ὑποσχεθῆ πρὸς σᾶς.
1,12 Πῶς δυνήσομαι μόνος 12 Πῶς θὰ ἠμπορέσω ἐγὼ μόνος μου νὰ 12 Πῶς θὰ ἠμπορέσω ὅμως νὰ ὑποφέρω εἰς μόνους τοὺς ὤμους
φέρειν τὸν κόπον ὑμῶν καὶ τὴν βαστάσω ὅλον τὸ βάρος σας, τὴν ὕπαρξιν καὶ μου τὸ βάρος σας καὶ τὰς βιοτικὰς ὑποθέσεις σας καὶ τὰς
ὑπόστασιν ὑμῶν καὶ τὰς τὴν διαβίωσίν σας καὶ τὰς ἀντιδικίας, ποὺ διαφοράς σας;
ἀντιλογίας ὑμῶν; παρουσιάζετε μεταξύ σας;
1,13 Δότε ἑαυτοῖς ἄνδρας σοφοὺς 13 Διὰ τοῦτο καὶ σᾶς εἶπα τότε· ἐκλέξατε διὰ 13 Νὰ διαλέξετε λοιπὸν πρὸς βοήθειάν σας ἄνδρας σοφοὺς καὶ
καὶ ἐπιστήμονας καὶ συνετοὺς τὴν ἐξυπηρέτησίν σας ἄνδρας σοφούς, γνωστικοὺς καὶ συνετοὺς μέσα ἀπὸ τὰς φυλάς σας. Καὶ ἑγὼ
εἰς τὰς φυλὰς ὑμῶν, καὶ ἐπιστήμονας καὶ συνετοὺς ἀπὸ τὰς φυλάς θὰ τοὺς τοποθετήσω εἰς σᾶς ὡς ἀρχηγούς σας>.
καταστήσω ἐφ' ὑμῶν σας, καὶ ἐγὼ θὰ καταστήσω αὐτοὺς ἀρχηγούς
ἡγουμένους ὑμῶν. σας.
1,14 Καὶ ἀπεκρίθητέ μοι καὶ 14 Τότε ἀποκριθήκατε εἰς ἐμὲ καὶ εἴπατε· 14 Καὶ μοῦ ἀπαντήσατε τότε καὶ εἴπατε: <Εἶναι καλὸς ὁ λόγος
εἴπατε· καλὸν τὸ ρῆμα ὃ καλὸν εἶναι αὐτὸ τὸ ἔργον, ποὺ μᾶς εἶπες νὰ αὐτός, ποὺ εἶπες νὰ κάνωμεν>.
ἐλάλησας ποιῆσαι. κάμωμεν.
1,15 Καὶ ἔλαβον ἐξ ὑμῶν ἄνδρας 15 Ἐπῆρα τότε ἀπὸ σᾶς ἄνδρας σοφοὺς καὶ 15 Ἐπῆρα λοιπὸν ἀπὸ σᾶς ἄνδρας σοφοὺς καὶ γνωστικοὺς καὶ
σοφοὺς καὶ ἐπιστήμονας καὶ ἐπιστήμονας καὶ συνετοὺς καὶ ἀνέθεσα εἰς συνετοὺς καὶ τοὺς ἐγκατέστησα, ὥστε νὰ εἶναι ἀρχηγοί σας.

4/202
συνετοὺς καὶ κατέστησα αὐτοὺς αὐτοὺς νὰ σᾶς διοικοῦν, κατέστησα ἀπὸ Τοὺς ἔβαλα ἐπὶ κεφαλῆς χιλίων, ἑκατόν, πενῆντα καὶ δέκα
ἡγεῖσθαι ἐφ' ὑμῶν χιλιάρχους αὐτοὺς μεταξύ σας χιλιάρχους, ἀνθρώπων. Ἐτοποθέτησα καὶ γραμματεῖς καὶ εἰσηγητάς, ποὺ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ ἑκατοντάρχους καὶ ἑκατοντάρχους, πεντηκοντάρχους καὶ γνωρίζουν καὶ διδάσκουν τὸν Νόμον, ὡς βοηθοὺς εἰς τοὺς
πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους ἀρχηγοὺς δέκα ἀνδρῶν, διδασκάλους καὶ δικαστάς σας διὰ τὰς δικαστικὰς ὑποθέσεις σας.
καὶ γραμματοεισαγωγεῖς τοῖς δικαστὰς μεταξύ σας.
κριταῖς ὑμῶν.
1,16 Καὶ ἐνετειλάμην τοῖς κριταῖς 16 Ἔδωσα ἐντολὴν εἰς τοὺς δικαστάς σας κατὰ 16 Καὶ ἔδωσα διαταγὴν κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον εἰς τοὺς
ὑμῶν ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ λέγων· τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, λέγων· Νὰ ἀκούετε μὲ δικαστάς σας καὶ τοὺς εἶπα: <Νὰ ἀκούετε μὲ προσοχὴν τὰς
διακούετε ἀνὰ μέσον τῶν προσοχὴν τὰς μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν σας ὑποθέσεις, ποὺ παρουσιάζονται μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν σας
ἀδελφῶν ὑμῶν καὶ κρίνατε παρουσιαζομένας διαφοράς, νὰ κρίνετε Ἰσραηλιτῶν, καὶ νὰ κρίνετε μὲ δικαιοσύνην τὰς διαφορὰς
δικαίως ἀνὰ μέσον ἀνδρὸς καὶ δικαίως τὰς διαφορὰς μεταξὺ τῶν μεταξὺ ἑνὸς Ἰσραηλίτου καὶ ἐνὸς ἀδελφοῦ του Ἰσραηλίτου, ἢ
ἀνὰ μέσον ἀδελφοῦ καὶ ἀνὰ Ἰσραηλιτῶν, ὅπως ἐπίσης καὶ τὰς μεταξὺ μεταξὺ Ἰσραηλίτου καὶ τοῦ ξένου, ποὺ διαμένει μαζί του καὶ
μέσον προσηλύτου αὐτοῦ. αὐτῶν καὶ ξένου τινός. σέβεται τὴν θρησκείαν του.
1,17 Οὐκ ἐπιγνώσῃ πρόσωπον ἐν 17 Κατὰ τὴν δίκην δὲν θὰ λαμβάνῃς ὑπ' ὄψει 17 Δὲν θὰ λαμβάνῃς ὑπ' ὄψιν σου τὸ πρόσωπον διὰ τὴν
κρίσει, κατὰ τὸν μικρὸν καὶ κατὰ σου πρόσωπον. ῞Οπως θὰ κρίνῃς τὸν ταπεινὸν ἔκδοσιν τῆς ἀποφάσεώς σου. Θὰ κρίνῃς καὶ τὸν μικρὸν καὶ
τὸν μέγαν κρινεῖς, οὐ μὴ καὶ ἄσημον, ἔτσι θὰ κρίνῃς τὸν ἀξιωματοῦχον ἄσημον ὅπως καὶ τὸν μεγάλον καὶ ἐπίσημον. Δὲν θὰ
ὑποστείλῃ πρόσωπον ἀνθρώπου, καὶ ἐπίσημον. Δὲν θὰ συστέλλεσαι καὶ δὲν θὰ ὑπολογίσῃς πρόσωπον ἀνθρώπου, διότι ἡ κρίσις εἶναι τοῦ
ὅτι ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ ἐστι· καὶ τὸ δυστάζῃς ἐνώπιον οὐδενὸς ἀπὸ τοὺς Θεοῦ καὶ σὺ ὁ Κριτὴς ἐνεργεῖς ἐκ μέρους του. Καὶ ἐὰν κάποια
ρῆμα, ὃ ἐὰν σκληρὸν ᾗ ἀφ' ὑμῶν, διαδίκους, διότι ἡ απονομὴ δικαιοσύνης εἶναι ὑπόθεσις σᾶς φαίνεται πολὺ σοβαρὰ καὶ δὲν ἠμπορεῖτε νὰ
ἀνοίσετε αὐτὸ ἐπ' ἐμέ, καὶ ἔργον Θεοῦ. Εὰν δὲ καὶ παρουσιασθῇ καμμιὰ ἀποφασίσετε δι’ αὐτήν, νὰ τὴν ἀναφέρετε εἰς ἑμὲ καὶ θὰ
ἀκούσομαι αὐτό. δύσκολος ὑπόθεσις, θὰ ἀναφέρετε εἰς ἐμὲ τὴν ἀκούσω καὶ θὰ ἀναλάβω τὸ θέμα ἐγώ>.
ὑπόθεσιν αὐτήν· ἐγὼ θὰ τὴν ἐξετάζω, θὰ τὴν
κρίνω καὶ θὰ ἀποφασίζω.
1,18 Καὶ ἐνετειλάμην ὑμῖν ἐν τῷ 18 Κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον σᾶς ἔδωσα 18 Καὶ σᾶς διέταξα κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅλας τὰς ἐντολάς,
καιρῷ ἐκείνῳ πάντας τοὺς ἐντολὴν δι' ὅλα ὅσα πρέπει νὰ κάμετε. ποὺ πρέπει νὰ τηρήσετε.
λόγους, οὓς ποιήσετε.
1,19 Καὶ ἀπάραντες ἐκ Χωρὴβ 19 Ἐξεκινήσαμεν ἀπὸ τὸ ὄρος Χωρήβ, 19 Καὶ ἀφοῦ ἐξεκινήσαμεν ἀπὸ τὸ ὅρος Χωρήβ, ἐπεράσαμεν
ἐπορεύθημεν πᾶσαν τὴν ἔρημον ἐβαδίσαμεν ὅλην τὴν μεγάλην καὶ φοβερὰν ὅλην ἐκείνην τὴν μεγάλην καὶ φοβερὰν ἔρημον, τὴν ὁποίαν

5/202
τὴν μεγάλην καὶ τὴν φοβερὰν ἐκείνην ἔρημον, τὴν ὁποίαν εἴδατε, ἐγνωρίσατε ἀπὸ κοντά, καθὼς ἐβαδίζαμεν πρὸς τὰ βουνὰ τῶν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐκείνην, ἣν εἴδετε, ὁδὸν ὄρους ἐπορεύθημεν πρὸς τὴν κατεύθυνσιν τοῦ ὄρους Ἀμορραίων, συμφώνως πρὸς τὰς ὁδηγίας ποὺ μᾶς ἔδωσε
τοῦ Ἀμορραίου, καθότι τῶν Ἀμορραίων, ὅπως μᾶς διέταξεν ὁ Κύριος Κύριος ὁ Θεός μας. Καὶ ἐφθάσαμεν εἰς τὴν πόλιν Κάδης
ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ Θεός μας, καὶ ἤλθομεν ἕως τὴν πόλιν Βαρνή.
ἡμῖν, καὶ ἤλθομεν ἕως Κάδης Κάδης Βαρνή.
Βαρνή.
1,20 Καὶ εἶπα πρὸς ὑμᾶς· ἤλθατε 20 Καὶ εἶπα πρὸς σᾶς· ἐφθάσατε ἕως τὸ ὄρος 20 Καὶ εἶπα τότε πρὸς σᾶς: <Ἐφθάσατε ἤδη μέχρι τὰ βουνὰ τῶν
ἕως τοῦ ὄρους τοῦ Ἀμορραίου, ὃ τῶν Ἀμορραίων, σύνορον τῆς Χαναάν, τὴν Ἀμορραίων, ποὺ σᾶς τὰ δίδει Κύριος ὁ Θεός μας.
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν δίδωσιν ὁποίαν ὁ Κύριος παραδίδει τώρα εἰς σᾶς.
ὑμῖν.
1,21 Ἴδετε, παραδέδωκεν ἡμῖν 21 Ἰδέτε! Ὁ Κύριος καὶ Θεός σας ἔχει πλέον 21 Κυττάξατε! Ὁ Κύριος καὶ Θεός σας μᾶς παρέδωσεν ἐμπρός
Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν πρὸ παραδώσει εἰς τὰ χέρια σας τὴν χώραν αὐτήν. σας τὴν χώραν αὐτήν. Ἀνεβῆτε καὶ κατακτήσατέ την, ὅπως
προσώπου ὑμῶν τὴν γῆν· Εἰσέλθετε εἰς αὐτήν, κυριεύσατέ την ὡς ἀκριβῶς σᾶς εἶπε ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σας. Μὴ
ἀναβάντες κληρονομήσατε, ὃν κληρονομίαν σας, ὅπως εἶπεν εἰς σᾶς ὁ Θεὸς φοβεῖσθε καὶ μὴ δειλιάσετε>.
τρόπον εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς τῶν τῶν προγόνων σας. Μὴ φοβηθῆτε κανένα καὶ
πατέρων ὑμῶν ὑμῖν· μὴ φοβεῖσθε μὴ δειλιάσετε.
μηδὲ δειλιάσητε.
1,22 Καὶ προσήλθατέ μοι πάντες 22 Ἤλθατε τότε πρὸς ἐμὲ ὅλοι καὶ μοῦ εἴπατε· 22 Μὲ ἐπλησιάσατε τότε ὅλοι καὶ εἴπατε: <Ἂς στείλωμεν πρὶν
καὶ εἴπατε· ἀποστείλωμεν Πρὶν ἡμεῖς εἰσέλθωμεν, ἂς ἀποστείλωμεν ἀπὸ ἡμᾶς εἰς τὴν χώραν ἄνδρας, διὰ νὰ περιοδεύσουν καὶ
ἄνδρας προτέρους ἡμῶν, καὶ ἄνδρας κατασκόπους νὰ ἐπιθεωρήσουν κατασκοπεύσουν πρὸς χάριν μας τὴν χώραν καὶ νὰ μᾶς
ἐφοδευσάτωσαν ἡμῖν τὴν γῆν καὶ ἐρευνήσουν τὴν χώραν καὶ νὰ μᾶς πληροφορήσουν, ὅσον ἀφορᾷ τὸν δρόμον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον θὰ
καὶ ἀναγγειλάτωσαν ἡμῖν δώσουν πληροφορίαν διὰ τὴν ὁδόν, ἀπὸ τὴν ἀναβῶμεν εἰς τὴν χώραν, καὶ τὰς πόλεις, εἰς τὰς ὁποίας
ἀπόκρισιν τὴν ὁδόν, δι' ἧς ὁποίαν θὰ διαβῶμεν πρὸς αὐτὴν καὶ διὰ τὰς πρόκειται νὰ εἰσέλθωμεν>.
ἀναβησόμεθα ἐν αὐτῇ, καὶ τὰς πόλεις, εἰς τὰς ὁποίας θὰ εἰσέλθωμεν.
πόλεις εἰς ἃς εἰσπορευσόμεθα εἰς
αὐτάς.
1,23 Καὶ ἤρεσεν ἐναντίον μου τὸ 23 Μοῦ ἤρεσεν αὐτὴ ἡ πρότασίς σας καὶ 23 Καὶ ἐφάνη εἰς ἐμὲ ἀρεστὴ ἡ πρότασίς σας καὶ ἐπῆρα διὰ τὸν

6/202
ρῆμα, καὶ ἔλαβον ἐξ ὑμῶν ἐξέλεξα ἀπὸ σᾶς δώδεκα ἄνδρας, ἕνα ἀπὸ σκοπὸν αὐτὸν δώδεκα ἄνδρας ἀπὸ σᾶς, ἕνα ἂνδρα ἀπὸ κάθε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
δώδεκα ἄνδρας, ἄνδρα ἕνα κατὰ κάθε φυλήν. φυλήν.
φυλήν.
1,24 Καὶ ἐπιστραφέντες 24 Αὐτοὶ δὲ ἐτράπησαν πρὸς τὴν Χαναάν, 24 Καὶ ἀφοῦ ἐστράφησαν πρὸς τὸ βουνό, ποὺ ἀποτελεῖ
ἀνέβησαν εἰς τὸ ὄρος καὶ ἀνέβησαν πρὸς τὴν ὀρεινὴν χώραν τῆς σύνορον τῆς Χαναάν, ἀνέβηκαν εἰς αὐτὸ καὶ ἦλθαν μέχρι τὴν
ἤλθοσαν ἕως Φάραγγος βότρυος Παλαιστίνης, ἔφθασαν μέχρι τῆς κοιλάδας, Φάραγγα τοῦ βότρυος μὲ τὰ ὀνομαστὰ ἀμπέλια καὶ τὴν
καὶ κατεσκόπευσαν αὐτήν. ποὺ ὀνομάζεται <Φάραγξ Βότρυος>, καὶ κατεσκόπευσαν.
κατεσκόπευσαν τὴν χώραν.
1,25 Καὶ ἐλάβοσαν ἐν ταῖς χερσὶν 25 Ἐπῆραν εἰς τὰ χέρια των ἀπὸ τὸν καρπὸν 25 Καὶ ἐπῆραν εἰς τὰ χέρια των δείγματα ἀπὸ τοὺς καρποὺς
αὐτῶν ἀπὸ τοῦ καρποῦ τῆς γῆς τῆς γῆς αὐτῆς, ἔφεραν αὐτὸν ὡς δεῖγμα πρὸς τοῦ τόπου καὶ τὰ ἔφεραν καὶ τὰ παρουσίασαν ἐμπρς μας καὶ
καὶ κατήνεγκαν πρὸς ὑμᾶς καὶ ἡμᾶς καὶ ἔλεγαν· Εὔφορος καὶ πλουσία εἶναι ἡ ἔλεγαν: <Ἡ χώρα, ποὺ μᾶς δίδει Κύριος ὁ Θεός μας, εἶναι
ἔλεγον· ἀγαθὴ ἡ γῆ, ἣν Κύριος ὁ χώρα αὐτή, τὴν ὁποίαν μᾶς δίδει ὁ Κύριος. πλούσια καὶ εὔφορος>.
Θεὸς ἡμῶν δίδωσιν ἡμῖν.
1,26 Καὶ οὐκ ἠθελήσατε 26 Ἀλλὰ σεῖς δὲν ἠθελήσατε νὰ εἰσέλθετε εἰς 26 Σεῖς ὅμως δὲν ἠθελήσατε νὰ ἀνεβῆτε εἰς τὴν χώραν καὶ
ἀναβῆναι, ἀλλ' ἠπειθήσατε τῷ αὐτήν· δὲν ὑπηκούσατε εἰς τὴν ἐντολὴν ἐδείξατε ἀνυπακοὴν εἰς τὴν ἐντολὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ μας.
ρήματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν·
1,27 καὶ διεγογγύζετε ἐν ταῖς 27 μάλιστα δὲ καὶ ἐγογγύζατε εἰς τὰς σκηνάς 27 Καὶ ἀρχίσατε νὰ γογγύζετε εἰς τὰς σκηνάς, ὅπου διεμένατε,
σκηναῖς ὑμῶν καὶ εἴπατε· διὰ τὸ σας, πικρῶς παραπονούμενοι κατὰ τοῦ Θεοῦ καὶ εἴπατε: <Ὁ Κύριος εἶχε μῖσος ἐναντίον μας καὶ δι’ αὐτὸ μᾶς
μισεῖν Κύριον ἡμᾶς, ἐξήγαγεν καὶ λέγοντες· Μᾶς ἔβγαλεν ὁ Κύριος ἀπὸ τὴν ἔβγαλεν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, διὰ νὰ μᾶς παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια
ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου χώραν τῆς Αἰγύπτου, ἐπειδὴ μᾶς μισεῖ, διὰ νὰ τῶν Ἀμορραίων καὶ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσῃ.
παραδοῦναι ἡμᾶς εἰς χεῖρας μᾶς παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια τῶν Ἀμορραίων
Ἀμορραίων, ἐξολοθρεῦσαι ἡμᾶς. καὶ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσῃ!
1,28 Ποὺ ἡμεῖς ἀναβαίνομεν; Οἱ 28 Ποὺ λοιπὸν ἡμεῖς τώρα θὰ πορευθῶμεν; Οἱ 28 Ποὺ θὰ ἀνεβοῦμε;> Ἀλλὰ καὶ οἱ ἀδελφοί σας, ποὺ
δὲ ἀδελφοὶ ὑμῶν ἀπέστησαν τὴν ἀδελφοί μας οἱ κατάσκοποι κατεπτόησαν καὶ κατεσκόπευσαν τὴν χώραν, ἐκίνησαν εἰς ἀποστασίαν τὰς
καρδίαν ὑμῶν λέγοντες· ἔθνος κατέθλιψαν τὰς καρδίας μας, λέγοντες· Οἱ καρδίας σας, ὅταν ἔλεγαν: <Ἐκεῖ ποὺ ἐπήγαμε, εἴδαμε νὰ
μέγα καὶ πολὺ καὶ δυνατώτερον ἄνδρες τῆς Παλαιστίνης εἶναι μεγαλόσωμοι κατοικῇ ἕνα ἔθνος μεγάλο καὶ πολυάριθμον καὶ δυνατώτερον

7/202
ἡμῶν καὶ πόλεις μεγάλαι καὶ καὶ πολὺ δυνατώτεροι ἀπὸ ἡμᾶς, αἱ πόλεις ἀπὸ ἡμᾶς. Αἱ δὲ πόλεις των εἶναι μεγάλαι καὶ ἔχουν τείχη
τετειχισμέναι ἕως τοῦ οὐρανοῦ, των μεγάλαι καὶ ὀχυραὶ μὲ τείχη, ποὺ ὑψηλά, ποὺ φθάνουν ἕως τὸν οὐρανόν. Εἴδαμε μάλιστα ἐκεῖ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀλλὰ καὶ υἱοὺς γιγάντων φθάνουν ἕως εἰς τὸν οὐρανόν. Ἐκτὸς δὲ καὶ ἀπογόνους τῶν γιγάντων>.
ἑωράκαμεν ἐκεῖ. τούτου εἴδομεν ἐκεῖ καὶ ἀπογόνους τῶν
ὀνομαστῶν ἐκείνων γιγάντων!
1,29 Καὶ εἶπα πρὸς ὑμᾶς· μὴ 29 Ἐγὼ ὅμως εἶπα πρὸς σᾶς. Μὴ πτοηθῆτε, μὴ 29 Καὶ εἶπα τότε πρὸς σᾶς: <Μὴ τρομάξετε καὶ μὴ φοβηθῆτε
πτήξετε, μηδὲ φοβηθῆτε ἀπ' φοβηθῆτε ἀπὸ αὐτούς. ἀπ' αὐτούς.
αὐτῶν·
1,30 Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ὁ 30 Κύριος ὁ Θεός σας, ὁ ὁποῖος ὡς ὁδηγὸς καὶ 30 Ὁ Κύριος καὶ Θεός σας, ποὺ προπορεύεται εἰς τὴν πορείαν
προπορευόμενος πρὸ προσώπου προστάτης προπορεύεται ἔμπροσθέν σας, σας, αὐτὸς ὁ ἴδιος θὰ πολεμήσῃ μαζί σας αὐτοὺς τοὺς ἐχθρούς,
ὑμῶν αὐτὸς συνεκπολεμήσει αὐτὸς θὰ πολεμήσῃ μαζῆ σας καὶ θὰ ὅπως ἀκριβῶς τὸ ἔκανε διὰ σᾶς εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου.
αὐτοὺς μεθ' ὑμῶν κατὰ πάντα, κατανικήσῃ αὐτούς, θὰ κάμῃ καὶ εἰς τὴν
ὅσα ἐποίησεν ὑμῖν ἐν γῆ περίστασιν αὐτήν, ὅσα ἔκαμε πρὸς χάριν σας
Αἰγύπτῳ εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου.
1,31 καὶ ἐν τῇ ἐρήμῳ ταύτῃ, ἣν 31 Εἴδατε καὶ σεῖς οἱ ἴδιοι, πῶς εἰς τὴν φοβερὰν 31 Ἄλλα καὶ εἰς τὴν ἔρημον αὐτήν, ποὺ τὴν εἴδατε καθ' ὁδὸν
εἴδετε, ὁδὸν ὄρους τοῦ ἐκείνην ἔρημον Φαράν, τὴν ὁποία διηρχόμεθα πρὸς τὰ βουνὰ τῶν Ἀμορραίων, γνωρίζετε πῶς σᾶς ἔθρεψε
Ἀμορραίου, ὡς ἐτροφοφόρησέ σε κατευθυνόμενοι πρὸς τὴν Παλαιστίνην, πῶς Κύριος ὁ Θεός σας. Σᾶς διέθρεψεν, ὅπως θὰ διέτρεφε κάποιος
Κύριος ὁ Θεός σου, ὡς εἴ τις Κύριος ὁ Θεός σας σᾶς διέθρεψε μὲ τόσην ἄνθρωπος τὸ παιδί του, καθ' ὅλην τὴν διαδρομὴν ποὺ
τροφοφορήσαι ἄνθρωπος τὸν στοργήν, ὅπως ὁ στοργικὸς πατέρας διατρέφει ἀκολουθήσατε, μέχρις ὅτου ἤλθατε εἰς αὐτὸν ἐδῶ τὸν τόπον>.
υἱὸν αὐτοῦ, κατὰ πᾶσαν τὴν τὸ παιδί του. Καὶ αὐτὸ εἰς ὅλην τὴν διαδρομὴν
ὁδόν, εἰς ἣν ἐπορεύθητε, ἕως ποὺ ἐκάμετε, μέχρις ποὺ ἐφθάσετε εἰς τοῦτον
ἤλθετε εἰς τὸν τόπον τοῦτον. τὸν τόπον.
1,32 Καὶ ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ οὐκ 32 Παρ' ὅλα ὅμως τὰ θαυμαστὰ αὐτὰ 32 Καὶ ὅμως, παρὰ τὰ θαυμάσια αὐτά, σεῖς δὲν ἐδείξατε
ἐνεπιστεύσατε Κυρίῳ τῷ Θεῷ δείγματα τῆς θείας δυνάμεως καὶ προστασίας ἐμπιστοσύνην εἰς Κύριον τὸν Θεόν μας,
ἡμῶν, δὲν ἐπιστεύσατε εἰς Κύριον τὸν Θεόν μας,
1,33 ὃς προπορεύεται πρότερος 33 ὁ ὁποῖος προπορεύεται ἐμπρός μας εἰς τὸν 33 ὁ Ὁποῖος εὑρίσκεται ἐπὶ κεφαλῆς τῆς πορείας σας, διὰ νὰ
ὑμῶν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκλέγεσθαι ὑμῖν δρόμον, νὰ ἐκλέξῃ διὰ σᾶς τόπον, ὁδηγῶν ἐκλέγῃ διὰ σᾶς τόπον, πρὸς τὸν ὁποῖον νὰ κατευθυνθῆτε. Καὶ

8/202
τόπον, ὁδηγῶν ὑμᾶς ἐν πυρὶ συνεχῶς σᾶς κατὰ μὲν τὴν νύκτα διὰ πυρός, σᾶς ὁδηγεῖ κατὰ μὲν τὴν νύκτα μὲ φλόγα πυρός, ποὺ σᾶς
νυκτός, δεικνύων ὑμῖν τὴν ὁδὸν κατὰ δὲ τὴν ἡμέραν διὰ νεφέλης, δεικνύων δείχνει τὸν δρόμον, τὸν ὁποῖον πρέπει νὰ ἀκολουθήσετε, κατὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καθ' ἣν πορεύεσθε ἐπ' αὐτῆς, καὶ πρὸς σᾶς τὸν δρόμον, τὸν ὁποῖον πρέπει νὰ δὲ τὴν ἡμέραν μὲ σύννεφον.
ἐν νεφέλῃ ἡμέρας. ἀκολουθήσετε.
1,34 Καὶ ἤκουσε Κύριος τὴν 34 Ὁ Θεὸς ἤκουσε τὰ λόγια τοῦ γογγυσμοῦ 34 Καὶ ὁ Κύριος ἄκουσε τοὺς γογγυσμοὺς καὶ τὰς ἀντιδράσεις
φωνὴν τῶν λόγων ὑμῶν καὶ καὶ τῆς ἀχαριστίας σας, ὠργίσθη καὶ ὡρκίσθη σας καὶ ἐπειδὴ ἐθύμωσεν, ὡρκίσθη καὶ εἶπε:
παροξυνθεὶς ὤμοσε λέγων· λέγων·
1,35 εἰ ὄψεταί τις τῶν ἀνδρῶν 35 Ἂν ποτὲ κανεὶς ἴδῃ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους 35 <Δὲν πρόκειται νὰ ἴδῃ κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς
τούτων τὴν γῆν ἀγαθὴν ταύτην, αὐτοὺς τὴν ἔφορον καὶ πλουσίαν χώραν, τὴν τὴν πλουσίαν αὐτὴν γῆν, τὴν ὁποίαν ὠρκίσθηκα νὰ τὴν δώσω
ἣν ὤμοσα τοῖς πατράσιν αὐτῶν, ὁποίαν ὡρκίσθην εἰς τοὺς προπάτοράς σας! εἰς τοὺς πατέρας των.
1,36 πλὴν Χάλεβ υἱὸς Ἰεφοννή, 36 Πλὴν μόνον ὁ Χάλεβ, ὁ υἱὸς τοῦ Ἰεφοννή, 36 Μόνον ὁ Χάλεβ, ὁ υἱὸς τοῦ Ἰεφοννῆ, θὰ ἰδῇ τὴν χώραν
οὗτος ὄψεται αὐτήν, καὶ τούτῳ αὐτὸς θὰ ἴδῃ τὴν χώραν αὐτὴν καὶ εἰς αὐτὸν αὐτήν, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ εἰσῆλθεν ὡς κατάσκοπος. Θὰ τὴν
δώσω τὴν γῆν, ἐφ' ἣν ἐπέβη, καὶ θὰ δώσω τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ἐπάτησε, διὰ χαρίσω δὲ εἰς αὐτὸν καὶ εἰς τὰ παιδιά τοῦ, διότι αὐτὸς ἔδειξε
τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ διὰ τὸ νὰ κατασκοπεύσῃ, εἰς αὐτὸν καὶ εἰς τοὺς προσήλωσιν εἰς ὅ,τι εἶπεν ὁ Κύριος>.
προσκεῖσθαι αὐτὸν τὰ πρὸς ἀπογόνους του, διότι ἐστάθη μὲ τὸ μέρος τοῦ
Κύριον. Κυρίου.
1,37 Καὶ ἐμοὶ ἐθυμώθη Κύριος δι' 37 Ἐξ αἰτίας σας ὠργίσθη καὶ ἐναντίον μου ὁ 37 Ἐθύμωσε μάλιστα ὁ Κύριος ἐξ αἰτίας σας καὶ ἐναντίον μου
ὑμᾶς λέγων· οὐδὲ σὺ οὐ μὴ Θεὸς καὶ μοῦ εἶπε: Οὔτε σὺ θὰ εἰσέλθης ἐκεῖ. καὶ εἶπε: <Οὔτε καὶ σὺ θὰ εἰσέλθῃς εἰς ἐκείνην τὴν χώραν.
εἰσέλθῃς ἐκεῖ·
1,38 Ἰησοῦς υἱὸς Ναυὴ ὁ 38 Ἀλλὰ ὁ Ἰησοῦς, ὁ υἱὸς τοῦ Ναυῆ, ὁ ὁποῖος 38 Ὁ Ἰησοῦς ὅμως, ὁ υἱὸς τοῦ Ναυῆ, ποὺ στέκει δίπλα σου καὶ
παρεστηκὼς σοι, οὗτος εὑρίσκεται πάντοτε παρὰ τὸ πλευρόν σου, σὲ βοηθεῖ, αὐτὸς θὰ εἰσέλθῃ ἐκεῖ. Αὐτὸν λοιπὸν νὰ ἐνισχύσῃς
εἰσελεύσεται ἐκεῖ· αὐτὸν αὐτὸς θὰ εἰσέλθῃ ἐκεῖ. Αὐτὸν δὲ σὺ ἐνίσχυσέ καὶ νὰ τονώσῃς, διότι αὐτὸς θὰ τὴν κατακτήσῃ καὶ θὰ τὴν
κατίσχυσον, ὅτι αὐτὸς τον καὶ κατάρτισέ τον, διότι αὐτὸς θὰ μοιράσῃ εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας.
κατακληρονομήσει αὐτὴν τῷ καταλάβῃ καὶ διὰ κλήρου θὰ διαμοιράσῃ τὴν
Ἰσραήλ. γῆν τῆς Χαναάν εἰ τοὺς Ἰσραηλίτας.
1,39 Καὶ πᾶν παιδίον νέον, ὅστις 39 Ἐπίσης τὰ μικρὰ παιδιά, τὰ ὁποία σήμερον 39 Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ μικρὰ παιδιά, ποὺ δεν ἠμποροῦν σήμερον
οὐκ οἶδε σήμερον ἀγαθὸν ἢ δὲν ἠμποροῦν νὰ ξεχωρίσουν καλὸν καὶ νὰ διακρίνουν τὸ καλὸν ἢ τὸ κακόν, θὰ εἰσέλθουν εἰς τὴν

9/202
κακόν, οὗτοι εἰσελεύσονται ἐκεῖ, κακόν, αὐτοὶ θὰ εἰσέλθουν ἐκεῖ· εἰς αὐτοὺς θὰ χώραν ἐκείνην. Εἰς αὐτὰ θὰ τὴν χαρίσω καὶ αὐτὰ θὰ τὴν
καὶ τούτοις δώσω αὐτήν, καὶ δώσω τὴν χώραν· αὐτοὶ θὰ τὴν κληρονομήσουν>.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
αὐτοὶ κληρονομήσουσιν αὐτήν. κληρονομήσουν.
1,40 Καὶ ὑμεῖς ἐπιστραφέντες 40 Σεῖς δὲ τότε ἐγυρίσατε καὶ 40 Τότε σεῖς ἐγυρίσατε καὶ ἐστήσατε τὰς σκηνάς σας εἰς τὴν
ἐστρατοπεδεύσατε εἰς τὴν ἐστρατοπεδεύσατε εἰς τὴν ἔρημον Σὶν μὲ ἔρημον, ποὺ εἶναι καθ' ὁδὸν πρὸς τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν.
ἔρημον, ὁδὸν τὴν ἐπὶ τῆς κατεύθυνσιν πρὸς τὴν Ἐρυθρὰν Θάλασσαν.
ἐρυθρᾶς θαλάσσης.
1,41 Καὶ ἀπεκρίθητε καὶ εἴπατε· 41 Ἀποκριθήκατε καὶ εἴπατε· Ἡμαρτήσαμεν 41 Ἀπεκρίθητε δὲ καὶ εἴπατε: <Ἁμαρτήσαμε ἐνώπιον Κυρίου
ἡμάρτομεν ἔναντι Κυρίου τοῦ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ μας. Μετανοοῦμεν τοῦ Θεοῦ μας. Θὰ ἀνεβοῦμε καὶ θὰ πολεμήσωμεν συμφώνως
Θεοῦ ἡμῶν. Ἡμεῖς ἀναβάντες καὶ ἀποφασίζομεν τώρα νὰ εἰσέλθομεν εἰς πρὸς ὅλα, ὅσα μᾶς εἶπεν ὁ Κύριος καὶ Θεός μας>. Καὶ ἀφοῦ
πολεμήσομεν κατὰ πάντα, ὅσα τὴν Χαναάν καὶ νὰ πολεμήσωμεν σύμφωνα ἐπήρατε ὁ καθένας τὰ ὅπλα του καὶ συγκεντρωθήκατε,
ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν μὲ τὰς ἐντολάς, ποὺ ἔχει δώσει Κύριος ὁ Θεός ἀρχίσατε νὰ ἀνεβαίνετε εἰς τὸ βουνό.
ἡμῖν. Καὶ ἀναλαβόντες ἕκαστος μας. Ὁ κάθε Ἰσραηλίτης ἀνέλαβε τὰ πολεμικὰ
τὰ σκεύη τὰ πολεμικὰ αὐτοῦ καὶ αὐτοῦ ὅπλα καὶ συγκεντρωθέντες ἐβαδίζατε
συναθροισθέντες ἀνεβαίνετε εἰς ὅλοι πρὸς τὸ ὄρος (διὰ τὴν Παλαιστίνην).
τὸ ὄρος.
1,42 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· 42 Ὁ Κύριος ὅμως εἶπε τότε πρὸς ἐμέ· Εἰπὲ 42 Καὶ εἶπεν εἰς ἐμὲ ὁ Κύριος: <Νὰ τοὺς εἰπῇς τὰ ἑξῆς: Μὴ
εἰπὸν αὐτοῖς· οὐκ ἀναβήσεσθε πρὸς αὐτούς· δὲν θὰ ἀνεβῆτε εἰς τὴν ἀνεβῆτε καὶ μὴ πολεμήσετε. Δὲν εἶμαι πλέον βοηθός σας μαζί
οὐδὲ μὴ πολεμήσετε, οὐ γὰρ εἰμι Παλαιστίνην καὶ δὲν θὰ πολεμήσετε τοὺς σας. Ἀκούσατέ με καὶ δὲν θὰ συντριβῆτε ἐμπρὸς εἰς τοὺς
μεθ' ὑμῶν· καὶ οὐ μὴ συντριβῆτε κατοίκους της, διότι ἐγὼ δὲν εἶμαι πλέον μαζῆ ἐχθρούς σας>.
ἐνώπιον τῶν ἐχθρῶν ὑμῶν. σας. Ἀποφύγετε τὸν μάταιον αὐτὸν πόλεμον,
διὰ νὰ μὴ συντριβῆτε ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς σας.
1,43 Καὶ ἐλάλησα ὑμῖν, καὶ οὐκ 43 Αὐτὰ ἐγὼ σᾶς τὰ εἶπα, ἀλλὰ σεῖς δὲν μὲ 43 Καὶ ἐγὼ μὲν σᾶς τὰ εἶπα, σεῖς ὅμως δεν μὲ ἀκούσατε.
εἱσηκούσατέ μου καὶ παρέβητε ἀκούσατε. Καὶ ἔτσι καταπατήσατε τὴν Παρηκούσατε τὴν ἐντολήν τοῦ Κυρίου καὶ μὲ πεῖσμα καὶ
τὸ ρῆμα Κυρίου καὶ ἐντολὴν τοῦ Κυρίου καὶ παραβάται ἐνώπιον ἐγωϊσμὸν ἀνεβήκατε εἰς τὸ βουνό, παρὰ τὴν ὁδηγίαν τοῦ Θεοῦ.
παραβιασάμενοι ἀνέβητε εἰς τὸ τοῦ Θεοῦ ἐπροχωρήσατε πρὸς τὸ ὄρος (διὰ τὴν
ὄρος. Παλαιστίνην).

10/202
1,44 Καὶ ἐξῆλθεν ὁ Ἀμορραῖος ὁ 44 Οἱ Ἀμορραῖοι ὅμως, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦσαν 44 Καὶ ἐβγῆκαν οἱ Ἀμορραῖοι, ποὺ κατοικοῦν εἰς τὰ βουνὰ
κατοικῶν ἐν τῷ ὄρει ἐκείνῳ εἰς τὴν ὀρεινὴν ἐκείνην περιοχὴν τῆς νοτίου ἐκεῖνα, διὰ νὰ σᾶς ἀντιμετωπίσουν καὶ σᾶς κατεδίωξαν, ὅπως

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
συνάντησιν ὑμῖν καὶ κατεδίωξαν Παλαιστίνης, ἐξῆλθον εἰς πόλεμον ἐναντίον θὰ ἔκαμναν αἱ μέλισσαι, καὶ σᾶς ἐκτυποῦσαν διαρκῶς ἀπὸ τὸ
ὑμᾶς, ὡσεὶ ποιήσαισαν αἱ σας. Σᾶς ἐνίκησαν καὶ σᾶς κατεδίωξαν, ὠσὰν βουνὸ Σηεὶρ ἕως τὴν πόλιν Ἑρμᾶ.
μέλισσαι, καὶ ἐτίτρωσκον ὑμᾶς ἐξερεθισμέναι μέλισσαι, καὶ σᾶς
ἀπὸ Σηεὶρ ἕως Ἑρμᾶ. ἐτραυμάτιζαν μὲ τὰ βέλη καὶ τὰς μαχαίρας
των, ἀπὸ τὸ ὄρος Σηεὶρ ἕως τὴν πόλιν Ἑρμᾶ.
1,45 Καὶ καθίσαντες ἐκλαίετε 45 Μετὰ τὸ τραγικὸν αὐτὸ πάθημά σας 45 Καὶ ἐκαθήσατε καὶ ἐκλαίατε ἔμπροσθεν Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἐκαθήσατε καὶ ἐκλαίατε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ μας καὶ δὲν ἔκανε δεκτὴν τὴν φωνήν σας ὁ Κύριος καὶ οὔτε
καὶ οὐκ εἰσήκουσε Κύριος τῆς Θεοῦ μας, ἀλλὰ ὁ Κύριος δὲν ἤκουσε τὴν σᾶς ἐπρόσεξε.
φωνῆς ὑμῶν οὐδὲ προσέσχεν φωνήν σας οὔτε καὶ σᾶς ἐπρόσεξε.
ὑμῖν.
1,46 Καὶ ἐνεκάθησθε ἐν Κάδης 46 Καὶ ἐκαθήσατε τότε εἰς Κάδης ἐπὶ τόσον 46 Καὶ ἐσταθμεύσατε εἰς τὴν Κάδης ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας
ἡμέρας παλλάς, ὅσας ποτὲ μακρὸν χρόνον, ὅσον ἐμείνατε ἐκεῖ. ἄπρακτοι, ὅλας τὰς ἡμέρας ποὺ παρεμείνατε ἐκεῖ.
ἡμέρας ἐνεκάθησθε.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
2,1 Καὶ ἐπιστραφέντες ἀπῄραμεν Εστράφημεν τότε καὶ ἐξεκινήσαμεν πρὸς νότον Καὶ ἀφοῦ ἐστράφημεν πρὸς ἄλλην κατεύθυνσιν,
εἰς τὴν ἔρημον, ὁδὸν θάλασσαν εἰς τὴν ἔρημον, πέραν ἀπὸ τὸν Ἐλανιτικὸν ἀνεχωρήσαμεν πρὸς τὴν ἔρημον, μὲ κατεύθυνσιν πρὸς τὴν
ἐρυθράν, ὃν τρόπον ἐλάλησε κόλπον, ὅπως μὲ διέταξεν ὁ Κύριος, Ἐρυθρὰν Θάλασσαν, συμφώνως πρὸς τὰς ὁδηγίας ποὺ μοῦ
Κύριος πρός με, καὶ ἐβαδίσαμεν ἡμέρας πολλὰς καὶ ἐπορεύθημεν ἔδωσεν ὁ Κύριος· καὶ ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἐγυρίζαμε γύρω ἀπὸ
ἐκυκλώσαμεν τὸ ὄρος τὸ Σηεὶρ κύκλῳ ἀπὸ τὸ ὄρος Σηείρ. τὸ βουνὸ Σηείρ.
ἡμέρας παλλάς. 2 Τότε μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος:
2,2 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· 2 Τότε μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος: 2 Καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος:
2,3 ἱκανούσθω ὑμῖν κυκλοῦν τὸ 3 Ἀρκετὸν χρόνον ἐβαδίσατε κύκλῳ ἀπὸ τὸ 3 <Ἀρκετὰ ἐγυρίσατε γύρω ἀπὸ τὸ βουνὸ αὐτό. Στραφῆτε

11/202
ὄρος τοῦτο, ἐπιστράφητε οὖν ἐπὶ ὄρος τοῦτο· τώρα λοιπὸν στραφῆτε πρὸς λοιπὸν τώρα πρὸς βορρᾶν.
βορρᾶν· βορρᾶν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
2,4 καὶ τῷ λαῷ ἔντειλαι λέγων· 4 Δῶσε ἐντολὴν εἰς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαὸν καὶ 4 Νὰ διατάξῃς δὲ τὸν λαὸν καὶ νὰ εἰπῇς τὰ ἑξῆς: Περνᾶτε
ὑμεῖς παραπορεύεσθε διὰ τῶν εἰπὲ πρὸς αὐτούς· θὰ περάσετε πρῶτα ἀπὸ τὰ τώρα δίπλα ἀπὸ τὰ σύνορα τῶν Ἐδωμιτῶν, ποὺ εἶναι
ὁρίων τῶν ἀδελφῶν ὑμῶν υἱῶν σύνορα τῆς χώρας τῶν ἀδελφῶν σας, τῶν ἀπόγονοι τοῦ Ἡσαῦ καὶ ἑπομένως συγγενεῖς σας καὶ οἱ ὁποῖοι
Ἡσαῦ, οἳ κατοικοῦσιν ἐν Σηείρ, Ἰδουμαίων, τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἡσαῦ, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν εἰς τὸ βουνὸ Σηείρ. Αὐτοὶ θὰ σᾶς φοβηθοῦν καὶ θὰ
καὶ φοβηθήσονται ὑμᾶς καὶ κατοικοῦν εἰς τὸ ὄρος Σηείρ. Αὐτοὶ θὰ σᾶς σᾶς φερθοῦν με πολλὴν προσοχήν.
εὐλαβηθήσονται ὑμᾶς σφόδρα. φοβηθοῦν καὶ θὰ προσέξουν πολύ, ὥστε νὰ μὴ
ἔλθουν εἰς σύγκρουσιν μὲ σᾶς.
2,5 Μὴ συνάψητε πρὸς αὐτοὺς 5 Ἀλλὰ καὶ σεῖς νὰ μοῦ κάμετε πρὸς αὐτοὺς 5 Μὴ ἀνοίξετε πόλεμον πρὸς αὐτούς, διότι δὲν πρόκειται νὰ
πόλεμον· οὐ γὰρ δῶ ὑμῖν ἀπὸ τῆς πόλεμον ἐναντίον των διότι ἐγὼ δὲν θὰ σᾶς σᾶς δώσω οὔτε βῆμα ποδὸς ἀπὸ τὴν χώραν των, ἐπειδὴ
γῆς αὐτῶν οὐδὲ βῆμα ποδός, ὅτι δώσω οὔτε ἕνα βῆμα ποδὸς ἀπὸ τὴν χώραν των, ἐχάρισα τὸ βουνὸ Σηεὶρ εἰς τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἡσαῦ ὡς
ἐν κλήρῳ δέδωκα τοῖς υἱοῖς Ἡσαῦ ἐπειδὴ τὸ ὄρος Σηεὶρ καὶ τὴν περιοχήν του κληρονομίαν ἀναφαίρετον.
τὸ ὄρος τὸ Σηείρ. ἐκληροδότησα εἰς τους ἀπογόνους τοῦ Ἡσαῦ.
2,6 Ἀργυρίου βρώματα 6 Μὲ χρήματα θὰ ἀγοράζετε ἀπὸ αὐτοὺς 6 Νὰ ἀγοράσετε ἀπὸ αὐτοὺς τρόφιμα μὲ χρήματα, διὰ νὰ
ἀγοράσατε παρ' αὐτῶν καὶ τρόφιμα διὰ νὰ τρώγετε, καὶ ἐν μέτρῳ ἀντὶ φάγετε. Νὰ ἀγοράσετε μὲ χρήματα ἐπίσης καὶ νερό, μὲ
φάγεσθε καὶ ὕδωρ μέτρῳ χρημάτων θὰ παίρνετε ἀπὸ αὐτοὺς νερὸ διὰ νὰ μέτρον ἀπὸ αὐτούς, διὰ νὰ πίνετε.
λήψεσθε παρ' αὐτῶν ἀργυρίου πίνετε.
καὶ πίεσθε·
2,7 ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν 7 Νὰ ἐνθυμῆσθε δὲ ὅτι Κύριος ὁ Θεός σας σᾶς 7 Νὰ φερθῇς καλά, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, διότι Κύριος ὁ Θεός μας
εὐλόγησέ σε ἐν παντὶ ἔργῳ τῶν εὐλόγησεν εἰς κάθε ἔργον τῶν χειρῶν σας. σὲ εὐλόγησεν εἰς ὅλα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου. Σκέψου καὶ
χειρῶν σου· διάγνωθι πὼς Μάθετε καλὰ καὶ μὴ λησμονῆτε, πῶς ἀναγνώρισε μὲ εὐγνωμοσύνην τὸ πῶς ἐπέρασες τὴν μεγάλην
διῆλθες τὴν ἔρημον τὴν μεγάλην ἐπεράσατε τὴν μεγάλην ἐκείνην καὶ φοβερὰν καὶ φοβερὰν ἐκείνην ἔρημον Φαράν. Ἰδοὺ ἐπὶ σαράντα χρόνια
καὶ τὴν φοβερὰν ἐκείνην· ἰδοὺ ἔρημον Φαράν. Ἰδοὺ ἐπὶ τεσσαράκοντα κατὰ Κύριος ὁ Θεός σου ἦτο μαζί σου. Σὲ ἐπροστάτευε καὶ δὲν
τεσσαράκοντα ἔτη Κύριος ὁ Θεός συνέχειαν ἔτη Κύριος ὁ Θεὸς εἶναι μαζῆ σας καὶ ἐστερήθης κανενὸς πράγματος.
σου μετὰ σοῦ, οὐκ ἐπεδεήθης δὲν ἐστερηθήκατε ἀπὸ τίποτε.
ρήματος.

12/202
2,8 Καὶ παρήλθομεν τοὺς 8 Ὑπακούσαντες κατὰ τὴν περίστασιν αὐτὴν 8 Καὶ παρεκάμψαμεν τοὺς συγγενεῖς μας, τοὺς ἀπογόνους τοῦ
ἀδελφοὺς ἡμῶν υἱοὺς Ἡσαῦ, εἰς τὸν Θεὸν παρεκάμψαμεν καὶ δὲν Ἡσαῦ, (ποὺ ἦτο ἀδελφὸς τοῦ πατρός μας Ἰακώβ), οἱ ὁποῖοι

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τοὺς κατοικοῦντας ἐν Σηεὶρ παρὰ ἐνοχλήσαμεν τοὺς ἀδελφούς μας, ἀπογόνους διαμένουν εἰς τὸ βουνὸ Σηείρ, καὶ ἐπεράσαμεν ἀπὸ τὸν
τὴν ὁδόν τὴν Ἄραβα ἀπὸ Αἰλὼν τοῦ Ἡσαῦ, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν εἰς τὸ ὄρος δρόμον, ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὸ βαθύπεδον Ἄραβα, καὶ ἀπὸ τὰς
καὶ ἀπὸ Γεσιὼν Γάβερ καὶ Σηείρ. Ἐβαδίσαμεν τὴν ὁδόν, ἡ ὁποῖα διέρχεται πόλεις Αἰλὼν καὶ Γεσιὼν Γάβερ καὶ ἀφοῦ ἐστρέψαμεν πρὸς
ἐπιστρέψαντες παρήλθομεν ὁδόν τὴν περιοχὴν Ἄραβα, ἐπεράσαμεν ἀπὸ τὰς ἄλλην κατεύθυνσιν, ἐπήραμε τὸν δρόμον πρὸς τὴν ἔρημον
ἔρημον Μωάβ. πόλεις Αἰλὼν καὶ Γεσιὼν Γάβερ. Ἔπειτα Μωάβ.
ἐστρέψαμεν καὶ ἐκινήθημεν πρὸς τὴν ἔρημον
τῆς χώρας Μωάβ.
2,9 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· μὴ 9 Εἶπε δὲ πρὸς ἐμὲ ὁ Κύριος· Μὴ τρέφετε 9 Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς ἐμὲ τὰ ἑξῆς: <Μὴ ἔχετε ἔχθραν πρὸς
ἐχθραίνετε τοῖς Μωαβίταις καὶ ἐχθρικὰς διαθέσεις κατὰ τῶν Μωαβιτῶν καὶ μὴ τοὺς Μωαβίτας καὶ μὴ ἀνοίξετε πόλεμον μαζί των· διότι δὲν
μὴ συνάψητε πρὸς αὐτοὺς ἀναλάβετε πόλεμον ἐναντίον των· διότι ἐγὼ πρόκειται νὰ σᾶς δώσω ὡς κληρονομίαν κανένα τμῆμα ἀπὸ
πόλεμον· οὐ γὰρ μὴ δῶ ὑμῖν ἀπὸ δὲν θὰ σᾶς δώσω κληρονομίαν ἀπὸ τὴν χώραν τὴν χώραν των. Ἤδη ἔχω δώσει τὴν χώραν αὐτήν, ποὺ
τῆς γῆς αὐτῶν ἐν κλήρῳ, τοῖς αὐτῶν, ἐπειδὴ εἰς τους ἀπογόνους τοῦ Λὼτ ἔχω λέγεται καὶ Ἀροὴρ ἀπὸ τὸ ὄνομα τῆς πρωτευούσης της, ὡς
γὰρ υἱοῖς Λὼτ δέδωκα τὴν Ἀροὴρ δώσει ὡς κληρονομίαν τὴν Ἀροήρ, τὴν Μωάβ. ἀναφαίρετον κληρονομίαν εἰς τοὺς ἀπογόνους τοῦ Λώτ,
κληρονομεῖν. δηλαδὴ τοὺς Μωαβίτας.
2,10 (οἱ Ὀμμὶν πρότεροι 10 (Πρὸ αὐτῶν εἶχαν ἐγκατασταθῆ εἰς τὴν (10 Πρὶν ἀπὸ τοὺς Μωαβίτας εἶχαν ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν
ἐνεκάθηντο ἐπ' αὐτῆς ἔθνος χώραν Μωάβ, οἱ Ὀμμίν, ἄνδρες μεγάλου χώραν αὐτήν οἰ Ὀμμίν, ποὺ ἦσαν ἔθνος μέγα καὶ
μέγα καὶ πολὺ καὶ ἰσχύοντες, ἀναστήματος, πολυάριθμοι καὶ ἰσχυροὶ ὅπως οἱ πολυάριθμον καὶ εἶχαν δύναμιν μεγάλην, ὅπως οἱ Ἐνακίμ,
ὥσπερ οἱ Ἐνακίμ· Ἐνακίμ. ποὺ ἦσαν γίγαντες.
2,11 Ραφαῒν λογισθήσονται καὶ 11 Ἐθεωροῦντο Ραφαΐν, δηλαδὴ γίγαντες καὶ 11 Καὶ οἱ Ὀμμὶν θεωροῦνται σὰν τοὺς Ραφαΐν, δηλαδὴ
οὗτοι ὥσπερ καὶ οἱ Ἐνακίμ, καὶ οἱ αὐτοὶ, ὅπως καὶ οἱ Ἐνακίμ. Οἱ Μωαβῖται γίγαντες, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ Ἐνακίμ. Οἱ Μωαβῖται ὅμως τοὺς
Μωαβῖται ἐπονομάζουσιν αὐτοὺς ὀνομάζουν αὐτοὺς Ὀμμίν. ὀνομάζουν Ὀμμίν.
Ὀμμίν.
2,12 Καὶ ἐν Σηεὶρ ἐνεκάθητο ὁ 12 Ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν χώραν Σηεὶρ κάτοικοι 12 Εἰς δὲ τὸ βουνὸ Σηεὶρ εἶχαν ἐγκατασταθῇ προηγουμένως οἱ
Χορραῖος τὸ πρότερον, καὶ υἱοὶ προηγουμένως ἦσαν οἱ Χορραῖοι, τοὺς ὁποίους Χορραῖοι. Αὐτοὺς ὅμως τοὺς κατενίκησαν καὶ τοὺς
Ἡσαῦ ἀπώλεσαν αὐτοὺς καὶ οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἡσαῦ, οἱ Ἰδουμαῖοι, τοὺς ἐξηφάνισαν ἀπὸ ἐμπρός των οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἡσαυ, οἱ

13/202
ἐξέτριψαν αὐτοὺς ἀπὸ προσώπου κατέστρεψαν καὶ τοὺς ἐξολόθρευσαν ἀπὸ Ἐδωμῖται. Καὶ ἐγκατεστάθησαν εἰς τὸ βουνὸ αὐτοὶ ἀντὶ
αὐτῶν καὶ κατῳκίσθησαν ἀντ' ἐμπρός των καὶ ἐγκατεστάθησαν αὐτοὶ εἰς τὴν ἐκείνων, ὅ,τι δηλαδὴ ἔκαναν κατόπιν οἱ Ἰσραηλῖται σχετικῶς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
αὐτῶν, ὃν τρόπον ἐποίησεν χώραν ἀντὶ ἐκείνων. Ἔκαμαν οἱ Ἰδουμαῖοι εἰς μὲ τὴν χώραν, ποὺ τοὺς ἐδωσεν ὡς κληρονομίαν ὁ Κύριος).
Ἰσραὴλ τὴν γῆν τῆς κληρονομίας τοὺς παλαιοὺς κατοίκους τῆς χώρας, ὅ,τι οἱ
αὐτοῦ, ἣν δέδωκε Κύριος αὐτοῖς). Ἰσραηλῖται θὰ κάμουν εἰς τὴν χώραν, τὴν
ὁποίαν ὡς κληρονομίαν των θὰ τοὺς δώσῃ ὁ
Κύριος).
2,13 Νῦν οὖν ἀνάστητε καὶ 13 Τώρα λοιπὸν ἐγερθῆτε, ξεκινήσατε καὶ 13 Σηκωθῆτε λοιπὸν τώρα καὶ ἀναχωρήσατε καὶ προχωρεῖτε
ἀπάρατε ὑμεῖς καὶ βαδίσατε παρὰ τὴν φάραγγα Ζαρέτ. δίπλα ἀπὸ τὴν φάραγγα Ζαρέτ>.
παραπορεύεσθε τὴν φάραγγα
Ζαρέτ.
2,14 Καὶ αἱ ἡμέραι, ἃς 14 Τὸ χρονικὸν διάστημα, κατὰ τὸ ὁποῖον 14 Ἡ δὲ πορεία καὶ περιπλάνησίς μας ἀπὸ Κάδης Βαρνή,
παρεπορεύθημεν ἀπὸ Κάδης ἐπορεύθημεν ἀπὸ Κάδης Βαρνή, μέχρις ὅτου μέχρις ὅτου ἐπεράσαμεν τὴν φάραγγα Ζαρέτ, διήρκεσε
Βαρνή ἕως οὗ παρήλθομεν τὴν διήλθαμεν τὴν φάραγγα Ζαρέτ, ἦτο τριάκοντα τριάντα ὀκτὼ χρόνια, ἕως ὅτου ἀπέθανεν ὅλη ἡ γενεὰ τῶν
φάραγγα Ζαρέτ, τριάκοντα καὶ καὶ ὀκτὼ ἔτη, ἕως ὅτου ὅλη ἡ γενεὰ ἐκείνη τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων, ποὺ ἦσαν εἰς θέσιν νὰ πολεμήσουν καὶ
ὀκτὼ ἔτη, ἕως οὗ διέπεσε πᾶσα ἀνδρῶν τῶν δυναμένων νὰ φέρουν ὅπλα ἐξηφανίσθησαν ἀπὸ τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ, ὅπως τὸ εἶχεν
γενεὰ ἀνδρῶν πολεμιστῶν ἀπέθανον καὶ ἐξέλιπον ἀπὸ τὸ στρατόπεδον, ὁρκισθῇ εἰς αὐτοὺς ὁ Κύριος.
ἀποθνήσκοντες ἐκ τῆς ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς εἶχεν ὁρκισθῆ δι' αὐτούς.
παρεμβολῆς, καθότι ὤμοσε
Κύριος ὁ Θεὸς αὐτοῖς·
2,15 καὶ ἡ χεὶρ τοῦ Θεοῦ ἦν ἐπ' 15 Ἡ παντοδύναμος καὶ τιμωρὸς χεὶρ τοῦ Θεοῦ 15 Καὶ ἔπεσεν ἐπάνω των τὸ παντοδύναμον χέρι τοῦ Κυρίου,
αὐτοῖς ἐξαναλῶσαι αὐτοὺς ἐκ ἐπέπεσεν ἐναντίον των, διὰ νὰ τοὺς ἐξοντώσῃ διὰ νὰ τοὺς ἑξαφανίσῃ ἀπὸ τὸν λαόν, ἕως ὅτου ἀπέθαναν
μέσου τῆς παρεμβολῆς, ἕως οὗ ἐκ μέσου τοῦ στρατοπέδου, μέχρις ὅτου ὅλοι ὅλοι ἐκεῖνοι.
διέπεσαν. πράγματι ἐχάθησαν.
2,16 Καὶ ἐγενήθη ἐπειδὴ ἔπεσαν 16 Ὅτε ἀπέθαναν καὶ ἔλειψαν ἐκ μέσου τοῦ 16 Καὶ τότε λοιπὸν ποὺ ἐξηφανίσθησαν ἀπὸ τὸν λαὸν ὅλοι οἱ
πάντες οἱ ἄνδρες οἱ πολεμισταὶ λαοῦ ὅλοι οἱ ἄνδρες οἱ δυνάμενοι νὰ φέρουν ἄνδρες, ποὺ ἦσαν εἰς θέσιν νὰ πολεμοῦν,
ἀποθνήσκοντες ἐκ μέσου του ὅπλα,

14/202
λαοῦ,
2,17 καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς μὲ 17 ὁ Κύριος ὡμίλησε πρὸς ἐμὲ καὶ εἶπε· 17 ὡμίλησε πρὸς ἐμὲ ὁ Κύριος καὶ εἶπε:

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
λέγων·
2,18 σὺ παραπορεύσῃ σήμερον τὰ 18 Σὺ θὰ διαβῇς σήμερον τὰ σύνορα τῆς Μωὰβ 18 <Θὰ περᾴσῃς σήμερον σὺ δὶπλα ἀπὸ τὰ σύνορα τῆς χώρας
ὅρια Μωάβ τὴν Σηεὶρ καὶ Σηεὶρ τὸ ὄρος αὐτῆς. Μωάβ, δηλαδὴ τὴν περιοχὴν Σηείρ,
2,19 καὶ προσάξετε ἐγγὺς υἱῶν 19 Θὰ φθάσετε πλησίον τῶν Ἀμμανιτῶν. Μὴ 19 καὶ θὰ πλησιάσετε κοντὰ εἰς τοὺς Ἀμμανίτας. Προσέξατε
Ἀμμάν· μὴ ἐχθραίνετε αὐτοῖς δείξετε ἐχθρικὰς διαθέσεις ἐναντίον των καὶ ὅμως νὰ μὴ ἔχετε ἔχθραν μὲ αὐτούς, οὔτε νὰ ἀνοίξετε
μηδὲ συνάψητε αὐτοῖς εἰς οὔτε νὰ ἀναλάβετε πόλεμον κατ' αὐτῶν, διότι πόλεμον μαζί των· διότι δὲν πρόκειται νὰ σᾶς δώσω κάτι ἀπὸ
πόλεμον· οὐ γὰρ μὴ δῶ ἀπὸ τῆς ἀπὸ τὴν χώραν τῶν υἱῶν Ἀμμὰν δὲν θὰ σᾶς τὴν χώραν τῶν Ἀμμανιτῶν ὡς κληρονομίαν. Τὴν ἔχω δώσει
γῆς υἱῶν Ἀμμάν σοι ἐν κλήρῳ, δώσω κανένα μέρος πρὸς κληρονομίαν σας, ὁριστικῶς ὡς κληρονομίαν εἰς αὐτούς, ποὺ εἶναι ἀπόγονοι τοῦ
ὅτι τοῖς υἱοῖς Λὼτ δέδωκα αὐτὴν διότι ἔχω δώσει αὐτὴν τὴν χώραν ὡς Λώτ.
ἐν κλήρῳ. κληρονομίαν εἰς τοὺς ἀπογόνους τοῦ Λώτ.
2,20 (Γῆ Ραφαῒν λογισθήσεται· 20 (Καὶ ἡ χώρα αὐτὴ θὰ θεωρηθῇ ὡς γῆ Ραφαΐν, (20 Ἡ χώρα αὐτὴ θεωρεῖται χώρα Ραφαΐν, δηλαδὴ χώρα
καὶ γὰρ ἐπ' αὐτῆς κατῴκουν οἱ δηλαδὴ χώρα γιγάντων, διότι προηγουμένως γιγάντων, διότι διέμεναν προηγουμένως οἱ Ραφαΐν, οἱ δὲ
Ραφαῒν τὸ πρότερον, καὶ οἱ κατοικοῦσαν εἰς αὐτὴν οἱ γίγαντες, τοὺς Ἀμμανῖται τοὺς ὀνομάζουν Ζομζομμίν.
Ἀμμανῖται ἐπονομάζουσιν ὁποίους οἱ Ἀμμανῖται, ἐπωνόμασαν Ζομζομμίν.
αὐτοὺς Ζομζομμίν,
2,21 ἔθνος μέγα καὶ πολὺ καὶ 21 Αὐτοὶ ἦσαν ἕνα πολυάριθμον ἔθνος, τοῦ 21 Οἱ Ζομζομμὶν ἦσαν λαὸς μέγας καὶ πολυάριθμος καὶ
δυνατώτερον ὑμῶν, ὥσπερ καὶ οἱ ὁποίου οἱ ἄνδρες ἦσαν μεγαλόσωμοι καὶ πολὺ δυνατώτερος ἀπὸ σᾶς, ὅπως ἀκριβῶς καὶ οἱ Ἐνακίμ. Τοὺς
Ἐνακίμ, καὶ ἀπώλεσεν αὐτοὺς ἰσχυρότεροι ἀπὸ σᾶς ὅπως καὶ οἱ Ἐνακίμ. ἐξηφάνισεν ὅμως ὁ Κύριος ἐμπρὸς ἀπὸ τοὺς Ἀμμανίτας καὶ
Κύριος πρὸ προσώπου αὐτῶν, καὶ Αὐτοὺς κατέστρεψεν ὁ Κύριος ἀπὸ τὸ ἐκυρίευσαν καὶ ἐκληρονόμησαν τὴν χώραν των. Καὶ
κατεκληρονόμησαν καὶ πρόσωπον τῶν Ἀμμανιτῶν καὶ ἔτσι οἱ ἐγκατεστάθησαν εἰς αὐτὴν αὐτοὶ ἀντὶ ἐκείνων μέχρι σήμερον.
κατῳκίσθησαν ἀντ' αὐτῶν ἕως Ἀμμανῖται κατέλαβον ἀντ' αὐτῶν τὴν χώραν
τῆς ἡμέρας ταύτης· καὶ ἐγκατεστάθησαν εἰς αὐτήν, μέχρι σήμερον·
2,22 ὥσπερ ἐποίησαν τοῖς υἱοῖς 22 ὅπως ἀκριβῶς ἔκαμεν ὁ Κύριος καὶ μὲ τοὺς 22 Τὸ ἴδιο ἔγινε καὶ μὲ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἡσαῦ, τοὺς
Ἡσαῦ κατοικοῦσιν ἐν Σηείρ, ὃν ἀπογόνους Ἡσαῦ, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν τώρα τὸ Ἐδωμίτας, ποὺ κατοικοῦν εἰς τὸ βουνὸ Σηείρ. Ἔτσι δηλαδὴ
τρόπον ἐξέτριψαν τὸν Χορραῖον ὄρος Σηείρ, συνέτριψε δηλαδὴ ἀπὸ ἔμπροσθεν ἐξηφάνισαν καὶ ἐκεῖνοι ἀπὸ ἐμπρός των τοὺς Χορραίους καὶ

15/202
ἀπὸ προσώπου αὐτῶν καὶ τους τοὺς Χορραίους καὶ κατέλαβον αὐτοὶ τὴν ἐκυρίευσαν καὶ ἐκληρονόμησαν τὴν χώραν των καὶ
κατεκληρονόμησαν αὐτοὺς καὶ χώραν των καὶ ἐγκατεστάθησαν ἀντ' αὐτῶν ἐγκατεστάθησαν εἰς αὐτὴν ἀντὶ ἐκείνων μέχρι σήμερον.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κατῳκίσθησαν ἀντ' αὐτῶν ἕως μέχρι σήμερον.
τῆς ἡμέρας ταύτης·
2,23 καὶ οἱ Εὐαῖοι οἱ κατοικοῦντες 23 Τὸ αὐτὸ ἔγινε καὶ μὲ τοὺς Εὐαίους, οἱ ὁποῖοι 23 Τὸ ἴδιο ἔπαθαν καὶ οἱ Εὐαῖοι, ποὺ κατοικοῦν εἰς Ἀσηδὼθ
ἐν Ἀσηδώθ ἕως Γάζης, καὶ οἱ κατοικοῦσαν ἀπὸ Ἀσηδὼθ ἕως Γάζαν. Ἦλθον ἕως τὴν Γάζαν. Ἐβγῆκαν ἀπὸ τὴν Καππαδοκίαν οἱ
Καππάδοκες οἱ ἐξελθόντες ἐκ ἐναντίον των οἱ Καππαδόκες, ξεκινήσαντες Καππαδόκες καὶ τοὺς ἐξηφάνισαν καὶ ἐγκατεστάθησαν αὐτοὶ
Καππαδοκίας ἐξέτριψαν αὐτοὺς ἀπὸ τὴν Καππαδοκίαν, συνέτριψαν αὐτοὺς καὶ εἰς τὴν χώραν των ἀντὶ ἐκείνων).
καὶ κατῳκίσθησαν ἀντ' αὐτῶν). ἐγκατεστάθησαν ἀντ' αὐτῶν εἰς τὴν χώραν
των).
2,24 Νῦν οὖν ἀνάστητε καὶ 24 Τώρα λοιπὸν σηκωθῆτε, ξεκινήσατε ἀπὸ ἐδῶ 24 Σηκωθῆτε λοιπὸν τώρα καὶ ἀναχωρήσατε καὶ προχωρεῖτε,
ἀπάρατε καὶ παρέλθατε ὑμεῖς καὶ περάσατε τὴν φάραγγα τοῦ ποταμοῦ. διὰ νὰ περάσετε δίπλα ἀπὸ τὴν φάραγγα Ἀρνῶν. Ἰδοὺ ἔχω
τὴν φάραγγα Ἀρνῶν· ἰδοὺ Ἀρνῶν. Ἰδού! Ἔχω παραδώσει εἰς τὰ χέρια σας παραδώσει εἰς τὰ χέρια σου, λαέ μου, τὸν βασιλέα τῆς
παραδέδωκα εἰς τὰς χεῖρας σου τὸν Σηών, τὸν Ἀμορραῖον, τὸν βασιλέα ποὺ Ἐσεβών, τὸν Σηὼν τὸν Ἀμορραῖον καὶ τὴν χώραν του. Ἄρχισε
τὸν Σηὼν βασιλέα Ἐσεβὼν τὸν μένει εἰς τὴν πόλιν Ἐσεβών, καὶ τὴν χώραν νὰ κυριεύῃς καὶ νὰ κληρονομῇς ἐδάφη! Ἄνοιξε πόλεμον μαζί
Ἀμορραῖον καὶ τὴν γῆν αὐτοῦ· αὐτοῦ. Ἄρχισε λοιπὸν Ἰσραήλ, νὰ κατακτᾷς τὴν του.
ἐνάρχου κληρονομεῖν, σύναπτε χώραν, κάμνε ἐναντίον αὐτοῦ πόλεμον.
πρὸς αὐτὸν πόλεμον.
2,25 Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτη ἐνάρχου 25 Ἀπὸ τὴν ἡμέραν αὐτήν, κάμε ἀρχὴν νὰ 25 Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν ἄρχισε νὰ σκορπίζῃς τὸν τρόμον
δοῦναι τὸν τρόμον σου καὶ τὸν ἐμπνέῃς τὸν τρόμον καὶ τὸν φόβον σου, καὶ τὸν φόβον σου ἐμπρὸς εἰς ὅλους τοὺς λαούς, ποὺ
φόβον σου ἐπὶ προσώπου ἐνώπιον ὅλων τῶν ἐθνῶν, ποὺ κατοικοῦν κάτω κατοικοῦν κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν, οἱ ὁποῖοι, ὅταν ἀκούσουν
πάντων τῶν ἐθνῶν τῶν ὑποκάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν, καὶ τὰ ὁποία, ὅταν ἀκούουν τὸ ὄνομά σου, θὰ κυριευθοῦν ἀπὸ ταραχὴν καὶ θὰ
τοῦ οὐρανοῦ, οἵτινες ἀκούσαντες τὸ ὄνομά σου, θὰ καταλαμβάνωνται ἀπὸ κοιλοπονήσουν ἐμπρός σου>.
τὸ ὄνομά σου ταραχθήσονται καὶ ταραχήν, καὶ θὰ κυριεύονται ἀπὸ ὠδῖνας, ὅταν
ὠδῖνας ἕξουσιν ἀπὸ προσώπου σὲ ἀντικρύζουν.
σου.
2,26 Καὶ ἀπέστειλα πρέσβεις ἐκ 26 Ἔστειλα κατόπιν ἀπὸ τὴν ἔρημον Κεδαμὼθ 26 Ἀπὸ δὲ τὴν ἔρημον Κεδαμὼθ ἔστειλα πρέσβεις πρὸς τὸν

16/202
τῆς ἐρήμου Κεδαμὼθ πρὸς Σηὼν πρέσβεις πρὸς τὸν Σηών, βασιλέα τῆς Ἐσεβών, Σηών, τὸν βασιλέα τῆς Ἐσεβών, καὶ εἶπα τοὺς ἑξῆς εἰρηνικοὺς
βασιλέα Ἐσεβὼν λόγοις καὶ εἰρηνικῶς εἶπα πρὸς αὐτόν· λόγους:

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εἰρηνικοῖς λέγων·
2,27 παρελεύσομαι διὰ τῆς γῆς 27 θὰ περάσω διὰ μέσου τῆς χώρας σου, θὰ 27 Πρόκειται νὰ περάσω μέσα ἀπὸ τὴν χώραν σου. Θὰ
σου ἐν τῇ ὁδῷ πορεύσομαι, οὐκ βαδίσω εἰς τὸν δρόμον, δὲν θὰ παρεκκλίνω ἀκολουθήσω τὸν δρόμον. Δὲν θὰ παρεκκλίνω δεξιά, οὔτε
ἐκκλινῶ δεξιὰ οὐδ' ἀριστερά· δεξιὰ ἢ ἀριστερὰ ἀπὸ τὸν δρόμον. ἀριστερά.
2,28 βρώματα ἀργυρίου ἀποδώσῃ 28 Τρόφιμα θὰ μοῦ δώσῃς διὰ πληρωμῆς, διὰ νὰ 28 Θὰ μοῦ δώσῃς τρόφιμα νὰ φάγω, ποὺ θὰ τὰ ἀγοράσω μὲ
μοι, καὶ φάγομαι, καὶ ὕδωρ φάγω ἀπὸ αὐτά. Νερὸ θὰ μοῦ δώσῃς, ἀφοῦ σοῦ χρήματα. Θἀ μοῦ δώσῃς καὶ νερὸ νὰ πίω, ἀγορασμένο καὶ
ἀργυρίου ἀποδώσῃ μοι, καὶ καταβάλω τὸ ἀνάλογον ἀργύριον, καὶ ἔτσι θὰ αὐτὸ μὲ χρήματα. Ζητῶ μόνον νὰ περάσω πεζῇ ἀπὸ τὴν
πίομαι· πλὴν ὅτι παρελεύσομαι πίω. Τὸ μόνον, ποὺ σοῦ ζητῶ, εἶναι νὰ μοῦ χώραν σου.
τοῖς ποσί, ἐπιτραπῇ νὰ διέλθω πεζοπορῶν τὴν χώραν
σου.
2,29 καθὼς ἐποίησάν μοι οἱ υἱοὶ 29 Ὅπως ἔκαμαν πρὸς ἐμὲ οἱ ἀπόγονοι τοῦ 29 Ὅπως μοῦ ἐφέρθησαν οἱ Ἐδωμῖται, οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἡσαῦ,
Ἡσαῦ οἱ κατοικοῦντες ἐν Σηεὶρ Ἡσαῦ, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν εἰς Σηείρ, καὶ οἱ ποὺ κατοικοῦν εἰς τὸ Σηείρ, καὶ οἱ Μωαβῖται, ποὺ κατοικοῦν
καὶ οἱ Μωαβῖται οἱ κατοικοῦντες Μωαβῖται οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν εἰς Ἀροήρ, ἔτσι εἰς τὴν Ἀροήρ, παρομοίως νὰ φερθῇς καὶ σύ, μέχρις ὅτου
ἐν Ἀροήρ, ἕως ἂν παρέλθω τὸν θὰ κάμῃς καὶ σὺ πρὸς ἐμέ, ἕως ὅτου περάσω περάσω τὸν Ἰορδάνην καὶ φθάσω εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν
Ἰορδάνην εἰς τὴν γῆν, ἣν Κύριος τὸν Ἰορδάνην καὶ εἰσέλθω εἰς τὴν χώραν, τὴν μᾶς δίδει Κύριος ὁ Θεός μας>.
ὁ Θεὸς ἡμῶν δίδωσιν ἡμῖν. ὁποίαν Κύριος ὁ Θεὸς δίδει εἰς ἡμᾶς.
2,30 Καὶ οὐκ ἠθέλησε Σηὼν 30 Ἀλλὰ ὁ Σηών, ὁ βασιλεὺς τῆς Ἐσεβών, δὲν 30 Δὲν ἠθέλησεν ὅμως ὁ Σηών, ὁ βασιλεὺς τῆς Ἐσεβών, νὰ
βασιλεὺς Ἐσεβὼν παρελθεῖν ἠθέλησε νὰ περάσωμεν διὰ τῆς χώρας του, περάσωμεν μέσα ἀπὸ τὴν χώραν του, διότι Κύριος ὁ Θεὸς μᾶς
ἡμᾶς δι' αὐτοῦ, ὅτι ἐσκλήρυνε διότι Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐπέτρεψε νὰ ἐπέτρεψε νὰ σκληρυνθῇ τὸ πνεῦμα του καὶ ἔκανε ἀναίσθητον
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν τὸ πνεῦμα σκληρυνθῇ τὸ πνεῦμα του καὶ ἔκαμε τὴν καρδιά του, διὰ νὰ παραδοθῇ τελικῶς νικημένος εἰς τὰ
αὐτοῦ καὶ κατίσχυσε τὴν καρδίαν ἀνάλγητον τὴν καρδίαν του, διὰ νὰ παραδοθῇ, χέρια σου, Ἰσραήλ, ὅπως εἶναι μέχρι καὶ σήμερον.
αὐτοῦ, ἵνα παραδοθῇ εἰς τὰς ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν του, εἰς τὰ χέρια μας
χεῖράς σου ὡς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ. μέχρι σήμερον.
2,31 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἰδοὺ 31 Εἶπε δὲ τότε ὁ Κύριος πρὸς ἐμέ· Ἰδού! Ἔχω 31 Καὶ εἶπε πρὸς ἐμὲ ὁ Κύριος: <Ἰδοὺ ἔχω ἀρχίσει νὰ σοῦ
ἦργμαι παραδοῦναι πρὸ ἀρχίσει νὰ παραδίδω εἰς τὴν ἐξουσίαν σου τὸν παραδίδω τὸν Σηὼν τὸν Ἀμορραῖον, τὸν βασιλέα τῆς Ἐσεβὼν

17/202
προσώπου σου τὸν Σηὼν Σηὼν τὸν Ἀμορραῖον, βασιλέα τῆς Ἐσεβών, καὶ καὶ τὴν χώραν του. Ἄρχισε λοιπὸν νὰ κυριεύῃς καὶ νὰ
βασιλέα Ἐσεβὼν τὸν Ἀμορραῖον τὴν χώραν του. Κάμε ἀρχὴν νὰ κατακτᾷς τὴν κληρονομῇς τὴν χώραν του>.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ τὴν γῆν αὐτοῦ· ἔναρξαι χώραν του.
κληρονομῆσαι τὴν γῆν αὐτοῦ.
2,32 Καὶ ἐξῆλθε Σηὼν βασιλεὺς 32 Ὁ Σηών, ὁ βασιλεὺς τῆς Ἐσεβών, ἐξῆλθε νὰ 32 Καὶ ἐβγῆκεν ὁ Σηών, ὁ βασιλεὺς τῆς Ἐσεβών, νὰ μᾶς
Ἐσεβὼν εἰς συνάντησιν ἡμῖν, πολεμήσῃ ἐναντίον μας αὐτὸς καὶ ὁ λαός του, ἀντιμετωπίσῃ καὶ νὰ μᾶς πολεμήσῃ ὁ ἴδιος καὶ ὅλος ὁ λαός
αὐτὸς καὶ πᾶς ὁ λαὸς αὐτοῦ, εἰς εἰς τὴν πόλιν Ἰασσά. του εἰς τὴν περιοχὴν Ἰασσά.
πόλεμον εἰς Ἰασσά.
2,33 Καὶ παρέδωκεν αὐτὸν Κύριος 33 Ὅμως Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν παρέδωκεν αὐτὸν 33 Καὶ μᾶς τὸν παρέδωσεν ὁ Κύριος καὶ Θεός μας καὶ
ὁ Θεὸς ἡμῶν πρὸ προσώπου εἰς τὰ χέρια μας, καὶ ἡμεῖς ἐκτυπήσαμεν μέχρις ἐθανατώσαμεν καὶ αὐτὸν καὶ τὰ παιδιά του καὶ ὅλον τὸν λαόν
ἡμῶν, καὶ ἐπατάξαμεν αὐτὸν καὶ ἀφανισμοῦ αὐτὸν καὶ τοὺς υἱούς του καὶ ὅλον του.
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ καὶ πάντα τὸν τὸν λαόν του.
λαὸν αὐτοῦ
2,34 καὶ ἐκρατήσαμεν πασῶν τῶν 34 Κατελάβομεν καὶ ἐκρατήσαμεν ὑπὸ τὴν 34 Καὶ κατεκτήσαμεν ὅλας τὰς πόλεις του κατ’ ἐκεῖνον τὸν
πόλεων αὐτοῦ ἐν τῷ καιρῷ ἐξουσίαν μας ὅλας τὰς πόλεις αὐτοῦ, καιρὸν καὶ ἐξωλοθρεύσαμεν κάθε πόλιν μὲ τὴν σειρὰν καὶ δὲν
ἐκείνῳ καὶ ἐξωλοθρεύσαμεν κατεστρέψαμεν κάθε πόλιν τὴν μίαν μετὰ τὴν ἀφήσαμεν ζωντανοὺς ὡς αἰχμαλώτους οὔτε τὰς γυναῖκας των
πᾶσαν πόλιν ἑξῆς, καὶ τὰς ἄλλην, ἐθανατώσαμεν τὰς γυναῖκας καὶ τὰ οὔτε τὰ παιδιά των.
γυναῖκας αὐτῶν καὶ τὰ τέκνα τέκνα αὐτῶν, δὲν ἀφήσαμεν αἰχμαλώτους
αὐτῶν, οὐ κατελίπομεν ζωντανούς.
ζωγρείαν·
2,35 πλὴν τὰ κτήνη 35 Μόνον τὰ ζῶα των κρατήσαμεν διὰ τὸν 35 Ἐκρατήσαμεν μόνον τὰ ζῶα καὶ ἐπήραμεν καὶ τὰ λάφυρα,
ἐπρονομεύσαμεν καὶ τὰ σκῦλα ἑαυτόν μας καὶ τὰ λάφυρα τῶν πόλεων ποὺ εὑρήκαμεν εἰς τὰς πόλεις.
τῶν πόλεων ἐλάβομεν. ἐπήραμεν.
2,36 Ἐξ Ἀροήρ, ἥ ἐστι παρὰ τὸ 36 Ἀπὸ τὴν πόλιν Ἀροήρ, ἡ ὁποία εὑρίσκεται 36 Ἀπὸ τὴν πόλιν Ἀροήρ, ποὺ εὑρίσκεται δίπλα εἰς τὴν ὄχθην
χεῖλος χειμάρρου Ἀρνῶν, καὶ τὴν παρὰ τὴν ὄχθην τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν, καὶ τὴν τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν καὶ τὴν πόλιν, ποὺ εὐρίσκεται εἰς τὴν
πάλιν τὴν οὖσαν ἐν τῇ φάραγγι πόλιν, ἡ ὁποία εὑρίσκεται εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ κοιλάδα καὶ μέχρι τὸ βουνὸ Γαλαάδ, δὲν ὑπῆρξε πόλις, ἡ
καὶ ἕως ὄρους τοῦ Γαλαὰδ οὐκ ποταμοῦ τούτου, μέχρι τοῦ ὄρους Γαλαάδ, δὲν ὁποία μᾶς διέφυγε καὶ δὲν τὴν ἐκυριεύσαμεν. Ὅλας μᾶς τὰς

18/202
ἐγενήθη πόλις, ἥτις διέφυγεν ὑπῆρξε πόλις καὶ περιοχή, ποὺ διέφυγε τὴν παρέδωσεν εἰς τὰ χέρια μας ὁ Κύριος καὶ Θεός μας.
ἡμᾶς, τὰς πάσας παρέδωκε κατάκτησίν μας. Ὅλας τὰς πόλεις τῶν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν εἰς τὰς Ἀμορραίων τὰς παρέδωκεν εἰς τὰ χέρια μας
χεῖρας ἡμῶν· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
2,37 πλὴν ἐγγὺς υἱῶν Ἀμμὰν οὐ 37 Δὲν ἐπλησιάσαμεν ὅμως εἰς τοὺς Ἀμμανίτας, 37 Μόνον εἰς τὴν περιοχὴν τῶν Ἀμμανιτῶν δὲν
προσήλθομεν, πάντα τὸ εἰς ὅλα τὰ γειτονικὰ μέρη πρὸς τὸν χείμαρρον ἐπλησιάσαμεν· εἰς ὅλα δηλαδὴ τὰ ἐδάφη, ποὺ γειτονεύουν μὲ
συγκυροῦντα χειμάρρου Ἰαβὸκ Ἰαβὸκ καὶ εἰς τὰς ὀρεινὰς πόλεις των, διότι ἔτσι τὸν χείμαρρον Ἰαβόκ· Καὶ εἰς τὰς πόλεις, ποὺ εὑρισκονται εἰς
καὶ τὰς πόλεις τὰς ἐν τῇ ὀρεινῇ, μᾶς διέταξε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν. τὴν ὀρεινὴν περιοχήν, διότι αὐτὴν τὴν ἐντολὴν μᾶς ἔδωκε
καθότι ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς Κύριος ὁ Θεός μας.
ἡμῶν ἡμῖν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
3,1 Καὶ ἐπιστραφέντες ἀνέβημεν Κατόπιν ἐστράφημεν πρὸς τὰ βόρεια μέρη καὶ Καὶ ἀφοῦ ἐστράφημεν, ἐπήραμεν τὸν ἀνηφορικὸν δρόμον
ὁδόν τὴν εἰς Βασάν, καὶ ἐξῆλθεν ἀνέβημεν τὴν ὁδόν πρὸς τὴν Βασάν. Ἐκεῖ ὁ Ὤγ, πρὸς τὴν Βασάν. Ἐβγῆκε δὲ μὲ ὅλον τὸν λαόν του ὁ Ὤγ, ὁ
Ὢγ βασιλεὺς τῆς Βασὰν εἰς ὁ βασιλεὺς τῆς Βασάν, ἐξῆλθε νὰ πολεμήσῃ βασιλεὺς τῆς Βασάν, διὰ νὰ μᾶς ἀντιμετωπίσῃ καὶ
συνάντησιν ἡμῖν, αὐτὸς καὶ πᾶς ὁ ἐναντίον μας, αὐτὸς καὶ ὅλος ὁ λαός του, εἰς παρετάχθημεν πρὸς πόλεμον εἰς τὴν περιοχὴν Ἑδραΐμ.
λαὸς αὐτοῦ, εἰς πόλεμον εἰς τὴν πόλιν Ἑδραΐμ.
Ἑδραΐμ.
3,2 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· μὴ 2 Εἶπε τότε ὁ Κύριος πρὸς ἐμέ· Μὴ φοβηθῇς 2 Καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος: <Μὴ τὸν φοβηθῇς, διότι τὸν
φοβηθῇς αὐτόν, ὅτι εἰς τὰς χεῖράς αὐτόν, διότι ἔχω ἤδη παραδώσει εἰς τὰ χέρια παρέδωσα ἤδη εἰς τὰ χέρια σου καὶ αὐτὸν καὶ ὅλον τὸν λαόν
σου παραδέδωκα αὐτὸν καὶ πάντα σου αὐτόν, ὅλον τὸν λαόν του καὶ ὅλην τὴν του καὶ ὅλην τὴν χώραν του. Καὶ θὰ τοῦ κάνης ὅ,τι ἔκανες καὶ
τὸν λαὸν αὐτοῦ καὶ πᾶσαν τὴν χώραν του. Θὰ κάμῃς δὲ εἰς αὐτὸν ὅ,τι ἀκριβῶς εἰς τὸν Σηών, τὸν βασιλέα τῶν Ἀμορραίων, ποὺ κατοικοῦσε
γῆν αὐτοῦ. Καὶ ποιήσεις αὐτῷ ἔκαμες εἰς τὸν βασιλέα τῶν Ἀμορραίων Σηών, εἰς τὴν Ἐσεβών>.
ὥσπερ ἐποίησας Σηὼν βασιλει ποὺ κατοικοῦσε εἰς τὴν πόλιν Ἐσεβών.
τῶν Ἀμορραίων, ὃς κατῴκει ἐν
Ἐσεβών.

19/202
3,3 Καὶ παρέδωκεν αὐτὸν Κύριος ὁ 3 Πράγματι Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν παρέδωκεν εἰς 3 Καὶ τὸν παρέδωσεν ὁ Κύριος καὶ Θεός μας εἰς τὰ χέρια μας

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Θεὸς ἡμῶν εἰς τὰς χεῖρας ἡμῶν, τὰ χέρια μας καὶ αὐτὸν τὸν ἴδιον τὸν Ὤγ, καὶ τὸν ἴδιον, δηλαδὴ τὸν Ὤγ, τὸν βασιλέα τῆς Βασάν, καὶ
καὶ τὸν Ὢγ βασιλέα τῆς Βασὰν βασιλέα τῆς Βασάν, καὶ ὅλον τὸν λαόν του καὶ ὅλον τὸν λαόν του καὶ τὸν ἐκτυπήσαμεν καὶ τὸν
καὶ πάντα τὸν λαὸν αὐτοῦ, καὶ ἐξωντώσαμεν αὐτὸν καὶ ὅλους, ὥστε νὰ μὴ ἐξωντώσαμεν, μέχρι ποὺ νὰ μὴ μείνῃ ζωντανὸς κανεὶς
ἐπατάξαμεν αὐτὸν ἕως τοῦ μὴ μείνῃ πλέον ἀπόγονος ἀπὸ αὐτούς. ἀπόγονός του.
καταλιπεῖ αὐτοῦ σπέρμα.
3,4 Καὶ ἐκρατήσαμεν πασῶν τῶν 4 Τότε δὲ καὶ κατελάβαμεν ὅλας τὰς πόλεις των 4 Καὶ ἐκυριεύσαμεν κατ' ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὅλας τὰς πόλεις
πόλεων αὐτοῦ ἐν τῷ καιρῷ καὶ δὲν ὑπῆρξε πόλις, ποὺ νὰ μὴ τὴν ἔχωμεν του. Δὲν ὑπῆρχε πόλις, ποὺ νὰ μὴ τὴν ἐπήραμεν ἀπὸ αὐτούς.
ἐκεῖνῳ· οὐκ ἦν πόλις, ἣν οὐκ κυριεύσει· ἑξῆντα πόλεις, μαζῆ μὲ ὅλην τὴν Ἐν συνόλῳ κατελάβαμεν ἑξῆντα πόλεις, ὅλην τὴν περιοχὴν
ἐλάβομεν παρ' αὐτῶν, ἑξήκοντα περιοχὴν Ἀργὸβ εἰς Βασάν, ὅπου βασιλεὺς ἦτο Ἀργόβ, ποὺ ἀνῆκεν εἰς τὸ βασίλειον τοῦ Ὤγ, εἰς τὴν Βασάν.
πόλεις, πάντα τὰ περίχωρα Ἀργὸβ ὁ Ὤγ.
βασιλέως Ὢγ ἐν Βασάν,
3,5 πάσαι πόλεις ὀχυραί, τείχη 5 Ὅλαι αὐταὶ αἱ πόλεις ἦσαν ὀχυραί, 5 Ὅλαι αἱ πόλεις, ποὺ ἐκυριεύσαμεν, ἦσαν ὠχυρωμέναι μὲ
ὑψηλά, πύλαι καὶ μοχλοί, πλὴν περιεβάλλοντο ἀπὸ τείχη ὑψηλά, εἶχον στερεὰς τείχη ὑψηλά. Εἶχαν δὲ πύλας στερεὰς καὶ μοχλοὺς ἰσχυρούς,
τῶν πόλεων τῶν Φερεζαίων τῶν πύλας καὶ μοχλοὺς πίσω ἀπὸ αὐτάς. Καὶ ἐν ἐκτὸς βεβαίως τῶν πολυαρίθμων πόλεων τῶν Φερεζαίων,
πολλῶν σφόδρα. τούτοις κατελάβομεν ὅλας αὐτάς, ἐκτὸς βέβαια ποὺ ἦσαν ἀνοχύρωτοι.
ἀπὸ τὰς πολυαρίθμους πόλεις τῶν Φερεζαίων.
3,6 Ἐξωλοθρεύσαμεν αὐτούς, 6 Ἐξωλοθρεύσαμεν αὐτούς, ὅπως ἀκριβῶς καὶ 6 Ἐξωλοθρεύσαμεν καὶ αὐτοὺς ὅπως ἀκριβῶς καὶ τὸν Σηών,
ὥσπερ ἐποιήσαμεν τὸν Σηὼν τὸν Σηών, βασιλέα τῆς Ἐσεβών, τὸν βασιλέα τῆς Ἐσεβών. Ἐξωλοθρεύσαμεν δὲ μὲ τὴν σειρὰν
βασιλέα Ἐσεβών, καὶ κατεστρέψαμεν κάθε πόλιν τοῦ Ὤγ, τὴν μίαν κάθε πόλιν μαζὶ μὲ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδιά των.
ἐξωλοθρεύσαμεν πᾶσαν πόλιν μετὰ τὴν ἄλλην, καὶ ἐξωντώσαμεν καὶ αὐτάς
ἑξῆς καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ ἀκόμη τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδιά.
παιδία·
3,7 καὶ πάντα τὰ κτήνη, καὶ τὰ 7 Ὅλα δὲ τὰ ζῶα καὶ τὰ λάφυρα τῶν πόλεων τὰ 7 Καὶ ὅλα τὰ ζῶα καὶ τὰ λάφυρα, ποὺ εὑρήκαμεν εἰς τὰς
σκῦλα τῶν πόλεων ἐλεηλατήσαμεν καὶ τὰ ἐπήραμεν διὰ τὸν πόλεις, τὰ ἐπήραμεν διὰ τὸν ἑαυτόν μας.
ἐπρονομεύσαμεν αὐτοῖς. ἑαυτόν μας.

20/202
3,8 Καὶ ἐλάβομεν ἐν τῷ καιρῷ 8 Ἔτσι τότε κατελάβομεν τὴν χώραν τῶν δύο 8 Κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον λοιπὸν ἐπήραμεν τὴν χώραν ἀπὸ
ἐκείνῳ τὴν γῆν ἐκ χειρῶν δύο Ἀμορραίων βασιλέων, τοῦ Σηών καὶ τοῦ Ὤγ, οἱ τὰ χέρια δύο βασιλέων τῶν Ἀμορραίων, δηλαδὴ τοῦ Σηὼν καὶ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
βασιλέων τῶν Ἀμορραίων, οἳ ὁποῖοι ἦσαν εἰς τὰ ἀνατολικὰ μέρη του τοῦ Ὤγ, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκοντο πέραν τοῦ Ἰορδάνου, μεταξὺ
ἦσαν πέραν τοῦ Ἰορδάνου ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου, ἀπὸ τὸν χείμαρρον Ἀρνῶν ἕως τὸ τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν καὶ τοῦ ὅρους Ἀερμών.
χειμάρρου Ἀρνῶν καὶ ἕως Ἀερμών ὄρος Ἀερμών.
3,9 (οἱ Φοίνικες ἐπονομάζουσι τῷ 9 (Οἱ Φοίνικες τὸ ὄρος Ἀερμὼν ἔχουν (9 Οἱ Φοίνικες ὀνομάζουν τὸ βουνὸ Ἀερμὼν Σανιώρ, ἐνῷ οἱ
Ἀερμὼν Σανιώρ, καὶ ὁ Ἀμορραῖος ἐπονομάσει Σανιώρ, οἱ δὲ Ἀμορραῖοι τὸ Ἀμορραῖοι τὸ ὠνόμασαν Σανίρ).
ἐπωνόμασεν αὐτὸ Σανίρ), μετωνόμασαν Σανίρ).
3,10 πᾶσαι πόλεις Μισὼρ καὶ 10 Κατελάβομεν ὅλας τὰς πόλεις Μισώρ, ὅλην 10 Ὅλαι αἱ πόλεις τῆς περιοχῆς Μισὼρ καὶ ὅλη ἡ περιοχὴ
πᾶσα Γαλαὰδ καὶ πᾶσα Βασὰν τὴν περιοχὴν Γαλαὰδ καὶ τὴν χώραν Βασάν, Γαλαὰδ καὶ ὅλη ἡ περιοχὴ Βασάν ἕως τὰς πόλεις Ἐλχᾶ καὶ
ἕως Ἑλχᾶ καὶ Ἑδραΐμ, πόλεις μέχρι τῆς Ἑλχᾶ καὶ τῆς Ἑδραΐμ, αἱ ὁποῖαι εἶναι Ἐδραῒμ ἦσαν πόλεις τοῦ βασιλείου τοῦ Ὢγ εἰς τὴν Βασάν.
βασιλείας τοῦ Ὢγ ἐν τῇ Βασάν. πόλεις τοῦ βασιλείου τοῦ Ὤγ εἰς τὴν χώραν
Βασάν.
3,11 Ὅτι πλὴν Ὢγ βασιλεὺς 11 Ὁ Ὤγ, ὁ βασιλεὺς τῆς Βασάν, ἦτο ὁ μόνος 11 Ὁ δὲ Ὤγ, ὁ βασιλεὺς τῆς Βασάν, ἦτο ὁ μόνος, ποὺ
Βασὰν κατελείφθη ἀπὸ τῶν ποὺ εἶχεν ἀπομείνει ἀπὸ τὴν γενεὰν τῶν ἀπέμεινεν ἀπὸ τοὺς γίγαντας Ραφαΐν. Εὑρέθη μάλιστα καὶ
Ραφαΐν· ἰδοὺ ἡ κλίνη αὐτοῦ κλίνη γιγάντων. Ἡ κλίνη του ἦτο κλίνη σιδερένια. σώζεται καὶ τὸ κρεββάτι του, ποὺ ἦτο σιδερένιο. Εὑρίσκεται
σιδηρᾶ, ἰδοὺ αὕτη ἐν τῇ ἄκρᾳ τῶν Εὑρίσκεται δὲ αὕτη σήμερον εἰς τὴν ἀκρόπολιν εἰς τὴν ἀκρόπολιν τῶν Ἀμμωνιτῶν. Ἔχει τέσσερα περίπου
υἱῶν Ἀμμάν, ἐννέα πήχεων τὸ τῶν Ἀμμανιτῶν. Τὸ μῆκος της ἦτο ἐννέα μέτρα μῆκος καὶ δύο περίπου μέτρα πλάτος, ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ
μῆκος αὐτῆς καὶ τεσσάρων πήχεις, (ὑπὲρ τὰ τέσσερα καὶ ἥμισυ μέτρα) τὸ γνωστοῦ (συγχρόνου μας) μέτρου.
πήχεων τὸ εὖρος αὐτῆς ἐν πήχει δὲ πλάτος της τέσσαρες πήχεις, σύμφωνα μὲ τὸ
ἀνδρός. ἐν χρήσει μέτρον.
3,12 Καὶ τὴν γῆν ἐκείνην 12 Κατὰ τὴν ἐποχὴν λοιπὸν ἐκείνην 12 Καὶ ἐκληρονομήσαμεν κατ' ἐκεῖνον τὸν καιρὸν τὴν χώραν
ἐκληρονομήσαμεν ἐν τῷ καιρῷ ἐκυριεύσαμεν, ὡς ἰδικά μας πλέον μέρη, τὴν ἐκείνην, ποὺ άρχίζει ἀπὸ τὴν πόλιν Ἀροήρ, ἡ ὁποία
ἐκείνῳ ἀπὸ Ἀροήρ, ἥ ἐστι παρὰ τὸ νότιον περιοχὴν ἀπὸ τὴν Ἀροήρ, ἡ ὁποία εὑρίσκεται εἰς τὴν ὄχθην τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν. Τὸ μισὸ
χεῖλος χειμάρρου Ἀρνῶν, καὶ τὸ εὑρίσκεται πλησίον τῆς ὄχθης τοῦ χειμάρρου τμῆμα τοῦ ὀροπεδίου Γαλαὰδ καὶ τὰς πόλεις ποὺ ἦσαν εἰς
ἥμισυ τοῦ ὄρους Γαλαὰδ καὶ τὰς Ἀρνῶν μέχρι καὶ τοῦ ἠμίσεως του ὄρους αὐτό, τὰ ἔδωσα εἰς τὴν φυλὴν Ρουβὴν καὶ εἰς τὴν φυλὴν Γάδ.
πόλεις αὐτοῦ ἔδωκα τῷ Ρουβὴν Γαλαάδ, μετὰ τῶν πόλεων. Ὅλα δὲ αὐτὰ τὰ

21/202
καὶ τῷ Γάδ. ἔδωκα εἰς τὴν φυλὴν Ρουβὴν καὶ εἰς τὴν φυλὴν
Γάδ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
3,13 Καὶ τὸ κατάλοιπον τοῦ 13 Τὸ δὲ ὑπόλοιπον τῆς χώρας Γαλαὰδ καὶ ὅλην 13 Τὸ δὲ ὑπόλοιπον τμῆμα τοῦ ὀροπεδίου Γαλαὰδ καὶ ὅλην
Γαλαὰδ καὶ πᾶσαν τὴν Βασὰν τὴν χώραν Βασάν, βασίλειον τοῦ Ὤγ, ἔδωκα εἰς τὴν περιοχὴν Βασάν, ποὺ ἦτο τὸ βασίλειον τοῦ Ὤγ, τὰ ἔδωσα
βασιλείαν Ὢγ ἔδωκα τῷ ἡμίσει τὸ ἥμισυ τῆς φυλῆς τοῦ Μανασσῆ, ὅπως ἐπίσης εἰς τὸ μισὸ τμῆμα τῆς φυλῆς Μανασσῆ. Ἔδωσα εἰς αὐτὴν
φυλῆς Μανασσῆ καὶ πᾶσαν καὶ ὅλην τὴν περίχωρον Ἀργὸβ καὶ ὅλην τὴν ὅλην τὴν περιοχὴν Ἀργόβ, ὅλην τὴν ἑξακουστὴν περιοχὴν
περίχωρον Ἀργόβ, πᾶσαν Βασὰν χώραν Βασάν. Ἡ χώρα δὲ αὐτὴ ἐθεωρεῖτο ὡς τῆς Βασάν, ποὺ ἦτο χώρα τῶν γιγάντων, τῶν Ραφαΐν.
ἐκείνην· γῆ Ραφαῒν λογισθήσεται. χώρα τῶν γιγάντων.
3,14 Καὶ Ἰαῒρ υἱὸς Μανασσῆ ἔλαβε 14 Ὁ δὲ Ἰαΐρ, υἱὸς τοῦ Μανασσῆ, ἔλαβεν ὅλην 14 Καὶ ἐπῆρεν ὁ υἱὸς τοῦ Μανασσῆ Ἰαῒρ ὅλην τὴν περιοχὴν
πᾶσαν τὴν περίχωρον Ἀργὸβ ἕως τὴν περιοχὴν Ἀργόβ, ἕως εἰς τὰ ὅρια τοῦ Ἀργὸβ ἕως τὰ σύνορα τῶν ἀραμαϊκῶν φυλῶν Γαργασί καὶ
τῶν ὁρίων Γαργασὶ καὶ Μαχαθί· Γαργασὶ καὶ Μαχαθί. Ἐπωνόμασε δὲ αὐτὰς μὲ Μαχαθί. Ἔδωσε δὲ εἰς ὅλην αὐτὴν τὴν περιοχὴν ὄνομα ἐπὶ τῇ
ἐπωνόμασεν αὐτάς ἐπὶ τῷ τὸ ὄνομά του, δηλαδὴ Ἰαῒρ τὴν Βασὰν Αὐὼθ βάσει τοῦ ὀνόματός του. Ὠνόμασε δηλαδὴ τὴν Βασὰν Αὐὼθ
ὀνόματι αὐτοῦ τὴν Βασὰν Αὐὼθ μέχρι σήμερον. Ἰαΐρ, ὅπως εἶναι γνωστὴ καὶ ἕως σήμερον.
Ἰαῒρ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης.
3,15 Καὶ τῷ Μαχὶρ ἔδωκα τὴν 15 Εἰς τὸν Μαχὶρ ἔδωκα πρὸς νότον τὴν 15 Εἰς δὲ τὸν ἄλλον υἱὸν τοῦ Μανασσῆ, τὸν Μαχίρ, ἔδωσα τὴν
Γαλαάδ. περιοχὴν Γαλαάδ. χώραν Γαλαάδ.
3,16 Καὶ τῷ Ρουβὴν καὶ τῷ Γὰδ 16 Εἰς τὸν Ρουβὴν κααι τὸν Γὰδ ἔδωκα, ἀπὸ τὴν 16 Τμῆμα ἀπὸ τὴν χώραν Γαλαὰδ ἔδωσα καὶ εἰς τὰς φυλὰς
δέδωκα ἀπὸ τῆς Γαλαὰδ ἕως χώραν Γαλαὰδ μέχρι τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν Ρουβὴν καὶ Γάδ, δηλαδὴ τὴν περιοχὴν ἀπὸ τὸν χείμαρρον
χειμάρρου Ἀρνῶν (μέσον τοῦ (ἀκριβέστερον, μέχρι τοῦ μέσου τῆς κοίτης τοῦ Ἀρνῶν, (εἰς τὸ μέσον τῆς κοίτης τοῦ ὁποίου εὑρίσκετο τὸ
χειμάρρου ὅριον) καὶ ἕως τοῦ χειμάρρου), πρὸς βορρᾶν δὲ μέχρι τοῦ σύνορον τῶν φυλῶν αὐτῶν μὲ τοὺς Μωαβίτας), ἕως τὸν
Ἰαβόκ· ὁ χειμάρρους ὅριον τοῖς χειμάρρου Ἰαβόκ. Ὁ χείμαρρος αὐτὸς Ἰαβὸκ χείμαρρον Ἰαβόκ, ποὺ ἦτο τὸ σύνορόν των μὲ τοὺς
υἱοῖς Ἀμμάν. εἶναι τὸ σύνορον τῶν Ἀμμανιτῶν. Ἀμμανίτας.
3,17 Καὶ ἡ Ἄραβα καὶ ὁ Ἰορδάνης 17 Εἰς τὰς δύο αὐτὰς φυλὰς θὰ ἀνήκῃ ἐπίσης 17 Ἔχουν πρὸς δυσμὰς αἱ φυλαὶ αὐταὶ τὴν περιοχὴν Ἄραβα
ὅριον Μαχαναρέθ, καὶ ἕως καὶ ὁ Ἰορδάνης, ἡ κοιλάς τοῦ Ἰορδάνου, ἀπὸ τὴν καὶ τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην μὲ βόρειον σύνορον τὴν λίμνην
θαλάσσης Ἄραβα, θαλάσσης λίμνην Γεννησαρὲτ μέχρι τῆς κοιλάδος, ποὺ Μαχαναρέθ (-Γεννησαρέτ) καὶ νότιον τὴν θάλασσαν τῆς
ἁλυκῆς ὑπὸ Ἀσηδὼθ τὴν Φασγὰ εὑρίσκεται εἰς τὴν Ἁλμυρὰν (Νεκράν) Ἄραβα, δηλαδὴ τὴν Νεκρὰν θάλασσαν καὶ πρὸς ἀνατολὰς
ἀνατολῶν. θάλασσαν. Ἡ θάλασσα αὐτὴ εὑρίσκεται εἰς τὰς τοὺς πρόποδας Ἀσηδὼθ τοῦ βουνοῦ Φασγά, ποὺ εὑρίσκεται

22/202
ὑπωρείας Ἀσηδὼθ τοῦ ὄρους Φασγὰ πρὸς ἀνατολικῶς τῆς Νεκρᾶς θαλάσσης.
ἀνατολάς.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
3,18 Καὶ ἐνετειλάμην ὑμῖν ἐν τῷ 18 Τότε σᾶς διέταξα, λέγων· Κύριος ὁ Θεὸς 18 Καὶ σᾶς διέταξα κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον καὶ σᾶς εἶπα:
καιρῷ ἐκείνῳ λέγων· Κύριος ὁ ἡμῶν ἔδωκεν εἰς κληρονομίαν σας, τὴν γῆν <Κύριος ὁ Θεός σας σᾶς ἔδωσε τὴν χώραν αὐτὴν πρὸς
Θεὸς ὑμῶν ἔδωκεν ὑμῖν τὴν γῆν αὐτήν. ῞Ολοι ὅσοι ἠμποροῦν νὰ φέρουν ὅπλα κληρονομίαν. Ὁπλισθῆτε λοιπὸν ὅλοι οἱ ἱκανοὶ πρὸς πόλεμον
ταύτην ἐν κλήρῳ· ἐνοπλισάμενοι ἂς ὁπλισθοῦν καὶ ἂς προπορεύωνται ἀπὸ τοὺς καὶ προχωρεῖτε ἐμπρὸς ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς σας Ἰσραηλίτας,
προπορεύεσθε πρὸ προσώπου τῶν ἄλλους πολεμιστὰς ἀδελφούς σας Ἰσραηλίτας. ποὺ δὲν ἐκληρονόμησαν ἀκόμη γῆν.
ἀδελφῶν ὑμῶν Ἰσραήλ, πᾶς
δυνατός·
3,19 πλὴν αἱ γυναῖκες ὑμῶν καὶ τὰ 19 Αἱ γυναῖκες ὅμως καὶ τὰ τέκνα σας καὶ τὰ 19 Μόνον αἱ γυναῖκες σας καὶ τὰ παιδιά σας καὶ τὰ ζῶα σας,
τέκνα ὑμῶν καὶ τὰ κτήνη ὑμῶν, ζῶα σας, γνωρίζω ὅτι ἔχετε πολλὰ ζῶα, ἂς πού, ὅπως γνωρίζω, εἶναι πολλά, ἂς κατοικήσουν εἰς τὰς
οἶδα ὅτι πολλὰ κτήνη ὑμῖν, μείνουν εἰς τὰς πόλεις, τὰς ὁποίας σᾶς ἔδωκα, πόλεις σας, τὰς ὁποίας σᾶς ἔδωσα.
κατοικείτωσαν ἐν ταῖς πόλεσιν
ἡμῶν, αἷς ἔδωκα ὑμῖν,
3,20 ἕως ἂν καταπαύσῃ Κύριος ὁ 20 μέχρις ὅτου Κύριος ὁ Θεός σας ἐγκαταστήσῃ 20 Σεῖς ὅμως προχωρεῖτε μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους, ἕως ὅτου
Θεὸς ὑμῶν τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν, τοὺς ἀδελφούς σας, ὅπως καὶ σᾶς, καὶ ἐγκαταστήσῃ καὶ ἀναπαύσῃ Κύριος ὁ Θεός σας τοὺς
ὥσπερ καὶ ὑμᾶς, καὶ κληρονομήσουν καὶ αὐτοὶ τὴν πρὸς δυσμὰς τοῦ ἀδελφούς σας, ὅπως καὶ σᾶς, καὶ κληρονομήσουν καὶ αὐτοὶ
κατακληρονομήσωσι καὶ οὗτοι Ἰορδάνου χώραν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεὸς ὡς ἰδικήν των τὴν χώραν, ποὺ τοὺς δίδει ὁ Κύριος καὶ Θεός
τὴν γῆν, ἣν Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἡμῶν ἔχει δώσει εἰς αὐτούς. Μετὰ δὲ τὴν μας εἰς τὴν πέραν τοῦ Ἰορδάνου περιοχήν. Καὶ τότε θὰ
δίδωσιν αὐτοῖς ἐν τῷ πέραν τοῦ τακτοποίησιν αὐτήν, θὰ ἐπανέλθῃ ὁ καθένας ἐπιστρέψετε καθένας εἰς τὴν κληρονομίαν του, τὴν ὁποίαν
Ἰορδάνου, καὶ ἀπὸ σᾶς εἰς τὴν κληρονομίαν του, τὴν ὁποίαν σᾶς ἔδωσα ἐγώ>.
ἐπαναστραφήσεσθε ἕκαστος εἰς σᾶς ἔχω δώσει.
τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ, ἣν ἔδωκα
ὑμῖν.
3,21 Καὶ τῷ Ἰησοῖ ἐνετειλάμην ἐν 21 Κατὰ τὸν καιρὸν δὲ ἐκεῖνον ἔδωσα ἐντολὴν 21 Καὶ ἔδωσα ἐντολὰς εἰς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ κατὰ τὸν
τῷ καιρῷ ἐκείνῳ λέγων· οἱ εἰς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ, λέγων· Εἶδαν τὰ καιρὸν ἐκεῖνον καὶ τοῦ εἶπα: <Τὰ μάτια σας ἔχουν ἰδεῖ ὅλα,
ὀφθαλμοὶ ὑμῶν ἑωράκασι πάντα, μάτια σας ὅλα ὅσα Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἔκαμεν ὅσα ἔκανε Κύριος ὁ Θεός μας εἰς αὐτοὺς τοὺς δύο βασιλεῖς,

23/202
ὅσα ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν εἰς τοὺς δύο αὐτοὺς βασιλεῖς τῶν Ἀμορραίων. τὸν Σηὼν καὶ τὸν Ὤγ. Τὸ ἴδιο θὰ κάνῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός μας
τοῖς δυσὶ βασιλεῦσι τούτοις· οὕτως Ἔτσι θὰ κάμῃ Κύριος ὁ Θεός σας καὶ θὰ καὶ εἰς ὅλα τὰ βασίλεια, πρὸς τὰ ὁποῖα διαβαίνεις.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ποιήσει Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια σας ὅλας τὰς βασιλείας,
πάσας τὰς βασιλείας, ἐφ' ἃς σὺ ποὺ θὰ συναντήσετε, ἀφοῦ διαβῆτε τὸν
διαβαίνεις ἐκεῖ· Ἰορδάνην.
3,22 οὐ φοβηθήσεσθε ἀπ' αὐτῶν, 22 Μὴ φοβηθῆτε τοὺς ἀνθρώπους αὐτῶν τῶν 22 Δὲν θὰ φοβηθῆτε ἀπὸ αὐτούς, διότι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καὶ
ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν αὐτὸς ἐθνῶν, διότι Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν θὰ πολεμήσῃ Θεός μας θὰ πολεμήσῃ διὰ σᾶς>.
πολεμήσει περὶ ὑμῶν. διὰ σᾶς καὶ μαζῆ μὲ σᾶς.
3,23 Καὶ ἐδεήθην Κυρίου, ἐν τῷ 23 Παρεκάλεσα δὲ τὸν Κύριον κατὰ τὸν καιρὸν 23 Καὶ παρεκάλεσα κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τὸν Κύριον καὶ
καιρῷ ἐκείνῳ λέγων· ἐκεῖνον λέγων· τοῦ εἶπα:
3,24 Κύριε Θεέ, σὺ ἤρξω δεῖξαι τῷ 24 Κύριε, Θεέ, Σὺ ἤρχισες νὰ φανερώνῃς εἰς ἐμὲ 24 <Κύριε Θεέ, σὺ ἄρχισες ἤδη νὰ φανερώνῃς εἰς τὸν δοῦλον
σῷ θεράποντι τὴν ἰσχύν σου καὶ τὸν δοῦλον σου τὴν ἰσχὺν καὶ τὴν δύναμίν σου, σου τὴν ἰσχύν σου καὶ τὴν δύναμίν σου καὶ τὸ παντοδύναμον
τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν χεῖρα τὴν τὴν παντοδύναμον δεξιάν σου καὶ τὸ χέρι σου καὶ τὸν μεγαλοπρεπῆ καὶ ἀκατανίκητον βραχίονά
κραταιὰν καὶ τὸν βραχίονα τὸν ἀπροσμέτρητον μεγαλεῖον σου· διότι ποῖος σου. Καὶ ποῖος ἄλλος θεὸς ὑπάρχει εἰς τὸν οὐρανὸν ἢ ἐπὶ τῆς
ὑψηλόν· τίς γάρ ἐστι Θεὸς ἐν τῷ ἄλλος Θεὸς ὑπάρχει εἰς τὸν οὐρανὸν ἢ εἰς τὴν γῆς, ποὺ νὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ κάνη ὅ,τι ἔκανες σὺ μὲ τὴν
οὐρανῷ ἢ ἐπὶ τῆς γῆς, ὅστις γῆν, ποὺ θὰ ἠμπορέσῃ νὰ κάμῃ ὅσα ἔκαμες Σὺ παντοδυναμίαν σου;
ποιήσει καθὰ ἐποίησας σὺ καὶ μὲ τὴν παντοδυναμίαν σου;
κατὰ τὴν ἰσχύν σου;
3,25 Διαβὰς οὖν ὄψομαι τὴν γῆν 25 Σὲ παρακαλῶ δῶσε μου τὴν ἄδειαν, ἀφοῦ 25 Ἂς περάσω λοιπὸν νὰ ἰδῶ τὴν ὡραίαν καὶ εὔφορον αὐτὴν
τὴν ἀγαθὴν ταύτην τὴν οὖσαν διαβῶ τὸν Ἰορδάνην ποταμόν, νὰ ἴδω τὴν χώραν, ποὺ εὑρίσκεται πέραν ἀπὸ τὸν Ἰορδάνην, αυτὸ τὸ
πέραν τοῦ Ἰορδάνου, τὸ ὄρος εὔφορον καὶ πλουσίαν αὐτὴν χώραν, τὴν πέραν ὡραῖον καὶ πλούσιον βουνὸ καὶ τὸν Ἀντιλίβανον!>
τοῦτο τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸν τοῦ Ἰορδάνου, τὴν ὡραῖαν αὐτὴν ὀρεινὴν
Ἀντιλίβανον. χώραν ἕως εἰς τὸν Ἀντιλίβανον!
3,26 Καὶ ὑπερεῖδε Κύριος ἐμὲ 26 Ὁ Κύριος ὅμως, ἐξ αἰτίας τῶν ἰδικῶν σας 26 Καὶ δὲν μὲ ἐπρόσεξεν ὁ Κύριος ἐξ αἰτίας σας καὶ δὲν ἔκανε
ἕνεκεν ὑμῶν καὶ οὐκ εἰσήκουσέ ἁμαρτιῶν, ἀπέστρεψε τὸ πρόσωπόν του ἀπὸ δεκτὸν τὸ αἴτημά μου. Μοῦ εἶπε μάλιστα τὰ ἑξῆς ὁ Κύριος:
μου, καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἐμὲ καὶ δὲν ἄκουσε τὴν παράκλησίν μου, ἀλλὰ <Ἀρκετά! Μὴ τὸ ξανακάνῃς ἄλλην φορὰν καὶ ὁμιλήσῃς διὰ τὸ
ἱκανούσθω σοι, μὴ προσθῇς ἔτι μοῦ εἶπε· <ἀρκετὸν ἕως ἐδῶ. Μὴ θελήσῃς καὶ θέμα αὐτό.

24/202
λαλῆσαι τὸν λόγον τοῦτον· ἄλλην φορὰν νὰ ἐπαναλάβῃς αὐτὴν τὴν
παράκλησίν σου,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
3,27 ἀνάβηθι ἐπὶ τὴν κορυφὴν τοῦ 27 ἀλλὰ ἀνέβα εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους 27 Ἀνέβα εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ βουνοῦ, ποὺ λέγεται
Λελαξευμένου καὶ ἀναβλέψας Λελαξευμένον (Ναβαύ), ἄφησε τὸ βλέμμα σου Λελαξευμένον· καὶ σήκωσε τὰ μάτια σου καὶ κύτταξε πρὸς
τοῖς ὀφθαλμοῖς σου κατὰ νὰ ἐπιθεωρήσῃ τὴν χώραν πρὸς δυσμάς (ὅπου τὴν δύσιν, πρὸς τὸν βορρᾶν, πρὸς τὸν νότον καὶ πρὸς τὴν
θάλασσαν καὶ βορρᾶν καὶ λίβα ἡ Μεσόγειος Θάλασσα) πρὸς βορρᾶν, πρὸς ἀνατολὴν καὶ ἀπόλαυσε μὲ τὰ μάτια σου τὴν χώραν, διότι
καὶ ἀνατολὰς καὶ ἰδὲ τοῖς νότον καὶ πρὸς ἀνατολάς. Ἰδὲ μὲ τὰ μάτια σου δὲν πρόκειται νὰ περᾴσῃς τὸν ποταμὸν αὐτόν, τὸν Ἰορδάνην.
ὀφθαλμοῖς σου, ὅτι οὐ διαβήσῃ καὶ ἀπόλαυσε τὴν θέαν τῆς χώρας αὐτῆς, διότι
τὸν Ἰορδάνην τοῦτον. σὺ δὲν θὰ διαβῇς τὸν Ἰορδάνην τοῦτον
ποταμόν.
3,28 Καὶ ἔντειλαι Ἰησοῖ καὶ 28 Δῶσε ἐντολὴν εἰς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ, 28 Καὶ δῶσε διαταγὰς καὶ ὁδηγίας εἰς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ
κατίσχυσαν αὐτὸν καὶ ἐνίσχυσέ τον καὶ καθοδήγησέ τον καταλλήλως, καὶ ἐνδυνάμωσέ τον καὶ στήριξέ τον, διότι αὐτὸς θὰ περάσῃ
παρακάλεσαν αὐτόν, ὅτι οὗτος διότι αὐτὸς θὰ διαβῇ τὸν Ἰορδάνην, ὡς ἀρχηγὸς μέσα εἰς τὴν χώραν ἐπικεφαλῆς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς θὰ
διαβήσεται πρὸ προσώπου τοῦ τοῦ λαοῦ τούτου. Αὐτὸς θὰ κυριεύσῃ καὶ διὰ μοιράσῃ ὡς κληρονομίαν εἰς αὐτοὺς ὅλην τὴν γῆν, ποὺ
λαοῦ τούτου, καὶ οὗτος κλήρου θὰ διανείμῃ εἰς τὰς φυλὰς ὅλην τὴν εἶδες>.
κατακληρονομήσει αὐτοῖς πᾶσαν χώραν τὴν ὁποίαν εἶδες>.
τὴν γῆν, ἣν ἑώρακας.
3,29 Καὶ ἐνεκαθήμεθα ἐν νάπῃ 29 Καὶ ἔτσι ἐμείναμε εἰς κάποιαν δασώδη 29 Καὶ ἐσταθμεύσαμεν λοιπὸν εἰς τὴν δασώδη κοιλάδα,
σύνεγγυς οἴκου Φογώρ. περιοχὴν πλησίον εἰς τὸν ναὸν τοῦ εἰδώλου κοντὰ εἰς τὸν ναὸν τοῦ Φογώρ, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τοὺς
Φογώρ. πρόποδας τοῦ ὁμωνύμου βουνοῦ

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 4ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
4,1 Καὶ νῦν, Ἰσραήλ, ἄκουε τῶν Καὶ τώρα, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, ἄκουσε τὸν Καὶ τώρα, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, ἄκουσε τὰς ἐντολὰς καὶ διαταγάς,
δικαιωμάτων καὶ τῶν κριμάτων, Νόμον καὶ τὰς κρίσεις τοῦ Θεοῦ, ὅσα ἐγὼ τὰς ὁποίας ἐγὼ σᾶς διδάσκω σήμερον νὰ τηρῆτε, διὰ νὰ ζῆτε
ὅσα ἐγὼ διδάσκω ὑμᾶς σήμερον σᾶς διδάσκω σήμερον νὰ τηρῆτε, διὰ νὰ ζῆτε καὶ πληθυνθῆτε καὶ ἀφοῦ εἰσέλθετε νὰ κληρονομήσετε τὴν
ποιεῖν, ἵνα ζῆτε καὶ καὶ πολλαπλασιασθῆτε καί, εἰσελθόντες εἰς χώραν, τὴν ὁποίαν σᾶς δίδει ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων

25/202
πολυπλασιασθῆτε καὶ εἰσελθόντες τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, νὰ κληρονομήσετε σας.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κληρονομήσητε τὴν γῆν, ἣν Κύριος αὐτήν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεὸς τῶν
ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ὑμῶν δίδωσιν πατέρων σας δίδει πρὸς σᾶς.
ὑμῖν.
4,2 Οὐ προσθήσετε πρὸς τὸ ρῆμα ὃ 2 Εἰς τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας ἐγὼ σᾶς δίδω, 2 Δὲν θὰ προσθέσετε τίποτε ἀπολύτως εἰς τὰς ἐντολάς, ποὺ
ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν, καὶ οὐκ δὲν θὰ προσθέσετε τίποτε οὔτε καὶ θὰ ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω, οὔτε θὰ ἀφαιρέσετε κάτι ἀπὸ αὐτάς.
ἀφελεῖτε ἀπ' αὐτοῦ· φυλάσσεσθε ἀφαιρέσετε τίποτε ἀπὸ αὐτάς. Προσέξατε Νὰ φυλάσσετε μὲ προσοχὴν τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ
τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ καὶ προσπαθήσατε, ὥστε νὰ τηρῆτε τὰς σας, τὰς ὁποίας ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω σήμερον.
ὑμῶν, ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὅσα ἐγὼ
σήμερον. σήμερον σᾶς διατάσσω.
4,3 Οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν ἑωράκασι 3 Μὲ τὰ ἴδια σας τὰ μάτια εἴδατε ὅλα ὅσα 3 Τὰ μάτια σᾶς εἶδαν ὅλα, ὅσα ἔκανε Κύριος ὁ Θεὸς μας εἰς
πάντα, ὅσα ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς ἔκαμε Κύριος ὁ Θεός μας εἰς τὸ εἴδωλον τὸν ψευδοθεὸν Βεελφεγώρ. Διότι κάθε ἄνθρωπος, ποὺ
ἡμῶν τῷ Βεελφεγώρ, ὅτι πᾶς Βεελφεγώρ· ὅτι δηλαδὴ κάθε ἄνθρωπος ἀπὸ ἐπίστευσε καὶ ἐλάτρευσε τὸν Βεελφεγώρ, ἐτιμωρήθη ἀπὸ τὸν
ἄνθρωπος, ὅστις ἐπορεύθη ὀπίσω σᾶς, ὁ ὁποῖος ἐξέκλινε καὶ ἠκολούθησε τὸν Κύριον καὶ Θεόν σας καὶ ἐξηφανίσθη ἀπὸ ἀνάμεσά σας.
Βεελφεγώρ, ἐξέτριψεν αὐτὸν εἰδωλικὸν θεὸν Βεελφεγώρ, συνετρίβη ἐκ
Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ἐξ ὑμῶν. μέρους Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ ἐξηφανίσθῃ
ἀπ' ἀνάμεσά σας.
4,4 Ὑμεῖς δὲ οἱ προσκείμενοι Κυρίῳ 4 Ἀλλὰ σεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐμείνατε πιστοὶ κοντὰ 4 Ἀντιθέτως σεῖς, ποὺ ἐτάχθητε μὲ τὸ μέρος Κυρίου τοῦ Θεοῦ
τῷ Θεῷ ὑμῶν ζῆτε πάντες ἐν τῇ εἰς τὸν Κύριον, ζῆτε ὅλοι σήμερον. σας, ζῆτε ὅλοι κατὰ τὴν σημερινὴν ἡμέραν.
σήμερον.
4,5 Ἴδετε, δέδειχα ὑμῖν δικαιώματα 5 Ἰδέτε! Σᾶς ἔδειξα τὸν Νόμον τοῦ Θεοῦ καὶ 5 Προσέξατε! Σᾶς ἔχω δείξει νόμους καὶ ἐντολάς, ὅπως μὲ
καὶ κρίσεις, καθὰ ἐνετείλατό μοι τὰς κρίσεις τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ Κύριος μὲ διέταξεν ὁ Κύριος, διὰ να τὰ ἐφαρμόζετε εἰς τὴν χώραν, μέσα
Κύριος, ποιῆσαι οὕτως ἐν τῇ γῇ, εἰς διέταξε νὰ ἐφαρμόζετε αὐτὰ εἰς τὴν γῆν, εἰς εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσετε.
ἣν ὑμεῖς εἰσπορεύεσθε ἐκεῖ τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε, διὰ νὰ τὴν
κληρομεῖν αὐτήν· κληρονομήσετε καὶ ἐγκατασταθῆτε εἰς
αὐτήν.

26/202
4,6 καὶ φυλάξεσθε καὶ ποιήσετε, 6 Θὰ φυλάξετε καὶ θὰ ἐφαρμόσετε ὅλα 6 Καὶ νὰ φυλάξετε καὶ νὰ τηρήσετε τὰς ἐντολὰς αὐτάς, διότι
ὅτι αὕτη ἡ σοφία καὶ ἡ σύνεσις αὐτά, διότι αὐτὰ εἶναι ἡ σοφία καὶ ἐδῶ εὑρίσκεται ἡ σοφία καὶ ἡ σύνεσίς σας ἐνώπιον ὅλων τῶν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὑμῶν ἐναντίον πάντων τῶν ἐθνῶν, ἡ σύνεσις, τὸ καύχημα καὶ ἡ ὑπεροχή σας ἐθνῶν, τὰ ὁποῖα, ὅταν ἄκουσουν τὰς ἐντολὰς αὐτάς, θὰ
ὅσοι ἐὰν ἀκούσωσι πάντα τὰ ἐνώπιον ὅλων τῶν ἐθνῶν. Ὅσοι δὲ θὰ εἰποῦν: <Ἰδοὺ τὸ μέγα τοῦτο ἔθνος τοῦ Ἰσραὴλ εἶναι λαὸς
δικαιώματα ταῦτα καὶ ἐροῦσιν· ἀκούσουν ὅλους αὐτοὺς τοὺς νόμους τοῦ σοφὸς καὶ γνωστικός>.
ἰδοὺ λαὸς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων τὸ Θεοῦ, θὰ εἴπουν: Ἰδοὺ λαὸς σοφὸς καὶ
ἔθνος τὸ μέγα τοῦτο. συνετός, τὸ ἰσχυρὸν καὶ ἔνδοξον αὐτὸ
ἔθνος!
4,7 Ὅτι ποῖον ἔθνος μέγα, ᾧ ἐστιν 7 Διότι ποῖον ἄλλο ἔθνος εἶναι τόσον μέγα, 7 Διότι ποῖον ἄλλο μεγάλο ἔθνος ὑπάρχει, εἰς τὸ ὁποῖον νὰ
αὐτῷ Θεὸς ἐγγίζων αὐτοῖς, ὡς ἐφόσον πλησίον αὐτοῦ εὑρίσκεται ὁ ἴδιος ὁ εἶναι τόσον πλησίον ὁ θεός των, ὅπως εἶναι δι’ ἠμᾶς ὁ Κύριος
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐν πάσιν, οἷς Θεὸς καὶ ἐπικοινωνεῖ μὲ αὐτό, ὅπως Κύριος ὁ καὶ Θεός μας εἰς ὅλα, διὰ τὰ ὁποῖα θὰ χρειασθῇ νὰ
ἐὰν αὐτὸν ἐπικαλεσώμεθα; Θεὸς ἡμῶν, εἰς κάθε τι καὶ διὰ κάθε τι, διὰ τὸ ζητήσωμεν τὴν βοήθειάν Του;
ὁποῖον θὰ τὸν ἐπικαλεσθῶμεν;
4,8 Καὶ ποῖον ἔθνος μέγα, ᾧ ἐστὶν 8 Ποῖον ἄλλο ἔθνος εἶναι τόσον μέγα, εἰς τὸ 8 Καὶ ποῖον ἄλλο μεγάλο ἔθνος ὑπάρχει ἐπίσης, ποὺ νὰ ἔχῃ
αὐτῷ δικαιώματα καὶ κρίματα ὁποῖον ὑπάρχουν οἱ νόμοι καὶ αἱ δίκαιαι νόμους καὶ ἐντολὰς τόσον δικαίας καὶ ὀρθάς, ὅπως ὅλος
δίκαια κατὰ πάντα τὸν νόμον ἐντολαί, ὅπως εἶναι ὁ Νόμος αὐτός, τὸν αὐτὸς ὁ νόμος, τὸν ὁποῖον σᾶς δίδω ἐγὼ σήμερον;
τοῦτον, ὃν ἐγὼ δίδωμι ἐνώπιον ὁποῖον ἐγὼ δίδω πρὸς σᾶς σήμερον;
ὑμῶν σήμερον;
4,9 Πρόσεχε σεαυτῷ καὶ φύλαξον 9 Ἰσραηλιτικὲ λαέ! Πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν 9 Πρόσεχε λοιπὸν εἰς τὸν ἑαυτόν σου καὶ φύλαξε μὲ μεγάλην
τὴν ψυχήν σου σφόδρα, μὴ σου, φύλαξε πολὺ τὴν ψυχήν σου, μήπως προσοχὴν τὴν ψυχήν σου, διὰ νὰ μὴ λησμονήσεις ὅλα τὰ
ἐπιλάθῃ πάντας τοὺς λόγους, οὓς τυχὸν καὶ λησμονήσῃς ὅλους αὐτοὺς τοὺς γεγονότα, ποὺ εἶδαν τὰ μάτια σου. Καὶ ἂς μὴ φεύγουν ἀπὸ
ἑωράκασιν οἱ ὀφθαλμοί σου· καὶ λόγους καὶ τὰ γεγονότα, ποὺ εἶδον οἱ τὴν καρδιά σου ποτὲ εἰς ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου. Καὶ
μὴ ἀποστήτωσαν ἀπὸ τῆς καρδίας ὀφθαλμοί σου! Νὰ μὴ φύγουν ποτὲ ἀπὸ τὴν νὰ διδάσκῃς μὲ αὐτὰ τὰ παιδιά σου καὶ τὰ παιδιὰ τῶν
σου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς καρδίαν σου ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου. παιδιῶν σου.
σου, καὶ συμβιβάσεις τους υἱούς Θὰ κρατῇς αὐτὰ μὲ πολλὴν ἐπιμέλειαν καὶ
σου καὶ τοὺς υἱοὺς τῶν υἱῶν σου θὰ τὰ διδάξῃς εἰς τὰ παιδιά σου καὶ εἰς
τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν σου.

27/202
4,10 ἡμέραν, ἣν ἔστητε ἐνώπιον 10 Κρατῆστε καλὰ εἰς τὴν μνήμην σας τὴν 10 Σᾶς ὑπενθυμίζω τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν
Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐν Χωρὴβ ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν ὄρθιοι ἐσταθήκατε ἐσταθήκατε ἐμπρὸς εἰς Κύριον τὸν Θεόν μας εἰς τὸ βουνὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐκκλησίας, ὅτι εἶπε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας εἰς Χωρήβ, Χωρήβ, τὴν ἡμέραν δηλαδὴ τῆς συγκεντρώσεως ὅλου τοῦ
Κύριος πρός με· ἐκκλησίασον πρός κατὰ τὴν ἡμέραν ποὺ σᾶς συνεκέντρωσα λαοῦ. Διότι μου εἶπεν ὁ Κύριος:<Συγκέντρωσε κοντά μου
με τὸν λαόν, καὶ ἀκουσάτωσαν τὰ ἐκεῖ διότι τότε ὁ Κύριος μοῦ εἶχε πεῖ· ὅλον τὸν λαὸν καὶ ἂς ἀκούσουν τοὺς λόγους μου, διὰ νὰ
ρήματά μου, ὅπως μάθωσι Συγκέντρωσε ἐνώπιόν μου ὅλον τὸν λαὸν μάθουν νὰ μὲ φοβοῦνται ὅλας τὰς ἡμέρας, ποὺ θὰ ζοῦν εἰς
φοβεῖσθαί με πάσας τὰς ἡμέρας, καὶ ἂς ἀκούσουν τὰ λόγια μου, διὰ νὰ τὴν γῆν, καὶ νὰ διδάξουν σχετικῶς καὶ τὰ παιδιά των>.
ἃς αὐτοὶ ζῶσιν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ τοὺς μάθουν νὰ μὲ εὐλαβοῦνται καὶ νὰ μὲ
υἱοὺς αὐτῶν διδάξουσι. ὑπακούουν ὅλας τὰς ἡμέρας, ποὺ θὰ ζοῦν
ἐπὶ τῆς γῆς καὶ νὰ διδάξουν αὐτὰ εἰς τὰ
παιδιά των.
4,11 Καὶ προσήλθετε καὶ ἔστητε 11 Προσήλθατε τότε καὶ ἐσταθήκατε ὄρθιοι 11 Καὶ ἐπλησιάσατε καὶ ἐσταθήκατε εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ
ὑπὸ τὸ ὄρος, καὶ τὸ ὄρος ἐκαίετο κοντὰ εἰς τὰς ὑπωρείας τοῦ ὄρους Σινά. Τὸ βουνοῦ. Τὸ δὲ βουνὸ ἐκαίετο μὲ φωτιά, ποὺ ἔφθανε μέχρι τὸν
πυρὶ ἕως τοῦ οὐρανοῦ, σκότος, ὄρος ἐκαίετο ἀπὸ πῦρ, τὸ ὁποῖον ἔφθανεν οὐρανόν. Ὑπῆρχε δὲ καὶ σκοτάδι καὶ καταχνιὰ καὶ θύελλα
γνόφος, θύελλα, φωνὴ μεγάλη. ἕως τὸν οὐρανόν, ἐκαλύπτετο ἀπὸ σκότος καὶ ἠκούοντο καὶ βρονταὶ δυναταί.
καὶ γνόφον, συνεκλονίζετο ἀπὸ θύελλαν καὶ
ἠκούετο ἰσχυρὰ ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ.
4,12 Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς ὑμᾶς 12 Ὡμίλησε τότε ὁ Κύριος πρὸς σᾶς μέσα 12 Καὶ ὡμίλησεν ἐκεῖ ὁ Κύριος πρὸς σᾶς μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ μὲ
ἐκ μέσου τοῦ πυρὸς φωνὴν ἀπὸ τὸ πῦρ τοῦ ὄρους καὶ εἶπε αὐτὰ τὰ λόγια ἀνθρώπου, ποὺ τὰ ἀκούσατε οἱ ἴδιοι. Δὲν εἴδατε ὅμως
ρημάτων, ἣν ὑμεῖς ἠκούσατε, καὶ λόγια, τὰ ὁποῖα σεῖς μὲ τὰ αὐτιά σας καμμίαν μορφήν, ἀλλὰ μόνον φωνὴν ἀκούσατε.
ὁμοίωμα οὐκ εἴδετε, ἀλλ' ἢ φωνήν· ἠκούσατε. Τὴν μορφὴν τοῦ Θεοῦ δὲν τὴν
εἴδατε, ἀλλὰ μόνον τὴν φωνὴν αὐτοῦ
ἡκούσατε.
4,13 καὶ ἀνήγγειλεν ὑμῖν τὴν 13 Ἀνήγγειλεν εἰς σᾶς τὴν διαθήκην του, τὴν 13 Καὶ σᾶς ἀνεκοίνωσε τὴν διαθήκην Του, τὴν ὁποίαν σᾶς
διαθήκην αὐτοῦ, ἣν ἐνετείλατο ὁποίαν σᾶς διέταξε νὰ τηρῆτε, τὰς δέκα διέταξε νὰ τηρῆτε, τὰς δέκα δηλαδὴ ἐντολάς· καὶ τὰς
ὑμῖν ποιεῖν, τὰ δέκα ρήματα, καὶ δηλαδὴ ἐντολάς, τὰς ὁποίας ὁ ἴδιος ἐχάραξεν ἐχάραξεν εἰς δύο λιθίνας πλάκας.
ἔγραψεν αὐτὰ ἐπὶ δύο πλάκας ἐπάνω εἰς δύο λιθίνας πλάκας.

28/202
λιθίνας.
4,14 Καὶ ἐμοὶ ἐνετείλατο Κύριος ἐν 14 Κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον διέταξεν ὁ 14 Διέταξε δὲ καὶ ἐμὲ ὁ Κύριος κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον νὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τῷ καιρῷ ἐκείνῳ διδάξαι ὑμᾶς Κύριος καὶ ἐμὲ τὸν ἴδιον νὰ σᾶς διδάξω τὸν σᾶς διδάξω νόμους καὶ ἐντολάς, διὰ νὰ τὰς τηρῆτε εἰς τὴν
δικαιώματα καὶ κρίσεις, ποιεῖν Νόμον καὶ τὰς ἐντολάς του, διὰ νὰ χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε ἤδη διὰ νὰ τὴν
ὑμᾶς αὐτὰ ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς ἣν ὑμεῖς ἐφαρμόζετε αὐτὰ πάντοτε, μάλιστα δὲ εἰς κληρονομήσετε.
εἰσπορεύεσθε ἐκεῖ κληρονομῆσαι τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, πρὸς τὴν ὁποῖον
αὐτήν. ἐβαδίζατε, διὰ νὰ τὴν καταλάβετε καὶ τὴν
κληρονομήσετε.
4,15 Καὶ φυλάξεσθε σφόδρα τὰς 15 Προσέξατε λοιπὸν πάρα πολὺ εἰς τὸν 15 Καὶ νὰ προσέξετε πολὺ εἰς τοὺς ἑαυτούς σας, διότι δὲν
ψυχὰς ὑμῶν, ὅτι οὐκ εἴδετε ἑαυτόν σας, διότι δὲν εἴδατε καμμίαν εἰκόνα, εἴδατε καμμίαν μορφὴν εἰδώλου τὴν ἡμέραν ἐκείνην, κατὰ
ὁμοίωμα ἐν τῇ ἡμέρᾳ, ἐλάλησε κανένα ὁμοίωμα κατὰ τὴν ἡμέραν ποὺ τὴν ὁποίαν ὡμίλησε πρὸς σᾶς ὁ Κύριος εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ,
Κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν Χωρὴβ ἐν τῷ ὡμίλησε πρὸς σᾶς εἰς τὸ ὄρος Χωρὴβ ἐκ μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ.
ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός. μέσου τοῦ πυρός,
4,16 Μὴ ἀνομήσητε καὶ ποιήσητε 16 προσέξατε μὴ παρασυρθῆτε εἰς 16 Νὰ μὴ παρανομήσετε καὶ κάμετε διὰ τοὺς ἑαυτούς σας
ὑμῖν ἑαυτοῖς γλυπτὸν ὁμοίωμα παρανομίαν καὶ κατασκευάσετε διὰ τὸν εἴδωλον γλυπτόν, κάθε εἴδους εἰκόνα ποὺ νὰ ἔχῃ μορφὴν
πᾶσαν εἰκόνα ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἑαυτόν σας εἰκόνα τινὰ γλυπτήν, ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἢ θηλυκοῦ,
ἢ θηλυκοῦ, πρὸς οἰονδήποτε ὅν, ἀρσενικὸν ἢ θηλυκόν,
4,17 ὁμοίωμα παντὸς κτήνους τῶν 17 ὁμοίωμα πρὸς οἱονδήποτε ζῶον ἀπὸ ὅσα 17 ἢ μορφὴν κάθε ζώου ἀπὸ ὅσα ὑπάρχουν εἰς τὴν
ὄντων ἐπὶ τῆς γῆς, ὁμοίωμα ὑπάρχουν ἐπάνω εἰς τὴν γῆν, ὁμοίωμα ἐπιφάνειαν τῆς γῆς, ἢ μορφὴν κάθε πτηνοῦ, ποὺ ἔχει πτερὰ
παντὸς ὀρνέου πτερωτοῦ, ὃ παντὸς πτηνοῦ ποὺ πετάει εἰς τὸν καὶ πετᾷ κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν.
πέταται ὑπὸ τὸν οὐρανόν, οὐρανόν,
4,18 ὁμοίωμα παντὸς ἐρπετοῦ, ὃ 18 εἰκόνα οἰουδήποτε ἐρπετοῦ, ποὺ σύρεται 18 Δὲν θὰ κάνετε ἐπίσης μορφὴν κάθε ἑρπετοῦ ποὺ σύρεται
ἔρπει ἐπὶ τῆς γῆς, ὁμοίωμα παντὸς εἰς τὴν γῆν ἢ οἰουδήποτε ἰχθύος, ἀπὸ αὐτοὺς εἰς τὸ ἔδαφος, ἢ μορφὴν κάθε ψαριοῦ ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ
ἰχθύος, ὅσα ἐστὶν ἐν τοῖς ὕδασιν ποὺ ὑπάρχουν εἰς τὰ ὑπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς εὑρίσκονται μέσα εἰς τὰ νερά, κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς
ὑποκάτω τῆς γῆς. γῆς ὕδατα, (εἰς τοὺς ποταμοὺς καὶ τὰς γῆς.
θαλάσσας).
4,19 Καὶ μὴ ἀναβλέψας εἰς τὸν 19 Προσέξατε ἐπίσης μήπως τυχὸν 19 Καὶ πρόσεξε ὥστε, ὅταν σηκώσῃς τὰ βλέμματά σου πρὸς

29/202
οὐρανὸν καὶ ἰδὼν τὸν ἥλιον καὶ παρατηροῦντες τὸν οὐρανὸν ἄνω καὶ τὸν οὐρανὸν καὶ ἴδῃς τὸν ἥλιον καὶ τὸ φεγγάρι καὶ τὰ ἄστρα
τὴν σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας καὶ βλέποντες τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ καὶ ὅλον τὸν στολισμὸν τοῦ οὐρανοῦ, νὰ μὴ πλανηθῇς ἀπὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πάντα τὸν κόσμον του οὐρανοῦ, τοὺς ἀστέρας καὶ ὅλον τὸν διάκοσμον τοῦ τὸ μεγαλεῖον των καὶ προσκυνήσῃς καὶ λατρεύσῃς σὰν θεοὺς
πλανηθεὶς προσκυνήσῃς αὐτοῖς οὐρανοῦ, πλανηθῆτε καὶ προσκυνήσετε αὐτά, ποὺ τὰ ἔδωσε Κύριος ὁ Θεός σου πρὸς βοήθειαν ὅλων
καὶ λατρεύσῃς αὐτοῖς, ἃ ἀπένειμε αὐτὰ καὶ λατρεύσετε αὐτά, τὰ ὁποία Κύριος τῶν ἐθνῶν, ποὺ κατοικοῦν κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν.
Κύριος ὁ Θεός σου αὐτὰ πᾶσι τοῖς ὁ Θεός σας ἔδωσεν εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, ὅσα ζοῦν
ἔθνεσι τοῖς ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ. κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν.
4,20 Ὑμᾶς δὲ ἔλαβεν ὁ Θεὸς καὶ 20 Σᾶς ἐπῆρεν ὁ Θεὸς καὶ σᾶς ἔβγαλε ἀπὸ 20 Νὰ προσέχετε, διότι σᾶς ἐπῆρεν ὁ Θεὸς καὶ σᾶς ἔβγαλεν
ἐξήγαγεν ὑμᾶς ἐκ τῆς καμίνου τῆς τὴν σιδηρᾶν χοάνην τῆς καμίνου, ἀπὸ τὴν ἀπὸ τὸ σιδερένιο καμίνι, ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, διὰ νὰ εἶσθε
σιδηρᾶς, ἐξ Αἰγύπτου, εἶναι αὐτῷ σκληρὰν δουλείαν τῆς Αἰγύπτου, διὰ νὰ λαός Του καὶ κληρονόμος τῶν ἐπαγγελιῶν Του, ὅπως εἶσθε
λαὸν ἔγκληρον ὡς ἐν τῇ ἡμέρᾳ εἶσθε λαός του καὶ κληρονόμοι τῆς γῆς τῆς κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτήν.
ταύτῃ· ἐπαγγελίας, ὅπως ἀκριβῶς βλέπετε νὰ
πραγματοποιῆται αὐτὸ σήμερον.
4,21 καὶ Κύριος ὁ Θεὸς ἐθυμώθη 21 Ἐνθυμηθῆτε ἀκόμη ὅτι Κύριος ὁ Θεός, 21 Ἐθύμωσε μάλιστα Κύριος ὁ Θεὸς ἐναντίον μου δι' ὅσα
μοι περὶ τῶν λεγομένων ἐφ' ὑμῶν ὠργίσθη ἐναντίον μου, ἐξ αἰτίας τῶν ἐλέγατε σεῖς καὶ ἐγογγύζατε ἐκεῖ εἰς τὴν περιοχὴν Κάδης.
καὶ ὤμοσεν ἵνα μὴ διαβῶ τὸν γογγυσμῶν καὶ μεμψιμοιριῶν σας, καὶ Καὶ ὡρκίσθη νὰ μὴ περάσω αὐτὸν ἐδῶ τὸν Ἰορδάνην καὶ νὰ
Ἰορδάνη τοῦτον καὶ ἵνα μὴ εἰσέλθω ὡρκίσθη να μὴ διαβῶ ἐγὼ τοῦτον τὸν μὴ εἰσέλθω εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν σοῦ δίδει ὡς
εἰς τὴ γῆν, ἣν Κύριος ὁ Θεός σου Ἰορδάνην καὶ νὰ μὴ εἰσέλθω εἰς τὴν γῆν τῆς κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεός σου.
δίδωσί σοι ἐν κλήρῳ· Ἐπαγγελίας τὴν ὁποῖον ὁ Κύριος σᾶς δίδει
ὡς κληρονομίαν σας.
4,22 ἐγὼ γὰρ ἀποθνήσκω ἐν τῇ γῇ 22 Ἐγὼ θὰ ἀποθάνω εἰς τὴν ξένην αὐτὴν 22 Ἐγὼ πλέον θὰ πεθάνω εἰς αὐτὴν ἐδῶ τὴν χώραν καὶ δἐν
ταύτῃ καὶ οὐ διαβαίνω τὸν γῆν, ποὺ τώρα εὑρισκόμεθα, καὶ δὲν θὰ πρόκειται νὰ διαβῶ τὸν Ἰορδάνην, ποὺ εἶναι ἐμπρός μας, ἐνῷ
Ἰορδάνην τοῦτον, ὑμεῖς δὲ διαβῶ τὸν Ἰορδάνην. Ἀλλὰ σεῖς θὰ σεῖς θὰ τὸν περάσετε καὶ θὰ κληρονομήσετε τὴν ὡραίαν
διαβαίνετε καὶ κληρονομήσετε τὴν τὸν διαβῆτε, θὰ γίνετε κληρονόμοι καὶ αὐτὴν χώραν.
γῆν τὴν ἀγαθὴν ταύτην. κύριοι τῆς εὐφόρου καὶ πλουσίας αὐτῆς
χώρας.
4,23 Προσέχετε ὑμεῖς, μὴ 23 Πάλιν σᾶς λέγω, προσέξατε, μήπως 23 Προσέχετε λοιπόν, νὰ μὴ λησμονήσετε ποτὲ τὴν Διαθήκην

30/202
ἐπιλάθησθε τὴν διαθήκην Κυρίου τυχὸν καὶ λησμονήσετε τὴν διαθήκην Κυρίου Κυρίου τοῦ Θεοῦ μας, τὴν ὁποίαν συνῆψε μαζί σας, καὶ
τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἣν διέθετο πρὸς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, τὴν ὁποίαν συνῆψε μὲ σᾶς, παρανομήσετε καὶ κάμετε διὰ τοὺς ἑαυτούς σας γλυπτὸν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὑμᾶς, καὶ ἀνομήσητε, καὶ ποιήσητε καὶ κατασκευάσετε ὡς θεόν σας γλυπτὴν ὁμοίωμα καὶ εἴδωλον ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα, ποὺ σοῦ ἀπηγόρευσε
ὑμῖν ἑαυτοῖς γλυπτὸν ὁμοίωμα εἰκόνα ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα σᾶς ἔχει Κύριος ὁ Θεός σου.
πάντων ὧν συνέταξέ σοι Κύριος ὁ ἀπαγορεύσει Κύριος ὁ Θεός σας.
Θεός σου·
4,24 ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου πῦρ 24 Διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι φωτιά, 24 Πρόσεχε, λαέ μου, διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι πῦρ,
καταναλίσκον ἐστί, Θεὸς ζηλωτής. ποὺ καταφλέγει καὶ ἐξαφανίζει, εἶναι Θεὸς φωτιά, ποὺ κατακαίει καὶ κατατρώγει. Εἶναι Θεὸς ζηλότυπος
ζηλότυπος. καὶ δεν ἀνέχεται νὰ λατρεύετε ἄλλον ἀντὶ αὐτοῦ.
4,25 Ἐὰν δὲ γεννήσῃς υἱοὺς καὶ 25 Ἐὰν δὲ ἀποκτήσετε παιδιὰ καὶ ἐγγονοὺς 25 Ἐὰν δὲ ἀποκτήσῃς παιδιὰ καὶ παιδιὰ τῶν παιδιῶν σου καὶ
υἱοὺς τῶν υἱῶν σου καὶ χρονίσητε καὶ ζήσετε ἐπὶ μακρὰ ἔτη εἰς τὴν γῆν καὶ ζήσετε ἐπὶ πολὺν καιρὸν εἰς τὴν χώραν καὶ παρανομήσετε
ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀνομήσητε καὶ τυχὸν παρανομήσετε, ὥστε νὰ καὶ κατασκευάσετε γλυπτὸν εἴδωλον δι' ὀτιδήποτε ἀπὸ αὐτά,
ποιήσητε γλυπτὸν ὁμοίωμα κατασκευάσετε γλυπτὴν εἰκόνα οἰουδήποτε ποὺ ἀπηγόρευσεν ὁ Θεός, καὶ διαπράξετε ἔτσι τὸ κακὸν
παντὸς καὶ ποιήσητε τὸ πονηρὸν ὄντος καὶ διαπράξετε αὐτὸ τὸ πονηρὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ τὸν παροργίσετε,
ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ τὸν
παροργίσαι αὐτόν, παροργίσετε ἐναντίον σας,
4,26 διαμαρτύρομαι ὑμῖν σήμερον 26 ἐγὼ ἐπικαλοῦμαι σήμερον ὡς μάρτυρας 26 ἐπικαλοῦμαι ἐμπρός σας σήμερον μάρτυρας καὶ τὸν
τὸν τὲ οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, ὅτι ἐναντίον σας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, ὅτι θὰ ἐξολοθρευθῆτε ὁπωσδήποτε. Καὶ
ἀπωλείᾳ ἀπολεῖσθε ἀπὸ τῆς γῆς, σᾶς διαβεβαιώνω, ὅτι ἀσφαλῶς καὶ βεβαίως θὰ χαθῆτε ἀπὸ τὴν χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε μετὰ
εἰς ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν θὰ καταστραφῆτε καὶ θὰ ἐξαφανισθῆτε ἀπὸ τὴν διάβασιν τοῦ Ἰορδάνου διὰ νὰ τὴν κληρονομήσετε. Δὲν
Ιορδάνην ἐκεῖ κληρονομῆσαι τὴν ὥραν, τὴν ὁποίαν, διαβαίνοντες τὸν πρόκειται νὰ διαμείνετε ἐπὶ πολὺν χρόνον εἰς αὐτήν, ἀλλὰ
αὐτήν. Οὐχὶ πολυχρονιεῖτε ἡμέρας Ἰορδάνην, πηγαίνετε νὰ τὴν κληρονομήσετε. θὰ ἑξαφανισθῆτε ὁλοσχερῶς.
ἐπ' αὐτῆς, ἀλλ' ἢ ἐκτριβῇ Τὸ τονίζω· δὲν θὰ ζήσετε πολὺν χρόνον
ἐκτριβήσεσθε. πάνω εἰς αὐτήν, ἀλλὰ ὁλοκληρωτικῶς θὰ
ξεριζωθῆτε ἀπὸ ἐκεῖ.
4,27 Καὶ διασπερεῖ Κύριος ὑμᾶς ἐν 27 Θὰ σᾶς διασκορπίσῃ ὁ Κύριος εἰς ὅλα τὰ 27 Καὶ θὰ σᾶς διασκορπίσῃ ὁ Κύριος εἰς ὅλα τὰ ἔθνη καὶ θὰ
πᾶσι τοῖς ἔθνεσι καὶ ἔθνη καὶ θὰ ἀπομείνετε ὀλίγοι μεταξὺ τῶν καταλήξετε νὰ εἶσθε ὀλιγάριθμοι μέσα εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, εἰς

31/202
καταλειφθήσεσθε ὀλίγοι ἀριθμῷ ἐθνῶν, ἀνάμεσα εἰς τὰ ὁποία θὰ σᾶς ὅσα θὰ σᾶς ὁδηγήσῃ ὁ Κύριος.
ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν, εἰς οὓς διασκορπίσῃ ὁ Κύριος,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εἰσάξει Κύριος ὑμᾶς ἐκεῖ.
4,28 Καὶ λατρεύσετε ἐκεῖ θεοῖς 28 Ἐκεῖ θὰ λατρεύσετε ἄλλους θεούς, ἔργα 28 Καὶ θὰ λατρεύσετε ἐκεῖ θεοὺς ἄλλους, ποὺ θὰ εἶναι
ἐτέροις, ἔργοις χειρῶν ἀνθρώπων, χειρῶν ἀνθρώπων, ξύλα καὶ λίθους, θεούς, κατασκευασμένοι ἀπὸ χέρια ἀνθρώπων, θὰ εἶναι δηλαδὴ
ξύλοις καὶ λίθοις, οἳ οὐκ ὄψονται οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ βλέπουν, δὲν θὰ ἀκούουν, ξύλα καὶ λίθοι, ποὺ δὲν θὰ βλέπουν, οὔτε θὰ ἀκούουν οὔτε
οὐδὲ μὴ ἀκούσωσιν οὔτε μὴ δὲν θὰ τρώγουν, οὔτε θὰ ὀσφραίνωνται, θὰ τρώγουν καὶ οὔτε θὰ ὀσφραίνωνται.
φάγωσιν οὔτε μὴ ὀσφρανθῶσι. διότι θὰ εἶναι ἄψυχα εἴδωλα.
4,29 Καὶ ζητήσετε ἐκεῖ Κύριον τὸν 29 Ἐκεῖ εἰς τὴν θλῖψιν τῆς ξορίας σας θὰ 29 Καὶ θὰ ζητήσετε ἐκεῖ εἰς τοὺς τόπους τῆς διασπορᾶς καὶ
Θεὸν ὑμῶν καὶ εὑρήσετε αὐτόν, ἀναζητήσετε Κύριον τὸν Θεόν σας καὶ θὰ συμφορᾶς σας Κύριον τὸν Θεόν σας καὶ θὰ τὸν εὐρῆτε, ὅταν
ὅταν ἐκζητήσητε αὐτὸν ἐξ ὅλης τὸν εὕρετε, ὅταν ὑπὸ τὸ βάρος τῆς θλίψεώς τὸν ζητήσετε ἐπιμόνως μὲ ὅλην τὴν καρδίαν σας καὶ μὲ ὅλην
τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς σας τὸν ζητήσετε μὲ ὅλην τὴν καρδίαν σας τὴν ψυχήν σας μέσα εἰς τὴν θλῖψιν σας.
ψυχῆς σου ἐν τῇ θλίψει σου. καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σας.
4,30 Καὶ εὑρήσουσί σε πάντες οἱ 30 Ὅλα αὐτά, ποὺ λέγω εἰς σᾶς σήμερον, θὰ 30 Καὶ εἰς τὰς τελευταίας ἡμέρας θὰ συναντήσεις εἰς τὴν
λόγοι οὗτοι ἐπ' ἐσχάτῳ τῶν σᾶς εὔρουν, μέχρις ὅτου κατὰ τὰς ζωήν σου ὅλα αὐτά, ποὺ σοῦ εἶπα. Καὶ τότε θὰ ἐπιστρέψῃς ἐν
ἡμερῶν, καὶ ἐπιστραφήσῃ πρὸς τελευταίας ἡμέρας θὰ ἐπιστρέψτε ἐν μετανοίᾳ πρὸς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ θὰ ἀκούσῃς τὴν
Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ μετανοίᾳ πρὸς Κύριον τὸν Θεόν σας καὶ θὰ φωνήν Του νὰ σοῦ ὁμιλῇ καὶ πάλιν.
εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς αὐτοῦ· ἀκούσετε τὴν φωνὴν αὐτοῦ.
4,31 ὅτι Θεὸς οἰκτίρμων Κύριος ὁ 31 Ὁ Κύριος θὰ σᾶς δεχθῇ, διότι Κύριος Θεός 31 Διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι Θεὸς οἰκτίρμων. Δὲν θὰ σὲ
Θεός σου, οὐκ ἐγκαταλείψει σε σου εἶναι εὔσπλαγχνος, δὲν θὰ σᾶς ἐγκαταλείψῃ, οὔτε θὰ σὲ ἐξολοθρεύσῃ. Καὶ δὲν θὰ
οὐδὲ μὴ ἐκτρίψῃ σε, οὐκ ἐγκαταλείψη, οὔτε θὰ σᾶς ξεριζώσῃ ἐξ λησμονήσῃ ποτὲ τὴν Διαθήκην τῶν πατέρων σου, τὴν ὁποίαν
ἐπιλήσεται τὴν διαθήκην τῶν ὁλοκλήρου, οὔτε θὰ λησμονήσῃ τὴν συνῆψεν ὁ Κύριος μὲ αὐτούς μὲ ὅρκον.
πατέρων σου, ἣν ὤμοσεν αὐτοῖς διαθήκην, τὴν ὁποίαν μὲ ὅρκον ἔκαμε πρὸς
Κύριος. τοὺς πατέρας σας ὁ Κύριος.
4,32 Ἐπερωτήσατε ἡμέρας 32 Ἐρωτήσατε τοὺς ἀνθρώπους τῶν 32 Ἐρωτήσατε τοὺς ἀνθρώπους τῶν προηγουμένων ἀπὸ σὲ
προτέρας τὰς γενομένας προτέρας προηγουμένων γενεῶν, ἀπὸ τὴν ἡμέραν γενεῶν καὶ ζητήσατε νὰ μάθετε ἂν ἔγινε, ἀπὸ τὴν ἡμέραν
σου ἀπὸ τῆς ἡμέρας, ἧς ἔκτισεν ὁ κατὰ τὴν ὁποίαν ἐδημιούργησεν ὁ Θεὸς τὸν ποὺ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀπὸ τὸ

32/202
Θεὸς ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς γῆς, ἐρωτήσατε τὴν ἕνα ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἕως τὸ ἄλλο, κάτι παρόμοιον σὰν
ἐπὶ τὸ ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἕως τοῦ ὑφήλιον ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἕως αὐτό, ποὺ ἔκανε διὰ σᾶς ὁ Θεός, ἢ ἂν ἔχῃ ἀκουσθῆ ποτὲ κάτι

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ, εἰ γέγονε κατὰ τὸ ἄλλο, ἐὰν ἄλλην ποτὲ φορὰν ἔγινε τέτοιο.
τὸ ρῆμα τὸ μέγα τοῦτο, εἰ ἤκουσται κανένα ἄλλο πράγμα ὅμοιον μὲ τὸ μεγάλο
τοιοῦτο· τοῦτο γεγονός, ἢ ἐὰν ποτὲ ἠκούσθη κάτι
τέτοιο·
4,33 εἰ ἀκήκοεν ἔθνος φωνὴν Θεοῦ 33 ἐὰν δηλαδὴ ποτὲ κανένα ἔθνος ἤκουσε 33 Ἔχει δηλαδὴ ἀκούσει ποτὲ κάποιο ἔθνος τὴν φωνὴν τοῦ
ζῶντος λαλοῦντος ἐκ μέσου τοῦ τὴν φωνὴν τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος νὰ ὁμιλῇ ἐκ ζῶντος Θεοῦ νὰ ὁμιλῇ μέσα ἀπὸ τὴν φωτιάν, ὅπως ἔχεις
πυρός, ὃν τρόπον ἀκήκοας σὺ καὶ μέσου τοῦ πυρός, ὅπως ἠκούσατε σεῖς, καὶ οἱ ἀκούσει σὺ καὶ πάρα ταῦτα ἔζησες;
ἔζησας· ὁποῖοι ἐν τούτοις ἐζήσατε καὶ δὲν
ἀπεθάνατε, ὑπὸ τὸ βάρος τοῦ μεγαλειώδους
γεγονότος.
4,34 εἰ ἐπείρασεν ὁ Θεὸς εἰσελθὼν 34 Ἢ ἐὰν ὁ Θεὸς ἐπεχείρησε νὰ ἔλθῃ καὶ νὰ 34 Ἐπεχείρησεν ἐπίσης ποτὲ ὁ Θεὸς νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὴν
λαβεῖν ἑαυτῷ ἔθνος ἐκ μέσου πάρῃ διὰ τὸν ἑαυτόν του ἔθνος ἀπὸ ἄλλο ἱστορίαν κάποιον λαοῦ καὶ νὰ πάρῃ διὰ τὸν ἑαυτόν Του ἕνα
ἔθνους ἐν πειρασμῷ καὶ ἐν ἔθνος, χρησιμοποιῶν τὴν πανταδυναμίαν ἔθνος (τὸν Ἰσραήλ) μέσα ἀπὸ ἄλλο ἔθνος (τοὺς Αἰγυπτίους)
σημείοις καὶ ἐν τέρασι καὶ ἐν του, μὲ δοκιμασίας καὶ μὲ θαύματα καὶ μὲ μὲ δοκιμασίας καὶ μὲ σημεῖα καὶ τέρατα καὶ μὲ πόλεμον καὶ
πολέμῳ καὶ ἐν χειρὶ κραταιᾷ καὶ ἐν καταπληκτικὰ γεγονότα καὶ μὲ πόλεμον, διὰ μὲ τὸ χέρι Του τὸ παντοδύναμον καὶ μὲ τὸν ἀκατανίκητον καὶ
βραχίονι ὑψηλῷ καὶ ἐν ὁράμασι τῆς παντοδυνάμου δεξιᾶς του καὶ τῆς ὑψηλὸν βραχίονά Του καὶ μὲ μεγάλα καὶ τρομερὰ γεγονότα,
μεγάλοις κατὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε ἐνδόξου δυνάμεώς του, μὲ ὁράματα καὶ ὅπως ἀκριβῶς τὸ ἔκανε ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου εἰς τὴν
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐν Αἰγύπτῳ γεγονότα μεγάλα καὶ τρομερά, ὅσα ἔκαμε Αἴγυπτον Κύριος ὁ Θεός μας;
ἐνώπιόν σου βλέποντος· Κύριος ὁ Θεός μας εἰς τὴν Αἴγυπτον,
ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σας.
4,35 ὥστε εἰδῆσαί σε ὅτι Κύριος ὁ 35 Ὅλα αὐτὰ ἔγιναν, διὰ νὰ γνωρίσῃς σὺ 35 Καὶ ἔγιναν αὐτά, διὰ νὰ ἀντιληφθῇς ὅτι ὁ Κύριος καὶ Θεός
Θεός σου, οὗτος Θεός ἐστι, καὶ οὐκ καλά, ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου, αὐτὸς εἶναι ὁ σου, Αὐτὸς καὶ μόνον εἶναι Θεὸς καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς
ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ. ἀληθινὸς Θεὸς καὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλος πλὴν ἄλλος ἐκτὸς ἀπὸ Αὐτόν.
αὐτοῦ.
4,36 Ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀκουστὴ 36 Ἀπὸ τὸν οὐρανὸν ἠκούσθη ἡ φωνὴ αὐτοῦ 36 Ἔγινεν ἀκουστὴ ἡ φωνή Του ἀπὸ τὸν οὐρανόν, διὰ νὰ σὲ

33/202
ἐγένετο ἡ φωνὴ αὐτοῦ παιδεῦσαί πρὸς σέ, διὰ νὰ σὲ παιδαγωγήσῃ καὶ παιδαγωγήσῃ. Καὶ σοῦ ἔδειξεν ἐπὶ γῆς τὸ θαυμαστόν Του
σε, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς ἔδειξέ σοι τὸ μορφώσῃ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς ἔδειξεν εἰς σὲ τὸ πῦρ καὶ ἄκουσες τοὺς λόγους Του μέσα ἀπὸ τὴν φωτιάν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πῦρ αὐτοῦ τὸ μέγα, καὶ τὰ ρήματα ἰσχυρὸν καὶ θαυμαστὸν αὐτοῦ πῦρ,
αὐτοῦ ἤκουσας ἐκ μέσου τοῦ καὶ ἤκουσες τὰ λόγια του νὰ βγαίνουν μέσα
πυρός. ἀπὸ τὸ πῦρ.
4,37 Διὰ τὸ ἀγαπῆσαι αὐτὸν τοὺς 37 Καὶ αὐτά, διότι ὁ Θεὸς ἠγάπησε τοὺς 37 Καὶ ὅλα αὐτὰ ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τοὺς
πατέρας σου καὶ ἐξελέξατο τὸ προπάτοράς σου, ἐξέλεξε σᾶς τοὺς προγόνους σου καὶ ἐδιάλεξε σᾶς τοὺς ἀπογόνους των μετὰ
σπέρμα αὐτῶν μετ' αὐτοὺς ὑμᾶς ἀπογόνους των, ὕστερα ἀπὸ αὐτούς, καὶ ἀπὸ ἐκείνους. Καὶ σὲ ἔβγαλε ὁ ἴδιος μὲ τὴν δύναμίν Του τὴν
καὶ ἐξήγαγέ σε αὐτὸς ἐν τῇ ἰσχύι αὐτὸς σὲ ἔφερε μὲ τὴν παντοδύναμον δεξιάν μεγάλην ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον,
αὐτοῦ τῇ μεγάλῃ ἐξ Αἰγύπτου του ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον,
4,38 ἐξολοθρεῦσαι ἔθνη μεγάλα 38 διὰ νὰ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου ἔθνη 38 ὥστε νὰ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου ἔθνη μεγάλα καὶ
καὶ ἰσχυρότερά σου πρὸ προσώπου μεγάλα καὶ ἰσχυρότερά σου, νὰ σὲ εἰσαγάγῃ κατὰ πολὺ δυνατώτερα ἀπὸ σὲ καὶ νὰ σὲ βάλῃ μέσα εἰς τὴν
σου, εἰσαγαγεῖν σὲ δοῦναί σοι τὴν καὶ νὰ δώσῃ τὴν χώραν αὐτῶν εἰς σὲ ὡς χώραν των· καὶ νὰ σοῦ τὴν χαρίσῃ διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς,
γῆν αὐτῶν κληρονομεῖν, καθὼς κληρονομίαν σου, ὅπως βλέπετε νὰ ὅπως συμβαίνει σήμερον.
ἔχεις σήμερον. πραγματοποιῆται αὐτὸ σήμερον.
4,39 Καὶ γνώσῃ σήμερον καὶ 39 Θὰ μάθῃς σήμερον καὶ θὰ ἐντυπώσῃς εἰς 39 Καὶ θὰ γνωρίσῃς σήμερον καὶ θὰ τὸ ἐντυπώσῃς καλὰ εἰς
ἐπιστραφήσῃ τῇ διανοίᾳ ὅτι Κύριος τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν σου, ὅτι Κύριος ὁ τὴν διάνοιάν σου ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου, Αὐτὸς καὶ μόνον
ὁ Θεός σου οὗτος Θεὸς ἐν τῷ Θεός σου αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός, ἄνω εἶναι Θεὸς ἐπάνω εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κάτω εἰς τὴν γῆν καὶ
οὐρανῷ ἄνω καὶ ἐπὶ τῆς γῆς κάτω, εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κάτω εἰς τὴν γῆν, καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς ἄλλος ἐκτὸς Αὐτοῦ.
καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ· δὲν ὑπάρχει ἄλλος πλὴν αὐτοῦ.
4,40 καὶ φυλάξασθε τὰς ἐντολὰς 40 Προσέξατε, ὥστε νὰ φυλάξετε τὰς 40 Καὶ νὰ φυλάξετε τὰς ἐντολάς Του καὶ τὰ προστάγματά
αὐτοῦ καὶ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ, ἐντολάς του καὶ τὸν Νόμον του, ὅλα ὅσα ἐγὼ Του, ὅσα σοῦ παραγγέλλω ἑγὼ σήμερον, διὰ νὰ εὐτυχῇς καὶ
ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, σᾶς διατάσσω σήμερον διὰ νὰ ζήσετε σὺ καὶ οἱ ἀπόγονοί σου μετὰ ἀπὸ σὲ καὶ νὰ εἶσθε πολύχρονοι
ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ τοῖς υἱοῖς εὐτυχεῖς, σὺ καὶ τὰ παιδιά σου ἔπειτα ἀπὸ εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοὺ δίδει Κύριος ὁ Θεός σου καθ' ὅλας τὰς
σου μετὰ σέ, ὅπως μακροήμεροι σέ, νὰ γίνετε μακροχρόνιοι εἰς τὴν γῆν τῆς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου>.
γένησθε ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ Ἐπαγγελίας, τὴν ὁποίαν σᾶς δίδει ὁ
Θεός σου δίδωσί σοι πάσας τὰς Κύριος ὡς παντοτεινὴν ἰδιοκτησίαν σας>.

34/202
ἡμέρας.
4,41 Τότε ἀφώρισε Μωυσῆς τρεῖς 41 Τότε ὁ Μωϋσῆς ἐξεχώρισε καὶ ὥρισε τρεῖς 41 Τότε ἐξεχώρισεν ὁ Μωυσῆς τρεῖς πόλεις πέραν τοῦ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πόλεις πέραν τοῦ Ἰορδάνου ἀπὸ πόλεις πρὸς ἀνατολάς τοῦ Ἰορδάνου, Ἰορδάνου ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴν πλευρὰν τοῦ ποταμοῦ,
ἀνατολῶν ἡλίου
4,42 φυγεῖν ἐκεῖ τὸν φονευτήν, ὃς 42 διὰ νὰ καταφεύγῃ ἐκεῖ ὁ φονεύς, ὁ ὁποῖος 42 διὰ νὰ καταφεύγῃ καὶ εὑρίσκῃ ἄσυλον ἐκεῖ κάθε φονεύς,
ἂν φονεύσῃ τὸν πλησίον οὐκ ἐφόνευσε τὸν πλησίον του ἐξ ἀγνοίας καὶ ποὺ θὰ ἔχῃ φονεύσει ἀκουσίως καὶ ἒν ἀγνοίᾳ του τὸν
εἰδώς, καὶ οὗτος οὐ μισῶν αὐτὸν χωρὶς νὰ τὸ θέλῃ, χωρὶς νὰ ἔχῃ κανένα μίσος πλησίον του, ἐνῷ δὲν εἶχε μῖσος ἐναντίον του μέχρι τότε. Καὶ
πρὸ τῆς χθὲς καὶ τῆς τρίτης καὶ ἐναντίον αὐτοῦ κατὰ τὸ παρελθόν. Αὐτὸς ὁ θὰ καταφεύγῃ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις αὐτὰς καὶ θὰ ζῇ,
καταφεύξεται εἰς μίαν τῶν πόλεων φονεὺς θὰ καταφύγῃ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς τρεῖς χωρὶς τὸν κίνδυνον νὰ τιμωρηθῇ διὰ τὸν φόνον ποὺ διέπραξε.
τούτων καὶ ζήσεται· αὐτάς πόλεις καὶ θὰ σώσῃ ἐκεῖ τὴν ζωήν
του.
4,43 τὴν Βοσὸρ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐν τῇ 43 Αἱ πόλεις αὐταὶ εἶναι· Ἡ Βοσὸρ εἰς τὴν 43 Ἐξεχώρισε τὴν Βοσόρ, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὴν ἔρημον τῆς
γῇ τῇ πεδινῇ τῷ Ρουβὴν καὶ τὴν ἀκατοίκητον πεδινὴν περιοχήν, ἡ ὁποία πεδινῆς περιοχῆς καὶ ἀνήκει εἰς τὴν φυλὴν τοῦ Ρουβήν, καὶ
Ραμὼθ ἐν Γαλαὰδ τῷ Γαδδὶ καὶ τὴν ἀνήκει εἰς τὴν φυλὴν Ρουβήν, ἡ Ραμὼθ εἰς τὴν Ραμώθ, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὴν Γαλαὰδ καὶ ἀνήκει εἰς τὴν
Γαυλὼν ἐν Βασὰν τῷ Μανασσῇ. Γαλαὰδ ποὺ ἀνήκει εἰς τὴν φυλὴν Γάδ, καὶ ἡ φυλὴν τοῦ Γάδ, καὶ τὴν Γαυλῶν, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὴν
Γαυλὼν τῆς χώρας Βοσάν, ποὺ ἀνήκει εἰς Βασὰν καὶ ἀνήκει εἰς τὴν φυλὴν τοῦ Μανασσῆ.
τὴν φυλὴν Μανασσῆ.
4,44 Οὗτος ὁ νόμος, ὃν παρέθετο 44 Αὐτὸς εἶναι ὁ Νόμος, τὸν ὁποῖον 44 Αὐτὸς εἶναι ὁ Νόμος, τὸν ὁποῖον ἐπαρουσίασεν ὁ Μωυσῆς
Μωυσῆς ἐνώπιον υἱῶν ᾿Ισραήλ· παρέδωκεν ὁ Μωϋσῆς εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας. ἐνώπιον τῶν Ἰσραηλιτῶν.
4,45 ταῦτα τὰ μαρτύρια καὶ τὰ 45 Αὐταὶ εἶναι αἱ ἐντολαί, οἱ νόμοι καὶ οἱ 45 Αὐταὶ εἶναι αἱ ἐντολαὶ καὶ τὰ προστάγματα καὶ αἱ
δικαιώματα καὶ τὰ κρίματα, ὅσα θεσμοί, τοὺς ὁποίους εἶπεν ὁ Μωϋσῆς πρὸς διατάξεις, ποὺ παρήγγειλεν ὁ Μωυσῆς εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας,
ἐλάλησε Μωυσῆς τοῖς υἱοῖς τοὺς Ἰσραηλίτας, ὅτε ἐξῆλθον ἀπὸ τὴν ὅταν ἐβγῆκαν αὐτοὶ ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
Ἰσραήλ, ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ γῆς Αἴγυπτον,
Αἰγύπτου
4,46 ἐν τῷ πέραν τοῦ Ἰορδάνου, ἐν 46 εἰς τὴν ἀνατολικῶς τοῦ Ἰορδάνου 46 Εὑρίσκοντο δὲ εἰς τὸ φαράγγι πέραν ἀπὸ τὸν Ἰορδάνην,
φάραγγι, ἐγγὺς οἴκου Φογώρ, ἐν περιοχήν, εἰς κάποια κοιλάδα, κοντὰ εἰς τὸν κοντὰ εἰς τὸν εἰδωλολατρικὸν ναὸν τοῦ Φογώρ, εἰς τὴν χώραν
γῇ Σηὼν βασιλέως τῶν ναὸν τοῦ εἰδωλολατρικοῦ θεοῦ Φογώρ, εἰς τοῦ Σηὼν τοῦ βασιλέως τῶν Ἀμορραίων, ποὺ κατοικοῦσε εἰς

35/202
Ἀμορραίων, ὃς κατῴκει ἐν Ἐσεβών, τὴν χώραν τοῦ Σηών, βασιλέως τῶν τὴν Ἐσεβών. Τὸν βασιλέα αὐτὸν τὸν ἐξώντωσεν ὁ Μωϋσῆς μὲ
ὃν ἐπάταξε Μωυσῆς καὶ οἱ υἱοὶ Ἀμορραίων, ὁ ὁποῖος κατοικοῦσε εἰς τὴν τοὺς Ἰσραηλίτας, ὅταν ἐβγῆκαν αὐτοὶ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Ἰσραήλ, ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ γῆς Ἐσεβὼν καὶ τὸν ὁποῖον ἐκτύπησαν μέχρις
Αἰγύπτου. ἐξοντώσεως ὁ Μωϋσῆς καὶ οἱ Ἰσραηλῖται,
ὅταν ἐξῆλθον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
4,47 Καὶ κληρονόμησαν τὴν γῆν 47 Ἔγιναν τότε κληρονόμοι καὶ κάτοχοι τῆς 47 Καὶ ἐκληρονόμησαν τὴν χώραν του καὶ τὴν χώραν τοῦ Ὤγ,
αὐτοῦ καὶ τὴν γῆν Ὢγ βασιλέως χώρας του, ὅπως ἐπίσης καὶ τῆς χώρας τοῦ τοῦ βασιλέως τῆς Βασάν, δυο βασιλέων τῶν Ἀμορραίων, οἱ
τῆς Βασάν, δύο βασιλέων τῶν Ὤγ, βασιλέως τῆς Βασάν· οἱ δύο αὐτοὶ ὁποῖοι ἦσαν ἐγκατεστημένοι πρὸς ἀνατολὰς καὶ πέραν τοῦ
Ἀμορραίων, οἳ ἦσαν πέραν τοῦ Ἀμορραῖοι βασιλεῖς ἦσαν πέραν ἀπὸ τὸν Ἰορδάνου.
Ἰορδάνου κατὰ ἀνατολὰς ἡλίου, Ἰορδάνην πρὸς ἀνατολάς,
4,48 ἀπὸ Ἀροήρ, ἥ ἐστιν ἐπὶ τοῦ 48 καὶ κατεῖχον τὰς χώρας ἀπὸ Ἀροήρ, ἡ 48 Ἐκληρονόμησαν τὰς περιοχὰς ἀπὸ τὴν πόλιν Ἀροήρ, ποὺ
χείλους χειμάρρου Ἀρνῶν, καὶ ἐπί ὁποία εὑρίσκεται εἰς τὴν ὄχθην τοῦ εὑρίσκεται εἰς τὴν ὄχθην τοῦ χειμάρρου Ἀρνῶν, ἕως τὸ βουνὸ
τοῦ ὄρους τοῦ Σηὼν ὅ ἐστιν χειμάρρου Ἀρνῶν, μέχρι τοῦ ὄρους Σηών, Σηών, δηλαδὴ τὸ Ἀερμών,
Ἀερμών, τοῦ ἐπονομαζομένου Ἑρμών,
4,49 πᾶσαν τὴν Ἄραβα πέραν τοῦ 49 ὅλην τὴν κοιλάδα ἀνατολικῶς πέραν τοῦ 49 καὶ ὅλην τὴν κοιλάδα Ἄραβα πέραν τοῦ Ἰορδάνου πρὸς
Ἰορδάνου κατὰ ἀνατολὰς ἡλίου Ἰορδάνου, ἕως τὰς ὑπωρείας Ἀσηδὼθ τοῦ ἀνατολὰς ἕως τὴν λαξευτὴν περιοχὴν Ἀσηδὼθ τοῦ ὅρους
ὑπὸ Ἀσηδὼθ τὴν λαξευτήν. ὄρους Ναυάβ. Ναβαῦ.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
5,1 Καὶ ἐκάλεσε Μωυσῆς πάντα Εκάλεσεν ὁ Μωϋσῆς ὅλους τους Ἰσραηλίτας καὶ Καὶ ἐκάλεσεν ὁ Μωϋσῆς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας καὶ τοὺς
Ἰσραήλ, καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· εἶπε πρὸς αὐτούς· <Ἄκουε λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, τὸν εἶπε: <Ἄκουε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, τὰς ἐντολὰς καὶ τὰς
ἄκουε, Ἰσραήλ, τὰ δικαιώματα καὶ Νόμον καὶ τὰς ἐντολάς, ὅσα ἐγὼ κατὰ τὴν διατάξεις, τὰς ὁποίας λέγω σήμερον εἰς τὰ αὐτιά σας. Καὶ
τὰ κρίματα, ὅσα ἐγὼ λαλῶ ἐν τοῖς ἡμέραν αὐτὴν λέγω εἰς τὰ αὐτιά σας, διὰ νὰ πρέπει να τὰς μάθετε καὶ νὰ προσέξετε, ὥστε νὰ τὰς θέσετε
ὠσὶν ὑμῶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ, καὶ μάθετε αὐτὰ καὶ νὰ προσέξετε, ὥστε νὰ τὰ εἰς ἐφαρμογήν.
μαθήσεσθε αὐτὰ καὶ φυλάξεσθε τηρῆτε.

36/202
ποιεῖν αὐτά.
5,2 Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν διέθετο 2 Κύριος ὁ Θεός σας ἔκαμεν ἐπίσημον 2 Κύριος ὁ Θεός σας συνῆψε μαζί σας συμφωνίαν εἰς τὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πρᾶς ὑμᾶς διαθήκην ἐν Χωρήβ· συιμφωνίαν μαζῆ σας εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ. βουνὸ Χωρήβ, ποὺ εἶναι κορυφὴ τοῦ Σινᾶ.
5,3 οὐχὶ τοῖς πατράσιν ὑμῶν 3 Αὐτὴν τὴν συμφωνίαν δὲν τὴν ἔκαμε ὁ Κύριος 3 Δὲν ἔκανε τὴν συμφωνίαν αὐτὴν μόνον μὲ τοὺς πατέρας
διέθετο Κύριος τὴν διαθήκην μόνον μὲ τοὺς προπάτοράς σας, ἀλλὰ καὶ μὲ σας, ποὺ ἀπέθαναν, ἀλλὰ καὶ μὲ σᾶς, μὲ ὅλους σας ποὺ
ταύτην, ἀλλ' ἢ πρὸς ὑμᾶς, ὑμεῖς σᾶς ὅλους, οἱ ὁποῖοι ζῆτε ἐδῶ σήμερον. ζῆτε τώρα ἐδῶ.
ὧδε πάντες ζῶντες σήμερον·
5,4 πρόσωπον κατὰ πρόσωπον 4 Πρόσωπον πρὸς πρόσωπον ὡμίλησεν ὁ 4 Εἰς ἐκεῖνο τὸ βουνό, μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ, ὡμίλησεν ὁ Κύριος
ἐλάλησε Κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ Κύριος πρὸς σᾶς εἰς τὸ ὄρος Χωρὴβ ἐκ μέσου πρὸς σᾶς πρόσωπον πρὸς πρόσωπον.
ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός, τοῦ πυρός.
5,5 κἀγὼ εἱστήκειν ἀνὰ μέσον 5 Ἐγὼ δὲ ὄρθιος ἔστεκα τότε, ὡς μεσίτης 5 Ἑγὼ δὲ εἶχα σταθῇ ἀνάμεσα εἰς σᾶς καὶ τὸν Κύριον σὰν
Κυρίου καὶ ὑμῶν ἐν τῷ καιρῷ ἀνάμεσα εἰς τὸν Κύριον καὶ εἰς σᾶς, διὰ νὰ σᾶς μεσίτης κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, διὰ νὰ σᾶς ἀναγγείλω
ἐκείνῳ ἀναγγεῖλαι ὑμῖν τὰ ἀναγγείλω τὰ ἱερὰ λόγια τοῦ Κυρίου, ἐπειδὴ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου· διότι σεῖς ἐφοβηθήκατε ἐμπρὸς εἰς
ρήματα Κυρίου, ὅτι ἐφοβήθητε σεῖς εἴχατε φοβηθῆ τὸ πῦρ καὶ δὲν ἀνεβήκατε τὸ πῦρ καὶ δὲν ἀνεβήκατε εἰς τὸ βουνό. Οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου,
ἀπὸ προσώπου τοῦ πυρὸς καὶ οὐκ εἰς τὸ ὄρος. Ὁ Κύριος εἶπε τότε· ποὺ σᾶς ἀνήγγειλα, εἶναι οἱ ἐξῇς:
ἀνεβῆτε εἰς τὸ ὄρος, λέγων·
5,6 ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου ὁ 6 Ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου, ὁ ὁποῖος σὲ 6 <Ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου, ὁ ὁποῖος σὲ ἔβγαλα
ἐξαγαγών σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ἐξ ἔβγαλα ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, ἀπὸ τὸν ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, ἀπὸ τὸν τόπον τῆς σκλαβιᾶς,
οἴκου δουλείας. οἶκον τῆς δουλείας.
5,7 Οὐκ ἔσονταί σοι θεοὶ ἕτεροι 7 Δὲν θὰ ὑπάρχουν εἰς σὲ ἄλλοι θεοὶ ἐκτὸς ἀπὸ 7 Δὲν θὰ ἔχῃς ἄλλους θεούς, διὰ νὰ τοὺς λατρεύης ἐμπρός
πρὸ προσώπου μου. ἐμέ. μου.
5,8 Οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἴδωλον 8 Δὲν θὰ κατασκευάσῃς διὰ τὸν ἑαυτόν σου 8 Δὲν θὰ κατασκευάσῃς εἴδωλον, διὰ νὰ τὸ λατρεύῃς, οὔτε
οὐδὲ παντὸς ὁμοίωμα, ὅσα ἐν τῷ ἄγαλμα οὔτε εἰκόνα οἰουδήποτε ὄντος, ἀπὸ ὅσα ὁμοίωμα κανενὸς ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ὑπάρχουν ἐπάνω εἰς τὸν
οὐρανῷ ἄνω καὶ ὅσα ἐν τῇ γῇ ὑπάρχουν ἄνω εἰς τὸν οὐρανόν, ἀπὸ ὅσα οὐρανὸν καὶ κάτω εἰς τὴν γῆν καὶ μέσα εἰς τὰ νερά, κάτω
κάτω καὶ ὅσα ἐν τοῖς ὕδασιν ὑπάρχουν κάτω εἰς τὴν γῆν καὶ ἀπὸ ὅσα ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς γῆς.
ὑποκάτω τῆς γῆς. εὑρίσκονται εἰς τὰ ὕδατα ποταμῶν καὶ
θαλάσσης καὶ κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς

37/202
γῆς.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
5,9 Οὐ προσκυνήσεις αὐτοῖς οὐδὲ 9 Δὲν θὰ προσκυνήσῃς αὐτὰ οὔτε θὰ τὰ 9 Δὲν θὰ προσκυνήσῃς καὶ δὲν θὰ λατρεύσῃς αὐτὰ τὰ
μὴ λατρεύσῃς αὐτοῖς, ὅτι ἐγὼ εἰμι λατρεύσῃς, διότι ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου, εἴδωλα καὶ ὁμοιώματα, διότι ἐγὼ εἶμαι ὁ μόνος Κύριος, ὁ
Κύριος ὁ Θεός σου, Θεὸς ζηλωτής, Θεὸς ζηλότυπος, τιμωρῶν τέκνα διὰ τὰς Θεός σου. Εἶμαι Θεὸς ζηλότυπος. Εἰς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ
ἀποδιδοὺς ἁμαρτίας πατέρων ἐπὶ ἁμαρτίας τῶν γονέων μέχρι τρίτης καὶ μὲ μισοῦν, πληρώνω τὰς ἁμαρτίας καὶ ἀνομίας τῶν
τέκνα ἐπὶ τρίτην καὶ τετάρτην τετάρτης γενεᾶς, εἰς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μὲ πατέρων μὲ τιμωρίας τῶν τέκνων μέχρι τρίτης καὶ τετάρτης
γενεὰν τοῖς μισοῦσί με. μισοῦν. γενεᾶς.
5,10 Καὶ ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας 10 Εἶμαι ὅμως καὶ Θεὸς ἐλεήμων, ὁ ὁποῖος 10 Εἰς ὅσους ὅμως μὲ ἀγαποῦν καὶ φυλάσσουν τὰ
τοῖς ἀγαπῶσί με καὶ τοῖς δεικνύω καὶ δίδω ἔλεος εἰς χιλιάδας ἀνθρώπων, προστάγματά μου, δείχνω ἔλεος καὶ εὐσπλαγχνίαν εἰς
φυλάσσουσι τὰ προστάγματά οἱ ὁποῖοι μὲ ἀγαποῦν καὶ φυλάσουν τὰς χιλιάδας γενεῶν.
μου. ἐντολάς μου.
5,11 Οὐ λήψῃ τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ 11 Δέν θὰ προφέρῃς ἐπιπόλαια καὶ μάταια τὸ 11 Δὲν θὰ παίρνης εἰς τὸ στόμα σου τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ
Θεοῦ σου ἐπὶ ματαίῳ· οὐ γὰρ μὴ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, διότι ὁ Κύριος δὲν Θεοῦ σου δι' ἀσήμαντα θέματα, διότι δὲν θὰ ἀθωώσῃ
καθαρίσῃ Κύριος ὁ Θεός σου τὸν θὰ ἀπαλλάξῃ ἀπὸ τὴν ἐνοχήν, ἀλλὰ Κύριος ὁ Θεός σου ἐκεῖνον, ποὺ παίρνει εἰς τὸ στόμα του τὸ
λαμβάνοντα τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐπὶ τουναντίον θὰ τιμωρήσῃ ὅποιον παίρνει εἰς τὸ ὄνομά Του δι' ἀσημάντους ἀφορμάς.
ματαίῳ. στόμα του τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἐπιπολαίως καὶ
ἀνωφελῶς.
5,12 Φύλαξαι τὴν ἡμέραν τῶν 12 Πρόσεξε, ὥστε τὴν ἡμέραν τοῦ Σαββάτου νὰ 12 Νὰ προσέχῃς καὶ νὰ ξεχωρίζῃς τὴν ἡμέραν τῶν
σαββάτων ἁγιάζειν αὐτήν, ὃν τὴν ἀφιερώνῃς ὡς ἁγίαν πρὸς τὸν Θεόν, ὅπως Σαββάτων, ὥστε νὰ τὴν ἁγιάζῃς, ὅπως σὲ διέταξε Κύριος ὁ
τρόπον ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ σὲ διέταξε Κύριος ὁ Θεός σου. Θεός σου.
Θεός σου.
5,13 Ἓξ ἡμέρας ἐργᾷ καὶ ποιήσεις 13 Ἓξ ἡμέρας θὰ ἐργάζεσαι καὶ κατ' αὐτὰς θὰ 13 Ἕξι ἡμέρας νὰ ἐργαζεσαι καὶ νὰ κάμνῃς ὅλας τὰς
πάντα τὰ ἔργα σου· κάμνῃς ὅλα τὰ ἔργα σου. ἐργασίας σου.
5,14 τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ 14 Κατὰ δὲ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν θὰ ἔχῃς 14 Κατὰ τὴν ἑβδόμην ὅμως ἡμέραν θὰ ἀναπαύεσαι πρὸς
σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου, οὐ σάββατον, ἀνάπαυσιν καὶ ἁγιασμὸν, ἡμέραν τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Δὲν θὰ κάμνῃς κατὰ τὴν
ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺ ἀφιερωμένην εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου. Κανένα ἡμέραν αὐτὴν κανένα ἔργον, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ κόρη

38/202
καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ἔργον δὲν θὰ κάνῃς κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτήν, σὺ σου, ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ δούλη σου, τὸ βόδι σου καὶ τὸ
ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγατέρα σου καὶ ὁ δοῦλος ὑποζύγιον σου καὶ κάθε ἄλλο ζῶον σου καὶ ὁ προσήλυτος

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
βοῦς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου σου καὶ ἡ δούλη σου καὶ τὸ βόδι σου καὶ τὸ ξένος, ποὺ διαμένει μαζί σου καὶ ἐκτιμᾷ τὴν θρησκείαν σου·
καὶ πᾶν κτῆνος σου καὶ φορτηγὸν ζῶον σου καὶ οἰονδήποτε ἄλλο ζῶον, διὰ νὰ ἀναπαύωνται ἔτσι, ὅπως καὶ σύ, ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ
προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοί, καὶ ὁ ξένος ποὺ ζῇ κοντά σου. Τοῦτο δέ, διὰ νὰ δούλη σου καὶ τὸ ὑποζύγιον σου.
ἵνα ἀναπαύσηται ὁ παῖς σου καὶ ἡ ἀναπαυθοῦν ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ δούλη σου καὶ
παιδίσκη σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν τὸ ὑποζύγιόν σου, ὅπως καὶ σύ.
σου, ὥσπερ καὶ σύ·
5,15 καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης 15 Πρέπει νὰ ἐνθυμῆσαι ὅτι καὶ σὺ ἤσουν 15 Καὶ θὰ ἐνθυμῆσαι ὅτι ἤσουν δοῦλος εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ
ἦσθα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ καὶ ἐξήγαγέ δοῦλος εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ Κύριος ὁ Θεός σου σὲ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ ἐκεῖ ὁ Κύριος μὲ τὸ
σε Κύριος ὁ Θεός σου ἐκεῖθεν ἐν σὲ ἔβγαλεν ἀπὸ ἐκεῖ ἐλεύθερον, μὲ τὴν παντοδύναμον χέρι Του καὶ μὲ τὴν ἀκατανίκητον δύναμίν
χειρὶ κραταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι παντοδύναμον δεξιάν του καὶ μὲ τὴν Του. Διὰ τοῦτο σὲ διέταξε Κύριος ὁ Θεός σου νὰ φυλάττῃς
ὑψηλῷ, διὸ τοῦτο συνέταξέ σοι μεγαλειώδη δύναμίν του. Διὰ τοῦτο καὶ σὲ καὶ νὰ ἁγιάζῃς τὴν ἡμέραν τῶν Σαββάτων πρὸς τιμήν Του.
Κύριος ὁ Θεός σου, ὥστε διέταξε Κύριος ὁ Θεός σου νὰ τηρῇς τὴν ἀργίαν
φυλάσσεσθαι τὴν ἡμέραν τῶν τῆς ἡμέρας τοῦ Σαββάτου καὶ νὰ ἀφιερώνῃς
σαββάτων καὶ ἁγιάζειν αὐτήν. τὴν ἡμέραν αὐτὴν εἰς τὸν Κύριον.
5,16 Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν 16 Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, 16 Νὰ τιμᾷς τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ὅπως
μητέρα σου, ὃν τρόπον ἐνετείλατό ὅπως Κύριος ὁ Θεός σου σὲ διέταξε, διὰ νὰ σοῦ ἀκριβῶς σὲ διέταξε Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ εὐτυχῇς καὶ
σοι Κύριος ὁ Θεός σου, ἵνα εὖ σοι ἔλθουν ὅλα καλὰ εἰς τὴν ζωήν σου καὶ νὰ γίνῃς νὰ ζῇς πολλὰ χρόνια εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν σοῦ δίδει
γένηται καὶ ἵνα μακροχρόνιος μακροχρόνιος εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Κύριος ὁ Θεός σου.
γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδει.
Θεός σου δίδωσί σοι.
5,17 Οὐ φονεύσεις. 17 Δὲν θὰ φονεύσῃς. 17 Νὰ μὴ φονεύσῃς.
5,18 Οὐ μοιχεύσεις. 18 Δὲν θὰ μοιχεύσῃς. 18 Νὰ μὴ μοιχεύσης.
5,19 Οὐ κλέψεις. 19 Δὲν θὰ κλέψῃς. 19 Νὰ μὴ κλέψης.
5,20 Οὐ ψευδομαρτυρήσεις κατὰ 20 Δὲν θὰ γίνῃς ψευδομάρτυς καὶ δὲν θὰ 20 Νὰ μὴ ψευδομαρτυρήσῃς ἐναντίον τοῦ πλησίον σου, μὲ
τοῦ πλησίον σου μαρτυρίαν καταθέσῃς ποτὲ ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ τὸ νὰ καταθέσῃς ψευδῆ μαρτυρίαν εἰς βάρος του.

39/202
ψευδῆ. πλησίον σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
5,21 Οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν γυναῖκα 21 Δὲν θὰ ἐπιθυμήσῃς τὴν γυναῖκα τοῦ 21 Νὰ μὴ ἐπιθυμήσῃς τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου. Νὰ μὴ
τοῦ πλησίον σου· οὐκ ἐπιθυμήσεις πλησίον σου· δὲν θὰ ἐπιθυμήσῃς τὴν οἰκίαν τοῦ ἐπιθυμήσῃς τὸ σπίτι τοῦ πλησίον σου, οὔτε τὸ χωράφι του,
τὴν οἰκίαν τοῦ πλησίον σου οὔτε πλησίον σου οὔτε τὸν ἀγρόν του, οὔτε τὸν οὔτε τὸν δοῦλον του, οὔτε τὴν δούλην του, οὔτε τὸ βόδι του,
τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ οὔτε τὸν παῖδα δοῦλον του, οὔτε τὴν δούλην του, οὔτε τὸ βόδι οὔτε τὸ ὑποζύγιόν του, οὔτε κάθε ἄλλο ζῶον του, οὔτε
αὐτοῦ οὔτε τὴν παιδίσκην αὐτοῦ του, οὔτε τὸ ὑποζύγιόν του, οὔτε κανένα ἄλλο ὀτιδήποτε ἄλλο ἀνήκει εἰς τὸν συνάνθρωπόν σου>.
οὔτε τοῦ βοὸς αὐτοῦ οὔτε τοῦ ἀπὸ τὰ κτήνη του καὶ γενικῶς τίποτε ἀπὸ ὅλα,
ὑποζυγίου αὐτοῦ οὔτε παντὸς ὅσα ἀνήκουν εἰς τὸν πλησίον σου.
κτήνους αὐτοῦ οὔτε πάντα ὅσα τῷ
πλησίον σού ἐστι.
5,22 Ταῦτα τὰ ρήματα ἐλάλησε 22 Αὐτὰ εἶναι τὰ λόγια, τὸ ὁποῖα εἶπε πρὸς 22 Αὐτοὺς τοὺς λόγους εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς ὅλον τὸν λαόν
Κύριος πρὸς πᾶσαν συναγωγὴν ὅλους σᾶς τοὺς Ἰσραηλίτας ὁ Κύριος εἰς τὸ ὄρος σας εἰς τὸ βουνό, μέσα ἀπὸ τὴν φωτιὰν καὶ ἐνῷ παντοῦ
ὑμῶν ἐν τῷ ὄρει ἐκ μέσου τοῦ Χωρὴβ ἐκ μέσου τοῦ πυρός, ὅταν σκότος καὶ ἐπικρατοῦσε σκοτάδι, καταχνιὰ καὶ θύελλα καὶ ἠκούετο
πυρός, σκότος, γνόφος, θύελλα, γνόφος ἐκάλυπτε τὸ ὄρος, ἡ θύελλα τὸ δυνατὴ φωνή. Δὲν προσέθεσε δὲ τίποτε ἄλλο εἰς αὐτά. Καὶ
φωνὴ μεγάλη, καὶ οὐ προσέθηκε· συνεκλόνιζε καὶ ἠκούετο ἰσχυρὰ ἡ φωνή. τὰ ἐχάραξεν ἐπάνω εἰς δύο λιθίνας πλάκας καὶ μου τὰς
καὶ ἔγραψεν αὐτὰ ἐπὶ δύο πλάκας Τίποτε ἄλλο δὲν προσέθεσεν. Ἐχάραζε δὲ αὐτὰ ἔδωσε.
λιθίνας καὶ ἔδωκέ μοι. εἰς δύο λιθίνας πλάκας, τὰς ὁποίας καὶ ἔδωκεν
εἰς ἐμέ.
5,23 Καὶ ἐγένετο ὡς ἠκούσατε τὴν 23 Συνέβη δὲ καὶ τοῦτο τότε· ὅταν σεῖς 23 Καὶ μόλις ἀκούσατε τὴν φωνήν, ποὺ ἔβγαινε μέσα ἀπὸ τὸ
φωνὴν ἐκ μέσου τοῦ πυρὸς καὶ τὸ ἠκούσατε τὴν φωνὴν τοῦ Θεοῦ ἐκ μέσου τοῦ πῦρ, καὶ ἐνῷ ἐκαίετο τὸ βουνὸ μὲ φωτιάν, μὲ ἐπλησιάσατε
ὄρος ἐκαίετο πυρί, καὶ πυρὸς καὶ εἴδατε ὅτι τὸ ὄρος ἐκαίετο ὑπὸ τοῦ ὅλοι οἰ προεστοὶ τῶν φυλῶν σας καὶ ἡ γερουσία σας,
προσήλθετε πρός με πάντες οἱ πυρός, προσήλθατε ὅλοι πρὸς ἐμέ, οἱ ἀρχηγοὶ
ἡγούμενοι τῶν φυλῶν ὑμῶν καὶ ἡ τῶν φυλῶν καὶ οἱ γεροντότεροι ἀπὸ σᾶς,
γερουσία ὑμῶν,
5,24 καὶ ἐλέγετε· ἰδοὺ ἔδειξεν ἡμῖν 24 καὶ ἐλέγατε· Ἰδού! Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν 24 καὶ μοῦ ἐλέγατε μὲ φόβον: <Ἰδού! Μᾶς ἔδειξε Κύριος ὁ
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν τὴν δόξαν ἔδειξεν εἰς ἡμᾶς κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν τὴν Θεός μας τὴν δόξαν Του καὶ ἠκούσαμεν τὴν φωνήν Του

40/202
αὐτοῦ, καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ δόξαν του· καὶ τὴν φωνήν του ἐκ μέσου τοῦ μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ. Εἴδαμε κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν ὅτι εἶναι
ἠκούσαμεν ἐκ μέσου τοῦ πυρός· πυρὸς τὴν ἠκούσαμεν· κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν δυνατὸν νὰ ὁμιλήσῃ ὁ Θεὸς πρὸς τὸν ἄνθρωπον καὶ αὐτὸς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ εἴδομεν ὅτι εἴδομεν ὅτι ὁμιλεῖ ὁ Θεὸς μὲ τὸν ἄνθρωπον καὶ να μὴ ἀποθάνῃ, ἀλλὰ νὰ ζήσῃ.
λαλήσει ὁ Θεὸς πρὸς ἄνθρωπον, ὁ ἄνθρωπος ζῇ, δὲν ἀποθνήσκει.
καὶ ζήσεται.
5,25 Καὶ νῦν μὴ ἀποθάνωμεν, ὅτι 25 Καὶ τώρα, ἂς μὴ ἀποθάνωμεν. Διότι ἐὰν 25 Τώρα ὅμως λυπήσου μας, διὰ νὰ μὴ πεθάνωμε, διότι θὰ
ἐξαναλώσει ἡμᾶς τὸ πῦρ τὸ μέγα συνεχίσωμεν νὰ ἀκούωμεν τὴν φωνὴν Κυρίου μᾶς καταφάγῃ αὐτὴ ἡ μεγάλη φωτιά, ἐὰν
τοῦτο, ἐὰν προσθώμεθα ἡμεῖς τοῦ Θεοῦ μας θὰ ἀπαθάνωμεν. Τὸ φοβερὸν ἑξακολουθήσωμεν νὰ ἀκούωμεν περισσότερον τὴν φωνὴν
ἀκοῦσαι τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ αὐτὸ πῦρ θὰ μᾶς ἐξοντώσῃ, Κυρίου τοῦ Θεοῦ μας. Θὰ πεθάνωμε!
Θεοῦ ἡμῶν ἔτι, καὶ
ἀποθανούμεθα·
5,26 τίς γὰρ σάρξ, ἥτις ἤκουσε 26 διότι ποῖος ποτὲ ἄνθρωπος ἀκούσας τὴν 26 Διότι ποῖος θνητὸς ἄνθρωπος ἄκουσε τὴν φωνὴν τοῦ
φωνὴν Θεοῦ ζῶντος λαλοῦντος ἐκ φωνὴν τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος νὰ λαλῇ ἐκ μέσου ζῶντος Θεοῦ, νὰ λαλῇ μάλιστα μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ, ὅπως
μέσου τοῦ πυρός, ὡς ἡμεῖς, καὶ τοῦ πυρός, ὅπως ἡμεῖς, ἔζησε; ἔγινε μὲ ἡμᾶς, καὶ ἔζησε;
ζήσεται;
5,27 Πρόσελθε σὺ καὶ ἄκουσον 27 Σὺ μόνος πλησίασε τὸν Κύριον καὶ ἄκουσε 27 Πλησίασε λοιπὸν σὺ καὶ ἄκουσε ὅλα, ὅσα θὰ εἰπῇ Κύριος
πάντα, ὅσα ἂν εἴπῃ Κύριος ὁ Θεὸς ὅλα ὅσα θὰ εἴπῃ εἰς σὲ Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, σὺ ὁ Θεός μας, καὶ νὰ μᾶς ἀναγγείλῃς κατόπιν σὺ ὅλα, ὅσα θὰ
ἡμῶν, καὶ σὺ λαλήσεις πρὸς ἡμᾶς δὲ θὰ μᾶς εἴπῃς ὅλα ὅσα ὁ Κύριος θὰ σοῦ σοῦ εἰπῇ ὁ Κύριος καὶ Θεός μας. Καὶ ἡμεῖς θὰ τὰ ἀκούσωμεν
πάντα, ὅσα ἂν λαλήσῃ Κύριος ὁ φανερώσῃ, ἡμεῖς δὲ θὰ τὰ ἀκούσωμεν καὶ θὰ καὶ θὰ τὰ τηρήσωμεν>.
Θεὸς ἡμῶν πρὸς σέ, καὶ τὰ ἐφαρμόσωμεν.
ἀκουσόμεθα καὶ ποιήσομεν.
5,28 Καὶ ἤκουσε Κύριος τὴν 28 Ὁ Κύριος ἤκουσε τοὺς λόγους αὐτούς, τοὺς 28 Καὶ ἤκουσεν ὁ Κύριος τοὺς λόγους σας, ποὺ ἐλέγατε εἰς
φωνὴν τῶν λόγων ὑμῶν ὁποίους εἴπατε πρὸς ἐμέ, καὶ μοῦ εἶπε· Ἤκουσα ἐμέ, καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος: <Ἤκουσα τοὺς λόγους τοῦ λαοῦ
λαλούντων πρός με, καὶ εἶπε τὰ λόγια τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, ποὺ εἶπαν εἰς σέ. αὐτοῦ, ὅσα σοῦ εἶπαν. Ὅλα αὐτά, ποὺ εἶπαν, εἶναι πολὺ
Κύριος πρός με· ἤκουσα τὴν Ὅλα ὅσα σοῦ εἶπαν εἶναι ὀρθά. σωστά.
φωνὴν τῶν λόγων τοῦ λαοῦ
τούτου, ὅσα ἐλάλησαν πρός σέ·

41/202
ὀρθῶς πάντα, ὅσα ἐλάλησαν.
5,29 Τίς δώσει εἶναι οὕτω τὴν 29 Ποιὸς θὰ δώσῃ εἰς αὐτοὺς μίαν τέτοιαν 29 Ποῖος ἄραγε θὰ τοὺς δώσῃ τέτοιαν διάθεσιν εἰς τὴν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καρδίαν αὐτῶν ἐν αὐτοῖς, ὥστε καρδίαν, ὥστε νὰ μὲ εὐλαβοῦνται, νὰ μὲ καρδιά των, ὥστε νὰ μὲ φοβοῦνται καὶ νὰ φυλάττουν τὰς
φοβεῖσθαί με καὶ φυλάσσεσθαι ὑπακούουν καὶ νὰ τηροῦν τὰς ἐντολάς μου, ἐντολάς μου ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς των, διὰ νὰ
τὰς ἐντολάς μου πάσας τὰς ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς των, διὰ νὰ εἶναι εὐτυχοῦν αὐτοὶ καὶ τὰ παιδιά των εἰς τοὺς αἰῶνας;
ἡμέρας, ἵνα εὖ ᾖ αὐτοῖς καὶ τοῖς πάντοτε εὐτυχεῖς αὐτοὶ καὶ τὰ παιδιά των;
υἱοῖς αὐτῶν δι' αἰῶνος;
5,30 Βάδισον, εἰπὸν αὐτοῖς· 30 Πήγαινε καὶ εἰπὲ πρὸς αὐτούς· Γυρίστε σεῖς 30 Πήγαινε λοιπὸν καὶ νὰ τοὺς εἰπῇς τὰ ἑξῆς: <Γυρίσατε
ἀποστράφητε ὑμεῖς εἰς τοὺς εἰς τὰς σκηνάς σας. πίσω, εἰς τοὺς τόπους ὅπου διαμένετε>.
οἴκους ὑμῶν·
5,31 σὺ δὲ αὐτοῦ στήθι μετ' ἐμοῦ, 31 Σὺ ὅμως ἔλα καὶ στάσου κοντὰ εἰς ἐμέ, καὶ 31 Σὺ ὅμως στάσου ἐδῶ μαζί μου καὶ θὰ σοῦ ἀνακοινώσω
καὶ λαλήσω πρὸς σὲ τὰς ἐντολὰς ἐγὼ θὰ σοῦ εἴπω ὅλας τὰς ἐντολάς μου καὶ τὸν τὰς ἐντολὰς καὶ τοὺς νόμους καὶ τὰ προστάγματα ὅλα, ὅσα
καὶ τὰ δικαιώματα καὶ τὰ Νόμον μου καὶ τὰς κρίσεις μου, ὅλα ὅσα θὰ θὰ τοὺς διδάξῃς. Καὶ πρέπει νὰ συμπεριφέρωνται
κρίματα, ὅσα διδάξεις αὐτούς, καὶ διδάξῃς εἰς αὐτούς. Αὐτοὶ δὲ ἂς τὰ ἐφαρμόσουν συμφώνως πρὸς αὐτὰ εἰς τὴν χώραν, ποὺ τοὺς δίδω Ἐγὼ ὡς
ποιείτωσαν οὕτως ἐν τῇ γῇ, ἣν καὶ ἂς ζήσουν σύμφωνα μὲ αὐτὰ εἰς τὴν γῆν κληρονομίαν>.
ἐγὼ δίδωμι αὐτοῖς ἐν κλήρῳ. τῆς ἐπαγγελίας, τὴν ὁποίαν, ὡς κληρονομίαν
των ἐγὼ τοὺς δίδω.
5,32 Καὶ φυλάξεσθε ποιεῖν ὃν 32 Θὰ φροντίσετε, ὥστε νὰ τηρῆτε τὰς ἐντολὰς 32 Νὰ προσέξετε λοιπόν, ὥστε νὰ κάμνετε ὅ,τι ἀκριβῶς σᾶς
τρόπον ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ αὐτάς, ὅπως Κύριος ὁ Θεός σας διέταξε. Δὲν θὰ διέταξε Κύριος ὁ Θεός σου. Δὲν θὰ ξεφύγετε οὔτε δεξιὰ οὔτε
Θεός σου· οὐκ ἐκκλινεῖτε εἰς δεξιὰ παρεκλίνετε οὔτε δεξιὰ οὔτε ἀριστερά. ἀριστερά.
οὐδὲ εἰς ἀριστερά,
5,33 κατὰ πᾶσαν τὴν ὁδόν, ἣν 33 Τὴν ὁδόν, τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος σοῦ ἔδειξε καὶ 33 Θὰ ἀκολουθήσῃς, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, πιστὰ τὸν τρόπον
ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ Θεός σου σὲ διέταξε νὰ βαδίζῃς, ἔτσι θὰ πορευθῇς αὐτήν, ζωῆς, ποὺ σὲ διέταξεν ὁ Κύριος. Θὰ βαδίζῃς τὸν δρόμον ποὺ
πορεύεσθαι ἐν αὐτῇ, ὅπως διὰ νὰ σὲ ἐπαναπαύσῃ καὶ σὲ καταστήσῃ σοῦ ὑπέδειξε, διὰ νὰ σοῦ χαρίσῃ ἀνάπαυσιν καὶ διὰ νὰ
καταπαύσῃ σε καὶ εὖ σοι ᾖ καὶ εὐτυχῆ καὶ σοῦ χαρίσῃ μακρότητα ἡμερῶν εἰς εὐτυχῇς καὶ νὰ ζῆτε πολλὰ χρόνια εἰς τὴν γῆν, ποὺ θὰ
μακροημερεύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἣν τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, τὴν ὁποίαν θὰ κληρονομήσετε.
κληρονομήσετε. καταλάβετε καὶ θὰ κατέχετε ὡς ἰδικήν σας.

42/202
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
6,1 Καὶ αὐταὶ αἱ ἐντολαί καὶ τὰ Αὐταὶ εἶναι αἱ ἐντολαὶ καὶ οἱ νόμοι, ποὺ Αὐταὶ δὲ εἶναι αἱ ἐντολαὶ καὶ τὰ προστάγματα καὶ οἱ νόμοι, ποὺ
δικαιώματα καὶ τὰ κρίματα, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν μὲ διέταξε νὰ σᾶς διέταξε Κύριος ὁ Θεός μας νὰ σᾶς διδάξω, διὰ νὰ τὰ τηρῆτε καὶ νὰ
ὅσα ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς διδάξω, ὥστε ἔτσι νὰ τὰς ἐφαρμόζετε καὶ νὰ ζῆτε συμφώνως πρὸς αὐτά, εἰς τὴν χώραν εἰς τὴν ὁποίαν
ἡμῶν διδάξαι ὑμᾶς ποιεῖν ζῆτε εἰς τὴν χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν σεῖς τώρα εἰσέρχεσθε ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσετε.
οὕτως ἐν τῇ γῇ, εἰς ἣν ὑμεῖς εἰσέρχεσθε, νὰ τὴν κληρονομήσετε ὡς ἰδικήν
εἰσπορεύεσθε ἐκεῖ σας·
κληρονομῆσαι αὐτήν,
6,2 ἵνα φοβῆσθε Κύριον τὸν 2 διὰ νὰ φοβῆσθε Κύριον τὸν Θεόν σας, ὥστε 2 Διὰ νὰ φοβῆσθε ἐπίσης Κύριον τὸν Θεόν σας οὔτως, ὥστε νὰ
Θεὸν ὑμῶν, φυλάσσεσθαι νὰ φυλάσσετε ὅλους τοὺς νόμους καὶ τὰς τηρῆτε ὅλα τὰ προστάγματά Του καὶ τὰς ἐντολάς Του, ὅσας σοῦ
πάντα τὰ δικαιώματα αὐτοῦ ἐντολάς του, ὅσας ἐγὼ διατάσσω πρὸς σᾶς παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον. Νὰ τὰ τηρῇς σὺ καὶ τὰ παιδιά σου καὶ
καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσας σήμερον, νὰ τηρῆτε αὐτὰς σεῖς καὶ τὰ παιδιά τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν σου εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν, διὰ νὰ ζῆτε
ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, σας καὶ τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν σας ὅλας τὰς πολλὰ χρόνια.
σὺ καὶ οἱ υἱοί σου καὶ οἱ υἱοὶ τῶν ἡμέρας τῆς ζωῆς σας, διὰ νὰ ἔχετε μακρὰ καὶ
υἱῶν σου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς εὐτυχισμένα χρόνια.
ζωῆς σου, ἵνα
μακροημερεύσητε.
6,3 Καὶ ἄκουσον, Ἰσραήλ, καὶ 3 Ἄκουσε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, καὶ πρόσεξε νὰ 3 Καὶ ἄκουσε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ καὶ πρόσεξε
φύλαξον ποιεῖν, ὅπως εὖ σοι ᾖ τηρῇς ὅλα αὐτά, διὰ νὰ ζῇς εὐτυχισμένος, διὰ νὰ τοὺς τηρῇς, διὰ νὰ εὐτυχῇς καὶ διὰ νὰ πληθυνθῆτε πολύ, ὅπως
καὶ ἵνα πληθυνθῆτε σφόδρα, νὰ αὐξηθῇς καὶ πληθυνθῇς πολύ, ὅπως εἶπε εἶπε ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σου, ποὺ ὑπεσχέθη νὰ σοῦ
καθάπερ ἐλάλησε Κύριος ὁ καὶ ὑπεσχέθη Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων δώσῃ χώραν πλουσίαν, ὅπου τρέχει γάλα καὶ μέλι· χώραν ποὺ θὰ
Θεὸς τῶν πατέρων σου δοῦναί σου, νὰ δώσῃ εἰς σὲ τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, ἔχῃ ὅλα τὰ ἀγαθά. Καὶ αὐτὰ εἶναι τὰ προστάγματα καὶ οἱ νόμοι,
σοι γῆν ρέουσαν γάλα καὶ μέλι. τὴν ρέουσαν γάλα καὶ μέλι. Αὐτοὶ εἶναι οἱ ποὺ ὥρισεν ὁ Κύριος εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας, ἐνῷ εὑρίσκοντο εἰς τὴν
Καὶ ταῦτα τὰ δικαιώματα καὶ νόμοι καὶ αἱ ἐντολαί, τὰς ὁποίας διέταξεν ὁ ἔρημον καὶ εἶχαν ἀναχωρήσει ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν χώραν τῆς

43/202
τὰ κρίματα, ὅσα ἐνετείλατο Κύριος εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας, ὅταν ἐξῆλθον Αἰγύπτου.
Κύριος τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἐν τῇ ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ ἦσαν εἰς τὴν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐρήμῳ, ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ ἔρημον Σινά·
γῆς Αἰγύπτου.
6,4 Ἄκουε, Ἰσραήλ· Κύριος ὁ 4 Ἄκουε, λαέ τοῦ Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν 4 Ἄκουε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ: <Κύριος ὁ Θεός μας εἶναι ὁ ἕνας καὶ
Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι· ἕνας καὶ μοναδικὸς Κύριος εἶναι. μόνος Κύριος.
6,5 καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν 5 Νὰ ἀγαπήσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ ὅλην 5 Καὶ πρέπει νὰ ἀγαπήσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ ὅλην τὴν
Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου τὴν καρδίαν καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου καὶ μὲ ὅλην τὴν δύναμίν
σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ μὲ ὅλην τὴν δύναμίν σου. σου.
καὶ ἐξ ὅλης τῆς δυνάμεώς σου.
6,6 Καὶ ἔσται τὰ ρήματα ταῦτα, 6 Τὰ λόγια, τὰ ὁποῖα ἐγὼ σήμερον σὲ 6 Καὶ ἂς εἶναι τὰ λόγια αὐτά, ποὺ ἐγὼ σήμερον σοῦ παραγγέλλω,
ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι διατάσσω, θὰ εἶναι ἐντυπωμένα καὶ μόνιμα χαραγμένα εἰς τὴν καρδιά σου καὶ εἰς τὴν ψυχήν σου.
σήμερον, ἐν τῇ καρδίᾳ σου καὶ εἰς τὴν καρδίαν σου καὶ τὴν διάνοιάν σου.
ἐν τῇ ψυχῇ σου·
6,7 καὶ προβιβάσεις αὐτὰ τοὺς 7 Θὰ τὰ μεταβιβάσῃς καὶ θὰ τὰ διδάξῃς εἰς τὰ 7 Θὰ τὰ μεταδώσῃς δὲ καὶ εἰς τὰ παιδιά σου καὶ θὰ ὁμιλῇς δι' αὐτὰ
υἱούς σου, καὶ λαλήσεις ἐν παιδιά σου. Θὰ ὁμιλῇς περὶ αὐτῶν καὶ ὅταν καὶ μὲ αὐτά, ὅταν κάθεσαι εἰς τὸ σπίτι καὶ ὅταν βαδίζῃς εἰς τὸν
αὐτοῖς καθήμενος ἐν οἴκῳ καὶ κάθεσαι εἰς τὸν οἶκον σου, πρὶν κοιμηθῆς, καὶ δρόμον καὶ ὅταν πέφτῃς νὰ κοιμηθῇς καὶ ὅταν σηκώνεσαι ἀπὸ τὸ
πορευόμενος ἐν ὁδῷ καὶ ὅταν πορεύεσαι εἰς τὸν δρόμον σου καὶ ὅταν κρεβάτι σου.
κοιταζόμενος καὶ ἐξυπνᾷς ἀπὸ τὸν ὕπνον.
διανιστάμενος·
6,8 καὶ ἀφάψεις αὐτὰ εἰς 8 Θὰ τὰ κολλήσῃς καὶ θὰ τὰ δέσῃς ἐπάνω εἰς 8 Θὰ τὰ δέσῃς δὲ σὰν σημάδι εἰς τὸ χέρι σου καὶ θὰ εἶναι
σημεῖον ἐπὶ τῆς χειρός σου, καὶ τὸ χέρι σου, διὰ νὰ εὑρίσκωνται πάντοτε ἀσάλευτα ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου.
ἔσται ἀσάλευτον πρὸ σταθερῶς κάτω ἀπὸ τὰ μάτια σου.
ὀφθαλμῶν σου·
6,9 καὶ γράψετε αὐτὰ ἐπὶ τὰς 9 Θὰ γράψετε αὐτὰ εἰς τοὺς παραστάτας τῶν 9 Καὶ θὰ τὰ γράψετε εἰς τοὺς παραστάτας τῶν θυρῶν τῶν σπιτιῶν
φλιὰς τῶν οἰκιῶν ὑμῶν καὶ τῶν οἰκιῶν σας καὶ εἰς τὰς θύρας τῶν αὐλῶν σας, σας καὶ εἰς τὰς θύρας τῶν αὐλῶν σας.
πυλῶν ὑμῶν. διὰ νὰ τὰ ἔχετε παντοῦ καὶ πάντοτε ἐμπρὸς

44/202
εἰς τὰ μάτια σας.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
6,10 Καὶ ἔσται ὅταν εἰσαγάγῃ 10 Ὅταν δὲ Κύριος ὁ Θεός σου, σὲ εἰσαγάγῃ 10 Ὅταν λοιπὸν θὰ σὲ βάλῃ Κύριος ὁ Θεός σου μέσα
σε Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν ἐνόρκως ὑπεσχέθη εἰς εἰς τὴν χώραν, ποὺ ὡρκίσθη εἰς τοὺς προγόνους σου, τὸν Ἀβραὰμ
γῆν, ἣν ὤμοσε τοῖς πατράσι τοὺς προπάτοράς σου, τὸν Ἁβραάμ, τὸν δηλαδὴ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακώβ, ὅτι θὰ σοῦ τὴν δώσῃ, τὴν
σου, τῷ Ἁβραὰμ καὶ τῷ Ἰσαὰκ Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακώβ, νὰ δώσῃ εἰς σὲ τὴν χώραν ποὺ ἔχει πόλεις μεγάλας καὶ ὡραίας, τὰς ὁποίας δὲν
καὶ τῷ Ἰακὼβ δοῦναί σοι, πόλεις χώραν ἡ ὁποῖα ἔχει πόλεις μεγάλας καὶ ἔκτισες σύ,
μεγάλας καὶ καλάς, ἂς οὐκ ὡραίας, τὰς ὁποίας δὲν ἔκτισες σύ,
ᾠκοδόμησας,
6,11 οἰκίας πλήρεις πάντων 11 οἰκίας πλήρεις ἀπὸ ὅλα τὰ ἀγαθά, τὰς 11 καὶ σπίτια γεμᾶτα ἀπὸ ὅλα τὰ καλά, ποὺ δὲν τὰ ἐγέμισες σύ,
ἀγαθῶν ἂς οὐκ ἐνέπλησας, ὁποίας δὲν ἐγέμισες σύ, φρέατα καὶ καὶ στέρνας σκαμμένας εἰς τοὺς βράχους, ποὺ δεν τὰς ἔσκαψες
λάκκους λελατομημένους, οὕς δεξαμενὰς λαξευμένας καὶ κτισμένας, τὰς σύ, καὶ ἀμπέλια καὶ ἐλαιοχώραφα, ποὺ δὲν τὰ ἐφύτευσες σύ, καὶ
οὐκ ἐξελατόμησας, ἀμπελῶνας ὁποίας δὲν ἐλάξευσες καὶ δὲν ἔκτισες σύ, ἀφοῦ φάγῃς ἀπὸ τὰ ἕτοιμα αὐτὰ ἀγαθὰ καὶ χορτάσῃς,
καὶ ἐλαιῶνας, οὓς οὐ ἀμπέλια καὶ ἐλαιῶνας ποὺ δὲν ἐφύτευσες σύ.
κατεφύτευσας, καὶ φαγὼν καὶ Αὐτὰ θὰ εἶναι ἰδικά σου. Θὰ φάγῃς καὶ θὰ
ἐμπλησθεὶς χορτάσῃς.
6,12 πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ 12 Πρόσεχε ὅμως εἰς τὸν ἑαυτόν σου, μήπως 12 πρόσεξε εἰς τὸν ἑαυτόν σου, μήπως ξεχάσῃς Κύριον τὸν Θεόν
ἐπιλάθῃ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου τυχὸν καὶ λησμονήσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου, σου, ὁ ὁποῖος σὲ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, τὴν
τοῦ ἐξαγαγόντος σε ἐκ γῆς ὁ ὁποῖος σὲ ἔβγαλε ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν χώραν τῆς σκλαβιᾶς σου.
Αἰγύπτου, ἐξ οἴκου δουλείας. Αἴγυπτον, ἀπὸ τὸν οἶκον ἐκεῖνο τῆς δουλείας.
6,13 Κύριον τὸν Θεόν σου 13 Κύριον τὸν Θεόν σου θὰ εὐλαβῆσαι καὶ θὰ 13 Νὰ φοβηθῇς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ Αὐτὸν μόνον νὰ
φοβηθήσῃ καὶ αὐτῷ μόνω ὑπακούῃς, καὶ αὐτὸν μόνον θὰ λατρεύῃς, καὶ λατρεύσῃς. Νὰ ἀφοσιωθῇς δὲ καὶ νὰ προσκολληθῇς εἰς Αὐτὸν καὶ
λατρεύσεις καὶ πρὸς αὐτὸν εἰς αὐτὸν θὰ προσκολληθῇς, καὶ εἰς τὸ ὄνομά νὰ ὁρκίζεσαι μόνον εἰς τὸ Ὄνομά Του.
κολληθήσῃ καὶ ἐπὶ τῷ ὀνόματι του θὰ ὁρκίζεσαι.
αὐτοῦ ὀμῇ.
6,14 Οὐ πορεύεσθε ὀπίσω θεῶν 14 Μὴ πορευθῆτε πίσω ἀπὸ ἄλλους θεούς, μὴ 14 Δὲν θὰ πιστεύσετε καὶ δὲν θὰ ἀκολουθήσετε ἄλλους θεούς,
ἑτέρων ἀπὸ τῶν θεῶν τῶν λατρεύσετε θεοὺς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔχουν τὰ τοὺς θεοὺς δηλαδὴ ποὺ λατρεύουν τὰ ἔθνη, ποὺ εὑρίσκονται γύρω

45/202
ἐθνῶν τῶν περικύκλῳ ὑμῶν, ὁλόγυρά σας εἰδωλολατρικὰ ἔθνη, - γύρω ἀπὸ τὴν χώραν σας.
15 ὅτι ὁ Θεὸς ζηλωτὴς Κύριος ὁ 15 διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι Θεὸς 15 Προσέξατε, διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι Θεὸς ζηλότυπος διὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Θεός σου ἐν σοί, μὴ ὀργισθεὶς ζηλότυπος διὰ σέ. Μήπως ὀργισθῇ ἐναντίον σέ. Πρόσεχε λοιπὸν μήπως ὀργισθῇ πολὺ ἐναντίον σου Κύριος ὁ
θυμῷ Κύριος ὁ Θεός σού σοι σου καὶ σὲ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ τὸ πρόσωπον Θεός σου καὶ σὲ ἑξαφανίσῃ ἀπὸ τὸ πρόσωπον τῆς γῆς.
ἐξολοθρεύσῃ σε ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς, ἐὰν τυχὸν λατρεύσῃς ξένους θεούς.
τῆς γῆς.
6,16 Οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον 16 Δὲν θὰ θέσῃς εἰς πειρασμὸν καὶ 16 Δὲν θὰ βάλῃς εἰς δοκιμασίαν Κύριον τὸν Θεόν σου, ὅπως τὸ
τὸν Θεόν σου, ὃν τρόπον δοκιμασίαν τὸν Κύριον, ὅπως ἀσεβῶς ἐκάνατε εἰς τὸν τόπον ποὺ ὠνομάσθη Πειρασμός, δηλαδὴ εἰς τὴν
ἐξεπειράσατε ἐν τῷ Πειρασμῷ. φερόμενος ἐπίκρανες τὸν Κύριον μὲ τοὺς ἔρημον Σίν, κοντὰ εἰς τὴν Ραφιδίν.
γογγυσμούς σου εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον, ὁ
ὁποῖος ὠνομάσθη διὰ τοῦτο <Πειρασμός>.
6,17 Φυλάσσων φυλάξῃ τὰς 17 Μὲ κάθε ἐπιμέλειαν θὰ φυλάττῃς πάντοτε 17 Θὰ προσέχῃς, ὥστε νὰ τηρήσῃς ἐπακριβῶς τὰς ἐντολὰς τοῦ
ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὰς Κυρίου καὶ Θεοῦ σου, τοὺς νόμους καὶ τὰ προστάγματα, ποὺ σὲ
τὰ μαρτύρια καὶ τὰ δικαιώματα, διατάξεις καὶ τοὺς νόμους, ὅσα σὲ διέταξε. διέταξε.
ὅσα ἐνετείλατό σοι·
6,18 καὶ ποιήσεις τὸ ἀρεστὸν καὶ 18 Θὰ πράττῃς ὅ,τι εἶναι εὐάρεστον καὶ 18 Καὶ θὰ κάμνῃς αὐτό, ποὺ εἶναι εὐάρεστον καὶ καλὸν εἰς Κύριον
τὸ καλὸν ἔναντι Κυρίου τοῦ ἀγαθὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, διὰ νὰ τὸν Θεόν σου, διὰ νὰ εὐτυχήσῃς καὶ νὰ εἰσέλθῃς καὶ
Θεοῦ σου, ἵνα εὖ σοι γένηται ζήσῃς εὐτυχής, νὰ εἰσέλθῃς ἀσφαλὴς καὶ νὰ κληρονομήσῃς τὴν ὡραίαν καὶ εὔφορον χώραν, ποὺ ὑπεσχέθη μὲ
καὶ εἰσέλθῃς καὶ κληρονομήσῃς κληρονομήσῃς διὰ παντὸς τὴν γῆν, τὴν ὅρκον ὁ Κύριος εἰς τοὺς προγόνους σας ὅτι θὰ τὴν δώσῃ.
τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, ἣν ὤμοσε εὔφορον καὶ πλουσίαν, τὴν ὁποίαν ὡρκίσθη ὁ
Κύριος τοῖς πατράσιν ὑμῶν, Κύριος εἰς τοὺς προπάτοράς σας,
6,19 ἐκδιῶξαι πάντας τοὺς 19 ὅτι θὰ σᾶς τὴν δώσῃ καὶ θὰ ἐκδιώξῃ ὅλους 19 Ὑπεσχέθη ἐπίσης καὶ ὅτι θὰ ἐκδιώξῃ ἀπὸ ἐμπρός σας ὅλους
ἐχθρούς σου πρὸ προσώπου τοὺς ἐχθρούς σας ἀπὸ ἐμπρός σας, ὅπως ὁ τοὺς ἐχθρούς σας, συμφώνως πρὸς ὅσα εἶπεν ὁ Κύριος.
σου, καθὰ ἐλάλησε Κύριος. Κύριος εἶπε.
6,20 Καὶ ἔσται ὅταν ἐρωτήσῃ σε 20 Ὅταν δὲ εἰς τὸ μέλλον, θὰ σὲ ἐρωτήσῃ ὁ 20 Καὶ ὅταν εἰς τὸ μέλλον σὲ ἐρωτήσῃ τὸ παιδί σου καὶ εἰπῇ: <Τί
ὁ υἱός σου αὔριον λέγων· τί ἐστι υἱός σου λέγων· τί εἶναι αὗται αἱ ἐντολαί, οἱ νόημα ἔχουν αὐταὶ αἱ ἐντολαὶ καὶ τὰ προστάγματα καὶ οἱ νόμοι,
τὰ μαρτύρια καὶ τὰ δικαιώματα νόμοι καὶ αἱ διατάξεις, ὅλα ὅσα Κύριος ὁ Θεός ποὺ μᾶς διέταξε Κύριος ὁ Θεός μας;>,

46/202
καὶ τὰ κρίματα, ὅσα ἐνετείλατο μας διατάσσει ἡμᾶς;
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἡμῖν;

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
6,21 Καὶ ἐρεῖς τῷ υἱῷ σου· 21 Σὺ θὰ ἀπαντήσῃς εἰς τὸ παιδί σου. 21 Θὰ τοῦ ἀπαντήσῃς τὰ ἑξῆς: <Ἤμεθα κάποτε σκλάβοι τὸν
οἰκέται ἦμεν τῷ Φαραὼ ἐν γῆ Ὑπήρξαμεν δοῦλοι τοῦ Φαραὼ εἰς τὴν χώραν Φαραὼ εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ μᾶς ἔβγαλεν ἐλευθέρους ἀπὸ ἐκεῖ ὁ
Αἰγύπτῳ, καὶ ἐξήγαγεν ἡμᾶς τῆς Αἰγύπτου, καὶ ὁ Κύριος μᾶς ἔβγαλεν Κύριος μὲ τὸ παντοδύναμον χέρι Του καὶ μὲ τὴν ἀκατανίκητον
Κύριος ἐκεῖθεν ἐν χειρὶ κραταιᾷ ἐλευθέρους ἀπὸ ἐκεῖ, μὲ τὴν παντοδύναμον δύναμίν Του.
καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ. δεξιάν Του καὶ τὴν μεγαλειώδη ἰσχύν του.
6,22 Καὶ ἔδωκε Κύριος σημεῖα 22 Ἔκαμε τότε ὁ Κύριος θαύματα 22 Καὶ ἔκανε ἐμπρός μας ὁ Κύριος μεγάλα καὶ τρομερὰ τέρατα καὶ
καὶ τέρατα μεγάλα καὶ πονηρὰ καταπληκτικά, θαύματα μεγάλα καὶ φοβερὰ σημεῖα εἰς τὴν Αἴγυπτον, εἰς τὸν Φαραὼ καὶ τὴν οἰκογένειάν του.
ἐν Αἰγύπτῳ ἐν Φαραὼ καὶ ἐν τῷ διὰ τοὺς Αἰγυπτίους, διὰ τὸν Φαραὼ καὶ τὸν
οἴκῳ αὐτοῦ ἐνώπιον ἡμῶν· οἶκον του, ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια μας.
6,23 καὶ ἡμᾶς ἐξήγαγεν ἐκεῖθεν 23 Μᾶς ἔβγαλε ἀπὸ ἐκεῖ ἐλευθέρους, διὰ νὰ 23 Καὶ μᾶς ἔβγαλεν ἔλευθέρους ἀπὸ ἐκεῖ, διὰ νὰ μᾶς χαρίσῃ τὴν
δοῦναι ἡμῖν τὴν γῆν ταύτην, ἣν μᾶς δώσῃ τὴν χώραν αὐτήν, τὴν ὁποίαν χώραν αὐτήν, τὴν ὁποίαν ὡρκίσθη εἰς τοὺς προγόνους μας ὅτι θὰ
ὤμοσε δοῦναι τοῖς πατράσιν ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς μας ὅτι θὰ μᾶς μᾶς τὴν δώσῃ.
ἡμῶν. ἔδιδε.
6,24 Καὶ ἐνετείλατο ἡμῖν Κύριος 24 Μᾶς διέταξε δὲ ὁ Κύριος νὰ τηροῦμεν 24 Μᾶς διέταξε λοιπὸν ὁ Κύριος νὰ τηρῶμεν ὅλα αὐτὰ τὰ
ποιεῖν πάντα τὰ δικαιώματα ὅλους αὐτοὺς τοὺς νόμους, νὰ φοβούμεθα προστάγματα καὶ νὰ φοβούμεθα Κύριον τὸν Θεόν μας, διὰ νὰ μᾶς
ταῦτα φοβεῖσθαι Κύριον τὸν Κύριον τὸν Θεόν μας, διὰ νὰ εἴμεθα εὐτυχεῖς ἔρχωνται ὅλα καλὰ εἰς ὅλην μας τὴν ζωὴν καὶ νὰ ζῶμεν
Θεὸν ἡμῶν, ἵνα εὖ ᾖ ἡμῖν ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μας καὶ νὰ ζῶμεν, ἀσφαλεῖς, ὅπως ἀκριβῶς καὶ τὴν ἡμέραν αὐτήν.
πάσας τὰς ἡμέρας, ἵνα ζῶμεν ὅπως σήμερον, ἀσφαλεῖς κάτω ἀπὸ τὴν
ὥσπερ καὶ σήμερον. προστασίαν του.
6,25 Καὶ ἐλεημοσύνη ἔσται 25 Τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου θὰ εἶναι πάντοτε 25 Καὶ ἐὰν προσέχωμεν, ὥστε νὰ τηρῶμεν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ
ἡμῖν, ἐὰν φυλασσώμεθα ποιεῖν μαζῆ μας, ἐὰν φροντίζωμεν καὶ Θεοῦ μας ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς, ὅπως μᾶς διέταξεν Ἐκεῖνος, θὰ
πάσας τὰς ἐντολὰς ταύτας προσπαθοῦμεν νὰ τηροῦμεν ὅλας αὐτάς τὰς ἔχωμεν μαζί μας τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπην Του>.
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἐντολάς, ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν,
ἡμῶν, καθὰ ἐνετείλατο ἡμῖν. ὅπως μᾶς διέταξε.

47/202
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
7,1 Εὰν δὲ εἰσάγῃ σε Κύριος ὁ Θεός σου Όταν δὲ Κύριος ὁ Θεός σου σὲ εἰσαγάγῃ Καὶ ὅταν σὲ βάλῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου εἰς τὴν χώραν, εἰς
εἰς τὴν γῆν, εἰς ἣν εἰσπορεύῃ ἐκεῖ εἰς τὴν χώραν, πρὸς τὴν ὁποίαν τώρα τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσεις, καὶ
κληρονομῆσαι αὐτήν, καὶ ἐξάρῃ ἔθνη πορεύεσαι, διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς ὡς σηκώσῃ καὶ βγάλῃ ἀπὸ ἐμπρός σου τοὺς Χετταίους καὶ
μεγάλα ἀπὸ προσώπου σου, τὸν ἰδικήν σου, καὶ ἐκβάλῃ ἀπὸ ἐμπρός σου Γεργεσαίους καὶ Ἀμορραίους καὶ Χαναναίους καὶ
Χετταῖον καὶ Γεργεσαῖον καὶ Ἀμορραῖον ἔθνη μεγάλα, τοὺς Χετταίους, τοὺς Φερεζαίους καὶ Εὐαίους καὶ Ἰεβουσαίους, ἑπτὰ δηλαδὴ ἔθνη
καὶ Χαναναῖον καὶ Φερεζαῖον καὶ Γεργεσαίους, τοὺς Ἀμορραίους, τοὺς πολυάνθρωπα καὶ δυνατώτερα ἀπὸ σᾶς,
Εὐαῖον καὶ Ἰεβουσαῖον, ἑπτὰ ἔθνη Χαναναίους, τοὺς Φερεζαίους, τοὺς
πολλὰ καὶ ἰσχυρότερα ὑμῶν, Εὐαίους καὶ τοὺς Ἰεβουσαίους, ἑπτὰ ἔθνη
πολυαριθμότερα καὶ ἰσχυρότερα ἀπὸ σᾶς
7,2 καὶ παραδώσει αὐτοὺς Κύριος ὁ 2 καὶ θὰ παραδώσῃ αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεός 2 καὶ παραδώσῃ τοὺς λαοὺς αὐτοὺς ὁ Κύριος καὶ Θεός σου
Θεός σου εἰς τὰς χεῖρας σου καὶ σου εἰς τὰ χέρια σου, θὰ κτυπήσῃς αὐτούς, εἰς τὰ χέρια σου, θὰ τοὺς κτυπήσῃς καὶ θὰ τοὺς ἐξαφανίσῃς
πατάξεις αὐτούς, ἀφανισμῷ ἀφανιεῖς θὰ τοὺς ἐξαφανίσῃς τελείως, δὲν θὰ τελείως. Δὲν θὰ συνάψῃς μαζί των συμφωνίαν καὶ
αὐτούς, οὐ διαθήσῃ πρὸς αὐτοὺς συνάψῃς καμμίαν συνθήκην μαζῆ των καὶ συμμαχίαν καὶ δὲν θὰ τοὺς εὐσπλαγχνισθῇς.
διαθήκην, οὐδὲ μὴ ἐλεήσητε αὐτούς, δὲν θὰ τοὺς λυπηθῆτε καθόλου.
7,3 οὐδὲ μὴ γαμβρεύσητε πρὸς αὐτούς· 3 Δὲν θὰ ἔλθετε εἰς γάμους μαζῆ των. 3 Δὲν θὰ κάνετε ἐπίσης γάμους μὲ αὐτοὺς τοὺς λαούς.
τὴν θυγατέρα σου οὐ δώσεις τῷ υἱῷ Οὔτε τὴν θυγατέρα σου θὰ δώσῃς ὡς Δὲν θὰ δώσῃς τὴν κόρην σου γυναῖκα εἰς τὸν υἱὸν ἐνὸς ἀπὸ
αὐτοῦ, καὶ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ οὐ λήψῃ σύζυγον εἰς τὸν υἱὸν κάποιου ἀπὸ αὐτούς, αὐτοὺς τοὺς ἀλλοεθνεῖς καὶ δεν θὰ πάρῃς διὰ τὸν υἱόν σου
τῷ υἱῷ σου· οὔτε τὴν θυγατέρα ἐκείνου θὰ πάρῃς ὡς τὴν θυγατέρα του.
νύμφην διὰ τὸν υἱόν σου.
7,4 ἀποστήσει γὰρ τὸν υἱόν σου ἀπ' 4 Διότι ἡ ἀλλοεθνὴς νύμφη θὰ 4 Διότι, ἐὰν γίνῃ ὁ μικτὸς αὐτὸς γάμος, ἡ ξένη νύμφη θὰ
ἐμοῦ, καὶ λατρεύσει θεοῖς ἐτέροις, καὶ ἀπομακρύνῃ τὸν υἱόν σου ἀπὸ ἐμὲ καὶ θὰ ἀπομακρύνῃ ἀπὸ ἐμὲ τὸν υἱόν σου καὶ θὰ λατρεύσῃ εἰς τὸ
ὀργισθήσεται θυμῷ Κύριος εἰς ὑμᾶς καὶ λατρεύσῃ αὐτὸς ἄλλους θεούς, ὁπότε θὰ ἑξῆς ἄλλους θεοὺς καὶ θὰ ὀργισθῇ πολὺ ἐναντίον σας ὁ
ἐξολοθρεύσει σε τὸ τάχος. ὀργισθῇ πολὺ ὁ Κύριος ἐναντίον σας καὶ Κύριος καὶ θὰ σᾶς ἐξολοθρεύσῃ πολὺ γρήγορα.

48/202
θὰ σὲ ἐξολοθρεύσῃ τὸ ταχύτερον.
7,5 Ἀλλ' οὕτω ποιήσετε αὐτοῖς· τοὺς 5 Ἀλλὰ καὶ αὐτὰ ἀκόμη θὰ πράξῃς 5 Ἀλλ’ ἔτσι θὰ φερθῆτε πρὸς τοὺς ἀλλοεθνεῖς αὐτούς: Θὰ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
βωμοὺς αὐτῶν καθελεῖτε καὶ τὰς ἐναντίον τῶν εἰδωλολατρῶν ἀλλοεθνῶν: κρημνίσετε τοὺς βωμοὺς τῶν θεῶν τῶν καὶ θὰ συντρίψετε
στήλας αὐτῶν συντρίψετε καὶ τὰ ἄλση Θὰ κρημνίσετε τοὺς βωμούς των, θὰ τὰς λιθίνας στήλας, ποὺ εἶναι ἀφιερωμέναι πρὸς τιμήν των.
αὐτῶν ἐκκόψετε καὶ τὰ γλυπτὰ τῶν συντρίψετε τὰς εἰδωλολατρικάς των Θὰ κόψετε ἐπίσης ἀπὸ τὴν ρίζαν τὰ ἱερὰ δάση των καὶ θὰ
θεῶν αὐτῶν κατακαύσετε πυρί· στήλας, θὰ κατακάψετε τὰ ἱερὰ δάση των καύσετε τελείως εἰς τὴν φωτιὰν τὰ γλυπτὰ ὁμοιώματα τῶν
καὶ θὰ κάψετε εἰς τὴν φωτιὰ τὰ θεῶν των.
ξυλόγλυπτα ἀγάλματά των.
7,6 ὅτι λαὸς ἅγιος εἰ Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου, 6 Διότι σὺ ἐν ἀντιθέσει πρὸς ἐκείνους εἶσαι 6 Θὰ τὰ κάνετε δὲ αὐτά, διότι σὺ εἶσαι λαὸς ἅγιος,
καὶ σὲ προείλετο Κύριος ὁ Θεός σου λαὸς ἅγιος, ἀφιερωμένος εἰς τὸν Κύριον ξεχωρισμένος πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Καὶ σὲ
εἶναι αὐτῷ λαὸν περιούσιον παρὰ καὶ Θεόν σου. Κύριος ὁ Θεός σου σὲ ἐδιάλεξεν ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη, ποὺ ὑπάρχουν εἰς τὴν
πάντα τὰ ἔθνη, ὅσα ἐπὶ προσώπου τῆς ἐξέλεξεν ἀνάμεσα ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα ἔθνη ἐπιφάνειαν τῆς γῆς, Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ Τοῦ εἶσαι
γῆς. τῆς γῆς νὰ εἶσαι ἰδική του ἐκλεκτὴ λαὸς ἐκλεκτός, σὰν ἀκριβὴ καὶ ποθητὴ περιουσία Του.
περιουσία.
7,7 Οὐχ ὅτι πολυπληθεῖτε παρὰ πάντα 7 Σᾶς ἐξέλεξε δὲ ὁ Κύριος ἀνάμεσα ἀπὸ 7 Δὲν σᾶς ἐπροτίμησε δέ, διότι εἶσθε περισσότεροι
τὰ ἔθνη, προείλετο Κύριος ὑμᾶς καὶ ὅλα τὰ ἄλλα ἔθνη, ὄχι διότι εἶσθε ἀριθμητικῶς ἀπὸ ἅλα τὰ ἔθνη. Δὲν σᾶς ἐδιάλεξε δι αὐτὸ ὁ
ἐξελέξατο Κύριος ὑμᾶς, ὑμεῖς γὰρ ἐστε πολυάριθμοι, τοὐναντίον εἶσθε Κύριος. Ἄλλως τε σεῖς εἶσθε ὀλιγώτεροι ἀριθμητικῶς ἀπὸ
ὀλιγοστοὶ παρὰ πάντα τὰ ἔθνη, ὀλιγάριθμοι ἐν συγκρίσει πρὸς ὅλα τὰ ὅλα τὰ ἔθνη.
ἀλλὰ ἔθνη,
7,8 ἀλλὰ παρὰ τὸ ἀγαπᾶν Κύριον ὑμᾶς 8 ἀλλὰ διότι σᾶς ἀγαπᾷ ὁ Κύριος καὶ διότι 8 Ἀλλὰ σᾶς ἐδιάλεξεν, ἐπειδὴ σᾶς ἀγαπᾷ ὁ Κύριος καὶ
καὶ διατηρῶν τὸν ὅρκον, ὃν ὤμοσε τοῖς τηρεῖ τὸν ὅρκον, τὸν ὁποῖον ἔδωσεν εἰς ἐπειδὴ τηρεῖ τὴν ἔνορκον ὑπόσχεσιν, ποὺ ἔδωσεν εἰς τοὺς
πατράσιν ὑμῶν, ἐξήγαγεν ὑμᾶς Κύριος τοὺς προπάτοράς σας. Ὁ Κύριος σᾶς προγόνους σας. Διὰ τοῦτο σᾶς ἔβγαλεν ὁ Κύριος μὲ τὸ
ἐν χειρὶ κραταιᾷ καὶ βραχίονι ὑψηλῷ ἔβγαλεν ἐλευθέρους μὲ τὴν παντοδύναμον χέρι Του καὶ μὲ τὴν ἀκατανίκητον δύναμίν
καὶ ἐλυτρώσατό σε Κύριος ἐξ οἴκου παντοδύναμον αὐτοῦ δεξιὰν καὶ τὴν Του καὶ σᾶς ἐλύτρωσεν ἀπὸ τὸν τόπον τῆς σκλαβιᾶς, ἀπὸ
δουλείας, ἐκ χειρὸς Φαραὼ βασιλέως ἀκατανίκητον δύναμίν του καὶ σᾶς τὴν ἐξουσίαν τοῦ Φαραώ, τοῦ βασιλέως τῆς Αἰγύπτου.
Αἰγύπτου. ἀπήλλαξεν ἀπὸ τὴν χώραν τῆς δουλείας,
ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Φαραώ, τοῦ βασιλέως

49/202
τῆς Αἰγύπτου.
7,9 Καὶ γνώσῃ ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου, 9 Ἀπὸ ὅλα αὐτά, καὶ ἀπὸ ὅσα ἄλλα θὰ 9 Καὶ θὰ γνωρίσῃς ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου, Αὐτὸς καὶ μόνον

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
οὗτος Θεός, Θεὸς πιστός, ὁ φυλάσσων κάμῃ πρὸς χάριν σου ὁ Θεός, θὰ μάθῃς, εἶναι Θεός, Θεὸς ἀξιόπιστος, ποὺ τηρεῖ τὴν συμφωνίαν καὶ
διαθήκην καὶ ἔλεος τοῖς ἀγαπῶσιν ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου αὐτὸς εἶναι ὁ τοὺς λόγους Του καὶ δείχνει ἔλεος εἰς ὅσους Τὸν ἀγαποῦν
αὐτὸν καὶ τοῖς φυλάσσουσι τὰς ἐντολὰς ἀληθινὸς Θεός, Θεὸς ἀξιόπιστος, ὁ ὁποῖος καὶ φυλάσσουν τὰς ἐντολάς Του ἕως χιλίας γενεᾶς.
αὐτοῦ εἰς χιλίας γενεὰς τηρεῖ τὴν ὑπόσχεσίν του καὶ ἐκδηλώνει τὸ
ἔλεός του εἰς αὐτοὺς ποὺ τὸν ἀγαποῦν καὶ
τηροῦν τὰς ἐντολάς του μέχρι χιλίων
γενεῶν.
7,10 καὶ ἀποδιδοὺς τοῖς μισοῦσι κατὰ 10 Ἀλλὰ εἶναι καὶ Θεὸς δίκαιος, ὁ ὁποῖος 10 Ἀντιθέτως πληρώνει προσωπικῶς, ὅπως τοὺς ἀξίζει,
πρόσωπον ἐξολοθρεῦσαι αὐτούς· καὶ ἀνταποδίδει προσωπικῶς εἰς τοὺς ὅσους Τὸν μισοῦν, ἕως ὅτου τοὺς ἐξολοθρεύσῃ. Καὶ δὲν θὰ
οὐχὶ βραδυνεῖ τοῖς μισοῦσι, κατὰ μισοῦντας αὐτὸν καὶ ἀμετανοήτους κατὰ καθυστερήσῃ νὰ τιμωρήσῃ αὐτούς, ποὺ Τὸν μισοῦν, ἀλλὰ θὰ
πρόσωπον ἀποδώσει αὐτοῖς. τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ ἐξολοθρεύει αὐτούς. τοὺς τὸ πληρώσῃ προσωπικῶς εἰς τὸν καθένα.
Δὲν θὰ βραδύνῃ δὲ νὰ τιμωρήσῃ
προσωπικῶς τοὺς μισοῦντας αὐτὸν καὶ νὰ
ἀνταποδώσῃ εἰς αὐτοὺς κατὰ τὰ ἔργα των.
7,11 Καὶ φυλάξῃ τὰς ἐντολὰς καὶ τὰ 11 Λοιπόν, προσέξατε, ὥστε νὰ τηρήσετε 11 Καὶ πρόσεξε νὰ φυλάξῃς τὰς ἐντολὰς καὶ τοὺς νόμους καὶ
δικαιώματα καὶ τὰ κρίματα ταῦτα, ὅσα τὰς ἐντολάς, τοὺς νόμους καὶ τὰς τὰ προστάγματα αὐτά, τὰ ὁποῖα σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ
ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον ποιεῖν. διατάξεις αὐτάς, ὅλα ὅσα ἐγὼ ἐκ μέρους σήμερον νὰ τηρῇς.
τοῦ Θεοῦ σας διατάσσω σήμερον νὰ
πράττετε.
7,12 Καὶ ἔσται ἡνίκα ἂν ἀκούσητε τὰ 12 Ἐὰν δὲ σεῖς ἀκούσετε μὲ προσοχὴν τὰς 12 Ὅταν λοιπὸν ἀκούσετε μὲ σεβασμὸν αὐτὰ τὰ
δικαιώματα ταῦτα καὶ φύλαξητε καὶ ἐντολὰς αὐτάς καὶ φροντίσετε, ὥστε νὰ προστάγματα καὶ τὰ φυλάξετε καὶ τὰ τηρήσετε, θὰ τηρήσῃ
ποιήσητε αὐτά, καὶ διαφυλάξει Κύριος ὁ τὰς τηρῆτε, θὰ τηρήσῃ καὶ Κύριος ὁ Θεός διὰ σὲ Κύριος ὁ Θεός σου τὴν συμφωνίαν καὶ τὸ ἔλεος, ποὺ
Θεός σού σοι τὴν διαθήκην καὶ τὸ ἔλεος, σας τὴν ὑπόσχεσίν του καὶ τὸ ἔλεός του ὑπεσχέθη ἐνόρκως εἰς τοὺς προγόνους σας.
ὃ ὤμοσε τοῖς πατράσιν ὑμῶν, ποὺ ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς σας.
7,13 καὶ ἀγαπήσει σε καὶ εὐλογήσει σε 13 Θὰ σὲ ἀγαπήσῃ ὁ Κύριος, θὰ σὲ 13 Καὶ θὰ σὲ ἀγαπήσῃ ὁ Θεὸς καὶ θὰ σὲ εὐλογήσῃ καὶ θὰ σὲ

50/202
καὶ πληθυνεῖ σε καὶ εὐλογήσει τὰ εὐλογήσῃ, θὰ σὲ πληθύνῃ, θὰ εὐλογήσῃ αὐξήσῃ ἀριθμητικῶς. Θὰ εὐλογήσῃ καὶ τοὺς ἀπογόνους σου
ἔκγονα τῆς κοιλίας σου καὶ τὸν καρπὸν τὰ παιδιά σου καὶ τὰ προϊόντα τῆς χώρας καὶ τοὺς καρποὺς τῆς χώρας σου, τὸ σιτάρι σου καὶ τὸ κρασί

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τῆς γῆς σου, τὸν σῖτόν σου καὶ τὸν οἶνόν σου, τὸ σιτάρι σου, τὸ κρασί σου, τὸ λάδι σου καὶ τὸ λάδι σου, τὰ κοπάδια τῶν βοδιῶν σου καὶ τὰ
σου καὶ τὸ ἔλαιόν σου, τὰ βουκόλια τῶν σου, τὰ κοπάδια τῶν βοῶν σου, τὰ κοπάδια κοπάδια τῶν προβάτων σου εἰς τὴν γῆν, ποὺ ὑπεσχέθη
βοῶν σου καὶ τὰ ποίμνια τῶν προβάτων τῶν προβάτων σου εἰς τὴν χώραν, τὴν ἐνόρκως ὁ Κύριος εἰς τοὺς προγόνους σου ὅτι θὰ σοῦ τὴν
σου ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς ὤμοσε Κύριος τοῖς ὁποίαν ὁ Κύριος ὡρκίσθη εἰς τοὺς δώσῃ.
πατράσι σου δοῦναὶ σοι. προπάτοράς σου, ὅτι θὰ δώσῃ εἰς σέ.
7,14 Εὐλογητὸς ἔσῃ παρὰ πάντα τὰ 14 Θὰ εἶσαι εὐλογημένος περισσότερον 14 Θὰ εἶσαι λαὸς εὐλογημένος περισσότερον ἀπὸ ὅλα τὰ
ἔθνη· οὐκ ἔσται ἐν ὑμῖν ἄγονος οὐδὲ ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα ἔθνη. Κανένας ἄνδρας ἔθνη. Δὲν θὰ ὑπάρχῃ μεταξύ σας ἄνδρας ἄγονος οὔτε
στεῖρα καὶ ἐν τοῖς κτήνεσί σου. ἀπὸ σᾶς δὲν θὰ εἶναι ἄγονος καὶ καμμιὰ γυναῖκα στεῖρα. Αὐτὴ ἡ εὐλογία θὰ ἰσχύῃ καὶ διὰ τὰ ζῶα
γυνὴ δὲν θὰ εἶναι στεῖρα. Τὸ ἴδιο θὰ συμβῇ σου.
καὶ εἰς τὰ ζῶα σου· δὲν θὰ ὑπάρξῃ εἰς αὐτὰ
στειρότης.
7,15 Καὶ περιελεῖ Κύριος ὁ Θεός σου ἀπὸ 15 Θὰ ἀφαιρέσῃ καὶ θὰ ἀπομακρύνῃ 15 Καὶ θὰ σηκώσῃ ἀπὸ σὲ Κύριος ὁ Θεός σου κάθε
σοῦ πᾶσαν μαλακίαν· καὶ πάσας Κύριος ὁ Θεὸς ἀπὸ σὲ καὶ κάθε ἀδιαθεσίαν ἀδιαθεσίαν καὶ ἀσθένειαν. Ὅλας δὲ τὰς τρομερὰς ἀσθενείας
νόσους Αἰγύπτου τὰς πονηράς, ἂς ἀκόμη. Ἀπὸ ὅλας τὰς ἀσθενείας τῆς τῆς Αἰγύπτου, ποὺ τὰς εἶδες μὲ τὰ μάτια σου, καὶ ὅσα δεινὰ
ἑώρακας, καὶ ὅσα ἔγνως, οὐκ ἐπιθήσει Αἰγύπτου, τὰς βαρείας καὶ σκληρὰς ποὺ ἔμαθες ὅτι ὑπάρχουν, δὲν θὰ τὰ στείλῃ εἰς σέ, ἀλλὰ θὰ τὰ
ἐπὶ σὲ καὶ ἐπιθήσει αὐτὰ ἐπὶ παντὸς εἶδες καὶ ἐγνώρισες, καμμίαν δὲν θὰ σοῦ ρίξῃ ἐπάνω εἰς ὅλους, ὅσοι σὲ μισοῦν.
τοὺς μισοῦντάς σε. στείλῃ ὁ Θεός. Θὰ τὰς ἐπιρρίψῃ ὅμως εἰς
ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι σὲ μισοῦν.
7,16 Καὶ φαγῇ πάντα τὰ σκῦλα τῶν 16 Σὺ θὰ ἀπολαύσῃς τὰ λάφυρα τῶν 16 Καὶ θὰ φάγῃς ὅλα τὰ λάφυρα τῶν ἐθνῶν, ποὺ σοῦ δίδει
ἐθνῶν, ἃ Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι· ἐθνῶν, τὰ ὁποῖα ὁ Κύριος σοῦ δίδει. Κύριος ὁ Θεός σου. Δὲν θὰ τοὺς λυπηθῇ τὸ μάτι σου καὶ δὲν
οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου ἐπ' αὐτοῖς, Πρόσεξε ὅμως· δὲν θὰ λυπηθῇ τὸ μάτι σου θὰ λατρεύσῃς τοὺς θεοὺς των, διότι αὐτὸ θὰ εἶναι διὰ σὲ
καὶ οὐ μὴ λατρεύσῃς τοῖς θεοῖς αὐτῶν, αὐτοὺς καὶ δὲν θὰ λατρεύσῃς τοὺς θεούς παγίδα καὶ σκάνδαλον.
ὅτι σκῶλον τοῦτό ἐστί σοι. των, διότι ἄλλως, θὰ ἀποβῇ αὐτὸ
πρόσκομμα καὶ συμφορὰ εἰς σέ.
7,17 Ἐὰν δὲ λέγῃς ἐν τῇ διανοίᾳ σου, ὅτι 17 Ἐὰν εἴπῃς κατὰ νοῦν, ὅτι τὸ ἐχθρικον 17 Καὶ ἐὰν εἰπῇς μὲ τὸ μυαλό σου ὅτι αὐτὸ τὸ ἔθνος, μὲ τὸ

51/202
πολὺ τὸ ἔθνος τοῦτο ἢ ἐγώ, πῶς αὐτὸ ἔθνος εἶναι πολυαριθμότερον ἀπὸ ὁποῖον πολεμῶ, εἶναι μεγαλύτερον ἀριθμητικῶς ἀπὸ ὅ,τι
δυνήσομαι ἐξολοθρεῦσαι αὐτούς; ἐμὲ καὶ πῶς θὰ ἠμπορέσω ἐγὼ νὰ τοὺς εἶμαι ἐγώ, ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ πῶς θὰ ἠμπορέσω νὰ τοὺς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐξολοθρεύσω; ἐξολοθρεύσω;
7,18 Οὐ φοβηθήσῃ αὐτούς· μνείᾳ 18 Μὴ τοὺς φοβηθῇς! ᾿Επανάφερε ζωηρὰ 18 σοῦ ἀπαντῶ: Δὲν πρέπει νὰ τοὺς φοβηθῇς. Νὰ θυμηθῇς
μνησθήσῃ ὅσα ἐποίησε Κύριος ὁ Θεός εἰς τὴν μνήμην σου, ὅσα ἔκαμε Κύριος ὁ καλὰ ὅσα ἔκανε Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὸν Φαραὼ καὶ εἰς
σου τῷ Φαραὼ καὶ πᾶσι τοῖς Αἰγυπτίοις, Θεός σου εἰς τὸν Φαραὼ καὶ καὶ εἰς ὅλους ὅλους τοὺς Αἰγυπτίους.
τοὺς Αἰγυπτίους, οἱ ὁποῖοι, φυσικά, ἦσαν
ἀσυγκρίτως πολυαριθμότεροι ἀπὸ σέ.
7,19 τοὺς πειρασμοὺς τοὺς μεγάλους, 19 Ἐνθυμήσου τὰς μεγάλας τιμωρίας, ποὺ 19 Νὰ θυμηθῇς δηλαδὴ τὰς μεγάλας συμφοράς, ποὺ εἶδαν
οὓς εἴδοσαν οἱ ὀφθαλμοί σου, τὰ σημεῖα εἶδον οἱ ὀφθαλμοί σου, τὰ καταπληκτικὰ τὰ μάτια σου, ἐκεῖνα τὰ σημεῖα καὶ τὰ τέρατα, τὸ
καὶ τὰ τέρατα τὰ μεγάλα ἐκεῖνα, τὴν καὶ μεγάλα ἐκεῖνα σημεῖα καὶ τέρατα, τὴν παντοδύναμον χέρι τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀκατανίκητον δύναμίν
χεῖρα τὴν κραταιὰν καὶ τὸν βραχίονα παντοδύναμον δεξιὰν τοῦ Κυρίου καὶ τὴν Του, τὸν Θαυμαστὸν τρόπον γενικῶς μὲ τὸν ὁποῖον σὲ
τὸν ὑψηλόν, ὡς ἐξήγαγε σε Κύριος ὁ ἀκατανίκητον δύναμίν του, ὅταν Κύριος ὁ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν χώραν τῆς σκλαβιᾶς Κύριος ὀ
Θεός σου, οὕτω ποιήσει Κύριος ὁ Θεὸς Θεός σου, ἐλεύθερον σὲ ἔβγαλε ἀπὸ τὴν Θεός σου. Νὰ εἶσαι δὲ βέβαιος, ὅτι τὸ ἴδιο θὰ κάνη ὁ Κύριος
ὑμῶν πᾶσι τοῖς ἐθνεσιν, οὓς σὺ φοβῇ Αἴγυπτον. Τὰ ἴδια καὶ τώρα θὰ κάμῃ καὶ Θεός σας εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, ἐμπρὸς ἀπὸ τὰ ὁποῖα
ἀπὸ προσώπου αὐτῶν. ἐναντίον ὅλων τῶν εἰδωλολατρικῶν καὶ φοβᾶσαι.
ἐχθρικῶν πρὸς σὲ ἐθνῶν, ἐνώπιον τῶν
ὁποίων σὺ σήμερον φοβεῖσαι.
7,20 Καὶ τὰς σφηκίας ἀποστελεῖ Κύριος 20 Καὶ σμήνη ἀκόμη ἀπὸ σφήκας θὰ 20 Θὰ στείλῃ μάλιστα Κύριος ὁ Θεός σου καὶ τὰς σφήκας
ὁ Θεός σου εἰς αὐτούς, ἕως ἂν ἀποστείλῃ Κύριος ὁ Θεός σου ἐναντίον ἐπάνω εἰς αὐτούς, διὰ νὰ τοὺς κεντρίζουν, ἕως ὅτου
ἐκτριβῶσιν οἱ καταλελειμμένοι καὶ οἱ αὐτῶν, μέχρις ὅτου συντριβοῦν καὶ ἑξαλειφθοῦν καὶ ἐκεῖνοι, ποὺ θὰ ἔχουν ἀπομείνει ἀπὸ τὸν
κεκρυμμένοι ἀπὸ σοῦ. ἐξαφανισθοῦν, ὅσοι θὰ ἔχουν γλυτώσει πόλεμον καὶ ὅσοι θὰ ἔχουν κρυβῆ ἀπὸ σέ.
ἀπὸ τὴν μάχην καὶ θὰ ἔχουν κρυβῆ ἀπὸ τὰ
μάτια σου.
7,21 Οὐ τρωθήσῃ ἀπὸ προσώπου αὐτῶν, 21 Σὺ δὲ οὔτε κἂν θὰ πληγωθῇς ἀπὸ 21 Δὲν θὰ πληγωθῇς δὲ ἀπὸ κτυπήματα τῶν ἐχθρῶν, διότι
ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου ἐν σοί, Θεὸς αὐτούς, διότι Κύριος ὁ Θεός σου εἶναι μαζί εἶναι μαζί σου Κύριος ὁ Θεός σου, ποὺ εἶναι Θεὸς μέγας καὶ
μέγας καὶ κραταιός, σου, εἶναι μεταξύ σας, ὁ Θεὸς ὁ μέγας καὶ δυνατός.

52/202
παντοδύναμος.
7,22 καὶ καταναλώσει Κύριος ὁ Θεός 22 Κύριος ὁ Θεός σου θὰ καταστρέψῃ καὶ 22 Καὶ θὰ ἑξαφανίσῃ σιγά - σιγὰ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου τοὺς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σου τὰ ἔθνη ταῦτα ἀπὸ προσώπου σου θὰ ἐξαφανίσῃ ὀλίγον κατ' ὀλίγον τὰ ἔθνη λαοὺς αὐτοὺς ἀπὸ ἐμπρός σου. Δὲν θὰ ἠμπορέσῃς νὰ τοὺς
κατὰ μικρὸν μικρόν· οὐ δυνήσῃ αὐτὰ ἀπὸ ἐμπρός σου. Δὲν θὰ ἠμπορέσῃς, ἐξοντώσῃς ἀμέσως, διὰ νὰ μὴ ἐρημωθῇ ἡ γῆ καὶ
ἐξαναλῶσαι αὐτοὺς τὸ τάχος, ἵνα μὴ καὶ δὲν πρέπει, νὰ ἐξαφανίσῃς αὐτοὺς πληθυνθοῦν καὶ στραφοῦν ἐναντίον σου τὰ ἄγρια θηρία.
γένηται ἡ γῆ ἔρημος καὶ πληθυνθῇ ἐπὶ ταχέως, διὰ νὰ μὴ μείνη ἔρημος καὶ
σὲ τὰ θηρία τὰ ἄγρια. ἀκατοίκητος ἡ χώρα ἀπὸ ἀνθρώπους καὶ
πληθυνθοῦν τὰ ἄγρια θηρία ἐναντίον σου.
7,23 Καὶ παραδώσει αὐτοὺς Κύριος ὁ 23 Αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεός σου θὰ τοὺς 23 Καὶ θὰ παραδώσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὰ χέρια σου
Θεός σου εἰς τὰς χεῖράς σου καὶ ἀπολεῖς παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια σου καὶ θὰ τοὺς λαοὺς αὐτοὺς καὶ θὰ τοὺς καταστρέψῃς μὲ ὁλοσχερῆ
αὐτοὺς ἀπωλείᾳ μεγάλῃ, ἕως ἂν καταστρέφῃς αὐτοὺς ὁλοκληρωτικῶς, καταστροφήν, μέχρι ποὺ νὰ τοὺς ἑξαφανίσετε τελείως.
ἐξολοθρεύσητε αὐτούς. μέχρις ὅτου ἐξολοθρευθοῦν καὶ
ἐξαφανισθοῦν πλήρως.
7,24 Καὶ παραδώσει τοὺς βασιλεῖς 24 Ὁ Θεὸς θὰ παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια σας 24 Καὶ θὰ παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια σας τοὺς βασιλεῖς των καὶ
αὐτῶν εἰς τὰς χεῖρας ὑμῶν, καὶ τοὺς βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν αὐτῶν, θὰ τοὺς θὰ σβησθῇ ἐντελῶς τὸ ὄνομά των ἀπὸ τὸν τόπον ἐκεῖνον.
ἀπολεῖται τὸ ὄνομα αὐτῶν ἐκ τοῦ τόπου ἐξοντώσετε, ὥστε νὰ χαθοῦν καὶ τὰ Δὲν θὰ ἀντισταθῇ κανεὶς ἐμπρός σου, μέχρι ποὺ νὰ τοὺς
ἐκείνου· οὐκ ἀντιστήσεται οὐδεὶς κατὰ ὀνόματα αὐτῶν ἀπὸ τὸν τόπον, ὅπου ἐξοντώσῃς τελείως.
πρόσωπόν σου, ἕως ἂν ἐξολοθρεύσῃς ἐβασίλευον. Κανεὶς δὲν θὰ ἠμπορέσῃ νὰ
αὐτούς. ἀντισταθῇ ἀπέναντί σας, μέχρις ὅτου τοὺς
ἐξολοθρεύσετε ὅλους.
7,25 Τὰ γλυπτὰ τῶν θεῶν αὐτῶν 25 Τὰ ἀγάλματα τῶν θεῶν των θὰ τὰ 25 Τὰ γλυπτὰ ὁμοιώματα τῶν θεῶν των θὰ τὰ καύσετε εἰς
καύσετε πυρί· οὐκ ἐπιθυμήσεις παραδώσετε εἰς τὸ πῦρ, διὰ νὰ καοῦν. Δὲν τὴν φωτιάν. Δὲν θὰ ἐπιθυμήσῃς τὸ ἀσῆμι τῶν γλυπτῶν,
ἀργύριον οὐδὲ χρυσίον ἀπ' αὐτῶν σὺ θὰ ἐπιθυμήσῃς καὶ δὲν θὰ πάρῃς διὰ τὸν οὔτε θὰ πάρῃς ἀπὸ τὰ εἴδωλα αὐτὰ χρυσάφι διὰ τὸν ἑαυτόν
λήψῃ σεαυτῷ, μὴ πταίσῃς δι' αὐτό, ὅτι ἑαυτόν σου τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον σου. Μὴ ἁμαρτήσῃς διὰ τὸ χρυσάφι αὐτό, διότι τοῦτο εἶναι
βδέλυγμα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου ἐστι· ἀπὸ αὐτά. Μὴ θελήσῃς νὰ ἁμαρτήσῃς μισητὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
λαμβάνων τὸ χρυσίον αὐτό, διότι εἶναι
πολὺ μισητὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ

53/202
σου.
7,26 καὶ οὐκ εἰσοίσεις βδέλυγμα εἰς τὸν 26 Τέτοια βδελύγματα δὲν θὰ εἰσαγάγῃς 26 Καὶ δὲν θὰ φέρῃς μέσα εἰς τὸ σπίτι σου αὐτά, ποὺ τὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
οἶκον σου καὶ ἀνάθεμα ἔσῃ ὥσπερ εἰς τὸ σπίτι σου, διότι ἄλλως θὰ εἶσαι καὶ ἀποστρέφεται ὁ Θεός, διὰ νὰ μὴ γίνῃς καὶ σύ, ὅπως ἐκεῖνα,
τοῦτο· προσοχθίσματι προσοχθιεῖς καὶ σὺ ἀναθεματισμένος, ὅπως καὶ ἐκεῖνο. Θὰ ἀναθεματισμένος. Θὰ ἀποστραφῇς τὸ καθένα σὰν πολὺ
βδελύγματι βδελύξῃ, ὅτι ἀνάθημά ἐστι. τὸ ἀποστρέφεσαι μὲ ὅλην σου τὴν δύναμιν ἀποκρουστικὸν καὶ θὰ τὸ σιχαθῇς σὰν πολὺ σιχαμερόν,
καὶ θὰ αἰσθάνεσαι κάθε βδελυγμίαν διότι εἶναι ἀναθεματισμένον· πρέπει δηλαδὴ νὰ
ἐναντίον τῶν ἀγαλμάτων αὐτῶν, διότι καταστραφῇ.
εἶναι κατηραμένα.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
8,1 Πάσας τὰς ἐντολάς, ἃς ἐγὼ Όλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας ἐγὼ Όλας τὰς ἐντολάς, ποὺ σᾶς παραγγέλλω σήμερον, νὰ
ἐντέλλομαι ὑμῖν σήμερον, σήμερον σᾶς δίδω φροντίσατε νὰ τὰς φροντίσετε νὰ τὰς ἐφαρμοζετε, διὰ νὰ ζῆτε καὶ νὰ πληθυνθῆτε
φυλάξεσθε ποιεῖν, ἵνα ζῆτε καὶ τηρήσετε, διὰ νὰ ζῆτε ἀσφαλεῖς καὶ καὶ νὰ εἰσέλθετε καὶ κληρονομήσετε τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν
πολυπλασιασθῆτε καὶ εἰσέλθητε μακροχρόνιοι καὶ νὰ πολλαπλασιασθῆτε, νὰ ὑπεσχεθη ἐνόρκως ὁ Θεός σας εἰς τοὺς πατέρας σας.
καὶ κληρονομήσητε τὴν γῆν, ἣν εἰσέλθετε καὶ νὰ κληρονομήσετε ὡς ἰδικήν
ὤμοσε Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν τοῖς σας τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός σας
πατράσιν ὑμῶν. ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς σας, ὅτι θὰ
δώσῃ εἰς σᾶς.
8,2 Καὶ μνησθήσῃ πᾶσαν τὴν 2 Θὰ ἐνθυμῆσθε ὅλην τὴν πορείαν, κατὰ τὴν 2 Καὶ νὰ θυμᾶσαι ὅλην τὴν διαδρομήν σου εἰς τὴν ἔρημον, εἰς
ὁδόν, ἣν ἤγαγέ σε Κύριος ὁ Θεός ὁποίαν ὁ Κύριος καὶ Θεός σας σᾶς ὡδηγοῦσε τὴν ὁποίαν σὲ ὡδήγησε Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ σὲ κάνῃ νὰ
σου ἐν τῇ ἐρήμῳ, ὅπως ἂν διὰ μέσου τῆς ἐρήμου διὰ νὰ σᾶς ὑποφέρῃς καὶ νὰ σὲ δοκιμάσῃ, ὥστε νὰ ἐκδηλωθοῦν αἱ
κακώσῃ σε καὶ πειράσῃ σε καὶ ταλαιπωρήσῃ παιδαγωγικῶς καὶ σᾶς διαθέσεις τῆς καρδίας σου, ἐὰν θὰ φυλάξῃς δηλαδὴ τὰς
διαγνωσθῇ τὰ ἐν τῇ καρδίᾳ σου, ὑποβάλῃ εἰς δοκιμασίας, διὰ νὰ φανερωθοῦν ἐντολάς Του ἢ ὄχι.
εἰ φυλάξῃ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ ἢ ἔτσι αἱ διαθέσεις τῆς καρδίας σας, ἐὰν δηλαδὴ
οὔ. θὰ εἴχατε τὴν ἀπόφασιν νὰ τηρήσετε ἢ ὄχι τὰς
ἐντολάς του.

54/202
8,3 Καὶ ἐκάκωσέ σε καὶ 3 Σᾶς ἐταλαιπώρησε, σᾶς ἀφῆκε νὰ πεινάσετε 3 Καὶ σοῦ ἔστειλε συμφορὰς καὶ ἐπέτρεψε νὰ πεινάσῃς ἕως

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐλιμαγχόνησέ σε καὶ ἐψώμισέ σε καὶ κατόπιν σᾶς ἔδωσε ὡς καθημερινόν σας θανάτου καὶ σοῦ ἔδωσε ἀντὶ ἄρτου τὸ μάννα, πρᾶγμα ποὺ δεν
τὸ μάννα, ὃ οὐκ ᾔδεισαν οἱ ψωμὶ τὸ μάννα, τὸ ὁποῖον δὲν ἐγνώριζαν οἱ τὸ ἤξευραν οἱ πρόγονοι σου, διὰ νὰ σοῦ γνωστοποίησῃ ὅτι δὲν
πατέρες σου, ἵνα ἀναγγείλῃ σοι, προπάτορές σας, διὰ νὰ διδάξῃ εἰς σᾶς, ὅτι δὲν ζῇ ὁ ἄνθρωπος μόνον μ ψωμί· ἀλλ’ εἶναι δυνατὸν νὰ ζήσῃ μὲ
ὅτι οὐκ ἐπ' ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ζῇ ὁ ἄνθρωπος μόνον μὲ τὸν συνήθη κάθε λόγον, ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ, ποὺ χαρίζει
ἄνθρωπος, ἀλλ' ἐπὶ παντὶ ἄρτον,ἄλλα ζῇ καὶ μὲ κάθε λόγον, ὁ ὁποῖος τὰ πάντα μὲ τὴν προσταγήν Του.
ρήματι τῷ ἐκπορευομένῳ διὰ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ (μὲ
στόματος Θεοῦ ζήσεται ὁ θαύματα δηλαδὴ ποὺ κάνει ὁ Θεός).
ἄνθρωπος.
8,4 Τὰ ἱμάτιά σου οὐκ 4 Καὶ ἰδοὺ ὅτι ἐπὶ τεσσαράκοντα ἔτη τὰ 4 Ἔχεις δεῖγμα τῆς προστατευτικῆς Προνοίας τοῦ Θεοῦ τὸ ὅτι
ἐπαλαιώθη ἀπὸ σοῦ, τὰ ἐνδύματά σας καὶ τὰ ὑποδήματά σας δὲν δὲν ἐπάλιωσαν τὰ ἐνδύματά σου, ποὺ τὰ ἐφοροῦσες συνεχῶς,
ὑποδήματά σου οὐ κατετρίβη ἐπάληωσαν καὶ δὲν ἐφθάρησαν, τὰ δὲ πόδια καὶ δεν ἔλειωσαν τὰ ὑποδήματά σου καὶ δὲν ἔβγαλαν κάλους
ἀπὸ σοῦ, οἱ πόδες σου οὐκ σας δὲν ἔκαμαν κάλους. τὰ πόδιά σου ἐπὶ σαράντα χρόνια.
ἐτυλώθησαν, ἰδοὺ
τεσσαράκοντα ἔτη.
8,5 Καὶ γνώσῃ τῇ καρδίᾳ σου ὅτι 5 Ἀπὸ ὅλα αὐτὰ θὰ μάθετε, ὅτι, ὅπως ἕνας 5 Καὶ πρέπει νὰ καταλάβῃς ἀπὸ αὐτὰ μὲ τὴν καρδιάν σου ὅτι,
ὡς εἴ τις ἄνθρωπος παιδεύσῃ τὸν πατέρας θὰ παιδαγωγήσῃ τὰ παιδί του διὰ ὅπως ἕνας πατέρας παιδαγωγεῖ τὸ παιδί του διὰ τὸ καλόν του,
υἱὸν αὐτοῦ, οὕτω Κύριος ὁ Θεός μέσου διαφόρων δοκιμασιῶν, ἔτσι καὶ Κύριος ἔτσι θὰ σὲ παιδαγωγήσῃ μὲ τὰς θλίψεις καὶ ὁ Κύριος καὶ Θεός
σου παιδεύσει σε, ὁ Θεός σας διὰ τῶν θλίψεων θὰ σᾶς σου.
παιδαγωγήσῃ.
8,6 καὶ φυλάξῃ τὰς ἐντολὰς 6 Αὐτὰ ἔχοντες ὑπ' ὄψει, θὰ φυλάξετε τὰς 6 Καὶ νὰ φυλάξῃς τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ὥστε νὰ
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ ἀκολουθῇς τοὺς δρόμους, ποὺ Ἐκεῖνος χαράσσει εἰς τὴν ζωήν
πορεύεσθαι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ πορεύεσθε τὴν ὁδὸν τῶν ἐντολῶν του καὶ νὰ σου, καὶ νὰ φοβᾶσαι τὸν Κύριον.
καὶ φοβεῖσθαι αὐτόν· φοβεῖσθε αὐτόν.
8,7 ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεός σου 7 Διότι Κύριος ὁ Θεός σας θὰ σᾶς εἰσαγάγῃ εἰς 7 Διότι ὁ Κύριος καὶ Θεός σου θὰ σὲ φέρῃ μέσα εἰς χώραν
εἰσάξει σὲ εἰς γῆν ἀγαθὴν καὶ τὴν γῆν, τὴν εὔφορον καὶ μεγάλην, ὅπου ὡραίαν, εὔφορον καὶ μεγάλην, ὅπου τρέχουν ποταμοὶ ὑδάτων

55/202
πολλήν, οὗ χείμαρροι ὑδάτων ὑπάρχουν ἄφθονα ὕδατα χειμάρρων καὶ καὶ ἀναβλύζουν ἀπὸ τὰ βάθη της πηγαὶ ποὺ τὰ νερά των
καὶ πηγαὶ ἀβύσσων πηγαὶ ἀναβλύζουσαι ἀπὸ τὰ ἔγκατα τῆς γῆς, κυλοῦν μέσα ἀπὸ πεδιάδας καὶ βουνά.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐκπορευόμεναι διὰ τῶν πεδίων τῶν ὁποίων τὰ ὕδατα θὰ ρέουν διὰ μέσου τῶν
καὶ διὰ τῶν ὀρέων· πεδιάδων καὶ ἐπάνω ἀκόμη εἰς τὰ ὄρη.
8,8 γῆ πυροῦ καὶ κριθῆς, 8 Ἡ γῆ αὐτὴ παράγει σίτον καὶ κριθήν, ἔχει 8 Εἶναι χώρα ὀνομαστὴ διὰ τὸ σιτάρι καὶ τὸ κριθάρι της. Ἔχει
ἄμπελοι, συκαῖ, ροαί, γῆ ἐλαίας ἀμπέλους, συκιές καὶ ροδιές· εἶναι γῆ τῆς ἀμπέλια, συκιὲς καὶ ροδιές. Τόπος μὲ ἐλιές, ποὺ δίνουν ἄφθονο
ἐλαίου καὶ μέλιτος· ἐληᾶς, τοῦ λαδιοῦ καὶ τοῦ μέλιτος. λάδι, καὶ τόπος ποὺ παράγει μέλι.
8,9 γῆ, ἐφ' ἧς οὐ μετὰ πτωχείας 9 Χώρα, ἐπὶ τῆς ὁποίας δὲν θὰ τρώγετε 9 Χώρα, εἰς τὴν ὁποίαν δὲν θὰ τρώγῃς τὸ ψωμί σου μὲ
φαγῇ τὸν ἄρτον σου καὶ οὐκ ὀλιγοστὸν τὸν ἄρτον σας καὶ δὲν θὰ περιορισμὸν καὶ δὲν θὰ σοῦ λείψῃ τίποτε, ὅταν ζῇς ἐκεῖ. Χώρα,
ἐνδεηθήσῃ ἐπ' αὐτῆς οὐδέν· γῆ, στερηθῆτε τίποτε ἀπὸ αὐτήν. Εἶναι χώρα, τῆς τῆς ὁποίας οἰ λίθοι εἶναι σὰν σίδηρος (ἢ τὸ ὑπέδαφός της ἔχει
ἧς οἱ λίθοι σίδηρος, καὶ ἐκ τῶν ὁποίας οἱ λίθοι εἶναι ὠσὰν σίδηρος καὶ ἀπὸ τὰ σίδηρον) καὶ ἀπὸ τὰ βουνὰ τῆς ὁποίας θὰ βγάζῃς χαλκόν.
ὀρέων αὐτῆς μεταλλεύσεις ὄρη αὐτῆς θὰ βγάνετε μεταλλεύματα χαλκοῦ.
χαλκόν·
8,10 καὶ φαγῇ καὶ ἐμπλησθήσῃ 10 Θὰ φᾶτε καὶ θὰ χορτάσετε καὶ θὰ 10 Καὶ θὰ φάγῃς καὶ θὰ χορτάσῃς καὶ θὰ ἀνυμνήσης Κύριον
καὶ εὐλογήσεις Κυρίον τὸν Θεόν δοξολογήσετε Κύριον τὸν Θεόν σας, τὸν Θεόν σου εἰς αὐτὴν τὴν ὡραίαν καὶ πλουσίαν χώραν, ποὺ
σου ἐπὶ τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς, ἧς ἐγκατεστημένοι πλέον εἰς τὴν εὔφορον καὶ σοῦ ἐχάρισε.
δέδωκέ σοι. πλουσίαν αὐτὴν γῆν, τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος σᾶς
ἔδωσε.
8,11 Πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ 11 Προσέχετε ὅμως εἰς τὸν ἑαυτόν σας, μήπως 11 Πρόσεχε ὅμως εἰς τὸν ἑαυτόν σου, μήπως λησμόνησες
ἐπιλάθῃ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου τυχὸν καὶ λησμονήσετε Κύριον τὸν Θεόν σας Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ δεν τηρήσῃς τὰς ἐντολάς Του καὶ
τοῦ μὴ φυλάξαι τὰς ἐντολὰς καὶ δὲν τηρήσετε τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, τὰς τοὺς νόμους καὶ τὰ προστάγματά Του, τὰ ὁποῖα σοῦ
αὐτοῦ καὶ τὰ κρίματα καὶ τὰ διατάξεις καὶ τοὺς νόμους του, ὅσα ἐγὼ παραγγέλλω σήμερον.
δικαιώματα αὐτοῦ, ὅσα ἐγὼ σήμερον σᾶς παραγγέλλω.
ἐντέλλομαί σοι σήμερον,
8,12 μὴ φαγὼν καὶ ἐμπλησθεὶς 12 Προσέχετε, μήπως, ἀφοῦ φάγετε καλὰ καὶ 12 Πρόσεχε μήπως, ἀφοῦ φάγῃς καὶ χορτάσῃς καὶ κτίσῃς
καὶ οἰκίας καλὰς οἰκοδομήσας χορτασθῆτε καὶ οἰκοδομήσετε ὡραίας καὶ ὡραία σπίτια καὶ κατοικήσῃς εἰς αὐτά,
καὶ κατοικήσας ἐν αὐταῖς ἀνέτους οἰκίας καὶ ἐγκατασταθῆτε εἰς αὐτάς,

56/202
8,13 καὶ τῶν βοῶν σου καὶ τῶν 13 πολλαπλασιασθοῦν δὲ τὰ βόδια σας καὶ τὰ 13 καὶ ἀφοῦ πληθυνθοῦν τὰ κοπάδια τῶν βοδιῶν καὶ τῶν
προβάτων σου πληθυνθέντων πρόβατά σας, πληθυνθῇ τὸ ἀργύριον καὶ τὸ προβάτων σου καὶ αὐξηθῇ τὸ ἀσῆμι καὶ τὸ χρυσάφι σου καὶ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σοι, ἀργυρίου καὶ χρυσίου χρυσάφι σας καὶ γενικῶς αὐξηθοῦν ὅλα τὰ γίνουν πλῆθος πολὺ τὰ ὑπάρχοντα σου,
πληθυνθέντος σοι καὶ πάντων, ὑπάρχοντά σου,
ὅσων σοι ἔσται, πληθυνθέντων
σοι,
8,14 ὑψωθῇς τῇ καρδίᾳ καὶ 14 μήπως τυχὸν καὶ ὑπερηφανευθῇ ἡ καρδία 14 μήπως ὑπερηφανευθῇ ἢ καρδιά σου καὶ ξεχάσῃς Κύριον τὸν
ἐπιλάθῃ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου σας καὶ λησμονήσετε Κύριον τὸν Θεόν σας, ὁ Θεόν σου, ὁ Ὁποῖος σὲ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν χώραν τῆς
τοῦ ἐξαγαγόντος σε ἐκ γῆς ὁποῖος σᾶς ἠλευθέρωσε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, Αἰγύπτου, ἀπὸ τὸν τόπον τῆς σκλαβιᾶς.
Αἰγύπτου, ἐξ οἴκου δουλείας, τὴν χώραν αὐτὴν τῆς δουλείας,
8,15 τοῦ ἀγαγόντος σε διὰ τῆς 15 σᾶς ὡδήγησε διὰ μέσου τῆς μεγάλης 15 Πρόσεξε μήπως ξεχάσῃς τὸν Κύριον, ὁ Ὁποῖος σὲ ὠδήγησε
ἐρήμου τῆς μεγάλης καὶ τῆς ἐκείνης καὶ φοβερᾶς ἐρήμου, ὅπου τὰ μὲ ἀσφάλειαν μέσα ἀπὸ τὴν μεγάλην καὶ φοβερὰν ἐκείνην
φοβερᾶς ἐκείνης, οὗ ὄφις δηλητηριώδη φίδια καὶ οἱ σκορπιοὶ καὶ ἡ δίψα, ἔρημον, ὅπου ὑπῆρχαν φαρμακερὰ φίδια ποὺ δαγκώνουν καὶ
δάκνων καὶ σκορπίος καὶ δίψα, εἰς τὰς περιοχὰς ποὺ δὲν ὑπῆρχε ὕδωρ· σκορπιοι καὶ δίψα ἐκεῖ, ὅπου ἔλειπε τὸ νερό· μὴ ξεχάσῃς τὸν
οὗ οὐκ ἦν ὕδωρ, τοῦ προσέχετε μήπως λησμονήσετε τὸν Θεόν, ὁ Κύριον, ὁ Ὁποῖος ἔβγαλε πρὸς χάριν σου ἄφθονο νερὸ ἀπὸ
ἐξαγαγόντος σοι ἐκ πέτρας ὁποῖος ἔβγαλε ἀπὸ ἀπόκρημνον βράχον ἀπόκρημνον βράχον.
ἀκροτόμου πηγὴν ὕδατος, πλουσίαν πηγὴν ὕδατος·
8,16 τοῦ ψωμίσαντός σε τὸ 16 τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος ἀντὶ ἄρτου σᾶς ἔδωσε 16 Καὶ σοῦ ἔδωσε διὰ ψωμὶ εἰς τὴν ἔρημον τὸ μάννα, τὸ ὁποῖον
μάννα ἐν τῇ ἐρήμῳ, ὃ οὐκ ᾔδεις εἰς τὴν ἔρημον τὸ μάννα, τὸ ὁποῖον οὔτε σεῖς δὲν ἐγνώριζες μέχρι τότε σύ, ἀλλὰ δὲν τὸ ἤξευραν οὔτε καὶ οἱ
σὺ καὶ οὐκ ᾔδεισαν οἱ πατέρες οὔτε οἱ πρόγονοί σας ἐγνωρίσατε, καὶ σᾶς πρόγονοί σου. Ἐπίτρεψε δὲ νὰ κακοπαθήσῃς καὶ νὰ
σου, ἵνα κακώσῃ σε καὶ ἔστειλε δσκιμασίας, διὰ νὰ σᾶς θλίψῃ καὶ δοκιμασθῇς, διὰ νὰ σὲ κάνῃ εὐτυχῆ κατὰ τὰς τελευταίας αὐτὰς
ἐκπειράσῃ σε καὶ εὖ σε ποίησῃ καταρτίσῃ, ἔπειτα δὲ κατὰ τοὺς τελευταίους ἡμέρας, κατὰ τὸ τέλος τῆς περιπλανήσεώς σας εἰς τὴν ἔρημον.
ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν σου. τούτους καιρούς, νὰ σᾶς εὐλογήσῃ.
8,17 Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου· 17 Προσέξατε μήπως τυχὸν καὶ πῆτε κατὰ 17 Μὴ εἰπῇς λοιπὸν ποτὲ μέσα σου: Ἡ δύναμίς μου καὶ τὸ
ἡ ἰσχύς μου καὶ τὸ κράτος τῆς διάνοιαν· Ἡ ἰσχύς μου καὶ ἡ δύναμις τῆς κραταιὸ χέρι μου εἶναι αὐτά, ποὺ συνετέλεσαν εἰς τὸ νὰ ἔχω
χειρός μου ἐποίησέ μοι τὴν χειρός μου, μοῦ προσεπόρισαν τὴν μεγάλην αὐτὴν τὴν μεγάλην δύναμιν καὶ εὐπορίαν.
δύναμιν τὴν μεγάλην ταύτην· αὐτὴν εὐημερίαν.

57/202
8,18 καὶ μνησθήσῃ Κυρίου τοῦ 18 Ἀλλὰ πρέπει νὰ ἐνθυμῆσθε Κύριον τὸν 18 Νὰ θυμᾶσαι ἀντιθέτως πάντοτε Κύριον τὸν Θεόν σου, διότι
Θεοῦ σου, ὅτι αὐτὸς σοι δίδωσιν Θεόν σας, διότι αὐτὸς σᾶς ἔδωκε τὴν δύναμιν Αὐτὸς εἶναι ποὺ σοῦ χαρίζει τὴν δύναμιν, διὰ νὰ εἶσαι δυνατὸς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἰσχύν τοῦ ποιῆσαι δύναμιν καὶ νὰ ἀποκτήσετε τὰ πλούσια αὐτὰ ἀγαθά, διὰ καὶ πλούσιος. Ἔτσι θὰ τηρήσῃ καὶ ὁ Κύριος τὴν συμφωνίαν
ἵνα στήσῃ τὴν διαθήκην αὐτοῦ, νὰ τηρήσῃ τὴν ὑπόσχεσίν του, ποὺ εἶχε δώσει Του, ποὺ ἔκαμεν ἐνόρκως μὲ τοὺς προγόνους σου, ὅπως
ἣν ὤμοσε Κύριος τοῖς πατράσι μὲ ὅρκον εἰς τοὺς προπάτοράς σας, πρᾶγμα τὸ βλέπεις ὅτι τὴν τηρεῖ σήμερον.
σου, ὡς σήμερον. ὁποῖον καὶ ἔκαμε σήμερον.
8,19 Καὶ ἔσται ἐὰν λήθῃ ἐπιλάθῃ 19 Ἐὰν ὅμως λησμονήσετε Κύριον τὸν Θεόν 19 Ἐὰν ὅμως ξεχάσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ ἀκολουθήσῃς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ σας, ἐκτραπῆτε δὲ ὀπίσω ἄλλων ψευδῶν θεῶν ἄλλους θεοὺς καὶ τοὺς λατρεύσῃς καὶ τοὺς προσκυνήσῃς,
πορευθῆς ὀπίσω θεῶν ἑτέρων καὶ λατρεύσετε αὐτοὺς καὶ προσκυνήσετε ἐπικαλοῦμαι ς μάρτυρας ἐμπρός σας σήμερον καὶ τὸν οὐρανὸν
καὶ λατρεύσῃς αὐτοῖς καὶ αὐτούς, σᾶς διαβεβαιώνω σήμερον ἐνώπιον καὶ τὴν γῆν, ὅτι θὰ καταστραφῆτε ὁπωσδήποτε.
προσκυνήσῃς αὐτοῖς, τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι θὰ ὑποστῆτε
διαμαρτύρομαι ὑμῖν σήμερον πανωλεθρίαν.
τόν τε οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, ὅτι
ἀπωλείᾳ ἀπολεῖσθε·
8,20 καθὰ καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη, 20 Ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς καταστρέφει σήμερον 20 Ὅπως ἀκριβῶς ἑξαφανίζει ἀπὸ ἐμπρός σας Κύριος ὁ Θεὸς
ὅσα Κύριος ὁ Θεὸς ἀπολλύει πρὸ ἀπὸ ἐμπρός σας τὰ ἀλλὰ ἔθνη διὰ τὰς τὰ εἰδωλολατρικα ἔθνη, ποὺ εἶναι ἄξια τιμωρίας, ἔτσι θὰ
προσώπου ὑμῶν, οὕτως ἁμαρτίας των, ἔτσι καὶ σεῖς θὰ καταστραφῆτε, καταστραφῆτε καὶ σεῖς, ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι δὲν ἀκούσατε τὰ ὅσα
ἀπολεῖσθε, ἀνθ' ὧν οὐκ διότι δὲν ἠκούσατε τὰ λόγια Κυρίου τοῦ Θεοῦ σᾶς εἶπεν ὁ Κύριος καὶ Θεός σας>.
ἠκούσατε τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ σας.
Θεοῦ ὑμῶν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 9ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
9,1 Άκουε, Ἰσραήλ· σὺ διαβαίνεις Άκουσε, λαέ του Ἰσραήλ, θὰ διαβῇς κατὰ τὸν Άκουε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ! Ἦλθε πλέον ὁ καιρὸς καὶ περνᾷς τὸν
σήμερον τὸν Ἰορδάνην εἰσελθεῖν χρόνον αὐτὸν τὸν Ἰορδάνην, θὰ εἰσέλθῃς εἰς Ἰορδάνην, διὰ νὰ εἰσέλθῃς εἰς τὴν Χαναὰν καὶ νὰ κληρονομήσῃς
κληρονομῆσαι ἔθνη μεγάλα καὶ τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας διὰ νὰ γίνῃς κύριος χώρας, ποὺ τὰς κατέχουν ἔθνη μεγάλα καὶ πολὺ πιὸ δυνατὰ
ἰσχυρότερα μᾶλλον ἢ ὑμεῖς, καὶ κληρονόμος λαῶν μεγάλων κατὰ πολὺ ἀπὸ σᾶς· πόλεις μεγάλας καὶ ὠχυρωμένας μὲ τείχη ὑψηλά, ποὺ

58/202
πόλεις μεγάλας καὶ τειχήρεις ἰσχυροτέρων ἀπὸ σέ, πόλεων μεγάλων, τῶν φθάνουν ἕως τὸν οὐρανόν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἕως τοῦ οὐρανοῦ, ὁποίων τὰ ὀχυρὰ τείχη φθάνουν ἕως τὸν
οὐρανόν.
9,2 λαὸν μέγαν καὶ πολὺν καὶ 2 Θὰ κυριεύσετε λαὸν ἰσχυρὸν πολυάριθμον, 2 Θὰ νικήσῃς μεγάλον καὶ πολυάριθμον λαὸν ὑψηλοῦ
εὐμήκη, υἱοὺς Ἐνάκ, οὓς σὺ ἀνθρώπους μεγάλου ἀναστήματος, τοὺς ἀναστήματος, τοὺς ἑξακουστοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἐνάκ, τοὺς
οἶσθα καὶ σὺ ἀκήκοας· τίς ἀπογόνους Ἐνάκ, τοὺς ὁποίους γνωρίζεις καὶ ὁποίους γνωρίζεις ἤδη καὶ ἔχεις ἀκούσει καὶ ἀπὸ τοὺς
ἀντιστήσεται κατὰ πρόσωπον ἔχεις ἀκούσει νὰ λέγεται δι' αὐτούς· <ποιὸς κατασκόπους, ποὺ τοὺς εἶδαν, νὰ λέγουν δι' αὐτούς: <Ποῖος
υἱῶν Ἐνάκ; ἠμπορεῖ νὰ ἀντισταθῇ ἐμπρὸς εἰς τοὺς εἶναι αὐτός, ποὺ θὰ τολμήσῃ νὰ ἀντισταθῇ καὶ νὰ
Ἐνακίτας;> ἀντιμετωπίσῃ τοὺς Ἐνακίτας;>
9,3 Καὶ γνώσῃ σήμερον, ὅτι 3 Θὰ μάθῃς ὅμως σήμερον, ὅτι Κύριος ὁ Θεός 3 Καὶ θὰ καταλάβῃς ἀπὸ τὰ πράγματα σήμερον ὅτι Κύριος ὁ
Κύριος ὁ Θεός σου, οὗτος σου θὰ προχωρῇ ἐμπρὸς ἀπὸ σέ, ὠσὰν Θεός σου, Αὐτὸς ὁ ἴδιος θὰ προχωρῇ ἐμπρὸς ἀπὸ σέ. Αὐτὸς εἶναι
προπορεύσεται πρὸ προσώπου καταστρεπτικὸν πῦρ διὰ τοὺς ἐχθρούς σου. πῦρ, φωτιὰ ποὺ κατακαίει. Ὁ ἴδιος θὰ τοὺς ἐξολοθρεύσῃ καὶ
σου· πῦρ καταναλίσκον ἐστίν· Αὐτὸς θὰ τοὺς ἐξολοθρεύσῃ. Αὐτὸς θὰ τοὺς αὐτὸς θὰ τοὺς τρέψῃ εἰς φυγὴν ἀπὸ ἐμπρός σου καὶ θὰ τοὺς
οὗτος ἐξολοθρεύσει αὐτούς, καὶ τρέψῃ εἰς φυγὴν ἀπὸ ἐμπρός σου καὶ ταχέως ἑξαφανίσῃ ἀμέσως, ὅπως ἀκριβῶς σοῦ τὸ εἶπεν ὁ Κύριος.
οὗτος ἀποστρέψει αὐτοὺς ἀπὸ θὰ τοὺς καταστρέψῃ, ὅπως σοῦ ἔχει ὑποσχεθῇ
προσώπου σου, καὶ ἀπολεῖ ὁ Κύριος.
αὐτοὺς ἐν τάχει, καθάπερ εἶπέ
σοι Κύριος.
9,4 Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἐν 4 Ὅταν ὅμως Κύριος ὁ Θεός σου συντρίψῃ καὶ 4 Τότε λοιπόν, ποὺ θὰ καταστρέψῃ ἀπὸ ἐμπρός σου αὐτὰ τὰ
τῷ ἐξαναλῶσαι Κύριον τὸν Θεόν ἐξαφανίσῃ ἐμπρὸς ἀπὸ τὰ μάτια σου τὰ ἔθνη ἔθνη Κύριος ὁ Θεός σου, μὴ σκεφθῇς μέσα σου καὶ εἴπῃς:
σου τὰ ἔθνη ταῦτα πρὸ αὐτά, μὴ σοῦ ἔλθῃ ποτὲ εἰς τὸν νοῦν ἡ σκέψις Ἐπειδὴ ἤμουν ἐνάρετος, μὲ ἔβαλεν ἐδῶ ὁ Κύριος, διὰ νὰ
προσώπου σου λέγων· διὰ τὰς καὶ εἴπῃς· ὁ Κύριος μὲ εἰσήγαγε, διὰ νὰ κληρονομήσω αὐτὴν τὴν ὡραίαν καὶ εὔφορον χώραν.
δικαιοσύνας μου εἰσήγαγέ μὲ καταλάβω ὡς κληροναμίαν μου τὴν εὔφορον
Κύριος κληρονομῆσαι τὴν γῆν καὶ πλουσίαν αὐτὴν χώραν, ἕνεκα τῶν ἀρετῶν
τὴν ἀγαθὴν ταύτην· μου.
9,5 οὐχὶ διὰ τὴν δικαιοσύνην σου, 5 Ὄχι διὰ τὰς ἀρετάς σου· οὔτε διὰ τὴν 5 Δὲν εἶναι αὐτὴ ἢ ἀλήθεια. Οὔτε διὰ τὴν ἀρετήν σου οὔτε διὰ

59/202
οὐδὲ διὰ τὴν ὁσιότητα τῆς ἁγνότητα καὶ εὐσέβειαν τῆς καρδίας σου τὴν εὐθύτητα καὶ ἁγιότητα τῆς καρδιᾶς σου εἰσέρχεσαι εἰς τὴν
καρδίας σου σὺ εἰσπορεύῃ εἰσέρχεσαι σὺ νὰ κληρονομήσῃς τὴν χώραν Χαναάν, διὰ νὰ κληρονομήσεις τὴν χώραν τῶν λαῶν αὐτῶν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κληρονομῆσαι τὴν γῆν αὐτῶν, αὐτῶν τῶν ἐθνῶν, ἀλλὰ διὰ τὴν ἀθεράπευτον Γίνεται τοῦτο, διότι λόγῳ τῆς ἀσεβείας καὶ διαφθορὰς τῶν
ἀλλὰ διὰ τὴν ἀσέβειαν τῶν ἀσέβειαν αὐτῶν τῶν ἐθνῶν, θὰ τὰ ἐθνῶν αὐτῶν θὰ τὰ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου ὁ Κύριος καὶ
ἐθνῶν τούτων Κύριος ἐξολοθρεύσῃ ὁ Κύριος ἀπὸ ἐμπρός σου, διὰ νὰ διότι θέλει νὰ εἶναι συνεπὴς εἰς τὴν συμφωνίαν, ποὺ ἔκαμεν
ἐξολοθρεύσει αὐτοὺς ἀπὸ ἐκπληρώσῃ καὶ τὴν ὑπόσχεσίν του, τὴν ἐνόρκως ὁ Κύριος μὲ τοὺς προγόνους μας, μὲ τὸν Ἀβραὰμ καὶ
προσώπου σου καὶ ἵνα στήσῃ ὁποίαν μὲ ὅρκον ἐπεβεβαίωσεν εἰς τοὺς τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακώβ.
τὴν διαθήκην αὐτοῦ, ἣν ὤμοσε προπάτοράς μας, τὸν Ἁβραάμ, τὸν Ἰσαὰκ καὶ
Κύριος τοῖς πατράσιν ἡμῶν, τῷ τὸν Ἰακώβ.
Ἁβραὰμ καὶ τῷ Ἰσαὰκ καὶ τῷ
Ἰακώβ.
9,6 Καὶ γνώσῃ σήμερον ὅτι οὐχὶ 6 Καὶ θὰ μάθῃς σήμερον, ὅτι Κύριος ὁ Θεός 6 Θὰ μάθῃς λοιπὸν σήμερον ὅτι σοῦ χαρίζει τὴν χώραν αὐτήν,
διὰ τὰς δικαιοσύνης σου Κύριος σου σοῦ παραχωρεῖ τὴν εὐλογημένην αὐτὴν τὴν ὡραίαν καὶ εὔφορον, ὁ Κύριος διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς, ὄχι
ὁ Θεός σου δίδωσί σοι τὴν γῆν γῆν ὡς κληρονομίαν, ὄχι διὰ τὰς ἀρετάς σου, λόγῳ τῶν ἀρετῶν σου· διότι σὺ εἶσαι λαὸς σκληροτράχηλος καὶ
τὴν ἀγαθὴν ταύτην διότι εἰς τὴν πραγματικότητα καὶ σὺ εἶσαι ἀτίθασος.
κληρονομῆσαι, ὅτι λαὸς λαὸς ἀνυπότακτος καὶ σκληρός.
σκληροτράχηλος εἶ.
9,7 Μνήσθητι, μὴ ἐπιλάθῃ ὅσα 7 Ἐνθυμήσου, καὶ ποτὲ μὴ λησμονήσῃς, πόσον 7 Θυμήσου, καὶ μὴ ξεχνᾷς ἐκεῖνα, μὲ τὰ ὁποῖα ἔγινες αἰτία νὰ
παρώξυνας Κύριον τὸν Θεόν πολὺ καὶ πόσας φορὰς παρώργισες Κύριον ὀργισθῇ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν ἔρημον. Ἀπὸ τὴν ἡμέραν
σου ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἀφ' ἧς ἡμέρας τὸν Θεόν σου εἰς τὴν ἔρημον. Ἀπὸ τὴν ἡμέραν κατὰ τὴν ὁποίαν ἐβγήκατε ἐλύθεροι ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ ἕως
ἐξήλθετε ἐξ Αἰγύπτου ἕως ποὺ ἀνεχωρήσατε ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν ὅτου ἐφθάσατε εἰς αὐτὸν τὸν τόπον, δὲν ἐκάμνατε τίποτε ἄλλο,
ἤλθετε εἰς τὸν τόπον τοῦτον, Αἴγυπτον, μέχρις ὅτου ἤλθατε εἰς τὸν τόπον ἀπὸ τοῦ νὰ ἀπειθῆτε εἰς τὸν Κύριον.
ἀπειθοῦντες διετελεῖτε τὰ πρὸς τοῦτον, κατὰ συνέχειαν ἐφερθήκατε μὲ
Κύριον. δυστροπίαν καὶ ἀπείθειαν ἀπέναντι τοῦ
Κυρίου.
9,8 Καὶ ἐν Χωρὴβ παρωξύνατε 8 Ἰδιαιτέρως εἰς τὸ ὄρος Χωρὴβ παρωργίσατε 8 Παρωργίσατε μάλιστα τὸν Κύριον καὶ εἰς αὐτὸ ἀκόμη τὸ
Κύριον, καὶ ἐθυμώθη Κύριος ἐφ' πολὺ τὸν Κύριον καὶ ὁ Κύριος ἠγανάκτησε βουνὸ Χωρήβ, ὅπου εἴδατε τὴν δόξαν Του καὶ ἐλάβατε τὰς

60/202
ὑμῖν ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς, ἐναντίον σας, ὥστε ἀπεφάσισε νὰ σᾶς ἐντολάς Του. Καὶ ἐθύμωσεν ἐναντίον σας ὁ Κύριος, μέχρι ποὺ
ἐξολοθρεύσῃ, νὰ θέλῃ νὰ σᾶς ἀφανίσῃ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
9,9 ἀναβαίνοντός μου εἰς τὸ ὄρος 9 τότε ποὺ ἐγὼ ἀνέβαινα εἰς τὸ ὄρος Σινά, διὰ 9 Τοῦτο συνέβη, ὅταν ἀνέβηκα εἰς τὸ βουνό, διὰ νὰ πάρω τὰς
λαβεῖν τὰς πλάκας τὰς λιθίνας, νὰ πάρω τὰς πλάκας τῆς Διαθήκης, τὴν λιθίνας πλάκας, τὰς πλάκας τῆς Διαθήκης, ποὺ συνῆψε μαζί
πλάκας διαθήκης, ἂς διέθετο ὁποίαν συνῆψε μὲ σᾶς ὁ Κύριος. Ἐπὶ σας ὁ Κύριος, καὶ εὐρισκόμουν εις τὸ βουνὸ ἐπὶ σαράντα ἡμέρας
Κύριος πρὸς ὑμᾶς. Καὶ τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα καὶ σαράντα νύκτας. Δὲν ἔφαγα ἐκεῖ ψωμὶ καὶ δὲν ἤπια νερό.
κατεγινόμην ἐν τῷ ὄρει νύκτας παρέμεινα εἰς τὸ ὄρος. Ἄρτον ἐκεῖ δὲν
τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ ἔφαγον καὶ νερὸ δὲν ἔπιον.
τεσσαράκοντα νύκτας· ἄρτον
οὐκ ἔφαγον καὶ ὕδωρ οὐκ ἔπιον,
9,10 καὶ ἔδωκέ μοι Κύριος τὰς 10 Καὶ μοῦ ἔδωκε τότε ὁ Κύριος τὰς δύο 10 Καὶ μοῦ παρέδωσεν ὁ Κύριος τὰς δύο λιθίνας πλάκας, ποὺ
δύο πλάκας τὰς λιθίνας λιθίνας πλάκας, γραμμένας μὲ τὸ θεῖον του εἶχαν γραφῆ μὲ τὸ δάκτυλον τοῦ Θεοῦ· καὶ εἶχαν γραφῆ ἐπάνω
γεγραμμένας ἐν τῷ δακτύλῳ τοῦ δάκτυλον. Ἐπάνω εἰς αὐτὰς ἦσαν χαραγμέναι εἰς αὐτὰς ὅλοι οἱ λόγοι, τοὺς ὁποίους ἀπηύθυνε πρὸς σᾶς ὁ
Θεοῦ, καὶ ἐπ' αὐταῖς ἐγέγραπτο αἱ ἐντολαί, τὰς ὁποίας ὁ Κύριος εἶπε πρὸς σᾶς Κύριος εἰς τὸ ὅρος Σινᾶ, κατὰ τὴν ἡμέραν ποὺ
πάντες οἱ λόγοι, οὓς ἐλάλησε εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ ὄρους, κατὰ τὴν συγκεντρωθήκατε εἰς τοὺς πρόποδάς του.
Κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ ὄρει ἡμέραν τῆς γενικῆς συγκεντρώσεώς σας.
ἡμέρᾳ ἐκκλησίας·
9,11 καὶ ἐγένετο διὰ 11 Μετὰ δεκτεσσάρα κοντὰ ἡμέρας καὶ 11 Ἐπερίμενα λοιπὸν ἐπὶ σαράντα ἡμέρας καὶ σαράντα νύκτας
τεσαράκοντα ἡμερῶν καὶ διὰ τεσσαράκοντα νύκτας μοῦ ἔδωσεν ὁ Κύριος καὶ μοῦ ἔδωσεν ὁ Κύριος τὰς δύο λιθίνας πλάκας, τὰς πλάκας
τεσσαράκοντα νυκτῶν ἔδωκε τὰς δύο λιθίνας αὐτάς πλάκας τῆς Διαθήκης τῆς Διαθήκης.
Κύριος ἐμοὶ τὰς δύο πλάκας τὰς
λιθίνας, πλάκας διαθήκης.
9,12 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· 12 καὶ μοῦ εἶπε ὁ Κύριος· σήκω, κατέβα 12 Μοῦ εἶπε δὲ τότε ὁ Κύριος: <Σήκω καὶ κατέβα ἀμέσως ἀπὸ
ἀνάστηθι, κατάβηθι τὸ τάχος ἀμέσως ἀπὸ ἐδῶ, διότι ὁ λαός σου, τὸν ὁποῖον ἐδῶ, διότι ὁ λαός σου, αὐτοὶ ποὺ τοὺς ἔβγαλες ἐλευθέρους ἀπὸ
ἐντεῦθεν, ὅτι ἠνόμησεν ὁ λαός ἔβγαλες ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν χώραν τῆς τὴν Αἴγυπτον, ἔκαναν παρανομίαν. Ἐξεστράτισαν πολὺ
σου, οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς Αἰγύπτου, παρηνόμησεν, ἐξέκλινε καὶ γρήγορα καὶ ἐβγῆκαν ἀπὸ τὸν σωστὸν δρόμον, ὅπου τοὺς
Αἰγύπτου· παρέβησαν ταχὺ ἐκ ἐξετράπη ταχέως ἀπὸ τὴν ὁδόν, τὴν ὁποίαν διέταξες νὰ βαδίζουν· καὶ ἔκαναν εἴδωλον εἰς χωνευτήριον, διὰ

61/202
τῆς ὁδοῦ, ἧς ἐνετείλω αὐτοῖς· καὶ διέταξες αὐτοὺς νὰ πορεύωνται. νὰ τὸ λατρεύουν σὰν θεόν>.
ἐποίησαν ἑαυτοῖς χώνευμα. Κατεσκεύασαν διὰ τὸν ἑαυτόν των εἴδωλον εἰς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
χωνευτήριον.
9,13 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με 13 Εἶπε δὲ πάλιν ὁ Κύριος πρὸς ἐμέ· Ἔχω 13 Καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος καὶ τὰ ἑξῆς: <Σοῦ ἔχω ὁμιλήσει καὶ
λέγων· λελάληκα πρός σε ἅπαξ ὁμιλήσει πρὸς σὲ καὶ μίαν καὶ δύο φορὰς καὶ μίαν καὶ δύο φορὲς εἰς τὸ παρελθὸν καὶ σοῦ εἶπα: Ἔχω ἰδεῖ
καὶ δὶς λέγων· ἑώρακα τὸν λαὸν σοῦ εἶπα· εἶδα καὶ παρακολούθησα τὸν λαὸν ἐπάνω εἰς τὰ πράγματα τὸν λαὸν αὐτὸν καὶ διεπίστωσα ὅτι
τοῦτον, καὶ ἰδοὺ λαὸς τοῦτον καὶ ἰδού, ὅτι ὁ λαὸς αὐτὸς εἶναι εἶναι λαὸς σκληροτράχηλος καὶ ἀτίθασος,
σκληροτράχηλός ἐστι· σκληρὸς καὶ ἀνυπότακτος!
9,14 καὶ νῦν ἔασόν με 14 Καὶ τώρα ἄφησέ με νὰ τοὺς ἐξολοθρεύσω 14 Τώρα λοιπὸν ἄφησέ με, μὴ μὲ ἐμποδίσῃς νὰ τοὺς
ἐξολοθρεῦσαι αὐτούς, καὶ καὶ νὰ ἐξαλείψω τὸ ὄνομα αὐτῶν ἀπὸ τὴν καταστρέψω καὶ νὰ σβήσω ἐντελῶς τὸ ὄνομά των ἀπὸ τοὺς
ἐξαλείψω τὸ ὄνομα αὐτῶν ὑφήλιον καὶ ἀναδείξω σὲ λαὸν μεγάλον καὶ ἀνθρώπους, ποὺ ζοῦν κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανόν, καὶ νὰ κάνω σὲ
ὑποκάτωθεν τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἰσχυρὸν πολὺ περισσότερον ἀπὸ αὐτόν. καὶ τοὺς ἀπογόνους σου ἔθνος μεγάλο καὶ δυνατό, πολὺ
ποιήσω σε εἰς ἔθνος μέγα καὶ περισσότερον ἀπὸ ὅ,τι εἶναι τὸ ἔθνος τοῦτο τῶν Ἑβραίων>.
ἰσχυρὸν καὶ πολὺ μᾶλλον ἢ
τοῦτο.
9,15 Καὶ ἐπιστρέψας κατέβην ἐκ 15 Ἐπέστρεψα ἐγὼ τότε καὶ κατέβην ἀπὸ τὸ 15 Μετὰ τοὺς λόγους αὐτοὺς τοῦ Κυρίου ἐγύρισα καὶ κατέβηκα
τοῦ ὄρους, καὶ τὸ ὄρος ἐκαίετο ὄρος, ἐνῶ τὸ ὅρος ἐκαίετο μὲ φωτιὰ ποὺ ἀπὸ τὸ βουνό, τὸ ὁποῖον ἐν τῷ μεταξὺ ἐκαίετο μὲ μεγάλη φωτιά,
πυρὶ ἕως τοῦ οὐρανοῦ, καὶ αἱ δύο ἔφθανεν ἕως τὸν οὐρανόν, καὶ αἱ δύο πλάκες ποὺ ἔφθανεν ἕως τὸν οὐρανόν. Ἐβάσταζα δὲ εἰς τὰ δύο μου
πλάκες τῶν μαρτυρίων ἐπὶ ταῖς τῆς Διαθήκης εὑρίσκοντο εἰς τὰ δύο μου χέρια. χέρια τὰς δύο πλάκας τῶν θείων ἐντολῶν.
δυσὶ χερσί μου.
9,16 Καὶ ἰδὼν ὅτι ἡμάρτετε 16 Εἶδα τότε καὶ ἐγώ, ὅτι ὄντως εἴχατε 16 Καὶ ὅταν εἶδα ὅτι διεπράξατε ἁμαρτίαν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν ἁμαρτήσει ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ Θεοῦ σας καὶ κατεσκευάσατε εἴδωλον, διὰ νὰ τὸ λατρεύετε σὰν
καὶ ἐποιήσατε ὑμῖν αὐτοῖς εἴχατε κατασκευάσει σεῖς οἱ ἴδιοι διὰ τὸν θεὸν καὶ ἐξεστρατίσατε ἀπὸ τὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον σᾶς
χωνευτὸν καὶ παρέβητε ἀπὸ τῆς ἑαυτόν σας εἰδωλικὸν ἄγαλμα χυτὸν καὶ ἔτσι διέταξε νὰ βαδίζετε ὁ Κύριος,
ὁδοῦ, ἧς ἐνετείλατο Κύριος ὑμῖν ἐξεκλίνατε ἀπὸ τὴν ὁδόν, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ
ποιεῖν, Κύριος σᾶς εἶχε διατάξει νὰ βαδίσετε.
9,17 καὶ ἐπιλαβόμενος τῶν δύο 17 Λαβὼν τὰς δύο πλάκας τὰς ἐπέταξα μὲ 17 ἔπιασα τὰς δύο πλάκας καὶ τὰς ἔρριξα ἀπὸ τὰ δύο μου χέρια

62/202
πλακῶν ἔρριψα αὐτὰς ἀπὸ τῶν ὁρμὴν ἀπὸ τὰ δύο χέρια μου καὶ τὰς καὶ τὰς ἐκομμάτιασα ἐμπρός σας.
δύο χειρῶν μου, καὶ συνέτριψα ἐθρυμμάτισα ἐνώπιόν σας.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐναντίον ὑμῶν.
9,18 Καὶ ἐδεήθην ἐναντίον 18 Ἱκέτευσα ἐκ βάθους καρδίας τὸν Κύριον, 18 Καὶ παρεκάλεσα μὲ θέρμην καὶ συντριβὴν διὰ δευτέραν
Κυρίου δεύτερον καθάπερ καὶ τὸ δευτέραν αὐτὴν φοράν, ὅπως ἀκριβῶς καὶ φορὰν τὸν Κύριον, ὅπως καὶ προηγουμένως. Πάλιν ἐπὶ σαράντα
πρότερον τεσσαράκοντα ἡμέρας προηγουμένως ἐπὶ τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ ἡμέρας καὶ σαράντα νύκτας δὲν ἔφαγα ψωμὶ καὶ δὲν ἤπια νερό.
καὶ τεσσαράκοντα νύκτας, νύκτας, κατὰ τὰς ὁποίας ἄρτον δὲν ἔφαγον Τὸ ἔκανα αὐτὸ δι’ ὅλας τὰς ἁμαρτίας, ποὺ διεπράξατε, ὥστε νὰ
ἄρτον οὐκ ἔφαγον καὶ ὕδωρ οὐκ καὶ ὕδωρ δὲν ἔπιον, τὸν ἱκέτευσα δι' ὅλας τὰς φθάσετε εἰς τὸ σημεῖον νὰ κάνετε τὸ κακὸν τῆς μοσχοποιΐας
ἔπιον, περὶ πασῶν τῶν ἁμαρτίας, τὰς ὁποίας διειπράξατε, ὥστε νὰ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ καὶ ἐγίνατε αἰτια νὰ ὀργισθῇ ἐναντίον
ἁμαρτιῶν ὑμῶν, ὧν ἡμάρτετε καταπέσετε μέχρι τέτοιου σημείου, νὰ σας.
ποιῆσαι τὸ πονηρὸν ἐναντίον διαπράξετε αὐτὸ τὸ φοβερὸν ἁμάρτημα τῆς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ παροξῦναι εἰδωλοποιΐας ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας
αὐτόν. καὶ νὰ τὸν παροργίσετε τόσον πολὺ ἐναντίον
σας.
9,19 Καὶ ἔκφοβός εἰμι διὰ τὸν 19 Ἐνώπιον τοῦ μεγάλου θυμοῦ καὶ τῆς ὀργῆς 19 Καὶ εἶμαι ἀκομη φοβισμένος ἀπὸ ἐκεῖνον τὸν θυμὸν καὶ τὴν
θυμὸν καὶ τὴν ὀργήν, ὅτι τοῦ Κυρίου κατελήφθην ἀπὸ μέγαν φόβον, ὀργὴν τοῦ Θεοῦ διότι ὠργίσθη πολὺ ἐναντίον σας ὁ Κύριος,
παρωξύνθη Κύριος ἐφ' ὑμῖν του διότι τόσον πολὺ ἠγανάκτησεν ἐναντίον σας ὁ μέχρι ποὺ ἤθελε νὰ σᾶς ἐξολοθρεύσῃ. Ἀλλ’ ὅμως ἔκανε δεκτὴν
ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς καὶ Κύριος, ὥστε ἐπῆρε τὴν ἀπόφασιν νὰ σᾶς καὶ τότε τὴν παράκλησίν μου ὁ Κύριος.
εἰσήκουσε Κύριος ἐμοῦ καὶ ἐν τῷ ἐξολοθρεύσῃ. Ἀλλὰ ὁ Κύριος εἰσήκουσε τὴν
καιρῷ τούτω. δέησίν μου κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον.
9,20 Καὶ ἐπὶ Ἀαρὼν ἐθυμώθη 20 Καὶ ἐναντίον τοῦ Ἀαρὼν ἠγανάκτησε τὸτε 20 Ἐθύμωσε μάλιστα καὶ ἐναντίον τοῦ Ἀαρὼν καὶ ἤθελε νὰ τὸν
ἐξολοθρεῦσαι αὐτόν, καὶ ὁ Κύριος καὶ ἠθέλησε νὰ τὸν ἐξολοθρεύσῃ, ἐξολοθρεύσῃ, ἀλλὰ παρεκάλεσα τὴν στιγμὴν ἐκείνην καὶ διὰ
ηὐξάμην καὶ περὶ Ἀαρὼν ἐν τῷ ἀλλὰ ἐγὼ προσευχήθην καὶ δι' αὐτὸν κατὰ τὸν Ἀαρών.
καιρῷ ἐκείνῳ. τὸν καιρὸν ἐκεῖνον.
9,21 Καὶ τὴν ἁμαρτίαν ὑμῶν, ἣν 21 Αὐτὴν δὲ τὴν μεγάλην ἁμαρτίαν ποὺ 21 Αὐτὸ δὲ ποὺ διεπράξατε μὲ τὴν ἁμαρτίαν σας, τὸ μοσχάρι
ἐποιήσατε, τὸν μόσχον, ἔλαβον ἐκάματε, τὸ εἴδωλον δηλαδὴ τοῦ χρυσοῦ δηλαδή, τὸ ἐπῆρα καὶ τὸ ἔκαυσα ἐντελῶς εἰς τὴν φωτιὰν καὶ ὅ,τι
αὐτὸν καὶ κατέκαυσα αὐτὸν ἐν μόσχου ποὺ ἀνεκηρύξατε ὡς θεόν σας, ἐγὼ τὸ ἔμεινεν ἀπὸ τὸ χρυσάφι τὸ ἐκομμάτιασα καὶ τὸ ἄλεσα

63/202
πυὶ καὶ συνέκοψα αὐτὸν ἐπῆρα καὶ τὰ μὲν ξύλινα αὐτοῦ ἐξαρτήματα ἐπανειλημμένως μέχρι ποὺ ἔγινε λεπτὸ σὰν σκόνη. Καὶ ἔρριξα
καταλέσας σφόδρα, ἕως οὗ κατέκαυσα, τὸ δὲ ὑπόλοιπον χρυσὸν τμῆμα τὸ τὴν σκόνην αὐτὴν εἰς τὸν χείμαρρον, ποὺ κατεβαίνει ἀπὸ τὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐγένετο λεπτόν. Καὶ ἐγένετο ἔκοψα εἰς μικρὰ κομμάτια, τὸ ἄλεσα ἕως ὅτου βουνό.
ὡσεὶ κονιορτός, καὶ ἔρριψα τὸν ἔτινε λεπτότατη σκόνι, τὴν ὁποίαν ἔρριψα εἰς
κονιορτὸν εἰς τὸν χειμάρρουν τὸν χείμαρρον, ποὺ κατεβαίνει ἀπὸ τὸ ὄρος
τὸν καταβαίνοντα ἐκ τοῦ ὄρους. Σινά.
9,22 Καὶ ἐν τῷ Ἐμπυρισμῷ καὶ ἐν 22 Ἀλλὰ καὶ εἰς ἄλλας περιστάσεις ἐξοργίσατε 22 Παρωργίσατε ἐπίσης Κύριον τὸν Θεόν σας καὶ εἰς τὰς
τῷ Πειρασμῷ, καὶ ἐν τοῖς Κύριον τὸν Θεόν σας, ὅπως συνέβη εἰς τὰς τοποθεσίας, ποὺ εἶναι ἀπὸ τότε γνωσταὶ μὲ τὰ ὀνόματα
Μνήμασι τῇ ἐπιθυμίας τοποθεσίας, ποὺ ὠνομάζοντο Ἐμπυρισμός, Ἐμπυρισμός, Πειρασμὸς καὶ Μνήματα τῆς ἐπιθυμίας.
παροξύναντες ἦτε Κύριον τὸν Πειρασμός, Μνήματα Ἐπιθυμίας.
Θεῶν ὑμῶν.
9,23 Καὶ ὅτε ἐξαπέστειλεν ὑμᾶς 23 Καὶ ὅτε ὁ Κύριος ἠθέλησε νὰ σᾶς 23 Καὶ τότε ἐπίσης, ποὺ σᾶς ἔδωσεν ἐντολὴν ὁ Θεὸς νὰ
Κύριος ἐκ Κάδης Βαρνή λέγων· ἀποστείλῃ πρὸς τὴν Παλαιστίνην ἀπὸ τὴν ξεκινήσετε ἀπὸ τὴν Κάδης Βαρνὴ καὶ σᾶς εἶπε: <Ἀνεβῆτε καὶ
ἀνάβητε καὶ κληρονομήσατε τὴν Κάδης Βαρνὴ καὶ σᾶς εἶπε· Προχωρήσατε καὶ κληρονομήσατε τὴν χώραν, ποὺ σᾶς δίδω>, ἐδείξατε ἀνυπακοὴν
γῆν ἣν δίδωμι ὑμῖν, καὶ καταλάβετε ὡς ἰδικήν σας κληρονομίαν τὴν εἰς τὸν λόγον τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ σας. Δὲν ἐμπιστευθήκατε εἰς
ἠπειθήσατε τῷ ρήματι Κυρίου χώραν, τὴν ὁποίαν ἐγὼ σᾶς δίδω· σεῖς Αὐτὸν καὶ δὲν ὑπακούσατε εἰς ὅσα σᾶς εἶπε.
τοῦ Θεοῦ ὑμῶν καὶ οὐκ παρηκούσατε τὴν ἐντολὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ἐπιστεύσατε αὐτῷ καὶ οὐκ ἡμῶν, δὲν ἐπιστεύσατε εἰς αὐτὸν καὶ δὲν
εἰσηκούσατε τῆς φωνῆς αὐτοῦ. ὑπετάχθητε εἰς τὴν ἐντολήν του.
9,24 Ἀπειθοῦντες ἦτε τὰ πρὸς 24 Ὑπήρξατε καὶ ἐφανήκατε ἀπειθεῖς κατὰ 24 Ἤσασθε διαρκῶς ἀνυπάκουοι πρὸς τὸν Κύριον, ἀπὸ τὴν
Κυρίον ἀπὸ τῆς ἡμέρας, ἧς συνέχειαν εἰς τὰς πρὸς Κύριον σχέσεις σας ἡμέραν ποὺ σᾶς ἐφανερώθη μὲ τρόπον θαυμαστόν.
ἐγνώσθη ὑμῖν. ἀπὸ τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν τὸν
ἐγνωρίσατε, καὶ ἐντεῦθεν.
9,25 Καὶ ἐδεήθην ἔναντι Κυρίου 25 Ἐγὼ δὲ ἱκέτευσα τὸν Κύριον ἐπὶ 25 Καὶ παρεκάλεσα μὲ θέρμην καὶ συντριβὴν τὸν Κύριον διὰ
τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα σᾶς ἐπὶ σαράντα ἡμέρας καὶ σαράντα νύκτας, κατὰ τὰς ὁποίας
τεσσαράκοντα νύκτας, ὅσας νύκτας καὶ τὸν παρεκάλουν κατὰ τὸ διάστημα ἔμενα καὶ προσευχόμουν· διότι ὁ Κύριος εἶχεν ἀποφασίσει νὰ
ἐδεήθην· εἶπε γὰρ Κύριος αὐτὸ διὰ σᾶς, διότι ὁ Κύριος εἶχεν εἴπει ὅτι θὰ σᾶς ἐξολοθρεύσῃ.

64/202
ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς· σᾶς ἐξολοθρεύσῃ.
9,26 καὶ ηὐξάμην πρὸς τὸν Θεὸν 26 Προσευχήθην πρὸς τὸν Θεὸν καὶ εἶπα· 26 Καὶ προσευχήθηκα πρὸς τὸν Θεὸν καὶ εἶπα: <Κύριε, Σὺ ποὺ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ εἶπα· Κύριε βασιλεῦ τῶν Κύριε, βασιλεῦ τῶν θεῶν, μὴ ἐξολοθρεύσῃς εἶσαι ὁ βασιλεὺς τῶν θεῶν, μὴ ἐξολοθρεύσῃς τὸν λαόν σου καὶ
Θεῶν, μὴ ἐξολοθρεύσῃς τὸν τὸν λαόν σου, τὴν ἐκλεκτὴν αὐτὴν μερίδα σου, τὴν ἐκλεκτήν σου μερίδα, ποὺ τὴν ἔσωσες ἀπὸ τὴν σκλαβιά,
λαόν σου καὶ τὴν μερίδα σου, ἣν τὴν ὁποίαν ἀπηλευθέρωσες, τοὺς Ἰσραηλίτας αὐτοὺς ποὺ ἔβγαλες ἐλευθέρους ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου
ἐλυτρώσω, οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς δηλαδὴ τοὺς ὁποίους ἐλευθέρους ἔβγαλες ἀπὸ μὲ τὴν μεγάλην σου δύναμιν καὶ μὲ τὸ παντοδύναμον χέρι σου
Αἰγύπτου ἐν τῇ ἰσχύϊ σου τῇ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, μὲ τὴν μεγάλην σου καὶ μὲ τὸν ἀκατανίκητον βραχίονά σου.
μεγάλῃ καὶ ἐν τῇ χειρί σου τῇ δύναμιν, τῇ παντοδύναμον δεξιάν σου καὶ τὴν
κραταιᾷ καὶ ἐν τῷ βραχίονί σου μεγαλειώδη ἰσχύν σου.
τῷ ὑψηλῷ·
9,27 μνήσθητι Ἁβραὰμ καὶ 27 Ἐνθυμήσου τὸν Ἁβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ 27 Θυμήσου τοὺς δούλους σου, τὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ
Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ τῶν τὸν Ἰακώβ, τοὺς δούλους σου, εἰς τὸν Ἰακώβ, πρὸς τοὺς ὁποίους ὡρκίσθης εἰς τὸν ἑαυτόν σου ὑπὲρ
θεραπόντων σου, οἷς ὤμοσας τοὺς ὁποίους ὡρκίσθης ἐπὶ τοῦ ἑαυτοῦ σου τοῦ Ἰσραήλ. Μὴ δίδῃς προσοχὴν εἰς τὴν σκληρότητα αὐτοῦ τοῦ
κατὰ σεαυτοῦ· μὴ ἐπιβλέψῃς ἐπὶ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ· μὴ βλέπῃς τὴν λαοῦ καὶ εἰς τὰς ἀσεβείας καὶ τὰ ἁμαρτήματά των,
τὴν σκληρότητα τοῦ λαοῦ σκληρότητα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, τὴν ἀσέβειάν
τούτου καὶ τὰ ἀσεβήματα, καὶ τὰ του καὶ τὰ ἁμαρτήματά του.
ἁμαρτήματα αὐτῶν,
9,28 μὴ εἴπωσιν οἱ κατοικοῦντες 28 Μὴ τοὺς καταστρέψῃς, Κύριε, διὰ νὰ μὴ 28 διὰ νὰ μὴ εἰποῦν οἱ κάτοικοι τῆς χώρας, ἀπὸ ὅπου μᾶς
τὴν γῆν, ὅθεν ἐξήγαγες ἡμᾶς εἴπουν οἱ κάτοικοι τῆς γῆς, ἀπὸ ὅπου μᾶς ἔβγαλες: <Ἐπειδὴ δὲν ἠμποροῦσεν ὁ Κύριος νὰ τοὺς βάλῃ μέσα
ἐκεῖθεν, λέγοντες· παρὰ τὸ μὴ ἔβγαλες ἐλευθέρους· Ἐπειδὴ ὁ Κύριος δὲν εἰς τὴν χώραν, ποὺ τοὺς ὑπεσχέθη, καὶ ἐπειδὴ τοὺς ἐμίσησε, δι’
δύνασθαι Κύριον εἰσαγαγεῖν ἠμπόρεσε νὰ εἰσαγάγῃ αὐτοὺς εἰς τὴν χώραν, αὐτὸ τοὺς ἔβγαλεν εἰς τὴν ἔρημον διὰ νὰ τοὺς θανατώσῃ).
αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν, ἣν εἶπεν τὴν ὁποίαν εἶχεν ὑποσχεθῆ καὶ ἐπειδὴ
αὐτοῖς, καὶ παρὰ τὸ μισῆσαι ἐμίσησεν αὐτούς, τοὺς ἔβγαλε εἰς τὴν ἔρημον,
αὐτοὺς ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐν τῇ διὰ νὰ τοὺς θανατώσῃ!
ἐρήμῳ ἀποκτεῖναι αὐτούς.
9,29 Καὶ οὗτοι λαός σου καὶ 29 Ἀλλὰ αὐτοὶ εἶναι ἰδικός σου λαός, ἰδική σου 29 Παρὰ τὴν ἀνυπακοήν των αὐτοὶ εἶναι ὁ λαός σου καὶ ἡ
κλῆρός σου, οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς κληρονομία αὐτοί, τοὺς ὁποίους ἔβγαλες ἀπὸ κληρονομία σου· αὐτοὶ ποὺ τοὺς ἔβγαλες σὺ ἀπὸ τὴν χώραν τῆς

65/202
Αἰγύπτου ἐν τῇ ἰσχύϊ σου τῇ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου μὲ τὴν μεγάλην σου Αἰγύπτου μὲ τὴν δύναμίν σου τὴν μεγάλην καὶ μὲ τὸ χέρι σου τὸ
μεγάλῃ καὶ ἐν τῇ χειρί σου τῇ ἰσχύν, μὲ τὴν παντοδύναμον δεξιάν σου, μὲ παντοδύναμον καὶ μὲ τὸν ἀκατανίκητον βραχίονά σου>.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κραταιᾷ καὶ ἐν τῷ βραχίονί σου τὴν μεγαλοπρεπῆ δύναμίν σου.
τῷ ὑψηλῷ.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 10ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
10,1 Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ εἶπε Κατ' ἐκεῖνον τὸν καιρὸν μοῦ εἶπεν ο Κύριος· Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς ἐμὲ κατὰ τὴν ὥραν ἐκείνην, ποὺ
Κύριος πρός με· λάξευσον Πελέκησε σὺ ὁ ἴδιος δύο λιθίνας πλάκας, προσευχήθηκα διὰ τὴν συγχώρησιν τῆς ἁμαρτίας, ποὺ
σεαυτῷ δύο πλάκας λιθίνας, ὅπως ἦσαν αἱ δύο προηγούμεναι, καὶ ἀνέβα διεπράξατε μὲ τὴν κατασκευὴν τοῦ χρυσοῦ μόσχου: <Λάξευσε
ὥσπερ τὰς πρώτας, καὶ ἀνάβηθι εἰς τὸ ὄρος, πρὸς ἐμέ. Ἐπίσης σὺ ὁ ἴδιος νὰ σὺ δύο λιθίνας πλάκας, σὰν τὰς προηγουμένας, καὶ ἀνέβα εἰς τὸ
πρός με εἰς τὸ ὄρος· καὶ ποιήσεις κατασκευάσῃς καὶ ἕνα ξύλινο κιβώτιον. βουνὸ πρὸς ἐμέ. Νὰ κατασκευάσῃς σὺ καὶ ἕνα κιβώτιον ἀπὸ
σεαυτῷ κιβωτὸν ξυλίνην· ξύλα.
10,2 καὶ γράψεις ἐπὶ τὰς πλάκας 2 Θὰ γράψῃς εἰς τὰς λιθίνας αὐτὰς πλάκας 2 Καὶ θὰ γράψῃς ἐπάνω εἰς τὰς πλάκας τοὺς λόγους, ποὺ ἦσαν
τὰ ρήματα, ἃ ἦν ἐν ταῖς πλαξὶ τὰς ἐντολάς, αἱ ὁποῖαι ἦσαν χαραγμέναι εἰς γραμμένοι εἰς τὰς προηγουμένας πλάκας, τὰς ὁποίας
ταῖς πρώταις, ἃν συνέτριψας, τὰς δύο προηγουμένας πλάκας, ποὺ ἐκομμάτιασες, καὶ θὰ τὰς βάλῃς μέσα εἰς τὴν Κιβωτόν>.
καὶ ἐμβαλεῖς αὐτὰς εἰς τὴν συνέτριψες, καὶ θὰ τοποθετήσῃς αὐτὰς εἰς τὸ
Κιβωτόν. κιβώτιον, τὴν Κιβωτὸν τοῦ Μαρτυρίου.
10,3 Καὶ ἐποίησα κιβωτὸν ἐκ 3 Ἔκαμα ὅπως μοῦ εἶπεν ὁ Θεός. 3 Ἀμέσως λοιπὸν κατεσκεύασα κιβώτιον ἀπὸ ξύλα, ποὺ δὲν
ξύλων ἀσήπτων καὶ ἐλάξευσα Κατεσκεύασα τὴν κιβωτὸν ἀπὸ ξύλα ποὺ δὲν σαπίζουν σὰν τῆς ἀκακίας, καὶ ἐπελέκησα τὰς νέας λιθίνας
τὰς πλάκας λιθίνας, ὡς αἱ σήπονται, ἐπελέκησα τὰς δύο λιθίνας πλάκας, πλάκας ἔτσι, ὥστε νὰ γίνουν σὰν τὰς προηγουμένας, καὶ
πρῶται· καὶ ἀνέβην εἰς τὸ ὄρος ὅπως ἦσαν αἱ προηγούμεναι, καὶ ἀνέβηκα εἰς ἀνέβηκα εἰς τὸ βουνὸ μὲ τὰς δύο πλάκας εἰς τὰ χέρια μου.
καὶ αἱ δύο πλάκες ἐπὶ ταῖς χερσί τὸ ὄρος κρατῶν εἰς τὰς χεῖρας μου τὰς δύο
μου. πλάκας.
10,4 Καὶ ἔγραψεν ἐπὶ τὰς 4 Ὁ δὲ Κύριος ἔγραψεν ἐπάνω εἰς τὰς δύο 4 Καὶ ἔγραψεν ὁ Θεὸς ἐπάνω εἰς τὰς πλάκας μὲ τὴν ἰδίαν
πλάκας κατὰ τὴν γραφὴν τὴν αὐτὰς πλάκας, ὅ,τι εἶχε γράψει εἰς τὰς γραφήν, ὅπως καὶ τὴν πρώτην φοράν, τὰς δέκα ἐντολάς, ποὺ

66/202
πρώτην τοὺς δέκα λόγους, οὓς προηγουμένας, δηλαδὴ τὸν Δεκάλογον, τὰς εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς σᾶς εἰς τὸ βουνὸ μέσα ἀπὸ τὸ πῦρ, καὶ τὰς
ἐλάλησε Κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ δέκα ἐντολάς, τὰς ὁποίας εἶχεν εἴπει πρὸς παρέδωσεν ὁ Κύριος εἰς ἐμέ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός, καὶ σᾶς ὁ Κύριος εἰς τὸ ὄρος τὸ Σινὰ μέσα ἀπὸ τὸ
ἔδωκεν αὐτὰς Κύριος ἐμοί. πῦρ. Αὐτὰς δὲ καὶ μοῦ τὰς ἔδωκεν.
10,5 Καὶ ἐπιστρέψας κατέβην ἐκ 5 ἐγὼ ἐπέστρεψα, κατέβηκα ἀπὸ τὸ ὄρος καὶ 5 Καὶ ἐπέστρεψα κατόπιν καὶ κατέβηκα ἀπὸ τὸ βουνὸ καὶ ἔβαλα
τοῦ ὄρους καὶ ἐνέβαλον τὰς ἔβαλα τὰς πλάκας μέσα εἰς τὴν κιβωτόν, τὴν τὰς πλάκας μέσα εἰς τὴν κιβωτόν, ποὺ κατεσκεύασα καὶ
πλάκας εἰς τὴν κιβωτόν, ἣν ὁποίαν εἶχα κατασκευάσει, ἔμειναν δὲ καὶ ἐφυλάσσοντο ἐκεῖ, ὅπως ἀκριβῶς μὲ διέταξεν ὁ Κύριος.
ἐποίησα, καὶ ἦσαν ἐκεῖ, καθὰ μένουν αὐταὶ ἐκεῖ, ὅπως μὲ διέταξεν ὁ Κύριος.
ἐνετείλατό μοι Κύριος. ἔπειτα, ὅπως ἐνθυμεῖσθε,
10,6 Καὶ οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ ἀπῇραν 6 ἀνεχώρησαν οἱ ἰσραηλῖται ἀπὸ τὴν Βηρώθ, 6 Κατόπιν ἐμάζευσαν τὰ πράγματά των οἱ Ἰσραηλῖται καὶ
ἐκ Βηρὼθ υἱῶν Ἰακὶμ Μισαδαΐ· τὴν περιοχὴν τῆς φυλῆς Ἰακίμ, καὶ ἀνεχώρησαν ἀπὸ τὴν Βηρώθ, ὅπου ἔμεναν οἱ ἀπόγονοι τοῦ
ἐκεῖ ἀπέθανεν Ἀαρὼν καὶ ἐτάφη κατηυθύνθησαν πρὸς Μισαδαΐ. Ἐκεῖ ἀπέθανε Ἰακίμ, πρὸς τὴν Μισαδαΐ. Εἰς τὴν περιοχὴν ἐκείνην ἀπέθανεν ὁ
ἐκεῖ, καὶ ἱεράτευσεν Ἐλεάζαρ καὶ ἐτάφη ὁ Ἀαρὼν ὁ ἀρχιερεύς. Ἀντὶ δὲ τοῦ Ἀαρὼν καὶ ἐτάφη ἐκεῖ. Καὶ ἀντ' αὐτοῦ ἔγινεν ἀρχιερεὺς ὁ υἱὸς
υἱὸς αὐτοῦ ἀντ' αὐτοῦ. Ἀαρὼν ἔγινεν ἀρχιερεὺς ὁ υἱός του, ὁ τοῦ Ἐλεάζαρ.
Ἐλεάζαρ.
10,7 Ἐκεῖθεν ἀπῇραν εἰς Γαδγὰδ 7 Ἀπὸ ἐκεῖ ἐπροχώρησαν οἱ Ἰσραηλῖται εἰς 7 Ἀπὸ ἐκεῖ ἀνεχώρησαν διὰ τὴν Γαδγὰδ καὶ ἀπὸ τὴν Γαδγὰδ διὰ
καὶ ἀπὸ Γαδγὰδ εἰς Ἐτεβαθᾶ, γῆ Γαδγὰδ καὶ ἀπὸ τὴν περιοχὴν Γαδγὰδ εἰς τὴν τὴν Ἐτεβαθᾶ, ποὺ εἶναι χώρα γνωστὴ διὰ τὰ πολλὰ νερά της.
χείμαρροι ὑδάτων. διεύθυνσιν Ἐτεβαθᾶ, εἰς περιοχὴν ὅπου
ὑπάρχουν ὕδατα καὶ χείμαρροι.
10,8 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ 8 Κατὰ τὴν ἐποχὴν δὲ ἐκείνην ἐξεχώρισεν ὁ 8 Κατὰ δὲ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἐξεχώρισεν ὁ Κύριος μεταξὺ ὅλων
διέστειλε Κύριος τὴν φυλὴν τὴν Κύριος τὴν φυλὴν Λευῒ ἀπὸ τὰς ἄλλας φυλὰς τῶν φυλῶν τὴν φυλὴν τοῦ Λευΐ, διὰ νὰ σηκώνῃ καὶ μεταφέρῃ
Λευὶ αἴρειν τὴν κιβωτὸν τῆς καὶ ὥρισε νὰ μεταφέρῃ αὐτὴ τὴν Κιβωτὸν τῆς τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης, νὰ παρίσταται ἐνώπιον τοῦ Κυρίου,
διαθήκης Κυρίου, παρεστάναι Διαθήκης τοῦ Κυρίου, νὰ παρίσταται ἐνώπιον νὰ λειτουργῇ καὶ νὰ εὐλογῇ τὸν λαὸν ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου,
ἔναντι Κυρίου, λειτουργεῖν καὶ τοῦ Κυρίου, νὰ λειτουργῇ καὶ ἐν τῷ ὀνόματι ὅπως καὶ μέχρι σήμερον.
ἐπεύχεσθαι ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου, νὰ εὐλογῇ τὸν λαόν, ὅπως γίνεται
αὐτοῦ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. μέχρι σήμερον.
10,9 Διὰ τοῦτο οὐκ ἔστι τοῖς 9 Διὰ τοῦτο δὲν ὑπάρχει μερίδιον γῆς καὶ 9 Δι' αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ δὲν ἔχουν οἱ Λευῖται κλῆρον καὶ μερίδιον

67/202
Λευίταις μερὶς καὶ κλῆρος ἐν κληρονομία εἰς τοὺς Λευΐτας μεταξὺ τῶν γῆς μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν των, τῶν ἄλλων δηλαδὴ Ἰσραηλιτῶν.
τοῖς ἀδελφοῖς αὐτῶν· Κύριος ἄλλων Ἰσραηλιτῶν, διότι αὐτὸς ὁ ἴδιος Κλῆρος καὶ περιουσία τῶν Λευιτῶν εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ὅπως

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
αὐτὸς κλῆρος αὐτοῦ, καθότι ὁ Κύριος, εἶναι ἡ κληρονομία τῆς φυλῆς Λευΐ, τοὺς τὸ ἐβεβαίωσεν Ἐκεῖνος.
εἶπεν αὐτῷ. ὅπως εἶπεν εἰς αὐτήν.
10,10 Κἀγὼ εἰστήκειν ἐν τῷ ὄρει 10 Ἐγὼ ἔμεινα εἰς τὸ ὄρος Σινὰ τεσσαράκοντα 10 Ἔμεινα δὲ τότε ἐγὼ εἰς τὸ βουνὸ ἐπὶ σαράντα ἡμέρας καὶ
τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα νύκτας καὶ σαράντα νύκτας. Καὶ ἔκαμεν ὁ Κύριος δεκτὸν τὸ αἴτημά μου καὶ
τεσσαράκοντα νύκτας, καὶ προσηυχόμην διὰ σᾶς· καὶ ὁ Κύριος ἤκουσε ἐκείνην τὴν φορὰν καὶ δεν ἠθέλησεν ὁ Κύριος νὰ σᾶς ἐξοντώσῃ.
εἰσήκουσε Κύριος ἐμοῦ καὶ ἐν τῷ τὴν πρασευχήν μου κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον
καιρῷ τούτω, καὶ οὐκ ἠθέλησε καὶ δὲν ἠθέλησε νὰ σᾶς ἐξολοθρεύσῃ.
Κύριος ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς.
10,11 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· 11 Ἀλλὰ εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς ἐμέ· Πήγαινε, 11 Καὶ εἶπε πρὸς ἑμὲ ὁ Κύριος: <Προχώρει καὶ ξεκίνησε ἐπὶ
βάδιζε, ἄπαρον ἐναντίον τοῦ ἀναχώρησε ὡς ἀρχηγὸς καὶ προπορευόμενος κεφαλῆς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καὶ ἂς εἰσέλθουν καὶ κληρονομήσουν
λαοῦ τούτου, καὶ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, καὶ ἂς εἰσέλθουν οἱ τὴν χώραν, ποὺ ὑποσχέθηκα μὲ ὅρκον εἰς τοὺς προγόνους των
εἰσπορευέσθωσαν καὶ Ἰσραηλῖται, διὰ νὰ κληρονομήσουν τὴν ὅτι θὰ τοὺς τὴν δώσω>.
κληρονομήτωσαν τὴν γῆν, ἣν χώραν, τὴν ὁποίαν μὲ ὅρκον εἰς τοὺς
ὤμοσα τοῖς πατράσιν αὐτῶν προπάτοράς των ὑπεσχέθην ἐγὼ νὰ δώσω εἰς
δοῦναι αὐτοῖς. αὐτούς.
10,12 Καὶ νῦν, Ἰσραήλ, τί Κύριος 12 Καὶ τώρα, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, τί ἄλλο ζητεῖ 12 Καὶ τώρα, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, τὶ ἄλλο ζητεῖ ἀπὸ σὲ ὁ Κύριος καὶ
ὁ Θεός σου αἰτεῖται παρὰ σοῦ, ἀπὸ σένα ὁ Θεός σου ἀντὶ ὅλων τῶν Θεός σου, παρὰ νὰ φοβᾶσαι Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ
ἀλλ' ἢ φοβεῖσθαι Κύριον τὸν εὐεργεσιῶν του, εἰμῆ μόνον νὰ φοβῆσαι τὸν βαδίζῃς εἰς ὅλους τοὺς δρόμους, ποὺ Ἐκεῖνος παραγγέλλει, καὶ
Θεόν σου καὶ πορεύεσθαι ἐν Θεόν σου, νὰ βαδίζῃς εἰς ὅλας τὰς ὁδοὺς νὰ Τὸν ἀγαπᾷς; Ζητεῖ νὰ λατρεύῃς Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ
πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ καὶ αὐτοῦ, νὰ ἀγαπᾶς καὶ νὰ λατρεύῃς Κύριον τὸν ὅλην τὴν καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου.
ἀγαπᾶν αὐτὸν καὶ λατρεύειν Θεόν σου, μὲ ὅλην σου τὴν καρδίαν καὶ μὲ
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου ἐξ ὅλης τῆς ὅλην σου τὴν ψυχήν,
καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς
ψυχῆς σου,
10,13 φυλάσσεσθαι τὰς ἐντολὰς 13 νὰ τηρῇς τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου 13 Καὶ νὰ ἐφαρμόζῃς τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ τὰ

68/202
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ τὰ καὶ τοὺς νόμους του, ὅσα ἐγὼ σήμερον σὲ προστάγματά Του, αὐτὰ ποὺ ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω σήμερον, διὰ
δικαιώματα αὐτοῦ, ὅσα ἐγὼ διατάσσω, διὰ νὰ εἶσαι ἔτσι εὐτυχής; νὰ σοῦ ἔρχωνται ὅλα καλὰ εἰς τὴν ζωήν σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ἵνα εὖ
σοι ᾗ;
10,14 Ἰδοὺ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου 14 Ἰδοὺ ὁ οὐρανὸς καὶ ὁ ὑπεράνω τοῦ γηΐνου 14 Σκέψου δὲ καὶ τὸ ἑξῆς: Ὃ οὐρανὸς καὶ ὅλον τὸ σύμπαν μὲ τὸ
ὁ οὐρανὸς καὶ ὁ οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ ἔναστρος οὐρανός, ἡ γῆ καὶ ὅλα ὅσα μεγαλεῖον καὶ τὴν λαμπρότητά του καὶ ἢ γῆ καὶ ὅλα, ὅσα
οὐρανοῦ, ἡ γῆ καὶ πάντα ὅσα ὑπάρχουν εἰς αὐτήν, ἀνήκουν εἰς τὸν Κύριον ὑπάρχουν εἷς αὐτήν, εἶναι κτῆμα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
ἐστὶν ἐν αὐτῇ· καὶ Θεόν σου.
10,15 πλὴν τοὺς πατέρας ὑμῶν 15 Ἐν τούτοις ἀπὸ ὅλους τοὺς ἐν τῇ γῇ λαοὺς 15 Καὶ ὅμως ἐξεχώρισεν ὁ Κύριος τοὺς πατέρας σας, διὰ νὰ τοὺς
προείλετο Κύριος ἀγαπᾶν ἐξέλεξεν ὁ Κύριος τοὺς προγόνους σας νὰ ἀγαπᾷ ἰδιαιτέρως, καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτοὺς ἐδιάλεξε καὶ σᾶς, ποὺ
αὐτούς, καὶ ἐξελέξατο τὸ τοὺς ἀγαπᾷ καὶ τοὺς προστατεύῃ ἰδιαιτέρως εἶσθε οἱ ἀπόγονοι ἐκείνων· καὶ σᾶς εὐνόησε περισσότερον ἀπὸ
σπέρμα αὐτῶν μετ' αὐτοὺς ὑμᾶς καὶ ἔπειτα ἀπὸ αὐτοὺς ἐξέλεξε τοὺς ὅλα τὰ ἔθνη τώρα, ποὺ σᾶς ὁδηγεῖ εἰς τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας.
παρὰ πάντα τὰ ἔθνη κατὰ τὴν ἀπογόνους των, δηλαδὴ σᾶς, ἀνάμεσα ἀπὸ
ἡμέραν ταύτην. ὅλα τὰ ἔθνη κατὰ τοὺς χρόνους τούτους.
10,16 Καὶ περιτεμεῖσθε τὴν 16 Ἀπέναντι λοιπὸν τῶν δωρεῶν αὐτῶν τοῦ 16 Ἔχετε ὑποχρέωσιν λοιπὸν νὰ περικόψετε τὴν σκληροκαρδίαν
σκληροκαρδίαν ὑμῶν καὶ τὸν Θεοῦ πρέπει καὶ σεῖς νὰ περικόψετε καὶ νὰ σας καὶ νὰ μὴ παρουσιασθῆτε ποτὲ πλέον σκληροτράχηλοι καὶ
τράχηλον ὑμῶν οὐ σκληρυνεῖτε πετάξετε ἀπὸ ἐπάνω σας τὴν σκληρότητα καὶ ἀνυπάκουοι ἐνώπιόν Του.
ἔτι· ἀνυπακοὴν τῆς καρδίας σας καὶ νὰ μὴ
κρατῆτε σκληρὸν καὶ ἄκαμπτον τὸν τράχηλόν
σας ἀπέναντι τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου.
10,17 ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν 17 Διότι Κύριος ὁ Θεός σας, αὐτὸς εἶναι ὁ 17 Διότι ὁ Κύριος καὶ Θεός σας, Αὐτὸς καὶ μόνον εἶναι ὁ Θεὸς
οὗτος Θεὸς τῶν θεῶν καὶ Κύριος ἀληθινὸς Θεός, Θεὸς τῶν θεῶν καὶ Κύριος τῶν τῶν θεῶν καὶ ὁ Κύριος τῶν κυρίων, ὁ Θεὸς ὁ μέγας καὶ
τῶν κυρίων, ὁ Θεὸς ὁ μέγας καὶ κυρίων, ὁ Θεὸς ὁ μέγας, ὁ ἰσχυρὸς καὶ παντοδύναμος καὶ φοβερός, ποὺ δὲν ἐπηρεάζεται ἀπὸ ὑψηλὰ
ἰσχυρὸς καὶ φοβερός, ὅστις οὐ φοβερός, ὁ ὁποῖος δὲν καταπλήσσεται ἀπὸ πρόσωπα καὶ δὲν δωροδοκεῖται.
θαυμάζει πρόσωπον, οὐδ' οὐ μὴ πρόσωπα, ὅσον ἔξοχα καὶ ἂν εἶναι αὐτά, καὶ
λάβῃ δῶρον, δὲν θὰ δελεασθῇ μὲ δῶρα, ὥστε νὰ μὴ κρίνῃ
δικαίως.

69/202
10,18 ποιῶν κρίσιν προσηλύτω 18 Εἶναι Θεὸς δίκαιος, ὁ ὁποῖος κρίνει δικαίως 18 Εἶναι ἀπολύτως δίκαιος καὶ ἀποδίδει δικαιοσύνην εἰς τὸν
καὶ ὀρφανῷ καὶ χήρᾳ, καὶ καὶ ἀποδίδει τὸ δίκαιον εἰς τὸν ξένον, εἰς τὸ προσήλυτον καὶ εἰς τὸ ὀρφανὸν καὶ εἰς τὴν χήραν. Ἀγαπᾷ δὲ τὸν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀγαπᾷ τὸν προσήλυτον δοῦναι ὀρφανόν, εἰς τὴν χήραν, καὶ ἀγαπᾶ τὸν ξένον, ξένον, ποὺ διαμένει μαζί σας καὶ σέβεται τὴν θρησκείαν σας,
αὐτῷ ἄρτον καὶ ἱμάτιον. ὥστε νὰ δίδῃ καὶ εἰς αὐτὸν ἄρτον καὶ ἔνδυμα. καὶ φροντίζει νὰ τοῦ χαρίζῃ τροφὴν καὶ ἔνδυμα.
10,19 Καὶ ἀγαπήσετε τὸν 19 Καὶ σεῖς πρέπει νὰ ἀγαπήσετε τὸν ξένον, 19 Καὶ πρέπει νὰ ἀγαπήσετε καὶ σεῖς κάθε ξένον καὶ πάροικον,
προσήλυτον· προσήλυτοι γὰρ διότι κάποτε, ἐκεῖ εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὑπήρξατε διότι ἐζήσατε ὡς πάροικοι καὶ ξένοι εἰς τὴν χώραν τῆς
ἦτε ἐν γῇ Αἰγύπτῳ. καὶ σεῖς ξένοι. Αἰγύπτου.
10,20 Κύριον τὸν Θεόν σου 20 Κύριον τὸν Θεόν σου μόνον αὐτὸν νὰ 20 Πρέπει νὰ φοβᾶσαι Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ λατρεύῃς
φοβηθῆσῃ καὶ αὐτῷ λατρεύσεις φοβῆσαι καὶ αὐτὸν νὰ λατρεύῃς καὶ εἰς αὐτὸν Αὐτὸν καὶ μόνον· καὶ νὰ εἶσαι προσκολλημένος εἰς Αὐτὸν καὶ
καὶ πρὸς αὐτὸν κολληθήσῃ καὶ θὰ προσκολληθῇς καὶ εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ θὰ νὰ ὁρκίζεσαι μόνον εἰς τὸ ὄνομά Του καὶ ὄχι εἰς τὸ ὄνομα
ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ὀμῇ· ὁρκίζεσαι. κάποιου ἅλλου θεοῦ.
10,21 οὗτος καύχημά σου καὶ 21 Αὐτὸς ὁ Θεός σου θὰ εἶναι τὸ καύχημά σου, 21 Αὐτὸς νὰ εἶναι τὸ καύχημά σου καὶ Αὐτὸς νὰ εἶναι ὁ Θεός
οὗτος Θεός σου, ὅστις ἐποίησεν ὁ ὁποῖος ἐπραγματοποίησεν εἰς σὲ τὰ μεγάλα σου. Αὐτὸς ποὺ ἔκανε διὰ σὲ αὐτὰ τὰ μεγάλα καὶ ἔνδοξα ἔργα,
ἐν σοὶ τὰ μεγάλα καὶ τὰ ἔνδοξα καὶ ἔνδοξα αὐτά, τὰ ὁποῖα εἶδον τὰ μάτια σου. ποὺ εἶδαν τὰ μάτιά σου.
ταῦτα, ἃ εἴδοσαν οἱ ὀφθαλμοί
σου.
10,22 Ἐν ἑβδομήκοντα ψυχαῖς 22 Ἐνθυμήσου, ὅτι ἑβδομήκοντα ἦσαν ὅλοι - 22 Σκέψου ὅτι, ὅταν κατέβηκαν οἱ πρόγονοί σου εἰς τὴν
κατέβησαν οἱ πατέρες σου εἰς ὅλοι οἱ, πρόγονοί σου, ὁ Ἰακὼβ μὲ τοὺς Αἴγυπτον, δὲν ἦσαν παρὰ ἑβδομῆντα ψυχαί. Τώρα ὅμως σὲ
Αἴγυπτον, νυνὶ δὲ ἐποίησέ σε ἀπογόνους του, οἱ ὁποῖοι κατέβησαν ἀπὸ τὴν ἔκανε Κύριος ὁ Θεός σου λαὸν πολυάριθμον σὰν τὰ ἄστρα τοῦ
Κύριος ὁ Θεός σου ὡσεὶ τὰ Χαναάν εἰς τὴν Αἴγυπτον. Τώρα δὲ ὁ Κύριος οὐρανοῦ.
ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει. σᾶς ἐπλήθυνε τόσον πολύ, ὥστε κατὰ τὸν
ἀριθμὸν νὰ εἶσθε ὅσα εἶναι τὰ ἄστρα τοῦ
οὐρανοῦ.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 11ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

70/202
11,1 Καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Πρέπει, λοιπόν, νὰ ἀγαπήσῃς Κύριον τὸν Πρέπει λοιπὸν νὰ ἀγαπήσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ
Θεόν σου καὶ φυλάξῃ τὰ Θεόν σου καὶ νὰ τηρήσῃς ὅσα σοῦ ζητεῖ νὰ τηρήσῃς ὅσα ζητεῖ νὰ φυλάξῃς, τοὺς νόμους Του, τὰς ἐντολάς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
φυλάγματα αὐτοῦ καὶ τὰ φυλάξῃς, δηλαδὴ τοὺς νόμους του, τὰς Του καὶ τὰ προστάγματά Του καθ' ὅλον τὸ διάστημα τῆς ζωῆς
δικαιώματα αὐτοῦ καὶ τὰς ἐντολάς του καὶ τὰς διατάξεις του, ὅλας τὰς σου.
ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ τὰς κρίσεις ἡμέρας τῆς ζωῆς σου.
αὐτοῦ πάσας τὰς ἡμέρας.
11,2 Καὶ γνώσεσθε σήμερον, ὅτι 2 Σᾶς καλῶ σήμερον νὰ κατανοήσετε τὰς 2 Καὶ πρέπει νὰ καταλάβετε τώρα τὴν ὑποχρέωσιν αὐτὴν τῆς
οὐχὶ τὰ παιδία ὑμῶν, ὅσοι οὐκ δωρεὰς τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἀπευθύνομαι εἰς τὰ ἐμπράκτου ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸν σεῖς οἱ ἴδιοι· διότι σεῖς, καὶ
οἴδασιν οὐδὲ εἴδοσαν τὴν παιδιά σας, τὰ ὁποῖα δὲν ἐγνώρισαν καὶ οὔτε ὄχι τὰ παιδιά σας, εἶσθε ἐκεῖνοι, ποὺ ἔχετε πεῖραν τῆς
παιδείαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου εἶδον τὴν στοργικὴν καὶ παιδαγωγικὴν προστασίας τοῦ Θεοῦ σας. Τὰ παιδιά σας δὲν γνωρίζουν, οὔτε
καὶ τὰ μεγαλεῖα αὐτοῦ καὶ τὴν φροντίδα τοῦ Κυρίου διὰ σᾶς, τὰ μεγάλα του εἶδαν τὸν θαυμαστὸν τρόπον, μὲ τὸν ὁποῖον σᾶς
χεῖρα τὴν κραταιὰν καὶ τὸν ἔργα, τὴν παντοδύναμον δεξιάν του, ἐπαιδαγώγησεν ὁ Κύριος καὶ Θεός σας, καὶ τὰ ἔνδοξα
βραχίονα τὸν ὑψηλὸν τὴν μεγαλειώδη δύναμίν του, κατορθώματά Του καὶ τὸ παντοδύναμον χέρι Του καὶ τὴν
ἀκατανίκητον δύναμίν Του.
11,3 καὶ τὰ σημεῖα αὐτοῦ καὶ τὰ 3 τὰ σημάδια τῆς παντοδυνάμου παρουσίας 3 Οὔτε εἶδαν τὰ σημεῖα, τὰ ἐκπληκτικὰ ἐκεῖνα δείγματα τῆς
τέρατα αὐτοῦ, ὅσα ἐποίησεν ἐν του καὶ τὰ καταπληκτικὰ θαύματα, ὅσα δυνάμεώς Του καὶ τὰ φοβερὰ ἔργα Του, τὰ ὁποῖα ἔκανε μέσα
μέσῳ Αἰγύπτου Φαραὼ βασιλεῖ ἔκαμε εἰς ὅλην τὴν Αἴγυπτον, ἐναντίον τοῦ εἰς τὴν Αἴγυπτον, ἐμπρὸς εἰς τὸν Φαραώ, τὸν βασιλέα τῆς
Αἰγύπτου καὶ πάσῃ τῇ γῇ αὐτοῦ, Φαραὼ καὶ ἐναντίον ὅλης τῆς χώρας του, Αἰγύπτου, καὶ εἰς ὅλην τὴν χώραν του.
11,4 καὶ ὅσα ἐποίησε τὴν 4 ὅσα ἔκαμε ἐναντίον τῆς στρατιωτικῆς 4 Δὲν εἶδαν καὶ αὐτὰ ποὺ ἔκανε εἰς τὴν πολεμικὴν δύναμιν τῶν
δύναμιν τῶν Αἰγυπτίων, τὰ δυνάμεως τῶν Αἰγυπτίων, τῶν πολεμικῶν Αἰγυπτίων, εἰς τὰ ἅρματά των καὶ τὸ ἱππικόν των καὶ τοὺς
ἅρματα αὐτῶν καὶ τὴν ἵππον ἁρμάτων, τοῦ ἱππικοῦ των, ἐναντίον ὅλης τῆς πολεμιστάς των, πῶς δηλαδὴ ἐπλημμύρισε καὶ πάλιν ἐμπρὸς
αὐτῶν, καὶ τὴν δύναμιν αὐτῶν, ἰσχυρᾶς δυνάμεώς των, πῶς, δηλαδή, τὸ ὕδωρ τῶν τὸ νερὸ τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, ἐνῶ αὐτοὶ σᾶς
ὡς ἐπέκλυσε τὸ ὕδωρ τῆς τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης κατεπλημμύρησεν κατεδίωκαν καὶ εἰσῆλθαν ἀπὸ πίσω σας εἰς τὴν θάλασσαν καὶ
θαλάσσης τῆς ἐρυθρᾶς ἐπὶ ἐναντίον αὐτῶν, τότε ποὺ σᾶς κατεδίωκον ἔτσι τοὺς κατέστρεψε, πρᾶγμα ποὺ φαίνεται μέχρι σήμερον.
προσώπου αὐτῶν κατὰ πόδας, καὶ τοὺς κατέστρεψεν ὁ Κύριος,
καταδιωκόντων αὐτῶν ἐκ τῶν ὅπως καὶ μέχρι σήμερον τὸ βλέπει κανείς.
ὀπίσω ὑμῶν καὶ ἀπώλεσεν

71/202
αὐτοὺς Κύριος ἕως τῆς σήμερον
ἡμέρας,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
11,5 καὶ ὅσα ἐποίησεν ὑμῖν ἐν τῇ 5 Ὁμιλῶ πρὸς σᾶς, διὰ νὰ ἐνθυμηθῆτε πόσα 5 Δὲν εἶδαν ἐπίσης τὰ παιδιά σας καὶ αὐτά, ποὺ ἔκανε ὁ Θεὸς
ἐρήμῳ, ἕως ἤλθετε εἰς τὸν τόπον ἄλλα θαύματα ἔκαμε πρὸς χάριν σας ὁ Θεός, διὰ σᾶς εἰς τὴν ἔρημον, ἕως ὅτου ἔλθετε εἰς αὐτὸν τὸν τόπον,
τοῦτον, εἰς τὴν ἔρημον, μέχρις ὅτου ἤλθατε εἰς τὸν
τόπον τοῦτον.
11,6 καὶ ὅσα ἐποίησε τῷ Δαθὰν 6 Ὅσα ἔκαμε ἐναντίον τοῦ Δαθὰν καὶ τοῦ 6 καὶ ὅσα ἔκανε εἰς τὸν Δαθὰν καὶ τὸν Ἀβειρών, τοὺς υἱοὺς τοῦ
καὶ Ἀβειρὼν υἱοὺς Ἑλιάβ υἱοῦ Ἀβειρών, οἱ ὁποῖοι ἦσαν υἱοὶ τοῦ Ἐλιάβ, υἱοῦ Ἐλιάβ, ποὺ ἦτο υἱὸς τοῦ Ρουβήν, πῶς δηλαδὴ ἄνοιξε ἡ γῆ τὸ
Ρουβήν, οὓς ἀνοίξασα ἡ γῆ τὸ τοῦ Ρουβήν, τοὺς ὁποίους ἤνοιξεν ἡ γῆ τὸ στόμα της καὶ τοὺς κατέπιε μαζὶ μὲ τὰς οἰκογενείας των καὶ
στόμα αὐτῆς κατέπιεν αὐτοὺς στόμα της καὶ κατέπιεν αὐτοὺς καὶ τὰς τὰς σκηνάς των καὶ μὲ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά των ἐμπρὸς εἰς
καὶ τοὺς οἴκους αὐτῶν καὶ τὰς οἰκογενείας των καὶ τὰς σκηνάς των καὶ ὅλα ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας.
σκηνὰς αὐτῶν καὶ πᾶσαν αὐτῶν τὰ ὑπάρχοντά των, ἐν μέσῳ ὅλου τοῦ
τὴν ὑπόστασιν τὴν μετ' αὐτῶν ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
ἐν μέσῳ παντὸς Ἰσραήλ,
11,7 ὅτι οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν 7 Εἴδατε, μὲ τὰ ἴδια σας τὰ μάτια, ὅλα τὰ 7 Ὅλα αὐτὰ τὰ μεγάλα καὶ ἐκπληκτικὰ ἔργα τοῦ Κυρίου, ποὺ
ἑώρακαν πάντα τὰ ἔργα Κυρίου μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ἔργα τοῦ Κυρίου, ὅσα ἔκανε μέχρι σήμερον ἐμπρός σας, τὰ ἔχουν ἰδεῖ τὰ δικά σας
τὰ μεγάλα, ὅσα ἐποίησεν ἐν ἔκαμεν ὁ Θεὸς μέχρις σήμερον ἐνώπιόν σας. μάτια.
ὑμῖν σήμερον.
11,8 Καὶ φυλάξεσθε πάσας τὰς 8 Φυλάξατε, λοιπόν, ὅλας τὰς ἐντολάς του, 8 Πρέπει ἑπομένως νὰ τηρήσετε ὅλας τὰς ἐντολάς του, ὅσας
ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσας ἐγὼ τὰς ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς παραγγέλλω, σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, διὰ νὰ ζῆτε καὶ
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ἵνα διὰ νὰ ζῆτε καὶ πληθυνθῆτε, διὰ νὰ εἰσέλθετε πολλαπλασιασθῆτε καὶ νὰ εἰσέλθετε καὶ κληρονομήσετε τὴν
ζῆτε καὶ πολυπλασιασθῆτε καὶ καὶ καταλάβετε ὡς ἰδικήν σας τὴν γῆν τῆς χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν περνᾶτε ἤδη τὸν Ἰορδάνην διὰ νὰ τὴν
εἰσελθόντες κληρονομήσετε τὴν Ἐπαγγελίας, πρὸς τὴν ὁποίαν διαβαίνετε κληρονομήσετε.
γῆν, εἰς ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν τώρα τὸν Ἰορδάνην ποταμόν, διὰ νὰ γίνετε
Ἰορδάνην ἐκεῖ κληρονομῆσαι κύριοι αὐτῆς.
αὐτήν,
11,9 ἵνα μακροημερεύσητε ἐπὶ 9 Συμμορφωθῆτε πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, 9 Καὶ ἔτσι θὰ ζῆτε ἐπὶ πολλὰ χρόνια εἰς τὴν χώραν, ποὺ

72/202
τῆς γῆς, ἧς ὤμοσε Κύριος τοῖς διὰ νὰ ζήσετε πολλὰς ἡμέρας εἰς τὴν χώραν, ὑπεσχέθη ὁ Κύριος μὲ ὅρκον εἰς τοὺς προγόνους σας ὅτι θὰ
πατράσιν ὑμῶν δοῦναι αὐτοῖς τὴν ὁποίαν μὲ ὅρκον ὑπεσχέθη νὰ τὴν δώσῃ ὁ τὴν χαρίσῃ εἰς αὐτοὺς καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους των μετὰ ἀπὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ τῷ σπέρματι αὐτῶν μετ' Κύριος εἰς τοὺς προπάτοράς σας καὶ ἔπειτα αὐτούς, χώραν ὅπου τρέχει γάλα καὶ μέλι.
αὐτούς, γῆν ρέουσαν γάλα καὶ ἀπὸ αὐτοὺς εἰς σᾶς, τοὺς ἀπογόνους των, τὴν
μέλι· γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, τὴν ρέουσαν γάλα καὶ
μέλι.
11,10 ἔστι γὰρ ἡ γῆ, εἰς ἣν 10 Εἶναι δὲ ἡ χώρα, πρὸς τὴν ὁποίαν βαδίζετε 10 Διότι ἡ χώρα, εἷς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν
εἰσπορεύῃ ἐκεῖ κληρονομῆσαι διὰ νὰ τὴν κληρονομήσετε, ὄχι ὅπως εἶναι ἡ κληρονομήσῃς, δεν εἶναι σὰν τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, ἀπὸ
αὐτήν, οὐχ ὥσπερ γῆ Αἰγύπτου χώρα τῆς Αἰγύπτου, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ὅπου ἐβγήκατε ἐλεύθεροι. Ἐκεῖ ὅταν σπείρουν κάποιον
ἐστίν, ὅθεν ἐκπεπόρευσθε ἐξήλθατε. Ἐκεῖ ὅταν ρίπτουν τὸν σπόρον, σπόρον, πρέπει ἀπαραιτήτως καὶ νὰ ποτίζουν, σὰν νὰ εἶναι
ἐκεῖθεν, ὅταν σπείρωσι τὸν ποτίζουν τὴν γῆν, ὡς ἐὰν εἶναι λαχανόκηπος, λαχανόκηπος, καὶ ἔτσι νὰ ταλαιπωροῦν ἰδιαιτέρως τὰ πόδια
σπόρον καὶ ποτίζωσι τοῖς ποσὶν μὲ ποτιστικὰ μέσα, ποὺ τὰ κινοῦν μὲ τὰ πόδια των κατὰ τὸ πότισμα.
αὐτῶν ὡσεὶ κῆπον λαχονείας· των.
11,11 ἡ δὲ γῆ, εἰς ἣν εἰσπορεύῃ 11 Ἐνῶ ἡ χώρα, εἰς τὴν ὁποίαν σεῖς 11 Ἡ χώρα ὅμως, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν
ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν, γῆ πορεύεσθε διὰ νὰ τὴν καταλάβετε ὡς κληρονομήσῃς, εἶναι χώρα καὶ ὀρεινὴ καὶ πεδινή. Πίνει δὲ μὲ
ὀρεινὴ καὶ πεδεινή, ἐκ τοῦ ὑετοῦ ἰδιοκτησίαν σας, εἶναι χώρα ὀρεινὴ καὶ πεδινή, ἀφθονίαν ἀπὸ τὸ νερὸ τῆς βροχῆς τοῦ οὐρανοῦ καὶ ποτίζεται.
του οὐρανοῦ πίεται ὕδωρ ποτίζεται δὲ καὶ χορταίνει ἀπὸ τὸ νερὸ τῆς
βροχῆς ποὺ ἔρχεται ἐκ τοῦ οὐρανοῦ.
11,12 γῆ, ἣν Κύριος ὁ Θεός σου 12 Εἶναι χώρα, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός σου 12 Εἶναι χώρα, ποὺ τὴν προσέχει καὶ τὴν φροντίζει συνεχῶς
ἐπισκοπεῖται αὐτὴν διαπαντός, ἐπιβλέπει πάντοτε καὶ ἐπιμελεῖται, ἐπὶ τῆς Κύριος ὁ Θεός σου. Τὰ μάτια τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ σου εἶναι
οἱ ὀφθαλμοὶ Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὁποίας οἱ ὀφθαλμοὶ τοῦ Κυρίου μὲ στοργὴν διαρκῶς ἐπάνω της ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τοῦ χρόνου καὶ μέχρι τοῦ
σου ἐπ' αὐτῆς ἀπ' ἀρχῆς τοῦ ἐπιβλέπουν ἀπὸ τὴν ἀρχὴν ἕως τὸ τέλος τέλους τοῦ χρόνου, καθ' ὅλας τὰς ἐποχάς. Εἰς Ἐκεῖνον δηλαδὴ
ἐνιαυτοῦ καὶ ἕως συντελείας τοῦ ἑκάστου ἔτους. ὀφείλεται πρὸ πάντων ἡ εὐφορία της.
ἐνιαυτοῦ.
11,13 Ἐὰν δὲ ἀκοῇ ἀκούσητε 13 Ἐάν, λοιπόν, ἀκούσετε καὶ ὑπακούσετε εἰς 13 Ἐὰν λοιπὸν ὑπακούσετε μὲ ὅλην σας τὴν ψυχὴν εἰς τὰς
πάσας τὰς ἐντολάς, ἃς ἐγὼ πάσας τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας ἐγὼ σήμερον ἐντολάς, τὰς ὁποίας σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, δηλαδὴ
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, σᾶς δίδω, δηλαδὴ νὰ ἀγαπᾶτε Κύριον τὸν νὰ ἀγαπᾷς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ τὸν λατρεύῃς μὲ ὅλην

73/202
ἀγαπᾶν Κύριον τὸν Θεόν σου Θεόν σας καὶ αὐτὸν νὰ λατρεύετε μὲ ὅλην σας τὴν καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου,
καὶ λατρεύειν αὐτῷ ἐξ ὅλης τῆς τὴν καρδίαν καὶ μὲ ὅλην σας τὴν διάνοιαν,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς
ψυχῆς σου,
11,14 καὶ δώσει τὸν ὑετὸν τῇ γῇ 14 Ὁ Θεὸς θὰ στέλλῃ (ποτιστικήν) βροχὴν εἰς 14 τότε καὶ ὁ Θεὸς θὰ ρίχνῃ τὴν βροχὴν εἰς τὴν χώραν σου,
σου καθ' ὥραν πρώϊμον καὶ τὴν γῆν σας, πρώϊμον καὶ ὄψιμον, εἰς τὸν ἀκριβῶς εἰς τὸν καιρὸν ποὺ χρειάζεται, πρώϊμον καὶ ὄψιμον.
ὄψιμον, καὶ εἰσοίσεις τὸν σῖτόν κατάλληλον καιρόν, καὶ θὰ συγκομίζετε τὸ Καὶ θὰ μαζεύῃς τὸ σιτάρι σου καὶ τὸ κρασί σου καὶ τὸ λάδι σου.
σου καὶ τὸν οἶνόν σου καὶ τὸ σιτάρι σας, τὸν οἶνον σας καὶ τὸ ἔλαιόν σας.
ἔλαιόν σου·
11,15 καὶ δώσει χορτάσματα ἐν 15 Θὰ δίδῃ ἐπίσης ὁ Θεὸς πλούσια χόρτα εἰς 15 Θὰ φροντίσῃ ἐπίσης ὁ Θεὸς νὰ φυτρώνῃ ἄφθονο χορτάρι εἰς
τοῖς ἀγροῖς σου τοῖς κτήνεσί σου· τοὺς ἀγρούς σας, ἄφθονον βοσκὴν διὰ τὰ ζῶα τὰ χωράφια σου, διὰ νὰ βόσκουν τὰ ζῶα σου.
σας.
11,16 καὶ φαγὼν καὶ ἐμπλησθεὶς 16 Ὅταν ὅμως φάγετε καὶ χορτασθῆτε, 16 Ὅταν ὅμως φάγῃς καὶ χορτάσῃς, πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν
πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ πλατυνθῇ ἡ προσέχετε εἰς τὸν ἑαυτόν σας, μήπως τυχὸν σου, μήπως φουσκώσῃ καὶ ὑπερηφανευθῇ ἡ καρδιά σου καὶ
καρδία σου καὶ παραβῆτε καὶ ἀνοίξῃ εἰς τὰ ὑλικὰ διάπλατα ἡ καρδιά σας παραβῆτε τὴν συμφωνίαν σας μὲ τὸν Κύριον καὶ λατρεύσετε
λατρεύσητε θεοῖς ἐτέροις καὶ καὶ δελεαζόμενοι ἀπὸ τὰς τέρψεις παραβῆτε ἄλλους θεοὺς καὶ τοὺς προσκυνήσετε.
προσκυνήσητε αὐτοῖς, τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου καὶ λατρεύσετε ἄλλους
θεοὺς καὶ προσκυνήσετε αὐτούς,
11,17 καὶ θυμωθεὶς ὀργῇ Κύριος 17 Ὁπότε θὰ ὀργισθῇ ὁ Κύριος ἐναντίον σας 17 Ἂν γίνῃ τοῦτο, θὰ ὀργισθῇ πολὺ ἐναντίον σας ὁ Κύριος. Καὶ
ἐφ' ὑμῖν καὶ συσχῇ τὸν οὐρανόν, καὶ θὰ κλείσῃ τὸν οὐρανόν. Καὶ τότε δὲν θὰ θὰ κλείσῃ τὸν οὐρανὸν καὶ δὲν θὰ πέφτῃ βροχὴ καὶ δεν θὰ
καὶ οὐκ ἔσται ὑετός, καὶ ἡ γῆ οὐ πέσῃ βροχὴ εἰς τὴν γῆν καὶ ἡ χώρα δὲν θὰ δίδῃ ἡ γῆ τὰ γεννήματά της καὶ ἔτσι θὰ ἑξαφανισθῆτε πολὺ
δώσει τὸν καρπὸν αὐτῆς, καὶ δώσῃ τοὺς καρπούς της καὶ σεῖς θὰ γρήγορα ἀπὸ τὴν ὡραίαν καὶ εὔφορον χώραν, ποὺ σᾶς
ἀπολεῖσθε ἐν τάχει ἀπὸ τῆς γῆς καταστραφῆτε ἀμέσως ἀπὸ τὸ πρόσωπον τῆς ἐχάρισεν ὁ Κύριος.
τῆς ἀγαθῆς, ἧς Κύριος ἔδωκεν εὐφόρου καὶ πλουσίας γῆς, τὴν ὁποίαν σᾶς
ὑμῖν. ἔδωκεν ὁ Κύριος.
11,18 Καὶ ἐμβαλεῖτε τὰ ρήματα 18 Βάλετε τὰ λόγια αὐτὰ εἰς τὴν διάνοιάν σας 18 Προσέχετε λοιπὸν καὶ βάλετε τὰ λόγια αὐτὰ μέσα εἰς τὴν
ταῦτα εἰς τὴν καρδίαν ὑμῶν καὶ καὶ εἰς τὴν καρδίαν σας, δέσατέ τα, ὡς καρδιά σας καὶ εἰς τὴν ψυχήν σας καὶ νὰ τὰ δέσετε εἰς τὰ χέρια

74/202
εἰς τὴν ψυχὴν ὑμῶν· καὶ σημεῖον Θεοῦ, εἰς τὰ χέρια σας, διὰ νὰ εἶναι σας σὰν σημάδι, ὥστε νὰ εἶναι σταθερὰ ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια
ἀφάψετε αὐτὰ εἰς σημεῖον ἐπὶ πάντοτε σταθερὰ ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σας. σας, διὰ νὰ τὰ βλέπετε πάντοτε.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τῆς χειρὸς ὑμῶν, καὶ ἔσται
ἀσάλευτον πρὸ ὀφθαλμῶν
ὑμῶν·
11,19 καὶ διδάξετε αὐτὰ τὰ τέκνα 19 Αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ τὰ 19 Καὶ νὰ τὰ διδάξετε εἰς τὰ παιδιά σας, ὥστε νὰ τὰ λέγουν καὶ
ὑμῶν λαλεῖν ἐν αὐτοῖς διδάξετε εἰς τὰ παιδιά σας, διὰ νὰ συνομιλοῦν ὅταν κάθωνται εἰς τὸ σπίτι καὶ ὅταν βαδίζουν εἰς τὸν δρόμον
καθημένους ἐν οἴκῳ καὶ γύρω ἀπὸ αὐτά, ὅταν κάθωνται εἰς τὸ σπίτι, καὶ ὅταν πρόκειται νὰ κοιμηθοῦν καὶ ὅταν ξυπνοῦν.
πορευομένους ἐν ὁδῷ καὶ ὅταν περιπατοῦν εἰς τὸν δρόμον, ὅταν
καθεύδοντας καὶ ἑτοιμάζωνται νὰ κοιμηθοῦν καὶ ὅταν
διανισταμένους. σηκώνωνται ἀπὸ τὸν ὕπνον.
11,20 Καὶ γράψετε αὐτὰ ἐπὶ τὰς 20 Θὰ γράψετε αὐτὰ εἰς τοὺς παραστάτας τῆς 20 Νὰ τὰ γράψετε ἐπίσης ἐπάνω εἰς τοὺς παραστάτας τῶν
φλιὰς τῶν οἰκιῶν ὑμῶν καὶ τῶν θύρας τῶν οἰκιῶν σας καὶ εἰς ὅλας τὰς θύρας σπιτιῶν καὶ τῶν αὐλοθυρῶν σας.
πυλῶν ὑμῶν, σας.
11,21 ἵνα μακροημερεύσητε καὶ 21 Θὰ τηρήσετε ὅλα αὐτὰ διὰ νὰ 21 Ἔτσι θὰ ζήσετε πολλὰ χρόνια καὶ θὰ εἶναι αἱ ἡμέραι τῶν
αἱ ἡμέραι τῶν υἱῶν ὑμῶν ἐπὶ τῆς μακροημερεύσετε σεῖς οἱ ἴδιο, καὶ διὰ νὰ ἀπογόνων σας εἰς τὴν χώραν, ποὺ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον ὁ
γῆς, ἧς ὤμοσε Κύριος τοῖς γίνουν πολλαὶ καὶ μακραὶ αἱ ἡμέραι τῶν Κύριος εἰς τοὺς προγόνους σας ὅτι θὰ τοὺς τὴν χαρίσῃ, τόσον
πατράσιν ὑμῶν δοῦναι αὐτοῖς, παιδιῶν σας ἐπάνω εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν πολλαὶ καὶ ἀτελείωτοι, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι καὶ αἱ ἡμέραι τοῦ
καθὼς αἱ ἡμέραι τοῦ οὐρανοῦ ὡρκίσθη ὁ Κύριος εἰς τοὺς προπάτοράς σας νὰ οὐρανοῦ ἐπάνω ἀπὸ τὴν γῆν.
ἐπὶ τῆς γῆς. τοὺς τὴν δώσῃ, νὰ γίνουν ὅσαι αἱ ἡμέραι τοῦ
οὐρανοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, νὰ διαρκέσουν μέχρι
τέλους τοῦ κόσμου.
11,22 Καὶ ἔσται ἐὰν ἀκοῇ 22 Ἐὰν μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὴν ψυχήν σας 22 Καὶ ὅταν ὑπακούσετε μὲ ὅλην σας τὴν ψυχὴν εἰς ὅλας
ἀκούσητε πάσας τὰς ἐντολὰς ὑπακούσετε εἰς ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς, τὰς αὐτὰς τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον
ταύτας, ἃς ἐγὼ ἐντέλλομοί σοι ὁποίας ἐγὼ σᾶς δίδω διὰ νὰ τηρήσετε, ἐὰν νὰ τηρῆτε, δηλαδὴ νὰ ἀγαπᾶτε Κύριον τὸν Θεόν μας καὶ νὰ
σήμερον ποιεῖν, ἀγαπᾶν Κύριον δηλαδὴ ἀγαπᾶτε Κύριον τὸν Θεόν σας καὶ ἀκολουθῆτε τοὺς δρόμους, ποὺ Ἐκεῖνος ὑποδεικνύει, καὶ νὰ
τὸν Θεὸν ἡμῶν καὶ πορεύεσθαι βαδίζετε εἰς τὸν δρόμον τῶν ἐντολῶν του καὶ εἶσθε προσκολλημένοι εἰς Αὐτόν,

75/202
ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ καὶ εἶσθε προσκολλημμένοι μὲ πίστιν εἰς αὐτόν,
προσκολλᾶσθαι αὐτῷ,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
11,23 καὶ ἐκβαλεῖ Κύριος πάντα 23 τότε ὁ Κύριος θὰ ἐκδιώξῃ ἀπὸ ἐμπρός σας 23 θὰ ξερριζώσῃ καὶ θὰ βγάλῃ ἀπὸ ἐμπρός σας ὁ Κύριος ὅλα
τὰ ἔθνη ταῦτα ἀπὸ προσώπου ὅλα τὰ ἐχθρικὰ πρὸς σᾶς εἰδωλολατρικὰ ἔθνη αὐτὰ τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη. Καὶ θὰ κληρονομήσετε σεῖς
ὑμῶν, καὶ κληρονομήσετε ἔθνη καὶ θὰ κληρονομήσετε σεῖς τὴν χώραν αὐτά, ποὺ τὰ κατεῖχαν ἔθνη πολὺ μεγαλύτερα καὶ δυνατώτερα
μεγάλα καὶ ἰσχυρὰ μᾶλλον ἢ καὶ τὰ ἀγαθὰ ἐθνῶν πολὺ μεγαλυτέρων καὶ ἀπὸ σᾶς.
ὑμεῖς. ἰσχυρότερων ἀπὸ σᾶς.
11,24 Πάντα τὸν τόπον, οὗ ἐὰν 24 Κάθε τόπος, τὸν ὁποῖον θὰ πατήσουν τὰ 24 Κάθε τόπος, ὅπου θὰ πατήσουν τὰ πόδια σας, θὰ εἶναι
πατήσῃ τὸ ἴχνος τοῦ ποδὸς πόδια σας θὰ εἶναι ἰδικός σας. Ἀπὸ τὴν ἰδικός σας. Ἀπὸ τὴν ἔρημον, ποὺ εἶναι πρὸς νότον (- ἔρημος τοῦ
ὑμῶν, ὑμῖν ἔσται· ἀπὸ τῆς ἔρημον περιοχὴν τοῦ νότου ἕως τὸ ὄρος Ἰούδα), καὶ ἕως τὸν Ἀντιλίβανον πρὸς βορρᾶν καὶ ἀπὸ τὸν
ἐρήμου καὶ Ἀντιλιβλάνου καὶ Ἀντιλίβανον πρὸς βρρᾶν, ἀπὸ τὸν μεγάλον μεγάλον ἐκεῖνον ποταμόν, τὸν ποταμὸν Εὐφράτην, ποὺ εἶναι
ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τοῦ μεγάλου, ποταμὸν τὸν Εὐφράτην καὶ δυτικῶς μέχρι τῆς πρὸς ἀνατολάς, καὶ ἕως τὴν θάλασσαν (τὴν Μεσόγειον), ποὺ
ποταμοῦ Εὐφράτου, καὶ ἕως τῆς Μεσογείου Θαλάσσης θὰ ἐκταθοῦν τὰ ὅρια εὑρίσκεται πρὸς δυσμάς, θὰ ἀπλωθοῦν τὰ σύνορα τῆς χώρας
θαλάσσης τῆς ἐπὶ δυσμῶν ἔσται τῆς χώρας σας. σου.
τὰ ὅριά σου.
11,25 Οὐκ ἀντιστήσεται οὐδεὶς 25 Κανεὶς δὲν θὰ ἀντισταθῇ ἐνώπιόν σας. Τὸν 25 Δὲν θὰ τολμήσῃ κανεὶς νὰ ἀντισταθῇ ἐμπρός σας καὶ νὰ
κατὰ πρόσωπον ὑμῶν· τὸν φόβον καὶ τὸν τρόμον σας, θὰ ἐμβάλῃ Κύριος σᾶς ἀντιμετωπίσῃ. Θὰ διαδώσῃ Κύριος ὁ Θεός σας τὸν φόβον
φόβον ὑμῶν καὶ τὸν τρόμον ὁ Θεός σας εἰς τοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶν καὶ τὸν τρόμον, ποὺ θὰ προκαλῇ ἡ παρουσία σας, εἰς κάθε
ὑμῶν ἐπιθήσει Κύριος ὁ Θεὸς χωρῶν, πρὸς τὰς ὁποίας σεῖς θὰ ἀπλωθῆτε, χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν θὰ εἰσέρχεσθε σὰν κατακτηταί, ὅπως
ὑμῶν ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς ὅπως σᾶς ὑπεσχέθη ὁ Θεός. ἀκριβῶς σᾶς τὸ εἶπεν ὁ Κύριος.
γῆς, ἐφ' ἧς ἂν ἐπιβῆτε ἐπ' αὐτῆς,
ὃν τρόπον ἐλάλησε πρὸς ὑμᾶς.
11,26 Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι ἐνώπιον 26 Ἰδού, ἐγὼ σᾶς δίδω σήμερον καὶ παραθέτω 26 Ἰδοὺ δίδω καὶ παρουσιάζω ἐγὼ ἐμπρός σας σήμερον τὴν
ὑμῶν σήμερον τὴν εὐλογίαν καὶ ἐνώπιόν σας τὴν εὐλογίαν μου καὶ τὴν εὐλογίαν καὶ τὴν κατάραν·
τὴν κατάραν· κατάραν μου.
11,27 τὴν εὐλογίαν, ἐὰν 27 Τὴν εὐλογίαν, ἐὰν ὑπακούσετε εἰς τὰς 27 τὴν εὐλογίαν, ἐὰν ὑπακούσετε εἰς τὰς ἐντολὰς το Κυρίου
ἀκούσητε τὰς ἐντολὰς Κυρίου ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὅσας ἐγὼ καὶ Θεοῦ σας, τὰς ὁποίας ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω σήμερον·

76/202
τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, ὅσας ἐγὼ σήμερον παραγγέλλω πρὸς σᾶς.
ἐντέλλομαι ὑμῖν σήμερον,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
11,28 καὶ τὴν κατάραν, ἐὰν μὴ 28 Τὴν κατάραν δέ, ἐὰν δὲν ὑπακούσετε εἰς 28 καὶ τὴν κατάραν, ἐὰν δὲν ὑπακούσετε εἰς τὰς ἐντολὰς τοῦ
ἀκούσητε τὰς ἐντολὰς Κυρίου τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ μας, τὰς ὁποίας Κυρίου καὶ Θεοῦ μας, ποὺ ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω σήμερον, καὶ
τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ὅσα ἐγὼ ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω, ἐὰν παρεκκλίνετε καὶ ξεστρατίσετε ἀπὸ τὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον σᾶς παρήγγειλα
ἐντέλλομαι ὑμῖν σήμερον, καὶ ἀπομακρυνθῆτε ἀπὸ τὴν ὁδόν, τὴν ὁποίαν νὰ βαδίζετε, καὶ ὑπάγετε καὶ λατρεύσετε ἄλλους θεούς, ποὺ
πλανηθῆτε ἀπὸ τῆς ὁδοῦ, ἧς σᾶς διέταξα, καὶ πορευθῆτε νὰ λατρεύσετε δὲν τοὺς ἔχετε γνωρίσει.
ἐντειλάμην ὑμῖν, πορευθέντες θεοὺς ἄλλους, τοὺς ὁποίους προηγουμένως
λατρεύειν θεοῖς ἐτέροις, οὖς οὐκ δὲν ἐγνωρίζατε.
οἴδατε.
11,29 Καὶ ἔσται ὅταν εἰσαγάγῃ 29 Ὅταν δὲ Κύριος ὁ Θεός σας σᾶς εἰσαγάγῃ 29 Ὅταν λοιπὸν σὲ βάλῃ Κύριος ὁ Θεός σου μέσα εἰς τὴν
σε Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν εἰς τὴν χώραν, πρὸς τὴν ὅποίαν μεταβαίνετε χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν προχωρεῖς ἤδη διὰ νὰ τὴν
γῆν, εἰς ἣν διαβαίνεις ἐκεῖ διὰ νὰ τὴν καταλάβετε, θὰ ἀπαγγείλετε τὰς κληρονομήσῃς, τότε νὰ ἀπαγγείλῃς τὴν εὐλογίαν εἰς τὸ βουνὸ
κληρονομῆσαι αὐτήν, καὶ δώσεις μὲν εὐλογίας εἰς τὸ ὄρος Γαριζίν, τὰς δὲ Γαριζὶν καὶ τὴν κατάραν εἰς τὸ βουνὸ Γαιβάλ.
τὴν εὐλογίαν ἐπ' ὄρος Γαριζὶν κατάρας εἰς τὸ ὄρος Γαιβάλ.
καὶ τὴν κατάραν ἐπ' ὄρος
Γαιβάλ.
11,30 (Οὐκ ἰδοὺ ταῦτα πέραν τοῦ 30 (Τὰ ὄρη αὐτὰ δὲν εὑρίσκονται πέραν τοῦ (30 Εἶναι γνωστὰ αὐτὰ τὰ βουνά. Δὲν εὑρίσκονται πέραν τοῦ
Ἰορδάνου ὀπίσω ὁδόν δυσμῶν Ἰορδάνου, ὀπίσω τῆς ὁδοῦ, ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς Ἰορδάνου, πίσω ἀπὸ τὸν δρόμον ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς δυσμάς, εἰς
ἡλίου ἐν γῆ Χαναὰν τὸ δυσμάς, εἰς τὴν χώραν τῶν Χαναναίων, οἱ τὴν περιοχὴν ποὺ κατέχουν οἱ Χαναναῖοι, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν
κατοικοῦν ἐπὶ δυσμῶν ἐχόμενον ὁποῖοι κατοικοῦν δυτικῶς πλησίον τοῦ Γολγὸλ πρὸς δυσμάς, ἐν συνεχείᾳ τῆς Γολγὸλ καὶ κοντὰ εἰς τὴν
τοῦ Γολγὸλ πλησίον τῆς δρυὸς καὶ πλησίον τῆς ὑψηλῆς δρυός;) ὑψηλὴν δρῦν;)
τῆς ὑψηλῆς;)
11,31 Ὑμεῖς γὰρ διαβαίνετε τὸν 31 Ἀνακοινώνω αὐτὰ πρὸς σᾶς τώρα, 31 Σᾶς τὰ λέγω αὐτά, διότι ἤδη σεῖς πρόκειται νὰ περάσετε τὸν
Ἰορδάνην εἰσελθόντες διότι ἐντὸς ὀλίγου θὰ διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην Ἰορδάνην, διὰ νὰ εἰσέλθετε καὶ κληρονομήσετε τὴν χώραν, τὴν
κληρονομῆσαι τὴν γῆν, ἣν ποταμόν, διὰ νὰ εἰσέλθετε ὁποίαν σᾶς δίδει Κύριος ὁ Θεός μας ὡς κληρονομίαν σας δι'
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν δίδωσιν καὶ κληρονομήσετε τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν ὅλην σας τὴν ζωήν, καὶ θὰ κατοικήσετε εἰς αὐτήν.

77/202
ὑμῖν ἐν κλήρῳ πάσας τὰς Κύριος ὁ Θεὸς σᾶς δίδει ὡς κλῆρον σας ὅλας
ἡμέρας, καὶ κατοικήσετε ἐν τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σας, διὰ νὰ κατοικήσετε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
αὐτῇ· εἰς αὐτήν.
11,32 καὶ φυλάξεσθε τοῦ ποιεῖν 32 Θὰ προσέξετε, λοιπόν, ὥστε νὰ τηρῆτε 32 Πρέπει δὲ νὰ προσέξετε, ὥστε νὰ τηρήσετε ὅλας τὰς
πάντα τὰ προστάγματα αὐτοῦ ὅλας τὰς ἐντολάς του, ὅλα τὰ προστάγματά ἐντολὰς τοῦ Κυρίου καὶ τοὺς νόμους αὐτούς, ποὺ δίδω ἐγὼ
καὶ τὰς κρίσεις ταύτας, ὅσας ἐγὼ του καὶ τὰς κρίσεις του, ὅσας ἐγὼ σήμερον πρὸς σᾶς σήμερον.
δίδωμι ἐνώπιον ὑμῶν σήμερον. παραθέτω ἐνώπιόν σας.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 12ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
12,1 Καὶ ταῦτα τὰ προστάγματα Αὐτὰ δὲ εἶναι τὰ προστάγματα κα αἱ διατάξεις, Αὐτοὶ δὲ εἶναι οἰ νόμοι καὶ αἱ διατάξεις, ποὺ θὰ προσέξετε,
καὶ αἱ κρίσεις, ἂς φυλάξετε τοῦ τὰς ὁποίας θὰ φροντίσετε νὰ τηρῆτε εἰς τὴν ὥστε νὰ τὰς τηρῆτε εἰς τὴν χώραν, ποὺ σᾶς δίδει ὡς
ποιεῖν ἐν τῇ γῇ, ἣν Κύριος ὁ Θεὸς χώραν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σας, ὅλον τὸν
τῶν πατέρων ὑμῶν δίδωσιν ὑμῖν σας δίδει ὡς κληρονομίαν σας ὅλας τὰς ἡμέρας, καιρὸν ποὺ Θὰ ζῆτε ἐπὶ τῆς γῆς.
ἐν κλήρῳ πάσας τὰς ἡμέρας, ἃς ποὺ θὰ ζήσετε ἐπὶ τῆς γῆς.
ὑμεῖς ζῆτε ἐπὶ τῆς γῆς.
12,2 Ἀπωλείᾳ ἀπολεῖτε πάντας 2 Θὰ καταστρέψετε ἐξ ὁλοκλήρου ὅλους τοὺς 2 Θὰ καταστρέψετε ἐντελῶς ὅλους τοὺς τόπους, ὅπου
τοὺς τόπους, ἐν οἷς ἐλάτρευσαν τόπους, ἐπάνω εἰς τοὺς ὁποίους οἱ εἰδωλολάτραι ἐλάτρευσαν οἱ εἰδωλολάτραι κάτοικοι τῆς χώρας ἐκείνης
ἐκεῖ τοῖς θεοῖς αὐτῶν, οὓς ὑμεῖς ἐλάτρευσαν τοὺς θεούς των - τόπους οἱ ὁποῖοι θὰ τοὺς θεούς των, ὅλους τοὺς τόπους, ποὺ ἤδη σεῖς τοὺς
κληρονομεῖτε αὐτούς, ἐπὶ τῶν γίνουν πλέον ἰδικοί σας - ἐπάνω εἰς τὰ ὑψηλὰ κληρονομεῖτε καὶ ποὺ εὑρίσκονται εἰς τὰ ὑψηλὰ βουνὰ καὶ
ὀρέων τῶν ὑψηλῶν καὶ ἐκεῖ τῶν ὄρη καὶ εἰς τοὺς λόφους καὶ κάτω ἀπὸ βαθύσκια εἰς τοὺς λόφους καὶ κάτω ἀπὸ πυκνόφυλλον καὶ βαθύσκιον
θινῶν καὶ ὑποκάτω δένδρου δένδρα. δένδρον.
δασέως.
12,3 Καὶ κατασκάψετε τοὺς 3 Θὰ κατασκάψετε ἐκ θεμελίων τοὺς βωμούς 3 Θὰ κατεδαφίσετε δηλαδὴ τοὺς βωμούς των καὶ θὰ
βωμοὺς αὐτῶν καὶ συντρίψατε των, θὰ συντρίψετε τὰς εἰδωλολατρικὰς στήλας συντρίψετε τὰς στήλας, ποὺ τὰς θεωροῦν ἱερὰς καὶ ὡς
τὰς στήλας αὐτῶν καὶ τὰ ἄλση των, θὰ κόψετε ἀπὸ τὴν ρίζαν τὰ ἱερὰ δάση των, σύμβολα τῶν θεῶν των. Καὶ θὰ κόψετε ἀπὸ τὴν ρίζαν τὰ

78/202
αὐτῶν ἐκκόψετε καὶ τὰ γλυπτὰ θὰ καύσετε εἰς τὸ πῦρ τὰ ἀγάλματα τῶν θεῶν δάση των, ποὺ τὰ θεωροῦν ἱερά. Θὰ καύσετε δὲ τελείως εἰς
τῶν θεῶν αὐτῶν κατακαύσετε των, καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ ὀνόματά των θὰ τὰ τὴν φωτιὰν τὰ ἀγάλματα τῶν θεῶν των καὶ θὰ ἐξαλείψετε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πυρί, καὶ ἀπολεῖτε τὸ ὄνομα ἐξαλείψετε ἀπὸ ἐκείνους τοὺς τόπους. τὸ ὄνομά των ἀπὸ τὸν τόπον ἐκεῖνον.
αὐτῶν ἐκ τοῦ τόπου ἐκείνου.
12,4 Οὐ ποιήσετε οὕτω Κυρίῳ τῷ 4 Δὲν θὰ κάμετε ὅμως τὸ ἴδιον πρᾶγμα διὰ τὸν 4 Δὲν θὰ κάνετε ὅμως πρὸς τιμὴν τοῦ Θεοῦ σας ὅ,τι ἔκαναν
Θεῷ ὑμῶν, Κύριον καὶ Θεόν σας. οἱ εἰδωλολάτραι, δηλαδὴ τόπους ἱεροὺς πολλοὺς καὶ ἄλση
καὶ ἀγάλματα.
12,5 ἀλλ' ἢ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν 5 Ἀλλὰ θὰ προσέρχεσθε νὰ ζητῆτε αὐτόν, εἰς τὸν 5 Ἀντιθέτως θὰ τὸν λατρεύετε μόνον εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἐν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σας, διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις σας, διὰ
μιᾷ τῶν πόλεων ὑμῶν εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις σας, διὰ νὰ τιμᾶται νὰ εἶναι τόπος ἰδικός Του, ἅγιος καὶ ἱερός, διὰ νὰ
ἐπονομάσαι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ ἰδιαιτέρως ἐκεῖ τὸ ὄνομά του. ἐπικαλοῦνται ἐκεῖ τὸ ὄνομα Του οἱ ἄνθρωποι. Εἰς αὐτὸν
καὶ ἐπικληθῆναι, καὶ ἐκζητήσετε μόνον τὸν τόπον θὰ ζητῆτε τὸν Κύριον καὶ ἐκεῖ θὰ
καὶ εἰσελεύσεσθε ἐκεῖ εἰσέρχεσθε, διὰ νὰ παίρνετε βοήθειαν ἀπὸ Ἐκεῖνον.
12,6 καὶ οἴσετε ἐκεῖ τὰ 6 Ἐκεῖ θὰ προσφέρετε τὰ ὁλοκαυτώματά σας, 6 Ἐκεῖ θὰ προσφέρετε τὰ ὁλοκαυτώματα, τὰ ζῶα δηλαδὴ
ὁλοκαυτώματα ὑμῶν καὶ τὰ τὰς θυσίας σας, τοὺς πρώτους καρποὺς ἀπὸ τὰ ποὺ καίονται ἐντελῶς εἰς τὸ θυσιαστήριον, καὶ τὰς ἄλλας
θυσιάσματα ὑμῶν καὶ τὰς προϊόντα σας, τὰ ταξίματά σας, τὰς ἄλλας θυσίας σας καὶ τὰ πρῶτα γεννήματα ἀπὸ τὰ χωράφια σας·
ἀπαρχὰς ὑμῶν καὶ τὰς εὐχὰς αὐτοπροαιρέτους προσφοράς σας, ὅ,τι ἄλλο ἐκεῖ καὶ τὰ ταξίματά σας καὶ τὰς προσφοράς, ποὺ ἔχετε τὴν
ὑμῶν καὶ τὰ ἑκούσια ὑμῶν καὶ τὰς ἠθέλατε ξεχωρίσει διὰ τὸν Κύριον, τὰ πρωτότοκα διάθεσιν νὰ προσφέρετε, καὶ ὅ,τι ὑποσχεθήκατε δημοσίως
ὁμολογίας ὑμῶν, τὰ πρωτότοκα ἀπὸ τὰ βόδια σας καὶ ἀπὸ τὰ πρόβατά σας. ὅτι θὰ προσφέρετε καὶ τὰ πρωτογέννητα ἀπὸ τὰ βόδια σας
τῶν βοῶν ὑμῶν καὶ τῶν καὶ ἀπὸ τὰ πρόβατά σας.
προβάτων ὑμῶν
12,7 καὶ φάγεσθε ἐκεῖ ἐναντίον 7 Ἐκεῖ θὰ φᾶτε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ 7 Καὶ θὰ φάγετε ἐκεῖ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ θὰ
Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν καὶ θὰ εὐφρανθῆτε δι' ὅλα αὐτά, τὰ ὁποῖα εὐφρανθῆτε σεῖς καὶ αἱ οἰκογένειαί σας μὲ ὅλα, ὅσα πιάσετε
εὐφρανθήσεσθε ἐπὶ πᾶσιν, οὗ ἐὰν προσφέρετε μὲ τὸ χέρι σας· θὰ εἶσθε εὐτυχεῖς μὲ τὰ χέρια σας, μὲ τὰ ἀγαθὰ δηλαδὴ ποὺ θὰ σοῦ ἔχῃ
ἐπιβάλητε τὴν χεῖρα, ὑμεῖς καὶ οἱ σεῖς καὶ αἱ οἰκογενειαί σας, μὲ ὅλα ὅσα σᾶς χαρίσει ἡ εὐλογία Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
οἴκοι ὑμῶν, καθότι εὐλόγησέ σε ηὐλόγησεν Κύριος ὁ Θεός σας.
Κύριος ὁ Θεός σου.

79/202
12,8 Οὐ ποιήσετε πάντα ὅσα ἡμεῖς 8 Δὲν θὰ κάμετε αὐτά, ποὺ ἡμεῖς σήμερον 8 Δὲν θὰ κάνετε ἐκεῖ ὅ,τι ἀκριβῶς κάμνομεν ἐδῶ τώρα, ποὺ
ποιοῦμεν ὧδε σήμερον, ἕκαστος κάμνομεν ἐδῶ, ὅπου ὁ καθένας κάμνει ὅ,τι τοῦ δεν ἔχομεν ἐγκατασταθῇ ἀκόμη μονίμως καὶ κάμνει

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τὸ ἀρεστὸν ἐνώπιον αὐτοῦ· ἀρέσει, καθένας ὅ,τι τοῦ φαίνεται καλὸν καὶ ἀρεστόν.
12,9 οὐ γὰρ ἥκατε ἕως τοῦ νῦν εἰς 9 διότι δὲν ἔχετε εἰσέλθει ἀκόμη εἰς τὴν 9 Γίνεται αὐτὸ πρὸς τὸ παρόν, διότι δὲν ἐφθάσατε ἀκόμη εἰς
τὴν κατάπαυσιν καὶ εἰς τὴν ἀνάπαυσιν καὶ εἰς τὴν κληρονομίαν τὴν ὁποίαν τὴν χώραν τῆς ἀναπαύσεως ἀπὸ τοὺς κόπους τῆς μακρᾶς
κληρονομίαν ἣν Κύριος ὁ Θεὸς ὁ Κύριος ὁ Θεός μας δίδει εἰς σᾶς. πορείας καὶ εἰς τὴν κληρονομίαν, ποὺ σᾶς δίδει Κύριος ὁ
ἡμῶν δίδωσιν ὑμῖν. Θεός μας.
12,10 Καὶ διαβήσεσθε τὸν 10 Ὅταν ὅμως διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην καὶ 10 Εἶναι ὅμως βέβαιον πλέον ὅτι θὰ περάσετε τὸν Ἰορδάνην
Ἰορδάνην, καὶ κατοικήσετε ἐπὶ τῆς ἐγκατασταθῆτε εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ καὶ θὰ ἐγκατασταθῆτε εἰς τὴν χώραν, ποὺ σᾶς δίδει ὡς
γῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Θεός μας κληροδοτεῖ εἰς σᾶς, ἐκεῖ ὅπου θὰ σᾶς κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεός μας, καὶ θὰ σᾶς προστατεύσῃ
κατακληρονομεῖ ὑμῖν, καὶ ἀναπαύσῃ καὶ θὰ σᾶς κατασφαλίσῃ ἀπὸ ὅλους καὶ θὰ σᾶς γλυτώσῃ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἐχθρούς σας, ποὺ σᾶς
καταπαύσει ὑμᾶς ἀπὸ πάντων τοὺς γύρω ἐχθρούς σας, καὶ σεῖς θὰ κατοικῆτε περικυκλώνουν, καὶ θὰ κατοικήσετε ἐκεῖ ἀσφαλεῖς.
τῶν ἐχθρῶν ὑμῶν τῶν κύκλω, καὶ ἐκεῖ μὲ ἀσφάλειαν,
κατοικήσετε μετὰ ἀσφαλείας.
12,11 Καὶ ἔσται ὁ τόπος, ὃν ἂν 11 τότε εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ ὁ 11 Τότε λοιπὸν θὰ ὁρισθῇ καὶ ὁ τόπος, τὸν ὁποῖον θὰ
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου Κύριος διὰ νὰ λατρεύετε τὸ ὄνομά του, ἐκεῖ θὰ διαλέξῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου, διὰ νὰ τὸν λατρεύετε καὶ νὰ
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, προσφέρετε ὅσα ἐγὼ σήμερον σᾶς διατάσσω, ἐπικαλῆσθε ἐκεῖ τὸ ὄνομά Του. Καὶ ἐκεῖ θὰ προσφέρετε ὅλα,
ἐκεῖ οἴσετε πάντα, ὅσα ἐγὼ δηλαδὴ τὰ ὁλοκαυτώματά σας, τὰς θυσίας σας, ὅσα σᾶς παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, τὰ ὁλοκαυτώματά σας
ἐντέλλομαι ὑμῖν σήμερον, τὰ τὰ δέκατα τῶν εἰσοδημάτων σας, τὰ δηλαδὴ καὶ τὰς ἄλλας θυσίας σας καὶ τὸ ἓν δέκατον τῶν
ὁλοκαυτώματα ὑμῶν καὶ τὰ πρωτογεννήματα ἀπὸ τοὺς κόπους τῶν χειρῶν ἀγαθῶν σας καὶ τοὺς πρώτους καρπούς, ποὺ παράγονται μὲ
θυσιάσματα ὑμῶν καὶ τὰ σας καὶ κάθε τι ἐκλεκτὸν δῶρον ἀπὸ τὰ δῶρα τοὺς κόπους τῶν χεριῶν σας· ἐκεῖ θὰ προσφέρετε καὶ κάθε
ἐπιδέκατα ὑμῶν καὶ τὰς ἀπαρχὰς σας, ὅσα ἠθέλατε τάξει πρὸς Κύριον τὸν Θεόν τι ἄλλο, ποὺ θὰ εἶναι διαλεγμένον διὰ τὸν Κύριον ἀπὸ τὰ
τῶν χειρῶν ὑμῶν καὶ πᾶν σας. δῶρα σας, ὅλα γενικῶς, ὅσα θὰ ἔχετε τάξει νὰ προσφέρετε
ἐκλεκτὸν τῶν δώρων ὑμῶν, ὅσα εἰς Κύριον τὸν Θεόν σας.
ἂν εὔξησθε Κυρίῳ τῷ Θεῷ ὑμῶν,
12,12 καὶ εὐφρανθήσεσθε 12 Θὰ εὐφρανθῆτε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ 12 Καὶ θὰ εὐφρανθῆτε ἐνώπιον Κυρίου, τοῦ Θεοῦ σας, σεῖς
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, σας, σεῖς καὶ οἱ υἱοί σας καὶ αἱ θυγατέρες σας, οἱ καὶ οἱ υἱοὶ σας καὶ αἱ κόραι σας καί οἰ δοῦλοι σας καὶ αἱ

80/202
ὑμεῖς καὶ οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ δοῦλοι σας καὶ αἱ δοῦλαι σας καὶ ὁ Λευΐτης, ὁ δοῦλαι σας καὶ ὁ Λευΐτης, ποὺ μένει ἔξω ἀπὸ τὰς
θυγατέρες ὑμῶν καὶ οἱ παῖδες ὁποῖος εὑρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὴν θύραν σας, διότι αὐλοθύρας σας, διότι δεν ἔχει πάρει μερίδιον καὶ κλῆρον

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὑμῶν καὶ αἱ παιδίσκαι ὑμῶν καὶ ὁ αὐτὸς δὲν ἔχει μερίδιον καὶ κλῆρον μαζῆ μὲ σᾶς γῆς, ὅπως σεῖς.
Λευίτης ὁ ἐπὶ τῶν πυλῶν ὑμῶν, εἰς τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας.
ὅτι οὐκ ἔστιν αὐτῷ μερὶς οὐδὲ
κλῆρος μεθ' ὑμῶν.
12,13 Πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ 13 Προσέχετε εἰς τὸν ἑαυτόν σας νὰ μὴ 13 Πρόσεχε λοιπὸν εἲς τὸν ἑαυτὸν σοῦ νὰ μὴ προσφέρῃς τὰ
ἀνενέγκῃς τὰ ὁλοκαυτώματά σου προσφέρετε τὰ ὁλοκαυτώματά σας εἰς ὁλοκαυτώματά σου εἷς κάθε τόπον, ποὺ θὰ ἴδῃς,
ἐν παντὶ τόπω, οὗ ἐὰν ἴδῃς, οἰονδήποτε τόπον, τὸν ὁποῖον σεῖς ἠθέλατε ἴδει
καὶ προτιμήσει,
12,14 ἀλλ' ἢ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν 14 ἀλλὰ μόνον εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον ἤθελεν 14 ἄλλα μόνον εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἐκλέξει Κύριος ὁ Θεός σου, τὸν ὡρισμένον τόπον σου εἰς μίαν ἀπὸ τὰς φυλάς σου. Ἐκεῖ μόνον θὰ προσφέρετε
αὐτὸν ἐν μιᾷ τῶν φυλῶν σου, ἐκεῖ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς δώδεκα φυλάς σας, ἐκεῖ θὰ τὰ ὁλοκαυτώματά σας καὶ ἐκεῖ θὰ κάνετε ὅλα, ὅσα σοῦ
ἀνοίσετε τὰ ὁλοκαυτώματα ὑμῶν προσφέρετε τὰ ὁλοκαυτώματά σας καὶ ὅλα ὅσα παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον.
καὶ ἐκεῖ ποιήσεις πάντα, ὅσα ἐγὼ ἐγὼ σᾶς διατάσσω σήμερον.
ἐντέλλομαί σοι σήμερον.
12,15 Ἀλλ' ἢ ἐν πάσῃ ἐπιθυμίᾳ 15 Ἐὰν ὅμως ἐπιθυμήσῃς νὰ σφάξῃς ἕνα ζῶον 15 Κάθε φορὰν ὅμως ποὺ ἐπιθυμεῖς, ἠμπορεῖς νὰ σφάζῃς
σου θύσεις καὶ φαγῇ κρέα κατὰ σου καὶ νὰ φάγῃς τὸ κρέας του, δῶρον τὸ ὁποῖον καὶ νὰ τρώγῃς κρέατα, ἀπὸ ὅσα σοῦ ἐχάρισεν ἡ εὐλογία
τὴν εὐλογίαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ Κύριος ὁ Θεός σου σοῦ ἔδωκεν, ἠμπορεῖς νὰ τὸ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, εἰς κάθε πόλιν. Ἠμποροῦν δὲ νὰ
σου, ἣν ἔδωκέ σοι ἐν πάσῃ πόλει· σφάξῃς καὶ νὰ τὸ φάγῃς εἰς οἰανδήποτε πόλιν. καθήσουν μαζὶ καὶ νὰ φάγουν τὸ κρέας αὐτὸ καὶ αὐτὸς ἀπὸ
ὁ ἀκάθαρτος ἐν σοὶ καὶ ὁ καθαρὸς Ἀπὸ αὐτὸ δύναται νὰ φάγῃ ὄχι μόνον ὁ καθαρὸς σᾶς ποὺ εἶναι ἀκάθαρτος ἔναντι τοῦ Νόμον καὶ ὁ καθαρός,
ἐπὶ τὸ αὐτὸ φάγεται αὐτό, ὡς κατὰ τὸν Νόμον τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ὁ ὅπως δηλαδὴ τρώγονται τὸ ζαρκάδι ἢ τὸ ἔλαφι, ποὺ δὲν
δορκάδα ἢ ἔλαφον. ἀκάθαρτος, ὅπως ἀδιαφόρως τρώγετε τὸ ζαρκάδι προσφέρονται ὡς θυσία εἰς τὸν Κύριον.
ἢ τὸ ἐλάφι.
12,16 Πλὴν τὸ αἷμα οὐ φάγεσθε, 16 Ἀλλὰ τὸ αἷμα αὐτῶν δὲν θὰ τὸ φάγετε· θὰ τὸ 16 Πλὴν ὅμως δὲν θὰ χρησιμοποιῆτε ὡς τροφὴν καὶ τὸ αἷμα
ἐπὶ τὴν γῆν ἐκχεεῖτε αὐτὸ ὡς χύσετε εἰς τὴν γῆν, ὅπως χύνετε τὸ νερό. τοῦ ζώου. Θὰ τὸ χύνετε εἰς τὴν γῆν, σὰν νὰ ἦτο νερό.
ὕδωρ.

81/202
12,17 Οὐ δυνήσῃ φαγεῖν ἐν ταῖς 17 Δὲν ἐπιτρέπεται ὅμως νὰ φάγῃς μέσα εἰς τὰς 17 Δὲν θὰ ἠμπορῇς νὰ φάγῃς εἰς τὰς πόλεις, ὅπου κατοικεῖς,
πόλεσί σου τὸ ἐπιδέκατον τοῦ οἰασδήποτε πόλεις σου τὸ δέκατον τοῦ σίτου σου τὸ ἓν δέκατον ἀπὸ τὸ σιτάρι σου καὶ τὸ κρασί σου καὶ τὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σίτου σου καὶ τοῦ οἴνου σου καὶ καὶ τοῦ οἴνου σου καὶ τοῦ ἐλαίου σου, τὰ λάδι σου, τὰ πρωτογέννητα ἀπὸ τὰ βόδια σου καὶ τὰ
τοῦ ἐλαίου σου, τὰ πρωτότοκα πρωτότοκα τῶν βοῶν καὶ τῶν προβάτων σου, τὰ πρόβατά σου καὶ ὅλα τὰ ταξίματα, ποὺ θὰ τάζετε εἰς τὸν
τῶν βοῶν σου καὶ τῶν προβάτων ταξίματα ποὺ ἤθελες κάμει πρὸς τὸν Θεόν, τὰς Κύριον, καὶ ὅ,τι θὰ ὑπόσχεσθε δημοσίως ὅτι θὰ τὸ
σου καὶ πάσας τὰς εὐχάς, ὅσας ἂν αὐτοπροαιρέτους προσφορὰς καὶ τὰ προσφέρετε εἰς Ἐκεῖνον καθὼς ἐπίσης καὶ τὰ πρῶτα
εὔξησθε, καὶ τὰς ὁμολογίας ὑμῶν πρωτογεννήματα τῶν ἀγρῶν σου, ποὺ προϊόντα τῆς γῆς, ποὺ παράγονται μὲ τὸν κόπον τῶν
καὶ τὰς ἀπαρχὰς τῶν χειρῶν συλλέγετε μὲ τὰ χέρια σας. χεριῶν σας.
ὑμῶν,
12,18 ἀλλ' ἢ ἐναντίον Κυρίου τοῦ 18 Αὐτά, δῶρα τοῦ Κυρίου καὶ προσφοραὶ πρὸς 18 Ὅλα αὐτὰ θὰ τὰ τρώγῃς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου
Θεοῦ σου φαγῇ αὐτὸ ἐν τῷ τόπῳ, τὸν Κύριον, θὰ φαγωθοῦν εἰς τὸν ἱερὸν τόπον, εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου ὡς ἰδικόν
ᾧ ἂν ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ διὰ τὸν ἑαυτόν του Κύριος Του, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ κόρη σου, ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ
αὐτῷ, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ ὁ Θεός σου. Θὰ φάγῃς αὐτὰ σύ, ὁ υἱός σου καὶ ἡ δούλη σου καὶ ὁ ξένος, ποὺ διαμένει εἰς τὰς πόλεις σας καὶ
θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ κόρη σου, ὁ δοῦλος καὶ ἡ δούλη σου καὶ ὁ ξένος, τιμᾷ τὴν θρησκείαν σας. Καὶ θὰ εὐφραίνεσαι ἐνώπιον
παιδίσκη σου καὶ ὁ προσήλυτος ὁ ποὺ θὰ εὑρίσκεται εἰς τὰς πόλεις σας. Θὰ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου μὲ ὅλα, ὅσα θὰ ἀποκτᾷς μὲ τὰ χέρια
ἐν ταῖς πόλεσιν ὑμῶν, καὶ εὐφρανθῆτε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας ἀπὸ σου.
εὐφρανθήσῃ ἐναντίον Κυρίου τοῦ ὅλα αὐτά, ποὺ θὰ εἶναι καὶ τῶν ἰδικῶν σας
Θεοῦ σου ἐπὶ πάντα, οὗ ἐὰν χειρῶν ἔργα.
ἐπιβάλῃς τὴν χεῖρά σου.
12,19 Πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ 19 Προσέχετε νὰ μὴ ἐγκαταλείψετε ἀβοηθήτον 19 Πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν σου, νὰ μὴ ἀδιαφορήσῃς καὶ
ἐγκαταλίπῃς τὸν Λευίτην πάντα τὸν Λευΐτην ὅλον τὸν καιρόν, ποὺ θὰ ζῆτε εἰς ἐγκαταλείψῃς τὸν Λευΐτην καθ' ὅλον τὸ χρονικὸν διάστημα,
τὸν χρόνον, ὅσον ἂν ζῇς ἐπὶ τῆς τὴν χώραν σας. ποὺ θὰ ζῇς εἰς τὴν χώραν σου.
γῆς.
12,20 Ἐὰν δὲ ἐμπλατύνῃ Κύριος ὁ 20 Ἐὰν Κύριος ὁ Θεός σας εὐρύνῃ τὰ ὅριά σας, 20 Ὅταν δὲ πλατύνῃ πολὺ τὰ σύνορα τῆς χώρας σου Κύριος
Θεός σου τὰ ὅριά σου, καθάπερ ὅπως σᾶς ὑπεσχέθη, καὶ σᾶς δώσῃ τὰ ἀγαθά του, ὁ Θεός σου, ὅπως ἀκριβῶς σοῦ τὸ εἶπε, καὶ εἰπῇς: <Θὰ φάγω
ἐλάλησέ σοι, καὶ ἐρεῖς· φάγομαι σὺ δὲ εἴπῃς· Θὰ φάγω κρέας. Ἐὰν ἐπιθυμῇ ἡ κρέας>, ἐὰν δηλαδὴ ἐπιθυμήσῃ ἡ ψυχή σου νὰ φάγῃς κρέας,
κρέα, ἐὰν ἐπιθυμήσῃ ἡ ψυχή σου ψυχή σου νὰ φάγῃ κρέας, φάγε κατὰ τὴν ἠμπορεῖς νὰ φάγῃς ὅσον κρέας ποθεῖ ἡ ψυχή σου.

82/202
ὥστε φαγεῖν κρέα, ἐν πάσῃ ἐπιθυμίαν σου.
ἐπιθυμίᾳ τῆς ψυχῆς σου φαγῇ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κρέα.
12,21 Ἐὰν δὲ μακρὰν ἀπέχῃ σου ὁ 21 Ἐάν ὁ τόπος, εἰς τὸν ὁποῖον μένεις, 21 Καὶ ἐὰν εὑρίσκεται μακρὰν ἀπὸ ἐκεῖ, ὅπου διαμένεις, ὁ
τόπος, ὃν ἂν ἐκλέξηται Κύριος ὁ εὑρίσκεται μακρὰν ἀπὸ τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον τόπος, ποὺ τὸν ἐδιάλεξε Κύριος ὁ Θεός σου διὰ νὰ
Θεός σου ἐκεῖ ἐπικληθῆναι τὸ ἐξέλεξε Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ λατρεύεται ἐπικαλοῦνται ἐκεῖ τὸ Ὄνομά Του, ἠμπορεῖς νὰ σφάξῃς ἀπὸ
ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, καὶ θύσεις ἀπὸ ἐκεῖ τὸ ὄνομά του, θὰ σφάξῃς ἀπὸ τὰ βόδια του τὰ βόδια σου καὶ ἀπὸ τὰ πρόβατά σου, ὅσα θὰ σοῦ δώσῃ ὁ
τῶν βοῶν σου καὶ ἀπὸ τῶν καὶ ἀπὸ τὰ πρόβατά σου, ποὺ σοῦ ἔχει δώσει ὁ Θεός, συμφώνως πρὸς τὸν τρόπον ποὺ σοῦ παρήγγειλα, καὶ
προβάτων σου, ὧν ἂν δῷ ὁ Θεός Θεός, καί, ὅπως σὲ διέταξα, θὰ φάγῃς ἀπὸ αὐτὰ νὰ φάγῃς τὰ κρέατα εἰς τὰς πόλεις σου, ὅπως ἐπιθυμεῖ ἡ
σοι, ὃν τρόπον ἐνετειλάμην σοι εἰς τὰς πόλεις σου σύμφωνα μὲ τὴν ἐπιθυμίαν ψυχή σου.
καὶ φαγῇ ἐν ταῖς πόλεσί σου κατὰ καὶ τὴν διάθεσίν σου.
τὴν ἐπιθυμίαν τῆς ψυχῆς σου·
12,22 ὡς ἔσθεται ἡ δορκὰς καὶ ἡ 22 Ὅπως ἀδιαφόρως τρώγεται τὸ ζαρκάδι καὶ τὸ 22 Θὰ τρώγεται τὸ κρέας αὐτό, σὰν νὰ ἦτο ζαρκάδι καὶ
ἔλαφος, οὕτω φαγῇ αὐτό, ὁ ἐλάφι, ἔτσι καὶ σὺ θὰ φάγῃς αὐτό. Ἀπὸ αὐτὸ θὰ ἐλάφι, ποὺ δὲν προσφέρονται ὡς θυσία εἰς τὸν Θεόν.
ἀκάθαρτος ἐν σοὶ καὶ ὁ καθαρὸς φάγῃ ἐπίσης, ὄχι μόνον ὁ κατὰ τὸν Νόμον τοῦ Ἠμποροῦν δηλαδὴ νὰ τὸ φάγουν καὶ αὐτὸς ἀπὸ σᾶς ποὺ
ὠσαύτως ἔδεται. Θεοῦ καθαρός, ἀλλὰ καὶ ὁ ἀκάθαρτος. εἶναι ἀκάθαρτος νομικῶς καὶ ὁ καθαρός, χωρὶς καμμίαν
διάκρισιν.
12,23 Πρόσεχε ἰσχυρῶς τοῦ μὴ 23 Πρόσεχε ὅμως πολὺ νὰ μὴ φάγῃς αἷμα, διότι 23 Πρόσεχε πολὺ ὅμως νὰ μὴ χρησιμοποίησῃς ὡς τροφὴν
φαγεῖν αἷμα, ὅτι τὸ αἷμα αὐτοῦ τὸ αἷμα τοῦ ζώου εἶναι ἡ ζωή του (κάθε δὲ ζωὴ καὶ τὸ αἷμα τοῦ ζώου, διότι τὸ αἷμα τοῦ εἶναι ἡ ἕδρα τῆς
ψυχή· οὐ βρωθήσεται ψυχὴ μετὰ ἀνήκει εἰς τὸν Θεόν). Δὲν πρέπει νὰ φαγωθῇ ζωῆς του. Δὲν πρέπει νὰ τρώγεται καὶ ἡ ζωὴ μαζὶ μὲ τὰ
τῶν κρεῶν, ἡ ζωὴ μαζῆ μὲ τὸ κρέας. κρέατα.
12,24 οὐ φάγεσθε, ἐπὶ τὴν γῆν 24 Δὲν θὰ φάγετε τὸ αἷμα, ἀλλὰ θὰ τὸ χύσετε εἰς 24 Δὲν θὰ τρώγετε, ἐπαναλαμβάνω, τὸ αἷμα του. Θὰ τὸ
ἐκχεεῖτε αὐτὸ ὡς ὕδωρ· τὸ χῶμα, ὅπως τὸ νερό. χύνετε σὰν νερὸ εἰς τὴν γῆν.
12,25 οὐ φαγῆ αὐτό, ἵνα εὖ σοι 25 Δὲν θὰ φάγῃς, λοιπόν, τὸ αἷμα τοῦ ζώου, διὰ 25 Δὲν θὰ χρησιμοποιήσετε λοιπὸν ὡς τροφὴν τὸ αἷμα τοῦ
γένηται καὶ τοῖς υἱοῖς σου μετὰ σέ, νὰ ζήσῃς ἔτσι εὐτυχὴς σὺ καὶ οἱ υἱοί σου ἔπειτα ζώου. Καὶ ἐὰν προσέχῃς καὶ τηρῇς αὐτὸ ποὺ εἶναι καλὸν καὶ
ἐὰν ποίησῃς τὸ καλὸν καὶ τὸ ἀπὸ σέ, ἐὰν θὰ πράξετε τὸ καλὸν καὶ εὐάρπτον εὐάρεστον ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, θὰ εὐτυχῇς σὺ καὶ
ἀρεστὸν ἐναντίον Κυρίου τοῦ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. οἱ ἀπόγονοί σου μετὰ ἀπὸ σέ.

83/202
Θεοῦ σου.
12,26 Πλὴν τὰ ἅγιά σου, ἐὰν 26 Ὅμως τὰς ἁγίας προσφοράς σου, ὅταν αὐτὰς 26 Τὰς ἁγίας ὅμως προσφοράς σου, τὰ πρωτογέννητα
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
γένηταί σοι, καὶ τὰς εὐχάς σου θὰ τὰς ἐτοιμάσῃς, καὶ τὰ ταξίματά σου, λάβε τα δηλαδή, τὰ δέκατα καὶ τὰ πρῶτα γεννήματα τῆς γῆς, καθὼς
λαβὼν ἥξεις εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν καὶ πρόσφερέ τα εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ καὶ τὰ τάματά σου, μόλις ἐτοιμασθοῦν, θὰ τὰ παίρνῃς καὶ
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἐκλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ λατρεύεται θὰ τὰ φέρνῃς εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, ἐκεῖ τὸ ὄνομά του. σου διὰ νὰ ἐπικαλῆσθε ἐκεῖ τὸ Ὄνομά Του.
12,27 καὶ ποιήσεις τὰ 27 Ἐκεῖ θὰ πρασφέρῃς τὰ ὁλοκαυτώματά σου, τὸ 27 Καὶ θὰ προσφέρῃς ἐκεῖ τὰ ὁλοκαυτώματά σου. Τὰ κρέατα
ὁλοκαυτώματά σου· τὰ κρέα κρέας μὲ τὸ αἷμα ἐπάνω εἰς τὸ θυσιαστήριον μὲ τὸ αἷμα των θὰ τὰ βάζῃς ἐπάνω εἰς τὸ θυσιαστήριον
ἀνοίσεις ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Τὸ αἷμα ὅμως τῶν ἄλλων Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, διὰ νὰ καίωνται τελείως. Τὸ αἷμα
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὸ δὲ αἷμα θυσιῶν, θὰ τὸ χύσῃς εἰς τὴν βάσιν τοῦ ὅμως τῶν θυσιῶν ἄλλου εἴδους, ἐκτὸς τῶν ὁλοκαυτωμάτων,
τῶν θυσιῶν σου προσχεεῖς πρὸς θυσιαστηρίου Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὸ δὲ κρέας θὰ τὸ χύνῃς εἰς τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου, τὰ δὲ κρέατά
τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου αὐτῶν θὰ τὸ φάγετε σεῖς. των θὰ τὰ τρώγῃς.
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὰ δὲ κρέα
φαγῇ.
12,28 Φυλάσσου καὶ ἄκουε καὶ 28 Πρόσεχε, ἄκουε, καὶ θέσε εἰς ἐφαρμογὴν ὅλας 28 Πρόσεχε καὶ ἄκουε καὶ ἐφάρμοζε ὅλας τὰς ἐντολάς, ποὺ
ποιήσεις πάντας τοὺς λόγους, οὓς τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας ἐγὼ σὲ διατάσσω, διὰ νὰ σοῦ παραγγέλλω ἐγώ, διὰ νὰ εὐτυχῇς σὺ καὶ οἱ ἀπόγονοί
ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι, ἵνα εὖ σοι ζήσῃς εὐτυχὴς σὺ καὶ τὰ τέκνα σου πάντοτε, σου αἰωνίως, ἀφοῦ θὰ κάνης ὅ,τι εἶναι εὐάρεστον καὶ καλὸν
γένηται καὶ τοῖς υἱοῖς σου δι' ἐφόσον θὰ πράττῃς τὸ καλὸν καὶ εὐάρεστον ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
αἰῶνος, ἐὰν ποίησῃς τὸ ἀρεστὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
καὶ τὸ καλὸν ἐναντίον Κυρίου τοῦ
Θεοῦ σου.
12,29 Ἐὰν δὲ ἐξολοθρεύσῃ Κύριος 29 Ὅταν δὲ ὁ Κύριος ἐξολοθρεύσῃ τὰ ἔθνη, εἰς τὰ 29 Ὅταν δὲ ἐξαφανίσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου ὁ Κύριος καὶ Θεός
ὁ Θεός σου τὰ ἔθνη, εἰς οὓς ὁποῖα σὺ πορεύεσαι, διὰ νὰ καταλάβῃς ὡς ἰδικήν σου τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη, πρὸς τὰ ὁποῖα εἰσέρχεσαι ἤδη
εἰσπορεύῃ ἐκεῖ κληρονομῆσαι τὴν σου κληρονομίαν τὴν χώραν αὐτῶν, καὶ τὴν διὰ νὰ κληρονομήσῃς τὴν χώραν των καὶ τὴν ἀποκτήσῃς
γῆν αὐτῶν, ἀπὸ προσώπου σου κληρονομήσῃς καὶ ἐγκατασταθῆς εἰς αὐτήν, ὅλην ὡς κληρονομίαν σου καὶ κατοικήσῃς μονίμως εἰς τὴν
καὶ κατακληρονομήσῃς αὐτήν, χώραν των,
καὶ κατοικήσῃς ἐν τῇ γῇ αὐτῶν,

84/202
12,30 πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ 30 πρόσεχε τὸν ἑαυτόν σου, μήπως τυχὸν καὶ 30 πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν σοῦ, μήπως θελήσῃς νὰ τὰ
ἐκζητήσῃς ἐπακολουθῆσαι αὐτοῖς ζητήσῃς νὰ ἀκολουθήσῃς τρόπους ζωῆς τῶν μιμηθῇς, ἀφοῦ μάλιστα θὰ ἔχουν ἤδη ἐξολοθρευθῆ ἀπὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
μετὰ τὸ ἐξολοθρευθῆναι αὐτοὺς ἐθνῶν αὐτῶν μετὰ τὴν ἐξολόθρευσίν των, ἐμπρός σου, καὶ εἰπῇς: <Θὰ κάνω καὶ ἐγὼ ὅ,τι κάνουν τὰ
ἀπὸ προσώπου σου λέγων· πῶς λέγων, ὅτι ὅπως κάμνουν τὰ ἔθνη αὐτὰ εἰς τοὺς ἔθνη αὐτὰ εἰς τοὺς θεούς των>.
ποιοῦσι τὰ ἔθνη ταῦτα τοῖς θεοῖς θεούς των, ἔτσι θὰ κάμνω καὶ ἐγὼ εἰς τὸν Θεόν
αὐτῶν, ποιήσω κἀγώ. μου.
12,31 Οὐ ποιήσεις οὕτω τῷ Θεῷ 31 Ὄχι· δὲν θὰ κάμῃς σὺ ἔτσι εἰς τὸν Θεόν σου· 31 Δὲν πρέπει νὰ κάνῃς καὶ σὺ τὰ ἴδια εἰς τὸν Θεόν σου.
σου· τὰ γὰρ βδελύγματα Κυρίου, ἃ διότι ἀηδιαστικὰ καὶ ἀποκρουστικὰ πράγματα, Διότι αὐτοὶ ἔκαναν εἰς τοὺς θεούς των πράγματα, ποὺ εἶναι
ἐμίσησεν, ἐποίησαν ἐν τοῖς θεοῖς τὰ ὁποῖα ἐμίσησεν ὁ Θεός, ἔκαμαν αὐτοὶ πρὸς σιχαμερὰ εἰς τὸν Κύριον, πράγματα ποὺ τὰ ἀπεστράφη καὶ
αὐτῶν, ὅτι τοὺς υἱοὺς αὐτῶν καὶ τοὺς θεούς των, ἀφοῦ ἔφθασαν μέχρι τοῦ τὰ ἐβδελύχθη Ἐκεῖνος, ἀφοῦ καίουν εἰς τὴν φωτιὰν πρὸς
τὰς θυγατέρας αὐτῶν σημείου νὰ καίουν τοὺς υἱοὺς καὶ τὰς θυγατέρας τιμὴν τῶν θεῶν των ἀκόμη καὶ τοὺς υἱούς των καὶ τὰς
κατακαίουσιν ἐν πυρὶ τοῖς θεοῖς των εἰς τὴν φωτιὰν χάριν τῶν θεῶν των. θυγατέρας των!
αὐτῶν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 13ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
13,1 Πᾶν ρῆμα ὃ ἐγὼ ἐντέλλομαι Κάθε ἐντολήν, τὴν ὁποίαν ἐγὼ σήμερα σᾶς Κάθε ἐντολήν, ποὺ σᾶς παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, θὰ
ὑμῖν σήμερον, τοῦτο φυλάξῃ ποιεῖν· δίδω, θὰ ἐπιμεληθῆτε νὰ τὴν ἐφαρμόσετε. προσέξῃς νὰ τὴν ἐφαρμόζῃς ἐπακριβῶς. Δὲν θὰ προσθέσῃς
οὐ προσθήσεις ἐπ' αὐτὸ οὐδὲ ἀφελεῖς Οὔτε θὰ προσθέσετε τίποτε εἰς αὐτάς, οὔτε τίποτε ἄλλο εἰς αὐτήν, οὔτε θὰ ἀφαιρέσῃς κάτι ἀπὸ αὐτήν.
ἀπ' αὐτοῦ. καὶ θὰ ἀφαιρέσετε.
13,2 Ἐὰν δὲ ἀναστῇ ἐν σοὶ προφήτης 2 Ἐὰν δὲ παρουσιασθῇ μεταξύ σας 2 Ἐὰν δὲ ἐμφανισθῇ μεταξύ σας κάποιος, ποὺ προφητεύει ἢ
ἢ ἐνυπνιαζόμενος τὸ ἐνύπνιον καὶ προφήτης (διδάσκαλος ψευδής) ἢ ἄνθρωπος, ἀσχολεῖται μὲ ὄνειρα, καὶ σοῦ ὑποσχεθῇ κάποιο σημάδι ἢ
δῷ σοι σημεῖον ἢ τέρας ὁ ὁποῖος βλέπει καὶ ἑρμηνεύει ὄνειρα καὶ μεγάλο θαῦμα,
σᾶς, εἴπῃ ὅτι θὰ δώσῃ κάποιο σημάδι ἢ, θὰ
κάμῃ κάποιο καταπληκτικὸ θαῦμα,
13,3 καὶ ἔλθῃ τὸ σημεῖον ἢ τὸ τέρας, 3 καὶ πραγματοποιήσῃ ἔστω τὸ σημάδι ἢ τὸ 3 καὶ συμβῇ νὰ πραγματοποιηθῇ τὸ σημάδι καὶ τὸ θαῦμα ποὺ

85/202
ὃ ἐλάλησε πρός σε λέγων· θαῦμα, ποὺ σᾶς προανήγγειλε, ἔπειτα δὲ ὑπεσχέθη, καὶ σοῦ εἰπῇ αὐτὸς κατόπιν: <Ἂς πάμε νὰ
πορευθῶμεν καὶ λατρεύσωμεν θεοῖς σᾶς εἴπη· <Ἂς πᾶμε νὰ λατρεύσωμεν ἄλλους λατρεύσωμεν ἄλλους θεούς>, θεοὺς ποὺ εἶναι ἄγνωστοι εἰς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἔτεροις, οὓς οὐκ οἴδατε, θεούς, τοὺς ὁποίους δὲν γνωρίζετε>, σᾶς,
13,4 οὐκ ἀκούσεσθε τῶν λόγων τοῦ 4 δὲν θὰ δώσετε καμμίαν προσοχὴν εἰς τὰ 4 δὲν πρέπει νὰ ἀκούσετε τὰ λόγια τοῦ προφήτου ἐκείνου.
προφήτου ἐκείνου ἢ τοῦ λόγια τοῦ ψευδοῦς ἐκείνου προφήτου ἢ τοῦ Δὲν πρέπει νὰ δεχθῆτε τὰς συμβουλὰς αὐτοῦ ποὺ ἀσχολεῖται
ἐνυπνιαζομένου τὸ ἐνύπνιον ἐκεῖνο, ἐνιπνιαστοῦ ἀλλὰ νὰ σκεφθῆτε ὅτι Κύριος ὁ μὲ τὰ ὄνειρα ἐκεῖνα. Χρειάζεται προσοχή, διότι Κύριος ὁ Θεός
ὅτι πειράζει Κύριος ὁ Θεός σου ὑμᾶς Θεός σου ἐπέτρεψε νὰ γίνουν τὰ σημεῖα σου ἐπιτρέπει νὰ δοκιμάζεσθε μὲ αὐτά, διὰ νὰ γίνῃ γνωστόν,
εἰδέναι, εἰ ἀγαπᾶτε τὸν Θεὸν ὑμῶν αὐτά, διὰ νὰ σᾶς δοκιμάσῃ καὶ νὰ γνωρίσῃ, ἐὰν ἀγαπᾶτε τὸν Θεόν σας μὲ ὅλην τὴν καρδία σας καὶ μὲ
ἐξ ὅλης τῆς καρδίας ὑμῶν καὶ ἐξ ἐὰν πράγματι ἀγαπᾶτε τὸν Θεόν σας μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σας.
ὅλης τῆς ψυχῆ ὑμῶν. ὅλην σας τὴν καρδίαν καὶ μὲ ὅλην σας τὴν
ψυχήν.
13,5 Ὀπίσω Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν 5 Κύριον τὸν Θεόν σας, αὐτὸν μόνον θὰ 5 Θὰ βαδίζετε μόνον τὸν δρόμον τῆς ζωῆς, ποὺ σᾶς
πορεύσεσθε καὶ τοῦτον ἀκολουθῆστε, αὐτὸν θὰ φοβῆσθε, αὐτοῦ τὰς ὑποδεικνύει Κύριος ὁ Θεός σας. Αὐτὸν καὶ μόνον θὰ φοβῆσθε
φοβηθήσεσθε καὶ τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἐντολὰς θὰ ἀκούετε καὶ εἰς αὐτὸν θὰ καὶ μόνον τὴν ἰδικήν Του φωνὴν θὰ προσέχετε καὶ εἰς
ἀκούσεσθε καὶ αὐτῷ προσκολληθῆτε. Ἐκεῖνον θὰ εἶσθε προσκεκολλημένοι.
προστεθήσεσθε.
13,6 Καὶ ὁ προφήτης ἐκεῖνος ἢ ὁ τὸ 6 Ὁ δὲ προφήτης ἐκεῖνος ἢ ὁ ἐνυπνιαστὴς 6 Ὁ δὲ προφήτης ἐκεῖνος, ἢ ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ποὺ
ἐνύπνιον ἐνυπνιαζόμενος ἐκεῖνος πρέπει νὰ τιμωρηθῇ διὰ θανάτου, διότι ἀσχολεῖται μὲ τὰ ὄνειρα, πρέπει νὰ θανατωθῇ· διότι ὡμίλησε
ἀποθανεῖται· ἐλάλησε γὰρ πλανῆσαί ἐδίδαξε ψευδῆ διὰ νὰ σὲ παραπλανήσῃ καὶ μὲ σκοπὸν νὰ σὲ ἐξαπατήσῃ καὶ νὰ σὲ ἀπομακρύνῃ ἀπὸ
σε ἀπὸ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου τοῦ σὲ ἀπομακρύνῃ ἀπὸ Κύριον τὸν Θεόν σου, ὁ Κύριον τὸν Θεόν σου, ὁ ὁποῖος σὲ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ
ἐξαγαγόντος σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ὁποῖος σὲ ἔβγαλεν ἀπὸ τὴν χώραν τῆς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ ἔσωσεν ἀπὸ τὴν σκλαβιά.
τοῦ λυτρωσαμένου σε ἐκ τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ ἠλευθέρωσε ἀπὸ τὴν Εἶχε σκοπὸν νὰ σὲ βγάλῃ ἔξω ἀπὸ τὴν πορείαν, ποὺ σὲ
δουλείας, ἐξῶσαί σε ἀπὸ τῆς ὁδοῦ, ἧς δουλείαν. Αὐτὸς ὁ προφήτης ἠθέλησε νὰ σὲ διέταξε νὰ ἀκολουθῇς Κύριος ὁ Θεός σου. Πρέπει λοιπὸν νὰ
ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ Θεός σου ὠθήσῃ ἔξω ἀπὸ τὸν δρόμον, τὸν ὁποῖον ὁ ἑξαφανίσῃς τὸ κακὸν ἀπὸ ἀνάμεσά σας.
πορεύεσθαι ἐν αὐτῇ· καὶ ἀφανιεῖς τὸ Θεὸς σὲ διέταξε νὰ ἀκολουθῇς. Πρέπει νὰ
πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν. τὸν τιμωρήσῃς μὲ θάνατον, διὰ νὰ
ἐξαφανίσῃς ἀπὸ ἀνάμεσά σας τὸ κακόν, τὸ

86/202
ὁποῖον ἐκεῖνος ἤθελε νὰ σᾶς κάμῃ.
13,7 Ἐὰν δὲ παρακαλέσῃ σε ὁ 7 Ἐὰν δὲ ἀκόμη καὶ αὐτὸς ὁ ἀδελφός σου, ὁ 7 Ἐὰν ἐπίσης σὲ παρακαλέσῃ ὁ ἀδελφός σου ἀπὸ τὸν ἴδιον

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀδελφός σου ἐκ πατρός σου ἢ ἐκ ὁμοπάτριος σὲ παρακαλέσῃ ἢ ὁ ὁμομήτριος, πατέρα ἢ ἀπὸ τὴν ἰδίαν μητέρα, ἢ ὁ υἱός σου ἢ ἡ κόρη σου, ἢ
μητρός σου ἢ ὁ υἱός σου ἢ ἡ θυγάτηρ ἢ ὁ υἱός σου, ἢ ἡ κόρη σου, ἢ ἡ σύζυγος, ποὺ καὶ αὐτὴ ἡ γυναῖκα σου, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὴν ἀγκάλην σου,
ἢ ἡ γυνή σου ἡ ἐν κόλπῳ σου ἢ φίλος κρατεῖς εἰς τὴν ἀγκάλην σου, ἢ ὁ ἰσόψυχος ἢ ὁ πιὸ ἀγαπητὸς καὶ ἔμπιστος φίλος σου καὶ σοῦ εἰπῇ
ἴσος τῇ ψυχῇ σου λάθρα λέγων· φίλος σου καὶ σοῦ εἴπῃ κρυφίως <πᾶμε νὰ κρυφά: <Ἂς πάμε νὰ λατρεύσωμεν ἄλλους θεούς>, ποὺ δὲν
βαδίσωμεν καὶ λατρεύσωμεν θεοῖς λατρεύσωμεν ἄλλους θεούς, τοὺς ὁποίους τοὺς ἤξευρες ἕως τώρα σὺ κα·ι οἱ πρόγονοί σου·
ἑτέροις, οὓς οὐκ ᾔδεις σὺ καὶ οἱ οὔτε σὺ ἐγνώριζες, οὔτε οἱ πατέρες σου,
πατέρες σου,
13,8 ἀπὸ τῶν θεῶν τῶν ἐθνῶν τῶν 8 οἱ ὁποῖοι θεοὶ εἶναι ἀπὸ τοὺς θεοὺς τῶν 8 ἀπὸ τοὺς θεοὺς δηλαδὴ ποὺ λατρεύουν τὰ ἔθνη, ποὺ εἶναι
περικύκλῳ ὑμῶν, τῶν ἐγγιζόντων γύρω μας εἰδωλολατρικῶν λαῶν>, αὐτῶν ὁλόγυρά σας, ὅσα συνορεύουν μὲ σᾶς ἢ ὅσα εὑρίσκονται
σοι ἢ τῶν μακρὰν ἀπὸ σοῦ, ἀπ' ποὺ εὑρίσκονται πλησίον σου ἢ μακρὰν ἀπὸ μακριὰ ἀπὸ σᾶς, ἀπὸ τὸ ἕνα ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον τῆς γῆς,
ἄκρου τῆς γῆς ἕως ἄκρου τῆς γῆς, σέ, εἰς τὸ ἕνα ἢ, εἰς τὸ ἄλλο ἄκρον τῆς γῆς,
13,9 οὐ συνθελήσεις αὐτῷ καὶ οὐκ 9 ὄχι μόνον δὲν θὰ συμφωνήσῃς μὲ αὐτὸν 9 δὲν θὰ συμφωνήσῃς μὲ τὴν πρότασίν του αὐτήν. Δὲν θὰ τὸν
εἰσακούσῃ αὐτοῦ καὶ οὐ φείσεται ὁ καὶ δὲν θὰ δεχθῇς τὰς πονηρὰς προτάσεις ἀκούσῃς καὶ δὲν θὰ τὸν λυπηθῇ τὸ μάτι σου. Δὲν θὰ τὸν
ὀφθαλμός σου ἐπ' αὐτῷ, οὐκ του, ἀλλὰ δὲν θὰ τὸν λυπηθῇ τὸ μάτι σου, συμπαθήσῃς καὶ δὲν θὰ τὸν συγκαλψῃς.
ἐπιποθήσεις ἐπ' αὐτῷ οὐδ' οὐ μὴ δὲν θὰ τὸν λυπηθῇς καὶ οὔτε θὰ τὸν
σκεπάσῃς αὐτόν· συγκαλύψῃς.
13,10 ἀναγγέλλων ἀναγγελεῖς περὶ 10 Θὰ τὸν καταγγείλῃς ἀμέσως, διὰ νὰ 10 Ἀντιθέτως θὰ γνωστοποιήσῃς ἀμέσως εἰς τοὺς Κριτὰς τὰ
αὐτοῦ, καὶ αἱ χεῖρές σου ἔσονται ἐπ' καταδικασθῆ εἰς θάνατον· καὶ εἰς τὸν ὅσα σοῦ ἐπρότεινε. Τὰ ἰδικά σου χέρια μάλιστα θὰ εἶναι τὰ
αὐτὸν ἐν πρώτοις ἀποκτεῖναι αὐτόν, λιθοβολισμόν του αἱ χεῖρες σου θὰ ρίψουν πρῶτα, ποὺ θὰ ὑψωθοῦν διὰ νὰ τὸν θανατώσουν μὲ
καὶ αἱ χεῖρες παντὸς τοῦ λαοῦ ἐπ' πρῶται τὸν λίθον ἐναντίον του, διότι σὺ λιθοβολισμόν, καὶ τελευταία θὰ ὑψωθοῦν τὰ χέρια ὅλου τοῦ
ἐσχάτῳ, ὑπῆρξες ὁ μάρτυς τῆς κατηγορίας, καὶ λαοῦ.
ἔπειτα αἱ χεῖρες τοῦ λαοῦ θὰ τὸν
λιθοβολήσουν.
13,11 καὶ λιθοβολήσουσιν αὐτὸν ἐν 11 Θὰ τὸν θανατώσουν διὰ λιθοβολισμοῦ, θὰ 11 Θὰ τὸν λιθοβολήσουν δὲ καὶ θὰ πεθάνῃ, διότι ἐπεχείρησε
λίθοις, καὶ ἀποθανεῖται, ὅτι τιμωρηθῇ διὰ θανάτου, διότι ἐπεζήτησε νὰ νὰ σὲ κάνῃ νὰ ἀποστατήσῃς ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ Θεόν σου,

87/202
ἐζήτησεν ἀποστῆσαί σε ἀπὸ Κυρίου σὲ ἀπομακρύνῃ ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ Θεόν ποὺ σὲ ἔβγαλεν ἐλεύθερον ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου,
τοῦ Θεοῦ σου τοῦ ἐξαγαγόντος σε ἐκ σου, ὁ ὁποῖος σὲ ἔβγαλε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, ἀπὸ τὸν τόπον τῆς σκλαβιᾶς,.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
γῆς Αἰγύπτου, ἐξ οἴκου δουλείας. ἀπὸ τὴν χώραν τῆς δουλείας.
13,12 Καὶ πᾶς Ἰσραὴλ ἀκούσας 12 Ὅταν δὲ οἱ Ἰσραηλῖται πληροφορηθοῦν 12 Καὶ ὅταν ἄκουσουν ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται τὸ γεγονός, θὰ
φοβηθήσεται καὶ οὐ προσθήσωσι τὴν τιμωρίαν αὐτήν, θὰ φοβηθοῦν καὶ δὲν φοβηθοῦν καὶ δὲν θὰ θελήσουν εἰς τὸ ἑξῆς νὰ κάνουν
ποιῆσαι ἔτι κατὰ τὸ ρῆμα τὸ θὰ τολμήσῃ κανεὶς νὰ ἐπαναλάβῃ τὴν ἀνάμεσά σας κάτι παρόμοιον πρὸς τὴν πονηρὰν αὐτὴν
πονηρὸν τοῦτο ἐν ὑμῖν. κακὴν αὐτὴν πράξιν μεταξύ σας. πράξιν.
13,13 Ἐὰν δὲ ἀκούσῃς ἐν μιᾷ τῶν 13 Ἐὰν δὲ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις, τὴν 13 Ἐὰν δὲ εἰς κάποιαν ἀπὸ τὰς πόλεις σου, ποὺ σο·ῦ χαρίζει ὁ
πόλεών σου, ὧν Κύριος ὁ Θεός σου ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός σας ἔδωσε ὡς Κύριος διὰ νὰ κατοικῇς ἐκεῖ, ἀκούσῃς νὰ λέγουν:
δίδωσι σοι κατοικεῖν σε ἐκεῖ, κατοικίαν σας, ἀκούσῃς νὰ λέγουν·
λεγόντων·
13,14 ἐξῆλθοσαν ἄνδρες παράνομοι 14 <ἐβγῆκαν παράνομοι ἄνδρες ἀπὸ σᾶς καὶ 14 <Ἐβγῆκαν μέσα ἀπὸ σᾶς ἄνδρες παράνομοι καὶ
ἐξ ὑμῶν καὶ ἀπέστησαν πάντας τοὺς ἀπεμάκρυναν ἀπὸ τὸν Θεὸν τοὺς κατοίκους παρέσυραν εἰς ἀποστασίαν ἀπὸ τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ὅλους
κατοικοῦντας τὴν γῆν αὐτῶν τῆς πολεώς των, λέγοντες δολίως, ἂς πᾶμε τοὺς κατοίκους τῆς πόλεως των λέγοντας: <Ἂς πᾶμε νὰ
λέγοντες· πορευθῶμεν καὶ νὰ λατρεύσωμεν ἄλλους θεούς, τοὺς ὁποίους λατρεύσωμεν ἄλλους θεούς>, θεοὺς ποὺ δὲν τοὺς ἐγνωρίζατε
λατρεύσωμεν θεοῖς ἐτέροις, οὓς οὐκ δὲν ἐγνωρίζατε>, ἕως τότε>, πρέπει νὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
ᾔδειτε,
13,15 καὶ ἐτάσεις καὶ ἐρωτήσεις καὶ 15 σύ, θὰ ἐξετάσῃς, θὰ ἐρωτήσῃς, θὰ 15 Θὰ ἐξετάσῃς, θὰ ἐρωτήσῃς καὶ θὰ ἐρευνήσῃς μὲ πολλὴν
ἐρευνήσεις σφόδρα, καὶ ἰδοὺ ἀληθὴς ἐρευνήσῃς μὲ πολλὴν ἐπιμέλειαν καὶ προσοχήν, καὶ ἐὰν διαπιστωθῇ ὅτι ἡ διάδοσις αὐτὴ περὶ
σαφῶς ὁ λόγος, γεγένηται τὸ προσοχὴν καὶ ἐὰν ἀποδειχθῇ ἀληθινὴ καὶ ἀποστασίας ἀπὸ τὸν ἀληθινὸν Θεὸν εἶναι ἀπολύτως ἀληθινὴ
βδέλυγμα τοῦτο ἐν ὑμῖν, βεβαία αὐτὴ ἡ κατηγορία, ἐὰν δηλαδὴ ὄντως καὶ ὅτι συνέβη πράγματι μεταξύ σας τὸ βδελυκτὸν αὐτὸ
ἔλαβε χώραν μεταξύ σας αὐτὸ τὸ βδελυρὸν γεγονός,
γεγονός,
13,16 ἀναιρῶν ἀνελεῖς πάντας τοὺς 16 σεῖς τότε θὰ φονεύσετε ὅλους τοὺς 16 θὰ σκοτώσῃς ὅλους, ὅσοι κατοικοῦν εἰς τὴν πόλιν ἐκείνην,
κατοικοῦντας ἐν τῇ γῇ ἐκείνη ἐν κατοίκους τῆς πόλεως ἐκείνης ἐν στόματι μὲ μαχαίρι. Θὰ ἀναθεματίσῃς μὲ ἀποστροφὴν καὶ τὴν πόλιν
φόνῳ μαχαίρας, ἀναθέματι μαχαίρας, θὰ ἀναθεματίσετε ἐξ ὁλοκλήρου καὶ ὅλα, ὅσα ὑπάρχουν εἰς αὐτήν.
ἀναθεματιεῖτε αὐτὴν καὶ πάντα τὰ αὐτὴν καὶ ὅσα ὑπάρχουν εἰς αὐτήν.

88/202
ἐν αὐτῇ
13,17 καὶ πάντα τὰ σκῦλα αὐτῆς 17 Ὅλα δὲ τὰ λάφυρα αὐτῆς θὰ τὰ 17 Καὶ θὰ μαζεύσῃς ὅλα τὰ λάφυρά της εἰς τὰ περάσματα καὶ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
συνάξεις εἰς τὰς διόδους αὐτῆς καὶ συγκεντρώσετε εἰς τοὺς δρόμους της καὶ θὰ τὰ σταυροδρόμια της καὶ θὰ βάλῃς φωτιὰ εἰς τὴν πόλιν. Θὰ
ἐμπρήσεις τὴν πόλιν ἐν πυρὶ καὶ παραδώσετε εἰς τὸ πῦρ, τὴν πόλιν καὶ ὅλα τὰ καύσῃς ἐπίσης δημοσίως καὶ ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ λάφυρά της
πάντα τὰ σκῦλα αὐτῆς πανδημεὶ λάφυρά της, ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ μείνῃ εἰς τὸ ἑξῆς
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, καὶ καὶ θὰ μείνῃ ἡ πόλις ἐκείνη ἀκατοίκητος ἀκατοίκητος διὰ παντός. Δὲν θὰ ἀνοικοδομηθῇ ποτὲ πλέον
ἔσται ἀοίκητος εἰς τὸν αἰῶνα, οὐκ παντοτεινά· οὐδέποτε πλέον θὰ εἰς τὸ μέλλον.
ἀνοικοδομηθήσεται ἔτι. ἀνοικοδομηθῇ.
13,18 Καὶ οὐ προσκολληθήσεται 18 Τίποτε ἀπὸ τὰ ἀναθεματισμένα 18 Τίποτε δὲ ἀπὸ τὰ πράγματα τῆς πόλεως, ποὺ ἔχουν
οὐδὲν ἀπὸ τοῦ ἀναθέματος ἐν τῇ πράγματα τῆς πόλεως ἐκείνης δὲν θὰ ἀναθεματισθῆ, δὲν θὰ πάρῃ τὸ χέρι σου, διὰ νὰ τὸ ἔχῃς ἰδικόν
χειρί σου, ἵνα ἀποστραφῇ Κύριος κρατήσῃ τὸ χέρι σου, διὰ νὰ ἀποστρέψῃ ἔτσι σου. Ἔτσι μόνον θὰ σταματήσῃ καὶ ὁ Κύριος τὸν θυμὸν τῆς
ἀπὸ θυμοῦ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ καὶ ὁ Κύριος τὸν θυμὸν καὶ τὴν ὀργήν του ἀπὸ ὀργῆς Του καὶ θὰ σοῦ χαρίσῃ τὸ ἔλεός Του καὶ θὰ σὲ
δώσῃ σοι ἔλεος καὶ ἐλεήσῃ σε καὶ σᾶς, νὰ σᾶς εὐσπλαγχνισθῇ, νὰ σᾶς ἐλεήσῃ, εὐσπλαγχνισθῇ. Καὶ θὰ σὲ πληθύνῃ καὶ πάλιν, ὅπως
πληθύνῃ σε, ὃν τρόπον ὤμοσε τοῖς νὰ σᾶς αὐξήσῃ καὶ πολλαπλασιάσῃ, ὅπως ἀκριβῶς τὸ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον εἰς τοὺς προγόνους σου.
πατράσι σου, ὡρκίσθη εἰς τοὺς προγόνους σας.
13,19 ἐὰν ἀκούσῃς τῆς φωνῆς Κυρίου 19 Καὶ ἡ εὐλογία αὐτὴ τοῦ Κυρίου θὰ ἔλθῃ 19 Θὰ ἀπολαύσῃς δὲ αὐτὴν τὴν εὐλογίαν, ἐὰν ἀκούσῃς τὴν
τοῦ Θεοῦ σου, φυλάσσειν τὰς καὶ θὰ μείνῃ εἰς σᾶς, ἐὰν ἀκούσετε τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ὥστε νὰ τηρῇς τὰς ἐντολάς Του,
ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσας ἐγὼ φωνήν του, ὥστε νὰ τηρῆτε τὰς ἐντολάς του, τὰς ὁποίας σου παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, καὶ νὰ ἐφαρμόζῃς
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ποιεῖν τὸ τὰς ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς διατάσσω, νὰ ὅ,τι εἶναι καλὸν καὶ εὐάρεστον ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
καλὸν καὶ τὸ ἀρεστὸν ἐναντίον πράττετε τὸ κολὸν καὶ τὸ εὐάρεστον ἐνώπιον
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 14ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
14,1 Υἱοί ἐστε Κυρίου τοῦ Θεοῦ Σεῖς εἶσθε τέκνα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας. Δὲν θὰ Εἶσθε παιδιὰ τοῦ μόνου Κυρίου, τοῦ Θεοῦ σας. Δὲν πρέπει
ὑμῶν· οὐκ ἐπιθήσετε φαλάκρωμα ξυρίσετε τὴν κεφαλὴν ἢ τὸ πρόσωπόν σας διὰ λοιπὸν νὰ ξυρίζετε τὸ κεφάλι σας ἐπάνω ἀπὸ τὸ μέτωπον,
ἀνὰ μέσον τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν τὸν θάνατον οἰουδήποτε οἰκείου σας· ἀνάμεσα εἰς τὰ μάτια σας, ὅπως κάνουν οἱ εἰδωλολάτραι

89/202
ἐπὶ νεκρῷ· ὅταν πεθάνῃ κάποιος συγγενής των.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
14,2 ὅτι λαὸς ἅγιος εἶ Κυρίῳ τῷ 2 διότι εἶσαι σὺ λαὸς ἐκλεκτὸς καὶ ξεχωριστὸς 2 Διότι σὺ εἶσαι λαὸς ἅγιος, ξεχωρισμένος διὰ τὸν Κύριον
Θεῷ σου, καὶ σὲ ἐξελέξατο Κύριος ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· ὁ Θεὸς σὲ καὶ Θεόν σου. Καὶ σὲ ἐδιάλεξε Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ
ὁ Θεός σου γενέσθαι σε λαὸν ἐξέλεξεν ἀνάμεσα ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη τῆς γίνῃς δι’ Ἐκεῖνον λαὸς ἀγαπητός, σὰν ἰδιαιτέρα περιουσία
αὐτῷ περιούσιον ἀπὸ πάντων τῶν ὑφηλίου, διὰ νὰ εἶσαι ἰδιαιτέρα του περιουσία, ὁ Του, μέσα ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη ποὺ κατοικοῦν εἰς τὴν
ἐθνῶν τῶν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆς. ἐκλεκτὸς λαός του. ἐπιφάνειαν τῆς γῆς.
14,3 Οὐ φάγεσθε πᾶν βδέλυγμα. 3 Δὲν θὰ φάγῃς κανένα ἀκάθαρτον ζῶον. 3 Δὲν θὰ τρώγετε κάθε τι, ποὺ εἶναι ἀκάθαρτον καὶ
βδελυρόν.
14,4 Ταῦτα κτήνη, ἃ φάγεσθε, 4 Αὐτὰ δὲ εἶναι τὰ καθαρὰ ζῶα, ποὺ ἔχετε 4 Αὐτὰ εἶναι τὰ ζῶα, ποὺ ἠμπορεῖτε νὰ τρώγετε: Μοσχάρι
μόσχον ἐκ βοῶν καὶ ἀμνὸν ἐκ δικαίωμα νὰ τρώγετε· μοσχάρι ἀπὸ τὰ βόδια, ἀπὸ τὰ βόδια, ἀρνὶ ἀπὸ τὰ πρόβατα καὶ τράγον ἀπὸ τὰ
προβάτων καὶ χίμαρον ἐξ αἰγῶν, ἀμνὸν ἀπὸ τὰ πρόβατα, τράγον ἀπὸ τὰ γίδια. γίδια,
14,5 ἔλαφον καὶ δορκάδα καὶ 5 Ἐπίσης ἔχετε δικαίωμα νὰ τρώγετε ἐλάφι, 5 ἐλάφι καὶ ζαρκάδι καὶ πύγαργον καὶ αἴγαγρον καὶ
πύγαργον, ὄρυγα καὶ ζαρκάδι, πύγαργον (εἶδος δορκάδος), ὄρυγα καμηλοπάρδαλη.
καμηλοπάρδαλιν· (εἶδος αἰγάγρου) καὶ καμηλοπάρδαλιν.
14,6 πᾶν κτῆνος διχηλοῦν ὁπλὴν 6 Γενικῶς ἔχετε τὸ δικαίωμα νὰ τρώγετε κάθε 6 Κάθε ζῶον γενικῶς, ποὺ εἶναι δίχηλον καὶ ἔχει δύο νύχια
καὶ ὀνυχιστῆρας ὀνυχίζον δύο ζῶον δίχηλον, ζῶον δηλαδὴ ποὺ ἔχει δύο εἰς τὸ κάθε πόδι του καὶ ἀναμασᾷ τὴν τροφήν του,
χηλῶν καὶ ἀνάγον μηρυκισμὸν ἐν ὄνυχας εἰς τὸ κάθε πόδι του, χωρισμένους ἠμπορεῖτε νὰ τὸ τρώγετε.
τοῖς κτήνεσι, ταῦτα φάγεσθε. ἀναμεταξύ των, καὶ τὸ ὁποῖον ἀναμασᾶ τὴν
τροφήν του.
14,7 Καὶ ταῦτα οὐ φάγεσθε ἀπὸ 7 Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ αὐτὰ τὰ μηρυκαστικὰ ζῶα, ἢ τὰ 7 Ἀπὸ αὐτὰ ὅμως ποὺ ἀναμασοῦν τὴν τροφήν των καὶ εἶναι
τῶν ἀναγόντων μηρυκισμὸν καὶ δίχηλα, αὐτὰ ποὺ ἔχουν τοὺς δύο ὄνυχάς των δίχηλα καὶ ἔχουν δύο νύχια εἰς τὸ κάθε πόδι των, δὲν θὰ
ἀπὸ τῶν διχηλούντων τὰς ὁπλὰς ξεχωριστούς, δὲν θὰ φάγετε τὰ ἑξῆς· Τὴν τρώγετε τὰ ἑξῆς: Τὴν καμήλαν καὶ τὸν δασύποδα (λαγόν)
καὶ ὀνυχιζόντων ὀνυχιστῆρας· τὸν κάμηλον, τὸν λαγωόν, τὸν ἀκανθόχοιρον, τὰ καὶ τὸν σκαντζόχοιρον, διότι ἀναμασοῦν μὲν τὴν τροφήν
κάμηλον καὶ δασύποδα καὶ ὁποῖα ναὶ μὲν μηρυκάζουν ἀλλὰ δὲν εἶναι των, δὲν εἶναι ὅμως δίχηλα. Θὰ εἶναι αὐτὰ διὰ σᾶς
χοιρογρύλλιον, ὅτι ἀνάγουσι δίχηλα. Αὐτὰ λοιπὸν θὰ εἶναι ἀκάθαρτα διὰ ἀκάθαρτα.
μηρυκισμὸν καὶ ὁπλὴν οὐ σᾶς.

90/202
διχηλοῦσιν, ἀκάθαρτα ταῦτα ὑμῖν
ἐστι·

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
14,8 καὶ τὸν ὗν, ὅτι διχηλεῖ ὁπλὴν 8 Δὲν θὰ φᾶτε ἐπίσης τὸν χοῖρον, διότι ναὶ μὲν 8 Δὲν θὰ τρώγετε ἐπίσης καὶ τὸν χοῖρον, διότι εἶναι μὲν
τοῦτο καὶ ὀνυχίζει ὀνυχιστῆρας εἶναι δίχηλον ζῶον, ἔχει δηλαδὴ εἰς τοὺς πόδας δίχηλον καὶ ἔχει δύο νύχια εἰς τὸ κάθε πόδι του, ἀλλ' ὅμως
ὁπλῆς, καὶ τοῦτο μηρυκισμὸν οὐ του δύο ὄνυχας χωρισμένους, ἀλλὰ δὲν δὲν ἀναμασᾷ τὴν τροφήν του. Θὰ εἶναι τὸ ζῶον αὐτὸ διὰ
μηρυκᾶται, ἀκάθαρτον τοῦτο μηρυκάζει τὴν τροφήν του· εἶναι διὰ σᾶς σᾶς ἀκάθαρτον. Δὲν θὰ τρώγετε ἀπὸ τὰ κρέατα τῶν ζώων
ὑμῖν· ἀπὸ τῶν κρεῶν αὐτῶν οὐ ἀκάθαρτον ζῶον. Τὰ κρέατα τῶν ζώων αὐτῶν αὐτῶν καὶ δὲν θὰ ἐγγίζετε τὰ πτώματά των.
φάγεσθε καὶ τῶν θνησιμαίων δὲν θὰ τὰ φάγετε καὶ τὰ νεκρὰ σώματά των δὲν
αὐτῶν οὐχ ἅψεσθε. θὰ τὰ ἐγγίσετε.
14,9 Καὶ ταῦτα φάγεσθε ἀπὸ 9 Ἀπὸ τὰ ζῶα ποὺ ὑπάρχουν εἰς τὰ ὕδατα, ἔχετε 9 Ἀπὸ ὅλα δὲ ὅσα ζοῦν μέσα εἰς τὰ νερά, θὰ τρώγετε τὰ
πάντων τῶν ἐν τῷ ὕδατι· πάντα τὸ δικαίωμα νὰ τρώγετε, ὅσα ἀπὸ αὐτὰ ἔχουν ἑξῆς: Ὅλα ὅσα ἔχουν πτερύγια καὶ λέπια, θὰ τὰ τρώγετε.
ὅσα ἐστὶν ἐν αὐτοῖς πτερύγια καὶ πτερύγια καὶ λέπια. 10 Ἀντιθέτως ὅλα ὅσα δὲν ἔχουν πτερύγια καὶ λέπια, δὲν θὰ
λεπίδες, φάγεσθε. τὰ τρώγετε. Θὰ εἶναι διὰ σᾶς ἀκάθαρτα.
14,10 Καὶ πάντα ὅσα οὐκ ἔστιν 10 Ὅλα ὅμως ὅσα δὲν ἔχουν πτερύγια καὶ 10 Ἀντιθέτως ὅλα ὅσα δὲν ἔχουν πτερύγια καὶ λέπια, δὲν θὰ
αὐτοῖς πτερύγια καὶ λεπίδες, οὐ λέπια, δὲν θὰ τὰ τρώγετε. Θὰ εἶναι διὰ σᾶς τὰ τρώγετε. Θὰ εἶναι διὰ σᾶς ἀκάθαρτα.
φάγεσθε, ἀκάθαρτα ὑμῖν ἐστι. ἀκάθαρτα.
14,11 Πᾶν ὄρνεον καθαρὸν 11 Κάθε πτηνὸν καθαρὸν ἔχετε τὸ δικαίωμα νὰ 11 Κάθε πουλὶ καθαρὸν ἠμπορεῖτε νὰ τὸ τρώγετε.
φάγεσθε. τρώγετε.
14,12 Καὶ ταῦτα οὐ φάγεσθε ἀπ' 12 Αὐτὰ δὲ εἶναι τὰ πτηνά, ἀπὸ τὰ ὁποῖα δὲν 12 Δὲν θὰ τρώγετε ὅμως ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἑξῆς: Τὸν ἀετόν, καὶ
αὐτῶν· τὸν ἀετὸν καὶ τὸν γρύπα ἐπιτρέπεται νὰ τρώγετε· ῾Ο ἀετός, ὁ γρύψ (εἶδος τὸν γρυπάετον καὶ τὸν θαλάσσιον ἀετόν,
καὶ τὸν ἀλιαίετον ἀετοῦ), ὁ ἁλιάετος
14,13 καὶ τὸν γύπα καὶ τὸν ἴκτινον 13 ὁ γύψ (πτηνὸν ποὺ τρώγει πτώματα), ὁ ἱέραξ 13 καὶ τὸ ὄρνιο καὶ τὸ περδικογεράκι καὶ τὰ ὅμοιά του,
καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ τὰ ὅμοια πρὸς αὐτόν.
14,14 καὶ πάντα κόρακα καὶ τὰ 14 Δὲν θὰ φᾶτε κανένα εἶδος κόρακος καὶ τὰ 14 καὶ κάθε κοράκι καὶ τὰ ὅμοιά του,
ὅμοια αὐτῷ ὅμοια πρὸς αὐτόν.
14,15 καὶ στρουθὸν καὶ γλαῦκα 15 Ἐπίσης στρουθίον, γλαῦκα, γλάρον, 15 καὶ τὸ σπουργίτι καὶ τὴν κουκουβάγιαν καὶ τὸν γλάρον.
καὶ λάρον

91/202
14,16 καὶ ἐρωδιὸν καὶ κύκνον καὶ 16 τὸν ἐρωδιόν, τὸν τσικνιάν, τὴν ἶβιν, 16 Δὲν θὰ τρώγετε καὶ τὸν ἐρωδιὸν καὶ τὸν κύκνον καὶ τὴν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἷβιν ἶβιν,
14,17 καὶ καταράκτην καὶ ἱέρακα 17 τὸν καταράκτην (εἶδος ὁρμητικοῦ γλάρου), 17 καὶ τὸ ὄρνιο τῆς θαλάσσης, ποὺ λέγεται καταρράκτης,
καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ ἔποπα καὶ τὸν ἱέρακα καὶ τὰ ὅμοια πρὸς αὐτόν, τὸν καὶ τὸ γεράκι καὶ τὰ ὅμοιά του καὶ τὸν τσαλαπετεινὸν καὶ
νυκτικόρακα τσαλαπετεινὸν καὶ τὸν νυκτοκόρακα, τὸ κλαψοπούλι,
14,18 καὶ πελεκᾶνα καὶ χαραδριὸν 18 τὸν πελεκᾶνο, τὸν χαραδριόν (ὑποκίτρινον 18 καὶ τὸν πελεκάνον καὶ τὸν χαραδριὸν καὶ τὰ ὅμοιά του
καὶ τὰ ὅμοια αὐτῷ καὶ λαίμαργον πτηνόν) καὶ τὰ ὅμοια πρὸς αὐτόν, καὶ τὴν πέρδικα καὶ τὴν νυκτερίδα.
πορφυρίωνα καὶ νυκτερίδα. τὸν πορφυρίωνα (πτηνὸν καλοβατικόν) καὶ τὴν
νυκτερίδα.
14,19 Πάντα τὰ ἑρπετὰ τῶν 19 Ἐπίσης ὅλα ὅσα ἕρπουν καὶ πετοῦν, δηλαδὴ 19 Ἀκάθαρτα θὰ εἶναι διὰ σᾶς καὶ ὅλα, ὅσα πετοῦν καὶ
πετεινῶν ἀκάθαρτά ἐστιν ὑμῖν, οὐ τὰ ἔντομα, θὰ εἶναι διὰ σᾶς ἀκάθαρτα καὶ δὲν ἔρπουν, ὅπως τὰ ζωΰφια καὶ ἔντομα. Δὲν θὰ τρώγετε ἀπὸ
φάγεσθε ἀπ' αὐτῶν. θὰ τρώγετε ἀπὸ αὐτά. αὐτά.
14,20 Πὰν πετεινὸν καθαρὸν 20 Ἔχετε ὅμως τὸ δικαίωμα νὰ τρώγετε κάθε 20 Κάθε πτηνὸν καθαρὸν ἠμπορεῖτε νὰ τὸ τρώγετε.
φάγεσθε. καθαρὸν πτηνόν.
14,21 Πᾶν θνησιμαῖον οὐ 21 Κανένα θνησιμαῖον δὲν θὰ φάγετε. Ὅσα ὁ 21 Δὲν θὰ τρώγετε ἐπίσης κανένα ζῶον, ποὺ ἐψόφησε. Αὐτὸ
φάγεσθε· τῷ παροίκῳ τῷ ἐν ταῖς νόμος ὁρίζει διὰ σᾶς ἀκάθαρτα ἠμπορεῖτε νὰ τὰ εἶναι δυνατὸν νὰ δίδεται εἰς τὸν ξένον, ποὺ διαμένει μαζί
πόλεσί σου δοθήσεται, καὶ δίδετε εἰς τὸν ξένον, ποὺ φιλοξενεῖτε εἰς τὴν σας εἰς τὰς πόλεις σας, καὶ νὰ τρώγεται ἀπὸ αὐτόν.
φάγεται, ἢ ἀποδώσῃ τῷ ἀλλοτρίῳ· πόλιν σας διὰ νὰ φάγῃ ἀπὸ αὐτὰ ἢ νὰ τὰ Ἠμπορεῖς ἐπίσης νὰ τὸ πωλήσῃς εἰς κάποιον ξένον. Πρέπει
ὅτι λαὸς ἅγιος εἶ Κυρίῳ τῷ Θεῷ πωλήσετε εἰς μὴ Ἰσραηλίτην. Σεῖς ὅμως δὲν νὰ προσέξῃς καὶ ν ἀποφύγῃς τὰ πτώματα καὶ τὰ ἀκάθαρτα
σου. Οὐχ ἑψήσεις ἄρνα ἐν πρέπει νὰ τρώγετε ἀπὸ τὰ ἀκάθαρτα, διότι ζῶα, διότι σὺ εἶσαι λαὸς ἅγιος, ξεχωρισμένος διὰ τὸν Κύριον
γάλακτι μητρὸς αὐτοῦ. εἶσθε λαὸς ἅγιος ἀφιερωμένος εἰς τὸν Κύριον. καὶ Θεόν σου. Καὶ δὲν θὰ βράσῃς ποτὲ ἀρνὶ μὲ τὸ γάλα τῆς
Δὲν θὰ βράσῃς ἀρνὶ μὲ τὸ γάλα τῆς μητρός του. μητέρας του, ὅπως κάνουν οἱ εἰδωλολάτραι.
14,22 Δεκάτην ἀποδεκατώσεις 22 Ἀπὸ ὅλα τὰ προϊόντα τῶν σπαρτῶν σας, ἀπὸ 22 Θὰ ξεχωρίσῃς τὸ ἓν δέκατον ἀπὸ ὅλα τὰ προϊόντα τῆς
παντὸς γενήματος τοῦ σπέρματός ὅλα δηλαδὴ ὅσα οἱ ἀγροί σας κάθε χρόνον σᾶς σπορᾶς σου, ἀπὸ κάθε τι ποὺ παράγουν τὰ χωράφια σου
σου, τὸ γένημα τοῦ ἀγροῦ σου δίδουν, θὰ ἀφαιρέσῃς τὸ ἓν δέκατον. κάθε χρόνον.
ἐνιαυτὸν κατ' ἐνιαυτόν,

92/202
14,23 καὶ φαγῇ αὖτο ἐν τῷ τόπῳ ᾧ 23 Θὰ φάγετε αὐτὸ εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον 23 Καὶ Θὰ τὸ φάγῃς (καταναλώσιμο) εἰς τὸν ἰδιαίτερον

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐὰν ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου, ἤθελεν ἐκλέξει Κύριος ὁ Θεός σας διὰ νὰ τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ· ἀφιερωθῇ εἰς τὸ ὄνομά του (δηλαδὴ εἰς τὸν ἐπικαλοῦνται ἐκεῖ τὸ ἅγιον ὄνομά Του. Θὰ φέρῃς ἐκεῖ τὸ ἓν
οἴσετε τὰ ἔπιδέκατα τοῦ σίτου σου ναόν). Ἐκεῖ θὰ φέρετε τὸ ἓν δέκατον ἀπὸ τὸν δέκατον ἀπὸ τὸ σιτάρι σου καὶ ἀπὸ τὸ κρασί σου καὶ ἀπὸ τὸ
καὶ τοῦ οἴνου σου καὶ τοῦ ἐλαίου σίτον σας, ἀπὸ τὸν οἶνον, ἀπὸ τὸ ἔλαιον, ὅπως λάδι σου, τὰ πρωτογέννητα ἀπὸ τὰ βόδια σου καὶ ἀπὸ τὰ
σου, τὰ πρωτότοκα τῶν βοῶν σου ἐπίσης καὶ τὰ πρωτότοκα ἀπὸ τὰ βόδια καὶ τὰ πρόβατά σου, διὰ νὰ μάθῃς νὰ φοβᾶσαι καὶ νὰ ὑπολογίζῃς
καὶ τῶν προβάτων σου, ἵνα μάθῃς πρόβατά σας, διὰ νὰ μάθετε νὰ εὐλαβῆσθε Κύριον τὸν Θεόν σου καθ' ὅλην τὴν ζωήν σου.
φοβεῖσθαι Κύριον τὸν Θεόν σου Κύριον τὸν Θεόν σας ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς
πάσας τὰς ἡμέρας. σας.
14,24 Ἐὰν δὲ μακρὰν γένηται ἡ 24 Ἐὰν ὅμως εἶναι μακρὰ ἡ ἀπόστασις ἀπὸ τὴν 24 Ἐὰν ὅμως εἶναι μεγάλη ἡ διαδρομὴ ἀπὸ τὴν κατοικίαν
ὁδὸς ἀπὸ σοῦ καὶ μὴ δύνῃ κατοικίαν σου μέχρι τοῦ ναοῦ καὶ δὲν σοῦ εἶναι σου ἕως τὸν τόπον τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ καὶ δεν ἠμπορῇς
ἀναφέρειν αὐτά, ὅτι μακρὰν ἀπὸ δυνατὸν νὰ φέρῃς ἐκεῖ αὐτὰ τὰ δέκατα, εἰς τὸν νὰ προσφέρῃς ἀπὸ αὐτά, ποὺ σοῦ ἐχάρισεν ἡ εὐλογία
σοῦ ὁ τόπος, ὃν ἂν ἐκλέξηται τόπον δηλαδὴ ποὺ ἐξέλεξεν ὁ Κύριος διὰ νὰ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ἐπειδὴ ἀπέχει πολὺ ἡ κατοικία σου
Κύριος ὁ Θεός σου ἐπικληθῆναι τὸ λατρεύετε τὸ ὄνομά του, σὺ δὲ θέλῃς πράγματι ἀπὸ τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ σὰν ἰδικόν Του Κύριος ὁ
ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, ὅτι εὐλογήσει νὰ προσφέρῃς, ἀπὸ ὅσα ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου Θεός σου, διὰ νὰ ἐπικαλοῦνται Ἐκεῖ τὸ ἅγιον ὄνομά Του,
σε Κύριος ὁ Θεός σου, σοῦ ἔδωσε, ἠμπορεῖς νὰ κάνης τὸ ἑξῆς:
14,25 καὶ ἀποδώσῃ αὐτὰ ἀργυρίου 25 θὰ πωλήσῃς αὐτά, θὰ πάρῃς τὸ ἀντίτιμον 25 Θὰ πωλήσῃς αὐτὰ μὲ χρήματα καί, ἀφοῦ πάρῃς εἰς τὰ
καὶ λήψῃ τὸ ἀργύριον ἐν ταῖς αὐτῶν εἰς τὰ χέρια σου καὶ θὰ μεταβῇς εἰς τὸν χέρια σου τὸ ἀνάλογον χρηματικὸν ποσόν, θὰ ὑπάγῃς εἰς
χερσί σου καὶ πορεύσῃ εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον ἐξέλεξε Κύριος ὁ Θεός σου. τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ διαλέξῃ σὰν ἰδικόν Του Κύριος ὁ
τόπον, ὃν ἂν ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου.
Θεός σου αὐτόν,
14,26 καὶ δώσεις ἀργύριον ἐπὶ 26 Ἐκεῖ δύνασαι νὰ δαπανήσῃς αὐτὰ τὰ 26 Καὶ θὰ διαθέσῃς ἐκεῖ τὰ χρήματα αὐτά, διὰ νὰ πάρῃς
παντός, οὗ ἂν ἐπιθυμῇ ἡ ψυχή χρήματα καὶ νὰ ἀγοράσῃς ὅ,τι ἡ ψυχή σου ὀτιδήποτε ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή σου, βόδια δηλαδή, ἢ πρόβατα, ἢ
σου, ἐπὶ βουσὶν ἢ ἐπὶ προβάτοις, ἐπιθυμεῖ νὰ προσφέρῃς πρὸς τὸν Θεόν, βόδια, κρασί, ἢ ἄλλα οἰνοπνευματώδη ποτά, ἢ ὀτιδήποτε ἄλλο
ἐπ' οἴνῳ ἢ ἐπὶ σίκερα ἢ ἐπὶ πρόβατα, οἶνον, οἰνοπνευματώδη ποτὰ καὶ ὅ,τι ποθεῖ ἡ ψυχή σου. Καὶ θὰ φάγῃς ἐκεῖ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ
παντός, οὗ ἂν ἐπιθυμῇ ἡ ψυχή ἄλλο ἐπιθυμεῖς. Ἐκεῖ δὲ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ εὐφρανθῇς σὺ καὶ ἡ οἰκογένειά σου.

93/202
σου, καὶ φαγῇ ἐκεῖ ἐναντίον Θεοῦ σου θὰ φάγῃς καὶ θὰ εὐφρανθῇς σὺ καὶ ἡ
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ οἰκογένειά σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εὐφρανθήσῃ σὺ καὶ ὁ οἶκός σου
14,27 καὶ ὁ Λευίτης ὁ ἐν ταῖς 27 Μαζῆ σου δὲ ἐκεῖ θὰ φάγῃ καὶ ὁ Λευΐτης, ποὺ 27 Θὰ φάγῃ ἐπίσης μαζί σου καὶ ὁ Λευΐτης, ποὺ διαμένει εἰς
πόλεσί σου, ὅτι οὐκ ἔστιν αὐτῷ εὑρίσκεται εἰς τὰς πόλεις σου, διότι αὐτὸς δὲν τὰς πόλεις σου, διότι δεν ἐκληρονόμησεν αὐτὸς μερίδιον
μερὶς οὐδὲ κλῆρος μετὰ σοῦ. ἔχει μερίδιον κληρονομίας, ὅπως σὺ ἔχεις. γῆς, οὔτε κτήματα, ὅπως ἐκληρονόμησες σύ.
14,28 Μετὰ τρία ἔτη ἐξοίσεις πᾶν 28 Κάθε τρία χρόνια θὰ βάζῃς κατὰ μέρος ἕνὰ 28 Κάθε τρία χρόνια θὰ ξεχωρίζῃς καὶ δι’ ἄλλον σκοπὸν τὸ
τὸ ἐπιδέκατον τῶν γενημάτων δέκατον ἀπὸ τὰ προϊόντα σου. Κατὰ τὸ τρίτον ἓν δέκατον ἀπὸ τὰ γεννήματά σου. Θὰ τὸ φυλάξῃς δὲ κατὰ
σου· ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ θήσεις δὲ αὐτὸ ἔτος θὰ θέτῃς αὐτὸ εἰς τὴν πόλιν σου· τὸν τρίτον αὐτὸν χρόνον εἰς τὰς πόλεις σου. Δὲν θὰ τὸ
αὐτὸ ἐν ταῖς πόλεσί σου, δὲν θὰ τὸ προσφέρῃς εἰς τὸν ναόν. φέρῃς εἰς τὸν τόπον τῆς λατρείας.
14,29 καὶ ἐλεύσεται ὁ Λευίτης, ὅτι 29 Θὰ ἔλθῃ δὲ ὁ Λευΐτης, διότι αὐτὸς δὲν ἔχει 29 Καὶ θὰ ἔρχεται ὁ Λευίτης, ἐπειδὴ δὲν ἐκληρονόμησε
οὐκ ἔστιν αὐτῷ μερὶς οὐδὲ κλῆρος μερίδιον καὶ κληρονομίαν εἰς τὴν γῆν τῆς μερίδιον γῆς, οὔτε κτήματα, ὅπως ἐκληρονόμησες σύ, θὰ
μετὰ σοῦ, καὶ ὁ προσήλυτος καὶ ὁ Ἐπαγγελίας, θὰ ἔλθῃ ὁ ξένος καὶ τὸ ὀρφανὸν ἔρχωνται ἐπίσης καὶ ὁ ξένος, ποὺ συμπαθεῖ τὴν θρησκείαν
ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα ἡ ἐν ταῖς καὶ ἡ χήρα, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὰς πόλεις σας, σας καὶ μένει κοντά σας, καὶ ὁ ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα, ποὺ ζῇ
πόλεσί σου καὶ φάγονται καὶ καὶ θὰ φάγουν ἀπὸ τὸ δέκατον αὐτὸ καὶ θὰ εἰς τὰς πόλεις σου, καὶ θὰ παίρνουν ἀπὸ αὐτὸ καὶ θὰ
ἐμπλησθήσονται, ἵνα εὐλογήσῃ χορτάσουν. Διὰ τὴν καλήν σου δὲ αὐτὴν πράξιν τρώγουν καὶ θὰ χορταίνουν. Καὶ ὅταν κάνῃς αὐτό, θὰ σὲ
σε Κύριος ὁ Θεός σου ἐν πᾶσι τοῖς θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὁ Θεὸς εἰς ὅλα τὰ ἔργα, τὰ εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλα τὰ ἔργα, μὲ τὰ ὁποῖα
ἔργοις οἶς ἐὰν ποιῇς. ὁποῖα θὰ ἔκαμνες. θὰ καταγίνεσαι.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 15ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
15,1 Δι' ἑπτὰ ἐτῶν ποιήσεις Κάθε ἑπτὰ ἔτη θὰ παρέχῃς ἄφεσιν τῶν χρεῶν. Κάθε ἕβδομον ἔτος θὰ δίδῃς ἄφεσιν καὶ χάριν.
ἄφεσιν.
15,2 Καὶ οὕτω τὸ πρόσταγμα τῆς 2 Ὡς ἑξῆς θὰ ἐφαρμόζεται ὁ νόμος τῆς ἀφέσεως 2 Αὐτὸς δὲ εἶναι ὁ νόμος τῆς ἀφέσεως: Θὰ χαρίζῃς κάθε
ἀφέσεως· ἀφήσεις πᾶν χρέος τῶν χρεῶν· δηλαδὴ κάθε χρέος, τὸ ὁποῖον σοῦ προσωπικὸν χρέος, ποὺ σοῦ ὀφείλει ὁ πλησίον σου, καὶ δεν
ἴδιον, ὃ ὀφείλει σοι ὁ πλησίον, καὶ ὀφείλει ὁ πλησίον καὶ ὁ ἀδελφός σου, δὲν θὰ τὸ θὰ τὸ ζητῇς ἀπὸ τὸν ἀδελφόν σου Ἰσραηλίτην, διότι κατὰ τὸ

94/202
τὸν ἀδελφόν σου οὐκ ἀπαιτήσεις, ζητήσῃς, ἀλλὰ θὰ τὸ χαρίσῃς, διότι ἐκ μέρους ἔτος αὐτὸ ἔχει ὁρισθῇ νὰ δίδεται ἄφεσις πρὸς τιμὴν Κυρίου
ἐπικέκληται γὰρ ἄφεσις Κυρίῳ τῷ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ὁρίζεται καὶ ἐπιβάλλεται τοῦ Θεοῦ σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Θεῷ σου. αὐτὴ ἡ ἄφεσις τῶν χρεῶν.
15,3 Τὸν ἀλλότριον ἀπαιτήσεις 3 Ἀπὸ τὸν ξένον θὰ ἀπαιτήσῃς νὰ σοῦ δώσῃ τὸ 3 Ἔχεις δικαίωμα κατὰ τὸ ἔτος αὐτὸ νὰ ζητῇς ἀπὸ κάθε
ὅσα ἐὰν ᾗ σοι παρ' αὐτῷ, τῷ δὲ χρέος του. Εἰς τὸν ἀδελφόν σου ὅμως τὸν ἀλλογενῆ αὐτά, ποὺ εἶναι ἰδικά σου καὶ τὰ κρατεῖ ἐκεῖνος. Θὰ
ἀδελφῷ σου ἄφεσιν ποιήσεις τοῦ Ἰσραηλίτην θὰ χαρίσῃς τὸ χρέος κατὰ τὸ ἔτος χαρίζῃς ὅμως τὸ χρέος, ποὺ σοῦ ὀφείλει ὁ ἀδελφός σου
χρέους σου· τῆς ἀφέσεως. Ἰσραηλίτης,
15,4 ὅτι οὐκ ἔσται ἐν σοι ἐνδεής, 4 Τοῦτο δέ, διότι δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχῃ μεταξύ 4 διότι δεν πρέπει νὰ ὑπάρχῃ κανεὶς πτωχὸς ἀνάμεσά σας.
ὅτι εὐλογῶν εὐλογήσει σε Κύριος σας πτωχὸς (χρεοφειλέτης ἀδυνατῶν νὰ Θὰ σὲ εὐλογήσῃ δὲ πλουσίως ὁ Κύριος καὶ Θεός σου εἰς τὴν
ὁ Θεός σου ἐν τῇ γῇ, ᾗ Κύριος ὁ πληρώσῃ τὰ χρέη του). Ἐφόσον δὲ σὺ χαρίζεις χώραν, τὴν ὁποίαν σοῦ χαρίζει Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ τὴν
Θεός σου δίδωσί σοι ἐν κλήρῳ τὸ χρέος, θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὁ Κύριος εἰς τὴν κατέχῃς ὡς κληρονομίαν σου.
κατακληρονομῆσαι αὐτήν. χώραν, τὴν ὁποίαν σοῦ ἔδωκε ὡς κληρονομίαν.
15,5 Ἐὰν δὲ ἀκοῇ εἰσακούσητε τῆς 5 Ἐὰν προθύμως ὑπακούσετε εἰς τὴν φωνὴν 5 Θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὅμως, ἐὰν ἀκούσετε μὲ χαρὰν καὶ
φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ φυλάσσετε καὶ προθυμίαν τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ
φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάσας τὰς νὰ πράττετε ὅλας τὰς ἐντολάς, τὰς ὁποίας ἐγὼ φυλάσσετε καὶ νὰ τηρῆτε ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς, ποὺ σοῦ
ἐντολὰς ταύτας, ὅσας ἐγὼ σήμερον σᾶς διατάσσω, παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον.
ἐντέλλομαί σοι σήμερον,
15,6 ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου 6 τότε Κύριος ὁ Θεός σας θὰ σᾶς εὐλογήσῃ, 6 Διότι Κύριος ὁ Θεός σου σὲ εὐλόγησε καὶ θὰ σὲ εὐλογήσῃ,
εὐλόγησέ σε, ὃν τρόπον ἐλάλησέ ὅπως σᾶς ἔχει ὑποσχεθῆ. Θὰ ἔχῃς ἀφθονίαν συμφώνως πρὸς ὅσα σοῦ εἶπε. Θὰ εἶσαι δὲ εἲς θέσιν νὰ
σοι, καὶ δανειεῖς ἔθνεσι πολλοῖς, ἀγαθῶν καὶ χρήματα, ὥστε νὰ δανείζῃς ἔθνη δανείζῃς ἔθνη πολλά, ἐνῶ σὺ δὲν θὰ δανεισθῇς ποτε, Καὶ θὰ
σὺ δὲ οὐ δανειῇ, καὶ ἄρξεις ἐθνῶν πολλά, ἐνῶ σὺ δὲν θὰ εὑρεθῇς εἰς τὴν ἀνάγκην κυβερνᾷς καὶ θὰ ἐξουσιάζῃς ἔθνη πολλὰ καὶ δὲν θὰ
πολλῶν, σοῦ δὲ οὐκ ἄρξουσιν. νὰ ζητήσῃς δάνειον. Θὰ εἶσαι ἄρχων εἰς ἐξουσιασθῇς σὺ ἀπὸ κανένα.
πολλοὺς λαούς, ἐνῶ κανεὶς δὲν θὰ εἶναι ἄρχων
καὶ αὐθέντης εἰς σέ.
15,7 Ἐὰν γένηται ἐν σοὶ ἐνδεὴς ἐκ 7 Ἐὰν συμβῇ, ὥστε εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις τῆς 7 Καὶ ἐὰν συμβῇ νὰ εὑρεθῇ ἀνάμεσά σας κάποιος πτωχὸς
τῶνν ἀδελφῶν σου ἐν μιᾷ τῶν χώρας, ποὺ σᾶς ἔδωσε Κύριος ὁ Θεός, νὰ ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς σου τοὺς Ἰσραηλίτας, εἰς μίαν ἀπὸ τὰς
πόλεών σου ἐν τῇ γῇ, ᾗ Κύριος ὁ ὑπάρξῃ πτωχὸς μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν σου, σὺ πόλεις σου, ἐκεῖ εἰς τὴν χώραν ποὺ σοῦ χαρίζει ὁ Κύριος καὶ

95/202
Θεός σου δίδωσί σοι, οὐκ νὰ μὴ κλείσῃς τὰ σπλάγχνα σου, νὰ μὴ Θεός σου, δὲν θὰ σκληρυνθῇ ἡ καρδιά σου καὶ δὲν θὰ
ἀποστερεῖς τὴν καρδίαν σου, οὐδ' σκληρύνῃς καὶ ἀποτραβήξῃς τὴν καρδίαν σου ἀδιαφορήσῃς δι' αὐτόν. Οὔτε θὰ κλείσῃς καὶ θὰ σφίξῃς τὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
οὐ μὴ συσφίγξῃς τὴν χεῖρά σου ἀπὸ αὐτόν, νὰ μὴ κλείσῃς σφικτὰ τὰ χέρια σου, χέρι σου ἐμπρὸς εἰς τὸν ἀδελφόν σου, ποὺ ἔχει τὴν ἀνάγκην
ἀπὸ τοῦ ἀδελφοῦ σοῦ τοῦ διὰ νὰ μὴ δώσῃς τίποτε εἰς τὸν πεινασμένον σου.
ἐπιδεομένου· καὶ πονεμένον ἀδελφόν σου.
15,8 ἀνοίγων ἀνοίξεις τὰς χεῖρας 8 Ἀλλὰ πλούσια θὰ ἀνοίξῃς τὰ χέρια σου πρὸς 8 Ἀντιθέτως θ ἀνοίξῃς μὲ χαρὰν τὰ χέριά σου πρὸς χάριν του
σου αὐτῷ καὶ δάνειον δανειεῖς αὐτόν. Θὰ τοῦ προσφέρῃς καὶ θὰ τοῦ δανείσῃς καὶ θὰ τοῦ δώσῃς ὅσον δάνειον χρειάζεται, δηλαδὴ αὐτὸ ποὺ
αὐτῷ ὅσον ἐπιδέεται, καθότι ὅσον καὶ ὅ,τι τοῦ χρειάζεται, ἀφοῦ εὑρίσκεται ἔχει ἀνάγκην.
ἐνδεεῖται. εἰς ἀνάγκην.
15,9 Πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ γένητοι 9 Πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν σου, μήπως μέσα εἰς 9 Πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν σου, ὥστε νὰ μὴ διαπραχθῇ μέσα
ρῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὴν διάνοιαν καὶ τὴν καρδίαν σου σκεφθῆς εἰς τὴν καρδιά σου κρυφὸν ἁμάρτημα, μὲ τὸ νὰ σκεφθῇς καὶ
ἀνόημα λέγων· ἐγγίζει τὸ ἔτος τὸ κατὰ παράνομον τρόπον καὶ εἴπῃς <πλησιάζει εἰπῇς: <Πλησιάζει τὸ ἕβδομον ἔτος, τὸ ἔτος τῆς ἀφέσεως καὶ
ἕβδομον, ἔτος τῆς ἀφέσεως, καὶ τὸ ἕβδομον ἔτος, τὸ ἔτος αὐτὸ τῆς ἀφέσεως τῶν ὑπάρχει φόβος νὰ χάσω τὸ δάνειον>, καὶ ἐξ αἰτίας αὐτοῦ
πονηρεύσηται ὁ ὀφθαλμός σου τῷ χρεῶν>· καὶ ἔτσι βλέπων μὲ πονηρὸν βλέμμα ἀντιμετωπίσῃς μὲ πονηρὸν βλέμμα τὸν πτωχὸν ἀδελφόν
ἀδελφῷ σου τῷ ἐπιδεομένῳ, καὶ τὸν ἀδελφόν σου καὶ σκεπτόμενος ὅτι μετ' σου, ποὺ ἔχει ἀνάγκην, καὶ δεν τὸν δανείσῃς. Ἂν γίνῃ αὐτό,
οὐ δώσεις αὐτῷ, καὶ καταβοήσεται ὀλίγον θὰ εἶσαι ὑποχρεωμένος νὰ τοῦ χαρίσῃς θὰ κραυγάσῃ ἐκεῖνος μὲ πόνον πρὸς τὸν Κύριον εἰς βάρος
κατὰ σοῦ πρὸς Κύριον, καὶ ἔσται τὰ χρέος - καὶ δὲν τὸν δανείσῃς, τότε ὁ ἀδελφός σου καὶ θὰ εἶσαι ἔνοχος ἁμαρτίας μεγάλης.
ἐν σοὶ ἁμαρτία μεγάλη. σου αὐτὸς θὰ φωνάξῃ πρὸς τὸν Κύριον
ἐναντίον σου καὶ θὰ εἶναι μεγάλη ἡ ἐνοχή σου
διὰ τὴν πονηρίαν αὐτήν.
15,10 Διδοὺς δώσεις αὐτῷ καὶ 10 Ὁλοπρόθυμα πρέπει νὰ δώσῃς εἰς αὐτὸν 10 Πρέπει νὰ τοῦ δώσῃς ὅ,τι θέλει μὲ εὐχαρίστησιν καὶ νὰ τοῦ
δάνειον δανειεῖς αὐτῷ ὅσον δάνειον, ἀνάλογον πρὸς τὴν ἀνάγκην του· δὲν δανείσῃς ὅσον δάνειον χρειάζεται καὶ νὰ μὴ λυπηθῇ ἡ
ἐπιδέεται, καὶ οὐ λυπηθήσῃ τῇ πρέπει δὲ νὰ λυπηθῇ ἡ καρδία σου διὰ τὸ καρδιά σου, ὅταν θὰ τοῦ δίδῃς αὐτὸ ποὺ σοῦ ζητεῖ· διότι διὰ
καρδίᾳ σου διδόντος σου αὐτῷ, ὅτι δάνειον, ποὺ θὰ δώσῃς εἰς τὸν ἀδελφόν σου, τὴν καλοσύνην σου αὐτὴν θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός
διὰ τὸ ρῆμα τοῦτο εὐλογήσει σε διότι διὰ τὴν καλήν σου αὐτὴν πράξιν θὰ σὲ σου εἰς ὅλα τὰ ἔργα σου καὶ εἰς ὅλα, ὅσα θὰ ἐπιχειρῇς.
Κύριος ὁ Θεός σου ἐν πᾶσι τοῖς εὐλογήσῃ ὁ Θεὸς εἰς ὅλας τὰς ἐργασίας σου,
ἔργοις καὶ ἐν πάσιν, οὗ ἂν θὰ εὐλογήσῃ ὅλα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου.

96/202
ἐπιβάλῃς τὴν χεῖρά σου·
15,11 οὐ γὰρ μὴ ἐκλίπῃ ἐνδεὴς 11 Ἐπειδὴ ποτὲ δὲν θὰ λείψῃ πτωχὸς ἀπὸ τὴν 11 Καὶ ἐπειδὴ δὲν πρόκειται νὰ λείψῃ ποτὲ ἀπὸ τὴν χώραν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀπὸ τῆς γῆς σου. Διὰ τοῦτο ἐγώ χώραν σου, διὰ τοῦτο σοῦ δίδω ἐγὼ αὐτὴν τὴν σου καὶ ὁ πτωχός, δι’ αὐτὸ σοῦ παραγγέλλω νὰ κάμνῃς τὴν
σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ρῆμα ἐντολὴν καὶ σὲ διατάσσω· Ἁπλόχερα θὰ καλὴν αὐτὴν πρᾶξιν τοῦ δανεισμοῦ καὶ σοῦ λέγω ν ἀνοίγῃς
τοῦτο λέγων· ἀνοίγων ἀνοίξεις ἀνοίξῃς τὰ χέρια σου εἰς τὸν πτωχὸν ἀδελφόν διάπλατα τὰ χέρια σου εἰς τὸν πτωχὸν ἀδελφόν σου καὶ εἰς
τὰς χεῖράς σου τῷ ἀδελφῷ σου τῷ σου ποὺ κατοικεῖ εἰς τὴν χώραν σου καὶ αὐτόν, ποὺ θὰ εὑρίσκεται εἰς δύσκολον θέσιν μέσα εἰς τὴν
πένητι καὶ τῷ ἐπιδεομένῳ τῷ ἐπὶ εὑρίσκεται εἰς ἀνάγκην. χώραν σου.
τῆς γῆς σου.
15,12 Ἐὰν δὲ πραθῇ σοι ὁ ἀδελφός 12 Ἐὰν ὁ ἀδελφός σου, Ἑβραῖος ἢ Ἑβραία, 12 Ἐὰν δὲ εὑρεθῇ εἰς δύσκολον θέσιν καὶ πωληθῇ εἰς σὲ ὁ
σου ὁ Ἑβραῖος ἢ Ἑβραία, πωληθῇ εἰς σὲ ἕνεκα τῶν οἰκονομικῶν του ἀδελφός σου ὁ Ἑβραῖος ἢ ἡ ἀδελφή σου ἡ Ἑβραία, θὰ ζῇ καὶ
δουλεύσει σοι ἓξ ἔτη, καὶ τῷ ἀναγκῶν ὡς δοῦλος, ἐπὶ ἓξ ἔτη θὰ σὲ θὰ ἐργάζεται σὰν δοῦλος κοντά σου ἐπὶ ἕξι ἔτη. Κατὰ τὸ
ἑβδόμῳ ἐξαποστελεῖς αὐτὸν δουλεύσῃ. Κατὰ τὸ ἔβδομον ἔτος θὰ ἕβδομον ὅμως ἔτος θὰ τὸν ἀφήνῃς νὰ φεύγῃ ἐλεύθερος ἀπὸ
ἐλεύθερον ἀπὸ σοῦ. ἀποστείλῃς αὐτὸν ἐλεύθερον. τὴν ἐργασίαν σου.
15,13 ῞Οταν δὲ ἐξαποστελλῇς 13 Ὅταν δὲ τὸν ἀφήσῃς νὰ ἀναχωρήσῃ 13 Ὅταν δὲ τὸν ἀφήσῃς νὰ φύγῃ ἀπὸ σὲ ἐλεύθερος, δὲν
αὐτὸν ἐλεύθερον ἀπὸ σοῦ, οὐκ ἐλεύθερον πλέον ἀπὸ τὸν οἶκον σου, δὲν θὰ τὸν πρέπει νὰ τὸν διώξῃς μὲ ἄδεια χέρια.
ἐξαποστελεῖς αὐτὸν κενόν· ἀποστείλῃς μὲ ἀδειανὰ τὰ χέρια.
15,14 ἐφόδιον ἐφοδιάσεις αὐτὸν 14 Θὰ τὸν ἐφοδιάσῃς ἀπὸ τὰ πρόβατά σου, ἀπὸ 14 Θὰ τὸν ἐφοδιάσῃς μὲ δῶρα ἀπὸ τὰ πρόβατά σου καὶ ἀπὸ
ἀπὸ τῶν προβάτων σου καὶ ἀπὸ τὸ σιτάρι σου, ἀπὸ τὸ κρασί σου. Θὰ δώσῃς εἰς τὸ σιτάρι σου καὶ ἀπὸ τὸ κρασί σου. Θὰ τοῦ προσφέρῃς
τοῦ σίτου σου καὶ ἀπὸ τοῦ οἴνου αὐτὸν ἀνάλογα μὲ τὰς εὐλογίας καὶ δωρεάς, ἀναλόγως πρὸς τὰ ἀγαθά, μὲ τὰ ὁποῖα σὲ εὐλόγησε Κύριος ὁ
σου· καθὰ εὐλόγησέ σε Κύριος ὁ ποὺ ἔχεις λάβει καὶ σὺ ἀπὸ τὸν Κύριον, Θεός σου.
Θεός σου, δώσεις αὐτῷ.
15,15 Καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης 15 Νὰ ἐνθυμηθῇς δέ, ὅτι καὶ σὺ ὑπῆρξες δοῦλος 15 Καὶ πρέπει νὰ θυμᾶσαι ὅτι ἤσουν καὶ σὺ κάποτε δοῦλος εὶς
ἦσθα ἐν γῆ Αἰγύπτου καὶ εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ ἀπελευθέρωσε ἀπὸ ἐκεῖ
ἐλυτρώσατό σε Κύριος ὁ Θεός σου ἠλευθέρωσεν ὁ Κύριος ἀπὸ ἐκεῖ. Διὰ τοῦτο καὶ Κύριος ὁ Θεός σου. Δι' αὐτὸν τὸν λόγον λοιπὸν σὲ διατάσσω
ἐκεῖθεν· διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐγὼ σοῦ δίδω τὴν ἐντολὴν νὰ φέρεσαι μὲ νὰ ἐκδηλώνῃς αὐτὴν τὴν γενναιοδωρίαν πρὸς τὸν ἕως τότε
ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ρῆμα τοῦτο. γενναιοδωρίαν πρὸς τὸν ἀπελεύθερον δοῦλον δοῦλον σου.
σου.

97/202
15,16 Ἐὰν δὲ λέγῃ πρός σε, οὐκ 16 Ἐὰν ὅμως ὁ δοῦλος αὐτὸς σοῦ εἴπῃ, δὲν θὰ 16 Ἐὰν ὅμως ὁ δοῦλος σου εἰπῇ ἐπανειλημμένως <δὲν φεύγω
ἐξελεύσομαι ἀπὸ σοῦ, ὅτι φύγω ἀπὸ σέ, διότι ἔχω ἀγαπήσει καὶ σὲ καὶ ἀπὸ σέ>, διότι ἔχει ἀγαπήσει καὶ σὲ τὸν ἴδιον καὶ τὴν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἠγάπηκά σε καὶ τὴν οἰκίαν σου, τὴν οἰκογένειάν σου καὶ ὅτι εἶμαι εὐτυχισμένος οἰκογένειάν σου καὶ διότι νοιώθει πράγματι εὐτυχισμένος
ὅτι εὖ ἐστιν αὐτῷ παρὰ σοί, μένων πλησίον σου, κοντά σου, θὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
15,17 καὶ λήψῃ τὸ ὀπήτιον, καὶ 17 θὰ λάβῃς τὸ τρυπητήρι, θὰ τρυπήσῃς τὸ αὐτί 17 Θὰ πάρῃς ἕνα μικρὸ σουβλὶ καὶ θὰ τρυπήσῃς τὸ αὐτί του,
τρυπήσεις τὸ ὠτίον αὐτοῦ πρὸς του εἰς τὴν θύραν σου, καὶ θὰ μένῃ αὐτὸς ἀφοῦ τὸν βάλῃς νὰ σταθῇ δίπλα εἰς τὴν θύραν τοῦ σπιτιοῦ
τὴν θύραν, καὶ ἔσται σοι οἰκέτης δοῦλος σου ἰσοβίως. Τὸ ἴδιο θὰ κάμῃς καὶ διὰ σου. Αὐτὸ θὰ σημαίνῃ ὅτι θὰ εἶναι αἰωνίως δοῦλος σου. Τὸ
εἰς τὸν αἰῶνα· καὶ τὴν παιδίσκην τὴν δούλην σου, ἐὰν καὶ αὐτὴ ἐκφράσῃ τὴν ἴδιο θὰ κάνῃς καὶ διὰ τὴν δούλην σου.
σου ὠσαύτως ποιήσεις. αὐτὴν ἐπιθυμίαν.
15,18 Οὐ σκληρὸν ἔσται ἐναντίον 18 Δὲν θὰ στενοχωρθῇς καὶ δὲν θὰ δυσφορήσῃς 18 Δὲν πρέπει νὰ βαρυθυμῇς διὰ τὸ ὅτι θὰ φεύγουν ἀπὸ σὲ
σου ἐξαποστελλομένων αὐτῶν ἐναντίον τῶν δούλων, τοὺς ὁποίους ἀφήνεις ἐλεύθεροι οἱ δοῦλοι σου κατὰ τὸ ἕβδομον ἔτος, διότι αὐτοὶ
ἐλευθέρων ἀπὸ σοῦ, ὅτι ἐπέτειον ἐλευθέρους, διότι αὐτοὶ ἐπὶ ἓξ ἔτη σὲ σοῦ προσέφεραν ἐργασίαν ἕξι ἐτησίων μισθῶν δούλου (χωρὶς
μισθὸν τοῦ μισθωτοῦ ἐδούλευσέ ὑπηρέτησαν ὡς δοῦλοι, σοῦ προσέφεραν ὡς ἀμοιβήν). Ἐὰν ἐφαρμόσῃς τὴν ἐντολὴν αὐτήν, θὰ σὲ
σοι ἓξ ἔτη· καὶ εὐλογήσει σε δοῦλοι ἓξ ἐτησίων ὑπηρεσιῶν μισθούς. εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλα, ὅσα θὰ ἐπιχειρῇς.
Κύριος ὁ Θεός σου ἐν πᾶσιν, οἷς Ὑπακούων εἰς ὅσα ἐγὼ σὲ διατάσσω θὰ ἔχεις
ἐὰν ποιῇς. τὴν εὐλογίαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου εἰς ὅλα τὰ
ἔργα σου.
15,19 Πᾶν πρωτότοκον, ὃ ἐὰν 19 Κάθε πρωτότοκον ἀρσενικόν, ποὺ θὰ 19 Κάθε πρωτογέννητον ἀρσενικόν, ποὺ θὰ γεννηθῇ εἰς τὰ
τεχθῇ ἐν ταῖς βουσί σου καὶ ἐν γεννηθῇ εἰς τὰ βόδια σου καὶ εἰς τὰ πρόβατά βόδια σου καὶ εἰς τὰ πρόβατά σου, θὰ τὸ ξεχωρίζῃς διὰ τὸν
τοῖς προβάτοις σου, τὰ ἀρσενικά, σου, θὰ τὸ ἀφιερώσῃς εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου. Κύριον καὶ Θεόν σου. Δὲν θὰ χρησιμοποιῇς εἰς τὴν ἐργασίαν
ἁγιάσεις Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐκ Δὲν θὰ χρησιμοποιήσῃς δι' ἰδικάς σου ἐργασίας σου τὸ πρωτογέννητο μοσχάρι σου καὶ δὲν θὰ κουρεύῃς διὰ
ἐργᾷ ἐν τῷ πρωτοτόκῳ μόσχῳ σου τὸ πρωτότοκον μοσχάρι σου οὔτε καὶ θὰ λογαριασμόν σου τὰ πρωτογέννητα ἀπὸ τὰ πρόβατά σου.
καὶ οὐ μὴ κείρῃς τὰ πρωτότοκα κουρεύσῃς διὰ λογαριασμόν σου τὰ πρωτότοκα
τῶν προβάτων σου· ἐκ τῶν προβάτων σου.
15,20 ἔναντι Κυρίου φαγῇ αὐτὸ 20 Ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ εἰς τὸν τόπον, τὸν 20 Θὰ τρώγῃς σὺ καὶ ἡ οἰκογένειά σου κάθε χρόνον τὰ
ἐνιαυτὸν ἐξ ἐνιαυτοῦ ἐν τῷ τόπῳ, ὁποῖον ἐκεῖνος ἤθελεν ἐκλέξει, θὰ τρώγῃς σὺ πρωτογέννητα τοῦ χρόνου αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, εἰς τὸν
ᾧ ἐὰν ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός καὶ ἡ οἰκογένειά σου κάθε χρόνον τὰ τόπον ποὺ θὰ διαλέξῃ σὰν ἰδικόν Του Κύριος ὁ Θεός σου.

98/202
σου, σὺ καὶ ὁ οἶκός σου. πρωτότοκα αὐτά.
15,21 Ἐὰν δὲ ᾖ ἐν αὐτῷ μῶμος, 21 Ἐὰν ὅμως τὸ προσφερόμενον πρωτότοκον 21 Ἐὰν ὅμως ὑπάρχῃ εἰς τὸ πρωτογέννητον κάποιο

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
χωλὸν ἢ τυφλὸν ἢ καὶ πᾶς μῶμος ἔχῃ κάποιο ἐλάττωμα, εἶναι δηλαδὴ χωλὸν ἢ σωματικὸν ἐλάττωμα καὶ εἶναι κουτσό, ἢ τυφλό, ἢ ἔχῃ
πονηρός, οὐ θύσεις αὐτὸ Κυρίῳ τῷ τυφλὸν ἢ μὲ ἄλλο τι σωματικὸν ἐλάττωμα, δὲν ὁποιοδήποτε ἄλλο ἐλάττωμα, δὲν θὰ τὸ προσφέρῃς θυσίαν
Θεῷ σου· θὰ τὸ θυσιάσῃς εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου. εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου.
15,22 ἐν ταῖς πόλεσί σου φαγῇ 22 Εἰς τὰς πόλεις σου θὰ τὸ σφάξῃς καὶ θὰ τὸ 22 Θὰ τὸ φάγῃς ἐκεῖ ὅπου διαμένεις, εἰς τὰς πόλεις σου.
αὐτό, ὁ ἀκάθαρτος ἐν σοὶ καὶ ὁ φάγῃς. Ἀπὸ αὐτὸ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ φάγῃ ὄχι Ἠμποροῦν δὲ νὰ φάγουν ἀδιακρίτως ἀπὸ αὐτὸ καὶ αὐτὸς ἀπὸ
καθαρὸς ὠσαύτως ἔδεται ὡς μόνον ὁ νομικῶς καθαρὸς ἀλλὰ καὶ ὁ σᾶς, ποὺ εἶναι ἀκάθαρτος, καὶ ὁ καθαρός, ὅπως ἀκριβῶς
δορκάδα ἢ ἔλαφον· ἀκάθαρτος ποὺ μένει κοντά σου, ὅπως τρώγονται τὸ ἐλάφι καὶ τὸ ζαρκάδι, ποὺ δὲν προσφέρονται
ἀδιαφόρως τρώγετε τὸ κρέας τῆς δορκάδος ἢ θυσία εἰς τὸν Κύριον.
τῆς ἐλάφου.
15,23 πλὴν αἷμα οὐ φάγεσθε, ἐπὶ 23 Τὸ αἷμα ὅμως δὲν θὰ τὸ φάγετε. Θὰ τὸ 23 Πλὴν ὅμως θὰ προσέχετε, ὥστε νὰ μὴ χρησιμοποιήσετε ὡς
τὴν γῆν ἐκχεεῖς αὖτο ὡς ὕδωρ. χύσετε εἰς τὴν γῆν, ὅπως τὸ νερό. τροφήν σας καὶ τὸ αἷμα τοῦ ζώου. Θὰ τὸ χύσετε σὰν νερὸ εἰς
τὸ χῶμα.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 16ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
16,1 Φύλαξαι τὸν μῆνα τῶν νέων Νὰ φυλάττῃς τὸν μῆνα τῶν νέων σιτηρῶν (τὸν Νὰ δίδης ἰδιαιτέραν προσοχὴν εἰς τὸν μῆνα τῶν νέων
καὶ ποιήσεις τὸ πάσχα Κυρίῳ τῷ Νισάν). Κατ' αὐτὸν θὰ ἑορτάσῃς τὸ Πάσχα εἰς σιτηρῶν καὶ νὰ ἐορτάζῃς κατὰ τὴν διάρκειάν του τὸ Πάσχα
Θεῷ σου, ὅτι ἐν τῷ μηνὶ τῶν νέων δόξαν καὶ τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, διότι πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· διότι κατὰ τὸν μῆνα
ἐξῆλθες ἐξ Αἰγύπτου νυκτός. κατὰ τὸν μῆνα αὐτὸν τῶν νέων σιτηρῶν αὐτόν, κατὰ τὸν ὁποῖον δίδει ἡ γῆ τοὺς νέους της καρπούς,
ἐξῆλθες ἐλεύθερος διὰ νυκτὸς ἀπὸ τὴν ἐβγῆκες μέσα εἰς τὴν νύκτα ἐλεύθερος ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
Αἴγυπτον.
16,2 Καὶ θύσεις τὸ πάσχα Κυρίῳ 2 Πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου θὰ θυσιάσῃς 2 Θὰ θυσιάσῃς δὲ κατὰ τὸ Πάσχα πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ
τῷ Θεῷ σου πρόβατα καὶ βόας ἐν κατὰ τὸ Πάσχα πρόβατα καὶ βόδια εἰς τὸν Θεοῦ σου πρόβατα καὶ βόδια εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ
τῷ τόπῳ, ᾧ ἐὰν ἐκλέξηται Κύριος τόπον, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἤθελεν ἐκλέξει, διὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου διὰ νὰ ἐπικαλῆσθε καὶ

99/202
ὁ Θεός σου αὐτὸν ἐπικληθῆναι τὸ νὰ τιμᾶται ἐκεῖ καὶ λατρεύεται τὸ ὄνομά του. λατρεύετε ἐκεῖ τὸ ὄνομά Του.
ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
16,3 Οὐ φαγῇ ἐπ' αὐτοῦ ζύμην· 3 Μὲ τὸν πασχάλιον ἀμνὸν δὲν θὰ φάγῃς ψωμὶ 3 Δὲν θὰ φάγῃς μαζὶ μὲ τὸ κρέας τοῦ ζώου, ποὺ θὰ
ἑπτὰ ἡμέρας φαγῇ ἐπ' αὐτοῦ ἔνζυμον. Ἑπτὰ ἡμέρας θὰ τρώγῃς μαζῆ μὲ τὰς θυσιάσῃς διὰ τὸ Πάσχα, ψωμὶ ζυμωμένο μὲ προζύμι. Ἐπὶ
ἄζυμα, ἄρτον κακώσεως, ὅτι ἐν πασχαλινὰς θυσίας ἄζυμα, ἄρτον ποὺ θὰ ἑπτὰ ἡμέρας θὰ τρώγῃς μὲ τὰ κρέατα τοῦ Πάσχα ψωμιὰ
σπουδῇ ἐξήλθετε ἐξ συμβολίζῃ ταλαιπωρίαν καὶ θλῖψιν, διότι μὲ ἄζυμα. Αὐτὰ θὰ σᾶς θυμίζουν τὴν κακοπάθειαν καὶ
Αἰγύπτου· ἵνα μνησθῆτε τὴν πολλὴν βίαν ἐφύγατε τότε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον. ταλαιπωρίαν σας εἰς τὴν χώραν τῆς δουλείας, διότι καὶ τὸ
ἡμέραν τῆς ἐξοδίας ὑμῶν ἐκ γῆς Ἔτσι θὰ πράττετε, διὰ νὰ ἐνθυμῆσθε τὴν ψωμὶ ποὺ ἐφάγατε, ὅταν ἐφύγατε βιαστικοὶ ἀπὸ τὴν
Αἰγύπτου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ἡμέραν τῆς ἀναχωρήσεώς σας ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, δὲν εἶχε προλάβει νὰ ζυμωθῇ. Ἔτσι θὰ θυμᾶσθε
ζωῆς ὑμῶν. Αἴγυπτον, ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σας. τὴν ἡμέραν τῆς ἐξόδου σας ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου
καθ' ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς ζωῆς σας.
16,4 Οὐκ ἁφθήσεταί σοι ζύμη ἐν 4 Ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας ἐντὸς τῶν ὁρίων ὅλης τῆς 4 Δὲν θὰ ἰδῇς ἐμπρός σου προζύμι εἰς ὅλην τὴν περιοχήν
πᾶσι τοῖς ὁρίοις σου ἑπτὰ ἡμέρας, περιοχῆς σου δὲν θὰ παρουσιασθῇ κἂν σου ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας. Δὲν θὰ μείνουν ἐπίσης κατὰ τὴν
καὶ οὐ κοιμηθήσεται ἀπὸ τῶν προζύμι, ἀπὸ δὲ τὰ κρέατα τῶν ζώων, ποὺ θὰ νύκτα μέχρι τὸ πρωῒ κρέατα, ἀπὸ αὐτὰ ποὺ θὰ θυσιάσῃς τὸ
κρεῶν, ὧν ἐὰν θύσῃς τὸ ἑσπέρας θυσιάσῃς τὴν ἑσπέραν τῆς πρώτης ἡμέρας, δὲν βράδυ τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς ἑορτῆς.
τῇ ἡμέρᾳ τῇ πρώτῃ εἰς τὸ πρωΐ. θὰ μείνῃ τίποτε ἕως τὸ πρωΐ.
16,5 Οὐ δυνήσῃ θῦσαι τὸ πάσχα 5 Δὲν σοῦ ἐπιτρέπεται νὰ τελέσῃς τὰς θυσίας 5 Δὲν θὰ ἠμπορῇς δὲ νὰ προσφέρῃς τὴν θυσίαν τοῦ Πάσχα
ἐν οὐδεμιᾷ τῶν πόλεών σου, ὧν τοῦ Πάσχα εἰς καμμίαν ἀπὸ τὰς πόλεις, εἰς καμμίαν ἀπὸ τὰς πόλεις, ποὺ θὰ σοῦ δώσῃ Κύριος ὁ
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι, ποὺ σοῦ ἔδωκεν ὁ Κύριος, Θεός σου,
16,6 ἀλλ' ἢ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν 6 ἀλλὰ μόνον εἰς τὸν τόπον τὸν ὁποῖον ἤθελεν 6 παρὰ μόνον εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἐκλέξει Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ ἀκούεται καὶ σου διὰ νὰ ἐπικαλῆσθε καὶ λατρεύετε ἐκεῖ τὸ ὄνομά Του. Θὰ
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, τιμᾶται ἐκεῖ τὸ ὄνομά του. Ἐκεῖ θὰ προσφέρῃς προσφέρῃς δὲ τὴν πασχαλινὴν θυσίαν τὸ βράδυ, κατὰ τὴν
θύσεις τὸ πάσχα ἑσπέρας πρὸς τὴν θυσίαν τοῦ Πάσχα τὴν ἑσπέραν μὲ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου, τὴν ὥραν δηλαδὴ ποὺ ἐβγῆκες ἐλεύθερος
δυσμὰς ἡλίου ἐν τῷ καιρῷ, ᾧ δύσιν τοῦ ἡλίου εἰς ἀνάμνησιν τῆς ὥρας, κατὰ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
ἐξῆλθες ἐξ Αἰγύπτου, τὴν ὁποίαν ἔφυγες ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
16,7 καὶ ἑψήσεις καὶ ὀπτήσεις καὶ 7 Θὰ βράσῃς καὶ θὰ ψήσῃς καὶ θὰ φάγῃς τὸν 7 Θὰ βράσῃς δὲ καὶ θὰ ψήσῃς τὸ σφακτὸν καὶ θὰ τὸ φάγῃς
φαγῇ ἐν τῷ τόπῳ, οὗ ἐὰν θυσιαζόμενον ἀμνὸν εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου. Καὶ θὰ

100/202
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἤθελεν ἐκλέξει Κύριος ὁ Θεός σου καὶ τὴν ἀναχωρήσῃς τὸ πρωῒ καὶ θὰ ἐπιστρέψῃς εἰς τὴν κατοικίαν
αὐτόν, καὶ ἀποστραφήσῃ τὸ πρωῒ πρωΐαν θὰ ἐπιστρέψῃς καὶ θὰ μεταβῇς εἰς τὴν σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ ἐλεύσῃ εἰς τοὺς οἴκους σου. οἰκίαν σου.
16,8 Ἓξ ἡμέρας φαγῇ ἄζυμα, καὶ 8 Ἐπὶ ἓξ ἡμέρας θὰ τρώγῃς ἄζυμον ἄρτον 8 Ἐπὶ ἕξι ἡμέρας θὰ τρώγῃς ἄζυμα ψωμιά. Τὴν δὲ ἑβδόμην
τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμη ἐξόδιον, ἡμέρα δὲ ἡ ἑβδόμη θὰ εἶναι ἡ τελευταία τῶν καὶ τελευταίαν ἡμέραν θὰ τὴν ἐορτάζῃς μὲ ἰδιαιτέραν
ἑορτὴ Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ ἑορτῶν τοῦ Πάσχα, ἐπίσημος ἑορτὴ πρὸς τιμὴν λαμπρότητα πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Δὲν θὰ
ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον πλὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Κατ' αὐτὴν δὲν θὰ κάμῃς κάμνῃς κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν καμμίαν ἐργασίαν, παρὰ
ὅσα ποιηθήσεται ψυχῇ. καμμίαν ἐργασίαν πλὴν ἐκείνων, ποὺ εἶναι μόνον ὅ,τι εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητον διὰ τὴν ζωήν σου.
ἀπαραίτητοι διὰ τὴν συντήρησιν τῆς ζωῆς σου.
16,9 Ἑπτὰ ἑβδομάδας 9 Θὰ μετρήσῃς ἑπτὰ ἑβδομάδας, τεσσαράκοντα 9 Μετὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ Πάσχα θὰ μετρήσῃς ἑπτὰ
ἐξαριθμήσεις σεαυτῷ· ἀρξαμένου ἐννέα ἡμέρας, θὰ ἀρχίσῃς νὰ μετρᾶς ἀπὸ τὴν ἑβδομάδας ἡμερῶν. Θὰ ἀρχίσῃς δὲ τὸ μέτρημα τῶν ἑπτὰ
σου δρέπανον ἐπ' ἀμητόν, ἄρξῃ ἡμέραν, ποὺ θὰ πάρῃς τὸ δρεπάνι διὰ τὸν αὐτῶν ἑβδομάδων ἀπὸ τὴν ἡμέραν, ποὺ θ' ἀρχίσῃς νὰ
ἐξαριθμῆσαι ἑπτὰ ἑβδομάδας. θερισμόν. θερίζῃς μὲ τὸ δρεπάνι τὰ σιτηρά σου.
16,10 Καὶ ποιήσεις ἑορτὴν 10 Τὴν τελευταίαν ἡμέραν, δηλαδὴ τὴν 10 Καὶ θὰ ἐορτάζῃς τότε τὴν ἑορτὴν τῶν Ἑβδομάδων, τὴν
ἑβδομάδων Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου πεντηκαστήν, θὰ τελέσῃς τὴν ἑορτὴν τῶν Πεντηκοστήν, πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Θὰ
καθὼς ἡ χείρ σου ἰσχύει, ὅσα ἂν ἑβδομάδων, τὴν Πεντηκοστής, πρὸς χάριν προσφέρῃς δὲ ὅσας θυσίας ἠμπορεῖς, ἀναλόγως πρὸς τὰ
δῷ Κύριος ὁ Θεός σου· Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ προσφέρῃς ἀπὸ ἀγαθά, ποὺ θὰ σοῦ χαρίζῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.
τὰ πρωτογεννήματα τῶν ἀγρῶν σου,
ἀναλόγως μὲ τὴν οἰκονομικήν σου κατάστασιν,
ἀναλόγως μὲ ὅσα Κύριος ὁ Θεός σου θὰ σοῦ
δώσῃ.
16,11 καὶ εὐφρανθήσῃ ἐναντίον 11 Κατά τὴν ἑορτὴν αὐτὴν τῆς Πεντηκοστῆς θὰ 11 Καὶ θὰ εὐφραίνεσαι ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου σὺ καὶ
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, σὺ καὶ ὁ φάγῃς καὶ θὰ εὐφρανθῇς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ ὁ υἱός σου καὶ ἡ κόρη σου, ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ δούλη σου καὶ
υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ Θεοῦ σου, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ Λευΐτης καὶ ὁ ξένος, ποὺ συμπαθεῖ τὴν θρησκείαν σας καὶ
παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου καὶ ὁ ὁ δοῦλος καὶ ἡ δούλη σου, ὁ Λευΐτης καὶ ὁ διαμένει πλησίον σας, καὶ ὁ ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα, ποὺ ζῇ
Λευίτης καὶ ὁ προσήλυτος καὶ ὁ ξένος, ὁ ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα, ποὺ εὑρίσκεται ἀνάμεσά σας. Θὰ εὐφραίνεσθε ὅλοι μαζὶ εἰς τὸν τόπον, ποὺ
ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα ἡ οὖσα ἐν μεταξύ σας, θὰ φάγετε εἰς τὸν τόπον, τὸν θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός σου διὰ νὰ ἐπικαλῆσθε καὶ

101/202
ὑμῖν, ἐν τῷ τόπῳ, ᾧ ἐὰν ἐκλέξηται ὁποῖον ἤθελεν ἐκλέξει Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ λατρεύετε ἐκεῖ τὸ ὄνομά Του.
Κύριος ὁ Θεός σου αὐτὸν νὰ ἐπικαλῆται ἐκεῖ καὶ λατρεύεται τὸ Ὄνομά

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, του.
16,12 καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης 12 Νὰ ἐνθυμηθῇς δὲ τότε, ὅτι ὑπῆρξες καὶ σὺ 12 Καὶ θὰ θυμᾶσαι τότε ὅτι ἤσουν κάποτε καὶ σὺ δοῦλος εἰς
ἐγένου ἐν γῆ Αἰγύπτῳ, καὶ δοῦλος εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου. Δι' αὐτὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου. Πρέπει δὲ νὰ προσέξῃς καὶ νὰ
φυλάξῃ καὶ ποιήσεις τὰς ἐντολὰς καὶ πρέπει νὰ φυλάξῃς καὶ ἀφαρμόσῃς τὰς τηρήσῃς ὅλας ἀνεξαιρέτως τὰς ἐντολάς, ποὺ σοῦ δίδω.
ταύτας. ἐντολάς μου αὐτάς.
16,13 Ἑορτῆν σκηνῶν ποιήσεις 13 Τὴν ἑορτὴν τῶν Σκηνῶν, δηλαδὴ τὴν ἑορτὴν 13 Ὅταν θὰ μαζεύσῃς τὸ σιτάρι ἀπὸ τὸ ἁλῶνι σου καὶ τὸ
σεαυτῷ ἑπτὰ ἡμέρας ἐν τῷ τῆς Σκηνοπηγίας, ἐπὶ ἑπτὰ ἐπίσης ἡμέρας θὰ κρασὶ ἀπὸ τὸ πατητήρι σου, θὰ ἐορτάζῃς ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας
συναγαγεῖν σε ἐκ τῆς ἅλωνός σου τὴν ἑορτάσῃς, ὅταν συγκεντρώσῃς ἀπὸ τὸ τὴν ἑορτὴν τῶν σκηνῶν.
καὶ ἀπὸ τῆς ληνοῦ σου· ἁλῶνι σου τὸ σιτάρι καὶ ἀπὸ τὸν ληνόν σου τὸν
οἶνον.
16,14 καὶ εὐφρανθήσῃ ἐν τῇ ἑορτῇ 14 Καὶ κατὰ τὴν ἑορτὴν αὐτὴν θὰ εὐφρανθῇς 14 Καὶ θὰ εὐφραίνεσαι κατὰ τὴν ἑορτήν σου αὐτὴν σὺ καὶ ὁ
σου, σὺ καὶ υἱός σου καὶ ἡ σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ δοῦλος υἱός σου καὶ ἡ κόρη σου, ὁ δοῦλος σου καὶ ἡ δούλη σου καὶ ὁ
θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ σου καὶ ἡ δούλη σου, ὁ Λευΐτης καὶ ὁ ξένος, ὁ Λευΐτης καὶ ὁ προσήλυτος, ποὺ μένει πλησίον σου καὶ
παιδίσκη σου καὶ ὁ Λευίτης καὶ ὁ ἀρφανὸς καὶ ἡ χήρα, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὰς συμπαθεῖ τὴν θρησκείαν σου, καὶ ὁ ὀρφανὸς καὶ ἡ χήρα,
προσήλυτος καὶ ὁ ὀρφανὸς καὶ ἡ πόλεις σου. ποὺ ζῇ εἰς τὰς πόλεις σου.
χήρα ἡ οὖσα ἐν ταῖς πόλεσί σου.
16,15 Ἑπτὰ ἡμέρας ἑορτάσεις 15 Ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας θὰ ἑορτάσῃς τὴν 15 Ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας θὰ ἐορτάζῃς πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου ἐν τῷ τόπῳ, ᾧ Σκηνοπηγίαν πρὸς τιμὴν καὶ δόξαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ διὰ τὸν ἐαυτόν Του
ἂν ἐκλέξητοι Κύριος ὁ Θεός σου Θεοῦ σου εἰς τὸν τόπον, εἰς τὸν ὁποῖον ἤθελεν Κύριος ὁ Θεός σου. Καὶ ἂν τὰ τηρῇς αὐτά, θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὁ
αὐτῷ· ἐὰν δὲ εὐλογήσῃ σε Κύριος ἐκλέξει διὰ τὸν ἑαυτόν του Κύριος ὁ Θεός σου. Κύριος καὶ Θεός σου εἰς ὅλα τὰ γεννήματά σου καὶ εἰς κάθε
ὁ Θεός σου ἐν πᾶσι τοῖς γενήμασί Ἔτσι δὲ Κύριος ὁ Θεός σου θὰ σὲ εὐλογήσῃ εἰς ἔργον τῶν χεριῶν σου καὶ θὰ εὐφραίνεσαι.
σου καὶ ἐν παντὶ ἔργῳ τῶν χειρῶν ὅλα τὰ προϊόντα σου, εἰς ὅλα τὰ ἔργα τῶν
σου, καὶ ἔσῃ εὐφραινόμενος. χειρῶν σου. Καὶ ἐφ' ὅσον θὰ σὲ ἔχῃ εὐλογήσει
θὰ εἶσαι εὐχαριστημένος καὶ χαρούμενος.
16,16 Τρεῖς καιροὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ 16 Εἰς τρεῖς καιροὺς τοῦ ἔτους θὰ 16 Τρεῖς φορὲς κάθε χρόνον θὰ ἐμφανίζωνται ὅλοι οἱ

102/202
ὀφβήσεται πᾶν ἀρσενικόν σου παρουσιάζεται κάθε ἄρρην Ἰσραηλίτης ἄρρενες Ἑβραῖοι ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου εἰς τὸν
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου εἰς τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ ὁ Κύριος. Κατὰ τὴν ἑορτὴν δηλαδὴ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τῷ τόπῳ, ᾧ ἐὰν ἐκλέξηται αὐτὸν τόπον, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἤθελεν ἐκλέξει διὰ τῶν Ἀζύμων καὶ τοῦ Πάσχα, κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν
Κύριος, ἐν τῇ ἑορτῇ τῶν ἀζύμων τὸν ἑαυτόν του κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν ἀζύμων, Ἑβδομάδων, δηλαδὴ τῆς Πεντηκοστῆς, καὶ κατὰ τὴν ἑορτὴν
καὶ ἐν τῇ ἑορτῇ τῶν ἑβδομάδων δηλαδὴ τὸ Πάσχα, κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν ἑπτὰ τῆς Σκηνοπηγίας. Δὲν θὰ παρουσιάζεσαι κατὰ τὰς ἑορτὰς
καὶ ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς σκηνοπηγίας. ἑβδομάδων, δηλαδὴ τὴν Πεντηκοστήν, καὶ κατὰ αὐτὰς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου μὲ ἄδεια τὰ χέρια.
Οὐκ ὀφθήσῃ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ τὴν ἑορτὴν τῆς Σκηνοπηγίας. Δὲν θὰ
Θεοῦ σου κενός· παρουσιασθῇς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου μὲ
ἀδειανὰ τὰ χέρια.
16,17 ἕκαστος κατὰ δύναμιν τῶν 17 Ὁ καθένας θὰ προσφέρῃ τὰ δῶρα του 17 Καθένας σας θὰ προσφέρῃ εἰς τὸν Κύριον ὅ,τι ἠμπορεῖ,
χειρῶν ὑμῶν, κατὰ τὴν εὐλογίαν ἀναλόγως τῆς οἰκονομικῆς του δυνατότητος, ἀναλόγως πρὸς τὴν εὐλογίαν, ποὺ σοῦ ἔδωσε Κύριος ὁ Θεός
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ἣν ἔδωκέ ἀναλόγως τῶν εὐλογιῶν καὶ δωρεῶν, τὰς σου.
σοι. ὁποίας τοῦ ἔδωκεν ὁ Κύριος.
16,18 Κριτὰς καὶ 18 Θὰ διορίσῃς κατὰ φυλάς, δικαστὰς καὶ 18 Θὰ ἐγκαταστήσῃς εἰς τὰς πόλεις, ποὺ σοῦ δίδει Κύριος ὁ
γραμματοεισαγωγεῖς ποιήσεις διδασκάλους εἰς τὰς πόλεις σου, τὰς ὁποίας Θεός σου, δικαστὰς καὶ γραμματεῖς ὑπευθύνους κατὰ
σεαυτῷ ἐν ταῖς πόλεσί σου, αἷς Κύριος ὁ Θεός σου σοῦ δίδει, διὰ νὰ δικάζουν φυλάς, ποὺ θὰ δικάζουν τὸν λαὸν μὲ δικαιοσύνην.
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι, τὸν λαὸν μὲ δικαιοσύνην.
κατὰ φυλάς, καὶ κρινοῦσι τὸν
λαὸν κρίσιν δικαίαν.
16,19 Οὐκ ἐκκλινοῦσι κρίσιν, οὐδὲ 19 Δὲν θὰ παρεκκλίνουν κατὰ τὴν ἀπόδοσιν 19 Δὲν θὰ παρεκκλίνουν κατὰ τὴν ἀπονομὴν τῆς
ἐπιγνώσονται πρόσωπον οὐδὲ τῆς δικαιοσύνης, δὲν θὰ ἐπηρεασθοῦν ἀπὸ δικαιοσύνης· οὔτε θὰ ἐπηρεάζωνται ἀπὸ πρόσωπα καὶ δὲν
λήψονται δῶρον· τὰ γὰρ δῶρα πρόσωπα, οὔτε καὶ θὰ λάβουν δῶρα, διότι τὰ θὰ δέχωνται δῶρα· διότι τὰ δῶρα σκοτίζουν καὶ τυφλώνουν
ἀποτυφλοῖ ὀφθαλμοὺς σοφῶν καὶ δῶρα τυφλώνουν τοὺς ὀφθαλμοὺς τῶν σοφῶν τὰ μάτια τῶν σοφῶν καὶ βγάζουν ἀπὸ τὸν δρόμον τῆς
ἐξαίρει λόγους δικαίων. καὶ ἐκτρέπουν ἀπὸ τὴν ἀλήθειαν καὶ τὴν ἀληθείας καὶ δικαιοσύνης τὰ λόγια καὶ τὰς ἀποφάσεις τῶν
δικαιοσύνην τοὺς λόγους καὶ τὰς ἀποφάσεις δικαίων.
τῶν δικαίων.
16,20 Δικαίως τὸ δίκαιον διώξῃ, 20 Κατὰ λόγον δικαιοσύνης θὰ ἀποδίδῃς 20 Θὰ ἐπιδιώξῃς ὥστε νὰ ἀποδίδεται πάντοτε μὲ ἀπόλυτον

103/202
ἵνα ζῆτε καὶ εἰσελθόντες αὐστηρῶς τὸ δίκαιον, διὰ νὰ ζῆτε καὶ εἰσέλθετε δικαιοσύνην τὸ δίκαιον εἰς τὸν καθένα, διὰ νὰ ζῆτε εὐτυχεῖς
κληρονομήσητε τὴν γῆν, ἣν καὶ κληρονομήσετε τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν Κύριος καὶ νὰ εἰσέλθετε καὶ κληρονομήσετε τὴν χώραν, ποὺ σοῦ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι. ὁ Θεός σου δίδει εἰς σέ. χαρίζει Κύριος ὁ Θεός σου.
16,21 Οὐ φυτεύσεις σεαυτῷ ἄλσος, 21 Δὲν θὰ φυτεύσῃς ἱερὸν ἄλσος, ὅπως 21 Δὲν θὰ φυτεύσῃς κανένα ἄλσος, ποὺ νὰ τὸ θεωρῇς ἱερόν,
πᾶν ξύλον, παρὰ τὸ θυσιαστήριον φυτεύουν οἱ εἰδωλολάτραι πρὸς τιμὴν τῶν οὔτε θὰ βάλῃς δίπλα εἰς τὸ θυσιαστήριον τοῦ Θεοῦ σου
τοῦ Θεοῦ σου οὐ ποιήσεις σεαυτῷ. εἰδώλων των, οὔτε καὶ κανένα δένδρον θὰ κάποιο δένδρον, ὅπως κάνουν οἱ εἰδωλολάτραι.
φυτεύσῃς πλησίον εἰς τὸ θυσιαστήριον τοῦ
Θεοῦ σου.
16,22 Οὐ στήσεις σεαυτῷ στήλην, 22 Δὲν θὰ κτίσῃς οὔτε θὰ στήσῃς 22 Δὲν θὰ στήσῃς ἐπίσης καμμίαν στήλην, διὰ νὰ τὴν
ἃ μίσησε Κύριος ὁ Θεός σου. εἰδωλολατρικὴν στήλην. Αὐτὰ τὰ ἐμίσησε καὶ προσκυνῇς σὰν θεικὸν σύμβολον. Αὐτὰ εἶναι πράγματα,
τὰ μισεῖ Κύριος ὁ Θεός σου. ποὺ τὰ ἀποστρέφεται καὶ τὰ μίσει ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 17ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
17,1 Οὐ θύσεις Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου Δὲν θὰ θυσιάσῃς εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου Δὲν Θὰ προσφέρῃς θυσίαν εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου μοσχάρι
μόσχον ἢ πρόβατον, ἐν ᾧ ἐστιν ἐν μοσχάρι ἢ πρόβατον, εἰς τὸ ὁποῖον ὑπάρχει ἢ πρόβατον, ποὺ ἔχει σωματικὸν ἐλάττωμα, ὁποιανδήποτε
αὐτῷ μῶμος, πᾶν ρῆμα πονηρόν, κάποιο ἐλάττωμα ἢ οἰαδήποτε ἄλλη ἀναπηρία ἀναπηρίαν, διότι ἡ θυσία αὐτὴ εἶναι βδελυκτὴ εἰς Κύριον τὸν
ὅτι βδέλυγμα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου
ἢ ἀσθένεια, διότι μία τέτοια προσφορὰ εἶναι Θεόν σου.
ἐστιν.
ἀποκρουστικὴ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
17,2 Ἐὰν δὲ εὑρεθῇ ἐν μιᾷ τῶν 2 Ἐὰν εἰς κάποιαν ἀπὸ τὰς πόλεις, τὰς ὁποίας 2 Ἐὰν δὲ εὑρεθῇ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις σου, ποὺ σοῦ δίδει
πόλεών σου, ὧν Κύριος ὁ Θεός Κύριος ὁ Θεός σου δίδει, εὑρεθῇ ἄνδρας ἢ Κύριος ὁ Θεός σου, κάποιος ἄνδρας ἢ κάποια γυναῖκα, ποὺ
σου δίδωσί σοι, ἀνὴρ ἢ γυνή, ὃς γυναίκα, ποὺ θὰ διαπράξουν πονηρίαν θὰ διαπράξουν ἁμάρτημα ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου μὲ
ποιήσει τὸ πονηρὸν ἐναντίον
ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ὥστε νὰ τὸ νὰ περιφρονήσουν τὴν Διαθήκην Του
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου πορελθεῖν
παραβοῦν καὶ καταπατήσουν τὴν ἐντολήν του,
τὴν διαθήκην αὐτοῦ,
17,3 καὶ ἐλθόντες λατρύσωσι 3 καὶ μεταβοῦν ἀλλοῦ διὰ νὰ λατρεύσουν 3 καὶ ὑπάγουν καὶ λατρεύσουν ἄλλους θεοὺς καὶ τοὺς
θεοῖς ἐτέροις καὶ προσκυνήσωσιν ἄλλους θεοὺς καὶ προσκυνήσουν αὐτούς, τὸν προσκυνήσουν· ἂν λατρεύσουν δηλαδὴ τὸν ἥλιον ἢ τὸ

104/202
αὐτοῖς, τῷ ἡλίῳ ἢ τῇ σελήνῃ ἢ ἥλιον, τὴν σελήνην, ἢ ὅ,τιδήποτε ἄλλο ἀπὸ τὸν φεγγάρι, ἢ ὀτιδήποτε ἄλλο ἀπὸ ὅσα ὑπάρχουν εἰς τὸν
παντὶ τῶν ἐκ τοῦ κόσμου τοῦ
οὐράνιον κόσμον, τὰ ὁποῖα σὲ διέταξεν ὁ οὐρανόν, τὰ ὁποῖα δὲν σοῦ ἐπέτρεψεν ὁ Θεὸς νὰ λατρεύῃς,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
οὐρανοῦ, ἃ οὐ προσέταξέ σοι, Κύριος νὰ μὴ λατρεύῃς,
17,4 καὶ ἀναγγελῇ σοι, καὶ 4 καὶ σοῦ ἀναγγελθῇ τὸ γεγονὸς αὐτό, τότε θὰ 4 καὶ σοῦ ἀναγγείλῃ κάποιος τὸ γεγονὸς αὐτό, πρέπει νὰ
ἐκζητήσεις σφόδρα, καὶ ἰδοὺ ἐρευνήσῃς μὲ ὑπομονήν, διὰ νὰ ἐξακριβώσῃς ἐξετάσῃς τὴν περίπτωσίν μὲ πολλὴν προσοχήν. Καὶ ἐὰν
ἀληθῶς γέγονε τὸ ρῆμα, τὴν ἀλήθειαν. Ἐὰν δὲ διαπιστώσῃς ὅτι ἀποδειχθῇ ὅτι πράγματι ἔγινεν αὐτὸ τὸ κακὸν καὶ διεπράχθη
γεγένηται τὸ βδέλυγμα τοῦτο ἐν
πράγματι ἔγινεν αὐτὴ ἡ παρανομία, τοῦτο ὁπωσδήποτε ἡ βδελυκτὴ αὐτὴ πρᾶξις μεταξὺ τοῦ λαοῦ τοῦ
Ἰσραήλ,
σημαίνει ὅτι ἔγινε μία μισητὴ καὶ Ἰσραήλ,
ἀποκρουστικὴ πράξις μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν.
17,5 καὶ ἐξάξεις τὸν ἄνθρωπον 5 Αὐτὸν τὸν ἄνδρα ἢ ἐκείνην τὴν γυναῖκα, ποὺ 5 θὰ βγάλής ἔξω ἀπὸ τὸν τόπον, ὅπου κατοικεῖτε, τὸν ἄνδρα
ἐκεῖνον ἢ τὴν γυναῖκα ἐκείνην καὶ διέπραξαν αὐτὴν τὴν παράβασιν, θὰ τοὺς ἢ τὴν γυναῖκα ἐκείνην καὶ θὰ τοὺς λιθοβολήσετε καὶ θὰ
λιθοβολήσετε αὐτοὺς ἐν λίθοις, βγάλετε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλιν καὶ θὰ τοὺς πεθάνουν μὲ τὸν λιθοβολισμὸν ἐπὶ τόπου.
καὶ τελευτήσουσιν.
λιθοβολήσετε, ὥστε νὰ ἀποθάνουν.
17,6 Ἐπὶ δυσὶ μάρτυσιν ἢ ἐπὶ τρισὶ 6 Κατόπιν μαρτυρίας δύο ἢ τριῶν μαρτύρων θὰ 6 Διὰ νὰ θανατωθῇ ὅμως κάποιος, πρέπει νὰ ὑπάρχουν
μάρτυσιν ἀποθανεῖται ὁ καταδικάζεται εἰς θάνατον καὶ θὰ ἐκτελῆται ὁ καταθέσεις ἐναντίον του δύο ἢ τριῶν μαρτύρων. Δὲν πρέπει
ἀποθνήσκων· οὐκ ἀποθανεῖται ἔνοχος. Κανεὶς δὲν θὰ καταδικάζεται εἰς νὰ θανατωθῇ μὲ τὴν κατάθεσιν ἐνὸς καὶ μόνον μάρτυρος.
ἐφ' ἑνὶ μάρτυρι.
θάνατον βάσει τῆς μαρτυρικῆς καταθέσεως
ἑνὸς μόνον.
17,7 Καὶ ἡ χεὶρ τῶν μαρτύρων 7 Κατὰ δὲ τὴν ἐκτέλεσιν τοῦ διὰ λιθοβολισμοῦ 7 Θὰ ὑψωθοῦν δὲ ἐναντίον του πρῶτα τὰ χέρια τῶν
ἔσται ἐπ' αὐτῷ ἐν πρώτοις θανάτου πρώτη ἡ χεὶρ τῶν μαρτύρων θὰ ρίψῃ μαρτύρων, διὰ νὰ τὸν θανατώσουν μὲ τὸν λιθοβολισμόν, καὶ
θανατῶσαι αὐτόν, καὶ ἡ χείρ τοῦ τὸν λίθον κατὰ τοῦ καταδίκου, καὶ κατόπιν θὰ κατόπιν τὰ χέρια τοῦ ὑπολοίπου λαοῦ. Καὶ ἔτσι θὰ
λαοῦ ἐπ' ἐσχάτων· καὶ ἐξαρεῖς τὸν
ρίψουν λίθους τὰ χέρια τοῦ λαοῦ. ῎Ετσι δὲ θὰ ἑξαφανίσῃς τὸν πονηρὸν ἄνθρωπον ἀπὸ ἀνάμεσά σας.
πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν.
ἀφαιρέσετε ἀπὸ ἀνάμεσά σας τὸν παραβάτην
τῆς θείας ἐντολῆς.
17,8 Ἐὰν δὲ ἀδυνατήσῃ ἀπὸ σοῦ 8 Ἐὰν δὲ ὡς δικαστὴς εὑρίσκεσαι εἰς ἀδυναμίαν 8 Ἐὰν δὲ σὺ ὁ Κριτὴς καταλάβῃς ὅτι ἀδυνατεῖς νὰ ἐκδώσῃς
ρῆμα ἐν κρίσει ἀναμέσον αἷμα νὰ ἀποφανθῇς εἰς κάποιαν δίκην, ἂν πρόκειται ἀπόφασιν διὰ μίαν ὑπόθεσιν, διότι εἶναι δύσκολον νὰ
αἵματος καὶ ἀναμέσον κρίσις περὶ φόνου καὶ τί εἴδους φόνου, ἢ ὑπάρχῃ προσδιορισθῇ πῶς διεπράχθη κάποιος φόνος, ἢ ποία διάταξις

105/202
κρίσεως καὶ ἀναμέσον ἁφὴ ἁφῆς
διαφορὰ γνώμης μεταξὺ τῶν δικαστῶν καὶ τοῦ Νόμου κατεπατήθη μὲ κάποιαν ὑπόθεσιν, ἢ
καὶ ἀναμέσον ἀντιλογία
ἀναζητῆται ποία εἶναι ἡ ὀρθὴ ἢ εἰς περίπτωσιν δυσκολεύεσαι νὰ ἑξακριβώσῃς περὶ τοῦ πῶς προεκλήθησαν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀντιλογίας, ρήματα κρίσεως ἐν τρααματισμοῦ περὶ τοῦ εἴδους αὐτοῦ καὶ ἄρα καὶ τί εἴδους πληγαὶ εἶναι μερικὰ τραύματα, ἢ εὐρίσκεσαι
ταῖς πόλεσιν ὑμῶν, καὶ ἀναστὰς τῆς ἐνοχῆς τοῦ κατηγορουμένου ἢ γενικῶς εἰς ἐμπρὸς εἰς ἀντιθέτους γνώμας τῶν ἄλλων Κριτῶν εἰς τὰς
ἀναβήσῃ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν περίπτωσιν ἀπορίας διὰ τὴν λῆψιν δικαίας διαφόρους ὑποθέσεις, ποὺ δικάζονται εἰς τὰς πόλεις σας, θὰ
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου ἐκεῖ,
ἀποφάσεως εἰς δίκας ποὺ διεξάγονται εἰς τὰς κάνπῃς τὸ ἑξῆς: Θὰ σηκωθῇς καὶ θὰ ὑπάγῃς εἰς τὸν τόπον,
πόλεις σας, θὰ σηκωθῇς καὶ θὰ μεταβῇς εἰς τὸν ποὺ θὰ διαλέξῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου ὡς κατοικίαν Του,
τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ Κύριος ὁ Θεός
σου, εἰς τὸν ναόν,
17,9 καὶ ἐλεύσῃ πρὸς τοὺς ἱερεῖς 9 θὰ προσέλθῃς εἰς τοὺς Λευΐτας ἱερεῖς καὶ 9 Καὶ θὰ προσφύγῃς ἐκεῖ εἰς τοὺς ἱερεῖς καὶ Λευΐτας καὶ εἰς
τοὺς Λευίτας καὶ πρὸς τὸν κριτήν, πρὸς τὸν καθωρισμένον διὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας τὸν Κριτήν, ποὺ θὰ εἶναι ὡρισμένος διὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας,
ὃς ἂν γένηται ἐν ταῖς ἡμέραις δικαστήν. Αὐτοὶ θὰ ἐρευνήσουν ἐπιμελῶς τὴν καὶ ἀφοῦ ἐξετάσουν ἐκεῖνοι μὲ προσοχὴν τὴν ὑπόθεσιν, θὰ
ἐκείναις, καὶ ἐκζητήσαντες
ὑπόθεσιν καὶ θὰ σοῦ ἀναγγείλουν τὴν δικαίαν σοῦ ἀνακοινώσουν τὴν ἀπόφασίν των.
ἀναγγελοῦσί σοι τὴν κρίσιν.
κρίσιν.
17,10 Καὶ ποιήσεις κατὰ τὸ 10 Σὺ δὲ πρέπει νὰ συμμορφωθῇς πρὸς τὴν 10 Θὰ ἐνεργήσῃς δὲ συμφώνως πρὸς τὴν ἀπόφασιν, ποὺ θὰ
πρᾶγμα, ὃ ἂν ἀναγγείλωσί σοι ἐκ ἀπόφασιν, τὴν ὁποίαν θὰ ἐκδώσουν καὶ θὰ σοῦ ἀναγγείλουν ἐκεῖ εἰς τὸν ἱερὸν τόπον, ποὺ θὰ ἔχει
τοῦ τόπου, οὗ ἐὰν ἐκλέξηται ἀναγγείλουν εἰς σὲ οἱ ἀρμόδιοι αὐτοὶ ἐκ τοῦ διαλέξει ὁ Κύριος καὶ Θεός σου. Καὶ θὰ προσέξῃς ὥστε νὰ
Κύριος ὁ Θεός σου, καὶ φυλάξῃ
τόπου, τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ Κύριος ὁ Θεός ἐφαρμόσῃς ὅλα ἀκριβῶς, ὅσα θὰ σὲ διατάξουν οἱ ἀνώτεροι
ποιῆσαι πάντα ὅσα ἂν
σου, καὶ θὰ φροντίσῃς νὰ τηρήσῃς ἐκεῖνο αὐτοὶ δικασταί.
νομοθετηθῇ σοι·
πλέον, τὸ ὁποῖον ὡς νόμος θὰ διατυπωθῇ εἰς
σέ.
17,11 κατὰ τὸν νόμον καὶ κατὰ 11 Σύμφωνα μὲ τὸν νόμον καὶ μὲ τὴν 11 Θὰ κάνης ὅ,τι σοῦ εἰποῦν, συμφώνως δηλαδὴ πρὸς τὸν
τὴν κρίσιν, ἣν ἂν εἴπωσί σοι, ἀπόφασιν, ποὺ ἐξέδωκαν καὶ ἀνήγγειλαν εἰς σὲ νόμον καὶ τὴν ἀπόφασιν, ποὺ θὰ σοῦ γνωστοποιήσουν, δὲν
ποιήσεις, οὐκ ἐκκλινεῖς ἀπὸ τοῦ ἐκεῖνοι, θὰ πράξῃς καὶ δὲν θὰ παρεκκλίνῃς θὰ παρεκκλίνῃς ἀπὸ τὴν ἀπόφασιν, ποὺ θὰ σοῦ
ρήματος, οὗ ἐὰν ἀναγγείλωσί σοι,
οὔτε δεξιὰ οὔτε ἀριστερὰ ἀπὸ τὴν ἀπόφασιν, ἀνακοινώσουν, οὔτε δεξιὰ οὔτε ἀριστερά.
δεξιὰ οὐδὲ ἀριστερά.
ποὺ σοῦ ἔχουν ἀναγγείλει.
17,12 Καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὃς ἐὰν 12 Ὁ Ἰσραηλίτης δὲ ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἐν τῷ 12 Ὁποιοσδήποτε δὲ ἄνθρωπος θὰ συμπεριφερθῇ μὲ

106/202
ποιήσῃ ἐν ὑπερηφανίᾳ ὥστε μὴ ἐγωϊσμῷ του δὲν θὰ ἤθελε νὰ ὑπακούσῃ εἰς τὴν ὑπερηφάνειαν καὶ δὲν θὰ ὑπακούσῃ εἰς τὸν ἀρχιερέα, ποὺ
ὑπακοῦσαι τοῦ ἱερέως τοῦ ἀπόφασιν τοῦ ἀρχιερέως τοῦ προσφέροντος παρίσταται εἰς τὸν ἅγιον τόπον διὰ νὰ προσφέρῃ θυσίας ἐν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
παρεστηκότος λειτουργεῖν ἐπὶ τῷ τὰς ὑπηρεσίας του πλησίον τοῦ Κυρίου καὶ εἰς ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ἢ εἰς τὸν Κριτήν, ποὺ θὰ εἶναι
ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἢ δόξαν τοῦ Κυρίου, ἢ δὲν ἤθελε νὰ ὑπακούσῃ εἰς ὡρισμένος διὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, πρέπει νὰ θανατωθῇ
τοῦ κριτοῦ, ὃς ἂν ᾗ ἐν ταῖς τὸν ἐντεταλμένον κριτήν, ὁ ὁποῖος δικάζει κατὰ ὁπωσδήποτε ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. Πρέπει νὰ ἑξαφανίσῃς τὸν
ἡμέραις ἐκείναις, καὶ ἀποθανεῖται
τὴν περίοδον ἐκείνην, ὁ ἀνυπάκουος αὐτὸς ὁ πονηρὸν ἄνθρωπον μέσα ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας.
ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, καὶ ἐξαρεῖς
ἄνθρωπος θὰ τιμωρηθῇ διὰ θανάτου καὶ ἔτσι
τὸν πονηρὸν ἐξ Ἰσραήλ·
θὰ ἀποβάλῃς τὸν πονηρὸν ἐκ μέσου τοῦ
ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
17,13 καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας 13 Οἱ ἄλλοι δὲ Ἰσραηλῖται, ὅταν ἀκούσουν τὴν 13 Ἔτσι, ὅταν τὸ πληροφορηθῇ αὐτὸ ὅλος ὁ λαός, θὰ φοβᾶται
φοβηθήσεται καὶ οὐκ ἀσεβήσει τιμωρίαν αὐτήν, θὰ φοβηθοῦν καὶ δὲν θὰ καὶ δὲν θὰ φέρεται εἰς τὸ ἑξῆς μὲ ἀσέβειαν ἔναντι τῶν
ἔτι. ἐκτραποῦν εἰς τὸ ἑξῆς εἰς ἀσεβείας. Κριτῶν.
17,14 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν γῆν 14 Ὅταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν γῆν τῆς 14 Ὅταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ χαρίζει Κύριος ὁ
ἣν Κύριος ὁ Θεός σου διδωσί σοι, ἐπαγγελίας, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός Θεός σου, καὶ τὴν ἀποκτήσῃς σὰν κληρονομίαν σου καὶ
καὶ κληρονομήσῃς αὐτὴν καὶ σου δίδει εἰς σέ, καὶ τὴν καταλάβῃς ὡς ἰδικήν ἐγκατασταθῇς μονίμως εἰς αὐτὴν καὶ σκεφθῇς τότε καὶ
κατοικήσῃς ἐπ' αὐτὴν καὶ εἴπῃς·
σου καὶ κατοικήσῃς εἰς αὐτὴν καὶ εἴπῃς· Λοιπὸν εἰπῇς: <Θέλω νὰ ἔχω καὶ ἐγὼ ἄρχοντα καὶ κυβερνήτην μου,
καταστήσω ἐπ' ἐμαυτὸν ἄρχοντα,
θὰ ἐγκαταστήσω τώρα ἄρχοντα καὶ βασιλέα ὅπως ἔχουν καὶ τὰ ἄλλα ἔθνη γύρω μου>, νὰ ἔχῃς ὑπ' ὄψιν
καθὰ καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη τὰ κύκλῳ
μου, μου, ὅπως ἔχουν καὶ τὰ γύρω μου σου τὰ ἑξῆς:
εἰδωλολατρικὰ ἔθνη, μὴ λησμονήσῃς Κύριον
τὸν Θεόν σου.
17,15 καθιστῶν καταστήσεις ἐπὶ 15 Θὰ ἐγκαταστήσῃς βεβαίως βασιλέα διὰ τὸν 15 Πρέπει ἀπαραιτήτως νὰ ἐγκαταστήσῃς ὡς κυβερνήτην
σεαυτὸν ἄρχοντα, ὃν ἂν ἑαυτόν σου, ἐκεῖνον ὅμως τὸν ὁποῖον ὁ σου ἐκεῖνον, ποὺ θὰ διαλέξῃ Κύριος ὁ Θεός. Κάποιον δηλαδὴ
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεὸς αὐτόν. Θεὸς θὰ ἐκλέξῃ ἐκ μέσου τῶν ἀδελφῶν σου ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς σοι Ἰσραηλίτας θὰ ἐγκαταστήσῃς ὡς
Ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου καταστήσεις
καὶ θὰ ὁρίσῃ ὡς βασιλέα καὶ ἄρχοντα διὰ σέ. ἄρχοντά σου, διὰ νὰ πιστεύῃ εἰς τὸν Κύριον. Δὲν ἐπιτρέπεται
ἐπὶ σεαυτὸν ἄρχοντα· οὐ δυνήσῃ
Δὲν θὰ ἐγκαταστήσῃς βασιλέα ἐπὶ τοῦ ἑαυτοῦ νὰ βάλῃς κυβερνήτην σου ἄνθρωπον ξένον, διότι δεν εἶναι
καταστῆσαι ἐπὶ σεαυτὸν
ἄνθρωπον ἀλλότριον, ὅτι οὐκ σου ἄνθρωπον ξένον, διότι αὐτὸς ἀδελφός σου καὶ δὲν ἔχει τὴν ἰδίαν μὲ σὲ πίστιν.
ἀδελφός σού ἐστι. δὲν εἶναι ἀδελφός σου.

107/202
17,16 Διότι οὐ πληθυνεῖ ἑαυτῷ 16 Ὁ ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου βασιλεύς, ποὺ 16 Πρέπει νὰ εἶναι πιστὸς ὅ ἄρχων, διότι αὐτὸς θὰ ὑπολογίζει
ἵππον οὐδὲ μὴ ἀποστρέψῃ τὸν πιστεύει εἰς τὴν προστασίαν τοῦ Θεοῦ, δὲν θὰ κυρίως τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν θὰ φροντίζῃ πῶς νὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
λαὸν εἰς Αἴγυπτον, ὅπως μὴ συγκροτήσῃ ἱππικὸν διὰ τὸν ἑαυτόν του, ἀποκτήσῃ πολὺ ἱππικόν, διὰ νὰ στηριχθῇ εἰς αὐτό, οὔτε θὰ
πληθύνῃ αὐτῷ ἵππον, ὁ δὲ Κύριος ὁπότε θὰ ἐπαναφέρῃ τὸν λαὸν εἰς τὴν στείλῃ τὸν λαὸν πίσω εἰς τὴν Αἴγυπτον, διὰ νὰ ἐργασθῇ εἰς
εἶπεν· οὐ προσθήσεσθε Αἴγυπτον διὰ νὰ λάβῃ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἄλλο τοὺς Αἰγυπτίους, καὶ νὰ ἀποκτήσῃ ἔτσι αὐτὸς πολὺ ἱππικόν.
ἀποστρέψαι τῇ ὁδῷ ταύτῃ ἔτι.
ἱππικὸν διὰ τὸν ἑαυτόν του, διότι ὁ Κύριος Ἐὰν εἶναι πιστὸς ὁ ἄρχων, δὲν θὰ γίνῃ ποτὲ αὐτό, διότι ὁ
εἶπεν· οὐδέποτε θὰ θελήσετε νὰ ἐπιστρέψετε Κύριος τὸ εἶπε: <Ποτὲ πλέον δὲν θὰ πάρετε τὸν δρόμον αὐτὸν
πλέον εἰς τὴν ὁδὸν πρὸς τὴν Αἴγυπτον. τῆς ἐπιστροφῆς εἰς τὴν Αἴγυπτον>.
17,17 Καὶ οὐ πληθυνεῖ ἑαυτῷ 17 Ὁ βασιλεὺς αὐτὸς δὲν θὰ ἔχῃ διὰ τὸν ἑαυτόν 17 Καὶ δεν πρέπει νὰ πσρῃ ὁ ἄρχων διὰ τὸν ἑαυτόν του
γυναῖκας ἵνα μὴ μεταστῇ αὐτοῦ ἡ του πολλὰς γυναῖκας, διὰ νὰ μὴ δοθῆ ἡ καρδία πολλὰς γυναῖκας (καὶ μάλιστα ἀπὸ εἰδωλολατρικοὺς λαούς),
καρδία· καὶ ἀργύριον καὶ χρυσίον του εἰς τὴν σαρκολατρείαν. Δὲν θὰ διὰ νὰ μὴ διαφθαρῇ ἡ καρδιά του καὶ παρεκκλίνῃ ἐξ αἰτίας
οὐ πληθυνεῖ ἑαυτῷ σφόδρα.
συγκεντρώνῃ πολὺν χρυσὸν καὶ ἄργυρον διὰ των ἀπὸ τὴν ὁδόν τοῦ Κυρίου. Οὔτε πρέπει νὰ ἀποταμιεύῃ
τὸν ἑαυτόν του. διὰ τὸν ἑαυτόν του πολὺ ἀσῆμι καὶ χρυσάφι, ὥστε νὰ
στηρίζεται εἰς τὸν πλοῦτον του.
17,18 Καὶ ὅταν καθίσῃ ἐπὶ τῆς 18 Ὅταν δὲ ἐγκατασταθῇ εἰς τὸν θρόνον καὶ 18 Ὅταν δὲ ἐνθρονισθῇ εἰς τὴν ἐξουσίαν του, θὰ ἀντιγράψῃ
ἀρχῆς, αὐτοῦ, καὶ γράψει αὐτῷ τὸ τὴν ἐξουσίαν του, θὰ ἀντιγράψῃ διὰ τὸν διὰ τὸν ἑαυτόν του καὶ θὰ τὸ ἔχῃ ὡς ἰδιαίτερον βιβλίον τὸ
δευτερονόμιον τοῦτο εἰς βιβλίον ἑαυτόν του τὸ δευτερονόμιον τοῦτο εἰς βιβλίον Δευτερονόμιον τοῦτο, βάσει τοῦ πρωτοτύπου ποὺ θὰ τὸ
παρὰ τῶν ἱερέων τῶν Λευιτῶν,
ἀπὸ τὸ πρωτότυπον, τὸ ὁποῖον φυλάσσεται ζητήσῃ ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς, τοὺς ἀπογόνους τοῦ Λευΐ, οἱ ὁποῖοι
παρὰ τῶν ἱερέων τῆς φυλῆς τῶν Λευϊτῶν. καὶ τὸ φυλάσσουν.
17,19 καὶ ἔσται μετ' αὐτοῦ, καὶ 19 Θὰ ἔχῃ πάντοτε μαζῆ του τὸ βιβλίον τοῦτο, 19 Καὶ θὰ εἶναι τὸ βιβλίον αὐτὸ τοῦ Νόμου πάντοτε μαζί του
ἀναγνώσεται ἐν αὐτῷ πάσας τὰς θὰ τὸ μελετᾶ ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς του, καὶ θὰ τὸ μελετᾷ συνεχῶς καθ' ὅλην του τὴν ζωήν, διὰ νὰ
ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτοῦ, ἵνα μάθῃ διὰ νὰ μάθῃ νὰ φοβῆται Κύριον τὸν Θεόν σου μάθῃ νὰ φοβᾶται τὸν Κύριον καὶ Θεόν σου καὶ νὰ προσέχῃ,
φοβεῖσθαι Κύριον τὸν Θεόν σου
καὶ νὰ φροντίζῃ, ὥστε νὰ ἐφαρμόζῃ ὥστε νὰ τηρῇ ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολὰς καὶ τὰ προστάγματα
καὶ φυλάσσεσθαι πάσας τὰς
ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολὰς καὶ τοὺς νόμους. αὐτὰ τοῦ Κυρίου.
ἐντολὰς ταύτας καὶ τὰ
δικαιώματα ταῦτα ποιεῖν,
17,20 ἵνα μὴ ὑψωθῇ ἡ καρδία 20 Τοῦτο δέ, διὰ νὰ μὴ ἀλαζονευθῇ ἡ καρδία 20 Ἡ μελέτη τοῦ Νόμου καὶ ὁ φόβος τοῦ Κυρίου θὰ τὸν
αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ, του ἀπέναντι τῶν ἀδελφῶν του, διὰ νὰ μὴ συγκρατοῦν, ὥστε νὰ μὴ ὑπερηφανευθῇ ἡ καρδιά του, ὅτι

108/202
ἵνα μὴ παραβῇ ἀπὸ τῶν ἐντολῶν παρεκκλίνῃ ἀπὸ τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, δεξιὰ δῆθεν εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του, καὶ νὰ μὴ
δεξιὰ ἢ ἀριστερά, ὅπως ἂν
ἢ ἀριστερά, καὶ διὰ νὰ μείνῃ ἔτσι ἐπὶ πολλὰ παρεκκλίνω ἀπὸ τὰς ἐντολὰς αὐτὰς οὔτε ἀριστερὰ οὔτε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
μακροχρονίσῃ ἐπὶ τῆς ἀρχῆς ἔτη εἰς τὴν ἐξουσίαν του αὐτὸς καὶ μετ' αὐτὸν δεξιά. Ἔτσι θὰ κρατῇ καὶ θὰ χαίρεται ἐπὶ πολλὰ ἔτη τὴν
αὐτοῦ, αὐτὸς καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἐν οἱ ἀπόγονοί του ἐν μέσῳ τῶν Ἰσραηλιτῶν. ἐξουσίαν του καὶ ὁ ἴδιος καὶ οἱ ἀπόγονοί του μεταξὺ τῶν
τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ. Ἰσραηλιτῶν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 18ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
18,1 Οὐκ ἔσται τοῖς ἱερεῦσι τοῖς Δὲν θὰ ὑπάρξῃ καὶ δὲν θὰ δοθῇ εἰς τοὺς ἱερεῖς Οἱ ἱερεῖς, οἱ Λευῖται, ὅλοι δηλαδὴ γενικῶς, ὅσοι ἀνήκουν εἰς
Λευίταις, ὅλῃ φυλῇ Λευί, μερὶς ἐκ τῆς φυλῆς Λευῒ καὶ εἰς ὀλόκληρον τὴν φυλὴν τὴν φυλὴν τοῦ Λευΐ, δεν θὰ ἔχουν μερίδα καὶ κλῆρον γῆς,
οὐδὲ κλῆρος μετὰ Ἰσραήλ· Λευῒ μερίδιον οὔτε κληρονομία μεταξὺ τοῦ ὅπως οἱ ἄλλοι Ἰσραηλῖται. Κλῆρος των θὰ εἶναι ὅσα
καρπώματα Κυρίου ὁ
ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. Πρόσοδος καὶ κληρονομία προσφέρονται εἰς τὸν Κύριον. Αὐτὰ θὰ παίρνουν πρὸς
κλῆρος αὐτῶν, φάγονται αὐτά.
αὐτῶν καὶ μέσα διατροφῆς των θὰ εἶναι αἱ πρὸς διατροφὴν καὶ συντήρησίν των.
Κύριον θυσίαι καὶ προσφοραὶ τῶν Ἰσραηλιτῶν.
18,2 Κλῆρος δὲ οὐκ ἔσται αὐτοῖς 2 Δὲν θὰ ἔχουν αὐτοὶ κληροναμίαν γῆς μεταξὺ 2 Δὲν θὰ ὑπάρχῃ διὰ τοὺς Λευΐτας κλῆρος γῆς ἀνάμεσα εἰς
ἐν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτῶν· Κύριος τῶν ἀδελφῶν των Ἰσραηλιτῶν· κληρονομία των τοὺς ἀδελφούς των Ἰσραηλίτας. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος θὰ εἶναι ὁ
αὐτὸς κλῆρος αὐτοῦ, καθότι εἶπεν θὰ εἶναι, ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὅπως καὶ εἶπεν εἰς κλῆρος αὐτῆς τῆς φυλῆς, ὅπως τὸ εἶπεν Ἐκεῖνος εἰς αὐτούς.
αὐτῷ.
αὐτούς.
18,3 Καὶ αὕτη ἡ κρίσις τῶν ἱερέων, 3 Τὰ δικαιώματα τῶν ἱερέων ἐκ μέρους τοῦ 3 Αὐτὸ δὲ εἶναι τὸ ἰδιαίτερον δικαίωμα τῶν ἱερέων, ποὺ θὰ
τὰ παρὰ τοῦ λαοῦ, παρὰ τῶν λαοῦ ἀπὸ τὰς θυσίας τῶν μόσχων καὶ τῶν παίρνουν ἀπὸ τὸν λαόν, ἀπὸ ὅσους δηλαδὴ θὰ προσφέρουν
θυόντων τὰ θύματα, ἐάν τε προβάτων, ποὺ θὰ προσφέρουν οἱ Ἰσραηλῖται, τὰς θυσίας, εἴτε εἶναι μοσχάρι τὸ θῦμα, εἴτε εἶναι πρόβατον:
μόσχον ἐάν τε πρόβατον· καὶ
εἶναι τὰ ἑξῆς· Θὰ δώσετε εἰς τὸν ἱερέα ἀπὸ τὰς Θὰ προσφέρῃς εἰς τὸν ἱερέα τὴν δεξιὰν ὠμοπλάτην (μὲ τὸ
δώσεις τὸν βραχίονα τῷ ἱερεῖ καὶ
θυσίας αὐτὰς τὴν δεξιὰν ὡμοπλάτην μαζῆ μὲ πόδι) καὶ τὰ δύο σιαγόνια καὶ τὸ στομάχι τοῦ ζώου.
τὰ σιαγόνια καὶ τὸ ἔνυστρον.
τὸ πόδι, τὰς δύο σιαγόνας καὶ τὸν στάμαχον
τοῦ θυσιαζομένου ζώου.
18,4 Καὶ τὰς ἀπαρχὰς τοῦ σίτου 4 Ἐπίσης θὰ δώσῃς τὰς ἀπαρχὰς τοῦ σίτου σου 4 Θὰ δίδῃς ἐπίσης εἰς αὐτὸν καὶ τοὺς πρώτους καρποὺς ἀπὸ

109/202
σου καὶ τοῦ οἴνου σου καὶ τοῦ καὶ τοῦ οἴνου σου καὶ τοῦ ἐλαίου σου, ὅπως τὸ σιτάρι σου καὶ τὸ κρασί σου καὶ τὸ λάδι σου καὶ τὸ πρῶτο
ἐλαίου σου καὶ τὴν ἀπαρχὴν τῶν ἐπίσης καὶ τὴν ἀπαρχὴν τῆς κουρᾶς τῶν μαλλὶ ἀπὸ τὸ κούρεμα τῶν προβάτων σου.
κουρῶν τῶν προβάτων σου δώσεις
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
αὐτῷ· προβάτων σου. Θὰ δώσῃς αὐτὰ εἰς τοὺς
Λευΐτας,
18,5 ὅτι αὐτὸν ἐξελέξατο Κύριος 5 διότι αὐτοὺς ἐξέλεξεν ὁ Κύριος ἀπὸ ὅλας τὰς 5 Διότι αὐτὸν ποὺ κατάγεται ἀπὸ τὴν φυλὴν τοῦ Λευῒ
ἐκ πασῶν τῶν φυλῶν σου φυλάς σας νὰ παρίστανται πλησίον Κυρίου τοῦ ἐδιάλεξεν ὁ Κύριος μέσα ἀπὸ ὅλας τὰς φυλάς σου, διὰ νὰ
παρεστάναι ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ, νὰ ὑπηρετοῦν αὐτὸν καὶ ἐν τῷ ὀνόματι στέκεται ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ νὰ ἱερουργῇ καὶ
Θεοῦ, λειτουργεῖν καὶ εὐλογεῖν
αὐτοῦ νὰ σᾶς εὐλογοῦν. Αὐτοὺς καὶ τοὺς υἱούς νὰ εὐλογῇ ἐν ὀνόματι Κυρίου. Αὐτὸς καὶ οἱ ἀπόγονοί του
ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ, αὐτὸς καὶ
των μεταξὺ ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν ἐξέλεξεν ὁ μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν εἶναι οἱ λειτουργοὶ τοῦ Κυρίου.
οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ.
Θεὸς διὰ τὰ διάκονηματα αὐτά.
18,6 Ἐὰν δὲ παραγένηται ὁ 6 Ἐὰν δὲ ἕνας Λευΐτης ἀπὸ κάποιαν πόλιν τῶν 6 Ἐὰν δὲ κάποιος Λευΐτης ποθήσῃ μὲ τὴν ψυχήν του καὶ
Λευίτης ἐκ μιᾶς τῶν πόλεων ἐκ Ἰσραηλιτῶν, ὅπου κατοικεῖ, ἔλθῃ, σύμφωνα μὲ ἔλθῃ ἀπὸ μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, ὅπου
πάντων τῶν υἱῶν Ἰσραήλ, οὗ τὴν ἐπιθυμίαν τῆς καρδίας του, εἰς τὸν τόπον εὑρίσκεται ἡ κατοικία του, εἰς τὸν τόπον ποὺ θὰ διαλέξῃ ὡς
αὐτὸς παροικεῖ, καθ' ὅτι ἐπιθυμεῖ
τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος θὰ ἐκλέξῃ διὰ τὸν ἑαυτόν ἱερὸν ὁ Κύριος,
ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, εἰς τὸν τόπον ὃν ἂν
του,
ἐκλέξηται Κύριος,
18,7 καὶ λειτουργήσει τῷ ὀνόματι 7 θελήσῃ δὲ καὶ ἀποφασίσῃ νὰ ὑπηρετῇ ἐκεῖ ἐν 7 δικαιοῦται νὰ ἱερουργήσῃ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ
Κυρίου τοῦ Θεοῦ αὐτοῦ, ὥσπερ ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ καθ' ὅλην του τὴν του. Ἔχει τὰ ἴδια δικαιώματα μὲ ὅλους τοὺς ἀδελφούς του
πάντες οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ οἱ ζωήν, ὅπως καὶ ὅλοι οἱ ἐκεῖ ἀδελφοί του τοὺς Λευΐτας, ποὺ παραμένουν ἐκεῖ καὶ ἱερουργοῦν ἐνώπιον
Λευῖται οἱ παρεστηκότες ἐκεῖ
Λευῖται, οἱ ὁποῖοι παρίστανται ἐνώπιον Κυρίου Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου·
τοῦ Θεοῦ σου,
18,8 μερίδα μεμερισμένην 8 θὰ λάβῃ καὶ αὐτὸς εἰς διατροφήν του τὴν 8 Θὰ πάρῃ δὲ πρὸς διατροφὴν καὶ συντήρησίν του τὴν
φάγεται, πλὴν τῆς πράσεως τῆς κανονισμένην καὶ διὰ τοὺς ἄλλους Λευΐτας ἀνάλογον μερίδα ἀπὸ τὰς θυσίας, ἀνεξαρτήτως τῶν ἐσόδων
κατὰ πατριάν. μερίδα, καὶ θὰ εἰσπράττῃ ἐπὶ πλέον τὰ του ἀπὸ τὴν πώλησιν αὐτῶν, ποὺ ἀπέκτησε καὶ ἔχει ἡ
χρήματα ἐκ τῆς πωλήσεως τῶν εἰσοδημάτων οἰκογένειά του εἰς τὸν τόπον τῆς διαμονῆς του.
τῆς πατρικῆς του κληρονομίας.
18,9 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν γῆν, 9 Ὅταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν γῆν τῆς 9 Ὅταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει Κύριος ὁ
ἣν Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι, Ἐπαγγελίας, τὴν ὁποίαν σοῦ προσφέρει Κύριος Θεός σου, δὲν θὰ μάθῃς νὰ κάνῃς καὶ σὺ ὅσα βδελυκτὰ καὶ

110/202
οὐ μαθήσῃ ποιεῖν κατὰ τὰ ὁ Θεός σου, πρόσεχε, μήπως τυχὸν καὶ μάθῃς σιχαμερὰ διαπράττουν οἱ λαοί, ποὺ θὰ συναντήσῃς ἐκεῖ.
βδελύγματα τῶν ἐθνῶν ἐκείνων.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
νὰ πράττῃς τὰ μισητὰ καὶ ἀηδῆ ἔργα τῶν λαῶν
ἐκείνων.
18,10 Οὐχ εὑρεθήσεται ἐν σοὶ 10 Καὶ συγκεκριμένως· δὲν πρέπει νὰ ὑπάρξῃ 10 Δὲν πρέπει δηλαδὴ νὰ εὑρεθῇ ἀνάμεσά σας ἄνθρωπος,
περικαθαίρων τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἢ ποτὲ μεταξύ σας Ἰσραηλίτης, ὁ ὁποῖος, διὰ νὰ ποὺ θὰ ἐπιχειρῇ ἑξαγνισμὸν τοῦ υἱοῦ του ἢ τῆς κόρης του,
τὴν θυγατέρα αὐτοῦ ἐν πυρί, ἐξαγνίσῃ τάχα τὸν υἱὸν ἢ τὴν θυγατέρα του, θὰ μὲ τὸ νὰ τοὺς περνᾷ μέσα ἀπὸ φωτιάν, οὔτε ἄνθρωπος ποὺ
μαντευόμενος μαντείαν,
περνᾷ αὐτοὺς διὰ τοῦ πυρός. Ἢ ἄλλος ὁ ὁποῖος θὰ μαντεύῃ, ἢ θὰ καταφεύγῃ εἰς μάντεις, ἢ θὰ παρατηρῇ
κληδονιζόμενος καὶ οἰωνιζόμενος,
θὰ ζητῇ μαντείας ἢ θὰ λέγῃ μαντείας, ἢ θὰ διάφορα σημεῖα τῶν καιρῶν, ἢ θὰ προσέχῃ τὸ πέταγμα τῶν
παρατηρῇ σημεῖα καὶ οἰωνούς, διὰ νὰ ὀρνέων, διὰ νὰ μαντεύσῃ τὸ μέλλον.
ἐξακριβώνῃ τὸ μέλλον.
18,11 φαρμακὸς ἐπαείδων 11 Δὲν θὰ ὑπάρχῃ μεταξύ σας μάγος, ποὺ θὰ 11 Δὲν θὰ ὑπάρχῃ ἐπίσης μεταξύ σας μάγος, ποὺ γητεύει μὲ
ἐπαοιδήν, ἐγγαστρίμυθος καὶ ψάλλῃ μαγικὰς ὠδάς, οὔτε ἄνθρωπος ποὺ θὰ μαγικὰ τραγούδια, ἢ ἄνθρωπος τοῦ ὁποίου ἢ φωνὴ νομίζεις
τερατοσκόπος, ἐπερωτῶν τοὺς φαίνεται ὁμιλῶν ἀπὸ τὴν κοιλίαν, οὔτε ὅτι βγαίνει ἀπὸ τὴν κοιλίαν του, ἢ ἄνθρωπος ποὺ παρατηρεῖ
νεκρούς.
τερατοσκόπος ποὺ θὰ παρατηρῇ τάχα τέρατα τέρατα καὶ σημεῖα τοῦ οὐρανοῦ, ἢ καλεῖ καὶ ἐρωτᾷ τὰ
εἰς τὸν οὐρανὸν διὰ νὰ προλέγῃ τὸ μέλλον, πνεύματα τῶν νεκρῶν,
οὔτε ἄλλος (πνευματιστής) ποὺ θὰ ἐρωτᾷ τοὺς
νεκρούς.
18,12 Ἔστι γὰρ βδέλυγμα Κυρίῳ 12 Ἐκεῖνος, ποὺ θὰ πράττῃ αὐτά, εἶναι μισητὸς 12 Θὰ ἀποφεύγῃς τὰ ἀνωτέρω, διότι καθένας ποὺ κάνει
τῷ Θεῷ σου πᾶς ποιῶν ταῦτα· καὶ ἀποκρουστικὸς ἐκ μέρους Κυρίου τοῦ Θεοῦ αὐτά, εἶναι βδελυκτὸς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Δι’
ἔνεκεν γὰρ τῶν βδελυγμάτων σου. Διὰ τὰς βδελυρίας αὐτὰς τῶν κατοίκων τῆς αὐτὰς ἄλλως τε τὰς βδελυκτὰς πράξεις των θὰ ἐξοντώσῃ
τούτων Κύριος ἐξολοθρεύσει
Χαναάν, θὰ ἐξολοθρεύσῃ αὐτοὺς ὁ Κύριος ἀπὸ καὶ θὰ ἐξαφανίσῃ ὁ Κύριος ἀπὸ ἐμπρός σου τοὺς λαοὺς
αὐτοὺς ἀπὸ προσώπου σου.
τὰ μάτια σας. αὐτούς.
18,13 Τέλειος ἔσῃ ἐναντίον Κυρίου 13 Θὰ προσπαθῇς νὰ εἶσαι τέλειος καὶ 13 Πρέπει νὰ εἶσαι τέλειος εἰς ὅλα ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ
τοῦ Θεοῦ σου· ἄμεμπτος ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. σου. Νὰ μὴ κάνῃς τίποτε, ποὺ δεν τὸ θέλει Ἐκεῖνος.
18,14 τὰ γὰρ ἔθνη ταῦτα, οὓς σὺ 14 Οἱ εἰδωλολατρικοὶ λαοί, τοὺς ὁποίους σὺ θὰ 14 Διότι οἱ λαοὶ αὐτοί, τὴν χώραν τῶν ὁποίων κληρονομεῖς
κατακληρονομεῖς αὐτούς, οὗτοι κληρονομήσῃς, θέλουν νὰ ἀκούουν καὶ νὰ ἤδη σὺ ἐξ ὁλοκλήρου, ἐπιδιώκουν νὰ πληροφορηθοῦν τὸ

111/202
κληδόνων καὶ μαντειῶν συμβουλεύονται σημεῖα καὶ μαντείας. Εἰς σὲ μέλλον ἀπὸ τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν καὶ τὰς μαντείας. Εἰς σὲ
ἀκούσονται, σοὶ δὲ οὐχ οὕτως
ὅμως δὲν ἐδίδαξεν οὔτε ἐπιτρέπει Κύριος ὁ ὅμως δὲν ἐπέτρεψε Κύριος ὁ Θεός σου νὰ τοὺς μιμῆσαι.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἔδωκε Κύριος ὁ Θεός σου. Θεός σου τοιαύτας μαγείας.
18,15 Προφήτην ἐκ τῶν ἀδελφῶν 15 Κύριος ὁ Θεός σου θὰ ἀναδείξῃ ἀνάμεσα 15 Θὰ ἀναδείξῃ εἰς σὲ Κύριος ὁ Θεός σου ἀνάμεσα ἀπὸ τοὺς
σου ὡς ἐμὲ ἀναστήσει σοι Κύριος ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς σου Ἰσραηλίτας ἕνα ἀδελφοὺς σου ἕνα Προφήτην ὅμοιον πρὸς ἐμέ. Αὐτὸν θὰ
ὁ Θεός σου, αὐτοῦ ἀκούσεσθε προφήτην ὠσὰν ἐμέ· εἰς αὐτὸν πλέον θὰ ἀκούετε εἰς τὸ ἑξῆς.
ὑπακούετε.
18,16 κατὰ πάντα, ὅσα ᾐτήσω 16 Σύμφωνα μὲ ὅλα ὅσα ἐζητήσατε ἀπὸ τὸν 16 Θὰ γίνῃ τοῦτο συμφώνως πρὸς ὅλα, ὅσα ἐζήτησες ἀπὸ
παρὰ Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐν Κύριον καὶ Θεόν σας εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ, κατὰ τὸν Κύριον καὶ Θεόν σου εἰς τὴν κορυφὴν Χωρὴβ τοῦ ὅρους
Χωρὴβ τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐκκλησίας τὴν ἡμέραν τῆς γενικῆς σας συγκεντρώσεως, Σινᾶ, κατὰ τὴν ἡμέραν ποὺ συνεκεντρώθη ὅλος ὁ Ἰσραὴλ
λέγοντες· οὐ προσθήσομεν
ὅταν εἴπατε νὰ μὴ ὁμιλῇ κατ' εὐθείαν πρὰς σᾶς διὰ νὰ παραλάβῃ τὸν θεῖον Νόμον. Μοῦ εἴπατε δηλαδὴ
ἀκοῦσαι τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ
ὁ Θεὸς ἀλλ' ὁ Μωϋσῆς <διότι δὲν θὰ τότε: <Δὲν θὰ ἀντέξωμεν νὰ μείνωμεν περισσότερον ἐδῶ,
Θεοῦ σου καὶ τὸ πῦρ τοῦτο τὸ
μέγα οὐκ ὀψόμεθα ἔτι, οὐδὲ μὴ ἠμπορέσωμεν ἡμεῖς νὰ ἀκούσωμεν τὴν φωνὴν διὰ νὰ ἀκούωμεν ἀπ' εὐθείας τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ἀποθάνωμεν. Κυρίου τοῦ Θεοῦ οὔτε θὰ δυνηθῶμεν νὰ σου. Οὔτε εἶναι δυνατὸν νὰ ἑξακολουθῶμεν νὰ βλέπωμεν
ἀντικρύσωμεν τὸ μέγα ἐκεῖνο πῦρ καὶ νὰ τὴν μεγάλην αὐτὴν φωτιὰν καὶ νὰ μὴ πεθάνωμεν>.
διαφύγωμεν τὸν θάνατον>,
18,17 Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· 17 ὁ Κύριος εἶπε τότε εἰς ἐμέ: Ὀρθὰ εἶναι ὅλα 17 Καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Κύριος: <Εἶναι πολὺ σωστὰ ὅλα, ὅσα σοῦ
ὀρθῶς πάντα ὅσα ἐλάλησαν πρὸς ὅσα ἐκεῖνοι ὡμίλησαν καὶ ἐζήτησαν ἀπὸ σέ. εἶπαν.
σέ·
18,18 προφήτην ἀναστήσω αὐτοῖς 18 Διὰ τοῦτο θὰ ἀναδείξω ἕνα προφήτην ἐκ 18 Δι' αὐτὸ θὰ ἀναδείξω εἰς αὐτοὺς μέσα ἀπὸ τοὺς
ἐκ τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν, ὥσπερ σέ, μέσου τῶν Ἰσραηλιτῶν ὅμοιον μὲ σέ, θὰ βάλω ἀδελφούς των ἕνα Προφήτην, ὅπως εἶσαι σύ, καὶ θὰ δώσω
καὶ δώσω τὰ ρήματα ἐν τῷ τὰ λόγια μου εἰς τὸ στόμα του καὶ αὐτὸς θὰ τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα του καὶ θὰ τοὺς διδάξῃ ὅ,τι
στόματι αὐτοῦ, καὶ λαλήσει
ἀναγγέλλῃ εἰς ἐκείνους κάθε τι, τὸ ὁποῖον ἐγὼ ἀκριβῶς θὰ τοῦ παραγγείλω.
αὐτοῖς καθ' ὅτι ἂν ἐντείλωμαι
θὰ δίδω εἰς αὐτὸν ὡς ἐντολήν μου.
αὐτῷ·
18,19 καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὃς ἐὰν μὴ 19 Κάθε δὲ ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος θὰ παρακούσῃ 19 Καὶ ἂν εὑρεθῇ κάποιος ἄνθρωπος, ποὺ δεν θὰ ὑπακούση
ἀκούσῃ ὅσα ἂν λαλήσῃ ὁ ὅσα ἐν τῷ ὀνόματί μου θὰ εἴπῃ ὁ προφήτης εἰς ὅσα θὰ εἴπῃ ὁ Προφήτης ἐκεῖνος ἐξ ὀνόματός μου, θὰ
προφήτης ἐκεῖνος ἐπὶ τῷ ὀνόματί ἐκεῖνος, ἐγὼ θὰ τὸν τιμωρήσω. εἶναι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἔνοχος ἀπέναντί μου. Θὰ ἀναλάβω

112/202
μου, ἐγὼ ἐκδικήσω ἐξ αὐτοῦ.
ἐγὼ τὴν τιμωρίαν του.
18,20 Πλὴν ὁ προφήτης, ὃς ἂν 20 Ἐὰν δὲ καὶ ὑπάρξῃ προφήτης, ὁ ὁποῖος, 20 Ὁ δὲ προφήτης ποὺ θὰ ἀσεβήσῃ καὶ θὰ ὁμιλήσῃ δῆθεν ἐξ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀσεβήσῃ λαλῆσαι ἐπὶ τῷ ὀνόματί ἀσεβῶν ἀπέναντί μου, θὰ ὁμιλήσῃ ἐξ ὀνόματός ὀνόματός μου καὶ θὰ εἰπῇ λόγους, τοὺς ὁποίους ὅμως δὲν
μου ρῆμα, ὃ οὐ προσέταξα μου καὶ θὰ ἀναγγείλῃ λόγον, τὸν ὁποῖον ἐγὼ εἶχα προστάξει Ἐγὼ νὰ εἰπῇ, ὅπως καὶ αὐτὸς ποὺ θὰ
λαλῆσαι, καὶ ὃς ἂν λαλήσῃ ἐν δὲν διέταξα, καὶ ἐκεῖνος ὁ ψευδοπροφήτης ὁ ὁμιλήσῃ ἐξ ὀνόματος ἄλλων θεῶν, θὰ Θανατωθῇ
ὀνόματι θεῶν ἑτέρων,
ὁποῖος θὰ ὁμιλήσῃ πρὸς τὸν λαόν μου ἐξ ὁπωσδήποτε. Οἱ προφῆται αὐτοῦ τοῦ εἴδους θὰ
ἀποθανεῖται ὁ προφήτης ἐκεῖνος.
ὀνόματος ἄλλων θεῶν, θὰ τιμωρηθῇ διὰ τιμωροῦνται.
θανάτου.
18,21 Ἐὰν δὲ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ 21 Ἐὰν σοῦ γενηθῆ ἀπορία καὶ διαλογισθῇς, 21 Ἐὰν δὲ διερωτηθῇς μέσα εἰς τὴν καρδία σου: <Πῶς θὰ
σου· πῶς γνωσόμεθα τὸ ρῆμα, ὃ πῶς θὰ ξεχωρίσω ἐγὼ τὸν λόγον ποὺ ὁ Κύριος διακρίνωμεν τὴν ἐντολήν, ποὺ δὲν τὴν εἶπεν ὁ Κύριος;>,
οὐκ ἐλάλησε Κύριος; ἐλάλησε, ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ ψευδοπροφήτου; Σὲ
πληροφορῶ,
18,22 Ὅσα ἐὰν λαλήσῃ ὁ 22 ὅτι ὅσα θὰ προείπη ἐξ ὀνόματος τοῦ Κυρίου 22 σοῦ ἀπαντῶ: Ἐὰν αὐτά, ποὺ θὰ εἰπῇ ὁ προφήτης ἐκεῖνος
προφήτης ἐκεῖνος τῷ ὀνόματι ἕνας προφήτης καὶ δὲν πραγματοποιηθῇ ἐκεῖνο ἐξ ὀνόματος δῆθεν τοῦ Κυρίου, δὲν γίνουν καὶ δεν
Κυρίου, καὶ μὴ γένηται καὶ μὴ τὸ ὁποῖον εἶπε, νὰ σκεφθῇς ὅτι εἰς αὐτὸν τὸν πραγματοποιηθοῦν, αὐτὸ εἶναι σημεῖον, ποὺ φανερώνει ὅτι
συμβῇ, τοῦτο τὸ ρῆμα ὃ οὐκ
προφήτην δὲν ὡμίλησεν ὁ Κύριος. Ἀσεβῶς καὶ δὲν ἐλάλησεν εἰς αὐτὸν ὁ Κύριος. Ὡμίλησεν ὁ προφήτης
ἐλάλησε Κύριος· ἐν ἀσεβείᾳ
ψευδῶς ἐλάλησεν. Αὐτὸν τὸν προφήτην δὲν θὰ ἐκεῖνος μὲ ἀσέβειαν. Δὲν θὰ τὸν ὑπολογίσετε, οὔτε θὰ
ἐλάλησεν ὁ προφήτης ἐκεῖνος,
οὐκ ἀφέξεσθε αὐτοῦ. τὸν σεβασθῆτε καθόλου οὔτε καὶ θὰ τὸν σεβασθῆτε τὴν ζωήν του. Δὲν πρέπει νὰ ζήσῃ>.
λυπηθῆτε.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 19ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
19,1 Εὰν δὲ ἀφανίσῃ Κύριος ὁ Όταν Κύριος ὁ Θεός σου ἐξαφανίσῃ τοὺς λαούς, Όταν δὲ ἐξαφανίσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου Κύριος ὁ Θεός σου τὰ
Θεός σου τὰ ἔθνη, ἃ ὁ Θεὸς δίδωσί τῶν ὁποίων τὴν χώραν θὰ δώσῃ εἰς σᾶς, καὶ θὰ ἔθνη, τὴν χώραν τῶν ὁποίων σοῦ δίδει ἤδη ὁ Θεός, καὶ ἀφοῦ
σοι τὴν γῆν αὐτῶν, καὶ κληρονομήσετε αὐτοὺς καὶ θὰ ἐγκατασταθῆτε κληρονομήσετε ὁριστικῶς ὅλα, ὅσα ἔχουν αὐτοί, καὶ
κατακληρονομήσητε αὐτοὺς καὶ
εἰς τὰς πόλεις τῶν καὶ εἰς τὰς οἰκίας των, κατοικήσετε εἰς τὰς πόλεις των καὶ εἰς τὰ σπίτια των,
κατοικήσητε ἐν ταῖς πόλεσιν

113/202
αὐτῶν καὶ ἐν τοῖς οἴκοις αὐτῶν,
19,2 τρεῖς πόλεις διαστελεῖς 2 θὰ ξεχωρίσῃς μέσα εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ 2 Θὰ ξεχωρίσῃς διὰ σὲ κατὰ τὴν κρίσιν σου τρεῖς πόλεις μέσα

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σεαυτῷ ἐν μέσῳ τῆς γῆς σου, ἧς δίδει ὁ Κύριος ὡς ἰδιοκτησίαν σου, τρεῖς πόλεις εἰς τὴν χώραν σου, τὴν ὁποίαν σοῦ χαρίζει Κύριος ὁ Θεός σου.
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι. ὡς καταφύγια.
19,3 Στόχασαί σοι τὴν ὁδὸν καὶ 3 Διὰ τὴν θέσιν τῶν πόλεων αὐτῶν ὑπολόγισε 3 Νὰ ὑπολογίσῃς μὲ προσοχὴν τὸν δρόμον, ποὺ θὰ ὁδηγῇ εἰς
τριμεριεῖς τὰ ὅρια τῆς γῆς σου, ἣν καλὰ τὸ μῆκος τῶν ὁδῶν, αἱ ὁποῖαι ὁδηγοῦν εἰς αὐτάς, καὶ ἀναλόγως πρὸς τὰς ἀποστάσεις τῶν τριῶν
καταμερίζει σοι Κύριος ὁ Θεός αὐτάς· μοίρασε τὴν περιοχὴν ποὺ ὁ Κύριος σοῦ πόλεων θὰ χωρίσῃς εἰς τρία μέρη ὅλην τὴν χώραν, τὴν
σου, καὶ ἔσται ἐκεῖ καταφυγὴ
δίδει εἰς τρία ἴσα μέρη, ὥστε εἰς τὰς πόλεις - ὁποίαν σοῦ χαρίζει σὰν κληρονομίαν σου Κύριος ὁ Θεός σου.
παντὶ φορευτῇ.
καταφύγια τῶν τριῶν αὐτῶν περιοχῶν νὰ Καὶ εἰς τὰ τρία αὐτὰ τμήματα θὰ ὑπάρχῃ τόπος καταφυγῆς
προλαμβάνῃ καὶ καταφεύγῃ κάθε φονεύς. καὶ ἀσυλίας διὰ κάθε ἀκούσιον φονέα.
19,4 Τοῦτο δὲ ἔσται τὸ πρόσταγμα 4 Αὐτὸς δὲ εἶναι ὁ νόμος, τὸν ὁποῖον θὰ τηρῆτε 4 Ἡ διαταγή, βάσει τῆς ὁποίας θὰ ἠμπορῇ νὰ καταφύγῃ ἐκεῖ
τοῦ φονευτοῦ, ὃς ἂν φύγῃ ἐκεῖ καὶ προκειμένου περὶ τοῦ φονέως ποὺ καταφεύγει ἕνας φονεὺς καὶ νὰ ζήσῃ, χωρὶς τὸν φόβον τῆς συλλήψεως
ζήσεται· ὃς ἂν πατάξῃ τὸν ἐκεῖ, διὰ νὰ ἐξασφαλίσῃ τὴν ζωήν του· καὶ τιμωρίας, ἀφορᾷ αὐτὸν ποὺ θὰ θανατώσῃ τὸν
πλησίον αὐτοῦ οὐκ εἰδὼς καὶ
ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος θὰ φονεύσῃ τὸν πλησίον συνάνθρωπόν του ἐν ἀγνοίᾳ του καὶ χωρὶς νὰ εἶναι ἐχθρός
οὗτος οὐ μισῶν αὐτὸν πρὸ τῆς
του ἐν ἀγνοίᾳ του, χωρὶς νὰ ἔχῃ κανένα του προηγουμένως.
χθὲς καὶ τρίτης,
προηγουμένως μίσος ἐναντίον αὐτοῦ, θὰ σωθῇ
εἰς τὴν πόλιν αὐτήν.
19,5 καὶ ὃς ἐὰν εἰσέλθῃ μετὰ τοῦ 5 Ἐὰν π.χ. εἰσέλθῃ κανεὶς μὲ κάποιον ἄλλον 5 Αὐτὸς ἐπὶ παραδείγματι ποὺ θὰ εἰσέλθῃ μὲ τὸν
πλησίον εἰς τὸν δρυμὸν εἰς τὸ δάσος διὰ νὰ κόψῃ καὶ συλλέξῃ συνάνθρωπόν του εἰς ἕνα δάσος διὰ νὰ μαζεύσουν ξύλα καὶ
συναγαγεῖν ξύλα, καὶ ἐκκρουσθῆ ξύλα καὶ καθ' ὃν χρόνον μὲ τὸ τσεκούρι θὰ συμβῇ ὥστε, καθὼς θὰ κόβῃ τὸ δένδρον, νὰ τιναχθῇ ἀπὸ τὸ
ἡ χεὶρ αὐτοῦ τῇ ἀξίνῃ κόπτοντος
κόβῃ τὸ ξύλον σκοντάψῃ τὸ χέρι καὶ ξεφύγῃ τὸ χέρι του μὲ βίαν τὸ τσεκούρι καὶ νὰ πέσῃ τὸ σίδερο ἀπὸ τὸ
τὸ ξύλον, καὶ ἐκπεσὸν τὸ σιδήριον
σίδηρον ἀπὸ τὸ στυλιάρι, ἐπιτύχῃ δὲ τὸν στυλιάρι καὶ νὰ εὕρῃ τὸν ἄλλον καὶ τὸν φονεύσῃ. Εἰς αὐτὴν
ἀπὸ τοῦ ξύλου τύχῃ τοῦ πλησίον,
καὶ ἀποθάνῃ, οὗτος καταφεύξεται πλησίον του καὶ φονεύσῃ αὐτόν, ὁ φονεὺς τὴν περίπτωσιν αὐτὸς ποὺ ἔγινεν αἰτία ἀκουσίως νὰ πεθάνῃ
εἰς μίαν τῶν πόλεων τούτων καὶ αὐτὸς θὰ καταφύγῃ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς τρεῖς ὁ πλησίον του, θὰ ἠμπορῇ νὰ καταφύγῃ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς
ζήσεται, πόλεις καὶ θὰ ἀσφαλίσῃ ἐκεῖ τὴν ζωήν του. πόλεις αὐτὰς καὶ νὰ εὕρῃ ἄσυλον, διὰ νὰ ζήσῃ ἀσφαλής.
Κανεὶς δὲν ἔχει δικαίωμα νὰ τὸν φονεύσῃ.
19,6 ἵνα μὴ διώξας ὁ ἀγχιστεύων 6 Αἱ ἀποστάσεις τῶν καταφυγίων πόλεων θὰ 6 Πρέπει νὰ εἶναι κανονικαὶ καὶ ἀνάλογοι αἱ ἀποστάσεις τῶν

114/202
του αἵματος ὀπίσω τοῦ εἶναι κανονικαί, ὥστε ὁ στενώτερος συγγενὴς πόλεων αὐτῶν ἀπὸ τὰ διάφορα σημεῖα τῆς χώρας. Ἔτσι δὲν
φονεύσαντος, ὅτι τοῦ φονευθέντος, ὑπὸ τὴν ἐπήρειαν τῆς θὰ ἠμπορῇ κάποιος συγγενὴς τοῦ θύματος, ποὺ ἄναψε μέσα

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
παρατεθέρμανται τῇ καρδίᾳ, καὶ ἀγανακτήσεως ἀπὸ τὰς πρώτας ἐντυπώσεις, εἱς τὴν καρδιάν του ὁ πόθος τῆς ἐκδικήσεως, νὰ τρέξῃ πίσω
καταλάβῃ αὐτόν, ἐὰν μακροτέρα νὰ μὴ δυνηθῇ νὰ καταδιώξῃ καὶ καταφθάσῃ ἀπὸ τὸν φονέα καὶ νὰ τὸν προφθάσῃ, πρᾶγμα ποὺ θὰ
ᾖ ἡ ὁδός, καὶ πατάξῃ αὐτοῦ τὸν ἀκούσιον φονέα καὶ τὸν φονεύσῃ, ἐνῶ εἶναι ἐγίνετο, ἂν ἀπεῖχε πολὺ ἡ πόλις καταφυγῆς ἀπὸ τὸν τόπον
ψυχήν, καὶ ἀποθάνῃ, καὶ τούτῳ
ἀθῷος καὶ ἐνῶ δὲν ὑπάρχει ἐνοχὴ θανάτου, τοῦ ἀτυχήματος. Διαφορετικὰ θὰ τὸν κτυπήσῃ καὶ θὰ
οὐκ ἔστι κρίσις θανάτου, ὅτι οὐ
διότι ὁ φονεὺς δὲν ἐμισοῦσε προηγουμένως καὶ θανατωθῇ ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, χωρὶς νὰ εἶναι ἄξιος
μισῶν ἦν αὐτὸν πρὸ τῆς χθές,
οὐδὲ πρὸ τῆς τρίτης. δὲν ἀντιπαθοῦσε τὸν φονευθέντα. Ἐὰν ὅμως θανατικῆς τιμωρίας, ἐφ ὅσον δὲν ἦτο ἐχθρὸς τοῦ θύματος
εἶναι μακρὰ ἡ ὁδὸς πρὸς τὸ καταφύγιον, μέχρι τότε.
ὑπάρξει φόβος νὰ τὸν καταφθάσῃ καὶ τὸν
φονεύσῃ ἀδίκως.
19,7 Διὰ τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι 7 Διὰ νὰ ἀποφευχθῇ, λοιπὸν ἕνας δεύτερος 7 Δι' αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγον σοῦ δίδω αὐτὴν τὴν διαταγὴν
τὸ ρῆμα τοῦτο λέγων· τρεῖς πόλεις ἄδικος θάνατος, σοῦ δίδω ἐγὼ αὐτὴν τὴν καὶ σοῦ λέγω ὅτι πρέπει να ξεχωρίσῃς εἰς τὴν περιοχήν σου
διαστελεῖς σεαυτῷ· ἐντολήν· Θὰ ξεχωρίσῃς τρεῖς πόλεις εἰς τὴν τρεῖς πόλεις, διὰ νὰ καταφεύγουν οἱ ἀκούσιοι φονεῖς.
περιοχήν σου εἰς ἀναλόγους ἀποστάσεις.
19,8 ἐὰν δὲ ἐμπλατύνῃ Κύριος ὁ 8 Ὅταν Κύριος ὁ Θεὸς εὐρύνῃ τὰ ὅρια τῆς 8 Ἐὰν ὅμως πλατύνῃ πολὺ τὰ σύνορα τῆς χώρας σου Κύριος
Θεός σου τὰ ὅριά σου, ὃν τρόπον χώρας σου, ὅπως ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς ὁ Θεός σου, ὅπως ἀκριβῶς τὸ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον εἰς τοὺς
ὤμοσε τοῖς πατράσι σου, καὶ δῶ σου, καὶ δώσῃ εἰς σὲ ὅλην τὴν γῆν, ποὺ πατέρας σου, καὶ σοῦ δώσῃ ὁ Κύριος ὅλην τὴν χώραν, ποὺ
σοι Κύριος πᾶσαν τὴν γῆν, ἣν εἶπε
ὑπεσχέθη εἰς ἐκείνους, εἶπεν ὅτι θὰ δώσῃ εἰς τοὺς πατέρας σου,
δοῦναι τοῖς πατράσι σου,
19,9 ἐὰν ἀκούσῃς ποιεῖν πάσας 9 ὑπὸ τὴν προϋπόθεσιν βέβαια, ὅτι σὺ θὰ 9 ἐφ ὅσον βεβαίως δεχθῇς εὐχαρίστως νὰ ἐφαρμόζῃς ὅλας
τὰς ἐντολὰς ταύτας, ἂς ἐγὼ ὑπακούῃς καὶ θὰ τηρῇς ὅλας τὰς ἐντολάς, τὰς αὐτὰς τὰς ἐντολάς, ποὺ σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, καὶ
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ἀγαπᾶν ὁποίας ἐγὼ σοῦ δίδω σήμερον, νὰ ἀγαπᾶς νὰ ἀγαπᾷς Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ συμμορφώνεσαι πρὸς
Κύριον τὸν Θεόν σου, πορεύεσθαι
δηλαδὴ Κύριον τὸν Θεόν σου, νὰ πορεύεσαι τὸν τὰς ὁδηγίας, ποὺ σοῦ δίδει ἐκεῖνος καθ' ὅλην τὴν ζωήν σου,
ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ πάσας
δρόμον τῶν ἐντολῶν του ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς θὰ κάνῃς τὸ ἑξῆς: Θὰ προσθέσῃς ἀκόμη τρεῖς πόλεις εἰς
τὰς ἡμέρας, προσθήσεις σεαυτῷ
ἔτι τρεῖς πόλεις πρὸς τὰς τρεῖς ζωῆς σου, θὰ προσθέσῃς τρεῖς ἀκόμη πόλεις εἰς ἐκείνας, ποὺ εἶχες ξεχωρίσει προηγουμένως.
ταύτας, τὰς τρεῖς προηγουμένας, ὥστε νὰ εἶναι ἐν
συνόλῳ ἓξ.

115/202
19,10 καὶ οὐκ ἐκχυθήσεται αἷμα 10 Τοῦτο δὲ διὰ νὰ διευκολύνεται ἡ 10 Ἔτσι δὲν θὰ χύνεται αἷμα ἀθῶον εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ
ἀναίτιον ἐν τῇ γῇ, ᾗ Κύριος ὁ Θεός σωτηρία τῶν ἀθελήτων φονέων καὶ νὰ μὴ δίδει ὡς κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεός σου· καὶ δὲν θὰ εἶναι

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σου δίδωσί σοι ἐν κλήρῳ. Καὶ οὐκ χύνεται ἀθῶον αἷμα εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν κανεὶς μεταξύ σας ἔνοχος ἀθώου αἵματος.
ἔσται ἐν σοὶ αἵματι ἔνοχος σοῦ δίδει διὰ κλήρου Κύριος ὁ Θεός σου καὶ διὰ
νὰ μὴ ὑπάρχῃ ἔτσι μεταξύ σας ἕνοχος ἀθώου
αἵματος.
19,11 ἐὰν δὲ γένηται ἐν σοὶ 11 Ἐὰν ὅμως ὑπάρχῃ μεταξύ σας ἄνθρωπος, ὁ 11 Ἐὰν ὅμως εὑρεθῇ ἀνάμεσά σας κάποιος, ποὺ τρέφει μῖσος
ἄνθρωπος μισῶν τὸν πλησίον καὶ ὁποῖος μισεῖ τὸν πλησίον του καὶ στήσῃ ἐναντίον τοῦ πλησίον του καὶ παραφυλάξῃ κρυφὰ καὶ
ἐνεδρεύσῃ αὐτὸν καὶ ἐπαναστῇ ἐνέδραν δι' αὐτὸν καὶ ἐπιτεθῇ ἐναντίον του καὶ ἐπιτεθῇ ἐναντίον του καὶ τὸν κτυπήσῃ καὶ πεθάνῃ καὶ
ἐπ' αὐτὸν καὶ πατάξῃ αὐτοῦ
τὸν κτυπήσῃ θανασίμως, ὁ κτυπηθεῖς δὲ καταφύγῃ κατόπιν ὁ φονεὺς εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις αὐτάς,
ψυχήν, καὶ ἀποθάνῃ, καὶ φύγῃ εἰς
ἀποθάνῃ καὶ ὁ ἐκ προμελέτης φονεὺς νὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
μίαν τῶν πόλεων τούτων,
καταφύγῃ εἰς μίαν ἀπὸ τὰς πόλεις αὐτάς,
19,12 καὶ ἀποστελοῦσιν ἡ 12 ἡ γερουσία τῆς πόλεως τοῦ φονέως θὰ 12 Θὰ ἀποστείλουν οἱ πρόκριτοι τῆς πόλεως τοῦ θύματος
γερουσία τῆς πόλεως αὐτοῦ καὶ στείλουν καὶ θὰ συλλάβουν αὐτὸν ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἀνθρώπους των καὶ θὰ πάρουν ἀπὸ ἐκεῖ τὸν φονέα καὶ θὰ
λήψονται αὐτὸν ἐκεῖθεν καὶ θὰ τὸν παραδώσουν εἰς τὰ χέρια τῶν τὸν παραδώσουν εἰς τὰ χέρια τῶν συγγενῶν τοῦ θύματος, διὰ
παραδώσουσιν αὐτὸν εἰς χεῖρας
στενωτέρων ἐξ αἵματος συγγενῶν τοῦ νὰ θανατωθῇ ἀπὸ αὐτούς.
τῶν ἀγχιστευόντων τοῦ αἵματος,
φονευθέντος, καὶ ἐκεῖνοι θὰ θανατώσουν τὸν
καὶ ἀποθανεῖται·
ἔνοχον.
19,13 οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου 13 Τὸν ἐκ προμελέτης αὐτὸν φονέα δὲν θὰ τὸν 13 Δὲν θὰ λυπηθῇ τὸ μάτι σου τὸν ἑκούσιον φονέα. Πρέπει
ἐπ' αὐτῷ καὶ καθαριεῖς τὸ αἷμα τὸ λυπηθῇ τὸ μάτι σου, ἀλλὰ θὰ ἐκπλύνῃς τὴν νὰ ἑξαλείψῃς ἀπὸ τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἐνοχὴν τοῦ
ἀναίτιον ἐξ Ἰσραήλ, καὶ εὖ σοι ἐνοχὴν τοῦ ἀθώου αἵματος ἐκ μέσου τῶν ἀθώου αἵματος, διὰ νὰ εὐτυχῇς.
ἔσται.
Ἰσραηλιτῶν καὶ θὰ εὐτυχήσῃς.
19,14 Οὐ μετακινήσεις ὅρια τοῦ 14 Δὲν θὰ μετακινήσῃς εἰς τὰ κτήματα τοῦ 14 Δὲν θὰ μεταθέτῃς τὰ σύνορα τοῦ πλησίον σου, ποὺ τὰ
πλησίον, ἃ ἔστησαν οἱ πατέρες πλησίον σου τὰ σύνορα τὰ ὁποῖα ἐχάραξαν καὶ καθώρισαν οἱ πατέρες σου εἰς τὸ μερίδιον γῆς, τὸ ὁποῖον σοῦ
σου ἐν τῇ κληρονομίᾳ, ᾗ ἔβαλαν οἱ πρόγονοί σου εἰς τὴν κληρονομίαν, παρεχωρήθη ὡς κληρονομία εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει
κατεκληρονομήθης ἐν τῇ γῇ, ἦν
τὴν ὁποίαν ἀπέκτησες εἰς τὴν χώραν, ποὺ ὁ Κύριος ὁ Θεός σου διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς.
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι ἐν
Κύριος διὰ κλήρου σοῦ ἔδωκε.

116/202
κλήρῳ.
19,15 Οὐκ ἐμμενεῖ μάρτυς εἷς 15 Δὲν θὰ εἶναι ἀρκετὸς ἕνας μάρτυς, διὰ νὰ 15 Ἕνας μόνον μάρτυς δὲν εἶναι ἀρκετός, διὰ νὰ σταθῇ καὶ
μαρτυρῆσαι κατὰ ἀνθρώπου κατὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πᾶσαν ἀδικίαν καὶ κατὰ πᾶν καταθέσῃ μαρτυρίαν κατὰ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος νὰ μαρτυρήσῃ ἐναντίον κάποιου ἀνθρώπου δι’ ὁποιανδήποτε
ἁμάρτημα καὶ κατὰ πᾶσαν διέπραξεν οἰανδήποτε ἀδικίαν ἐναντίον τοῦ ἀδικίαν καὶ δι’ ὁποιοδήποτε παράπτωμα καὶ δι’
ἁμαρτίαν, ἣν ἐὰν ἁμάρτῃ· ἐπὶ πλησίον ἢ οἰουδήποτε εἴδους ἁμαρτίαν κατὰ ὁποιανδήποτε ἁμαρτίαν, ποὺ τυχὸν θὰ διαπράξῃ ὁ ἄλλος.
στόματος δύο μαρτύρων καὶ ἐπὶ
τοῦ Θεοῦ. Ἡ καταδικαστικὴ ἀπόφασις πρέπει Κάθε κατηγορία ἐναντίον ἑνὸς ἀνθρώπου, διὰ νὰ ἐκδικασθῇ
στόματος τριῶν μαρτύρων
νὰ στηρίζεται εἰς τὴν μαρτυρίαν δύο καὶ τριῶν δικαίως, πρέπει νὰ βασίζεται εἰς τὴν μαρτυρίαν καὶ
στήσεται πᾶν ρῆμα.
μαρτύρων. κατάθεσιν δύο καὶ τριῶν μαρτύρων.
19,16 Ἐὰν δὲ καταστῇ μάρτυς 16 Ἐὰν δὲ κανεὶς ψευδομαρτυρήσῃ ἐναντίον 16 Ἐὰν δὲ παρουσιασθῇ ἕνας ψευδομάρτυς ἐναντίον κάποιου
ἄδικος κατὰ ἀνθρώπου ἄλλου κατηγορῶν ψευδῶς αὐτὸν δι' ἀσέβειαν καὶ τὸν κατηγορήσῃ ὅτι διέπραξε ὁποιανδήποτε ἀσέβειαν
καταλέγων αὐτοῦ ἀσέβειαν, πρὸς τὸν Θεόν, ἔναντι τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ,
19,17 καὶ στήσονται οἱ δύο 17 οἱ δύο αὐτοὶ ἄνθρωποι, μεταξὺ τῶν ὁποίων 17 θὰ ἔλθουν οἱ δύο αὐτοὶ ἄνθρωποι, ποὺ ἔχουν ἀντίθεσιν
ἄνθρωποι, οἷς ἐστιν αὐτοῖς ἡ ὑπάρχει ἡ ἀντιδικία, θὰ παρουσιασθοῦν μεταξύ των, ἐνώπιον τοῦ τόπου τῆς λατρείας τοῦ Κυρίου καὶ
ἀντιλογία, ἔναντι Κυρίου καὶ ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, δηλαδὴ ἐνώπιον τῶν ἐμπρὸς εἰς τοὺς ἱερεῖς καὶ τοὺς Κριτάς, ποὺ θὰ εἶναι
ἔναντι τῶν ἱερέων καὶ ἔναντι τῶν
ἱερέων καὶ τῶν ἐντεταλμένων δικαστῶν, οἱ ὡρισμένοι διὰ νὰ δικάζουν κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας.
κριτῶν, οἳ ἂν ὦσιν ἐν ταῖς ἡμέραις
ὁποῖοι θὰ δικάζουν κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας.
ἐκείναις,
19,18 καὶ ἐξετάσωσιν οἱ κριταὶ 18 Οἱ δικασταὶ θὰ ἐξετάσουν ἀκριβῶς τὴν 18 Καὶ θὰ ἐξετάσουν οἱ Κριταὶ μὲ προσοχὴν καὶ ἀκρίβειαν
ἀκριβῶς, καὶ ἰδοὺ μάρτυς ἄδικος ὑπόθεσιν καὶ θὰ διαπιστώσουν ὅτι ὁ μάρτυς τὴν ὑπόθεσιν. Καὶ ἂν ἀποδειχθῇ ὅτι αὐτός, ποὺ κατέθεσεν εἰς
ἐμαρτύρησεν ἄδικα, ἀντέστη κατὰ ὑπῆρξεν ἄδικος καὶ ἐψευδομαρτύρησε καὶ βάρος τοῦ ἄλλου, ἦτο ψευδομάρτυς καὶ κατέθεσε καὶ ἐπετέθη
τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ,
κατεφέρθη κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ του. ἀδίκως ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του,
19,19 καὶ ποιήσετε αὐτῷ ὃν 19 Τότε θὰ κάμετε εἰς αὐτὸν ὅ,τι κακὸν ἠθέλησε 19 πρέπει νὰ τοῦ ἐπιβάλετε ὡς τιμωρίαν αὐτὸ ποὺ
τρόπον ἐπονηρεύσατο ποιῆσαι νὰ κάμῃ ἐναντίον τοῦ ἀθώου ἀδελφοῦ του, (θὰ ἐπεχείρησεν ὁ ἴδιος μὲ πονηρίαν νὰ κάνῃ εἰς βάρος τοῦ
κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, καὶ τοῦ ἐπιβάλλετε τὴν ποινήν, μὲ τὴν ὁποίαν θὰ ἀδελφοῦ του. Καὶ θὰ ἑξαλείψῃς ἔτσι τὸ κακὸν ἀπὸ ἀνάμεσά
ἐξαρεῖς τὸ πονηρὸν ἐξ ὑμῶν
ἐτιμωρούσατε τὸν κατηγορηθέντα, ἐὰν ἦτο σας.
αὐτῶν.
ἀληθὴς ἡ κατηγορία). Ἔτσι δὲ καὶ θὰ ἐκλείψῃ
τὸ κακὸν τῆς ψευδομαρτυρίας ἐκ μέσου τῶν
Ἰσραηλιτῶν.

117/202
19,20 Καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἀκούσαντες 20 Διότι οἱ ἄλλοι Ἰσραηλῖται, ὅταν ἀκούσουν 20 Καὶ ὅταν θὰ πληροφορηθοῦν οἱ ὑπόλοιποι Ἰσραηλῖται τὸ
φοβηθήσονται καὶ οὐ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
προσθήσουσιν ἔτι ποιῆσαι κατὰ τὴν τιμωρίαν, ποὺ ἐπεβλήθη εἰς τὸν γεγονός, θὰ φοβηθοῦν καὶ δὲν θὰ ἐπιχειρήσουν εἰς τὸ ἑξῆς
τὸ ρῆμα τὸ πονηρὸν τοῦτο ἐν ὑμῖν. ψευδομάρτυρα, θὰ φοβηθοῦν καὶ δὲν θὰ νὰ κάνουν ἀνάμεσά σας κάτι παρόμοιον πρὸς τὴν πονηρὰν
τολμήσουν πλέον νὰ κάμουν παρομοίαν αὐτὴν πρᾶξιν.
πονηρὰν πράξιν μεταξύ σας.
19,21 Οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου 21 Τὸ μάτι σου δὲν θὰ λυπηθῇ τὸν 21 Δὲν θὰ τὸν λυπηθῇ τὸ μάτι σου. Θὰ τοῦ ἀνταποδώσῃς ὅ,τι
ἐπ' αὐτῷ· ψυχὴν ἀντὶ ψυχῆς, ψευδομάρτυρα καὶ γενικώτερον τὸν ἔνοχον. Θὰ ἀκριβῶς ἠθέλησε νὰ κάνῃ, συμφώνως πρὸς τὸν νόμον τῆς
ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ, καὶ τὸν τιμωρήσῃς κατὰ τὸν νόμον τῆς ταυτοπαθείας καὶ ἀνταποδόσεως. Θὰ πληρώνῃ δηλαδὴ μὲ
ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος, χεῖρα ἀντὶ
ἀνταποδόσεως· ζωὴν ἀντὶ ζωῆς, ὀφθαλμὸν ἀντὶ ζωὴν τὴν ζωὴν ποὺ ἀφήρεσε, μὲ μάτι τὸ μάτι ποὺ ἔβλαψε, μὲ
χειρός, πόδα ἀντὶ ποδός.
ὀφθαλμοῦ, ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος, χέρι ἀντὶ δόντι τὸ δόντι, μὲ χέρι τὸ χέρι καὶ μὲ πόδι τὸ πόδι.
χεριοῦ, πόδι ἀντὶ ποδιοῦ.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 20ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
20,1 Εὰν δὲ ἐξέλθῃς εἰς πόλεμον Εὰν δὲ ἐξέλθῃς εἰς πόλεμον ἐναντίον τῶν Εὰν δὲ βγῇς διὰ να πολεμήσῃς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σου
ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς σου καὶ ἴδῃς ἐχθρῶν σου καὶ ἴδῃς ἱππικὸν καὶ ἰππεῖς καὶ καὶ ἰδῇς ἱππικὸν καὶ πολεμικὰ ἅρματα καὶ στρατὸν πολὺ
ἵππον καὶ ἀναβάτην καὶ λαὸν στρατὸν πολυαριθμότερον ἀπὸ σέ, μὴ φοβηθῇς περισσότερον ἀπὸ σᾶς, νὰ μὴ φοβηθῇς ἀπὸ αὐτούς. Διότι
πλείονά σου, οὐ φοβηθήσῃ ἀπ'
ἀπὸ αὐτούς, διότι Κύριος ὁ Θεός σου, ὁ ὁποῖος εἶναι μαζί σου Κύριος ὁ Θεός σου, ὁ Ὁποῖος σὲ ἔβγαλεν ἀπὸ
αὐτῶν, ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου
σὲ ἔβγαλεν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ σὲ ἔφερε τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ ἀνέβασεν ἕως ἐδῶ.
μετὰ σοῦ ὁ ἀναβιβάσας σε ἐκ γῆς
Αἰγύπτου. μέχρις ἐδῶ, θὰ εἶναι μαζῆ σου.
20,2 Καὶ ἔσται ὅταν ἐγγίσῃς τῷ 2 Ὅταν δὲ πλησιάζῃ ἡ ὥρα τοῦ πολέμου, ὁ 2 Ὅταν λοιπὸν φθάσῃς εἰς τὴν ὥραν τοῦ πολέμου, θὰ
πολέμῳ, καὶ προσεγγίσας ὁ ἱερεὺς ἀρχιερεὺς θὰ ἔλθῃ, θὰ ὁμιλήσῃ πρὸς τὸν λαὸν παρουσιασθῇ ἐνώπιον ὅλων ὁ εἰδικὸς πρὸς τοῦτο ἱερεὺς καὶ
λαλήσει τῷ λαῷ καὶ ἐρεῖ πρὸς καὶ θὰ εἴπῃ· θὰ εἰπῇ τὰ ἑξῆς εἰς τὸν λαόν:
αὐτούς·
20,3 ἄκουε, Ἰσραήλ· ὑμεῖς 3 Ἀκούσατε Ἰσραηλῖται· σεῖς ἐξέρχεσθε 3 <Ἄκουε, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ. Σήμερον προχωρεῖτε διὰ νὰ
πορεύεσθε σήμερον εἰς τὸν σήμερον εἰς πόλεμον ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σας· πολεμήσετε ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σας. Μὴ λιποψυχήσῃ καὶ

118/202
πόλεμον ἐπὶ τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, μὴ λιποψυχήσετε, μὴ φοβηθῆτε τοὺς ἐχθρούς δειλιάσῃ ἡ καρδιά σας καὶ μὴ φοβηθῆτε! Οὔτε νὰ
μὴ ἐκλυέσθω ἡ καρδία ὑμῶν, μὴ
σας, μὴ πτοηθῆτε, μὴ διασκορπισθῆτε ἐνώπιον καταβληθῆτε καὶ κυριευθῆτε ἀπὸ τρόμον, οὔτε νὰ τραπῆτε
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
φοβεῖσθε μηδὲ θραύεσθε μηδὲ αὐτῶν, εἰς φυγὴν ἐμπρός των.
ἐκκλίνετε ἀπὸ προσώπου αὐτῶν,
20,4 ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ὁ 4 διότι Κύριος ὁ Θεός σας, ὁ ὁποῖος πορεύεται 4 Διότι ὁ Κύριος καὶ Θεάς σας προπορεύεται μαζί σας, διὰ
προπορευόμενος μεθ' ὑμῶν ἐμπρὸς ἀπὸ σᾶς, θὰ πολεμήσῃ μαζῆ σας νὰ πολεμήσῃ ὡς σύμμαχός σας τοὺς ἐχθρούς σας καὶ νὰ
συνεκπολεμῆσαι ὑμῖν τοὺς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σας καὶ θὰ σᾶς διασώσῃ. σᾶς σώσῃ>.
ἐχθροὺς ὑμῶν, διασῶσαι ὑμᾶς.
20,5 Καὶ λαλήσουσιν οἱ 5 Οἱ δὲ γραμματεῖς θὰ ὁμιλήσουν πρὸς τὸν 5 Θὰ ὁμιλήσουν κατόπιν πρὸς τὸν λαὸν καὶ οἱ εἰδικοὶ διὰ
γραμματεῖς πρὸς τὸν λαὸν λαὸν καὶ θὰ εἴπουν· Ποιὸς ἀπὸ σᾶς ἔκτισε τὸν στρατὸν γραμματεῖς καὶ θὰ εἰποῦν τὰ ἑξῆς: <Ποιὸς
λέγοντες· τίς ὁ ἄνθρωπος ὁ οἰκίαν καινουργῆ καὶ δὲν τὴν ἐνεκαινίασε; Ἂς ἄνθρωπος ἔκτισε καινούργιο σπίτι καὶ δὲν ἐπρόλαβε νὰ τὸ
οἰκοδομήσας οἰκίαν καινὴν καὶ
ἐπιστρέψῃ καὶ ἂς ὑπάγῃ εἰς τὴν οἰκίαν του, ἐγκαινιάσῃ; Ἂς φύγῃ καὶ ἂς ἐπιστρέψῃ εἰς τὸ σπίτι του, μὴ
οὐκ ἐνεκαίνισεν αὐτήν;
μήπως τυχὸν καὶ φονευθῇ κατὰ τὸν πόλεμον τυχὸν πεθάνῃ εἰς τὸν πόλεμον καὶ ἐγκαινιάσῃ ἄλλος
Πορευέσθω καὶ ἀποστραφήτω εἰς
τὴν οἰκίαν αὐτοῦ, μὴ ἀποθάνῃ ἐν καὶ ἄλλος ἄνθρωπος ἐγκαινιάσῃ καὶ χαρῇ τὴν ἄνθρωπος τὸ σπίτι του.
τῷ πολέμῳ καὶ ἄνθρωπος ἕτερος οἰκίαν του.
ἐγκαινιεῖ αὐτήν.
20,6 Καὶ τίς ὁ ἄνθρωπος, ὅστις 6 Ποιὸς ἀπὸ σᾶς ἐφύτευσεν ἀμπέλι καὶ δὲν 6 Ποῖος ἐπίσης μεταξύ σας ἐφύτευσε ἀμπέλι καὶ δὲν
ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ οὐκ ἔφαγε σταφύλια, ὥστε νὰ εὐφρανθῇ ἀπὸ αὐτό; ἐπρόλαβε νὰ φάγῃ ἀπὸ τοὺς καρπούς του καὶ νὰ εὐφρανθῇ;
εὐφράνθη ἐξ αὐτοῦ; Πορευέσθω Ἂς ἐπιστρέψῃ καὶ ἂς μεταβῇ εἰς τὴν οἰκίαν του, Ἂς φύγῃ καὶ ἂς γυρίσῃ πίσω εἰς τὸ σπίτι του, μὴ τυχὸν
καὶ ἀποστραφήτω εἰς τὴν οἰκίαν
μήπως τυχὸν φονευθῇ κατὰ τὸν πόλεμον πεθάνῃ εἰς τὸν πόλεμον καὶ εὐφρανθῇ ἄλλος ἀντὶ αὐτοῦ
αὐτοῦ, μὴ ἀποθάνῃ ἐν τῷ πολέμῳ
καὶ ἄλλος ἄνθρωπος χαρῇ τὸ ἀμπέλι του. ἀπὸ τὸ ἀμπέλι του.
καὶ ἄνθρωπος ἕτερος
εὐφρανθήσεται ἐξ αὐτοῦ.
20,7 Καὶ τίς ὁ ἄνθρωπος, ὅστις 7 Ποιὸς ἀπὸ σᾶς ἔχει μνηστευθῆ ἀλλὰ δὲν 7 Καὶ ποῖος ἀπὸ σᾶς ἔχει μνηστευθῇ κάποιαν γυναῖκα καὶ
μεμνήστευται γυναῖκα καὶ οὐκ ἔλαβεν ἀκόμη ὡς σύζυγον τὴν μνηστήν του; Ἂς δὲν ἐπρόλαβαν νὰ κάνουν τὸν γάμον των; Ἂς φύγῃ καὶ ἂς
ἔλαβεν αὐτήν; Πορευέσθω καὶ ἐπιστρέψῃ καὶ ἂς μεταβῇ εἰς τὴν οἰκίαν του, γυρίσῃ πίσω εἰς τὸ σπίτι του, μὴ τυχὸν φονευθῇ εἰς τὸν
ἀποστραφήτω εἰς τὴν οἰκίαν
μήπως τυχὸν φονευθῇ κατὰ τὸν πόλεμον πόλεμον καὶ τὴν πάρῃ ὡς σύζυγόν του ἄλλος ἄνθρωπος>.
αὐτοῦ, μὴ ἀποθάνῃ ἐν τῷ πολέμῳ
καὶ ἄλλος ἄνθρωπος λάβῃ αὐτὴν ὡς
καὶ ἄνθρωπος ἕτερος λήψεται
σύζυγον.

119/202
αὐτήν.
20,8 Καὶ προσθήσουσιν οἱ 8 Ἐπὶ πλέον οἱ γραμματεῖς θὰ ὁμιλήσουν πρὸς 8 Καὶ θὰ συνεχίσουν τὴν ὁμιλίαν των οἱ γραμματεῖς καὶ θὰ
γραμματεῖς λαλῆσαι πρὸς τὸν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
λαὸν καὶ ἐροῦσι· τίς ὁ ἄνθρωπος ὁ τὸν λαὸν καὶ θὰ εἰποῦν· Ποιὸς ἀπὸ σᾶς εἶναι εἰποῦν: <Ποῖος ἀνάμεσά σας φοβᾶται καὶ νοιώθει δειλίαν
φοβούμενος καὶ δειλὸς τῇ καρδίᾳ; φοβιτσάρης, δειλὸς καὶ λιπόψυχος; Ἂς εἰς τὴν καρδιά του; Ἂς φύγῃ καὶ ἂς γυρίσῃ πίσω εἰς τὸ σπίτι
Πορευέσθω καὶ ἀποστραφήτω εἰς ἐπιστρέψῃ καὶ ἂς μεταβῇ εἰς τὸ σπίτι του, του, διὰ νὰ μὴ γίνῃ αἰτία νὰ δειλιάσῃ καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ
τὴν οἰκίαν αὐτοῦ, ἵνα μὴ δειλιάνῃ
διὰ νὰ μὴ μεταδώσῃ πανικὸν εἰς τὴν καρδίαν ἀδελφοῦ του Ἰσραηλίτου, ὅπως ἡ ἰδική του>.
τὴν καρδίαν τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ
τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ κάμῃ καὶ ἐκεῖνον δειλόν,
ὥσπερ ἡ αὐτοῦ.
ὅπως εἶναι αὐτός.
20,9 Καὶ ἔσται ὅταν παύσωνται οἱ 9 Ὅταν δὲ θὰ παύσουν οἱ γραμματεῖς τὰς 9 Καὶ ὅταν τελειώσουν τὴν ὁμιλίαν των πρὸς τὸν λαὸν οἱ
γραμματεῖς λαλοῦντες πρὸς τὸν ἀνακοινώσεις των αὐτάς πρὸς τὸν λαόν, θὰ γραμματεῖς, θὰ ὁρίσουν καὶ θὰ ἐγκαταστήσουν εἰς τὸ
λαόν, καὶ καταστήσουσιν διορίσουν ἀρχηγοὺς τοῦ στρατοῦ, οἱ ὁποῖοι θὰ στράτευμα ἀρχηγοὺς καὶ ἀξιωματικούς, οἱ ὁποῖοι θὰ εἶναι
ἄρχοντας τῆς στρατιᾶς
διοικοῦν αὐτὸν κατὰ τὸν πόλεμον. ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ στρατοῦ κατὰ τὸν πόλεμον.
προηγουμένους τοῦ λαοῦ.
20,10 Ἐὰν δὲ προσέλθῃς πρὸς 10 Ἐὰν δὲ πλησιάσετε πρὸς μίαν πόλιν διὰ νὰ 10 Ὅταν δὲ πλησιάσῃς μίαν πόλιν διὰ νὰ τὴν κυριεύσῃς, νὰ
πόλιν ἐκπολεμῆσαι αὐτούς, καὶ πολεμήσετε αὐτὴν καὶ νὰ καταλάβετε τοὺς καλέσῃς πρῶτα τοὺς κατοίκους τς νὰ παραδοθοῦν μὲ
ἐκκαλέσαι αὐτοὺς μετ' εἰρήνης· κατοίκους της, πρέπει προηγουμένως εἰρήνην.
νὰ καλέσετε αὐτοὺς εἰς εἰρήνην.
20,11 ἐὰν μὲν εἰρηνικά 11 Ἐὰν δὲ οἱ κάτοικοι ἀνταποκριθοῦν εἰς τὰς 11 Καὶ ἐὰν μὲν σοῦ ἀπαντήσουν εὐνοϊκῶς καὶ θέλουν
ἀποκριθῶσί σοι καὶ ἀνοίξωσί σοι, εἰρηνικάς σας προτάσεις, ἀνοίξουν τὰς εἰρήνην καὶ ἀνοίξουν ἐμπρός σου τὰς πύλας τῆς πόλεως,
ἔσται πᾶς ὁ λαὸς οἱ εὑρεθέντες ἐν πύλας καὶ παραδοθοῦν εἰς σᾶς, θὰ εἶναι ὅλοι ὅλοι ὅσοι εὑρεθοῦν εἰς αὐτήν, θὰ γίνουν ὑποτελεῖς σου καὶ
αὐτῇ ἔσονταί σοι φορολόγητοι κοὶ
αὐτοὶ ποὺ κατοικοῦν εἰς τὴν πόλιν ὑπήκοοί σας θὰ σοῦ πληρώνουν φόρον.
ὑπήκοοί σου·
καὶ φόρου ὑποτελεῖς.
20,12 ἐὰν δὲ μὴ ὑπακούσωσί σοι 12 Ἐὰν ὅμως δὲν δεχθοῦν τὰς εἰρηνικάς σας 12 Ἐὰν ὅμως δὲν δεχθοῦν νὰ σοῦ παραδοθοῦν μὲ εἰρήνην
καὶ ποιῶσι πρὸς σὲ πόλεμον, προτάσεις καὶ θελήσουν νὰ κάμουν πόλεμον καὶ ἀρχίσουν πόλεμον μαζί σου, θὰ πολιορκήσῃς τὴν πόλιν
περικαθαριεῖς αὐτήν, ἐναντίον σας, θὰ πολιορκήσετε τὴν πόλιν, αὐτήν,
20,13 ἕως ἂν παραδῷ σοι αὐτὴν 13 μέχρις ὅτου Κύριος ὁ Θεός σας παραδώσῃ 13 ἕως ὅτου σοῦ τὴν παραδώσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὰ
Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὰς χεῖράς αὐτὴν εἰς τὰ χέρια σας, ὁπότε σεῖς θὰ περάσετε χέρια σου. Καὶ θὰ σκοτώσῃς μὲ μαχαίρι κάθε ἀρσενικὸν τῆς
σου, καὶ πατάξεις πᾶν ἀρσενικὸν ἐν στόματι μαχαίρας πάντα ἀρσενικὸν τῆς πόλεως αὐτῆς.

120/202
αὐτῆς ἐν φόνῳ μαχαίρας,
πόλεως.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
20,14 πλὴν τῶν γυναικῶν καὶ τῆς 14 Τὰς γυναῖκας ὅμως καὶ τὰ παιδιὰ καὶ τὰ 14 Τὰς γυναῖκας ὅμως καὶ τὰ μικρὰ παιδιὰ καὶ ὅλα τὰ ζῶα
ἀποσκευῆς καὶ πάντα τὰ κτήνη κτήνη καὶ ὅλα ὅσα ὑπάρχουν εἰς τὴν πόλιν καὶ καὶ ὅλα, ὅσα ὑπάρχουν εἰς τὴν πόλιν, ὅπως καὶ ὅλα τὰ
καὶ πάντα, ὅσα ἂν ὑπάρχῃ ἐν τῇ ὅλην τὴν περιουσίαν αὐτῆς θὰ τὴν πάρετε διὰ σκεύη, ποὺ ἄφησαν οἱ ἐχθροί, θὰ τὰ πάρῃς ὡς λάφυρα διὰ
πόλει, καὶ πᾶσαν τὴν ἀπαρτίαν
τὸν ἑαυτόν σας ὡς λείαν πολέμου, θὰ φάγετε τὸν ἑαυτόν σου. Καὶ θὰ καταναλώσῃς καὶ θὰ ἀπολαύσῃς
προνομεύσεις σεαυτῷ καὶ φαγῇ
καὶ θὰ ἀπολαύσετε τὰ τρόφιμα καὶ τὰ λάφυρα ὅλα τὰ λάφυρα τῶν ἐχθρῶν σου, ποὺ σοῦ τὰ δίδει Κύριος ὁ
πᾶσαν τὴν προνομὴν τῶν ἐχθρῶν
σου, ὧν Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί τῶν ἐχθρῶν σας, τὰ ὁποῖα ὁ Κύριος σᾶς δίδει. Θεός σου.
σοι.
20,15 Οὕτω ποιήσεις πάσας τὰς 15 Ἔτσι θὰ πράξετε ἐναντίον ὅλων τῶν 15 Ἔτσι θὰ φερθῇς πρὸς ὅλας τὰς πόλεις, ποὺ εὑρίσκονται
πόλεις τὰς μακρὰν οὔσας σου πόλεων, αἱ ὁποῖαι εὑρίσκονται πολὺ μακρὰν πολὺ μακριὰ ἀπὸ σὲ καὶ ποὺ δὲν περιλαμβάνονται εἰς τὰς
σφόδρα, αἳ οὐχὶ ἐκ τῶν πόλεων ἀπὸ σᾶς καὶ δὲν εἶναι ἀπὸ τὰς πόλεις τῶν πόλεις τῶν λαῶν αὐτῶν, τὴν χώραν τῶν ὁποίων σοῦ δίδει
τῶν ἐθνῶν τούτων, ὧν Κύριος ὁ
ἐθνῶν, τῶν ὁποίων τὴν χώραν Κύριος ὁ Θεός ὡς κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεός σου.
Θεός σου δίδωσί σοι κληρονομεῖν
σας ἔδωκεν εἰς σᾶς ὡς κληρονομίαν.
τὴν γῆν αὐτῶν.
20,16 Ἰδοὺ δὲ ἀπὸ τῶν πόλεων τῶν 16 Ἰδοὺ ὅμως πῶς θὰ συμπεριφερθῆτε πρὸς τὰς 16 Χρειάζεται ὅμως νὰ προσέξετε ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὰς
ἐθνῶν τούτων, ὧν ὁ Κύριος ὁ πόλεις τῶν λαῶν τούτων, τῶν ὁποίων τὰς πόλεις τῶν λαῶν ἐκείνων, τῶν ὁποίων τὴν χώραν σου δίδει
Θεός σου δίδωσί σοι κληρονομεῖν χώρας ἔδωσε Κύριος ὁ Θεός σας εἰς σᾶς ὡς ὡς κληρονομίαν Κύριος ὁ Θεός σου. Απὸ αὐτὰς δὲν πρέπει
τὴν γῆν αὐτῶν, οὐ ζωγρήσετε ἀπ'
κληρονομίαν· δὲν θὰ ἀφήσετε εἰς τὴν ζωὴν καὶ νὰ ἀφήσετε εἰς τὴν ζωὴν τίποτε, ποὺ ζῇ καὶ ἀναπνέει.
αὐτῶν πᾶν ἐμπνέον,
δὲν θὰ συλλάβετε ζωντανὸν ὡς αἰχμάλωτον
κανένα, ποὺ ἀναπνέει,
20,17 ἀλλ' ἢ ἀναθέματι 17 ἀλλὰ θὰ ἀναθεματίσετε καὶ θὰ φονεύσετε 17 Ἀντιθέτως θὰ τοὺς ἐξολοθρεύσετε καὶ θὰ τοὺς
ἀναθεματιεῖτε αὐτούς, τὸν ὅλους αὐτούς· Τοὺς Χετταίους, τοὺς ἐξοντώσετε ὁλοσχερῶς. Τοὺς Χετταίους δηλαδὴ καὶ τοὺς
Χετταῖον καὶ Ἀμορραῖον καὶ Ἀμορραίους, τοὺς Χαναναίους, τοὺς Ἀμορραίους, τοὺς Χαναναίους καὶ τοὺς Φερεζαίους, τοὺς
Χαναναῖον καὶ Φερεζαῖον καὶ
Φερεζαίους, τοὺς Εὐαίους, τοὺς Ἰεβουσαίους καὶ Εὐαίους καὶ τοὺς Ἰεβουσαίους καὶ τοὺς Γεργεσαίους, ὅπως
Εὐαῖον καὶ Ἰεβουσαῖον καὶ
τοὺς Γεργεσαίους, ὅπως σᾶς ἔχει διατάξει ἀκριβῶς σᾶς διέταξε Κύριος ὁ Θεός σας.
Γεργεσαῖον, ὃν τρόπον ἐνετείλατό
σοι Κύριος ὁ Θεός σου, Κύριος ὁ Θεός σας·
20,18 ἵνα μὴ διδάξωσι ποιεῖν ὑμᾶς 18 καὶ τοῦτο, μήπως αὐτοὶ μένοντες ἐν τῇ ζωῇ 18 Δὲν θὰ τοὺς ἀφήσετε ζωντανούς, διὰ νὰ μὴ σᾶς μάθουν

121/202
πάντα τὰ βδελύγματα αὐτῶν, ὅσα καὶ ἐπικοινωνοῦντες μαζῆ σας σᾶς διδάξουν νὰ κάμνετε ὅλα τὰ βδελυκτὰ ἔθιμά των, ὅσα ἔκαμναν
ἐποίησαν τοῖς θεοῖς αὐτῶν, καὶ καὶ σᾶς παρασύρουν, νὰ πράξετε ὅλα τὰ ἐκεῖνοι κατὰ τὴν λατρείαν τῶν θεῶν των, καὶ ἁμαρτήσετε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἁμαρτήσεσθε ἐναντίον Κυρίου μισητὰ καὶ ἀηδιαστικὰ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἔργα ἔτσι καὶ σεῖς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας.
τοῦ Θεοῦ ὑμῶν. των, τὰ ὁποῖα αὐτοὶ τελοῦν εἰς λατρείαν τῶν
θεῶν των, καὶ ἁμαρτήσετε ἔτσι ἐνώπιον Κυρίου
τοῦ Θεοῦ σας.
20,19 Ἐὰν δὲ περικαθήσῃς περὶ 19 Ἐὰν δὲ πολιορκήσετε κάποιαν πόλιν ἐπὶ 19 Ἐὰν δὲ πολιορκήσεις ἐπὶ πολὺ χρονικὸν διάστημα μίαν
πόλιν μίαν ἡμέρας πλείους πολὺν χρόνον, πολεμοῦντες ἐναντίον αὐτῆς διὰ πόλιν, μὲ σκοπὸν νὰ τὴν νικήσῃς καὶ νὰ τὴν κυριεύσῃς, δὲν
ἐκπολεμῆσαι αὐτὴν εἰς νὰ τὴν καταλάβετε, δὲν θὰ βάλετε τσεκούρι καὶ πρέπει νὰ καταστρέψῃς τὰ δένδρα της μὲ τὸ νὰ βάλῃς
κατάληψιν αὐτῆς, οὐκ
δὲν θὰ καταστρέψετε τὰ καρποφόρα δένδρα τσεκούρι εἰς αὐτά. Θὰ φάγῃς βεβαίως τοὺς καρποὺς τοῦ
ἐξολοθρεύσεις τὰ δένδρα αὐτῆς
αὐτῆς, ἀλλὰ μόνον θὰ φάγετε ἀπὸ τοὺς δένδρου, ἀλλὰ δὲν θὰ τὸ κατακόψῃς. Μὴ φοβᾶσαι! Τὸ
ἐπιβαλεῖν ἐπ' αὐτὰ σίδηρον, ἀλλ'
ἢ ἀπ' αὐτοῦ φαγῇ, αὐτὸ δὲ οὐκ καρποὺς αὐτῶν. Μήπως τὸ δένδρον ποὺ δένδρον, ποὺ εἶναι εἰς τὸ χωράφι, δὲν εἶναι ἄνθρωπος, ποὺ
ἐκκόψεις. Μὴ ἄνθρωπος τὸ ξύλον ὑπάρχει εἰς τὸν ἀγρόν εἶναι ἄνθρωπος, ὥστε νὰ εἶναι πιθανὸν νὰ φύγῃ ἀπὸ ἐμπρός σου καὶ νὰ ἔμβῃ εἰς τὸ
τὸ ἐν τῷ ἀγρῷ εἰσελθεῖν ἀπὸ φύγῃ ἀπὸ ἐμπρός σου καὶ νὰ εἰσέλθῃ εἰς χαράκωμα, διὰ νὰ σὲ πολεμήσῃ.
προσώπου σου εἰς τὸν χάρακα; ἀμυντικὸν χαράκωμα;
20,20 Ἀλλὰ ξύλον, ὃ ἐπίστασαι ὅτι 20 Τὰ δένδρα ὅμως, τὰ ὁποῖα γνωρίζεις ὅτι δὲν 20 Τὸ δένδρον ὅμως, ποὺ γνωρίζεις ὅτι δὲν παράγει
οὐ καρπόβρωτόν ἐστι, τοῦτο κάμνουν φαγωσίμους καρπούς, θὰ τὰ κόψῃς φαγώσιμον καρπόν, ἠμπορεῖς νὰ τὸ καταστρέψῃς. Θὰ τὸ
ὀλοθρεύσεις καὶ ἐκκόψεις καὶ σύρριζα καὶ μὲ τὰ ξύλα των θὰ κατασκευάσῃς κόψῃς ἀπὸ τὴν ρίζαν του καὶ θὰ φτιάξῃς μὲ αὐτὸ
οἰκοδομήσεις χαράκωσιν ἐπὶ τὴν
πολιορκητικὰς μηχανὰς καὶ θὰ ἐγείρῃς χαρακώματα διὰ τὸν ἑαυτόν σου καὶ μηχανάς, ποὺ
πόλιν, ἥτις ποιεῖ πρὸς σὲ τὸν
χαράκωμα γύρω ἀπὸ τὴν πόλιν, ἡ ὁποῖα χρειάζονται διὰ τὴν κατάληψιν τῆς πόλεως, ἡ ὁποία ἔχει
πόλεμον, ἕως ἂν παραδοθῇ.
πόλεμεῖ ἐναντίον σας, μέχρις ὅτου παραδοθῇ. ἀνοίξει πόλεμον μαζί σου. Καὶ θὰ τὴν πολιορκῇς, ἕως ὅτου
παραδοθῇ εἰς τὰ χέρια σου.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 21ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
21,1 Εὰν δὲ εὑρεθῇ τραυματίας ἐν Εὰν εὑρεθῇ κάποιος νεκρὸς ἐξ αἰτίας Εὰν δὲ εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει ὡς κληρονομίαν Κύριος ὁ

122/202
τῇ γῇ, ᾗ Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί θανασίμου τραύματος καὶ κεῖται εἰς τὸ Θεός σου, εὑρεθῇ κάποιος ἄνθρωπος κτυπημένος μὲ
σοι κληρονομῆσαι, πεπτωκὼς ἐν ὕπαιθρον τῆς χώρας, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός θανάσιμον τραῦμα, πεσμένος εἰς τοὺς ἀγρούς, καὶ δὲν
τῷ πεδίῳ καὶ οὐκ οἴδασι τὸν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πατάξαντα, σου σοῦ ἔχει δώσει ὡς κληρονομίαν, καὶ κανεὶς γνωρίζῃ κανεὶς αὐτὸν ποὺ τὸν ἐκτύπησε,
δὲν γνωρίζῃ τὸν φονέα αὐτοῦ,
21,2 ἐξελεύσεται ἡ γερουσία σου 2 θὰ ἐξέλθουν ἀπὸ τὰς πλησίον πόλεις οἱ 2 θὰ βγοῦν οἱ προεστοὶ καὶ οἱ Κριταὶ τῶν πόλεων, ποὺ
καὶ οἱ κριταί σου καὶ γεροντότεροι καὶ οἱ κριταὶ τοῦ λαοῦ καὶ θὰ εὑρίσκονται πλησίον, καὶ θὰ μετρήσουν τὴν ἀπόστασιν τοῦ
ἐκμετρήσουσιν ἐπὶ τὰς πόλεις τὰς μετρήσουν τὴν ἀπόστασιν τῶν γύρω πόλεων τόπου τοῦ ἐγκλήματος ἀπὸ τὰς πόλεις, ποὺ εὐρίσκονται
κύκλῳ τοῦ τραυματίου,
μέχρι τοῦ τόπου, ὅπου κεῖται ὁ φονευθείς. γύρω ἀπὸ τὸ θῦμα.
21,3 καὶ ἔσται ἡ πόλις ἡ ἐγγίζουσα 3 Οἱ γεροντότεροι τῆς πόλεως ἐκείνης, ἡ ὁποία 3 Καὶ ἀφοῦ προσδιορισθῇ ἡ πόλις, ποὺ πλησιάζει
τῷ τραυματίᾳ καὶ λήψεται ἡ εὑρίσκεται πλησιέστερα πρὸς τὸν φονευθέντα, περισσότερον πρὸς τὸν τόπον, ὅπου εὑρέθη τὸ θῦμα, θὰ
γερουσία τῆς πόλεως ἐκείνης θὰ λάβουν ἀπὸ τὰ βόδια δάμαλιν, ἡ ὁποῖα δὲν πάρουν οἱ προεστοὶ τῆς πόλεως ἐκείνης μίαν δάμαλιν ἀπὸ τὰ
δάμαλιν ἐκ βοῶν, ἥτις οὐκ
ἔχει χρησιμοποιηθῆ εἰς ἐργασίαν καὶ δὲν ἔχει βόδια, ποὺ δὲν εἶχεν ἐργασθῆ ἕως τότε καὶ δὲν εἶχε σύρει
εἴργασται, καὶ ἥτις οὐχ εἵλκυσε
σύρει ζυγόν. ἀκόμη ζυγόν.
ζυγόν,
21,4 καὶ καταβιβάσουσιν ἡ 4 Αὐτοὶ οἱ γεροντότεροι τῆς πόλεως θὰ 4 Καὶ θὰ κατεβάσουν οἱ προεστοὶ τῆς πόλεως ἐκείνης τὸ ζῶον
γερουσία τῆς πόλεως ἐκείνης κατεβάσουν τὴν δάμαλιν εἰς ἀνώμαλον μέσα εἰς κάποιο δύσβατο καὶ ἀπότομο φαράγγι, ποὺ δεν ἔχει
δάμαλιν εἰς φάραγγα τραχεῖαν, φάραγγα ἡ ὁποῖα δὲν ἔχει ὀργωθῆ οὔτε σπαρῆ, καλλιεργηθῆ καὶ δὲν εἶναι σπαρμένο, καὶ θὰ κόψουν τὰ
ἥτις οὐκ εἴργασται οὐδὲ σπείρεται,
καὶ εἰς τὴν φάραγγα αὐτὴν θὰ φονεύσουν τὴν νεῦρα τοῦ λαιμοῦ του καὶ θὰ τὸ σφάξουν καὶ θὰ τὸ
καὶ νευροκοπήσουσι τὴν δάμαλιν
δάμαλιν κόπτοντες τὸ νεῦρον τοῦ τραχήλου τεμαχίσουν ἐκεῖ εἰς τὸ φαράγγι.
ἐν τῇ φάραγγι.
της.
21,5 Καὶ προσελεύσονται οἱ ἱερεῖς 5 Θὰ προσέλθουν ἐκεῖ οἱ ἱερεῖς, ποὺ ἀνήκουν 5 Θὰ ἔλθουν δὲ ἐπὶ τόπου καὶ οἱ ἱερεῖς, οἱ ἀπόγονοι δηλαδὴ
οἱ Λευῖται, ὅτι αὐτοὺς ἐπέλεξε εἰς τὴν φυλὴν Λευΐ, διότι αὐτοὺς ἔχει ἐκλέξει τοῦ Λευΐ, διότι αὐτοὺς ἐδιαλεξε Κύριος ὁ Θεός, διὰ να
Κύριος ὁ Θεὸς παρεστηκέναι Κύριος ὁ Θεὸς νὰ εἶναι πλησίον του διὰ νὰ τὸν στέκουν ἐνώπιόν Του καὶ να εὐλογοῦν ἐν ὀνόματί Του καὶ νὰ
αὐτῷ καὶ εὐλογεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόματι
ὑπηρετοῦν καὶ νὰ εὐλογοῦν ἐξ ὀνόματός του ἐκφέρουν ὁριστικὴν ἀπόφασιν διὰ κάθε διαφωνίαν καὶ κάθε
αὐτοῦ, καὶ ἐπὶ τῷ στόματι αὐτῶν
τὸν λαὸν καὶ τοὺς ἔδωσε τὸ δικαίωμα νὰ εἴδους βλάβην, ποὺ θὰ προκαλέσῃ τυχὸν κάποιος εἰς τὸν
ἔσται πᾶσα ἀντιλογία καὶ πᾶσα
ἁφή. ἀποφαίνωνται ἐπὶ πάσης ἀμφισβητήσεως καὶ συνάνθρωπόν του.
ἀδικίας,

123/202
21,6 Καὶ πᾶσα ἡ γερουσία τῆς 6 καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς γερουσίας τῆς 6 Καὶ ὅλοι οἱ προεστοὶ τῆς πόλεως ἐκείνης, ποὺ εὑρίσκεται
πόλεως ἐκείνης οἱ ἐγγίζοντες τῷ πόλεως ἐκείνης, ποὺ εὑρίσκεται πλησιέστερα κοντὰ εἰς τὸ θῦμα, θὰ πλύνουν τὰ χέρια των ἐπάνω εἰς τὸ
τραυματίᾳ νίψονται τὰς χεῖρας

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τῆς δαμάλεως πρὸς τὸν φονευθέντα, θὰ νίψουν τὰ χέρια των κεφάλι τοῦ ζώου, ποὺ ἔχει νευροκοπηθῆ
τῆς νενευροκοπημένης ἐν τῇ ἐπάνω εἰς τὴν κεφαλὴν τῆς δαμάλεως, ἡ ὁποῖα
φάραγγι ἔχει νευροκοπηθῆ εἰς τὴν φάραγγα,
21,7 καὶ ἀποκριθέντες ἐροῦσιν· αἱ 7 καὶ θὰ εἴπουν ἐνώπιον ὅλων· <τὰ χέρια μας 7 Καὶ ἐν συνεχείᾳ θὰ εἰποῦν: <Τὰ χέρια μας δεν ἔχυσαν αὐτὸ
χεῖρες ἡμῶν οὐκ ἐξέχεαν τὸ αἷμα δὲν ἔχυσαν τὸ αἷμα τοῦτο καὶ τὰ μάτια μας δὲν τὸ αἷμα καὶ τὰ μάτια μας δὲν εἶδαν τὸν φονευτήν.
τοῦτο, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν οὐχ εἶδαν ἐκεῖνον, ποὺ τὸ ἔχυσε,
ἑωράκασιν·
21,8 ἵλεως γενοῦ τῷ λαῷ σου 8 δεῖξε, Κύριε, τὴν εὐσπλαγχνίαν καὶ τὸ ἔλεός 8 Σπλαγχνίσου, Κύριε, τὸν λαόν Σου, τὸν Ἰσραήλ, ποὺ τὸν
Ἰσραήλ, οὓς ἐλυτρώσω, Κύριε, ἵνα σου πρὸς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν, τὸν ὁποῖον σὺ ἐλύτρωσες Σὺ ἀπὸ τὴν σκλαβιά, διὰ νὰ μὴ πέσῃ ἐπάνω εἰς
μὴ γένηται αἷμα ἀναίτιον ἐν τῷ ἠλευθέρωσας ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, ὥστε νὰ μὴ τὸν λαόν Σου, τὸν Ἰσραήλ, ἡ ἐνοχὴ ἀθώου αἵματος καὶ
λαῷ σου Ἰσραήλ. Καὶ
καταλογισθῇ εἰς τὸν λαόν σου τὸ ἀθῷον αἷμα>. θεωρηθῇ ἀδίκως ἔνοχος φόνου>. Καὶ ἔτσι δὲν θὰ ἔχουν
ἐξιλασθήσεται αὐτοῖς τὸ αἷμα.
Ἔτσι δὲ αὐτοὶ θὰ ἐξιλεωθοῦν καὶ δὲν θὰ εἶναι ἐνοχὴν διὰ τὸν θάνατὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου.
ἔνοχοι διὰ τὸ ἀθῷον ἐκεῖνο αἷμα.
21,9 Σὺ δὲ ἐξαρεῖς τὸ αἷμα τὸ 9 Σὺ θὰ ἀποβάλῃς ἀπὸ τὺν ἑαυτόν σου τὴν 9 Καὶ θὰ βγάλῃς ἀπὸ ἐπάνω σου τὴν ἐνοχὴν τοῦ ἀθώου
ἀναίτιον ἐξ ὑμῶν αὐτῶν, ἐὰν ἐνοχήν διὰ τὸ χυθὲν ἀθῷον αἷμα, ἐὰν πράττῃς αἵματος, ἐὰν κάνῃς αὐτὸ ποὺ εἶναι καλὸν καὶ εὐάρεστον
ποιήσῃς τὸ καλὸν καὶ τὸ ἀρεστὸν τὸ καλὸν καὶ αὐάρεστον ἐνώπιον Κυρίου τοῦ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
Θεοῦ σου.
21,10 Ἐὰν δὲ ἐξελθὼν εἰς πόλεμον 10 Ἐὰν ἐξέλθῃς εἰς πόλεμον ἐναντίον τῶν 10 Ἐὰν δὲ βγῇς νὰ πολεμήσῃς μὲ τοὺς ἐχθρούς σου καὶ σοῦ
ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς σου καὶ παραδῷ ἐχθρῶν σου καὶ Κύριος ὁ Θεός σου παραδώσῃ τοὺς παραδώσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὰ χέρια σου καὶ πάρῃς
σοι Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὰς αὐτοὺς εἰς τὰ χέρια σου, καὶ κυριεύσῃς λάφυρα εἰς τὴν ἐξουσίαν σου τὰ λάφυρα καὶ τοὺς αἰχμαλώτους των,
χεῖρας σου καὶ προνομεύσῃς τὴν
καὶ αἰχμαλώτους,
προνομὴν αὐτῶν
21,11 καὶ ἴδῃς ἐν τῇ προνομῇ 11 ἴδῃς δὲ μεταξὺ τῶν αἰχμαλώτων γυναῖκα 11 καὶ ἰδῇς ἀνάμεσα εἰς τοὺς αἰχμαλώτους μίαν ὡραίαν
γυναῖκα καλὴν τῷ εἴδει καὶ ὡραῖαν εἰς τὴν ἐμφάνισιν, καὶ ἐπιθυμήσῃς γυναῖκα καὶ τὴν βάλῃς εἰς τὸν νοῦν σου καὶ τὴν πάρῃς
ἐνθυμηθῇς αὐτῆς καὶ λάβῃς αὐτὴν διὰ νὰ τὴν λάβῃς ὡς γυναῖκα σου. τελικῶς διὰ τὸν ἑαυτόν σου ὡς σύζυγον, πρέπει νὰ γίνουν τὰ
αὐτὴν σεαυτῷ γυναῖκα
ἑξῆς:

124/202
21,12 καὶ εἰσάξῃς αὐτὴν ἔνδον εἰς 12 Θὰ τὴν εἰσαγάγῃς εἰς τὴν οἰκίαν σου, θὰ 12 Θὰ τὴν βάλῃς μέσα εἰς τὸ σπίτι σου καὶ θὰ ξυρίσῃς τὸ
τὴν οἰκίαν σας, καὶ ξυρήσεις τὴν ξυρίσῃς τὴν κεφαλήν της, θὰ κόψης τὰ νύχια κεφάλι της καὶ θὰ κόψῃς τὰ νύχια της.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κεφαλὴν αὐτῆς καὶ περιονυχιεῖς της,
αὐτὴν
21,13 καὶ περιελεῖς τὰ ἱμάτια τῆς 13 θὰ ἀφαιρέσῃς ἀπὸ αὐτὴν τὰ ἐνδύματα τῆς 13 Θὰ βγάλῃς ἐπίσης ἀπὸ ἐπάνω της τὰ φορέματα τῆς
αἰχμαλωσίας ἀπ' αὐτῆς καὶ αἰχμαλωσίας της. Αὐτὴ θὰ καθήσῃ εἰς τὴν αἰχμαλωσίας. Καὶ θὰ καθίσῃ εἰς τὸ σπίτι σου καὶ θὰ κλαύσῃ
καθιεῖται ἐν τῇ οἰκίᾳ σου καὶ οἰκίαν σου καὶ θὰ κλαύσῃ τὸν πατέρα καὶ τὴν τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα της ἐπὶ ἕνα ὁλόκληρον μῆνα. Καὶ
κλαύσεται τὸν πατέρα καὶ τὴν
μητέρα της ἐπὶ ἕνα μῆνα, κατόπιν δὲ σὺ θὰ μετὰ ταὐτὰ θὰ εἰσέλθῃς εἰς τὸ δωμάτιόν της καὶ θὰ
μητέρα μηνὸς ἡμέρας, καὶ μετὰ
ἔλθης εἰς συνάφειαν μὲ αὐτήν, θὰ συγκατοικῇς συνοικήσῃς μαζί της καὶ θὰ εἶναι πλέον γυναῖκα σου.
ταῦτα εἰσελεύσῃ πρὸς αὐτὴν καὶ
συνοικισθήσῃ αὐτῇ, καὶ ἔσται σου μὲ αὐτὴν καὶ θὰ εἶναι νόμιμος σύζυγός σου.
γυνή.
21,14 Καὶ ἔσται ἐὰν μὴ θέλῃς 14 Ἐὰν ὅμως κατόπιν δὲν θέλῃς νὰ κρατήσῃς 14 Ἐὰν ὅμως δὲν ἐπιθυμῇς νὰ τὴν κρατήσῃς περισσότερον,
αὐτήν, ἐξαποστελεῖς αὐτὴν αὐτὴν ὡς σύζυγον, θὰ τὴν ἀφήσῃς ἐλευθέραν· θὰ τὴν ἀφήσῃς νὰ φύγῃ ἐλεύθερα. Δὲν θὰ τὴν πωλήσῃς
ἐλευθέραν καὶ πράσει οὐ κατ' οὐδένα δὲ λόγον θὰ πωληθῇ αὐτὴ ἀντὶ δούλην ἀντὶ χρηματικοῦ ποσοῦ, οὔτε θὰ τὴν περιφρονήσῃς,
πραθήσεται ἀργυρίου· οὐκ
χρημάτων. Δὲν θὰ τὴν ἀρνηθῇς, ὥστε νὰ τὴν διότι τὴν διέφθειρες.
ἀθετήσεις αὐτήν, διότι
πωλήσῃς ὡς δούλην, διότι σὺ τὴν εἶχες
ἐταπείνωσας αὐτήν.
προηγουμένως ὡς σύζυγον καὶ τὴν διέφθειρες.
21,15 Ἐὰν δὲ γένωνται ἀνθρώπῳ 15 Ἐὰν ἕνας Ἰσραηλίτης λάβῃ δύο γυναῖκας, 15 Ἐὰν δὲ κάποιος Ἰσραηλίτης ἔχῃ δύο συζύγους, μίαν ποὺ
δύο γυναῖκες, μία αὐτῶν τὴν μίαν ἐκ τῶν ὁποίων ἀγαπᾶ τὴν δὲ ἄλλην τὴν ἀγαπᾷ ἰδιαιτέρως καὶ ἄλλην ποὺ τὴν ἀποστρέφεται, καὶ
ἠγαπημένη καὶ μία αὐτῶν μισεῖ, γεννήσουν δὲ καὶ αἱ δύο ἡ ἀγαπωμένη γεννήσουν καὶ ἡ ἐννοουμένη καὶ ἡ ἄλλη καὶ γεννηθῇ
μισουμένη, καὶ τέκωσιν αὐτῷ ἡ
καὶ ἡ μισουμένη, ἡ δὲ μισουμένη γεννήσῃ πρωτότοκος υἱὸς ἀπὸ αὐτὴν ποὺ ἀποστρέφεται, νὰ ἔχῃ ὑπ’
ἠγαπημένη καὶ ἡ μισουμένη καὶ
πρώτη υἱὸν πρωτότοκον, ἔπειτα δὲ ἀπὸ αὐτὴν ὄψιν του τὸ ἑξῆς:
γένηται υἱὸς πρωτότοκος τῆς
μισουμένης, γεννήσῃ ἡ ἀγαπωμένη,
21,16 καὶ ἔσται ᾗ ἂν ἡμέρᾳ 16 κατὰ τὴν ἡμέραν κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πατὴρ 16 Κατὰ τὴν ἡμέραν ποὺ θὰ μοιράζῃ εἰς τοὺς υἱούς του τὰ
κατακληρονομῇ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ οὗτος θὰ διανείμῃ εἰς τὰ παιδιά του τὴν ὑπάρχοντά του καὶ θὰ τοὺς ὁρίζῃ κληρονόμους του, δὲν θὰ
τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, οὐ περιουσίαν του, δὲν θὰ δώσῃ τὰ πρωτοτόκια εἰς ἠμπορῇ νὰ δώσῃ τὰ πρωτοτόκια εἰς τὸν υἱὸν τῆς εὐνοουμένης
δυνήσεται πρωτοτοκεῦσαι τῷ υἱῷ
τὸν πρωτότοκον τῆς ἠγαπημένης του, συζύγου του καὶ νὰ καταφρονήσῃ καὶ ἀδικήσῃ τὸν
τῆς ἠγαπημένης, ὑπεριδὼν τὸν

125/202
καταφρονῶν ἔτσι τὸν πρωτότοκον υἱὸν τῆς πρωτότοκον υἱὸν τῆς ἄλλης, ποὺ τὴν ἀποστρέφεται.
υἱὸν τῆς μισουμένης τὸν
πρωτότοκον, μισουμένης,

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
21,17 ἀλλὰ τὸν πρωτότοκον υἱὸν 17 ἀλλὰ ὡς πρωτότοκον υἱόν του θὰ 17 Ἀντιθέτως θὰ ἀναγνωρίσῃ τὸν πρωτότοκον υἱὸν τῆς
τῆς μισουμένης ἐπιγνῶσεται ἀναγνωρίσῃ τὸν υἱὸν τῆς μισουμένης καὶ θὰ συζύγου του ποὺ τὴν ἀποστρέφεται, καὶ θὰ τοῦ δώσῃ ὡς
δοῦναι αὐτῷ διπλᾶ ἀπὸ πάντων, δώσῃ διπλάσιον εἰς αὐτὸν μερίδιον ἀπὸ ὅλα τὰ κληρονομίαν διπλάσιον μερίδιον ἀπὸ ὅλα, ὅσα ἔχει. Διότι
ὧν ἂν εὑρεθῇ αὐτῷ, ὅτι οὗτός
ὑπάρχοντά του, διότι αὐτὸς εἶναι ἡ ἀρχὴ τῶν αὐτὸς ἀποτελεῖ τὴν ἀρχὴν τῶν παιδιῶν του καὶ εἰς αὐτὸν
ἐστιν ἀρχὴ τέκνων αὐτοῦ, καὶ
τέκνων του καὶ εἰς αὐτὸν ἀνήκουν τὰ ἀνήκουν τὰ προνόμια τοῦ πρωτοτόκου.
τούτῳ καθήκει τὰ πρωτοτοκεῖα.
δικαιώματα ὡς πρωτοτόκου.
21,18 Ἐὰν δὲ τινι ᾗ υἱὸς ἀπειθὴς 18 Ἐὰν ἕνας Ἰσραηλίτης ἔχῃ υἱὸν ἀπειθῇ, 18 Ἐὰν δὲ ὁ υἱὸς κάποιου εἶναι ἀπείθαρχος καὶ φιλόνεικος
καὶ ἐρεθιστής, οὐχ ὑπακούων φιλόνεικον καὶ ὑβριστήν, ἀνυπάκουον εἰς τὰ καὶ δὲν ὑπακούῃ εἰς τὰς συμβουλὰς τοῦ πατέρα του καὶ εἰς
φωνὴν πατρὸς καὶ φωνὴν μητρός, λόγια τοῦ πατρὸς καὶ τῆς μητρός του καὶ ὁ τὰς συμβουλὰς τῆς μητέρας του, καὶ ἐνῷ αὐτοὶ τὸν
καὶ παιδεύωσιν αὐτὸν καὶ μὴ
ὁποῖος, παρὰ τὰς παιδαγωγικὰς τιμωρίας ἐκ παιδαγωγοῦν, ἐκεῖνος ὅμως δὲν τοὺς ἀκούει καὶ δὲν τοὺς
εἰσακούῃ αὐτῶν,
μέρους τῶν γονέων του, δὲν σέβεται καὶ δὲν ὑπολογίζει,
ὑπακούει εἰς αὐτούς,
21,19 καὶ συλλαβόντες αὐτὸν ὁ 19 θὰ τὸν πάρουν ὁ πατέρας καὶ ἡ μητέρα του 19 θὰ τὸν πιάσουν ὁ πατέρας του καὶ ἡ μητέρα του καὶ θὰ τὸν
πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ θὰ τὸν ὁδηγήσουν εἰς τὴν γερουσίαν τῆς βγάλουν εἰς τὴν πύλην τῆς πόλεως, εἰς τὴν θέσιν ὅπου
καὶ ἐξάξουσιν αὐτὸν ἐπὶ τὴν πόλεως, ἡ ὁποῖα εὑρίσκεται εἰς τὴν πύλην τῆς κάθονται καὶ κρίνουν τὰς διαφόρους ὑποθέσεις οἱ προεστοὶ
γερουσίαν τῆς πόλεως αὐτοῦ καὶ
πόλεως, τόπον τοῦ δικαστηρίου. τοῦ τόπου.
ἐπὶ τὴν πύλην τοῦ τόπου
21,20 καὶ ἐροῦσι τοῖς ἀνδράσι τῆς 20 Ἐκεῖ οἱ γονεῖς θὰ εἴπουν εἰς τοὺς 20 Καὶ θὰ εἰποῦν εἰς τοὺς ὑπευθύνους ἄνδρας τῆς πόλεώς
πόλεως αὐτῶν· ὁ υἱὸς ἡμῶν οὗτος πρεσβυτέρους καὶ δικαστὰς τῆς πόλεώς των: των: <Ὁ υἱός μας αὐτὸς εἶναι ἀτίθασος καὶ φιλόνεικος. Δὲν
ἀπειθεῖ καὶ ἐρεθίζει, οὐχ Αὐτὸς ὁ υἱός μας εἶναι ἀπειθής, φιλόνεικος καὶ ἀκούει τὰς συμβουλάς μας. Γίνεται ἕνα μὲ ἄλλους καὶ
ὑπακούει τῆς φωνῆς ἡμῶν,
ὑβριστής, δὲν ὑπακούει εἰς τὰ λόγια μας καὶ ξεφαντώνει καὶ μεθοκοπᾷ>.
συμβολοκοπῶν οἰνοφλυγεῖ·
μεθοκοπάει εἰς συμπόσια.
21,21 καὶ λιθοβολήσουσιν αὐτὸν οἱ 21 Οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως θὰ καταδικάσουν τὸν 21 Κατόπιν αὐτῆς τῆς καταγγελίας θὰ τὸν λιθοβολήσουν οἱ
ἄνδρες τῆς πόλεως αὐτοῦ ἐν ἀπειθῆ υἱὸν νὰ ἐκτελεσθῇ διὰ λιθοβολισμοῦ. ἄνδρες τῆς πόλεώς του καὶ θὰ θανατωθῇ μὲ τοὺς λίθους. Καὶ
λίθοις, καὶ ἀποθανεῖται· καὶ Κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον θὰ βγάλετε τὸν ἀπειθῆ ἔτσι θὰ ἑξαφανίσῃς τὸν πονηρὸν ἀπὸ ἀνάμεσά σας. Ὅταν δὲ
ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν

126/202
υἱὸν ἀπὸ ἀνάμεσά σας, οἱ δὲ ἄλλοι υἱοί, ὅταν τὸ ἀκούσουν οἱ ὑπόλοιποι, θὰ φοβηθοῦν καὶ θὰ συνετισθοῦν.
αὐτῶν, καὶ οἱ ἐπίλοιποι
ἀκούσουν, θὰ καταληφθοῦν ἀπὸ φόβον καὶ θὰ
ἀκούσαντες φοβηθήσονται.
προσέχουν τὴν συμπεριφοράν των.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
21,22 Ἐὰν δὲ γένηται ἔν τινι 22 Ἐὰν κανεὶς διαπράξῃ βαρὺ ἁμάρτημα 22 Ἐὰν δὲ κάποιος ἁμαρτήσῃ σοβαρὰ καὶ καταδικασθῇ μὲ
ἁμαρτία κρίμα θανάτου συνεπαγόμενον τὴν ποινὴν τοῦ θανάτου καὶ θανατικὴν ποινὴν καὶ θανατωθῃ καὶ τὸν κρεμάσετε εἰς
καὶ ἀποθάνῃ καὶ καταδικασθῇ εἰς θάνατον, καὶ τὸν κρεμάσετε ξύλον,
κρεμάσητε αὐτὸν ἐπὶ ξύλου,
εἰς τὸ ξύλον,
21,23 οὐ κοιμηθήσεται τὸ σῶμα 23 τὸ πτῶμα αὐτοῦ δὲν θὰ παραμείνῃ ἔτη τοῦ 23 δὲν πρέπει νὰ παραμείνῃ κατὰ τὴν νύκτα τὸ πτῶμα τοῦ
αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ ξύλου, ἀλλὰ ταφῇ ξύλου κατὰ τὸ διάστημα τῆς νυκτός, ἀλλὰ θὰ κρεμασμένον εἰς τὸ ξύλον, θὰ τὸ θάψετε ὁπωσδήποτε τὴν
θάψετε αὐτὸ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, τὸ θάψετε κατὰ τὴν ἰδίαν ἡμέραν τῆς ἰδίαν ἡμέραν, διότι εἶναι καταράμενος ἀπὸ τὸν Θεὸν καθένας
ὅτι κεκατηραμένος ὑπὸ Θεοῦ πᾶς
ἐκτελέσεώς του, διότι κάθε κρεμάμενος ἐπὶ ποὺ κρέμεται εἰς τὸ ξύλον. Δὲν θὰ τὸν ἀφήσετε κρεμασμένον
κρεμάμεμενος ἐπὶ ξύλου· καὶ οὐ
ξύλου εἶναι κατηραμένος ἀπὸ τὸν Θεόν. Ἔτσι καὶ δὲν θὰ μολύνετε τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει Κύριος ὁ Θεός
μὴ μιανεῖτε τὴν γῆν, ἣν Κύριος ὁ
Θεός σου δίδωσί σοι ἐν κλήρῳ. δὲ δὲν θὰ μολύνετε τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ὁ σου ὡς κληρονομίαν σου
Κύριος σας ἔχει δώσει ὡς κληρονομίαν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 22ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
22,1 Μὴ ἰδὼν τὸν μόσχον του Μὴ ἀδιαφορήσῃς, ὅταν ἴδῃς τὸ μοσχάρι τοῦ Όταν ἰδῇς τὸ μοσχάρι τοῦ ἀδελφοῦ σου Ἰσραηλίτου ἢ τὸ
ἀδελφοῦ σου ἢ τὸ πρόβατον ἀδελφοῦ σου ἢ τὸ πρόβατον αὐτοῦ νὰ πρόβατόν του νὰ περιφέρωνται χαμένα εἰς τὸν δρόμον, νὰ
αὐτοῦ πλανώμενα ἐν τῇ ὁδῷ πλανῶνται εἰς τὸν δρόμον. Θὰ ἐνδιαφερθῇς νὰ μὴ ἀδιαφορησης δι' αὐτά. Ἀντιθέτως πρέπει νὰ δείξῃς
ὑπερίδῃς αὐτά·
ἐπιστρέψῃς αὐτὰ εἰς τὸν ἀδελφόν σου τὸν ἐνδιαφέρον καὶ νὰ τὰ ἐπιστρέψῃς εἰς τὸν ἀδελφόν σου καὶ
ἀποστροφῇ ἀποστρέψεις αὐτὰ τῷ
Ἰσραηλίτην καὶ θὰ τὰ παραδώσῃς εἰς αὐτόν. νὰ τοῦ τὰ παραδώσῃς.
ἀδελφῷ σου, καὶ ἀποδώσεις αὐτῷ.
22,2 Ἐὰν δὲ μὴ ἐγγίζῃ ὁ ἀδελφός 2 Ἐὰν ὅμως ὁ ὁμοεθνῆς ἀδελφός σου δὲν μένῃ 2 Ἐὰν ὅμως ὁ ἰδιοκτήτης τῶν ζώων αὐτῶν δὲν εἶναι
σου πρὸς σὲ μηδὲ ἐπίστῃ αὐτόν, πλησίον σου καὶ δὲν τὸν γνωρίζῃς, θὰ φυλάξῃς συγγενὴς ἢ γείτονάς σου καὶ οὔτε τὸν γνωρίζῃς, θὰ πάρῃς
συνάξεις αὐτὰ ἔνδον εἰς τὴν αὐτὰ τὰ πλανώμενα ζῶα ἐντὸς τοῦ περιβόλου τὰ ζῶα μέσα εἰς τὸ σπίτι σου καὶ θὰ παραμένουν εἰς σέ, ἕως
οἰκίαν σου, καὶ ἔσται μετὰ σοῦ,
τῆς οἰκίας σου καὶ θὰ εἶναι μαζῆ σου, μέχρις ὅτου τὰ ζητήσῃ ὁ ἀδελφός σου Ἰσραηλίτης καὶ τότε θὰ τοῦ
ἕως ἂν ζητήσῃ αὐτὰ ὁ ἀδελφός
ὅτου τὰ ἀναζητήσῃ ὁ ἀδελφός σου ὁ τὰ δώσῃς.
σου, καὶ ἀποδώσεις αὐτῷ.

127/202
Ἰσραηλίτης, εἰς τὸν ὁποῖον καὶ θὰ τὰ
ἀποδώσῃς.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
22,3 Οὕτω ποιήσεις τὸν ὄνον 3 Τὸ ἴδιο θὰ κάμῃς καὶ διὰ τὸν ὄνον τοῦ 3 Αὐτὸ θὰ κάνης καὶ διὰ τὸν ὄνον του καὶ ἔτσι θὰ
αὐτοῦ καὶ οὕτω ποιήσεις τὸ ἀδελφοῦ σου καὶ διὰ τὸ ἔνδυμά του καὶ διὰ συμπεριφερθῇς καὶ διὰ τὸ τυχὸν χαμένον ἔνδυμά του. Τὸ
ἱμάτιον αὐτοῦ καὶ οὕτω ποιήσεις κάθε τι, τὸ ὁποῖον ἐκεῖνος ἔχασε καὶ τὸ ὁποῖον ἴδιο ἐνδιαφέρον θὰ δείξῃς γενικῶς διὰ κάθε πρᾶγμα
κατὰ πᾶσαν ἀπώλειαν τοῦ
εὑρῆκες σύ. Δὲν πρέπει νὰ ἀδιαφορήσῃς δι' χαμένον, ποὺ ἀνήκει εἰς τὸν ἀδελφόν σου Ἰσραηλίτην. Διὰ
ἀδελφοῦ σου, ὅσα ἐὰν ἀπολῆται
αὐτά. κάθε τι ποὺ ἔχασεν ἐκεῖνος καὶ τὸ εὐρῆκες σύ. Δὲν
παρ' αὐτοῦ καὶ εὕρης· οὐ δυνήσῃ
ὑπεριδεῖν. ἐπιτρέπεται νὰ ἀδιαφορήσῃς δι’ αὐτά.
22,4 Οὐκ ὄψῃ τὸν ὄνον τοῦ 4 Δὲν θὰ ἀδιαφορήσῃς ἐπίσης διὰ τὸν ὄνον τοῦ 4 Ὅταν θὰ ἰδῇς ἐπίσης τὸν ὄνον τοῦ ἀδελφοῦ σου
ἀδελφοῦ σου ἢ τὸν μόσχον αὐτοῦ ἀδελφοῦ σου ἢ διὰ τὸ μοσχάρι αὐτοῦ, ὅταν τὰ Ἰσραηλίτου ἢ τὸ μοσχάρι του πεσμένα εἰς τὸν δρόμον, νὰ μὴ
πεπτωκότας ἐν τῇ ὁδῷ, μὴ ἴδῃς νὰ ἔχουν πέσει εἰς τὸν δρόμον. Ἀλλὰ μαζῆ ἀδιαφορήσῃς δι’ αὐτά. Ἀντιθέτως πρέπει νὰ
ὑπερίδῃς αὐτούς· ἀνιστῶν
μὲ τὸν ἀδελφόν σου θὰ βοηθήσῃς νὰ τὰ ἐνδιαφερθῇς ἀμέσως καὶ νὰ τὸν βοηθήσῃς, διὰ νὰ τὰ
ἀναστήσεις μετ' αὐτοῦ.
σηκώσετε. σηκώσῃς μαζί του.
22,5 Οὐκ ἔσται σκεύη ἀνδρὸς ἐπὶ 5 Δὲν ἐπιτρέπεται εἰς γυναῖκα νὰ φορῇ ἀνδρικὰ 5 Ἐνδύματα καὶ πράγματα, ποὺ ἁρμόζουν εἰς τὸν ἄνδρα,
γυναικί, οὐδὲ μὴ ἐνδύσηται ἀνήρ ἐνδύματα, οὔτε εἰς τὸν ἄνδρα νὰ φορῇ δὲν θὰ τὰ βάλῃ ἐπάνω της ἡ γυναῖκα. Καὶ δὲν θὰ φορέσῃ ὁ
στολὴν γυναικείαν, ὅτι βδέλυγμα γυναικεῖα ἐνδύματα, διότι καθένας ποὺ κάμνει ἄνδρας γυναικεῖα φορέματα. Διότι ὁποιοσδήποτε τὰ κάνει
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σού ἐστι πᾶς ποιῶν
αὐτά, εἶναι ἀποκρουστικὸς καὶ ἀηδιαστικὸς αὐτά, εἶναι σιχαμερὸς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
ταῦτα·
ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
22,6 Ἐὰν δὲ συναντήσῃς νοσσιᾷ 6 Ἐὰν συναντήσῃς φωληὰ μικρῶν πουλιῶν εἰς 6 Ἐὰν δὲ συναντήσῃς ἐμπρός σου, καθὼς βαδίζεις εἰς τὸν
ὀρνέων πρὸ προσώπου σου ἐν τῇ τὸν δρόμον σου ἢ ἐπάνω εἰς δένδρον ἢ κάτω εἰς δρόμον, ἢ ἐπάνω εἰς ὁποιοδήποτε δένδρον ἢ κατὰ γῆς
ὁδῷ ἢ ἐπὶ παντὶ δένδρῳ ἢ ἐπὶ τῆς τὴν γῆν, μέσα εἰς τὴν ὁποίαν ὑπάρχουν φωλιὰ μικρῶν πουλιῶν, ποὺ ἔχει μέσα πουλιὰ ἢ αὐγά, καὶ ἢ
γῆς, νεοσσοῖς ἢ ὠοῖς, καὶ ἡ μήτηρ
πουλάκια ἢ αὐγὰ καὶ ἡ μητέρα θερμαίνῃ τὰ μητέρα των κάθεται καὶ σκεπάζει τὰ πουλιὰ ἢ τὰ αὐγὰ καὶ
θάλπῃ ἐπὶ τῶν νεοσσῶν ἢ ἐπὶ τῶν
πουλάκια ἢ τὰ αὐγά, δὲν θὰ πάρῃς τὴν μητέρα τὰ ζεσταίνει, δὲν πρέπει νὰ πάρῃς τὴν μητέρα μαζὶ μὲ τὰ
ὠῶν, οὐ λήψῃ τὴν μητέρα μετὰ
τῶν τέκνων· μὲ τὰ παιδιά της. παιδιά της.
22,7 ἀποστολῇ ἀποστελεῖς τὴν 7 Θὰ ἀφήσῃς ἐλευθέραν τὴν μητέρα καὶ θὰ 7 Θὰ ἀφήσῃς τὴν μητέρα νὰ φύγῃ καὶ θὰ πάρῃς διὰ τὸν
μητέρα, τὰ δὲ παιδία λήψῃ πάρῃς διὰ τὸν ἑαυτόν σου μόνον τὰ πουλιά της ἑαυτόν σου μόνον τὰ πουλιά της. Ἔτσι θὰ ζήσῃς εὐτυχὴς
σεαυτῷ, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ καὶ ἔτσι θὰ ζήσῃς εὐτυχὴς καὶ μακροχρόνιος εἰς καὶ ἐπὶ πολλὰ χρόνια.

128/202
πολυήμερος γένῃ·
τὴν γῆν.
22,8 Ἐὰν δὲ οἰκοδομήσῃς οἰκίαν 8 Ἐὰν κτίσῃς καινούργια οἰκία, πρέπει νὰ 8 Ὅταν δὲ κτίσῃς καινούργιο σπίτι, θὰ κάνῃς εἰς τὴν
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καινήν, καὶ ποιήσεις στεφάνην τῷ κάμῃς στηθαῖον γύρω ἀπὸ τὴν ταράτσαν, ταράτσαν σου καὶ κιγκλίδωμα, διὰ νὰ μὴ διαπράξῃς
δώματί σου· καὶ οὐ ποιήσεις μήπως τυχὸν καὶ πέσῃ κανεὶς ἀπὸ τὴν ἀκουσίως φόνον εἰς τὸ σπίτι σου, μὲ τὸ νὰ πέσῃ κάποιος
φόνον ἐν τῇ οἰκίᾳ σου, ἐὰν πέσῃ ὁ ταράτσαν καὶ λάβῃ χώραν φόνος εἰς τὴν οἰκίας ἀπὸ αὐτὸ λόγῳ ἐλλείψεως κιγκλιδώματος.
πεσὼν ἀπ' αὐτοῦ.
σου (διὰ τὸν ὁποῖον λόγῳ ἀμελείας σὺ θὰ εἶσαι
ὑπεύθυνος).
22,9 Οὐ κατασπερεῖς τὸν 9 Δὲν θὰ σπείρῃς εἰς τὸ ἀμπέλι σου ἄλλο εἶδος 9 Δὲν θὰ σπείρῃς εἰς τὸ ἀμπέλι σου διαφορετικοὺς σπόρους,
ἀμπελῶνά σου διάφορον, ἵνα μὴ σπορᾶς, διότι δὲν θὰ εἶναι δυνατὸν νὰ διὰ νὰ μὴ θεωρηθοῦν <ἅγια> τὰ προϊόντα του. Ἐὰν δηλαδὴ
ἁγιασθῇ τὸ γένημα καὶ τὸ προσφερθοῦν κατὰ τὴν ἰδίαν ἡμέραν πρὸς τὸ κάνῃς αὐτό, καὶ οἱ σπόροι ποὺ θὰ σπείρῃς καὶ οἱ καρποὶ
σπέρμα, ὃ ἐὰν σπείρῃς μετὰ τοῦ
ἁγιασμὸν αἱ ἀπαρχαὶ τοῦ ἀμπελῶνος καὶ τῆς ἀπὸ τὸ ἀμπέλι σου θὰ ἀνήκουν πλέον εἰς τὸν Θεὸν καὶ θὰ
γενήματος τοῦ ἀμπελῶνός σου.
ἄλλης σπορᾶς. δοθοῦν εἰς τὸν τόπον τῆς λατρείας. Δὲν θὰ ἔχῃς σὺ κανένα
δικαίωμα εἰς αὐτά.
22,10 Οὐκ ἀροτριάσεις ἐν μόσχῳ 10 Δὲν πρέπει νὰ ὀργώσῃς τὸ χωράφι σου 10 Δὲν θὰ ὀργώσῃς τὸ χωράφι σου μὲ τὸ νὰ ζεύξῃς μαζὶ
καὶ ὄνῳ ἐπὶ τὸ αὐτό. χρησιμοποιῶν εἰς τὸν ἴδιον ζυγὸν βόδι καὶ ὄνον. μοσχάρι καὶ ὄνον, ὅπως κάνουν οἱ εἰδωλολάτραι.
22,11 Οὐκ ἐνδύσῃ κίβδηλον, ἔρια 11 Δὲν θὰ φορέσῃς ἔνδυμα κίβδηλον, τὸ ὁποῖον 11 Δὲν θὰ φορέσῃς ἔνδυμα, ποὺ ὑφανθη μὲ τρόπον
καὶ λίνον, ἐν τῷ αὐτῷ. εἶναι ὑφασμένον μὲ λινὴν καὶ μαλλίνην νοθευμένον, δηλαδὴ μὲ μαλλὶ καὶ λινὸν συγχρόνως.
κλωστήν.
22,12 Στρεπτὰ ποιήσεις σεαυτῷ 12 Θὰ κατασκευάσῃς κρόσσια εἰς τὰ τέσσαρα 12 Θὰ φτιάξῃς διὰ τὸν ἑαυτόν σου κρόσσια, ποὺ θὰ τὰ
ἐπὶ τῶν τεσσάρων κρασπέδων κάτω ἄκρα τοῦ ἱματίου σου, μὲ τὸ ὁποῖον ράψῃς εἰς τὰ τέσσερα κάτω ἄκρα τῶν ἐνδυμάτων σου, μὲ τὰ
τῶν περιβολαίων σοῦ, ἂ ἐὰν ἐνδύεσαι. ὁποῖα θὰ ἐνδύεσαι.
περιβάλῃ ἐν αὐτοῖς.
22,13 Ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα καὶ 13 Ἐὰν κανεὶς λάβῃ σύζυγον καὶ συνοικήσῃ μὲ 13 Ἐὰν δὲ πάρῃ κάποιος μίαν γυναῖκα Καὶ κατοικήσῃ μαζί
συνοικήσῃ αὐτῇ καὶ μισήσῃ αὐτὴν αὐτήν, κατόπιν δὲ τὴν ἀποστραφῇ καὶ τὴν της καὶ κατόπιν τὴν βαρεθῇ καὶ τὴν ἀποστραφῇ,
μισήσῃ,
22,14 καὶ ἐπιθῇ αὐτῇ 14 καὶ ἐπιβαρύνῃ αὐτὴν μὲ ψευδεῖς κατηγορίας 14 καὶ, διὰ νὰ δικαιολογηθῇ, ἀρχίσῃ νὰ διαδίδη εἰς βάρος
προφασιστικοὺς λόγους καὶ καὶ προσάψῃ εἰς αὐτὴν δυσφημισμένον καὶ της πλαστὰς κατηγορίας καὶ δυσφημήσῃ τὸ ὄνομά της καὶ

129/202
κατενέγκῃ αὐτῆς ὄνομα πονηρὸν ἀνυπόληπτον ὄνομα καὶ εἴπῃ· Ἔλαβον τὴν τὸ παρουσιάσῃ ὡς πονηρόν· ἐὰν δηλαδὴ λέγῃ ὅτι ἐπῆρε
καὶ λέγῃ· τὴν γυναῖκα ταύτην
γυναῖκα αὐτὴν ὡς σύζυγόν μου καὶ ἐλθὼν εἰς αὐτὴν τὴν γυναῖκα καί, ὅταν τὴν ἐπλησίασε, δὲν τὴν εὑρῆκε
εἴληφα καὶ προσελθὼν αὐτῇ οὐχ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εὕρηκα αὐτῆς τὰ παρθένια, ἐπαφὴν μὲ αὐτήν, δὲν τὴν εὑρῆκα παρθένον, παρθένον, θὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
22,15 καὶ λαβὼν ὁ πατὴρ τῆς 15 τότε ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ τῆς γυναικὸς αὐτῆς 15 Θὰ πάρουν ὁ πατέρας καὶ ἡ μητέρα τῆς κόρης τὰ
παιδὸς καὶ ἡ μήτηρ ἐξοίσουσι τὰ θὰ λάβουν τὰ δείγματα τῆς παρθενικότητός σημάδια τῆς παρθενίας τοῦ παιδιοῦ των, ποὺ τὰ ἐφύλασσαν
παρθένια τῆς παιδὸς πρὸς τὴν της καὶ θὰ τὰ φέρουν εἰς τὴν γερουσίαν κοντὰ ἀπὸ τὴν ἡμέραν τοῦ γάμου, καὶ θὰ τὰ φέρουν ἔξω εἰς τὴν
γερουσίαν ἐπὶ τὴν πύλην,
εἰς τὴν πύλην τῆς πόλεως. πύλην τῆς πόλεως, ὅπου κάθονται καὶ κρίνουν τὰς
διαφόρους ὑποθέσεις οἱ προεστοί.
22,16 καὶ ἐρεῖ ὁ πατὴρ τῆς παιδὸς 16 Ἐκεῖ θὰ εἴπῃ ὁ πατὴρ τῆς γυναικὸς αὐτῆς εἰς 16 Καὶ θὰ εἰπῇ ὁ πατέρας τῆς κόρης εἰς τοὺς προεστοὺς τῆς
τῇ γερουσίᾳ· τὴν θυγατέρα μου τὴν γερουσίαν· ἔδωκα τὴν κόρην μου αὐτὴν ὡς πόλεως: <Τὴν κόρην μου αὐτὴν τὴν ἔδωσα εἰς αὐτὸν τὸν
ταύτην δέδωκα τῷ ἀνθρώπῳ σύζυγον εἰς τὸν ἄνθρωπον αὐτόν. Καὶ αὐτός, ἄνθρωπον ὡς σύζυγόν του καὶ αὐτός, ἐπειδὴ τὴν ἐμίσησε,
τούτω γυναῖκα, καὶ μισήσας
ἐπειδὴ τὴν ἐμίσησεν,
αὐτὴν
22,17 νῦν οὗτος ἐπιτίθησιν αὐτῇ 17 ἐπιρρίπτει ἐναντίον της ψευδεῖς κατηγορίας 17 προφασίζεται τώρα καὶ τὴν κατηγορεῖ μὲ πλαστὰς καὶ
προφασιστικοὺς λόγους λέγων· λέγων· δὲν εὑρῆκα τὴν κόρην σου παρθένον. ψευδεῖς κατηγορίας καὶ λέγει· <Δὲν εὑρῆκα παρθένον τὴν
οὐχ εὕρηκα τῇ θυγατρί σου Ἐκεῖνος θὰ εἴπῃ αὐτὰ εἶναι τὰ σημάδια τῆς κόρην σου>. Ὅμως ἐγὼ ἰδοὺ σᾶς παρουσιάζω τὰ σημάδια
παρθένια, καὶ ταῦτα τὰ παρθένια
παρθενίας τῆς κόρης μου καὶ οἱ γονεῖς θὰ τῆς παρθενίας τῆς κόρης μου>. Καὶ θὰ ἀνοίξουν οἱ γονεῖς τὸ
τῆς θυγατρός μου· καὶ
ξεδιπλώσουν τὸ ἱμάτιον τῆς θυγατρός των κλινοσκέπασμα ἐμπρὸς εἰς τοὺς προεστοὺς τῆς πόλεως.
ἀναπτύξουσι τὸ ἱμάτιον ἐναντίον
τῆς γερουσίας τῆς πόλεως. ἐνώπιον τῆς γερουσίας τῆς πόλεως.
22,18 Καὶ λήψεται ἡ γερουσία τῆς 18 Ἡ γερουσία τῆς πόλεως θὰ συλλάβῃ τὸν 18 Κατόπιν τούτου θὰ συλλάβουν οἱ προεστοὶ τῆς πόλεως
πόλεως ἐκείνης τὸν ἄνθρωπον ἄνθρωπον ἐκεῖνον καὶ θὰ τὸν τιμωρήσῃ. ἐκείνης τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον καὶ θὰ τὸν τιμωρήσουν.
ἐκεῖνον καὶ παιδεύσουσιν αὐτὸν
22,19 καὶ ζημιώσουσιν αὐτὸν 19 Θὰ καταδικάσουν αὐτὸν εἰς πρόστιμον 19 Καὶ θὰ τοῦ ἐπιβάλουν νὰ πληρώσῃ ἀποζημίωσιν ἑκατὸν
ἑκατὸν σίκλους καὶ δώσουσι τῷ ἑκατὸν σίκλων (1120 γραμμάρια) ἀργυρίου, τὸ σίκλους ἀσῆμι καὶ θὰ δώσουν τὸ ποσὸν αὐτὸ εἰς τὸν πατέρα
πατρὶ τῆς νεάνιδος, ὅτι ἐξήνεγκεν ὁποῖον θὰ δώσουν εἰς τὸν πατέρα τῆς νεάνιδος, τῆς κόρης, διότι διέδωσε κακὴν φήμην εἰς βάρος μιᾶς
ὄνομα πονηρὸν ἐπὶ παρθένον
διότι διέβαλε καὶ ἐξηυτέλισε τὸ ὄνομα αὐτῆς παρθένου Ἰσραηλίτιδος. Θὰ εἶναι δὲ εἰς τὸ ἑξῆς
Ἰσραηλῖτιν· καὶ αὐτοῦ ἔσται γυνή,
τῆς παρθένου Ἰσραηλίτιδος. ᾿Ἐπὶ πλέον δὲ θὰ ἀναγκαστικῶς γυναῖκα του καὶ δὲν θὰ ἠμπορῇ οὐδέποτε νὰ
οὐ δυνήσεται ἐξαποστεῖλαι αὐτὴν
ὑποχρεωθῇ νὰ κρατήσῃ αὐτὴν ἰσοβίως ὡς τὴν διώξῃ ἀπὸ τὸ σπίτι του.

130/202
τὸν ἅπαντα χρόνον.
σύζυγόν του, χωρὶς νὰ δυνηθῇ ποτὲ νὰ τὴν
διαζευχθῇ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
22,20 Ἐὰν δὲ ἐπ' ἀληθείας γένηται 20 Ἐὰν ὅμως ἡ κατηγορία τοῦ συζύγου εἶναι 20 Ἐὰν ὅμως ἢ κατηγορία αὐτὴ τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου
ὁ λόγος οὗτος καὶ μὴ εὑρεθῇ ἀληθὴς καὶ ὄντως δὲν εὑρέθη παρθένος ἡ ἀποδειχθῇ ἀληθινὴ καὶ δὲν ἔχῃ πράγματι ἡ κόρη τὰ
παρθένια τῇ νεάνιδι, νεᾶνις, σημάδια τῆς παρθενίας,
22,21 καὶ ἐξάξουσι τὴν νεᾶνιν ἐπὶ 21 θὰ ὁδηγήσουν τὴν γυναῖκα αὐτὴν εἰς τὴν 21 θὰ βγάλουν τὴν κόρην ἐμπρὸς εἰς τὴν θύραν τῆς οἰκίας
τὰς θύρας τοῦ οἴκου τοῦ πατρὸς θύραν τῆς οἰκίας τοῦ πατρός της καὶ θὰ τὴν τοῦ πατέρα της καὶ θὰ τὴν λιθοβολήσουν. Θὰ θανατωθῇ δὲ
αὐτῆς, καὶ λιθοβολήσουσιν αὐτὴν θανατώσουν διὰ λιθοβολισμοῦ, διότι διέπραξεν ἐπὶ τόπου, διότι διέπραξεν ἀφροσύνην μεταξὺ τῶν
ἐν λίθοις, καὶ ἀποθανεῖται, ὅτι
αὐτὴν τὴν ἀφροσύνην μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν, Ἰσραηλιτῶν, μὲ τὸ νὰ διαφθαρῇ καὶ νὰ μολύνῃ τὸ σπίτι τοῦ
ἐποίησεν ἀφροσύνην ἐν υἱοῖς
καὶ ἐξετράπῃ εἰς πορνείαν, ὅταν εὑρίσκετο εἰς πατέρα της. Καὶ θὰ βγάλῃς ἔτσι τὸν πονηρὸν ἄνθρωπον
Ἰσραὴλ ἐκπορνεῦσαι τὸν οἶκον
τοῦ πατρὸς αὐτῆς· καὶ ἐξαρεῖς τὸν τὸν οἶκον τοῦ πατρός της. Ἔτσι θὰ βγάλετε ἀπὸ ἀπὸ ἀνάμεσά σας.
πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν. ἀνάμεσά σας τὸν πονηρὸν αὐτὸν ἄνθρωπον.
22,22 Ἐὰν δὲ εὑρεθῇ ἄνθρωπος 22 Ἐὰν εὑρεθῇ ἀνήρ κοιμώμενος μὲ γυναῖκα 22 Ἐὰν δὲ συλληφθῇ κάποιος ἄνθρωπος νὰ κοιμᾶται μὲ
κοιμώμενος μετὰ γυναικὸς ὑπανδρευμένην, θὰ φονεύσετε καὶ τοὺς δύο, μίαν γυναῖκα ὑπανδρευμένην, θὰ θανατώσετε καὶ τοὺς δύο.
συνῳκισμένης ἀνδρί, ἀποκτενεῖτε τὸν ἄνδρα ποὺ ἐκοιμήθη μὲ τὴν γυναῖκα καὶ Καὶ τὸν ἄνδρα, ποὺ κοιμᾶται μὲ τὴν γυναῖκα, καὶ τὴν
ἀμφοτέρους, τὸν ἄνδρα τὸν
τὴν γυναῖκα. Ἔτσι θὰ βγάλετε ἀπὸ ἀνάμεσά γυναῖκα. Καὶ Θὰ βγάλετε ἔτσι ἀπὸ τὴν Ἰσραηλιτικὴν
κοιμώμενον μετὰ τῆς γυναικὸς
σας τὸν πονηρὸν ἄνθρωπον. κοινωνίαν τὸν πονηρὸν ἄνθρωπον.
καὶ τὴν γυναῖκα· καὶ ἐξαρεῖς τὸν
πονηρὸν ἐξ Ἰσραήλ.
22,23 Ἐὰν δὲ γένηται παῖς 23 Ἐὰν κόρην παρθένον μνηστευμένην τὴν 23 Ἐὰν δὲ κάποιος ἄνθρωπος εὑρῃ εἰς τὴν πόλιν μίαν
παρθένος μεμνηστειμένη ἀνδρὶ συναντήσῃ ἕνας ἀνήρ ἐντὸς τῆς πόλεως καὶ παρθένον κόρην, ποὺ ἦτο μνηστευμένη μὲ κάποιον ἄλλον
καὶ εὐρὼν αὐτὴν ἄνθρωπος ἐν κοιμηθῆ μαζῆ της, ἄνδρα, καὶ ἔλθῃ εἰς σαρκικὴν σχέσιν μαζί της,
πόλει κοιμηθῇ μετ' αὐτῆς,
22,24 ἐξάξετε ἀμφοτέρους ἐπὶ τὴν 24 θὰ ὁδηγήσετε καὶ τοὺς δύο εἰς τὴν πύλην τῆς 24 θὰ βγάλετε καὶ τοὺς δύο εἰς τὴν πύλην τῆς πόλεως καὶ
πύλην τῆς πόλεως αὐτῶν καὶ πόλεως, ὅπου τὸ δικαστήριον τῆς γερουσίας, θὰ τοὺς λιθοβολήσουν. Καὶ θὰ θανατωθοῦν μὲ τὸν
λιθοβοληθήσονται ἐν λίθοις καὶ καὶ θὰ καταδικάσετε αὐτοὺς εἰς τὸν διὰ λιθοβολισμὸν ἐπὶ τόπου. Τὴν μὲν κόρην θὰ τὴν φονεύσετε
ἀποθανοῦνται· τὴν νεᾶνιν, ὅτι
λιθοβολισμοῦ θάνατον. Τὴν μὲν κόρην διότι, διότι δὲν ἐφώναξε δυνατά, διὰ να τρέξουν εἰς βοήθειάν της
οὐκ ἐβόησεν ἐν τῇ πόλει, καὶ τὸν
καίτοι εὑρισκομένη εἰς τὴν πόλιν, δὲν ἐφώναξε, οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως, τὸν δὲ ἄνδρα διότι διέφθειρε καὶ
ἄνθρωπον, ὅτι ἐταπείνωσε τὴν

131/202
γυναῖκα τοῦ πλησίον· καὶ ἐξαρεῖς τὸν δὲ ἄνδρα διότι διέφθειρε τὴν μνηστὴν τοῦ ἐξηυτέλισε τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον του. Καὶ ἔτσι θὰ
τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν. πλησίον. Ἔτσι θὰ βγάλετε ἐκ μέσου τοῦ βγάλετε ἀπὸ ἀνάμεσά σας τὸν πονηρόν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ τὸν πονηρόν.
22,25 Ἐὰν δὲ ἐν πεδίῳ εὕρῃ 25 Ἐὰν ἕνας ἀνήρ συναντήσῃ εἰς τὴν ὕπαιθρον 25 Ἐὰν ὅμως εὕρῃ ὁ ἄνδρας τὴν κόρην, ποὺ ἦτο
ἄνθρωπος τὴν παῖδα τὴν κόρην μνηστευμένην καὶ χρησιμοποιῶν βίαν μνηστευμένη, ἔξω εἰς τοὺς ἀγροὺς καὶ κοιμηθῇ μαζί της διὰ
μεμνηστευμένην καὶ βιασάμενος κοιμηθῇ μαζῆ της, θὰ φονεύσετε μόνον τὸν τῆς βίας, θὰ θανατώσετε μόνον αὐτὸν ποὺ τὴν ἐβίασε.
κοιμηθῇ μετ' αὐτῆς, ἀποκτενεῖτε
ἄνδρα, ποὺ ἐκοιμήθη μὲ αὐτήν.
τὸν κοιμώμενον μετ' αὐτῆς μόνον
22,26 καὶ τῇ νεάνιδι οὐ ποιήσετε 26 Εἰς τὴν κόρην δὲν θὰ ἐπιβάλετε καμμίαν 26 Δὲν θὰ κάνετε τίποτε εἰς βάρος τῆς κόρης. Δὲν εἶναι
οὐδέν· οὐκ ἔστιν ἁμάρτημα τιμωρίαν. Δὲν διέπραξεν αὐτὴ ἁμάρτημα ἔνοχος ἁμαρτήματος, ποὺ τιμωρεῖται μὲ θάνατον. Ἡ
θανάτου, ὅτι ὡς εἴ τις ἐπαναστῇ συνεπαγόμενον τὸν θάνατον· διότι τὸ πάθημα περίπτωσίς της εἶναι σὰν να ἐπετέθη ξαφνικὰ κάποιος
ἄνθρωπος ἐπὶ τὸν πλησίον καὶ
τῆς νεάνιδος εἶναι, ὡς ἐὰν ἕνας ὡπλισμένος ἐναντίον ἐνὸς ἀόπλου συνανθρώπου του καὶ τὸν
φονεύσῃ αὐτοῦ ψυχήν, οὕτω τὸ
ἄνθρωπος ἐπιτεθῇ ἐναντίον ἀόπλου καὶ τὸν ἐθανάτωσε.
πρᾶγμα τοῦτο,
φονεύσῃ.
22,27 ὅτι ἐν τῷ ἀγρῷ εὗρεν αὐτήν, 27 Εἰς τὸν ἀγρόν εὑρῆκεν ἐκεῖνος τὴν 27 Δὲν ἔχει ἐνοχὴν ἡ ἰδία, διότι ὁ βιαστὴς τὴν εὑρῆκε ἔξω εἰς
ἐβόησεν ἡ νεᾶνις ἡ μνηστευμένην κόρην. Ἐφώναξεν ἐκείνῃ, ἀλλὰ τοὺς ἀγρούς. Μολονότι δὲ ἐφώναξε καὶ ἐζήτησε βοήθειαν ἡ
μεμνηστευμένη, καὶ οὐκ ἦν ὁ δὲν ὑπῆρχε κανεὶς νὰ σπεύσῃ εἰς βοήθειάν της. κόρη ποὺ ἦτο μνηστευμένη, δὲν ὑπῆρχε κανεὶς διὰ να
βοηθήσων αὐτῇ.
σπεύσῃ εἰς βοήθειά της.
22,28 Ἐὰν δέ τις εὕρῃ παῖδα τὴν 28 Ἐὰν ἀνήρ τις συναντήσῃ κόρην παρθένον, ἡ 28 Καὶ ἐὰν εὕρῃ κάποιος μίαν κόρην παρθένον, ποὺ δὲν
παρθένον, ἥτις οὐ μεμνήστευται, ὁποία δὲν εἶναι μνηστευμένη καὶ βιάσῃ αὐτὴν εἶναι μνηστευμένη, καὶ κοιμηθῇ μαζί της διὰ τῆς βίας καὶ
καὶ βιασάμενος κοιμηθῇ μετ' κοιμηθεῖς μαζῆ της, καὶ ἀνακαλυφθῇ ὁ ἀνακαλυφθῇ ὁ ἔνοχος, θὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
αὐτῆς καὶ εὑρεθῇ,
διαπράξας τὸ ἀδίκημα αὐτό,
22,29 δώσει ὁ ἄνθρωπος ὁ 29 θὰ δώσῃ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἰς τὸν πατέρα 29 Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐκοιμήθη μαζί της, θὰ πληρώσῃ ὡς
κοιμηθεὶς μετ' αὐτῆς τῷ πατρὶ τῆς τῆς παρθένου κόρης πεντήκοντα δίδραχμα ἀποζημίωσιν εἰς τὸν πατέρα τῆς κόρης πενῆντα δίδραχμα
νεάνιδος πεντήκοντα δίδραχμα ἀργυρίου καὶ θὰ λάβῃ αὐτὴν ὡς σύζυγόν του, ἀσημένια. Θὰ εἶναι δὲ αὐτὴ εἰς τὸ ἑξῆς σύζυγός του, διότι
ἀργυρίου, καὶ αὐτοῦ ἔσται γυνή,
διότι τὴν διέφθειρε. Δὲν θὰ δυνηθῇ δὲ αὐτὸς τὴν διέφθειρε καὶ τὴν ἐταπείνωσε. Δὲν θὰ ἠμπορῇ νὰ τὴν
ἀνθ' ὧν ἐταπείνωσεν αὐτήν· οὐ
ποτὲ νὰ τὴν διαζευχθῇ. διώξῃ ἀπὸ τὸ σπίτι του ποτέ.
δυνήσεται ἐξαποστεῖλαι αὐτὴν

132/202
τὸν ἅπαντα χρόνον.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 23ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
23,1 Οὐ λήψεται ἄνθρωπος τὴν Δὲν ἐπιτρέπεται εἰς κανένα νὰ λάβῃ ὡς Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ πάψῃ κάποιος ἄνθρωπος ὡς σύζυγόν
γυναῖκα τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ σύζυγόν του τὴν γυναῖκα τοῦ πατρός του καὶ του τὴν γυναῖκα τοῦ πατέρα του, δηλαδὴ τὴν μητέρα του ἢ
οὐκ ἀποκαλύψει συγκάλυμμα τοῦ νὰ ἀνασύρῃ ἔτσι ἀπὸ αὐτὴν τὸ κάλυμμα τοῦ τὴν μητρυιάν του, καὶ νὰ ἀνασύρῃ ἔτσι τὸ κάλυμμά της,
πατρὸς αὐτοῦ.
πατρός του. πρᾶγμα τὸ ὁποῖον μόνον ὁ πατέρας του δικαιοῦται νὰ τὸ
κάνῃ.
23,2 Οὐκ εἰσελεύσεται θλαδίας 2 Δὲν ἐπιτρέπεται εἰς συγκεντρώσεις ἐνώπιον 2 Δὲν θὰ εἰσέρχεται εἰς τὴν συνάθροισιν τοῦ ἁγίου λαοῦ τοῦ
οὐδὲ ἀποκεκομμένος εἰς τὴν τοῦ Κυρίου νὰ προσέρχεται ἄνθρωπος, τοῦ Κυρίου ἄνθρωπος μὲ σπασμένα ἢ κομμένα τὰ ἀπόκρυφα
ἐκκλησίαν Κυρίου. ὁποίου τὰ ἀπόκρυφα μέλη εἶναι σπασμένα ἢ μέλη του.
κομμένα.
23,3 Οὐκ εἰσελεύσεται ἐκ πόρνης 3 Ἐπίσης εἰς τὰς συναθροίσεις αὐτὰς δὲν 3 Δὲν θὰ εἰσέρχεται εἰς τὴν συνάθροισιν τοῦ ἁγίου λαοῦ τοῦ
εἰς ἐκκλησίαν Κυρίου. ἐπιτρέπεται νὰ προσέλθῃ νόθος, υἱὸς πόρνης. Κυρίου παιδὶ ἀπὸ πόρνην μητέρα.
23,4 Οὐκ εἰσελεύσεται Ἀμμανίτης 4 Εἰς τὴν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου συνάθροισιν δὲν 4 Δὲν θὰ εἰσέρχεται εἰς τὴν συνάθροισιν τοῦ ἁγίου λαοῦ τοῦ
καὶ Μωαβίτης εἰς ἐκκλησίαν ἐπιτρέπεται νὰ προσέλθῃ Ἀμμανίτης καὶ Κυρίου ἀπόγονος τοῦ Ἀμμὰν καὶ τοῦ Μωάβ. Ἕως δεκάτης
Κυρίου· καὶ ἕως δεκάτης γενεᾶς Μωαβίτης καὶ ἕως δεκάτης ἀκόμη γενεᾶς. Εἰς γενεᾶς καὶ ἕως συντελείας τῶν αἰώνων δὲν θὰ εἰσέρχωνται
οὐκ εἰσελεύσεται εἰς τὴν
τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα δὲν θὰ εἰσέλθῃ κανεὶς αὐτοὶ εἰς τὸν τόπον τῆς συναθροίσεως τοῦ ἁγίου λαοῦ τοῦ
ἐκκλησίαν Κυρίου καὶ ἕως εἰς τὸν
ἀπὸ αὐτοὺς εἰς συγκέντρωσιν Κυρίου. Κυρίου.
αἰῶνα,
23,5 παρὰ τὸ μὴ συναντῆσαι 5 Καὶ τοῦτο, διότι αὐτοὶ δὲν σᾶς ὑπήντησαν μὲ 5 Ἀποκλείονται ἀπὸ τὴν συνάθροισίν σας, διότι, ὅταν
αὐτοὺς ὑμῖν μετὰ ἄρτων καὶ ἄρτους καὶ ὕδωρ εἰς τὸν δρόμον σας, ὅταν ἐβγαίνατε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, δὲν ἔδειξαν φιλικὰς διαθέσεις
ὕδατος ἐν τῇ ὁδῷ, ἐκπορευομένων ἐφεύγατε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, καὶ διότι ἀκόμη ἀπέναντί σας. Καὶ δὲν ἐστάθησαν νὰ σᾶς βοηθήσουν καθ'
ὑμῶν ἐξ Αἰγύπτου, καὶ ὅτι
ἐπλήρωσαν τὸν Βαλαάμ, υἱὸν τοῦ Βεὼρ ἀπὸ τὴν ὁδόν μὲ ψωμιὰ καὶ νερὸ εἰς τὰ χέρια των. Ἀποκλείονται
ἐμισθώσαντο ἐπὶ σὲ τὸν Βαλαὰμ
Μεσοποταμίαν, διὰ νὰ σᾶς καταρασθῇ. ἐπίσης αὐτοὶ καὶ διότι ἐπλήρωσαν τὸν ψευδοπροφήτην
υἱὸν Βεὼρ ἐκ τῆς Μεσοποταμίας
καταράσθαί σε· Βαλαάμ, τὸν υἱὸν τοῦ Βεὼρ ἀπὸ τὴν Μεσοποταμίαν, διὰ νὰ

133/202
σᾶς καταρασθῇ.
23,6 καὶ οὐκ ἠθέλησε Κύριος ὁ 6 Κύριος ὅμως ὁ Θεός σου δὲν ἠθέλησε νὰ 6 Δὲν ἠθέλησεν ὅμως Κύριος ὁ Θεός σου νὰ ἀκούσῃ καὶ νὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Θεός σου εἰσακοῦσαι τοῦ Βαλαάμ, ἀκούσῃ τὸν Βαλαάμ, ἀλλὰ μετέστρεψε τὰς κάνῃ αὐτὰ ποὺ εἶπεν ὁ Βαλαάμ. Ἀντὶ τούτου ἔστρεψε
καὶ μετέστρεψε Κύριος ὁ Θεός σου κατάρας τοῦ Βαλαὰμ εἰς εὐλογίαν, διότι σὲ Κύριος ὁ Θεός σου τὰς κατάρας ἐκείνου εἰς εὐλογίαν, διότι
τὰς κατάρας εἰς εὐλογίαν, ὅτι ἠγάπησε Κύριος ὁ Θεός σου. σὲ ἠγάπησεν ἰδιαιτέρως ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.
ἠγάπησέ σε Κύριος ὁ Θεός σου.
23,7 Οὐ προσαγορεύσεις εἰρηνικὰ 7 Δὲν θὰ ἔχῃς εἰρηνικὰς ὁμιλίας καὶ σχέσεις μὲ 7 Δὲν θὰ ὁμιλήσῃς μὲ αὐτούς, ὦσαν νὰ ἐπιδιώκῃς τὴν
αὐτοῖς καὶ συμφέροντα αὐτοῖς αὐτούς· οὔτε καὶ θὰ ἐπιδιώξῃς ποτὲ εἰς τὸν εἰρήνην μαζί των καὶ τὴν ἐξυπηρέτησιν τῶν συμφερόντων
πάσας τὰς ἡμέρας σου εἰς τὸν αἰῶνα νὰ ἐξυπηρετήσῃς τὰ συμφέροντά των. των, καθ' ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου, εἰς τὸν αἰῶνα τὸν
αἰῶνα.
ἅπαντα,
23,8 Οὐ βδελύξῃ Ἰδουμαῖον, ὅτι 8 Δὲν θὰ μισήσῃς ὅμως τὸν Ἰδουμαῖον, διότι 8 Κάθε Ἰδουμαῖον ὅμως δὲν θὰ τὸν μισήσῃς, διότι εἶναι
ἀδελφός σού ἐστιν· οὐ βδελύξῃ εἶναι ἀδελφός σου. Δὲν θὰ μισήσῃς ἀκόμη οὔτε συγγενής σου, ἀπόγονος τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ πατρός σου
Αἰγύπτιον, ὅτι πάροικος ἐγένου ἐν τὸν Αἰγύπτιον, διότι εἶχες φιλοξενηθῆ εἰς τὴν Ἰακώβ, δηλαδὴ τοῦ Ἡσαῦ. Δὲν θὰ μισήσῃς ἐπίσης καὶ
τῇ γῇ αὐτοῦ·
χώραν του. ὁποιονδήποτε Αἰγύπτιον, διότι ἔγινες προσωρινὸς κάτοικος
τῆς χώρας του. Ἐδείχθησαν δὲ κάποτε οἱ Αἰγύπτιοι
συμπαθεῖς ἀπέναντί σου.
23,9 υἱοὶ ἐὰν γεννηθῶσιν αὐτοῖς, 9 Οἱ ἀπόγονοι, οἱ ὁποῖοι ἐνδεχομένως θὰ 9 Ἐὰν οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἀποκτήσουν ἀπογόνους, ἀπὸ
γενεὰ τρίτῃ εἰσελεύσονται εἰς γεννηθοῦν ἀπὸ αὐτούς, γενεὰ τρίτη, θὰ ἔχουν τρίτης γενεᾶς καὶ ἐξῇς ἠμποροῦν νὰ εἰσέρχωνται
ἐκκλησίαν Κυρίου. τὸ δικαίωμα νὰ εἰσέλθουν εἰς τὰς ἐλευθέρως εἰς τὴν συνάθροισιν τοῦ ἁγίου λαοῦ τοῦ Κυρίου.
συγκεντρώσεις σας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, εἰς τὸν
ναόν.
23,10 Ἐὰν δὲ ἐξέλθῃς 10 Ἐὰν πρόκειται νὰ ἐξέλθῃς εἰς πόλεμον 10 Κάθε φορὰν ποὺ θὰ βγαίνῃς, διὰ νὰ παραταχθῇς εἰς
παρεμβαλεῖν ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σου, πρόσεξε νὰ πόλεμον ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σου, θὰ προσέχῃς, ὥστε νὰ
σου, καὶ φυλάξῃ ἀπὸ παντὸς ἀποφύγῃς κάθε μολυσμόν, τὸν ὁποῖον ἀποφεύγῃς κάθε τι κακὸν καὶ παράνομον.
ρήματος πονηροῦ.
ἀπαγορεύει ὁ Θεός.
23,11 Ἐὰν ᾖ ἐν σοὶ ἄνθρωπος, ὃς 11 Ἐὰν δηλαδὴ ὑπάρξῃ μεταξὺ τοῦ λαοῦ 11 Συγκεκριμένως ἐὰν εὑρεθῇ μεταξύ σας κάποιος, ποὺ δὲν
οὐκ ἔσται καθαρὸς ἐκ ρύσεως ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐξ αἰτίας νυκτερινῆς εἶναι καθαρὸς ἐξ αἰτίας ρεύσεως, ποὺ τοῦ συνέβη τὴν

134/202
αὐτοῦ νυκτός, καὶ ἐξελεύσεται ρεύσεως δὲν εἶναι καθαρός, θὰ ἐξέλθῃ ἀπὸ τὸ νύκτα, θὰ πρέπῃ νὰ βγῇ ἔξω ἀπὸ τὸ στρατόπεδον καὶ δὲν
ἔξω τῆς παρεμβολῆς καὶ οὐκ
στρατόπεδον καὶ δὲν θὰ ἐπανέλθῃ εἰς αὐτό. θὰ δικαιοῦται νὰ εἰσέλθῃ εἰς αὐτό.
εἰσελεύσεται εἰς τὴν παρεμβολήν·

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
23,12 καὶ ἔσται τὸ πρὸς ἑσπέραν 12 Ὄταν δὲ πλησιάζῃ ἡ ἑσπέρα θὰ λούσῃ τὸ 12 Ὅταν ὅμως πλησιάζῃ νὰ βραδιάσῃ, θὰ λούσῃ μὲ νερὸ τὸ
λούσεται τὸ σῶμα αὐτοῦ ὕδατι καὶ σῶμα του μὲ νερὸ καὶ μετὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου σῶμα του καί, ἀφοῦ δύσῃ ὁ ἥλιος, θὰ εἰσέλθῃ καὶ πάλιν εἰς
δεδυκότος ἡλίου εἰσελεύσεται εἰς θὰ εἰσέλθῃ εἰς τὸ στρατόπεδον. τὸ στρατόπεδον.
τὴν παρεμβολήν.
23,13 Καὶ τόπος ἔσται σοι ἔξω τῆς 13 Ἔξω ἀπὸ τὸ στρατόπεδον θὰ ὑπάρχῃ 13 Θὰ ξεχωρίσῃς ἐπίσης καὶ ἕνα χῶρον διὰ τὰς σωματικάς
παρεμβολῆς, καὶ ἐξελεύσῃ ἐκεῖ ὡρισμένος τόπος διὰ τὰς ἀνάγκας σας καὶ ἐκεῖ σας ἀνάγκας, ἔξω ἀπὸ τὸ στρατόπεδον καὶ θὰ βγαίνετε δι’
ἔξω· θὰ ἐξέρχεσθε. αὐτὰς ἐκεῖ ἔξω.
23,14 καὶ πάσσαλος ἔσται σοι ἐπὶ 14 Θὰ ἔχεις εἰς τὴν ζώνην σου ἕνα πάσσαλον, 14 Θὰ ἔχῃ δὲ καθένας εἰς τὴν ζώνην του καὶ ἕνα πάσσαλον.
τῆς ζώνης σου, καὶ ἔσται ὅταν καὶ ὅταν πρόκειται νὰ καθήσῃς ἐκεῖ ἔξω πρὸς Καὶ ὅταν κάθεται διὰ τὴν σωματικὴν ἀνάγκήν του, θὰ
διακαθιζάνῃς ἔξω, καὶ ὀρύξεις ἐν σωματικήν σου ἀνάγκην, θὰ ἀνοίξῃς διὰ τοῦ σκάβη εἰς τὴν γῆν μὲ αὐτὸν καὶ ἀφοῦ τελειώνῃ, θὰ γυρίζῃ
αὐτῷ καὶ ἐπαγαγὼν καλύψεις τὴν
πασσάλου λάκκον καὶ στραφεὶς πρὸς τὰ ἐκεῖ καὶ θὰ σκεπάζῃ μὲ τὸν πάσσαλον τὴν ἀκαθαρσίαν του.
ἀσχημοσύνην σου ἐν αὐτῷ·
κατόπιν θὰ σκεπάσῃς τὴν ἀκαθαρσίαν σου μὲ
χώματα χρησιμοποιῶν πρὸς τοῦτο τὸν
πάσσαλον.
23,15 ὅτι Κύριος ὁ Θεός σου 15 Τοῦτο δέ, διότι Κύριος ὁ Θεός σου εὑρίσκεται 15 Θὰ γίνεται δὲ αὐτό, διότι εὑρίσκεται καὶ περιπατεῖ εἰς τὸ
ἐμπεριπατεῖ ἐν τῇ παρεμβολῇ σου καὶ τρόπον τινὰ περιπατεῖ εἰς τὸ στρατόπεδόν στρατόπεδόν σου Κύριος ὁ Θεός σου, διὰ νὰ σὲ βγάλῃ ἀπὸ
ἐξελέσθαι σε καὶ παραδοῦναι τὸν σου, διὰ νὰ σὲ ἀπελευθερώσῃ ἀπὸ τὸν ἐχθρόν τὸν κίνδυνον καὶ νὰ σοῦ παραδώσῃ νικημένον ἐμπρός σου
ἐχθρόν σου πρὸ προσώπου σου,
σου καὶ νὰ παραδώσῃ αὐτὸν εἰς τὴν ἐξουσίαν τὸν ἐχθρόν σου. Πρέπει λοιπὸν νὰ εἶναι καθαρὸν καὶ ἅγιον
καὶ ἔσται ἡ παρεμβολή σου ἁγία,
σου. Τὸ στρατόπεδον εἶναι ἅγιον καὶ δὲν πρέπει τὸ στρατόπεδόν σου καὶ νὰ μὴ φανῇ ἀνάμεσά σου
καὶ οὐκ ὀφθήσεται ἐν σοὶ
ἀσχημοσύνη πράγματος καὶ νὰ ἐμφανίζεται εἰς αὐτὸ κανένα ἄσχημον ἀκάθαρτον πρᾶγμα, ποὺ θὰ κάνῃ τὸν Κύριον νὰ σιχαθῇ καὶ
ἀποστρέψει ἀπὸ σοῦ. πρᾶγμα καὶ ἀπομακρυνθῇ ἔτσι ὁ Θεὸς ἀπὸ σέ. νὰ φύγῃ ἀπὸ κοντά σου.
23,16 Οὐ παραδώσεις παῖδα τῷ 16 Δοῦλον, ὁ ὁποῖος οἰκειοθελῶς ἔφυγεν ἀπὸ 16 Δὲν θὰ ἐπιστρέψῃς πίσω εἰς τὸν κύριόν του τὸν δοῦλον
Κυρίῳ αὐτοῦ, ὃς προστέθειταί σοι τὸν τυραννικὸν κύριόν του καὶ ἦλθε νὰ μένῃ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος ἔφυγεν ἀπὸ τὸν κύριόν του καὶ ἦλθε νὰ
παρὰ τοῦ κυρίου αὐτοῦ· πλησίον σου, δὲν πρέπει νὰ τὸν παραδώσῃς εἰς προστεθῇ εἰς τοὺς ἰδικούς σου ἀνθρώπους.
τὸν κύριόν του.

135/202
23,17 μετὰ σοῦ κατοικήσει, ἐν ὑμῖν 17 Θὰ κατοικῇ μαζῆ σου, θὰ μένῃ εἰς τὴν πόλιν 17 Θὰ διαμένῃ μαζί σου καὶ θὰ κατοικῇ ἀνάμεσά σας, ὅπου
κατοικήσει οὗ ἂν ἀρέσῃ αὐτῷ, οὐ σας, ὅπου ἀρέσει εἰς αὐτόν. Δὲν θὰ τὸν τὸν εὐχαριστεῖ. Δὲν θὰ τὸν βασανίσῃς καὶ δὲν θὰ τὸν
θλίψεις αὐτόν.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καταπιέσῃς. ταλαιπωρήσῃς.
23,18 Οὐκ ἔσται πόρνη ἀπὸ 18 Δὲν πρέπει νὰ ὑπάρξῃ πόρνη μεταξὺ τῶν 18 Δὲν θὰ γίνῃ πόρνη καμμία ἀπὸ τὰς θυγατέρας τῶν
θυγατέρων Ἰσραήλ, καὶ οὐκ ἔσται θυγατέρων τοῦ ᾿Ισραήλ, καὶ δὲν πρέπει νὰ Ἰσραηλιτῶν. Δὲν θὰ πορνεύῃ ἐπίσης κανεὶς ἀπὸ τοὺς
πορνεύων ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ· οὐκ ὑπάρξῃ πόρνος μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν. Δὲν Ἰσραηλίτας. Δὲν θὰ μυηθῇ εἰς τὴν ἱερὰν πορνείαν, ὥστε νὰ
ἔσται τελεσφόρος ἀπὸ θυγατέρων
θὰ ὑπάρξῃ ἱερόδουλος μεταξὺ τῶν θυγατέρων γίνῃ ἱερόδουλος γυναῖκα Ἰσραηλῖτις, οὔτε θὰ γίνῃ
Ἰσραήλ, καὶ οὐκ ἔσται
τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ καὶ δὲν πρέπει νὰ ἱερόδουλος καὶ πορνοβοσκὸς ἄνδρας Ἰσραηλίτης.
τελισκόμενος ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ.
ὑπάρξῃ προαγωγὸς εἰς πορνείαν μεταξὺ τῶν
Ἰσραηλιτῶν.
23,19 Οὐ προσοίσεις μίσθωμα 19 Σύ, ἡ γυναίκα, δὲν θὰ προσφέρῃς δῶρον εἰς 19 Δὲν θὰ προσφέρωνται εἰς τὸν οἶκον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου
πόρνης οὐδὲ ἄλλαγμα κυνὸς εἰς τὸν οἶκον τοῦ Κυρίου τὴν ἀμοιβήν σου ὡς διὰ κάθε εἴδους τάμα χρήματα, ποὺ προέρχονται ἀπὸ
τὸν οἶκον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου πόρνης, οὔτε σὺ ὁ ὁποῖος εἶσαι ἀνήρ, χρήματα ἀμοιβὴν πόρνης ἢ ἀπὸ ὅσα παίρνει ὁ διεστραμμένος
πρὸς πᾶσαν εὐχήν, ὅτι βδέλυγμα
ποὺ ἔλαβες ὡς κίναιδος, δὲν θὰ προσφέρετε ἄνθρωπος> ὁ κίναιδος, ποὺ σὰν σκυλὶ δίνει τὸ σῶμα του εἰς
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου ἐστι καὶ
αὐτὰ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ δι' οἱονδήποτε τὰ παρὰ φύσιν σαρκικὰ ἁμαρτήματα. Καὶ αἱ δύο αὐταὶ
ἀμφότερα.
τάξιμόν σας, διότι καὶ αἱ δύο αὐταὶ πράξεις προσφοραὶ εἶναι σιχαμεραὶ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
εἶναι μισηταὶ καὶ ἀποκρουστικαὶ ἐνώπιον τοῦ
Κυρίου.
23,20 Οὐκ ἐκτοκιεῖς τῷ 20 Δὲν θὰ δώσῃς εἰς τὸν ἀδελφόν σου τὸν 20 Δὲν θὰ δανείζῃς μὲ σκοπὸν νὰ παίρνῃς τόκον ἀπὸ τὸν
ἀδελφῷ σου τόκον ἀργυρίου καὶ Ἰσραηλίτην δάνειον χρημάτων μὲ τόκον, οὔτε ἀδελφόν σου Ἰσραηλίτην, τόκον διὰ χρήματα, ἢ τόκον διὰ
τόκον βρωμάτων καὶ τόκον θὰ ζητήσῃς τόκον διὰ τὰ τρόφιμα ἢ δι' τρόφιμα, ἢ τόκον δι’ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρᾶγμα, ποὺ θὰ τοῦ
παντὸς πράγματος, οὗ ἐὰν
οἰονδήποτε ἄλλο πρᾶγμα, ποὺ ἐδάνεισες εἰς δανείσῃς.
ἐκδανείσῃς.
αὐτόν.
23,21 Τῷ ἀλλοτρίῳ ἐκτοκιεῖς, τῷ 21 Εἰς τὸν ξένον ὅμως, εἰς τὸν ἀλλοεθνῆ, θὰ 21 Εἰς κάποιον ποὺ δεν εἶναι Ἰσραηλίτης, ἠμπορεῖς νὰ
δὲ ἀδελφῷ σου οὐκ ἐκτοκιεῖς, ἵνα δανείσῃς χρήματα ἐπὶ τόκῳ ὄχι ὅμως εἰς τὸν δανείζῃς μὲ τόκον. Ἀπὸ τὸν ἀδελφόν σου ὅμως τὸν
εὐλογήσῃ σε Κύριος ὁ Θεός σου ἐν ἀδελφόν σου, διὰ νὰ σὲ εὐλογήσῃ ὁ Κύριος εἰς Ἰσραηλίτην δὲν θὰ παίρνῃς τόκον ποτέ. Νὰ συμμορφωθῇς
πᾶσι τοῖς ἔργοις σου ἐπὶ τῆς γῆς,
ὅλα τὰ ἔργα σου, εἰς τὴν χώραν, πρὸς τὴν πρὸς αὐτὴν τὴν ἐντολήν, διὰ νὰ σὲ εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός

136/202
εἰς ἣν εἰσπορεύῃ ἐκεῖ
ὁποίαν εἰσέρχεσαι διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς. σου εἰς ὅλα τὰ ἔργα σου ἐκεῖ εἰς τὴν χώραν, ὅπου
κληρονομῆσαι αὐτήν.
εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσεις.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
23,22 Ἐὰν δὲ εὔξῃ εὐχὴν Κυρίῳ τῷ 22 Ἐὰν δὲ κάμῃς τάξιμον εἰς Κύριον τὸν Θεόν 22 Καὶ ἐὰν κάνῃς κάποιο τάμα εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου, δὲν
Θεῷ σου, οὐ χρονιεῖς ἀποδοῦναι σου, δὲν πρέπει νὰ βραδύνῃς εἰς τὴν θὰ καθυστερήσῃς πολὺ νὰ τὸ ἐκπληρώσῃς, διότι θὰ σοῦ τὸ
αὐτήν, ὅτι ἔκζητῶν ἐκζητήσει ἐκπλήρωσίν του· διότι ἄλλως θὰ σοῦ ζητήσῃ ζητήσῃ ὁπωσδήποτε Κύριος ὁ Θεός σου καὶ θὰ εἶσαι ἔνοχος
Κύριος ὁ Θεός σου παρά σου, καὶ
εὐθύνην Κύριος ὁ Θεός σου καὶ θὰ εἶναι ἐνοχὴ ἁμαρτίας.
ἔσται ἐν σοὶ ἁμαρτία·
παραβάσεως εἰς σέ.
23,23 ἐὰν δὲ μὴ θέλῃς εὔξασθαι, 23 Ἐὰν ὅμως δὲν θέλῃς νὰ κάμῃς τάξιμον, δὲν 23 Ἐὰν ὅμως δὲν θέλῃς ἐξ ἀρχῆς νὰ κάνῃς τάμα, δὲν θὰ
οὐκ ἐστιν ἐν σοὶ ἁμαρτία. ἔχεις καμμίαν ἐνοχήν. ἔχῃς ὡς πρὸς αὐτὸ ἐνοχὴν ἁμαρτίας.
23,24 Τὰ ἐκπορευόμενα διὰ τῶν 24 Ὅ,τι ἐξέρχεται ἀπὸ τὰ χείλη σου ὡς τάξιμον 24 Ὀφείλεις νὰ τηρῇς πάντοτε τὰς ὑποσχέσεις καὶ τοὺς
χειλέων σου φυλάξῃ καὶ ποιήσεις θὰ φροντίσῃς νὰ τὸ ἐκπληρώσῃς. Ὅπως ἔταξες λόγους, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὰ χείλη σου. Πρέπει δὲ νὰ
ὃν τρόπον ηὔξω Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἔτσι καὶ θὰ δώσῃς τὸ δῶρον εἰς Κύριον τὸν Θεόν προσφέρῃς τὸ δῶρον ἐκεῖνο, ποὺ ἔταξες εἰς Κύριον τὸν Θεόν
σου δόμα, ὃ ἐλάλησας τῷ στόματί
σου, ὅ,τι ὑπεσχέθῃς μὲ τὸ στόμα σου. σου, αὐτὸ δηλαδὴ ποὺ ὑπεσχέθης μὲ τὸ στόμα σου.
σου.
23,25 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς εἰς ἀμητὸν 25 Ἐὰν σὺ ὁ πτωχὸς εἰσέλθῃς εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ 25 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ θερισμοῦ εἰς
τοῦ πλησίον σου, καὶ συλλέξῃς ἐν πλησίον σου κατὰ τὴν ὥραν τοῦ θερισμοῦ, κάποιο χωράφι τοῦ πλησίον σου καὶ εἶσαι πτωχός, ἠμπορεῖς
ταῖς χερσί σου στάχυς καὶ ἠμπορεῖς νὰ μαζεύσῃς μὲ τὰ χέρια σου στάχυα. νὰ μαζεύσῃς στάχυα μὲ τὰ χέρια σου. Δὲν ἐπιτρέπεται ὅμως
δρέπανον οὐ μὴ ἐπιβάλῃς ἐπ'
Δρεπάνι ὅμως δὲν θὰ βάλῃς εἰς τὸν θερισμὸν νὰ βάλῃς δρεπάνι εἰς τὰ ἕτοιμα πρὸς θερισμὸν σιτηρὰ τοῦ
ἀμητὸν τοῦ πλησίον σου.
τοῦ ἀγροῦ τοῦ πλησίον σου. πλησίον σου.
23,26 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὸν 26 Ἐὰν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὸ ἀμπέλι τοῦ πλησίον 26 Ἐὰν ἐπίσης εἰσέλθῃς εἰς τὸ ἀμπέλι τοῦ πλησίον σου,
ἀμπελῶνα τοῦ πλησίον σου, φαγῇ σου, θὰ φάγῃς σταφύλια, ἕως ὅτου χορτάσῃς· ἠμπορεῖς νὰ φάγῃς ὅσα σταφύλια ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή σου, ἕως
σταφυλὴν ὅσον ψυχήν σου δὲν θὰ βάλῃς ὅμως εἰς δοχεῖον διὰ νὰ πάρῃς ὅτου χορτάσῃς. Δὲν ἐπιτρέπεται ὅμως νὰ πάρῃς καὶ νὰ
ἐμπλησθῆναι, εἰς δὲ ἄγγος οὐκ
μαζῆ σου. βάλῃς ἀπὸ αὐτὰ καὶ εἰς κάποιο δοχεῖον.
ἐμβαλεῖς.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 24ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

137/202
24,1 Εὰν δὲ τις λάβῃ γυναῖκα καὶ Εὰν κανεὶς λάβῃ σύζυγον καὶ συγκατοικήσῃ μὲ Εὰν δὲ κάποιος πάρῃ μίαν γυναῖκα καὶ ἔλθῃ εἰς σχέσεις μὲ
συνοικήσῃ αὐτῇ, καὶ ἔσται ἐὰν μὴ αὐτήν, βραδύτερον δὲ δὲν τοῦ ἀρέσῃ διότι αὐτὴν καὶ κατόπιν τὴν ἀποστραφῇ, ἐπειδὴ εὑρῆκεν εἰς αὐτὴν
εὕρῃ χάριν ἐναντίον αὐτοῦ, ὅτι
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εὗρεν ἐν αὐτῇ ἄσχημον πρᾶγμα, εὑρῆκεν εἰς αὐτὴν ἄσχημον πρᾶγμα, (κάτι ποὺ κάτι ἄσχημον, ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ τῆς κάνῃ γραπτὸν
καὶ γράψει αὐτὴ βιβλίον τοῦ εἶναι ἀποκρουστικόν) δύναται νὰ δώσῃ εἰς διαζύγιον καὶ νὰ τὸ δώσῃ εἰς τὰ χέρια της καὶ νὰ τὴν
ἀποστασίου καὶ δώσει εἰς τὰς αὐτὴν γραπτὸν διαζύγιον καὶ ἀφοῦ τῆς τὸ ἀπομακρύνῃ ἀπὸ τὸ σπίτι του.
χεῖρας αὐτῆς καὶ ἐξαποστελεῖ
ἐγχειρίσῃ θὰ τὴν διώξῃ ἀπὸ τὸ σπίτι του.
αὐτὴν ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ,
24,2 καὶ ἀπελθοῦσα γένηται ἀνδρὶ 2 Ἐκείνῃ ὅταν φύγῃ ἀπὸ τὸν πρῶτον σύζυγήν 2 Ἐὰν δὲ ἀφοῦ φύγῃ ἀπὸ τὸν πρῶτον, ἡ γυναῖκα αὐτὴ
ἑτέρῳ, της, δύναται νὰ ὑπανδρευθῇ ἄλλον. σχετισθῇ μὲ ἄλλον ἄνδρα,
24,3 καὶ μισήσῃ αὐτὴν ὁ ἀνὴρ ὁ 3 Ἐὰν ὅμως καὶ ὁ δεύτερος ἀνὴρ τὴν 3 καὶ συμβῇ νὰ τὴν ἀποστραφῇ καὶ ὁ τελευταῖος της σύζυγος
ἔσχατος καὶ γράψει αὐτὴ βιβλίον ἀποστραφῇ καὶ γράψῃ δι' αὐτὴν διαζύγιον καὶ καὶ ἀφοῦ τῆς κάνῃ γραπτὸν διαζύγιον, τὸ δώσῃ εἰς τὰ χέρια
ἀποστασίου καὶ δώσει εἰς τὰς τὸ παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια της καὶ τὴν διώξῃ της καὶ τὴν διώξῃ ἀπὸ τὸ σπίτι του, ἢ συμ-βῇ νὰ ἀποθάνῃ ὁ
χεῖρας αὐτῆς καὶ ἐξαποστελεῖ
ἀπὸ τὴν οἰκίαν του, ἢ ἐὰν συμβῇ νὰ ἀποθάνῃ ὁ τελευταῖος ἄνδρας, ποὺ τὴν ἐπῆρε ὡς σύζυγόν του, θὰ ἰσχύῃ
αὐτὴν ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, ἢ
δεύτερος αὐτὸς ἀνήρ, ποὺ τὴν εἶχε λάβει ὡς τὸ ἑξῆς:
ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ ὁ ἔσχατος, ὃς
ἔλαβεν αὐτὴν ἑαυτῷ γυναῖκα, σύζυγόν του,
24,4 οὐ δυνήσεται ὁ ἀνὴρ ὁ 4 ὁ πρῶτος σύζυγός της, ὁ ὁποῖος τὴν εἶχεν 4 Δὲν θὰ ἠμπορῇ ὁ προηγούμενος ἄνδρας, ποὺ τὴν εἶχε
πρότερος ὁ ἐξαποστείλας αὐτὴν ἀποπέμψει, δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἐπανέλθῃ καὶ διώξει, νὰ ἀλλάξῃ γνώμην καὶ νὰ τὴν πάρη πάλιν γυναῖκα
ἐπαναστρέψας λαβεῖν αὐτὴν νὰ τὴν πάρῃ πάλιν ὡς σύζυγόν του, ἀφοῦ αὐτὴ του, ἀφοῦ θὰ ἔχῃ ἤδη μολυνθῆ μὲ τὴν σχέσιν της μὲ τὸν
ἑαυτῷ γυναῖκα, μετὰ τὸ
ἦλθεν εἰς συζυγικὴν ἔνωσιν μὲ ἄλλον, διότι δεύτερον ἄνδρα της. Ἐὰν γίνῃ αὐτό, θὰ εἶναι κάτι σιχαμερὸν
μιανθῆναι αὐτήν, ὅτι βδέλυγμά
τοῦτο εἶναι μισητὸν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Καὶ δὲν πρέπει νὰ μολύνετε
ἐστιν ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ
σου· καὶ οὐ μιανεῖτε τὴν γῆν, ἣν σου. Δὲν πρέπει νὰ μολύνετε τὴν χώραν, τὴν τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει Κύριος ὁ Θεός σου ὡς κληρονομίαν.
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι ἐν ὁποίαν ὁ Κύριος σᾶς δίδει ὡς κληρονομίαν.
κλήρῳ.
24,5 Ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα 5 Αὐτὸς ποὺ μόλις πρὸ ὀλίγου καιροῦ ἔχει 5 Ἐὰν δὲ κάποιος εἶναι νεόνυμφος, δὲν θὰ βγῇ νὰ πολεμήσῃ
προσφάτως, οὐκ ἐξελεύσεται εἰς νυμφευθῆ, δὲν θὰ λάβῃ μέρος εἰς πόλεμον καὶ καὶ δὲν θὰ τοῦ ἐπιβληθῇ καμμία ἄλλη δημοσία ὑπηρεσία. Θὰ
πόλεμον, καὶ οὐκ ἐπιβληθήσεται δὲν θὰ ἐπιβληθῇ εἰς αὐτὸν κανένα ἄλλο εἶναι ἐλεύθερος νὰ μένῃ εἰς τὸ σπίτι του χωρὶς ἀπασχόλησιν
αὐτῷ οὐδὲν πρᾶγμα· ἀθῷος ἔσται
δημόσιον καθῆκον. Θὰ εἶναι ἐλεύθερος μὲ τὰ κοινὰ ἐπὶ ἓν ἔτος, Θὰ πρέπῃ νὰ εὐχαριστήσῃ τὴν
ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ἐνιαυτὸν ἕνα,
καὶ ἀνένοχος νὰ μείνῃ εἰς τὴν οἰκίαν του ἐπὶ γυναῖκα, ποὺ ἐπῆρεν ὡς σύζυγόν του.

138/202
εὐφρονεῖ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ἣν
ἔλαβεν. ἕνα ἔτος, διὰ νὰ δώσῃ χαρὰν εἰς τὴν σύζυγον,
τὴν ὁποίαν ἔλαβε.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
24,6 Οὐκ ἐνεχυράσεις μύλον, οὐδὲ 6 Δὲν θὰ πάρῃς ὡς ἐνέχυρον, διὰ δάνειον ποὺ 6 Δὲν θὰ πάρῃς σὰν ἐνέχυρον διὰ κάποιο δάνειον τὸν
ἐπιμύλιον, ὅτι ψυχὴν οὗτος ἔδωσες, τὸν χειρόμυλον ἢ τὴν ἐπάνω πέτρα τοῦ χειρόμυλον, μὲ τὸν ὁποῖον ἀλέθουν τὰ σιτηρά, ἢ ἔστω τὴν
ἐνεχυράζει. χειρομύλου, διότι ἔτσι εἶναι ὡς ἐὰν λαμβάνῃς ἐπάνω μυλόπετραν, διότι αὐτὸ ἰσοδυναμεῖ μὲ τὸ νὰ πάρῃ ὁ
ἐνέχυρον αὐτὴν τὴν ζωὴν τοῦ πτωχοῦ. δανειστὴς ὡς ἐνέχυρον τὴν ἰδίαν τὴν ζωὴν αὐτοῦ, ποὺ ἐπῆρε
τὸ δάνειον.
24,7 Ἐὰν δὲ ἁλῷ ἄνθρωπος 7 Ἐὰν ὑπάρξῃ ἄνθρωπος Ἰσραηλίτης καὶ 7 Ἐὰν δὲ ἀποκαλυφθῇ καὶ συλληφθῇ ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ
κλέπτων ψυχὴν ἐκ τῶν ἀδελφῶν ἁρπάξῃ δολίως ἢ βιαίως τὸν ἀδελφόν του καὶ ἀπήγαγε κάποιον ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του τοὺς Ἰσραηλίτας
αὐτοῦ τῷ υἱῶν Ἰσραὴλ καὶ ἀφοῦ τὸν κατατυραννήσῃ, τὸν πωλήσῃ ὡς καὶ τὸν ἐπώλησεν εἰς ἄλλον, ἀφοῦ τὸν ἐβασάνισε, πρέπει νὰ
καταδυναστεύσας αὐτὸν
δοῦλον, αὐτὸς ὁ κλέπτης πρέπει νὰ τιμωρηθῇ θανατωθῇ ὁ κλέπτῃς ἐκεῖνος. Θὰ ἑξαφανίσῃς ἔτσι τὸν
ἀποδῶται, ἀποθανεῖται ὁ κλέπτης
διὰ θανάτου. Ἔτσι θὰ βγάλῃς τὸν πονηρὸν πονηρὸν ἀπὸ ἀνάμεσά σας.
ἐκεῖνος· καὶ ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν
ἐξ ὑμῶν αὐτῶν. ἀνάμεσα ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας.
24,8 Πρόσεχε σαυτῷ ἐν τῇ ἁφῇ τῆς 8 Πρόσεχε κατὰ τὴν ἐμφάνισιν τῆς λέπρας. 8 Πρόσεχε εἰς τὸν ἑαυτόν σου, ὅταν ἐμφανισθῇ πληγὴ
λέπρας· φυλάξῃ σφόδρα ποιεῖν Φρόντισε ἐπιμελῶς νὰ τηρήσῃς ὅλα ὅσα λέγει ὁ λέπρας. Νὰ προσέξῃς πολύ, ὥστε νὰ ἐνεργήσῃς συμφώνως
κατὰ πάντα τὸν νόμον, ὃν ἂν Νόμος, τὸν ὁποῖον οἱ ἱερεῖς Λευΐται θὰ σᾶς πρὸς κάθε ἐντολὴν τοῦ νόμου, ποὺ θὰ σοῦ ἀνακοινώσουν οἱ
ἀναγγείλωσιν ὑμῖν οἱ ἱερεῖς ὁ
διδάξουν. Ὅπως σᾶς διέταξα, ἔτσι καὶ θὰ ἱερεῖς, οἱ ἀπόγονοι τῆς φυλῆς τοῦ Λευΐ. Νὰ προσέξετε νὰ
Λευῖται· ὃν τρόπον ἐνετειλάμην
φροντίσετε νὰ τὸν τηρήσετε. κάνετε ὅ,τι ἀκριβῶς σᾶς παρήγγειλα.
ὑμῖν, φυλάξασθε ποιεῖν.
24,9 Μνήσθητι ὅσα ἐποίησε 9 Ἐνθυμήσου τὴν τιμωρίαν, τὴν ὁποίαν 9 Θυμήσου τί ἔκανε Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν Μαριὰμ καὶ
Κύριος Θεός σου τῇ Μαριὰμ ἐν τῇ ἐπέβαλε Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν Μαριὰμ πῶς τὴν ἐτιμώρησε, ἐνῷ ἤσασθε εἰς τὸν δρόμον τότε ποὺ
ὁδῷ, ἐκπορευομένων ὑμῶν ἐξ καθ' ὁδόν, ὅταν ἐβγαίνατε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον. ἐβγαίνατε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον.
Αἰγύπτου.
24,10 Ἐὰν ὀφείλημα ᾖ ἐν τῷ 10 Ἐὰν ὁ πλησίον σου ὀφείλῃ κάτι εἰς σέ, 10 Ἐὰν ὁ πλησίον σου σοῦ ὀφείλῃ ἕνα χρέος, ὁποιοδήποτε
πλησίον σου, ὀφείλημα ὁτιοῦν, οἰονδήποτε καὶ ἂν εἶναι αὐτὸ τὸ χρέος, δὲν θὰ χρέος, δὲν θὰ εἰσέλθῃς εἰς τὸ σπίτι του, διὰ νὰ διαλέξῃς καὶ
οὐκ εἰσελεύσῃ εἰς τὴν οἰκίαν εἰσέλθῃς εἰς τὴν οἰκίαν του, διὰ νὰ λάβῃς νὰ πάρῃς κάτι σὰν ἐνέχυρον διὰ τὸ χρέος αὐτό.
αὐτοῦ ἐνεχυράσαι τὸ ἐνέχυρον
ἐνέχυρον ἀπέναντι τοῦ χρέους.
αὐτοῦ.

139/202
24,11 Ἔξω στήσῃ, καὶ ὁ ἄνθρωπος 11 Θὰ σταθῇς ἔξω ἀπὸ τὴν οἰκίαν, καὶ ὁ 11 Θὰ σταθῇς ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι του. Καὶ ὁ ἄνθρωπος, εἰς τὸν
οὗ τὸ δάνειόν σού ἐστιν ἐν αὐτῷ, ἄνθρωπος, ποὺ ἔλαβεν ἀπὸ σὲ τὸ δάνειον, θὰ ὁποῖον ἔδωσες τὸ δάνειόν σου, θὰ σοῦ φέρῃ ἐκεῖ ἔξω τὸ
ἐξοίσει σοι τὸ ἐνέχυρον ἔξω. φέρῃ ἔξω καὶ θὰ δώσῃ εἰς σὲ τὸ ἐνέχυρον. ἐνέχυρον.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
24,12 Ἐὰν δὲ ὁ ἄνθρωπος πένηται, 12 Ἐὰν δὲ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι πτωχός, δὲν 12 Ἐὰν δὲ ὁ ἄνθρωπος, ποὺ ἐδανείσθη, εἶναι πτωχός, δὲν
οὐ κοιμηθήσῃ ἐν τῷ ἐνεχύρῳ θὰ κοιμηθῇς μὲ τὸ ἐνέχυρόν του, τὸ ὁποῖον πρέπει νὰ κρατήσῃς ὅλην τὴν νύκτα μαζί σου τὸ ἱμάτιόν του
αὐτοῦ· αὐτὸς χρησιμοποιεῖ ὡς σκέπασμά του. (τὸ ἐπανωφόρι του), ποὺ τυχὸν τοῦ ἐπῆρες σὰν ἐνέχυρον.
24,13 ἀποδόσει ἀποδώσεις τὸ 13 Θὰ ἀποδώσῃς εἰς αὐτὸν τὸ ἐνέχυρόν του 13 Πρέπει νὰ ἐπιστρέψῃς ὁπωσδήποτε τὸ ἐνέχυρόν του κατὰ
ἐνέχυρον αὐτοῦ πρὸς δυσμὰς κατὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου, διὰ νὰ σκεπασθῇ καὶ τὸ ἡλιοβασίλευμα. Ἔτσι θὰ κοιμηθῇ σκεπασμένος μὲ τὸ
ἡλίου, καὶ κοιμηθήσεται ἐν τῷ κοιμηθῇ μὲ τὸ ἱμάτιόν του, νὰ σὲ εὐλογήσῃ καὶ ἐπανωφόρι του καὶ θὰ σὲ εὐλογήσῃ. Αὐτὴ δὲ ἡ πρᾶξις σου θὰ
ἱματίῳ αὐτοῦ καὶ εὐλογήσει σε,
προσευχηθῇ διὰ σὲ καὶ ἔτσι ἡ ἐλεημοσύνη θεωρηθῇ ὡς ἐλεημοσύνη ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
καὶ ἔσται σοι ἐλεημοσύνη
σου αὐτὴ πρὸς τὸν πτωχὸν θὰ εἶναι πρὸς
ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
τιμήν σου ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
24,14 Οὐκ ἀπαδικήσεις μισθὸν 14 Δὲν θὰ ἐλαττώσῃς οὔτε θὰ κατακρατήσῃς τὸ 14 Δὲν θὰ φερθῇς μὲ ἀδικίαν ὡς πρὸς τὸν μισθὸν ἀνθρώπου
πένητος καὶ ἐνδεοῦς ἐκ τῶν ἡμεραμίσθιον πτωχοῦ καὶ ἐνδεοῦς τόσον ἐκ πτωχοῦ, ἢ ἅλλου ποὺ εὑρέθη εἰς δύσκολον οἰκονομικὴν
ἀδελφῶν σου ἢ ἐκ τῶν τῶν ἀδελφῶν σου τῶν Ἰσραηλιτῶν, ὅσον θέσιν, εἴτε εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς σου Ἰσραηλίτας,
προσηλύτων τῶν ἐν ταῖς πόλεσί
καὶ ἀπὸ τοὺς ξένους ποὺ εὑρίσκονται εἰς τὰς εἴτε ἀπὸ τοὺς ξένους ποὺ διαμένουν μαζί σου εἰς τὰς πόλεις
σου·
πόλεις σας. σου.
24,15 αὐθημερὸν ἀποδώσεις τὸν 15 Θὰ πληρώσῃς αὐτὸν τὴν ἰδίαν ἡμέραν. Δὲν 15 Πρέπει νὰ τοῦ καταβάλῃς τὸν μισθόν του τὴν ἰδίαν
μισθὸν αὐτοῦ, οὐκ ἐπιδύσεται ὁ θὰ δύσῃ ὁ ἥλιος, χωρὶς αὐτὸς νὰ ἔχῃ λάβει τὸ ἡμέραν. Δὲν θὰ δύσῃ ὁ ἥλιος, πρὶν τοῦ δώσῃς τὴν ἀμοιβήν
ἥλιος ἐπ' αὐτῷ, ὅτι πένης ἐστὶ καὶ ἡμεραμίσθιόν του, διότι εἶναι πτωχὸς καὶ εἰς του, διότι εἶναι πτωχὸς καὶ ἔχει στηρίξει τὴν ἐλπίδα του εἰς
ἐν αὐτῷ ἔχει τὴν ἐλπίδα· καὶ
αὐτὸ στηρίζει τὴν ἐλπίδα του. Ἐὰν δὲν τὸν τὸν μισθὸν αὐτόν. Ἐὰν καθυστερήσῃς τὴν πληρωμήν, θὰ
καταβοήσεται κατὰ σοῦ πρὸς
πληρώσῃς ἐγκαίρως, θὰ φωνάξῃ κατὰ σοῦ μὲ στενάξῃ καὶ θὰ βοήσῃ ἐναντίον σου πρὸς τὸν Κύριον μὲ
Κύριον, καὶ ἔσται ἐν σοὶ ἁμαρτία.
ἀγανάκτησιν πρὸς τὸν Κύριον καὶ θὰ ἀγανάκτησιν καὶ θὰ εἶσαι ἔνοχος ἁμαρτίας.
καταλογισθῇ εἰς σὲ ἁμαρτία.
24,16 Οὐκ ἀποθανοῦνται πατέρες 16 Δὲν θὰ τιμωρηθοῦν διὰ θανάτου πατέρες ἐξ 16 Δὲν θὰ θανατώνωνται οἱ γονεῖς διὰ τὰ σφάλματα τῶν
ὑπὲρ τέκνων, καὶ οἱ υἱοὶ οὐκ αἰτίας τῶν τέκνων των, οὔτε καὶ τὰ παιδιὰ ἐξ παιδιῶν των, οὔτε τὰ παιδιὰ θὰ θανατώνωνται διὰ τὰ
ἀποθανοῦνται ὑπὲρ πατέρων· αἰτίας τῶν πατέρων των. Ὁ καθένας θὰ σφάλματα τῶν γονέων των. Ὁ καθένας θὰ θανατώνεται διὰ
ἕκαστος ἐν τῇ ἑαυτοῦ ἀμαρτίᾳ
τιμωρῆται διὰ τὴν ἰδικήν του ἁμαρτίαν. τὴν ἰδικήν του ἁμαρτίαν.

140/202
ἀποθανεῖται.
24,17 Οὐκ ἐκκλινεῖς κρίσιν 17 Δὲν θὰ διαστρέψῃς τὸ δίκαιον τοῦ ξένου, τοῦ 17 Δὲν θὰ καταπατήσῃς τὸ δίκαιον τοῦ ξένου, ποὺ διαμένει
προσηλύτου καὶ ὀρφανοῦ καὶ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
χήρας, οὐκ ἐνεχυράσεις ἱμάτιον ὀρφανοῦ καὶ τῆς χήρας. Δὲν θὰ λάβῃς ὡς μαζί σας, καὶ τοῦ ὀρφανοῦ καὶ τῆς χήρας. Δὲν θὰ πάρῃς
χήρας· ἐνέχυρον τὸ ἱμάτιον τῆς χήρας. ἐπίσης ὡς ἐνέχυρον τὸ ἐπανωφόρι μιᾶς χήρας.
24,18 καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης 18 Νὰ ἐνθυμῆσαι δὲ ὅτι ὑπῆρξες καὶ σὺ δοῦλος 18 Μὴ λησμονῇς ποτὲ ὅτι ἤσουν κάποτε δοῦλος εἰς τὴν
ἦσθα ἐν γῆ Αἰγύπτῳ καὶ εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὁ δὲ Κύριος καὶ Θεός σου σὲ χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ σὲ ἐλύτρωσεν ἀπὸ ἐκεῖ Κύριος ὁ
ἐλυτρώσατό σε Κύριος ὁ Θεός σου ἀπηλευθέρωσεν ἀπὸ ἐκεῖ. Διὰ τοῦτο ἐγὼ σὲ Θεός σου. Δι' αὐτὸν τὸν λόγον σου παραγγέλλω ἐγὼ νὰ
ἐκεῖθεν· διὰ τοῦτο ἐγώ σοι
διατάσσω νὰ τηρῆς αὐτὰς τὰς ἐντολάς μου. τηρῇς τὴν ἐντολὴν αὐτὴν καὶ νὰ δείχνης συμπάθειαν πρὸς
ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ρῆμα τοῦτο.
ὅσους εὑρίσκονται εἰς δύσκολον θέσιν.
24,19 Ἐὰν δὲ ἀμήσῃς ἀμητὸν ἐν τῷ 19 Ἐὰν θερίσῃς τὸν ἀγρόν σου καὶ λησμονήσῃς 19 Ἐὰν δὲ θερίζῃς τὰ ὥριμα σιτηρὰ εἰς τὸ χωράφι σου καὶ
ἀγρῷ σου καὶ ἐπιλάθῃ δράγμα ἐν ἐκεῖ ἕνα δεμάτι, δὲν θὰ ἐπιστρέψῃς νὰ τὸ λησμονήσῃς ἕνα δεμάτι, δὲν θὰ γυρίσῃς πίσω διὰ νὰ τὸ
τῷ ἀγρῷ σου, οὐκ ἀναστραφήσῃ πάρῃς. Αὐτὸ θὰ εἶναι διὰ τὸν ξένον, διὰ τὸ πάρῃς. Θὰ τὸ ἀφήσῃς διὰ τὸν ξένον, ποὺ διαμένει μαζί σας
λαβεῖν αὐτό· τῷ προσηλύτῳ καὶ
ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν, διὰ νὰ σὲ εὐλογήσῃ καὶ τιμᾷ τὴν θρησκείαν σας, καὶ διὰ τὸν ὀρφανὸν καὶ τὴν
τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται, ἵνα
Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν χήραν, διὰ νὰ σὲ εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλα τὰ
εὐλογήσῃ σε Κύριος ὁ Θεός σου ἐν
πᾶσι τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν σου. σου. ἔργα, μὲ τὰ ὁποῖα θὰ καταπιάνεσαι.
24,20 Ἐὰν δὲ ἐλαιολογῇς, οὐκ 20 Ἐὰν δὲ μαζεύῃς τὶς ἐληές σου, δὲν θὰ 20 Ὅταν ἐπίσης μαζεύῃς τοὺς καρποὺς ἀπὸ τὰ ἐλαιόδενδρά
ἐπαναστρέψεις καλαμήσασθαι τὰ ἐπιστρέψῃς νὰ μαζέψῃς καὶ ἐκεῖνες ποὺ σου, δὲν θὰ ξαναπεράσῃς διὰ νὰ πάρῃς καὶ τὰ ἀπομεινάρια.
ὀπίσω σου· τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ ἔμειναν πίσω. Αὐτὲς θὰ εἶναι διὰ τὸν ξένον καὶ Θὰ ἀφήσῃς ὅσα ἀπομείνουν διὰ τὸν ξένον καὶ διὰ τὸν
ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται καὶ
τὸ ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν· νὰ ἐνθυμηθῇς δὲ ὅτι ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν. Νὰ θυμᾶσαι πάντα ὅτι ἤσουν δοῦλος
μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης ἦσθα ἐν γῇ
καὶ σὺ ὑπῆρξες δοῦλος εἰς τὴν χώραν τῆς εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου. Δι' αὐτὸν δὲ τὸν λόγον σοῦ
Αἰγύπτῳ, διὰ τοῦτο ἐγώ σοι
ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ ρῆμα τοῦτο. Αἰγύπτου, διὰ τοῦτο καὶ ἐγὼ σὲ διατάσσω νὰ παραγγέλλω ἐγὼ νὰ τηρῇς τὴν ἐντολὴν αὐτὴν καὶ νὰ
πράττῃς αὐτά. φέρεσαι μὲ συμπάθειαν πρὸς τοὺς πτωχούς.
24,21 Ἐὰν δὲ τρυγήσῃς τὸν 21 Ἐὰν δὲ τρυγήσῃς τὸ ἀμπέλι σου, δὲν θὰ 21 Καὶ ὅταν τρυγᾷς τὸ ἀμπέλι σου, δὲν θὰ γυρίσῃς πίσω, διὰ
ἀμπελῶνά σου, οὐκ γυρίσῃς νὰ τὸ ξανατρυγήσῃς, διὰ νὰ μαζεύσῃς νὰ πάρῃς μὲ δεύτερον χέρι ὅλα, ὅσα ἔμειναν ἀτρύγητα. Θὰ
ἐπανατρυγήσεις αὐτὸν τὰ ὀπίσω ὅσα τυχὸν ἀπέμειναν· αὐτὰ θὰ εἶναι διὰ τὸν τὰ ἀφήσῃς διὰ τὸν ξένον καὶ διὰ τὸν ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν.
σου· τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ
ξένον, διὰ τὸ ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν.
ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται·

141/202
24,22 καὶ μνησθήσῃ ὅτι οἰκέτης 22 Νὰ ἐνθυμηθῇς ὅτι καὶ σὺ ἤσουνα δοῦλος εἰς 22 Καὶ νὰ θυμᾶσαι ὅτι ἤσουν δοῦλος εἰς τὴν χώραν τῆς
ἦσθα ἐν γῆ Αἰγύπτῳ, διὰ τοῦτο τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, διὰ τοῦτο ἐγὼ σοῦ Αἰγύπτου καὶ δι' αὐτὸν τὸν λόγον σου παραγγέλλω ἐγὼ νὰ
ἐγώ σοι ἐντέλλομαι ποιεῖν τὸ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ρῆμα τοῦτο. δίδω τὴν ἐντολὴν νὰ πράττῃς ἔτσι. τηρῇς τὴν ἐντολὴν αὐτὴν καὶ νὰ δείχνῃς συμπάθειαν πρὸς
τοὺς πτωχούς.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 25ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
25,1 Εὰν δὲ γένηται ἀντιλογία ἀνὰ Εὰν δύο ἄνθρωποι ἔλθουν εἰς ἀντίθεσιν καὶ Εὰν δὲ συμβῇ νὰ λογομαχήσουν καὶ νὰ διαπληκτισθοῦν δὺο
μέσον ἀνθρώπων φιλονεικίαν, θὰ παρουσιασθοῦν αὐτοὶ εἰς τὸ ἄνθρωποι καὶ ἔλθουν εἰς τοὺς Κριτὰς καὶ δικάσουν ἐκεῖνοι
καὶ προσέλθωσιν εἰς κρίσιν καὶ δικαστήριον καὶ θὰ κριθοῦν. Οἱ δικασταὶ θὰ καὶ ἀθωώσουν αὐτόν, ποὺ ἔχει τὸ δίκαιον μὲ τὸ μέρος του,
κρίνωσι καὶ δικαιώσωσι τὸ
ἀθωώσουν τὸν δίκαιον καὶ θὰ καταδικάσουν καὶ καταδικάσουν τὸν ἀσεβῆ,
δίκαιον καὶ καταγνῶσι τοῦ
τὸν ἔνοχον.
ἀσεβοῦς,
25,2 καὶ ἔσται ἐὰν ἄξιος ᾖ πληγῶν 2 Ἐὰν δὲ ὁ ἔνοχος καταδικασθῇ μὲ τὴν ποινὴν 2 καὶ κριθῇ ὅτι πρέπει νὰ μαστιγωθῇ ὁ ἀσεβής, θὰ
ὁ ἀσεβῶν, καθιεῖς αὐτὸν ἔναντι τοῦ ραβδισμοῦ, θὰ τὸν καθίσετε ἐνώπιον τῶν μαστιγωθῇ ὡς ἐξῇς: Θὰ τὸν βάλῃς νὰ καθήσῃ ἐνώπιον τῶν
τῶν κριτῶν καὶ μαστιγώσουσιν δικαστῶν, καὶ ἐνώπιον αὐτῶν θὰ τὸν Κριτῶν καὶ θὰ τὸν μαστιγώσουν ἐμπρὸς εἰς τοὺς Κριτὰς
αὐτὸν ἐναντίον αὐτῶν κατὰ τὴν
μαστιγώσουν ἀναλόγως τῆς ἐνοχῆς του. ἀναλόγως πρὸς τὸ παράπτωμά του.
ἀσέβειαν αὐτοῦ.
25,3 Ἀριθμῷ τεσσαράκοντα 3 Μὲ τεσσαράκοντα ραβδισμοῦς θὰ τὸν 3 Θὰ τὸν μαστιγώσουν δὲ μὲ σαράντα κτυπήματα. Δὲν θὰ
μαστιγώσουσιν αὐτόν, οὐ μαστιγώσουν· δὲν θὰ προσθέσουν κανένα ἐπὶ προσθέσουν ἄλλο κτύπημα εἰς αὐτὸν τὸν ἀριθμόν, Ἐὰν
προσθήσουσιν· ἐὰν δὲ προσθῇς πλέον. Ἐὰν δὲ τυχὸν καὶ θελήσῃς νὰ ὅμως συνεχίσῃς νὰ τὸν μαστιγώνῃς μὲ κτυπήματα
μαστιγῶσαι ὑπὲρ ταύτας τὰς
καταφέρῃς ἐναντίον αὐτοῦ ραβδισμοὺς περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πρέπει, θὰ παραμορφωθῇ καὶ
πληγὰς πλείους, ἀσχημονήσει ὁ
περισσοτέρους, θὰ σκυθρωπάσῃ καὶ θὰ θὰ ἐξευτελισθῇ ἐμπρός σου ὁ ἀδελφός σου καὶ θὰ γίνῃ
ἀδελφός σου ἐναντίον σου.
δυσφορήσῃ ὁ ἀδελφός σου ἐναντίον σου. βδελυκτός.
25,4 Οὐ φιμώσεις βοῦν ἁλοῶντα. 4 Δὲν πρέπει νὰ βάλῃς φύμωτρον εἰς τὸ βόδι 4 Δὲν θὰ κλείσῃς μὲ φίμωτρον τὸ στόμα τοῦ βοδιοῦ ποὺ
ποὺ ἁλωνίζει. εὑρίσκεται εἰς τὸ ἁλῶνι καὶ ἁλωνίζει.
25,5 Ἐὰν δὲ κατοικῶσιν ἀδελφοὶ 5 Ἐὰν δύο ἀδελφοὶ κατοικοῦν μαζῆ καὶ 5 Ἐὰν δὲ κατοικοῦν μαζὶ δύο ἀδελφοὶ καὶ πεθάνῃ ἕνας ἀπὸ

142/202
ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ ἀποθάνῃ εἷς ἐξ ἀποθάνῃ ὁ ἕνας ἀπὸ αὐτούς, χωρὶς νὰ ἀφήσῃ αὐτούς, χωρὶς νὰ ἔχῃ ἀφήσει ἀπογόνους, ἢ γυναῖκα τοῦ
αὐτῶν, σπέρμα δὲ μὴ ᾖ αὐτῷ, οὐκ τέκνον, ἢ χήρα τοῦ ἀποθανόντος δὲν θὰ νεκροῦ δὲν πρέπει νὰ πάρῃ ὡς σύζυγον τῆς ξένον ἄνδρα.
ἔσται ἡ γυνὴ τοῦ τεθνηκότος ἔξω

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀνδρὶ μὴ ἐγγίζοντι· ὁ ἀδελφὸς τοῦ ὑπανδρευθῇ ἄνδρα ἔξω ἀπὸ τὴν συγγένειαν Θὰ ἔλθῃ πρὸς αὐτὴν ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός της καὶ θὰ τὴν
ἀνδρὸς αὐτῆς εἰσελεύσεται πρὸς τοῦ ἀνδρός της. Ἀλλὰ ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός της πάρῃ ὡς σύζυγόν του καὶ θὰ κατοικήσῃ μαζί της.
αὐτὴν καὶ λήψεται αὐτὴν ἑαυτῷ θὰ εἰσέλθῃ πρὸς αὐτήν, θὰ τὴν λάβῃ σύζυγον
γυναῖκα καὶ συνοικήσει αὐτῇ.
καὶ θὰ συγκατοικήσῃ μαζῆ της.
25,6 Καὶ ἔσται τὸ παιδίον, ὃ ἐὰν 6 Τὸ δὲ πρῶτο παιδί, τὸ ὁποῖον αὐτὴ θὰ 6 Τὸ δὲ παιδί, ποὺ θὰ ἀποκτήσῃ αὐτὴ μὲ ἐκεῖνον, θὰ
τέκῃ κατασταθήσεται ἐκ τοῦ γεννήσῃ, θὰ λάβῃ τὴν θέσιν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ καταγραφῇ βάσει τοῦ ὀνόματος τοῦ νεκροῦ συζύγου της καὶ
ὀνόματος τοῦ τετελευτηκότος, καὶ ἀποθανόντος καὶ ἔτσι δὲν θὰ ἐξαλειφθῇ ἐκ θὰ πάρῃ τὴν θέσιν ἐκείνου. Ἔτσι δὲν θὰ χαθῇ τὸ ὄνομά του
οὐκ ἐξαλειφθήσεται τὸ ὄνομα
μέσου τῶν Ἰσραηλιτῶν τὸ ὄνομα τοῦ ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας.
αὐτοῦ ἐξ Ἰσραήλ.
ἀποθανόντος.
25,7 Ἐὰν δὲ μὴ βούληται ὁ 7 Ἐὰν ὅμως ὁ ἀδελφὸς δὲν θέλῃ νὰ λάβῃ 7 Ἐὰν ὅμως δὲν θέλῃ ὁ ἀδελφὸς τοῦ νεκροῦ νὰ πάρῃ ὡς
ἄνθρωπος λαβεῖν τὴν γυναῖκα σύζυγον τὴν γυναῖκα τοῦ ἀποθανόντος σύζυγον τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ του, θὰ ἔλθῃ ἡ γυναῖκα
τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, καὶ ἀδελφοῦ του, τότε ἡ χήρα θὰ μεταβῇ εἰς τὴν εἰς τὴν πύλην τῆς πόλεως, ὅπου κάθονται οἱ προεστοὶ καὶ
ἀναβήσεται ἡ γυνὴ ἐπὶ τὴν πύλην
πύλην τῆς πόλεως, ὅπου ἡ γερουσία δικάζει, δικάζουν, καὶ θὰ εἴπῃ <Δὲν θέλει ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός μου
ἐπὶ τὴν γερουσίαν καὶ ἐρεῖ· οὐ
καὶ θὰ εἴπη: Ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός μου δὲν νὰ συμβάλῃ εἰς τὸ νὰ μείνῃ ἀνεξάλειπτον τὸ ὄνομα τοῦ
θέλει ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός μου
ἀναστῆσαι τὸ ὄνομα τοῦ ἀδελφοῦ θέλει νὰ ἀναστήσῃ καὶ νὰ δώσῃ συνέχειαν εἰς ἀδελφοῦ του εἰς τὸν Ἰσραήλ. Δὲν ἠθέλησεν ὁ ἀδελφὸς τοῦ
αὐτοῦ ἐν Ἰσραήλ, οὐκ ἠθέλησεν ὁ τὸ ὄνομα τοῦ ἀδελφοῦ του μεταξὺ τῶν ἀνδρός μου νὰ μὲ πάρῃ σύζυγόν του>.
ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός μου. Ἰσραηλιτῶν· δὲν θέλει ὁ ἀδελφὸς τοῦ ἀνδρός
μου νὰ μὲ λάβῃ ὡς σύζυγον καὶ νὰ ἀποκτήσω
τέκνον διά τὸν ἀποθανόντα.
25,8 Καὶ καλέσουσιν αὐτὸν ἡ 8 Οἱ ἀποτελοῦντες τὴν γερουσίαν τῆς πόλεως 8 Θὰ τὸν καλέσουν λοιπὸν τότε οἱ προεστοὶ τῆς πόλεώς του
γερουσία τῆς πόλεως αὐτοῦ καὶ πρεσβύτεροι θὰ καλέσουν αὐτὸν καὶ θὰ τοῦ καὶ θὰ τοῦ εἰποῦν ὅσα ἄκουσαν. Καὶ ἂν σταθῇ ἐκεῖνος
ἐροῦσιν αὐτῷ, καὶ στὰς εἴπῃ· οὐ ἀνακοινώσουν ὅσα ἡ χῆρα εἶπεν. Ἐὰν ἐκεῖνος ἐμπρός των καὶ εἰπῇ μὲ σταθερότητα· <Δὲν θέλω νὰ τὴν
βούλομαι λαβεῖν αὐτήν·
ὄρθιος ἐνώπιόν των εἴπῃ: Δὲν θέλω νὰ λάβω πάρω ὡς σύζυγόν μου>, θὰ γίνῃ τὸ ἑξῆς:
αὐτὴν σύζυγόν μου,
25,9 καὶ προσελθοῦσα ἡ γυνὴ τοῦ 9 τότε ἡ νύμφη του θὰ ἔλθῃ ἐνώπιον τῆς 9 Θὰ πλησιάσῃ ἡ γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ ἐμπρὸς εἰς

143/202
ἀδελφοῦ αὐτοῦ ἔναντι τῆς γερουσίας, θὰ λύσῃ τὸ ἕνα ὑπόδημα ἀπὸ τὸ τὰ μάτια τῶν προεστῶν θὰ λύσῃ ἀπὸ τὸ πόδι του τὸ ἕνα
γερουσίας καὶ ὑπολύσει τὸ πόδι τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ, θὰ τὸν πτύσῃ κατὰ ὑπόδημά του καὶ θὰ φτύσῃ εἰς τὸ πρόσωπόν του. Καὶ θὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὑπόδημα αὐτοῦ τὸ ἓν ἀπὸ τοῦ πρόσωπον καὶ θὰ διακηρύξῃ <ἔτσι θὰ κάμουν πάρῃ τὸν λόγον καὶ θὰ εἰπῇ: <Ἔτσι θὰ φερθοῦν εἰς αὐτόν,
ποδὸς αὐτοῦ καὶ ἐμπτύσεται κατὰ εἰς ἐκεῖνον τὸν ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος δὲν θέλει ποὺ δὲν χαρίζει ἀπόγονον εἰς τὸν ἀδελφόν του καὶ ἀρνεῖται
πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἀποκριθεῖσα νὰ δώσῃ συνέχειαν εἰς τὴν οἰκογένειαν τοῦ νὰ κρατήσῃ ὅρθιον τὸ σπίτι ἐκείνου μέσα εἰς τοὺς
ἐρεῖ· οὕτω ποιήσουσι τῷ
ἀδελφοῦ του μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν>! Ἰσραηλίτας>.
ἀνθρώπῳ, ὃς οὐκ οἰκοδομήσει τὸν
οἶκον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ ἐν
Ἰσραήλ·
25,10 καὶ κληθήσεται τὸ ὄνομα 10 Θὰ ὀνομασθῇ δὲ τὸ ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου 10 Θὰ διαφημισθῇ δὲ τὸ γεγονὸς αὐτὸ καὶ θὰ λέγουν δι'
αὐτοῦ ἐν Ἰσραὴλ οἶκος τοῦ αὐτοῦ μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν <οἶκος ἐκείνου αὐτὸν εἰς τὸ ἑξῆς οἱ Ἰσραηλίται: <Νὰ τὸ σπίτι καὶ ἡ
ὑπολυθέντος τὸ ὑπόδημα. ποὺ τοῦ ἀφῃρέθη τὸ ἕνα ὑπόδημα> (οἶκος οἰκογένεια ἐκείνου, ποὺ τοῦ ἔλυσαν τὸ ὑπόδημα>.
μονοσανδάλου).
25,11 Ἐὰν δὲ μάχωνται ἄνθρωποι 11 Ἐὰν συμπλακοῦν δύο ἄνθρωποι, Ἰσραηλίτης 11 Ἐὰν δὲ μαλώνουν δύο ἄνθρωποι, ποὺ κατοικοῦν εἰς τὸν
ἐπὶ τὸ αὐτό, ἄνθρωπος μετὰ τοῦ μὲ Ἰσραηλίτην, καὶ ἡ σύζυγος τοῦ ἑνὸς διὰ νὰ ἴδιον τόπον, δύο δηλαδὴ ἀδελφοὶ ἢ δύο Ἰσραηλῖται, καὶ
ἀδελφοῦ αὐτοῦ, καὶ προσέλθῃ ἡ ἀπαλλάξῃ τὸν σύζυγόν της ἀπὸ τὰ χέρια πλησιάσῃ ἡ γυναῖκα ἐνὸς ἀπὸ αὐτούς, μὲ σκοπὸν νὰ
γυνὴ ἑνὸς αὐτῶν ἐξελέσθαι τὸν
ἐκείνου ποὺ τὸν δέρει, πλησιάσῃ καὶ ἀπλώσῃ τὸ γλυτώσῃ τὸν ἄνδρα της ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ ἄλλου ποὺ τὸν
ἄνδρα αὐτῆς ἐκ χειρὸς τοῦ
χέρι της καὶ συλλάβῃ τὰ ἀπόκρυφα μέλη τοῦ κτυπᾷ, καὶ ἀπλώσῃ τὸ χέρι της καὶ πιάσῃ τὰ ἀπόκρυφα
τύπτοντος αὐτὸν καὶ ἐκτείνασα
τὴν χεῖρα ἐπιλάβηται τῶν δέροντος, μέλη του,
διδύμων αὐτοῦ,
25,12 ἀποκόψεις τὴν χεῖρα αὐτῆς· 12 θὰ κόψετε τὸ χέρι τῆς γυναικὸς αὐτῆς· δὲν 12 θὰ πρέπῃ νὰ κόψῃς ἐντελῶς τὸ χέρι της. Νὰ μὴ τὴν
οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός σου ἐπ' θὰ τὴν λυπηθῇ τὸ μάτι σας. λυπηθῇ τὸ μάτι σου.
αὐτῇ.
25,13 Οὐκ ἔσται ἐν τῷ μαρσίππῳ 13 Δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχουν εἰς τὸ σακκούλι σου 13 Δὲν θὰ ὑπάρχουν εἰς τὸ σακκούλι σου δύο εἴδη ἀπὸ τὸ
σου στάθμιον καὶ στάθμιον, μέγα δύο ζύγια, τὸ ἕνα βαρύτερον ἀπὸ τὸ κανονικὸν ἴδιο ζύγι, τὸ ἕνα μεγάλο (βαρύτερο) καὶ τὸ ἄλλο μικρὸ
ἢ μικρόν· καὶ τὸ ἄλλο ἐλαφρότερον. (ἐλαφρότερο).
25,14 οὐκ ἔσται ἐν τῇ οἰκίᾳ σου 14 Δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχουν εἰς τὸ σπίτι σου δύο 14 Δὲν θὰ ὑπάρχουν ἐπίσης εἰς τὸ σπίτι σου δύο εἴδη ἀπὸ τὸ
μέτρον καὶ μέτρον, μέγα ἢ μικρόν· μέτρα, τὸ ἕνα μεγαλύτερον καὶ τὸ ἄλλο ἴδιον μέτρον χωρητικότητος, τὸ ἕνα μεγάλο (κανονικό) καὶ

144/202
μικρότερον ἀπὸ τὸ κανονικόν. τὸ ἄλλο μικρότερο (λειψό), διὰ νὰ ἀγοράζῃς μὲ τὸ μεγάλο
καὶ νὰ πωλῇς μὲ τὸ μικρό.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
25,15 στάθμιον ἀληθινὸν καὶ 15 Ζύγια ἀληθινὰ καὶ δίκαια θὰ ὑπάρχουν εἰς 15 Τὰ ζύγια σου, μὲ τὰ ὁποῖα ζυγίζεις τὰ βάρη, νὰ εἶναι
δίκαιον ἔσται σοι, καὶ μέτρον σέ, μέτρα ἀληθινὰ καὶ δίκαια θὰ χρησιμοποιῇς, σωστὰ καὶ δίκαια. Καὶ τὰ δοχεῖα, ποὺ ἔχεις διὰ νὰ μετρᾷς
ἀληθινὸν καὶ δίκαιον ἔσται σοι, διὰ νὰ ζήσῃς χρόνια πολλὰ εἰς τὴν χώραν, τὴν μέσα εἰς αὐτὰ διάφορα προϊόντα, πρέπει νὰ εἶναι σωστὰ καὶ
ἵνα πολυήμερος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς,
ὁποίαν Κύριος ὁ Θεός σου ἔδωκεν εἰς σὲ ὡς δίκαια. Ἔτσι θὰ εἶσαι πολύχρονος εἰς τὴν γῆν, ποὺ σοῦ δίδει
ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι
κληρονομίαν· ὡς κληρονομίαν ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.
ἐν κλήρῳ·
25,16 ὅτι βδέλυγμα Κυρίῳ τῷ Θεῷ 16 διότι εἶναι μισητὸς καὶ ἀποκρουστικὸς εἰς 16 Νὰ προσέξῃς, διότι αὐτὸν ποὺ φέρεται μὲ τὸν τρόπον
σου πᾶς ποιῶν ταῦτα, πᾶς ποιῶν Κύριον τὸν Θεόν σου ἐκεῖνος, ποὺ χρησιμοποιεῖ αὐτόν, αὐτὸν δηλαδὴ ποὺ ἀδικεῖ εἰς τὰς συναλλαγάς του,
ἄδικον. δόλια ζύγια καὶ διαπράττει ἀδικίαν. τὸν βδελύσσεται καὶ τὸν ἀποστρέφεται Κύριος ὁ Θεός σου.
25,17 Μνήσθητι ὅσα ἐποίησέ σοι 17 Ἐνθυμήσου ὅσα σοῦ ἐκαμαν οἱ Ἀμαληκῖται 17 Νὰ θυμᾶσαι ὅσα σοῦ ἔκαναν οἱ Ἀμαληκῖται καθ' ὁδόν,
Ἀμαλὴκ ἐν τῇ ὁδῷ ἐκπορευομένου εἰς τὸν δρόμον σου, ὅταν ἔβγαινες ἀπὸ τὴν ἐνῷ ἔβγαινες ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου.
σου ἐκ γῆς Αἰγύπτου, Αἴγυπτον,
25,18 πῶς ἀντέστη σοι ἐν τῇ ὁδῷ, 18 πῶς ἀντεστάθησαν καθ' ὁδόν ἐναντίον σου, 18 Πῶς δηλαδὴ ἐπετέθησαν ἐναντίον σου εἰς τὸν δρόμον καὶ
καὶ ἔκοψέ σου τὴν οὐραγίαν, τοὺς πῶς ἐφόνευσαν τοὺς βραδυποροῦντας, αὐτοὺς πῶς ἐσκότωσαν αὐτούς, ποὺ ἦσαν ὀπισθοφυλακὴ τῆς
κοπιῶντας ὀπίσω σου, σὺ δὲ ποὺ ἕνεκα κοπώσεως ἔμειναν ὀπίσω σου, σὺ δὲ πορείας σας, ὅσους λόγῳ τοῦ κόπου τῆς πεζοπορίας ἔμεναν
ἐπείνας καὶ ἐκοπίας, καὶ οὐκ
τότε ἐπεινοῦσες καὶ ὑπέφερες καὶ ἐκεῖνοι δὲν πίσω. Ἐνῷ δὲ σύ, ὁ λαός μου, ἐπεινοῦσες καὶ ἤσουν
ἐφοβήθη τὸν Θεόν.
ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν, κατάκοπος, ὁ λαὸς τῶν Ἀμαληκιτῶν δὲν ἐφοβήθη τὸν Θεὸν
καὶ ἐφέρθη μὲ τὸν βάρβαρον αὐτὸν τρόπον.
25,19 Καὶ ἔσται ἡνίκα ἐὰν 19 Διὰ τοῦτο, ὅταν σὲ ἀναπαύσῃ Κύριος ὁ Θεός 19 Ὅταν λοιπὸν σὲ ἀπαλλάξῃ Κύριος ὁ Θεός σου ἀπὸ ὅλους
καταπαύσῃ σε Κύριος ὁ Θεός σου σου ἐκ τῶν κόπων σου καὶ σὲ ἀσφαλίσῃ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς σου, ποὺ εὑρίσκονται ὁλόγυρά σου, καὶ
ἀπὸ πάντων τῶν ἐχθρῶν σου τῶν τοὺς γύρω ἐχθρούς σου εἰς τὴν χώραν τὴν ἠσυχάσῃς καὶ ἐγκατασταθῇς εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ
κύκλῳ σου ἐν τῇ γῇ, ᾗ Κύριος ὁ
ὁποίαν ὁ Κύριος σοῦ δίδει ὡς κληρονομίαν, τότε χαρίζει ὡς κληρονομίαν ὁ Κύριος καὶ Θεός σου, πρέπει νὰ
Θεός σου δίδωσί σοι
θὰ ἐξαλείψεις τὸ ὄνομα τῶν Ἀμαληκιτῶν εἰς ἐξαλείψῃς τὸ ὄνομα τῶν Ἀμαληκιτῶν ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν
κληρονομῆσαι, ἐξαλείψεις τὸ
ὄνομα Ἀμαλὴκ ἐκ τῆς ὑπὸ τὸν τὴν ὑπὸ τὸν οὐρανόν. Αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ τῆς γῆς. Πρόσεξε νὰ μὴ τὸ ξεχάσῃς.
οὐρανὸν καὶ οὐ μὴ ἐπιλάθῃ. λησμονήσῃς.

145/202
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 26ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
26,1 Καὶ ἔσται ἐὰν εἰσέλθῃς εἰς Όταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποῖον Όταν δὲ εἰσέλθῃς εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ δίδει Κύριος ὁ Θεός
τὴν γῆν, ἣν Κύριος ὁ Θεός σου Κύριος ὁ Θεός σου δίδει εἰς σὲ ὡς κληρονομίαν, σου, διὰ νὰ τὴν κληρονομήσεις καὶ τὴν κάνῃς κτῆμα σου καὶ
δίδωσί σοι κληρονομῆσαι, καὶ καὶ κατακτήσῃς αὐτὴν καὶ ἐγκατασταθῇς εἰς κατοικήσῃς μονίμως εἰς αὐτήν,
κατακληρονομήσῃς αὐτὴν καὶ
αὐτήν,
κατοικήσῃς ἐπ' αὐτῆς,
26,2 καὶ λήψῃ ἀπὸ τῆς ἀπαρχῆς 2 θὰ λάβῃς ἕνα μέρος ἀπὸ τὰ πρωτογεννήματα 2 θὰ πάρῃς μίαν ποσότητα ἀπὸ τὰ πρῶτα προϊόντα, ποὺ θὰ
τῶν καρπῶν τῆς γῆς σου, ἧς τῶν καρπῶν τῆς χώρας, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ σοῦ δώσῃ ἡ γῆ σου, τὴν ὁποίαν σοῦ χαρίζει Κύριος ὁ Θεός
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι, καὶ Θεός σου ἔχει δώσει εἰς σέ, θὰ τὰ θέσῃς εἰς ἕνα σου, καὶ θὰ τὰ βάλῃς εἰς ἕνα κοφίνι. Καὶ θὰ ἔλθῃς εἰς τὸν
ἐμβαλεῖς εἰς κάρταλλον καὶ
κάνιστρον καὶ θὰ μεταβῇς εἰς τὸν τόπον, τὸν τόπον, ποὺ θὰ διαλέξῃ καὶ θὰ ξεχωρίσῃ Κύριος ὁ Θεός σου,
πορεύσῃ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἂν
ὁποῖον Κύριος ὁ Θεός σου θὰ ἔχῃ ἐκλέξει, διὰ διὰ νὰ ἐπικαλοῦνται ἐκεῖ τὸ ὄνομά Του.
ἐκλέξηται Κύριος ὁ Θεός σου
ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκεῖ, νὰ ἀκούεται ἐκεῖ καὶ δοξάζεται τὸ ὄνομά του.
26,3 καὶ ἐλεύσῃ πρὸς τὸν ἱερέα, ὃς 3 Θὰ προσέλθῃς εἰς τὸν ἱερέα, ὁ ὁποῖος κατὰ 3 Καὶ θὰ πλησιάσῃς πρὸς τὸν ἱερέα, ποὺ θὰ εἶναι ὡρισμένος
ἔσται ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, καὶ τὰς ἡμέρας ἐκείνας θὰ ὑπηρετῇ ἐκεῖ, καὶ θὰ τοῦ διὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, καὶ θὰ τοῦ εἰπῇς: <Ἀναφέρω σήμερον
ἐρεῖς πρὸς αὐτόν· ἀναγγέλλω εἴπῃς· <διακηρύττω σήμερον καὶ ὁμολογῶ πρὸς εἰς Κύριον τὸν Θεόν μου, ὅτι ἕχω ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν
σήμερον Κυρίῳ τῷ Θεῷ μου ὅτι
Κύριον τὸν Θεόν μου ὅτι ἔχω εἰσέλθει εἰς τὴν χώραν, ποὺ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον εἰς τοὺς πατέρας μας ὁ
εἰσελήλυθα εἰς τὴν γῆν, ἣν ὤμοσε
χώραν, τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος ὡρκίσθη εἰς τοὺς Κύριος ὅτι θὰ μᾶς τὴν δώσῃ>.
Κύριος τοῖς πατράσιν ἡμῶν
δοῦναι ἡμῖν. προπάτοράς μας ὅτι θὰ δώσῃ εἰς ἡμᾶς>.
26,4 Καὶ λήψεται ὁ ἱερεὺς τὸν 4 Ὁ ἱερεὺς θὰ πάρῃ ἀπὸ τὰ χέρια σου τὸ 4 Θὰ πάρῃ δὲ ὁ ἱερεὺς τὸ κοφίνι ἀπὸ τὰ χέρια σου καὶ θὰ τὸ
κάρταλλον ἐκ τῶν χειρῶν σου καὶ κάνιστρον καὶ θὰ τὸ θέσῃ ἀπέναντι ἀπὸ τὸ βάλῃ ἐμπρὸς εἰς τὸ θυσιαστήριον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
θήσει αὐτὸν ἀπέναντι τοῦ θυσιαστήριον τοῦ Θεοῦ σου.
θυσιαστηρίου Κυρίου τοῦ Θεοῦ
σου,
26,5 καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖς ἔναντι 5 Ἔπειτα σὺ θὰ διακηρύξῃς καὶ θὰ ὁμολογήσῃς 5 Θὰ πάρῃς κατόπιν τὸν λόγον καὶ θὰ εἴπῃς τὰ ἑξῆς ἐνώπιον
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· Συρίαν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ὅτι <ὁ πρόγονός Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου: <Οἱ πατέρες μας μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν

146/202
ἀπέβαλεν ὁ πατήρ μου καὶ κατέβη μου, ὁ Ἰακώβ, ἐγκατέλειψε τὴν Συρίαν, κατέβη Ἰακὼβ ἄφησαν τὴν Συρίαν καὶ κατέβησαν εἰς τὴν Αἴγυπτον
εἰς Αἴγυπτον καὶ παρῴκησεν ἐκεῖ
εἰς τὴν Αἴγυπτον, ἐγκατεστάθη ἐκεῖ ὡς ξένος καὶ ἐγκατεστάθησαν ἐκεῖ σὰν ξένοι καὶ πάροικοι. Ἦσαν δὲ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐν ἀριθμῷ βραχεῖ καὶ ἐγένετο ἐκεῖ μαζῆ μὲ ὀλίγους ἰδικούς του, καὶ ἀνεδείχθη ἐκεῖ τότε μία μικρὰ ὁμᾶς ἀνθρώπων, ἀλλ' ἐκεῖ
εἰς ἔθνος μέγα καὶ πλῆθος πολύ· ἔθνος μέγα καὶ πολυάριθμον. ἐπολλαπλασιάσθησαν καὶ ἔγιναν ἔθνος μέγα.
26,6 καὶ ἐκάκωσαν ἡμᾶς οἱ 6 Οἱ Αἰγύπτιοι ὅμως μᾶς κατέθλιψαν καὶ μᾶς 6 Οἱ Αἰγύπτιοι ὅμως μᾶς ἐκακοποίησαν καὶ μᾶς ἐταπείνωσαν
Αἰγύπτιοι καὶ ἐταπείνωσαν ἡμᾶς ἐξηυτέλισαν καὶ μᾶς ὑπεχρέωσαν νὰ καὶ μᾶς ἠνάγκασαν νὰ ἐργαζώμεθα ἔργα σκληρά.
καὶ ἐπέθηκαν ἡμῖν ἔργα σκληρά· κάμνωμεν ἔργα βαρειὰ καὶ ἐπίπονα.

26,7 καὶ ἀνεβοήσαμεν πρὸς 7 Ἐκράξαμεν τότε πρὸς Κύριον τὸν Θεόν μας 7 Καὶ ἐκράξαμεν πρὸς Κύριον τὸν Θεόν μας καὶ ἄκουσε τὴν
Κυρίον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ καὶ ὁ Κύριος ἤκουσε τὴν ἱκεσίαν μας, εἶδε τὸν κραυγήν μας καὶ εἶδε τὴν ταπείνωσίν μας καὶ τὸν κόπον καὶ
εἰσήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς ἐξευτελισμόν μας, τὸν μόχθον μας καὶ τὴν τὴν θλῖψιν μας.
ἡμῶν καὶ εἶδε τὴν ταπείνωσιν
θλῖψιν μας,
ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον ἡμῶν καὶ
τὸν θλιμμὸν ἡμῶν·
26,8 καὶ ἐξήγαγεν ἡμᾶς Κύριος ἐξ 8 αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μᾶς ἔβγαλεν ἐλευθέρους 8 Καὶ μᾶς ἔβγαλεν ἐλευθέρους ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου
Αἰγύπτου αὐτὸς ἐν ἰσχύϊ αὐτοῦ τῇ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον μὲ τὴν ἀκατανίκητον ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μὲ τὴν δύναμίν Του τὴν μεγάλην καὶ μὲ τὸ
μεγάλῃ καὶ ἐν χειρὶ κραταιᾷ καὶ δύναμίν του, μὲ τὴν παντοδύναμον δεξιάν του, παντοδύναμον χέρι Του καὶ μὲ τὸν μεγαλοπρεπῆ καὶ
βραχίονι ὑψηλῷ καὶ ἐν ὁράμασι
καὶ μὲ τὸν ἔνδοξον βραχίονά του, μὲ τὰ μεγάλα ἀκατανίκητον βραχίονά Του καὶ μὲ ὁρατὰ σημεῖα τῆς
μεγάλοις καὶ ἐν σημείοις καὶ ἐν
γεγονότα ποὺ εἴδαμεν, μὲ σημάδια τῆς παρουσίας Του. Μὲ μεγάλα, ἐκπληκτικὰ καὶ φοβερὰ
τέρασι
παρουσίας του καὶ καταπληκτικὰ θαύματα, γεγονότα, μὲ σημεῖα καὶ τέρατα.
26,9 καὶ εἰσήγαγεν ἡμᾶς εἰς τὸν 9 αὐτός, μᾶς εἰσήγαγεν εἰς τὸν τόπον τοῦτον 9 Καὶ μᾶς ὠδήγησε μέσα εἰς αὐτὸν τὸν τόπον καὶ μᾶς ἔδωσε
τόπον τοῦτον καὶ ἔδωκεν ἡμῖν τὴν καὶ μᾶς ἔδωκε τὴν χώραν αὐτήν, ἡ ὁποῖα ρέει τὴν χώραν αὐτήν, χώραν ὅπου ρέει γάλα καὶ μέλι.
γῆν τούτην, γῆν ρέουσαν γάλα γάλα καὶ μέλι.
καὶ μέλι·
26,10 καὶ νῦν ἰδοὺ ἐνήνοχα τὴν 10 Καὶ τώρα, ἰδού, ἔχω φέρει τὰ 10 Καὶ τώρα ἰδοὺ ἐγώ, Κύριε, σοῦ ἔχω φέρει τοὺς πρώτους
ἀπαρχὴν τῶν γενημάτων τῆς γῆς, πρωτογεννήματα τῆς χώρας, τὴν ὁποίαν σύ, καρποὺς ἀπὸ τὰ προϊόντα τῆς χώρας, ποὺ μοῦ ἔδωσες, τῆς
ἧς ἔδωκάς μοι, Κύριε, γῆν Κύριε, μοῦ ἔχεις δώσει καὶ ἡ ὁποία ρέει γάλα πλουσίας αὐτῆς χώρας, εἰς τὴν ὁποίαν ρέει γάλα καὶ μέλι>.
ρέουσαν γάλα καὶ μέλι. Καὶ
καὶ μέλι>. Θὰ ἀφήσῃς αὐτὰ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θὰ ἀφήσῃς κατόπιν τοὺς καρποὺς αὐτοὺς ἐμπρὸς εἰς τὸ
ἀφήσεις αὐτὰ ἀπέναντι Κυρίου
Θεοῦ σου, θὰ προσκυνήσῃς ἐνώπιον αὐτοῦ, Θυσιαστήριον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ προσκυνήσῃς
τοῦ Θεοῦ σου καὶ προσκυνήσεις

147/202
ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· ἐνώπιον του Κυρίου καὶ Θεοῦ σου.
26,11 καὶ εὐφρανθήσῃ ἐν πᾶσι τοῖς 11 καὶ ἔπειτα θὰ ἀπολαύσῃς καὶ θὰ χαρῇς ὅλα 11 Καὶ θὰ εὐφρανθῇς μὲ ὅλα τὰ ἀγαθά, ποὺ σοῦ ἔδωσε

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἀγαθοῖς, οἷς ἔδωκέ σοι Κύριος ὁ τὰ ἀγαθά, ποὺ σοῦ ἔδωκε Κύριος ὁ Θεός σου, Κύριος ὁ Θεός σου, σὺ καὶ ἡ οἰκογένειά σου καὶ ὁ Λευΐτης καὶ
Θεός σου, καὶ ἡ οἰκία σου καὶ ὁ σύ, ἡ οἰκογένειά σου, ὁ Λευΐτης καὶ ὁ ξένος ποὺ ὁ ξένος, ποὺ διαμένει μαζί σου καὶ τιμᾷ τὴν Θρησκείαν σου.
Λευίτης καὶ ὁ προσήλυτος ὁ ἐν τυχὸν θὰ εὑρίσκεται κοντά σου.
σοί.
26,12 Ἐὰν δὲ συντελέσῃς 12 Ὅταν δὲ κάθε τρίτον ἔτος τελειώσῃς τὴν 12 Κάθε δὲ τρίτον ἔτος, ἀφοῦ θὰ ἔχῃς συγκεντρώσει καὶ
ἀποδεκατῶσαι πᾶν τὸ ἐπιδέκατον συγκέντρωσιν τῶν δεκάτων, τὸ δεύτερον τοῦτο ξεχωρίσει τὰ δέκατα τῶν προϊόντων σου, ἐκτὸς τοῦ ἑνὸς
τῶν γενημάτων σου ἐν τῷ ἔτει τῷ εἶδος ἀπὸ τὰ δέκατά σου, θὰ τὰ δώσῃς εἰς τὸν δεκάτου, ποὺ θὰ προσφέρῃς κατ' ἔτος εἰς τὸν Ναόν, θὰ δίνῃς
τρίτῳ, τὸ δεύτερον ἐπιδέκατον
Λευΐτην, εἰς τὸν ξένον καὶ τὸ ὀρφανὸν καὶ τὴν καὶ ἓν ἐπὶ πλέον δέκατον εἰς τὸν Λευΐτην καὶ εἰς τὸν ξένον,
δώσεις τῷ Λευίτῃ καὶ τῷ
χήραν καὶ θὰ φάγουν αὐτὰ εἰς τὰς πόλεις σου ποὺ διαμένει μαζί σου, καὶ εἰς τὸ ὀρφανὸν καὶ εἰς τὴν χήραν.
προσηλύτῳ καὶ τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ
χήρᾳ, καὶ φάγονται ἐν ταῖς πόλεσί καὶ θὰ εὐφρανθοῦν. Καὶ θὰ τρώγουν αὐτοὶ εἰς τὰς πόλεις σου καὶ θὰ
σου καὶ εὐφρανθήσονται. εὐφραίνωνται.
26,13 Καὶ ἐρεῖς ἔναντι Κυρίου τοῦ 13 Θὰ εἴπῃς τότε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· 13 Καὶ θὰ λέγῃς τότε ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου: <Ἔβγαλα
Θεοῦ σου· ἐξεκάθαρα τὰ ἅγια ἐκ <ἐξεχώρισα καὶ ἔβγαλα ἀπὸ τὸ σπίτι μου τὰ ἤδη ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι μου τὰ προϊόντα, ποὺ ἐξεχωρίσθησαν
τῆς οἰκίας μου καὶ ἔδωκα αὐτὰ τῷ πρὸς ἀφιέρωσιν προορισμένα αὐτὰ δέκατα καὶ ὡς ἅγια καὶ ἱερά, διὰ νὰ προσφερθοῦν ὡς δεκάτη, καὶ τὰ
Λευίτῃ καὶ τῷ προσηλύτῳ καὶ τῷ
τὰ ἔδωσα εἰς τὸν Λευΐτην, εἰς τὸν ξένον, εἰς τὸ ἔδωσα εἰς τὸν Λευίτην καὶ εἰς τὸν ξένον, ποὺ διαμένει μαζί
ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ κατὰ πάσας
ὀρφανὸν καὶ τὴν χήραν, σύμφωνα μὲ ὅλας τὰς μας καὶ σέβεται τὴν Θρησκείαν μας, καὶ εἰς τὸ ὀρφανὸν καὶ
τὰς ἐντολάς, ἂς ἐνετείλω μοι, οὐ
παρῆλθον τὴν ἐντολήν σου καὶ ἐντολάς, τὰς ὁποίας σὺ μοῦ ἔδωκες. Δὲν εἰς τὴν χήραν, συμφώνως πρὸς ὅλας τὰς ἐντολάς, ποὺ μὲ
οὐκ ἐπελαθόμην· παρέβην καμμίαν ἐντολήν σου καὶ δὲν διέταξες. Δὲν παρέβην, Κύριε, τὴν ἐντολήν Σου, οὔτε τὴν
ἐλησμόνησα καμμίαν. ἐλησμόνησα.
26,14 καὶ οὐκ ἔφαγον ἐν ὀδύνῃ 14 Εἰς καιρὸν πόνου καὶ πένθους δὲν ἔφαγα 14 Δὲν ἔφαγα δὲ ἀπὸ αὐτὰ τὰ ξεχωρισμένα προϊόντα, ὅταν
μου ἀπ' αὐτῶν, οὐκ ἐκάρπωσα ἀπ' τίποτε ἀπὸ αὐτά· δὲν προσέφερα εἰς ἀκάθαρτον εὐρισκόμουν εἰς καιρὸν πένθους, πρᾶγμα ποὺ θὰ τὰ ἐμόλυνε
αὐτῶν εἰς ἀκάθαρτον, οὐκ ἔδωκα ἄνθρωπον· δὲν ἔδωσα ἀπὸ αὐτὰ εἰς τὸ σπίτι νομικῶς, οὔτε προσέφερα ἀπὸ αὐτὰ εἰς ἄνθρωπον
ἀπ' αὐτῶν τῷ τεθνηκότι·
πεθαμένου. Ὑπήκουσα εἰς τὴν ἐντολὴν σοῦ, ἀκάθαρτον νομικῶς, οὔτε ἔδωσα ἀπὸ αὐτὰ εἰς οἰκίαν, ὅπου
ὑπήκουσα τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ
τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας, καὶ ἔπραξα, ὅπως μὲ ὑπῆρχε νεκρός. Ὑπήκουσα πλήρως εἰς τὴν προσταγήν Σου,
Θεοῦ ἡμῶν, ἐποίησα καθὰ
ἐνετείλω μοι. διέταξες. τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας, καὶ ἐνήργησα, ὅπως ἀκριβῶς μὲ
διέταξες.

148/202
26,15 Κάτιδε ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ 15 Καὶ τώρα, Κύριε, ἐπίβλεψε ἀπὸ τὸν ἅγιον 15 Ρίξε λοιπόν, Κύριε, τὸ βλέμμα Σου ἀπὸ τὸν οὐρανόν, ἀπὸ
ἁγίου σου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εὐλόγησον τὸν λαόν σου τὸν οἶκον σου, ἀπὸ τὸν οὐράνιον θρόνον σου, καὶ τὸν ἅγιον οἶκον Σου καὶ εὐλόγησε τὸν λαόν Σου, τοὺς
Ἰσραὴλ καὶ τὴν γῆν, ἣν ἔδωκας εὐλόγησε τὸν ἰσραηλιτικὸν λαὸν καὶ τὴν γῆν, Ἰσραηλίτας, καὶ τὴν χώραν, ποὺ ἔδωσες εἰς αὐτούς, ὅπως τὸ
αὐτοῖς, καθὰ ὤμοσας τοῖς τὴν ὁποίαν ἔδωκες εἰς αὐτόν, ὅπως εἶχες ὑπεσχέθης μὲ ὅρκον είς τοὺς προγόνους μας ὅτι θὰ μᾶς
πατράσιν ἡμῶν δοῦναι ἡμῖν γῆν
ὁρκισθῆ εἰς τοὺς προπάτοράς μας, ὅτι εἰς ἡμᾶς δώσῃς χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν ρέει γάλα καὶ μέλι>.
ρέουσαν γάλα καὶ μέλι.
θὰ δώσῃς χώραν, τὴν ὁποίαν θὰ ρέῃ γάλα καὶ
μέλι>.
26,16 Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ Κύριος ὁ 16 Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν Κύριος ὁ Θεός σου 16 Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν σὲ διέταξε, λαέ μου, Κύριος ὁ
Θεός σου ἐνετείλατό σοι ποιῆσαι σὲ διέταξε νὰ τηρήσῃς ὅλους τοὺς νόμους του Θεός σου νὰ ἐφαρμόζῃς ὅλας τὰς ἐντολὰς καὶ τὰ
πάντα τὰ δικαιώματα καὶ τὰ καὶ τὰ προστάγματά του· θὰ φυλάξετε αὐτὰ προστάγματά Του. Πρέπει δὲ νὰ τὰ φυλάσσετε καὶ νὰ τὰ
κρίματα, καὶ φυλάξεσθε καὶ
καὶ θὰ τὰ ἐφαρμόσετε μὲ ὅλην σας τὴν καρδιὰ ἐφαρμόζετε μὲ ὅλην τὴν καρδιά σας καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν
ποιήσετε αὐτὰ ἐξ ὅλης τῆς
καὶ μὲ ὅλην σας τὴν ψυχήν. σας.
καρδίας ὑμῶν καὶ ἐξ ὅλης τῆς
ψυχῆς ὑμῶν.
26,17 Τὸν Θεὸν εἵλου σήμερον 17 Τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἐξέλεξες σήμερον νὰ 17 Ἐδιάλεξες σήμερον σὺ τὸν ἀληθινὸν Θεόν, διὰ νὰ τὸν ἔχῃς
εἶναί σου Θεὸν καὶ πορεύεσθαι ἐν εἶναι Θεός σου, νὰ πορεύεσαι εἰς ὅλας τὰς Θεόν σου καὶ νὰ ἀκολουθῇς τοὺς δρόμους, ποὺ Ἐκεῖνος
πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ καὶ ὁδοὺς τῶν ἐντολῶν του, νὰ φυλάσσῃς τὸν ὑποδεικνύει, καὶ νὰ τηρῇς τὰς ἐντολὰς καὶ τὰ προστάγματά
φυλάσσεσθαι τὰ δικαιώματα καὶ
Νόμον του καὶ τὰ προστάγματά του καὶ Του καὶ νὰ ὑπακούῃς εἰς τὴν φωνήν Του.
τὰ κρίματα καὶ ὑπακούειν τῆς
νὰ ὑπακούῃς εἰς τὴν φωνήν του.
φωνῆς αὐτοῦ.
26,18 Καὶ Κύριος εἵλατό σὲ 18 Ἀλλὰ καὶ ὁ Θεὸς ἐξέλεξε σὲ σήμερον νὰ 18 Σήμερον ἐπίσης ἐδιάλεξε καὶ σὲ ὁ Κύριος, διὰ νὰ γίνῃς
σήμερον γενέσθαι σε αὐτῷ λαὸν γίνῃς λαὸς ἐκλεκτὸς ἰδικός του, ὅπως σοῦ λαός Του ἐκλεκτός, σὰν ἀκριβὴ περιουσία Του, ὅπως σοῦ τὸ
περιούσιον, καθάπερ εἶπέ σοι, εἶχεν ὑποσχεθῇ, ἐὰν φυλάττῃς τὰς ἐντολάς εἶπε. Σὲ ἐδιάλεξε, διὰ νὰ τηρῇς τὰς ἁγίας ἐντολάς Του
φυλάτειν τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ
του,
26,19 καὶ εἶναί σε ὑπεράνω 19 καὶ νὰ εἶσαι ἀνώτερος ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη, 19 καὶ νὰ εἶσαι ὑπεράνω ὅλων τῶν λαῶν. Πόσον ἐξακουστὸν
πάντων τῶν ἐθνῶν, ὡς ἐποίησέ σε ὅπως ἄλλωστε καὶ σὲ ἔκαμεν ὀνομαστὸν καὶ σὲ ἔκανε πράγματι! Σὲ ἔκανε ἄξιον ἐπαίνων καὶ ἔνδοξον,
ὀνομαστὸν καὶ καύχημα καὶ καύχημα καὶ δοξασμένον, διὰ νὰ εἶσαι λαὸς ἀπὸ τότε ποὺ σὲ ἐδιάλεξε νὰ εἶσαι λαὸς ἅγιος, ξεχωρισμένος
δοξαστόν, εἶναί σε λαὸν ἅγιον

149/202
ἀφιερωμένος εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου, ὅπως καὶ ἀφιερωμενος εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου, ὅπως τὸ εἶπεν
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου, καθὼς
σοῦ ἔχει ὑποσχεθῆ. Ἐκεῖνος>.
ἐλάλησε.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 27ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
27,1 Καὶ προσέταξε Μωυσῆς καὶ ἡ Ο Μωϋσῆς ἐπὶ παρουσίᾳ καὶ τῆς γερουσίας τῶν Διέταξε δὲ ὁ Μωϋσῆς μαζὶ μὲ τοὺς προεστοὺς τὸν Ἰσραὴλ
γερουσία Ἰσραὴλ λέγων· Ἰσραηλιτῶν διέταξε τοὺς Ἰσραηλίτας λέγων· τὸν λαὸν καὶ εἶπε: <Νὰ φυλάσσετε ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς,
φυλάσσεσθε πάσας τὰς ἐντολὰς <νὰ φυλάσσετε ὅλας αὐτὰς τὰς ἐντολάς, τὰς ποὺ σᾶς παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον.
ταύτας, ὅσας ἐγὼ ἐντέλλομαι
ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω.
ὑμῖν σήμερον.
27,2 Καὶ ἔσται ᾗ ἂν ἡμέρᾳ διαβῆτε 2 Τὴν ἡμέραν δέ, κατὰ τὴν ὁποίαν θὰ διαβῆτε 2 Κατὰ τὴν ἡμέραν δὲ ποὺ θὰ περάσετε τὸν ποταμὸν
τὸν Ἰορδάνην εἰς τὴν γῆν, ἣν τὸν Ἰορδάνην, διὰ νὰ εἰσέλθετε εἰς τὴν γῆν ποὺ Ἰορδάνην καὶ θὰ πατήσετε εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν σοῦ
Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι, καὶ Κύριος ὁ Θεός σας δίδει εἰς σᾶς, θὰ στήσετε χαρίζει Κύριος ὁ Θεός σου, θὰ στήσῃς, λαέ μου, μεγάλους
στήσεις σεαυτῷ λίθους μεγάλους λίθους εἰς τὴν γῆν καὶ θὰ τοὺς χρίσῃς μὲ ἀσβεστοκονίαμα.
λίθους μεγάλους, θὰ συνδέσετε καὶ θὰ χρίσετε
καὶ κονιάσεις αὐτοὺς κονίᾳ
αὐτοὺς μὲ ἀμμοκονίαμα.
27,3 καὶ γράψεις ἐπὶ τῶν λίθων 3 Ἐπάνω δὲ εἰς τὸ ἀσβεστοκονίαμα αὐτῶν τῶν 3 Καὶ θὰ χαράζῃς ἐπάνω εἰς τοὺς λίθους αὐτοὺς ὅλους τοὺς
τούτων πάντας τοὺς λόγους τοῦ λίθων θὰ γράψετε ὅλας τὰς ἐντολὰς τοῦ νόμου λόγους αὐτοῦ τοῦ Νόμου, εὐθὺς μόλις περάσετε τὸν
νόμου τούτου, ὡς ἂν διαβῆτε τὸν τούτου, ἀμέσως μόλις διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην καὶ ποταμὸν Ἰορδάνην καὶ εἰσέλθετε εἰς τὴν χώραν, ποὺ σοῦ
Ἰορδάνην, ἡνίκα ἂν εἰσέλθητε εἰς χαρίζει ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σου, χώραν
εἰσέλθετε εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν Κύριος ὁ
τὴν γῆν, ἣν Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πλουσίαν, ὅπου ρέει γάλα καὶ μέλι, ὅπως ἀκριβῶς σοῦ τὸ
Θεὸς τῶν πατέρων σας δίδει εἰς σᾶς, χώραν
πατέρων σου δίδωσί σοι, γῆν εἶπεν ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σου.
ρέουσαν γάλα καὶ μέλι, ὃν τρόπον ρέουσαν γάλα καὶ μέλι, ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς
εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων τῶν πατέρων σας ὑπεσχέθη εἰς σᾶς.
σού σοι·
27,4 καὶ ἔσται ὡς ἂν διαβῆτε τὸν 4 Ὅταν λοιπὸν διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην θὰ 4 Ἐπαναλαμβάνω ὅτι, μόλις θὰ περάσετε τὸν ποταμὸν
Ἰορδάνην, στήσετε τοὺς λίθους κτίσετε εἰς στήλην τοὺς λίθους αὐτούς, ὅπως Ἰορδάνην, πρέπει νὰ τοποθετήσετε εἰς τὸ βουνὸ Γαιβὰλ
τούτους, οὓς ἐγὼ ἐντέλλομαι σοι ἐγὼ σήμερον σᾶς διατάσσω, εἰς τὸ ὄρος Γαιβὰλ ὀρθίους, σὰν στήλας, τοὺς λίθους αὐτούς, ποὺ ἐγὼ σοῦ
σήμερον, ἐν ὄρει Γαιβὰλ καὶ παραγγέλλω σήμερον, καὶ νὰ τοὺς χρίσετε μὲ
καὶ θὰ τοὺς χρίσετε μὲ ἀσβεστοκονίαμα.
κονιάσεις αὐτοὺς κονίᾳ ἀσβεστοκονίαμα.
27,5 Καὶ οἰκοδομήσεις ἐκεῖ 5 Ἐκεῖ θὰ οἰκοδομήσετε θυσιαστήριον πρὸς 5 Θὰ κατασκευάσῃς δὲ ἐκεῖ καὶ Θυσιαστήριον πρὸς τιμὴν

150/202
θυσιαστήριον Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου, τιμὴν καὶ λατρείαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου· Θυσιαστήριον κατασκευασμένον μὲ
θυσιαστήριον ἐκ λίθων, οὐκ θυσιαστήριον ἀπὸ λίθους, χωρὶς νὰ λίθους. Δὲν θὰ βάλῃς ἐπάνω του σιδερένιο ἐργαλεῖον, διὰ
ἐπιβαλεῖς ἐπ' αὐτὸ σίδηρον· νὰ τὸ σκαλίσῃς.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
χρησιμοποιήσῃς δι' αὐτὸ ἐργαλεῖα σιδηρᾶ.
27,6 λίθους ὁλοκλήρους 6 Μὲ ἀκατεργάστους καὶ ἀπελεκήτους λίθους 6 Θὰ κατασκευάσεις τὸ Θυσιαστήριον διὰ Κύριον τὸν Θεόν
οἰκοδομήσεις θυσιαστήριον Κυρίῳ θὰ κτίσῃς τὸ θυσιαστήριον τοῦτο πρὸς τιμὴν σου μὲ λίθους, ποὺ δὲν θὰ πελεκηθοῦν. Θὰ τοὺς
τῷ Θεῷ σου καὶ ἀνθίσεις ἐπ' αὐτὸ Κυρίου τοῦ Θεοῦ καὶ ἐπάνω εἰς αὐτὸ θὰ χρησιμοποίησῃς ὅπως ἀκριβῶς θὰ τοὺς εὕρῃς ἐκεῖ. Καὶ θὰ
ὁλοκαυτώματα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου προσφέρῃς ἐπάνω εἰς αὐτὸ ὁλοκαυτώματα, θυσίας ποὺ θὰ
προσφέρῃς ὡς θυσίαν ὁλοκαυτώματα πρὸς
καοῦν ὁλοτελῶς πρὸς τιμὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
Κύριον τὸν Θεόν σου.
27,7 καὶ θύσεις ἐκεῖ θυσίαν 7 Ἐκεῖ θὰ προσφέρῃς ἐπίσης εὐχαριστήριον 7 Θὰ προσφέρῃς ἐκεῖ καὶ <εἰρηνικήν> θυσίαν εὐγνωμοσύνης
σωτηρίου καὶ φαγῇ καὶ θυσίαν σωτηρίου, θὰ φάγῃς ἀπὸ τὰς θυσίας διὰ τὴν σωτηρίαν, ποὺ σοῦ ἐχάρισεν ὁ Κύριος. Καὶ θὰ φάγῃς
ἐμπλησθήσῃ καὶ εὐφρανθήσῃ αὐτάς, θὰ χορτάσῃς καὶ θὰ εὐφρανθῇς ἐνώπιον ἀπὸ τὰς προσφορὰς τῆς θυσίας αὐτῆς καὶ θὰ χορτάσῃς καὶ
ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. θὰ εὐφρανθῇς ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
27,8 Καὶ γράψεις ἐπὶ τῶν λίθων 8 Κατόπιν θὰ γράψετε ἐπάνω εἰς τοὺς λίθους 8 Θὰ χαράξῃς δὲ ἐπάνω εἰς τοὺς λίθους αὐτοὺς τὸν Νόμον
πάντα τὸν νόμον τοῦτον σαφῶς αὐτοὺς ὅλον τοῦτον τὸν Νόμον καθαρὰ καὶ αὐτὸν τοῦ Κυρίου πολὺ καθαρὰ καὶ εὐδιάκριτα>.
σφόδρα. εὐανάγνωστα>.
27,9 Καὶ ἐλάλησε Μωυσῆς καὶ οἱ 9 Ὀ Μωϋσῆς καὶ οἱ ἱερεῖς ἀπὸ τὴν φυλὴν Λευῒ 9 Κατόπιν τούτου ὡμίλησαν ὁ Μωϋσῆς καὶ οἱ ἱερεῖς, οἱ
ἱερεῖς οἱ Λευῖται παντὶ Ἰσραὴλ ὡμίλησαν ἐνώπιον ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ Λευῖται, πρὸς ὅλον τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαὸν καὶ εἶπαν:
λέγοντες· σιώπα καὶ ἄκουε, εἶπαν· <Ἰσραηλῖται, σιωπᾶτε καὶ ἀκούσατε! <Σώπασε καὶ ἄκουε μὲ προσοχήν, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ. Κατὰ
Ἰσραήλ· ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ τὴν ἡμέραν αὐτὴν ἀνεδείχθης ὁ περιούσιος λαὸς Κυρίου τοῦ
Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν ἔχετε γίνει λαὸς
γέγονας εἰς λαὸν Κυρίῳ τῷ Θεῷ Θεοῦ σου.
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας.
σου·
27,10 Καὶ εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς 10 Θὰ ἀκούσετε καὶ θὰ ὑπακούσετε εἰς τὴν 10 Καὶ πρέπει νὰ ἀκούῃς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ ποιήσεις φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ θὰ τηρήσετε καὶ νὰ τηρῇς ὅλας τὰς ἐντολάς Του καὶ τὰ προστάγματά
πάσας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ τὰ ὅλας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ τὰ προστάγματά Του, τὰ ὁποῖα σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον>.
δικαιώματα αὐτοῦ, ὅσα ἐγὼ
του, ὅσα ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω>.
ἐντέλλομαί σοι σήμερον.
27,11 Καὶ ἐνετείλατο Μωυσῆς τῷ 11 Ὁ Μωϋσῆς διέταξε τὸν λαὸν κατὰ τὴν 11 Διέταξε δὲ ὁ Μωϋσῆς τὸν λαὸν κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην
λαῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ λέγων· ἡμέραν ἐκείνην λέγων· καὶ εἶπε:

151/202
27,12 οὗτοι στήσονται εὐλογεῖν 12 <ὅταν θὰ διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην θὰ σταθοῦν 12 <Ὅταν περάσετε τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην, θὰ σταθοῦν εἰς
τὸν λαὸν ἐν ὄρει Γαριζὶν ὄρθιοι εἰς τὸ ὄρος Γαριζὶν καὶ θὰ εὐλογοῦν τὸν τὸ βουνὸ Γαριζίν, διὰ νὰ εὐλογοῦν τὸν λαόν, αἱ ἐξῆς φυλαί:

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
διαβάντες τὸν Ἰορδάνην· Συμεών, λαὸν αἱ φυλαὶ Συμεών, Λευΐ, Ἰούδα. Ἰσσάχαρ, Τοῦ Συμεών, τοῦ Λευΐ, τοῦ Ἰούδα, τοῦ Ἰσσάχαρ, τοῦ Ἰωσὴφ
Λευί, Ἰούδας, Ἰσσάχαρ, Ἰωσὴφ καὶ Ἰωσὴφ καὶ Βενιαμίν. καὶ τοῦ Βενιαμίν.
Βενιαμίν.
27,13 Καὶ οὗτοι στήσονται ἐπὶ τῆς 13 Αἱ δὲ φυλαὶ Ρουβήν, Γάδ, Ἀσήρ, Ζαβουλών, 13 Αἱ δὲ φυλαί, ποὺ θὰ σταθοῦν εἰς τὸ βουνὸ Γαιβάλ, διὰ νὰ
κατάρας ἐν ὄρει Γαιβάλ· Ρουβήν, Δὰν καὶ Νεφθαλὶ θὰ σταθοῦν ὄρθιοι εἰς τὸ ὄρος ἐκφωνοῦν τὰς κατάρας, θὰ εἶναι: Τοῦ Ρουβήν, τοῦ Γάδ, τοῦ
Γὰδ καὶ Ἀσήρ, Ζαβουλών, Δάν καὶ Γαιβάλ, διὰ νὰ ἀπαγγείλουν κατάρας. Ἀσήρ, τοῦ Ζαβουλών, τοῦ Δὰν καὶ το Νεφθαλί.
Νεφθαλί.
27,14 Καὶ ἀποκριθέντες ἐροῦσιν οἱ 14 Οἱ δὲ Λευΐται θὰ λάβουν τὸν λόγον καὶ μὲ 14 Θὰ πάρουν δὲ τὸν λόγον οἱ Λευῖται καὶ θὰ εἰποῦν μὲ
Λευῖται παντὶ Ἰσραὴλ φωνῇ μεγάλην φωνὴν θὰ διακηρύξουν εἰς ὅλους τοὺς μεγάλην φωνὴν πρὸς ὄλους τοὺς Ἰσραηλίτας:
μεγάλῃ· Ἰσραηλίτας·
27,15 Ἐπικατάρατος ἄνθρωπος, 15 Ἐπικατάρατος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὁ 15 <Νὰ εἶναι καταράμενος ὁ ἄνθρωπος, ποὺ θὰ κτασκευάσῃ
ὅστις ποιήσει γλυπτὸν καὶ ὁποῖος θὰ κατασκευάσῃ γλυπτὸν εἴδωλον γλυπτόν, ἢ χυτὸν εἰς χωνευτήριον, φτιαγμένον ἀπὸ
χωνευτόν, βδέλυγμα Κυρίῳ, εἰδωλολατρικὸν ἄγαλμα ἢ χυτόν, διότι εἶναι χέρια τεχνιτῶν, πρᾶγμα βδελυκτὸν εἰς τὸν Κύριον καὶ θὰ τὸ
ἔργον χειρῶν τεχνιτῶν, καὶ θήσει βάλῃ εἰς κάποιο κρυφὸ μέρος, διὰ νὰ τὸ λατρεύη>. Καὶ θὰ
μισητὸν καὶ ἀποκοουστικὸν εἰς τὸν Κύριον τὸ
αὐτὸ ἐν ἀποκρύφῳ· καὶ ἀπαντήσῃ ὅλος ὁ λαὸς καὶ θὰ βοήση: <Γένοιτο!>
εἰδωλολατρικὸν τοῦτο ἔργον τῶν τεχνιτῶν, τὸ
ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς ἐροῦσι·
γένοιτο. ὁποῖον κατεσκευάσθη, διὰ νὰ τοποθετηθῇ εἰς
τόπον ἀπόκρυφον πρὸς λατρείαν. Ἀπαντῶν δὲ
ὅλος ὁ ἰσραηλιτικὸς λαὸς θὰ εἴπη· Γένοιτο!
27,16 Ἐπικατάρατος ὁ ἀτιμάζων 16 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ δὲν τιμᾶ ἀλλὰ 16 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ δὲν τιμᾷ τὸν πατέρα
πατέρα αὐτοῦ ἢ μητέρα αὐτοῦ· καταφρονεῖ τὸν πατέρα του ἢ τὴν μητέρα του. του ἢ τὴν μητέρα του>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός:
καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός· γένοιτο. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο! <Γένοιτο!>

27,17 Ἐπικατάρατος ὁ μετατιθεὶς 17 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ μετατοπίζει εἰς 17 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ μεταθέτει πρὸς
ὅρια τοῦ πλησίον· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὄφελός του τὰ σύνορα τῶν ἀγρῶν τοῦ πλησίον. ὄφελός του τὰ σύνορα τοῦ γείτονός του>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος
ὁ λαός· γένοιτο. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο! ὁ λαός: <Γένοιτο!>

27,18 Ἐπικατάρατος ὁ πλανῶν 18 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ παραπλανᾶ 18 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ ἐξαπατᾷ κάποιον

152/202
τυφλὸν ἐν ὁδῷ· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ τυφλὸν εἰς τὸν δρόμον του. Καὶ ὅλοι οἱ τυφλὸν εἰς τὸν δρόμον>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός:
λαός· γένοιτο. Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο! <Γένοιτο!>

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
27,19 Ἐπικατάρατος ὃς ἂν ἐκκλίνῃ 19 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ διαστρέφει καὶ 19 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ παραβιάζει καὶ
κρίσιν προσηλύτου καὶ ὀρφανοῦ παραβιάζει τὸ δίκαιον τοῦ ξένου, τοῦ ὀρφανοῦ καταπατεῖ τὸ δίκαιον τοῦ ξένου, ποὺ διαμένει μαζὶ μὲ τοὺς
καὶ χήρας· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός· καὶ τῆς χήρας. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ Ἰσραηλίτας, καὶ τοῦ ὀρφανοῦ καὶ τῆς χήρας>. Καὶ θὰ βοήσῃ
γένοιτο. ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
εἴπουν· Γένοιτο!
27,20 Ἐπικατάρατος ὁ κοιμώμενος 20 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ κοιμᾶται μὲ τὴν 20 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ συνάπτει συζυγικὰς
μετὰ γυναικὸς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, σύζυγον τοῦ πατρός του, τὴν μητέρα του σχέσεις μὲ τὴν γυναῖκα τοῦ πατρός του (μητέρα ἢ μητρυιά
ὅτι ἀπεκάλυψε συγκάλυμμα τοῦ δηλαδὴ ἢ τὴν μητρυιάν του, διότι ἐξεσκέπασε του), διότι μὲ τὴν πρᾶξιν του αὐτὴν ἐσήκωσε τὸ κάλυμμα
πατρὸς αὐτοῦ· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ τῆς πατρικῆς κλίνης, πρᾶγμα ποὺ δικαιοῦται νὰ τὸ κάνῃ
τὸ κλινοσκέπασμα τοῦ πατρός του. Καὶ ὅλοι οἱ
λαός· γένοιτο. μόνος ὁ πατέρας του>. Καὶ θὰ βοήση ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο!
27,21 Ἐπικατάρατος ὁ κοιμώμενος 21 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ κοιμᾶται μὲ 21 <Νὰ εἶναι καταράμενος ὁ κτηνοβάτης, ποὺ συνέρχεται μὲ
μετὰ παντὸς κτήνους καὶ ἐροῦσι οἰοδήποτε κτῆνος. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ ὁποιοδήποτε ζῶον>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
πᾶς ὁ λαὸς γένοιτο. εἴπουν· Γένοιτο!
27,22 Ἐπικατάρατος ὁ κοιμώμενος 22 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος ποὺ κοιμᾶται μὲ τὴν 22 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ συνέρχεται μὲ τὴν
μετὰ ἀδελφῆς ἐκ πατρὸς ἢ μητρὸς ἀδελφὴν τοῦ πατρός του ἢ μὲ τὴν ἀδελφὴν τῆς ἀδελφήν του ἀπὸ τὸν ἴδιον πατέρα ἢ τὴν ἰδίαν μητέρα>. Καὶ
αὐτοῦ· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός· μητρός του. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
γένοιτο.
Γένοιτο!
27,23 Ἐπικατάρατος ὁ κοιμώμενος 23 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ κοιμᾶται μὲ τὴν 23 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ συνέρχεται μὲ τὴν
μετὰ πενθερᾶς αὐτοῦ· καὶ ἐροῦσι πενθεράν του. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ πενθεράν του>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!> <Νὰ
πᾶς ὁ λαός· γένοιτο. εἴπουν· Γένοιτο! Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ συνέρχεται μὲ τὴν ἀδελφὴν
Ἐπικατάρατος ὁ κοιμώμενος μετὰ τῆς γυναικός του>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
κοιμᾶται μὲ τὴν ἀδελφὴν τῆς συζύγου του. Καὶ
τῆς ἀδελφῆς τῆς γυναικὸς αὐτοῦ.
ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο!
Καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός· γένοιτο.
27,24 Ἐπικατάρατος ὁ τύπτων τὸν 24 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος, ποὺ κτυπᾶ τὸν 24 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ κτυπᾷ ὑπούλως τὸν
πλησίον δόλῳ· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ πλησίον του δολίως. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ συνάνθρωπόν του>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>
λαός· γένοιτο. εἴπουν· Γένοιτο!

153/202
27,25 Ἐπικατάρατος ὃς ἂν λάβῃ 25 Ἐπικατάρατος ἐκεῖνος ποὺ θὰ πληρωθῇ, διὰ 25 <Νὰ εἶναι καταράμενος αὐτός, ποὺ θὰ πάρῃ δῶρα, διὰ νὰ
δῶρα πατάξαι ψυχὴν αἵματος νὰ φονεύσῃ ἀθῶον. Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ κτυπήσῃ καὶ θανατώσῃ κάποιον ἀθῶον ἄνθρωπον>. Καὶ θὰ
ἀθῴου· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός· βοήσῃ ὅλος ὁ λαός: <Γένοιτο!>

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
γένοιτο. εἴπουν· Γένοιτο!
27,26 Ἐπικατάρατος πᾶς ὁ 26 ᾿Επικατάρατος κάθε ἄνθρωπος, ποὺ δὲν 26 <Νὰ εἶναι καταράμενος κάθε ἄνθρωπος, ποὺ δὲν θὰ
ἄνθρωπος ὃς οὐκ ἐμμενεῖ ἐν πᾶσι μένει σταθερὸς εἰς ὅλας τὰς ἐντολὰς τοῦ μείνῃ σταθερὰ προσηλωμένος εἰς ὅλους τοὺς λόγους αὐτοῦ
τοῖς λόγοις τοῦ νόμου τούτου Νόμου τούτου καὶ δὲν ἐπιμένει νὰ τηρῇ αὐτάς. τοῦ Νόμου, διὰ νὰ τοὺς ἐφαρμόζῃ>. Καὶ θὰ βοήσῃ ὅλος ὁ
ποιῆσαι αὐτούς· καὶ ἐροῦσι πᾶς ὁ λαός: <Γένοιτο!>
Καὶ ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ εἴπουν· Γένοιτο!
λαός· γένοιτο.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 28ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
28,1 Καὶ ἔσται ὡς ἂν διαβῆτε τὸν Όταν θὰ διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην καὶ εἰσέλθετε Καὶ ὅταν θὰ περάσετε τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην καὶ πατήσετε
Ἰορδάνην εἰς τὴν γῆν ἣν Κύριος ὁ εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ὁ Κύριός σας καὶ ὁ εἰς τὴν χώραν, ποὺ σᾶς δίδει Κύριος ὁ Θεός σας, ἐὰν
Θεὸς ὑμῶν δίδωσιν ὑμῖν, ἐὰν Θεὸς σᾶς δίδει, ἐὰν μὲ προσοχὴν ἀκούσετε τὴν ὑπακούσῃς, λαέ μου, προθύμως εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ
ἀκοῇ ἀκούσῃς τῆς φωνῆς Κυρίου Θεοῦ σου, ὥστε νὰ φυλάσσετε καὶ νὰ ἐφαρμόζετε ὅλας
φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, ὥστε νὰ τηρῆτε
τοῦ Θεοῦ σου, φυλάσσειν καὶ αὐτὰς τὰς ἐντολάς, ποὺ σᾶς παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, θὰ
καὶ νὰ ἐφαρμόζετε τὰς ἐντολὰς αὐτάς, τὰς
ποιεῖν πάσας τὰς ἐντολὰς ταύτας, σοῦ δώσῃ Κύριος ὁ Θεός σου τὴν εὐλογίαν νὰ ἀναδειχθῇς
ἃς ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω, Κύριος ὁ Θεός ὑπεράνω ὅλων τῶν λαῶν τῆς γῆς.
καὶ δώσει σε Κύριος ὁ Θεός σου σας θὰ σᾶς ἀναδείξῃ ἀνωτέρους ἀπὸ ὅλα τὰ
ὑπεράνω πάντων τῶν ἐθνῶν τῆς ἔθνη τῆς γῆς.
γῆς,
28,2 καὶ ἥξουσιν ἐπὶ σὲ πᾶσαι αἱ 2 Θὰ ἔλθουν εἰς σὲ ὅλαι αἱ εὐλογίαι τοῦ Θεοῦ 2 Θὰ ἔλθουν δὲ ἐπάνω σου καὶ θὰ σὲ εὔρουν, ἐὰν
εὐλογίαι αὗται καὶ εὑρήσουσί σε, καὶ θὰ σὲ εὔρουν, ἐὰν μὲ προσοχὴν ἀκούσῃς ὑπακούσῃς προθύμως εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου,
ἐὰν ἀκοῇ ἀκούσῃς τῆς φωνῆς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. αἱ ἐξῆς εὐλογίαι:
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
28,3 Εὐλογημένος σὺ ἐν πόλει καὶ 3 Θὰ εἶσαι εὐλογημένος εἰς τὴν πόλιν καὶ 3 Θὰ εἶσαι εὐλογημένος, ὅταν θὰ εὐρίσκεσαι καὶ θὰ
εὐλογημένος σὺ ἐν ἀγρῷ· εὐλογημένος εἰς τὸν ἀγρόν. ἐργάζεσαι εἰς τὴν πόλιν, θὰ εἶσαι εὐλογημένος καὶ ὅταν θὰ
εὐρίσκεσαι καὶ θὰ ἐργάζεσαι εἰς τὸ ὕπαιθρον.
28,4 εὐλογημένα τὰ ἔκγονα τῆς 4 Εὐλογημένα θὰ εἶναι τὰ παιδιά σου καὶ τὰ 4 Θὰ εἶναι εὐλογημένοι οἱ καρποὶ τῶν σπλάγχνων σου, οἱ

154/202
κοιλίας σου καὶ τὰ γενήματα τῆς προϊόντα τῶν ἀγρῶν σου καὶ αἱ ἀγέλαι τῶν ἀπόγονοί σου, ὅπως ἐπίσης καὶ τὰ προϊόντα τῶν κτημάτων
γῆς σου καὶ τὰ βουκόλια τῶν βοδιῶν σου καὶ τὰ ποίμνια τῶν προβάτων σου. σου καὶ τὰ κοπάδια τῶν βοδιῶν σου καὶ τὰ κοπάδια τῶν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
βοῶν σου καὶ τὰ ποίμνια τῶν προβάτων σου.
προβάτων σου·
28,5 εὐλογημέναι αἱ ἀποθῆκαί 5 Εὐλογημέναι αἱ ἀποθῆκαι σου καὶ τὰ 5 Θὰ εἶναι εὐλογημεναι αἱ ἀποθῆκαι σου καὶ ὅσα
σου καὶ τὰ ἐγκαταλείμματά σου· πλεονάσματά σου. συγκεντρώνεις καὶ φυλάσσεις εἰς αὐτὰς ὡς περισσεύματα.

28,6 εὐλογημένος σὺ ἐν τῷ 6 Εὐλογημένος θὰ εἶσαι, ὅταν εἰσέρχεσαι 6 Εὐλογημένος θὰ εἶσαι, ὅταν θὰ ἐμβαίνῃς εἰς τὸ σπίτι σου
εἰσπορεύεσθαί σε, καὶ κάπου, καὶ εὐλογημένος ὅταν θὰ ἐξέρχεσαι. ἢ εἰς ὁποιοδήποτε ἄλλο μέρος καὶ εὐλογημένος ὅταν θὰ
εὐλογημένος σὺ ἐν τῷ βγαίνῃς ἀπὸ αὐτό.
ἐκπορεύεσθαί σε.
28,7 Παραδῷ Κύριος ὁ Θεός σου 7 Κύριος ὁ Θεός σου θὰ παραδώσῃ εἰς τὰ χέρια 7 Τοὺς ἐχθρούς σου, ποὺ ἐπεχείρησαν καὶ θὰ ἐπιχειρήσουν
τοὺς ἐχθρούς σου τοὺς σου συντετριμμένους τοὺς ἐχθρούς, οἱ ὁποῖοι νὰ σὲ ἀντιμετωπίσουν, θὰ σοῦ τοὺς παραδώσῃ Κύριος ὁ
ἀνθεστηκότας σοι ἀνθίστανται ἐναντίον σου. Θὰ πάθουν τόσην Θεός σου τσακισμένους ἐμπρός σου. Καὶ ἐνῷ θὰ ἔχουν
συντετριμμένους πρὸ προσώπου ἔλθει ἀπὸ ἕνα δρόμον ὅλοι μαζὶ ἐναντίον σου, θὰ φύγουν
πανωλεθρίαν, ὥστε, ἐνῶ ἀπὸ ἕνα δρόμον
σου· ὁδῷ μία ἐξελεύσονται πρὸς κατατρομαγμένοι ἀπὸ ἐμπρός σου ἀπὸ ἑπτὰ δρόμους, ἀπὸ
συμπαγεῖς ἦλθον ἐναντίον σου, ἀπὸ ἑπτὰ
σὲ καὶ ἐν ἑπτὰ ὁδοῖς φεύξονται ὅπου δηλαδὴ προλάβῃ νὰ φύγῃ καθένας.
ἀπὸ προσώπου σου. δρόμους θὰ φύγουν πανικόβλητοι ἀπὸ ἐμπρός
σου.
28,8 Ἀποστεῖλαι Κύριος ἐπὶ σὲ τὴν 8 Εἴθε ὁ Κύριος νὰ ἀποστείλῃ πλουσίαν εἰς σὲ 8 Εἴθε νὰ σοῦ στείλῃ ὁ Κύριος τὴν εὐλογίαν εἰς τοὺς χώρους,
εὐλογίαν ἐν τοῖς ταμιείοις σου καὶ τὴν εὐλογίαν του, εἰς τὰς ἀποθήκας σου, εἰς ὅπου φυλάσσεις τοὺς θησαυρούς σου, καὶ εἰς κάθε τι ὅπου
ἐπὶ πάντα, οὗ ἂν ἐπιβάλῃς τὴν ὅλα τὰ ἔργα ποὺ θὰ ἀπλώσῃς τὸ χέρι σου, εἰς θὰ βάλῃς τὰ χέρια σου, εἰς τὴν χώραν ποὺ σοῦ δίδει Κύριος
χεῖρα σου, ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ ὁ Θεός σου.
τὴν χώραν ποὺ σοῦ δίδει ὁ Κύριος.
Θεός σου δίδωσί σοι.
28,9 Ἀναστήσαι σε Κύριος ἑαυτῷ 9 Εἴθε νὰ σὲ ἀναδείξῃ καὶ νὰ σὲ ἀξιώσῃ νὰ 9 Θὰ σὲ ἀναδείξῃ ὁ Κύριος λαὸν ἅγιον, ξεχωρισμένον διὰ
λαὸν ἅγιον, ὃν τρόπον ὤμοσε τοῖς γίνῃς δι' αὐτὸν λαὸς ἅγιος ὅπως ὡρκίσθη εἰς τὸν ἑαυτόν Του, ὅπως ἀκριβῶς τὸ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον εἰς
πατράσι σου, ἐὰν ἀκούσῃς τῆς τοὺς προγόνους σου, ἐὰν ἀκούσῃς τὴν φωνὴν τοὺς προγόνους σου, ὑπὸ τὸν ὅρον ὅμως ὅτι θὰ ὑπακούσῃς
φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ ἀκολουθήσῃς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ πορευθῇς εἰς ὅλους
πορευθῇς ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς ὅλους τοὺς δρόμους, ποὺ σοῦ ὑποδεικνύει Ἐκεῖνος διὰ τὴν
τοὺς δρόμους τοῦ θελήματός του.
αὐτοῦ· ζωήν σου.
28,10 καὶ ὄψονταί σε πάντα τὰ 10 Θὰ σὲ ἴδουν τότε ὅλοι οἱ λαοὶ τῆς γῆς, θὰ σὲ 10 Καὶ θὰ σὲ ἰδοῦν ὅλοι οἰ λαοὶ τῆς γῆς καὶ θὰ ἐννοήσουν

155/202
ἔθνη τῆς γῆς ὅτι τὸ ὄνομα Κυρίου θαυμάσουν, ἀλλὰ καὶ θὰ σὲ φοβηθοῦν, διότι ὅτι ἔχεις ἐπάνω σου καὶ ἐπικαλεῖσαι ὡς οἰκεῖον τὸ ὄνομα
ἐπικέκληταί σοι, καὶ φέρεις ὡς προσωνυμίαν σου τὸ ὄνομα τοῦ τοῦ μόνου Κυρίου. Θὰ καταλάβουν δηλαδὴ ὅτι ἔγινες κτῆμα

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
φοβηθήσονταί σε. Θεοῦ. Του καὶ δι' αὐτὸ θὰ σὲ φοβηθοῦν.
28,11 Καὶ πληθυνεῖ σε Κύριος ὁ 11 Κύριος ὁ Θεός σου θὰ σοῦ δώσῃ πλούσια τὰ 11 Καὶ θὰ σὲ κάνῃ Κύριος ὁ Θεός σου πλούσιον εἰς ἀγαθά.
Θεός σου εἰς ἀγαθὰ ἐν τοῖς ἀγαθά του πληθύνων τὰ παιδιά σου, τὰ κτήνη Θὰ σοῦ δώσῃ πολλὰ παιδιά. Θὰ πολλαπλασιάσῃ ἐπίσης τὰ
ἐκγόνοις τῆς κοιλίας σου, καὶ ἐπὶ σου, τὰ προϊόντα τῶν ἀγρῶν σου εἰς τὴν χώραν, ζῶα σου καὶ τοὺς καρποὺς τῶν κτημάτων σου εἰς τὴν
τοῖς ἐκγόνοις τῶν κτηνῶν σου καὶ χώραν, ποὺ ὑπεσχέθη μὲ ὅρκον ὁ Κύριος εἰς τοὺς πατέρας
τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος ὡρκίσθη εἰς τοὺς
ἐπὶ τοῖς γενήμασι τῆς γῆς σου, ἐπὶ σου ὅτι θὰ σοῦ τὴν χαρίσῃ.
προπάτοράς σου ὅτι θὰ σοῦ δώσῃ.
τῆς γῆς σου ἧς ὤμοσε Κύριος τοῖς
πατράσι σου δοῦναί σοι.
28,12 Ἀνοίξαι σοι Κύριος τὸν 12 Εἴθε νὰ ἀνοίξῃ διὰ σὲ ὁ Κύριος τὸν ἀγαθόν 12 Εἴθε νὰ ἀνοίξῃ διὰ σὲ ὁ Κύριος τὸν πλούσιον θησαυρόν
θησαυρὸν αὐτοῦ τὸν ἀγαθόν, τὸν του θησαυρόν, τὸν οὐρανὸν διὰ νὰ δίδῃ εἰς τὰ Του, δηλαδὴ τὸν οὐρανόν, διὰ νὰ δώσῃ εἰς τὰ κτήματά σου
οὐρανόν, δοῦναι τὸν ὑετὸν τῇ γῇ χωράφια σου βροχὴν κατὰ τὸν κατάλληλον τὴν βροχὴν εἰς τὸν καιρὸν ποὺ τὴν χρειάζονται. Εἴθε νὰ
σου ἐπὶ καιροῦ αὐτοῦ· εὐλογήσαι εὐλογήσῃ ὅλα τὰ ἔργα, ποὺ κάνουν τὰ χέρια σου, ὥστε νὰ
καιρόν. Εἴθε νὰ εὐλογήσῃ ὅλα τὰ ἔργα τῶν
πάντα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου, ἠμπορῆς νὰ δανείζῃς εἰς πολλὰ ἔθνη καὶ νὰ μὴ δανείζεσαι
χειρῶν σου, ὥστε νὰ δανείζῃς εἰς πολλοὺς
καὶ δανειεῖς ἐθνεσι πολλοῖς, σὺ δὲ σὺ ποτέ. Θὰ ἔχῃς δὲ ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν σου πολλοὺς λαοὺς
οὐ δανειῇ, καὶ ἄρξεις σὺ ἐθνῶν λαούς, σὺ ὅμως νὰ μὴ εὑρίσκεσαι εἰς τὴν καὶ δὲν θὰ εὑρεθῇς ποτὲ ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν κανενός.
πολλῶν, σοῦ δὲ οὐκ ἄρξουσι. ἀνάγκην νὰ δανείζεσαι· νὰ ἄρχῃς καὶ νὰ
ἐξουσιάζῃς ἐπάνω εἰς πολλὰ ἔθνη, κανένας
ὅμως νὰ μὴ ἐξουσιάζῃ εἰς σέ.
28,13 Καταστήσαι σε Κύριος ὁ 13 Εἴθε Κύριος ὁ Θεός σου νὰ σὲ ἀναδείξῃ 13 Εἴθε νὰ σὲ βάλῃ Κύριος ὁ Θεός σου ἐπὶ κεφαλῆς τῶν
Θεός σου εἰς κεφαλὴν καὶ μὴ εἰς πρῶτον καὶ ὄχι τελευταῖον, νὰ εἶσαι ἐπάνω ἀπὸ ἄλλων καὶ ποτὲ νὰ μὴ εἶσαι τελευταῖος. Τότε ὅμως θὰ εἶσαι
οὐράν, καὶ ἔσῃ τότε ἐπάνω καὶ ὅλους καὶ ὄχι ὑποκάτω. Καὶ αὐτὰ θὰ γίνουν, ἐπάνω ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ οὐδέποτε κατώτερός των, ὅταν
οὐκ ἔσῃ ὑποκάτω, ἐὰν ἀκούσῃς θὰ ὑπακούσῃς εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, εἰς ὅσα
ἐὰν ἀκούσῃς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου,
τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, δηλαδὴ σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον νὰ φυλάττῃς καὶ νὰ
ὅσα ἐγὼ σήμερον σὲ διατάσσω νὰ φυλάττῃς καὶ
ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον ἐφαρμόζῃς.
φυλάσσειν καὶ ποιεῖν· νὰ ἐφαρμόζῃς.
29,14 οὐ παραβήσῃ ἀπὸ πασῶν 14 Καμμίαν ἐντολήν, ἀπὸ ὅσας ἐγὼ σοῦ δίδω 14 Πρόσεξε νὰ μὴ παραβῇς καμμίαν ἀπὸ ὅλας τὰς ἐντολάς,
τῶν ἐντολῶν, ὧν ἐγὼ ἐντέλλομαί, σήμερον, δὲν θὰ παραβῇς, ὥστε νὰ βαδίζῃς ποὺ σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, ὥστε νὰ παρεκκλίνῃς
σοι σήμερον, δεξιὰ οὐδὲ ἀριστερὰ δεξιὰ ἢ ἀριστερά, νὰ πορεύεσαι ὀπίσω ἀπὸ δεξιὰ ἢ ἀριστερὰ καὶ νὰ ἀκολουθῇς ἄλλους θεοὺς καὶ νὰ

156/202
πορεύεσθαι ὀπίσω θεῶν ἑτέρων τοὺς λατρεύῃς.
ἄλλους θεοὺς καὶ νὰ λατρεύῃς αὐτούς.
λατρεύειν αὐτοῖς.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
28,15 Καὶ ἔσται ἐὰν μὴ εἰσακούσῃς 15 Ἐὰν δὲν ἀκούσῃς καὶ δὲν ὑπακούσῃς εἰς τὴν 15 Ἐὰν ὅμως δὲν ὑπακούσῃς εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ
τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ὥστε νὰ φυλάττῃς σου, ποὺ ὁρίζει νὰ φυλάττῃς καὶ νὰ ἐφαρμόζῃς ὅλας τὰς
φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάσας τὰς καὶ νὰ ἐφαρμόζῃς ὅλας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, τὰς ἐντολάς Του, ὅσας σοῦ παραγγέλλω ἐγὼ σήμερον, θὰ
ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσας ἐγὼ ἔλθουν ἐπάνω σου καὶ θὰ σὲ καταλάβουν (θὰ σὲ πιάσουν)
ὁποίας ἐγὼ σήμερον σοῦ δίδω, θὰ ἔλθουν καὶ
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, καὶ ὅλαι αὐταὶ αἱ κατάραι:
θὰ ξεσπάσουν ἐναντίον σου ὅλαι αὐταὶ αἱ
ἐλεύσονται ἐπὶ σὲ πᾶσαι αἱ
κατάραι αὐταὶ καὶ καταλήψονταί κατάραι.
σε.
28,16 Ἐπικατάρατος σὺ ἐν πόλει, 16 Θὰ εἶσαι κατηραμένος εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς 16 <Θὰ εἶσαι καταράμενος, ὅταν εὐρίσκεσαι καὶ ἐργάζεσαι
καὶ ἐπικατάρατος σὺ ἐν ἀγρῷ· τὸν ἀγρόν. εἰς τὴν πόλιν, θὰ εἶσαι ἐπίσης καταραμένος καὶ ὅταν
εὐρίσκεσαι καὶ ἐργάζεσαι εἰς τὸ ὕπαιθρον.
28,17 ἐπικατάρατοι αἱ ἀποθῆκαί 17 Κατηραμέναι θὰ εἶναι αἱ ἀποθῆκαι σου καὶ 17 Θὰ εἶναι καταράμεναι αἱ ἀποθῆκαι σου καὶ ὅσα
σου καὶ τὰ ἐγκαταλείμματά σου· τὰ περισσεύματά σου. συγκεντρώνεις εἰς αὐτὰς ὡς περισσεύματα.

28,18 ἐπικατάρατα τὰ ἔκγονα τῆς 18 Κατηραμένα τὰ παιδιά σου καὶ τὰ προϊόντα 18 Θὰ εἶναι καταραμένοι οἱ ἀπόγονοί σου καὶ τὰ προϊόντα
κοιλίας σου καὶ τὰ γενήματα τῆς τῶν ἀγρῶν σου, αἱ ἀγέλαι τῶν βοδιῶν σου καὶ τῶν κτημάτων σου καὶ τὰ κοπάδια τῶν βοδιῶν σου καὶ τὰ
γῆς σου, τὰ βουκόλια τῶν βοῶν τὰ ποίμνια τῶν προβάτων σου. κοπάδια τῶν προβάτων σου.
σου καὶ τὰ ποίμνια τῶν προβάτων
σου·
28,19 ἐπικατάρατος σὺ ἐν τῷ 19 Κατηραμένος θὰ εἶσαι σύ, ὅταν εἰσέρχεσαι 19 Θὰ εἶσαι καταράμενος, ὅταν θὰ ἐμβαίνῃς εἰς τὸ σπίτι σου
εἰσπορεύεσθαί σε καὶ καὶ ὅταν θὰ ἐξέρχεσαι ἀπὸ τὸ σπίτι σου, ἀπὸ ἢ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ καὶ καταράμενος ὅταν θὰ βγαίνῃς.
ἐπικατάρατος σὺ ἐν τῷ τὴν πατρίδα σου, ἀπὸ παντοῦ.
ἐκπορεύεσθαί σε.
28,20 Ἀποστείλαι Κύριος ἐπὶ σὲ 20 Θὰ στείλῃ ἐναντίον σου ὁ Κύριος τὴν 20 Θὰ στείλῃ ὁ Κύριος ἐπάνω σου τὴν ἀνέχειαν, τὴν
τὴν ἔνδειαν καὶ τὴν ἐκλιμίαν καὶ φτώχειαν, τὴν μεγάλην πεῖναν, τὴν φθορὰν εἰς ἐξαντλητικὴν πεῖναν καὶ τὴν καταστροφὴν εἰς ὅλα, ὅσα θὰ
τὴν ἀνάλωσιν ἐπὶ πάντα, οὗ ἐὰν ὅλα ἐπὶ τῶν ὁποίων θὰ βάλῃς τὸ χέρι σου, κάμνῃς με τὰ χέρια σου, ἕως ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσῃ καὶ
ἐπιβάλῃς τὴν χεῖρά σου, ἕως ἂν μέχρις ὅτου σὲ ἐξοντώσῃ τὸ ταχύτερον ἐξ αἰτίας τῶν
μέχρις ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσῃ, μέχρις ὅτου σὲ
ἐξολοθρεύσῃ σε καὶ ἕως ἂν πονηρῶν σου πράξεων καὶ λόγῳ τοῦ ὅτι ἐγκατέλειψες ἐμέ,
καταστρέψῃ συντόμως δι' ὅλας τὰς πονηρίας
ἀπολέσῃ σε ἐν τάχει διὰ τὰ τὸν Νομοδότην.

157/202
πονηρὰ ἐπιτηδεύματά σου, διότι σου, ἐπειδὴ μὲ ἐγκατέλιπες, θὰ εἴπῃ ὁ Θεός.
ἐγκατέλιπές με.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
28,21 Προσκολλήσαι Κύριος εἰς σὲ 21 Ὁ Κύριος θὰ κολλήσῃ ἐπάνω σου ἀρρώστιες 21 Θὰ σοῦ κολλήσῃ ὁ Κύριος θανατηφόρον ἀσθένειαν, ἕως
τὸν θάνατον, ἕως ἂν ἐξαναλώσῃ ποὺ φέρουν τὸν θάνατον, μέχρις ὅτου σὲ ὅτου σὲ ἐξοντώσῃ εἰς τὴν χώραν αὐτήν, ἐκεῖ ὅπου
σε ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς ἣν εἰσπορεύῃ ἐξολοθρεύσῃ μέσα εἰς τὴν χώραν, πρὸς τὴν εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς.
ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν.
ὁποίαν πορεύεσαι τώρα νὰ τὴν κληρονομήσῃς.
28,22 Πατάξαι σε Κύριος ἐν 22 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριος μὲ ἐξαντλητικὴν 22 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριός με στενοχώριαν καὶ ἄγχος, μὲ
ἀπορίᾳ καὶ πυρετῷ καὶ ρίγει καὶ ἀδυναμίαν, μὲ πυρετὸν καὶ ρίγος καὶ φαγούραν πυρετόν, μὲ ρῖγος, μὲ φαγούραν, μὲ ἀνεμοπύρωμα
ἐρεθισμῷ καὶ ἀνεμοφθορίᾳ καὶ τῇ καὶ ἐλονοσίαν καὶ κιτρίνισμα. Ὅλαι αὐταὶ αἱ (ἐρυσίπελας) καὶ μὲ κιτρινάδα (ἴκτερος). Καὶ θὰ σὲ
ὤχρᾳ, καὶ καταδιώξονταί σε, ἕως κυνηγοῦν αὐταὶ αἱ ἀσθένειαι, ἕως ὅτου σὲ ἑξαφανίσουν.
ἀσθένειαι θὰ σε καταδιώξουν, μέχρις ὅτου σὲ
ἂν ἀπολέσωσί σε.
ἐξολοθρεύσουν.
28,23 Καὶ ἔσται σοι ὁ οὐρανὸς 23 Ὁ οὐρανὸς ἐπάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι σου θὰ 23 Καὶ θὰ εἶναι διὰ σὲ ὁ οὐρανὸς ἐπάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι σου
ὑπὲρ κεφαλῆς σου χαλκοῦς, καὶ ἡ εἶναι κατάξηρος, ὅπως ὁ χαλκός, καὶ ἡ γῆ κάτω χάλκινος. Δὲν θὰ βρέχῃ ποτέ. Τὸ δὲ ἔδαφος κάτω ἀπὸ τὰ
γῆ ἡ ὑποκάτω σου σιδηρᾶ. ἀπὸ τὰ πόδια σου ξηρὰ καὶ στεγνὴ σὰν σίδηρος. πόδια σου θὰ εἶναι σιδερένιο, κατάξερο.
28,24 Δῴη Κύριος ὁ Θεός σου τὸν 24 Κύριος ὁ Θεός σου θὰ δώσῃ ἀντὶ τῆς 24 Θὰ μεταβάλῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τὴν χώραν σου τὴν
ὑετὸν τῆς γῆς σου κονιορτόν, καὶ εὐεργετικῆς βροχῆς κονιορτόν· χῶμα ἀπὸ τὸν βροχὴν εἰς σκόνην. Καὶ θὰ πέσῃ χῶμα ἐπάνω σου ἀπὸ τὸν
χοῦς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβήσεται οὐρανὸν σὰν βροχὴ θὰ πέσῃ ἐπάνω σου, μέχρις οὐρανόν, ἕως ὅτου σὲ συντρίψῃ τὸ ταχύτερον καὶ σὲ
ἐπὶ σέ, ἕως ἂν ἐκτρίψῃ σε καὶ ἕως ἐξολοθρεύσῃ.
ὅτου σὲ ξεπαστρέψῃ καὶ σὲ καταστρέψῃ.
ἂν ἀπολέσῃ σε ἐν τάχει.
28,25 Δῴη σε Κύριος ἐπισκοπὴν 25 Ὁ Κύριος θὰ σὲ ἐπισκεφθῇ μὲ ὀργὴν 25 Θὰ σὲ τιμωρήσῃ καὶ θὰ σὲ ἐγκαταλείψῃ ἀβοήθητον ὁ
ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σου· ἐν ὁδῷ ἀποστέλλων πρὸς τιμωρίαν σου τοὺς ἐχθρούς Κύριος ἐμπρὸς εἰς τοὺς ἐχθρούς σου. Καὶ ἐνῷ θὰ βγῇς καὶ
μιᾷ ἐξελεύσῃ πρὸς αὐτούς, καὶ ἐν σου. Θὰ νικηθῇς ἀπὸ αὐτούς· καὶ ἐνῶ ἀπὸ ἕνα θὰ προχωρῇς ἐναντίον των παρατεταγμένος εἰς ἕνα
ἑπτὰ ὁδοῖς φεύξῃ ἀπὸ προσώπου δρόμον, θὰ φεύγῃς τρομοκρατημένος ἀπὸ ἐμπρός των εἰς
δρόμον συμπαγὴς καὶ ὀργανωμένος θὰ
αὐτῶν· καὶ ἔσῃ ἐν διασπορᾷ ἐν ἑπτὰ δρόμους, ὁπουδήποτε προλάβῃ δηλαδὴ καθένας σας,
ἐπιτεθῇς ἐναντίον αὐτῶν, ἀπὸ ἑπτὰ δρόμους θὰ
πάσαις βασιλεῖς τῆς γῆς· διὰ νὰ σωθῇ. Καὶ θὰ διασκορπισθῇς εἰς ὅλα τὰ βασίλεια τῆς
φύγῃς πανικόβλητος καταδιωκόμενος ἀπὸ γῆς.
αὐτούς. Καὶ διασπαρῆτε ὡς αἰχμάλωτοι εἰς
ὅλας τὰς βοσιλείας τοῦ κόσμου.

158/202
28,26 καὶ ἔσονται οἱ νεκροὶ ὑμῶν 26 Οἱ νεκροί σου θὰ μένουν ἄταφοι, τροφὴ τῶν 26 Θὰ μείνουν δὲ οἱ νεκροί σας ἄταφοι. Θὰ εἶναι τροφὴ διὰ
κατάβρωμα τοῖς πετεινοῖς τοῦ πτηνῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῶν θηρίων τῆς γῆς. τὰ ὄρνεα τοῦ οὐρανοῦ καὶ διὰ τὰ θηρία τῆς γῆς. Καὶ δὲν θὰ
οὐρανοῦ καὶ τοῖς θηρίοις τῆς γῆς, ὑπάρχῃ κανείς, ποὺ νὰ τὰ διώχνη καὶ νὰ σᾶς γλυτώνῃ ἀπὸ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀποσοβῶν. Κανεὶς δὲν θὰ ἡμπορέσῃ νὰ προλάβῃ καὶ νὰ αὐτά.
σταματήσῃ τὴν καταστροφήν σου.
28,27 Πατάξαι σε Κύριος ἕλκει 27 Ὁ Κύριος θὰ σὲ κτυπήσῃ μὲ τὰς πληγὰς τῆς 27 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριός μὲ τὸ ἔλκος τηςΑἰγύπτου, μὲ
Αἰγυπτίῳ εἰς τὴν ἕδραν καὶ ψώρᾳ Αἰγύπτου εἰς τὸ δέρμα σου, μὲ ἀγρίαν ψώραν πληγὴν δηλαδὴ καὶ ἀπόστημα εἰς τὴν ἕδραν (εἰς τὰ ὀπίσθιά
ἀγρίᾳ καὶ κνήφῃ, ὥστε μὴ καὶ μὲ φαγούραν, ὥστε νὰ μὴ ἠμπορῇς νὰ σου, εἰς τὸ σημεῖον τῶν αἱμορροΐδων) καὶ μὲ ψώραν βαρείας
δύνασθαί σε ἰαθῆναι. μορφῆς καὶ μὲ φαγούραν, ὥστε νὰ μὴ ἠμπορῇς νὰ
εὕρῃς θεραπείαν.
θεραπευθῇς.
28,28 Πατάξαι σε Κύριος 28 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριος μὲ παράλυσιν, μὲ 28 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριος μὲ παραπληγίαν (ἠμιπληγίαν,
παραπληξίᾳ καὶ ἀορασίᾳ καὶ τύφλωσιν καὶ φρενοοβλάδειαν. παράλυσιν) καὶ τύφλωσιν καὶ τρέλλαν.
ἐκστάσει διανοίας,
28,29 καὶ ἔσῃ ψηλαφῶν 29 Εἰς τὸ καταμεσήμερον θὰ ψηλαφῇς, διὰ νὰ 29 Καὶ ἔτσι θὰ ψηλαφᾷς, ἐνῷ θὰ εἶναι μεσημέρι, ὅπως
μεσημβρίας, ὡσεί τις ψηλαφήσαι εὕρῃς διάφορα ἀντικείμενα, ὅπως ψηλαφῇ ὁ ἀκριβῶς ψηλαφᾷ ὁ τυφλός, ὁ βυθισμένος εἰς τὸ σκοτάδι, καὶ
τυφλὸς ἐν τῷ σκότει, καὶ οὐκ τυφλὸς εἰς τὸ σκότος, καὶ δὲν θὰ κατευοδοθοῦν δὲν θὰ ἠμπορῇς νὰ προωθῇς τὰς ὑποθέσεις τῆς ζωῆς σου.
εὐοδώσει τὰς ὁδούς σου· καὶ ἔσῃ Καὶ θὰ σὲ ἐκμεταλλεύωνται τότε οἱ ἄδικοι καὶ οἱ ἅρπαγες
αἱ προσπάθειαί σου. Ἄλλοι θὰ σὲ ἀδικοῦν καὶ
τότε ἀδικούμενος καὶ εἰς ὅλην σου τὴν ζωὴν καὶ δὲν θὰ ἔχῃς κανένα βοηθόν σου.
θὰ ἁρπάζουν τὰ ὑπάρχοντά σου ὅλας τὰς
διαρπαζόμενος πάσας τὰς
ἡμέρας, καὶ οὐκ ἔσται σοι ὁ ἡμέρας, καὶ κανεὶς δὲν θὰ ὑπάρχῃ νὰ σὲ
βοηθῶν. βοηθήσῃ.
28,30 Γυναῖκα λήψῃ, καὶ ἀνήρ 30 Σύζυγον θὰ λάβῃς καὶ ἄλλος ἄνδρας θὰ τὴν 30 Θὰ πάρῃς γυναῖκα καὶ θὰ τὴν ἔχῃ ἄλλος. Θὰ κτίσῃς σπίτι
ἕτερος ἕξει αὐτήν· οἰκίαν ἔχῃ· οἰκίαν θὰ οἰκοδομήσῃς καὶ δὲν θὰ καὶ δὲν θὰ κατοικήσῃς εἰς αὐτό. Θὰ φυτεύσῃς ἀμπέλι καὶ
οἰκοδομήσεις, καὶ οὐκ οἰκήσεις ἐν κατοικήσῃς εἰς αὐτήν. Ἀμπέλι θὰ φυτεύσῃς καὶ δὲν θὰ μαζεύσῃς τὰ σταφύλια του.
αὐτῇ· ἀμπελῶνα φυτεύσεις, καὶ
δὲν θὰ τὸ τρυγήσῃς.
οὐ μὴ τρυγήσῃς αὐτόν·
28,31 ὁ μόσχος σου ἐσφαγμένος 31 Ἄλλος θὰ σφάξῃ ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου τὸ 31 Θὰ σφάξουν ἐμπρός σου τὸ μοσχάρι σου καὶ δὲν θὰ
ἐναντίον σου, καὶ οὐ φάγῃ ἐξ μοσχάρι σου καὶ σὺ δὲν θὰ φάγῃς ἀπὸ αὐτό. ἠμπορῇς νὰ φάγῃς ἀπὸ αὐτό. Θὰ ἀρπάξουν ἀπὸ σὲ τὸν
αὐτοῦ· ὁ ὄνος σου ἡρπασμένος Τὸν ὄνον σου θὰ τὸν ἁρπάσουν ἀπὸ ἐμπρός σου ὄνον σου καὶ δὲν θὰ σοῦ τὸν ἐπιστρέψουν ποτέ. Θὰ βλέπῃς
ἀπὸ σοῦ, καὶ οὐκ ἀποδοθήσεται τὰ πρόβατά σου δοσμένα εἰς τοὺς ἐχθρούς σου καὶ δὲν θὰ
καὶ δὲν θὰ σοῦ τὸν ἀποδώσουν· τὰ πρόβατά σου
σοι· τὰ πρόβατά σου δεδομένα ὑπάρχῃ κανεὶς νὰ σὲ βοηθήσῃ, διὰ νὰ τὰ πάρῃς πίσω.

159/202
θὰ δίδωνται εἰς τοὺς ἐχθρούς σου καὶ δὲν θὰ
τοῖς ἐχθροῖς σου, καὶ οὐκ ἔσται
σοι ὁ βοηθῶν· ὑπάρξῃ κανεὶς νὰ σὲ βοηθήσῃ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
28,32 οἱ υἱοί σου καὶ αἱ θυγατέρες 32 Οἱ υἱοί σου καὶ αἱ θυγατέρες σου θὰ 32 Οἱ υἱοί σου καὶ αἱ κόραι σου θὰ παραδοθοῦν εἰς ἄλλον
σου δεδομέναι ἔθνει ἑτέρῳ καὶ οἱ παραδοθοῦν εἰς ἀλλοεθνεῖς καὶ οἱ ὀφθαλμοί λαὸν καὶ θὰ συστρέφωνται μὲ σπασμοὺς τὰ μάτια σου ἀπὸ
ὀφθαλμοί σου βλέψονται σου θὰ βλέπουν αὐτοὺς ἀπαγομένους μέχρις τὸν πόνον, καθὼς θὰ ἀτενίζουν τὰ παιδιά σου καὶ δὲν θὰ
σφακελίζοντες εἰς αὐτά, οὐκ ἠμπορῇς νὰ κάνῃς τίποτε δι' αὐτά.
ὅτου ἀτονίσουν καὶ καταληφθοῦν ἀπὸ
ἰσχύσει ἡ χείρ σου·
σπασμούς. Τὸ χέρι σου θὰ εἶναι ἀνίκανον νὰ
βοηθήσῃ αὐτούς.
28,33 τὰ ἐκφόρια τῆς γῆς σου καὶ 33 Τὰ προϊόντα τῶν ἀγρῶν σου καὶ ὅλους τοὺς 33 Τὰ προϊόντα τῆς χώρας σου καὶ ὅλους τοὺς κόπους σου
πάντας τοὺς πόνους σου φάγεται κόπους σου θὰ τοὺς φάγῃ λαός, τὸν ὁποῖον δὲν θὰ τοὺς φάγῃ λαός, ποὺ οὔτε κἀν τὸν γνωρίζεις. Καὶ θὰ
ἔθνος, ὃ οὐκ ἐπίστασαι, καὶ ἔσῃ γνωρίζεις. Θὰ ἀδικῆσαι καὶ θὰ συντρίβεσαι εἶσαι ἀδικημένος καὶ τσακισμένος εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν.
ἀδικούμενος καὶ τεθραυσμένος
ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου.
πάσας τὰς ἡμέρας·
28,34 καὶ ἔσῃ παράπληκτος διὰ τὰ 34 Θὰ μένῃς ἄναυδος καὶ ἔξαλλος ἐμπρὸς εἰς 34 Καὶ θὰ κυριευθῇς ἀπὸ κατάπληξιν, θὰ χάσῃς τὰ λογικά
ὁράματα τῶν ὀφθαλμῶν σου, ἐκεῖνα, ποὺ θὰ βλέπουν οἱ ὀφθαλμοί σου. σου ἐμπρὸς εἰς αὐτά, ποὺ θὰ βλέπουν τὰ μάτια σου.
ἃ βλέψῃ·
28,35 πατάξαι σε Κύριος ἐν ἕλκει 35 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριος μὲ σκληρὰς πληγὰς 35 Θὰ σὲ κτυπήσῃ ὁ Κύριος μὲ φοβερὰν πληγὴν εἰς τὰ
πονηρῷ ἐπὶ τὰ γόνατα καὶ ἐπὶ τὰς εἰς τὰ γόνατα, εἰς τὰς κνήμας, ἀπὸ τὸ πέλμα γόνατα καὶ εἰς τὰς κνήμας, ὥστε νὰ μὴ ἠμπορῇς νὰ
κνήμας, ὥστε μὴ δύνασθαι τῶν ποδιῶν σου ἕως εἰς τὸ κεφάλι σου, τόσον θεραπευθῇς. Θὰ ἔχῃς πληγὰς ἀπὸ τὸ πέλμα τῶν ποδιῶν
ἰαθῆναί σε ἀπὸ ἴχνους τῶν ποδῶν σου μέχρι τὸ κεφάλι σου.
βαρειά, ὥστε νὰ μὴ ἠμπορῇς νὰ θεραπευθῇς.
σου ἕως τῆς κορυφῆς σου.
28,36 Ἀπαγάγοι Κύριός σε καὶ 36 Θὰ ἀπαγάγῃ ὁ Κύριος σὲ καὶ τοὺς ἄρχοντάς 36 Σὲ καὶ τοὺς ἄρχοντάς σου, τοὺς ὁποίους θὰ ἔχῃς
τοὺς ἄρχοντάς σου, οὓς ἂν σου, τοὺς ὁποίους θὰ ἔχῃς ἐκλέξει διὰ τὸν ἐγκαταστήσει διὰ νὰ σὲ κυβερνοῦν, θὰ σᾶς ὁδηγήσῃ ὁ
καταστήσῃς ἐπὶ σεαυτόν, ἐπ' ἑαυτόν σου, εἰς ἄλλον λαὸν τὸν ὁποῖον οὔτε σὺ Κύριος αἰχμαλώτους εἰς κάποιον λαόν, ποὺ εἶναι ἄγνωστος
ἔθνος, ὃ οὐκ ἐπίστασαι σὺ καὶ οἱ καὶ εἰς σὲ καὶ εἰς τοὺς πατέρας σου, καὶ θὰ ἀναγκασθῇς ἐκεῖ
οὔτε οἱ πατέρες σου ἐγνωρίζατε. Καὶ ἐκεῖ θὰ
πατέρες σου, καὶ λατρεύσεις ἐκεῖ νὰ λατρεύσῃς ἄλλους θεούς, ξύλα καὶ λίθους.
λατρεύσῃς ἄλλους θεούς, ξύλα καὶ λιθάρια.
θεοῖς ἐτέροις, ξύλοις καὶ λίθοις.
28,37 Καὶ ἔσῃ ἐκεῖ ἐν αἰνίγματι καὶ 37 Καὶ θὰ εἶσαι ἀνεξήγητον αἴνιγμα, παροιμία 37 Ἐκεῖ δὲ ἀνάμεσα εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, ὅπου θὰ σὲ ὁδηγήσῃ
παραβολῇ καὶ διηγήματι ἐν πᾶσι καὶ μολόγημα μεταξὺ ὅλων τῶν ἐθνῶν, εἰς τὰ αἰχμάλωτον ὁ Κύριος, θὰ εἶσαι τὸ ἀνεξήγητον αἴνιγμα, τὸ

160/202
τοῖς ἔθνεσιν, εἰς οὓς ἂν ἀπαγάγῃ ὁποῖα θὰ σὲ ἀπαγάγῃ ὁ Κύριος. παράδειγμα ποὺ θὰ βεβαιώνῃ τὸ ποὺ ἠμπορεῖ νὰ
σε Κύριος ἐκεῖ. καταντήσει ἕνας λαὸς καὶ τὸ θέμα σαρκαστικῶν ἱστοριῶν.
28,38 Σπέρμα πολὺ ἐξοίσεις εἰς τὸ 38 Πολὺν σπόρον θὰ ρίχνῃς εἰς τὸν ἀγρόν σου 38 Θὰ βγάλῃς ἀπὸ τὸ σπίτι σου καὶ θὰ σπείρῃς πολὺν
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πεδίον καὶ ὀλίγα εἰσοίσεις, ὅτι καὶ ὀλίγα εἰσοδήματα θὰ παίρνῃς, διότι θὰ σπόρον εἰς τὰ χωράφια σου, ἀλλ’ ὅμως θὰ συγκεντρώσεις
κατέδεται αὐτὰ ἡ ἀκρίς. καταφάγῃ αὐτὰ ἡ ἀκρίδα. εἰς τὰς ἀποθήκας σου ὀλίγον καρπόν, ἐπειδὴ θὰ καταφάγῃ
ἡ ἀκρίδα τὰ προϊόντα τῆς γῆς σου.
28,39 Ἀμπελῶνα φυτεύσεις καὶ 39 Θὰ φυτεύσῃς ἀμπέλι καὶ θὰ τὸ ἐργασθῇς, 39 Θὰ φυτεύσῃς καὶ θὰ καλλιεργήσῃς μὲ κόπον ἀμπέλι καὶ
κατεργᾷ, καὶ οἶνον οὐ πίεσαι, οὐδὲ ἀλλὰ δὲν θὰ πίῃς οἶνον, δὲν θὰ εὐφρανθῇς ἀπὸ δὲν θὰ πιῇς κρασί, οὔτε θὰ εὐφρανθῇς ἀπὸ αὐτό, διότι θὰ
εὐφρανθήσῃ ἐξ αὐτοῦ, ὅτι αὐτό, διότι τὸ σκουλήκι θὰ καταφάγῃ τὰ καταφάγῃ τὰ σταφύλια του τὸ σκουλήκι.
καταφάγεται αὐτὰ ὁ σκώληξ.
σταφύλια.
28,40 Ἐλαῖαι ἔσονταί σοι ἐν πᾶσι 40 Ἐληὲς θὰ ὑπάρχουν εἰς ὅλην τὴν ἔκτασιν τῆς 40 Θὰ ἔχῃς ἐλαιόδενδρα εἰς ὅλην τὴν χώραν σου καὶ ὅμως
τοῖς ὁρίοις σου, καὶ ἔλαιον οὐ χώρας σου, ἀλλὰ δὲν θὰ ἔχῃς λάδι οὔτε νὰ δὲν θὰ ἀλείψῃς τὸν ἑαυτόν σου μὲ λάδι, διότι θὰ πέσῃ
χρίσῃ, ὅτι ἐκρυήσεται ἡ ἐλαία σου. ἀλειφθῇς, διότι θὰ πέσῃ παράκαιρα ὁ καρπὸς πρόωρα ὁ καρπὸς τῶν ἐλαιοδένδρων σου.
τῶν ἐλαιῶν σου.
28,41 Υἱοὺς καὶ θυγατέρας 41 Θὰ ἀποκτήσῃς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, ἀλλὰ 41 Θὰ γεννήσῃς υἱοὺς καὶ θυγατέρας καὶ δὲν θὰ τοὺς ἔχῃς
γεννήσεις καὶ οὐκ ἔσονταί σοι, δὲν θὰ τοὺς ἔχῃς κοντά σου, διότι θὰ ἀπαχθοῦν μαζί σου νὰ τοὺς χαίρεσαι, διότι θὰ ὁδηγηθοῦν αἰχμάλωτοι
ἀπελεύσονται γὰρ ἐν αἰχμάλωτοι. εἰς ἄλλην χώραν.
αἰχμαλωσίᾳ.
28,42 Πάντα τὰ ξύλινά σου καὶ τὰ 42 Ὅλα τὰ δένδρα σου καὶ τὰ γενήματα τῶν 42 Ὅλα τὰ δένδρα σου καὶ τὰ προϊόντα τῆς χώρας σου θὰ τὰ
γενήματα τῆς γῆς σου ἀγρῶν σου θὰ τὰ καταστρέψῃ ἀρρώστια τῶν ἐξολοθρεύσῃ ἡ φοβερὴ ἀρρώστια τῶν φυτῶν ἐρυσίβη.
ἐξαναλώσει ἡ ἐρισύβη. φυτῶν, ἡ σκωρίασις.
28,43 Ὁ προσήλυτος, ὅς ἐστιν ἐν 43 Ὁ ξένος, ποὺ θὰ εἶναι κοντά σου, θὰ 43 Ὁ ξένος ποὺ διαμένει μαζί σου καὶ σέβεται τὴν
σοί, ἀναβήσεται ἐπὶ σὲ ἄνω ἄνω, εὐδοκιμήσῃ καὶ θὰ ἀνέλθῃ πολὺ ὑψηλότερα θρησκείαν σου, θὰ προοδεύσῃ καὶ θὰ γίνῃ πολὺ ἀνώτερός
σὺ δὲ καταβήσῃ κάτω κάτω· ἀπὸ σὲ, σὺ δὲ θὰ πέσῃς πολὺ χαμηλά. σου, ἐνῷ σὺ θὰ καταπέσῃς καὶ θὰ γίνῃς πολὺ κατώτερός
του.
28,44 οὗτος δανειεῖ σοι, σὺ δὲ 44 Ἐκεῖνος θὰ πλουτήσῃ ὥστε νὰ σὲ δανείζῃ, 44 Αὐτὸς θὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ σοῦ δίδῃ δάνεια, ἐνῷ σὺ δὲν
τούτῳ οὐ δανειεῖς· οὗτος ἔσται ἐνῶ σὺ δὲν θὰ ἔχῃς τὴν δυνατότητα νὰ τὸν θὰ ἠμπορῇς νὰ τοῦ δανείζῃς. Αὐτὸς θὰ εἶναι κεφάλι,
κεφαλή, σὺ δὲ ἔσῃ οὐρά. δανείζῃς. Εἰς τὸν τόπον σου ἐκεῖνος θὰ εἶναι πρῶτος καὶ ἔνδοξος, ἐνῷ σὺ θὰ εἶσαι οὐρά, τελευταῖος καὶ
ἄσημος.
κεφαλὴ καὶ σὺ θὰ εἶσαι ἡ οὐρά.

161/202
28,45 Καὶ ἐλεύσονται ἐπὶ σὲ πᾶσαι 45 Θὰ ἐπιπέσουν ἐναντίον σου ὅλαι αὐταὶ αἱ 45 Θὰ ἔλθουν δὲ εἰς σὲ ὅλαι αὐταὶ αἱ κατάραι καὶ θὰ σὲ
αἱ κατάραι αὐταὶ καὶ κατάραι, θὰ σὲ καταδιώξουν καὶ θὰ σὲ κυνηγήσουν καὶ θὰ σὲ πιάσουν, ἕως ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσῃ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καταδιώξονταί σε καὶ καταλάβουν, ἕως ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσουν, ἕως καὶ σὲ καταστρέψῃ ὁ Κύριος, ἐπειδὴ δὲν ὑπήκουσες εἰς τὴν
καταλήψονταί σε, ἕως ἂν ὅτου σὲ καταστρέψουν, διότι δὲν ὑπήκουσες εἰς φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ποὺ ὥριζε νὰ φυλάξῃς τὰς
ἐξολοθρεύσῃ σε καὶ ἕως ἂν τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου νὰ φυλάξῃς ἐντολάς Του καὶ τὰ προστάγματά Του, ὅσα σὲ διέταξε.
ἀπολέσῃ σε, ὅτι οὐκ εἱσήκουσας
τὰς ἐντολάς του καὶ τὰ προστάγματά του, ὅσα
τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου,
σὲ διέταξε.
φυλάξαι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ
τὰ δικαιώματα, ὅσα ἐνετείλατό
σοι.
28,46 Καὶ ἔσται ἐν σοι σημεῖα καὶ 46 Αὐταὶ δὲ αἱ τιμωρίαι θὰ εἶναι σημάδια καὶ 46 Θὰ γίνουν δὲ εἰς σὲ καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους σου σημεῖα
τέρατα ἐν τῷ σπέρματί σου ἕως καταπληκτικὰ γεγονότα, ὄχι μόνον διὰ σέ, καὶ τέρατα, ποὺ θὰ φανερώνουν τὴν δύναμιν τοῦ δικαίου
τοῦ αἰῶνος, ἀλλὰ καὶ διὰ τοὺς ἀπογόνους σου πάντοτε, Θεοῦ ἕως συντελείας τῶν αἰώνων.

28,47 ἀνθ' ὧν οὐκ ἐλάτρευσας 47 ἕνεκα τοῦ γεγονότος ὅτι σὺ δὲν ἐλάτρευσες 47 Θὰ γίνουν, ἐπειδὴ δὲν ἠθέλησες νὰ ὑποταχθῇς καὶ νὰ
Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου ἐν εὐφροσύνῃ Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ χαρὰν καὶ μὲ λατρεύσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ εὐφροσύνην καὶ
καὶ ἀγαθῇ διανοίᾳ διὰ τὸ πλῆθος εὐγνώμονα καρδίαν δι' ὅλα τὰ ἀναρίθμητα εὐγνώμονα διάθεσιν διὰ τὸ πλῆθος ὅλων τῶν ἀγαθῶν, ποὺ
πάντων. σοῦ ἐχάρισε.
ἀγαθὰ ποὺ σοῦ ἔδωκε.
28,48 Καὶ λατρεύσεις τοῖς ἐχθροῖς 48 Θὰ γίνῃς εὐτελὴς δοῦλος εἰς τοὺς ἐχθρούς 48 Θὰ ὑποταχθῇς λοιπὸν καὶ θὰ δουλεύῃς μέχρι λατρείας,
σου, οὓς ἐξαποστελεῖ Κύριος ἐπὶ σου, τοὺς ὁποίους θὰ στείλῃ ὁ Κύριος ἐναντίον σὰν τιποτένιος σκλάβος, εἰς τοὺς ἐχθρούς σου, τοὺς ὁποίους
σέ, ἐν λιμῷ καὶ ἐν δίψει καὶ ἐν σου· θὰ πεινᾷς, θὰ διψᾷς, θὰ εἶσαι γυμνός, θὰ θὰ στείλῃ ὁ Κύριος ἐναντίον σου. Θὰ δουλεύῃς μάλιστα εἰς
γυμνότητι καὶ ἐν ἐκλείψει αὐτοὺς μὲ πεῖναν καὶ μὲ δίψαν καὶ μὲ γυμνότητα καὶ μὲ
στερῆσαι ἀπὸ ὅλα· ὁ δὲ ἐχθρός σου θὰ θέσῃ
πάντων· καὶ ἐπιθήσῃ κλοιὸν στέρησιν τῶν πάντων. Καὶ ὁ ἐχθρός σου θὰ βάλῃ εἰς τὸν
γύρω ἀπὸ τὸν τράχηλόν σου σιδερένιον κρίκον,
σιδηροῦν ἐπὶ τὸν τράχηλόν σου, λαιμόν σου σιδερένιον κλοιόν, ἕως ὅτου σὲ ἐξοντώσῃ.
ἕως ἂν ἐξολοθρεύσῃ σε. μέχρις ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσῃ.
28,49 Ἐπάξει ἐπὶ σὲ Κύριος ἔθνος 49 Ὁ Κύριος θὰ ὁδηγήσῃ ἐναντίον σου ἀπὸ 49 Θὰ φέρῃ ἐναντίον σου ὁ Κύριος ἀπὸ μακριά, ἀπὸ τὴν
μακρόθεν ἀπ' ἐσχάτου τῆς γῆς μακράν, ἀπὸ τὰ ἄκρα τῆς γῆς, ἔθνος ὁρμητικὸν ἄκρην τῆς γῆς, ἕνα λαόν, ποὺ θὰ ὁρμᾷ σὰν ἀετὸς
ὡσεὶ ὅρμημα ἀετοῦ, ἔθνος, ὃ οὐκ καὶ ταχὺ ὠσὰν τὸν ἀετόν, ἔθνος τοῦ ὁποίου δὲν ἁρπακτικὸς καὶ αἱμοβόρος. Λαόν, τοῦ ὁποίου δὲν θὰ
ἀκούσῃ τῆς φωνῆς αὐτοῦ, καταλαβαίνῃς τὴν γλῶσσαν.
θὰ ἐννοῇς τὴν γλῶσσαν·
28,50 ἔθνος ἀναιδὲς προσώπῳ, 50 λαὸν ἀναίσχυντον καὶ ἀδιάντροπον, ὁ 50 Λαὸν μὲ ὄψιν ἀδιάντροπον, ποὺ δὲν θὰ ὑπολογίσῃ καὶ

162/202
ὅστις οὐ θαυμάσει πρόσωπον ὁποῖος δὲν θὰ σεβασθῇ τὸν γέροντα καὶ δὲν θὰ δὲν θὰ σεβασθῇ πρόσωπον γέροντος καὶ δὲν θὰ λυπηθῇ
πρεσβύτου καὶ νέον οὐκ ἐλεήσει, λυπηθῇ τὸ παιδί. τοὺς νέους.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
28,51 καὶ κατέδεται τὰ ἔκγονα τῶν 51 Αὐτὸς θὰ καταφάγῃ αὐτά, ποὺ θὰ γεννοῦν 51 Καὶ θὰ καταφάγῃ ὅσα θὰ γεννοῦν τὰ ζῶα σου καὶ τοὺς
κτηνῶν σου καὶ τὰ γενήματα τῆς τὰ ζῶα σου, θὰ καταφάγῃ τὰ προϊόντα τῆς γῆς καρποὺς τῆς χώρας σου, ὥστε νὰ μὴ σοῦ ἀφήσῃ σιτάρι,
γῆς σου, ὥστε μὴ καταλιπεῖν σοι σου, καὶ δὲν θὰ ἀφήσῃ διὰ σὲ σιτάρι, οἶνον, κρασί, λάδι, κοπάδια βοδιῶν καὶ κοπάδια προβάτων, ἕως
σίτον, οἶνον, ἔλαιον, τὰ βουκόλια ὅτου σὲ καταστρέψῃ.
ἔλαιον, τὰ κοπάδια τῶν βοῶν σου καὶ τὰ
τῶν βοῶν σου, καὶ τὰ ποίμνια τῶν
ποίμνια τῶν προβάτων σου, μέχρις ὅτου σὲ
προβάτων σου, ἕως ἂν ἀπολέσῃ
σε καταστρέψῃ,
28,52 καὶ ἐκτρίψῃ σε ἐν ταῖς 52 καὶ σὲ ἐξοντώσῃ ἀπὸ τὰς πόλεις σου, μέχρις 52 Καὶ θὰ σὲ συντρίψῃ εἰς τὰς πόλεις σου, μέχρι ποὺ νὰ
πόλεσί σου, ἕως ἂν καθαιρεθῶσι ὅτου κρημνισθοῦν τὰ ὑψηλὰ καὶ τὰ ὀχυρὰ πέσουν καὶ νὰ διαλυθοῦν τὰ τείχη τὰ ὑψηλὰ καὶ τὰ ὀχυρά,
τὰ τείχη τὰ ὑψηλὰ καὶ τὰ ὀχυρὰ, τείχη, ἐπὶ τῶν ὁποίων σὺ εἶχες πεποίθησιν, εἰς εἰς τὰ ὁποῖα ἐστήριζες σὺ τὴν ἀσφάλειαν καὶ δύναμίν σου
ἐφ' οἶς σὺ πέποιθα ἐπ' αὐτοῖς, ἐν εἰς ὅλην τὴν χώραν σου. Καὶ θὰ σὲ κάνῃ νὰ ὑποφέρῃς μέσα
ὅλην τὴν ἔκτασιν τῆς χώρας σου. Θὰ σὲ
πάσῃ τῇ γῇ σου, καὶ θλίψει σὲ ἐν εἰς τὰς πόλεις, ποὺ σοῦ ἔδωσεν ὁ Κύριος.
βασανίσῃ καὶ θὰ σὲ ταλαιπωρήσῃ εἰς ὅλας τὰς
ταῖς πόλεσί σου, αἷς ἔδωκὲ σοι.
πόλεις, τὰς ὁποίας σοῦ ἔδωσεν ὁ Θεός.
28,53 Καὶ φαγῇ τὰ ἔγκονα τῆς 53 Καὶ σύ, παραζαλισμένος ἀπὸ τὴν συμφορὰν 53 Μέσα δὲ εἰς τὴν στενοχωρίαν σου καὶ εἰς τὴν θλῖψιν σου,
κοιλίας σου, κρέα υἱῶν σου καὶ καὶ τὴν πεῖναν, θὰ φάγῃς τὸν καρπὸν τῶν μὲ τὴν ὁποίαν θὰ σὲ συνθλίψη ὁ ἐχθρός σου, θὰ φθάσῃς εἰς
θυγατέρων σου, ὅσα ἔδωκέ σοι σπλάγχνων σου, τὰ κρέατα τῶν παιδιῶν σου τὸ σημεῖον νὰ φάγῃς τοὺς καρπούς τῶν σπλάγχνων σου, τὰ
Κύριος ὁ Θεός σου, ἐν τῇ κρέατα τῶν υἱῶν καὶ τῶν θυγατέρων σου, ποὺ σοῦ ἔδωσεν ὁ
καὶ τῶν θυγατέρων σου, ὅσα σοῦ ἔδωκεν ὁ
στενοχωρίᾳ σου καὶ ἐν τῇ θλίψει Κύριος καὶ Θεός σου.
Θεός, ἐξ αἰτίας τῆς ἀπογνώσεως καὶ τῆς
σου, ᾗ θλίψει σε ὁ ἐχθρός σου.
θλίψεως, εἰς τὴν ὁποίαν σὲ κατήντησεν ὁ
ἐχθρός σου.
28,54 Ὁ ἁπαλὸς ὁ ἐν σοὶ καὶ ὁ 54 Ὁ πλέον λεπτεπίλεπτος μεταξύ σας καὶ ὁ 54 Καὶ ὁ πλέον λεπτὸς καὶ ὁ πλέον τρυφερὸς μεταξύ σας θὰ
τρυφερὸς σφόδρα βασκανεῖ τῷ πλέον τρυφερός, θὰ φθονῇ τὸν ἀδελφόν του, ρίχνῃ βλέμματα φθονερὰ εἰς τὸν ἀδελφόν του καὶ εἰς τὴν
ὀφθαλμῷ τὸν ἀδελφὸν καὶ τὴν τὴν γυναῖκα του, ποὺ αὐτὸς θὰ τὴν ἔχῃ εἰς τὴν γυναῖκα, ποὺ εἶναι εἰς τὴν ἀγκάλην του, καὶ εἰς τοὺς
γυναῖκα τὴν ἐν τῷ κόλπῳ αὐτοῦ ἀπογόνούς του, εἰς ὅσα παιδιὰ θὰ τοῦ ἔχουν ἀπομείνει.
ἀγκάλην του, καὶ ὅσα παιδιὰ τοῦ ἀπέμειναν
καὶ τὰ καταλελειμμένα τέκνα, ἃ
ἀπὸ τὴν πεῖναν·
ἂν καταλειφθῇ αὐτῷ,

163/202
28,55 ὥστε δοῦναι ἑνὶ αὐτῶν ἀπὸ 55 θὰ σκληρυνθῇ τόσον, ὥστε νὰ μὴ δώσῃ εἰς 55 Θὰ τοὺς βλέπῃ φθονερά, ἐπειδὴ δὲν θὰ θέλῃ νὰ δώσῃ εἰς
τῶν σαρκῶν τῶν τέκνων αὐτοῦ, κανένα ἐξ αὐτῶν ἀπὸ τὰ κρέατα τῶν τέκνων κανένα ἀπὸ αὐτοὺς κάτι ἀπὸ τὰς σάρκας τῶν παιδιῶν του,
ὧν ἂν κατέσθῃ, διὰ τὸ μὴ του, τὰ ὁποῖα αὐτὸς θὰ τρώγῃ, διότι δὲν θὰ τοῦ ποὺ θὰ τὰς τρώγῃ ὁ ἴδιος, διότι δὲν θὰ ἔχῃ ἀπομείνει εἰς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καταλειφθῆναι αὐτῷ οὐδὲν ἐν τῇ ἔχῃ ἀπομείνει τίποτε ἄλλο πρὸς χορτασμὸν τῆς αὐτὸν τίποτε. Θὰ συμβῇ δὲ αὐτὸ τὸ τρομερὸν τότε, ποὺ θὰ
στενοχωρίᾳ σου καὶ ἐν τῇ θλίψει πείνας του. Τόσον μεγάλη θὰ εἶναι ἡ εὑρεθῇς εἰς στενοχώριαν καὶ θλῖψιν μεγάλην, τὴν ὁποίαν
σου ᾗ ἂν θλίψωσί σε οἱ ἐχθροί σου στενοχωρία σου καὶ ἡ θλῖψις σου, μὲ τὴν θὰ σοῦ προκαλέσουν οἱ ἐχθροί σου εἰς ὅλας τὰς πόλεις σου.
ἐν πάσαις ταῖς πόλεσί σου.
ὁποίαν θὰ σὲ καταθλίβουν οἱ ἐχθροί σου εἰς
ὅλας τὰς πόλεις σου.
28,56 Καὶ ἡ ἁπαλὴ ἐν ὑμῖν καὶ ἡ 56 Ἡ καλομαθημένη μεταξύ σας καὶ ἡ τρυφερὰ 56 Καὶ ἡ πλέον εὐγενὴς γυναῖκα ἀνάμεσά σας καὶ ἡ πλέον
τρυφερά, ἧς οὐχὶ πεῖραν ἔλαβεν ὁ γυνή, ἡ ὁποῖα διὰ τὴν μεγάλην της τρυφερά, τῆς ὁποίας τὸ πόδι λόγῳ τῆς τρυφερότητος καὶ
ποὺς αὐτῆς βαίνειν ἐπὶ τῆς γῆς μαλθακότητα καὶ τρυφερότητα δὲν εἶχε ὑπερβολικῆς λεπτότητος δὲν ἐπάτησε κἂν εἰς τὴν γῆν, θὰ
διὰ τὴν τρυφερότητα καὶ διὰ τὴν ρίχνῃ φθονερὰ βλέμματα εἰς τὸν ἴδιον τὸν ἄνδρα της, ποὺ
πατήσει τὸ πόδι τῆς εἰς τὴν γῆν, θὰ φθονῇ τὸν
ἁπαλότητα, βασκανεῖ τῷ θὰ εἶναι εἰς τὴν ἀγκάλην της, καὶ εἰς τὸν υἱὸν καὶ εἰς τὴν
ἄνδρα της καὶ τὸ παιδί της καὶ τὴν θυγατέρα
ὀφθαλμῷ αὐτῆς τὸν ἄνδρα αὐτῆς κόρην της. Θὰ φροντίζῃ νὰ χορτάσῃ ἐκείνη ἀδιαφορῶντας
τὸν ἐν κόλπῳ αὐτῆς καὶ τὸν υἱὸν της, διὰ τοὺς ἄλλους.
καὶ τὴν θυγατέρα αὐτῆς
28,57 καὶ τὸ χόριον αὐτῆς τὸ 57 θὰ ἴδῃ μὲ ζηλότυπον βλέμμα τὸν ὑμένα 57 Θὰ βλέπῃ ἐπίσης μὲ φθόνον καὶ βουλιμίαν ἀκόμη καὶ τὸ
ἐξελθὸν διὰ τῶν μηρῶν αὐτῆς καὶ ποὺ καλύπτει τὸ ἔμβρυον, τὸ ὁποῖον ἐξῆλθεν <ὕστερον>, τὸν πλακούντα καὶ τὸν ὑμένα ποὺ περιβάλλει τὸ
τὸ τέκνον, ὃ ἐὰν τέκῃ· ἀπὸ τοὺς μηρούς της, καὶ τὸ τέκνον τὸ ὁποῖον ἔμβρυον, ποὺ ἐβγῆκεν ἀπὸ τοὺς μηρούς της, καὶ τὸ ἴδιο τὸ
καταφάγεται γὰρ αὐτὰ διὰ τὴν βρέφος, ποὺ θὰ γεννήσῃ. Θὰ τὰ βλέπῃ δὲ ἔτσι, ἐπειδὴ θὰ
ἐγέννησε. Ἐπάνω εἰς τὴν ἀβάστακτον
ἔνδειαν πάντων κρυφῇ ἐν τῇ σκοπεύῃ νὰ τὰ καταφάγῃ κρυφὰ λόγῳ τῆς τελείας
στενοχωρίαν καὶ θλῖψιν, μὲ τὴν ὁποίαν θὰ σὲ
στενοχωρίᾳ σου καὶ ἐν τῇ θλίψει ἐλλείψεως τροφῶν κατὰ τὴν στενοχωρίαν σου καὶ κατὰ τὴν
σου, ᾗ θλίψει σε ὁ ἐχθρός σου ἐν καταθλίψῃ ὁ ἐχθρός σου εἰς ὅλας τὰς πόλεις θλῖψιν, ποὺ θὰ σοῦ προκαλέσῃ ὁ ἐχθρός σου εἰς τὰς πόλεις
ταῖς πόλεσί σου. σου, ἡ καλομαθημένη γυναίκα σου, σου.
παραζαλισμένη ἀπὸ τὴν πολλὴν πείναν, θὰ
καταφάγῃ αὐτὰ κρυφίως.
28,58 Ἐὰν μὴ εἰσακούσῃς ποιεῖν 58 Ἐὰν δὲν ὑπακούσῃς, ὥστε νὰ τηρήσῃς ὅλας 58 Ἐὰν δὲν ὑπακούσῃς, ὥστε νὰ ἐφαρμόζῃς ὅλους τοὺς
πάντα τὰ ρήματα τοῦ νόμου τὰς ἐντολὰς τοῦ Νόμου τούτου, αὐτὰς ποὺ λόγους τοῦ Νόμου αὐτοῦ, ποὺ ἔχουν καταγραφῆ εἰς τὸ
τούτου τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ ἔχουν καταγραφῆ εἰς τὸ βιβλίον τοῦτο, καὶ δὲν βιβλίον αὐτό, καὶ νὰ φοβᾶσαι τὸ ὄνομα τοῦτο, τὸ ἔνδοξον
βιβλίῳ τούτω φοβεῖσθαι τὸ ὄνομα καὶ θαυμαστόν, τὸν Κύριον δηλαδὴ καὶ Θεόν σου,
εὐλαβηθῇς τὸ πανέντιμον καὶ θαυμαστὸν
τὸ ἔντιμον τὸ θαυμαστὸν τοῦτο,

164/202
τοῦτο ῎Ονομα, δηλαδὴ Κύριον τὸν Θεόν σου,
Κύριον τὸν Θεόν σου,
28,59 καὶ παραδοξάσει Κύριος τὰς 59 τότε θὰ στείλῃ ὁ Κύριος αὐτὰς τὰς πληγὰς 59 θὰ κάμῃ Ἐκεῖνος, ὥστε αἱ πληγαί, ποὺ θὰ κτυπήσουν σὲ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πληγάς σου καὶ τὰς πληγὰς τοῦ ἐναντίον σου καὶ ἐναντίον τῶν ἀπογόνων σου, τὸν ἴδιον καὶ αἱ πληγαί, ποὺ θὰ κτυπήσουν τὰ παιδιά σου,
σπέρματός σου, πληγὰς μεγάλας πληγὰς μεγάλας καὶ τρομεράς, νόσους νὰ εἶναι πληγαὶ ἐκπληκτικαὶ καὶ φοβεραί, μεγάλαι καὶ
καὶ θαυμαστάς, καὶ νόσους ὀδυνηρὰς καὶ μακροχρονίους, τρομακτικαί. Θὰ εἶναι καὶ ἀρρώστιαι κακαί, ἐπίμονοι καὶ
πονηρὰς καὶ πιστὰς ἀνίατοί.
28,60 καὶ ἐπιστρέψει πᾶσαν τὴν 60 καὶ θὰ στρέψῃ ἐναντίον σου ὅλην τὴν 60 Θὰ στρέψῃ δὲ ἐπάνω σου ὅλον τὸν φοβερὸν πόνον τῶν
ὀδύνην Αἰγύπτου τὴν πονηράν, φρικτὴν ὀδύνην τῆς Αἰγύπτου, τὴν ὁποίαν καὶ Αἰγυπτίων, ποὺ τὸν ἐδοκίμαζαν ὅταν τοὺς ἐκτύπησεν ὁ
ἣν διευλαβοῦ ἀπὸ προσώπου σὺ ἐφοβεῖσο καὶ ἔτρεμες, ὅταν εὑρίσκεσο ἐκεῖ· Κύριός μὲ τὰς δέκα πληγὰς καὶ ὁ ὁποῖος ἔκαμνε καὶ σὲ τὸν
αὐτῶν, καὶ κολληθήσονται ἐν σοί. ἴδιον νὰ τρέμῃς, καθὼς τοὺς ἔβλεπες νὰ βασανίζωνται. Καὶ
ὅλα αὐτὰ θὰ πέσουν καὶ θὰ κολλήσουν ἐπάνω
θὰ ἔλθουν αὐταὶ αἱ πληγαὶ καὶ θὰ κολλήσουν ἐπάνω σου.
σου.
28,61 Καὶ πᾶσαν μαλακίαν καὶ 61 Καὶ κάθε ἄλλην ἐσθένειαν καὶ κάθε ἄλλην 61 Καὶ κάθε εἴδους ἀδυναμίαν καὶ ἀρρώστιαν καὶ κάθε
πᾶσαν πληγὴν τὴν μὴ θλῖψιν, ἡ ὁποῖα ἀναφέρεται καὶ δὲν ἀναφέρεται πληγήν, ποὺ δὲν εἶναι γραμμένη, καὶ κάθε ἄλλην ποὺ εἶναι
γεγραμμένην καὶ πᾶσαν τὴν εἰς τὸ βιβλίον τοῦτο τοῦ Νόμου, θὰ γραμμένη εἰς τὸ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου, θὰ τὴν φέρῃ ὁ
γεγραμμένην ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ Κύριος ἐπάνω σου, ἕως ὅτου σὲ ἐξολοθρεύσῃ.
ἐξαποστείλῃ ἐπάνω σου ὁ Κύριος, ἕως ὅτου σὲ
νόμου τούτου ἐπάξει Κύριος ἐπὶ
ἐξολοθρεύσῃ.
σέ, ἕως ἂν ἐξολοθρεύσῃ σε.
28,62 Καὶ καταλειφθήσεσθε ἐν 62 Καὶ θὰ μείνετε ὀλίγοι κατὰ τὸν ἀριθμόν, ἐνῶ 62 Καὶ σεῖς, ποὺ ἤσασθε ἄλλοτε πολυάριθμοι σὰν τὰ ἄστρα
ἀριθμῷ βραχεῖ, ἀνθ' ὧν ὅτι ἦτε προηγουμένως ὑπήρξατε πολυπληθεῖς ὠσὰν τοῦ οὐρανοῦ θὰ καταντήσετε τότε ἐλάχιστοι λόγῳ τοῦ ὅτι
ὡσεὶ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, διότι δὲν ὑπηκούσατε δὲν ὑπήκουσες εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
πλήθει, ὅτι οὐκ εἰσήκουσας τῆς
εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας.
φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου.
28,63 Καὶ ἔσται ὃν τρόπον 63 Καὶ ὅπως προηγουμένως ὁ Κύριος 63 Καὶ θὰ συμβῇ, ὥστε ὅπως ἀκριβῶς ἐδοκίμασεν
εὐφράνθη Κύριος ἐφ' ὑμῖν εὖ ηὐχαριστήθη διὰ σᾶς καὶ σᾶς ηὐλόγησε καὶ σᾶς εὐφροσύνην ὁ Κύριος διὰ σᾶς, μὲ τὸ νὰ σᾶς εὐεργετῇ καὶ νὰ
ποιῆσαι ὑμᾶς καὶ πληθῦναι ὑμᾶς, ἐπλήθυνε, ἔτσι τώρα θὰ εὐχαριστηθῇ εἰς βάρος σᾶς πολλαπλασιάζῃ ἔτσι θὰ εὐφρανθῇ ὁ Κύριος διὰ σᾶς, μὲ
οὕτως εὐφρανθήσεται Κύριος ἐφ' τὸ νὰ σᾶς ἐξολοθρεύῃ Καὶ θὰ ἑξαφανισθῆτε γρήγορα ἀπὸ
σας ὁ Κύριος μὲ τὸ νὰ σᾶς ἐξολοθρεύσῃ. Θὰ
ὑμῖν ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς, καὶ τὴν χώραν αὐτήν, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε ἤδη διὰ νὰ τὴν
ἐξολοθρευθῆτε ταχύτατα ἀπὸ τὴν χώραν, εἰς
ἐξαρθήσεσθε ἐν τάχει ἀπὸ τῆς κληρονομήσετε.
γῆς, εἰς ἣν εἰσκορεύεσθε ἐκεῖ τὴν ὁποίαν τώρα εἰσέρχεσθε νὰ
κληρονομῆσαι αὐτήν· κληρονομήσετε.

165/202
28,64 Καὶ διασπερεῖ σε Κύριος ὁ 64 Κύριος ὁ Θεός σας θὰ σᾶς διασκορπίσῃ εἰς 64 Καὶ θὰ σὲ διασκορπίσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλα τὰ
Θεός σου εἰς πάντα τὰ ἔθνη ἀπ' ὅλα τὰ ἔθνη, ἀπὸ τὸ ἕνα ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον τῆς ἔθνη ἀπ' ἄκρου ἕως ἄκρου τῆς γῆς. Καὶ θὰ ὑπηρετήσῃς καὶ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἄκρου τῆς γῆς ἕως ἄκρου τῆς γῆς, γῆς, καὶ θὰ γίνετε ἐκεῖ δοῦλοι εἰς ἄλλους θεοὺς θὰ λατρεύσῃς ἐκεῖ ἄλλους θεούς, ξύλα καὶ λίθους, ποὺ δὲν
καὶ δουλεύσεις ἐκεῖ θεοῖς ἑτέροις, ψευδεῖς, εἰς ξυλίνους καὶ λιθίνους, τοὺς ὁποίους τοὺς ἐγνώριζες οὔτε σὺ οὔτε οἱ πατέρες σου.
ξύλοις καὶ λίθοις, οὓς οὐκ ἠπίστω δὲν ἐγνώριζες οὔτε σὺ οὔτε οἱ προπάτορές σου.
σὺ καὶ οἱ πατέρες σου.
28,65 Ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς ἔθνεσιν 65 Ἀλλὰ καὶ μεταξὺ τῶν ἐθνῶν ἐκείνων δὲν θὰ 65 Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ, ἀνάμεσα εἰς ἐκεῖνα τὰ ἔθνη, δὲν θὰ σὲ
ἐκείνοις οὐκ ἀναπαύσει σε, οὐδ' ἔχῃς ἀνάπαυσιν καὶ ἡσυχίαν, οὔτε καὶ θὰ ἀφήσῃ ὁ Κύριος νὰ ἠσυχάσῃς, καὶ δὲν θὰ ἐγκατασταθῇς
οὐ μὴ γένηται στάσις τῷ ἴχνει τοῦ σταματήσουν κάπου τὰ πόδια σου εἰς μόνιμον μονίμως κάπου, διὰ νὰ ἀναπαυθῇ τὸ πόδι σου. Θὰ σοῦ δώσῃ
ποδός σου, καὶ δώσει σοι Κύριος δὲ ὁ Κύριος ἐκεῖ καρδιά, ποὺ θὰ κυριεύεται εὔκολα ἀπὸ
κατοικίαν σου. Ὁ Κύριος θὰ δώσῃ εἰς σὲ
ἐκεῖ καρδίαν ἀθυμοῦσαν καὶ ἀποθάρρυνσιν. Καὶ τὰ μάτιά σου θὰ σβήνουν καὶ δὲν θὰ
καρδίαν ἄθυμον καὶ μελαγχολικήν, ὀφθαλμοὺς
ἐκλείποντας ὀφθαλμοὺς καὶ βλέπουν ἀπὸ τὸ κλάμα. Ἡ δὲ ψυχή σου θὰ λειώνῃ ἀπὸ τὸν
τηκομένην ψυχήν. ἀλαμπεῖς καὶ μισοσβημένους, ζωήν, ἡ ὁποῖα θὰ πόνον.
λυώνῃ ἡμέραν μὲ τὴν ἡμέραν.
28,66 Καὶ ἔσται ἡ ζωή σου 66 Ἡ ζωή σου θὰ εἶναι ἐνώπιόν σου ἀβεβαία 66 Τόση δὲ θὰ εἶναι ἡ ἀβεβαιότης σου, ὥστε ἡ ζωή σου θὰ
κρεμαμένη ἀπέναντι τῶν καὶ ἀσταθής. Θὰ φοβῆσαι ἡμέραν καὶ νύκτα φαίνεται εἰς τὰ μάτια σου σὰν νὰ κρέμεται εἰς τὸν ἀέρα. Καὶ
ὀφθαλμῶν σου, καὶ φοβηθήσῃ καὶ δὲν θὰ ἔχῃς πεποίθησιν καὶ ἐλπίδα ὅτι θὰ θὰ φοβᾶσαι ἡμέραν καὶ νύκτα καὶ δὲν θὰ αἰσθάνεσαι
ἡμέρας καὶ νυκτὸς καὶ οὐ ἀσφαλὴς εἰς τὴν ζωήν σου ποτέ.
ζήσῃς.
πιστεύσεις τῇ ζωῇ σου·
28,67 τὸ πρωῒ ἐρεῖς· πῶς ἂν 67 Τὸ πρωῒ θὰ λέγῃς· Πότε θὰ ἔλθῃ τὸ βράδυ; 67 Ἐξ αἰτίας δὲ τῆς ταραχῆς, ποὺ θὰ κυριεύσῃ τὴν καρδία
γένοιτο ἑσπέρα; Καὶ τὸ ἑσπέρας Καὶ τὸ βράδυ θὰ λέγης· Πότε θὰ ξημερώσῃ; Καὶ σου ἀπὸ ὅσα θὰ σοῦ προκαλέσουν φόβον καὶ ἀπὸ τὰ
ἐρεῖς· πῶς ἂν γένοιτο πρωΐ; Ἀπὸ αὐτὰ ἐξ αἰτίας τοῦ φόβου, ποὺ θὰ πλημμυρίζῃ τρομερὰ γεγονότα, ποὺ θὰ ἰδοῦν τὰ μάτια σου, θὰ λέγῃς,
τοῦ φόβου τῆς καρδίας σου, ἃ ὅταν εἶναι πρωΐ: <Πότε ἐπὶ τέλους θὰ βραδιάσῃ;>· καὶ ὅταν
τὴν καρδίαν σου, καὶ τῶν τραγικῶν γεγονότων
φοβηθήσῃ, καὶ ἀπὸ τῶν εἶναι βράδυ: <Πότε ἐπὶ τέλους θὰ ξημερώσῃ,>.
ποὺ θὰ βλέπουν τὰ μάτια σου.
ὁραμάτων τῶν ὀφθαλμῶν σου, ὧν
ὄψῃ.
28,68 Καὶ ἀποστρέψει σε Κύριος 68 Ὁ Κύριος θὰ σὲ ξαναφέρῃ ὀπίσω εἰς τὴν 68 Καὶ θὰ σὲ φέρῃ ὁ Κύριος πίσῳ εἰς τὴν Αἴγυπτον μὲ πλοῖα
εἰς Αἴγυπτον ἐν πλοίοις καὶ ἐν τῇ Αἴγυπτον αἰχμάλωτον διὰ πλοίων, θὰ σὲ καὶ μάλιστα ἀπὸ τὸν δρόμον, ποὺ εἶπα ὅτι δὲν πρόκειται νὰ
ὁδῷ, ᾗ εἶπα· οὐ προσθήσῃ ἔτι ἰδεῖν ὑποχρεώσῃ νὰ βαδίσῃς ὁδόν, διὰ τὴν ὁποίαν τὸν ἰδῆτε ἄλλην φοράν. Θὰ πωληθῆτε δὲ ἐκεῖ εἰς τοὺς
αὐτήν· καὶ πραθήσεσθε ἐκεῖ τοῖς ἐχθρούς σας ὡς δοῦλοι καὶ δοῦλαι. Λόγῳ ὅμως τῆς
σᾶς εἶχα πεῖ, ὅτι δὲν θὰ τὴν ἴδῃς πλέον. Ἐκεῖ θὰ

166/202
ἐχθροῖς ὑμῶν εἰς παίδας καὶ περιφρονήσεως πρὸς σᾶς δὲν θὰ ὑπάρχῃ κανείς, ποὺ νὰ
πωληθῆτε εἰς ὄφελος τῶν ἐχθρῶν σας ὡς
παιδίσκας, καὶ οὐκ ἔσται ὁ θέλῃ νὰ σᾶς ἀγοράσῃ>.
κτώμενος. δοῦλοι καὶ ὡς δοῦλαι. Θὰ ἐκτίθεσθε πρὸς

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πώλησιν καὶ δὲν θὰ ὑπάρχῃ ἀγοραστής >!
28,69 Οὗτοι οἱ λόγοι τῆς διαθήκης, 69 Αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι τῆς διαθήκης, τὴν 69 Αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι τῆς Διαθήκης καὶ συμφωνίας, ποὺ
οὖς ἐνετείλατο Κύριος Μωυσῇ ὁποίαν διέταξεν ὁ Κύριος τὸν Μωϋσῆν νὰ διέταξεν ὁ Κύριος τὸν Μωϋσῆν νὰ συνάψῃ με τοὺς
στῆσαι τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἐν γῇ συνάψῃ μὲ τοὺς Ἰσραηλίτας εἰς τὴν χώραν Ἰσραηλίτας εἰς τὴν χώραν Μωάβ, ἐπὶ πλέον τῆς Διαθήκης
Μωάβ, πλὴν τῆς διαθήκης, ἧς καὶ συμφωνίας, ποὺ συνῆψε μαζί των εἰς τὴν κορυφὴν
Μωάβ, πλὴν τῆς διαθήκης τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος
διέθετο αὐτοῖς ἐν Χωρήβ. Χωρὴβ τοῦ ὅρους Σινᾶ.
συνῆψε μὲ αὐτοὺς εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 29ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
29,1 Καὶ ἐκάλεσε Μωυσῆς πάντας Ο Μωϋσῆς συνεκάλεσε ὅλους τους Ἰσραηλίτας Καὶ συνεκέντρωσεν ὁ Μωϋσῆς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας καὶ
τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ καὶ εἶπε πρὸς καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· <εἴδατε σεῖς ὅλα ὅσα τοὺς εἶπε: <Εἴδατε οἱ ἴδιοι ὅλα, ὅσα ἔκανε ἐμπρός σας ὁ
αὐτούς· ὑμεῖς ἑωράκατε πάντα, ἔκαμεν ὁ Κύριος εἰς τὴν Αἴγυπτον ἐμπρὸς εἰς τὰ Κύριος εἰς τὴν Αἴγυπτον ἐναντίον τοῦ Φαραὼ καὶ τῶν
ὅσα ἐποίησε Κύριος ἐν γῇ ὑπηκόων του καὶ ὅλης τῆς χώρας του.
μάτια σας ἐναντίον τοῦ Φαραὼ καὶ τῶν
Αἰγύπτῳ ἐνώπιον ὑμῶν Φαραὼ
αὐλικῶν του καὶ ὅλης τῆς χώρας του·
καὶ τοῖς θεράπουσιν αὐτοῦ καὶ
πάσῃ τῇ γῇ αὐτοῦ,
29,2 τοὺς πειρασμοὺς τοὺς 2 δηλαδὴ τὰς μεγάλας δοκιμασίας, ποὺ εἶδαν 2 Τὰς μεγάλας δηλαδὴ συμφοράς, ποὺ εἶδαν τὰ μάτια σας,
μεγάλους, οὓς ἑωράκασιν οἱ τὰ μάτια σας, τὰ καταπληκτικὰ σημεῖα καὶ τὰ ἐκεῖνα τὰ μεγάλα καὶ φοβερὰ τέρατα καὶ σημεῖα.
ὀφθαλμοί σου, τὰ σημεῖα καὶ τὰ συγκλονιστικὰ ἐκεῖνα θαύματα.
τέρατα τὰ μεγάλα ἐκεῖνα·
29,3 καὶ οὐκ ἔδωκε Κύριος ὁ Θεὸς 3 Δὲν τὰ ἐκαταλαβάτε ὅμως καλά, διότι ὁ 3 Παρὰ ταῦτα ὅμως, λόγῳ τῆς κακῆς σας διαθέσεως, δὲν
ὑμῖν καρδίαν εἰδέναι καὶ Κύριος, ἐπειδὴ δὲν ἠθελήσατε, δέν σᾶς ἔδωκε σᾶς ἐχάρισεν ἕως τώρα ὁ Κύριος καρδιὰ ποὺ νὰ αἰσθάνεται
ὀφθαλμοὺς βλέπειν καὶ ὦτα μέχρι τῆς σημερινῆς ἡμέρας καρδίαν διὰ νὰ καὶ μάτια ποὺ νὰ βλέπουν καὶ αὐτιὰ ποὺ νὰ συλλαμβάνουν
ἀκούειν ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. τὰ μηνύματα, ποὺ ἐκπέμπονται ἀπὸ τὰ συγκλονιστικὰ αὐτὰ
γνωρίζετε, μάτια διὰ νὰ βλέπετε, αὐτιὰ διὰ νὰ
θαύματα.
ἀκούετε.

167/202
29,4 Καὶ ἤγαγεν ὑμᾶς 4 Ἐν τούτοις σᾶς καθωδήγησεν ἐπὶ 4 Σᾶς ὠδηγοῦσε λοιπόν, ὁ Κύριος ἐπὶ σαράντα χρόνια εἰς
τεσσαράκοντα ἔτη ἐν τῇ ἐρήμῳ· τεσσαράκοντα ἔτη εἰς τὴν ἔρημον. Τὰ ἐνδύματά τὴν ἔρημον. Καθ' ὅλον αὐτὸν τὸν καιρὸν δὲν ἐπάλιωσαν τὰ
οὐκ ἐπαλαιώθη τὰ ἱμάτια ὑμῶν, ροῦχα σας καὶ δὲν ἐχάλασαν τὰ ὑποδήματά σας εἰς τὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ τὰ ὑποδήματα ὑμῶν οὐ σας δὲν ἐπάληωσαν καὶ δὲν ἐφθάρησαν, καὶ τὰ πόδια σας.
κατετρίβη ἀπὸ τῶν ποδῶν ὑμῶν· ὑποδήματα σας δὲν ἔλυωσαν κάτω ἀπὸ τὰ
πόδια σας.
29,5 ἄρτον οὐκ ἐφάγετε, οἶνον καὶ 5 Συνηθισμένον ἄρτον δὲν ἐφάγατε, οἶνον καὶ 5 Δὲν ἐφάγατε ψωμί, οὔτε ἤπιατε κρασί καὶ ἄλλα
σίκερα οὐκ ἐπίετε, ἵνα γνῶτε, ὅτι οἰνοπνευματώδη ποτὰ δὲν ἐπίετε, ἐπίνετε ὅμως οἰνοπνευματώδη ποτά, ἀλλ' ἐζήσατε θαυματουργικῶς, διὰ
Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ἐγώ. ὕδωρ ποὺ ἀνέβλυζε διὰ θαύματος Θεοῦ, διὰ νὰ νὰ καταλάβετε ὅτι Ἑγώ, ὁ Θεός σας, εἶμαι ὁ Κύριος, ποὺ
ἐξουσιάζω τὰ πάντα.
μάθετε, ὅτι ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σας.
29,6 Καὶ ἤλθετε ἕως τοῦ τόπου 6 Καὶ ἐφθάσατε ἕως αὐτὸν τὸν τόπον. Ἐξῆλθον 6 Καὶ ἐφθάσατε ἕως αὐτὸν τὸν τόπον καὶ ἐβγῆκαν καὶ
τούτου, καὶ ἐξῆλθε Σηών δὲ ἀπὸ τὴν χώραν των, διὰ νὰ σᾶς πολεμήσουν παρετάχθησαν ἐναντίον μᾶς εἰς πόλεμον ὁ Σηών, ὁ
βασιλεὺς Ἐσεβὼν καὶ Ὢγ Σηὼν ὁ βασιλεὺς τῆς πρωτευούσης Ἐσεβὼν καὶ βασιλεὺς τῆς Ἐσεβών, καὶ ὁ Ὤγ, ὁ βασιλεὺς τῆς Βασάν, καὶ
βασιλεὺς Βασὰν εἰς συνάντησιν τοὺς κατενικήσαμεν.
Ὢγ ὁ βασιλεὺς τῆς Βασάν. Ἀλλ' ἡμεῖς τοὺς
ἡμῖν ἐν πολέμῳ, καὶ ἐπατάξαμεν
κατενικήσαμεν,
αὐτοὺς
29,7 καὶ ἐλάβομεν τὴν γῆν αὐτῶν, 7 καὶ κατελάβαμεν τὴν χώραν των, τὴν ὁποίαν 7 Ἐκυριεύσαμεν δὲ τὴν χώραν των καὶ τὴν ἐμοίρασα ὡς
καὶ ἔδωκα αὐτὴν ἐν κλήρῳ τῷ ἔδωκα ὡς κληρονομίαν εἰς τὴν φυλὴν Ρουβήν, κληρονομίαν εἰς τὰς φυλὰς τοῦ Ρουβὴν καὶ τοῦ Γὰδ καὶ εἰς
Ρουβὴν καὶ τῷ Γαδδὶ καὶ τῷ ἡμίσει εἰς τὴν ψυλὴν Γὰδ καὶ εἰς τὸ ἥμισυ τῆς φυλῆς τὴν μισὴν φυλὴν τοῦ Μανασσῆ.
φυλῆς Μανασσῆ.
τοῦ Μανασσῆ.
29,8 Καὶ φυλάξεσθε ποιεῖν 8 Φροντίσατε νὰ τηρῆτε ὅλας τὰς ἐντολὰς τῆς 8 Προσέξατε λοιπὸν νὰ τηρῆτε ὅλα τὰ προστάγματα αὐτῆς
πάντας τοὺς λόγους τῆς διαθήκης διαθήκης αὐτῆς, διὰ νὰ κατανοῆτε ὅλα καὶ νὰ τῆς Διαθήκης, διὰ νὰ ἐννοῆτε καὶ ἐπιτυγχάνετε εἰς ὅλα, ὅσα
ταύτης, ἵνα συνῆτε πάντα, ὅσα ἐπιτυγχάνετε εἰς ὅλα ὅσα θὰ κάνετε. θὰ ἐπιχειρῆτε.
ποιήσετε.
29,9 Ὑμεῖς ἑστήκατε πάντες 9 Σεῖς ὅλοι σήμερον ἔχετε παρουσιασθῆ 9 Ἐσταθήκατε σήμερον ὅλοι σεῖς ἐμπρὸς εἰς Κύριον τὸν
σήμερον ἐναντίον Κυρίου τοῦ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας, οἱ ἀρχηγοὶ τῶν Θεόν σας, οἱ ἐπικεφαλῆς δηλαδὴ τῶν φυλῶν σας καὶ οἱ
Θεοῦ ὑμῶν, οἱ ἀρχίφυλοι ὑμῶν φυλῶν σας, οἱ γεροντότεροι ἀπὸ σᾶς, οἱ προεστοί σας καὶ οἱ δικασταί σας καὶ οἱ γραμματεῖς σας,
καὶ ἡ γερουσία ὑμῶν καὶ οἱ κριταὶ ὅλοι γενικῶς οἱ Ἰσραηλῖται,
δικασταί σας, οἱ ἀξιωματοῦχοι σας, ὅλοι οἱ
ὑμῶν καὶ οἱ γραμματοεισαγωγεῖς
ἰσραηλῖται,
ὑμῶν, πᾶς ἀνὴρ Ἰσραήλ,

168/202
29,10 αἱ γυναῖκες ὑμῶν καὶ τὰ 10 αἱ γυναῖκες σας, τὰ παιδιά σας, οἱ ξένοι οἱ 10 οἱ γυναῖκες σας καὶ τὰ παιδιά σας καὶ κάθε ξένος, ποὺ
ἔκγονα ὑμῶν καὶ ὁ προσήλυτος ὁ ὁποῖοι εὑρίσκονται εἰς τὸ στρατόπεδόν σας, διαμένει μαζί σας εἰς τὸν καταυλισμόν σας, ἀπὸ αὐτὸν ποὺ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐν μέσῳ τῆς παρεμβολῆς ὑμῶν, ὅλοι μέχρι τῶν ξυλοκόπων καὶ τῶν ὑδροφόρων, εἶναι ἀνάμεσά σας ξυλοκόπος, ἕως αὐτὸν ποὺ εἶναι
ἀπὸ ξυλοκόπου ὑμῶν καὶ ἕως ὑδροφόρος (νεροκουβαλητής).
ὑδροφόρου ὑμῶν,
29,11 παρελθεῖν ἐν τῇ διαθήκῃ 11 ἔχετε παρουσιασθῇ, διὰ νὰ περιληφθῆτε εἰς 11 Ἐσταθήκατε, διὰ νὰ παρευρεθῆτε εἰς τὴν ἀνανέωσιν τῆς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν καὶ ἐν ταῖς τὴν διαθήκην Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ εἰς τὰς Διαθήκης, ποὺ συνήψατε μὲ τὸν Κύριον καὶ Θεόν σας, καὶ
ἀραῖς αὐτοῦ, ὅσα Κύριος ὁ Θεός κατάρας αὐτοῦ εἰς περίπτωσιν, κατὰ τὴν εἰς τὰς κατάρας Του· εἰς ὅλα αὐτὰ ποὺ ἀποτελοῦν τὴν
σου διατίθεται πρὸς σε σήμερον, Διαθήκην, ποὺ συνάπτει μαζί σου, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ, σήμερον
ὁποίαν θὰ παραβῆτε ὅσα Κύριος ὁ Θεός σας
ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.
διατάσσει πρός σᾶς σήμερον.
29,12 ἵνα στήσῃ σε αὐτῷ εἰς λαόν, 12 ἐὰν ὅμως φανῆτε ὑπάκοοι καὶ εὐπειθεῖς 12 Σκοπὸς τῆς Διαθήκης εἶναι νὰ σὲ ἔχῃ ὁ Κύριος λαὸν
καὶ αὐτὸς ἔσται σου Θεός, ὃν πρὸς αὐτόν, θὰ σᾶς ἀναδείξῃ λαόν του καὶ ἰδικόν Του καὶ νὰ εἶναι διὰ σὲ Ἐκεῖνος ὁ Θεός σου, ὅπως
τρόπον εἶπέ σοι, καὶ ὃν τρόπον αὐτὸς θὰ εἶναι ὁ Θεός σας, ὅπως ἔχει ὑποσχεθῆ ἀκριβῶς σοῦ τὸ εἶπε καὶ ὅπως ἀκριβῶς ὡρκίσθη εἰς τοὺς
ὤμοσε τοῖς πατράσι σου, Ἁβραὰμ προγόνους σου, εἰς τὸν Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ.
εἰς τοὺς προπάτοράς σας, τὸν Ἁβραάμ, τὸν
καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ.
Ἰσαάκ καὶ τὸν Ἰακώβ.
29,13 Καὶ οὐχ ὑμῖν μόνοις ἐγὼ 13 Καὶ δὲν συνάπτω ἐγὼ ὁ Μωϋσῆς μὲ σᾶς 13 Δὲν παρουσιάζω δὲ καὶ δὲν διευθετῶ ἐγὼ ὡς ἐκπρόσωπος
διατίθεμαι τὴν διαθήκην ταύτην μόνον τὴν διαθήκην αὐτὴν καὶ εἰς περίπτωσιν τοῦ Κυρίου τὴν Διαθήκην αὐτήν, οὔτε ἀπαγγέλλω τὴν
καὶ τὴν ἀρὰν ταύτην, παρανομιῶν σας τὴν κατάραν αὐτήν, κατάραν αὐτήν, ποὺ θὰ εὕρῃ ὅσους ἀπειθοῦν εἰς τὸν θεῖον
Νόμον, μόνον πρὸς σᾶς,
29,14 ἀλλὰ καὶ τοῖς ὧδε οὖσι μεθ' 14 ἀλλὰ καὶ μὲ ἐκείνους ποὺ σήμερον εἶναι ἐδῶ 14 ἄλλα πρὸς ὅλους. Καὶ πρὸς αὐτοὺς ποὺ εἶναι σήμερον
ὑμῶν σήμερον ἐναντίον Κυρίου μαζῆ σας, καθὼς καὶ μὲ ἐκείνους ποὺ δὲν ἐδῶ μαζί σας ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας καὶ πρὸς ὅσους
τοῦ Θεοῦ ὑμῶν καὶ τοῖς μὴ οὖσὶ εὑρίσκονται εἰς τὴν συγκέντρωσιν αὐτήν, δὲν εἶναι μαζί σας ἐδῶ σήμερον, δηλαδὴ τοὺς ἀπογόνους
μεθ' ὑμῶν ὧδε σήμερον. σας.
δηλαδὴ μὲ τοὺς ἀπογόνους σας, οἱ ὁποῖοι δὲν
ἔχουν ἀκόμη γεννηθῆ. Αὐτὰ δὲ ἐνώπιον Κυρίου
τοῦ Θεοῦ σας.
29,15 Ὅτι ὑμεῖς οἴδατε πὼς 15 Διότι σεῖς γνωρίζετε καλὰ πῶς 15 Τὰ λέγω αὐτά, διότι σεῖς γνωρίζετε ὑπὸ ποίας συνθήκας
κατῳκήσαμεν ἐν γῆ Αἰγύπτῳ, ὡς κατοικήσαμεν εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ πῶς διεμείναμεν εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ μὲ ποίους θαυμαστοὺς
παρήλθομεν ἐν μέσῳ τῶν ἐθνῶν, διήλθομεν διὰ μέσου τῶν λαῶν ἀπὸ τὰς χώρας τρόπους ἐπεράσαμεν μέσα ἀπὸ τὰ ἔθνη, τὰς χώρας τῶν

169/202
οὓς παρήλθετε, ὁποίων διεσχίσατε κατὰ τὴν πορείαν σας.
τῶν ὁποίων ἐπεράσατε.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
29,16 καὶ ἴδετε τὰ βδελύγματα 16 Εἴδατε τὰ μισητὰ καὶ ἀηδῆ αὐτῶν πράγματα, 16 Καὶ εἴδατε ἐκεῖ τὰς σιχαμερὰς συνηθείας των καὶ τὰ
αὐτῶν καὶ τὰ εἴδωλα αὐτῶν, τὰ εἴδωλά των τὰ ξύλινα καὶ τὰ λίθινα, τὰ εἴδωλά των, τὰ ξύλινα, τὰ πέτρινα, τὰ ἀσημένια καὶ τὰ
ξύλον καὶ λίθον, ἀργύριον καὶ ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ, ποὺ ἔχουν. χρυσᾶ, ποὺ τὰ λατρεύουν σὰν θεούς.
χρυσίον, ἅ ἐστι παρ' αὐτοῖς.
29,17 Μή τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν ἀνῂρ ἢ 17 Μήπως, τυχόν, παρ' ὅλα αὐτὰ ὑπάρχει 17 Καὶ σᾶς ἐρωτῶ: Μήπως ὑπάρχει ἀνάμεσά σας ἄνδρας, ἢ
γυνὴ ἢ πατριὴ ἢ φυλή, τίνος ἡ μεταξύ σας ἄνδρας ἢ γυναίκα, πατριὰ ἢ φυλὴ γυναῖκα, ἢ οἰκογένεια, ἢ φυλή, τῶν ὁποίων ἢ διάθεσις τῆς
διάνοια ἐξέκλινεν ἀπὸ Κυρίου τοῦ τῶν ὁποίων ἡ καρδία ἔχει ξεμακρύνει καὶ καρδίας ἐξέφυγεν ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ Θεόν σας καὶ θέλει
Θεοῦ ὑμῶν πορεύεσθαι λατρεύειν νὰ ἀκολουθῇ καὶ νὰ λατρεύῃ τοὺς
ξεκόψει ἀπὸ Κύριον τὸν Θεόν σας, ὥστε νὰ
τοῖς θεοῖς τῶν ἐθνῶν ἐκείνων; Μή θεοὺς τῶν λαῶν ἐκείνων; Μήπως ὑπάρχει ἀνάμεσά σας
ἀκολουθῇ καὶ νὰ λατρεύῃ τοὺς εἰδωλικοὺς
τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν ρίζα ἄνω φύουσα ρίζα κακή, ποὺ ἐφύτρωσε καὶ ἀναπτύσσεται μὲ χολὴν καὶ
ἐν χολῇ καὶ πικρία; θεοὺς τῶν ἐθνῶν ἐκείνων; Μήπως ὑπάρχει πικρίαν ἀχαριστίας κατὰ τοῦ Θεοῦ;
μεταξύ σας καμμιὰ δηλητηριασμένη ρίζα, ἀπὸ
τὴν ὁποίαν φυτρώνει χολὴ καὶ πικρία;
29,18 Καὶ ἔσται ἐὰν ἀκούσῃ τὰ 18 Ἂς ἔχετε πάντοτε ὑπ' ὄψιν σας ὅτι, ἐὰν 18 Ἐὰν ὑπάρχῃ κανεὶς τέτοιος, πού, ὅταν ἀκούσῃ τοὺς
ρήματα τῆς ἀρᾶς ταύτης καὶ κανεὶς ἀκούσῃ τὰς κατάρας αὐτῆς τῆς λόγους αὐτῆς τῆς κατάρας, θὰ προεξοφλήσῃ μόνος του τὴν
ἐπιφημίσηται ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ διαθήκης καὶ ἀλαζονευθῇ λέγων καθ' ἑαυτόν εὐτυχίαν του καὶ θὰ εἰπῇ μέσα του· <Θὰ μοῦ ἔρθουν ὅλα
λέγων· ὅσιὰ μοι γένοιτο, ὅτι ἐν τῇ καλά, ἔστω καὶ ἂν ζήσω μὲ τὴν πονηρὰν κλίσιν τῆς καρδιᾶς
<ἐγὼ θὰ ζήσω σύμφωνα μὲ τὰς ἁμαρτωλὰς
ἀποπλανήσει τῆς καρδίας μου μου, διότι δὲν θὰ γίνῃ αἰτία ὁ ἁμαρτωλὸς νὰ καταστραφῇ
ἐπιθυμίας τῆς καρδίας μου καὶ ὅλα θὰ μοῦ
πορεύσομαι, ἵνα μὴ συναπολέσῃ ὁ καὶ ὁ ἀθῶος μαζί του>, σᾶς λέγω τὸ ἑξῆς:
ἁμαρτωλὸς τὸν ἀναμάρτητον. πᾶνε καλά>, θὰ ἐπέμβῃ καὶ θὰ τὸν τιμωρήσῃ ὁ
Θεός, διὰ νὰ μὴ ἐπιδράσῃ ὁ ἁμαρτωλὸς αὐτὸς
ἐπιβλαβῶς ἐπὶ τὸν δίκαιον καὶ τὸν παρασύρῃ
εἰς τὸν δρόμον τῆς ἁμαρτίας.
29,19 Οὐ μὴ θελήσει ὁ Θεὸς 19 Δὲν θὰ θελήσῃ ὁ Θεὸς νὰ ἐλεήσῃ τὸν 19 Δὲν θὰ θελήσῃ ὁ Θεὸς νὰ τὸν εὐσπλαγχνισθῇ, ἀλλὰ θὰ
εὐϊλατεῦσαι αὐτῷ, ἀλλ' ἢ τότε ἀλαζόνα αὐτόν, ἀλλὰ θὰ ἀνάψῃ ἡ ὀργὴ τοῦ ἀνάψῃ ἡ φωτιὰ τῆς ὀργῆς τοῦ Κυρίου καὶ ὁ ἱερὸς ζῆλος Του
ἐκκαυθήσεται ὀργὴ Κυρίου καὶ ὁ Κυρίου καὶ ἡ ζηλοτυπία ἐναντίον τοῦ ἐναντίον ἐκείνου τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ θὰ κολλήσουν ἐπάνω
ζῆλος αὐτοῦ ἐν τῷ ἀνθρώπῳ του ὅλαι αἱ κατάραι τῆς Διαθήκης αὐτῆς, ποὺ ἔχουν γραφῆ
ἀνθρώπου ἐκείνου καὶ θὰ πέσουν ἐπάνω του
ἐκείνῳ, καὶ κολληθήσονται ἐν εἰς τὸ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου· καὶ θὰ ἐξαφανίσῃ ὁ Κύριος
ὅλαι αἱ κατάραι αὐτῆς τῆς διαθήκης, ποὺ εἶναι

170/202
αὐτῷ πᾶσαι αἱ ἀραὶ τῆς διαθήκης τὸ ὄνομά του ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς γῆς, ποὺ τὴν
ταύτης αἱ γεγραμμέναι ἐν τῷ γραμμένοι εἰς τὸ βιβλίον τοῦ Νόμου, καὶ θὰ καλύπτει ὁ οὐρανός.
βιβλίῳ τοῦ νόμου τούτου, καὶ ἐξαλείψῃ Κύριος τὸ ὄνομά του ἀπὸ τὴν ὑπὸ τὸν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ἐξαλείψει Κύριος τὸ ὄνομα αὐτοῦ οὐρανόν.
ἐκ τῆς ὑπὸ τὸν οὐρανόν·
29,20 καὶ διαστελεῖ αὐτὸν Κύριος 20 Θὰ ἀποχωρίσῃ αὐτὸν ὁ Κύριος καὶ θὰ τὸν 20 Θὰ τὸν ξεχωρίσῃ δὲ ὁ Κύριος ἀπὸ ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας,
εἰς κακὰ ἐκ πάντων υἱῶν Ἰσραὴλ ἀποκόψῃ ἀπὸ τοὺς ἄλλους Ἰσραηλίτας, διὰ νὰ διὰ νὰ τὸν εὕρουν αἱ συμφοραί, ὅπως ἀκριβῶς ἀναφέρουν
κατὰ πάσας τὰς ἀρὰς τῆς τὸν παραδώσῃ εἰς θλίψεις καὶ συμφοράς, ὅλαι αἱ κατάραι τῆς Διαθήκης, ποὺ ἔχουν γραφῆ εἰς τὸ
διαθήκης τὰς γεγραμμένας ἐν τῷ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου.
σύμφωνα μὲ ὅλας τὰς κατάρας τῆς διαθήκης, αἱ
βιβλίῳ τοῦ νόμου τούτου.
ὁποῖαι εἶναι γραμμένοι εἰς τὸ βιβλίον τοῦ
Νόμου τούτου.
29,21 Καὶ ἐροῦσιν ἡ γενεὰ ἡ ἑτέρα, 21 Ἡ δὲ κατόπιν γενεά, οἱ ἀπόγονοί σας, οἱ 21 Τὰ δὲ παιδιά σας, ἡ ἑπομένη ἀπὸ σᾶς γενεά, αὐτοὶ ποὺ
οἱ υἱοὶ ὑμῶν, οἳ ἀναστήσονται ὁποῖοι θὰ ἔλθουν ἔπειτα ἀπὸ σᾶς, καὶ ὁ ξένος θὰ ἔλθουν εἰς τὰ πράγματα μετὰ ἀπὸ σᾶς καὶ κάθε ξένος,
μεθ' ὑμᾶς, καὶ ὁ ἀλλότριος, ὃς ἂν ποὺ θὰ ἔλθῃ ἀπὸ μακρυνὴν χώραν, ὅταν ἴδουν ποὺ θὰ ἔλθῃ ἀπὸ κάποιαν μακρινὴν χώραν, θὰ ἰδοῦν τὰς
ἔλθῃ ἐκ γῆς μακρόθεν, καὶ τιμωρίας, ποὺ θὰ κτυπήσουν τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ τὰς
τὰς συμφορὰς τοῦ ἔθνους σας καὶ τὰς νόσους
ὄψονται τὰς πληγὰς τῆς γῆς ἀσθενείας της, ὅσας ἔστειλεν εἰς αὐτὴν ὁ Κύριος.
ποὺ ἔστειλεν ἐναντίον τῆς χώρας σας ὁ Κύριος,
ἐκείνης καὶ τὰς νόσους αὐτῆς, ἃς
ἀπέστειλε Κύριος ἐπ' αὐτήν,
29,22 θεῖον καὶ ἅλα 22 τὸ θειάφι καὶ τὸ ἀλάτι ποὺ θὰ καίωνται, 22 Θὰ ἰδοῦν δηλαδὴ τὸ θειάφι καὶ τὸ πυρακτωμένο ἀλάτι
κατακεκαυμένον, πᾶσα ἡ γῆ ὅλην τὴν χώραν ἡ ὁποῖα θὰ σπείρεται καὶ δὲν καὶ ὅτι δὲν θὰ σπαρῇ ὅλος ὁ τόπος της καὶ δὲν θὰ φανῇ,
αὐτῆς οὐ σπαρήσεται οὐδὲ θὰ καρποφορῇ καὶ δὲν θὰ ὑπάρχῃ εἰς αὐτὴν οὔτε θὰ φυτρώσῃ ἐπάνω της κάθε εἴδους φυτόν, ὅπως
ἐνατελεῖ, οὐδὲ μὴ ἀναβῇ ἐπ' κατεστράφησαν τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα, ἢ Ἀδαμὰ καὶ ἡ
κανένα χλωρὸν δένδρον, διότι θὰ ἔχῃ
αὐτὴν πᾶν χλωρόν, ὥσπερ Σεβωΐμ, ποὺ τὰς κατέστρεψε μὲ ὀργὴν καὶ θυμὸν ὁ Κύριος.
καταστραφῆ, ὅπως τὰ Σόδομα καὶ Γόμορρα, ἡ
κατεστράφη Σόδομα καὶ Γόμορρα,
Ἀδαμὰ καὶ Σεβωΐμ, ἃς Ἀδαμὰ καὶ ἡ Σεβωΐμ, τὰς ὁποίας ὁ Κύριος
κατέστρεψε Κύριος ἐν θυμῷ καὶ ἐπάνω εἰς τὴν δικαίαν του ἀγανάκτησιν καὶ
ὀργῇ, ὀργὴν κατέστρεψε,
29,23 καὶ ἐροῦσι πάντα τὰ ἔθνη· 23 ὅλοι αὐτοὶ καὶ ὅλα τὰ ἔθνη θὰ ἐρωτήσουν· 23 Θὰ τὰ ἰδοῦν καὶ θὰ ἐρωτήσουν καὶ αὐτοὶ καὶ ὅλα τὰ ἔθνη:
διατὶ ἐποίησε Κύριος οὕτω τῇ γῇ Διατὶ ἐξαπέστειλεν ὁ Κύριος τὰς τρομερὰς <Διατὶ ἄραγε τὸ ἔκανε αὐτὸ ὁ Κύριος εἰς τὴν χώραν αὐτήν;
ταύτῃ; Τίς ὁ θυμὸς τῆς ὀργῆς ὁ καταστροφὰς ἐναντίον αὐτῆς τῆς χώρας; Εἰς τί Ποῖος ὁ λόγος τοῦ μεγάλου αὐτοῦ θυμοῦ καὶ τῆς ὀργῆς, ποὺ

171/202
μέγας οὗτος; ἐξεδηλώθη ἐναντίον της;>
ὀφείλεται ἡ μεγάλη αὐτοῦ ἀγανάκτησις καὶ
ὀργή;

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
29,24 Καὶ ἐροῦσιν· ὅτι κατέλιπον 24 Καὶ θὰ ἀπαντήσουν· Αὐτὰ ἔγιναν διότι οἱ 24 Καὶ θὰ ἀπαντῆσουν: <Ἔγιναν ὅλα αὐτά, διότι
τὴν διαθήκην Κυρίου τοῦ Θεοῦ Ἰσραηλῖται κατεπάτησαν τὴν διαθήκην Κυρίου ἐγκατέλειψαν καὶ ἠθέτησαν τὴν Διαθήκην, ποὺ συνῆψε
τῶν πατέρων αὐτῶν, ἃ διέθετο τοῦ Θεοῦ τῶν πατέρων των, τὴν ὁποίαν συνῆψε μαζί των ὁ Θεὸς τῶν πατέρων των, αὐτὰ ποὺ συνεφώνησε
τοῖς πατράσιν αὐτῶν, ὅτε μὲ τοὺς προγόνους των, ὅταν τοὺς ἔβγαλε ἐλευθέρους ἀπὸ
μὲ τοὺς προπάτοράς των, ὅταν ἔβγαλε αὐτοὺς
ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐκ γῆς τὴν Αἴγυπτον.
ἐλευθέρους ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου·
Αἰγύπτου,
29,25 καὶ πορευθέντες 25 διότι ἠκολούθησαν καὶ ἐλάτρευσαν ἄλλους 25 Καὶ ἐπῆγαν καὶ ἐλάτρευσαν ἄλλους θεούς, ποὺ δὲν τοὺς
ἐλάτρευσαν θεοῖς ἑτέροις, οὓς οὐκ θεούς, τοὺς ὁποίους δὲν ἐγνώριζον ἐγνώριζαν καὶ δὲν τοὺς ἔδωσεν ὁ Κύριος.
ἠπίσταντο, οὐδὲ διένειμεν αὐτοῖς· προηγουμένως καὶ τοὺς ὁποίους οὔτε εἶχε ποτὲ
ἐπιτρέψει ὁ ἀληθινὸς Θεός.
29,26 καὶ ὠργίσθη θυμῷ Κύριος 26 Διὰ τοῦτο ὠργίσθη ὁ Κύριος ἐναντίον τῆς 26 Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ λοιπὸν ὠργίσθη πολὺ ὁ Κύριος ἐναντίον
ἐπὶ τὴν γῆν ἐκείνην ἐπαγαγεῖν ἐπ' χώρας ἐκείνης καὶ ἔστειλε κατ' αὐτῆς ὅλας τὰς τῆς χώρας αὐτῆς τόσον, ὥστε ἔστειλε ἐπάνω της τιμωρίας
αὐτὴν κατὰ πάσας τὰς κατάρας κατάρας, αἱ ὁποῖαι εἶναι γραμμέναι εἰς τὸ συμφώνως πρὸς ὅλας τὰς κατάρας, ποὺ ἔχουν γραφῆ εἰς τὸ
τὰς γεγραμμένας ἐν τῷ βιβλίῳ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου.
βιβλίον τούτου τοῦ Νόμου.
τοῦ νόμου τούτου,
29,27 καὶ ἐξῇρεν αὐτοὺς Κύριος 27 Τοὺς ἐξερρίζωσεν ὁ Κύριος ἀπὸ τὴν χώραν 27 Καὶ τοὺς ἐξερρίζωσεν ὁ Κύριος ἀπὸ τὴν χώραν των μὲ
ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν ἐν θυμῷ καὶ των μὲ θυμὸν καὶ ὀργήν, μὲ πολὺ μεγάλον θυμὸν καὶ ὀργὴν καὶ πολὺ μεγάλην ἀγανάκτησιν καὶ
ὀργῇ καὶ παροξυσμῷ μεγάλῳ ἐξερεθισμόν, τοὺς ἐξεδίωξεν εἰς ἄλλην χώραν ἔξαψιν καὶ τοὺς ἐπέταξεν εἰς ἄλλην χώραν, ὅπως τοὺς
σφόδρα, καὶ ἐξέβαλεν αὐτοὺς εἰς βλέπετε τώρα>.
ὅπου σήμερον ὑπάρχουν.
γῆν ἑτέραν ὠσεὶ νῦν.
29,28 Τὰ κρυπτὰ Κυρίῳ τῷ Θεῷ 28 Αἱ ἀπόκρυφοι καὶ βαθεῖαι βουλαὶ ἀνήκουν 28 Ὅσα εἶναι κρυπτά, τὸ πῶς καὶ πότε δηλαδὴ θὰ
ἡμῶν, τὸ δὲ φανερὰ ἡμῖν καὶ τοῖς εἰς Κύριον τὸν Θεόν μας. Γνωσταὶ δὲ καὶ ἐκτελεσθοῦν αἱ ἀπειλαὶ τοῦ Θεοῦ, εἶναι θέμα ποὺ ἀνήκει εἰς
τέκνοις ἡμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, φανεραὶ εἶναι εἰς ἡμᾶς καὶ εἰς τὰ τέκνα μας διὰ Κύριον τὸν Θεόν μας. Ὅσα ὅμως εἶναι φανερά, ὅλαι δηλαδὴ
ποιεῖν πάντα τὰ ρήματα τοῦ αἱ ἐντολαὶ τοῦ Νόμου αὐτοῦ, ποὺ μᾶς ἐδόθησαν καὶ πρέπει
μέσου τῶν αἰώνων ὅλαι αἱ ἐντολαὶ τοῦ θείου
νόμου τούτου. νὰ τὰς ἐφαρμόζωμεν, εἶναι θέμα ποὺ ἐνδιαφέρει ἠμᾶς καὶ
τούτου Νόμου, τὰς ὁποίας πρέπει νὰ τηροῦμεν.
τὰ παιδιά μᾶς ἕως τῆς συντελείας τῶν αἰώνων.

172/202
ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 30ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
30,1 Καὶ ἔσται ὡς ἂν ἔλθωσιν ἐπὶ Όταν ὅλα αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ Τότε δὲ ποὺ θὰ ἰδῇς νὰ ἐκπληρώνωνται ὅλα αὐτὰ τὰ λόγια,
σὲ πάντα τὰ ρήματα ταῦτα, ἡ πραγματοποιηθοῦν εἰς σᾶς, ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ δηλαδὴ ἡ εὐλογία καὶ ἡ κατάρα, ποὺ ἐπαρουσίασα ἐμπρός
εὐλογία καὶ ἡ κατάρα, ἣν ἔδωκα καὶ ἡ κατάρα ποὺ ἐγὼ παρουσίασα ἐνώπιόν σου, καὶ τὰ βάλῃς εἰς τὴν καρδιά σου, ἐνῷ θὰ εὐρίσκεσαι
πρὸ προσώπου σου, καὶ δέξῃ εἰς ἀνάμεσα εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, ἐκεῖ ὅπου θὰ σὲ ἔχῃ διασκορπίσει ὁ
σας, καὶ ἀποδεχθῆτε αὐτὰ μὲ ὅλην σας τὴν
τὴν καρδίαν σου ἐν πᾶσι τοῖς Κύριος,
καρδίαν ἐκεῖ εἰς τὰ ἔθνη, εἰς τὰ ὁποῖα θὰ σᾶς
ἔθνεσιν, οὗ ἐὰν διασκορπίσῃ σε
Κύριος ἐκεῖ, ἔχῃ διασκορπίσεις διὰ τὰς ἁμαρτίας σας ὁ
Κύριος,
30,2 καὶ ἐπιστροφήσῃ ἐπὶ Κύριον 2 καὶ ἐν μετανοίᾳ ἐπιστρέψετε πρὸς Κύριον τὸν 2 καὶ ἀποφασίσῃς νὰ ἐπιστρέψῃς μετανοημένος εἰς Κύριον
τὸν Θεόν σου καὶ εἰσακούσῃ τῆς Θεόν σας, ὑπακούοντες μὲ ὅλην σας τὴν τὸν Θεόν σου· ἐὰν ἀποφασίσῃς δηλαδὴ νὰ ὑπακούῃς πλέον
φωνῆς αὐτοῦ κατὰ πάντα, ὅσα καρδίαν καὶ μὲ ὅλην σας τὴν ψυχὴν εἰς ἐκεῖνα, μὲ ὅλην τὴν καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου εἰς τὴν
ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ἐξ φωνήν Του κατὰ πάντα, εἰς ὅλα αὐτὰ ποὺ σοῦ παραγγέλλω
τὰ ὁποῖα ἐγὼ σήμερον σᾶς διατάσσω,
ὅλης τῆς καρδίας σου, καὶ ἐξ ὅλης ἐγὼ σήμερον,
τῆς ψυχῆς σου,
30,3 καὶ ἰάσεται Κύριος τὰς 3 ὁ Κύριος θὰ συγχωρήσῃ καὶ θὰ θεραπεύσῃ 3 σοῦ λέγω ὅτι θὰ θεραπεύσῃ ὁ Κύριος τὰς πληγὰς τῶν
ἁμαρτίας σου καὶ ἐλεήσει σε καὶ τὰς ἁμαρτίας σας, θὰ σᾶς ἐλεήσῃ καὶ θὰ σᾶς ἁμαρτημάτων σου. Καὶ θὰ σὲ εὐσπλαγχνισθῇ καὶ θὰ σὲ
πάλιν συνάξει σε ἐκ πάντων τῶν συγκεντρώσῃ πάλιν εἰς τὴν πατρίδα σας ἀπὸ συγκεντρώσῃ καὶ πάλιν ἀπὸ ὅλους τοὺς λαούς, ὅπου σὲ εἶχε
ἐθνῶν, εἰς οὓς διεσκόρπισέ σε διασκορπίσει.
ὅλα τὰ ἔθνη, ἀνάμεσα εἰς τὰ ὁποῖα σᾶς εἶχε
Κύριος ἐκεῖ.
διασκορπίσει.
30,4 Ἐὰν ᾖ ἡ διασπορά σου ἀπ' 4 Καὶ ἂν ἀκόμη ἔχετε διασκορπισθῆ ἀπὸ τὸ ἕνα 4 Ἀκόμη καὶ ἂν εἶναι τόσον μεγάλος ὁ διασκορπισμός σου,
ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ ἕως ἄκρου τοῦ ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ὥστε νὰ φθάνῃ ἀπὸ τὴν μίαν ἄκρην τοῦ οὐρανοῦ ἕως τὴν
οὐρανοῦ, ἐκεῖθεν συνάξει σε θὰ σᾶς ἐπαναφέρῃ Κύριος ὁ Θεός σας εἰς τὴν ἄλλην, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ θὰ σὲ συνάξῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου, καὶ
Κύριος ὁ Θεός σου, καὶ ἐκεῖθεν ἀπὸ ἐκεῖ θὰ σὲ πάρῃ Κύριος ὁ Θεός σου.
πατρίδα σας καὶ ἀπὸ ἐκεῖ θὰ σᾶς παραλάβῃ.
λήψεταί σε Κύριος ὁ Θεός σου·
30,5 καὶ εἰσάξει σε ὁ Θεός σου 5 Ὁ Θεός σας θὰ σᾶς ἐπαναφέρῃ καὶ θὰ σᾶς 5 Καὶ θὰ σὲ ὁδηγήσῃ ἀπὸ ἐκεῖ ὁ Θεός σου καὶ θὰ σὲ βάλῃ
ἐκεῖθεν εἰς τὴν γῆν, ἣν εἰσαγάγῃ ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν μέσα εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ἐκληρονόμησαν οἱ πατέρες
ἐκληρονόμησαν οἱ πατέρες σου, ἐκληρονόμησαν οἱ πρόγονοί σας, καὶ τὴν σου, καὶ θὰ τὴν πάρῃς πλέον σὺ ὡς κληρονομίαν σου. Καὶ θὰ
καὶ κληρονομήσεις αὐτήν· καὶ εὖ σὲ κάνῃ εὐτυχισμένον. Θὰ σοῦ στείλῃ εὐεργεσίας, ὥστε νὰ

173/202
ὁποίαν θὰ κληρονομήσετε τώρα σεῖς. Θὰ σᾶς
σε ποιήσει καὶ πλεοναστόν σε εὐημερῇς, καὶ θὰ σὲ κάνῃ λαὸν πολυάριθμον, πολὺ
εὐλογήσῃ ὁ Θεὸς καὶ θὰ σᾶς ἀναδείξῃ πολὺ
ποιήσει ὑπὲρ τοὺς πατέρας σου. περισσότερον ἀπὸ ὅ,τι ἦσαν οἱ πατέρες σου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
περισσοτέρους εἰς ἀριθμόν, παρ' ὅσον τοὺς
προπάτοράς σας.
30,6 Καὶ περικαθαριεῖ Κύριος τὴν 6 Ὁ Κύριος θὰ καθαρίσῃ καὶ θὰ ἐξαγνίσῃ τὴν 6 Θὰ ἑξαγνίσῃ ἐπίσης ὁ Κύριος τὴν καρδιά σου καὶ τὴν
καρδίαν σου καὶ τὴν καρδίαν τοῦ καρδίαν σας καὶ τὴν καρδίαν τῶν ἀπογόνων καρδιὰ τῶν παιδιῶν σου, ὥστε νὰ ἀγαπᾷς Κύριον τὸν Θεόν
σπέρματός σου, ἀγαπᾶν Κύριον σας, διὰ νὰ ἀγαπᾶτε Κύριον τὸν Θεόν σας μὲ σου μὲ ὅλην τὴν καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου, διὰ
τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας νὰ ζῇς εὐτυχὴς πολλὰ χρόνια εἰς τὴν χώραν αὐτήν.
ὅλην σας τὴν καρδίαν καὶ μὲ ὅλην σας τὴν
σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου,
ψυχήν, καὶ νὰ σᾶς δώσει ἔτσι ὁ Θεὸς
ἵνα ζῇς σύ.
μακρότητα βίου.
30,7 Καὶ δώσει Κύριος ὁ Θεός σου 7 Ἐὰν σεῖς μετανοήσετε καὶ συμμορφωθῆτε 7 Καὶ θὰ στρέψῃ καὶ θὰ στείλῃ ὁ Κύριος καὶ Θεός σου τὰς
τὰς ἀρὰς τοῦτος ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς πρὸς τὸ θεῖον θέλημα, τότε ὁ Κύριος θὰ κατάρας αὐτὰς εἰς τοὺς ἐχθρούς σου καὶ εἰς ὅσους σὲ μισοῦν,
σου καὶ ἐπὶ τοὺς μισοῦντάς σε, οἳ ἐξαποστείλῃ αὐτὰς τὰς κατάρας ἐναντίον τῶν εἰς αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι σὲ κατεδίωξαν.
ἐδίωξάν σε.
ἐχθρῶν σας, ἐναντίον ἐκείνων ποὺ σᾶς μισοῦν
καὶ σᾶς ἔχουν καταδιώξει.
30,8 Καὶ σὺ ἐπιστραφήσῃ καὶ 8 Σεῖς δὲ θὰ ἐπιστρέψετε ἐν μετανοίᾳ πρὸς τὸ 8 Θὰ μετανοήσῃς λοιπὸν κάποτε καὶ θὰ ἐπιστρέψῃς καὶ θὰ
εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Κύριον, θὰ ὑπακούσετε εἰς τὴν φωνὴν Κυρίου ὑπακούσῃς εἰς τὴν προσταγὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καὶ θὰ
Θεοῦ σου καὶ ποιήσεις τὰς τοῦ Θεοῦ σας καὶ θὰ τηρήσετε τὰ ἐντολάς του, ἐφαρμόσῃς τὰς ἐντολάς Του, αὐτὰ ποὺ ἐγὼ σοῦ παραγγέλλω
ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσα ἐγὼ σήμερον.
αὐτὰς τὰς ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω,
ἐντέλλομαί σοι σήμερον,
30,9 καὶ πολυωρήσει σε Κύριος ὁ 9 ὁ δὲ Κύριος θὰ ἐνδιαφερθῇ, θὰ φροντίσῃ καὶ 9 Καὶ θὰ δείξῃ τότε πρὸς χάριν σου Κύριος ὁ Θεός σου πολὺ
Θεός σου ἐν παντὶ ἔργῳ τῶν θὰ εὐλογήσῃ σᾶς εἰς ὅλα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν ἐνδιαφέρον διὰ κάθε ἔργον, ποὺ θὰ κάνουν τὰ χέρια σου, καὶ
χειρῶν σου, ἐν τοῖς ἐκγόνοις τῆς σας, εἰς τὰ παιδιά σας, εἰς τὰ γεννήματα τῶν διὰ τὰ παιδιά σου καὶ διὰ τὰ γεννήματα τῶν ζώων σου καὶ
κοιλίας σου καὶ ἐν τοῖς ἐκγόνοις διὰ τὰ προϊόντα τῆς χώρας σου. Θὰ ἐνδιαφερθῇ καὶ θὰ
ζῶων σας καὶ εἰς τὰ προϊόντα τῆς χώρας σας.
τῶν κτηνῶν σου καὶ ἐν τοῖς τηρήσῃ ἄλλην στάσιν ἀπέναντί σου ὁ Κύριος καὶ Θεός σου.
Διότι Κύριος ὁ Θεός σας θὰ ἐπιστρέψῃ μὲ
γενήμασι τῆς γῆς σου· ὅτι Θὰ εὐφραίνεται πλέον μὲ τὰς εὐλογίας, ποὺ θὰ σοῦ στέλλῃ,
ἐπιστρέψει Κύριος ὁ Θεός σου εὐλογίας πρὸς σᾶς καὶ θὰ εὐφρανθῇ μὲ τὰ ὅπως ἐδοκίμαζεν εὐφροσύνην καὶ ὅταν εὐλογοῦσε τοὺς
εὐφρανθῆναι ἐπὶ σοὶ εἰς ἀγαθά, ἀγαθὰ ποὺ θὰ σᾶς δώσῃ, ὅπως ηὐφράνθη μὲ τὰ προγόνους σου.

174/202
καθότι εὐφράνθη ἐπὶ τοῖς ἀγαθὰ ποὺ εἶχε δώσει εἰς τοὺς προπάτοράς
πατράσι σου, σας.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
30,10 ἐὰν εἰσακούσῃς τῆς φωνῆς 10 Αὐτὰ θὰ γίνουν, ἐὰν ὑπακούσετε εἰς τὴν 10 Θὰ σὲ εὐλογήσῃ ὅμως, ὑπὸ τὸν ὅρον ὅτι θὰ ὑπακούσῃς εἰς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, φωνὴν Κυρίου τοῦ τὴν προσταγὴν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ὥστε νὰ τηρῇς τὰς
φυλάσσεσθαι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ Θεοῦ σας καὶ τηρήσετε τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ἐντολάς Του καὶ τὰ προστάγματά Του καὶ τὰς ἀποφάσεις
καὶ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ καὶ τὰς Του, ποὺ ἔχουν γραφῆ εἰς τὸ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου. Θὰ σὲ
τὸν νόμον του καὶ τὰ προστάγματά του, ποὺ
κρίσεις αὐτοῦ τὰς γεγραμμένας εὐλογήσῃ δηλαδή, ἐὰν θὰ ἔχῃς ἐπιστρέψει πράγματι εἰς
εἶναι γραμμένα εἰς τὸ βιβλίον τοῦ Νόμου
ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου τούτου, Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ ὅλην τὴν καρδιά σου καὶ μὲ ὅλην τὴν
ἐὰν ἐπιστραφῇς ἐπὶ Κύριον τὸν τούτου, ἐὰν δηλαδὴ ἐπιστρέψετε πρὸς Κύριον ψυχήν σου.
Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου τὸν Θεόν σας μὲ ὅλην σας τὴν καρδίαν καὶ μὲ
καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου. ὅλην σας τὴν ψυχήν.
30,11 Ὅτι ἡ ἐντολὴ αὕτη, ἥν ἐγὼ 11 Αὐτὴ δὲ ἡ ἐντολή, τὴν ὁποίαν ἐγὼ σήμερον 11 Πρέπει νὰ ἐφαρμόζῃς τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, διότι ὁ
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, οὐχ σᾶς δίδω, δὲν εἶναι βαρεῖα καὶ ὑπερβολική, οὔτε Νόμος Του αὐτός, τὸν ὁποῖον ἐγὼ σοῦ παραγγέλλω σήμερον,
ὑπέρογκός ἐστιν οὐδὲ μακρὰν εὑρίσκεται μακρὰν ἀπὸ σᾶς. δὲν εἶναι ὑπέρογκος καὶ ἀνυπόφορος ζυγός, οὔτε εὑρίσκεται
ἀπὸ σοῦ ἐστιν. μακριά σου. Δὲν εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ τὰς δυνάμεις σου.
30,12 Οὐκ ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω ἐστὶ 12 Δὲν εἶναι ἐπάνω εἰς τὸν οὐρανόν, ὥστε νὰ 12 Δὲν εὑρίσκεται ἐπάνω εἰς τὸν οὐρανόν, πρᾶγμα ποὺ θὰ
λέγων· τίς ἀναβήσεται ἡμῖν εἰς ἀναγκασθῆτε νὰ εἴπητε· Ποιὸς εἶναι δυνατὸν σᾶς ἔκανε νὰ λέγετε: <Ποιὸς εἶναι αὐτός, ποὺ θὰ ἀνέβη εἰς
τὸν οὐρανὸν καὶ λήψεται ἡμῖν νὰ ἀνεβῇ εἰς τὸν οὐρανόν, νὰ πάρῃ τὴν τὸν οὐρανὸν καὶ θὰ πάρῃ καὶ θὰ μᾶς φέρῃ αὐτὸν τὸν Νόμον,
αὐτήν, καὶ ἀκούσαντες αὐτὴν ὥστε νὰ τὸν ἀκούσωμεν καὶ νὰ τὸν ἐφαρμόσωμεν;>
ἐντολὴν αὐτήν, νὰ μᾶς τὴν ἀνακοινώσῃ, καὶ
ποιήσομεν;
ἡμεῖς ἀκούσαντες νὰ τὴν ἐφαρμόσωμεν;
30,13 Οὐδὲ πέραν τῆς θαλάσσης 13 Οὔτε εὑρίσκεται πέραν ἀπὸ τὴν θάλασσαν, 13 Οὔτε εὑρίσκεται ὁ Νόμος τοῦ Κυρίου εἰς τὴν ἀπέναντι
ἐστὶ λέγων· τίς διαπεράσει ἡμῖν ὥστε νὰ εἴπῃ κανείς· Ποιὸς θὰ διαπλεύσῃ πρὸς ἀκτὴν τῆς Θαλάσσης, ὥστε νὰ ἀναγκασθῆτε νὰ λέγετε:
εἰς τὸ πέραν τῆς θαλάσσης καὶ χάριν ἡμῶν εἰς τὸ ἄλλο ἄκρον τῆς θαλάσσης, <Ποιὸς θὰ διασχίσῃ πρὸς χάριν μας τὴν θάλασσαν καὶ θὰ
λήψεται ἡμῖν αὐτήν, καὶ φθάσῃ εἰς τὸ ἀπέναντι μέρος, διὰ νὰ πάρῃ καὶ μᾶς φέρῃ τὸν
διὰ νὰ πάρῃ πρὸς χάριν μας τὴν ἐντολήν, νὰ
ἀκουστὴν ἡμῖν ποιήσῃ αὐτήν, καὶ Νόμον αὐτὸν καὶ νὰ μᾶς τὸν ἀναγνώσῃ, διὰ νὰ τὸν
μᾶς τὴν καταστήσῃ γνωστήν, ὥστε ἡμεῖς νὰ
ποιήσομεν; ἀκούσωμεν καὶ τὸν ἐφαρμόσωμεν;>
τὴν ἐφαρμόσωμεν;
30,14 Ἐγγύς σού ἐστι τὸ ρῆμα 14 Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου εἶναι πολὺ πλησίον σας, 14 Δὲν ἰσχύει τίποτε ἀπὸ αὐτά. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι πολὺ
σφόδρα ἐν τῷ στόματί σου καὶ ἐν εἰς τὸ στόμα σας διὰ νὰ τὸν ὁμολογῆτε, εἰς τὴν κοντά σου. Εἶναι εἰς τὰ χείλη σου, διὰ νὰ ὁμιλῇς συμφώνως
τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ταῖς χερσί καρδίαν σας διὰ νὰ τὸν πιστεύετε, εἰς τὰ χέρια πρὸς αὐτόν. Εἶναι εἰς τὴν καρδιά σου, διὰ νὰ συμφωνοῦν

175/202
σου ποιεῖν αὐτό. πρὸς αὐτὸν οἱ πόθοι σου. Εἶναι εἰς τὰ χέρια σου, διὰ νὰ
σας διὰ νὰ τὸν ἐφαρμόζετε.
πράττῃς καὶ ἐνεργῇς ὅ,τι ἐκεῖνος διατάσσει. Εἶναι εὔκολον νὰ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τὸν γνωρίσῃς καὶ νὰ τὸν ἐφαρμόζῃς.
30,15 Ἰδοὺ δέδωκα πρὸ προσώπου 15 Ἰδοὺ ἔχω θέσει ἐνώπιόν σας σήμερον τὴν 15 Ἰδού! Ἐπαρουσίασα ἐμπρός σου σήμερον τὴν ζωὴν καὶ τὸν
σου σήμερον τὴν ζωὴν καὶ τὸν ζωὴν καὶ τὸν θάνατον, τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸ κακόν. θάνατον, τὸ καλὸν καὶ τὸ κακόν.
θάνατον, τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸ κακόν.
30,16 Ἐὰν εἰσακούσῃς τὰς ἐντολὰς 16 Ἐὰν ὑπακούσετε εἰς τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ 16 Ἐὰν ὑπακούσῃς εἰς τὰς ἐντολὰς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τὰς
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, ἃς ἐγὼ Θεοῦ σας, τὰς ὁποίας ἐγὼ σήμερον σᾶς δίδω, νὰ ὁποίας ἐγὼ σοῦ παραγγέλλω σήμερον, ὥστε νὰ ἀγαπᾷς
ἐντέλλομαί σοι σήμερον, ἀγαπᾶν ἀγαπᾶτε δηλαδὴ Κύριον τὸν Θεόν σας, νὰ Κύριον τὸν Θεόν σου καὶ νὰ ἀκολουθῇς ὅλους τοὺς δρόμους,
Κύριον τὸν Θεόν σου, πορεύεσθαι ποὺ θέλει Ἐκεῖνος νὰ βαδίζῃς, καὶ νὰ ἐφαρμόζῃς τὰ
πορεύεσθε εἰς ὅλας τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ, νὰ τηρῆτε
ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ καὶ προστάγματα καὶ τὰς ἀποφάσεις Του, σὲ βεβαιώνω ὅτι θὰ
τοὺς νόμους του καὶ τὰς διατάξεις του, τότε θὰ
φυλάσσεσθαι τὰ δικαιώματα ζήσετε εὐτυχεῖς πολλὰ χρόνια. Καὶ θὰ γίνετε πολυάριθμοι
αὐτοῦ καὶ τὰς κρίσεις αὐτοῦ, καὶ ζήσετε καὶ θὰ γίνετε πολυάριθμοι θὰ σᾶς καὶ θὰ σὲ εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς ὅλην τὴν χώραν,
ζήσεσθε, καὶ πολλοὶ ἔσεσθε, καὶ εὐλογήσῃ Κύριος ὁ Θεός σας εἰς ὅλην τὴν ὅπου εἰσέρχεσαι ἤδη διὰ νὰ τὴν κληρονομήσῃς.
εὐλογήσει σε Κύριος ὁ Θεός σου χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεσθε, διὰ νὰ τὴν
ἐν πάσῃ τῇ γῇ, εἰς ἣν εἰσπορεύῃ καταλάβετε.
ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν.
30,17 Καὶ ἐὰν μεταστῇ ἡ καρδία 17 Ἐὰν ὅμως ἀλλάξῃ ἡ καρδία σας καὶ δὲν 17 Ἐὰν ὅμως ἀποσκιρτήσῃ ἡ καρδιά σου καὶ δὲν ὑπακούσῃς
σου καὶ μὴ εἰσακούσῃς καὶ ὑπακούσετε τὸν Κύριόν σας, πλανώμενοι δὲ εἰς τὸν θεῖον Νόμον καὶ πλανηθῇς καὶ πιστεύσῃς καὶ
πλανηθεὶς προσκυνήσῃς θεοῖς προσκυνήσετε καὶ λατρεύσετε θεοὺς ἄλλους, προσκυνήσῃς ἄλλους θεοὺς καὶ τοὺς λατρεύσῃς,
ἑτέροις καὶ λατρεύσῃς αὐτοῖς,
30,18 ἀναγγέλλω σοι σήμερον ὅτι 18 ἀναγγέλλω σήμερον πρὸς σᾶς ὅτι 18 σοῦ ἀνακοινώνω σήμερον ὅτι θὰ καταστραφῆτε πλήρως
ἀπωλείᾳ ἀπολεῖσθε καὶ οὐ μὴ ὁλοκληρωτικῶς θὰ καταστραφῆτε καὶ δὲν θὰ ὁπωσδήποτε. Καὶ δὲν θὰ προφθάσετε νὰ ζήσετε πολὺν
πολυήμεροι γένησθε ἐπὶ τῆς γῆς, ζήσετε ἐπὶ πολὺ εἰς τὴν χώραν, πρὸς τὴν καιρὸν εἰς τὴν χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν, ἀφοῦ διαβῆτε τὸν
εἰς ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν Ἰορδάνην, θὰ εἰσέλθετε διὰ νὰ τὴν κληρονομήσετε.
ὁποίαν διαβαίνοντες τὸν Ἰορδάνην ποταμὸν
Ἰορδάνην ἐκεῖ κληρονομῆσαι
πηγαίνετε νὰ τὴν κληρονομήσετε.
αὐτήν.
30,19 Διαμαρτύρομαι ὑμῖν 19 Ἐπικαλοῦμαι σήμερον ἐνώπιόν σας 19 Ἐπικαλοῦμαι μάρτυρας σήμερον ἐνώπιόν σας καὶ τὸν
σήμερον τόν τε οὐρανὸν καὶ τὴν μάρτυρας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, ὅτι ἔχω οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. Καὶ λέγω ὅτι ἐπαρουσίασα ἐμπρός σας
γῆν, τὴν ζωὴν καὶ τὸν θάνατον θέσει ἐμπρὸς εἰς σᾶς τὴν ζωὴν καὶ τὸν τὴν ζωὴν καὶ τὸν θάνατον, τὴν εὐλογίαν καὶ τὴν κατάραν.

176/202
δέδωκα πρὸ προσώπου ὑμῶν, τὴν Διάλεξε σὺ τὴν ζωήν, διὰ νὰ ζῇς εὐτυχὴς ἐπὶ πολλὰ χρόνια,
θάνατον, τὴν εὐλογίαν καὶ τὴν κατάραν.
εὐλογίαν καὶ τὴν κατάραν· σὺ καὶ οἱ ἀπόγονοί σου.
Διαλέξετε λοιπὸν τὴν ζωήν, διὰ νὰ ζήσετε
ἔκλεξαι τὴν ζωήν σύ, ἵνα ζήσῃς σὺ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
καὶ τὸ σπέρμα σου, εὐτυχισμένοι, σεῖς καὶ οἱ ἀπόγονοί σας.
30,20 ἀγαπᾶν Κύριον τὸν Θεόν 20 Νὰ ἀγαπᾶτε Κύριον τὸν Θεόν σας, νὰ 20 Διάλεξε νὰ ἀγαπᾷς Κύριον τὸν Θεόν σου, νὰ ὑπακούῃς εἰς
σου, εἰσακούειν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ὑπακούετε εἰς τὴν φωνήν του, νὰ μένετε μὲ τὴν φωνήν Του καὶ νὰ Τὸν ἀκολουθῇς πιστά. Διότι εἰς αὐτὸ
καὶ ἔχεσθαι αὐτοῦ· ὅτι τοῦτο ἡ σταθερότητα κοντά του. Διότι αὐτὸ εἶναι ἡ ζωή στηρίζεται ἡ ζωή σου καὶ ἡ μακροβιότης σου καὶ ἡ διαμονή
ζωή σου καὶ ἡ μακρότης τῶν σου εἰς τὴν χώραν, ποὺ ὡρκίσθη ὁ Κύριος εἰς τοὺς προγόνους
σας, ἡ μακροβιότης σας, ἡ παραμονή σας καὶ ἡ
ἡμερῶν σου, κατοικεῖν ἐπὶ τῆς σου, τὸν Ἀβραάμ, τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακώβ, ὅτι θὰ τὴν δώσῃ
μόνιμος ἐγκατάστασίς σας εἰς τὴν χώραν, τὴν
γῆς, ἧς ὤμοσε Κύριος τοῖς εἰς αὐτούς>.
πατράσι σου Ἁβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ ὁποίαν ὁ Κύριος ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς
καὶ Ἰακὼβ δοῦναι αὐτοῖς. σας, τὸν Ἁβραάμ, τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακώβ, ὅτι
θὰ δώσῃ εἰς αὐτούς.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 31ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
31,1 Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Ο Κύριος ὡμίλησε πρὸς τὸν Μωϋσῆν καὶ εἶπε· Ο Κύριος ἐμίλησε εἰς τὸν Μωϋσῆν καὶ εἶπε:
Μωυσῆν λέγων·
Καὶ συνετέλεσε Μωυσῆς λαλῶν Ο Μωϋσῆς ἐτελείωσε διδάσκων ὅλα αὐτὰ τὰ Καὶ ἐτελείωσεν ὁ Μωϋσῆς ὅλους αὐτοὺς τοὺς λόγους, ποὺ
πάντας τοὺς λόγους τούτους πρὸς λόγια τοῦ Θεοῦ πρὸς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας. εἶχε νὰ εἰπῇ πρὸς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας.
πάντας υἱοὺς Ἰσραήλ,
31,2 καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· ἑκατὸν 2 Κατόπιν δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς· <ἐγὼ εἶμαι 2 Μετὰ δὲ ἀπὸ αὐτὰ τοὺς εἶπε: <Ἤδη ἐγὼ εἶμαι σήμερον
καὶ εἴκοσιν ἐτῶν ἐγώ εἰμι σήμερον ἑκατὸν εἴκοσι ἕτων· δὲν ἠμπορῶ πλέον ἑκατὸν εἴκοσι ἐτῶν. Δὲν θὰ ἠμπορῶ εἰς τὸ ἑξῆς νὰ πηγαίνω
σήμερον· οὐ δυνήσομαι ἔτι νὰ πηγαινοέρχομαι. Ἐξ ἄλλου ὁ Κύριος μοῦ καὶ νὰ ἔρχωμαι ὡς ἀρχηγός σας. Ὁ δὲ Κύριος μοῦ τὸ εἶπε
εἰσπορεύεσθαι καὶ ἐκπορεύεσθαι, σαφῶς: <Δὲν θὰ περᾴσῃς αὐτὸν τὸν ποταμόν, τὸν Ἰορδάνην>.
εἶχε πεῖ· Δὲν θὰ διαβῇς σὺ αὐτὸν τὸν Ἰορδάνην
Κύριος δὲ εἶπε πρός με· οὐ
ποταμόν.
διαβήσῃ τὸν Ἰορδάνην τοῦτον.
31,3 Κύριος ὁ Θεός σου ὁ 3 Ἐπαναλαμβάνω πρὸς σᾶς καὶ πάλιν· Κύριος ὁ 3 Ὁ Κύριος καὶ Θεός σου, ποὺ προπορεύεται εἰς τὴν πορείαν
προπορευόμενος πρὸ προσώπου Θεός σας, ὁ ὁποῖος προπορεύεται ἐνώπιόν σας, σου, αὐτὸς εἶναι ποὺ θὰ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ ἐμπρός σου τοὺς
σου, αὐτὸς ἐξολοθρεύσει τὰ ἔθνη αὐτὸς θὰ ἐξολοθρεύσῃ ἀπὸ ἐμπρός σας αὐτὰ λαοὺς αὐτούς. Καὶ θὰ πάρῃς σὺ ὡς κληρονομίαν σου κάθε τι,

177/202
ταῦτα ἀπὸ προσώπου σου, καὶ ποὺ κατέχουν τώρα αὐτοί. Ἐκεῖνος δὲ ποὺ θὰ προχωρῇ ἐπὶ
τὰ ἔθνη, καὶ σεῖς θὰ τὰ κληρονομήσετε. Ὁ δὲ
κατακληρονομήσεις αὐτούς· καὶ κεφαλῆς σου ὡς ἡγέτης σου, συμφώνως πρὸς ὅσα εἶπεν ὁ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Ἰησοῦς ὁ προπορευόμενος πρὸ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ θὰ εἶναι πλέον ὁ ἀρχηγός Κύριος, θὰ εἶναι ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ.
προσώπου σου, καθὰ ἐλάλησε σας, ὅπως εἶπε πρὸς ἐμὲ ὁ Κύριος.
Κύριος.
31,4 Καὶ ποιήσει Κύριος ὁ Θεός 4 Ἐναντίον τῶν λαῶν ἐκείνων, ποὺ κατέχουν 4 Καὶ θὰ κάνῃ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς τοὺς λαοὺς αὐτοὺς ὅ,τι
σου αὐτοῖς καθὼς ἐποίησε Σηὼν τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, θὰ κάμῃ ὁ Κύριος ὅ,τι ἔκανε εἰς τὸν Σηὼν καὶ τὸν Ὤγ, εἰς τοὺς δύο ἐκείνους
καὶ Ὤγ, τοῖς δυσὶ βασιλεῦσι τῶν ἔκαμε εἰς τους δύο βασιλεῖς τῶν Ἀμορραίων, βασιλεῖς τῶν Ἀμορραίων, ποὺ ἦσαν πέραν τοῦ Ἰορδάνου, καὶ
Ἀμορραίων, οἳ ἦσαν πέραν τοῦ εἰς τὴν χώραν των. Θὰ τοὺς ἐξολοθρεύσῃ δηλαδὴ
τὸν Σηὼν καὶ τὸν Ὤγ, οἱ ὁποῖοι ἦσαν
Ἰορδάνου, καὶ τῇ γῇ αὐτῶν, ὁπωσδήποτε, ὅπως ἐξωλόθρευσε καὶ ἐκείνους.
ἀνατολικῶς τοῦ Ἰορδάνου, ὅ,τι ἔκαμε καὶ εἰς
καθότι ἐξωλόθρευσεν αὐτούς·
τὴν χώραν των, διότι, ὅπως γνωρίζετε,
ἐξωλόθρευσεν αὐτοὺς καὶ τοὺς λαούς των.
31,5 καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς Κύριος 5 Ἔτσι ἔχει παραδώσει τοὺς λαοὺς τῆς Χαναάν 5 Καὶ ἤδη σᾶς τοὺς παρέδωσεν ὁ Κύριος καὶ πρέπει νὰ τοὺς
ὑμῖν, καὶ ποιήσετε αὐτοῖς, καθότι εἰς τὰ χέρια σας ὁ Κύριος, καὶ θὰ κάμετε εἰς φερθῆτε, ὅπως ἀκριβῶς σᾶς παρήγγειλα.
ἐνετειλάμην ὑμῖν. αὐτοὺς ὅ,τι ἐγὼ σᾶς διέταξα.
31,6 Ἀνδρίζου καὶ ἴσχυε, μὴ φοβοῦ 6 Νὰ εἶσθε λοιπὸν ἀνδρεῖοι καὶ θαρραλέοι· μὴ 6 Νὰ ἔχῃς ἀνδρείαν καὶ θάρρος. Μὴ φοβᾶσαι, οὔτε νὰ
μηδὲ δειλιάσῃς μηδὲ πτοηθῇς ἀπὸ φοβηθῆτε, μὴ δειλιάσετε, μὴ πτοηθῆτε ἀπὸ δειλιάσῃς. Οὔτε νὰ τρομάξῃς ἐμπρός των, διότι Κύριος ὁ Θεός
προσώπου αὐτῶν, ὅτι Κύριος ὁ αὐτούς, διότι Κύριος ὁ Θεός σας, ποὺ εἶναι μαζῆ σου, ποὺ προπορεύεται εἰς τὴν πορείαν σας, εἶναι μαζί σας
Θεός σου ὁ προπορευόμενος μεθ' καὶ κάνει αἰσθητὴν τὴν παρουσίαν Του μεταξύ σας μὲ τὴν
σας, προπορεύεται ἀπὸ σᾶς καὶ οὔτε πρὸς
ὑμῶν ἐν ὑμῖν, οὔτε μή σε ἀνῇ, Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης. Δὲν θὰ σὲ ἀφήσῃ Ἐκεῖνος μόνον σου,
στιγμὴν θὰ σᾶς ἀφήσῃ οὔτε, πολὺ
οὔτε μή σε ἐγκαταλίπῃ. οὔτε θὰ σὲ ἐγκαταλείψῃ.
περισσότερον, ὁλοτελῶς θὰ σᾶς ἐγκαταλείψῃ>.
31,7 Καὶ ἐκάλεσε Μωυσῆς Ἰησοῦν 7 Ἐκάλεσεν ὁ Μωϋσῆς τὸν Ἰησοῦν καὶ εἶπε 7 Ἐκάλεσε δὲ κατόπιν ὁ Μωϋσῆς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ καὶ
καὶ εἶπεν αὐτῷ ἔναντι παντὸς πρὸς αὐτὸν ἐνώπιον ὅλου τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ τοῦ εἶπεν ἐνώπιον ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν: <Νὰ ἔχῃς ἀνδρείαν
Ἰσραήλ· ἀνδρίζου καὶ ἴσχυε, σὺ λαοῦ· <ἔχε θάρρος, νὰ εἶσαι γενναῖος. Διότι σύ, καὶ θάρρος, διότι σὺ πλέον εἶσαι ἐκεῖνος, ποὺ θὰ εἰσέλθῃς ἐπὶ
γὰρ εἰσελεύσῃ πρὸ προσώπου τοῦ κεφαλῆς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν ὡρκίσθη
προπορευόμενος ὡς ἀρχηγὸς τοῦ λαοῦ τούτου
λαοῦ τούτου εἰς τὴν γῆν, ἣν ὁ Κύριος εἰς τοὺς πατέρας σας ὅτι θὰ τοὺς τὴν χαρίσῃ. Σὺ θὰ
θὰ εἰσέλθῃς εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν Κύριος
ὤμοσε Κύριος τοῖς πατράσιν ὑμῶν τὴν κυριεύσῃς καὶ θὰ τὴν μοιράσῃς εἰς αὐτοὺς ὡς
δοῦναι αὐτοῖς, καὶ σὺ ὁ Θεὸς ὡρκίσθη εἰς τοὺς προπάτοράς μας, ὅτι κληρονομίαν των.

178/202
κατακληρονομήσεις αὐτὴν αὐτοῖς· θὰ τοὺς δώσῃ. Σὺ θὰ κατακτήσῃς αὐτὴν καὶ θὰ
τὴν διανείμῃς εἰς αὐτούς.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
31,8 καὶ Κύριος ὁ συμπορευόμενος 8 Ὁ δὲ Κύριος, ὁ ὁποῖος πορεύεται μαζῆ σου, 8 Νὰ εἶσαι δὲ βέβαιος ὅτι ὁ Κύριος, ποὺ συμπορεύεται μὲ σέ,
μετὰ σοῦ οὐκ ἀνήσει σε, οὐ δὲ μή δὲν θὰ σὲ ἀφήσῃ οὐδὲ πρὸς στιγμὴν οὔτε ποτὲ δὲν θὰ σὲ ἀφήσῃ μόνον, οὔτε θὰ σὲ ἐγκαταλείψῃ. Μὴ
σε ἐγκαταλίπῃ· μὴ φοβοῦ μηδὲ θὰ σὲ ἐγκαταλείψῃ μόνον. Μὴ φοβῆσαι λοιπὸν φοβᾶσαι, οὔτε νὰ δειλιάζης>.
δειλία.
καὶ μὴ δειλιάζῃς>.
31,9 Καὶ ἔγραψε Μωυσῆς τὰ 9 Ὁ Μωϋσῆς κατέγραψε τοὺς λόγους τοῦ 9 Καὶ ἔγραψεν ὁ Μωϋσῆς εἰς βιβλίον τὰ λόγια τοῦ Νόμου
ρήματα τοῦ νόμου τούτου εἰς Νόμου τούτου εἰς βιβλίον, τὸ ὁποῖον ἔδωκεν εἰς αὐτοῦ καὶ τὸ ἔδωσεν εἰς τοὺς ἱερεῖς, τοὺς ἀπογόνους τοῦ Λευΐ,
βιβλίον καὶ ἔδωκε τοῖς ἱερεῦσι τοῖς τοὺς ἱερεῖς τῆς φυλῆς Λευΐ, τοὺς μεταφέροντας ποὺ εἶχαν ἀποστολὴν νὰ μεταφέρουν ἀπὸ τόπου εἰς τόπον
υἱοῖς Λευὶ τοῖς αἴρουσι τὴν τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου, καὶ εἰς τοὺς
τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου καὶ εἰς
κιβωτὸν τῆς διαθήκης Κυρίου, καὶ προεστοὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν.
τοὺς πρεσβυτέρους τῶν Ἰσραηλιτῶν.
τοῖς πρεσβυτέροις τῶν υἱῶν
Ἰσραήλ.
31,10 Καὶ ἐνετείλατο Μωυσῆς 10 Κατὰ δὲ τὴν ἡμέραν ἐκείνην διέταξεν αὐτοὺς 10 Τοὺς ἔδωσε δὲ καὶ ἐντολὴν κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ὁ
αὐτοῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ λέγων· ὁ Μωϋσῆς λέγων· <κάθε ἑπτὰ ἔτη κατὰ τὸ ἔτος Μωϋσῆς μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: <Μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια, ὅταν θὰ
μετὰ ἑπτὰ ἔτη ἐν καιρῷ ἐνιαυτοῦ τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν δούλων καὶ τῆς εὑρίσκεσθε εἰς τὸ ἔτος τῆς ἀφέσεως, κατὰ τὸ ὁποῖον
ἀφέσεως ἐν ἑορτῇ σκηνοπηγίας, παραγράφονται τὰ χρέη καὶ ἐλευθερώνονται οἱ δοῦλοι, καὶ
ἀφέσεως τῶν χρεῶν, κατὰ τὴν ἑορτὴν τῆς
ἐνῷ θὰ ἑορτάζετε τὴν ἑορτὴν τῆς Σκηνοπηγίας,
Σκηνοπηγίας,
31,11 ἐν τῷ συμπορεύεσθαι πάντα 11 ὅταν ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται θὰ πηγαίνουν νὰ 11 τότε ποὺ θὰ πηγαίνουν ὅλοι μαζὶ οἱ Ἰσραηλῖται διὰ νὰ
Ἰσραὴλ ὀφθῆναι ἐνώπιον Κυρίου ἐμφανισθοῦν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας εἰς παρουσιασθοῦν ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας εἰς τὸν τόπον,
τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, ἐν τῷ τόπῳ ᾧ ἂν τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον θὰ ἐκλέξῃ ὁ Κύριος ὡς ποὺ θὰ διαλέξῃ διὰ τὸν σκοπὸν αὐτὸν ὁ Κύριος, θὰ
ἐκλέξηται Κύριος, ἀναγνώσεσθε ἀναγνώσετε τὸν Νόμον αὐτὸν ἐνώπιον ὅλων τῶν
ναόν του, θὰ ἀναγνώσετε τὸν Νόμον τοῦτον
τὸν νόμον τοῦτον ἐναντίον Ἰσραηλιτῶν, ὥστε νὰ τὸν ἀκούσουν ὅλοι.
ἐνώπιον ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, διὰ νὰ τὸν
παντὸς Ἰσραὴλ εἰς τὰ ὦτα αὐτῶν·
ἀκούσουν ὅλοι.
31,12 ἐκκλησιάσας τὸν λαόν, τοὺς 12 Ἀφοῦ συγκεντρώσετε τὸν λαόν, τοὺς 12 Θὰ συγκαλέσῃς δηλαδὴ καὶ θὰ συγκεντρώσῃς τὸν λαόν,
ἄνδρας καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ ἄνδρας, τὰς γυναῖκας, τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς τοὺς ἄνδρας καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδιὰ καὶ κάθε ξένον,
ἔκγονα καὶ τὸν προσήλυτον τὸν ξένους ποὺ ὑπάρχουν εἰς τὰς πόλεις σας, ποὺ διαμένει εἰς τὰς πόλεις σας καὶ σέβεται τὴν Θρησκείαν
ἐν ταῖς πόλεσιν ὑμῶν, ἵνα σας, διὰ νὰ ἀκούσουν τὸν Νόμον καὶ νὰ μάθουν νὰ
θὰ ἀναγνώσετε τὸν νόμον, διὰ νὰ τὸν

179/202
ἀκούσωσι καὶ ἵνα μάθωσι φοβοῦνται Κύριον τὸν Θεόν σας. Καὶ θὰ ἀκούσουν καὶ θὰ
ἀκούσουν ὅλοι καὶ νὰ μάθουν ἔτσι νὰ
φοβεῖσθαι Κυρίον τὸν Θεὸν ὑμῶν, διδαχθοῦν ὅτι πρέπει νὰ τηροῦν ὅλας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τοῦ
καὶ ἀκούσονται ποιεῖν πάντας εὐλαβοῦνται καὶ νὰ φοβοῦνται Κύριον τὸν Νόμου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τοὺς λόγους τοῦ νόμου τούτου· Θεόν σας καὶ νὰ τηροῦν ὅλας τὰς ἐντολὰς τοῦ
νόμου τούτου.
31,13 καὶ οἱ υἱοὶ αὐτῶν, οἳ οὐκ 13 Καὶ τὰ παιδιά των, τὰ ὁποῖα δὲν γνωρίζουν 13 Μαζὶ μὲ αὐτοὺς θὰ ἀκούσουν τὸν Νόμον καὶ τὰ παιδιά
οἴδασιν, ἀκούσονται καὶ τὸν νόμον, θὰ τὸν ἀκούσουν καὶ θὰ μάθουν νὰ των, ποὺ δὲν τὸν γνωρίζουν ἀκόμη, καὶ θὰ μάθουν νὰ
μαθήσονται φοβεῖσθαι Κύριον φοβοῦνται Κύριον τὸν Θεόν σας ὅλας τὰς φοβοῦνται Κύριον τὸν Θεόν σου. Θὰ μάθουν νὰ Τὸν
τὸν Θεόν σου πάσας τὰς ἡμέρας, φοβοῦνται καθ ὅλον τὸ χρονικὸν διάστημα, κατὰ τὸ ὁποῖον
ἡμέρας, κατὰ τὰς ὁποίας θὰ ζοῦν εἰς τὴν
ὅσας αὐτοὶ ζῶσιν ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς θὰ ζοὺν αὐτοὶ εἰς τὴν χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν θὰ εἰσέλθετε διὰ
χώραν, πρὸς τὴν ὁποίαν σεῖς διαβαίνοντες τὸν
ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν Ἰορδάνην νὰ τὴν κληρονομήσετε, ἀφοῦ διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην>.
ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν. Ἰορδάνην πηγαίνετε, διὰ νὰ τὴν
κληρονομήσετε>.
31,14 Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς 14 Ὁ δὲ Κύριος εἶπε πρὸς τὸν Μωϋσῆν· <ἰδοὺ 14 Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τὸν Μωϋσῆν: <Ἰδοὺ ἔχει
Μωυσῆν· ἰδοὺ ἐγγίκασιν αἱ ἡμέραι ἐπλησίασαν αἱ ἡμέραι τοῦ θανάτου σου· πλησιάσει ὁ καιρὸς τοῦ θανάτου σου. Κάλεσε λοιπὸν τὸν
τοῦ θανάτου σου· κάλεσον Ἰησοῦν κάλεσε τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ, σταθῆτε πλησίον Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ καὶ σταθῆτε κοντὰ εἰς τὰς θύρας τῆς
καὶ στῆτε παρὰ τὰς θύρας τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου καὶ θὰ τοῦ δώσω ἐντολάς>. Καὶ
εἰς τὴν θύραν τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου καὶ
σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου, καὶ ἐπῆγεν ἀμέσως ὁ Μωϋσῆς μὲ τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ εἰς τὴν
ἐγὼ θὰ δώσω εἰς αὐτὸν ἐντολάς>. Ὁ Μωϋσῆς
ἐντελοῦμαι αὐτῷ. Καὶ ἐπορεύθη Σκηνὴν τοῦ Μαρτυρίου καὶ ἐστάθησαν κοντὰ εἰς τὰς θύρας
Μωυσῆς καὶ Ἰησοῦς εἰς τὴν μαζῆ μὲ τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ ἐπορεύθη εἰς τὴν τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου.
σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου, καὶ Σκηνὴν τοῦ Μαρτυρίου καὶ ἐστάθησαν πλησίον
ἔστησαν παρὰ τὰς θύρας τῆς εἰς τὴν θύραν τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου.
σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου.
31,15 Καὶ κατέβη Κύριος ἐν 15 Κατέβη ὁ Κύριος μέσα εἰς τὴν νεφέλην καὶ 15 Κατέβη δὲ ὁ Κύριος ἐν εἴδει νεφέλης καὶ ἐστάθη εἰς τὰς
νεφέλη καὶ ἔστη παρὰ τὰς θύρας ἐστάθη εἰς τὴν θύραν τῆς Σκηνῆς θύρας τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου. Καὶ ἐστάθη ὁ στῦλος τῆς
τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου, καὶ τοῦ Μαρτυρίου. Ἐκεῖ, παρὰ τὴν θύραν τῆς νεφέλης πλησίον τῶν θυρῶν τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου.
ἔστη ὁ στύλος τῆς νεφέλης παρὰ
Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου, ἐστάθη καὶ ὁ στύλος
τὰς θύρας τῆς σκηνῆς τοῦ
τῆς νεφέλης.
μαρτυρίου.
31,16 Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς 16 Εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τὸν Μωϋσῆν· <ἰδού, 16 Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τὸν Μωϋσῆν: <Ἰδοὺ ἐντὸς ὀλίγου
Μωυσῆν· ἰδοὺ σὺ κοιμᾷ μετὰ τῶν ἔφθασεν ὁ καιρὸς κατὰ τὸν ὁποῖον θὰ κοιμηθῇς θὰ κοιμηθῇς καὶ σὺ τὸν ὕπνον τοῦ θανάτου μαζὶ μὲ τοὺς

180/202
πατέρων σου, καὶ ἀναστὰς οὗτος σὺ μαζῆ μὲ τοὺς πατέρας σου. Ἀλλὰ ὁ λαὸς προγόνους σου. Θὰ σηκωθῇ δὲ ὁ λαὸς αὐτὸς καὶ θὰ προδώσῃ
ὁ λαὸς ἐκπορνεύσει ὀπίσω θεῶν τὴν ἀγάπην μου καὶ θὰ ἀκολουθήσῃ θεοὺς ξένους, θεοὺς τῆς
αὐτὸς θὰ ξεσηκωθῇ καὶ ἐγκαταλείπων ἐμὲ τὸν
ἀλλοτρίων τῆς γῆς, εἰς ἣν οὗτος χώρας αὐτῆς, εἰς τὴν ὁποίαν εἰσέρχεται αὐτὸς τώρα. Καὶ θὰ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
εἰσπορεύεται, καὶ καταλείψουσί ἀληθινὸν Θεὸν θὰ ἐκτραπῇ μὲ ἐγκαταλείψουν καὶ θὰ διαλύσουν καὶ θὰ ἀκυρώσουν τὴν
με καὶ διασκεδάσουσι τὴν εἰς πορνείαν ἀκολουθῶν τοὺς ξένους, τοὺς συμφωνίαν, ποὺ ἔκανα μαζί των.
διαθήκην μου, ἣν διεθέμην φαύλους θεοὺς τῆς χώρας, εἰς τὴν ὁποίαν αὐτὸς
αὐτοῖς.
σήμερον εἰσέρχεται. Ἔτσι δὲ θὰ μὲ
ἐγκαταλείψουν καὶ θὰ διαλύσουν τὴν
συμφωνίαν, τὴν ὁποίαν εἶχα συνάψει μὲ
αὐτούς.
31,17 Καὶ ὀργισθήσομαι θυμῷ εἰς 17 Τότε δὲ θὰ ὀργισθῶ ὀργὴν μεγάλην ἐναντίον 17 Θὰ ὀργισθῶ δὲ ἐναντίον των μὲ μεγάλον θυμὸν κατὰ τὴν
αὐτοὺς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ των κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην, θὰ τοὺς ἡμέραν ἐκείνην καὶ θὰ τοὺς ἐγκαταλείψω. Καὶ θὰ
καταλείψω αὐτοὺς καὶ ἐγκαταλείψω, θὰ ἀποστρέψω ἀπὸ αὐτοὺς τὸ ἀποστρέψω ἀπὸ αὐτοὺς τὸ πρόσωπόν μου καὶ θὰ
ἀποστρέψω τὸ πρόσωπόν μου ἀπ' ἐπακολουθήσῃ καταστροφή. Θὰ εὔρουν τότε τὸν λαὸν αὐτὸν
πρόσωπόν μου καὶ ἀβοήθητοι πλέον αὐτοὶ ἀπὸ
αὐτῶν, καὶ ἔσται κατάβρωμα, καὶ συμφοραὶ πολλαὶ καὶ θλίψεις καὶ θὰ εἴπῃ κατὰ τὴν ἡμέραν
ἐμέ, θὰ καταφαγωθοῦν καὶ θὰ καταστραφοῦν
εὑρήσουσιν αὐτὸν κακὰ πολλὰ ἐκείνην: <Μὲ εὑρῆκαν αὐταὶ αἱ συμφοραὶ ἐπειδὴ δὲν εἶναι
καὶ θλίψεις, καὶ ἐρεῖ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς των. Θὰ τοὺς εὔρουν πολλὰ πλέον μαζί μου Κύριος ὁ Θεός μου>.
ἐκείνῃ· διότι οὐκ ἔστι Κύριος ὁ κακὰ καὶ πολλαὶ θλίψεις, καὶ τότε θὰ εἴπουν:
Θεός μου ἐν ἐμοί, εὕροσάν με τὰ Μᾶς εὑρῆκαν αὐταὶ αἱ συμφοραί, διότι δὲν
κακὰ ταῦτα. ὑπάρχει πλέον μαζῆ μας Κύριος ὁ Θεός μας.
31,18 Ἐγὼ δὲ ἀποστροφῇ 18 Ἐγὼ δὲ θὰ ἀποστρέψω μὲ ἀγανάκτησιν τὸ 18 Ἐγὼ δὲ θὰ στρέψω ἐξωργισμένος τὸ πρόσωπόν μου ἀπὸ
ἀποστρέψω τὸ πρόσωπόν μου ἀπ' πρόσωπόν μου ἀπὸ αὐτοὺς κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτοὺς κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην δι' ὅλας τὰς κακίας, ποὺ
αὐτῶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ διὰ ἐκείνην δι' ὅλας τὰς παρανομίας, τὰς ὁποίας διέπραξαν ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι ἔφυγαν ἀπὸ ἐμὲ καὶ ἐστράφησαν
πάσας τὰς κακίας, ἃς ἐποίησαν, πρὸς ξένους θεούς.
διέπραξαν μὲ τὸ νὰ στραφοῦν καὶ
ὅτι ἀπέστρεψαν ἐπὶ θεοὺς
ἀκολουθήσουν ξένους θεούς.
ἀλλοτρίους.
31,19 Καὶ νῦν γράψατε τὰ ρήματα 19 Γράψατε, λοιπόν, τώρα τὰ λόγια τῆς 19 Νὰ γράψετε λοιπὸν τώρα τὰ λόγια τῆς ᾠδῆς αὐτῆς, ποὺ θὰ
τῆς ᾠδῆς ταύτης καὶ διδάξατε ἑπομένης ὠδῆς, διδάξατέ την εἰς τους ἐπακολουθήσῃ, καὶ νὰ τὴν διδάξετε εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας. Καὶ
αὐτὴν τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ καὶ Ἰσραηλίτας, θέσατέ την εἰς τὰ στόματά των, νὰ τὴν βάλετε εἰς τὸ στόμα των, διὰ νὰ μοῦ χρησιμεύσῃ ἡ
ἐμβαλεῖτε αὐτὴν εἰς τὸ στόμα ᾠδὴ αὐτὴ ὡς μάρτυς κατηγορίας ἐναντίον τῶν ἀχαρίστων
ὥστε αὐτὴ ἡ ὠδὴ νὰ γίνῃ μία

181/202
αὐτῶν, ἵνα γένηταί μοι ἡ ᾠδὴ Ἰσραηλιτῶν, ποὺ δὲν ἐπρόσεξαν τὰ λόγια μου.
καταμαρτυρία ἐναντίον τῶν Ἰσραηλιτῶν.
αὕτη κατὰ πρόσωπον
μαρτυροῦσα ἐν υἱοῖς Ἰσραήλ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
31,20 Εἰσάξω γὰρ αὐτοὺς εἰς τὴν 20 Διότι ἐγὼ μὲν θὰ εἰσαγάγω αὐτοὺς εἰς τὴν 20 Διότι Ἐγὼ μὲν θὰ τοὺς βάλω μέσα εἰς τὴν πλουσίαν καὶ
γῆν τὴν ἀγαθήν, ἣν ὤμοσα τοῖς εὔφορον καὶ πλουσίαν γῆν, τὴν ὁποίαν εὔφορον χώραν, τὴν ὁποίαν ὠρκίσθηκα εἰς τοὺς προγόνους
πατράσιν αὐτῶν δοῦναι αὐτοῖς, ὡρκίσθην εἰς τοὺς προπάτοράς των ὅτι θὰ τοὺς των ὅτι θὰ τοὺς τὴν χαρίσω· μίαν χώραν ὅπου τρέχει γάλα
γῆν ρέουσαν γάλα καὶ μέλι, καὶ καὶ μέλι. Αὐτοὶ ὅμως, ὅταν φάγουν τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς καὶ
δώσω, τὴν γῆν ποὺ ρέει γάλα καὶ μέλι. Ἐκεῖ θὰ
φάγονται καὶ ἐμπλησθέντες χορτάσουν καὶ γεμίσουν τὴν κοιλίαν των, θὰ στραφοῦν καὶ
φάγουν καὶ θὰ ἐμπλησθοῦν μέχρι κορεσμοῦ.
κορήσουσι· καὶ ἐπιστραφήσονται θὰ ἀκολουθήσουν ξένους θεούς. Θὰ τοὺς λατρεύσουν καὶ θὰ
ἐπὶ θεοὺς ἀλλοτρίους καὶ Ἔπειτα ὅμως θὰ στραφοῦν καὶ θὰ μὲ ἐξοργίσουν καὶ θὰ διαλύσουν καὶ θὰ ἀκυρώσουν τὴν
λατρεύσουσιν αὐτοῖς καὶ ἀκολουθήσουν ξένους θεοὺς καὶ θὰ Διαθήκην μου, ποὺ ἔκανα μαζί των.
παροξυνοῦσί με καὶ λατρεύσουν αὐτοὺς καὶ θὰ διαλύσουν τὴν
διασκεδάσουσι τὴν διαθήκην μου. διαθήκην μου καὶ θὰ γίνουν αἰτία νὰ
ἐξοργισθῶ ἐναντίον των.
31,21 Καὶ ἀντικαταστήσεται ἡ ᾠδὴ 21 Τότε δὲ θὰ ὀρθωθῇ ἐναντίον των αὐτὴ ἡ ὠδή, 21 Θὰ σταθῇ λοιπὸν τότε ἐναντίον των ὡς μάρτυς ἡ ᾠδὴ αὐτὴ
αὕτη κατὰ πρόσωπον καταμαρτυροῦσα εἰς βάρος των· διότι δὲν θὰ καὶ θὰ τοὺς κατηγορῇ κατὰ πρόσωπον, διότι δὲν θὰ ξεχασθῇ
μαρτυροῦσα, οὐ γὰρ μὴ ἐπιλησθῇ λησμονηθῇ αὐτὴ καὶ δὲν θὰ παύσῃ νὰ καὶ δὲν θὰ παύσῃ νὰ ἐκφωνῆται ἀπὸ τὸ στόμα των καὶ ἀπὸ
ἀπὸ στόματος αὐτῶν καὶ ἀπὸ τὸ στόμα τῶν παιδιῶν των. Ξεύρω τί λέγω διὰ τὸ μέλλον,
ἀπαγγέλλεται ἀπὸ τὸ στόμα των καὶ ἀπὸ τὸ
στόματος τοῦ σπέρματος αὐτῶν· διότι ξεύρω τὴν πονηρίαν των. Γνωρίζω αὐτὰ ποὺ κάνουν καὶ
στόμα τῶν ἀπογόνων των. Θὰ γίνουν αὐτά,
ἐγὼ γὰρ εἶδα τὴν πονηρίαν ἐδῶ σήμερον, πρὶν ἀκόμη νὰ τοὺς βάλω μέσα εἰς τὴν
αὐτῶν, ὅσα ποιοῦσιν ὧδε σήμερον διότι ἐγὼ γνωρίζω πολὺ καλὰ τὰς πονηρίας πλουσίαν καὶ εὔφορον χώραν, τὴν ὁποίαν ὑποσχέθηκα
πρὸ τοῦ εἰσαγαγεῖν μὲ αὐτοὺς εἰς των, ὅσα διαπράττουν ἐδῶ σήμερον πρὶν τοὺς ἐνόρκως εἰς τοὺς προγόνους των ὅτι θὰ τὴν δώσω>.
τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, ἣν ὤμοσα εἰσαγάγω εἰς τὴν εὔφορον καὶ πλουσίαν γῆν,
τοῖς πατράσιν αὐτῶν. τὴν ὁποίαν ὡρκίσθηκα εἰς τοὺς πατέρας των>.
31,22 Καὶ ἔγραψε Μωυσῆς τὴν 22 Ὁ Μωϋσῆς ἔγραψεν αὐτὴν τὴν ὠδὴν κατὰ 22 Καὶ ἔγραψεν ὁ Μωϋσῆς κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην τὴν
ᾠδὴν ταύτην ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, τὴν ἡμέραν ἐκείνην καὶ τὴν ἐδίδαξεν εἰς τοὺς ᾠδὴν αὐτὴν καὶ τὴν ἐδίδαξεν εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας.
καὶ ἐδίδαξεν αὐτὴν τοὺς υἱοὺς Ἰσραηλίτας.
Ἰσραήλ.
31,23 Καὶ ἐνετείλατο Μωυσῆς 23 Ἔδωσε δὲ ἐντολὴν εἰς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ 23 Καὶ ἐτόνωσεν ὁ Μωϋσῆς τὸν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ καὶ τοῦ
Ἰησοῦ καὶ εἶπεν· ἀνδρίζου καὶ καὶ τοῦ εἶπε· <νὰ εἶσαι ἀνδρεῖος, νὰ εἶσαι παρήγγειλε καὶ εἶπε: <Νὰ ἔχῃς ἀνδρείαν καὶ θάρρος, διότι σὺ
ἴσχυε, σὺ γὰρ εἰσάξεις τους υἱοὺς γενναῖος, διότι σὺ θὰ ὁδηγήσῃς τοὺς πλέον θὰ ὁδηγήσῃς τοὺς Ἰσραηλίτας μέσα εἰς τὴν γῆν, τὴν

182/202
Ἰσραὴλ εἰς τὴν γῆν, ἣν ὤμοσεν ὁποίαν τοὺς ὑπεσχέθη ενόρκως ὁ Κύριος. Ὁ δὲ Κύριος θὰ
Ἰσραηλίτας μέσα εἰς τὴν γῆν, τὴν ὁποίαν
αὐτοῖς Κύριος, καὶ αὐτὸς ἔσται εἶναι μαζί σου>.
ὡρκίσθη πρὸς αὐτοὺς ὁ Κύριος. Αὐτὸς δὲ ὁ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
μετὰ σοῦ. Κύριος θὰ εἶναι μαζῆ σου>.
31,24 Ἡνίκα δὲ συνετέλεσε 24 Ὅτε ὁ Μωϋσῆς ἐτελείωσε γράφων ὅλους 24 Ὅταν δὲ ἔγραψεν ὁ Μωϋσῆς μέχρι τέλους ὅλα τὰ λόγια
Μωυσῆς γράφων πάντας τοὺς τοὺς λόγους τοῦ νόμου τούτου εἰς βιβλίον μέχρι τοῦ Νόμου αὐτοῦ εἰς βιβλίον καὶ ἐτελείωσεν,
λόγους τοῦ νόμου τούτου εἰς τέλους,
βιβλίον ἕως εἰς τέλος,
31,25 καὶ ἐνετείλατο τοῖς Λευίταις 25 διέταξε τοὺς Λευΐτας, τοὺς μεταφέροντας 25 ἔδωσεν ἐντολὴν εἰς τοὺς Λευΐτας, ποὺ εἶχαν ἀποστολὴν νὰ
τοῖς αἴρουσι τὴν κιβωτὸν τῆς τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου λέγων· σηκώνουν καὶ νὰ μεταφέρουν ἀπὸ τόπου εἰς τόπον τὴν
διαθήκης Κυρίου λέγων· Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου, καὶ τοὺς εἶπε:
31,26 λαβόντες τὸ βιβλίον τοῦ 26 <λάβετε τὸ βιβλίον τοῦ Νόμου τούτου καὶ 26 <Πάρετε τὸ βιβλίον αὐτοῦ τοῦ Νόμου καὶ τοποθετήσατέ το
νόμου τούτου θήσετε αὐτὸ ἐκ θέσατέ το παραπλεύρως τῆς Κιβωτοῦ τῆς παραπλεύρως τῆς Κιβωτοῦ τῆς Διαθήκης Κυρίου τοῦ Θεοῦ
πλαγίων τῆς κιβωτοῦ τῆς Διαθήκης Κυρίου τοῦ Θεοῦ σας· ἐκεῖ θὰ εἶναι σας. Θὰ εἶναι δὲ ἐκεῖ, διὰ νὰ ὁμιλῇ κατὰ κάποιον τρόπον καὶ
διαθήκης Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, νὰ σοῦ δίδῃ μαρτυρίαν δι' ὅσα ἔκανε ὑπὲρ σοῦ ὁ Θεὸς καὶ δι'
πάντοτε διὰ νὰ μαρτυρῇ εἰς σᾶς τὸ θέλημα τοῦ
καὶ ἔσται ἐκεῖ ἐν σοὶ εἰς ὅσα θὰ πάθῃς, ἐὰν ἀποστατήσῃς ἀπὸ Ἐκεῖνον.
Θεοῦ. Θὰ εἶναι καὶ μάρτυς κατηγορίας,
μαρτύριον.
31,27 Ὅτι ἐγὼ ἐπίσταμαι τὸν 27 διότι ἐγὼ γνωρίζω ὅτι εἶσθε λαὸς 27 Τὰ λέγω αὐτά, διότι ξεύρω πόσον εὐερέθιστοι ἐγωϊσταὶ καὶ
ἐρεθισμόν σου καὶ τὸν τράχηλόν εὐερέθιστος καὶ σκληροτράχηλος, ἀφοῦ, ἐνῶ σκληροτράχηλοι εἶσθε. Διότι, ἐφ' ὅσον φέρεσθε συνεχῶς
σου τὸν σκληρόν· ἔτι γὰρ ἐμοῦ ἐγὼ ζῶ ἀκόμη μαζῆ σας μέχρι σήμερον, σεῖς ἔναντι τοῦ Θεοῦ ἔτσι, ὥστε νὰ τὸν πικραίνετε ἀκόμη καὶ
ζῶντος μεθ' ὑμῶν σήμερον, τώρα, ποὺ ζῶ ἀνάμεσά σας, πῶς δὲν θὰ κάνετε τὰ ἴδια καὶ
ἐπικραίνετε συνεχῶς Κύριον τὸν Θεόν, πῶς καὶ
παραπικραίνοντες ἦτε τὰ πρὸς μετὰ τὸν θάνατόν μου;
μετὰ τὸν θάνατόν μου δὲν θὰ πράξετε τὰ ἴδια;
τὸν Θεόν, πῶς οὐχὶ καὶ ἔσχατον
τοῦ θανάτου μου;
31,28 Ἐκκλησιάσατε πρός με τοὺς 28 Συγκεντρώσατε ἐνώπιόν μου τοὺς ἀρχηγοὺς 28 Καλέσατε καὶ συγκεντρώσατε ἐδῶ κοντά μου τοὺς
φυλάρχους ὑμῶν καὶ τοὺς τῶν φυλῶν, τοὺς πρεσβυτέρους σας, τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν φυλῶν σας καὶ τοὺς προεστούς σας καὶ τοὺς
πρεσβυτέρους ὑμῶν καὶ τοὺς δικαστάς σας καὶ τοὺς γραμματεῖς σας, διὰ νὰ Κριτάς σας καὶ τοὺς γραμματεῖς σας. Θέλω νὰ τοὺς μιλήσω
κριτὰς ὑμῶν καὶ τοὺς ἐντόνως, ὥστε νὰ ἀκούσουν μὲ τὰ αὐτιά των ὅλα αὐτὰ τὰ
ὁμιλήσω εἰς τὰ αὐτιά των ὅλους αὐτοὺς τοὺς
γραμματοεισαγωγεῖς ὑμῶν, ἵνα λόγια καὶ νὰ ἐπικαλεσθῶ ἐνώπιόν των ὡς μάρτυρας καὶ τὸν
λόγους καὶ νὰ καλέσω τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν
λαλήσω εἰς τὰ ὦτα αὐτῶν πάντας οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.
τοὺς λόγους τούτους, καὶ μάρτυρας ἐναντίον των.

183/202
διαμαρτύρωμαι αὐτοῖς τόν τε
οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν·

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
31,29 οἶδα γὰρ ὅτι ἔσχατον τῆς 29 Γνωρίζω πολὺ καλὰ ὅτι μετὰ τὸν θάνατόν 29 Γνωρίζω καλὰ ὅτι μετὰ τὸν θάνατόν μου θὰ
τελευτῆς μου ἀνομίᾳ ἀνομήσετε μου θὰ παρανομήσετε, θὰ παρεκκλίνετε ἀπὸ παρανομήσετε πολὺ καὶ θὰ ξεφύγετε ἀπὸ τὸν δρόμον, τᾶν
καὶ ἐκκλινεῖτε ἐκ τῆς ὁδοῦ, ἧς τὸν δρόμον, τὸν ὁποῖον ἐγὼ σᾶς ἔδωσα ἐντολὴν ὁποῖον σᾶς παρήγγειλα νὰ ἀκολουθῆτε. Κατὰ δὲ τὰς
ἐνετειλάμην ὑμῖν, καὶ ἐσχάτας ἡμέρας θὰ σᾶς εὔρουν μεγάλαι συμφοραί, διότι θὰ
νὰ ἀκολουθῆτε. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα θὰ εἶναι ὅτι
συναντήσεται ὑμῖν τὰ κακὰ ἔχετε διαπράξει πονηρίας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ θὰ Τὸν
θὰ σᾶς εὔρουν πολλαὶ συμφοραὶ ἔπειτα ἀπὸ
ἔσχατον τῶν ἡμερῶν, ὅτι ποιήσετε ἐξοργίσετε μὲ τὰ ἔργα, ποὺ θὰ κάνουν τὰ χέρια σας>.
τὰ πονηρὰ ἐναντίον Κυρίου ὀλίγον χρόνον, διότι θὰ διαπράξετε πονηρίας
παροργίσαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔργοις ἐναντίον τοῦ Κυρίου, ὥστε νὰ τὸν παροργίσετε
τῶν χειρῶν ὑμῶν. μὲ τὰ ἁμαρτωλὰ ἔργα τῶν χειρῶν σας>.
31,30 Καὶ ἐλάλησε Μωυσῆς εἰς τὰ 30 Μετὰ ταῦτα ὁ Μωϋσῆς ἐλάλησεν εἰς τὰ 30 Καὶ διεκήρυξεν ὁ Μωϋσῆς εἰς ἐπήκοον ὅλης τῆς συνάξεως
ὦτα πάσης ἐκκλησίας τὰ ρήματα αὐτιὰ ὅλης τῆς συγκεντρώσεως τὰ λόγια τῆς τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἀνήγγειλεν ὅλα τὰ λόγια τῆς ἐν συνεχείᾳ
τῆς ᾠδῆς τούτης ἕως εἰς τέλος. ἑπομένης ὠδῆς μέχρι τέλους. ᾠδῆς μέχρι τέλους.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 32ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
32,1 Πρόσεχε οὐρανέ, καὶ λαλήσω, Πρόσεχε οὐρανέ, διότι θὰ ὁμιλήσω καὶ ἃς Πρόσεχε, οὐρανέ, διότι θὰ μιλήσω, καὶ ἂς ἀκούῃ ἡ γῆ τὰ
καὶ ἀκουέτω ἡ γῆ ρήματα ἀκούσῃ ἡ γῆ τὰ λόγια τοῦ στόματός μου. λόγια τοῦ στόματός μου.
ἐκ στόματός μου.
32,2 Προσδοκάσθω ὡς ὑετὸς τὸ 2 Ὅπως περιμένει ἡ γῆ τὴν βροχήν, ἔτσι καὶ οἱ 2 Ἂς περιμένουν ὅλοι σὰν τὴν βροχὴν τὰ ἀποφθέγματά μου
ἀπόφθεγμά μου, καὶ καταβήτω ἄνθρωποι ἃς περιμένουν τὰ βαθυστόχαστα καὶ ἂς κατεβοῦν σὰν τὴν δροσιὰ τὰ λόγιά μου· σὰν τὴν
ὡς δρόσος τὰ ρήματά μου, ὡσεὶ αὐτὰ λόγια μου. Ἂς κατεβοῦν εἰς τὴν γῆν τὰ ποτιστικὴ βροχὴ εἰς τὴν ἀγριάδα καὶ σὰν τὸ χιόνι εἰς τὸ
ὄμβρος ἐπ' ἄγρωστιν καὶ ὡσεὶ χορτάρι.
λόγια μου, ὅπως ἡ δροσιὰ καὶ ἡ πλουσία βροχὴ
νιφετὸς ἐπὶ χόρτον.
εἰς τὴν χλόην καὶ ὅπως ἡ χιὼν εἰς τὸ χόρτον.
32,3 Ὅτι τὸ ὄνομα Κυρίου 3 Διότι τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ἀνέφερα. 3 Διότι ἔχω ἐπικαλεσθῇ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου. Δοξολογῆστε
ἐκάλεσα· δότε μεγαλωσύνην τῷ Δοξάσατε καὶ μεγαλύνατε τὸν Θεόν μας! καὶ μεγαλύνατε τὸν Θεόν μας.
Θεῷ ἡμῶν

184/202
32,4 Θεός, ἀληθινὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ 4 Αὐτὸς εἶναι Θεός, τοῦ ὁποίου τὰ ἔργα εἶναι 4 Αὐτὸς εἶναι Θεός. Τὰ ἔργα Του εἶναι ἀληθινὰ καὶ οἱ δρόμοι,
καὶ πάσαι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ κρίσεις· γνήσια καὶ ἀληθινὰ καὶ ὅλαι αἱ ἐντολαί του ποὺ ὑποδεικνύει μὲ τὰς ἐντολάς Του, εἶναι οἱ μόνοι ὀρθοί.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
Θεὸς πιστός, καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία, δίκαιαι. Εἶναι Θεὸς ἀξιόπιστος, δὲν ὑπάρχει εἰς Εἶναι Θεὸς ἀξιόπιστος καὶ δὲν ὑπάρχει εἰς αὐτὸν καμμία
δίκαιος καὶ ὅσιος Κύριος. αὐτὸν τίποτε τὸ ἄδικον. Ὁ Κύριος εἶναι δίκαιος ἀδικία. Εἶναι δίκαιος καὶ ἅγιος ὁ Κύριος.
καὶ ἅγιος.
32,5 Ἡμάρτοσαν οὐκ αὐτῷ τέκνα 5 Οἱ Ἰσραηλῖται ἡμάρτησαν ἐναντίον του. Διὰ 5 Οἱ Ἰσραηλῖται ἁμάρτησαν μὲ τρόπον, ποὺ δὲν ἁρμόζει εἰς
μωμητά, γενεὰ σκολιὰ καὶ τοῦτο καὶ δὲν εἶναι ἰδικά του παιδιά, εἶναι ὅσους ἀνήκουν εἰς Αὐτόν. Δὲν εἶναι τέκνα Του. Εἶναι παιδιὰ
διεστραμμένη. παιδιὰ γεμᾶτα πτώσεις καὶ μομφάς, γενεὰ ἀξιοκατάκριτα, γεμᾶτα ἐλαττώματα. Εἶναι γενεὰ στραβὴ καὶ
διεστραμμένη.
ἄδικος καὶ διεστραμμένη.
32,6 Ταῦτα Κυρίῳ ἀνταποδίδατε; 6 Αὐτὰ λοιπὸν ἀνταποδίδετε εἰς τὸν Κύριον; 6 Αὐτὰ ἀνταποδίδετε εἰς τὸν Κύριον; Εἶσθε τόσον ἀνόητος καὶ
Οὕτω λαὸς μωρὸς καὶ οὐχὶ σοφός; Τόσον πολὺ μωρὸς λαὸς καὶ ἀσύνετος εἶσθε; Ὁ ἀσύνετος λαός; Αὐτὸς δὲν εἶναι ὁ ἴδιος ὁ πατέρας σου, ποὺ σὲ
Οὐκ αὐτὸς οὗτός σου πατὴρ Θεὸς αὐτὸς δὲν εἶναι ὁ πατήρ, ὁ ὁποῖος σᾶς ἀπέκτησε καὶ σὲ ἔκανε λαὸν καὶ τέκνον Του καὶ σὲ ἔπλασε
ἐκτήσατό σε καὶ ἐποίησέ σε καὶ καὶ σὲ ἀνύψωσε;
ἔκαμε ἰδικούς του υἱούς, σᾶς ἔδωσε ὕπαρξιν καὶ
ἔπλασέ σε;
σᾶς ἔπλασε;
32,7 Μνήσθητε ἡμέρας αἰῶνος, 7 Ἐνθυμηθῆτε τους περασμένους αἰῶνας, 7 Θυμηθῆτε τὸ παρελθόν σας. Σκεφθῆτε καλύτερα τὰ χρόνια
σύνετε ἔτη γενεᾶς γενεῶν· ἀναλογισθῆτε τὰ ἔτη τῶν περασμένων γενεῶν. τῶν προηγουμένων γενεῶν. Ρώτησε τὸν πατέρα σου καὶ θὰ
ἐπερώτησον τὸν πατέρα σου, καὶ Ρώτησε τὸν πατέρα σου καὶ θὰ σοῦ ἀναγγείλῃ σοῦ τὸ ἀναγγείλῃ, τοὺς μεγαλυτέρους σου καὶ θὰ σοῦ τὸ
ἀναγγελεῖ σοι τοὺς πρεσβυτέρους εἶποῦν.
ποῖος εἶναι ὁ Θεός σου, ρώτησε
σου, καὶ ἐροῦσί σοι.
τοὺς γεροντοτέρους σου καὶ αὐτοὶ θὰ σοῦ
εἴπουν.
32,8 Ὅτε διεμέριζεν ὁ Ὕψιστος 8 Ὅτε ὁ Θεὸς διεμέριζε τὰ ἔθνη εἰς τὰ διάφορα 8 Ὅταν ἐχώριζεν ὁ Ὕψιστος τὰ ἔθνη εἰς τὰ διάφορα μέρη τῆς
ἔθνη, ὡς διέσπειρεν υἱοὺς Ἀδάμ, μέρη τῆς γῆς καὶ ὥριζε τὰς περιοχὰς ὅπου θὰ γῆς, καθὼς διεσκόρπιζεν ἐδῶ καὶ ἐκεῖ τὰ παιδιὰ τοῦ Ἀδάμ,
ἔστησεν ὅρια ἐθνῶν κατὰ μένουν, ὅταν διέσπειρε τοὺς ἀπογόνους τοῦ καθώρισε τὰ σύνορα τῶν ἐθνῶν ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ἀριθμοῦ
ἀριθμὸν ἀγγέλων Θεοῦ, τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ.
Ἀδὰμ εἰς τὰ διάφορα σημεῖα τῆς γῆς, καθώριζε
καὶ τὰ σύνορα τῶν ἐθνῶν σύμφωνα μὲ τὸν
ἀριθμὸν τῶν ἀγγέλων, ποὺ θὰ ἦσαν οἱ φύλακές
των.

185/202
32,9 καὶ ἐγενήθη μερὶς Κυρίου 9 Ὁ Ἰακὼβ ὅμως, οἱ Ἰσραηλῖται ποὺ προῆλθον 9 Τότε λοιπὸν ἔγινε ὁ Ἰακώβ μὲ τοὺς ἀπογόνους του
λαὸς αὐτοῦ Ἰακώβ, σχοίνισμα ἀπὸ αὐτόν, ἔγιναν τὸ ἰδιαίτερον μερίδιον τοῦ ξεχωριστὴ μερίδα τοῦ Κυρίου, λαὸς ἰδικός Του. Ἔγινε ὁ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
κληρονομίας αὐτοῦ Ἰσραήλ. Κυρίου, λαὸς ὡς ἰδιαιτέρα του κληρονομικὴ Ἰσραὴλ ἰδιαίτερο κληρονομικὸ μερίδιο τοῦ Κυρίου, ποὺ ἔχει
μερίς. καταμετρηθῇ ὅπως τὰ κτήματα ποὺ μετροῦνται μὲ σχοινὶ
πρὸς διανομὴν καὶ ἀγοραπωλησίαν.
32,10 Αὐτάρκησεν αὐτὸν ἐν γῇ 10 Ὁ Θεὸς ἔκαμε τὸν λαὸν αὐτὸν αὐτάρκη εἰς 10 Ἐνδιεφέρθη δὲ διὰ τὸν λαόν Του ὁ Θεός, ὥστε νὰ μὴ
ἐρήμῳ, ἐν δίψει καύματος ἐν γῇ περιοχὴν ἔρημον καὶ ἄγονον, καὶ ἐν καιρῷ νοιώσῃ καμμιὰ ἔλλειψι μέσα εἰς τὴν ἔρημον, ἐκεῖ ὅπου ἔκαιεν
ἀνύδρῳ· ἐκύκλωσεν αὐτὸν καὶ δίψης καὶ καύματος ἡλίου εἰς τὴν γῆν, εἰς ὁ ἥλιος καὶ ἐπροκαλοῦσε δίψαν μεγάλην, τότε ποὺ
ἐπαίδευσεν αὐτὸν καὶ διεφύλαξεν εὑρίσκοντο εἰς τόπον ἄνυδρον καὶ ξηρόν. Καὶ ὡδήγησε γύρω -
τόπον ξηρὸν καὶ ἄνυδρον τοὺς ἔδωσεν ὕδωρ.
αὐτὸν ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ, γύρω εἰς τὴν ἔρημον τὸν Ἰσραὴλ καὶ τὸν ἐπαιδαγώγησε πρὸς
Ὡδήγησεν αὐτοὺς κύκλῳ διὰ τῆς ἐρήμου, τοὺς
τελειοποίησίν του καὶ τὸν ἐπροστάτευσε σὰν <κόρην
ἐπαιδαγώγησε μὲ θλίψεις, τοὺς διεφύλαξεν ὀφθαλμοῦ>.
ὠσὰν κόρην ὀφθαλμοῦ.
32,11 ὡς ἀετὸς σκεπάσαι νοσσιὰν 11 Ὁ Θεὸς εἶναι σὰν τὸν ἀετὸν ὁ ὁποῖος 11 Τοὺς ἐσκέπασεν, ὅπως σκεπάζει ὁ ἀετὸς τὴν φωλιά του
αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τοῖς νεοσσοῖς αὐτοῦ σκεπάζει καὶ προστατεύει τὴν φωλεάν του, καὶ τὰ πουλάκια του. Ἄπλωσε τὰ φτερά του καὶ τοὺς ἐπῆρε
ἐπεπόθησε, διεὶς τὰς πτέρυγας ἀγαπᾶ μὲ πάθος τοὺς νεοσσούς του καὶ καὶ τοὺς ἔβαλε εἰς τὰ νῶτα Του.
αὐτοῦ ἐδέξατο αὐτοὺς καὶ
ἁπλώσας τὰς πτέρυγάς του ἔλαβε
ἀνέλαβεν αὐτοὺς ἐπὶ τῶν
καὶ ἐτοποθέτησεν αὐτοὺς ἐπάνω εἰς τὴν ράχιν
μεταφρένων αὐτοῦ.
του.
32,12 Κύριος μόνος, ἦγεν αὐτοὺς 12 Ὁ Κύριος, αὐτὸς μόνος ὡδηγοῦσε τοὺς 12 Μόνος ὁ Κύριος τοὺς ὠδηγοῦσε. Δὲν ὑπῆρχε μαζί των
καὶ οὐκ ἦν μετ' αὐτῶν θεὸς προπάτοράς μας καὶ δὲν ὑπῆρχε ξένος Θεὸς ξένος, ψευδώνυμος θεός.
ἀλλότριος. μαζῆ μὲ αὐτούς.
32,13 Ἀνεβίβασεν αὐτοὺς ἐπὶ τὴν 13 Ἀνεβίβασεν αὐτοὺς εἰς ἰσχυρὰ μέρη τῆς γῆς, 13 Τοὺς ἀνέβασε εἰς τὰ ὑψηλὰ καὶ ἰσχυρὰ μέρη τῆς γῆς με
ἰσχύν τῆς γῆς, ἐψώμισεν αὐτοὺς εἰς τὰ ὄρη τῆς γῆς τῆς Ἐπαγγελίας, ἔδωκεν εἰς τοὺς λόφους καὶ τὰ φυσικά των ὀχυρά. Τοὺς ἔθρεψε μὲ
γανήματα ἀγρῶν· ἐθήλασαν μέλι αὐτοὺς ἄρτους τὰ γενήματα τῶν ἀγρῶν. ἄφθονα προϊόντα ἀγρῶν. Ἐθήλασαν μέλι μέσα ἀπὸ βράχους
ἐκ πέτρας καὶ ἔλαιον ἐκ στερεᾶς καὶ λάδι ἀπὸ ἐλαιόδενδρα, φυτευμένα εἰς ἄγονα καὶ πετρώδη
Ἐθήλασαν μέλι ἀπὸ βράχους καὶ ἔλαιον ἀπὸ
πέτρας, ἐδάφη.
ἐλαιόδενδρα φυτευμένα εἰς πετρώδη βουνά.
32,14 βούτυρον βοῶν καὶ γάλα 14 Ἔφαγαν βούτυρον βοῶν, ἔπιαν γάλα 14 Ἔφαγαν βούτυρο βοδιῶν καὶ γάλα προβάτων μαζὶ μὲ

186/202
προβάτων μετὰ στέατος ἀρνῶν προβάτων, ἐχόρτασαν μὲ παχεῖς κριοὺς καὶ λίπος ἀπὸ ἀρνιὰ καὶ κριάρια καὶ μοσχάρια καὶ γίδια καὶ τὸ
καὶ κριῶν, υἱῶν ταύρων καὶ ἀμνούς, μὲ μοσχάρια καὶ τράγους· ἔφαγον πιὸ θρεπτικὸ καὶ παχὺ σιτάρι, ποὺ ἔμοιαζε σὰν τοὺς
τράγων, μετὰ στέατος νεφρῶν λιπαροὺς νεφρούς. Καὶ ἤπιαν κρασί ἀπὸ σταφύλι κόκκινο
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πυροῦ, καὶ αἷμα σταφυλῆς ἔπιον μεστωμένον σίτον, ὅμοιον μὲ λιπαροὺς σὰν τὸ αἷμα.
οἶνον. νεφροὺς καὶ σὰν κατακόκκινον αἷμα ἔπιαν
κρασὶ ἀπὸ σταφύλια.
32,15 Καὶ ἔφαγεν Ἰακὼβ καὶ 15 Ἔφαγεν ὁ ἰσραηλιτικὸς λαὸς καὶ ἐχόρτασε 15 Καὶ ἔφαγεν ὁ Ἰσραὴλ καὶ ἐχόρτασε καὶ ἐκλώτσησεν ὁ
ἐνεπλήσθη, καὶ ἀπελάκτισεν ὁ μὲ τὸ παραπάνω. Καὶ ὅμως ὁ ἠγαπημένος ἀγαπημένος λαὸς τοῦ Θεοῦ. Ἐλιπάνθη ἀπὸ τὴν καλοφαγίαν,
ἠγαπημένος, ἐλιπάνθη, αὐτὸς λαὸς ἐκλώτσησε τὸν Θεόν. Ἐλιπάνθη, ἐπαχύνθη καὶ ἐπλατύνθη. Προώδευσε καὶ ἐπολλαπλασιάσθη
ἐπαχύνθη, ἐπλατύνθη· καὶ καὶ ὑπερηφανεύθη καὶ ἐγκατέλειψε τὸν Θεόν, ποὺ τὸν
ἐπαχύνθη, ηὐξήθη εἰς λαὸν πολὺν καὶ ὅμως
ἐγκατέλιπε τὸν Θεὸν τὸν ἔπλασε. Καὶ ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ σωτῆρα του.
ἐγκατέλιπε τὸν Θεὸν τὸν δημιουργόν του καὶ
ποιήσαντα αὐτὸν καὶ ἀπέστη ἀπὸ
Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ. ἀπεμακρύνθη ἀπὸ τὸν Θεὸν τὸν σωτήρα του.
32,16 Παρώξυνάν με ἐπ' 16 Μὲ παρώργισαν ἐναντίον των, διότι 16 Μὲ ἐξώργισαν μὲ τὸ ὅτι ἐλάτρευσαν ξένους, ψευδεῖς
ἀλλοτρίοις, ἐν βδελύγμασιν ἐλάτρευσαν ξένους θεούς, μὲ κατεπίκραναν μὲ θεούς. Μὲ ἐπότισαν φαρμάκι, μὲ τὰ σιχαμερὰ εἴδωλα ποὺ
αὐτῶν παρεπίκρανάν με· τὰ ἀηδιαστικὰ εἴδωλα, ποὺ προσεκύνησαν. ἐπροσκύνησαν.

32,17 ἔθυσον δαιμονίοις καὶ οὐ 17 Προσέφεραν θυσίας εἰς τὰ δαιμόνια καὶ ὄχι 17 Προσέφεραν θυσίας εἰς τὰ δαιμόνια καὶ ὄχι εἰς τὸν
Θεῶ, θεοῖς, οἷς οὐκ ᾔδεισαν· εἰς ἐμὲ τὸν ἀληθινὸν Θεόν, εἰς εἰδωλολατρικοὺς ἀληθινὸν Θεόν, εἰς θεοὺς ποὺ δὲν τοὺς ἤξευραν ἕως τότε.
καινοὶ καὶ πρόσφατοι ἥκασιν, οὓς θεούς, τοὺς ὁποίους δὲν ἐγνώριζον· ἦσαν αὐτοὶ Εἰσῆλθαν εἰς τὴν ζωήν των καινούργιοι καὶ χθεσινοὶ θέοι,
οὐκ ᾔδεισαν οἱ πατέρες αὐτῶν. ποὺ δὲν τοὺς ἤξευραν οἱ πρόγονοί των.
θεοὶ καινούργιοι, ποὺ τώρα τελευταία ἔχουν
ἔλθει, καὶ τοὺς ὁποίους δὲν ἐγνώριζαν οἱ
πρόγονοί των.
32,18 Θεὸν τὸν γεννήσαντά σε 18 Ἀφῆκες, ἰσραηλιτικέ λαέ, τὸν Θεὸν ποὺ σὲ 18 Ἐγκατέλειψες τὸν Θεόν, ποὺ σὲ ἐγέννησε, καὶ ἐξέχασες
ἐγκατέλιπες καὶ ἐπελάθου Θεοῦ ἐγέννησε, καὶ ἐλησμόνησες τὸν Θεὸν ποὺ σὲ τὸν Θεόν, ποὺ σὲ τρέφει ἀκόμη καὶ τώρα.
τοῦ τρέφοντός σε. ἔθρεψε καὶ σε τρέφει.
32,19 Καὶ εἶδε Κύριος καὶ ἐζήλωσε 19 Καὶ ὁ Θεὸς εἶδε τὴν ἀγάπην καὶ τὴν 19 Καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὴν συμπεριφορὰν τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἔγινε
καὶ παρωξύνθη δι' ὀργὴν υἱῶν λατρείαν σου πρὸς τὰ εἴδωλα, ἐζηλοτύπησε ζηλότυπος. Ἐθύμωσε πολὺ ἐξ αἰτίας τῆς ἐξοργιστικῆς
αὐτοῦ καὶ θυγατέρων καὶ ὠργίσθη μὲ θυμὸν μεγάλον ἐναντίον ἀχαριστίας τῶν υἱῶν καὶ τῶν θυγατέρων Του.
τέτοιων υἱῶν καὶ θυγατέρων,

187/202
32,20 καὶ εἶπεν· ἀποστρέψω τὸ 20 καὶ εἶπε· θὰ ἀποστρέψω τὸ πρόσωπόν μου 20 Καὶ εἶπεν ὁ Θεός: <Θὰ παύσω να τοὺς βλέπω μὲ εὐμένειαν.
πρόσωπόν μου ἀπ' αὐτῶν καὶ Θὰ στρέψω ἀλλοῦ τὸ πρόσωπόν μου καὶ θὰ δείξω τί

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
δείξω τί ἔσται αὐτοῖς ἐπ' ἐσχάτων ἀπὸ αὐτούς, θὰ φανερώσω εἰς αὐτοὺς τί θὰ πρόκειται νὰ τοὺς συμβῇ εἰς τὰ τέλη τῶν καιρῶν. Διότι εἶναι
ἡμερῶν· ὅτι γενεὰ ἐξεστραμμένη τοὺς συμβῇ ἀργότερα ἐξ αἰτίας τῆς ἀποστασίας γενεὰ διεστραμμένη, παιδιὰ ποὺ δὲν ἔχουν πίστιν εἰς ἑμέ.
ἐστίν, υἱοί, οἷς οὐκ ἔστι πίστις ἐν των, διότι εἶναι γενεὰ διεστραμμένη, υἱοὶ ἀπὸ Δὲν μὲ ἐμπιστεύονται.
αὐτοῖς.
τοὺς ὁποίους ἔχει λείψει ἡ πίστις των πρὸς
ἐμέ.
32,21 Αὐτοὶ παρεζήλωσάν με ἐπ' 21 Αὐτοὶ ἔγιναν αἰτία νὰ ζηλοτυπήσω, διότι 21 Μὲ ἔκαναν αὐτοὶ νὰ ζηλεύσω σὰν ἀνταγωνιστὴς
οὐ Θεῶ, παρώξυνάν με ἐν τοῖς ἐλάτρευσαν ἀνύπαρκτον Θεόν, μὲ ἐξηρέθισαν ἀνυπάρκτου θεοῦ. Μὲ ἐξώργισαν μὲ τὰ εἴδωλά των. Μὲ τὴν
εἰδώλοις αὐτῶν· κἀγὼ νὰ ὀργισθῶ, διότι ἐλάτρευσαν τὰ εἴδωλα. Θὰ σειράν μου λοιπὸν καὶ Ἐγὼ θὰ τοὺς κάνω νὰ ζηλεύσουν καὶ
παραζηλώσω αὐτοὺς ἐπ' οὐκ νὰ γίνουν ἀνταγωνισταὶ ἔθνους, ποὺ ἦτο ἀνύπαρκτον ἐδῶ
τοὺς κάμω καὶ ἐγὼ νὰ ζηλοτυπήσουν
ἔθνει, ἐπὶ ἔθνει ἀσυνέτῳ ἕως χθές. Θὰ τοὺς κάνω νὰ ὀργισθοῦν, ὅταν τοὺς παιδεύσω
παραδίδων αὐτοὺς δούλους εἰς εἰδωλολατρικὰ
παροργιῶ αὐτούς. μὲ ἕνα λαὸν ἀσύνετον, εἰδωλολάτρην.
ἔθνη, θὰ τοὺς κάμω νὰ δυσφορήσουν καὶ
ἀγανακτήσουν, ὅταν τοὺς παραδώσω εἰς
βάρβαρον εἰδωλολατρικὸν ἔθνος.
32,22 Ὅτι πῦρ ἐκκέκαυται ἐκ τοῦ 22 Διότι ἄναψε πλέον ἡ φωτιὰ τοῦ θυμοῦ μου· 22 Θὰ τοὺς φερθῶ ἔτσι, διότι ἔχει ἀνάψει μέσα μου φωτιὰ
θυμοῦ μου, καυθήσεται ἕως ᾅδου τὸ πῦρ τῆς ὀργῆς μου θὰ φθάσῃ κάτω ἕως εἰς ἀπὸ τὸν θυμόν μου, ποὺ θὰ καίῃ μέχρι κάτω εἰς τὸν Ἅδην.
κάτω, καταφάγεται γῆν καὶ τὸ τὸν ἅδην, θὰ καταφάγῃ τὴν γῆν καὶ τὰ Φωτιὰ ποὺ θὰ καταφάγῃ τὴν γῆν καὶ τὰ γεννήματά της καὶ
γενήματα αὐτῆς, φλέξει θεμέλια θὰ καύσῃ τὰ θεμέλια τῶν βουνῶν.
προϊόντα της, θὰ καταφλέξῃ καὶ θὰ ζώσῃ μὲ
ὀρέων.
φλόγες τὰ θεμέλια τῶν ὀρέων.
32,23 Συνάξω εἰς αὐτοὺς κακὰ καὶ 23 Πολυαρίθμους θὰ ἐπισωρεύσω ἐναντίον 23 Θὰ φέρω ἐπάνω τῶν σωροὺς συμφορῶν καὶ θὰ ἑξαντλήσω
τὰ βέλη μου συντελέσω εἰς των θλίψεις καὶ συμφοράς· θὰ ἐξαντλήσω τὰ ὅλα τὰ βέλη μου ρίχνοντάς τα ἐναντίον των.
αὐτούς. βέλη μου κτυπῶν αὐτούς.
32,24 Τηκόμενοι λιμῷ καὶ βρώσει 24 Θὰ λυώνουν ἀπὸ τὴν πείναν, θὰ γίνουν 24 Θὰ λειώνουν ἀπὸ τὴν πεῖναν καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι θὰ
ὀρνέων καὶ ὀπισθότονος ἀνίατος· τροφὴ εἰς τὰ ὄρνεα, θὰ συσπᾶται ὀδυνηρῶς διατρέφωνται μὲ ἀκάθαρτα ὄρνεα. Θὰ τοὺς κτυπᾷ καὶ ἡ
ὀδόντας θηρίων ἐπαποστελῶ εἰς καὶ ἀθεραπεύτως ἡ ράχις των. Θηρία ποὺ θὰ ἀθεράπευτη ἀρρώστια ὀπισθοτονία, ποὺ προκαλεῖ σπασμοὺς
αὐτοὺς μετὰ θυμοῦ συρόντων ἐπὶ εἰς τὴν ράχην. Θὰ στείλω ἐπάνω τῶν ἄγρια ἀρπακτικὰ θηρία,
τρίζουν τὰ δόντια των θὰ στείλω ἐναντίον των·

188/202
γῆν. θυμωμένα σὰν τὰ ἐξωργισμένα δηλητηριώδη ἑρπετά, ποὺ
δηλητηριώδη ἑρπετὰ ἐξερεθισμένα θὰ
σύρονται εἰς τὴν γῆν.
σύρωνται εἰς τὴν γῆν των, διὰ νὰ τοὺς πλήξουν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
32,25 Ἔξωθεν ἀτεκνώσει αὐτοὺς 25 Ἔξω ἀπὸ τὰς οἰκίας των ἡ ἐχθρικὴ μάχαιρα 25 Τὸ ἐρχθρικὸ μαχαίρι θὰ τοὺς κτυπήσῃ ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι
μάχαιρα καὶ ἐκ τῶν ταμιείων θὰ ἀφήσῃ τους γονεῖς χωρὶς τέκνα, μέσα εἰς τὰ των, εἰς τὸ πεδίον τῆς μάχης καὶ εἰς τοὺς δρόμους, καὶ θὰ
φόβος· νεανίσκος σὺν παρθένῳ, σπίτια θὰ κυριαρχῇ ὁ φόβος. Τρομοκρατημένοι τοὺς ἀφήσῃ χωρὶς παιδιά. Μέσα δὲ εἰς τὰ σπίτια θὰ ἐπικρατῆ
θηλάζων μετὰ καθεστηκότος φόβος. Καὶ θὰ τρέμουν ὁ ἔφηβος μὲ τὴν νεαρὰν κόρην καὶ τὸ
θὰ εἶναι ὁ νεανίσκος καὶ ἡ παρθένος, τὸ βρέφος
πρεσβύτου. βρέφος ποὺ θηλάζει μαζὶ μὲ τὸν ἠλικιωμένον γέροντα.
ποὺ θηλάζει καὶ ὁ γέρων τῆς προχωρημένης
ἡλικίας.
32,26 Εἶπα· διασπερῶ αὐτούς, 26 Εἶχα πεῖ καὶ ἀποφασίσει νὰ διασκορπίσω 26 Τὸ ἐπῆρα ἀπόφασιν καὶ τὸ εἶπα: Θὰ τοὺς διασκορπίσω εἰς
παύσω δὲ ἐξ ἀνθρώπων τὸ αὐτοὺς ἀνάμεσα εἰς τὰ ἔθνη καὶ νὰ ἐξαλείψω τὰ ἔθνη καὶ θὰ σβήσω ἀκόμη καὶ τὴν ἐνθύμησίν των μεταξὺ
μνημόσυνον αὐτῶν, τὴν ἀνάμνησίν των μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. τῶν ἀνθρώπων.

32,27 εἰ μὴ δι' ὀργὴν ἐχθρῶν, ἵνα 27 Καὶ θὰ ἐπραγματοποίουν αὐτήν μου τὴν 27 Καὶ θὰ ἐγίνετο ἀσφαλῶς αὐτό, ἐὰν δὲν μὲ ἐξώργιζαν οἱ
μὴ μακροχρονίσωσιν, ἵνα μὴ ἀπόφασιν, ἐὰν δὲν εἶχα ὀργισθῆ ἐναντίον τῶν ἐχθροί των μὲ τὴν ἀλαζονείαν των. Δὲν τὸ ἔκανα, διὰ νὰ μὴ
συνεπιθῶνται οἱ ὑπεναντίοι, μὴ ἐχθρῶν των. Δὲν θέλω νὰ γίνουν οἱ ἐχθροί των γίνουν οἱ ἐχθροί των μακροχρόνιοι καὶ νὰ μὴ
εἴπωσιν· ἡ χεὶρ ἡμῶν ἡ ὑψηλὴ καὶ παρουσιάζωνται δυνατώτεροι καὶ λέγουν μὲ καύχησιν: <Τὸ
μακροχρονιώτεροι καὶ ἰσχυρότεροι ἀπὸ αὐτούς,
οὐχὶ Κύριος ἐποίησι ταῦτα πάντα. χέρι μας τὸ δυνατὸ καὶ ὄχι ὁ Κύριος ἐπροκάλεσε αὐτὰς τὰς
διὰ νὰ μὴ καυχῶνται καὶ λέγουν· Ἡ ἰδική μας
συμφορὰς εἰς τὸν Ἰσραήλ>.
μεγάλη δύναμις ἐπέφερε κατὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν
αὐτὰς τὰς καταστροφὰς καὶ ὄχι ὁ Κύριος.
32,28 Ὅτι ἔθνος ἀπολωλεκὸς 28 Ὁ ἰσραηλιτικὸς λαὸς ἔχει χάσει τὰ λογικά 28 Διότι αὐτοὶ εἶναι ἔθνος, ποὺ ἔχασε τὴν σύνεσιν, καὶ δὲν
βουλήν ἐστι, καὶ οὐκ ἔστιν ἐν του, ἔχασε τὴν ὀρθοφροσύνην του, δὲν γνωρίζει ὑπάρχει εἰς αὐτοὺς φρόνησις καὶ γνῶσις τῆς ἀληθείας.
αὐτοῖς ἐπιστήμη. τί πράττει.
32,29 Οὐκ ἐφρόνησαν συνιέναι 29 Δὲν θέλησαν νὰ συνετισθοῦν καὶ νὰ 29 Δὲν ἐκάθησαν νὰ σκεφθοῦν μὲ ἠρεμίαν καὶ νὰ
ταῦτα· καταδεξάσθωσαν εἰς τὸν κατανοήσουν αὐτά. Ἂς ὑποστοῦν λοιπὸν κατὰ καταλάβουν αὐτὰ ποὺ ἔγιναν. Ἂς θελήσουν λοιπὸν καὶ ἂς
ἐπιόντα χρόνον. τὸν ἐπακολουθοῦντα καιρὸν τὰς συνεπείας τῆς δεχθοῦν εἰς τὸ μέλλον νὰ λάβουν γνῶσιν τῆς ἀνοησίας των,
μὲ τὰ ὅσα θὰ πάθουν.
ἀφροσύνης καὶ πονηρίας των.
32,30 Πῶς διώξεται εἷς χιλίους καὶ 30 Εἶναι ἄφρονες, διότι δὲν ἐννοοῦν, πῶς εἶναι 30 Πῶς εἶναι δυνατὸν να καταδιώξῃ ἕνας ἄνθρωπος χιλίους
δύο μετακινήσουσι μυριάδας, εἰ δυνατὸν ἕνας ἐχθρὸς νὰ καταδιώξῃ χιλίους Ἰσραηλίτας καὶ δύο ἄνθρωποι νὰ μετακινήσουν μυριάδας

189/202
μὴ ὁ Θεὸς ἀπέδοτο αὐτοὺς καὶ ἄνδρας τοῦ Ἰσραήλ, καὶ δύο ἐχθροὶ νὰ τρέψουν ἀπὸ αὐτούς, ἐὰν δὲν ἦτο ὁ Θεὸς ἐκεῖνος ποὺ τοὺς
Κύριος παρέδωκεν αὐτούς; ἐγκατέλειψεν εἰς αὐτοὺς καὶ ἐὰν δὲν τοὺς παρέδιδεν ὁ Κύριος
εἰς φυγὴν δεκάδας χιλιάδων Ἰσραηλίτας, ἐὰν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
δὲν ἐγκατέλιπεν αὐτοὺς ὁ Κύριος καὶ δὲν τοὺς εἰς τὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν των;
παρέδιδεν εἰς τοὺς ἐχθρούς των;
32,31 Ὅτι οὐκ εἰσίν ὡς ὁ Θεὸς 31 Διατὶ ὁ Θεός μας δὲν εἶναι ἀνίσχυρος, σὰν 31 Διότι οἱ θεοὶ τῶν ἐχθρῶν μας εἶναι ἀνίσχυροι. Δὲν εἶναι
ἡμῶν οἱ θεοὶ αὐτῶν· οἱ δὲ ἐχθροὶ τοὺς θεοὺς τῶν εἰδωλολατρῶν· οἱ ἐχθροί μας σὰν τὸν Θεόν μας. Οἱ ἐχθροί μας ὅμως εἶναι ἀνόητοι. Δὲν
ἡμῶν ἀνόητοι. εἶναι ἀνόητοι καὶ δὲν ἠμποροῦν νὰ ἴδουν καὶ νὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ σκεφθοῦν ὀρθὰ καὶ νὰ τὰ καταλάβουν
αὐτά.
ἐννοήσουν αὐτά.
32,32 Ἐκ γὰρ ἀμπέλου Σοδόμων ἡ 32 Ἄμπελος ἰδική μου ἦτο ὁ ἰσραηλιτικὸς λαός· 32 Ἀλλὰ καὶ ὁ λαός μου, ὁ Ἰσραήλ, ἔγινεν ἀμπέλι, ὅπως τὸ
ἄμπελος αὐτῶν, καὶ ἡ κληματὶς τώρα ὅμως εἶναι ἀμπέλι ποὺ προέρχεται ἀπὸ ἀμπέλι των διεφθαρμένων Σοδόμων καὶ τὸ μικρὸ κλῆμα τῶν
αὐτῶν ἐκ Γομόρρας· ἡ σταφυλὴ τὰ διεφθαρμένα Σόδομα, τὰ κλήματά των ἀπὸ ὁμοιάζει μὲ τὰ κλήματα τῆς διεστραμμένης Γομόρρας. Τὸ
αὐτῶν σταφυλὴ χολῆς, βότρυς σταφύλι των, τὰ ἔργα τῶν δηλαδή, εἶναι σταφύλι πικρὸ σὰν
τὴν διεφθαρμένην Γομόρραν. Ὁ καρπὸς τῆς
πικρίας αὐτοῖς· τὴν χολή. Εἶναι σταφύλι γεμᾶτο φαρμάκι.
ἀποστασίας των, τὰ σταφύλια τῆς ἀμπέλου
αὐτῆς, εἶναι χολὴ καὶ πικρία.
32,33 θυμὸς δρακόντων ὁ οἶνος 33 Ὁ οἶνος των τοὺς μεθᾶ καὶ τοὺς ἐξερεθίζει 33 Ἡ μέθη των εἶναι σὰν τὸν θυμὸν τῶν δρακόντων. Εἶναι
αὐτῶν καὶ θυμὸς ἀσπίδων μέχρι τοῦ θυμοῦ δρακόντων, τοὺς ἐπιφέρει σὰν τὸν ἀθεράπευτον καὶ ἄσβεστον θυμὸν τῶν φαρμακερῶν
ἀνίατος. ἀθεράπευτον θυμὸν σὰν τῆς ἐξωργισμένης φιδιῶν, τῶν ἀσπίδων.
ὀχιᾶς.
34 Οὐκ ἰδοὺ ταῦτα συνῆκται παρ' 34 Μήπως τάχα αἱ ἀποστασίαι αὐταὶ καὶ αἱ 34 Δὲν μοῦ εἶναι ἄγνωστα αὐτά, ποὺ κάμνει ὁ λαός μου. Δὲν
ἐμοί καὶ ἐσφράγισται ἐν τοῖς συνέπειαί των δὲν ἔχουν συγκεντρωθῆ καὶ ἔχουν μήπως μαζευθῆ ἐδῶ εἰς ἐμὲ καὶ δὲν εἶναι σφραγισμένα
θησαυροίς μου; καταγραφῆ εἰς βιβλίον ποὺ ἔχει σφραγισθῆ καὶ εἰς τὰ θησαυροφυλάκια τῆς μνήμης μου; Κρατῶ ὅλα, ὅσα μοῦ
ὀφείλουν μὲ τὰς παραβάσεις των.
ἀποτεθῆ εἰς τοὺς θησαυρούς μου;
32,35 Ἐν ἡμέρᾳ ἐκδικήσεως 35 Ἀναμφιβόλως θὰ τιμωρήσω αὐτοὺς εἰς 35 Θὰ τοὺς τιμωρήσω ὅμως, ὅπως τοὺς ἀξίζει, κατὰ τὴν
ἀνταποδώσω, ἐν καιρῷ, ὅταν ἡμέραν, ποὺ θὰ ἐκδηλωθῇ ἡ ὀργή μου, ὅταν θὰ ἡμέραν ποὺ θὰ τοὺς ἐκδικηθῶ, τότε ποὺ θὰ σκοντάψῃ καὶ θὰ
σφαλῇ ὁ ποῦς αὐτῶν, ὅτι ἐγγὺς σκοντάψουν τὰ πόδια των. Πλησιάζει ἡ ἡμέρα παύσῃ νὰ τρέχῃ τὸ πόδι των ἀνενόχλητον εἰς τὴν ἁμαρτίαν.
ἡμέρᾳ ἀπωλείας αὐτοῖς, καὶ Εἶναι πολὺ κοντὰ ἡ ἡμέρα τῆς καταστροφῆς των. Καὶ ἤδη
τῆς καταστροφῆς των, ὅλα εἶναι ἕτοιμα διὰ τὴν
πάρεστιν ἕτοιμα ὑμῖν. εἶναι ἕτοιμα ὅλα τὰ σχετικὰ μὲ τὴν ἐξόντωσίν σας>.
τιμωρίαν των.

190/202
32,36 Ὅτι κρινεῖ Κύριος τὸν λαῶν 36 Ὁ δίκαιος Θεὸς θὰ κρίνῃ καὶ θὰ τιμωρήσῃ 36 Διότι ὁ Κύριος θὰ κρίνῃ καὶ θὰ ἀποδώσῃ δικαίαν τιμωρίαν
αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὸν λαόν του καὶ θὰ πάρῃ ἰκανοποίησιν ἐν τῇ εἰς τὸν λαόν Του καὶ θὰ ἰκανοποιηθῇ μὲ τὴν τιμωρίαν τῶν

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
παρακληθήσεται· εἶδε γὰρ δικαιοσύνῃ του ἀπὸ τοὺς ἀποοτατήσαντας δούλων Του. Θὰ εἶναι ἰκανοποιημένος, διότι τοὺς εἶδε να
παραλελυμένους αὐτοὺς καὶ δούλους του· διότι θὰ τοὺς ἴδῃ παραλελυμένους ἔχουν παραλύσει, να εἶναι ἐξαντλημένοι ἀπὸ τὸ πλῆθος τῶν
ἐκλελοιπότας ἐν ἐπαγωγῇ καὶ λιπόψυχους καὶ ἐξηντλημένους ἀπὸ τὴν συμφορῶν τῆς αἰχμαλωσίας καὶ τελείως ἑξασθενημένοι.
παρειμένους.
ἐξορίαν, ἐγκαταλελειμμένουν καὶ
ἀπροστατεύτους.
32,37 Καὶ εἶπε Κύριος· ποῦ εἰσιν οἱ 37 Καὶ ὁ Κύριος θὰ εἴπῃ τότε· ποὺ εἶναι οἱ θεοί 37 Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος, ὅταν τοὺς εἶδεν εἰς αὐτὴν τὴν ἀθλίαν
θεοὶ αὐτῶν, ἐφ' οἷς ἐπεποίθεισαν των, εἰς τοὺς ὁποίους εἶχον πεποίθησιν; κατάστασιν: <Ποὺ εἶναι οἱ θέοι των, εἰς τοὺς ὁποίους εἶχαν
ἐπ' αὐτοῖς; ἐμπιστευθῆ τὴν ζωήν των;
32,38 Ὧν τὸ στέαρ τῶν θυσιῶν 38 Ποῦ εἶναι οἱ θεοί, τῶν ὁποίων τὸ λίπος τῶν 38 Ποὺ εἶναι ἐκεῖνοι, πρὸς τοὺς ὁποίους ἐπροσφέρατε θυσίας
αὐτῶν ἠσθίετε καὶ ἐπίνετε τὸν θυσιῶν των ἐτρώγατε καὶ τὸν οἶνον τῶν καὶ ἐτρώγατε τὸ λίπος τῶν θυσιαζομένων ζώων καὶ ἐπίνατε
οἶνον τῶν σπονδῶν αὐτῶν; σπονδῶν των ἐπίνατε; Ἂς σηκωθοῦν τώρα, ἂς τὸ κρασὶ ποὺ ἐχρησιμοποιούσατε εἰς τὰς σπονδάς σας πρὸς
Ἀναστήτωσαν καὶ βοηθησάτωσαν αὐτούς; Ἂς σηκωθοῦν τώρα καὶ ἂς σᾶς βοηθήσουν καὶ ἂς
σᾶς βοηθήσουν, ἃς γίνουν προστάται σας!
ὑμῖν καὶ γενηθήτωσαν ὑμῖν γίνουν οἱ ὑπερασπισταί σας.
σκεπασταί.
32,39 Ἴδετε ἴδετε ὅτι ἐγὼ εἰμί, καὶ 39 Ἰδέτε καλά, ἰδέτε ὅτι ἐγὼ εἶμαι ὁ ἀληθινὸς 39 Προσέξατε λοιπόν, προσέξατε καὶ ἐννοήσατε ὅτι Ἐγὼ καὶ
οὐκ ἔστι Θεὸς πλὴν ἐμοῦ· ἐγὼ Θεὸς καὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλος Θεὸς ἐκτὸς ἀπὸ μόνον Ἐγὼ ὑπάρχω. Δὲν ὑπάρχει ἄλλος Θεὸς ἐκτὸς ἀπὸ ἐμέ.
ἀποκτενῶ καὶ ζῆν ποιήσω, ἐμέ. Ἐγὼ θανατώνω καὶ ἐγὼ ζωοποιῶ· ἐγὼ θὰ Ἐγὼ καὶ μόνον ἠμπορῶ νὰ θανατώσω καὶ νὰ δώσω
πατάξω κἀγὼ ἰάσομαι, καὶ οὐκ ζωήν.Ἠμπορῶ νὰ κτυπήσω, νὰ πληγώσω καὶ νὰ θεραπεύσω.
πλήξω καὶ ἐγὼ θὰ θεραπεύσω. Δὲν ὑπάρχει
ἔστιν ὃς ἐξελεῖται ἐκ τῶν χειρῶν Κανεὶς δὲν εἶναι εἰς θέσιν νὰ βγάλῃ καὶ νὰ πάρῃ κάποιον
κανεὶς ὁ ὁποῖος θὰ ἡμπορέσῃ νὰ βγάλῃ
μου. ἀπὸ τὰ χέρια μου.
ἄνθρωπον ἀπὸ τὰ χέρια μου.
32,40 Ὅτι ἀρῶ εἰς τὸν οὐρανὸν τὴν 40 Σηκώνω εἰς τὸν οὐρανὸν τὸ χέρι μου, 40 Θὰ πραγματοποιηθοῦν δὲ ὅλαι αἱ ἀπειλαί μου, διότι θὰ
χεῖρά μου καὶ ὀμοῦμαι τῇ δεξιᾷ ὁρκίζομαι εἰς τὴν ὑψωμένην παντοδύναμον ὑψώσω τὸ χέρι μου εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ θὰ ὁρκισθῶ μὲ τὴν
μου καὶ ἐρῶ· ζῶ ἐγὼ εἰς τὸν δεξιάν μου καὶ λέγω· Ἐγὼ εἶμαι ὁ αἰώνιος καὶ ἀκατανίκητον δεξιάν μου καὶ θὰ διακηρύξω: Ζῶ Ἐγὼ
αἰῶνα, αἰωνίως.
ἀναλλοίωτος Θεός.
32,41 ὅτι παροξυνῶ ὡς ἀστραπὴν 41 Ὁρκίζομαι ὅτι θὰ κάμω κοπτερὰν τὴν 41 Ὁρκίζομαι νὰ κάνω τὸ μαχαίρι μου ὀξὺ σὰν τὴν
τὴν μάχαιράν μου, καὶ ἀνθέξεται μάχαιράν μου ὠσὰν τὴν ἀστραπήν, ὅτι τὸ χέρι ἀστραπήν. Καὶ θὰ σταθῇ σταθερὸ τὸ χέρι μου εἰς τὴν

191/202
κρίματος ἡ χείρ μου, καὶ ἀποδώσω μου θὰ ἀποστείλῃ τὴν δικαίαν τιμωρίαν κατὰ τιμωρίαν. Θὰ τιμωρήσω δὲ τοὺς ἐχθρούς μου καὶ θὰ
δίκην τοῖς ἐχθροῖς καὶ τοῖς ἐκδικηθῶ, ὅπως τοὺς ἀξίζει, ἐκείνους ποὺ μὲ μισοῦν.
πάσης κακίας· θὰ τιμωρήσω τοὺς ἐχθροὺς καὶ
μισοῦσί με ἀνταποδώσω·
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
θὰ ἀνταποδώσω ὅ,τι πρέπει εἰς ἐκείνους, ποὺ
μὲ μισοῦν.
32,42 μεθύσω τὰ βέλη μου ἀφ' 42 Τὰ βέλη μου θὰ μεθύσουν ἀπὸ τὸ αἷμα, ποὺ 42 Θὰ κάνω νὰ μεθύσουν τὰ βέλη μου ἀπὸ αἷμα καὶ τὸ
αἵματος, καὶ ἡ μάχαιρά μου θὰ χυθῇ, ἡ μάχαιρά μου θὰ φάγῃ κρέατα μαχαίρι μου θὰ φάγῃ ἀνθρώπινα κρέατα. Θὰ μεθύσουν καὶ
φάγεται κρέα, ἀφ' αἵματος ἁμαρτωλῶν, θὰ ἰκανοποιηθῇ ἡ δικαιοσύνη μου θὰ χορτάσουν μὲ τὸ αἷμα τῶν πληγωμένων καὶ τῶν
τραυματιῶν καὶ αἰχμαλωσίας, αἰχμαλώτων καὶ μὲ τὰ κεφάλια τῶν ἀρχόντων τῶν διαφόρων
ἀπὸ τὸ αἷμα τῶν φονευομένων καὶ τῶν
ἀπὸ κεφαλῆς ἀρχόντων ἐχθρῶν. ἐχθρῶν, ποὺ θὰ σφάζωνται>.
αἰχμαλώτων, ἀπὸ κεφάλια ἀρχόντων, ποὺ θὰ
πέσουν.
32,43 Εὐφράνθητε, οὐρανοί, ἅμα 43 Διὰ τὴν ἀπόδοσιν αὐτὴν τῆς δικαιοσύνης ἂς 43 Χαρῆτε καὶ πανηγυρίσατε μαζί Του οἱ οὐρανοὶ καὶ ἂς
αὐτῷ, καὶ προσκυνησάτωσαν χαροῦν οἱ οὐρανοὶ μαζῆ μὲ τὸν Κύριον, ἃς προσκυνήσουν Αὐτὸν ὅλοι οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ. Χαρῆτε καὶ
αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ· προσκυνήσουν αὐτὸν ὅλοι οἱ ἄγγελοί του. πανηγυρίσατε καὶ τὰ ἄλλα ἔθνη μαζὶ μὲ τὸν Ἰσραηλιτικὸν
εὐφράνθῆτε, ἔθνη μετὰ τοῦ λαοῦ λαόν Του καὶ ἂς ἐνδυναμώσουν τὸν λαὸν αὐτὸν ὅλοι, ὅσοι
Χαρῆτε λαοὶ μαζῆ μὲ τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ· ἃς
αὐτοῦ, καὶ ἐνισχυσάτωσαν αὐτῷ εἶναι οἰκεῖοι τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Διότι ὁ Κύριος ἐκδικεῖται τὸ
ἐνισχύσουν τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ ὅλοι ὅσοι εἶναι
πάντες υἱοὶ Θεοῦ· ὅτι τὸ αἷμα τῶν αἷμα τῶν παιδιῶν Του. Καὶ θὰ ἐκδικηθῇ καὶ εἰς τὸ μέλλον καὶ
υἱῶν αὐτοῦ ἐκδικᾶται, καὶ υἱοὶ τοῦ Θεοῦ, διότι ὁ Θεὸς ἐκδικεῖται τὸ αἷμα θὰ τιμωρήσῃ δικαίως τοὺς ἐχθρούς των. Θὰ πληρώσῃ δὲ
ἐκδικήσει καὶ ἀνταποδώσει δίκην τῶν υἱῶν του. Θὰ ἀποδώσῃ τὸ δίκαιον, θὰ ὅπως πρέπει αὐτοὺς ποὺ μισοῦν Ἐκεῖνον καὶ τὸν λαόν Του
τοῖς ἐχθροῖς καὶ τοῖς μισοῦσιν τιμωρήσῃ τοὺς ἐχθρούς του καὶ εἰς τοὺς καὶ θὰ ξεκαθαρίσῃ ὁ Κύριος τὴν χώραν τοῦ λαοῦ του>.
ἀνταποδώσει, καὶ ἐκκαθαριεῖ μισοῦντας αὐτὸν θὰ ἀνταποδώσῃ κατὰ τὰ
Κύριος τὴν γῆν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. ἔργα των καὶ ἔτσι θὰ καθαρίσῃ τὴν χώραν τοῦ

λαοῦ του ἀπὸ τὰ κακὰ στοιχεῖα>.


32,44 Καὶ ἔγραψε Μωυσῆς τὴν 44 Αὐτὴν τὴν ὠδὴν τὴν ἔγραψεν ὁ Μωϋσῆς 44 Ἔγραψε κατόπιν ὁ Μωϋσῆς τὴν ᾠδὴν αὐτὴν κατὰ τὴν
ᾠδὴν ταύτην ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην καὶ τὴν ἐδίδαξεν εἰς ἡμέραν ἐκείνην καὶ τὴν ἐδίδαξεν εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας. Καὶ
καὶ ἐδίδαξεν αὐτὴν τοὺς υἱοὺς τους Ἰσραηλίτας. Εἰσῆλθε δὲ εἰς τὸν εἰσῆλθεν ὁ Μωϋσῆς εἰς τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ καὶ ἀνεκοίνωσε
Ἰσραήλ, καὶ εἰσῆλθε Μωυσῆς καὶ καὶ ἐγνωστοποίησεν εἰς αὐτοὺς ὅλα τὰ λόγια αὐτοῦ τοῦ
ἰσραηλιτικὸν λαὸν καὶ εἶπε εἰς τὰ αὐτιὰ τοῦ
ἐλάλησε πάντας τοὺς λόγους τοῦ Νόμου ὁ ἴδιος καὶ ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ.
λαοῦ, αὐτὸς καὶ ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, ὅλους τοὺς
νόμου τούτου εἰς τὰ ὦτα του λαοῦ,
αὐτὸς καὶ Ἰησοῦς ὁ τοῦ Ναυῆ. λόγους τοῦ νόμου τούτου.

192/202
32,45 Καὶ συνετέλεσε Μωυσῆς 45 Ἐτελείωσεν ἔτσι ὁ Μωϋσῆς ὁμιλῶν πρὸς 45 Καὶ ἐτελείωσεν ὁ Μωϋσῆς ὅλα, ὅσα εἶχε νὰ κηρύξῃ εἰς
λαλῶν παντὶ Ἰσραήλ. τοὺς Ἰσραηλίτας. ὅλον τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
32,46 Καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· 46 Ὅμως προσέθεσε πρὸς αὐτοὺς καὶ τὰ ἑξῆς· 46 Καὶ εἶπεν ἐπίσης εἰς αὐτούς: <Προσέχετε μὲ τὴν καρδιά
προσέχετε τῇ καρδίᾳ ἐπὶ πάντας <δώσατε προσοχὴν ἀπὸ τὴν καρδιά σας εἰς σας εἰς ὅλα αὐτὰ τὰ λόγια, ποὺ σᾶς ἀνεκοίνωσα σήμερον μὲ
τοὺς λόγους τούτους, οὓς ἐγὼ ὅλους τοὺς λόγους αὐτούς, τοὺς ὁποίους ἐγὼ τρόπον ἔντονον καὶ ἐπίσημον. Αὐτὰ εἶναι ἐκεῖνα ποὺ θὰ
διαμαρτύρομαι ὑμῖν σήμερον, ἃ παραγγείλετε εἰς τὰ παιδιά σας νὰ τὰ τηροῦν καὶ νὰ τὰ
σήμερον κατὰ τὸν πλέον ἐπίσημον καὶ ἔντονον
ἐντελεῖσθε τοῖς υἱοῖς ὑμῶν ἐφαρμόζουν. Ὅλα τὰ προστάγματα αὐτοῦ τοῦ Νόμου.
τρόπο σᾶς ἀνεκοίνωσα, ὅτι θὰ διατάξετε τὰ
φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάντας τοὺς
λόγους τοῦ νόμου τοῦτου· παιδιά σας νὰ φυλάσσουν καὶ νὰ τηροῦν ὅλους
τοὺς λόγους τοῦ Νόμου τούτου.
32,47 ὅτι οὐχὶ λόγος κενὸς οὗτος 47 Διότι δὲν εἶναι λόγος αὐτὸς κενὸς καὶ 47 Προσέξατε, διότι ὁ Νόμος αὐτὸς δὲν εἶναι διὰ σᾶς λόγος
ὑμῖν, ὅτι αὕτη ἡ ζωὴ ὑμῶν, καὶ μάταιος, ἀλλὰ αὐτὴ αὕτη ἡ ζωή σας· διότι ἐφ' κενός, χωρὶς νόημα, ἀλλ’ εἶναι αὐτὴ ἡ ἰδία ἡ ζωή σας. Ἐξ
ἕνεκεν τοῦ λόγου τούτου ὅσον θὰ ἐφαρμόσετε τὸν νόμον τοῦτον τοῦ αἰτίας δὲ τοῦ Νόμου αὐτοῦ, ἐὰν βεβαίως τὸν τηρήσετε, θὰ
μακροημερεύσετε ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς ζήσετε πολλὰ χρόνια εἰς τὴν χώραν, τὴν ὁποίαν πηγαίνετε
Θεοῦ, θὰ μακροημερεύσετε ἀσφαλεῖς καὶ
ἣν ὑμεῖς διαβαίνετε τὸν Ἰορδάνην νὰ κληρονομήσετε, ἀφοῦ διαβῆτε τὸν Ἰορδάνην>.
εὐτυχεῖς εἰς τὴν γῆν, διὰ τὴν κληρονομίαν τῆς
ἐκεῖ κληρονομῆσαι αὐτήν.
ὁποίας τώρα διαβαίνετε τὸν Ἰορδάνην.
32,48 Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς 48 Καὶ ὁ Κύριος ὡμίλησε πρὸς τὸν Μωϋσῆν 48 Καὶ ὡμίλησεν ὁ Κύριος κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην εἰς τὸν
Μωυσῆν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην λέγων· Μωϋσῆν καὶ τοῦ εἶπε:
λέγων·
49 ἀνάβηθι εἰς τὸ ὄρος τὸ Ἀβαρὶμ 49 <ἀνέβα εἰς τὴν ὀροσειρὰν αὐτὴν Ἀβαρίμ, εἰς 49 <Ἀνέβα εἰς αὐτὴν τὴν ὀροσειράν, ποὺ ὀνομάζεται Ἀβαρίμ,
τοῦτο, ὄρος Ναβαῦ, ὃ ἐστιν ἐν γῇ τὸ ὄρος Ναβαῦ, ποὺ ὑπάρχει εἰς τὴν χώραν καὶ συγκεκριμένως εἰς τὸ βουνὸ Ναβαῦ, ποὺ εὑρίσκεται εἰς
Μωὰβ κατὰ πρόσωπον Ἱεριχώ, Μωάβ, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ, καὶ ἰδὲ τὴν τὴν χώραν Μωάβ, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ. Καὶ κοίταξε ἀπὸ
καὶ ἰδὲ τὴν γῆν Χαναάν, ἣν ἐγὼ ἐκεῖ τὴν χώραν Χαναάν, τὴν ὁποίαν δίδω Ἐγὼ εἰς τοὺς
γῆν Χαναάν, τὴν ὁποίαν ἐγὼ δίδω εἰς τους
δίδωμι τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ, εἰς Ἰσραηλίτας, διὰ νὰ γίνουν κάτοχοί της.
Ἰσραηλίτας πρὸς κατάκτησιν,
κατάσχεσιν,
32,50 καὶ τελεύτα ἐν τῷ ὄρει, εἰς ὃ 50 καὶ ἀπόθανε ἐκεῖ ἐπάνω εἰς τὸ ὄρος ποὺ θὰ 50 Καὶ νὰ πεθάνῃς ἐκεῖ εἰς τὸ βουνό, ὅπου τώρα ἀνεβαίνεις,
ἀναβαίνεις ἐκεῖ, καὶ προστέθητι ἀνεβῇς, καὶ ἔτσι θὰ προστεθῇς εἰς τὸν λαόν καὶ νὰ προστεθῇς εἰς τὸν λαόν σου, ποὺ ἀπέθανε πρὶν ἀπὸ
πρὸς τὸν λαόν σου, ὃν τρόπον σου, ὅπως καὶ ὁ Ἀαρὼν ὁ ἀδελφός σου, ὁ ὁποῖος σέ, ὅπως ἀκριβῶς ἀπέθανε καὶ ὁ Ἀαρών, ὁ ἀδελφός σου, εἰς
ἀπέθανεν Ἀαρὼν ὁ ἀδελφός σου τὸ βουνὸ Ὢρ καὶ προσετέθη εἰς τὸν λαόν του, ποὺ ἀπέθανε
ἀπέθανεν εἰς τὸ ὄρος Ὤρ, καὶ προσετέθη εἰς

193/202
ἐν Ὢρ τῷ ὄρει, καὶ προσετέθη προηγουμένως.
τὸν λαόν του.
πρὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ,
32,51 ὅτι ἠπειθάσατε τῷ ρήματί 51 Ἀποθνήσκετε, σὺ καὶ ὁ Ἀαρών, χωρὶς νὰ 51 Δὲν θὰ πατήσετε καὶ οἱ δύο τὸ χῶμα τῆς Χαναάν, διότι

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
μου ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἐπὶ τοῦ εἰσέλθετε εἰς τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, διότι ἀπειθήσατε εἰς τὴν ἐντολήν μου ἐμπρὸς εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας,
ὕδατος ἀντιλογίας Κάδης ἐν τῇ παρηκούσατε τὴν ἐντολήν μου ἐνώπιον τῶν ἐκεῖ εἰς τὸν τόπον ποὺ ἐπῆρε τὸ ὄνομα <ὕδωρ ἀντιλογίας> καὶ
ἐρήμῳ Σίν, διότι οὐχ ἡγιάσατέ με Ἰσραηλιτῶν εἰς τὴν θέσιν <ὕδωρ ἀναλογίας>, εὑρίσκεται εἰς τὴν περιοχὴν Κάδης, μέσα εἰς τὴν Ἔρημον Σίν.
ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ· Τιμωρεῖσθε, διότι δὲν μὲ ἐδοξάσατε ἐνώπιον τῶν Ἰσραηλιτῶν
ποὺ εὑρίσκεται εἰς Κάδης μέσα εἰς τὴν ἔρημον
μὲ τὴν πίστιν σας εἰς τὴν παντοδυναμίαν μου.
Σίν. Ἐδείξατε ἀνυπακοὴν καὶ δὲν μὲ ἐδοξάσατε
ἐνώπιον τῶν Ἰσραηλιτῶν.
32,52 ὅτι ἀπέναντι ὄψῃ τὴν γῆν 52 Ἀνέβα λοιπὸν εἰς τὸ ὄρος, διότι ἀπὸ ἐκεῖ θὰ 52 Τὸ ἀπεφάσισα ὁριστικῶς νὰ ἰδῇς ἀπὸ ἀπέναντι τὴν Γῆν
καὶ ἐκεῖ οὐκ εἰσελεύσῃ. ἴδῃς τὴν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, εἰς τὴν ὁποίαν τῆς Ἐπαγγελίας καὶ νὰ μὴ εἰσέλθῃς εἰς αὐτήν>.
ὅμως δὲν θὰ εἰσέλθῃς>.

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 33ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
33,1 Καὶ αὕτη ἡ εὐλογία ἣν Αὐτὴ δὲ εἶναι ἡ εὐλογία, μὲ τὴν ὁποίαν ὁ Καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ εὐλογία, μὲ τὴν ὁποίαν ἐολόγησεν ὁ
ηὐλόγησε Μωυσῆς ἄνθρωπος τοῦ Μωϋσῆς, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, εὐλόγησε τοὺς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁ Μωϋσῆς, τοὺς Ἰσραηλῖτας πρὶν ἀπὸ
Θεοῦ τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ πρὸ τῆς Ἰσραηλίτας πρὸ τῆς τελευτῆς του, τὸν θάνατόν του.
τελευτῆς αὐτοῦ·
33,2 καὶ εἶπε· Κύριος ἐκ Σινὰ ἥκει 2 καὶ εἶπε· <ὁ Κύριος ἦλθεν ἀπὸ τὸ ὄρος Σινά, 2 Εἶπε δὲ τὰ ἑξῆς: <Ὁ Κύριος ἦλθεν ἀπὸ τὸ Σινᾶ καὶ ἔκανε τὴν
καὶ ἐπέφανεν ἐκ Σηεὶρ ἡμῖν καὶ ἔλαμψεν ἡ παρουσία του πρὸς σᾶς εἰς τὸ ὄρος ἐμφάνισίν Του ἀπὸ τὸ Σηεὶρ καὶ ἔτρεξε γρήγορα ἀπὸ τὸ
κατέσπευσεν ἐξ ὄρους Φαρὰν σὺν Σηείρ, ἔφθασε ταχέως εἰς τὸ ὀροπέδιον Φαράν, βουνὸ Φαρὰν μὲ μυριάδας ἀγγέλων εἰς τὴν περιοχὴν Κάδης.
μυριάσι Κάδης, ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ Τὸν συνόδευαν ἀπὸ τὰ δεξιά Του οἱ ἄγγελοί Του, ὑπηρέται
ἐφάνηκε μὲ τὰς μυριάδας τῶν ἀγγέλων του ὡς
ἄγγελοι μετ' αὐτοῦ. τῆς παντοδυναμίας Του.
συνοδούς του εἰς Κάδης· μαζῆ του καὶ ἐκ δεξιῶν
του ὑπῆρχον τὰ τάγματα τῶν ἀγγέλων.
33,3 Καὶ ἐφείσατο τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, 3 Ἐλυπήθη ὁ Κύριος τὸν λαόν του καὶ τὸν 3 Ἐνεφανίσθη δέ, διότι ἐλυπήθη τὸν λαὸν Του. Ὅλοι οἱ
καὶ πάντες οἱ ἡγιασμένοι ὑπὸ τὰς ἔσωσε. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ Ἰσραηλῖται, οἱ ξεχωρισμένοι καὶ ἀφιερωμένοι εἰς Σέ, Κύριε, εὑρισκονται
χεῖράς σου· καὶ οὗτοι ὑπὸ σέ εἰσι, ἀφιερωμένοι εἰς σέ, εὑρίσκονται ὑπὸ τὴν κάτω ἀπὸ τὰ προστατευτικὰ χέρια Σου. Καὶ οἱ Ἰσραηλῖται

194/202
καὶ ἐδέξατο ἀπὸ τῶν λόγων αὐτοῦ λοιπόν, αὐτὸς ὁ ἰδικός Σου λαός, εἶναι κάτω ἀπὸ τὴν σκέπην
προστασίαν σου· ἐπῆραν ἀπὸ τὸ στόμα αὐτοῦ
Σου. Καὶ ἐπῆρεν ὁ λαὸς αὐτὸς ἀπὸ τὰ λόγια, ποὺ εἶπεν ὁ ἴδιος
τοῦ Θεοῦ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
ὁ Θεός,
33,4 νόμον, ὃν ἐνετείλατο ἡμῖν 4 νόμον, τὸν ὁποῖον διέταξεν ὁ Μωϋσῆς εἰς 4 νόμον, τὸν ὁποῖον μᾶς διέταξεν ὁ Μωϋσῆς, διὰ νὰ εἶναι
Μωυσῆς, κληρονομίαν ἡμᾶς ὡς πολύτιμον πνευματικὴν κληρονομίαν πνευματικὴ κληρονομία τῶν φυλῶν τοῦ Ἰακώβ.
συναγωγαῖς Ἰακώβ. διὰ τὰς φυλὰς τοῦ Ἰακώβ.
33,5 καὶ ἔσται ἐν τῷ ἠγαπημένῳ 5 Αὐτὸς ὁ Θεὸς θὰ εἶναι ἄρχων τοῦ 5 Καὶ θὰ εἶναι μὲ τὸν νόμον Του αὐτὸν ὁ Κύριος ἄρχων τοῦ
ἄρχων, συναχθέντων ἀρχόντων ἠγαπημένου του ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ τώρα, ἀγαπημένου Του λαοῦ. Θὰ εἶναι ἄρχων καὶ ὅταν
λαῶν ἅμα φυλαῖς Ἰσραήλ. ἀλλὰ καὶ ὅταν αἱ φυλαὶ τοῦ Ἰσραὴλ καὶ οἱ συγκεντρωθοῦν ὅλοι οἱ ἄρχοντες τοῦ λαοῦ μαζί μὲ τὰς φυλὰς
τοῦ Ἰσραήλ, διὰ νὰ ἀποφασίσουν ἀπὸ κοινοῦ διὰ τὸ μέλλον
ἄρχοντές των συναχθοῦν εἰς τὴν γῆν τῆς
των. Πάλιν ὁ Κύριος θὰ κυβερνᾷ καὶ θὰ ἔχῃ τὸν πρῶτον
Ἐπαγγελίας.
λόγον>.
33,6 ζήτω Ρουβὴν καὶ μὴ 6 Ἂς ζῆ ἡ φυλὴ τοῦ Ρουβὴμ καὶ ἃς μὴ ἀποθάνῃ 6 <Εὔχομαι νὰ ζῇ ἡ φυλὴ τοῦ Ρουβὴν καὶ νὰ μὴ ἑξαφανισθῇ,
ἀποθανέτω καὶ ἔστω πολὺς ἐν καὶ πολυάριθμοι ἂς εἶναι οἱ ἀπόγονοί της. ἀλλὰ νὰ ἔχῃ πλήθη ἀπογόνων>.
ἀριθμῷ.
33,7 Καὶ αὕτη Ἰούδα. Εἰσάκουσον, 7 Ἰδοὺ καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Ἰούδα· Ἄκουσον, 7 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν Ἰούδα εἶπε τὰ ἑξῆς: <Ἄκουσε, Κύριε, μὲ
Κύριε, φωνῆς Ἰούδα, καὶ εἰς τὸν Κύριε, τὴν δέησιν τοῦ Ἰούδα. Ἂς ἐνταχθῇ καὶ ἡ εὐμένειαν τὴν φωνὴν τοῦ Ἰούδα. Καὶ ἂς πάρουν οἱ ἀπόγονοί
λαὸν αὐτοῦ εἰσέλθοισαν· αἱ χεῖρες φυλὴ αὐτὴ εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ, τὰ χέρια τῶν του τὴν θέσιν ποὺ τοὺς πρέπει μέσα εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ.
αὐτοῦ διακρίνουσιν αὐτῷ, καὶ Τὰ χέρια των, δηλαδὴ ἡ δύναμίς των θὰ κρίνῃ καὶ θὰ
ἀνδρῶν αὐτῆς θὰ διοικοῦν τὸν λαὸν καὶ σὺ ὁ
βοηθὸς ἐκ τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ ἔσῃ. κυβερνᾷ τὸν λαὸν καὶ σὺ θὰ τοὺς βοηθῇς καὶ θὰ τοὺς
Θεὸς θὰ εἶσαι βοηθὸς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἐναντίον
προστατεύῃς ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς των>.
τῶν ἐχθρῶν του>.
33,8 Καὶ τῷ Λευὶ εἶπε· τότε Λευὶ 8 Διὰ δὲ τὴν φυλὴν τοῦ Λευῒ εἶπεν ὁ Μωϋσῆς· 8 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Λευῒ εἶπε: <Νὰ δώσετε εἰς τὸν
δήλους αὐτοῦ καὶ ἀλήθειαν <δώσατε εἰς τὸν ἀπὸ τὴν φυλὴν τοῦ Λευῒ ἀπόγονον τοῦ Λευΐ, τὸν ἀρχιερέα, ποὺ εἶναι ἄνθρωπος ὅσιος
αὐτοῦ, τῷ ἀνδρὶ τῷ ὁσίῳ, ὃν καταγόμενον ὅσιον ἄνδρα, εἰς τὸν Ἀαρὼν τὸν καὶ ἀφωσιωμένος εἰς τὸν Κύριον, τὰ ἐξαρτήματα τῆς
ἐπείρασαν αὐτὸν ἐν πείρᾳ, ἀρχιερατικῆς στολῆς, ποὺ ὀνομάζονται <Δήλωσις> καὶ
ὁποῖον οἱ Ἰσραηλῖται ἔθλιψαν εἰς τὸν τόπον τοῦ
ἐλοιδόρησαν αὐτὸν ἐπὶ ὕδατος <Ἀλήθεια>. Θὰ τὰ κρατῇ αὐτός, διὰ νὰ διακρίνῃ ποῖον εἶναι
<Πειρασμοῦ>, τὸν ἐνέπαιξαν εἰς τὸ <Ὕδωρ τῆς
ἀντιλογίας· τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ διὰ κάθε σοβαρὰν περίπτωσιν τῆς ζωῆς
ἀντιλογίας>, δώσατε ὡς ἀρχιερατικὰ διάσημά τοῦ λαοῦ. Νὰ τὰ δώσετε εἰς τὸν ἄνθρωπον τὸν ἀφιερωμένον
του τὴν <Δήλωσιν> καὶ τὴν <Ἀλήθειαν>. εἰς τὸν Κύριον, ποὺ τὸν ἔβαλαν εἰς δοκιμασίαν οἱ Ἑβραῖοι εἰς

195/202
τὴν τοποθεσίαν τοῦ <Πειρασμοῦ> καὶ τὸν ἐχλεύασαν εἰς τὴν
τοποθεσίαν τοῦ <Ὕδατος τῆς ἀντιλογίας>.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
33,9 ὁ λέγων τῷ πατρὶ καὶ τῇ 9 Ἡ φυλὴ τοῦ Λευῒ γεμάτη ἱερὸν ζῆλον εἶπε 9 Οἱ ἀπόγονοι τοῦ Λευῒ εἶναι ἐκεῖνοι, ποὺ εἶπαν πρὸς τὸν
μητρί· οὐχ ἑώρακά σε, καὶ τοὺς κατὰ τὴν κατασκευὴν τοῦ χρυσοῦ μόσχου, πρὸς πατέρα καὶ τὴν μητέρα των, ὅταν αὐτοὶ ἔδειξαν ἀσέβειαν
ἀδελφοὺς αὐτοῦ οὐκ ἐπέγνω καὶ τοὺς στενωτάτους συγγενεῖς, τὰ τέκνα πρὸς πρὸς τὸν Θεόν: <Δὲν ἔχομεν πλέον σχέσεις μαζί σας, σὰν νὰ
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἀπέγνω· μὴ σᾶς εἴδαμεν ποτέ>. Πρὸς δὲ τοὺς ἀσεβεῖς ἀδελφούς των
τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα· Δὲν σὲ ἔχω ἴδει
ἐφύλαξε τὰ λόγια σου καὶ τὴν ἐφέρθησαν σὰν νὰ τοὺς ἦσαν ἄγνωστοι καὶ δὲν ἐπῆραν τὸ
ἄλλην φοράν· πρὸς τοὺς ἀδελφούς· Δὲν σᾶς
διαθήκην σου διετήρησε. μέρος οὔτε τῶν ἀσεβῶν υἱῶν των. Ἐφύλαξαν, Κύριε, μὲ
ἀναγνωρίζω ὡς ἀδελφούς· καὶ πρὸς τοὺς υἱούς· αὐταπάρνησιν τὰ λόγια Σου καὶ ἐβάστασαν τὴν διαθήκην
σᾶς ἀπαρνοῦμαι. Ἡ φυλὴ τοῦ Λευῒ μὲ τὴν Σου.
σαμπεριφοράν της αὐτὴν ἐφύλαξε τὰ λόγια
σου, ἐτήρησε τὴν διαθήκην σου.
33,10 Δηλώσουσι τὰ δικαιώματά 10 Οἱ Λευΐται θὰ διδάξουν καὶ θὰ κάμουν 10 Αὐτοὶ θὰ γνωστοποιοῦν καὶ θὰ διδάσκουν τὰ
σου τῷ Ἰακὼβ καὶ τὸν νόμον σου γνωστὰ εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας τὰς ἐντολὰς καὶ προστάγματά Σου εἰς τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰακὼβ καὶ τὸν
τῷ Ἰσραήλ· ἐπιθήσουσι θυμίαμα τοὺς νόμους σου αὐτοὶ θὰ θέτουν θυμίαμα νόμον Σου εἰς τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ. Αὐτοὶ θὰ βάζουν
ἐν ὀργῇ σου διὰ παντὸς ἐπὶ τὸ αἰωνίως θυμίαμα εἰς τὸ θυσιαστήριόν Σου, διὰ να ἐξιλεώνουν
πάντοτε εἰς τὸ θυσιαστήριόν σου, διὰ νὰ σὲ
θυσιαστήριόν σου. τὸν λαὸν καὶ να τὸν προστατεύουν ἀπὸ τὴν δικαίαν ὀργήν
ἐξευμενίζουν, ὅταν δικαίως ὀργίζεσαι κατὰ τῶν
Σου.
Ἰσραηλιτῶν.
33,11 Εὐλόγησον, Κύριε, τὴν ἰσχὺν 11 Εὐλόγησε λοιπόν, Κύριε, καὶ ἐνίσχυσε τὴν 11 Εὐλόγησε, Κύριε, τὴν ἐξουσίαν καὶ δύναμιν αὐτῆς τῆς
αὐτοῦ καὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν δύναμιν τῆς φυλῆς αὐτῆς καὶ πρόσδεξαι τὰς φυλῆς καὶ δέξου μὲ εὐμένειαν ὀτιδήποτε προσφέρουν τὰ
αὐτοῦ δέξαι· κάταξον ὀσφὺν θυσίας τῶν χειρῶν των. Σύντριψε τὴν χέρια των. Τσάκισε τὴν μέσην τῶν ἐχθρῶν των, ποὺ
ἐχθρῶν ἐπανεστηκότων αὐτῷ, καὶ ἐπαναστατοῦν ἐναντίον των, ὥστε νὰ παραλύσουν. Καὶ ἂς
σπονδυλικὴν στήλην τῶν ἐχθρῶν της, οἱ ὁποῖοι
οἱ μισοῦντες αὐτὸν μὴ μὴ σηκώσουν κεφάλι αὐτοὶ ποὺ μισοῦν τὴν φυλὴν τοῦ Λευΐ.
ἤθελον ἐπαναστατήσει ἐναντίον αὐτῆς. Ὅσοι
ἀναστήτωσαν.
δὲ μισοῦν αὐτὴν τὴν φυλὴν ἂς μὴ σηκωθοῦν
ποτὲ ἀπὸ τὸ χῶμα>.
33,12 Καὶ τῷ Βενιαμὶν εἶπεν· 12 Εἰς δὲ τὴν φυλὴν Βενιαμὶν εἶπε· <ἀγαπημένη 12 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Βενιαμὶν εἶπε: <Ἡ φυλὴ αὐτὴ εἶναι
ἠγαπημένος ὑπὸ Κυρίου ἀπὸ τὸν Θεὸν αὐτὴ ἡ φυλὴ θὰ κατοικῇ μὲ ἰδιαιτέρως ἀγαπητὴ εἰς τὸν Κύριον. Θὰ ζῇ μὲ ἀσφάλειαν,
κατασκηνώσει πεποιθώς, καὶ ὁ πίστιν καὶ πεποίθησιν, ὁ δὲ Θεὸς θὰ σκεπάζῃ διότι ρίχνει ἐπάνω της τὴν προστατευτικήν Του σκιὰν ὁ Θεὸς

196/202
Θεὸς σκιάζει ἐπ' αὐτῷ πάσας τὰς καθ' ὅλας τὰς ἡμέρας. Ἔχει ἐπίσης ἀναπαυθῆ εἰς τοὺς ὤμους
προστατευτικῶς αὐτὴν ὅλας τὰς ἡμέρας καὶ
ἡμέρας, καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ὤμων τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος εὑρῆκε τόπον κατάλληλον διὰ τὸν
ἀσφαλῆ θὰ τὴν φέρῃ εἰς τὸν ὦμον του καὶ θὰ
αὐτοῦ κατέπαυσε. Ναὸν Του εἰς τοὺς λόφους τῆς χώρας αὐτῆς τῆς φυλῆς>.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
τὴν ἀναπαύσῃ>.
33,13 Καὶ τῷ Ἰωσὴφ εἶπεν· ἀπ' 13 Εἰς δὲ τὴν φυλὴν τοῦ Ἰωσὴφ εἶπε· 13 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Ἰωσὴφ εἶπεν: <Ἡ χώρα αὐτῆς τῆς
εὐλογίας Κυρίου ἡ γῆ αὐτοῦ, ἀπὸ <εὐλογημένη ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ πλουσία θὰ φυλῆς θὰ εἶναι εὐλογημένη ἀπὸ τὸν Κύριον. Θὰ ἔχῃ τὰς
ὡρῶν οὐρανοῦ καὶ δρόσου καὶ εἶναι ἡ χώρα τῆς φυλῆς αὐτῆς· θὰ ἀπολαμβάνῃ καλυτέρας συνθήκας τοῦ οὐρανοῦ εἰς τὰς διαφόρους ἐποχάς.
ἀπὸ ἀβύσσων πηγῶν κάτωθεν Καὶ θὰ δροσίζεται μὲ βροχὰς καὶ μὲ τὰς πηγάς, ποὺ θὰ
τὰς δωρεὰς τῶν ἐποχῶν τοῦ οὐρανοῦ, τὴν
ἀναβλύζουν ἀπὸ τὰ ἔγκατα τῆς γῆς της.
εὐεργετικὴν δρόσον καὶ τὰ πηγαία ὕδατα, ποὺ
θὰ ἀναβλύζουν ἀπὸ τὴν γῆν.
33,14 καὶ καθ' ὥραν γενημάτων 14 Ἀπὸ τὰ προϊόντα ἐκάστης ἐποχῆς, ἡ ὁποῖα 14 Θὰ ἔχῃ τὰ καλύτερα προϊόντα κάθε ἐποχῆς, αἱ ὁποῖαι
ἡλίου τροπῶν καὶ ἀπὸ συνόδων θὰ κανονίζεται ἀπὸ τὰς θέσεις τοῦ ἡλίου καὶ ρυθμίζονται ἀναλόγως πρὸς τὰς κινήσεις καὶ θέσεις τοῦ
μηνῶν, τὴν διαδοχὴν τῶν μηνῶν, ἡλίου (καὶ τῆς σελήνης) καὶ τὴν διαδοχὴν τῶν μηνῶν.

33,15 ἀπὸ κορυφῆς ὀρέων ἀρχῆς 15 ἀπὸ τοὺς καρποὺς τῆς κορυφῆς αἰωνοβίων 15 Θὰ ἔχῃ τὰ ἔκτακτα ἀγαθὰ τῶν κορυφῶν ἀρχαίων βουνῶν
καὶ ἀπὸ κορυφῆς βουνῶν ἀενάων ὀρέων, ἀπὸ τοὺς καρποὺς ἀρχαιοτάτων λόφων· καὶ τὰς εὐλογίας τῶν κορυφῶν αἰωνοβίων λόφων.

33,16 καὶ καθ' ὥραν γῆς 16 εἰς ἑκάστην ἐποχὴν ἡ χώρα τῆς φυλῆς αὐτῆς 16 Κάθε ἐποχὴν θὰ εἶναι ἡ χώρα της γεμάτη ἀπὸ ἀγαθά. Καὶ
πληρώσεως. Καὶ τὰ δεκτὰ τῷ θὰ εἶναι γεμάτη ἀπὸ ἀγαθά. Καὶ κάθε τι ἄλλο εὔχομαι νὰ ἔλθουν ἐπάνω εἰς τὸ κεφάλι τοῦ Ἰωσήφ, εἰς ὅλην
ὀφθέντι ἐν τῇ βάτῳ ἔλθοισον ἐπὶ εὐάρεστον εἰς τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος εἶχε δηλαδὴ τὴν φυλὴν τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἐδοξάσθη καὶ ἐτέθη
κεφαλὴν Ἰωσήφ, καὶ ἐπὶ κορυφῆς ἐπὶ κεφαλῆς τῶν ἀδελφῶν του, ὀτιδήποτε εἶναι καλὸν καὶ
παρουσιασθῆ εἰς τὴν βάτον, ἂς ἔλθῃ ὡς
δοξασθεὶς ἐπ' ἀδελφοῖς. εὐάρεστον εἰς τὸν Κύριον, ποὺ ἐνεφανίσθη εἰς τὴν
εὐλογία εἰς τὴν κεφαλὴν τοῦ Ἰωσήφ, εἰς τὴν
φλεγομένην βάτον τοῦ Σινᾶ.
φυλὴν ἐκείνου ὁ ὁποῖος εἶχε δοξασθῆ μεταξὺ
τῶν ἀδελφῶν του.
33,17 Πρωτότοκος ταύρου τὸ 17 Θὰ εἶναι ρωμαλέα καὶ ὡραῖα ὠσὰν τὸν 17 Ἡ φυλὴ αὐτὴ θὰ εἶναι ὡραία σὰν τὸ πρωτότοκο μοσχάρι.
κάλλος αὐτοῦ, κέρατα πρωτότοκον μόσχον ταύρου, ἡ δύναμίς της, Τὰ κέρατά της, δηλαδὴ ἡ δύναμίς της θὰ εἶναι τόσον μεγάλη,
μονοκέρωτος τὰ κέρατα αὐτοῦ· ἐν ὠσὰν τὴν δύναμιν τοῦ μονοκέρωτος. Μὲ τὴν ὅσον μεγάλη εἶναι καὶ ἡ δύναμις τοῦ ζώου ποὺ ἔχει μόνον
αὐτοῖς ἔθνη κερατιεῖ ἅμα ἕως ἀπ' ἕνα κέρατο. Μὲ αὐτὴν τὴν δύναμιν θὰ κερατίζῃ καὶ θὰ κτυπᾷ
ἰσχὺν της θὰ καταβάλῃ συγχρόνως λαοὺς
ἄκρου γῆς. Αὗται μυριάδες πολλοὺς συγχρόνως λαοὺς ἕως τὴν ἄκρην τῆς γῆς. Αὐτὸ θὰ
μέχρι τῶν ἄκρων τῆς γῆς. Τέτοιοι θὰ εἶναι οἱ
Ἐφραΐμ, καὶ αὗται χιλιάδες ἰσχύῃ καὶ διὰ τὰς μυριάδας τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἐφραὶμ καὶ
ἀναρίθμητοι ἀπόγονοι τῆς φυλῆς τοῦ Ἐφραὶμ

197/202
Μανασσῆ. διὰ τὰς χιλιάδας τῶν ἀπογόνων τοῦ Μανασσῆ, ποὺ μαζὶ
καὶ τέτοιοι θὰ εἶναι αἱ χιλιάδες ἀπόγονοι τοῦ ἀποτελοῦν τὴν φυλὴν τοῦ Ἰωσήφ>.
Μανασσῆ, τῶν δύο αὐτῶν τέκνων τοῦ Ἰωσήφ>.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
33,18 Καὶ τῷ Ζαβουλὼν εἶπεν· 18 Διὰ δὲ τὴν φυλήν τοῦ Ζαβουλὼν εἶπεν· <ἂς 18 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Ζαβουλὼν εἶπε: <Νὰ χαίρεσαι καὶ
εὐφράνθητι, Ζαβουλών, ἐν ἐξοδίᾳ εὐφρανθῇ ὁ Ζαβουλὼν μὲ τὰ ταξίδια καὶ τὰς νὰ εὐφραίνεσαι, Ζαβουλών, μὲ τὰ ἐμπορικά σου ταξίδια εἰς
σου καὶ Ἰσσάχαρ ἐν τοῖς συναλλαγάς του πρὸς ἄλλους λαοὺς καὶ ὁ τὴν Θάλασσαν. Ὁ δὲ Ἰσσάχαρ νὰ εὐφραίνεται μὲ τὰς
σκηνώμασιν αὐτοῦ. ἀσχολίας καὶ τὰς ἐπιχειρήσεις του μέσα εἰς τὸν τόπον, ὅπου
Ἰσσάχαρ εἰς τὰς ἀγροτικάς του περιοχάς.
κατοικεῖ,
33,19 Ἔθνη ἐξολοθρεύσουσι, καὶ 19 Πολλοὺς ἐχθρικοὺς λαοὺς θὰ καταστρέψουν 19 Θὰ εἶναι οἱ ἄνθρωποι αὐτῶν τῶν φυλῶν ἀνδρεῖοι
ἐπικαλέσεσθε ἐκεῖ καὶ θύσετε ἐκεῖ αἱ δύο αὐταὶ φυλαί. Εἰς τὰ μέρη ἐκεῖνα θὰ πολεμισταὶ καὶ θὰ ἐξοντώσουν ἔθνη ἐχθρικά. Καὶ θὰ
θυσίαν δικαιοσύνης, ὅτι πλοῦτος προσφέρετε θυσίαν δικαιοσύνης πρὸς τὸν Θεὸν ἐπικαλῆσθε ἐκεῖ εἰς τοὺς τόπους τῶν μαχῶν τὸ ὄνομα τοῦ
θαλάσσης θηλάσει σε καὶ Κυρίου καὶ θὰ προσφέρετε θυσίαν δικαιοσύνης, ποὺ ἀνήκει
καὶ θὰ ἐπικαλῆσθε τὸ ὄνομά του. Θὰ
ἐμπόρια παράλιον κατοικούντων. κατὰ δίκαιον λόγον εἰς τὸν εὐεργέτην σας Κύριον. Θὰ
ἀπολαύσετε τὸν πλοῦτον τῆς θαλάσσης καὶ τὸ
θυσιάζετε δὲ πρὸς τὸν Θεόν, διότι θὰ σᾶς θηλάζῃ καὶ θὰ σᾶς
ἐμπόριον αὐτῶν, ποὺ κατοικοῦν εἰς τὰς χορταίνῃ μὲ τὸν πλοῦτον τῆς θαλάσσης καὶ τοὺς θησαυροὺς
παραλίας>. ἀπὸ τὰς ἐμπορικὰς ἐπιχειρήσεις τῶν λαῶν, ποὺ κατοικοῦν εἰς
τὰ παράλια>.
33,20 Καὶ τῷ Γὰδ εἶπεν· 20 Διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Γὰδ εἶπε· <δοξασμένος ἂς 20 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Γὰδ εἶπεν: < Ἂς εἶναι εὐλογημένος ὁ
εὐλογημένος ἐμπλατύνων Γάδ· ὡς εἶναι ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος εὐρύνει τὴν περιοχὴν τῆς Κύριος, ποὺ πλαταίνει τὰ σύνορα τῆς χώρας τοῦ Γάδ. Ἡ φυλὴ
λέων ἀνεπαύσατο, συντρίψας φυλῆς Γάδ. Ἡ φυλὴ αὐτή, ἀφοῦ ὡς λέων αὐτὴ ἔχει ἀναπαυθῆ σὰν λεοντάρι, ἀφοῦ συνέτριψε τὴν
βραχίονα καὶ ἄρχοντα. δύναμιν καὶ τοὺς ἄρχοντας τῶν ἐχθρῶν της.
συνέτριψεν ἐχθρικὰς χεῖρας καὶ ἄρχοντας
λαῶν, ἀνεπαύθη.
33,21 Καὶ εἶδεν ἀπαρχὴν αὐτοῦ, 21 Εἶδε καὶ ἐπροτίμησε τὰς πρώτας εὐφόρους 21 Ἡ φυλὴ τοῦ Γὰδ εἶδεν ἤδη καὶ ἐπῆρε τὸ πρῶτον μερίδων
ὅτι ἐκεῖ ἐμερίσθη γῆ ἀρχόντων κατακτήσεις τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀνατολικῶς τοῦ εἰς τὴν κατάκτησιν τῆς χώρας ἀνατολικῶς τοῦ Ἰορδάνου.
συνηγμένων ἅμα ἀρχηγοῖς λαῶν· Ἰορδάνου, ἔλαβεν ὡς μερίδιόν της αὐτὴν τὴν Διότι ἐκεῖ τῆς ἐδόθη τόπος, ὅταν ἐμαζεύθησαν καὶ
δικαιοσύνην Κύριος ἐποίησε καὶ συνεσκέφθησαν διὰ τὴν διανομὴν τῆς γῆς οἱ ἄρχοντες τοῦ
γῆν εἰς συγκέντρωσιν τῶν ἀρχόντων τοῦ
κρίσιν αὐτοῦ μετὰ Ἰσραήλ. Ἰσραήλ, δηλαδὴ ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ μαζὶ μὲ
Ἰσραήλ, τοῦ Μωϋσέως καὶ τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ
τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν φυλῶν τοῦ λαοῦ. Ὁ Κύριος ἐνήργησε μὲ
μαζῆ μὲ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν φυλῶν. Ὁ Κύριος δικαιοσύνην καὶ ἀπεφάσισεν ἀλαθήτως, ὅταν ἐφώτισε τοὺς
δικαίαν κρίσιν καὶ ἀπόφασιν ἔκαμε διὰ τὴν ἄρχοντας νὰ δώσουν τὴν περιοχὴν αὐτὴν εἰς αὐτὴν τὴν
φυλὴν αὐτήν, ὅπως καὶ αὐτὴ δικαίως καὶ φυλήν, ἀλλὰ καὶ τὰς ἄλλας περιοχὰς εἰς τὰς ὑπολοίπους

198/202
φιλαδέλφως ἐφέρθη πρὸς τὰς ἄλλας φυλάς>. φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ>.
33,22 Καὶ τῷ Δὰν εἶπε· Δὰν 22 Διὰ τὴν φυλὴν Δὰν εἶπε· <ἡ φυλὴ Δὰν εἶναι 22 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Δὰν εἶπεν: <Η φυλὴ τοῦ Δὰν εἶναι

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
σκύμνος λέοντος καὶ ἐκπηδήσεται νεαρὸς λέων, ὁρμᾷ ἀπὸ τὴν χώραν Βασάν>. δυνατὴ σὰν τὸ νεαρὸ λεοντάρι, ποὺ ἐκτινάσσεται μὲ ὁρμὴν
ἐκ τοῦ Βασάν. καὶ δύναμιν ἀπὸ τὴν χώραν Βασάν>.
33,23 Καὶ τῷ Νεφθαλὶ εἶπε· 23 Διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Νεφθαλὶ εἶπε· <Νεφθαλί, 23 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Νεφθαλὶ εἶπε: <Ἡ φυλὴ τοῦ
Νεφθαλὶ πλησμονὴ δεκτῶν καὶ γεμάτη ἀπὸ θείας εὐλογίας, ἂς χορτάσῃ ἀπὸ Νεφθαλὶ θὰ γεμίσῃ ἀπὸ δῶρα. Εὔχομαι δὲ νὰ χορτάσουν οἱ
ἐμπλησθήτω εὐλογίας παρὰ τὰς δωρεὰς τοῦ Κυρίου. Θὰ πάρῃ ὡς κάτοικοί της ἀπὸ τὰς εὐλογίας τοῦ Κυρίου. Θὰ κληρονομήσω
Κυρίου· θάλασσαν καὶ λίβα περιοχήν, τῆς ὁποίας τὰ δυτικὰ σύνορα θὰ πλησιάζουν πρὸς
κληρονομίας της περιοχὰς πρὸς θάλασσαν καὶ
κληρονομήσει. τὴν Μεσόγειον θάλασσαν καὶ τὰ νότια θὰ εἶναι εἰς τὴν
πρὸς Νότον>.
θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας>.
33,24 Καὶ τῷ Ἀσὴρ εἶπεν· 24 Διὰ τὴν φυλὴν Ἀσὴρ εἶπεν· <εὐλογημένη ἡ 24 Καὶ διὰ τὴν φυλὴν τοῦ Ἀσὴρ εἶπε: <Ἡ φυλὴ τοῦ Ἀσὴρ εἶναι
εὐλογημένος ἀπὸ τέκνων Ἀσήρ φυλὴ Ἀσήρ μεταξὺ τῶν ἄλλων φυλῶν. Θὰ εἶναι ἰδιαιτέρως εὐλογημένη μέσα εἰς τὰ ἄλλα παιδιὰ τοῦ Ἰακώβ.
καὶ ἔσται δεκτὸς τοῖς ἀδελφοῖς ἡ εὐνοουμένη καὶ ἀγαπημένη μεταξὺ τῶν Οἱ ἄνθρωποί της θὰ εἶναι ἀγαπητοὶ καὶ εὐπρόσδεκτοι εἰς
αὐτοῦ. Βάψει ἐν ἐλαίῳ τὸν πόδα τοὺς ἀδελφούς των. Θὰ ἔχουν τόσην ἐλαιοπαραγωγήν, ὥστε
ἄλλων φυλῶν· ἡ περιοχή της θὰ εἶναι πλουσία
αὐτοῦ· θὰ βυθίζωνται τὰ πόδια των εἰς τὸ λάδι.
εἰς ἐλαιόδενδρα.
33,25 σίδηρος καὶ χαλκὸς τὸ 25 Τὸ ὑπόδημά της θὰ εἶναι ἀπὸ σίδηρον καὶ 25 Τὰ ὑποδήματά των θὰ εἶναι σιδερένια καὶ χάλκινα. Θὰ
ὑπόδημα αὐτοῦ ἔσται, ὡς αἱ χαλκόν· ἡ δύναμίς της θὰ εἶναι καθ' ὅλην τὴν εἶναι δηλαδὴ δυνατοὶ καὶ ἀσφαλεῖς καὶ πλούσιοι, διότι ἡ
ἡμέραι σου ἡ ἰσχύς σου. διάρκειαν τῆς ζωῆς της. χώρα των θὰ ἔχῃ ἄφθονα μεταλλεύματα. Ἡ δύναμίς σου,
φυλὴ τοῦ Ἀσήρ, θὰ εἶναι ἀνεξάντλητος, θὰ διαρκῇ ὅσον καὶ ἡ
ζωή σου>.
33,26 Οὔκ ἐστιν ὥσπερ ὁ Θεὸς τοῦ 26 Δὲν ὑπάρχει ἄλλος Θεός, ὅπως ὁ Θεὸς τοῦ 26 <Δὲν ὑπάρχει κανεὶς ὅμοιος πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ
ἠγαπημένου· ὁ ἐπιβαίνων ἐπὶ τὸν ἀγαπημένου ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. Ὁ Θεός, ποὺ ἀγαπημένου Ἰσραήλ. Βοηθός σου, Ἰσραήλ, εἶναι Αὐτός, ποὺ
οὐρανὸν βοηθός σου καὶ ὁ ἐπιβαίνει εἰς τὰ νέφη τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἶναι περιπατεῖ εἰς τὸν οὐρανόν, ὁ μεγαλοπρεπὴς κυρίαρχος τοῦ
μεγαλοπρεπὴς τοῦ στερεώματος. οὐρανίου στερεώματος.
μεγαλοπρεπὴς εἰς τὸ στερέωμα τῆς γῆς, θὰ
ἔρχεται εἰς βοήθειάν σου.
33,27 Καὶ σκεπάσει σε Θεοῦ ἀρχὴ 27 Θὰ σὲ προστατεύσῃ ἡ ἐξουσία τοῦ Θεοῦ, οἱ 27 Καὶ θὰ σὲ προστατεύσῃ ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ σὲ
καὶ ὑπὸ ἰσχύν βραχιόνων ἀενάων αἰώνιοι ἀκατανίκητοι βραχίονές του. Αὐτὸς θὰ βάλῃ κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν αἰωνίων βραχιόνων τῆς
καὶ ἐκβαλεῖ ἀπὸ προσώπου σου ἐκδιώξῃ ἀπὸ ἐμπρός σου τοὺς ἐχθρούς σου ἀκαταλύτου δυνάμεώς Του. Καὶ θὰ διώξῃ ἀπὸ ἐμπρός σου
ἐχθρόν λέγων· ἀπόλοιο. καὶ θὰ ἐξοντώσῃ κάθε ἐχθρόν σου μόνον μὲ τὸ πρόσταγμά

199/202
λέγων· <Κρημνισθῆτε εἰς τὴν καταστροφήν!
Του: <Ἑξαφανίσου!>
33,28 Καὶ κατασκηνώσει Ἰσραὴλ 28 Θὰ κατοικήσῃ ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαὸς ἀσφαλὴς 28 Καὶ θὰ ἐγκατασταθῇ καὶ θὰ διαμείνῃ μόνος του ὁ λαὸς τοῦ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
πεποιθὼς μόνος ἐπὶ γῆς Ἰακώβ, καὶ σταθερὸς εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰακώβ, ἡ ὁποῖα θὰ Ἰσραὴλ εἰς τὴν χώραν τοῦ Ἰακὼβ καὶ θὰ αἰσθάνεται
ἐπὶ σίτῳ καὶ οἴνῳ, καὶ ὁ οὐρανὸς εἶναι πλουσία εἰς σίτον καὶ οἶνον, ὁ δὲ οὐρανός ἀσφαλής. Θὰ ἔχῃ ἄφθονο σιτάρι καὶ κρασί. Ὁ δὲ οὐρανός με
αὐτῷ συννεφὴς δρόσῳ. της θὰ στέλλῃ ἀπὸ τὰ νέφη του τὴν τὰ σύννεφά του θὰ ρίχνῃ τὴν δροσιὰ καὶ τὴν βροχή του, διὰ
νὰ εἶναι εὔφορος ἡ γῆ.
κατάλληλον βροχήν.
33,29 Μακάριος σύ, Ἰσραήλ· τίς 29 Μακάριος εἶσαι σύ, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ. Ποιὸς 29 Εἶσαι εὐτυχισμένος σύ, λαὲ τοῦ Ἰσραήλ! Ποῖος ἄλλος λαὸς
ὅμοιός σοι λαὸς σωζόμενος ὑπὸ ἄλλος λαὸς εἶναι ὅμοιος μὲ σέ, ὁ ὁποῖος ὁμοιάζει μὲ σέ, ὥστε νὰ σώζεται ἀπὸ τὸν Κύριον; Θὰ σὲ
Κυρίου; Ὑπερασπιεῖ ὁ βοηθός σου, εὑρίσκεις καὶ ἀσφαλίζεις τὴν σωτηρίαν σου ὑπὸ ὑπερασπίζεται πάντοτε ὁ Παντοδύναμος βοηθός σου. Καὶ τὸ
καὶ ἡ μάχαιρα καύχημά σου· καὶ μαχαίρι σου, ποὺ θὰ τὸ βοηθῇ Ἐκεῖνος εἰς τοὺς πολέμους
τοῦ Κυρίου; Ὁ Θεός, ὁ βοηθός σου, θὰ σὲ
ψεύσονταί σε οἱ ἐχθροί σου, καὶ σου, θὰ εἶναι τὸ καύχημά σου. Οἱ ἐχθροί σου, ποὺ ἐνόμισαν
ὑπερασπίζεται καὶ τότε ἡ μαχαιρά σου θὰ εἶναι
σὺ ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτῶν ὅτι θὰ νικηθῇς, θὰ διαψευσθοῦν, ἐνῷ σὺ θὰ ἀνεβῇς καὶ θὰ
ἐπιβήσῃ. καύχημα νίκης διὰ σέ. Οἱ ἐχθροί σου θὰ καθήσῃς εἰς τὸν τράχηλόν των>.
πλανηθοῦν καὶ θὰ ὁμιλήσουν ψεύδη διὰ σέ,
ἀλλὰ σὺ θὰ πατήσῃς ἐπάνω εἰς τὸν τράχηλόν
των>!

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ - 34ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ


Αρχαίο Κείμενο Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
34,1 Καὶ ἀνέβη Μωυσῆς ἀπὸ Ανέβη ὁ Μωϋσῆς ἀπὸ τὴν Ἀραβὼθ τῆς χώρας Καὶ ἀνέβη ὁ Μωϋσῆς ἀπὸ τὴν περιοχὴν Ἀραβὼθ τῆς χώρας
Ἀραβὼθ Μωὰβ ἐπὶ τὸ ὄρος Μωὰβ εἰς τὸ ὄρος Ναβαῦ, εἰς τὴν κορυφὴν Μωὰβ ἐπάνω εἰς τὸ βουνὸ Ναβαῦ καὶ συγκεκριμένως εἰς τὴν
Ναβοῦ, ἐπὶ κορυφὴν Φασγά, ἥ Φασγά, ἡ ὁποῖα εὑρίσκεται ἀπέναντι ἀπὸ τὴν κορυφὴν Φασγά, ποὺ εὑρίσκεται ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ.
ἐστιν ἐπὶ προσώπου Ἱεριχώ. Καὶ Καὶ τοῦ ἔδειξεν ἀπὸ ἐκεῖ ὁ Κύριος ὅλην τὴν χώραν Γαλαὰδ
Ἱεριχώ. Καὶ ἀπὸ τὴν κορυφὴν ἐκείνην ἔδειξεν
ἔδειξεν αὐτῷ Κύριος πᾶσαν τὴν ἕως τὴν χώραν τῆς φυλῆς Δάν,
εἰς αὐτὸν ὁ Κύριος ὅλην τὴν χώραν Γαλαὰδ
γῆν Γαλαὰδ ἕως Δὰν
μέχρι τῆς χώρας τῆς φυλῆς Δάν·
34,2 καὶ πᾶσαν τὴν γῆν Νεφθαλὶ 2 ὅλην τὴν χώραν τοῦ Ἐφραὶμ καὶ τοῦ 2 καὶ ὅλην τὴν χώραν τῆς φυλῆς Νεφθαλὶ καὶ ὅλην τὴν
καὶ πᾶσαν τὴν γῆν Ἐφραΐμ καὶ Μανασσῆ καὶ ὅλην τὴν γῆν τῆς φυλῆς Ἰούδα χώραν τοῦ Ἐφραὶμ καὶ τοῦ Μανασσῆ καὶ ὅλην τὴν χώραν τῆς

200/202
Μανασσῆ καὶ πᾶσαν τὴν γῆν μέχρι τῆς Μεσογείου Θαλάσσης. φυλῆς τοῦ Ἰούδα ἕως τὴν μακρινὴν Μεσόγειον θάλασσαν.
Ἰούδα ἕως τῆς θαλάσσης τῆς
ἐσχάτης

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
34,3 καὶ τὴν ἔρημον καὶ τὰ 3 Ἔδειξεν ἐπίσης εἰς αὐτὸν τὴν ἔρημον καὶ τὰ 3 Τοῦ ἔδειξεν ἐπίσης καὶ τὴν ἔρημον καὶ τὰ περίχωρα τῆς
περίχωρα Ἱεριχώ, πόλιν φοινίκων περίχωρα τῆς Ἱεριχοῦς, ἡ ὁποῖα εἶναι πόλις τῶν Ἱεριχοῦς, ποὺ εἶναι πόλις κατάφυτος ἀπὸ φοίνικας, ἕως τὴν
ἕως Σηγώρ. φοινίκων, μέχρι τῆς πόλεως Σηγώρ. πόλιν Σηγώρ.

34,4 Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς 4 Εἶπε δὲ ὁ Κύριος πρὸς τὸν Μωϋσῆν· <αὐτὴ 4 Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος εἰς τὸν Μωϋσῆν: <Αὐτὴ εἶναι ἡ χώρα, διὰ
Μωυσῆν· αὕτη ἡ γῆ, ἣν ὤμοσα τῷ εἶναι ἡ γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, διὰ τὴν ὁποίαν τὴν ὁποίαν ὠρκίσθηκα εἰς τὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν
Ἁβραὰμ καὶ Ἰσαάκ καὶ Ἰακὼβ ὡρκίσθην εἰς τὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ καὶ εἶπα: <Θὰ δώσω τὴν χώραν αὐτὴν εἰς τοὺς
λέγων· τῷ σπέρματι ὑμῶν δώσω ἀπογόνους σας>. Σοῦ τὴν ἔδειξα ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου.
τὸν Ἰακὼβ λέγων· εἰς τοὺς ἀπογόνους σας θὰ
αὐτήν· καὶ ἔδειξα τοῖς ὀφθαλμοῖς Δὲν θὰ εἰσέλθῃς ὅμως εἰς αὐτήν .
δώσω αὐτήν. Λοιπόν, αὐτὴν τὴν χώραν ἔδειξα
σου, καὶ ἐκεῖ οὐκ εἰσελεύσῃ.
τώρα εἰς τὰ μάτια σου. Σὺ ὅμως ἐκεῖ δὲν θὰ
εἰσέλθῃς>!
34,5 Καὶ ἐτελεύτησε Μωυσῆς ὁ 5 Ὁ Μωϋσῆς, ὁ δοῦλος τοῦ Κυρίου, ἐπέθανεν εἰς 5 Καὶ ἀπέθανεν ὁ δοῦλος τοῦ Κυρίου, ὁ Μωϋσῆς, εἰς τὴν
οἰκέτης Κυρίου ἐν γῇ Μωὰβ διὰ τὴν χῶραν Μωάβ, σύμφωνα μὲ τὸν λόγον τοῦ χώραν Μωάβ, ὅπως διέταξεν ὁ Κύριος.
ρήματος Κυρίου. Κυρίου.
34,6 Καὶ ἔθαψαν αὐτὸν ἐν Γαῖ 6 Ἔθαψαν αὐτὸν εἰς τὴν Γαῖ, πλησίον τοῦ ναοῦ 6 Καὶ τὸν ἔθαψαν εἰς τὴν θέσιν Γαῖ, κοντὰ εἰς τὸν ναὸν τοῦ
ἐγγὺς οἴκου Φογώρ· καὶ οὐκ εἶδεν τοῦ Φογώρ. Κανεὶς δὲν εἶδε τὸν τάφον του θεοῦ τῶν εἰδωλολατρῶν Φογώρ. Καὶ δὲν εἶδε τὸν τόπον τῆς
οὐδεὶς τὴν ταφὴν αὐτοῦ ἕως τῆς μέχρις αὐτῆς τῆς ἡμέρας. ταφῆς τοῦ κανεὶς μέχρι σήμερον.
ἡμέρας ταύτης.
34,7 Μωυσῆς δὲ ἦν ἑκατὸν καὶ 7 Ἦτο δὲ ὁ Μωϋσῆς ὅταν ἀπέθανεν ἑκατὸν 7 Ὅταν δὲ ἀπέθανεν ὁ Μωϋσῆς, ἦτο ἡλικίας ἑκατὸν εἴκοσι
εἴκοσιν ἐτῶν ἐν τῷ τελευτᾶν εἴκοσιν ἐτῶν. Ἡ ὅρασίς του δὲν ἀδυνάτισε καὶ ἐτῶν. Δὲν ἐμειώθη ὅμως ἡ δρᾶσις του, οὔτε ἔπαθαν τίποτε τὰ
αὐτόν· οὐκ ἡμαυρώθησαν οἱ αἱ φυσικαί του δυνάμεις δὲν ὠλιγόστευσαν. κόκκαλά του καὶ οἱ ἀρθρώσεις του. Δὲν τὸν ἐγκατέλειψαν αἱ
ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ, οὐδὲ ἐφθάρησαν σωματικαί του δυνάμεις.
τὰ χελώνια αὐτοῦ.
34,8 Καὶ ἔκλαυσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ 8 Οἱ Ἰσραηλῖται ἔκλαυσαν τὸν Μωϋσῆν εἰς τὴν 8 Καὶ ἔκλαυσαν τὸν Μωϋσῆν οἰ Ἰσραηλῖται εἰς τὴν περιοχὴν
Μωυσῆν ἐν Ἀραβὼθ Μωὰβ ἐπὶ Ἀραβὼθ τῆς Μωὰβ πλησίον του Ἰορδάνου, Ἀραβὼθ τῆς χώρας Μωάβ, κοντὰ εἰς τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην,
τοῦ Ἰορδάνου κατὰ Ἱεριχὼ ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ, ἐπὶ τριάκοντα ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ, ἐπὶ τριάντα ἡμέρας. Καὶ
τριάκοντα ἡμέρας· καὶ συνεπληρώθησαν ὅλαι αἱ ἡμέραι τοῦ πένθους, κατὰ τὰς
ἡμέρας. ῎Ετσι δὲ ἐτελείωσαν αἱ ἡμέραι τοῦ

201/202
συνετελέσθησαν αἱ ἡμέραι ὁποίας ἔκλαυσαν τὸν Μωϋσῆν.
πένθους καὶ τοῦ κλαυθμοῦ διὰ τὸν Μωϋσῆν.
πένθους κλαυθμοῦ Μωυσῆ.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ


Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης
34,9 Καὶ Ἰησοῦς υἱὸς Ναυῆ 9 Ὁ δὲ Ἰησοῦς, ὁ υἱὸς τοῦ Ναυῆ, ἐγέμισεν ἀπὸ 9 Ὁ δὲ διάδοχός του, ὁ Ἰησοῦς, ὁ υἱὸς τοῦ Ναυῆ, ἐγέμισε μὲ
ἐνεπλήσθη πνεύματος συνέσεως, πνεῦμα σοφίας, διότι ὁ Μωϋσῆς εἶχε θέσει τὰς πνεῦμα σοφίας, διότι εἶχε βάλει ἤδη ἐπάνω του ὁ Μωϋσῆς τὰ
ἐπέθηκε γὰρ Μωυσῆς τὰς χεῖρας χεῖρας του ἐπάνω εἰς αὐτὸν καὶ τοῦ μετεβίβασε χέρια του. Καὶ ὑπήκουσαν πλέον εἰς αὐτὸν οἱ Ἰσραηλῖται καὶ
αὐτοῦ ἐπ' αὐτόν· καὶ εἰσήκουσαν ἐνήργησαν ὅπως ἀκριβῶς διέταξεν ὁ Κύριος τὸν Μωϋσῆν.
τὴν ἐξουσίαν. Οἱ Ἰσραηλῖται ὑπήκουσαν εἰς
αὐτοῦ οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ καὶ ἐποίησαν
αὐτὸν καὶ ἔκαμαν ὅπως εἶχε διατάξει ὁ Κύριος
καθότι ἐνετείλατο Κύριος τῷ
Μωυσῇ. τὸν Μωϋσῆν.
34,10 Καὶ οὐκ ἀνέστη ἔτι 10 Δὲν ἐνεφανίσθη πλέον προφήτης ὅμοιος μὲ 10 Καὶ δὲν ἐπαρουσιάσθη εἰς τὸ ἑξῆς μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν
προφήτης ἐν Ἰσραὴλ ὡς Μωυσῆς, τὸν Μωϋσῆν, τὸν ὁποῖον ἐγνώρισε καὶ πρὸς τὸν ἄλλος προφήτης ἰσάξιος τὸν Μωϋσέως, τοῦ ἀνθρώπου ποὺ
ὃν ἔγνω Κύριος αὐτὸν πρόσωπον ὁποῖον ὡμίλησεν ὁ Κύριος πρόσωπον πρὸς τὸν ἐγνώρισεν ὁ Κύριος πρόσωπον πρὸς πρόσωπον.
κατὰ πρόσωπον,
πρόσωπον,
34,11 ἐν πᾶσι τοῖς σημείοις καὶ 11 εἰς ὅλα τὰ σημεῖα καὶ θαύματα, πρὸς 11 Κανεὶς δὲν ἀνεδείχθη ὅμοιός του ὡς πρὸς ὅλα τὰ τέρατα
τέρασιν, ὃν ἀπέστειλεν αὐτὸν ἐκτέλεσιν τῶν ὁποίων ἔστειλεν αὐτὸν ὁ Κύριος καὶ σημεῖα, ποὺ τὸν ἀπέστειλεν ὁ Κύριος νὰ ἐπιτελέσῃ εἰς
Κύριος ποιῆσαι αὐτὰ ἐν γῇ εἰς τὴν Αἴγυπτον ἐνώπιον τοῦ Φαραὼ καὶ τῶν τὴν Αἴγυπτον ἐμπρὸς εἰς τὸν Φαραὼ καὶ τοὺς ὑπηκόους του
Αἰγύπτῳ Φαραὼ καὶ τοῖς καὶ εἰς ὅλην τὴν χώραν του.
ἀρχόντων του καὶ ὅλης τῆς Αἰγύπτου,
θεράπουσιν αὐτοῦ καὶ πάση τῇ γῇ
αὐτοῦ,
34,12 τὰ θαυμάσια τὰ μεγάλα καὶ 12 τὰ ἀξιοθαύμαστα καὶ τὰ μεγάλα ἔργα καὶ 12 Κανεὶς δὲν ὑπῆρξεν ὅμοιός του καὶ ὡς πρὸς ὅλα τὰ
τὴν χεῖρα τὴν κραταιάν, ἃ ἐποίησε τὴν ἀκατανίκητον δύναμιν, τὰ ὁποῖα ἔκαμεν ὁ ἐκπληκτικὰ καὶ μεγάλα κατορθώματα καὶ τὰ ἔργα, ποὺ
Μωυσῆς ἔναντι παντὸς Ἰσραήλ. Μωϋσῆς ἐνώπιον τῶν Ἰσραηλιτῶν. ἐπετέλεσε δι’ αὐτοῦ τὸ παντοδύναμον χέρι τοῦ Θεοῦ, ὡς πρὸς
ὅλα γενικῶς, ὅσα ἔκανε ὁ Μωϋσῆς ἐμπρὸς εἰς ὅλους τοὺς
Ἰσραηλίτας.

202/202
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
Επιμέλεια: π.Αθανάσιος Εφημέριος Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Λαρίσης

You might also like