Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền

Tiết PPCT: 04, 05, 06 Phần 2. HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS

Ngày dạy: Bài 3. LÀM VIỆC VỚI TỆP VÀ THƯ MỤC
Tuần: 2

1. Mục tiêu
a. Kiến thức:
 Hiểu được cách tổ chức thông tin phân cấp trên đĩa;
 Nắm được các thao tác với tệp và thư mục.
b. Kĩ năng:
 Thành thạo các thao tác: xem, tạo mới, đổi tên, xóa, sao chép,… tệp và thư mục;
 Biết sử dụng nút phải chuột.
c. Thái độ:
 HS hình thành được thái độ làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát.
2. Chuẩn bị
a. Giáo viên:
 Giáo án, máy chiếu, phông chiếu, phòng máy, sách nghề Tin học văn phòng 11.
b. Học sinh:
 Tập học, xem trước bài ở nhà.
3. Phương pháp dạy học
 Phương pháp vấn đáp, đàm thoại.
 Phương pháp thuyết trình.
4. Tiến trình
4.1 Ổn định tổ chức: Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp.
4.2 Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
Câu 1. Hãy nêu các chức năng chính của hệ điều hành?
Trả lời: Các chức năng chính của hệ điều hành:
 Đảm bảo giao tiếp giữa người sử dụng với máy tính.
 Cung cấp phương tiện để thực hiện các chương trình khác.
 Cung cấp tài nguyên cho các chương trình và tổ chức thực hiện các chương trình đó.
Câu 2. Hãy liệt kê và mô tả các thao tác với chuột?

Trang -1
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền
Trả lời: Các thao tác với chuột gồm có:
 Di chuyển chuột (Move mouse): Di chuyển con trỏ chuột đến một vị trí nào đó
trên màn hình.
 Nháy chuột (Click): Nhấn một lần chuột trái rồi thả ngón tay.
 Nháy đúp chuột (Double click): Nháy nhanh liên tiếp hai lần nút trái chuột.
 Nháy nút phải chuột (Right click): Nhấn một lần nút phải chuột rồi thả tay.
 Kéo thả chuột (Drag and drop): Nhấn và giữ nút trái chuột đồng thời di chuyển
con trỏ chuột đến vị trí nào đó trên màn hình.
4.3 Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

Tiết 1: §3. LÀM VIỆC VỚI TỆP VÀ THƯ MỤC

Hoạt động 1: Tìm hiểu tổ chức thông tin I. Tổ chức thông tin trong máy tính
trong máy tính.  Hệ điều hành tổ chức các tệp trên đĩa
GV: Ở chương trình Tin học 10, các em thành các thư mục. Mỗi thư mục lại chứa các
đã học các khái niệm tệp, thư mục, thư tệp hoặc các thư mục con.
mục gốc, thư mục mẹ, thư mục con. Hôm  Thư mục được tổ chức phân cấp, mức
nay các em sẽ ôn lại các kiến thức này qua trên cùng gọi là thư mục gốc. Cách tổ chức
các bài trắc nghiệm. Cho HS làm các bài này còn được gọi là tổ chức cây.
trắc nghiệm ở phần phụ lục.  Các thao tác thông thường với tệp và
HS: Trả lời. thư mục là mở, tạo mới, sao chép, xóa, đổi
GV: Nhận xét câu trả lời của HS, đưa ra tên, …
đáp án đúng.
HS: Theo dõi, ghi bài.

Hoạt động 2: Tìm hiểu các thao tác làm II. Làm việc với tệp và thư mục
việc với tệp và thư mục. 1. Chọn đối tượng
GV: Hướng dẫn HS cách chọn đối tượng. Thư mục và tệp được gọi bằng tên chung
Với mỗi cách, thao tác trực tiếp trên máy là đối tượng.
cho HS quan sát.  Chọn một đối tượng: Nháy chuột vào
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên đối tượng đó.
máy.  Loại bỏ kết quả chọn: Nháy chuột bên
ngoài đối tượng đó.
 Chọn đồng thời nhiều đối tượng liên
tiếp nhau: Nháy vào đối tượng đầu tiên, nhấn
giữ phím Shift và nháy vào đối tượng cuối
cùng.
 Chọn đồng thời nhiều đối tượng không
liên tiếp nhau: Nhấn giữ phím Ctrl và nháy
chuột vào từng đối tượng cần chọn.
GV: Hướng dẫn cho HS cách xem những 2. Xem tổ chức các tệp và thư mục trên đĩa
tài nguyên trên máy tính bằng cách sử Bước 1. Nháy đúp vào biểu tượng trên

Trang -2
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền
dụng My Computer hoặc dùng Windows màn hình nền để mở cửa sổ My Computer.
Explore. Bước 2. Nháy nút trên thanh công cụ của
cửa sổ để hiển thị cửa sổ My Computer dưới
dạng hai phần:
 Bên trái cho biết cấu trúc các ổ đĩa và
thư mục.
 Bên phải là các thông tin chi tiết về
các thành phần trong thư mục tương ứng
(được chọn) ở bên trái.
Lưu ý: Để mở một thư mục và hiển thị các
thư mục bên trong nó, ta cũng có thể nháy
đúp vào tên hoặc biểu tượng của thư mục.

GV: Hướng dẫn HS cách xem nội dung 3. Xem nội dung thư mục
thư mục, thao tác trực tiếp trên máy tính  Xem nội dung thư mục:
để HS quan sát.  Cách 1: Nháy chuột vào biểu tượng
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy hoặc tên của thư mục ở phần bên trái của cửa
sổ.
 Cách 2. Nháy đúp chuột tại biểu tượng
hoặc tên của thư mục ở phần bên phải cửa
sổ .
 Chọn chế độ hiển thị nội dung: Nháy vào
nút trên thanh công cụ và chọn dạng
hiển thị.
 Nếu thư mục có chứa thư mục con, bên
trái biểu tượng thư mục trong phần bên trái
của cửa sổ có dấu . Nháy vào dấu này để
hiển thị các thư mục con (khi đó dấu đổi
thành dấu ).
 Nháy nút để hiển thị lại thư mục vừa
xem nội dung trước đó. Nháy nút để xem
Tiết 2: thư mục mẹ của thư mục đang được hiển thị
GV: Em hãy nêu các thao tác để tạo mới nội dung.
thư mục?
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi. 4. Tạo thư mục mới
 Mở thư mục sẽ chứa thư mục mới.
GV: Nhận xét phần trả lời của HS. Giới
 Nháy vào File → New → Folder. Một
thiệu cách tạo mới thư mục bằng cách thao
thư mục mới xuất hiện với tên tạm thời là
tác trực tiếp trên máy tính.
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy New Folder .
 Gõ tên cho thư mục mới tạo và nhấn
phím Enter.

Trang -3
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền

GV: Chúng ta có thể đổi tên tệp hoặc thư 5. Đổi tên tệp hoặc thư mục
mục được không? Nếu được thì thực hiện  Chọn tệp hoặc thư mục muốn đổi tên.
như thế nào?  Nháy vào File → Rename. Khi đó tên
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi.
của đối tượng sẽ có khung viền bên ngoài
GV: Nhận xét phần trả lời của HS.
.
GV: Giới thiệu cách đổi tên tệp, thư mục
 Gõ tên mới từ bàn phím rồi nhấn phím
bằng cách thao tác trực tiếp trên máy tính.
Enter.
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy
Lưu ý: Khi tệp đang mở thì thao tác đổi tên
GV: Nhấn mạnh với HS là khi tệp đang
không thực hiện được.
mở thì thao tác đổi tên không thực hiện
được
6. Sao chép tệp hoặc thư mục
GV: Làm thế nào để sao chép tệp hoặc thư mục?
 Chọn tệp hoặc thư mục cần sao chép.
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi.
 Nháy vào Edit → Copy hoặc nháy vào
GV: Nhận xét phần trả lời của HS.
GV: Giới thiệu cách sao chép tệp, thư mục nút lệnh Copy trên thanh công cụ.
bằng cách thao tác trực tiếp trên máy tính.  Mở thư mục hoặc đĩa nơi ta muốn đặt
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy bản sao và nháy vào Edit → Paste hoặc nháy
GV: Làm thế nào để di chuyển tệp hoặc
thư mục? vào nút lệnh Paste trên thanh công
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi. cụ.
GV: Nhận xét phần trả lời của HS. 7. Di chuyển tệp hoặc thư mục
GV: Giới thiệu cách di chuyển tệp, thư
 Chọn tệp hoặc thư mục cần di chuyển.
mục bằng cách thao tác trực tiếp trên máy
 Nháy vào Edit → Cut hoặc nháy vào
tính.
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy
nút lệnh Cut trên thanh công cụ.
 Mở thư mục hoặc đĩa nơi ta muốn di
chuyển đối tượng tới và nháy vào Edit →
Paste hoặc nháy vào nút lệnh Paste
trên thanh công cụ.
GV: Chúng ta có thể xóa tệp hoặc thư mục 8. Xóa tệp hoặc thư mục
được không? Nếu được thì thực hiện như  Chọn tệp hoặc thư mục cần xóa.
thế nào?  Nháy vào File → Delete hoặc nháy vào
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi.
GV: Nhận xét phần trả lời của HS. nút lệnh Delete trên thanh công cụ.
GV: Giới thiệu cách xóa tệp, thư mục  Windows hiển thị hộp thoại để ta khẳng
bằng cách thao tác trực tiếp trên máy tính. định thao tác xóa. Nháy Yes để xóa, ngược
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy lại nháy No.
GV: Chúng ta có thể khôi phục tệp hoặc 9. Khôi phục hoặc xóa hẳn các tệp và thư
thư mục đã bị xóa không? Nếu được thì mục đã bị xóa
thực hiện như thế nào? Recycle Bin là nơi lưu trữ tạm thời các

Trang -4
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền
HS: Thảo luận, trả lời câu hỏi.
GV: Nhận xét phần trả lời của HS.
GV: Giới thiệu cách khôi phục hoặc xóa
hẳn tệp, thư mục đã bị xóa bằng cách thao
tác trực tiếp trên máy tính.
HS: Theo dõi, ghi bài, thực hành trên máy
Tiết 3:
GV: Trong Windows, khi nháy nút phải
chuột trên một đối tượng sẽ xuất hiện điều
gì?
HS: Trả lời câu hỏi của GV.
GV: Nhận xét phần trả lời, giới thiệu cách
sử dụng bảng chọn tắt.
GV: Hướng dẫn HS các nội dung thực
hành, yêu cầu HS hoàn thành tốt.
HS: Thực hành trên máy theo hướng của
GV.
thông tin bị xóa. Để khôi phục lại hoặc xóa
hẳn các thông tin đó, ta thực hiện như sau:
 Nháy đúp biểu tượng Recycle Bin sẽ
hiển thị cửa sổ Recycle Bin.
 Chọn đối tượng muốn khôi phục (hoặc
xóa hẳn).
 Nháy vào File → Restore hoặc File →
Delete.
III. Sử dụng nút phải chuột
Trong Windows, khi nháy nút phải chuột
trên các đối tượng khác nhau sẽ xuất hiện
một bảng chọn tắt.
Để sử dụng bảng chọn tắt, thực hiện:
 Nháy nút phải chuột trên đối tượng.
 Di chuyển chuột trên bảng chọn đến
lệnh cần thực hiện.
 Nháy chuột trái để chọn lệnh tương ứng
và đưa thêm các thông tin nếu cần thiết.
IV. Thực hành
1. Khởi động Windows Explore để xem
thông tin trên đĩa.
2. Thực hiện lệnh Start → Programs (hoặc
All Programs) → Asccessories → Notepad
để tạo một tệp có tên là Thumoi.txt, sau đó
lưu lại trên màn hình nền.
 Trên màn hình nền tạo thư mục có tên
Ho so.
 Mở thư mục My Computer , vào đĩa D,
sau đó tạo thư mục tên lớp em (ví dụ
LOP11A1).
 Sao chép các tệp và thư mục vừa tạo
trên màn hình nền vào thư mục LOP11A1
của đĩa D.
 Mở thư mục LOP11A1 rồi chọn các chế
độ xem khác nhau ở bảng chọn View.
 Thực hiện đổi tên tệp/thư mục, sao
chép, di chuyển và xóa tệp/thư mục.
 Mở Recylcle Bin, quan sát nội dung
trong đó. Thực hiện việc xóa hẳn các
tệp/thư mục đã có từ trước (nếu có). Khôi
phục tệp/thư mục vừa xóa tạm thời.
Trang -5
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền
3. Tạo một cấu trúc thư mục như sau: Sách
nghề THVP trang 16.
4. Mở chương trình ứng dụng Notepad, nhập
vào họ và tên của mỗi em, sau đó lưu lại với
tên tệp là Soyeulylich.txt trong thư mục Van
ban.
5. Bằng các cách khác nhau, hãy thực hiện
các thao tác sau:
 Đổi tên tệp Soyeulylich.txt thành
Donxinphep.txt.
 Sao chép tệp Donxinphep.txt sang thư
mục Tro choi.
 Di chuyển tệp Donxinphep.txt trong
thư mục Tro choi sang thư mục Don xin
phep.
 Xóa tệp Donxinphep.txt trong thư mục
Van ban.
 Khôi phục lại tệp Donxinphep.txt.

4.4 Củng cố và luyện tập:

Câu 1. Để tổ chức thông tin lưu ở bộ nhớ ngoài, người ta sử dụng những gì?
Câu 2. Nêu các thao tác thông thường với tệp và thư mục?
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
 Trả lời các câu hỏi phần củng cố.
 Xem trước bài 4. Một số tính năng khác trong Windows.
5. Rút kinh nghiệm
Nội dung:.....................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Phương pháp:...............................................................................................................
.....................................................................................................................................
Sử dụng đồ dung dạy học: ...........................................................................................
.....................................................................................................................................

Trang -6
Giáo án nghề THVP 11 GV: Nguyễn Thu Hiền
PHỤ LỤC
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1. Trong hệ điều hành những mệnh đề nào sau đây là sai?
A. Tên tệp không phân biệt chữ hoa, chữ thường.
B. Một tệp có thể có hoặc không có phần mở rộng.
C. Một thư mục chỉ có thể chứa được một đến hai tệp.
D. Tên tệp không chứa dấu cách.
Câu 2. Hệ thống quản lý tệp không cho phép người sử dụng thực hiện thao tác
A. Xem nội dung thư mục, tìm kiếm tệp/thư mục.
B. Tạo mới, xóa và đổi tên, sao chép, di chuyển tệp/thư mục.
C. Cả hai câu trên đều đúng.
D. Cả hai câu trên đều sai.
Hãy chọn phương án đúng nhất.
Câu 3. Trong các phát biểu sau, phát biểu nào là sai?
A. Một thư mục và một tệp có cùng tên có thể nằm trong một thư mục mẹ.
B. Thư mục có thể chứa tệp cùng tên với thư mục đó.
C. Hai thư mục cùng tên phải ở trong hai thư mục mẹ khác nhau.
D. Hai tệp cùng tên phải ở trong hai thư mục mẹ khác nhau.
Đáp án:
Câu 1 Câu 2 Câu 3
C D A

Trang -7