Học để lập nghiệp

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

KHÓA HỌC: TOÁN CAO CẤP - GIẢI TÍCH I

BUỔI 04 : ĐẠO HÀM CẤP CAO - ĐÁP ÁN BTTL

Bài 1:

Cách 1: Sử dụng công thức Leibneiz

Ta có : f  x  
x
 (1  x 3 ) f (x)  x . Lấy đạo hàm cấp n 2 vế và áp dụng công thức Leibneiz ta có :
1  x3

 C (1  x
k 0
k
n
) . f ( n k ) (x)  0
3 (k)

 Cn0 .(1  x 3 ). f ( n) (x)  Cn1 .3x 2 . f ( n1) (x)  Cn2 .6x. f ( n2) (x)  Cn3 .6. f ( n3) (x)  0

Thay x  0 vào đẳng thức trên ta có công thức truy hồi : Cn0 . f (n) (0)  6.Cn3 f (n3) (0)

 f (10 ) (0)  6.C10

3
. f (7 ) (0)  ( 6.C10
3
).( 6.C73 ) f ( 4) (0)
 ( 6.C10
3
).( 6.C73 ).( 6.C43 ) f (0)  3628800
 d10 f (0)  3628800dx10

Cách 2: Dùng phương pháp số phức.

1 1 1 x 1 1 1 x 1
Ta có f  x  
x 1
 .  . 2  .  .
1 x 3
3 x 1 3 x  x 1 3 x 1 3  1 3  1 3 
 x   i  x   i
 2 2  2 2 

1 1 1 1  3i
1 1  3i
 .  .  .
3 x1 6 1 3 6 1 3
x  i x  i
2 2 2 2

1 ( 1)10 .10! 1 (1  3i).( 1)10 .10! 1 (1  3i)( 1)10 .10!

 f (10 ) (x)  .  .  .
3 (x  1)11 6  1 3 
11
6  1 3 
11

 x   i
  x   i

 2 2   2 2 

10! 1 (1  3i).10! 1 (1  3i).10!

 f (10 ) (0)   . 11
 . 11
 10! (các em tự thay dạng lượng giác của số
3 6  1 3  6  1 3 
   i
    i

 2 2   2 2 
phức vào để rút gọn nhé, anh đã hướng dẫn chi tiết ở trong bài 4 ý 4 rồi nhé).

 d10 f (0)  10! dx10

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn
Học để lập nghiệp
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bài 2.

1 1 1
1. Ta có  
x  x x 1 x
2

(60 )
 1  ( 1)60 .60! ( 1)60 .60!  1 1 
 2     60!   61  .
 x x (x  1)  (x  1)
61 61 61
x x 

1 1 1
2.  
x  x x 1 x
2

( 50 )
 1  ( 1)50 .50! ( 1)50 .50!  1 1 
 2     50!  51  .
x x (x  1) 51
x 51
x (1  x)51 

50
3. Áp dụng công thức Leibneiz : (x 2 sin 2x)( 50 )   C50
k
.(x 2 )( k ) .(sin 2x)( 50 k )
k 0

50π 49π 48π

 C50
0
.x 2 .250.sin(2x  )  C50
1
.2x.249.sin(2x  )  C50
2
.2.248.sin(2x  )
2 2 2

 249 (1225  2x 2 ) sin 2x  100xcos2x  .

60
4. Tương tự câu 3 : (x 2cos2x)(60 )   C60
k
.(x 2 )( k ) .(cos2x)(60  k )
k 0

60π 59π 58π

 C60
0
.x 2 .260.cos(2x  )  C60
1
.2x.259.cos(2x  )  C60
2
.2.258.cos(2x  )
2 2 2

 259 (2x 2  1770)cos2x  120x sin 2x 

( 8) ( 8)
 x2   1  ( 1)8 .8!.( 1)8 8!
5.     x  1   
 1 x   1  x  (1  x) 9
(1  x)9

(100 ) (100 ) (100 )

 1 x   2   1 1

6.     1 x    2.(1  x) 2  (1  x) 2 
 1 x   1 x   

1 1 1 1 1 1
 2( )(  1)...(  99)(1  x)1/2100 .( 1)100  ( )(  1)...(  99)(1  x)1/2100 .( 1)100
2 2 2 2 2 2

( 1)100 .( 1)100 1 1.( 1)( 3)...( 197).( 1)100 1

 2. 100
.199!!.  100
.
2 (1  x)201 2 (1  x)199

199!! 1 197!! 1
 99
 100 .
2 (1  x) 201 2 (1  x)199
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn
 Học để lập nghiệp
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10
7. (x 2e 2x )(10 )   C10
k
.(x 2 )( k ) .(e 2x )(10 k ) ( công thức Leibneiz )
k 0

 C10
0
.x2 .210 e 2x  C10
1
.2x.29 e 2x  C10
2
.2.28 e 2x

 29 e 2x (2x2  20x  45) .

 2  2x 1 1
8. ln(2x  x 2 )   
2x  x 2
x x2

( 4)
( 5) 1 1  ( 1)4 .4! ( 1)4 .4!  1 1 
 ln(2x  x ) 2
      4!  5  5 
.
 x x2 (x  2)  x (x  2) 
5 5
x

Bài 3:

x 1 1 1 1
1. y   .  .
x 1 2 x 1 2 x 1
2

1 ( 1)n .n! 1 ( 1)n .n! ( 1)n .n!  1 1 

 y( n)  . n 1
 . n 1
  n 1
 n 1 
.
2 (x  1) 2 (x  1) 2  (x  1) (x  1) 

1 1 1
2. y   
x  3x  2 x  2 x  1
2

( 1)n .n! ( 1)n .n!  1 1 

 y( n)  n 1
 n 1
 ( 1)n .n!  n 1
 n 1 
.
(x  2) (x  1)  (x  2) (x  1) 

x (x  1)  1
3. y    (x  1)2/3  (x  1)1/3
3
x1 3
x 1

1
2  2  2   2  2
n 1  1  1   1  n
 y( n)  .   1  2  ...   n  1 (x  1) 3  .   1  2  ...   n  1 (x  1) 3
3  3  3   3  3  3  3   3 

4. y  e x cosx

Do 2 thành phần e x và cos x có đạo hàm bao nhiêu lần cũng không mất x nên ta không dùng Leibneiz
được. Ta thử đạo hàm để đoán công thức tổng quát :

π
y  e x (cos x  sin x)  e x . 2 cos(x  ) ;
4

π
y  e x ( 2sin x)  e x .2cos(x  ) ;
2

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn
Học để lập nghiệp
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3π
y  e x ( 2cos x  2sin x)  e x .2 2 cos(x  ) ...
4

nπ
Vậy y(n)  ex .( 2) n cos(x  ) ( đây là dự đoán, còn lại đi thi phải chứng minh bằng quy nạp, các em tự
4
làm nhé ).

1  cos2x 1 nπ nπ
5. y  sin2 x   y( n)  .2n.cos(2x  )  2n1 cos(2x  ).
2 2 2 2

cos3x  3cos x 1 nπ 3 nπ
6. y  cos3 x   y( n)  .3n cos(3x  )  .cos(x  )
4 4 2 4 2

1
7. y  sinax.sinbx  (cos(a  b)x  cos(a  b)x)
2

1  nπ nπ 
 y( n)  . (a  b)n .cos((a  b)x  )  (a  b)n .cos((a  b)x  )
2  2 2 

1 1  cos 4x 3 1
  sin2 2x
2
8. y  sin4 x  cos4 x  sin2 x  cos2x   1 .   cos 4x
2 2 2 4 4

1 n nπ nπ
 y( n)  .4 .cos(4x  )  4n1 cos(4x  )
4 2 2

Bài 4:

10
  C10
(10 )
1. (2x  1) sin x  k
.(2x  1)( k ) .(sin x)(10 k ) (công thức Leibneiz)
k 0

10π 9π
 C10
0
.(2x  1).sin(x  )  C10
1
.2.sin(x  )
2 2

 y(10) (0)  20  d10 y(0)  20dx10 .

10
2. (x9 ln x)(10 )   C10
k
.(x9 )( k ) .(ln x)(10  k ) (công thức Leibneiz)
k 0

( 1)9 .9! 8 ( 1) .8!

8
( 1)0 .0!
 C10
0
.x9 .  C 1
10
.9x .  ...  C 9
10
.9!.
x10 x9 x

( k 1)
 1 ( 1)k 1 .(k  1)!
(Chú ý : (ln x)( k )     )
x xk

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn
 Học để lập nghiệp
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9! 0 9! 9 k 9

 x . C10 .( 1) C
 C10 .( 1)9  C10
1
.( 1)8
 ...  C 9
.( 1)0
  9k
(tổng k
.( 1)9 k các thanh niên bấm
x  10
k 0 k 0
10

máy tính nhé)

9!
  y(10) (1)  9!  d10 y(1)  9! dx10
x

3. y  e x  y  e x .2x  y.2x
2 2

Đạo hàm cấp (n  1) 2 vế ta được : y(n)  (y.2x)(n1)  Cn01 .2x.y(n1)  Cn11 .2.y(n2) .

Thay x  0 vào đẳng thức trên ta có : y(n) (0)  2(n  1).y(n2) (0) .

Vậy : y( 20) (0)  2.19.y(18) (0)  22.19.17.y(16) (0)  23.19.17.15.y(14) (0)

 ...  210.19.17.15....1.y(0) (0)  210.19!!

 d20 y(0)  210.19!! dx20

1
4. y 
x  x1
2

Cách 1: Sử dụng công thức Leibneiz. Ta có (x2  x  1)y  1 . Đạo hàm cấp n 2 vế ta có :

Cn0 .(x2  x  1)y(n)  Cn1 .(2x  1)y(n1)  Cn2 .2.y(n2)  0 .

Thay x  0 vào đẳng thức trên  y(n) (0)  ny(n1) (0)  n(n  1)y(n2) (0)  0 .

 y(n) (0)  ny(n1) (0)  n(n  1)y(n2) (0) .

Để ý y(n 1) (0)  (n 1)y (n 2)(0) (n 1)(n 2)y (n 

3)
(0) , thay vào và rút gọn ta có :

y(n) (0)  n(n  1)(n  2)y(n3) (0)

Từ đây ta dễ thấy : y( 50) (0)  50.49.48y( 47) (0)  50.49.48.47.46.45y( 44) (0)

 ...  50.49.....4.3.y( 2) (0)  0 (do y(0)  0 ).

Cách 2: Sử dụng số phức ta có :

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn
Học để lập nghiệp
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 
1 1 1  1 1 
y 2     
x  x 1 1 3 1 3 3i  1 3 1 3 
(x   i)(x   i) x  i x  i
2 2 2 2  2 2 2 2 

   
   
1  ( 1) .50!
50
( 1) .50!
50  1  ( 1) .50!
50
( 1) .50! 
50
 y( 50 )   51
 51   y ( 50 )
(0)   51
 51 
3i  1 3   1 3   3i  1 3  1 3  
  x   i  x   i     i   i 
  2 2   2 2 
   
 2 2 
  2 2 
 

Dạng lượng giác của số phức cho ta :

51 51
1 3   π 
51
51π 1 3   π
51
51π
  i    1
   151   1 ;  i    1   151 
2 2 
 1
 2 2   3  3    3  3

 y( 50) (0)  0 .

Kết luận : d 50 y(0)  0 .

1
5. y  arctan x  y  . Đến đây các thanh niên làm tương tự câu 4 nhé. Đáp số d10 y(0)  0 .
x 1
2

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

www.edemy.vn