IPC-WHMA-A-620 B

MODÜL 1

(Zorunlu Modül:
Bölüm 1,3,11,19)
1. ÖNSÖZ ................................................................................................................................................................................................ 4
1.1 KAPSAM ................................................................................................................................................................. 4
1.2 AMAÇ .................................................................................................................................................................... 4
1.3 BU DÖKÜMANA YAKLAŞIM .................................................................................................................................... 4
1.4 ÖLÇÜ BİRİMLERİ VE UYGULAMALAR ...................................................................................................................... 4
1.4.1 Boyutların Doğrulanması..................................................................................................................................... 4
1.5 GEREKLİLİK ........................................................................................................................................................... 4
1.6 ÖZEL TASARIMLAR ................................................................................................................................................. 5
1.7 TERİMLER VE TANIMLAR ........................................................................................................................................ 5
1.7.1 Inspection ............................................................................................................................................................ 5
1.7.2 Üretici ................................................................................................................................................................. 5
1.7.3 Objektif Deliller ................................................................................................................................................... 5
1.7.4 Süreç Kontrolü..................................................................................................................................................... 5
1.7.5 Tedarikçi ............................................................................................................................................................. 5
1.7.6 Kullanıcı .............................................................................................................................................................. 6
1.7.7 Kablo Çapı (D) .................................................................................................................................................... 6
1.8 ÜRÜN SINIFLARI .................................................................................................................................................... 6
1.9 ÖNCELİK SIRASI ..................................................................................................................................................... 6
1.10 GEREKLİLİKLERİN UYGULAMASI .......................................................................................................................... 6
1.11 PERSONEL YETERLİLİĞİ ........................................................................................................................................ 7
1.12 ÜRETİM ALANLARI ............................................................................................................................................... 7
1.12.1 Dış Ortam Montaj Operasyonları ...................................................................................................................... 7
1.13 ALETLERİN VE ARAÇ GEREÇLERİN KONTROLÜ..................................................................................................... 7
1.13.1 Kontrol .............................................................................................................................................................. 7
1.13.2 Kalibrasyon ....................................................................................................................................................... 8
1.13.3 Malzeme ve Prosesler ........................................................................................................................................ 8
1.14 ŞEKİLLER VE GÖSTERİMLER .................................................................................................................................. 8
1.15 DENETİM SEVİYELERİ ........................................................................................................................................... 9
1.15.1 Hedef ................................................................................................................................................................. 9
1.15.2 Kabul Edilir ....................................................................................................................................................... 9
1.15.3 Proses İndikatörü............................................................................................................................................... 9
1.15.4 Kusur ................................................................................................................................................................. 9
1.15.5 Düzeltme ............................................................................................................................................................ 9
1.15.6 Ürün Sınıfları Arasındaki İlişki ......................................................................................................................... 9
1.15.7 Belirtilmeyen Durumlar .................................................................................................................................... 9
1.16 ELEKTRİKSEL ARALIK .......................................................................................................................................... 9
1.17 DENETİM ............................................................................................................................................................10
1.17.1 Örneklemeli Denetim ....................................................................................................................................... 10
1.18 ELEKTROSTATİK DEŞARJ'DAN (ESD) KORUNMA ..................................................................................................11
1.19 KALINTI ..............................................................................................................................................................11
1.20 YENİDEN İŞLEM / ONARIM ...................................................................................................................................11
1.20.1 Yeniden İşlem................................................................................................................................................... 11
1.20.2 Onarım ............................................................................................................................................................ 12
1.21 İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROL.........................................................................................................................12
3. KABLOLARIN HAZIRLANMASI ..................................................................................................................................................... 13
3.1 UÇ AÇMA ..............................................................................................................................................................13
3.2 TEL HASARI VE UÇ KESİMİ ....................................................................................................................................13
3.3 İLETKEN DEFORMASYONU / TELLERİN AYRILMASI (KUŞKAFESİ) ............................................................................16
3.4 KABLOLARIN KIVRILMASI .....................................................................................................................................18
3.5 HASARLI İZOLASYON .............................................................................................................................................19
11 KABLAJ TAKIMLARI VE KABLOLARIN ÖLÇÜMÜ ........................................................................................................................ 21
11.1 ÖLÇME - KABLO VE TEL TAKIMI UZUNLUK ÖLÇÜMÜ ...........................................................................................21
11.2 Ölçme - Kablo..................................................................................................................................................... 21
11.2.1 Ölçme - Kablo - Referans Yüzeyler - Düz/Eksenel Konnektörler ....................................................................... 21
11.2.2 Ölçme - Kablo - Referans Yüzeyler - Dik Açılı Konnektörler ............................................................................ 22
11.2.3 Ölçme - Kablo - Uzunluk.................................................................................................................................. 22
11.2.4 Ölçme - Kablo - Dallanmalar........................................................................................................................... 23
11.2.4.1 Ölçme - Kablo - Dallanma Ölçüm Noktaları ................................................................................................. 23
11.2.4.2 Ölçme - Kablo - Dallanma Uzunlukları ......................................................................................................... 24
11.3 ÖLÇME - TEL .......................................................................................................................................................24
11.3.1 Ölçme - Tel - Elektriksel Terminal Referans Yeri ............................................................................................. 24
11.3.2 Ölçme - Tel - Uzunluk ...................................................................................................................................... 25
19 TEST...................................................................................................................................................................................................... 26

2
19.1 TAHRİBATSIZ TESTLER ........................................................................................................................................27
19.2 YENİDEN İŞLEM VEYA TAMİR SONRASI TESTLER..................................................................................................27
19.3 TABLOLARIN KULLANIMI ....................................................................................................................................27
19.4 ELEKTRİKSEL TESTLER ........................................................................................................................................28
19.4.1 Elektriksel Testler – Test Seçimi ....................................................................................................................... 28
19.5 ELEKTRİKSEL TEST METODLARI ..........................................................................................................................29
19.5.1 Elektriksel Test Metodları - Devamlılık ............................................................................................................ 29
19.5.2 Elektriksel Test Metodları – Kısa Devre ........................................................................................................... 30
19.5.3 Elektriksel Test Metodları – Dielektrik Voltaj Dayanım (DWV) ........................................................................ 31
19.5.4 Elektriksel Test Metodları – Yalıtkan Direnci (IR)............................................................................................ 32
19.5.5 Elektriksel Test Metodları – Duran Dalga Oranı (VSWR) ................................................................................ 33
19.5.6 Elektriksel Test Metodları – Kayıp ................................................................................................................... 33
19.5.7 Elektriksel Test Metodları – Yansıma katsayısı................................................................................................. 34
19.5.8 Elektriksel Test Metodları – Kullanıcı Tanımlı ................................................................................................. 34
19.6 MEKANİK TESTLER ..............................................................................................................................................35
19.6.1 Mekanik Testler – Test seçimi .......................................................................................................................... 35
19.7 MEKANİK TEST METODLARI ................................................................................................................................36
19.7.1 Mekanik Test Metodları – Krimp yüksekliği (boyutsal analiz) .......................................................................... 36
19.7.1.1 Mekanik Test Metodları – Krimp yüksekliği (boyutsal analiz) – Terminal konumlandırma ........................ 37
19.7.2 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe) ....................................................................................................... 38
19.7.2.1 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe) - Proses kontrol sistemi yoksa............... 39
19.7.3 Mekanik Test Metodları – Krimp Kuvveti İzleme .............................................................................................. 42
19.7.4 Mekanik Test Metodları – Krimp Aleti Kalifikasyonu ....................................................................................... 42
19.7.5 Mekanik Test Metodları – Kontak Tutucu Doğrulaması ................................................................................... 42
19.7.6 Mekanik Test Metodları – RF Konnektör Ekran Çekme Kuvveti (Gerilme) ....................................................... 43
19.7.7 Mekanik Test Metodları – RF Konnektör Ekran Yüksük Burkma Testi .............................................................. 44
19.7.8 Mekanik Test Metodları – Kullanıcı Tanımlı Testler......................................................................................... 44

3
 1. Önsöz

1.1 Kapsam
Bu standart kablo ve kablaj takımları için uygulamaları ve gereklilikleri tarif eder. Bu standart Kablaj
Takımı Üreticileri Birliği’nin Endüstri Teknik Klavuz Komitesi ve IPC’nin Ürün Güvence Komitesi
tarafından hazırlanmıştır. Bu dökümanın İngilizce sürümü ve diğer dillere yapılmış tercüme sürümleri
arasında çıkacak bir çelişkide, İngilizce sürüm öncelik alacaktır.

1.2 Amaç
Bu standart krimplenmiş, mekaniksel olarak emniyeti sağlanmış veya lehimlenmiş bağlantıların
üretilebilmesi için malzeme, metod, test ve kabul kriterlerini ve kablo & kablo takımları ile ilişkili montaj
aktivitelerini tanımlar. Bu dökümanda açıklanan kabul gereklerine uygun ürünün üretildiği herhangi
bir montaj metodu kullanılabilir.

1.3 Bu Dökümana Yaklaşım

IPC/WHMA-A-620 standardı satın alınacak ürünler için tek başına kullanılabilir, ama üretim içi ve
üretim sonrası denetim sıklığını belirtmemiştir. Proses indikatörlerinin sayısı veya izin verilen yeniden
işlem / onarım sayısı ile ilgili bir limit belirtilmemiştir. Bu bilgi istatistiksel proses kontrol planı
uygulanarak sağlanabilir. (IPC-9191)
Tüm ürünler, montaj çizimleri / dokümantasyon gereklerini ve burada belirtilen ürün sınıfları için
gereklilikleri karşılamalıdır [D1D2D3]
Resimler her bölümde üzerinde durulan belli noktaları betimlerler. Her resmin yanında kısa bir
açıklama vardır. Standardı geliştiren komite burada kullanılan bazı terimler için endüstride farklı
tanımların kullanıldığının farkına varmıştır. Bu dokümanda kablo ve kablaj terimleri birbirleri yerine
kullanılabilmektedir.
Sınıf 3 ürünler için belgelenmiş bir süreç kontrol sistemi geliştirilmelidir ve uygulanmalıdır [N1N2D3].
Belgelenmiş bir süreç kontrol sistemi kurulmuş ise, bu sistem süreç kontrol ve düzeltici faaliyet
limitlerini tanımlamalıdır [N1D2D3]. Bu sistem “istatiksel süreç kontrol” sistemi olabilir veya
olmayabilir (Bknz.1.21). İstatiksel süreç kontrol sistemini kullanmak; tasarım istikrarı, parti büyüklüğü,
üretim adetleri ve firmanın ihtiyaçları gibi faktörlere bağlı olarak opsiyoneldir.
Süreç kontrol metodojileri, kablo ve kablaj üretim süreçlerinin planlanmasında, uygulanmasında ve
değerlendirilmesinde kullanılmalıdır [N1D2D3]. Son ürün gerekliliklerini, süreç kontrol ve yeterlilikleri
ile ilişkilendirmek için; felsefe, uygulama stratejileri, gereçler ve teknikler; firma, operasyon ve
değişkenler göz önünde bulundurularak değişik sıralamalarda uygulanabilir.

1.4 Ölçü Birimleri ve Uygulamalar

Bu standarttaki tüm boyutlar ve toleranslar için, diğer ölçümlerde olduğu gibi SI birimleri (System
International) ve parantez içinde Imperial English birimleri kullanılmaktadır. Boyutsal ifadelerde
milimetre kullanılmakta, milimetrenin yetersiz kaldığı daha hassas durumlarda mikrometreyle ölçüm
yapılmaktadır.

1.4.1 Boyutların Doğrulanması

Bu spesifikasyona uyumu belirleme amaçlı, bu standartta belirtilen tüm limitler ASTM E29 da belirtilen
değerlerdir.

1.5 Gereklilik
Bu dökümanın İngilizce basımında, malzemeler, proses veya kablo, tel ve kablo takımının kabulünde
gerekliliği belirtmek için “shall” kelimesi kullanılmaktadır. Fakat Türkçe tercümede “shall” kelimesi
yerine geçecek uygun sabit bir kelime olmadığı için “shall” in olması gerektiği cümlenin yüklemi koyu

4
fontta ve yanına köşeli parantez içerisinde gereklilik durumunu baş harfi sınıf numarası ile birlikte
belirtilmiştir.

N = Bu sınıf için gereklilik belirtilmemiştir.

A = Kabul edilir
P = Proses indikatörü
D = Kusur

Örnekler:
[A1P2D3] Sınıf 1 için Kabul edilir, Sınıf 2 için Proses indikatörü, Sınıf 3 için Kusur
[N1D2D3] Sınfı 1 için gereklilik belirtilmemiş, Sınıf 2 ve Sınıf 3 için Kusur
[A1A2D3] Sınıf 1 ve Sınıf 2 için Kabul edilir, Sınıf 3 için Kusur
[D1D2D3] Sınıf 1, Sınıf 2, Sınıf 3 için Kusur

“Should” kelimesi, yol göstermek amacı ile, tavsiyeleri ve genel endüstri uygulamalarını bildirmektedir.

1.6 Özel Tasarımlar

Endüstri birlik dokümanı olan IPC/WHMA-A-620, tüm olası ürün tasarım kombinasyonlarını içeremez.
Ancak yaygın kullanılan teknolojilerle ilgili kriterleri gösterir. Yaygın olmayan veya özel teknolojilerin
kullanıldığı yerlerde, uygun kabul kriterlerini geliştirmek gerekli olabilir. Geliştirme çalışmaları kullanıcı
katılımını içerir. Kabul kriteri kullanıcı onayı gerektirir[N1N2D3]. Bu standartta belirtilmeyen
özelleştirilmiş prosesler ve teknolojiler için montaj ve lehimleme gerekleri gözden geçirmeye elverişli
yazılı prosedürlere uygun olarak yapılmalıdır[N1D2D3].

Yeni veya özel ürünlerle ilgili kriterler standardın bir sonraki revizyonunda dikkate alınmak üzere
standart geliştirme formu ile IPC Teknik Komitesine ulaştırılmalıdır.

1.7 Terimler ve Tanımlar

Terimler, IPC-T-50 Terimler ve Tanımlar Dokümanındaki açıklamalarla uyumludur.
Bu kitabın anlaşılması için, kablo ve kablaj üretimiyle ilgili bazı terimler aşağıda ve Ek A’da
açıklanmıştır.

1.7.1 Inspection
Standart, şartname veya tasarım çizimi ile ilgili kalite karakteristiklerinin değerlendirilmesidir.

1.7.2 Üretici
Bu standarda uygun olarak üretim yapılması için gerekli montaj prosesleri ve doğrulama işlemlerinden
sorumlu kişi, kurum ya da üretici firma olarak tanımlanmıştır.

1.7.3 Objektif Deliller

Yazılı dökümanlar, bilgisayar kayıtları, video ve diğer ortam kayıtları.

1.7.4 Süreç Kontrolü

Kalite ve performansta ulaşılması gereken hedefe ulaşmak veya hedefi geçebilmek için proses ve
ürünlerdeki sapmayı en aza indirerek operasyonun sürekli yönetimini / seyrini sağlayan sistem veya
metoddur.

1.7.5 Tedarikçi
Üreticiye parça / komponent (elektronik, elektromekanik, mekanik malzemeler, baskı devre kartı v.b.)
ve malzeme (lehim, flux, temizleyici v.b.) sağlayan kişi, kurum veya firmaya denir.

5
1.7.6 Kullanıcı
Elektrik / elektronik donanım tedariğinden, ürün sınıfının belirlenmesinden ve bu standartın gereklerini
değiştirmek ya da sınırlamktan sorumlu olan kişi, kurum, firma veya sözleşme gereği atanan otorite /
makam kullanıcı olarak tanımlanmıştır.

1.7.7 Kablo Çapı (D)

Bu dokümanda kablo çapı ifadesiyle, kablonun iletken ve izolasyonlu kısmının toplam çapı
kastedilmektedir.

1.8 Ürün Sınıfları

Bu standardın kullanımı, ürünün hangi sınıfa ait olduğu konusunda bir anlaşma gerektirmektedir. Eğer
kullanıcı ve üretici, ürünün kabul edilebilir sınıfını belirlememiş ve dökümante etmemiş ise üretici tek
başına da belirleyebilir. Böylece, red ve kabul kararları; sözleşmeler, çizimler, şartname, standartlar,
ve referans dökümanlar gibi uygulanabilir dökümanlara dayandırılmalıdır[D1D2D3]. Bu standarttaki
kriterler 3 ürün sınıfına göre anlatılır, bu sınıflar şunlardır:

SINIF 1 : GENEL ELEKTRONİK ÜRÜNLER

Bu ürünlerin temel gerekliliği işlevsel olmaktır, çalışması yeterlidir. Kullanım süresi 2 yıla kadar olan
ürünlerdir.
Örnek : Bilgisayar, radyo, telefon, oyuncak vb.

SINIF 2 : AMACA YÖNELİK ELEKTRONİK ÜRÜNLER

Kesintisiz servis sağlayacak, uzun ömürlü ürünlerdir. Bozulmadan servis vermesi gerekir fakat
bozulması kritik sonuç doğurmayan ürünlerdir. Kullanım süresi 10 yıla kadar olan ürünlerdir.
Örnek : Otomotiv endüstrisi, fotokopi makinası vb.

SINIF 3 : YÜKSEK PERFORMANSLI ELEKTRONİK ÜRÜNLER

Kesintisiz hizmet vermesi gereken , herhangi bir hatanın tolere edilmediği ürünlerdir. Kullanıldığı
yerler zorlu doğa koşullarına sahip olabilir, ürün bu koşullarda da gerektiğinde çalışmalıdır.
Örnek : Askeri ürünler, tıbbi cihazlar,havacılık navigasyon sistemleri, uydu haberleşmesi vb.

1.9 Öncelik Sırası

Herhangi bir çelişki durumunda aşağıdaki öncelik sırasına uyulmalıdır:

1. Sözleşme
2. Detaylı müşteri gereksinim çizimleri
3. IPC/WHMA-A-620 Standardı

Standardı geliştiren komite IPC/WHMA-A-620 içindeki gerekliliklerin IPC-A-610 ve IPC/EIA J-STD-

001 gibi diğer endüstri standartlarının gerekliliklerine göre farklılık gösterdiğini farketmiştir.
IPC/WHMA-A-620 denetim ve kabul için sözleşmede tek doküman olarak kabul edildiğinde, IPC/EIA
J-STD-001 veya IPC-A-610 standartları eğer ayrı olarak ve özellikle gerekmiyorsa kullanılmaz.
IPC/WHMA-A-620, IPC/EIA J-STD-001, IPC-A-610 veya ilgili diğer standartların kullanılması
durumunda öncelik sırasının sözleşmede belirtilmesi gerekir.
Müşteri alternatif kabul kriterleri belirleme hakkına sahiptir.

1.10 Gerekliliklerin Uygulaması

Sözleşmede bu standardın uygulanması isteniyorsa, standardın uygulanabilir gerekleri (ürün sınıfı

dahil olmak üzere – bknz.1.8) tüm uygulanabilir altsözleşmeler, montaj çizimleri, dokümantasyon ve
satınalma siparişleri için de uygulanmalıdır[D1D2D3]. Aksi belirtilmediği sürece commercial-off-the-
shelf (COTS) (ticari satış / satınalmaya hazır) ürün ya da altürünlerin tedariğinde bu standartın
gerekleri uygulanmaz.

Bir parça şartname ile yeterince tarif edilmişse, yalnızca son ürün şartlarını karşılama gerekliliği
olduğunda bu standardın şartları parçanın üretiminde uygulanır. Uygulamanın durması gerektiği yer
açık olarak belli değil ise bunu kullanıcı ile birlikte tanımlamak üreticinin sorumluluğundadır.

6
 Satın alınan bir montaj takımı bu standarttaki gerekliliklere uygun olmalıdır. Montaj takımı tamamı
aynı üretici tarafından üretiliyor ise, bütün takım için gereklilikler sözleşmede belirtildiği gibi olmalıdır.

1.11 Personel Yeterliliği

Tüm eğitimcilerin, operatörlerin ve denetim personelinin yapacakları işte yeterli olması

gerekir[N1D2D3]. Objektif Deliller saklanmalı ve istendiğinde kontrol edilebilir durumda
olmalıdır[N1D2D3]. Objektif Deliller: Eğitim kayıtları, iş tecrübeleri, standardın sınav sonuçları ve
periyodik yeterlilik denetleme sonuçları gibi yazılı belgeler korunmalıdır[N1D2D3]. Yeterlilik elde
edilinceye kadar gözetim altında yapılan işbaşı eğitimlerine devam edilmelidir.

1.12 Üretim Alanları

Çalışma alanları, araç gereçlerinin, malzemelerin ve çalışma yüzeylerinin kirlenmesini ve zarar

görmesini önleyecek seviyede tutulmalıdır[D1D2D3]. Çalışma alanlarında yemek, içmek ve tütün
ürünleri kullanmak yasaklanmalıdır[D1D2D3].

Bağıl nem %30 veya altındaki değerlerde seyrediyorsa üretici;

ESD kontrolünün verimli bir şekilde sağlandığını[N1D2D3], bu nemlilik oranının lehimleme prosesini
gerçekleştirmek için yeterli olduğunu ve montaj malzemeleri tedarikçisinin tavsiyeleri veya proses
performansının yazılı delillerine dayanarak malzemelerin bu nemlilik oranında gerçekleşecek proseste
sorunsuz çalışacağını doğrulaması gerekmektedir[N1D2D3].
Operatörlere uygun bir çalışma ortamı yaratmak ve lehimlenebilirliğin idamesini sağlamak amacıyla
sıcaklığın 18oC (64,4oF) ile 30oC (86oF) aralığında tutulması, bağıl nemliliğin ise %70’i aşmaması
gerekmektedir.

Not: Bu standardın gereklerini karşılamak için kullanılan bazı malzemeler ve prosesler tehlikeli olabilir
veya yaralanmalara sebep olabilir. Çalışan ve çevre güvenliğinin sağlanması için uygulanabilir fabrika
gereklilikleri ve düzenleyici resmi yönergeler takip edilmelidir.

1.12.1 Dış Ortam Montaj Operasyonları

Sınıf 3 ürünlerin dış ortamlarda montaj uygulaması yapılırken bu standardın gerektirdiği kontrollü
çevre koşulları ortamı etkin olarak sağlanamayabilir, lehim kalitesini en iyi ve kontrolsüz çevre
koşullarının donanıma uygulanan operasyona etkisini en aza indirecek önlemlerin alınması
gerekmektedir[N1N2D3].

1.13 Aletlerin ve Araç Gereçlerin Kontrolü

1.13.1 Kontrol

Her üretici:

a. Krimp, kablaj, kablo takımı, ölçme, lehimleme, denetim işlemlerinde ve işe hazırlık aşamalarında
planlanan işleve uygun aletler seçmelidir[D1D2D3].
b. Tüm aletlerini, araç ve gereçlerini temizlemeli ve gerektiği gibi korumalıdır[D1D2D3].
c. Kablajda kullanılan aletlerin tüm parçalarını fiziksel hasara karşı dikkatle gözden
geçirmelidir[D1D2D3].
d. Çalışma alanı içinde kusurlu ve kalibre edilmemiş aletleri yasaklamalıdır[D1D2D3].
e. Aletlerin, araçların ve gereçlerin kurulumu ve kalibrasyonu için ayrıntılı işleyiş prosedürlerini ve bakım
tablolarını dokümante etmelidir[D1D2D3].
f. Aletlerin, araçların ve gereçlerin kalibrasyon ve işlevsellik test kayıtlarını korumalıdır[D1D2D3].
g. Testin bütünlüğünü sağlamak için test düzenekleri, test adaptörleri ve test ekipmanlarının bakımları
yapılmalıdır[D1D2D3].
h. Ürünün kabul edilebilirliğini sağlamak için üretim alet ve gereçleri bakımlı olmalıdır[D1D2D3].

7
i. Eleman bacağı / kablo kesme işleminde kullanılan aletler hasara neden olacak şok etkisi
yaratmayacağını garanti etmelidir.

Lehimleme havyaları, cihazları ve sistemleri sıcaklık kontrollü ve ESD/EOS’ye neden olmayacak

şekilde seçilmelidir[D1D2D3].

1.13.2 Kalibrasyon
Tork aletleri, ölçüm cihazları ve mekaniksel ve elektriksel test cihazları (pin & soketlerin konnektöre
montajını doğrulamada kullanılan test cihazı dahil) kalibrasyona tabi olmalıdır[N1D2D3].

Krimp aletlerinin kalibrasyonu veya doğrulaması dokümante edilmiş prosesin gerektirdiği şekilde
yapılmalıdır[N1D2D3].

Üretici ANSI/NCSL Z540-1 veya diğer ulusal ya da uluslararası standartlarla uyumlu, dokümante
edilmiş kalibrasyon sistemine sahip olmalıdır[N1D2D3]. Sistem en azından aşağıdaki maddeleri
içermelidir[N1D2D3]:

a. Aletler kalibre edilirken kullanılan ölçüm standartları Ulusal Standart ve Teknoloji Enstitüsünün (NIST)
izlenebilirliğinde olmalıdır. Aletlerin kalibrasyonu çevresel gerekliliklerle uyumlu bir çevrede
gerçekleşmelidir.
b. Kalibrasyon aralıkları aletlerin türlerine ve kalibrasyon kayıtlarına göre oluşturulur. Bu aralıklar önceki
kalibrasyon aralıklarının gösterdiği istikrara bağlı olarak uzatılabilir veya kısaltılabilir.
c. Burada belirtilen tüm aletlerin kalibrasyonu için prosedürler oluşturulmalı ve kullanılmalıdır.
Prosedürler en azından, kullanılacak standartları, ölçülecek parametreleri, net değerleri, toleransları,
çevresel faktörleri ve kalibrasyon prosesinin adımlarını içermelidir. Eğer uygun bulunursa üreticinin
şartnamesi prosedür olarak kullanılabilir. Bu durumda prosedür tekrar yazılmak zorunda değildir,
ancak dokümante edilmelidir.
d. Kalibrasyon kayıtları korunmalıdır.
e. Aletler en azından aşağıdaki maddeleri gösterecek şekilde etiketlenmelidir.
• Kalibre edildiği tarih
• Kalibre edileceği tarih
• Herhangi bir kullanım kısıtlaması. Eğer aletin üzerine etiketin direkt yerleştirilmesi mümkün değilse,
etiket aletin dışına veya prosedürde dokümente edilen diğer yerlere takılmalıdır.
• Alet kimliği

1.13.3 Malzeme ve Prosesler

Kablo ve kablaj üretiminde kullanılacak olan malzeme ve prosesler, bu dökümana uygun ürünlerin
üretilebileceği şekilde seçilmelidir[D1D2D3]. Prosese ait önemli bir eleman değiştiğinde (flux,
temizlik sistemi, lehimleme sistemi, markalama v.b.), bu değişikliğin doğrulaması yapılmalı ve
dökümante edilmelidir[N1N2D3].
Sınırlı raf ömrü olan malzemeler, malzeme tedarikçisinin önerileri ya da üretici firmanın raf ömrü ve
raf ömrü süre uzatımının kontrolü için dokümante ettiği prosedürlerine göre depolanması ve kontrol
edilmesi gerekir[D1D2D3]. Karışım hazırlama ve kürleme için malzeme teknik dokümanı veya diğer
dokümante edilmiş prosedür gerekleri uygulanmalıdır[D1D2D3]. Malzeme, malzeme tedarikçisi
tarafından belirtilen kap ömrü (kullanım ömrü) süresi içinde kullanılmalı veya dokümante edilmiş
sistem tarafından belirtilen süre içersinde kullanılmalıdır[D1D2D3]. Fırınlama koşullarının (sıcaklık,
zaman, Kızılötesi (I.R) şiddeti vb.) üretici firma talimatlarından farklı olarak uygulanması gerektiği
durumlarda ise yazılı hale getirilmeli ve gözden geçirme için saklanmalıdır[D1D2D3].

Silikon malzemenin viskozite ölçümü, karıştırma, uygulama ve kürlemesinde kullanılan ekipmanlar

başka malzemelerin işleminde kullanılmamalıdır[D1D2D3].

1.14 Şekiller ve Gösterimler

Örnek resimlerin çoğu, üzerinde durulan konuyu daha iyi betimleyebilmek için abartılmıştır.

Herhangi bir çelişki anında standarttaki yazılı kriterler, standarttaki resimlere göre önceliklidir.
8
 1.15 Denetim Seviyeleri
Bu dokümanın her bölümünde; hedef, kabul edilir ve kusur durumları her ürün sınıfı için
listelenmektedir. Uygulanabilir durumlarda, proses indikatörleri de listelenmektedir. Denetçi, ürünün
hangi sınıfa ait olduğunu tanımlama yetkisine sahip değildir[D1D2D3]. Kendisine verilen, ürünün
hangi sınıfa ait olduğunu belirten dokümana bağlı kalmalıdır[D1D2D3]. Bu durumların tanımları
aşağıda anlatılmıştır.

1.15.1 Hedef
Mükemmele yakın olan durumdur. Geçmişte bu durum tercih edilir şeklinde adlandırılmaktaydı. Arzu
edilen durumdur, ancak her zaman ulaşılması zordur, ve ürünün çalışacağı ortamda güvenilirliğini
arttırmak için gerekli değildir.

1.15.2 Kabul Edilir

Mükemmel olmayan ama sistemin çalışma ortamında bütünlük ve güvenilirliğini devam ettirmesini
sağlayan durumdur.

1.15.3 Proses İndikatörü

Ürünün biçimini, uygunluğunu, fonksiyonunu ve güvenilirliğini bozmayan uygunsuzluk durumudur.
(kusur değildir)
 Bu durum ne kabul edilir olan ne de kusur olarak görülen; malzemeyle, tasarımla ve/veya
operator/cihazla ilgili nedenlerden oluşur.
 Proses indikatörleri, proses kontrol sisteminin bir parçası olarak denetlenmelidir. Proses içinde,
proses indikatörleri anormal bir sapma gösteriyor, istenmeyen bir trend takip ediyor veya prosesin
kontrolden çıktığını gösteriyorsa proses analiz edilmelidir[N1N2D3]. Bu yolla sapmalar azaltılabilir ve
verim arttırılabilir.
 Proses indikatörlerinin düzeltilmesi gerekmemektedir, ürün olduğu gibi kullanılabilir.
 Bu standartta tüm proses indikatörlerine yer verilmemiştir.
 Montaj prosesine özgün proses indikatörlerini tanımlamak üreticinin sorumluluğundadır.

1.15.4 Kusur
Kusur bu dökumandaki kabul edilirlik kriterlerini karşılamada yetersiz kalınan durumdur ve elektronik
takımın kullanılacağı ortamda uygunluğunu, fonksiyonunu ve güvenilirliğini sağlamada yetersizlik
durumudur. Üretici, her kusuru dökümante etmeli ve düzeltmelidir[N1D2D3].
Montaj prosesine özgün kusurları tanımlamak üreticinin sorumluluğundadır. Ürüne uygulanabilir
özgün kusur kategorilerini tanımlamak kullanıcının sorumluluğundadır.

1.15.5 Düzeltme
Düzeltme, kusurlara karşı nasıl davranılması gerektiğini tanımlar. Kusurlar, yeniden işlem (rework),
onarım (repair), hurdaya ayırma (scrap) ve olduğu gibi kullan (use as is) metodları ile düzeltme
yapılabilir ancak bunlarla sınırlandırılmamıştır. Olduğu gibi kullan kararını verirken kullanıcı ile
mutabık kalınmalıdır [N1D2D3] ve onarım metodu için ise kullanıcı mutabakatı
gerekebilir[N1N2D3].

1.15.6 Ürün Sınıfları Arasındaki İlişki

Sınıf 1 için kusur diye nitelendirilen bir durum, sınıf 2 ve sınıf 3 için de kusurdur. Sınıf 2 üründe kusur
olan durum, sınıf 3 üründe de kusurdur, fakat sınıf 1 üründe daha düşük seviyede bir gereklilik
aranıyor olabilir ve bu durum kusur olmayabilir.

1.15.7 Belirtilmeyen Durumlar

Kusur ve proses indikatörü olarak belirtilmeyen durumlar, eğer son kullanıcının belirttiği biçim,
uygunluk, fonksiyon ve güvenilirliği etkilemiyorsa kabul edilir.

1.16 Elektriksel Aralık

İletkenler arasındaki elektriksel aralık mümkün olduğunca arttırılmalıdır. İletkenler ve iletken
materyaller (iletken markalar ve montaj parçaları gibi) arasındaki en düşük mesafe, uygulanabilir
çizimlerde ve dokümanlarda açıklanmalıdır. Elektronik takımlar üzerinde farklı voltajlar göründüğünde,

9
özel alanlar ve uygun elektriksel aralıklar ana çizimde belirtilmelidir. Bu kritere uyumda herhangi bir
aksaklık cihazın çalışmasında problemlere veya yüksek voltaj uygulamalarında ciddi hasarlara
(yangınlara) neden olabilir.

En düşük elektriksel aralık mesafelerinin tasarım veya çizimlerde (iki terminal arasındaki minimum
mesafe gibi) belirtilmesine rağmen kurulum metoduyla minimum elektriksel aralık ihlal edilebilir.
Örneğin izolasyonsuz teriminal pabucunun uygunsuz yönlendirilmesi sonucunda veya aşırı uzun
kablo sarımı/lehim bağlantılarının aktif olmayan iletkenlerle aralarındaki minimum elektriksel aralığı
ihlal etmesi. Minimum elektriksel aralığın ihlal edilmesi kusurdur[D1D2D3].

En düşük elektriksel aralık izolasyonsuz aktif parçalar veya aktif parçalarla toprak arasındaki havadaki
noktadan noktaya en kısa mesafedir. En düşük elektriksel aralık, devre voltaj seviyesine ve normal
çalışma voltaj-amper seviyelerine göre değişir. En düşük elektriksel aralık değerleri belirtilmediği
takdirde, Tablo 1-1 deki kriterler (MIL-E-917’den alınmıştır) rehber olarak kullanılabilir.

Tablo 1-1 Elektriksel Aralık

Voltaj Durum* Aralık
A 1,6 mm (0,062 in)
64’e kadar B 3,2 mm (0,125 in)
C 3,2 mm (0,125 in)
A 1,6 mm (0,062 in)
64 üzeri – 600 B 3,2 mm (0,125 in)
C 6,4 mm (0,25 in)
A 3,2 mm (0,125 in)
600 üzeri-1000 B 6,4 mm (0,25 in)
C 12,7 mm (0,5 in)
A
1000 üzeri-3000 B 50 mm (2 in)
C
A
3000 üzeri-5000 B 75 mm (3 in)
C
• *DurumA=Normal çalışma voltaj-amper seviyesi 50’den düşükken
• *DurumB=Normal çalışma voltaj-amper seviyesi 50-2000 arasındayken
• *DurumC=Normal çalışma voltaj-amper seviyesi 2000’in üzerindeyken

1.17 Denetim

1.17.1 Örneklemeli Denetim

Üreticiler, yazılı bir proses kontrol planının bir parçası olarak örneklemeli muayene programı
tanımlamalıdır[N1N2D3]. Yazılı proses kontrol planı oluşturulmamış ise üreticiler 100% muayene
yapmalıdırlar[N1D2D3].

1.17.1.1 Aydınlatma
Çalışma ortamı yüzeyindeki aydınlatmanın enazından 1000 lm/m 2 olması gerekmektedir (yaklaşık 93
foot candle). Görsel muayeneye yardımcı olması için ek aydınlatma gerekli olabilir. Işık kaynakları,
muayene edilen malzemeden dolayı oluşan gölgeler hariç, gölge önleyici özellikte olmalıdır.

Not: Işık kaynağı seçimlerinde ışığın renk sıcaklığı önemli bir parametredir. 3000-5000˚ K arasındaki
ışıklar netliği arttırarak, kullanıcıların farklı metal ve kaplama özelliklerini ve kalıntıları ayırt etmesini
sağlar.

1.17.1.2 Büyütme Oranları

İşlenen veya tamamlanmış elektronik takımların görsel denetiminde, gerekiyor ise Tablo 1-2’de
belirtilen en az büyütme gücü kullanılmalıdır[A1P2D3]. Denetleme aralığındaki diğer büyütme
güçleri de kullanılabilir. Kablo denetlemesinde kullanılacak büyütme gücü seçilen kablonun AWG
değerine bağlıdır. Değişik AWG değerlerinde kablolardan oluşan takımlar için en ince kablo için
seçilen büyütme gücü bütün takım için kullanılır.

10
Seçilen büyütme güçleri için %15 tolerans değeri vardır. Denetim için, işlenen parçayla uyumlu
büyütme oranı kullanılmalıdır. Aydınlatma, büyütme oranlarıyla uyumlu olmalı ve bazı durumlarda 100
foot-Lamberts’i geçmelidir. Büyütme oranları kullanılan kablonun AWG değerine göre değişmektedir.
Eğer kullanılan büyütme gücüyle herhangi bir kusur tespit edilemiyor ise ürün kabul edilir.
Denetlemede kullanılan büyütme gücüyle bir kusur tespit edilir ancak tam olarak tanımlanamaz ise bu
durumda hakem amaçlı büyütme gücüne başvurulur.

Büyütme oranlarında tolerans %15’dir. Büyütme cihazlarına IPC-OI-645 standardına uygun olarak
bakım ve kalibrasyon yapılmalıdır.

Tablo 1-2 Büyütme Oranları1

Kablo Kalınlığı Büyütme Gücü
AWG Çap mm Denetim Hakem
[in] Aralığı (En yüksek)
14 AWG'den büyük
N/A 1,75 X
>1,63mm [0,064 in]
14 ve 22 AWG
arası
1,5 X - 3 X 4X
1.63 - 0.64 mm
[0.064 -0.025 in]
<22'den küçük 28
AWG'ye kadar
<0.64 mm - Not1: Hakem amaçlı büyütme oranları
3 X - 7.5 X 10 x
0.032mm sadece denetçi amaçlı büyütme
[<0.025 - 0.013 oranlarında reddedilen ürünlerin
in] denetiminde kullanılır. Denetlenecek
28 AWG'den elektronik takımda farklı kalınlıkta kablolar
küçük <0.032mm 10 X 20 X bulunuyorsa tüm takım için en büyük
[<0.013 in] büyütme oranı kullanılır ama bu bir
gereklilik değildir.

1.18 Elektrostatik Deşarj'dan (ESD) Korunma

ESD’ye karşı duyarlı parça veya eleman içeren elektronik takımlar ANSI/ESD-S20.20 MIL-STD-1686
veya eşdeğeri olan diğer standartlara uygun olarak korunmalıdır[D1D2D3].

Not: Kullanılacak ürünlerin seçiminde ESD korumasına önem verilmelidir. (ör: konnektör kapağı)

1.19 Kalıntı
Bu standarda göre üretilen ürünler dışarıdan gelebilecek yabancı maddelerden arındırılmış
olmalıdır[D1D2D3] (Bunlarla sınırlı olmamakla birlikte; Kesilmiş tel parçaları, izolasyon parçaları,
ekranlama örgü teli parçaları veya bulunması gerekmeyen diğer parçalar, vb.) Lehimli bağlantılarla
ilgili temizlik kriterleri için bölüm 4.2’ye bakınız. Temizlenmiş ürünlerin taşınma yöntemi tekrar
kirlenmeyi önleyici nitelikte olmalıdır[N1N2D3].

1.20 Yeniden İşlem / Onarım

Yeniden işlem veya onarım sonrası, işlem gören ürünlerin tamamına daha önceden uygulanmış
olan test ve denetimler uygulanmalıdır [D1D2D3].

1.20.1 Yeniden İşlem

Yeniden işlemin yazılı olarak kaydı tutulmalıdır [N1N2D3]. Yeniden işlem, bu standardın tüm
uygulanabilir gerekliliklerini karşılamalıdır [D1D2D3]. Tekli bağlantının elde lehimlemesi sırasında
lehimleme havyasının 2.kez bağlantı yerine uygulanması yeniden işlem olarak nitelendirilmez.

11
 1.20.2 Onarım
Onarımlar yazılı prosedüre göre yerine getirilmelidir [N1D2D3]. Onarım metodu üretici ve kullanıcı
arasında yapılacak anlaşmayla belirlenir[N1N2D3].

1.21 İstatistiksel Proses Kontrol

İstatiksel proses kontrol sistemi kullanılıyorsa enazından aşağıdaki maddeleri içermelidir[D1D2D3]

a. Proses kontrolü ve istatistiksel metodların geliştirilmesi, kurulması ve kullanılması konularında

sorumluluk verilmiş olan personele sorumlulukları ölçüsünde eğitim verilir.
b. Sürecin yeterliliğini ve kontrol altında olduğunu gösterecek ölçülebilir metodolojiler ve deliller
korunmalıdır. Geliştirme Stratejileri, sürekli proses gelişmesini sağlamak için proses indikatörlerinin
görülmesini azaltmaya öncülük edecek başlangıç proses kontrol limitleri ve metodolojilerini tanımlar
c. Örneklemeli muayeneye geçiş için gerekli kriter tanımlı olmalıdır. Prosesler kontrol limitlerini aşarsa,
veya ters eğilim veya hareketlilik gösteriyorsa yüksek seviyede muayeneye dönüş için kriter (%100’e
kadar) tanımlanmalıdır.
d. Partiden alınan örnekte kusurun/kusurların teşhis edildiği, ve örnekleme planında müsade edilen
limitlerin aşıldığı durumda, partinin geri kalan kısmı kusurun/kusurların bulunması için %100 muayene
edilir.
e. Sistemde proses indikatörleri, kontrol dışı prosesler, ve/veya uygunsuz ürünler söz konusu ise
düzeltici faaliyet başlatılır.
f. Proses karakteristiklerini ve/veya çıktılarını önceden belirlenen sıklıkta kontrol etmek için yazılı
denetleme planı tanımlanır.
g. Proses kontrol planına ait objektif deliller, kontrol kartları formunda olabilir veya proses ve/veya ürün
parametre verisi uygulamasından türetilmiş istatistiksel proses kontrol teknikleri ve diğer araçlarından
olabilir.

12
 3. Kabloların Hazırlanması
Bu bölüm, kablaj üretim prosesinde kullanılan kabloların hazırlanması için gereklilik ve kabul
kriterlerini içermektedir.

3.1 Uç Açma

Kablo izolasyonu kimyasal, termal veya mekanik soyucular kullanılarak soyulabilir. Kimyasal
soyucular:
 Sadece sert kablolarda kullanılmalıdır[D1D2D3].
 Potalama veya lehimleme öncesi nötralize edilmeli veya temizlenmelidir [D1D2D3].

3.2 Tel Hasarı ve Uç Kesimi

Tel hasarı çalışma performansında düşüklüklere sebep olabilir. Bir kablodaki hasarlı
(yarılmış, kesilmiş, hasar görmüş) tel sayısı tablo 3-1’de belirtilen limitleri geçmemelidir
[D1D2D3].

Tablo 3-1’in haricinde;

 Krimp kontak alanındaki tellerde kısmi veya tamamlanmamış kesikler olmamalıdır[A1A2D3].
 Lehim bağlantı bölgesindeki tellerde kısmi kesikler olması veya tellerin gerekli sarım
boyunca tam temas etmemesi[A1A2D3].

Dairesel mil alanını azaltarak kablonun terminale uygunluğunu sağlamak için herhangi bir
şekilde iletkenler kesilmemeli ya da modifiye edilmemelidir[D1D2D3].

Tablo 3-1’de belirtilen limitleri geçmemiş olan kablo hasarları sınıf 2 ve sınıf 3 için proses
indikatörüdür.

Not: Ekranlı (shield) kablolar için tel hasarı kriterlerini bölüm 13.1 ve 15.1.2 ’de görebilirsiniz.

13
 3.2 Tel Hasarı ve Uç Kesimi (devam)

Hedef-Sınıf 1, 2, 3
 Kablonun iletken uçları kablo boyuna dik kesilmellidir.

 Bütün teller aynı uzunlukta olmalıdır

 Teller, sıyrılmış, kesilmiş, düzleştirilmiş, çentikli

veya başka bir hasara uğramamış olmalıdır.
Resim 3-1

Kabul edilir – Sınıf 1, 2, 3

 Kablo ucunun yaklaşık olarak kablo boyuna dik kesilmiş

olması
 Bütün tellerin yaklaşık aynı boyda olması

 İşlem veya operasyon esnasında yerinden kopması

Resim 3-2
mümkün olmayan çapakların bulunması.

Kabul edilir-Sınıf 1
Proses indikatörü-Sınıf 2, 3
 Tellerin tablo 3-1’deki limit değerlerini aşmayacak şekilde,
kırılmış, kesilmiş, sıyrılmış, veya kopmuş olması

14
 3.2 Tel Hasarı ve Uç Kesimi (devam)

Kusur-Sınıf 1, 2, 3

 Tel boylarında krimp temas alanına montajı

engelleyecek derecede değişiklikler
görülmesi.
 Tellerin Tablo 3-1 deki limit değerleri aşacak
şekilde hasar görmüş olması.

Resim 3-3

Tablo 3-1 Tolere edilebilir Hasarlı Tel 1,2,3

Sınıf 3’de
Sınıf 1, 2
krimpli Sınıf 3’de lehimli
ürünlerde
bağlantılarda bağlantılarda
Tel görülebilecek
görülebilecek görülebilecek en
Sayısı en fazla çizik,
en fazla çizik, fazla çizik, çentik,
çentik, kopuk
çentik, kopuk kopuk tel sayısı
tel sayısı
tel sayısı
1
(tekli İletken çapının %10'unu geçen hasar olmaması
kablo)
2-6 0 0 0

7-15 1 0 1

16-25 3 0 2

26-40 4 3 3

41-60 5 4 4

61-120 6 5 5
121 veya
daha %6 %5 %5
fazla

• Not 1: 6 kV veya daha yüksek potansiyellerde kullanılan kabloların tellerinde hiçbir

hasar olmamalı.
• Not 2: Kaplanmış kablolarda, taban metalinin açığa çıkmadığı görsel bozukluklar
hasar olarak kabul edilmez.
• Not 3: İletken çapının %10'undan az olan çentik ve çizikler hasarlı tel olarak
değerlendirilmez.

15
 3.3 İletken Deformasyonu / Tellerin Ayrılması (Kuşkafesi)

Ayrılmış teller, yaklaşık orjinal konumlarına gelecek şekilde düzeltilmeli.

Hedef-Sınıf 1, 2, 3

• Teller düzleşmiş, kıvrılmış, yamulmuş, açılmış

veya deforme olmamalı.
• Tellerin orjinal dizimi bozulmamış olmalı.

Resim 3-4

Kabul edilir-Sınıf 1, 2, 3

• Tellerdeki ayrılma (kuşkafesi, Resim 3-5'te

görüldüğü gibi) ;
- 1 tel çapını aşmamalı.
- Kablo izolasyonunun dış çapını
geçmemeli.
• İzolasyonun çıkarılması esnasında düzelmiş
tellerin, kablonun orjinal dizimindeki gibi
Resim 3-5 tekrar kıvrılması.
• Tellerin bükülmemiş olması.

16
 3.3 İletken Deformasyonu / Tellerin Ayrılması (Kuşkafesi)(devam)

Kabul edilir - Sınıf 1

Proses İndikatörü – Sınıf 2
Kusur – Sınıf 3
• 1 tel çapından fazla ancak kablo
izolasyonunun dış çapını geçmemiş
ayrılmalar (kuşkafesi) olması.

Kabul edilir - Sınıf 1

Kusur – Sınıf 2, 3
• Tellerin sarmal görüntüsünün bozulmuş
olması.
Resim 3-6

Kabul edilir - Sınıf 1

Kusur – Sınıf 2, 3
• İzolasyon çapının dışına taşan tellerin
olması.

Kusur-Sınıf 3
• Bükülmüş teller.

Resim 3-7

17
 3.4 Kabloların Kıvrılması

Bu kriter kabloların kıvrılmasının gerekli olduğu yerde aynı veya farklı tip ve ölçülerdeki
kabloları kıvrılmasıyla oluşmuş bütün kablo demetlerine uygulanır. Bir tam burgunun
uzunluğu, kablo demetinin dış çapının 8 ile 16 katı arasında olmalıdır[D1D2D3]. (Bknz. Resim
3-8)

Kabul edilir- Sınıf 1, 2, 3

• Bir tam burgunun uzunluğunun, kablo
demetinin dış çapının 8 ile 16 katı arasında
olması.

Resim 3-8

Resim 3- 9

Kusur – Sınıf 1, 2, 3
• Bir tam burgunun uzunluğunun, kablo
demetinin dış çapının 8 katından az, 16
katından daha fazla olması.
• Tekbaşına kullanılan kablolarda arta kalan
kıvrılmalar (aşırı kıvrılma, dolaşma) (Bknz.
Resim 3-10)

Resim 3- 10

18
 3.5 Hasarlı İzolasyon

İzolasyon malzemesi üzerine uygulanmış kaplama (ör: reçine kaplama) izolasyonun bir
parçası olarak kabul edilmez, ve burada bahsedilen kriterler kaplama için uygulanamaz.

Bazı izolasyon malzemelerinin kesilen uçlarında özellikle cam-elyaf bariyerli olanlar

yıpranmış görünebilir. Bu yıpranmış görünümün kabulü için kullanıcı ve üretici arasında
mutabık kalınmasına gerek duyulur.

Bu kriterler montaj sonrası kabul için uygulanır. Lehimle işlemi sonrası oluşan izolasyon
hasarları için ek kriterler bölüm 4.5.2’ de verilmiştir.

Hedef-Sınıf 1, 2, 3
• İzolasyon, şıkıştırma, çekme, aşınma, renk
değişimi ve yanma izleri olmadan düzgün bir
şekilde kesilmeli

Resim 3-11

Kabul edilir-Sınıf 1, 2, 3
• Mekanik soyucularla sıkma sonucu
izolasyon üzerindeki küçük, düzgün etkilerin
oluşması
• Tekli kabloların, kablo zarar görmeden,
kimyasallar kullanılarak soyulması
• İzolasyonun yanmış, çatlamış, ve ayrılmış
olmaması şartı ile, ısıl soyma işleminden
sonra izolasyonun renk değiştirmesi

Resim 3-12

19
 3.5 Hasarlı İzolasyon (devam)

Kusur-Sınıf 1, 2, 3
• İzolasyonda herhangi bir kesik, kırık, çatlak veya
ayrılma olması
• İzolasyonun, kalınlığının %20’sinden daha fazla
azalmış olması (Resim 3-124, Resim 3-13)
• Pürüzlü veya eğri izolasyon parçalarının, izolasyon
dışçapının %50’sinden veya 1 mm(0,039 in)’den
hangisi büyükse o değerden büyük olması
• Yanmış izolasyon
Resim 3-13

Resim 3-14

Resim 3-15

Resim 3-16

20
 11 Kablaj Takımları ve Kabloların Ölçümü

11.1 Ölçme - Kablo ve Tel Takımı Uzunluk Ölçümü

Çizim ve dökümanlarda aksi belirtilmedikçe, kablo takımı ve tel uzunluk ölçüm toleransları
Tablo 11-1’e uygun olmalıdır[D1D2D3].

Tablo 11-1 Kablo /Tel uzunluk toleransları

KABLO UZUNLUĞU TOLERANSI, Metrik [İmperyal İngiliz]

≤0.3 m [≤1 ft] +25 mm – 0 mm [+1 in - 0 in]

>0.3 m – 1.5 m [>1 ft - 5 ft] +50 mm – 0 mm [+2 in - 0 in]

>1.5 m – 3 m [>5 ft - 10 ft] +100 mm – 0 mm [+4 in - 0 in]

>3 m – 7.5 m [>10 ft - 25 ft] +150 mm – 0 mm [+6 in - 0 in]

>7.5 m [>25 ft] +%5 – %0 [+5% - 0%]

11.2 Ölçme - Kablo

11.2.1 Ölçme - Kablo - Referans Yüzeyler - Düz/Eksenel Konnektörler

Resim 11-1 kablolar üzerinde referans yüzey olarak kabul edilecek noktaları göstermektedir.

Resim 11-1

21
 11.2.2 Ölçme - Kablo - Referans Yüzeyler - Dik Açılı Konnektörler

Resim 11-2 kablolar üzerinde referans yüzey olarak kabul edilecek noktaları göstermektedir.

Resim 11-2

11.2.3 Ölçme - Kablo - Uzunluk

Bir kablonun uzunluğu kablo takımının bir ucundan diğer ucuna ölçülür. Referans yüzeyleri
dökümanlarda belirtilmediyse, 11.2.1 ve 11.2.2 bölümlerinde belirtilen referans yüzeyleri
kullanılmalıdır.

Hedef-Sınıf 1,2,3
• Kablonun uzunluğu çizimlerde
belirtilen uzunluğa uygun olmalıdır.

Resim 11-3

Kabul edilir-Sınıf 1,2,3

• Kablo uzunluğunun belirtilen toleranslar
içinde olması.

Resim 11-4

Kusur-Sınıf 1,2,3
• Kablo uzunluğunun belirtilen toleranslar
dışında olması.

Resim 11-5

22
 11.2.4 Ölçme - Kablo - Dallanmalar

11.2.4.1 Ölçme - Kablo - Dallanma Ölçüm Noktaları

Dallanmaların ölçüm noktaları: kablo demeti ve dallanmış demetin merkezinden geçen eksen
çizgisi ve dallanma ya da demetin uç noktalarıdır (Bknz. Resim 11-6 ve 11-7)

Resim 11-6

Resim 11-7

23
 11.2.4.2 Ölçme - Kablo - Dallanma Uzunlukları

Dallanma uzunlukları, dallanmanın başladığı noktadan dallanmanın sonuna kadar ölçülür.

Eğer referans bölgesi dökümanda belirtilmemiş ise, 11.2.1 ve 11.2.2 bölümlerinde belirtilen
noktalar referans alınır. Kablo uzunluğu ölçüm toleransı Tablo 11-1'de verilmiştir.

Hedef – Sınıf 1, 2, 3
 Dallanma uzunluğunun çizimde belirtilen nominal değeri karşılıyor olması.

Kabul Edilir – Sınıf 1, 2, 3

 Dallanma uzunluğunun toleranslar içersinde olması.

Kusur – Sınıf 1, 2, 3
 Dallanma uzunluğunun toleranslar dışında olması.

11.3 Ölçme - Tel

Bitmiş ürün olarak tekli kablolar kullanılır veya genellikle bir veya her iki ucunda elektriksel
terminal olan yalıtımlı izolasyonlu kablolar kullanılır.

Eğer dökümanda referans yerleri belirtilmemiş ise 11.3.1'de belirtilen referans yüzeyleri
kullanılmalıdır.

11.3.1 Ölçme - Tel - Elektriksel Terminal Referans Yeri

Resim 11-8 yalıtımlı ve yalıtımsız terminaller için boyutsal referans noktalarını (RL) veya
yüzey referans noktalarını (RS) göstermektedir. Halka (A), kanca (B) ve çatal (C) tipi
terminaller için sıkıştırma boşluğunun merkezi referans noktası olarak alınır (RL). Çabuk
sökülebilen (D) ve mermi (E) tipi terminaller için terminalin uç noktası referans yüzeyi olarak
alınır (RS).

Resim 11-11, 11-10 ve 11-9 teller ve sonlandırmasız kablolar için boyutsal referans yerlerini
göstermektir.

Resim 11 - 8

24
 11.3.2 Ölçme - Tel - Uzunluk

Takımlar için toplam kablo uzunluğu, referans noktasından elektriksel terminalin tamamına
veya bir kısmına kadar alınır.

Hedef – Sınıf 1, 2, 3
• Kablonun bir ucundaki referans yerinden
veya referans yüzeyinden diğer ucundakine
olan uzunluğun “nominal” tel uzunluğuna
eşit olması.

Resim 11-9

Kabul Edilir– Sınıf 1, 2, 3

• Kablo uzunluğunun toleranslar içinde
olması

Resim 11-10

Kusur– Sınıf 1, 2, 3
• Kablo uzunluğunun toleranslar dışında
olması

Resim 11-11

25
 19 Test

Bu bölüm, standart içersinde başka bir yerde işlenmemiş olan, işlem arası ve son elektriksel
ve mekanik testlerin kabul gerekliliklerini anlatmaktadır. Bu bölüm ürünü kalifiye etmek için
hangi çevresel ve diğer testlerin yapılması gerektiğini bildirmeyi amaçlamamıştır.

Not: Bu standarda göre yapılan testler yerel, ulusal, ve uluslararası kurallar ile düzenlemeler
veya güvenlik standartlarına uygunluğu garanti etmez.

26
 19.1 Tahribatsız Testler

Tahribatsız testler, test yapılan ürüne herhangi bir zarar vermeyecek şekilde seçilmeli ve
uygulanmalıdır [D1D2D3].

19.2 Yeniden İşlem veya Tamir Sonrası Testler

Yeniden işlem veya tamir sonrası, işlem gören ürünlerin tamamına daha önceden
uygulanmış olan test ve denetimler uygulanmalıdır[D1D2D3].

19.3 Tabloların Kullanımı

Tablo 19-1 ve 19-9, üretici ve kullanıcı arasında özel test gereklilikleri konusunda bir anlaşma
yapılmadığı durumlarda, rutin yapılması gerekli olan elektriksel ve mekanik testlerle ilgili bilgi
vermektedir.
Bu tablolardaki “gereklilik kararı” sütunu, sınıflar arasında veya referans bölüm veya tabloda
detaylı bir şekilde açıklanan diğer faktörlerden ötürü değişiklik gösteren test gerekliliklerini
gösterir. Tablo 19-2’den tablo 19-8’e kadar olan tablolar ve tablo 19-10’dan tablo 19-13’e
kadar olan tablolar testler için gerekli parametreleri göstermektedir. Bu tablolarda sınıflara
göre değişiklik gösteren gereklilikler ayrı ayrı belirtilmiştir. Üretici ile kullanıcı arasında
anlaşma sonucu saptanmış ve tablolarda belirtilen değerlerden farklılık gösteren değerler var
ise bunlar “diğer tanımlanmış değerler” sütunu altında gösterilir.

27
 19.4 Elektriksel Testler

Bu bölüm elektriksel uygunluk testlerini anlatmaktadır.

19.4.1 Elektriksel Testler – Test Seçimi

Tablo 19-1, kullanıcı ve üretici arasında yapılması karar verilen kablo ve kablaj takımı test
seçeneklerini göstermektedir. Testler 19.7.1’den 19.7.8’e kadar olan bölümlerde anlatılmıştır.
Test gerekli ise, kullanılacak test parametreleri tablo 19-2’den tablo 19-8’e kadar olan
tablolarda belirtilmiştir. Ek C, kullanıcı ve üreticiye test gereklilikleri hakkında bilgi
verebilecek, kopyalanabilir bir özet dökümandır.

Kullanıcı ve üretici tarafından tanımlanan testler olası bütün kusurları göz önünde
bulundurmalıdır. Örneğin; karışık kablo tiplerinden oluşan (Örn: termokupl kabloları veya
merkez iletkeni ve ekran sonlandırma teli olan koaksiyel kablo, kıvrılmış çiftli kablolar, vb.)
kabloları test ederken sadece maksimum direnç limiti devamlılığına göre karşılaştırma
yapmak kabloyu doğrulamak için yeterli olmayacaktır. Bu tip karşılaştırma testi ile merkezi
iletkenin ekran sonlandırma teli ile değiş-tokuş edilmesi, kıvrılmış kabloların ayrılması, yanlış
kalınlıkta kablo kullanılması gibi hatalar da meydana gelmiş olabilir. Ürün sınıfı ve üretim
proseslerinin, muayeneler de dahil olarak bu tip dikkatten kaçabilen olası kusurlar / hataları
için değerlendirilmeye ve daha başka testlerle doğrulanmaya ihtiyacı vardır. Uygun
olabilecek bu diğer testler; devamlılık direnci için düşük limitler, teller arasındaki kapasitans
ölçümü, ve/veya gürültü-karıştırma testleridir.
Kullanıcı ile üretici arasında test gerekliliği konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya
kullanıcı, üreticiye ait dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo
19-1’deki gereklilikler tüm ekranlı ürünler de dahil olmak üzere çok iletkenli ürünlerin
%100’üne uygulanmalıdır[D1D2D3].

Tablo 19-1 Elektriksel Test Gereklilikleri

Bölüm Test Gereklilik Gereklilik Kararı

19.5.1 Devamlılık test parametreleri Gerekli ( tablo 19-2) [ ] Gerekli değil
Kısa devre (düşük voltaj yalıtım) DWV veya IR testleri yapılmadı ise [ ] Gerekli
19.5.2
testi parametreleri gerekli (Tablo 19-3) [ ] Gerekli değil
Dielektrik voltaj dayanımı testi Sınıf 3 ve bazı sınıf 2 ürünler için [ ] Gerekli
19.5.3
(DWV) parametreleri gerekli (Tablo 19-4) [ ] Gerekli değil
Yalıtkan direnci (IR) testi Sınıf 3 ve bazı sınıf 2 ürünler için [ ] Gerekli
19.5.4
parametreleri gerekli (Tablo 19-5) [ ] Gerekli değil
Voltaj duran dalga oranı
19.5.5 Kullanıcı tarafından belirlenecektir [ ] Gerekli
(VSWR) test parametreleri
Kayıplar için yapılan test
19.5.6 Kullanıcı tarafından belirlenecektir [ ] Gerekli
parametreleri
19.5.7 Yansıma katsayısı testi Kullanıcı tarafından belirlenecektir [ ] Gerekli
Kullanıcı tanımlı elektriksel
19.5.8 Kullanıcı tarafından belirlenecektir [ ] Gerekli
testler

28
 19.5 Elektriksel Test Metodları

19.5.1 Elektriksel Test Metodları - Devamlılık

Devamlılık testi, noktadan noktaya elektriksel bağlantıların çizim, kablo listesi veya
şematiklere uygunluğunu doğrulamak için yapılır. Tablo 19-2’nin “diğer tanımlanmış değer”
sütununda bir limit belirtilmiş ise, devamlılık testi, rezistans ölçümlerinin bu limitleri
geçmediğini doğrulamalıdır[D1D2D3].

Kullanıcı ile üretici arasında test gerekliliği konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya
kullanıcı, üreticiye ait dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo
19-2’deki gereklilikler uygulanmalıdır[D1D2D3].

Tablo 19-2 Devamlılık Test Gereklilikleri

Diğer
Parametre Sınıf 1 Sınıf 2 Sınıf 3 Tanımlanmış
Değer
2 Ω veya 1Ω +
Test cihazının
belirlenen maksimum
Maksimum direnç varsayılan Ω
kablo direncinden
ayarlarına bağlı
hangisi büyük ise

Maksimum akım Test cihazının varsayılan ayarlarına bağlı mA

Maksimum voltaj Test cihazının varsayılan ayarlarına bağlı Volts

29
 19.5.2 Elektriksel Test Metodları – Kısa Devre

Kısa devre testi bir düşük voltaj testidir ve istenmeyen bağlantıların saptanmasını sağlar.

Tablo 19-3’ün “diğer tanımlanmış değer” sütununda bir limit belirtilmiş ise, kısa devre testi bu
limitin altına inilmediğini doğrulamalıdır[D1D2D3]. Kullanıcı ile üretici arasında test
gereklilikleri konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait dökümante
edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo 19-3’deki gereklilikler
uygulanır[D1D2D3].

Tablo 19-3 Kısa Devre Testi (düşük voltaj izolasyonu) Minimum Gereklilikleri1

Sınıf 2 1 (hava veya

Sınıf 2 2 (hava veya Diğer
izolasyon aralığı 2
Parametre Sınıf 1 1
izolasyon aralığı 2 Sınıf 3 1 Tanımlanmış
mm' ye eşit yada 2
mm'den küçük ise) Değerler
mm' den büyük ise)
Test cihazının
Test cihazının varsayılan
Minimum varsayılan Ω
ayarlarına bağlı
rezistans ayarlarına bağlı
Maksimum Uygulanmaz Uygulanmaz
Test cihazının varsayılan ayarlarına bağlı mA
akım
Maksimum
Test cihazının varsayılan ayarlarına bağlı Volt
voltaj2
Not1: Dielektrik dayanım testi ve yalıtkan direnç testi yapılmış ise kısa devre testi gerekmez.
Not2: Elemanların bu test esnasında zarar görme ihtimali var ise, maksimum voltaj ve akım değerleri
belirlenmelidir.

30
 19.5.3 Elektriksel Test Metodları – Dielektrik Voltaj Dayanım (DWV)

Dielektrik voltaj dayanım testi AC veya DC ile yapılan bir yüksek voltaj testidir. Bu test,
elemanların gerekli voltaja ve anahtarlama, dalgalanma veya diğer benzeri olaylardan
kaynaklanan voltajdaki ani yükselmelere karşı güvenli çalışmasını doğrulamak için yapılır. Bu
test ile, yalıtkan malzemelerin yeterliliği ve malzemeler arası elektriksel aralığın yeterliliği
ölçülmektedir. Eğer bir malzeme bu açılardan yetersiz ise, test voltajı uygulandığında ark
veya dielektrik kırılmalar meydana gelir. Ölçülen akım tanımlanmış değeri geçiyor ise veya
test gereci bir elektriksel boşalma saptamış ise test edilen ürün uygun değildir.

Test edilecek ürünün 90 VAC üzerinde çalışması gerekiyor ise veya AC stres altında
çalışması önem arz ediyor ise genellikle DC testlerden çok AC kullanılarak test yapılması
tercih edilir. AC test frekansı aksi belirtilmedikçe 60 Hz seçilir. 2 mA' den yüksek kaçak akım
bekleniyor ise test akımı limiti gerçek akım değerine göre belirlenir.

Test edilecek noktalar üzerinde, devamlılık testinde tanımlanan tüm yalıtılmış devamlılık
yolları için kablo demetleri DWV testine tabi tutulmalıdır[N1D2D3].
Kısa devre riskinin olduğu yerlerde iletken konnektör şaseleri ve kullanılmayan kontak
pozisyonları dahil edilmelidir[N1D2D3].

Tablo 19-4’ün “diğer tanımlanmış değer” sütununda bir limit belirtilmiş ise, dielektrik dayanım
voltajı testi bu limitlerin aşılmadığını doğrulamalıdır[D1D2D3]. Kullanıcı ile üretici arasında
test gereklilikleri konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait dökümante
edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo 19-4’deki gereklilikler uygulanır
[N1D2D3].

Tablo 19-4 Dielektrik Voltaj Dayanım Testi Minimum Gereklilikleri

Sınıf 2 (hava yada
Sınıf 2 (hava yada
izolasyon aralığı 2
izolasyon aralığı 2 Diğer
mm' ye eşit yada 2
Parametre Sınıf 1 mm'den küçük ise ve Sınıf 3 Tanımlanmış
mm' den büyük ise ve
coaxial/biaxial/triaxial Değer
coaxial/biaxial/triaxial
ise)
değilse)
1500VDC
1000 VDC veya ___VDC
veya
Voltaj seviyesi 1
eşdeğer tepe AC veya
eşdeğer tepe
Test voltajı2 ___VAC
AC voltajı2
gerekli Test gerekli değil
Maksimum
değil 1mA 1mA ___mA
kaçak akım
Uygulama
0.1 saniye 1 saniye ___Saniye
Süresi
Not1: 19.1’e bakınız
Not2: Test edilen aralık ≥0,58mm ise voltaj seviyesi uygulanabilirdir. Aralık <0,58mm ise kullanıcı ile üretici
arasında test seviyesinin altında bir değerde anlaşma yapılması beklenir.

31
 19.5.4 Elektriksel Test Metodları – Yalıtkan Direnci (IR)

Yalıtkan direnci testi, kullanılan yalıtkanın gösterdiği direnci doğrulamak için yapılan bir
yüksek voltaj testidir. Ölçülen direnç değeri tanımlanmış değerden düşük ise veya test gereci
bir elektriksel boşalma saptamış ise test edilen takım uygun değildir.

Yalıtkan direnci testi süresi, kararlı bir akım elde edilmesi için gereken süreye kadar
düşürülebilir.

Eğer dielektrik voltaj dayanımı testi DC voltaj kullanılarak yapılıyor ise, yalıtkan direnci de
aynı anda ölçülebilir.

Dielektrik voltaj dayanımı testi ve yalıtkan direnci testi ayrı ayrı yapılıyor ise yalıtkan direnci
testi sonra yapılmalıdır[D1D2D3].

Test edilecek noktalar üzerinde, devamlılık testinde tanımlanan tüm yalıtılmış devamlılık
yolları için kablo demetleri IR testine tabi tutulmalıdır[N1D2D3].
Kısa devre riskinin olduğu yerlerde iletken konnektör şaseleri ve kullanılmayan kontak
pozisyonları dahil edilmelidir[N1D2D3].

Tablo 19-5’ün “diğer tanımlanmış değer” sütununda bir limit belirtilmiş ise, yalıtkan direnci
testi bu limitlerin aşılmadığını doğrulamalıdır[D1D2D3]. Kullanıcı ile üretici arasında test
konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait dökümante edilmiş test
gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo 19-5’deki gereklilikler uygulanır[N1D2D3].

Tablo 19-5 Yalıtkan Direnci Testi Minimum Gereklilikleri

Sınıf 2 (hava
veya izolasyon Sınıf 2 (hava veya Diğer
Parametre Sınıf 1 aralığı 2 mm' ye izolasyon aralığı 2 Sınıf 3 Tanımlanmış
eşit yada 2 mm' mm'den küçük ise) Değer
den büyük ise)
Voltaj seviyesi1 DC dielektrik dayanım voltajı veya test VDC
cihazına bağlı
Test ≥ 100 MΩ (≤3 metre olan kablajlar)
Minimum yalıtkan Test gerekli değil ≥10 MΩ (>3 metre olan kablajlar)
gerekli MΩ
direnci2 değil ≥500 MΩ (herhangi bir uzunluktaki
koaksiyel kablolar)
Maksimum
10 saniye Saniye
uygulama süresi
Not1: 19.1’e bakınız
Not2: Belirtilen değerler % 80 bağıl nemin altındaki koşullarda geçerlidir. Bağıl nem değeri % 80’in üzerine çıkar
ise kullanıcı ile üretici arasında test seviyesinin altında bir değerde anlaşma yapılması beklenir.

32
 19.5.5 Elektriksel Test Metodları – Duran Dalga Oranı (VSWR)

Yüksek frekans koaksiyel kablolardaki enerji yansımasının tespit edildiği test metodudur. Bu
testte elde edilen çıktı, yansıyan gücün giriş gücüne oranıdır. Bu test, kullanıcı tarafından
belirtilmedikçe gerekli değildir. Eğer bu testin gerekliliği belirtilmiş ise kullanıcı ile üretici
arasında mutabık kalındığı gibi tablo 19-6’da yer alan parametre değerlerine göre test
gerçekleştirilmelidir[D1D2D3].

Tablo 19-6 Duran Dalga Oranı Test Parametreleri

Parametre Tanımlanmış değer

Frekans aralığı MHz
Yansıyan gücün giriş gücüne oranı /

19.5.6 Elektriksel Test Metodları – Kayıp

Yüksek frekans koaksiyel kablolarda belirli bir frekansta ya da frekans aralığında oluşan
sinyal kaybının ölçümüdür. Kullanıcı tarafından belirtilmedikçe bu test gerekli değildir. Eğer
bu testin gerekliliği belirtilmiş ise kullanıcı ile üretici arasında mutabık kalındığı gibi tablo 19-
7’de yer alan parametre değerlerine göre test gerçekleştirilmelidir[D1D2D3].

Tablo 19-7 Kayıp Testi Parametreleri

Parametre Tanımlanmış değer

Frekans aralığı MHz
Maksimum kayıp Desibel

33
 19.5.7 Elektriksel Test Metodları – Yansıma katsayısı

Yansıma katsayısı, yüksek frekans koaksiyel kablolarda yansıyan enerjiyi hesaplamak için
kullanılan basit bir metoddur. Hesaplanan oran yansıyan dalganın gelen dalgaya oranıdır.
Kullanıcı tarafından belirtilmedikçe bu test gerekli değildir. Eğer bu testin gerekliliği belirtilmiş
ise ise kullanıcı ile üretici arasında mutabık kalındığı gibi tablo 19-8’de yer alan parametre
değerlerine göre test gerçekleştirilmelidir[D1D2D3].

Tablo 19-8 Yansıma katsayısı test parametreleri

Parametre Tanımlanmış değer

Frekans aralığı MHz
Maksimum kayıp Desibel

19.5.8 Elektriksel Test Metodları – Kullanıcı Tanımlı

Kullanıcı bu standartta tanımlı testlerden başka testler de isteyebilir ya da burada tanımlı

paremetreler veya metodları değiştirebilir. Kullanıcı tarafından tanımlanmış başka testler
gerekli görülüyor ise bu testler yerine getirilmelidir. [D1D2D3].

34
 19.6 Mekanik Testler

Bu bölüm, mekanik uygunluk testlerini anlatmaktadır.

19.6.1 Mekanik Testler – Test seçimi

Kullanıcı ile üretici arasında test konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı,
üreticiye ait dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo 19-
9’daki gereklilikler takımların %100’üne uygulanmalıdır[D1D2D3].

Eğer üreticininin, krimp aletleri ve krimp bağlantılarını doğrulamak için objektif deliller ile
desteklenmiş, işleyen bir proses kontrol sistemi varsa (bakınız 1.3 ve 1.8), bu sistem 19.7.1
ve 19.7.2.1 bölümleri yerine kullanılabilir. Ancak krimp aletleri doğrulama testleri arasında 30
günden fazla süre var ise kullanılmamalıdır[D1D2D3].

Tablo 19-9 Mekanik Test Gereklilikleri

Bölüm Test Gereklilik1 Gereklilik kararı

[ ] Her yeni ayar için

Eğer çekme testi gereklidir ve aşağıdaki
yapılmıyor ise Sınıf 1 ve periyotlarda yapılmalıdır:
19.7.1 Krimp yükseklik testi Sınıf 2 için gereklidir. [] parça
(bölüm 19.7.2, [ ] vardiya
tablo19-10) [] gün
[ ] Gerekli değil

[ ] Her yeni ayar için

Sınıf 3 için gerekli.
gereklidir ve aşağıdaki
Eğer krimp yükseklik
periyotlarda yapılmalıdır:
testi yapılmıyor ise Sınıf
19.7.2 Çekme kuvveti / gerilme testi [] parça
1 ve Sınıf 2 için
[ ] vardiya
gereklidir. (bölüm
[] gün
19.7.1, tablo19-11)
[ ] Gerekli değil

19.7.3 Krimp Kuvveti İzleme Kullanıcı tanımlı [ ] Gerekli

Sınıf 1, 2, 3 için üretim

19.7.5 Kontak tutucu doğrulama testi [ ] Gerekli değil
sırasında yapılmalı

19.7.6 RF Konnektör ekran çekme testi Kullanıcı tanımlı [ ] Gerekli

RF Konnektör ekran yüksük burkma
19.7.7 Kullanıcı tanımlı [ ] Gerekli
testi
19.7.8 Kullanıcı tanımlı mekanik testler Kullanıcı tanımlı [ ] Gerekli
Not 1: Kullanıcı ile üretici arasında test konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait
dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise tablo 19-9’daki minimum test gereklilikleri her
sınıf için uygulanır.

35
 19.7 Mekanik Test Metodları

19.7.1 Mekanik Test Metodları – Krimp yüksekliği (boyutsal analiz)

Krimp yüksekliği testi, terminal krimp yüksekliğinin üreticisinin belirlediği değerler içeriside
olup olmadığını doğrulamak için yapılır. Her krimp terminali ve iletken kombinasyonu tek bir
krimp yükseklik kriterine sahiptir. Eğer çekme testi uygulanmış ise bu test opsiyoneldir. Eğer
çekme testi uygulanmamış ise ve kullanıcı ile üretici arasında test konusunda bir anlaşma
yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini
belirtmemiş ise krimp yükseklik testi tablo 19-10’a göre yapılmalıdır[D1D2N3].

Tablo 19-10 Krimp yükseklik testi

Parametre Gereklilik Diğer tanımlanmış değer
Maksimum flash yüksekliği 0.5x malzeme kalınlığı mm
Terminal üreticisinin sağlayacağı
Gerçek krimp yüksekliği mm
değer1
Genişlik (dairesel olmayan krimp) mm
Not 1: Eğer kullanıcı veya üretici tarafından terminal üreticisinin sağlayacağı değerler yeterli bulunmaz
ise, başka değerler üzerinde anlaşılabilir.

Krimp yükseklik değerinin doğru yapılması çok önemlidir. Krimp yükseklik ölçüm gereci bir
tarafı düz bıçaktan diğer tarafı noktasal bir kontaktan oluşan bir gereçtir. Noktasal kontağın
amacı krimp esnasında çıkıntı oluşumunu engellemektir. Fazla çıkınt krimpin yıpranmış
olduğunun göstergesi olabilir. (Resim 19-1)

Resim 19-1
1- Yanlış yükseklik ölçümü (kumpas ile)
2- Çıkıntı
3- Doğru ölçüm (krimp yükseklik mikrometresi)

36
 19.7.1.1 Mekanik Test Metodları – Krimp yüksekliği (boyutsal analiz) –
Terminal konumlandırma

Resim 19-2 de görüldüğü gibi terminal krimpin yuvarlanmış kısımlarının birleşimi

mikrometrenin düz kısmına dik olacak ve terminal tam olarak temas edecek biçimde
konumlandırılmalıdır. Eğer terminal açılı yerleştirilir ise ölçüm yanlış olabilir.

Üst temas krimpin en yüksek noktasını ölçmek için tam merkeze yerleştirilmelidir. Eğer üst
temas noktası merkezde olmaz ise ölçüm yanlış olabilir.

Terminal açısı yatayda doğru olmalıdır.

Resim 19-2
1. Krimp alanı
2. Mikrometrenin düz bıçak ucu
3. Mikrometrenin örs kısmı
4. Krimpin yuvarlatılmış kısımları
5. Noktasal kontak

37
 19.7.2 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe)

Krimp bağlantısının mekanik bütünlüğünü değerlendirmek için bir eksenel (boylamasına) güç
uygulanılarak yapılır. Eğer bir izolasyon desteği var ise bu destek mekanik olarak etkisiz hale
getirilmelidir[D1D2D3].

Sınıf 3 ürünler için ve krimp yükseklik testi yapılmamış sınıf 1 ve 2 ürünler için, kullanıcı ile
üretici arasında test konusunda bir anlaşma yapılmadıysa veya kullanıcı, üreticiye ait
dökümante edilmiş test gerekliliklerini kabul ettiğini belirtmemiş ise çekme testi tablo 19-11’e
göre yapılmalıdır[D1D2D3]. Kullanıcı ve üretici tarafından çekme testi değerleri
belirlenmemiş ise, bu değerler tablo 19-12’deki değerlere eşit veya fazla olmalıdır[D1D2D3].

Krimpli çoklu kablo uygulamalarında çekme testi en küçük ölçüdeki kabloya

uygulanmalıdır[D1D2D3]. Kullanıcı ile üretici arasında aksi belirtilmediği sürece çekme testine tabii
olacak tel ölçüsüne göre Tablo 19-11 ve 19-12 kullanılmalıdır. [D1D2D3].

Çekme testi yapılacak örnekler teslim edilecek ürünler olmamalıdır[D1D2D3]. Tahribatlı

çekme testi metodlarından bazıları aşağıdaki gibidir:

 Çekme ve kopartma: Bağlantıya uygulanan kuvvet terminal ve kablo birbirinden ayrılana

veya kablo kopana kadar arttırılır.
 Çekme ve bırakma: Terminale belirlenen bir değere kadar kuvvet uygulanır. Bu kuvvete
ulaşıldığında bırakılır.
 Çekme ve tutma: Terminale belirlenen değere kadar kuvvet uygulanır, bu kuvvete
ulaşıldığında belirlenen bir süre kadar beklenir ve kuvvet sıfıra kadar düşürülür.
 Çekme, tutma ve kopartma: Terminale belirlenen bir değere kadar kuvvet uygulanır. Bu
kuvvete ulaşıldığında belirlenen bir süre kadar beklenir. Daha sonra terminal ve kablo
birbirinden ayrılana veya kablo kopana kadar kuvvet uygulanmaya devam edilir.

38
 19.7.2.1 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe) -
Proses kontrol sistemi yoksa

Dökümante edilmiş bir proses kontrol sistemi yok ise:

El krimp aletleri kullanılıyor ise ve bunlar için test aralığı sözleşmede belirtilmemiş ise testler
günde bir kez yapılmalıdır[D1D2D3].
 Eğer makine ile krimpleme yapılıyor ise ve test aralığı sözleşmede belirtilmemiş ise testler
her yeni ayar değişikliğinde ve aylık olarak yapılmalıdır[D1D2D3]. Makine kullanılmıyor ise
aylık test gerekli değildir ancak yeniden kullanıma başlandığında yapılmalıdır[D1D2D3].

Tablo 19-11 Çekme testi minimum gereklilikler

Parametre Sınıf 1 Sınıf 2 Sınıf 3 Diğer tanımlanmış değer
Uygun endüstri standardı (UL,
Çekme
IEC, SAE, Tablo 19-12 veya 19- Tablo 19-12 N, Kp , Lb
kuvveti
13)1
Çekme oranı2 Belirtilmemiş Kontrollü oran ≤1 in / dakika / dakika

[ ] Çekme ve kopartma
Metod Belirtilmemiş Belirtilmemiş Belirtilmemiş [ ] Çekme ve bırakma
[ ] Çekme ve tutma
[ ] Çekme, tutma ve kopartma

Tutma süresi3 Belirtilmemiş Belirtilmemiş Belirtilmemiş ___Saniye

Not1: Uygun germe test değerlerini belirlemek üretici ve/veya kullanıcı sorumluluğundadır.
Not2: Kontrollü orandan kasıt çekme boyunca sabit tutulan değerdir.
Not3: Tutma süresi “çekme ve tutma” ve “çekme, tutma ve kopartma” testlerinde
kullanılacaktır.

Tablo 19-12 krimpli çoklu bakır kablolardaki çekme kuvveti kabul değerlerini verir.
çekme kuvveti değerleri belirlenmemiş ise, krimp bağlantısındaki gerilme dayanımı
değeri kablonun gerilme dayanımı değerinin %60’ından düşük
olmamalıdır[D1D2D3].

39
 19.7.2.1 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe)-
Proses kontrol sistemi yoksa (devam)

Tablo 19-12 Çekme testi kuvveti değerleri

Değerler UL486A spesifikasyonuna göre ve sadece Sınıf 1 ürünler için oluşturulmuştur.

40
19.7.2.1 Mekanik Test Metodları – Çekme (Germe)-
Proses kontrol sistemi yoksa (devam)

41
 19.7.3 Mekanik Test Metodları – Krimp Kuvveti İzleme

Krimp prosesi esnasında kuvvetin elektronik olarak izlenmesidir. Kullanıcı tarafından aksi
belirtilmedikçe hiçbir sınıf için zorunlu değildir.

Krimp kuvveti izlenmesi, otomatik krimp cihazının bir referans noktadaki değerleri öğrenmesi
ve diğer krimp noktalarını analiz ederek zaman/kuvvet eğrisi oluşturması yoluyla yapılır.
Oluşabilecek hataları yakalamak için her krimp noktası referans nokta ile karşılaştırılır. Bu
test krimp cihazının bir parçası olduğunda, bir referans noktası alınmadan önce doğrulama
yapmak için krimp yükseklik testi veya çekme testi yapılmalıdır[D1D2D3].

19.7.4 Mekanik Test Metodları – Krimp Aleti Kalifikasyonu

1.9d bölümüne bakınız.

19.7.5 Mekanik Test Metodları – Kontak Tutucu Doğrulaması

Bölüm 9.5’e bakınız.

Bu işlem arası doğrulama sınıf 1, 2, 3 ürünler için gereklidir.

Eğer test gereklilikleri aksini belirtmiyor ise, “it – kilitle – çek” metoduyla önce temas alanı
krimpin içersine kilitlenene kadar itilir, sonra gergin olana kadar çekilir[D1D2D3]. “Gerginlik”
subjektif bir kavram olduğundan, bu testte çekme kuvvetinin itme kuvvetinden daha büyük
olması beklenir.

42
 19.7.6 Mekanik Test Metodları – RF Konnektör Ekran Çekme Kuvveti
(Gerilme)

Ekranlı bağlantıların mekanik bütünlüğünü değerlendirmek için eksenel kuvvet uygulanır.

Aşağıdaki çekme kuvveti test metodları tahribatlı metodlardır ve malzeme testten sonra
kullanılmaya uygun değildir.

 Çekme ve kopartma: Bağlantıya uygulanan kuvvet konnektör ve ekran birbirinden ayrılana

veya ekran kopana kadar arttırılır.
 Çekme ve bırakma: Bağlantıya belirlenen bir değere kadar kuvvet uygulanır. Bu kuvvete
ulaşıldığında çekme bırakılır.
 Çekme ve tutma: Bağlantıya belirlenen değere kadar kuvvet uygulanır, bu kuvvete
ulaşıldığında belirlenen bir süre kadar beklenir ve kuvvet sıfıra kadar düşürülür.
 Çekme, tutma ve kopartma: Bağlantıya belirlenen bir değere kadar kuvvet uygulanır. Bu
kuvvete ulaşıldığında belirlenen bir süre kadar beklenir. Daha sonra terminal ve kablo
birbirinden ayrılana veya kablo kopana kadar kuvvet uygulanmaya devam edilir.

Eğer ekranlı RF konnektör bağlantıları için çekme kuvveti testi yapılması gerektiği belirtilmiş
ise kullanıcı ile üretici arasında mutabık kalındığı gibi tablo 19-14’de yer alan parametre
değerlerine göre test gerçekleştirilmelidir[D1D2D3].

Tablo 19-14 Ekranlı RF konnektörü Çekme Testi

Parametre Tanımlanmış Değer

Çekme Kuvveti ____N, Kp, Pound

Çekme Oranı1 ___/ dakika

[ ] Çekme ve kopartma
[ ] Çekme ve bırakma
Metod
[ ] Çekme ve tutma
[ ] Çekme, tutma ve koparma

Tutma Süresi2 ____saniye

Not1: Kontrollü orandan kasıt çekme boyunca sabit tutulan
belirlenmiş çekme oranıdır.
Not2: Tutma süresi “çekme ve tutma” ve “çekme, tutma ve
kopartma” testleriyle ilgilidir.

43
19.7.7 Mekanik Test Metodları – RF Konnektör Ekran Yüksük Burkma Testi

Konnektör gövdesini veya yüksüğü sabitleyin ve kabloyu konnektör ucundan 50 mm [2 inch]

veya 10 kablo çapı uzakta olacak biçimde sıkıca tutarak 45˚ sadece bir yönde çevirin.
Kablonun tutulduğu yer dönme açısının gövdeye göre belirlendiği yerdir. Kablo burkulmalı
ancak konnektör kısmı dönmemelidir[D1D2D3].

19.7.8 Mekanik Test Metodları – Kullanıcı Tanımlı Testler

Kullanıcı bu standartta tanımlı testlerden başka testler de isteyebilir ya da burada tanımlı

paremetreler veya metodları değiştirebilir. Kullanıcı tarafından tanımlanmış başka testler
gerekli görülüyor ise bu testler yerine getirilmelidir[D1D2D3]. Ek B’de bu konuda tablolar
sağlanmıştır.

44