Okoliczności powstania utworu

Praca Słowackiego nad Kordianem, pisanym w Genewie, trwała od lata do listopada 1833
roku. Dramat został wydany po raz pierwszy w 1834 r. w Paryżu, a jego prapremiera
odbyła się dopiero w 1899 roku w Krakowie. Utwór powstał w czasie ostrego sporu
Słowackiego z Mickiewiczem.

Tytuł i motto
Dokładny tytuł brzmi: Kordian. Część pierwsza trylogii Spisek koronacyjny. Zwraca on
uwagę na fakt, że dramat miał być pierwszą częścią trylogii. Część druga nie powstała, a
część trzecia (zapowiedziana w katalogu księgarni Januszkiewicza) została
najprawdopodobniej zniszczona przez autora. Przyjęło się użycie dla części pierwszej
tytułu całej trylogii.
Pierwsze wydanie dramatu miało miejsce w 1834 roku. Dzieło wydrukował zakład
Pinardów ( Paryż). Sprzedaż prowadzona była początkowo jedynie w Paryżu. Kordian
ukazał się jako dzieło anonimowego autora. Podobno Słowacki obawiał się konsekwencji
tego, że w złym świetle ukazał rodzinę carską. Przez to, wiele środowisk było
przekonanych, że
autorem Kordiana był Adam Mickiewicz, chociaż poeta stanowczo temu zaprzeczał. Ten
fakt był wielkim komplementem dla młodego Słowackiego.

Tytuł – imię głównego bohatera, od słowa cor (serce) – Kordian ( czujący, wrażliwy,
kierujący się sercem)( inne znaczenia wg słownika Lindego: kordiak – śmiałek, kordiana –
niemoc, ckliwość serca, kordialny – serdeczny)
Wątek historyczny –nawiązanie do rzeczywistego planu zamachu na cara podczas koronacji
na króla Polski( 1829 r.)
Odniesienia do III cz. „Dziadów” – „Kordian” powstał jako polemika z dramatem
Mickiewicza, stąd podobieństwa bohatera, motywów ( przemiana, motyw patriotyczny,
itp.)

Budowa:
Przygotowanie
Prolog
Akt I - trzy sceny;
Akt II - opatrzony podtytułem “Rok 1828 – Wędrowiec” jedna scena, w której obrębie
jednak następuje sześciokrotna zmiana miejsca akcji;
Akt III - dziesięć scen, przy czym scena dziesiąta oznaczona jest jako “Scena ostatnia”

 PRZYGOTOWANIE

Przygotowanie - noc 31 grudnia 1799 roku. Miejsce akcji - Chata sławnego niegdyś
czarnoksiężnika Twardowskiego w górach Karpackich, osoby: Czarownica, Szatan,
Astaroth, Diabły, Gehenna, Mefistofel, Twór (czyli Joachim Lelewel), Chór Aniołów,
Archanioł.  
czarownice i diabły i wprawiają w ruch wiekowy zegar i rozpoczynają nowy rok.
Pojawiają Szatan, Mefistofeles, Astarot i inni.  Szatan zapowiada nadejście wielkiej chwili
dla pewnego narodu, który się podniesie, zwycięży i zginie (chodzi o
Polaków). Mefistofeles radzi, aby stworzyć przywódców.
Z kotła wyłaniają się po kolei stwarzani przez Szatana przywódcy powstania
listopadowego. Odegrają oni istotną rolę w jego wznieceniu, a później – doprowadzą do
jego klęski.
Józef Chłopicki – dyktator w pierwszej fazie powstania. Konserwatystą za starym do
walki. Nie dysponuje umiejętnościami strategicznymi, energią i zdecydowaniem,. Izoluje
się od powstańców. 
Adam Jerzy Czartoryski - prezes rządu powstańczego i minister spraw zagranicznych,
książę, ostrożny, nie potrafi realnie ocenić szans walczących Polaków.  
generał Jan Zygmunt Skrzynecki –cechy tchórza, flegmatyka, osoby bardziej pasywnej
niż działającej (poruszał się jak rak), został usunięty ze stanowiska dowódcy właśnie za
nieudolność. 
Jan Krukowiecki - ostatni dowódca powstania, poddał się, nim walka dobiegła końca. Po
pertraktacjach z Rosjanami podpisał w 1831 roku akt kapitulacji Warszawy.  

Oprócz przywódców: Julian Ursyn Niemcewicz Poeta-rycerz-starzec-nic- ukazana

szkodliwość jego twórczości, zniechęcającej do walki, jak również jego konserwatywne
poglądy. Lelewel – członek Rządu Narodowego - gaduła, dysponujący ograniczonym
zapleczem słów i nieumiejący przekazać nic wartościowego. Wolał perorować, niż
zdecydować się na walkę.  
Stwarzają też żołnierza, którego zamierzają opętać. ( Kordian?)

Scenę kończy interwencja Sił Niebieskich. Pojawiają się aniołowie. Bez chwili wahania
przepędzają zgromadzenie czarownic i diabłów. Na scenie pojawia się Archanioł, który
prosi Boga o zmiłowanie nad konającą Polską.  

PROLOG

Występują w nim: Pierwsza, Druga i Trzecia Osoba Prologu.  Trzy osoby prezentujące
różne koncepcje literatury narodowej. Prolog stanowi polemikę Słowackiego z
Mickiewiczem. 

Pierwsza Osobą Prologu to Mickiewicz, propagator idei poezji mesjanistycznej, niosącej

sen i pociechę, usypia naród, ślepo i wbrew rozsądkowi licząc na cud zmartwychwstania,
które nie nastąpi. Pierwsza Osoba prosi Boga o zesłanie na zmęczonych walką Polaków
ukojenia. Sama zobowiązuje się dostarczyć im w swojej poezji odrobinę łagodności.  
Mickiewicz został opisany jako człowiek pyszny, zadufany w sobie i przekonany o
swojej racji: Jestem duch Apokalipsy […], Jestem pierwszy… i ostatnim będę….  Uważa się
za proroka, Mesjasza, wręcz następcę Boga, jego ziemskiego wysłannika.  

Druga Osoba Prologu przedstawia poglądy charakterystyczne dla przeciwników tez

głoszonych przez Mickiewicza. Zachęca do walki, podjęcia zbiorowego, zbrojnego czynu,
do działania.
Druga Osoba nazywa Mickiewicza tureckim derwiszem. Kimś, kto kręci się wokół własnej
osi, nie czyniąc nic nowego. Poglądy te nie są tożsame z tezami Słowackiego. Poeta nigdy
nie negował sensowności poezji i poety. 
Trzecia Osoba Prologu to głos Słowackiego. Przepędziwszy swych poprzedników,
zapowiada ona pogodzenie zwaśnionych stron. Mówi o rychłym pojawieniu się nowej idei i
poezji, które porwą naród do walki i obudzą uśpionych.