Rozdzia 5 ISTOTA HANDLU O WYSOKIEJ CZESTOTLIWOSCI 5.1, Ewolucja handlu elektronicznego Istotny wzrost aktywnoSei widoczny dzif na rynku walutowym wynika ze \warostu aktywnosei handlu elektronicznego. W latach 80. { 90. handel wystepo- wat gliwnie migdzy brokerami i market makerami, prey ezym rynek migdzy- ealerski odgrywal glGwng role. To na:nim byly preeprowadzane wszystkie trans- akeje walutowe. Podmioty wyrazajgce zapotrzebowanie na waluty musialy sig kKicrowaé do swoich banksw, ktie esi nie byly dealerami walutowym, dle kie- rowaly zgromadzony popyt na waluty do bankw, ktre nimi byly. Tak wige poza brokerami walutowymi nie wystgpowaly inne podmioty, tre mialyby 2a zadanie 1p. abieranic zleces typu limit do realizacji réwnicz na rynku migdzydcalerskim. W konsckwencji wystepowaly dwa rynki, jeden dealerski a drugi pozadealerski, ww ktérym uezestniezyi kliencibankowi edie spread byl znacznie szerszy. Kwo- towanie i transakejenastepowaly w formie telefonicmne, tak wigs czas potrzsbny do zawarcia transakeji walutowyeh byl macmie dluzszy, a mozliwos przepro- \wadzenia krétkoterminowej spekulaci nie wystepowaly Handel elektronicany pochodz w istocie 2 rynku kapitalowego, kiedy to 1w 1998 roku wprowadzono mo#liwose preeprowadzania transaksji handlowych 2 katdego komputera. Do tego czasu handel by! znacanie prosiszy ~ nabyWwey i sprzedawey sparykali sig, aby zaspokajaé swoje potrzeby transakeyjne, W tymze218 Ronda 5 roku SEC umozliwit dzilanie gield elektroniczmych, Ktdre mialy konkurowaé ~ tradyeyjnymi gieldami,takimi jak New York Stock Exchange. Pomyst polegat ra tym, aby umovliwié preeprowadzanie transakeji kuZdej osobie posiadajgce) komputer i majgce} imnowaeyiny pomys! (Duhigg, NY Times, 2009). Ten krok ‘rewolucjonowal sposéb dziatania handlu na calym rynku finansowym, migdzy innymi na rynku waluowym. Poczatkowo dotyezylo to rynku migdzydealer- skiego, a poniewaz jeszcze dlugo takie mozliwosei byly dostgpne tylko na wy) \wymienionym rynku, to nadal wystgpowsla pewne dysproporcja w modliwo- Scigch technicrnych poszczegélnyeh podmiotéw. Dopiero po roku 2000 handel clektvonicany faktycanie zacal byé stosowany na rynku pozadealerskim, poczat- kowo popraez zastosowanie platform typu SBP czy MBP fgezacyeh bankizklien- tami, a nastgpnie ju migdzy ré¢mymi podmiotami —niezalezie od tego, 7y byly (o podmioty finansowe, ezy lez detalicze, Kluczowg role w razwoju handle elektronicanego, a co za tym idzie - rynky walutowego, odegrely podmioty prime broker, takze zmicniajgce architekture rynku nie tylko poprzez wprowadzenie nowych podmiotOw, jakich wezeSniej na nim nie bylo, ale r6wniez poprzezrelaeje migdézy podmiotami. Banki, ktdre byly te dealerami, mogly teraz nie tylko przeprowadzaé transakcje z klientami, oc takze utreymywaé 2 nimi relacje kredytowe. Poprvez relace banku dealerskiego ~zpodmiotem prime broker inne podmioty niebedgce dealerami walutowymi uzy- skaly dostgo do instytuejonatnych platform, jakimi sq Reuters Matching, EBS, lub Jnnych, jak ECN, mogaeych takze anonimowo przeprowadzaétransakeje podmio- tami w imieniu prime brokerdw (Rime, Schrimpf, 2013). Handel clektroniczay odgrywa abcenie wiodga rolg na rynku walutowym, Szacuje sg, = ponad 50% uezestnik6w w rbnych segmentach preferje ten kanal teansakeyjny, co przedstawiono w tabeli 9". Zaréwne w preypadku handy glo- sowego, jak i elektronicenego okreslenie ,bezposredni” r62ni sig od ,postedai™ tym, 2etransakeje nie preechodza przez broker walutowyeh, SBP to wezesniej wspomniane platformy oferowane przez bank’ bezpostednio ‘wlasnym klientom, np, BARX (Barclays), Autobahn (Deutsche Bank), Velocity (Citigroup), Inne bezpostednieplatformy clektronicane to praykladowo: Bloomberg Tra- ‘ebook, Reuters Conversational czy bezposredaie systemy kwotowania, Do kate- gorii innych ECN momma zaliczyé Currenex, Fall czy Hotspot. "= Ware procetows nie su ig do 10% ze wale wa nekorpletierapetowanie potIstotahandlico wysoke exstotiwosi 1219 ‘Tabela 9. Udziat poszczepélnych segmentéw podmiotéw w podziale na kanaly transakeyjne (na 2013 r, w procentac Eye Sy ile] ejay ile pee = Pepa pe|e|>pep> poets |Fomoweiase | 20 | 4 | 4 fof 20 |r] as] o | 2 Jas] ss | ‘eb: opracowanie wlane na podstawie: (Rime, Shrimp 2012), Jedi oprzeé signa danych przedstawionych w tabeli 9, dotyczgcych wszyst- ich transakeji rynku walutowego (niezaleznie, czy sq to kontrakty forward, ‘peje ezy spar) i jeli okredliéudziat handlu elektronicznego jedynie dla trans- akeji spo, szacuje sig, ze wynosi okolo 64% calkowitego udziah transakeji spot Nic majge dostepu do danych 2 tabeli 9, modna bylo sig spodziewae, 2e hande! alosowy w obeeaym czasie nie bedzie odgrywel tek duze rol, jak na to wskazaig ‘dane, Nalery jednak pamigtaé, e more to byé spowodowane taktezaletami,jakie ‘wynikajg 2 handlu glosowego. Dzieki kanalowi transakeyjnemu dealer moze sig okladnie doviedzieg, 2 kim praeprowadza transakeje (unikajge np. podmiotow HFT), moze dostaé informacje o zmieniajgcych sig warunkach rynkowych czy sakeyjnych lub udzielaé (bad otraymywa) rad odnoSnie do dang) strategi, co ezyniztepo kanalu szezegélnie polecany dla bardzie kompleksowych instrumen- tw, jak kontrakty opeyine stanowigce 62% handlu glosowego (Rime, Schrimpf, 2013). Zastosowanie platform SBP takze istomie zmienito spos6b, w jaki transakeje wwalutowe byty wezeéni) rozliezane, Banki zaczely stosowaé wysokozautomaty- ~owane procesy,ktSre mialy na celu neltowanie (w spossb wewngtrany) transakeji ‘Klientami, umozliwiajge zarzadzanie pozycjami w sposob nett (zamiastbrutto) = to proces, kéry nosi nazwe internalisation of customer flows, €0 moma pr7=- ‘Gumaczy¢ jako, internalizacj przeplywéw pienig2mych’ (Heath, Whitelaw, 2011) W konsekwenji proces ten doprowadz# do mniejszego zapotrzebowania na220 Ronda 5 ‘otwieranie odwrotnych (przeciwstavmych) pozyeji na rynku dealerskim, poniewaz bank maga obecnie tego dokonaé wewngtrznie za pomoeg transake}izklientam: ‘Ostateernie handel clektronicmy doprowadrit do nastgpujgcyeh istotnych ‘zai na rynku walutow astapito obnizenie kost6w tansakeynych mierzonych jako spread Bid-Ask; = cena obecnie jes obliczana na podstawie ofer: wiclu podmiotéw proces, try jest takze znany jako fragmentacj plynnosei. Co prawda teoretycznie ceny pochodaace 2 wielu podmiotsw powinay daprowadzié do braku efek tywnoéci cenowaj i transakeyine, ale ze wzgledu na mozliwose prrepro- ‘wadzenia transakej z kazdym ztych podmiotéw nastepuje pewnege rodzaju agregacja efekiywnosei, obserwowana jest, jak weresniej podkreslono, wigksva oncenracja aktywno- Sci w ograniezong| liczbie bank6w, co wynika ponickad z wplywu SBP na relacig Klient— bank w sposobie praeprowadzania transakeji walutowyeh;, ~ dzigki handiowi elektronicaenma wystgpuje take mechanizm white label ling, w kiérym banki sq dostawcami plynnosei za posredaictwem inayeh wigkszyeh bank6w. Jest to mechanizm, w ktérym dostaweami plynnosei sq ie jedynie banki, ale réwniez inne podmiotyfinansowe, polegajgcy na tym, Ze np. bank oferuje swoim klientom plynnosé walutowa, lecz po ce nach oferowanych przez inne wigksze banki(niewidoczne dla kent) = macznie tude) jest okresliégranicg pomigdzy tradyeyjnym rynkiem de- alerskim a rynkiem pozadealerskim. Obecnosé podmiot6w oferuigeych bez posredni dostgp do rynku dealerskiego, up. DMA, ezy nawet mechanizm ‘white labeling doprowadza do texo, 2 kazdy podmiot moze byé klientem Jnnego podmiota i w ten spossb staé sig dawcg i biorca plynnosei; handel elektroniezay, a w szezegélnosei plaformy SBP i MBP, doprowa- ait do istotnego warostu aktywmosei hand bankow ze swoirn Klientami, Gra preewy2szyla nawet aktywnofé handla bankSw zinnymi dealerami handel elektroniezay doprowadzit do wyZonienia nowych podmiot6w na rynku walutowym lub podnoszenia istotosei innyeh podmiotow, jak np. lient6w detalicznych; podmioty detaliczne stly sig bardzo waine, w szezeg6lnosei w przypadku niekt6ryeh kraj6w, jak np. Japonia, doprowadzage do zmian pewnych za- chowai kurséw walutowyeh na parze walutowej USDIPY (Terada eta, 2008)". Jesli mowa dodatkowo o nowyeh podmiotach, to na uwage zashi- ‘2ujg podmioty handtu algoryimicznego, a w szczegolnosei podmioty HFT. ‘Badania ylang, 2 Kine detalicen maj soonos Go zaviranin mace wigs} Sine tana grecvks nega pay Wace oe eka w JPY) aap Ww Sana Zjeoczonye Ted 208),