You are on page 1of 345

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.

ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
11
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
12
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
13
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
14
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
15
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
16
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için

Çalışma Planım
17
QR kodu okutabilirsin.

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .

_ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . . _ /_ /_ . . . . . . .
18 Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için
QR kodu okutabilirsin.

AYI GÜNLÜK SORU GRAFİĞİM


Soru Sayısı

200
180
160
140
120
100
80
60
40
20

Günler
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

AYI GÜNLÜK SORU GRAFİĞİM


Soru Sayısı

200
180
160
140
120
100
80
60
40
20

Günler
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
19 Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için
QR kodu okutabilirsin.

AYI GÜNLÜK SORU GRAFİĞİM


Soru Sayısı

200
180
160
140
120
100
80
60
40
20

Günler
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

AYI GÜNLÜK SORU GRAFİĞİM


Soru Sayısı

200
180
160
140
120
100
80
60
40
20

Günler
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
20 Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için
QR kodu okutabilirsin.

Bilgi eksikliğim olan


konular

Tekrar yapmam gereken


konular

Daha fazla soru tipi


görmem gereken
konular

Pratik yapmam gereken


konular

Özel uyarım olan ve


riskli gördüğüm
konular
Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için 21
QR kodu okutabilirsin.

SORU AVI
Zorlandığını düşündüğün soru tiplerini ayır, önlemini al.
Doğruda ve Üçgende Açı

Dik Üçgen - Özel Üçgenler

Üçgende Açıortay - Kenarortay

Üçgende Alan - Benzerlik

Üçgende Açı - Kenar Bağıntıları

Çokgenler

Genel Dörtgenler

Paralelkenar - Eşkenar Dörtgen

Dikdörtgen - Kare

Yamuk

Çemberde Açı

Çemberde Uzunluk

Dairede Alan

Nokta Analitiği

Doğru Analitiği

Katı Cisimler

Dönüşüm Geometrisi

Çember Analitiği
22

DÜZEY BELİRLEME SINAVI


Kitabı çözmeye lütfen ilk olarak “Düzey Belirleme Sınavı”nı uygu-
layarak başlayınız.
▶ Bu testte 20 soru yer almaktadır.
▶ Bu testi, tek oturumda, 20 dakika süre tutarak çözünüz.
▶ Testi çözmeyi tamamladığınızda sayfa 342’ye istenilen bilgileri giriniz.

1. A
2.
50°

F
H

E
x
50°

x
B D C
Şekil I Şekil II
ABC üçgeni ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor;
• F Î [AC] olmak üzere, DEC üçgeni [EC] boyunca katlandığın- Uzunluğu 10 cm olan Şekil I’deki cetvellerden 4 tanesi, Şekil II’de-
da D ile F noktaları çakışıyor. ki gibi birleştirilmiş, cetveller arasındaki açılardan iki tanesi, 50°
ve x olarak gösterilmiştir.
• H Î [AC] olmak üzere, ABD üçgeni [AD] boyunca katlandı-
ğında, B ile H noktaları çakışıyor. Buna göre x kaç derecedir?
D
• m(DéEC) = 50°, m(AéBC) = x A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

Buna göre, x kaç derecedir?


C
A) 60 B) 70 C) 80 D) 85 E) 90
DÜZEY BELİRLEME SINAVI
3. A C
5. A A
20°

10
D

2
B
Şekil I B D C D C
A C Şekil 1 Şekil 2

ABC üçgeni şeklindeki kâğıt [AD] boyunca katlandığında, B kö-


D şesi Bı noktasıyla Şekil 2’deki gibi çakışmaktadır.

|BD|
Bı |AC| = 10 cm ve |BıC| = 2 cm olduğuna göre, oranı kaçtır?
B |DC|

Aı 4 6 7
Şekil II A) 3 B) C) 1 D) E)
5 5 5

ABC dik üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AD] boyunca kesiliyor.


Kesilen ABD üçgeni D köşesi etrafında ok yönünde 120° döndü- 6. ABCD karesi biçimindeki
D
rüldüğünde Şekil II’deki AıBıD konuma geliyor. kolinin A ucu yerden
40 cm yukarı kaldırıldığın-
m(AéCB) = 20°, |AD| = |BD| olduğuna göre C köşesi ile Aı ve Bı
da duvara değen C köşesi
köşeleri birleştirilirse, m(DéBıC) – m(DéCAı) farkı kaç olur? C
B A yerden 60 cm yukarıda ol-
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 maktadır.

Buna göre, D köşesinin yere uzaklığı kaç birimdir?


C
A) 80 B) 90 C) 100 D) 110 E) 120

4. A ABC bir üçgen 7. ABCD paralelkena-


D C
75°
|AD| = |AF| = |FC| rı A köşesi etrafın-
Dı 80° da ok yönünde 30°
m(BéAC) = 75° döndürüldüğünde
m(AéBC) = 60° ABıCıDı konumuna
m(AéEC) = x Cı geliyor.
D A B

60° F x
B E C

Buna göre x kaç derecedir?
A
Son durumda B ile Bı köşeleri birleştirilirse m(BéBıCı) kaç dere-
A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 135
ce olur?
E
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

23
DÜZEY BELİRLEME SINAVI
8. D E C D E
10.
A 4 F


K
B E

A F B A F Fı C D

Şekil 1 Şekil 2
Mert defterine bir kenar uzunluğu 4 cm olan düzgün altıgen çi-
Çevresi 48 cm olan ABCD eşkenar dörtgeni biçimindeki kâğıt par- ziyor. Pergelini |AB| kadar açıp B ve E köşelerini merkez kabul
çası [EF] boyunca kesilip özdeş iki parçaya ayrılıyor. Daha sonra eden iki çember çiziyor.
ikinci parça, birinci parçaya Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor.
Çemberlerin altıgenin içinde kalan yayları arasındaki en kısa
ı 2
Alan(EKB ) = 18ñ3 cm olduğuna göre D açısının ölçüsü kaç de- uzaklık kaç cm olur?
A
recedir? 1 3
B A) 0 B) C) 1 D) E) 2
A) 90 B) 120 C) 135 D) 145 E) 150 2 2

9. 11. D C D 3 E Eı A
D 5ñ3 C D C

Aı 13

60°
A E B E B A B C 2 F Fı B
Şekil 1 Şekil 2
Kenar uzunlukları birim cinsinden tam sayı ve köşegeni 13 bi-
Alanı 20ñ3 cm2 olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt, [DE] rim olan ABCD dikdörtgeni şeklindeki kâğıt |DE| = 2 birim,
boyunca katlandığında A köşesi Aı köşesiyle çakışmaktadır. |CF| = 3 birim olacak biçimde Şekil 2’deki gibi kesilip iki parça-
ya ayrılıyor.
m(AéıEB) = 60° ve |CD|= 5ñ3 cm olduğuna göre, C köşesinin Aı
köşesine uzaklığı kaç cm’dir? Buna göre, Şekil 2’deki parçaların çevreleri farkı kaç cm’dir?
D E
A) ò34 B) ò33 C) ò32 D) ò31 E) ò30 A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

24
DÜZEY BELİRLEME SINAVI
12. 15. A A, B ve D noktaları, O mer-
Yüzeyi düzgün altıgen biçi- kezli çeyrek çember üzerin-
minde olan yemek masasının dedir. OCDE karesinin içe-
L T D
E risine her birinin alanı 36
karşılıklı iki kenarını çap ka-
bul eden yarım dairesel yer- F N birimkare olan beş tane eş
ler renkli olarak kaplanmış kareler şekildeki gibi çizil-
görülmektedir. miştir.
M H
[FG] // [LH]

O K G C B [TM] // [KN]
Buna göre renkli dairelerin dış çemberleri arası en kısa uzaklı-
ğın masa yüzeyinin toplam çevre uzunluğuna oranı kaç olur? Yukarıdaki verilere göre, O merkezli çeyrek çemberin yarıçapı
D kaç birimdir?
ñ3 – 2 ñ3 – 2 ñ3 – 1 C
A) B) C)
6 4 8 A) 18 B) 20 C) 24 D) 30 E) 36
ñ3 – 1 ñ3 – 1
D) E)
6 3
16. A A, B ve H noktaları, O mer-
kezli çeyrek çemberin üzerin-
13. E A, B, C ve E noktaları O dedir.
C
merkezli çeyrek çembe-
ODHK bir dikdörtgen
D 110° rin üzerindedir.
H E
120° D CDEF ve KLMN birer kare
m(DéCB) = 110°,
B Alan(CDEF) = 36 birimkare
m(CéDO) = 120° M
x C
N F
Alan(KLMN) = 16 birimkare
|OE| = |BC|
B K L O |OC| = |CD|
a
O merkezli çemberin yarıçapı 20 birimdir.
O A

Buna göre, m(OéAB) = a kaç derecedir? Yukarıda verilenlere göre, |MF| = x kaç birimdir?
E B
A) 50 B) 60 C) 70 D) 75 E) 80 A) 4ñ2 B) 2ò10 C) 3ñ5 D) 2ò13 E) 2ò14

17. y Dik koordinat düzle-


14. Cı C
C C minde ABCD karesinin
C
K bir kenarı ODE dik üç-
geninin DE kenarı üze-
D B rinde olacak biçimde
şekildeki gibi çizilmiş-
tir.
A O B O Oı A ODE üçgeninin ağırlık
merkezi G(a, b) nokta-
Çapı 12 cm olan O merkezli AB çaplı yarım daire şeklindeki kâ-
G(a, b) sıdır.
ğıt özdeş iki parçaya ayrıldıktan sonra parçalar Şekil 2’deki gibi
x O, G, A ve B noktaları
birleştiriliyor. O E doğrusaldır.
Buna göre, mavi boyalı bölgenin alanı kaç cm2 dir?
E ABCD karesinin alanı 36 birimkare ve |AB| = |AE| olduğuna
A) 3ñ3 – p B) 6ñ3 – 2p C) 6ñ3 – p göre a2 + b2 toplamı kaçtır?
C
D) 9ñ3 – p E) 9ñ3 – 3p A) 10 B) 12 C) 16 D) 24 E) 36

25
DÜZEY BELİRLEME SINAVI
18. Alanı 120 birimkare olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt Şe- 19.
kil 1’de gösterilmiştir.

D F C

A E B
Şekildeki üç basamaklı merdiven birim küp biçimli beton parça-
Şekil 1
lardan yapılmıştır.
Emre, bu dikdörtgeni EF doğrultusunda keserek kenar uzunluk- Merdivendeki beton parçalarından hacmi en büyük küp elde
ları tam sayı olan en büyük alanlı AEFD karesini elde ediyor. Da- edilseydi kaç tane beton parçası artardı?
ha sonra bu kareyi Şekil 2’deki gibi dik koordinat düzlemine yer- B
leştiriyor. A) 32 B) 33 C) 34 D) 35 E) 36

y
F

D
K 20. Taban ayrıt uzunlukları ardışık doğal sayılardan oluşan, yüksek-
liği tabanının çevre uzunluğunun yarısı kadar bulunan dik üçgen
x prizma, taban üçgeninin hipotenüse ait kenarortayı üzerinden
A O geçecek biçimde tabana dik bir düzlemle iki üçgen prizmaya ay-
Şekil 2 rılıyor.

Buna göre son durumdaki iki prizmanın toplam alanı ilk priz-
Karenin y– eksenini kestiği K noktasının koordinatları (0, 4) ve
madan kaç birimkare fazladır?
|AK| = |KE| olduğuna göre D köşesinin koordinatları toplamı C
kaçtır? A) 15 B) 18 C) 30
A
A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1 D) 36 E) 45

26
ÜÇG E N LE R

Çokgenler ve Çember Katı Cisimler


Doğruda Açı Dörtgenler

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı


2020 2019 2018 2020 2019 2018
Bu konuya dair ÖSYM’nin bakış
20 10 20 açısını ve bu konunun çalışma
tekniklerini öğrenmek için
QR kodu okutunuz.

Müfredatta Önerilen Geometri Ders Saati


Süre İçerisindeki Oranı

20 ders saati % 32
Doğruda Açılar

Doğruda Açı Açı-Kenar Bağıntıları }

} Ölçüleri toplamı 90° olan komşu açılara } A a


añ3
tümler açılar, ölçüleri toplamı 180° olan
komşu açılara bütünler açılar denir. 60° 30°
c b
2a

a 120° a
B C
a
30° 30°
} m(ëA) > m(ëB) > m(ëC) ise a > b > c añ3
d1
a
d b + c > a > |b – c|
b
‡ m(ëA) > 90° ise a2 > b2 + c2

e ‡ m(ëA) < 90° ise a2 < b2 + c2 a a


d2 c
d1 // d2
45° 45°
‡ b=a+c añ2

‡ d + b + e = 360°
h
75°
Dik Üçgen 15°
4h
} A }

4k
3k
c b

Üçgende Açı
5k
} B C
a a
‡ 3–4–5
a
‡ a2 = b2 + c2
‡ 5 – 12 – 13

b
q ‡ 7 – 24 – 25
c

β
‡ 8 – 15 – 17
özel üçgenlerdir.
‡ a + b + q = 360°
‡ a + b + c = 180° } İkizkenar Üçgen
} A
b c
h

F
p k
a
D E
‡ h2 = p . k
‡ b2 = p . a B P C

‡ c2 = k . a |AB| = |AC| ise

‡ a.h = b.c |PD| + |PE| = |BF|

28 GEOMETRİNİN RİTMİ
Doğruda Açılar

İkizkenar Üçgen İç Açıortay Benzerlik


} A } A } A
DE // BC

D E
D E c b
S1 S2
B C
B C B x y C |AD| |AE| |DE|
P K ‡ = =
|AB| |AC| |BC|
[PE] // [AB], [PD] // [AC] c x S1
= =
b y S2 |AD| |BD|
|PD| + |PE| = |AB| = |AC| ‡ =
|AE| |EC|

|DE| 2
=[ ]
A(ADE)
‡
A(ABC) |BC|

Eşkenar Üçgen Dış Açıortay


} }
A A
} A B
60˚
a a
a b
D E E
P
B y C x D
60˚ 60˚ D C
B C
F H
a b x [AB] // [DC]
=
a x+y |AB| |AE| |BE|
ABC eşkenar üçgen = =
|DC| |EC| |ED|
|PF| + |PD| + |PE| = |AH|

Alan
} A Kenarortay } A
} A
a D a

P F S S E
E
G
S S
B C
F S S B D C
a
|BC|.|AD|
B D C Alan(ABC) =
2
ABC eşkenar üçgen
G ağırlık merkezi
[PD] // [AC], [PE] // [BC], [PF] // [AB] |AG| |BG| |GC| 1
= = =2 = . |AB| . |AC| . sinëA
|GD| |GE| |GF| 2
|PD| + |PE| + |PF| = a

GEOMETRİNİN RİTMİ 29
Doğruda Açılar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 6 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 1

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
E
D DE // AB // CF
y
m(DéBC) = 110° Verilenleri incele
A B 110° m(FéCG) = 30°
x F m(AéBC) = x Bu soru tipine dair detaylı
C 30° Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
m(EéDB) = y için QR Kodu okutunuz.
G

Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaç derecedir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50
ÇÖZÜM
E
D
y
80°
A

11
B M


x 30° F
C 30°

NASIL ÇÖZÜLÜR G

AB, M noktasına kadar uzatılırsa


\ Bu soru tiplerinde paralel doğruları uzatmak soruyu
kolaylaştırır. m(MéBC) = m(FéCG) = 30° (Yöndeş açılar)
m(DéBM) = 110° – 30° = 80°
Karşı durumlu açılardan dolayı;
y + 80° = 180°
y = 100°
x + 30 = 180 (Bütünler açı)

NASIL ÇÖZÜLMEZ
x = 150°
O hâlde
 Bilinmeyen açılara harflendirme yaparak farklı değer- x – y = 150 – 100 = 50°
ler vermek çözümü güçleştirecektir.
Cevap E

30 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 1 Doğruda Açılar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. B A BA // DE 3. D F C
FG ^ BC, FH ^ CD 70° K
G m(AéBK) = m(CéBK)
C 50° F a K m(CéDK) = m(KéDE) E x M
H m(HéFG) = 50° L

D E 80° H
A G B
Yukarıdaki verilere göre m(BééKD) = a kaç derecedir?
D
A) 100 B) 105 C) 110 D) 115 E) 120 Emre, kendisinin ve kardeşinin tabletini şekildeki gibi ABCD ma-
sasının üzerine yerleştirmiştir.
Tabletler ve masa dikdörtgen şeklinde olup, m(DéFE) = 70°,
m(LéGA) = 80° dir.

Buna göre m(KéLM) = x kaç derecedir?


C
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

2. Aşağıda şekilde birbirine paralel d1 ve d2 doğruları ile [AB, [AC, 4. “Düzlem aynaya gelen ışının, aynayla yaptığı açı ile aynadan yan-
[DE ışınları ve a, b, c, d, e açıları gösterilmiştir. sıyan ışının aynayla yaptığı açı birbirine eşittir.”

B E (I) B
a
d1
(III)
c 100°
A F
E
x
A d
D

e
d2
b D
C
(II) C

I. d = a + b Yukarıdaki şekilde;
II. [AB // [DE ise b = d – c • I ve II numaralı aynalar paralel,

III. [AC ^ DE ise b + e = 90° • II ve III numaralı aynalar birbirine dik

ve m(AéBC) = 100° veriliyor.


Buna göre yukarıdaki öncüllerden hangileri doğrudur?
E
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Buna göre, m(EéDF) = x kaç derecedir?
B
D) I ve III E) I, II ve III A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

GEOMETRİNİN RİTMİ 31
Doğruda Açılar TEST - 2

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A B
3. Hakan, ABCD dikdörtgeni şeklindeki A4 kağıdını Şekil I’deki gibi
E F
x keserek ortadaki parça hariç diğerlerini atıyor.
110°
80°
D E C D E
C
a
20°
H H

K 100° K K
D
180° F F
40° b
A M G B M G

Şekilde D noktasına bir açıölçer yerleştirilmiştir. m(KéMA) = 40° m(HéKM) = 100°, KH // EF, EF ^ FG, m(DéEF) = a,
m(DéEF) = 110°, BC ^ CD m(FéGM) = b

olduğuna göre m(AéBC) = x kaç derecedir? olduğuna göre, a – b farkı kaçtır?


E C
A) 60 B) 55 C) 50 D) 45 E) 40 A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50

2. A B
4. Hakan öğretmen matematik dersinde bir sorunun çizim aşama-
larını tahtaya aşağıdaki gibi yazmıştır.

110° C
x Birbirine paralel d1 ve d2 doğruları çiziniz.
H
B köşesi d1, D köşesi d2 üzerinde olan ABCD karesini paralel
D 2 doğru arasına çiziniz.
Kareyi sadece A noktasında kesen d3 doğrusunun d1 ve d2
50° doğrularını kesği noktalar sırasıyla E ve F olsun.
F E G

[BA // FG olan yukarıdaki şekilde;


m(FéEB) = 40° ve |AF| = |FD| olduğuna göre karenin kenarları-
• [BC]’nin [BH]’a göre simetriği [BA ile
nın d2 doğrusuyla yaptığı açılardan küçük olan açı aşağıdaki-
• [DE]’nin [DH]’a göre simetriği [DC] ile lerden hangisidir?
B
çakışmaktadır. A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50

m(DéEG) = 50° ve m(BéCD) = 110°

olduğuna göre m(BéHD) = x kaç derecedir?


B
A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130

32 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 2 Doğruda Açılar

5. Aşağıdaki şekilde dört caddenin krokisi verilmiştir. Cumhuriyet 7.


Caddesi İstiklal Caddesi’ne paralel, 1. caddeye ise diktir.

CUMHURİYET CADDESİ O
D
E X
150°
1. CADDE

E
DD
C

CA
A x

2.
G B

F A
30° B C
H
İSTİKLAL CADDESİ Şekildeki saat görselinde akrep OA doğrusuyla, yelkovan ise OC
doğrusuyla çakışıktır.
m(FéHG) = 30° ve 4. m(EéAB) = 5 . (BéCD) AB // CD, m(OéCD) = 150° ve saat 5 : 20

olduğuna göre m(CéDE) = x kaç derecedir? olduğuna göre m(OéAB) = x kaç derecedir?
A C
A) 84 B) 83 C) 82 D) 81 E) 80 A) 100 B) 105 C) 110 D) 115 E) 120

6. Tepe açıları 40° olan üç eş ikizkenar üçgen, paralel d1, d2 doğru- 8. Dikdörtgen şeklinde iki kapağı olan bir dolabın düzlemsel gös-
ları arasına şekildeki gibi çizilmiştir. terimi Şekil I’de verilmiştir.

B A D E C
d1

C 70°

D
130°
E
A F B
Şekil I
F
d2 D E C
H G
x


m(AéCD) = 70° ve m(CéEF) = 130°

olduğuna göre m(FéGH) = x kaç derecedir?


D a Bı
A) 25 B) 20 C) 15 D) 10 E) 5
A F K B
ı
Şekil II F

B köşesindeki menteşesi bozulan dolabın kapağı ok yönünde C


noktası etrafında 20° dönerek Şekil II’deki konuma geliyor.

Buna göre m(FéKEı) = a kaç derecedir?


D
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

GEOMETRİNİN RİTMİ 33
Üçgende Açılar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de sorulmuştur. 2

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Amblem tasarlayan Hande, Şekil 1’deki ikizkenar üçgen biçimindeki kar-
tondan dört tanesini bir masa üzerinde aralarında boşluk bırakmadan
Verilenleri incele
birleştirerek her birinin tamamen görüldüğü Şekil 2’deki deseni elde edi-
yor.
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
x için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
x x x
Şekil 1 Şekil 2
x x
Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir?

– 2x

180
x


180
A) 15 B) 20 C) 30 D) 36 E) 48

2x
x 180 – 2x x
x x

İkizkenar üçgenlerin açıları; x, x, 180 – 2x’dir.

NASIL
Üçgenlerin birleştiği orta noktada açıları toplar-
ÇÖZÜLÜR sak;
180 – 2x + 180 – 2x + 180 – 2x + x = 360
\ İkizkenar üçgen sorularında eşit açılara aynı değerler
verildikten sonra diğer açılarıda bu değerlere bağlı yaz- 540 – 6x + x = 360
mak gerekir.
540 – 5x = 360
–5x = 360 – 540
–5x –180
=
–5 –5
NASIL ÇÖZÜLMEZ x = 36°
Cevap D
 Bu ve benzeri yeni nesil sorularda metinde geçen ve-
rileri dikkatli okumamak çözüm esnasında hataya se-
bep olur.

34 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 3 Üçgende Açılar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D E C
3. Şekildeki yıldız görseli 10 eş üçgenden oluşmuştur.

F B
C x
G
A

A B

Tepe açılarının olduğu köşe E noktası olan, dokuz ikizkenar üç- D


gen biçimindeki kırmızı renk kumaş parçalarının birleştirilmesiy-
40°
le oluşan masa örtüsü şekildeki gibi masaya serilmiştir. E F

Buna göre F ve G köşelerinin birleştirilmesiyle oluşan EFG üç- m(DéFE) = 40° olduğuna göre m(BéCA) = x kaç derecedir?
C
geninde, m(FéGE) kaç derecedir?
B A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80

2. Aı
4. A A

x
A Aı a A
b a+b
°

°
20

20

Bı 40°
B a C D C D
30° 30°
Şekil 1 Şekil 2
B C Bı Cı B C
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 1’de verilen ABC üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AC] ke-
narı boyunca katlandığında B köşesi [AD] kenarı üzerindeki Bı
Yukarıdaki Şekil I’de verilen iki eş üçgenden AıBıCı üçgeni, BıCı noktasıyla Şekil 2’deki gibi çakışıyor.
kenarı AC kenarı ile Cı köşesi ise A köşesi ile çakışacak biçimde
Şekil 2’deki gibi çiziliyor. |AB| = b birim, |BC| = a birim, |AD| = a + b birim olduğuna
göre m(BéAC) = x kaç derecedir?
E
Buna göre Aı ile C köşeleri birleştirilirse m(BıéAıC) = a kaç dere-
A) 60 B) 50 C) 45 D) 40 E) 30
cedir?
A
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

GEOMETRİNİN RİTMİ 35
Üçgende Açılar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 AYT’de sorulmuştur. 3

SO
2018 - AYT

RU
Soru kökünü oku

Temel Kaptan, teknesindeki turistleri sabah A adasından B ada- Paragrafı oku


sına, öğlen B adasından C adasına, akşam da C adasından A ada-
sına götürecektir. Teknenin adalardaki iskelelerde duracağı nok- Seçenekleri oku
talar, AB kenarı BC kenarına eşit olan bir ABC üçgeninin köşe nok- Bu soru tipine dair detaylı
taları olarak şekildeki gibi işaretlenmiştir. çözüm videosunu izlemek

ÇÖZÜM
için QR Kodu okutunuz.

İlk pusulada; AB yolu kuzeyle 90°, ikinci pusulada BC yolu ku-


zeyle 110° lik açı yaptığından;
m(Aé B K) = 90° olduğundan
Kuzey Kuzey
Kuzey m(AéBC) = 20° dir. ABC ikizke-
Temel Kaptan dönüş yolunda karanlıkta seyahat edeceğini bildi- M nar üçgen olduğundan
A B
ğinden A’dan B’ye ve B’den C’ye ilerlerken pusulasının kuzeyi ° 20° m(BéAC) = m(AéCB) = 80° olur.
80
gösteren ibresi ile izlediği yol arasındaki açıyı bir kâğıda aşağıda- C köşesinden kuzey doğrusu
ki gibi not almıştır. çizilirse; m(BéCM) = 70°,
10° 70°
m(MéCA) = 10° olur. Dolayısıy-
C la, CA yolu kuzeyle 10° lik açı
yapar.
Cevap A

Buna göre, Temel Kaptan C’den A’ya gitmek için pusulasını aşa-
ğıdakilerden hangisi gibi ayarlamalıdır?
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Pusula soruları çözülürken ilk olarak Kuzey doğrultu-
su belirlenmeli ve sonra diğer rotaların Kuzeyle yaptı-
A) B) C)
ğı açılar belirlenmelidir.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
D) E)
 Pusula kullanılarak çözünen sorularda, pusula yönü-
nü gidilen rotalara uygun tutamamak soru çözümünü
çıkmaza sokacaktır.

36 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 4 Üçgende Açılar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Aşağıdaki Şekil I’de E(Erdek yarımadası), A(Avşa Adası), B(Mar- 2. Pilota; eğitimi alan Emre, eğitim uçağıyla A konumundan B ko-
mara Adası) ve Kuzey - Güney doğrultusu birim kareli krokide numuna sonra B konumundan C konumuna gidip en son tekrar
gösterilmiştir. A noktasına gelerek uçuş rotasını tamamlayacaktır.

Kuzey B

B
Avşa A B Marmara Kuzey
Adası Adası
20°

A C

E
E Erdek yarımadası Şekil II
Hava görüşü kısıtlı olduğundan Emre pilot daha önce aynı rota-
Güney
Şekil I da uçarken not aldığı pusula bilgileri aşağıdaki gibidir.

B C
E noktasından hareket eden gemi sisli bir havada Şekil II’deki pu-
Kuzey
sulayı kullanarak B noktasına ulaşmıştır.
40°
Buna göre A noktasından E noktasına ulaşmak isteyen bir ge- 150°
minin rota boyunca kullandığı pusula aşağıdakilerden hangisi
olmalıdır?
C Kuzey
A B
A) E B) E C) E
Emre pilotun uçuşa başladığı A konumu B ve C konumlarına
90° 120°
Kuzey

160° eşit uzaklıkta olduğuna göre C konumundan A konumuna dö-


nerken kullandığı pusula aşağıdakilerden hangisidir?
E D
Kuzey Kuzey
A A A
A) A B) A C) A
K
D) E E) E 50°
Kuzey 80° K 90°
Kuzey K
30°

60°

C C C

A A
D) A E) A

100° 120°
K
K
C C

GEOMETRİNİN RİTMİ 37
Üçgende Açılar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 4

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
C ABC bir üçgen
x |AD| = |CD| = |BC|
60° Verilenleri incele
m(BéAD) = 20°
m(BéCD) = 60° Bu soru tipine dair detaylı
D Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
m(AéCD) = x
20°
A B

Buna göre, x kaç derecedir?


ÇÖZÜM
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25
C
x
60°

D 60°
60°

NASIL ÇÖZÜLÜR A
20° 20°
B

\ Tepe açıları 60° olan ikizkenar üçgenlerin taban açıla- [BD] çizilirse BDC üçgeni eşkenar üçgen olur.
rı bulunarak üçgenin eşkenar üçgen olduğu görülme-
|BC| = |BD| = |CD| = |AD| olacağından ADB üç-
lidir.
geni ikizkenar üçgendir.
m(DéAB) = m(DéBA) = 20° ve m(DéCA) = m(CéAD) = x
olur.
ABC üçgeninde iç açıları toplarsak;
x + 60 + x + 20 + 80 = 180

NASIL ÇÖZÜLMEZ 2x + 160 = 180


2x = 20
 Geometri sorularında tüm verilenler kullanılmalı. Eğer
verilenlerin ne amaçla verildiği, nasıl kullanılması ge- x = 10° bulunur.
rektiği bilinmiyorsa çözüme ulaşılamaz. Cevap B

38 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 5 Üçgende Açılar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. C
3. A D A D
ABC eşkenar üçgen x
x D
|AB| = |BD|

A m(AéBD) = 100° B Bı
m(BéCD) = x

15°
B C C
Şekil I Şekil II
Yukarıdaki verilere göre x kaç derecedir?
C Şekil I’de verilen kâğıt parçası ABC eşkenar üçgeni ile ACD dik
A) 60 B) 65 C) 70 D) 80 E) 85 üçgeni biçiminde iki parçadan oluşmaktadır. ABC üçgeni [AC] bo-
yunca katlandığında B köşesi Bı noktasıyla çakışmakta ve
m(DéCBı) = 15° olmaktadır.

Buna göre son durumda D ile Bı köşeleri birleştirilmesiyle olu-


şan m(CéDBı) = x kaç derecedir?
A
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

2. A
4. D C C C

60°

E E
ı a
E

D
B A B A B A B
Şekil I Şekil II Şekil III

ABCD karesi biçimindeki karton parçası köşegeni boyunca


C
Şekil I Şekil II Şekil I’deki gibi kesilip parçalardan biri atılıyor. Diğer parçadan;
|BE| = |EC| ve taban açısı 15° olan BEC ikizkenar üçgeni
Ömer kare şeklindeki 4 özdeş tahta parçasından oluşan çerçe- Şekil II’deki gibi kesiliyor. Kesilen üçgenin [BC] kenarı [AB] kena-
veyi parçalarına ayırırken bir parçayı kırmış, 3 tam ve bir kırık rı ile çakışacak biçimde Şekil III’teki gibi yapıştırılıyor.
parçayı Şekil II’deki gibi birleştirmiştir.
Buna göre, Eı ile C noktaları birleştirilirse m(BéEıC) = a kaç de-
[DC]; kırık olan parça, m(BéAD) = 60°, m(AéBC) = 90° ise m(BéCD) rece olur?
E
kaç derecedir?
D A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 75
A) 60 B) 65 C) 70 D) 75 E) 80

GEOMETRİNİN RİTMİ 39
Üçgende Açılar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2020 TYT’de çıkmıştır. 5

SO
2020 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Köşeleri A, B ve C harfleriyle isimlendirilmiş üçgen biçimindeki bir ABC
kartonu Şekil 1’deki gibi gösterilmiştir. 3 tane ABC kartonu, A köşeleri
Verilenleri incele
çakıştırılıp kenarlar arasında boşluk kalmayacak ve kartonlar üst üste
gelmeyecek biçimde düz bir zemin üzerinde Şekil 2’deki gibi birleştirile-
bilmektedir. Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
A
B C

Şekil 1 Şekil 2 A köşeleri birleştirildi-


120° ğinde;
Aynı işlem, 9 tane ABC kartonu kullanılarak kartonların B köşeleri çakış- 120°
Her üçgendeki A köşe-
tırılıp yapılabilmektedir.
leri 120’şer derecedir.
120°
Buna göre, bu işlem kaç tane ABC kartonu kullanılarak kartonların C m(ëB) = y alırsak;
köşeleri çakıştırılıp yapılabilir?
9 tane ABC üçgeninin B köşeleri birleştirildiğinde
A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20
9y = 360°
y = 40° bulunur.

NASIL ÇÖZÜLÜR
O hâlde ABC üçgeninin açıları 120°, 40° ve 20° dir.

120°
40° A
\ Üçgenlerin birer kenarları çakışacak şekilde birleştiri- 20°
lip 360° ye tamamlanarak açı bulunup soru çözülebi- B C
lir.
C köşelerinin çakıştırılmasıyla;
360
= 18 olduğundan 18 tane karton gereklidir.
20

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Cevap D

 Üçgenler birbirine yapıştırılırken ikişer üçgenin kısa


kenarları çakıştırılırsa soru çözülemeyecektir.

40 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 6 Üçgende Açılar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. C
3. A
D
E E

100 x
G
D

x B C

E
A F B

ABC bir üçgen 100°


40°
|CD| = |CE|, |AD| = |AF|
B Dı Aı C
|BF| = |BG|, m(DéEG) = 100°
m(DéFG) = x ABCDE beşgeni biçiminde verilen Şekil I’deki kâğıt parçası A kö-
şesi [BE], D köşesi [EC] boyunca katlanıyor. Katlama sonucu A ve
Buna göre, x kaç derecedir?
D D köşeleri sırasıyla [BC] üzerindeki Aı ve Dı noktalarıyla çakışı-
A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90 yor.

[AC] Ò [BD] = {E}, m(EéDıC) = 40°, m(EéAıC) = 100° olduğuna gö-


re m(BéEC) = x kaç derecedir?
E
A) 70 B) 75 C) 80 D) 90 E) 100

2. A 4. C C

B C
D Cı Bı
x
x

a
A B A B
I II Şekil 1 Şekil 2
E F
ABC dik üçgeni A köşesi etrafında ok yönünde a açısı kadar dön-
Şekil 1 Şekil 2

Tepe açıların ölçüleri biri diğerinin 2 katı olan ABC ve DEF ikiz- dürüldüğünde Şekil II’deki ABıCı konumuna geliyor.
kenar üçgenleri Şekil II’deki gibi birleştirildiğinde I ve II numara-
lı ikizkenar üçgenler oluşmuştur. |BBı| = |BıC| olduğuna göre, m(AéCıBı) = x kaç derecedir?
A
A) 30 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60
Buna göre x kaç derecedir?
B
A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90

GEOMETRİNİN RİTMİ 41
Açı Kenar Bağıntıları TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 6

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renkli olan üçgen biçimindeki ABC kâğıdı
Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu kâğıt; B köşesi, A köşesinin üzerine gelecek
Verilenleri incele
biçimde Şekil 2’deki gibi katlanmıştır.

A A Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
80° için QR Kodu okutunuz.
E

B
40° 60°
C B D C ÇÖZÜM
A
Buna göre; |AC|, |AE| ve |BD| uzunluklarının doğru sıralanışı aşağı-
dakilerden hangisidir? °

°
40

40
E
A) |AC| < |AE| < |BD|
50° 80°
B) |AC| < |BD| < |AE| 40° 50° 60°
C) |AE| < |AC| < |BD| B D C

D) |AE| < |BD| < |AC| AÿDC’de;


E) |BD| < |AE| < |AC| m(ëC) < m(AéDC)
60° < 80°
|AD| < |AC| ve |AD| = |BD| olduğundan

NASIL ÇÖZÜLÜR |BD| < |AC|’dir.


BÿDE’de
\ Katlama sorularında katlanan şeklin önceki ve sonraki du-
rumları incelenerek, karşılıklı kenarlar ve açılar katlama m(BéDE) < m(BéED)
çizgisine göre eşitlenerek soru çözümüne başlanır.
50° < 90°
|BE| < |BD| ve |BE| = |AE| olduğundan

NASIL ÇÖZÜLMEZ
|AE| < |BD|’dir.
O hâlde, |AE| < |BD| < |AC| bulunur.
 Bu tür sorularda sadece katlanmış şekil üzerinden gide- Cevap D
rek soruyu çözmeye çalışmak yanlış bir adım olacaktır.

42 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 7 Açı Kenar Bağıntıları

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. F
3. A A

A A
10°

x
E B D C B Cı D
50° Şekil 1 Şekil 2
B D C D C
Şekil 1 Şekil 2 ABC üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AD] boyunca katlandığın-
da C köşesi [BD] kenarı üzerindeki Cı noktasıyla çakışıyor.
Ön yüzü sarı, arka yüzü yeşil renkli olan ABC üçgeni biçiminde-
ki kâğıt parçası Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu kâğıt; B köşesi F kö- Buna göre m(AéCB) = x açısının alabileceği en büyük tam sayı
şesinin üzerine gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi katlanıyor. değeri kaçtır?
C
A) 87 B) 88 C) 89 D) 90 E) 91
Buna göre; |AE|, |EF| ve |AF| uzunluklarının doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisidir?
A 4. ABC üçgeni biçimin-
A) |AE| < |EF| < |AF| B) |EF| < |AE| < |AF| A
deki kâğıt parçası
C) |AF| < |EF| < |AE| D) |AF| < |AE| < |EF| [AD] boyunca
Şekil 1’deki gibi kat-
E) |AE| < |AF| < |EF|
landığında,
m(BéıDC) = 30°,
B D C
Şekil 1 m(AéEC) = 110°

2. A olacak biçimde
A A
Şekil 2’deki durum
oluşuyor.

E E
110°

x B D 30° E C

B 30 DB D Bı
Şekil 2
Şekil 2
Buna göre;
C
Şekil 1 I. |AB| = |BE|

İç teğet çemberinin merkezi E noktası olan ABD üçgeni ile BCD II. |AE| > |AD|
üçgeninin birer kenarları ortaktır. BCD üçgeninin [BD] doğrusu- III. |EC| = |AE|
na göre simetriği olan BED üçgeni Şekil 2’de gösterilmiştir.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
m(BéDC) = 30° olduğuna göre m(AéBE) = x’in alacağı en büyük C
tam sayı değeri kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B
A) 58 B) 59 C) 60 D) 61 E) 62 D) I ve III E) I, II ve III

GEOMETRİNİN RİTMİ 43
Açı Kenar Bağıntıları TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 7

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
C m(BéDA) = 60°
d
50° m(DéAB) = 65° Verilenleri incele
D
m(BéCD) = 50°
60°
Yandaki şekilde Bu soru tipine dair detaylı
c Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
a e AD // BC’dir. için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
65°
A b B

Buna göre, a, b, c, d ve e ile belirtilen kenarlardan en uzunu hangisi- C


d
dir? 50°
D
70°
A) a B) b C) c D) d E) e
60°
c
a e

60°

NASIL
65° 55°
ÇÖZÜLÜR A b B

\ Açı verilip kenar uzunluklarının karşılaştırılması iste- [AD] // [BC] olduğundan m(AéDB) = m(DéBC) = 60°
nen sorularda; tüm açıları yazdıktan sonra “büyük açı ve m(AéBC) = 55°, m(BéDC) = 70° olur.
karşısında, büyük kenar bulunur” kuralını uygulama-
lıyız. AÿBD’de 65° > 60° > 55° olduğundan e > b > a ve
BÿCD’de 70° > 60° > 50° olduğundan c > d > e
o hâlde iki eşitsizliği birleştirirsek;
c > d > e > b > a bulunur. En uzun kenar c kenarı-

NASIL ÇÖZÜLMEZ
dır.
Cevap C

 Büyük ya da küçük kenarın sorulduğu bu tür sorular-


da; görsel olarak büyük kenar ya da küçük kenarı bul-
mak yani gözümüzle ölçmek yanlış olacaktır.

44 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 8 Açı Kenar Bağıntıları

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D C
ABCD dörtgen 3.
İstanbul
A, E, B noktala-
61°
70° 65° rı doğrusal
70°
54° Sivas
65°
60° 40°
İzmir
A E B Konya

m(AéED) = m(DéEC)
m(AéDE) = 70°, m(BéCE) = 65°, m(BéEC) = 60°, (DéCE) = 61°
Yukarıdaki şekilde A(İstanbul) konumundan B(İzmir), C(Konya),
Yukarıdaki verilere göre, şekildeki en kısa kenar aşağıdakiler- D(Sivas)’a giden 3 uçak, B(İzmir) konumundan C(Konya)’ya ve
den hangisidir? C(Konya) konumundan D(Sivas)’a giden uçakların rotaları göste-
A
A) [CE] B) [BC] C) [ED] D) [AE] E) [CD] rilmiştir.

Buna göre aşağıda verilen rotalardan hangisinde uçan uçak di-


ğerlerine göre daha fazla mesafe katetmiştir?
C
A) İstanbul - İzmir B) İzmir - Konya C) İstanbul - Sivas

D) Konya - Sivas E) İstanbul - Konya

2. ABC üçgeni şeklindeki kâğıt parçasının C köşesi Cı noktasının üze-


rine gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi katlanmıştır.
4. A
C

50° 16 km

E E
D D 20°
B D

30°
A B A Cı B
Şekil 1 Şekil 2

C
Buna göre;
I. |DCı| > |ACı| Şekildeki krokiyle ilgili olarak aşağıdaki bilgiler veriliyor;
ı
II. |DC | > |BC | ı
• Uzunluğu 16 km olan AD yolu, AB yoluyla dik kesişiyor.
III. |ECı| < |DCı| • BC ve BD yollarının uzunlukları eşittir.

• Tüm yolların uzunlukları km cinsinden tam sayıdır.


ifadelerinden hangileri doğrudur?
D
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Buna göre m(BéCD) < 60° ise CD yolu en az kaç km’dir?
D
D) II ve III E) I, II ve III A) 24 B) 23 C) 22 D) 21 E) 20

GEOMETRİNİN RİTMİ 45
Açı Kenar Bağıntıları TEST - 9

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Etrafı siyah betonla kaplı ABCD havuzunun üstten görünümü şe-


kilde verilmiştir.
K K N

8 B B
x

2 A A
K
Şekil I Şekil II C M

Uzun kenarı 8, kısa kenarı 2 birim olan dikdörtgen biçimindeki


iki eş kitap bir masanın üzerine Şekil I’deki gibi yerleştirilmiştir. D
Yatay duran kitap Şekil II’deki gibi ok yönünde K noktası etrafın-
L
da bir miktar döndürülüyor.
Havuzun kenar uzunlukları |AB| = |AD| = 6 m, |BC| = 9 m,
Buna göre |AB| = x tam sayı olarak en fazla kaç birimdir? |CD| = 8 m’dir.
B
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
Buna göre A noktasından C noktasına doğrusal olarak yüzen
Kemal en fazla kaç metre yüzmüş olabilir?
B
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

2. A ABC üçgen 4. C C
9
|BC| = 6 birim D D
21
17

A E Aı 6 B E Aı B
Şekil 1 Şekil 2
B 6 C
Ön yüzü sarı arka yüzü mavi olan ABC üçgeni şeklindeki kâğıt,
Kenar uzunlukları tam sayı olan ABC üçgeni ile ilgili olarak; [DE] boyunca katlandığında A köşesi Şekil II’deki gibi A ı nokta-
I. ABC üçgeninin çevresi 12 birim olabilir. sıyla çakışıyor.

II. |AB| = |AC| ise Ç(ABC)’nin en küçük tam sayı değeri 13 bi- |AD| = 17 cm, |CD| = 9 cm, |AıB| = 6 cm ve |BC| = 21 cm ol-
rimdir. duğuna göre |CAı| cm cinsinden kaç farklı tam sayı değeri alır?
A
III. |AB| = |BC| ise Ç(ABC)’nin en büyük tam sayı değeri 23 bi- A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
rimdir.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?


C
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

46 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 9 Açı Kenar Bağıntıları

5. D C
7. A A
D C
a

x C


E B
x
A E B Eı
B B
Şekil 1 Şekil 2 Şekil I Şekil II

Çevresi 16 birim olan ABCD karesi biçimindeki karton parçası Şe- Şekil I’de verilen |AB| = x cm boyundaki yaya Şekil II’deki bir ok
kil I’deki gibi [DE] boyunca kesiliyor. D köşeleri çakışık kalmak yerleştirilerek yay geriliyor.
koşuluyla küçük parça ok yönünde a açısı kadar döndürülüyor.
Buna göre Şekil II’de ABC üçgeninin çevresi 161 cm ise x’in ala-
|AE| = |EB| ve a < 60° olduğuna göre |EEı| = x’in alacağı en cağı en büyük tam sayı değeri aşağıdakilerden hangisidir?
B
büyük tam sayı değeri kaç birimdir?
B A) 79 B) 80 C) 81 D) 82 E) 83
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

6. Matematik dersinde öğretmen tahtaya bir sorunun çizim aşa- 8. A A A


malarını aşağıdaki gibi vermiştir. Cı

E E
A açısı geniş açı olan bir ABC üçgeni çiziniz.
[AB] kenarının orta dikme doğrusu, [AB]’yi E, [BC]’yi Bı K

D noktasında kesiyor.
B D C B C B D C
[AC] kenarının orta dikme doğrusu, [AC]’yi G, [BC]’yi
F noktasında kesiyor. ABC üçgeni biçimindeki kağıtta;
• B köşesi [AD boyunca katlandığında, Bı noktasıyla,
|DF| = 8 birim ve sırasıyla B, D, F, C noktaları doğrusaldır.

• C köşesi [BE boyunca katlandığında, Cı noktasıyla,

Buna göre [BC]’nin alacağı en küçük tam sayı değeri kaç birim- • [AD ve [BE ışınları K noktasında çakışmaktadır.
dir?
E Buna göre |AK| = 6 cm, |BK| = 7 cm olduğuna göre |AB|’nin
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 alacağı en küçük tam sayı değeri kaç cm’dir?
B
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

GEOMETRİNİN RİTMİ 47
Dik Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 8

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Bir duvara, yerden yükseklikleri aynı
olacak şekilde 14 cm arayla beş askı
Verilenleri incele
yerleştirilmiştir. Ayşe, uzun kenarı 28
cm olan ve uzun kenarının uç noktala-
rını birleştiren birer kol askısına sahip Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
dikdörtgen biçimindeki özdeş iki çan- için QR Kodu okutunuz.

tasının bu askılara şekildeki gibi asıyor.


Bu durumda Ayşe, çantalarının yerden
yüksekliklerini 60 ve 72 cm olarak öl-
çüyor.
ÇÖZÜM
C G 14 H 14 F

h
h+14 h+14
h+12
Buna göre, çantalardan birinin kol askısının uzunluğu kaç cm’dir? D E
A 14 14 B k
A) 100 B) 108 C) 112 D) 120 E) 124 P
k L
72
60
M N

NASIL
|FE| = h dersek; |CP| = h + 12 cm
ÇÖZÜLÜR Askının boyu 2h + 28 cm olur.
\ Yeni nesil bu tip sorularda soruyu dikkatlice okuyup, O hâlde,
kurgudaki ipuçlarını yakalayıp verilenler arasında bağ-
|AC| = |CB| = h + 14 cm’dir.
lantı kurulmalıdır.
CPB dik üçgeninde pisagor bağıntısından;
(h + 12)2 + 142 = (h + 14)2
h2 + 24h + 144 + 196 = h2 + 28h + 196

NASIL ÇÖZÜLMEZ 4h = 144 h = 36


Askının boyu = 2h + 28 = 2 . 36 + 28
 Bu tip kurgulu sorularda I. durum ile II. durum arasın-
= 100 cm
daki verilerin değişimini görememek, yanlış çözüm
metodlarına yönlendirir. Cevap A

48 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 10 Dik Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Yere dik konumda olan BC duvarının üzerine yük çıkarmak için


A B C
AC tahtası kullanılarak Şekil I’deki gibi makaralı bir düzenek ku-
rulmuştur.
C

D E D E
40

A B
Şekil 1 Şekil 2 4
Şekil 1
Uzun kenarı yere paralel ve 40 birim uzunlukta olan dikdörtgen C
şeklindeki çerçeve Şekil 1’deki gibi A noktasından duvara asıl-
6
mıştır.
D
Aynı çerçeve B ve C noktalarındaki çivilere asıldığında, eski ko- x
numuna göre 10 birim yükselmiştir. A B
Şekil 2 4

Buna göre |BC| = |DE| ve BC // DE ise çerçevenin ipi kaç bi- Yükün ağırlığından dolayı AC tahtası tam ortadan kırılarak iki par-
rim uzunluktadır? çaya ayrılmış parçalardan biri D noktasında duvara değmiştir.
C
A) 40 B) 45 C) 50 D) 60 E) 70
|AB| = 4 birim, |CD| = 6 birim olduğuna göre |BD| = x kaç bi-
rimdir?
B
A) 1 B) 2 C) 2,5 D) 3 E) 3,5
2. Aşağıdaki şekilde birim kareli zeminde 6 arkadaşın evlerinin ko- 4. F Nehir E
numları A, B, C, D, E, K noktaları şeklinde gösterilmiştir. B

A
G H
E
K
D
B

A C D K
C
A noktasından B noktasına en kısa yoldan gitmek isteyen Emre
CF ve DE kenarları birbirine paralel olan nehirden yüzerek geçip
şekildeki gibi yol katedecektir. A noktasının nehire en kısa uzak-
Evi K noktasında olan Kerem, beş arkadaşının evlerine uzaklığı- lığı 7 metre, B noktasını nehre en kısa uzaklığı 5 metre, B nok-
nı hesaplayarak kendi evine en yakın ve en uzak iki arkadaşını tasının AK doğrusuna en kısa uzaklığı 9 metredir. A, C, D, K nok-
ziyaret edecektir. taları doğrusal ve GH // CD’dir.

Buna göre Kerem’in ziyaret edeceği iki arkadaşının evleri ara- Nehrin kenarlarına dik olacak biçimde yüzen Emre toplamda
sındaki uzaklık kaç birimdir? 22 metre yol aldığına göre |GH| kaç birimdir?
C B
A) ò29 B) ò42 C) 3ñ5 D) 5ñ2 E) 2ò13 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

GEOMETRİNİN RİTMİ 49
Dik Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 9

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Uzunluğu 20 metre olan mavi renkli elektrik direği, fırtına nedeniyle tam
ortadan kırılmış ve direğin uç noktası şekilde görüldüğü gibi direğe 8
Verilenleri incele
metre uzaklıkta bulunan duvarın üzerine gelmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
B

Buna göre, duvarın yüksekliği kaç metredir? 10 6


A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A 10
8 H
4

D C

NASIL
Direğin boyu 20 metre olduğundan
ÇÖZÜLÜR |AB| = |BC| = 10 metre olur.
\ Dik açının olduğu bu tip sorularda pisagor bağıntısını [BC]’ye dik olacak biçimde [AH] çizilirse;
uygulamak için dik indirmek akılcı bir çözüm olacaktır.
|AH| = |CD| = 8 metre ve AHB üçgeni 6, 8, 10 üç-
geni olur.
|BH| = 10 m, |CH| = |BC| – |BH|
|CH| = 10 – 6 = 4 metre olur.
Duvarın yüksekliğine |AD| = x dersek;

NASIL ÇÖZÜLMEZ |AD| = x = |HC| = 4 metre bulunur.


Cevap C
 Bu soruda A ve C noktalarını birleştirerek ikizkenar üç-
gen yapmak pek faydalı olmayacaktır.

50 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 11 Dik Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Tavana A noktasından bağlı olan sarkaç I. konumdayken yerden


4 birim yüksekliktedir.

A A Sarkaç hareket ettirile-


F E
rek II. konuma getirildi-
Aı ğinde yerden yüksekliği
D x
6 birim olmaktadır.
Sarkacın I. ve II. konum-
dayken B ucunun yerde-
Bı (II) ki izdüşüm noktaları ara-
B C B
(I) sındaki uzaklık |CD| = 8
6
Yere dik konumda ve 10 metre uzunluğunda olan AB sokak lam- 4
birimdir.
bası kuvvetli rüzgâr sebebiyle şekildeki gibi devrilmiştir. Lamba- C D
8
nın ucu, bir kenarı 2 metre olan AıDEF karesi biçimindeki balko-
nun Aı köşesine değerek durmuştur. Buna göre, |AB| = x kaç birimdir?
C
Buna göre balkonun yüksekliği 8 metre ise direğin B ucunun A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 20
eve uzaklığı kaç birimdir?
D
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

2. Merve, ABC dik üçgeni biçimindeki kâğıt parçasını, [AB] kenarı- 4. D C


na paralel olacak biçimde [DE] boyunca şekildeki gibi kesiyor.

A A

D D Dı

A x B
8 F
Şekil 1 Şekil 2
ı 2ò34
B E C B 12 E E C

Şekil 1 Şekil 2 E

Kestiği üçgenin [DıEı] kenarını 8 birim olarak ölçüyor. Büyük par-


çasının kenar uzunluklarını inceleyen Merve, [BE] kenarının uzun-
Şekil 3
luğunu 12 birim ve AB ile AD kenarının uzunluklarının birbirine
eşit olduğunu görüyor.
ABCD dikdörtgeni biçimindeki tahta parçası 4 özdeş parçaya ay-
Buna göre |AB| kaç birimdir? rıldıktan sonra bir parçası atılıp kalan 3 parça Şekil 3’teki gibi bir-
B
leştiriliyor.
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
Buna göre |EF| = 2ò34 birim ise |AB| = x kaç birimdir?
C
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9

GEOMETRİNİN RİTMİ 51
Dik Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 10

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
AB ^ AC
A 15 C
AE ^ BC Verilenleri incele
AC ^ CE
D
20 |AB| = 20 cm Bu soru tipine dair detaylı
x Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
E |AC| = 15 cm için QR Kodu okutunuz.

|DE| = x

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


ÇÖZÜM
15 25 32 27 36
A) B) C) D) E) A 15 C ABC üçgeni 15,
2 3 3 4 5 20, 25 üçgeni-
12 9 dir.
D |BC| = 25 cm
20
x olur.
16 E
Öklit bağıntı-
sından;
B

NASIL ÇÖZÜLÜR |AC|2 = |CD| . |CB|, 152 = |CD|. 25


225 25.|CD|
\ Dik açıdan dik indirilen bu tip sorularda öklit bağıntı- = , |CD| = 9 cm bulunur.
25 25
larını uygulamak gerekir. “Nerede 2 dik, orada öklit” O hâlde ADC üçgeni 9, 12, 15 üçgenidir.
|AD| = 12 cm bulunur.
ACE üçgeninde öklit bağıntısı uygularsak;
|CD|2 = |AD| . |DE|
92 = 12. x

NASIL ÇÖZÜLMEZ 81 = 12x


x=
81 27
= cm bulunur.
12 4
 Bu soruda AB ile CE’nin paralelliğinden dolayı kelebek Cevap B
benzerliği yapmak çözüme ulaştırmayacaktır.

52 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 12 Dik Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A AB ^ BC, BA ^ AD 3.
A B A B Bı Bı
AC ^ BD
4
|HD| = 2 cm
B A
H 2 D
|AH| = 4 cm
|BC| = x

D D Dı C D Dı C B
Şekil I Şekil II Şekil III
x
Boyu eninin 3 katı uzunlukta olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki
karton parçası köşegen boyunca iki eş parçaya ayrıldıktan sonra
parçalardan biri diğerinin üzerine Şekil III’deki gibi yapıştırılıyor.

|BC| = 1 birim olduğuna göre |DDı| = x kaç birimdir?


C B
A) 9 – 3ñ3 B) 9 – ò10 C) 6 – 2ñ3
Buna göre, x kaç cm’dir?
D D) 6 – ñ3 E) 3ñ3 – 1
A) 6ñ2 B) 4ñ5 C) 6ñ5 D) 8ñ5 E) 10

2. A A
4. A

3ñ5
x x
6

B C
B H C H Bı C Şekil I
Şekil 1 Şekil 2 A

ABC dik üçgeni şeklindeki kâğıt parçası [AH] boyunca katlandı-


ğında, B köşesi Bı noktasının üzerine gelmektedir.

5|HBı| = 4|BıC| ve |AH| = 6 birim olduğuna göre |AC| = x kaç


birimdir? Cı B Bı 9 C
E Şekil II
A) 4ò14 B) 2ò15 C) 2ò17
5ò17 Kısa dik kenar uzunluğu 3ñ5 birim olan gönye cetvel Şekil I’de
D) E) 3ò13 gösterilmiştir. Şekil I’deki gönye cetvelden iki tanesi en uzun ke-
2
narları üst üste gelecek biçimde Şekil II’deki gibi yapıştırılıyor.

|BıC| = 9 birim olduğuna göre A noktasının [BBı] kenarına uzak-


lığı kaç birimdir?
B
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

GEOMETRİNİN RİTMİ 53
Dik Üçgen ve Trigonometri TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2020 TYT’de çıkmıştır. 11

SO
2020 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Dik kenar uzunlukları 1 birim olan 5 özdeş ikizkenar dik üçgen, hipote-
nüsleri aynı doğru üzerinde olacak ve yan yana gelen üçgenlerin birer
Verilenleri incele
köşesi çakışacak biçimde Şekil 1’deki gibi diziliyor.

B Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
A C D
Şekil 1

ÇÖZÜM
Sonra ABC üçgeni A noktası etrafında bir miktar döndürülüyor ve Şekil
2’deki gibi B, C ve D noktaları doğrusal oluyor.

B C B 1 C
1

A D A ñ2 ñ2 ñ2 ñ2 ñ2 D
Şekil 2

Buna göre, son durumda C ve D noktaları arasındaki uzaklık kaç birim- Şekildeki 5 özdeş ikizkenar üçgenin dik kenarları 1
dir? birim olduğundan hipotenüs uzunlukları ñ2 birim-
dir.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 3ñ2 E) 4ñ2
B 1 C
x
1

NASIL ÇÖZÜLÜR A 5ñ2 D

\ Dik üçgenlerin bulunduğu sorularda, tüm kenar uzun- ABD dik üçgeninde pisagor;
luklarını yazdıktan sonra pisagor uygulanacak üçgenler (x + 1)2 + 12 = (5ñ2)2
belirlenerek pisagor bağıntısı kullanılmalıdır.
(x + 1)2 + 1 = 50
(x + 1)2 = 49

NASIL ÇÖZÜLMEZ
x+1=7
x = 6 birim bulunur.
 İkizkenar dik üçgenlerde sıkça uyguladığımız Y.A.K.İ ku- Cevap C
ralı ve dikten dik indirme olarak bilinen öklit kurallarını
uygulamak bu soruda faydasız olacaktır.

54 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 13 Dik Üçgen ve Trigonometri

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Aı
A

F E Bı
E

B
8
B
4 4
a
14444444244444443
A C D Aı C D B C Bı
16
Şekil I Şekil II
Şekil 1 Şekil 2
Yerden çatıya kadar olan yüksekliği 8 birim olan evin balkonun
B ucuna, AB merdiveni Şekil I’deki gibi yerleştirilmiştir. Merdi- Şekil I’de verilen basamaklı katlanır merdiven açıldığında ayak-
venin ucu, yerden 4 birim yükseklikteki balkonun B ucundan kal- ları arasındaki uzaklık; |BC| = 16 birim olmaktadır.
dırılıp Bı noktasına Şekil II’deki gibi yerleştiriliyor. Merdiven kapatıldığında tepe noktasının yerden yüksekliği 2 bi-
ı
|AC| = 3|A C| olduğuna göre merdivenin boyu kaç birimdir? rim artmaktadır.
A
A) ò70 B) ò71 C) 6ñ2 D) ò73 E) ò74 m(AéBC) = a ise sina değeri aşağıdakilerden hangisidir?
E
1 ñ3 3 12 15
A) B) C) D) E)
2 2 5 13 17

2. Ahmet usta kare şeklindeki bir tahtayı Şekil I’deki gibi 4 eş par- 4. A
çaya ayırdıktan sonra parçaları düz bir zemin üzerine Şekil II’de-
ki gibi yerleştiriliyor.
E E
D
60° D D
F
E
d d

B
C B 8 C B 8 C
a
Şekil 1 Şekil 2
A
Şekil I Şekil II ABC üçgeni biçimindeki kâğıt parçası d doğrusu boyunca katlan-
dığında A köşesi, Aı noktasının üzerine gelmektedir.
m(DéEF) = 60° ve m(BéAC) = a ise tana değeri aşağıdakilerden
hangisidir? |AıE| 3
C m(ëB) = 90°, = , |BC| = 8 birim ve [EC] kenarının B kö-
3ñ3 3ñ3 5ñ3 |AıC| 2
A) 1 B) C) D) 3ñ3 E) şesine en yakın noktası Aı noktası olduğuna göre |DE| kaç bi-
4 2 2
rimdir?
B
A) ò10 B) 2ñ3 C) 6 D) 4ñ3 E) 2ò13

GEOMETRİNİN RİTMİ 55
Dik Üçgen ve Trigonometri TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2020 AYT’de çıkmıştır. 12

SO
2020 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Bir aracın arkasındaki sensör, araç geri giderken sensörün bir cisme olan
uzaklığına göre ötmektedir. Başlangıçta Şekil 1’deki gibi arkasındaki duva-
Verilenleri incele
ra dik konumda duran aracın sensörü ile çubuk arasındaki mesafe 170 san-
timetredir. Daha sonra araç, doğrultusunu değiştirmeden 60 santimetre
geri gittiğinde sensör ötmeye başladığı için araç Şekil 2’deki gibi durmuş- Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
tur. Son durumda sensörle çubuk arasındaki 5 mesafe 130 santimetredir. için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
I. durum II. durum
Araba Araba
a
a

x + 60
x

Her iki durum için pisagor bağıntısını uygularsak;


(x + 60)2 + a2 = 1702
– x2 + a2 = 1302
Buna göre, son durumda çubuğun araca olan dik uzaklığı kaç santimet-
(x + 60)2 – x2 = 170 – 1302
redir? (x + 60 – x)(x + 60 + x) = (170 – 130)(170 + 130)
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 60 . 2x + 60) = 40 . 300
2x + 60 = 200
2x = 140 x = 70 cm bulunur.
Cevap D

NASIL ÇÖZÜLÜR
NASIL ÇÖZÜLMEZ
\ Dik üçgende pisagor uygulanırken mümkün ol-
duğu kadar değişkenler birbiri türünden yazıl-  Bazı dik üçgen sorularında olduğu gibi pisagoru sağlayacak şekilde bi-
malı ve matematikteki 2. dereceden 2 bilinme- linmeyene değer vermek bu soruda işe yaramayacaktır. Çünkü bu so-
yenli denklem sistemlerinin çözümleri iyi kavran- rudaki üçgenlerin hipotenüsleri 13 ve 17’nin tam katı olmasına rağ-
malıdır. men üçgenler ne (5, 12, 13) ne de (8, 15, 17) üçgeninin katı değildir.

56 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 14 Dik Üçgen ve Trigonometri

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Aşağıdaki şekilde üç özdeş bölmeli çekmece ve a, b açıları gös-


A B terilmiştir.

C D
Şekil 1

a
A
B
b

A B Şekilde en üstteki bölme ok yönünde, en alttaki bölmeden


Şekil 2 14 cm daha fazla çekilmiştir.
2 1
Ömer 34 cm uzunluğundaki plastik CD pipetini A ve B noktaların- tana = , tanb = olduğuna göre |AB| kaç birimdir?
A 3 2
dan Şekil II’deki gibi bükerek (AÿCıB) dik üçgeni oluşturmuştur.
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
4
|AB| = |CıDı|, ACı ^ BDı, m(AéBDı) = a ve tana = olduğuna
3
göre Dı ucunun [AB] kenarına uzaklığı kaç birimdir?
D
A) 10,8 B) 11,2 C) 12 D) 12,8 E) 13,6
4. D

2.
30 °
30

C (II)
°

D
(I) Aı

15° Şekil I A
8ñ3

A B
D
B C

Cı x Şekil II
Yere dik konumdaki BD demirine, AD salıncağı bağlıdır. Salıncak
(II.) konumdaki gibi 60° lik açıyla salınım yaptığında 8ñ3 birim
A B yüksekliğindeki duvara Aı noktasında çarpmaktadır. Salıncak I.
konumdaki gibi 30° lik salınım yaptığında A ucunun [BD]’ye uzak-
ABC ikizkenar dik üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AD] boyunca lığı 6ñ3 birim olmaktadır.
katlandığında C köşesi Şekil II’deki gibi Cı noktasıyla çakışmaktadır.
Buna göre salıncak hareketsiz durumdayken yere kaç birim
m(AéCD) = 90°, m(CéAD) = 15°, |AC| = |BC| ve Cı köşesinin [AB]’ye uzaklıktadır?
uzaklığı 2 birim ise |BD| = x kaç birimdir? B
3 5 3ñ3
C A) ñ3 B) 2ñ3 C) ñ2 D) 3ñ3 E)
A) 4 B) 2ñ3 C) 4ñ2 D) 4ñ3 E) 2ò14 2 2 2

GEOMETRİNİN RİTMİ 57
Dik Üçgen ve Trigonometri TEST - 14

5. 1 1 Yandaki Şekil 1’de 7. F E


2 2
A B yüksekliği 15 birim
olan, yere dik ko- 2
numdaki iki özdeş
D C
duvarın üzerinde AB
15
demir çubuğu dur- 2
maktadır.
K A B
Demir çubuğun du- Şekil 1 Şekil 2
C D
Şekil 1 var üzerinde kalan
ı
A kısımları her iki uç- Kısa kenar uzunluğu 2 birim olan 2 eş dikdörtgen Şekil 2’deki gi-
1 bi çizildiğinde dikdörtgenler üzerindeki en uzak iki nokta arasın-
tan birimdir.
2 daki uzaklık 10 birim olmaktadır.

Bu çizime göre m(AéCB) = a ise tana değeri hangisidir?


B
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

ıı ıı
C D
Şekil 2

Demir çubuğun bir ucu soldaki duvarın uç noktasına, diğer ucu


Bı noktasına gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi yerleştirilirse
cos(AéıBıC) değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?
E
2 3 4 5 8
A) B) C) D) E)
3 5 9 13 17

8. Şekil 1’de |BC| = 10 birim ve m(AéBC) = 45° olan ABC üçgeni bi-
çimindeki kâğıt gösterilmiştir.

A A
a
6. Matematik öğretmeni olan Tülay Hanım, bir sorunun çizim aşa-
malarını tahtaya aşağıdaki gibi yazmıştır.

m(ëA) = 90° olan ABC dik üçgenini çiziniz.


|BD| = |DC| olacak biçimde [BC] üzerinde bir D noktası B H C B 2 Cı H
işaretleyiniz. 10
A ile D noktalarını birleşriniz. Şekil 1 Şekil 2

|AD| = 10 birim, |AB| = 12 birim olsun.


Kâğıt Şekil 2’deki gibi [AH] boyunca katlandığında C köşesi C ı
noktası üzerine gelmektedir.

|BCı| = 2 birim ve m(BéACı) = a olduğuna göre tana değeri aşa-


Bu çizime göre m(AéBC) = a olduğuna göre cota değeri kaçtır? ğıdakilerden hangisidir?
D C
1 2 3 4 1 1 1 1 1
A) 1 B) C) D) E) A) B) C) D) E)
2 3 4 5 3 4 5 6 7

58 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 14 Dik Üçgen ve Trigonometri

9. A A 11.
a
A

D D 16
ı a
B 13 B

B E C E Dı C
6
ekil 1 ekil 2 Şekil 1 Şekil 2
ABC eşkenar üçgeni biçimindeki karton Şekil 1’deki gibi DE bo-
yunca kesiliyor. Kesilen Üçgenin [DE] kenarı [EC] kenarı ile çakı- Serhat, beş eş tahtayı birbirine yapıştırıp Şekil 1’deki gibi düz bir
şacak biçimde Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor. zemine yerleştirildiğinde toplam yükseklik 16 birim olmaktadır.
Aynı tahta parçalarını Şekil 2’deki gibi yerleştirdiğinde toplam
|AD| = |DE|, DE ^ BC, |EC| = 6 birim ve m(DıéAC) = a olduğu- yüksekliği 13 birim olmaktadır.
na göre, tana değeri aşağıdakilerden hangisidir?
C
2ñ3 – 2 4ñ3 – 1 9ñ3 – 12 Buna göre Şekil 2’de A ve B noktalarının birleştirilmesiyle olu-
A) B) C)
5 11 11 şan a açısının sinüs değeri aşağıdakilerden hangisidir?
B
4 5 5 5 6
A) B) C) D) E)
D)
8ñ3 – 4
E)
9ñ3 – 5 5 ò34 ò41 ò13 ò61
9 11

10. C
12. A E B
90°

Aı Cı 9

K
D F C

A B


ABC dik üçgeni B köşesi etrafında ok yönünde 90° döndürüldü-
ğünde AıBCı üçgeni oluşuyor. Ön yüzü mavi, arka yüzü sarı renk olan ABCD dikdörtgeni biçi-
1 mindeki kâğıt şekildeki gibi [EF] boyunca katlanıyor.
tan(AéCıAı) = olduğuna göre sin(AéCB) değeri aşağıdakilerden
3 3
hangisidir? |AD| = 9 birim, tan(EéKF) = olduğuna göre |EF| kaç birimdir?
C 4
D
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) 2ò10 B) 3ñ5 C) 4ñ5 D) 3ò10 E) 4ñ6
ò10 2 ñ5 ñ3 ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 59
İkizkenar Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 13

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
ABC ikizkenar üçgen
C
AD Ç BC = {E} Verilenleri incele
D AD ^ BC
|AB| = |BD| = 6 birim Bu soru tipine dair detaylı
E Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
|AC| = |BC| = 9 birim için QR Kodu okutunuz.

A B

Yukarıdaki verilere göre, |CE| = x kaç birimdir?


ÇÖZÜM
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 C

D
x

9
E
y 9–x 6

NASIL ÇÖZÜLÜR
A 6

|AE| = y birim olsun,


B

\ İkizkenar üçgen sorularında pisagor bağıntısı çok sık


AÿEC ve AÿBE üçgenlerinde pisagor bağıntısı yaza-
kullanılır. Bu soruda olduğu gibi kaç tane dik üçgen
lım;
varsa o kadar pisagor kullanılıp çözüme gidilebilir.
x2 + y2 = 92
– (9 – x)2 + y2 = 62
(Taraf tarafa çıkaralım)
x2 – (9 – x)2 = 81– 36
x2 – 81 + 18x – x2 = 81 – 36
18x = 126

NASIL ÇÖZÜLMEZ
x = 7 olur.

Cevap D
 Bu soruda ABC ikizkenar olduğu için tepe noktası; C
noktasından [AB] tabanına dik indirmenin bir faydası
olmayacaktır.

60 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 15 İkizkenar Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A
3. Cıı


L
K
8
5 5 60°
D 30° C D C

B C D A B A B
Şekil 1 Şekil 2
ABD bir üçgen
|AB| = |AC| = 5 birim Düz bir zeminde duran plastik kutunun yandan görünümü ABCD
karesi biçimindedir. Kutunun üst kapağı 30° ve 60° açıldığında
|AD| = 8 birim oluşan durumlar Şekil 1 ve Şekil 2’deki gibidir.
Yukarıdaki verilere göre, |DC| . |DB| çarpımının sayısal değe- Kutunun yüksekliği 12 birim, K ve L noktaları bulundukları ke-
ri kaçtır? narların orta noktaları olduğuna göre K’nın DC’ye uzaklığının,
A
A) 39 B) 40 C) 41 D) 42 E) 43 L’nin DC’ye uzaklığına oranı aşağıdakilerden hangisidir?
C
ñ2 ñ3 ñ3 ñ3 ñ3
A) B) C) D) E)
2 2 3 4 5

2. 4.
Eı D C D C

E E

C D C D

A B A Aı B
Şekil I Şekil II
A Cı
A B A B G
x
16 E F
Şekil I Şekil II
7
4
Aralarında 16 cm mesafe bulunan yere dik konumdaki AC ve BD
çubuklarına 20 cm uzunluğunda kırmızı CED lastiği gergin biçim- Aı D H B C
Şekil III
de Şekil I’deki gibi bağlanmıştır.
Lastiğin orta noktası olan E noktasından tutulup lastik 14 cm da- ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt parçası 2 eş parçaya ayrıl-
ha uzayacak biçimde Şekil II’deki gibi çekiliyor. dıktan sonra Aı, D, B, C köşeleri doğrusal olacak biçimde Şekil
III’deki gibi yapıştırılıyor.
Tüm noktalar düzlemsel ve |EıC| = |EıD| olduğuna göre |EEı|
kaç cm’dir? GH ^ AıC, |ED| = 4 birim, |GH| = 7 birim olduğuna göre
B |FCı| = x kaç birimdir?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 C
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

GEOMETRİNİN RİTMİ 61
Eşkenar Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 14

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
ABC ve BDE eşkenar üçgenler
C E
[BD] ^ [AC], [BF] ^ [DE] Verilenleri incele
F
H [FH] ^ BE
|AB| = 16 birim Bu soru tipine dair detaylı
D Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A 16 B

Buna göre, BFH üçgeninin alanı kaç birimkaredir?


ÇÖZÜM
A) 12ñ3 B) 15ñ3 C) 18ñ3 D) 20ñ3 E) 24ñ3 C E

F 6
H
4ñ3
D
12
8ñ3 6ñ 3
8

30
30
°

°
30°

NASIL ÇÖZÜLÜR
A 16 B

Eşkenar üçgenlerin açıları yazıldığında;


\ Eşkenar üçgen sorularında önce bulunabilecek tüm
açıları şekil üzerine yazmalı ve sonra oluşan (30, 60, ABD, BDF ve BHF üçgenlerinin açılarının (30, 60,
90) üçgenlerini kullanarak çözüme başlamalıdır. 90) olduğu görülür.
30° nin karşısındaki kenar hipotenüs uzunluğunun
yarısı, 60° nin karşısındaki kenar, 30° nin karşısın-
daki kenarın ñ3 katı olduğundan;
|AD| = 8 birim, |DB| = 8ñ3 birim,
|DF| = 4ñ3 birim, |BF| = 12 birim, |FH| = 6 birim,
NASIL ÇÖZÜLMEZ |BH| = 6ñ3 birim bulunur.
6 . 6ñ3
Alan(BFH) = = 18ñ3 birimkare olur.
 Eşkenar üçgen sorularında çok sık yapılan; tepe nok- 2
tasından alt kenara dikme indirip çözüme gitmeye ça- Cevap C
lışmak zaman kaybı olacaktır.

62 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 16 Eşkenar Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABC eşkenar üçgen 3. D G C


[BD] ^ [AC], [EH] ^ [BC]
5 |BE| = 4|ED|
E
|AD| = 5 birim
D
E

B H x C A F B

Buna göre, |HC| = x kaç birimdir?


C ABCD dikdörtgeni biçimindeki masanın üzerine, EFG eşkenar üç-
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 geni şeklinde kırmızı bir örtü seriliyor.

m(DéEG) = m(BéFG) ve D köşesinin [EG] kenarına uzaklığı 2 birim


olduğuna göre |AF| kaç birimdir?
D
A) 4ñ3 B) 6ñ2 C) 6 D) 4ñ2 E) 4

2. ABC eşkenar üçgeni biçimindeki kâğıda, bir kenarı 1 birim olan 4. Aşağıdaki şekilde Hakan’ın durduğu yer, eşkenar üçgen biçimin-
7 eşkanar üçen Şekil I’deki gibi çizilmiştir. deki ABC havuzunun AB kenarının orta noktasıdır.

A A A
E
G F
D E D E
D

x Aı
B C B C B F C
Şekil I Şekil II

Kâğıt DE boyunca katlandığında A köşesi Şekil II’deki gibi Aı nok- D noktasından yüzmeye başlayan Hakan, önce en kısa yoldan
tası üzerine geliyor. AC üzerindeki E noktasına, sonra da en kısa yoldan BC üzerinde-
ki F noktasına yüzüyor.
Son durumda Aı noktasının [BC] kenarına uzaklığı ñ3 birim ol-
duğuna göre |BAı| = x kaç birimdir? Hakan’ın toplam yüzdüğü mesafe 5ñ3 birim olduğuna göre ha-
A
vuzun BC kenarı kaç birimdir?
A) 2ñ7 B) ò29 C) ò30 D) 4ñ2 E) ò34 B
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

GEOMETRİNİN RİTMİ 63
Eşkenar Üçgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 15

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
ABC ve ADE eşkenar üçgenler
E 2 C
|CD| = 4 birim Verilenleri incele
4 |CE| = 2 birim
|AB| = x Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
D için QR Kodu okutunuz.

A x B

Yukarıdaki şekilde, D noktası BC kenarı üzerindedir.


ÇÖZÜM
E 2 C
Buna göre, x kaç birimdir?

A) 4ñ2 B) 4ñ3 C) 6ñ3 D) 6 E) 8 4

a 2
b
a

NASIL ÇÖZÜLÜR A x B

m(EéAC) = a, m(CéAD) = b dersek;


\ Eşkenar üçgen sorularında eş üçgenler çok kullanıldı-
ğından, bu soruda olduğu gibi eş kenarları ve eş açı- a + b = 60° dir.
ları görüp, eş üçgenleri farketmek soruyu kolaylaştı- m(CéAB) = 60° olduğundan, m(DéAB) = a olur.
racaktır.
|AC| = |AB|, |AE| = |AD| dolayısıyla;
EÿAC ile DÿAB eş üçgenlerdir.
O hâlde |EC| = |BD| = 2 birim olur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
ABC eşkenar üçgen olduğundan
|AB| = |BC|
 Eşkenar üçgen sorularında 30°, 60°, 90° üçgeni oluş- x = 4 + 2 = 6 birim bulunur.
turmak önemli bir yol olmasına rağmen bu sorudaki
Cevap D
dik indirerek 30°, 60°, 90° üçgeni oluşturmak faydasız
olacaktır.

64 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 17 Eşkenar Üçgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. E ABC ve ADE eşke- 3.


nar üçgen
|BD| = 4 birim A
E
|CE| = x 2
B
D
x

B 4 D C C

Buna göre, x kaç birimdir? ABC eşkenar üçgeni şeklindeki örtü şekildeki gibi C ucu sarka-
C
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 cak biçimde rafın üzerine seriliyor.

|AD| = 2 birim, |BD| = 2ñ7 birim ise |CD| kaç birimdir?


B
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. A A
4. Aşağıdaki şekilde, ABC eşkenar üçgeni şeklindeki çerçeve ile çer-
4 çeveye D noktasında bağlı olan ip gösterilmiştir.
F
D A

D (I)

E F B C B E C
Şekil I Şekil II (II) E
D
3
2
Kırmızı ve mavi renkli eşkenar üçgen şeklindeki iki kumaş parça-
sı Şekil I’de gösterilmiştir. B C
Küçük parçanın DE kenarı AB kenarına dik olacak biçimde büyük
parçaya Şekil II’deki gibi dikildiğinde |AF| = 4 birim olmaktadır. İp, I numaralı ok yönünde A köşesinden geçecek biçimde çerçe-
veye sarıldığında veya B, C köşelerinden geçecek biçimde II nu-
Buna göre Şekil II’de B köşesinin F köşesine uzaklığı kaç birim- maralı ok yönünde çerçeveye sarıldığında diğer ucu E noktası-
dir? na gelmektedir.
E
A) 3ò10 B) 4ñ6 C) 2ò26 D) 6ñ3 E) 4ñ7
|BD| = 2 cm, |EC| = 3 cm olduğuna göre |BC| kaç cm’dir?
D
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

GEOMETRİNİN RİTMİ 65
Açıortay TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 16

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
ABC bir üçgen
A
[AK] açıortay Verilenleri incele
|AC| = 12 cm
12
|KC| = 4 cm Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|BK| = x

B x K 4 C

Şekildeki ABC üçgeninin çevresi 44 cm olduğuna göre, x kaç cm’dir?


ÇÖZÜM
A
11 13
A) 6 B) 7 C) 8 D) E)
2 2
3x 12

NASIL
B x K 4 C
ÇÖZÜLÜR
ABC üçgeninde iç açıortay teoremi uygularsak,
\ Bu soruda olduğu gibi açıortay sorularında; açıortayın |AB| |BK| |AB| 12
= , =
kenarlarının oranı, açıortayın karşı kenarda ayırdığı |AC| |KC| x 4
parçaların oranına eşittir kuralını uygulamak bizi çö- 4|AB| = 12x
züme götürecektir. |AB| = 3x olur.
Çevre(ABC) = 44 olduğundan
|AB| + |AC| + |BC| = 44
3x + 12 + x + 4 = 44

NASIL ÇÖZÜLMEZ 4x + 16 = 44
4x = 28
 Açıortay kurallarından biri olan “açıortay doğrusu üze- 4x 28
= x = 7 cm bulunur.
rinden kenarlara indirilen dikmeler eşittir.” özelliğini 4 4
kullanarak K noktasından [AB] ve [AC]’ye dik indirmek Cevap B
bu soruda faydasız olacaktır.

66 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 18 Açıortay

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABC bir dik üçgen 3.


D
AC ^ BC, [AD] açıortay
A
|CD| = 2 cm, |BD| = 3 cm 6
|AD| = x
x
a 2a
B CE F
Şekil 1 Şekil 2
D
B 3 D 2 C x
A
6
Yukarıdaki verilere göre x kaç cm’dir?
E
A) 2ñ5 B) ò21 C) ò22 D) ò23 E) 2ñ6
E C F
Şekil 3

Şekil 1’de verilen sarı renkli ABC dik üçgeni şeklindeki kâğıt par-
çası Şekil 2’deki mavi renk DEF dik üçgeni şeklindeki kâğıdın üze-
rine Şekil 3’deki gibi yapıştırılıyor.

m(AéBC) = a, m(DéEF) = 2a, |AC| = 4 birim, |DE| = 6 birim oldu-


ğuna göre Şekil 3’teki |AD| = x kaç birimdir?
C
A) 3 B) ò10 C) 2ñ3 D) ò15 E) 3ñ2

2. A A
4. A

B D 3 C D C
Şekil 1 Şekil 2

ABC üçgeni biçimindeki kâğıt [AD] boyunca katlandığında, B kö-


B 4 D 6 C
şesi Bı noktasıyla çakışmaktadır.
Üst yüzeyi ABC dik üçgeni biçiminde olan havuzun D noktasın-
|CD| = 3 cm, |BıD| = |BıC| ve Çevre(DBıC) = 7 cm olduğuna gö- dan yüzmeye başlayan Hakan, A noktasına kadar doğrusal ve
re |AB| kaç cm’dir? [AB], [AC] kenarlarına her zaman eşit uzaklıkta olacak biçimde
B
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 yüzmüştür.

|BD| = 4 metre, |CD| = 6 metre olduğuna göre, Hakan kaç met-


re yüzmüştür?
E
A) 6ñ2 B) 4ñ5 C) 2ò22 D) 3ò10 E) 4ñ6

GEOMETRİNİN RİTMİ 67
Açıortay TEST - 19

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Aşağıdaki Şekil 1'de verilen kristal piramit lazer ışık kaynağından 3. ABCD dikdörtgeni şekildeki gibi birimkarelere bölünmüştür.
gelen ışını, aralarındaki açılar eşit olacak şekilde üç ışına ayır-
D G C
maktadır.

Lazer ışık kaynağı Kristal


piramit

Şekil 1
E
Şekil 2’de piramitin açısı değiştirilerek yere en yakın ışının, yere
paralel yansıması sağlanıyor.
A A F B

EFG üçgeninde, E köşesine ait açıortay doğrusunun [FG] kena-


B
rını kestiği nokta H noktası olduğuna göre |FH| kaç birimdir?
A
20 22 23 25 26
C A) B) C) D) E)
3 3 3 3 3
E
Lazer ışık kaynağı
Kristal
piramit
D
Şekil 2

|AB| = 5 birim ve |BC| = 4 birim olduğuna göre |BE| kaç bi-


rimdir?
D
A) 10 B) 2ò30 C) 2ò37 D) 4ò10 E) 13
4. A ABC dik üçgeni biçimindeki
karton parçası [AC] boyunca
katlandığında, B köşesi [AD]
2. Cı
üzerindeki B ı noktasıyla aşa-
A A ğıdaki şekildeki gibi kesişiyor.

3a B C D
12 Şekil 1

A
B C B 6 Bı C
|BD| = 6ñ3 birim ve Bı nokta-
m(ëA) = 3a° olan ABC üçgeni, A köşesi etrafında ok yönünde 2a° Bı sı [AD] kenarının orta noktası
kadar döndürüldüğünde ABıCı konumuna geliyor. olduğuna göre |ABı| kaç birim-
dir?
|AC| = 12 cm ve |BBı| = 6 cm olduğuna göre Alan(ABıC) kaç C D
cm2 dir? Şekil 2
B C
A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 42 A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9

68 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 19 Açıortay

5. A
7. B (I) A
6
D 45° (II)
8 Aı
(III)

B C Aıı
Şekil 1
A
C
D

B Aı x C
Şekil 2 B ve C köşelerinden duvara sabitlenen pencerenin A köşesi; I.
konumdayken kapalı durumda, 30° lik açıyla açıldığında II. ko-
Ön yüzü mavi, arka yüzü kahverengi renk olan ABC üçgeni biçi- numa, kapalıyken 60° lik açıyla açıldığında ise III. konuma gel-
mindeki karton parçası [CD] boyunca katlandığında A köşesi mektedir. [AB] üzerinde, Aı noktasına en yakın nokta D, [A ııB]
Şekil 2’deki gibi Aı noktasıyla çakışmaktadır. üzerinde Aı noktasına en yakın nokta E noktasıdır.

m(AéDC) = 45°, |AD| = 6 birim ve |BD| = 8 birim olduğuna gö- |AB| = 12 birim, [DE] Ò [BAı] = {K} olduğuna göre |BK| kaç bi-
re, |AıC| = x kaç birimdir? rimdir?
E C
A) 24 B) 25 C) 27 D) 28 E) 30 A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

6. Hakan öğretmen, matematik dersinde bir geometri sorusunun 8. Dikdörtgen şeklindeki ABCD duvarındaki iki eş perde DEF ve CEK
çizim aşamalarını aşağıdaki gibi tahtaya yazmıştır. üçgenleri biçiminde gösterilmiştir.

D E C D E C
[BF ve [BH ışınlarından oluşan FéBH dar açısını çiziniz.
B, D, E, C, H noktaları doğrusal olacak biçimde [BH üzerinde
sırasıyla D, E, C noktalarını işaretleyiniz. Fı Kı
A Î [BF olmak üzere ABC üçgenini oluşturunuz.
m(BéAD) = m(DéAE), m(EéAC) = m(CéAF) olsun.
|ED| = 2 cm, |DB| = 3 cm, |EC| = x

F K
12
144444424444443
Buna göre, x kaç cm’dir? A B A B
B
Şekil 1 Şekil 2
A) 8 B) 10 C) 12 D) 13 E) 14
Perdeler aynı oranda katlanıp Şekil 2’deki konuma getirildiğin-
de |DFı| + |CKı| = 6 birim olmaktadır.

|AB| = 12 birim ve m(DéEF) = 2m(DéEFı) olduğuna göre |FE| kaç


birimdir?
C
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 13

GEOMETRİNİN RİTMİ 69
Kenarortay TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 LYS’de çıkmıştır. 17

SO
2013 - LYS

RU
Soru kökünü oku
AB // DG
A
AC // EG Verilenleri incele
D
E |BE| = 4 cm
6
|DC| = 6 cm Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
4 G için QR Kodu okutunuz.
C |BC| = x

x
B

Şekildeki G noktası, ABC dik üçgeninin kenarortaylarının kesim noktası-


ÇÖZÜM
dır. A

Buna göre, x kaç cm’dir? D 43


44
E 44
F 6
4
24
A) 3ò13 B) 4ò13 C) 2ò15 D) 3ò15 E) 4ñ5 k 4
44
44 4
4 14
G
2k C
x
B

NASIL ÇÖZÜLÜR [BF] kenarortayı çizilirse,


|BG|
= 2 olduğundan
\ Ağırlık merkezinin kenarortay üzerinde ayırdığı parça- |GF|
ların 2’ye 1 oranı bu tip sorularda mutlaka kullanılma- |GF| = k ise |BG| = 2k olur.
|BE| |BG| 4 2k
lı, paralellikde varsa temel benzerlik teoremi unutul- = ´ = ´ 2|EA| = 4
mamalıdır. |EA| |GF| |EA| k
|EA| = 2 cm bulunur.
Benzer şekilde,
|CD| 2 6 2
= ´ = ´ |DA| = 3 cm bulunur.
|DA| 1 |DA| 1

NASIL ÇÖZÜLMEZ
O hâlde ABC üçgeninde pisagor bağıntısından;
|BC|2 = |AB|2 + |AC|2
 Ağırlık merkezinin verildiği dik üçgen sorularında muh- x2 = 62 + 92 x2 = 36 + 81
teşem üçlü oluşturmak önemli bir kural olmasına rağ-
x2 = 117 x = 3ò13 cm bulunur.
men, bu soruda kullanmak çözüme götürmeyecektir.
Cevap A

70 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 20 Kenarortay

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A
3. A ABC dik üçgen
DE // AF, BA ^ AC
D |BC| = 12 cm
G
x |DE| = x
G
B E F C

B K C Yukarıdaki şekilde G noktası ABC üçgeninin ağırlık merkezidir.

Buna göre, x kaç cm’dir?


Üst yüzeyi ABC dik üçgeni biçiminde olan bir masanın üzerinde- B
ki G noktasında duran karıncaya, BC kenarındaki en yakın nok- A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
ta K noktasıdır.

G noktası ABC üçgeninin ağırlık merkezi, |BK| = 22 cm,


|KC| = 38 cm olduğuna göre G noktasından K noktasına giden
4. A Aı
karıncanın alacağı en kısa yol kaç cm’dir? A
B
A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10
15 15

G G Gı

2. B 18 C B D Dı C
A A Hı Şekil 1 Şekil 2
Dı Cı

17 17 A

G G
F
E
H
B C B H C G

Şekil 1 Şekil 2 B D
Şekil 3
ABC ikizkenar üçgeni biçimindeki kartondan BGH üçgeni
Şekil 1’deki gibi kesiliyor. Kesilen üçgenin G noktası A noktasıy- Şekil 1’de verilen ABC ikizkenar üçgeni 2 eş parçaya bölündük-
la çakışacak biçimde Şekil 2’deki gibi büyük parçaya yapıştırılı- ten sonra parçalardan biri ters çevrilip, Şekil 3’teki gibi diğer par-
yor. çayla birleştiriliyor.
|AB| = |AC| = 15 birim, |BC| = 18 birim, G; ABC üçgeninin ağır-
G, ABC üçgeninin ağırlık merkezi, |AB| = |AC| = 17 cm, lık merkezi, E ve F bulundukları kenarların orta noktalarıdır.
|BC| = 16 cm, AHı // HC ve A, G, H noktaları doğrusal olduğu-
na göre |GHı| kaç cm’dir? Buna göre E ile F noktaları arasındaki uzaklık kaç birimdir?
A E
A) 5ñ5 B) 5ñ6 C) 5ñ7 D) 6ñ5 E) 6ñ6 A) 2ò23 B) ò94 C) ò95 D) 4ñ6 E) ò97

GEOMETRİNİN RİTMİ 71
Benzerlik TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 18

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Doğrusal bir yol üzerinde, aralarındaki uzaklık 9 metre olan 3 ve 5 met-
re yüksekliğindeki iki lamba direği ve bu direklerin arasında bulunan bir
Verilenleri incele
metre yüksekliğindeki bir çubuk şekilde gösterilmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

5
3

1
ÇÖZÜM
9 D

Direkler üzerindeki lambaların çubuğun her iki tarafında oluşturduğu


gölgelerin boyları birbirine eşittir. A
5
Buna göre, lambalardan birinin oluşturduğu gölgenin boyu kaç metre- 3 G
dir?
1
A) 1 B) 1,2 C) 1,5 D) 1,8 E) 2 B a E a K a F 3a C
9
|GK| |FK|
(FÿGK) ~ (FÿAB), =
|AB| |FB|
1 |FK|
NASIL ÇÖZÜLÜR
=
3 |FB|
olduğundan, |FK| = a dersek |FB| = 3a,
|FK| = |KE| = a, |EB| = a olur.
|KG| |EK|
\ İç içe geçmiş bu tip sorularda benzer üçgenleri iyi ayırt edip, ben- (EÿKG) ~ (EÿCD), =
zerlik oranı kullanılarak kenarlar birbiri türünden yazılmalıdır. |CD| |EC|
1 a
= , |EC| = 5a dolayısıyla |FC| = 3a olur.
5 |EC|
O hâlde; |BC| = 9,

NASIL ÇÖZÜLMEZ 6a = 9
9
a = = 1,5
6
 Lamba direkleri bir dik yamuk oluşturduğundan A noktasından
|EK| = |KF| = 1,5 metre bulunur.
[CD]’ye dik indirmek her ne kadar dik yamuk sorularında çözü-
me götürsede bu soruda işe yaramayacaktır. Cevap C

72 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 21 Benzerlik

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Aşağıdaki şekillerde A ve D noktalarında yere dik konumda iki 3. D CUzun kenarı 9ñ6 cm
lamba direği ve lambalar arasında duran Ceyda gösterilmiştir. olan ABCD dikdört-
geni şeklindeki kâğıt
G parçası, dik kesişen
DK ve GK doğruları
boyunca kesilerek 3
A E F B
parçaya ayrılıyor. Ke-
K silen parçalardan
Şekil 1
boyalı olanların AE
A B C D
Şekil 1 ve FB kenarları çakışacak biçimde Şekil 2’deki gibi birleştiriliyor.

G
Hx

A E
A B C D Şekil 2
Şekil 2
|AE| = |EF| = |FB| ve |BG| = |GC| olduğuna göre |HG| = x
Şekil 1’de 3,2 metre uzunluğundaki direğin önündeki B noktasın- kaç cm’dir?
da duran Ceyda'nın gölge boyu C noktasına kadardır. Ceyda boyu A
x metre olan direğe doğru yürüyüp C noktasında durduğunda bu A) 3 B) ò10 C) 2ñ3 D) 4 E) 3ñ2
kez gölge boyu B noktasına kadar uzamaktadır.
|CD|
|AB| = |BC| = olduğuna göre x kaç metredir?
D 2
A) 3,6 B) 3,8 C) 4,2 D) 4,8 E) 5,2 4. Şekilde BC kenarının uzunluğu 12 cm olan flama masa bayrağı
verilmiştir.
2. A A B
ı
E E
D
x A Aı
F
E

B C D B Cı C Dı C
Şekil 1 Şekil 2

B, C, D noktaları doğrusal olan ABC ve CDE dik üçgenleri


Şekil 1’de gösterilmiştir. DE kenarının uzunluğu 12 birim olan
CDE üçgeni ok yönünde ötelendiğinde Şekil 2’deki gibi CıCF ikiz- Bayrağın A ucu BC kenarına paralel DE boyunca katlanarak Aı
kenar üçgeni oluşmaktadır. noktası üzerine gelmiştir.

|CF| = |CıF|, |BCı| = |CıC|, |EıF| = 2|CıF| olduğuna göre Aı noktası DE ve BC kenarlarına eşit uzaklıkta olduğuna göre
|AB| = x kaç birimdir? |DE| kaç cm’dir?
C B
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

GEOMETRİNİN RİTMİ 73
Benzerlik TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 19

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
A ABC ve DEC birer üçgen
m(CéAB) = m(DéEC) Verilenleri incele
5 |AD| = 5 cm
|DC| = 3 cm Bu soru tipine dair detaylı
D Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
3
|EB| = 2 cm
F
|BC| = x

ÇÖZÜM
E 2 B x C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


A
9 10 13
A) 4 B) 5 C) D) E)
2 3 3 a
5

F 3

NASIL ÇÖZÜLÜR E
a
2 B x
b
C

\ Açı - açı benzerliği olan sorularda çözüme kolay ulaş- m(CéAB) = m(DéEC) = a, m(EéCA) = b olsun.
mak için mutlaka üçgenlerin eş açıları bulunup, bilin- (AÿBC) ~ (EÿDC) (Açı - açı benzerliği)
meyeni bulduracak üçgenler arasında oranlama yapıl- |BC| |AC|
malıdır. =
|DC| |EC|
x 8
= x(2 + x) = 24
3 2+x
x2 + 2x – 24 = 0
x +6
NASIL ÇÖZÜLMEZ x –4
(x + 6)(x – 4) = 0
 Benzerlik sorularında ikiden fazla sayıda üçgen ben-
zer olabilir; bu sorularda olduğu gibi. Fakat bilinen ke- x1 = –6 x2 = 4 bulunur.
narları az olan (AFD ve EBF gibi) benzer üçgenleri oran-
Cevap A
lamak çözüme ulaştırmayacaktır.

74 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 22 Benzerlik

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABE ve BDC birer dik 3. A


üçgen
3

D AE ^ BC, AB ^ DC

x F 2|AD| = |BD| = 6 bi- E
6 rim 4ñ7
7 D
|FC| = 7 birim
C
B
B E C

Yukarıdaki verilere göre, |DF| = x kaç birimdir?


A Bı
5 7
A) 2 B) C) 3 D) E) 4
2 2
ABC eşkenar üçgeni biçimindeki çerçeve A, B, C köşelerinden bi-
rer çiviyle duvara sabitlenmiştir. Zamanla A ve B köşelerindeki
çivilerin çıkmasıyla çerçeve yerinden kayarak AıBıC üçgeni konu-
muna geliyor.
|AıD| 3
= ve |EC| = 4ñ7 birim olduğuna göre çerçevenin çev-
|AıE| 2
resi kaç birimdir?
C
A) 30 B) 33 C) 36 D) 39 E) 42

2. A A
4.

A B
L M
Aı H K
N T
Hı F G
P R
E D
S V
C

B H C H C

Şekil 1 Şekil 2
ABC üçgeni biçimindeki yeşil örtü kuruması için eşit aralıklı de-
Eşit kenar uzunlukları 2ò13 cm olan ABC ikizkenar üçgen biçi- mirlerden oluşan çamaşır kurutma askılığına asılmıştır.
mindeki kâğıt parçası Şekil 1’deki gibi iki eş parçaya ayrılıyor. Ke-
silen ABH üçgeninin B köşesi diğer üçgenin A köşesiyle çakışa- |AL| + |BM| = 74 cm, |PF| + |GR| = 90 cm olduğuna göre,
cak biçimde Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor. |SE| + |DV| toplamı kaç cm’dir?
D
A) 84 B) 90 C) 96 D) 98 E) 100
|HHı| = 4 cm olduğuna göre, |AıC| kaç cm’dir?
D
A) 4ò14 B) 2ò15 C) 6ñ2 D) 4ñ5 E) 4ñ6

GEOMETRİNİN RİTMİ 75
Benzerlik TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 LYS’de çıkmıştır. 20

SO
2020 - AYT

RU
Soru kökünü oku
D 30 C

40
Verilenleri incele
A
A B
Bu soru tipine dair detaylı
h B Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Kenar uzunlukları 30 ve 40 birim olan dikdörtgen şeklindeki bir çerçeve


dört köşesine çivi çakılarak AB kenarı yere paralel ve yerden yüksekliği ÇÖZÜM
h birim olacak biçimde Şekil 1’deki gibi duvara asılıyor. Sonra, A köşesin-
deki çivi hariç diğer çiviler gevşeyip düşüyor ve A köşesi etrafında dönen H 9k A
çerçeve C köşesi yere değdiğinde Şekil 2’deki gibi tüm köşeleri duvara a
12k
değecek biçimde dengede kalıyor. b
B D
Bu denge durumunda B ve D köşelerinin yerden yükseklikleri birbiri-
a b
ne eşit olduğuna göre, h kaç birimdir? 12k 30 12k
40
b a
A) 42 B) 48 C) 54 D) 60 E) 64
K 16k C 9k M

Eş üçgenler olan AHB ve CMD üçgenleri BKC üç-


genine benzerdir. (Açı - Açı benzerliği)
NASIL ÇÖZÜLÜR |BK| |BC| |KC|
= =
|CM| |CD| |DM|
\ Dikdörtgen ve karenin olduğu sorularda benzer ve eş |BK| 40 |KC|
= =
üçgenler mutlaka aranmalı, dik üçgen ve özellikleri iyi |CM| 30 |DM|
bilimelidir. |DM| = |BK| = 12k olsun,
O hâlde |KC| = 16k, |CM| = 9k olur.
Benzer üçgenler 3 – 4 – 5’in katı olduğundan k =

NASIL ÇÖZÜLMEZ 2 olur. A noktasının yere uzaklığı olan h = 24k’dır.


h = 24k = 24 . 2 = 48 birim olur.
 Dik üçgen konusunda sıkça kullandığımız pisagor ba- Cevap B
ğıntısını bu soruda kullanmak yetersiz olacaktır.

76 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 23 Benzerlik

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A 2 ABC bir dik üçgen 3.


D
DEFG bir kare
x
G
AB ^ BC C

E 8
|AD| = 2 cm, |CG| = 8 cm

B F C |AE| = x D

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


E A B
A) 3 B) 2ñ3 C) ò15 D) 3ñ2 E) 2ñ5 16

Deprem nedeniyle bir tarafı çöken binanın AC duvarına dik ola-


cak biçimde, demirden yapılmış ve B ucu yere sabit, BD dayana-
ğı yerleştirilmiştir. Binanın AC kenarının uzunluğu ile BD daya-
nağının uzunluğu birbirine eşittir.

|AB| = 16 metre ve binanın C köşesinin yerden yüksekliği 9


metre olduğuna göre |BD| kaç metredir?
C
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

2. Aşağıdaki şekilde ABDC penceresini açık tutabilmek için yüksek- 4. D Kenarları birbirine paralel
liği 6 birim olan küp şeklindeki tahta blok kullanılmıştır. A olan iki dik üçgen Şekil 1’de
2
gösterildiği gibi K ve H nok-
C K
talarında kesişmektedir.
A
E H 3 F

1 B Şekil 1 C
1442443

Dı 4 42 K
43
A DEF üçgeni EF ile BC kenarı
6
ı
B D çakışacak biçimde Şekil 2’de-
Dı ki gibi aşağı ötelendiğinde
B |BEı| = 6 cm olmaktadır.
x
12

B 6 Eı C
ı Şekil 2
Pencerenin AB kenarı kapalıyken AB kenarı ile çakışmaktadır.
|DK| = 2 cm, |HF| = 3 cm |DıEı| = 12 cm olduğuna göre
Pencere açık durumdayken |BıK| = 4 birim olduğuna göre Bı
|AB| = x kaç cm’dir?
noktasının tahta blok yüzeyine uzaklığı kaç birimdir? D
A
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18
A) 2,4 B) 2,6 C) 2,8 D) 3,2 E) 3,6

GEOMETRİNİN RİTMİ 77
Benzerlik TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 21

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
A ABC bir dik üçgen
BA ^ AC, |AD| = |DC| Verilenleri incele
D |EC| = 3 cm
|BE| = 9 cm Bu soru tipine dair detaylı

x
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|DE| = x
B 9 E 3 C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


ÇÖZÜM
A
7 10
A) B) C) 2 D) 3 E) 4
2 3
D
6
x

B 6 F 3 E 3 C

NASIL
1444442444443
ÇÖZÜLÜR 6

\ Dik üçgende uzunluk soruları çözülürken muhteşem ABC üçgeninde hipotenüse ait kenarortay çizilir-
üçlü mutlaka aklımızın bir köşesinde durmalı ve kenar se;
orta nokta verilmişse orta taban unutulmamalıdır. |AF| = |BF| = |FC| = 6 cm olur. (Muhteşem üçlü)
|EC| = 3 cm olduğundan |FE| = 6 – 3
|FE| = 3 cm bulunur.
(CÿDE) ~ (CÿAF) (Temel benzerlik teoremi)

NASIL
|CE| |DE| 3 x
= , =
ÇÖZÜLMEZ |CF| |AF| 6 6
x = 3 cm bulunur.
 Bu soruda [AC] kenarı üzerinde verilen D noktasının, Cevap D
orta nokta olması kullanılmadan başka özellikler kul-
lanılması, mesela 90° olan A noktasından dik indirilip
öklit kullanılması soruyu çıkmaza sokacaktır.

78 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 24 Benzerlik

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABC bir dik üçgen 3. D C D Dı C

E BA ^ AC, DE ^ AC

12 |AB| = 12 cm 12
x
D |BC| = 6|AD|

A 16 B A B Bı
B C Şekil 1 Şekil 2

D
Yukarıdaki şekilde D noktası [BC] kenarına ait kenarortay üze-
C
rinde olduğuna göre, |DE| = x kaç cm’dir?
D
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 K
5

A Dı B x Bı
Şekil 3

Şekil 1’de verilen, kenar uzunlukları 12 ve 16 birim olan ABCD


dikdörtgeni biçiminde kâğıt parçası köşegen boyunca kesildik-
ten sonra Şekil 3’teki gibi yapıştırılıyor.

Buna göre |DıK| = 5 birim olduğuna göre |BBı| kaç birimdir?


E
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

2. A

E D E
D

K Cı
Bı ı
2 A

G F G F 4. Matematik dersinde bir üçgen sorusunun çizim aşamaları aşa-


ğıdaki gibi veriliyor.
B C B C • ABC üçgenini çiziniz.
Şekil 1 Şekil 2
• D Î [AB], E Î [AC] olmak üzere, [BC]’ye paralel [DE ışınını
çiziniz.
Şekil 1’de verilen ABC dik üçgeni biçimindeki kâğıttan ADE üç-
geni DE boyunca kesilip üçgenin içine Şekil 2’deki gibi yapıştırıl- • K Î [EC] olmak üzere [BK ışınını çiziniz.
dığında Aı köşesi katlanan BCFG dörtgeninin BıCı kenarı üzerine • [BK Ò [DE = {F}
gelmektedir.
• |DE| = |EF|, |AE| = 4 birim, |CK| = 6 birim
Son durumda, |EK| = |KF| ve |AıBı| = 2 birim olduğuna göre,
|BC| kaç birimdir? Buna göre |KE| kaç birimdir?
C B
A) 6 B) 7 C) 8 D) 10 E) 12 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

GEOMETRİNİN RİTMİ 79
Üçgende Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 22

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku
A

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

B C
ÇÖZÜM
Aslında Öğretmen, bir etkinlikte ABC eşkenar üçgeninin içindeki özdeş
A
eşkenar üçgenleri şekildeki gibi boyayarak 3 rakamını bir kâğıda resmet-
miştir. 60° 3a
3a

ABC eşkenar üçgeninin alanı 96 birimkare olduğuna göre, boyalı alan 60° 60°
a a a
D E
kaç birimkaredir? a
a
A) 22 B) 27 C) 33 D) 36 E) 44 a
a
60° a

NASIL ÇÖZÜLÜR B C

Küçük eşkenar üçgenlerin kenarlarına “a” birim


\ ABC eşkenar üçgeni içindeki ADE eşkenar üçgenini far-
dersek,
kedip, bu üçgenle büyük üçgenin kenarları arasındaki
oranı görmek sorunun çözümünü oldukça kolaylaştı- |DE| = 3a, |AC| = 8a birim olur.
racaktır. (8a)2ñ3
Alan(ABC) = = 96 Ş 16ñ3a2 = 96 Ş
4
96 6
a2 = =
16ñ3 ñ3

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Boyalı alan ise 22 küçük eşkenar üçgenden oluş-
tuğundan:
22a2ñ3 11a2ñ3 11ñ3 2 11ñ3 6
Bu soruda büyük eşkenar üçgeninin içindeki, E harfi- = = .a = .

4 2 2 2 ñ3
nin dışındaki boşluklara küçük eşkenar üçgenler çize- = 33 birimkare bulunur.
rek, şeklin tamamını doldurmak suretiyle alan hesabı
Cevap C
yapmak hataya sebep olacaktır.

80 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 25 Üçgende Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A
3. Aşağıda verilen çerçeve görseli kenarlar arasındaki uzaklıkları 6
birim olan iki kare ve 4 özdeş eşkenar üçgenden oluşmuştur.

D E
F G

H K

B C

Şekilde verilen ABC eşkenar üçgeni içine 28 tane özdeş eşkenar


üçgen çizilmiştir. İçteki karenin köşeleri eşkenar üçgenlerin kenar orta noktalarıy-
Buna göre, Alan(ADE) = 32 birimkare ise mavi boyalı bölgenin la kesişmektedir.
alanı kaç birimkaredir? Buna göre eşkenar üçgenlerin alanları toplam kaç birimkare-
C
A) 100 B) 106 C) 112 D) 116 E) 120 dir?
D
A) 36ñ6 B) 40ñ6 C) 72ñ3

D) 96ñ3 E) 108ñ3

2. ABC eşkenar üçgeni biçiminde kâğıt Şekil 1’de gösterilmiştir. 4. Aşağıdaki şekilde birer köşeleri A, B, C, D noktaları olan 4 özdeş
A A eşkenar üçgen gösterilmiştir.

A B

D D

F G
E H

B E C E C
Şekil 1 Şekil 2

Bu kâğıt, B köşesi Bı noktası üzerine gelecek biçimde Şekil 2’de-


D C
ki gibi katlanmıştır.

[AD] ^ [DBı] ve |BıC| = 4 birim olduğuna göre katlanan bölge- B ile D noktaları arasındaki uzaklık ò57 birim ve |EF| = 3|FG|
nin alanı kaç birimkaredir? olduğuna göre boyalı bölgelerin alanı kaç birimkaredir?
A
E
ñ3 3ñ3
A) 9 + 3ñ3 B) 12 + 3ñ3 C) 18 + 3ñ3 A) B) ñ3 C) D) 2ñ3 E) 4ñ3
2 2
D) 12 + 6ñ3 E) 18 + 6ñ3

GEOMETRİNİN RİTMİ 81
Üçgende Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 23

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
ABC dik üçgen
C
[AC] ^ [BC] Verilenleri incele
H [AB] // [DE]
[BC] // [FH] Bu soru tipine dair detaylı
D G 4
E Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
|AD| = |DH| = |HC| için QR Kodu okutunuz.
2
|GE| = 4 birim
A F B
|GF| = 2 birim

Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birimkaredir?


ÇÖZÜM
A) 9ñ3 B) 12ñ3 C) 15ñ3 C

D) 18ñ3 E) 20ñ3 6ñ3 H 4


2
D 30° 60° G 4
E
4
2 2
30° 60° 60°
A F 4 B

NASIL ÇÖZÜLÜR [FH] // [BC] Ş m(AéHF) = 90° ve |DG| = |GE| = 4


birim olur.
\ Kenarların paralelliği verilen bu tür alan sorularında [DG] // [AF] ve |AD| = |DH| olduğundan
mutlaka benzer üçgenler aranmalı, benzerlik oranı kul-
|HG| = |GF| = 2 birim olur.
lanılarak çözüme gidilmelidir.
[HG], [CE]’nin orta tabanı, o hâlde |CE| = 2 . 2 = 4
birim olur.
(DéHG)’de |DG|= 4 ve |HG| = 2 olduğundan
(30° – 60° – 90°) üçgeni olur. Dolayısıyla AÿBC’de

NASIL ÇÖZÜLMEZ (30° – 60° – 90°) üçgenidir. |CB| = 6 ise |AC| = 6ñ3
olur.
6.6ñ3
 Alanı sorulan ABC üçgeni dik üçgen olduğundan, ke- A(AÿBC) = = 18ñ3 birimkare bulunur.
2
narlara değişken verilip pisagor bağıntısı uygulamak Cevap D
sadece işlem kalabalığı yapıp çözüme götürmeyecek-
tir.

82 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 26 Üçgende Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABC bir üçgen 3. A2


F [AB] ^ [BC] A1

6 DE // BC, FH // AB
B 30° A B 45° A
|BE| = 2 cm
E D
H 4 |CD| = 4 cm
2
|FD| = 6 cm
B C
Şekil 1 Şekil 2

Yukarıdaki verilere göre boyalı bölgenin alanı kaç cm2 dir?


D Alican oyuncak kutusunun kapağını Şekil 1’deki gibi 30° olacak
5ñ3 7ñ3 9ñ3
A) B) C) 4ñ3 D) E) 6ñ3 biçimde açtığında (A1BA) üçgeninin alanı 20 birimkare olmakta-
2 2 2
dır.

Alican kutunun kapağını Şekil 2’deki gibi 45° lik açıyla açarsa
(A2BA) üçgeninin alanı kaç birimkare olur?
D
A) 10 B) 10ñ2 C) 18ñ2 D) 20ñ2 E) 40

2. A A
4. Pı

A B
P

D D

C 10 D
60°
B 2 E C B E
Şekil 1 Şekil 2

Ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renk olan Şekil 1’de verilen ABC dik Tarihi savaş filmleri seyreden Cenk, tahta bir blok üzerine uzak-
üçgeni biçimindeki kâğıt parçasında |BE|= 2 birim ve lıkları 10 birim olan iki çivi çakıp, çivilerin A, B uçlarına kırmızı
m(BéCA) = 60° dir. bir lastik bağlayıp basit bir mancınık yapmıştır.
Bu kâğıt [DE] boyunca Şekil 2’deki gibi katlandığında C köşesi, Cı Son durumda m(AéPıB) = 90° olduğuna göre, ABPı üçgeninin ala-
noktası üzerine gelmektedir. nının alacağı en büyük değer kaç birimkaredir?
D
|ECı| = |CıD| olduğuna göre, Alan(ACıD) kaç birimkaredir? A) 16 B) 18 C) 20 D) 25 E) 30
C
A) 4ñ3 B) 6ñ3 C) 8ñ3 D) 9ñ3 E) 10ñ3

GEOMETRİNİN RİTMİ 83
Üçgende Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 24

SO
2016 - LYS

RU
C Soru kökünü oku
ABC bir dik üçgen
|AB| = 9 birim Verilenleri incele
E |AC| = 8 birim
8
|AE| = x Bu soru tipine dair detaylı
x Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A D B
9
ÇÖZÜM
Şekilde verilen ABC üçgeni [CD] ve [AE] doğru parçalarıyla eşit alanlı 3 C
üçgene ayrılıyor.

Buna göre, x kaç birimdir? E


8
A) 5 B) 6 C) 2ñ5 x

D) 3ñ3 E) 4ñ2 6 3
A D B
9

8.9
A(ABC) = = 36 birimkaredir.
NASIL ÇÖZÜLÜR
2
A(ACE) = A(AED) = A(CDB) = 12 birimkare olur.

\ Bir üçgen içine çizilmiş ve alanları oranı bilinen üçgen- A(CDB) |DB|
= olduğundan;
ler varsa, alan-taban ilişkisi yapılarak taban oranları A(CAD) |AD|
bulunarak çözüme gidilmelidir. 1 12 |DB|
= Ş |AD| = 2|DB|’dir.
2 24 |AD|
Dolayısıyla |AD| = 6 birim, |DB| = 3 birim olur.

NASIL
ADC üçgeni 6 – 8 – 10 olur, |CD| = 10 birimdir.
ÇÖZÜLMEZ A(ACE) = A(AED) olduğundan, |CE| = |ED| = 5 birim
olur. ADC üçgeninde muhteşem üçlüden dolayı
 Bu soruda, dik kenarları bilinen ABC üçgeninin hipo-
tenüsünü bulmak ve sonrasında hipotenüse ait yük- |AE| = |CE| = |ED| = 5 birimdir.
sekliği bulmak sorunun çözümünde işe yaramayacak O hâlde x = 5 birim olur.
sadece zaman kaybı olacaktır.
Cevap A

84 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 27 Üçgende Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A 3. Hakan, beş özdeş kitabı çalışma masasının üzerine şekildeki gi-


x
D bi dizmiştir. Kitapların düzlemsel görünümleri boyu 20 birim olan
24 dikdörtgen şeklindedir.

F
B E C
D
B E
ABC bir dik üçgen A
C
BA ^ AC
2|BE| = 3|EC|
A(BED)
A(ABD) =
3
|AC| = 24 cm
|AE| = 58 birim ve |KF| = |CD| olduğuna göre köşeleri C, D, E
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm’dir?
B noktaları olan üçgenin alanı kaç birimkaredir?
A
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 28

2. A
4. Şekil 1’de verilen çekiç görselinde m(CéDM) = 30° ve
|CD| = 12 birimdir.
6

D D M
A M
5 B
B C C
A D
B C E
Şekil 1 Şekil 2

D
Şekil 1’de verilen ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renk olan ABC üç-
geni biçimindeki kâğıt parçasında; ABD üçgeninin A ile D köşe-
120° K
leri, BDC üçgeninin C ile B köşeleri çakışacak şekilde katlanıyor.
K
|AD| = 6 birim, |CD| = 5 birim olduğuna göre Şekil 2’de olu- Şekil 1 Şekil 2
şan katlı kâğıdın alanı kaç birimkaredir?
A
Çekicin duvar içinde kalan bölgesinin alanı 9ñ3 birimkare ve
A) 11 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16
CK doğrusu yer ile 120° lik açı yaptığına göre, M ile C noktala-
rı arasındaki uzaklık kaç birimdir?
C
A) 3ñ3 B) 4ñ2 C) 6 D) 9 E) 6ñ3

GEOMETRİNİN RİTMİ 85
TEST
28
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A ABC bir üçgen 3. A


ED ^ DF, Aı
E |AD| = |DE|
D m(BéEF) = m(FéED)
B C B 40° C
m(DéFC) = 70°
x
m(AéCB) = 60°
x
70° 60° Bı
B F C

Buna göre, m(EéFD) = x kaç derecedir?


A E D E D
Şekil - I Şekil - II
A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55
ABC eşkenar üçgeni ve BCDE karesinin birleşiminden oluşan ku-
maş parçası [BC] boyunca kesilip iki parçaya ayrılıyor. Üçgen bi-
çimindeki parça m(BéCAı) = 40° olacak biçimde Şekil II’deki gibi
kare parçaya dikiliyor.

Buna göre, m(BéBıAı) = x kaç derecedir?


C
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

2. C

E
4. A

Yandaki şekilde eş iki gön- H


K
ye cetvel A noktaları ortak
olacak biçimde yerleştirili-
B C
yor.
F D E
G
M x Şekilde verilen ABC üçgeni ile ilgili olarak aşağıdaki adımlar ve-
L
riliyor;
H
B • DBC açısının açıortayı ile BCE açısının açıortayının kesiştiği
A
80°

nokta F noktası olsun.

• K Î [BC] olmak üzere |AK| = |AH| olacak biçimde AKH ikiz-


kenar üçgeni oluşturun.
D
• 3m(BéAK) = 2m(KéAC) ve m(BéFC) =65° veriliyor.
|KF| = |FM|, m(AéBD) = 80° olduğuna göre m(LéGH) = x kaç de-
recedir? Buna göre, m(KéHE) kaç derecedir?
C C
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 A) 95 B) 100 C) 105 D) 110 E) 115

86 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST
29
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. ABC dik üçgeni şeklindeki karton parçası [AD] boyunca katlan- 3. A


15°
dığında B köşesi [AC] üzerindeki Bı noktasıyla Şekil II’deki gibi ça-
105°
kışmaktadır.

A A 30°
B D C
Şekil 1

A

B D C B D C
Şekil I Şekil II 30° D
ı B 4 E
C
Şekil 2

Bı Cı

ABC üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AD] boyunca katlandığın-


D da C köşesi Cı köşesiyle çakışıyor.
Şekil III
m(BéAD) = 105°, m(DéAC) = 15°, m(AéBD) = 30° ve |BE| = 4 birim
Şekil II’deki karton [DBı] boyunca katlandığında C köşesi A köşe- olduğuna göre |CD| kaç birimdir?
siyle çakışmaktadır. B
A) ñ3 – 1 B) 3 – ñ3 C) 2ñ3 – 3
|BıD|
Buna göre, oranı kaçtır?
|BC| D) 3ñ3 – 1 E) 3ñ3 – 3
D
1 1 2 1 1
A) B) C) D) E)
ñ2 ñ3 ñ3 3 2

4. A
2. A A Ön yüzü mavi, arka yüzü sarı renk
ve dik kenar uzunluğu 8 birim olan
ABC ikizkenar dik üçgeni biçimin-

deki kartonun A köşesi [DE] boyun-
75° E D ca katlandığında A köşesi Aı köşesi
30°
üzerine gelmektedir.
B D C B D C
Şekil I Şekil II B
F C

ABC üçgeni biçimindeki kâğıt parçasında B köşesi Bı noktasının


üzerine gelecek biçimde Şekil II’deki gibi katlanmıştır. Aı
|BıC|
Buna göre, m(AéBC) = 75° ve m(BéCA) = 30° ise oranı kaç- Buna göre, |AıB| – |BE| = 2 birim ise |CD| kaç birimdir?
|BD| E
tır? ñ3 ñ2 3ñ2
A A) B) C) ñ2 D) E) 2ñ2
3 3 2 2
A) ñ2 B) ñ3 C) D) 2 E) ñ5
2

GEOMETRİNİN RİTMİ 87
TEST
30
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Düzlemde bulunan A, B, C, D, E ve F noktalarıyla ilgili olarak aşa- 3. Aşağıdaki şekilde aralarındaki uzaklık 8 birim olan paralel d1, d2
ğıdakiler biliniyor. doğruları ile ABC eşkenar üçgeni gösterilmiştir.
[BA Ç [BC = {B} d1 d2
m(AéBC) < 90°
A
D Î [BA, E, F Î [BC
B, E, F, C noktaları doğrusal
m(BéDE) = m(EéDF), m(FéDC) = m(CéDA)
B 4 C
|DE| = 9 birim, |CD| = 12 birim, |EF| = 5 birim

Buna göre, |FC| kaç birimdir?


• BC ^ d1
C
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
• |BC| = 4 birim

• A noktasının d1 doğrusuna göre simetriği Aı,

• C noktasının d2 doğrusuna göre simetriği Cı noktasıdır.

Buna göre |AıCı| kaç birimdir?


D
A) 8ñ2 B) 4ò10 C) 10ñ2 D) 4ò13 E) 4ò14

2. Matematik öğretmeni bir üçgen sorusunun çizim aşamalarını 4. Düzlemde verilen A, B, C, D ve E noktalarıyla ilgili aşağıdaki bil-
tahtaya aşağıdaki gibi yazmıştır. giler veriliyor;
• ABC dar açılı bir üçgen

m(AéBC) = 90° olan ABC dik üçgenini çiziniz. • B, E, C noktaları doğrusal ve |BE| = |EC|
D Î [BC] olmak üzere [AD]’yi çiziniz. • D Î [AB] olmak üzere [CD] ^ [AB]
|BD| = 6 birim, |DC| = 9 birim
• |CD| = 12 birim, |BD| = 6 birim, |AD| = 5 birim
|AD| = 10 birim veriliyor.

Buna göre, |AE| kaç birimdir?


B
A) 8 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15

Buna göre |AC| kaç birimdir?


E
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17

88 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST
31
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A ABC üçgen, ABD dik üçgen 3. Aşağıdaki şekilde genişliği 7 metre olan cadde üzerinde Barış’ın
m(BéAD) = m(DéAC) evi ile market ve okul gösterilmiştir.

AD ^ BD Market Okul

m(AéBC) = m
a m(CéBD) = n
C
A B
m(AéCB) = a
C K
m
n
B D

Barışın evi
Buna göre, a’nın m ve n türünden ifadesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A Barış’ın evi, market ve okul arasındaki en kısa yollar ABC üçge-
A) a = m + 2n B) a = m – n C) a = 2m – n ni şeklinde olup marketin konumu Barış’ın evine ve okula eşit
D) a = m – 2n E) a = 2m + 3n mesafededir.

K noktasındaki Barış’ın AC yoluna en kısa uzaklığı 4 metre ol-


duğuna göre AB yoluna en kısa uzaklığı kaç metredir?
B
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

2. A A
4. B
x
D D E
25
15

60° C
A D
ı
B E C C E
Şekil 1 Şekil 2

Ön yüzü sarı, arka yüzü yeşil renk olan ABC dik üçgeni biçimin-
deki kâğıt parçası [DE] boyunca katlandığında C köşesi, B köşe- Şekildeki eş beton blokları kaldırmak için |BC| = 6ñ3 metre uzun-
si üzerine gelmektedir. luğunda uzatma koluna sahip vinç kullanılmaktadır. Vinç kolu
bozulunca AB beton blokun düşmemesi için E noktasında dik
|AB| = 15 cm, |AC| = 25 cm ise |AD| = x kaç cm’dir? olacak biçimde DE demir desteği kullanılmıştır.
D
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
A, D, C noktaları doğrusal ve m(AéCB) = 60° olduğuna göre |DE|
kaç metredir?
D
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

GEOMETRİNİN RİTMİ 89
TEST
32
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A ABC eşkenar üçgen 3. Aşağıdaki şekilde ABC eşkenar üçgeni biçiminde izci çadırı ve ye-
A, D, G noktaları doğru- re dik konumda izci bayrak direği gösterilmiştir.
sal 45°
|AC| = 6ñ3 cm
6ñ3 A
D

B C

D B C
Şekildeki ABC ve DBC üçgenlerinin ağırlık merkezleri sırasıyla D
ve G noktalarıdır. Uzunluğu 6 birim olan bayrak direği rüzgârın etkisiyle, eski ko-
numuna göre 45° lik açı yaparak çadırın üzerine şekildeki gibi
Buna göre, |DG| uzunluğu kaç cm’dir?
B devrilmiştir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Buna göre, |BD| kaç birimdir?
E
A) 6ñ3 B) 6ñ3 – 2ñ3 C) 2ñ6 – ñ3

D) 3ñ3 – ñ2 E) 3ñ2 – ñ6

2. 4. Aşağıdaki Şekil I’de verilen ABC ve DEF eşkenar üçgenlerinin çev-


A Aı releri toplamı 30 cm’dir.

A A
6ñ3 D

G G D

E
B C

E F
Şekil 1 Şekil 2
B C B C
Deniz, ABC eşkenar üçgeni biçimindeki levhayı, [BC] kenarı ye-
re paralel olacak şekilde ağırlık merkezi olan G noktasından du- Şekil I Şekil II
vara çakmıştır. Daha sonra, bir kenarı 6ñ3 birim olan bu levha- İki üçgen Şekil II’deki gibi bir kenarı çakışacak biçimde çizilirse
yı ok yönünde 15° çeviriyor. oluşan şeklin çevresi 22 cm olmaktadır.
Buna göre, B köşesinin ilk ve ikinci konumunun yere uzaklıkla- Buna göre, Şekil II’de A ile D noktaları arasındaki uzaklık kaç
rı farkı kaç birimdir? cm’dir?
D
A
A) 2ñ2 – 1 B) ñ3 – 1 C) 2(ñ2 – 1) A) 2ñ7 B) ò30 C) 4ñ2 D) 2ò10 E) 3ñ5
D) 3(ñ2 – 1) E) 6ñ2 – 3

90 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST
33
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A ABC bir dik üçgen 3. Aşağıdaki şekilde A, B, C ve G adaları ile adalar arasındaki bazı
AB ^ BC, DE // BC geçiş rotaları gösterilmiştir.

x 3
|DE| = cm, |AB| = 8 cm
2
8 E |AE| = x B
D

G
G
B C
A
C
K
Şekildeki G noktası ABC üçgeninin ağırlık merkezidir.

Buna göre, x kaç cm’dir?


D AB ve AC rotaları arasındaki açı 75°, AB ile BC rotaları arasında-
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 ki açı 90° dir. G adasına AC rotası üzerindeki en yakın nokta K
noktası olup uzaklığı 4 birimdir.

G noktası ABC üçgeninin ağırlık merkezi olduğuna göre, G ada-


sından B adasına giden bir geminin alacağı en kısa mesafe kaç
birimdir?
E
2. A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
A

B C
Şekil 1 4. Aşağıdaki şekilde ABCD dikdörtgeni içine kenar uzunlukları eşit
12 tane eşkenar üçgen çizilmiştir.
D

D C
E

B Aı C
Şekil 2 F

Ön yüzü sarı, arka yüzü yeşil olan ABC üçgeni şeklindeki karton G
parçası Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu karton; A köşesi [BC] üzerin-
deki Aı noktası üzerine gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi katlan-
mıştır. H
A B
|AC| = 18 birim ve BDC üçgeninin ağırlık merkezi [AıD] kenarı
üzerinde olduğuna göre, bu ağırlık merkezinin D köşesine uzak- |AD| = 12 cm ve E, F, G, H noktaları bulundukları üçgenlerin
lığı kaç birimdir? ağırlık merkezleri olduğuna göre Çevre(EFGH) kaç cm’dir?
B D
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) 6ñ3 B) 12ñ3 C) 20 D) 28 E) 32

GEOMETRİNİN RİTMİ 91
TEST
34
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A ABC ve ADE dik üçgen 3. Aşağıdaki şekilde yere dik konumdaki bahçe duvarı ve ev ara-
AB ^ BC, ED ^ AC sında boyları biri diğerinin 2 katı olan kırmızı ve mavi elektrik di-
rekleri verilmiştir.
|AD| = |DC| = 5 cm
|BC| = 6 cm (I)
D

|DE| = x
x (II) E
E
(III)
D
B 6 C

Buna göre, x kaç cm’dir? A B C


A
15 9 11
A) B) 4 C) D) 5 E) Birbirine halatla bağlı mavi ve kırmızı direkler I. konumdayken,
4 2 2
halatın kopmasıyla kırmızı direk II. konuma, mavi direk III. konu-
ma gelmiştir. Son durumda direkler arasındaki açı 90° dir.

Ev ile bahçe duvarı arasındaki uzaklık 14 birim ve


|AE| + |CD| = 16 birim olduğuna göre duvarın boyu kaç birim-
dir?
B
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. Ön yüzü sarı, arka yüzü yeşil renk olan ABCD dikdörtgeni biçi- 4.
minde Şekil 1’de verilen kâğıdın kenarları 11 ve 15 birimdir. K

D 11 C D C

A H
F

15 B

C D E

Yukarıdaki şekilde 20 cm kalınlığında duvar ile duvardan 3,8 met-
A E B A E x B re uzaklıktaki bina yere dik konumdadır. Ömer’in drone’u B nok-
Şekil 1 Şekil 2 tasındayken duvarın arkasındaki binanın K noktasını drone ka-
Kâğıdın A köşesi, Aı noktası üzerine gelecek biçimde Şekil 2’de- merasından görebilmektedir. Drone’u dikey 60 cm yukarı çıka-
ki gibi katlanmıştır. rıp A noktasına getirdiğinde ise binanın F noktasını görebilmek-
tedir.
Aı noktasının [BC] kenarına uzaklığı 2 birim olduğuna göre
|BE| = x kaç birimdir? A, H, F noktaları doğrusal, AH // CE, |AH| = 1 metre ve duva-
C rın boyu 1,4 metre ise binanın boyu kaç metredir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 E
A) 3 B) 3,2 C) 3,4 D) 3,6 E) 3,8

92 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST
35
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D 1 E 3 C
ABCD bir dikdört- 3.
gen
|AF| = |FB|

14243
K
|DE| = 1 birim
H Y
|EC| = 3 birim

A F B 14444244443
12 X
|AH|
Buna göre, oranı kaçtır?
|HK|
A
7 8 9 9 11 Şekil 1 Şekil 2
A) B) C) D) E)
3 3 4 5 5
Bir kenarı 12 birim olan kare biçimindeki tahta parçası Şekil 1’de-
ki gibi üç özdeş parçaya ayrılıyor. Üç parçanın birleştirilmiş hâli
ve x ile y uzunlukları Şekil 2’de gösterilmiştir.

Buna göre x + y kaç birimdir?


C
46 50 65 78
A) 16 B) C) D) E)
3 3 4 5

2. Birim kareli zemin üzerine çizilmiş aşağıdaki şekilde A, B, C, D 4. D Yüksekliği 6 birim olan
noktaları ile E, B, F noktaları doğrusaldır. dört eş beton küp üze-
rine, beton küplerle ay-
E D A
nı büyüklükte yedi öz-
deş kolinin yerleştirilmiş
hâlinin düzlemsel görü-
K
C nümü şekildeki gibidir.
B En üstteki kolilerin düş-
mesini engellemek için
A
A ve D köşeleri sırasıyla
B C
F C ve B noktalarından ha-
|AB| latlarla gergin bir şekil-
Buna göre, oranı kaçtır? de bağlanmıştır.
|BC|
B
7 8 9 9 11 Buna göre K noktasının [AB]’ye uzaklığı kaç birimdir?
A) B) C) D) E) D
10 11 13 14 16
27 29 32 36 38
A) B) C) D) E)
4 5 5 7 7

GEOMETRİNİN RİTMİ 93
TEST
36
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 334’teki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Aşağıdaki şekillerde K ışık kaynağı, AB tahta çubuğu ve çubuğun 3. Uzun kenarı 8 birim, kısa kenarı 4 birim olan ABCD dikdörtgeni
P perdesindeki gölgeleri gösterilmiştir. biçimindeki karton parçası köşegen boyunca Şekil 1’deki gibi ke-
silerek iki parçaya ayrılıyor.

A
K Dı

B

P D C D
Şekil 1
E
4 x
F
K A A ıı

A 8 B A Bı C B
Bıı Şekil 1 Şekil 2
B

P Parçalardan birinin kısa dik kenarı diğerinin uzun kenarı ile ça-
Şekil 2
kışacak biçimde Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor.
Perdeye paralel olan 6 birim uzunluğundaki AB tahta çubuğun,
perde üzerindeki gölgesi Şekil 1’de 24, Şekil 2’de 8 birimdir. |ABı| = |CB| olduğuna göre, |EF| = x kaç birimdir?
C
4ñ5 6ñ5 7ñ5 8ñ5 9ñ5
A) B) C) D) E)
Buna göre AB çubuğunun 2 durumda bulunduğu konumlar ara- 5 5 5 5 5
sındaki uzaklığın, ışık kaynağının perdeye olan uzaklığına ora-
nı aşağıdakilerden hangisidir?
E 4. A
5 7 3 2 1
A) B) C) D) E)
7 5 4 3 2

2. A

(I)

B K 6 C
(II)
B C
Şekildeki cetvelin dış kenarları üzerinde B noktasından hareke-
te başlayan karınca I numaralı ok yönünde ilerleyip K noktasına
Çiftçi Ahmet Bey ABC üçgeni biçimindeki tarlasının AB ve AC ke-
kadar, eğer II numaralı ok yönünde, dış kenarlar üzerinde bir ön-
narlarına eşit aralıklarla ağaçlar dikmiştir.
ceki yürüdüğü kadar yürürse A noktasına kadar gelebilmekte-
Tarlasının ekili alanları şekilde boyalı bölge olarak gösterilmiştir. dir.
Buna göre, çiftçi Ahmet Bey’in tarlasındaki ekili alanların, eki- |AC| = 2|KC| = 12 birim olduğuna göre ABC üçgeninin alanı
li olmayan alanlara oranı kaçtır? kaç birimkaredir?
C B
1 3 5 6 8
A) B) C) D) E) A) 30 B) 54 C) 60 D) 72 E) 84
2 5 7 11 15

94 GEOMETRİNİN RİTMİ
KG E N L E R V E
ÇO
DÖRTG E N L E R

Çember Katı Cisimler Analitik Geometri


Çokgenler ve
Dörtgenler

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı


2020 2019 2018 2020 2019 2018
Bu konuya dair ÖSYM’nin bakış
30 30 30 açısını ve bu konunun çalışma
tekniklerini öğrenmek için
QR kodu okutunuz.

Müfredatta Önerilen Geometri Ders Saati


Süre İçerisindeki Oranı

12 ders saati % 19
Çokgenler ve Dörtgenler

Çokgen Deltoid }
D C
} } D

C A H B
A

İkizkenar yamukta:
B
‡ n çokgenlerin kenar sayısı olmak ‡ |AC| = |BD|
üzere ‡ Deltoidin Alanı =
|AC|.|BD| ‡ [AC] ^ [BD] ise
2 |AB| + |DC|
‡ İç açıların toplamı (n – 2) . 180° dir. ‡ [AC] deltoidin simetri eksenidir. |CH| =
2
‡ Dış açıların ölçüleri toplamı 360° dir.

Dörtgen Yamuk } D c C
} A } D c C
c h
d
h
B D A a B
a
b A B
a
C ‡ Dik yamukda
[AC] ^ [BD] ise h2 = a . c’dir.
‡ [AC] ^ [BD] ise ‡ [DC] // [AB]
2 2
a +c =b +d 2 2 (a + c)
‡ ‡ Alan(ABCD) = .h
1 2
‡ Alan(ABCD) = . |AC| . |BD|
2

} A

S1
B a S3
S2 D
S4

1
‡ Alan(ABCD)= . |AC| . |BD| . sina
2
‡ S1 . S4 = S2 . S3

96 GEOMETRİNİN RİTMİ
Çokgenler ve Dörtgenler

} D c C } D c C } D C
S4
a+c
2 P
E F S1
S3
α α
A x H K x B S2
a
A a B
A B
‡ İkizkenar yamuk
a+c |a – c|
‡ |EF| = x= ‡ P, iç bölgede bir nokta ise
2 2
‡ Alan(ABCD) = 2.[Alan(PAB) + Alan(PDC)]
‡ S1 + S3 = S2 + S1

Paralelkenar Eşkenar Dörtgen


} } D a C
D C } D C

a
a
P
h
b
A a B
A B a
A E B
a ‡ Eşkenar dörtgende
‡ [DC] // [AB] ve |AP| = |DP| ise
|AC|.|BD|
Alan(ABCD) = 2 . A(PBC) Alan =
‡ ‡ P, Paralelkenar 2
‡ [AB] // [DC], [AD] // [BC]
‡ Alan(ABCD) = a . h
= a. b . sina = 2 . Alan(DEC)

GEOMETRİNİN RİTMİ 97
Çokgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 25

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
(n – 2) . 180°
n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü olarak
n
hesaplanır. Kırmızı renkli kenar uzunlukları 1 birim, siyah renkli kenar Verilenleri incele
uzunlukları x birim olan altıgen şeklindeki bir kâğıt parçası kırmızı renk-
li kenarlarına paralel iki doğru boyunca şekildeki gibi kesilerek bir kenar
Bu soru tipine dair detaylı
uzunluğu 3 birim olan bir düzgün altıgen elde ediliyor. Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
1

3
3 3
Buna göre, x kaçtır?

A) 3,5 B) 4 C) 4,5 D) 5 E) 5,5


3 3 3
14243
x B 1 1 1
2 2

NASIL ÇÖZÜLÜR 30°


A1
30°

\ Bu tip sorularda, n kenarlı düzgün çokgenin önce bir dış


Düzgün altıgenin bir iç açısı 120° dir.
360° 360° 30 – 60 – 90 üçgeninden |AB| = 2 birim olur.
açısının ölçüsünü olarak bulup 180 – ’den de
n n
bir iç açının ölçüsüne ulaşmak gerekir. x = 3 + 2 = 5 birim olur.
Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Düzgün çokgenin bir iç açısı bulunmadan verilen uzun-
luklardan çözüme ulaşamayız.

98 GEOMETRİNİN RİTMİ
TEST - 37 Çokgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A H Mustafa Bey, şekil- 3.


deki ABCDEFGH D
çokgeni biçimli me- C
K N
tal saç levhayı atöl- K
B G M
yesinde makineyle
C F
[KL] ve [NM] boyun- B
A
ca keserek, renkli
L M
olarak gösterilen
AKLDEMNH düzgün
D E
sekizgen kısmı kul- Soldaki iki cisim, sağdaki gibi [CB] ortak kenar, tabanlar düzlem-
lanmak üzere ayırıp uçlarındaki yamuk biçimli kısımları atıyor. sel olacak biçimde biraraya getiriliyor. ABCD... düzgün çokgen
[GF] ile [NM], [BC] ile [KL] kendi aralarında paralel olup düzgün ve KCB üçgen biçimli cisim yüzeyleri renkli olarak görülmekte
sekizgen kısmın çevresinin uzunluğu 64 + 32ñ2 birimdir. olup D, C, K ve K, B, A noktaları kendi aralarında doğrusaldır.
|BK| = |BC| = |MF| = |FG| dur. M noktası, [BC] kenarının K köşesine en yakın noktasıdır. M nok-
Buna göre, kesilip atılan kısımların toplam alanı kaç birimka- tasının [CK] kenarına olan uzaklığı [BK] kenarının uzunluğunun
redir? çeyreği kadardır.
B
A) 30(ñ2 + 1) B) 32(ñ2 + 1) C) 34(ñ2 + 1) Buna göre, CKB açısının ölçüsünün, düzgün çokgenin bir iç açı-
sının ölçüsüne oranı kaçtır?
D) 36(ñ2 + 1) E) 38(ñ2 + 1) E
4 3 1 3 2
A) B) C) D) E)
9 7 3 5 7
2. F Şekilde dik kesitinin görüntüsü BGHD
karesi biçimli boğaza sahip şişenin
A E
[BD] ağız kısmına konan ABCDEF düz-
gün altıgen mantar tıkaca aittir.
B D
A, B, G ve E, D, H kendi aralarında 4. A F E D Sezgin, alanı 12 + 8ñ2 bi-
C doğrusal noktalar oluşturmaktadır. rimkare olan ABCD karesi
şeklindeki kartonun [FG],
G H G N
[HK], [LM], [NE] boyunca
şişe makasla kesip çıkan küçük
üçgen parçaları atarak düz-
H M
Buna göre, gün sekizgen kısmı elde
I. m(AéFE) = m(GéBC) + m(CéDH) ediyor.
B K L C
II. Tıkacın F köşesinin [EH]’na uzaklığının boğaz çapına (|DB|) Sonrasında sekizgen kar-
1 ton parçasına [FK] ve [EL] kenarları boyunca [GH] ve [NM] ke-
oranı dir.
2 narları ortaya doğru gelecek şekilde katlıyor.
III. Çevre(BGHD) = Çevre(ABCDEF)
Son görünümde, katlı parçalarda üst üste gelen bölgenin çev-
öncüllerinden hangisi doğrudur? resinin uzunluğu kaç birimdir?
C B
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 12 – 6ñ2 B) 12 – 4ñ2 C) 12 – 2ñ2

D) II ve III E) I, II ve III D) 12 – ñ2 E) 10 + ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 99
Çokgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 26

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
(n – 2) . 180°
n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü olarak
n
hesaplanır.
Verilenleri incele
Şekilde, birer kenarı ortak olan bir düzgün dokuzgen ve bir düzgün beş-
gen ile bu çokgenlerin birer köşesini birleştiren mavi renkli bir doğru par-
Bu soru tipine dair detaylı
çası verilmiştir. Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
x

Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir? x


aa
A) 64 B) 66 C) 68 D) 70 E) 72 108° 32°

(5 – 2) . 180°
Beşgenin bir iç açısı: = 108°

NASIL ÇÖZÜLÜR Dokuzgenin bir iç açısı:


5
(9 – 2) . 180°
= 140° bulu-
9
\ Düzgün çokgendeki bu tür açı sorularında öncelikle nur.
düzgün çokgenin bir iç açısı veya gerekiyorsa bir dış Üçgenin iç açıları toplamı 180° olduğundan
açısı bulunur. Düzgün çokgenlerin kenar uzunlukları
eş olduğundan ikizkenar üçgene dikkat edilerek üç- 32° + a + a = 180° Ş 2a = 148° Ş a = 74° olur.
gende açı kurallarından çözüme ulaşılır. a + x = 140° Ş 74° + x = 140° Ş x = 66° bulunur.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Düzgün çokgenlerin kenar uzunluklarının eş olmasın-
dan dolayı ikizkenar üçgen tespit edilip sadece üçgen-
de açı kurallarından soru çözülemez.

100 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 38 Çokgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A H
3. A F
K
Anahtar B G
K
K M

C L F B B
E E
D E

C D C D
Şekil 1 Şekil 2

Solda görünen anahtar, sağda üstten görülen, AKLMH yüzeyi En uzak iki köşesi arasındaki uzaklık 8 birim olan ABCDEF düz-
düzgün beşgen şeklindeki vidayı arada boşluk kalmadan, dış kıs- gün altıgen biçimindeki kâğıt [BK] boyunca Şekil 1’deki gibi ke-
mı ABCDEFGH düzgün sekizgeninden oluşan ağzıyla kavramış silip küçük parça atılıyor.
durumdadır.
|FK| = 1 birim olduğuna göre, Şekil 2’de gösterilen kalan par-
Buna göre, anahtarın ağzının uç noktalarındaki BAK ve GHM çanın çevresi kaç birim olur?
A
açılarının ölçüleri toplamı kaç derecedir?
D A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26
A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56

2. 4. C

D
B

A x
1 3

B C

E 2 F
A

Kuyumculuk ve kıymetli taş işiyle uğraşan Oğuz Bey, piramit bi-


çimli üç kıymetli taşın birbirine eş düzgün çokgen şeklindeki ta-
banlarını görüldüğü gibi birer kenarlarını çakıştırarak elindeki ci- Şekilde, aynı yüksekliğe sahip iki takozun birer kenarları çakışık
hazla incelemektedir. olarak duran düzgün altıgen ve düzgün beşgen biçimli yüzeyle-
ri görülmektedir.
Buna göre, taşların tabanlarını oluşturan üç çokgenin iç açıla-
rının ölçüleri toplamı kaç dik açıdır? Buna göre, yüzeylerin iki köşegeni arasındaki ABC açısının öl-
C
çüsü x kaç derecedir?
A) 50 B) 55 C) 60 D) 65 E) 70 B
A) 124 B) 126 C) 128 D) 130 E) 132

GEOMETRİNİN RİTMİ 101


Çokgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır. 27

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Bir beşgenin içinde seçilen bir nokta, beşgenin kenarlarının orta nokta-
larına ve bir köşesine şekildeki gibi birleştirilmiştir. Bu durumda oluşan
Verilenleri incele
bölgeler farklı renklere boyanarak bu bölgelerin alanları birimkare tü-
ründen şeklin üzerine yazılmıştır.
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
4
B
8

ÇÖZÜM
A
5 7
A–2 6–A
6–A
A–2
Buna göre, A – B farkı kaçtır? B
A
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3
A A+2
A+2

5–A 5–A

B=A–2
NASIL ÇÖZÜLÜR A – B = 2 bulunur.
Cevap C
\ Bu tip alan sorularında, tabanı ve yüksekliği eşit üç-
genlerin alanlarının da eşit olması kuralı göz önünde
bulundurulur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Şekli üçgenlere ayırmadan çokgenlerin özelliklerinden
çözüme gidemeyiz.

102 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 39 Çokgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Musa Bey, evinin çatısındaki 3. Cezmi, şekildeki altıgen


bir açıklığı kapatmak için aldı- kartonu ardışık iki köşe-
A B
ğı düzgün beşgen biçimli te- sini çakıştırıp katlıyor ve
nekeyi K noktasından çatıda- 6 tekrar açıyor. Sırayla her
6
K ki yere çiviliyor. karton kenarındaki köşe-
5 ler için bu işlemi gerçek-
8 leştirip kenarlar üzerin-
12 deki kat izini oluşturan
noktaları kalemle işaret-
liyor.
Tenekenin çevresinin uzunluğunun 80 birim, alanının büyüklü-
Son olarak kartonun içindeki bir noktayı bir köşeyle ve her ke-
ğünün 160 birimkare olduğunu hesaplıyor.
narda oluşmuş kat izi noktasıyla şekildeki gibi cetvelle birleşti-
Buna göre, K noktasının tenekenin kenarlarına uzaklıklarının riyor.
toplamı kaç birimdir?
B 6, 5, 12, 8, 6 birimkare dörtgensel bölgelerin alanları olduğu-
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26 na göre A ve B nolu üçgensel bölgelerin alanlarının toplamı kaç
birimkaredir?
B
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

2. Şekilde atış poligonun- 4. A A


F F
daki düzgün altıgen bi-
çimli hedef tahtası görü-
lüyor. Bir asker, ilk üç B E B E
A
atıştan sadece birinde
O O
hedefi A noktasından G G
K K
vurabiliyor.
H H

C D C D
Şekil 1 Şekil 2

Hedef tahtasının simetri merkezinin, yere paralel konumlu alt Şekil 1’de verilen ve alanı 60 birimkare olan ABCDE düzgün beş-
ve üst tahta kenarlarına uzaklıkları toplamı 12ñ3 birimdir. gen biçimli kâğıdın ağırlık merkezi O noktasıdır.

Buna göre, A noktasının tahtanın kenarlarına olan uzaklıkları- |BF| = 3|FA|, |BG| = |GH| = |HC| ve |DK| = |KE| olan kâğıt-
nın toplamı kaç birimdir? tan üç parça Şekil 1’deki gibi kesilip atılıyor.
C
A) 32ñ3 B) 34ñ3 C) 36ñ3 D) 38ñ3 E) 40ñ3 Buna göre, Şekil 2’de gösterilen kalan parçanın alanı kaç birim-
karedir?
D
A) 42 B) 44 C) 45 D) 47 E) 49

GEOMETRİNİN RİTMİ 103


Çokgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 28

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D ABCDE düzgün beşgen
BFD eşkenar üçgen Verilenleri incele
F
x m(BéFE) = x
E C
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
A B

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


D
A) 39 B) 42 C) 45 D) 48 E) 54
F
x
E C
x

36
° 60°

NASIL ÇÖZÜLÜR A B

[BE] çizildiğinde |BD| = |BE| = |BF| olur.


\ Bu tip sorularda düzgün çokgenlerin birer iç açılarının
ölçüleri bulunup üçgenlerin açı özelliklerinden çözü- m(EéBD) = 36° dir. (Düzgün beşgen)
me ulaşılır. Düzgün çokgenlerde köşegen eşitliklerine
EBF ikizkenar üçgeninde
de dikkat edilmelidir.
x + x + 36° + 60° = 180°
2x = 84°
x = 42° dir.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Köşegen özelliklerini kullanmadan sadece doğruda ve
üçgende açı kurallarıyla çözüme gitmek yanlış olacak-
tır.

104 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 40 Çokgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A B
3. F
E

F C

D 72°
K 30° K
E D H G

A C
B

Bir köprünün korkuluk demirlerinden alınan kesitte ABCDEF düz- Kuşbakışı olarak görülen ABCDEF... düzgün çokgeni biçimindeki
gün çokgeninin [AC] köşegeninin uzantısı alt korkuluk demirini iş merkezini geceleri K noktasındaki lamba [KF ve [KB ışınları
G noktasında kesmiş olsun. doğrultusunda aydınlatmaktadır.

m(AéGK) = 30° ve|KG| = 16 birim olduğuna göre, Alan(ABCDEF) Oluşan FKB açısının ölçüsü 72° olduğuna göre, iş merkezi kaç
kaç birimkaredir? kenarlıdır?
A C
A) 24ñ3 B) 20ñ3 C) 18ñ3 D) 12ñ3 E) 14ñ3 A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

2. A F A1 A2 A3 F
4. A
E

B E B E B
x F

C D C1 C2 D1 D2 C D
A3 A1

E D C1
C2
B 1

D2

A2 Üst tabanı ABCDE düzgün beşgeninden oluşan tarihi mezarlık-


taki Osmanlı mezar taşı, gövdesinden kırılan yerlerden yapıştı-
Cihan, ABCDEF düzgün altıgen biçimindeki kartonu [AC] ve [AD] rılıp tamir edilerek dibine bitişik olarak yerleştirilen EDF eşke-
köşegenleri boyunca keserek şekildeki gibi üç parçaya ayırıyor. nar üçgen yüzeyli beton direğe [AF] ve [CF] çelik telleriyle ger-
Sonra düz bir zeminde eş uzunluklu kenarlarını çakıştırarak son gin olarak bağlanıyor. Taşın ve direğin üst tabanları aynı düzlem-
görünümü elde ediyor. dedir.

Buna göre, D2BA2 açısının ölçüsünün A1C1A2 açısının ölçüsü- Buna göre, teller arasındaki AFC açısının ölçüsü kaç derecedir?
B
ne oranı kaç olur? A) 46 B) 48 C) 50 D) 52 E) 54
A
A) 0,5 B) 0,75 C) 1 D) 1,25 E) 1,5

GEOMETRİNİN RİTMİ 105


Çokgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 29

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
F E ABCDEFGH düzgün sekizgen
[AK] ^ [GD] Verilenleri incele
K
G D

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
H C için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
A B

|GD|
Yukarıdaki verilere göre, oranı kaçtır?
|AK| F E
3 4 2 + ñ2 1 + ñ2
A) B) C) ñ2 D) E) ñ2
2 3 2 2 45°
G 45° K D
1 ñ2 + 1
ñ2 ñ2
1 L
H C
45°
45° 1
ñ2

NASIL ÇÖZÜLÜR
A B

|GD| = 1 + ñ2 + 1 = ñ2 + 2
\ Bu tür sorularda düzgün çokgenin iç açısı bulunup ve-
riler değerlendirilerek (30 - 60 - 90)° veya |AK| = ñ2 + 1 birim
(45 - 45 - 90)° vb özel dik üçgenlerden faydalanarak |GD| ñ2 + 2 ñ2(1 + ñ2)
= =
çözülür. |AK| ñ2 + 1 (ñ2 + 1)
= ñ2 bulunur.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Düzgün çokgeni rastgele üçgensel bölgeye ayırmak çö-
züme ulaştırmaz.

106 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 41 Çokgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. F E
3. A H
K
M G
G D B
K

C N

H C F
L
D 16 E
A B

ABCDEFGH düzgün sekizgen EK ^ GD Duvara süsleme amaçlı işlenmiş bir çini kuşağından alınan gö-
rüntüdeki ABCDEFGH düzgün sekizgeninin [AD], [HE], [BG] ve
Şekildeki düzgün sekizgenin çevresi 16 birim olduğuna göre [CF] köşegenleri de gözükmektedir.
|EK|
oranı kaçtır?
|AD| K, M, N, L doğrusal noktalar olup KL ^ EF, |DE| = 16 cm ise |KL|
E
4 – ñ2 4 – 2ñ2 ñ3 – 2 kaç cm’dir?
A) B) C) B
2 2 ñ2 A) 14(ñ2 + 1) B) 16(ñ2 + 1) C) 18(ñ2 + 1)

ñ2 + 1 2 – ñ2 D) 20(ñ2 + 1) E) 22(ñ2 + 1)
D) E)
2 2

2. 4. F
D A
E F
E
4
G H
C B 6
x K 4 x
A
G D
C
B

Semra, ABCDE düzgün beşgen biçimli el aynasını düşürüp [FB]


ve [AG] boyunca kırıyor.
[FB] kırık çizgisi [ED] kenarına diktir. Diğer kırık çizgisi A köşesiy- Tarihi bir dikilitaşın restorasyon çalışmalarında ABCDEF düzgün
le [BC] kenarının ortası G noktasını birleştirmektedir. altıgen yüzeyinde [AD] köşegeni ve [BH] boyunca çelik gergin tel
bağlanıyor.
[FB] Ç [AG] = {K}’dir.
|EH| = 4 birim, |HD| = 6 birim olduğuna göre |GD| = x kaç bi-
|KG| = 4 birim ise |AK| = x kaç birimdir? rimdir?
A
C
A) 8 B) 8,5 C) 9 D) 9,5 E) 10 13 15 17
A) B) 7 C) D) 8 E)
2 2 2

GEOMETRİNİN RİTMİ 107


Dörtgenler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır. 30

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D AB ^ BC
CD ^ DA Verilenleri incele
C DE ^ AB
|AD| = |DC| Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
2 |AE| = 1 cm
|BC| = 2 cm

ÇÖZÜM
A 1 E B

Yukarıdaki verilere göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç cm2 dir?


D
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15
ò10
b a
b C
H
ò10 3

2 2

a
A 1 E B

NASIL ÇÖZÜLÜR A¿ED @ D¿HC

\ Diklik ve eşitlik verilen bu tür sorularda yardımcı çi- |AE| = |DH| = 1 cm


zimler yaparak eş üçgenler oluşturulmalıdır. |HE| = 2 cm
3.1 3
A(A¿ED) = A(D¿HC) = = cm2
2 2
A(HEBC) = 3 . 2 = 6 cm2
3
A(ABCD) = . 2 + 6 = 9 cm2 bulunur.
2
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Verilen eş uzunluklardan faydalanıp eş üçgenleri gö-
rememek çözümsüzlüğü beraberinde getirebilir.

108 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 42 Dörtgenler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A ABCD bir dörtgen 3. A E D


BA ^ AD, AC ^ CB 4
1
|BA| = 2|AD|
D
|BC| = 8 birim F H
5
|CD| = 10 birim
10
2 3

B 8 C B G C

Zeynep Hanım ABCD dikdörtgeni biçimli hobi bahçesinin kenar-


Buna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?
A larının orta noktalarını şekildeki gibi, karşılıklı olarak çitte birleş-
A) 84 B) 86 C) 88 D) 90 E) 92 tirip elde ettiği beş bölümde farklı sebzeler üretecektir.
Bahçenin 1 ve 3 nolu üçgensel bölümlerinin toplam büyüklüğü
12 birimkaredir.

Buna göre, bahçenin toplam alanı kaç birimkaredir?


D
A) 42 B) 44 C) 46 D) 48 E) 50

2.
A

B E D

4. Şekilde dört yol


arasındaki ABCD
D
A dörtgeni biçimli
C
yeşil alan görül-
mektedir. Çevre-
B E
Beş adet yerleşim biriminin merkezlerini birbirine bağlayan top-
C de trafik durdu-
lam altı doğrusal yol görülmektedir. E merkezli yerleşim birimi rulup belediye
[AC] ve [BD] yollarının kesişiminde bulunmaktadır. ekiplerince DE
doğrultusunda su arızasının tamiri için kazı yapılacaktır. Kazı hattı
A - E ve E - C yerleşimleri arası mesafeler sırasıyla 2 km ve 3 [BC] kenarının orta dikmesi konumunda olup E noktasının D köşe-
km’dir. sine uzaklığı, C köşesine olan uzaklığın iki katından 2 birim daha faz-
Buna göre, yollar arasındaki bölgelerle ilgili olarak ladır.
Alan(ABCD)
oranı kaçtır? Yeşil alandaki DEC üçgensel kısmın alanı 30 birimkare olduğu-
D Alan(BCD)
na göre, [AB] ve [AD] kenarının orta noktaları arası uzaklık kaç
birimdir?
6 7 5 5 5 B
A) B) C) D) E)
5 4 4 3 2 A) 6 B) 6,5 C) 7 D) 7,5 E) 8

GEOMETRİNİN RİTMİ 109


Paralelkenar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 LYS 1’de çıkmıştır. 31

SO
2013 - LYS 1

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD bir

x paralelkenar Verilenleri incele


[CE açıortay
m(AéFE) = 50° Bu soru tipine dair detaylı
E Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
75° için QR Kodu okutunuz.
m(CéEF) = 75°
50°
A F B m(AéDC) = x

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


ÇÖZÜM
A) 115 B) 120 C) 125 D) 130 E) 135
D C
a
x a

E
75°

NASIL ÇÖZÜLÜR A
50°
F B

\ Bu tür sorularda özel dörtgenin açı özellikleriyle doğ- m(DéCE) = m(EéCB) = a olsun.
ru ve üçgende açı kuralları beraber değerlendirilir. a = 50° = 75° Ş a = 25°
x + 2a° = 180° Ş x + 50° = 180° Ş x = 130° dir.
Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sadece paralelkenarın açı özelliklerinin değerlendiri-
lip çözüme ulaşmak yetersiz kalacaktır.

110 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 43 Paralelkenar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3. A D
x a

E x

E
B C
B F C
ABCD paralelkenar biçimli yüzeyinden, E noktası [BC] kenarının
ortası olmak üzere, [AE] ve [ED] boyunca doğrusal olarak kesi- I. ABCD paralelkenar şekilli kâğıdın [DC] kenarı [AD] üzerine
len börek parçasında [AB] kenar uzunluğu, [BC] kenarının yarısı gelecek biçimde katlanıp açıldığında [DF] kat izini oluşturu-
kadardır. yor.

Oluşan EDC açısının ölçüsü a’nın m(EéAD) = x cinsinden değeri II. |BE| = |EF| olacak biçimde [EF] çiziliyor.
nedir?
A m(EéFB) + m(DéFC) = 90° olduğuna göre, AEF açısının ölçüsü x
x kaç derecedir?
A) 90° – x B) 90° – C) 120° – x
2 B
x A) 110 B) 120 C) 130 D) 140 E) 150
D) 120° – E) 150° – 2x
2

2. A D
4. k
D
E

E D
B C C æ
B

ABCD paralelkenar yüzeyli masada temizlik sırasında örtü, [DE] ABCD noktalarındaki apartmanlar bir paralelkenarın köşeleri bi-
boyunca aşağı tarafa sarkmış olarak görülmektedir. çimindedir. B apartmanı k doğrusuyla gösterilen karayollarının
[DE], ADC açısının açıortayı olup AED ve DCB açılarının ölçüleri dibindeyken E apartmanı da k ve æ karayollarının kesiştiği nok-
eştir. tadadır.

Buna göre, ABC açısının ölçüsü kaç derecedir? k yolu ABC açısının açıortayı olup |AB| = |EC| A, E, D doğru-
D sal, m(EéCD) = 20° olduğuna göre, BEC açısının ölçüsü kaç dere-
A) 80 B) 90 C) 110 D) 120 E) 130 cedir?
D
A) 54 B) 56 C) 58 D) 60 E) 62

GEOMETRİNİN RİTMİ 111


Paralelkenar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 32

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD paralelkenar
E x m(AéEB) = 79° Verilenleri incele
79° m(BéCD) = x
F
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
A B

Şekilde verilen [AE] doğru parçası BAD açısını iki eşit açıya, [BE] ve [BF]
doğru parçaları ise ABC açısını üç eşit açıya bölmektedir. ÇÖZÜM
Buna göre, x kaç derecedir? D C
E x
A) 102 B) 105 C) 108 D) 111 E) 114
79°
F
a b
a b
b
A B

Paralelkenardan 2a + 3b = 180°

NASIL ÇÖZÜLÜR A¿EB’den


a + 2b + 79° = 180° Ş a + 2b = 101°
\ Bu tür soruları doğruda ve üçgende açı kuralları hatır-
lanarak çözülebilir. 2/2a + 3b = 180°
+ –3/a + 2b = 101°
a = 57°, x = 2a = 2. 57° = 114° bulunur.
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Ölçüleri eşit verilen açılar x, y, a ve b... gibi isimlendi-
rilmeden çözüme ulaşmak zorlaşacağı gibi, hatalı bu-
lunma ihtimali de yüksektir.

112 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 44 Paralelkenar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D F C
3. D E C E C
70° x
120° K


4

A B A B A B
Şekil 1 Şekil 2
ABCD paralelkenar, [AF] açıortay, [BK] ^ [AF]
m(AéDC) = 120° Şekil 1’de verilen BC kenarının uzunluğu 4 cm olan ABCD para-
lelkenarı biçimindeki karton [AE] boyunca katlandığında, D nok-
Buna göre, m(KéBC) = a kaç derecedir? tası Şekil 2’deki gibi Dı noktasıyla çakışıyor.
C
A) 15 B) 30 C) 60 D) 75 E) 80 Şekil 2’de Dı noktasının [AB] kenarına uzaklığı 2 cm ve
m(BéCD) = 70° olduğuna göre m(CéEDı) = x kaç derecedir?
C
A) 70 B) 75 C) 80 D) 85 E) 88

2. D C
4.
D C

80° Dı

K Cı

x
A E B A B

ABCD paralelkenar
|BC| = |DE|

[CE], açıortay
m(AéBC) = 3m(AéDE) ABCD paralelkenarı A köşesi etrafında ok yönünde bir miktar
döndürüldüğünde ABıCıDı konumuna geliyor.
Buna göre, m(BéEC) = x kaç derecedir?
E D ile Dı köşelerinin birleştirilmesiyle oluşan DDıA açısının ölçü-
A) 48 B) 45 C) 42 D) 40 E) 36 sü 80° ve m(DıéAB) = m(BéABı) + 45° dir.

Buna göre, m(DéıKC) = a kaç derecedir?


B
A) 70 B) 75 C) 80 D) 85 E) 90

GEOMETRİNİN RİTMİ 113


Paralelkenar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 YGS’de çıkmıştır. 33

SO
2016 - YGS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD paralelkenar
DB köşegen Verilenleri incele
F
|AE| = 3 birim
|EB| = 5 birim Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A 3 E 5 B

Şekilde verilen boyalı üçgenlerin alanları birbirine eşittir.


ÇÖZÜM
Bu paralelkenarın alanı 30 birimkare olduğuna göre, BCF üçgeninin ala-
D C
nı kaç birimkaredir?
2k 2A
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 F
3A
5h
3k
3h

A 3 K E L 5 B

Üçgenlerin alanları eşit olduğundan


NASIL ÇÖZÜLÜR 3.|DK| 5.|FL|
2
=
2
Ş |DK| = 5h, |FL| = 3h olur.

\ Bu tür sorularda alan eşitliğinden faydalanıp, yüksek- Benzerlikten (B¿FL ~ B¿DK)


lik - taban ilişkisi ve üçgenlerin benzerliğinden hare-
|BF| |FL| 3h 3
ket edilir. = = =
|BD| |DK| 5h 5
Ş |BF| = 3k, |DF| = 2k
A(B¿CF) = 3A ve A(F¿CD) = 2A olur.
30
5A = Ş A = 3 birimkare Ş 3A = 3 . 3 = 9 birim-
2

NASIL
kare bulunur.
ÇÖZÜLMEZ Cevap B

 Üçgende tabanla yükseklik çarpımının yarısının üçgen


alanını vermesini doğrudan uygulayamayız.

114 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 45 Paralelkenar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Market Okul 3 Sağlık ocağı


3.
15
A E D

Muhtarlık
F

B C

Apartman 5 Çeşme

Mahallenin marketi, sağlık ocağı, bir apartmanı ve çeşmesi bir Serhat arkadaşıyla dörtgenler konusuna çalışmak için, mantar
paralelkenarın köşelerini oluşturmaktadır. panoya, toplu iğne ve lastik yardımıyla ABCD paralelkenarını [BD]
Apartmanla çeşme arasındaki uzaklık 5 birim, okul ile sağlık oca- köşegen, [CE] DCB açısının açıortayı olacak şekilde oluşturuyor.
ğı arasındaki uzaklık 3 birimdir. Okulun muhtarlığa uzaklığı, çeş- Paralelkenarda kısa kenar uzun kenarın üçte biri olduğuna gö-
1 Alan(EBF)
meye uzaklığının ü kadardır. re, oranı kaçtır?
3 Alan(ABCD)
A
Okul, sağlık ocağı ve muhtarlığın arasındaki üçgensel bölgenin 1 1 1 1 1
alanı 15 birimkare olduğuna göre, paralekenar biçimindeki böl- A) B) C) D) E)
8 7 6 5 4
genin toplam bölge alanı kaç birimkaredir?
D
A) 80 B) 100 C) 120 D) 150 E) 200

4. A 9 D E D

2. A E D Aı
1 4 12
5
2 F Cı

3
B C B F
B C
I. Kenar uzunlukları 9 birim ve 12 birim olan ABCD dikdörtge-
Şekilde görülen, sera çadırı içindeki ABCD yamuğu biçimli top- ni biçimindeki kâğıt, [BD] köşegeni kat izi olacak şekilde kat-
rak yüzeyde, [AC] köşegeni ve diğer doğrusal yürüyüş yolları ara- lanıp açılıyor.
sında kalan beş adet üçgensel fide ekili kısım numaralandırılmış-
tır. 1 ve 3 nolu kısımların alanları toplamı 10 birimkaredir. II. Şekildeki gibi A ve C köşeleri [BD] köşegeni üzerindeki Aı ve
Cı üzerine gelecek biçimde [BE] ve [DF] boyunca katlama iş-
[AD] // [BC], |BC| = 2|AE| = 4|ED| olduğuna göre, 4 nolu kıs- lemi yapılıyor.
mın alanı kaç birimkaredir?
B
Buna göre, Alan(BFDE) kaç birimkaredir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D
A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65

GEOMETRİNİN RİTMİ 115


Paralelkenar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 LYS 1’de çıkmıştır. 34


2013 - LYS 1

SO
RU
Aşağıdaki ABCD paralelkenarı, AE ve FC paralel doğru parçalarıyla eşit Soru kökünü oku
alanlı üç bölgeye ayrılıyor.
D E C
Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
A F B

Ardından DB köşegeni çizilip alanları S1, S2, S3 olan şekildeki bölgeler oluş-
turuluyor.
ÇÖZÜM
D 2k E k C
D E C
B
S2 2B

S1
2B
S3 B
A k F 2k B
A F B
D 2k E k C
Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?
4A
5A
A) S1 = S3 < S2 B) S2 = S3 < S1 C) S2 < S3 < S1 6A
K 6A
D) S3 < S1 < S2 E) S3 < S2 < S1
5A 4A
A k F 2k B

NASIL
Üstteki şekilde [EF] çizildiğinde
ÇÖZÜLÜR A(A¿EF) = A(E¿FC) = B birimkare ise
A(B¿CF) = A(A¿DE) = 2B birimkare ve
\ Bu tür sorularda yüksekliği eş üçgenlerin alanlarının tabanlarıyla orantılı olma-
sından ve benzerlik alan ilişkisinden faydalanarak çözüme ulaşılır. |BF| = 2|AF| = 2k olur.
Alttaki paralelkenardan DKE ~ BKA ve benzerlik
oranı olduğundan alanlar oranı ( ) =
2 2 2 4
3 3 9
NASIL ÇÖZÜLMEZ
Alan paylaşımları yapıldığında
S1 = 6A, S2 = 5A, S3 = 4A olur.
 Paralelkenarın ve üçgenin temel alan kuralının direkt olarak uygulanmaya ça- S3 < S2 < S1 bulunur.
lışılması sonuçsuz kalır. Cevap E

116 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 46 Paralelkenar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.
A E D A D

H G
F
1
F
H 2
B G C

Bir üstgeçidin kenar korkuluklarına ait şekildeki kesitte AD ve BC B E C


kenar demir doğrultuları ile [AB] ve [DC] ara demirleri birbirine
kendi aralarında paraleldir. Zeki Bey, ABCD paralelkenarı biçimindeki küçük hobi bahçesine
[EF] ve [GH] demir parçaları [BD] köşegen doğrultusuna paralel- [BD] köşegeni ve [AE], [AF] boyunca damlama su hattı döşemiş-
dir. AFE ve GCH üçgensel kısımlarının alanları birbirine eşit olup, tir. E ve F noktaları, ait oldukları kenarların ortasıdır.
bu bölgelerin alanları toplamı EFBGHD altıgen bölgenin alanı- [AE] Ç [BD] = {H}, [AF] Ç [BD] = {G}’dir.
nın üçte biri kadardır.
Buna göre, bahçenin 1 ve 2 nolu kısımlarının alanları toplamı-
Alan(ABGE)
Buna göre, oranı kaçtır? nın bahçenin alanına oranı kaçtır?
Alan(EGHD) E
E 2 4 3 2 1
7 7 6 5 4 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 5 5 4 3 2
6 5 5 4 3

2. Mert Bey, büyük dedesinden 4.


tarihi bir kahramanlık nişane- A E D
si olarak hatıra kalan Osmanlı K
askeri madalyasının görünen
A1 yüzündeki hilalin altını süsle- F
B E A L N H

A2
yen yıldızın, bir paralelkenarın
A4 F H A3 kenar orta noktalarının kulla- M
nılarak oluşturduğunu ölçüm- B G C
C A AG D
5 6 lüyor. ABCD paralelkenar, E, F,
G, H ait oldukları kenarların or- Bir halıya ait görülen kesitte, ABCD paralelkenarında, E, F, G, H
ta noktaları, A1, A2, A3, A4, A5 ve A6 bulundukları bölgelerin alan- noktaları bulundukları kenarların ortası olup şekildeki gibi birer
larını göstermektedir. köşeyle birleştirilmişlerdir.
Buna göre, A1 + A2 + A3 + A4 + A5 + A6 toplamının paralelkena- Alan(ABCD) = 45 birimkare olduğuna göre, Alan(KLMN) kaç bi-
rın alanına olan oranı kaçtır? rimkaredir?
E
C
6 5 4 3 1
A) B) C) D) E) A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
7 6 5 4 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 117


Paralelkenar TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 LYS 1’de çıkmıştır. 35

SO
2012 - LYS 1

RU
Soru kökünü oku
Aşağıdaki düzlemsel şekilde, ABCD paralelkenarının C köşesi d doğrusu
üzerindedir. B ve D köşelerinden d doğrusuna inilen dikmelerin ayakla-
Verilenleri incele
rı sırasıyla E ve F’dir.
ABCD bir paralelkenar
Bu soru tipine dair detaylı
F
|AD| = 5 cm Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
7 için QR Kodu okutunuz.
|DF| = 7 cm
D C
|CE| = 3 cm

ÇÖZÜM
3
5 E

d
A B F
7
Buna göre, A noktasının d doğrusuna uzaklığı kaç cm’dir? K
D C
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13 3
5 5 E

4 d
A B

NASIL ÇÖZÜLÜR
|AD| = |BC| = 5 cm
|EB| = 4 cm (3 - 4 - 5 üçgeni)
\ Bu tür sorularda dikmeler indirildikten sonra “çapraz Paralelkenar, dikdörtgen, vb şekillerde köşelerden
köşelerden indirilen dikmelerin toplamları eşittir.” ku- bir d doğrusuna dikler çizildiğinde,
ralı uygulanmalıdır.
|AK| = |DF| + |BE| olur.
|AK| = 7 + 4 = 11 cm bulunur.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Paralelkenarın köşelerinden doğruya dik indirilmezse
çözüme ulaşılamaz.

118 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 47 Paralelkenar

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A
D 3.
A E D

C
B

d
F

B C

Masanın üzerinde şekildeki gibi duran ABCD paralelkenarı bi-


çimli peçetenin A, B, C köşelerinin masanın alt kenar çizgisine Bahri Bey’in ABCD paralelkenarı biçimli arsasının kenarlarını F
olan uzaklıkları sırasıyla 12 birim, 3 birim, 8 birimdir. ve E noktalarında keserek geçen yeraltı jeotermal su borusu d
doğrusuyla gösterilmiştir.
Buna göre, D köşesinin aynı kenara uzaklığı kaç birimdir?
C
A, B, C köşelerinin, boruya uzaklıkları sırasıyla 6 birim, 10 bi-
A) 13 B) 15 C) 17 D) 19 E) 21
rim, 24 birim olduğuna göre, D köşesinin boruya uzaklığı kaç
birimdir?
E
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

2. 4.
A
A
a
B

B
D b

C D

Bir kilimin ön yüzüne ait şekildeki kesitte, ABCD paralelkenarı ABCD paralelkenarı biçimli kâğıt C köşesi kitabın sol kenar çizgi-
biçimli dilimin ağırlık merkezinin kilimin sol kenarına olan uzak- sine temas edecek biçimde sayfa üzerine konulmuştur.
lığı 8 birimdir. Kâğıdın a ve b birim uzunluklu kenarlarının orta noktalarının say-
Buna göre, dilimin köşe noktalarının aynı kenara uzaklıkları fa sol kenarına uzaklıkları sırasıyla 10 birim ve 3 birimdir.
toplamı kaç birimdir? Buna göre, D köşesinin aynı kenara olan uzaklığı kaç birimdir?
B
A
A) 28 B) 32 C) 36 D) 40 E) 44 A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

GEOMETRİNİN RİTMİ 119


Eşkenar Dörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 36

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD eşkenar dörtgen
80° BEC eşkenar üçgen Verilenleri incele
[AE] Ò [BC] = {F}

x m(BéCD) = 80° Bu soru tipine dair detaylı


F
E Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
m(AéEC) = x için QR Kodu okutunuz.

A B

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55
ÇÖZÜM
D C
80°
60°

x E
F
100° 60°
60 – x

NASIL
A B
60 – x
ÇÖZÜLÜR
m(AéBC) = 100°
\ Eşkenar üçgenin kullandığı sorularda 60° leri yazdık-
BÿCE eşkenar olduğundan |AB| = |BE| bulunur.
tan sonra mutlaka eşkenar eşitlenmeli ve ikizkener üç-
genler aranmamalıdır. ABE ikizkenar üçgendir.
m(EéAB) = m(BéEA) = 60 – x
60 – x + 60 – x + 160° = 180 Ş 280 – 2x = 180° Ş
2x = 100° Ş x = 50° bulunur.
Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Bilinmeyen ve ama sorunun çözümünde kullanacağı-
mız açılara x, y, a, b, ... gibi isimlendirme yapmadan
çözüme gitmek yanlış bir yol olacaktır.

120 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 48 Eşkenar Dörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D 3. A D

x 84°

E
B C E

Tuncer beyin evinin çatı katına ait ABCD eşkenar dörtgeni ve DCE
B F C üçgeni şeklindeki camlardan ikisi görülüyor. Soldaki camın [BD]
köşegeni ile sağdaki camın [DE] kenar uzunlukları eştir.
ABCD eşkenar dörtgeni biçimli kâğıt A ve B köşeleri çakıştırıla- Şekildeki gibi üçgen camın tepe açısının ölçüsü 84° olup B, C, E
rak EF boyunca katlanıp açılıyor. cam köşeleri doğrusaldır.
[DF] açıortay m(DéAB) = 2m(AéBC) olduğuna göre, m(EéFD) kaç Buna göre, camın A köşesindeki açının ölçüsü x kaç derecedir?
derecedir? E
E A) 108 B) 110 C) 112 D) 114 E) 116
A) 55 B) 60 C) 65 D) 90 E) 120

2. A
4. A D
65°

B E E
x

F x C
B F

C D

Ağaçtan heykel çalışmaları yapan bir sanatçı, ABCDE düzgün beş- Şehir içi cadde ve sokakları oluşturan yolların krokisinden alınan
geni şeklinde üst tabanı olan bir ahşap parçayı şekildeki gibi ön- bir kesitte ABCD noktaları eşkenar dörtgen oluştururken, aynı
celikle ABCF eşkenar dörtgen tabanlı prizmatik kısım olarak çı- şekilde bazı yolların kesişim yerleri olan ABE noktaları eşkenar
karacaktır. üçgenin köşeleri konumundadır.

Buna göre, AFE açısının ölçüsü x kaç derecedir? Şekildeki gibi, [AD] ve [DF] arasındaki açı 65° olduğuna göre,
C
[BC] ve [BE] arasındaki açının ölçüsü x kaç derecedir?
A) 68 B) 70 C) 72 D) 74 E) 76 A
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

GEOMETRİNİN RİTMİ 121


Eşkenar Dörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 YGS’de çıkmıştır. 37

SO
2012 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Cemal Öğretmen, geometri dersinde öğrencileriyle birlikte adım adım
aşağıdaki etkinliği yapmış ve onlara etkinlik sonunda bir soru sormuş-
Verilenleri incele
tur.

• 8 cm uzunluğunda bir AB doğru parçası çizelim. Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku
• Pergelimizi 5 cm açalım.
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

• Pergelin sivri ucunu önce A, sonra da B noktasına batırarak iki çem-


ber çizelim.
• Bu iki çemberin kesim noktalarını C ve D olarak adlandıralım. ÇÖZÜM
• Köşe noktaları A, B, C ve D olan ACBD dörtgenini oluşturalım.
C
• ACBD dörtgensel bölgesinin alanı kaç cm2 dir?
5 5
Buna göre, Cemal Öğretmen’in sorduğu sorunun cevabı nedir? 3
4 4
A) 20 B) 24 C) 25 D) 26 E) 32 A B
K L M
3
5 5

NASIL ÇÖZÜLÜR Duruma uygun çizim yapıldığında ABCD eşkenar


dörtgeni elde edilir.
\ Bu tür çizim sorularında, metni dikkatlice okuduktan
|AC| = |AD| = 5 cm
sonra adım - adım şekil çizilmeli ve soruya bütüncül
bakılarak çözüme ulaşılmalıdır. |BC| = |BD| = 5 cm
|AB| = 8 cm ve
|AB| 8
|AL| = |BL| = = = 4 cm’dir.
2 2
O hâlde, |CL| = |DL|= 3 cm’dir. (3 - 4 - 5 üçgeni)

NASIL ÇÖZÜLMEZ A(ABCD) =


|AB|.|CD| 8 .6
2
=
2
= 24 cm2 bulunur.
Cevap B
 Şekli sadece zihinden tasarlayıp işlemi yaparak çözü-
me ulaşım zor veya hatalı olur.

122 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 49 Eşkenar Dörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Kemal, matematik dersindeki bir etkinlikte şu çalışmayı yapıyor: 3. Sezgin’in defterine çizdiği ABCD dörtgeninde a, b, c, d ardışık ke-
I. Çap uzunlukları 26 birim olan iki eş çemberi merkezleri ara- narlardan a ve c kenar uzunlukları eşit olup d ve b kenarları da
sı uzaklık, yarıçaplarının uzunlukları toplamından küçük ola- birbirine paraleldir. a = 17 cm, b = 20 cm ve d = 4 cm’dir.
cak şekilde çiziyor.
Buna göre, Sezgin’in a, b, c, d kenarlarının orta noktalarını bir-
II. Çemberin O1 ve O2 merkezleriyle çemberin ortak noktaları leştirerek elde ettiği yeni dörtgenin alanı kaç cm2 dir?
D
A ve B’yi birleştirdiğinde oluşan dörtgenin alanı
A) 84 B) 86 C) 88 D) 90 E) 92
A(O1AO2B) = 120 birimkaredir.

III. |O1O2| ve |AB| birer tam sayıdır.

Buna göre, çemberlerin birbirine en uzak noktaları arası me-


safe kaç birim olabilir?
C
A) 46 B) 48 C) 50 D) 52 E) 54

2. Babası Nuri’ye okulda yeni gördüğü matematik dersi konusu 4. Yavuz’a öğretmeni, alanı 3 birimkare, kenar uzunlukları eşit ve
dörtgenlerden şöyle bir soru soruyor: 1 1
x birim olan bir dörtgenin y ve z birim köşegenleri için 2 + 2
y z
“Köşegen uzunlukları eşit ve 20 birim olan, ardışık kenarları toplamının x cinsinden değerini soruyor.
a, b, c, d’den oluşan ABCD dörtgeni biçimli bir bahçenin [AB] ve
[DC] kenarlarının orta noktaları birbirine 12 birim uzaklıktadır. Buna göre, sorunun doğru cevabı aşağıdakilerden hangisi ola-
Buna göre bahçenin toplam alanı kaç birimkaredir?” rak bulunmalıdır?
C
x2 x2 x2 x2 x2
A) B) C) D) E)
Nuri doğru cevabı kaç olarak hesaplamalıdır? 12 10 9 8 4
E
A) 160 B) 170 C) 176 D) 180 E) 192

GEOMETRİNİN RİTMİ 123


Deltoid TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 38

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D ABCD deltoid
[AC] ^ [BD] Verilenleri incele
A E C |AB| = |BC|
|AD| = |DC| Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|BE| = 4|ED|
|AC| = 16 birim

ÇÖZÜM
B

Şekilde ABCD deltoidinin alanı 160 birimkaredir.


D
Buna göre, ABCD deltoidinin çevresi kaç birimdir?
k
A) 20ñ5 B) 24ñ5 C) 28ñ5 D) 30ñ5 E) 32ñ5 A E C
8 8
4k

NASIL ÇÖZÜLÜR A(ABCD) =


|BD|.|AC| 5k.16
2
=
2
= 160 Ş k = 4

\ Bu tür sorularda deltoidin tabanları eş iki ikizkenar üç- Pisagordan,


genin tabanlarının çakıştırılmasıyla oluştuğunu hatır- |AD| = |DC| = 4ñ5 birim
layarak kolayca çözüme ulaşırız.
|AB| = |BC| = 8ñ5 birim olur.
Çevre(ABCD) = 2 . (4ñ5 + 8ñ5) = 24ñ5 birim bulu-
nur.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Verilen orantılı uzunluklar dikkatle ele alınıp doğru
yerleştirilmezse çözüme ulaşamayız.

124 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 50 Deltoid

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. A
A

B D
D
B

C
C

Bir kerestenin şeklide görülen ABCD deltoidi biçimli yüzünde, 12. yüzyıldan günümüze kalan, müzede sergilenen şekildeki sa-
[AB] ve [BC] eş uzunlukları ñ2 birim, [AB] ve [BC] birbirine dik vaş kalkanında [AB] ile [AD] ve [BC] ile [CD] kenar uzunlukları
olup B ve D köşeleri arasındaki uzaklık 4 birimdir. kendi aralarında eşittir.

Buna göre, |AD| kaç birimdir? [AB], [AC], [BD] uzunlukları sırasıyla 30 birim, 50 birim, 48 bi-
B
rim olduğuna göre, kalkanın dış çevre uzunluğu kaç birim ge-
A) ñ5 B) ò10 C) 2ñ5
lir?
C
D) 2ò10 E) 3ñ5
A) 130 B) 135 C) 140 D) 145 E) 150

2. A 4. A

B 150°
30° D

B C
C
Burak ABC üçgenini B köşesi orijinde, [BC] kenarı Ox ekseni üze-
Şekilde, A, B, C, D yerleşim birimlerinin merkezlerini bağlayan rinde 1. bölgede olacak biçimde analitik düzleme taşıyor. A nok-
doğrusal yollardan [AB] ile [BC] ve [AD] ile [DC]’nin uzunlukları tasının Ox eksenine göre yansıması olan D noktasını üçgenin B
kendi aralarında eşittir. ve C köşeleriyle birleştirerek ABDC dörtgenini elde ediyor.
B ve D yerleşim merkezlerinde yollar arasındaki açıların ölçüle- A köşesinin [BC] üzerindeki dik izdüşümünün B ve C köşelerine
ri sırasıyla 150° ve 30° dir. olan uzaklıkları sırasıyla 4 birim ve 9 birimdir.

Yollar arasında kalan deltoid bölgenin alanı 72 birimkare oldu- [AB] ^ [AC] olduğuna göre, Alan(ABDC) kaç birimkaredir?
B
ğuna göre, A ve C merkezleri arasındaki uzaklık kaç birimdir?
B A) 76 B) 78 C) 80 D) 82 E) 84
A) 5ñ2 B) 6ñ2 C) 8ñ2 D) 9ñ2 E) 10ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 125


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 39

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Ön yüzü pembe, arka yüzü siyah olan dikdörtgen biçimindeki bir kâğı-
dın kenar uzunlukları 3 ve 5 sayıları ile doğru orantılıdır.
Verilenleri incele
D E C D E
Bu soru tipine dair detaylı
C Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A B A B
ÇÖZÜM
Şekil 1 Şekil 2
D E C
a
Bu kâğıt, B köşesinden geçen kesikli doğru boyunca şekildeki gibi katlan- b k
dığında C köşesi AD kenarı üzerine gelmektedir. C
a
Buna göre, Şekil 2’de oluşan siyah üçgenin alanının Şekil 1’deki pem- 5k
be dikdörtgenin alanına oranı kaçtır? 5k
1 5 5 3 5 4k
A) B) C) D) E)
18 18 9 8 8
b
A 3k B

ABC(3 - 4 - 5) üçgeni olduğundan

NASIL ÇÖZÜLÜR |AC| = 4k ve |DC| = k olur.


k |CE| 5k
E¿DC ~ C¿AB olduğundan = Ş |CE| =
\ Bu tür katlama sorularında, katlanan üçgenin oluştur- 3k 5k 3
duğu üçgenlere dikkat ederek benzerlik ve alan ilişki-
5k 1 25k2
sini bu üçgenlerde doğru kullanmak yeterli olacaktır. A(C¿EB) = . 5k . =
3 2 6
25k2
A(C¿EB) 6 5

NASIL
= = bulunur.
A(ABCD) 15 . k2 18
ÇÖZÜLMEZ
 Katlama sonucu simetrik şekillerin eş şekiller olduğu Cevap B

görülmezse çözüm bulunamaz.

126 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 51 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A E D ABCD dikdörtgeni biçimli kâğıt A ve B 3. A D


köşeleri sırasıyla D ve C köşeleri üze-
Aı rine getirilip katlanarak tekrar geri açıl-
dığında [EF] kat izi oluşuyor.

Daha sonra kâğıtta ABE üçgeni [BE] Dı
B
boyunca katlandığında A köşesi Aı nok- 24 1 C
tasına gelerek son görünüm elde edi-
B F C liyor.

Son durumda E ve C noktaları arasındaki uzaklık x, [EB] kena- Cı

rının Aı köşesine en yakın noktasıyla Aı köşesi arası uzaklık Duvarda asılı duran ABCD dikdörtgeni biçimli tablonun A köşe-
y birim olduğuna göre kâğıdın başlangıçtaki alanının x ve y cin- si sabit kalıp diğer köşelerinin aşağıya sarktığı, D köşesinin BC
sinden değeri nedir? kenarı üzerindeki Dı noktasına gelerek ABıCıDı dikdörtgeni biçi-
C
3 5 minde görüldüğü anlaşılmaktadır.
A) xy B) xy C) 2xy D) xy E) 3xy
2 2
|BDı| = 24 birim, |DıC| = 1 birim olduğuna göre, tablonun
ABıCıDıB konkav(iç bükey) beşgensel kısmının alanı kaç birim-
karedir?
E
2. E A) 87 B) 88 C) 89 D) 90 E) 91

A K D
x 4.
M N L C R
B x

G
O P
16
H 8
6
Kısa kenarı x birim olan, ikisi altta yanyana, biri üstte duran üç
özdeş tuğlanın üstten görünümleri verilmiştir. Üstteki ve alttaki
birer tuğlanın iki köşesi D noktasında çakışmakta, üstteki tuğla-
nın uzun bir kenarı alttaki tuğlanın O köşesinden geçmektedir.
Şekilde kısa kenarının uzunluğu 16 birim, dikdörtgen biçimli yü-
Buna göre, zey alanı 320 birimkare olan bir kitabın üzerine bırakılan cetve-
lin kenar çizgisinin kitabın sol alt köşesinden geçtiği, cetvelin
I. m(EéKD) = m(BéLH)
üzerine dik olacak şekilde konulan kalemin cetvelle kesim nok-
II. 2|KD| = |OD| tasının bu köşeye 6 birim uzaklıkta olduğu görülmektedir.
|OD| Kalemin cetvel ve kitabın alt kenarı ile kesim noktaları arası uzak-
III. Alan(KDLM) = .x
2 lık 8 birimdir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E Buna göre, kitabın sağ üst köşesiyle cetvel arasındaki x uzun-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III luğu kaç birimdir?
C
D) I ve II E) I, II ve III A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

GEOMETRİNİN RİTMİ 127


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 40

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Dikdörtgen şeklinde bir kâğıt; önce kısa kenarına paralel olan AB doğru-
su boyunca Şekil 1’deki gibi ok yönünde, sonra uzun kenarına paralel
Verilenleri incele
olan CD doğrusu boyunca Şekil 2’deki gibi ok yönünde katlanarak Şekil
3 elde ediliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
A A Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
b a

C D c d

B
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3
ÇÖZÜM
Son şekilde oluşan dikdörtgenlerin alanları a, b, c ve d birimkaredir. A A

Buna göre, başlangıçta kullanılan kâğıdın alanının a, b, c ve d türün-


den ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? C D

A) a + 2b + 3c + 4d B) a + 2b + 2c + 2d B
Şekil 1 Şekil 2

C) a + 2b + 2c + 3d D) a + 2b + 4c + 2d
b a b b a
E) 2a + 2b + 2c + 2d
c d c c d
c c d

Şekil 3

NASIL ÇÖZÜLÜR Şekil 3’ü tekrar geri açarsak,

\ Katlama sorularında, katlamadan dolayı oluşan eş şekillerin alanla- a + 2b + 4c + 2d bulunur.


rı adım adım bir sonraki şekle taşınmalı, simetriden dolayı oluşan Cevap D
üçgenlerin eş alanlı olduğu unutulmamalıdır.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Şeklin geriye doğru hareketle açınımı sağlanmadan çözüme ulaşa-
mayız.

128 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 52 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Uzun kenarı 12 birim, kısa kenarı 4 birim olan dikdörtgen, kı- 3. A D


sa kenarına 2 birim uzaklıkta paralel olan doğru boyunca kat-
lanırsa tek katlı olan dikdörtgenin alanı kaç birimkare olur?
D
A) 16 B) 18 C) 24 D) 32 E) 36

B C

Şekildeki ABCD dikdörtgeni, iki farklı kare biçimli kâğıttan belli


sayıda alınıp düz bir zeminde herhangi bir kayma olmadan, ke-
narları çakıştırılarak yapıştırma yöntemiyle elde edilmiştir.

Dikdörtgen kâğıdın alanı 78 birimkare olduğuna göre iki tür ka-


reden birer tanesinin çevrelerinin uzunlukları toplamı kaç bi-
rim gelir?
D
A) 22 B) 24 C) 26 D) 28 E) 30

2. 4. A E D

H
K

G
F L

B C

Benzerlik oranları aynı olan üç tane kare biçimli kâğıt, şekildeki


gibi üstüste konuluyor.
Şekilde dikdörtgen biçimindeki bir pencereyle 4 adet dikdört-
|LG| 2
gen camı görülüyor. = olduğuna göre, ABCGFE ve EKHLGD iç bükey altıgen-
|FL| 3
Pencerede dış çerçeve ebatları 30 ve 42 birim, dış ve iç çerçeve-
lerinin çevrelerinin uzunlukları oranı kaçtır?
lerin kalınlıkları sırasıyla 4 birim ve 2 birimdir. C
9 7 5 3
A) B) C) D) E) 1
Buna göre, kullanılan cam miktarı en az kaç birimkaredir? 7 5 3 2
C
A) 624 B) 630 C) 640 D) 642 E) 650

GEOMETRİNİN RİTMİ 129


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır. 41

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
İkizkenar yamuk biçimindeki özdeş tahtalar şekildeki gibi birleştirilerek
dış kısmının kısa kenarı 16 cm, uzun kenarı ise 26 cm olan dikdörtgen bi-
Verilenleri incele
çiminde bir çerçeve oluşturuluyor.

26 Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
16

x y x y x

y x y x y
Bu çerçevenin iç kısmına bir resim, resmin tamamı görünecek ve çerçe- x y y x
venin iç kısmını tamamen kapatacak biçimde yerleştiriliyor.
y x x y 16
Buna göre, yerleştirilen bu resmin alanı kaç cm2 dir?
y y
A) 336 B) 312 C) 288 D) 264 E) 240 x y x y x y x

x y x y x
26

NASIL ÇÖZÜLÜR uzun kenar = x kısa kenar = y olsun


–4x – 2y = –32
\ Bu tip sorularda özdeş şekillerin bilinmeyen uzunluk- –2/2x + y = 16
Ş 3x + 2y = 26
ları gerekli adlandırmayla (x, y, ...) veriler değerlendi-
3x + 2y = 26 –x = –6
rilip denklem oluşturularak çözüme ulaşılır.
x=6Şy=4
İç kısım:

NASIL ÇÖZÜLMEZ
x + 2y = 6 + 2 . 4 = 14
2x + 3y = 2 . 6 + 3 . 4 = 24

 Küçük özdeş şekillerle büyük şekil arasında ilişki kur- Alan = 14 . 24 = 336 cm2 bulunur.
madan çözemeyiz. Cevap A

130 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 53 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D 60 C 3. x Bir terasın a ve b
x birim uzunluklu ke-
nara sahip dikdört-
gen biçimli tabanı-
na, bir ebatı x bi-
40
b rim olan kare fa-
yanslardan 2 sıra,
şekildeki gibi döşe-
necektir.
A B
a
Yukarıdaki çerçevede |AD| = 40 cm, |DC| = 60 cm olmak üze-
re, içteki dikdörtgen ile dıştaki dikdörtgenin paralel olan ke- Buna göre, bu iş için gereken fayans sayısı a, b ve x cinsinden
narları arasındaki uzaklık 5 cm olduğuna göre, çerçevenin içi- nedir?
A
ne yerleştirilebilecek resmin alanı en fazla kaç cm2 dir? 4(a + b) 8(a + b) 12(a + b)
D A) – 16 B) – 16 C) – 16
x x x
A) 1100 B) 1200 C) 1300 D) 1500 E) 1600

16(a + b) 20(a + b)
D) – 16 E) – 16
x x

2. 4. Kenar uzunlukları x ve y birim olan


dikdörtgen karton x birimlik ke-
nardan 2 kez kesilmek şartıyla üç
eş dikdörtgene ayrılıyor. İki dik-
x
200 dörtgen birleştirilerek çevresi 8 bi-
rim olan kare oluşturuluyor.

30 y
150

Buna göre, başlangıçtaki dikdörtgenin alanı kaç birimkaredir?


Şekilde 24 eşit bölmeli, ebatları 150 x 200 x 30 cm olan dikdört- D
genler prizması biçimli dolap görülmektedir. A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 5

Matematiksel olarak raf kalınlıkları önemsenmeden, her rafın


30 cm derinliği bulunduğu bilinerek imalatta kullanılmış mal-
zeme toplamı en az kaç m2 dir?
C
A) 8 B) 8,25 C) 9,15 D) 9,5 E) 10

GEOMETRİNİN RİTMİ 131


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 42

SO
2013 - YGS

RU
Soru kökünü oku
ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir kâğıdın DC kenarı üzerinde bir E nok-
tası ve AB kenarı üzerinde bir F noktası işaretleniyor. Bu kâğıt, EF doğru-
Verilenleri incele
su boyunca katlandığında AF ve EC şekildeki gibi dik kesişiyor.

D E C D E Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

F
A F B A

C B
ÇÖZÜM
D E C D b E
b c
Katlama işleminden sonra elde edilen şeklin alanı, katlama işleminden
önceki alandan 18 birimkare az olduğuna göre, |AD| uzunluğu kaç bi- a a a a
rimdir? F
a
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9 A F B A b c–a c–a
C a B

Önceki alanı = a . (b + c) = ab + ac
a.a
Sonraki alanı = a . b + + a(c – a)
2

NASIL ÇÖZÜLÜR = ab +
a2
2
+ ac – a2

\ Bu tip sorularda oluşan eş şekillerin uzunlukları takip Alanlar farkı 18 birimkare ise
a2
edilip doğru işaretlemeyle çözüme ulaşılır. ab + ac – (ab + + ac – a2) = 18
2
a2
= 18 Ş a2 = 36 Ş a = 6 birim bulunur.
2
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Kat olan bölgede oluşan eş kenarlara dikkat edilmez-
se soru çözülemez.

132 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 54 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A E D K Fı H 3. A E D
S
F H Eı Dı
K
120

G Bı C

B G C B F C
Kenar uzunlukları |AB| = 16 birim ve |AD| = 18 birim olan ABCD
dikdörtgeni biçimindeki karton, önce [BC] kenarına dik [EG] bo- ABCD dikdörtgeni biçimli karton EF boyunca katlandığında A ile
yunca sağa doğru, sonra [DC] kenarına dik [FH] boyunca aşağı D, B ile C köşeleri çakışıyor. Sonrasında karton tekrar geri açılı-
doğru katlanarak şekildeki KGCH karesi elde ediliyor. yor.
[EF] kat izinin uzunluğu, [AF] ve [FD] köşegen uzunlukları topla-
Son görünümde sağ alt tarafta 120 birimkare alanlı dikdörtgen 1
oluştuğuna göre, sol üst taraftaki dikdörtgenin alanı kaç birim- mının ’ü kadardır.
4
karedir? Kâğıdın çevresinin uzunluğu 24ñ3 + 12 birim olduğuna göre,
D
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 ABCD alanı kaç birimkaredir?
C
A) 60ñ2 B) 70ñ3 C) 72ñ3 D) 75ñ3 E) 90ñ2

2. A D

E F
16 E F
G H
G H
4
K
4 4.
B C B C B L C A E 5 D

I. Bir kenarı 16 birim olan dikdörtgen biçimli kâğıt [AD] kena-


rı [BC] kenarıyla çakıştırılıp EF boyunca katlanarak EBCF dik-
dörtgeni oluşturuluyor.

II. Sonrasında kâğıt GH boyunca katlandığında E – B ve F – C


B C
köşeleri çakışıyor.

III. |BK| = |GK| olmak üzere, C köşesine 4 birim uzaklıktaki L


noktası işaretlenip [KL] boyunca makasla kesilerek KBL üç- Bir evin çatı katı pencerelerinden birine ait ABCD dikdörtgeni
geni biçimli küçük parça atılıyor. şeklindeki camda, kahverengi üçgen şeklindeki perdenin [EC]
kenarıyla camın [BC] kenarı eş uzunluktadır.
Kalan görünüm düz bir zeminde açıldığında şeklin alanı 160 bi- Perdenin E köşesi camın D köşesine 5 birim uzaklıktadır.
rimkare olduğuna göre, kâğıdın başlangıçtaki |BC| uzunluğu
kaç birimdir? Camın alanı 156 birimkare olduğuna göre, camın çevresinin
A uzunluğu kaç birimdir?
38 76 29 D
A) 12 B) 16 C) D) E)
3 5 2 A) 36 B) 40 C) 46 D) 50 E) 54

GEOMETRİNİN RİTMİ 133


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 YGS’de çıkmıştır. 43

SO
2011 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Aşağıda verilen ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir kâğıt, B ve D köşeleri
çakışacak şekilde katlanıyor. [AB] kenarı üzerindeki katlanma noktası E
Verilenleri incele
olmak üzere |AE| = 1 birim oluyor.

Bu soru tipine dair detaylı


D C D F C Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
A B A 1 E B K

D F C
1 M 1
Katlama sonucunda, kâğıdın üst üste gelen kısımları koyu renkli DEF eş-
60° 60°
kenar üçgensel bölgesini oluşturuyor.
ñ3
2 2
Buna göre, kâğıdın alanı kaç birimkaredir?

30°
30°
A) 6ñ2 B) 2ñ2 C) 4ñ3 D) 3ñ3 E) 4ñ2
A 1 E 2 B

Katlama sonucunda |EB| = |ED| olur.


E¿DF eşkenar ise, [EM] ^ [DF] çizildiğinde
NASIL ÇÖZÜLÜR |AE| = |DM| = |MF| = 1 birim olur.
\ İlk durum ile katlı kısımdaki simetrinin (yansımanın) E¿MD (30° - 60° - 90°) üçgeninden |DM| = 1 birim
doğru anlaşılıp yorumlanması bu tip soruların genel ise |EM| = ñ3 birim ve |ED| = 2 birim olur.
çözüm yöntemidir.
|ED| = |EB| = 2 birim ve |EM| = |AD| = ñ3 birim
ABCD dikdörtgensel kâğıdının alanı,
|AB| . |AD| = (1 + 2)ñ3 = 3ñ3 birimkare bulunur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ Cevap D

 Katlanan bölgelerde oluşan eş kenar ve eş açıları gö-


rememek soruyu çıkmaza götürecektir.

134 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 55 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A E D
3. D I C E II K 2F
2
E F Dı Cı

6
F
G
A L B
A 10 B E III Fı K


B 12 C

Şekilde 12 birim ayrıtlı kare biçimli kâğıt altta, iki kenarı karenin A Bı L
kenarları üzerinde, G köşesi karenin köşegeni üzerinde olan dik-
dörtgen biçimli kâğıt üstte görülmektedir. Dikdörtgen biçimli kâğıt, şekildeki gibi, I. adımda üst kenarı aşa-
ğı doğru katlanıyor. Arka ve ön yüzleri farklı renklerdeki kâğıt, II.
Buna göre, AFGE dikdörtgeninin çevresi kaç birimdir? adımda sağ tarafı sola doğru katlanıyor ve III. adım elde ediliyor.
C
A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28
|KF| = |DE| = 2 cm, |AE| = 6 cm, |AB| = 10 cm olduğuna gö-
re, III. adımdaki tek katlı bölgenin alanı kaç cm2 dir?
D
A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 28

2. A D 4. D
6

A
E G 2 H F
E F

C
8

B 10 C Aı Dı
B
I. ABCD dikdörtgen kartonun [AD] kenarı [BC] üzerine getiri-
Ekran kenar uzunlukları 6 birim ve 8 birim olan akıllı telefonun
lip katlandığında [EF] kenarı kat izi oluyor.
ABCD dikdörtgensel ekran camının B köşesiyle, [AD] ve [DC]
II. Katlanan kâğıt |GH| = 2 birim [AıG] ve [DıH] boyunca ma- kenarlarının orta noktalarının birleştirilmesiyle ortada oluşan
kasla doğrusal kesilip çıkan üçgensel parçalar atılıyor. üçgensel kısmın alanı kaç birimkaredir?
A
Kalan görünüm düz zeminde açıldığında oluşan şeklin çevresi A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26
52 birim |EG| = |HF| ve |BC| = 10 birim olduğuna göre,
Alan(ABCD) kaç birimdir?
A) 80ñ3 B) 60ñ3 C) 80 D) 70 E) 60

GEOMETRİNİN RİTMİ 135


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 44

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD bir dikdörtgen
EB ^ AC Verilenleri incele
H
DF ^ AC
F
|AE| = ñ5 birim Bu soru tipine dair detaylı
x Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
|AB| = 2ñ5 birim için QR Kodu okutunuz.

|GH| = x
E
G
ñ5

A 2ñ5 B
ÇÖZÜM
D 2ñ5 C
Yukarıdaki verilere göre, x kaç birimdir? 2
H ñ5
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 F

E
G
ñ5 2

NASIL ÇÖZÜLÜR A 2ñ5 B

\ Bu tip sorularda öklit bağıntıları ile özel üçgen ve dik AÿBE’de pisagor’dan |BE| = 5 birimdir.
üçgen özelliklerinin uygulanması çözüme kolay ulaş-
tırır. |AG| . |BE| = |AB| . |AE|
|AG| . 5 =2ñ5 . ñ5
|AG| = 2 birim olur.
|AG| = |HC| = 2 birimdir.
AÿBC’de öklidden |AB|2 = |AG| . |AC|
NASIL ÇÖZÜLMEZ (2ñ5)2 = 2(2 + x + 2)

 Dikdörtgen ve kare gibi özel dörtgenlerde sadece dört- x = 6 birim bulunur.


genlerin özelliklerini görüp pisagor, öklid kuralı gibi il- Cevap C
gili bağıntıyı göremezsek soruyu çözemeyiz.

136 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 56 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3. A F

B E

B C L
C D

G H
Şekildeki dizüstü bilgisayarın ABCD dikdörtgeni biçimli ekranın-
daki ABC dik üçgeninin kenar uzunlukları ardışık tam sayılardan
oluşmaktadır.
Şekilde, bir bastonun görünen kesitinde ABCDEF düzgün altıgen
Bir köşesi [AC] köşegeni üzerinde, diğer köşesi B noktasında, başlık ve CGHD kare biçimli metal kısım görülmektedir.
iki kenarı [AB] ve [BC] kenarları üzerinde olan karenin çevre-
sinin uzunluğu kaç birimdir? A, L, H doğrusal noktalar ve Alan(AFH) = 2 + 2ñ3 birimkare ol-
D
24 16 48 duğuna göre, Alan(ABCDEF) kaç birimkaredir?
A) B) C) 6 D) E) 8 A
5 3 7
A) 6ñ3 B) 8ñ3 C) 10ñ3

D) 4(3ñ3 + 5) E) 4(5ñ3 + 2)

2. A D A D
4. Matematik Öğretmeni Hamza Bey tahtaya bir geometri sorusu-
nun çizim aşamalarını aşağıdaki gibi yazmıştır.

B E C E C Eı Bir ABCD dikdörtgeni çiziniz.


A Î [KC] olmak üzere dikdörtgenin dış bölgesinde bir
I. ABCD paralelkenarı biçimindeki kâğıt, [BC] kenarına dik ola- K noktası alınız.
cak şekilde [AE] boyunca makasla kesiliyor. [DE] ^ [AC] olacak şekilde E Î [AC] alınız.
|DE| = 4 cm, |AE| = 2 cm ve |KB| = 4ò10 cm olsun.
II. Çıkan ABE üçgensel kâğıt parçası şekildeki gibi sağ tarafa ek-
lenerek AEEıD dikdörtgeni elde ediliyor.

|EEı| 4
Son durumda = ’tür.
|EıD| 3 Buna göre |AK| kaç cm’dir?
D
15 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Başlangıçtaki kâğıtta ABC açısının sinüs değeri olduğuna
17
Çevre(DCEı)
göre, son durumda oranı kaç olur?
Çevre(AECD)
C
6 5 5 3 2
A) B) C) D) E)
7 6 8 4 3

GEOMETRİNİN RİTMİ 137


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 LYS-1’de çıkmıştır. 45

SO
2012 - LYS-1

RU
Soru kökünü oku
Kenar uzunlukları 3 cm ve 4 cm olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir
kâğıt, AB ve CD kenarları AC köşegeni ile çakışacak biçimde katlanıyor.
Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
D C
1

Katlama sonunda, B ve D noktalarına köşegen üzerinde karşılık gelen 3 K


Bı ve Dı noktaları arasındaki uzaklık kaç cm’dir? Dı
1
5 7 8
A) B) C) D) 2 E) 3 A B
2 2 3 4

A¿BC’de |AC| = 5 cm’dir.


(3 - 4 - 5 üçgeni)

NASIL ÇÖZÜLÜR
Katlama işleminin sonuçlarına göre,
|AB| = |ABı|= 4 cm
\ Bu tür sorularda eş üçgenler tespit edilerek dik üçgen
|BK| = |BıK| ve m(BéAK) = m(BıéAK)
bilgisinden faydalanılır.
A¿BK ile A¿BıK eştir.
|BıDı| = |AC| – |ADı| – |BıC| = 5 – 1 – 1
|BıDı| = 3 cm bulunur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ Cevap E

 Katlamadaki simetri (yansıma) doğru anlaşılmazsa so-


ruyu çözemeyiz.

138 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 57 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. B
3.

A 24 C

Şekilde görülen 5 x 24 birim ebatlı dikdörtgen biçimindeki ma-


sa yüzeyinin A köşesindeki karıncanın C noktasına varana ka-
dar, katettiği [AB] + [BC] yolunun uzunluğu en az kaç birimdir?
D I. Alanı x2 birimkare olan kare bir kâğıt, bir kenarı karşısında-
A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28 ki kenarıyla çakıştırılarak katlanıyor.

II. Elde edilen dörtgenin kısa kenarı karşısındaki kenarla çıkış-


2. A D tırılıp tekrar katlanıyor.
E F E F III. Elde edilen son görünümde kat izi bulunmayan ardışık iki
G H
G H G H kenarın orta noktasını birleştiren doğru parçası boyunca ma-
K L kasla kesilip küçük parça atılıyor.
K L K L
Şekil 2 Şekil 3 IV. Kalan şekil düz zeminde tamamen açılıyor.
B C
Şekil 1
Buna göre, açılmış son görünümün çevresinin uzunluğu x cin-
I. ABCD dikdörtgen biçimli kâğıt A köşesi B, D köşesi C köşele- sinden nedir?
B
ri üzerine getirilip katlanarak açılınca [GH] kat izi oluyor. x + xñ2 3(x + xñ2)
(1. şekil) A) B) 2x + xñ2 C)
2 2
II. ABCD dikdörtgeni A ve B köşeleri G noktasına, D ve C köşe-
5(x + xñ2)
leri H noktasına getirilip EF ve KL boyunca kâğıt katlanıyor. D) 2(x + xñ2 ) E)
2
(2. şekil)

III. EKLF dikdörtgeni GH boyunca katlanmaya devam edildiğin-


de F köşesi L noktasına E köşesi de K noktasına gelmiştir. 4. ABCD dikdörtgeni biçimli kâğıt,
A 2 E 3 D
IV. Son olarak şekildeki gibi makasla iki taraftan yamuk biçimli D köşesi [BC] kenarı üzerine ge-
parçalar kesilip atılıyor. (3. şekil) tirilip katlanıyor ve açılıyor. [EC]
kat izi elde ediliyor.
Kalan görünüm düz bir zeminde açıldığında elde edilen şekil
aşağıdakilerden hangisidir?
E B C
A) B) C) |AE| = 2 birim, |ED| = 3 birim olduğuna göre, |EC| + |AB| kaç
birimdir?
A
7
A) 3ñ2 + 3 B) (ñ2 + 1) C) 4(ñ2 + 1)
2
D) E)

9
D) (ñ2 + 1) E) 5(ñ2 + 1)
2

GEOMETRİNİN RİTMİ 139


Dikdörtgen TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 YGS’de çıkmıştır. 46

SO
2016 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Kenar uzunlukları 6 birim ve 10 birim olan şekildeki dikdörtgenden I ve
II numaralı kareler kesilerek boyalı dikdörtgen elde edilmiştir.
Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
6 I için QR Kodu okutunuz.
II

10
ÇÖZÜM
Buna göre, boyalı dikdörtgenin alanı kaç birimkaredir?
2
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
4
6 I
4 II 4

6 4
10

2 . 4 = 8 birimkaredir.
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Bu soruda olduğu gibi kare sorularında mutlaka ke-  Bu soru kolay bir soru olduğundan soruyu çözerken
narları eşitlemeli ve temel alan formülleri uygulanma- dikkatli olmamak şeklin üzerine veri aktarmadan zi-
lıdır. hinden çözmeye çalışmak hatalı sonuca götürebilir.

140 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 58 Dikdörtgen

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. C
3. 40
D
30
F 40
E
30
A B 40 1
30

Şekilde dikdörtgenler prizması biçimindeki paketin üzerine küp Şekildeki çeşmenin 1 numaralı bölümü çevresinin uzunluğu 20
biçimli küçük koli bırakıldığı görülüyor. Kolinin [EF] alt taban ke- birim olan kare biçimli fayanslarla kaplanacaktır.
narı, prizmatik paketin [AD] üst taban kenarı üzerindedir. Fayans döşenecek çeşmenin yüksekliği 30, eni 40 birim olan bir-
Kolinin [FE] kenarıyla paketin dışarda kalan [AE] ve [DF] kenar birine dik eş üç basamak biçiminde beton parçalarından oluş-
kısımları eş uzunluktadır. maktadır.
Paketin ve kolinin kenar uzunlukları tam sayıdır. Buna göre kaç fayans ihtiyacı vardır?
E
Paketin ABCD dikdörtgensel üst tabanında kolinin kapladığı kı- A) 280 B) 282 C) 284 D) 286 E) 288
sım haricindeki bölgenin alanı 17 birimkare olduğuna göre pa-
ketin alt taban yüzey alanı kaç birimkare olabilir?
C
A) 14 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22

2. A E D A D E
4.
A E D
12
h

B C
15
B F C F B C
45 F G
ABCD paralelkenar kâğıt üzerindeki ABF üçgeni [AF] boyunca,
ardından CDE üçgeni [EC] boyunca katlandığında şekildeki gibi Münir Bey, hobi olarak uğraştığı maket yapımında ebatları 15
AFCE dikdörtgeni elde ediliyor. birim ve 45 birim olan dikdörtgensel levhayla aynı alana sahip
Son görünümde tek kat kâğıt bulunan bölgenin alanı, paralelke- paralelkenar biçimli metali şekildeki gibi üst üste getirip kaynak-
1 la yapıştırıyor.
nar kâğıdın baştaki alanının ’i kadardır.
5 Paralelkenar biçimli metalin bir kenarının 12 birimlik kısmı açık-
Buna göre kâğıdın son durumunun alanının, ilk durumundaki ta kalırken dikdörtgen biçimli metalin h birimlik kenar kısmı pa-
alanına oranı kaçtır? ralelkenarın üzerine denk düşüyor.
C
2 4 3 6 7
A) B) C) D) E) Buna göre |EC| = h kaç birimdir?
3 5 5 7 10 E
A) 13 B) 15 C) 17 D) 19 E) 25

GEOMETRİNİN RİTMİ 141


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS 1’de çıkmıştır. 47

SO
2015 - YGS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD bir kare
AE ^ EB Verilenleri incele
x |AB| = 25 cm

E |BE| = 20 cm Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
|DE| = x için QR Kodu okutunuz.
20

ÇÖZÜM
A 25 B

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?

A) 12ñ2 B) 5ò10 C) 8ñ6 D C

a 15
D) 6ñ5 E) 10ñ3
x K

5
25 E

20
15
q
a q
A 25 B

NASIL ÇÖZÜLÜR [AK] ^ [DK] çizilirse AÿBE @ DÿAK olur.


\ Kare sorularında eş üçgenler çok kullanıldığından bu |AE| = |DK| = 15 cm
soruda gereken yardımcı çizimle eşlik - benzerlik gör-
|AB| = |AD| = 25 cm
mek çözüme kolay kavuşturur.
|EK| = 20 – 15 = 5 cm ve DÿEK’de Pisagor’dan
x2 = 52 + 152
x = 5ò10 cm olur.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Dik üçgen, öklit, özel üçgenler ve eşlik konularını tam
bilmeden sadece özel dörtgenin uzunluk özellikleri çö-
züme yetmeyecektir.

142 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 59 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D
3. A D
E F
C
A G
60

B E
20
B C
Şekilde doğrusal konumlu yollar arasındaki ABCD kare biçimli
bölge görülmektedir. Şekilde görülen ABCD karesi biçimindeki hobi bahçesini [AE] bo-
A köşesiyle [DC] yolunun F orta noktasıyla, C köşesiyle de [AD] yunca damlama sistemiyle sulama hattı döşenecektir.
yolunun E orta noktasıyla bağlantıyı sağlayan yollar G noktasın- E noktasının C ve D köşelerine uzaklığı sırasıyla 20 birim ve 60
da kesişmektedir. birim olduğuna göre, bahçenin [BC] kenarının ortası, sulama
Buna göre, G ve B köşeleri arası uzaklığın, karesel bölgenin çev- hattına kaç birim uzaklıktadır?
D
|GB| A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45
re uzunluğuna oranı kaçtır?
Çevre(ABCD)
C
ñ2 ñ2 ñ2 ñ2 ñ2
A) B) C) D) E)
8 7 6 5 4

2. A D A
4. A D

E
E

B C Dı B C
B C
ABCD karesi biçimli kâğıt, [AE] boyunca kesilip, kesilen ADE üç-
geninin E köşesi Dı noktasına gelecek biçimde [AD] ile [AB] ke-
narları çakıştırılıyor. Dı, B, C doğrusal noktalardır. I. ABCD karesi ve 32 birim uzunluklu [BD] köşegeni çiziliyor.

7.|DıB| = 3.|DıC| olduğuna göre ADıB üçgeninin ve ABCE dört- II. [BD] üzerinde, D köşesine 4 birim uzaklıkta olan E noktası
geninin çevrelerinin uzunlukları oranı kaçtır? işaretleniyor.
D
9 8 7 6 5 Buna göre A köşesinin E noktasına olan uzaklığı kaç birimdir?
A) B) C) D) E)
10 9 8 7 6 B
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26

GEOMETRİNİN RİTMİ 143


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS 1’de çıkmıştır. 48

SO
2011 - LYS 1

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD bir kare
4
F DF ^ FE Verilenleri incele
FE ^ EB
|DF| = |FE| = |EB| = 4 cm Bu soru tipine dair detaylı
4
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

E 4

ÇÖZÜM
A B

Yukarıdaki verilere göre, ABCD karesinin alanı kaç cm2 dir?


D C
A) 32 B) 36 C) 40 D) 48 E) 50 4
F

K 2
4
2

E 4

A B

NASIL ÇÖZÜLÜR [DB] uzunluğu çizilirse

\ Kare soruları çözülürken yardımcı çizim olarak köşe-


|FK| = |KE| = 2 cm ve |DK| = |KB| olur.
gen çizilmesi oldukça önemlidir. |DK|2 = |DF|2 + |FK|2
= 42 + 22
|DK| = 2ñ5 cm, |KB| = 2ñ5 cm, |DB| = 4ñ5 cm’dir.
4ñ5
|AB| = |BC| = |DC| = |DA| = cm ve
ñ2
4ñ5 2 16.5
A(ABCD) = ( ) = = 40 cm2 bulunur.
ñ2
NASIL
2
ÇÖZÜLMEZ Cevap C

 Yardımcı çizimi doğru yerden yapmazsak çözüme ula-


şamayız.

144 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 60 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3. A D

B C
E
F
E B x
C

Şekilde, bir odada duvarda asılı ABCD kare biçimli manzara res-
mi ve odanın kapısı görülmektedir. Resmin A köşesinin kapı ca-
mının E köşesine olan uzaklığı E noktasıyla doğrusal konumlu Şekilden, ABCD şeklinde bir yüzünün kare kısmı görünen buz-
olan B ve D noktaları arası uzaklığa eşittir. dolabının taşınma sırasında zarar görmemesi için gergin halat-
la A köşesinden aracın E ve F noktalarına bağlandığı anlaşılmak-
Resmin alanı 36 birimkare olduğuna göre E ve B köşeleri ara- tadır. AE ^ AF
sındaki uzaklık kaç birimdir?
E
Dolabın yüzeyinde halatın üst kısmında oluşan
A) 6ñ3 – 8 B) 6ñ3 – 6 C) 4ñ3 – 6
Alan(AFD) = 24 birimkare, halatın AE kısmının uzunluğu 10 bi-
D) 4ñ3 – 5 E) 3(ñ6 – ñ2) rim olduğuna göre, |FC| = x kaç birimkare olabilir?
C
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3

2. D C D
4. A D
F

4
E
E

B C

x F
2

A B A 4 B
Şekil 1
ı ı
C B
Şekil 2 Şekildeki masanın ABCD kare biçimli yüzeyine, aynı hizadaki F
noktasından tutulan ışık ışınlarından [FA ve [FB’nin arasının ay-
ABCD karesi biçimindeki kâğıt Şekil 1’deki gibi iki eş parçaya ay- dınlandığı görülmektedir.
rıldıktan sonra parçalardan biri diğeri üzerine Şekil 2’deki gibi Masa yüzeyinin aydınlık bölgedeki [DE]’nin uzunluğu, karesel
yapıştırılıyor. yüzeyin bir kenarının üçte biri kadardır.
|DE| = |FB| = 4 cm, |ACı| = 2ñ2 cm ve Alan(ACıBıF) = 12 cm2 Alan(FDE)
Buna göre, oranı kaçtır?
olduğuna göre, |AF| = x kaç birimdir? Alan(ABCD)
D
A
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
12 10 8 6 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 145


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 49

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku
G ABCD kare
CEFG kare Verilenleri incele
D C m(BéCE) = 45°
F
Bu soru tipine dair detaylı
45° Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
E

A B ÇÖZÜM
Şekildeki gibi verilen iki kareden; ABCD karesinin alanı, CEFG karesinin G
alanının 2 katına eşittir. b b
D C bñ2
|AF| F
Buna göre, oranı kaçtır? a 45° 45°
|AG| 45° 45° b
ñ5 2ñ2 ò10 2ñ2 ò10 añ2
A) B) C) D) E) a E a
2 3 3 5 5

45° a a
A B

NASIL ÇÖZÜLÜR
a2 = 2b2 Ş a = bñ2
|AF| = añ5 = bò10
\ Bu tür sorularda karenin köşegenini çizip, üçgenlerin |AG| = añ2 + b = 2b + b = 3b
açı ve kenar özelliklerini kullanmamız yeterlidir.
|AF| bò10 ò10
= = bulunur.
|AG| 3b 3
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Kare sorularında köşegen çizmek çok önemlidir. Fakat
yardımcı çizim yaptıktan sonra özel üçgenleri kullana-
mazsak soruyu çözemeyiz.

146 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 61 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. H G |AK| = 2 birim 3.
|HK| = 5 birim
5
|KL| = ò26 birim
A 2K D Alan(KELD) = 5 birimkare

E L F

B C
Şekildeki gibi özdeş iki peçete birer köşeleri çakışacak biçimde
üstüste masada durmaktadır. Alttaki peçetenin görünen kısmı-
ABCD ve HEFG kare biçimli tel çerçeveler üst üste bırakılmıştır.
nın alt kenar uzunluğunun, kare biçimli peçetelerin bir kenar
7
Verilenlere göre, iki çerçevenin birer kenarlarının toplamı kaç uzunluğuna oranı dir.
12
birimdir?
D Peçetelerin kesişim bölgelerinde oluşan dörtgenin büyük kö-
A) 8 B) 9 C) 10 D) 13 E) 14 şegeninin uzunluğu 26 birim olduğuna göre, kesişim bölgesi-
nin alanı kaç birimkaredir?
B
A) 230 B) 240 C) 250 D) 260 E) 270

2. 4.

65

36 birimkare
A D

9 birimkare

Şekilde kuşbakışı görülen bir kenarı olan 65 birim olan kare bi- B C

çimli bahçenin içinde, bahçe kenarlarından 3’er birim uzakta ve


kenarları bahçenin kenarlarına paralel olmak üzere kare biçim- Bir kare şekildeki gibi, D köşesi etrafında saat yönünde x dere-
li 36 birimkare alanlı köy eviyle kare biçimli 9 birimkare alanlı ce (x < 90°) döndürüldüğünde, m(AéCıBı) = y elde ediliyor.
depo bulunmaktadır.
y – x = 6° olduğuna göre, x + y kaç derecedir?
C
Buna göre ev ile depo arasındaki en kısa uzaklık kaç birimdir?
C A) 54 B) 56 C) 58 D) 60 E) 62
A) 46ñ2 B) 48ñ2 C) 50ñ2 D) 52ñ2 E) 54ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 147


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 YGS’de çıkmıştır. 50

SO
2013 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Bir kenar uzunluğu a birim olan bir kare, yedisi eş toplam sekiz kareye
ayrılıyor ve elde edilen büyük kare K1 olarak adlandırılıyor (1. şekil). Da-
Verilenleri incele
ha sonra K1 karesi de benzer biçimde ayrılıp K 2 karesi elde ediliyor (2.
şekil). K2 karesi de benzer biçimde ayrıldığında elde edilen K3 karesinin
bir kenar uzunluğu 27 birim oluyor. Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
1. şekil 2. şekil

ÇÖZÜM
K2
K1

1. şekil 16 2. şekil
48 36 12
16
a K
K1 36 2 12
48 16
12
Buna göre, a kaçtır? 16 12

A) 36 B) 49 C) 64 D) 81 E) 100 16

3. şekil
27 9
27 K3 9

NASIL ÇÖZÜLÜR
9

\ Bu tip sorularda aynı işlemin tekrarından oluşan örün-


tü adımlarının doğru çözümlenmesi gerekir.

a = 16 + 48 = 64 birim bulunur.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Örüntü adımları formülize edilmeden zihinden çöz-
meye çalışmak bizi çözümsüz bırakabilir.

148 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 62 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3.
10
C G
B 1

5
F
E 3 2
5

7
10

Şekilde, belli bir kurala göre büyüyen, B, C, G ve D, C, E köşeleri


doğrusal olacak biçimde uç uca eklenen karelerden oluşan bir
örüntünün ilk üç adımında ortaya çıkan karelerin kenar uzun- Kenar uzunlukları 2 cm, 5 cm ve 10 cm olan karelerin birleşti-
lukları sırasıyla 1 birim, 3 birim, 7 birim olarak verilmiştir. rilmesiyle elde edilen yukarıdaki şeklin çevresi kaç cm’dir?
E
Buna göre, 4. adımın sonunda oluşan karenin ve ilk adımdaki A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100
karenin kenarlarının uzantılarıyla tüm kareleri içine alarak mey-
dana gelen karenin çevresinin uzunluğu kaç birimdir?
D
A) 98 B) 100 C) 102 D) 104 E) 106

2. A D
4. G F Şekilde birer kenarı çakışık, B,
C, E köşeleri doğrusal ABCD
karesiyle GCEF dikdörtgeni gö-
rülmektedir.

A
D

B C
B C E
Şekilde önyüzü görülen duvarın ABCD yamuk biçimli yıkılan kıs- Çevre(ABCD)
GADF paralelkenar, DF açıortay olduğuna göre,
mı, 16 birimkare alanlı kare biçimli tuğlalarda örülecektir. Çevre(ABEFG)
oranı kaçtır?
Duvarın kapatılması gereken, ABCD yamuğunun alanı kaç bi- B
rimkaredir? 2(6 – ñ2) 2(6 – ñ2) 2(6 – ñ2)
A) B) C)
D 19 17 15
A) 80 B) 240 C) 280 D) 360 E) 380
2(6 – ñ2) 2(6 – ñ2)
D) E)
13 11

GEOMETRİNİN RİTMİ 149


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 51

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Aşağıda kenar uzunlukları sırasıyla 3, 2 ve 1 birim olan ABCD, BLPR ve
KLMN kareleri verilmiştir.
Verilenleri incele
D C
Bu soru tipine dair detaylı
P
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
R için QR Kodu okutunuz.

N M

A B K L
ÇÖZÜM
D 3 C 2 T
Şekilde verilen A, B, K ve L noktaları doğrusaldır. 1
P
R
Buna göre, DNP üçgeninin alanı kaç birimkaredir?
3 1
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 N M
1
1
A 3 B 1 K 1 L

ALTD dikdörtgenini tamamlayalım.

NASIL ÇÖZÜLÜR Taralı alanı bulmak için


A(NMTKD) – A(NMP) – A(PTKD) bulunmalı.
\ Bu tip sorularda büyük şekli özel dörtgene tamamla- (1 + 5) . 2 1 .1 1 .5 12 1 5
mak kısa yoldan çözüme götürür. TA = – – = – –
2 2 2 2 2 2
= 6 – 3 = 3 birimkare bulunur.

Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sadece üçgende alan özelliğini istenen bölgeye uygu-
lamaya kalkmak çözümsüzlük getirir.

150 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 63 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A E D 3. A D

F G E
2 4

C
B F
3

B C
Şekilde, ABCD kare yüzeyli kasanın içine iki yan yüzeyi kasanın
iç yüzeyleriyle çakışan AFGE dikdörtgen yüzeyli paket yerleşti- ABCD kare biçimli, 80 birim kenar uzunluklu parkta numaralan-
rildiği görülüyor. Paketin G köşesi kasanın BD köşegeni üzerin- dırılmış dört kısım görülmektedir.
dedir. Birbirine eş 1 ve 3 nolu çay bahçesinden oluşan kısımlarda
|GB| = 30 birim ve |GD| = 40 birim olduğuna göre, paketin üst AE ^ ED, BF ^ FC olup |EF| = 40 birimdir.
taban yüzeyinin alanı kaç birimkaredir? Buna göre çocuk oyun alanından oluşan 2 nolu kısımla yürü-
B
A) 256 B) 600 C) 689 D) 712 E) 900 yüş yolları bulunan 4 nolu kısmın toplam alanı kaç birimkare-
dir?
C
A) 4600 B) 4700 C) 4800 D) 4900 E) 5000

2. 4.
güvenlik
A D
kulübesi A

E H

C
B

ev B C
F G

Şekilde 36 birimkare alanlı kare biçimli bahçenin bir köşesinde- Şekilde, dikdörtgenler prizması biçimli kolinin ABCD dikdörtgen
ki 1 birimkare alanlı kare biçimli güvenlik kulübesi ve diğer kö- şeklindeki ön yüzüyle, önünde duran küp biçimli küçük kolinin
şesindeki 9 birimkare alanlı kare biçimli ev kuşbakışı olarak kro- EFGH kare yüzeyi düzlemsel görünümlü verilmiştir. Kolilerin F,
kilendirilmiştir. H, D köşeleri doğrusaldır.
Alan(AFEHD)
Kulübenin A köşesindeki lambanın aydınlattığı ABC üçgensel |FG| = 2 . |GC| = 2 . |BF| olduğuna göre, oranı
Alan(EFGH)
kısmın alanı kaç birimkaredir? kaçtır?
D A
A) 1,5 B) 2 C) 2,5 D) 3 E) 3,5 1 1 2 3
A) 1 B) C) D) E)
3 2 3 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 151


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS-1’de çıkmıştır. 52

SO
2016 - LYS-1

RU
Soru kökünü oku
Şekilde verilen ABC dik üçgeninin BC kenarı üzerinde kenar uzunlukları
sırasıyla 3, 2 ve 1 birim olan üç kare çiziliyor.
Verilenleri incele
A
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

B 3 2 1 C
ÇÖZÜM
D C
Buna göre, boyalı bölgelerin alanları toplamı kaç birimkaredir?
G F
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 k
3 3k
N L K

3k M
k
A 3 B 2 E 1 H

H¿EM ~ H¿BN ~ H¿AD


NASIL ÇÖZÜLÜR 1 |EM|
=
3 |BN|
,
1 |EM|
=
6 |AD|
\ Bu tür sorularda paralel kenarlar kullanılarak benzer 1
ya da eş üçgenler bulunmalı, parça parça alanlar top- 3 = 6k Ş k =
2
lamı sorulduğunda alan taşıma düşünülmelidir. 1 3
|FM| = 3 . = = 3k
2 2
|GN| = k olur.
A(GNMF) = A(NBEM)’dir.
Taralı alanlar toplamı

NASIL ÇÖZÜLMEZ = A(D¿AH) =


3.6
2
= 9 birimkare bulunur.
Cevap B
 Dik üçgenle dik yamukların alanlarını temel formülle
hesaplamaya çalışmak çözümsüz kalır.

152 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 64 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.
36ñ2 birimkare
A D
a

F
H

B 2 G 2 C E

Şekilde iki basamaklı öğretmen kürsüsünün ABCD ve HCEF ka-


resi biçimli renkli olarak gösterilen yüzleri verilmiştir.

|GC| = |BG| = 2 birim, Alan(HCEF) = 4 birimkare olduğuna gö- Yerde duvara dayanmış olarak duran kare ve eşkenar dörtgen
re, FAG açısının ölçüsü a kaç derecedir? biçimli iki levha şekildeki gibi birer köşeleri temas ederek birbi-
B
A) 30 B) 45 C) 50 D) 60 E) 75 rine yaklaştırılıyor.

Alanı 36ñ2 eşkenar dörtgen levhanın bir kenarı, kare levhaya


köşegen olarak denk geldiğine göre kare levhanın alanı kaç bi-
rimkaredir?
B
A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42

2. 4. A D Şekilde üstten ABCD kare bi-


A
çimli yüzeyi görülen cam fa-
Görüş nus içinde sergilenen FGCE
B alanı kare biçimli eser, ardışık ke-
F E narları çakışık olarak ko-
D numlanmıştır.

C
B G C

Eserin G ve E köşeleri, üzerinde bulundukları fanus kenarlarının


Bir yüzü görülen, ortası düzgün altıgen, etrafındaki altı kana- orta noktalarıdır.
dı kare biçimli olan elektrik motoru üzerindeki [AB] ve [CD] ke-
narlarının orta noktaları arasındaki uzaklık 4 + 2ñ3 birim oldu- Buna göre fanusun A köşesindeki kameranın görüş alanını oluş-
ğuna göre, kanatların toplam alanı kaç birimkaredir? turan renkli kısmın alanının fanusun alanına oranı kaçtır?
B E
1 1 1 1 1
A) 18 B) 24 C) 36 D) 48 E) 54 A) B) C) D) E)
8 7 6 5 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 153


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 53

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Kare biçimindeki mavi renkli bir camın ön yüzü 9 eş bölgeye, arka yüzü
ise 36 eş bölgeye ayrılmış ve bu yüzlerdeki bazı bölgeler şekildeki gibi si-
Verilenleri incele
yaha boyanmıştır.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

önden görünüm arkadan görünüm ÇÖZÜM


Bu camın her iki yüzü de mavi olan bölgeleri ışığı geçirmekte, en az bir
yüzü siyaha boyalı olan bölgeleri ise ışığı geçirmemektedir.

Bu camda ışığı geçirmeyen bölgelerin alanları toplamı 35 birimkare ol-


duğuna göre, ışığı geçiren bölgelerin alanları toplamı kaç birimkare-
dir?
Bu şekilleri üst üste yapıştıralım.
A) 18 B) 16 C) 14 D) 12 E) 10
Boyalı olan ışığı geçirmeyen kareler toplam 28 ta-
ne
5
28a2 = 35 Ş a2 =

NASIL
4
ÇÖZÜLÜR Boyalı olmayan ışığı geçiren kareler toplam 8 ta-
ne
\ Özdeş bölgelerin alanlarını bir araya getirerek oluştu- 5
Bunların alanları 8a2 = 8. = 10 birimkare olur.
rulan şekille bu tür sorular çözüme kavuşur. 4
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Verilen şekilleri üstüste yapıştırmadan bu tür sorula-
rı çözemeyiz.

154 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 65 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Bir örüntünün 1. adımında çevresinin uzunluğu 4ñ2 birim olan


karenin köşelerini, kenarlarının orta noktaları kabul eden kare
elde ediliyor.
1
2. adımda, ilk adımın sonunda oluşan karenin köşelerini kenar-
larının orta noktaları kabul eden kare elde ediliyor.

2 3 Örüntü k. adıma kadar aynı şekilde sürdürüldüğünde en son


oluşan en büyük karenin alanı kaç birimkare olur?
B
A) 2k B) 2k + 1 C) 2k + 2 D) 2k + 4 E) 2k + 5
Şekilde yazlık bir evin krokisi görülmektedir.

Kare biçimli 1 ve 3 nolu odaların alanları toplamı 45 birimka-


re, 2 nolu dikdörtgen biçimli odanın alanı 18 birimkare oldu-
ğuna göre 2 nolu odanın çevresi kaç birimdir?
C
A) 14 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22

2. 4.
4k
3

2k

3k

Kalkışı bilgisayar ortamında takip edilen bir helikopterin kuyruk İlk üç adımı görülen bir örüntüde kare her adımda şekildeki gi-
pervanesi ekranda birim karelerden oluşan görselde şekildeki 3
bi benzerlik oranıyla büyük bir kareye dönüşüyor.
gibidir. 2
Ortadaki karenin alanı 144 birimkare olduğuna göre ilk üç adım
Buna göre ekranın alanı, pervanenin alanının kaç katıdır? sonundaki şeklin toplam çevre uzunluğu kaç birimdir?
A C
11 13
A) 5 B) C) 6 D) E) 7 A) 108 B) 110 C) 112 D) 114 E) 116
2 2

GEOMETRİNİN RİTMİ 155


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 AYT’de çıkmıştır. 54

SO
2018 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Eşit uzunlukta dört telin birbirine monte edilmesiyle oluşturulan ve Şe-
kil 1’deki gibi çivilerle köşelerinden duvara sabitlenen kare biçiminde bir
Verilenleri incele
çerçevenin duvarda kapladığı alan 100 birimkaredir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
10
A ve B köşeleri üzerindeki çivilerin çıkması sonucu bir tarafının aşağı kay-
10 10
masıyla Şekil 2’deki gibi bir eşkenar dörtgen hâlini alan bu çerçevede A
10 10
ve B köşelerinin yerden yüksekliği 6’şar birim azalmış, diğer iki köşenin 10
6
konumu ise değişmemiştir.
H 8

Buna göre, çerçevenin duvarda kapladığı alan kaç birimkare azalmıştır?

A) 18 B) 20 C) 26 D) 30 E) 32
Şekil 1 kare olduğundan alanı a2 = 100 Ş a = 10
birim olur. 6 birim yükseklik azalırsa alt taraftan
(6 - 8 - 10) özel üçgeni oluşur.

NASIL ÇÖZÜLÜR
Şekil 2 bir eşkenar dörtgen olduğundan alanı
A = 10 . 8 = 80 birimkaredir.
\ Bu tip sorularda klasik alan formüllerin uygulanması O hâlde alan 100 – 80 = 20 birimkare azalmıştır.
yeterlidir.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Özel dörtgenlerden sadece birinin alan formülünden
çözüme gidemeyiz.

156 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 66 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D A 3. A
3 3
E
B D
4 E
F
F
B C C
E F

I. ABCD paralelkenarı biçimli karton [BD] köşegeni boyunca


kesildikten sonra [AE] ve [CF] boyunca kesilip çıkan AED ve
BFC üçgensel kısımları atılıyor. Şekilde bir şişenin BEFD dikdörtgen biçimli boğaz kısmıyla ağzı-
II. [AE] ^ [AB] ve [CF] ^ [DC]’dir. nı kapatmak için konulmuş, |AB| = |AD|, |BC| = |CD| olan ABCD
dörtgensel mantar görülmektedir.
III. Kalan üçgensel iki karton [BE] ve [FD] ortak kenar olacak bi-
çimde B ile F noktaları çakıştırılıp AFCE dörtgeni elde edili- |BD| = 8 birim, |AB| = 5 birim, |DC| = 4ñ5 birim ve
yor. A(BEFD) = 6 . A(BAD) olduğuna göre, C noktasının [EF] kenarı-
na uzaklığı kaç birimdir?
B
Başlangıçta kartonda |AE| = |ED| = 3 birim, |DC| = 4 birim ol- 1
A) B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
duğuna göre, kalan dörtgenin alanının, atılan kısımların top- 2
lam alanına oranı kaçtır?
B
1 5 3 4 5
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6

4. A D
2. I II
a E
Şekildeki gibi eş dört ikiz-
kenar yamuk biçimli ahşap
F
parçadan elde edilen çer-
y x
çeve görülmektedir.
G
6a 5a
B C

Ortadaki camın ve çerçevenin dış dörtgeninin birer kenar uzun- I. şekildeki üçgen biçimli kartonlardan eş üç tanesi II. şekildeki
luğu sırasıyla x ve y olduğuna göre camın alanının çerçevenin gibi, en büyük kenarları [AB], [AD], [DC] kenarlarını oluşturacak
alanına oranı x ve y cinsinden nedir? biçimde biraraya getiriliyor.
A
x2 x2 x2 – y2 Başlangıçta üçgensel kartonun en büyük kenarı 8 birim oldu-
A) B) C)
y – x2
2
x + y2
2
x2 ğuna göre son görünümdeki mavi renkli içbükey dörtgenin ala-
nı kaç birimkaredir?
x2 + y2 D
D) E) x2 + y2
x2 A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42

GEOMETRİNİN RİTMİ 157


Kare TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır. 55

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D E C ABCD bir kare

G
DEF bir ikizkenar üçgen Verilenleri incele
|DF| = |DE|
F 5ñ2
BG ^ EF Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|BG| = 5ñ2 cm

A B

Şekildeki DEF üçgeninin alanı 8 cm2 olduğuna göre, ABCD karesinin bir
ÇÖZÜM
kenar uzunluğu kaç cm’dir? D a E C
45°
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 G 45°
a

F 5ñ2
O
45° 45°
45° 45°
A B
a .a
NASIL ÇÖZÜLÜR 2
= 8 Ş a = 4 Ş |OG| = 2ñ2 cm
|DB| = 2ñ2 + 5ñ2 = 7ñ2 cm
\ Bu tür sorularda karenin merkezinin aynı zamanda ka- 7ñ2
|DO| = |OB| = cm Ş |AB| = 7 cm
renin simetri merkezi olduğunu hatırlamalıyız. 2
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Dörtgenin genel özelliklerinden çözüme gitmeye ça-
lışmak sonuçsuz kalır.

158 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 67 Kare

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A
Şekilde, Osmanlı döneminden kalan, 3. A E D
kenarındaki oyuğa paraların bırakıl-
dığı, ihtiyaç sahiplerinin de istediği
B 4 E
D kadar parayı oradan alıp kullanabil-
4
5
diği bir sadaka taşı ve ABCD karesel
üst tabanı görülmektedir.
C
Yapılan incelemeden, taşın üst taba-
nının AC köşegeni ve BE ile ED uzun- B C
lukları boyunca çatladığı, restoras-
yon öncesi anlaşılmıştır. Ahmet Bey’in teknesinin kamarasındaki kare biçimli pencerede
|BE| = |ED| = |EC| – 1 = 4 birim olduğuna göre, taşın üst ta- renkli olarak görülen üçgensel kısımlar, perde olan yerleri be-
ban alanı kaç birimkaredir? lirtmektedir.
C
A) 12 + 5ñ7 B) 14 + 5ñ7 C) 16 + 5ñ7 ABCD karesel camda perde dışındaki kısmın alanı 18 birimka-
re olduğuna göre camın köşegen uzunluklarının toplamı kaç
D) 16 + 7ñ7 E) 14 + 9ñ7 birimdir?
D
2. A D Şekilde Mertlerin evindeki
A) 6ñ2 B) 8ñ2 C) 10ñ2 D) 12ñ2 E) 14ñ2
ABCD kare biçimli sehpayla,
x
bir kısmı yere sarkmış örtüsü
renkli olarak gösterilmiştir.
Babası Mert’i çağırıp örtü-
nün E, sehpanın B köşesinin
E 4 birimlik uzunlukla birleştir-
4 diklerini, [EH] ^ [BC],
|EB| = |EC| = 4 birim 4. D C
B H C
Alan(EBC) = 4 birimkare ol-
duğuna göre, babası Mert’ten BéAE’nın ölçüsü x’in kaç derece Dı K Cı
olduğunu bulmasını istiyor.
Matematik öğretmeni olan babası, Mert’e çözüm için ipucu da
veriyor:
I. Mert’in öncelikle EBH üçgeninin alanından yola çıkıp H nok-
tasının |BE| = 4 birimlik kenara olan uzaklığını ve m(EéBC)’nı A M B
bulması
II. Sonrasında EBC ikizkenar üçgenine eş olan ve AB üzerinde Aı Bı
tabanı, iç tarafta tepe noktası bulunan bir yardımcı üçgen
çizmesi Şekilde verilen ABCD ve AıBıCıD karelerinin kesişim bölgesinin
III. Eş ikizkenar üçgenlerin son olarak tepe noktalarını birleşti- alanı 7 birimkaredir.
rip üçgende açılar bilgisinden devam etmesi gerekiyor.
DıMBK dikdörtgeninin kenar uzunlukları birer tam sayı ve C ile
Buna göre Mert x açısını doğru şekilde hesapladığında kaç de- Cı noktaları arasındaki uzaklık 2ò17 birim olduğuna göre kare-
rece bulmalıdır? lerden birinin köşegen uzunluğu kaç birimdir?
C E
A) 15 B) 25 C) 30 D) 35 E) 45 A) ò46 B) 4ñ3 C) 7ñ2 D) 8ñ2 E) 9ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 159


Yamuk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 YGS’de çıkmıştır. 56

SO
2013 - YGS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD bir yamuk

x DC // AB Verilenleri incele
DE // CB
[DE açıortay Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
70° m(DéAE) = 70°
A E B
m(BéCD) = x

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


ÇÖZÜM
A) 105 B) 110 C) 115 D) 120 E) 125
D C
55°
x
55°

NASIL
70°
ÇÖZÜLÜR A E B

\ Bu tür açı sorularında açıortay ve paralellik verileriy- m(ëA) + m(AéDC) = 180°


le ikizkenar üçgenin tespiti çözüme ulaştırır. 70° + m(AéDC) = 180° Ş m(AéDC) = 110°
110°
m(AéDE) = m(EéDC) = = 55° olur.
2
[DE] // [CB] olduğundan
x + m(CéDE) = 180° Ş x + 55° = 180° Ş x = 125 olur.
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Verilerin şekle işaretlenip sadece açı özelliklerinden
hareket etmeye çalışmak çözüme yetmeyecektir.

160 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 68 Yamuk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3. A D
18° x

B F C B C
F
ABCD kare kâğıt, [DF] boyunca katlanınca C ve E köşeleri çakışı-
yor. Şekilde görülen, [AD] ve [BC] kenarları birbirine paralel olan
ABCD dörtgeni biçimindeki masanın üzerindeki örtünün FDC
Oluşan ADE açısının ölçüsü 18° olduğuna göre, EFD açısının öl- bölgesi aşağı sarkmıştır.
çüsü olan x kaç derecedir?
B Örtünün [ED] kenarı ADC açısının, [EC] kenarı da BCD açısının
A) 52 B) 54 C) 56 D) 58 E) 60 açıortayını oluşturmaktadır.
Masanın [AB], örtünün [EC] kenarları birbirine paraleldir.

Masanın köşesindeki ABC açısının ölçüsü 140° olduğuna göre,


[AD] ve [ED] kenarları arasındaki açının ölçüsü olan x kaç dere-
cedir?
E
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

2. F E 4.

A D
x
A D

130°

x
y
B C
B C

Bir okul kürsüsünün şekildeki ABCD ikizkenar yamuk biçimli yü- Şekilde görülen, bir evin giriş merdivenlerinin yan yüzü, [AD] ve
zünde [AD] ve [BC] kenarları birbirine paralel olup, [BD] köşege- [BC] kenarları birbirine paralel olan ABCD dörtgeni biçimindedir.
niyle de [BC] kenarının uzunlukları eşittir. [AD] ve [DC] kenarlarının uzunlukları toplamı [BC] kenar uzun-
ADFE kare, |CD| = |EF| A ve C köşelerindeki açıların ölçüleri luğuna eşit olup BAD açısının ölçüsü 130° dir.
farkı olan x – y kaç derecedir? Buna göre, merdivenin alt köşesindeki BCD açısının ölçüsü (x)
D
A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 38 kaç derecedir?
D
A) 65 B) 70 C) 75 D) 80 E) 85

GEOMETRİNİN RİTMİ 161


Yamuk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 57

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D E C ABCD dik yamuk
ABD eşkenar üçgen Verilenleri incele
F
[AB] // [DC]
|BF| = 4|DF| Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|AB| = 8 birim

ÇÖZÜM
A 8 B

Buna göre, ABCE dik yamuğunun alanı kaç birimkaredir?


D 2 E 2 C
A) 10ñ3 B) 12ñ3 C) 16ñ3 D) 18ñ3 E) 20ñ3 k
F

4k 4ñ3
4ñ3

NASIL ÇÖZÜLÜR A 4 H 4
60°
B

\ Bu tip sorularda paralelkenarlardan da faydalanıp ben- ABD eşkenar üçgen olduğundan


zer üçgenlerden hareket edilmelidir.
|AD| = |DB| = 8 birim
[DH] çizilirse |HB| = |DC| = 4 birim
|DH| = |BC| = 4ñ3
(30° – 60° – 90° üçgeninde) Thales bağlantısından
NASIL ÇÖZÜLMEZ |DE| |DF|
= Ş
|DE| k
= Ş |DE| = 2, |EC| = 2
|AB| |BF| 8 4k
 Dik yamuk sorularında sık kullandığımız dik indirme
yöntemini yanlış yerden yapmak, örneğin E noktasın- (8 + 2) . 4ñ3
A(ABCE) = = 20ñ3 birimkare bulunur.
dan dik indirmek çözüme ulaştırmaz. 2
Cevap E

162 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 69 Yamuk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3.
A 4 E 2 D

B C

B 10 C

Şekildeki heykel alt kaidesinin ABCD yamuğu biçimli yüzünde


Bir aracın ABCD dik yamuğu biçimli camında, birbirine paralel [AD] ve [BC] kenarları birbirine paralel olup [AC] köşegendir.
olan [AD] ve [BC] kenarlarına dik olan [AB] kenarının uzunluğu [AE], [ED], [BC] kenarlarının uzunlukları sırasıyla 4, 2 ve 10 bi-
x birimdir. Camın A köşesinin, [DC] kenarının orta noktasına olan rimdir.
uzaklığı da y birimdir. [AB] ^ [BC], [AD] ^ [AB]
ABF üçgensel kısmın alanı 10 birimkare olduğuna göre, DEFC
Buna göre, camın alanının x ve y cinsinden değeri kaçtır? dörtgensel kısmın alanı kaç birimkaredir?
A
A) xœ˜y2 – B) xœ˜y2 –
D
x2 x2
C) x‹Ÿy2 – x2 A) 11 B) 13 C) 15 D) 17 E) 19
4 2

E) xœ˜2y2 –
x2
D) x‹Ÿ2y2 – x2
4

2. 4.
A 2 D
F A D
a

E E
15
x

a B 15 F 1 C
G B 16 C
Bir cismin şekilde gösterilen ABCD dörtgensel yüzünde [DC] ke-
Kapının [AE] ve [BE] profil demirleri yatayla eşit a açıları yap- narı, [AD] ve [BC] kenarlarına diktir.
maktadır. [BD] köşegen olup [AF]’na diktir. 2|FC| = |AD| = 2 birim,
Şekildeki FGCD dörtgeni biçimindeki kapının ABCD dörtgensel |BF| = 15 birim
kısmının alanı 180 birimkare, [BC] ve [CD] uzunlukları sırasıy- Buna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?
la 16 birim ve 15 birim olduğuna göre, |EC| = x kaç birimdir? B
B A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

GEOMETRİNİN RİTMİ 163


Yamuk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 58

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD yamuk
AED eşkenar üçgen Verilenleri incele
AB // DC
12
|CE| = |CB| Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
|AD| = 12 birim
A E 8 B |EB| = 8 birim
Şekilde verilen E noktası AB kenarının üzerindedir.

Buna göre, ABCD yamuğunun alanı kaç birimkaredir?


ÇÖZÜM
D 10 C
A) 54ñ3 B) 72ñ3 C) 90ñ3 D) 105ñ3 E) 120ñ3

° 30
30
°
12
6ñ3

60° 60°
A 6 K 6 E 4 L 4 B

NASIL ÇÖZÜLÜR
C ve D noktalarından dikler indirilirse
|AK| = |KE| = 6 birim ve |EL| = |LB| = 4 birim olur.
\ İkizkenar ve eşkenar üçgenin kullanıldığı bu tip soru- |DC| = 6 + 4 = 10 birim olur.
larda, dik indirme ve pisagor kullanma gibi püf nokta- |AB| + |DC|
A(ABCD) = . |DK|
lar mutlaka kullanılmalıdır. 2
(20 + 10)
= . 6ñ3 = 90ñ3 birimkare bu-
2
lunur.

Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Yardımcı çizim yanlış yerden yapıldığı takdirde çözü-
me ulaşamayabiliriz.

164 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 70 Yamuk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D C D E C
3. A D A x D

4

B E F C E G F
A 8 B A B
Şekil 1 Şekil 2
[AD] ve [BC] kenarları paralel olan ABCD dörtgen kâğıt [AE] ve
[DF] boyunca katlandığında B ve C köşeleri [BC] üzerindeki G
Uzun kenarı 8 birim olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt noktası üzerinde çakışıyor. Son görünümdeki AEFD dörtgen olup
[AE] boyunca katlandığında D köşesi [AC] köşegeni üzerindeki [AD] kenar uzunluğu x, A köşesinin [BC] kenarına uzaklığı y’dir.
Dı noktasıyla Şekil 2’deki gibi çakışmaktadır.
Buna göre, Alan(ABCD)’nin x ve y cinsinden değeri nedir?
A
A, D ı, C noktaları doğrusal ve |CDı| = 4 birim olduğuna göre 3xy 5xy 7xy
A) B) 2xy C) D) 3xy E)
Alan(ABCE) kaç birimkaredir? 2 2 2
D
A) 30 B) 32 C) 35 D) 39 E) 42

2. A D
4. A D

15 15 13 13

B 18 C E 10 F
B E 4 C

Birbirine paralel kenarları [AD] ve [BC] olan ABCD dörtgen şek- Biri 13, 13, 10 birimlik, diğeri 15, 15, 18 birimlik kenar uzunlu-
lindeki kartonu, önce B köşesinden kaldırılıp D köşesiyle çakış- ğunda iki üçgen ahşap parça verilmiştir. Bu parçalar birbirine ya-
tırılarak katlanıp açılıyor. Sonrada C köşesinden kaldırılıp A kö- kın köşeleri temas edecek biçimde yaklaştırılıyor.
şesiyle çakıştırılarak katlanıp açılıyor. Şekildeki gibi [AE] ve [DE]
kat izleri oluşuyor. Şekildeki tüm noktalar düzlemsel olduğuna göre, son durum-
da oluşan ABFD dörtgensel bölgesinin alanı kaç birimkare olur?
C
|EC| = 4 birim olduğuna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?
C A) 208 B) 250 C) 252 D) 254 E) 256
A) 8ñ3 B) 10ñ3 C) 12ñ3 D) 14ñ3 E) 16ñ3

GEOMETRİNİN RİTMİ 165


Yamuk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 59

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Kısa kenarı 12 birim, uzun kenarı 18 birim olan ABCD dikdörtgeni,
|KB| = |LD| = 4 birim olacak şekilde AL ve KC doğruları boyunca B ve D
Verilenleri incele
köşelerinden şekildeki gibi katlanmıştır.

D 4 L 14 C Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

12

A 14 K 4 B
ÇÖZÜM 4 14
Sonra, M ve N bulundukları kenarların orta noktaları olmak üzere, elde 4
12 6
edilen bu şekil MN doğrusu boyunca aşağıdaki gibi tekrar katlanarak bir M N
yamuk oluşturulmuştur.
12 6
4
14
|MN| = 14
M N 14

h=6 h=6

Buna göre, bu yamuğun alanı kaç birimkaredir? 4 14

A=( ) . 6 = 96 birimkare bulunur.


A) 108 B) 105 C) 102 D) 99 E) 96 18 + 14
2
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Bu tür sorularda katlama işleminin oluşturduğu eş böl-  Katlama sorularında tüm katlama aşamaları dikkatle
gelerin tespiti ile şekle ilk ve son görünümle birlikte irdelenmelidir. Sadece son görünüme odaklanmak çö-
bütüncül bakma çözümü sağlar. züm getirmez.

166 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 71 Yamuk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A 3 D
3. A D

F E
5 E G H F
4 E F

B 6 C B C Aı Dı
Şekil 1 Şekil 2
İrfan, ABCD yamuğu biçimindeki, 3 birim, 5 birim, 6 birim, 4 bi-
rim kenar uzunluğundaki kâğıdı, [AB] kenarı [BC] kenarı üzerine ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt, Şekil 2’deki gibi [BC] ve [AD]
gelecek biçimde BE boyunca katlayıp tekrar açıyor. kenarları üst üste gelecek şekilde EF boyunca katlanıyor. Sonra-
[AD] ve [BC] kâğıdın birbirine paralel olan kenarlarıdır. sında Şekil 2’deki AEFD kâğıdı [EG] ve [FH] boyunca makasla ke-
siliyor.
|EC|
FE // BC olduğuna göre, oranı kaçtır?
|FB| Buna göre kâğıt açıldığında, aşağıdaki görüntülerden hangisi
C oluşur?
A) 0,5 B) 0,75 C) 0,8 D) 1,25 E) 1,5 B
A) B) C)

2. A E D E D
D) E)

4. A D
E ABCD kare biçimli karton, [BF]
boyunca C köşesi E noktasına
B F C B C y
Şekil 1 Şekil 2 gelecek şekilde katlanıyor.
x F

Bahadır ABCD dikdörtgen kartonu [DC] kenarı [AB] kenarının


üzerine gelecek biçimde katlayıp tekrar açtığında [EF] kat izini
oluşturduğunu görüyor.
B C
Sonra AEB üçgenini [EB] boyunca katladığında A noktası ile Aı
çakışıyor ve Şekil 2’deki görünümü elde ediyor. |AB| = x, |EF| = y olduğuna göre, kartonun ABEFD beşgensel
kısmının alanının EBF üçgensel kısmının alanına oranı x ve y
2|AB| = 3|BC|, A köşesinin [EB]’na uzaklığı 6 birim olduğuna cinsinden nedir?
göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir? D
C x–y x – 2y x–y 2(x – y) x+y
A) B) C) D) E)
A) 160 B) 180 C) 240 D) 280 E) 360 4 y 2y y y

GEOMETRİNİN RİTMİ 167


TEST
72
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 3.
C
E D
A
x
F D

B
C
B
A

Şekildeki börek parçasının ABCDE düzgün beşgen yüzeyine ait Birim kareli düzlemde verilen ABCD karesinin çevresi kaç bi-
[AD] ve [EC] köşelerinin arasında oluşan AFE açısının ölçüsü x rimdir?
B
kaç derecedir?
C A) 20 B) 4ò26 C) 12ñ3 D) 8ñ7 E) 9ñ7
A) 68 B) 70 C) 72 D) 74 E) 76

2. 4.
Toprak
A
F
A
B E
K F
X
x Y E
C D
B
L D
C M

Şekilde tarihi bir yapının pencere camını oluşturan, değişik ge-


Bir sit alanındaki arkeolojik kazıda ABCDEF düzgün çokgeninden ometrik biçimlerde kesilmiş renkli vitray camlar görülmektedir.
dış yüzeyi oluşan bir yer mozaiğin bir kısmının toprak altında bu-
lunduğu görülüyor. ABCDE düzgün beşgen ve BF // AE olduğuna göre, m(BéFC) = x
kaç derecedir?
D
Mozaiğin [BC] ve [CD] kenarlarının kenar orta dikmeleri [LK]
A) 66 B) 68 C) 70 D) 72 E) 74
ve [MK] arasında oluşan LKM açısının ölçüsü y’nin mozaiğin B
köşesindeki dış açısının ölçüsü x’e oranı kaçtır?
A
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3

168 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
73
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D
3. A Neşe Hanım, üst yüzeyi ABCDE
E düzgün beşgeni biçimli pastayı
E [AD] ve [BD] boyunca kesmiştir.
Pastanın parçalarından ikisinin
B
BCD ve ABD üçgen biçimindeki
A C D yüzeylerinin çevreleri sırasıyla x
C ve y birimdir.
4 F

ABCD bir eşkenar dörtgen, DC ^ AE, AF ^ BC, |AB| = 4 cm,


Buna göre pastanın kesilmeden önce beşgen yüzeyinin çevre
|DE| = |EC| = |CF| = |BF|, AEF bir eşkenar üçgen
uzunluğunun x ve y cinsinden değeri kaç birimdir?
C
Şekildeki verilere göre, Alan(ECF) kaç cm2 dir? 2(2x – y) 4(2x – y) 5(2x – y)
C A) B) C)
3 3 3
A) 1 B) ñ2 C) ñ3 D) 2 E) 2ñ3
7(2x – y) 8(2x – y)
D) E)
3 3

2. 4. E D E D

F
108°
Fı Aı

B C B C
Şekil 2
A
Şekil 1
Soldaki servis sehpasının üzerindeki, sürahinin altında bulunan
düzgün sekizgen biçimli renkli örtü, köşegeniyle sehpa kenarı ABEF eşkenar dörtgen, BCDE kare m(AéFE) = 108° olmak üzere,
çakışık biçimde dururken, aşağıya biraz daha sarkarak sağdaki ABEF eşkenar dörtgeni E köşesi etrafında bir miktar döndürül-
gibi diğer köşegeniyle sehpa kenarı çakışık olarak duruyor. düğünde B ve D çakışmakta ve Şekil 2’deki görüntü oluşmakta-
dır.
Son durumda örtünün sarkan kısmının alanı yüzde kaç artmıştır?
B
Buna göre, m(EéBFı) kaç derecedir?
A) 250 B) 200 C) 150 D) 100 E) 50 C
A) 64 B) 72 C) 81 D) 87 E) 89

GEOMETRİNİN RİTMİ 169


TEST
74
 Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
 Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 320’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D
3. Matematik dersindeki bir etkinlikte Süleyman, tahtaya çizdiği
düzgün sekizgenin kenarlarından arada bir kenarı atlayıp her iki
uçtan uzatmak suretiyle bir kare elde ediyor.
C
A Buna göre karenin kenarları üzerinde dört kenarı bulunan se-
kizgenin alanı, karenin alanının yüzde kaçıdır?
B
A) 180(ñ2 – 1) B) 200(ñ2 – 1) C) 220(ñ2 – 1)
B
D) 240(ñ2 – 1) E) 260(ñ2 – 1)

Barış, şekildeki prizma biçimli kolinin ABCD dikdörtgen yüzeyi-


nin her kenarını cetvelle üçer eşit parçaya bölüp noktaları kenar
üzerine işaretliyor. Sonrasında ardışık her kenarın köşeye en ya-
kın işaretli iki noktasını cetvel kullanıp kalemle birleştirerek kö-
şe noktaları ABCD dikdörtgeni üzerinde bulunan sekizgen elde
ediyor.

Oluşan sekizgen bölgenin alanı 84 birimkare ve |AD| = 12 bi-


rim olduğuna göre, |DC| kaç birimdir?
E
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

2. ABCD dik yamuğu şeklindeki kâğıt A köşesinden ok yönünde kat- 4. Enes’e emekli matematik öğretmeni olan büyük babası yeni iş-
landığında AB ile BC kenarları çakışmaktadır. ledikleri çokgenler ünitesindeki şu soruyu soruyor:

A D D “iki kenarıyla bu kenarlara ait olmayan iki köşesi bir dikdörtgen


üzerinde bulunan düzgün altıgenin alanının dikdörtgenin alanı-
na oranı kaçtır?”

Buna göre Enes doğru cevabı kaç bulmalıdır?


D
6 5 4 3 2
B C B Aı C A) B) C) D) E)
7 6 5 4 3
Şekil 1 Şekil 2

Katlama sonucu oluşan şekilde |DB| = |DC| olduğuna göre,


ilk baştaki şekilde ADC açısının ölçüsü kaç derecedir?
C
A) 115 B) 120 C) 135 D) 145 E) 150

170 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
75
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D C
3.

100°
a
A B

ABCD paralelkenarında B köşesi [AC] köşegeni boyunca katlan-


dığında, paralelkenarın dış bölgesinde Bı noktasıyla çakışıyor. İkizkenar yamuk şeklindeki iki eş masa birleştirildiğinde çevresi
540 cm olan düzgün altıgen şeklinde bir masa oluşmaktadır.
m(AéBC) = 100° ve Bı noktasının [DC] kenarına olan uzaklığı
|AD|’nin yarısına eşit olduğuna göre, m(CéAB) = a kaç derece- Buna göre, her iki masanın köşegenlerinin kesim noktasında
dir? bulunan iki karınca arasındaki en kısa uzaklık kaç cm’dir?
E D
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 A) 90 B) 60 C) 40ñ3 D) 60ñ3 E) 50

2. [AB] // [CD], m(AéBC) = 48° olan ABCD ikizkenar yamuğunun iç 4. D C ABCD dikdörtgen
bölgesinde ADE dik üçgeni alınıyor. [DE] ^ [CE]
4ñ3
D C |DE|= |AE|

E |AB| = 12 cm
|CE| = 4ñ3 cm
E 48°
A B
A 12 B
ADE dik üçgeninin [AD]’ye göre simetrisi alındığında ADEı üçge-
ni oluşuyor ve Eı, D, C noktaları doğrusal oluyor. Yukarıda verilenlere göre, Alan(ADE) kaç cm2 dir?
A
A) 32ñ2 B) 16ñ3 C) 16ñ2 D) 24 E) 16
Eı D C

E 48°
A x B

Buna göre, m(EéAB) = x kaç derecedir?


B
A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

GEOMETRİNİN RİTMİ 171


TEST
76
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Köşe noktaları A, B, C ve D olarak isimlendirilen paralelkenar 3. D C


şeklindeki kâğıdın A köşesi, köşegenlerin kesim noktasına gele- ABCD dikdörtgen
cek biçimde katlanıyor.
6 |FG| = |DF|
D C D C 6
F |BC| = |FC| = 6 cm

A G B

A B E B Yukarıda verilenlere göre, 2|BG| + |AG| toplamı kaç cm’dir?


Şekil 1 Şekil 2 D
A) 3 B) 3ñ3 C) 6 D) 6ñ3 E) 12ñ3
Buna göre, son durumda çift katlı bölgenin alanının tek katlı
bölgenin alanına oranı kaçtır?
B
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
3 4 5 6 8

4.
A

E C

2. yer
F D B
Şekil 1

Yere dik durumda olan çubuklardan EF ve CD


2 metre, AB çubuğu 6 metre uzunluğundadır. AB çubuğu ok yö-
nünde 60° eğildiğinde CD çubuğu üzerine gelerek kırılıyor ve A
köşesi E ile çakışıyor.

E C

Meryem Hanım evinin salonuna kare desenli siyah-beyaz renk- yer


F D B
li halı almış ve oğlu Mehmet şekilde görüldüğü gibi 4 kareyi pas- Şekil 2
tel boya ile boyamıştır. Halının alanı 165 birimkaredir.
Buna göre, eğilen çubuğun altında oluşan EFBC yamuğunun
Buna göre, boyalı bölgelerin ağırlık merkezinin birleştirilmesi alanı kaç metrekaredir?
ile oluşan dörtgenin köşegen uzunlukları toplamı kaç birimdir? D
B A) 6 + ñ3 B) 8 + 2ñ3 C) 2 + 2ñ3
A) 4ñ5 B) 6ñ5 C) 15 D) 20 E) 8ñ5
D) 4 + 2ñ3 E) 3 + 3ñ3

172 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
77
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. “Mühendis” kelimesi “geometri” anlamına gelen “hendese” ke- 3. D C D K C


limesinden türetilmiş olup, tarih boyunca da mühendislik bilim-
leri geometri bilimiyle paralel gelişmiştir.
4
Burak, geometri tarihine dair bir yazma eserde, bir çemberin
içindeki en büyük kareyle, çemberin dışındaki en küçük karenin
ve çemberin çevre uzunluklarını (Ç = 2pr) karşılaştırarak p sayı- A 8 B A L x B
sının aralığının bulunduğunu görüyor. Şekil 1 Şekil 2

Buna göre, tarihi yazmadaki eşitsizlik aşağıdakilerden hangisi- |AB| = 8 birim, |AD| = 4 birim olmak üzere, ABCD dikdörtgeni
dir?
B
[KL] boyunca katlandığında A ile C çakıştığına göre, |BL| = x
A) 2 < p < 4 B) 2ñ2 < p < 4 C) ñ2 < p < 4
kaç birimdir?
5 C
D) <p<4 E) 3 < p < 4 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2

2. Şekil 1’deki ABCD yamuğu biçimindeki kâğıtta D köşesi [AC] kö- 4. H


şegeni boyunca ok yönünde katlandığında Şekil 2’deki gibi E nok- D K C
tası ile çakışıyor. [DC] // [AB]
6
L
D C C E G

M x
8

x 70° A F B
A B A B
E
ABCD karesi ve EFGH dikdörtgeninin kenarları şekildeki gibi ke-
Şekil 1 Şekil 2 siştiğinde |KL| = |MF|, |DL| = 6 birim ve |MA| = 8 birim olu-
yor.
Şekil 2’de [CE] ile [AB] arasındaki açı 70° ve [CE] açıortay oldu-
ğuna göre, m(AéBC) = x kaç derecedir? Boyalı bölgelerin alanları toplamı 30 birimkare olduğuna göre
D
|BG| = x kaç birimdir?
A) 45 B) 55 C) 65 D) 75 E) 85 C
42 41 39 38 36
A) B) C) D) E)
4 4 4 4 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 173


TEST
78
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 3. D C
E

A O Çam
X
D
Meşe
B Gürgen
C
E
4
Şekilde, bir platformun ABCDE... düzgün çokgen biçimli yüzeyi
A B
görülmektedir.
ABCD karesi biçimindeki boş araziye ağaçlandırma çalışmaları
Platformun A ve C köşelerinin çokgenin iç teğet çemberinin kapsamında çam, meşe ve gürgen fidanları dikilecektir.
merkeziyle birleştirilmesiyle oluşan AOC açısının ölçüsü x bir
dik açı olduğuna göre, çokgenin bir dış açısının iç açısının bir |DC| = |CE| [DE] ^ [AE]
ölçüsüne oranı kaçtır? |AE| = 4 km olduğuna göre çam, meşe ve gürgen fidanı diki-
D
1 1 1 1 1 len arazinin alanları sırası ile aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D) E) D
6 5 4 3 2
Çam Meşe Gürgen
A) 32 16 40
B) 32 16 48
2.
C) 24 16 32
G2 D) 32 16 32
6
E) 32 20 32
G1

Yukarıda verilen bir kenarı 6 cm olan eş kare şeklindeki asetat


kâğıtlarına şekildeki eşkenar üçgenler çizilmiştir.
Daha sonra bu asetat kâğıtları üst üste konularak aşağıdaki gö-
rüntü elde edilmiştir.
4. D C
75° ABCD kare

G2 [DL] ^ [AK]
6
m(CéDL) = 75°
x
G1 Alan(BAL) = 4 cm2
K
G1 ve G2 eşkenar üçgenlerin ağırlık merkezleri olduğuna göre,
L x
|G1G2| = x uzunluğu kaç cm’dir? (Asetat kâğıdı şeffaf bir kâğıt
cinsidir.) A B
E
A) 3 B) ñ6 C) ñ3 – ñ2 Yukarıda verilenlere göre, |KL| = x kaç cm’dir?
A
D) 3ñ3 – 3 E) 3ñ2 – ñ6 A) 6ñ2 B) 4ñ2 C) 8 D) 6 E) 4

174 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
79
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D C ABCD dikdörtgen 3.
|FC| = 6 cm
|DC| = 8 cm

A E B F

ECF eşkenar üçgeni


[EC] boyunca katlandığında
F noktası K noktasına gelmektedir. Beş eş paralelkenarların birleştirilmesi ile oluşan şekilde verilen
dörtgenin çevresi 64 birimdir.
Yukarıda verilenlere göre, |AK| kaç cm’dir?
D Buna göre, sarı boyalı paralelkenarın çıkartılması ile oluşturu-
A) 12 B) 6ñ3 C) 4ñ3 D) ò31 E) 4 lan U harfinin çevresi ilk durumdaki çevreye göre nasıl değişir?
C
A) 8 birim artar.
B) 8 birim azalır.
C) 16 birim artar.
2. Dikdörtgen biçimindeki kâğıt bir köşesi ve kenarının orta nokta-
D) 12 birim azalır.
sı boyunca kesilerek bir üçgen ve bir dik yamuk elde ediliyor.
E) Değişmez.

Üçgen şeklindeki parça atıldıktan sonra dik yamuk alt ve üst ta- 4. AD // BC olan
A D
banlarına paralel, yüksekliği 3 eşit parçaya bölünecek biçimde ABCD yamuğu
tekrar kesiliyor. şeklindeki par-
A kın A köşesinde
B Arda, D köşesin-
de Deniz bulun-
C
maktadır.
B E C
Elde edilen parçalar A, B ve C olarak isimlendiriliyor.
• Arda ile Deniz arasındaki uzaklık 300 metre
Buna göre, bu parçaların alanları hangi sayılarla orantılıdır?
• Arda’nın B köşesine uzaklığı 400 metre
D
A B C
• Deniz’in C köşesine uzaklığı 500 metredir.
A) 1 2 3
B) 3 5 7 Arda ile Deniz bulundukları köşelerdeki açıyı ortalayan doğru
C) 6 8 11 boyunca ilerlediklerinde BC kenarı üzerindeki E noktasında bu-
D) 7 9 11 luştuklarına göre, parkın çevresi kaç metredir?
C
E) 5 7 8 A) 2400 B) 2300 C) 2100 D) 1900 E) 1800

GEOMETRİNİN RİTMİ 175


TEST
80
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 140 D 130 3. A F E D F E
E H β
A C
F G
130 α
B 40

B C B C

|AB| = 15 ve |BC| = 40 birim ebatlarındaki ABCD dikdörtgen bi-


çimli saç levha m(AéBF) + m(CéED) = a + b = 90° olacak şekilde tel
kesme makasıyla [BF] ve [CE] boyunca kesilerek FBCE dörtgeni
elde ediliyor. |AF| + |EC| = 25 birim
Yavuz Bey, aile apartmalarının ABCD ikizkenar yamuk biçimli te-
rasında, zemininde kenarların orta noktalarının birleştirilmesiy- Buna göre, levhanın son şeklinin çevresi kaç birimdir?
A
le oluşan dörtgensel kısma fayans döşetecektir. A) 98 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
Terasın [AD] ve [BC] kenarları paralel olup terasa ait kenarlar
130 birim, 130 birim, 40 birim ve 140 birim uzunluktadır.

Buna göre, fayans döşenecek (EFGH) dörtgen kısmın alanı kaç


birimkaredir?
D
A) 5100 B) 5200 C) 5300 D) 5400 E) 5500

2. 40
4.
F A E

B D A 1 2 D
2 A1 A4
E F
3 4
5 A2 A3
15

B C
C

Uzun kenarı 40 birim olan dikdörtgen biçimli yüzeye sahip seh- [AD], [EF], [BC] kenarları paralel olarak ABCD yamuk biçimli tar-
panın üzerindeki örtü biraz çekiliyor. Son durumda kare biçimli la, imara açılarak şekilde kenar uzunluklarından bazıları verilen
örtünün A köşesi sehpanın uzun kenarının ortasında, B ve D kö- A1, A2, A3, A4 alanlı dört arsaya bölünüyor.
şeleri sehpanın kısa kenarları üzerindeyken C köşesi de yere te-
A1 + A3
mas etmektedir. Buna göre, oranı kaçtır?
A2 + A4
B
|FB| = |ED| olup masa yüksekliği 15 birim olduğuna göre ma- 71 73 75 77 79
A) B) C) D) E)
sanın üst yüzeyi ile örtünün alanlarının farkı kaç birimkaredir? 65 67 69 69 71
B
A) 180 B) 200 C) 220 D) 240 E) 260

176 GEOMETRİNİN RİTMİ


ÇE MB E R

Katı Cisimler Analitik Geometri


Çember

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı


2020 2019 2018 2020 2019 2018
Bu konuya dair ÖSYM’nin bakış
10 20 10 açısını ve bu konunun çalışma
tekniklerini öğrenmek için
QR kodu okutunuz.

Müfredatta Önerilen Geometri Ders Saati


Süre İçerisindeki Oranı

8 ders saati % 13
Çemberde Açı

ÇEMBER Çevre Açı Çapı Gören Çevre Açı


} T } Bir ucu ortak olan iki kiriş arasındaki açı- } Çapı gören çevre açının ölçüsü 90° dir.
teğet ya çevre açı denir.

kesen
Çevre açı gördüğü yayın yarısına eşittir.

A
O D
A B
O
kiriş 2a
A B

AB yayı, AïB şeklinde gösterilir. a


AB yayının ölçüsü ise m(AïB) şeklinde B C

gösterilir.
r: yarıçap m(AïC) = 2 . m(AéBC) = 2a
O: merkez

ÇEMBERDE AÇI, TEĞET, KİRİŞ, Teğet-Kiriş Açı } Merkezle teğetin değme noktasını bir-

KESEN ÖZELLİKLERİ } Çember üzerinde teğet ile kirişin oluş-


leştiren yarıçap, teğete diktir.
turduğu açıya teğet-kiriş açı denir. T, teğet noktası ise d ^ [TO]
Merkez Açı
Teğet-kiriş açının ölçüsü gördüğü yayın T
} İki yarıçapın oluşturduğu açıya merkez d
ölçüsünün yarısına eşittir.
açı denir.
B A
Merkez açının ölçüsü gördüğü yayın öl- r
a
çüsüne eşittir.
2a
O
A

r C

O a a

B m(BïC) = 2 . m(AéBC) = 2a

m(AïB) = m(AéOB) = a

178 GEOMETRİNİN RİTMİ


Çemberde Açı

İÇ AÇI ÇEMBERDE UZUNLUK } [AB] // [CD] ise |AïC| = |BïD|


m(AïB) + m(CïD) a + b
} a= = } A
2 2 P
A A B

C D
K a B
D B
a
b
|AB| = |CD| ise |AïB| = |CïD|
C [PA ve [PB teğet |PA| = |PB| şeklinde- A
dir.
C

} Çemberin dışındaki bir noktadan çem-


bere sonsuz sayıda kesen çizilir.
D

DAİRENİN ALANI VE ÇEVRESİ


} Bir çember ve çemberin iç bölgesini oluş-
turan noktaların kümesinin oluşturdu-
ğu şekle daire denir.
Dairenin alanı = p . r2

} Merkezden, uzunlukları eşit olan kiriş- p .r2 .a |AïB|.r


DIŞ AÇI lere çizilen dikmelerin uzunlukları birbi-
A(AOB)daire dilimi = =
m(BïC) – m(AïD) 360° 2
} m(BéPC) = rine eşittir.
2
AB yayının uzunluğu |AïB| = 2 . p .r .a
|AB| = |CD| ise |AH1| = |BH1| =
x–y
a= şeklindedir. |CH2| = |DH2| ve |OH1| = |OH2| 360°
2
B şeklindedir.
şeklindedir.
A A C
A
y x
P a
r
D H1 H2 O a
C O r
B

B D

GEOMETRİNİN RİTMİ 179


Çemberde Açı TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 6 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 60

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
C O merkezli çember
m(AéCB) = 12° Verilenleri incele
12°
B
m(OéAC) = 44°
O m(CéAB) = x Bu soru tipine dair detaylı
x
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
A için QR Kodu okutunuz.
44°

Şekilde verilen A, B ve C noktaları O merkezli çemberin üzerindedir.


ÇÖZÜM
C
Buna göre, x kaç derecedir?
12°
A) 22 B) 26 C) 30 D) 32 E) 34 B

O 24° x 24°

A
44°

NASIL ÇÖZÜLÜR m(AéCB) = 12° ise m(AïB) = 24°


(Çevre açı gördüğü yayın yarısıdır.)
\ Bu soru tiplerinde önce çevre açıdan yay açısına gidi-
m(AïB) = 24° ise m(BéOA) = 24°
lir. Daha sonra yay açısından tekrar çevre açıya veya
merkez açıya gelinir. (Merkez açı gördüğü yaya eşittir.)
O merkez olduğundan |OB| = |OA|’dır.
AOB ikizkenar olduğundan
m(OéBA) = m(OéAB) = x + 44°
2(x + 44°) + 24° = 180°

NASIL ÇÖZÜLMEZ 2x + 88° + 24° = 180°


2x + 112° = 180° Ş 2x = 68°
 Şekilde verilen üçgenlerin bilinmeyen açıları harflen- x = 34° bulunur.
dirilerek çözüm yapılırsa sonucu bulmak zorlaşır.
Cevap E

180 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 81 Çemberde Açı

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A, B ve C noktaları O merkez- 4. Dairesel bir alanın A noktasında bulunan iki araçtan birincisi doğ-
li çemberin üzerinde rusal bir yol izleyerek önce B noktasına, sonra da D noktasına
m(OéAC) = 30°, m(AïB) = 80° doğru hareket edip duruyor.Diğer araç ise doğrusal bir yol izle-
yerek önce C noktasına,daha sonra O merkezinden geçerek D
O C
noktasına doğru hareket edip duruyor. Bu iki aracın izlediği yol-
lar aşağıdaki şekilde verilmiştir.
E
30° B D
A İkinci aracın aldığı toplam yol,
80°
B A birinci aracın aldığı toplam
Buna göre, m(BïC) yayı kaç derecedir?
C yoldan çemberin yarıçapı r
O
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50 kadar fazladır.

C
2. A, B, C ve D noktaları O mer-
C kezli çemberin üzerinde [BD] A noktasının B ve C noktalarına uzaklığı eşit olduğuna göre,
D
çemberin çapı |DE| = |DF| m(AéCD) = a kaç derecedir?
40° C
O m(AéCB) = 40°, m(AéOE) = 20° A) 10 B) 20 C) 30 D) 35 E) 40
F

E 20°
x
B
A

Buna göre, m(DéAF) = x kaç derecedir?


E 5.
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50
A B A C B
a

O O
3. Yandaki şekilde A, B ve C nok-
taları O merkezli çemberin
üzerindedir.
O |DC| = |BC| Şekil 1 Şekil 2
A 24° m(OéAC) = 24°
D
m(AéCB) = x O merkezli daire biçimindeki kâğıt parçası [AB] kirişi boyunca
x C
katlandığında katlanan parçanın yay kısmı Şekil 2’deki gibi mer-
B kezden geçiyor.

[AB] kirişi üzerinde |AC| = |AO| olacak biçimde bir C noktası


Buna göre, x kaç derecedir? alınır ve ACO üçgeni oluşturulursa, m(AéCO) = a kaç derece olur?
C D
A) 32 B) 40 C) 44 D) 48 E) 52 A) 45 B) 50 C) 60 D) 75 E) 80

GEOMETRİNİN RİTMİ 181


Çemberde Açı TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır. 61

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
|AB| = |AD|
m(AéOB) = 76° Verilenleri incele
m(AéCB) = x
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
Şekildeki ABC üçgeni, O merkezli yarım çemberi A, B, D ve E noktaların-
da kesmektedir.

Buna göre, x kaç derecedir?

A) 16 B) 18 C) 24 D) 31 E) 38
ÇÖZÜM
y
y

[OD] doğru parçasını çizersek

NASIL ÇÖZÜLÜR |OB| = |OA| = |OD| olur. Buradan AÿOB @ AÿOD


olur.
\ Bu tip çemberde açı sorularında, kiriş uçları merkeze m(AéOB) = m(AéOD) = 76°
birleştirilerek, ikizkenar üçgenler oluşturmak suretiy-
le çözüme gidilmelidir. m(OéAD) = m(OéDA) = y olsun.
2y + 76° = 180° Ş 2y = 104°
y = 52° olur.
AOC üçgeninde
x + y = 76° (iki iç açının toplamı bir dış açıya eşit-
tir.)

NASIL ÇÖZÜLMEZ x + 52° = 76°


x = 24° bulunur.
 Çevre açı veya merkez açıdan yay üzerindeki açıya gi-
Cevap C
dilirse çözüm yolu uzar.

182 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 82 Çemberde Açı

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. C 3.
C
B

A 20° F D
G O

M
E D
a C
BEC bir üçgen O

B, E, D, G ve C noktaları, O merkezli çember üzerindedir. A B


m(CéAD) = 20°, |OE| = |FE| Şekilde verilen masa üzerinde servis ve tatlı tabağı, M ve O mer-
Yukarıdaki verilenlere göre, m(BïG) kaç derecedir? kezli daireler biçimindedir. Tabaklar birbirine C noktasında, ma-
C sa kenarına ise A ve B noktalarında teğettirler.
A) 10 B) 20 C) 30 D) 35 E) 40
Büyük dairenin yarıçapı küçük dairenin yarıçapının 3 katı ol-
duğuna göre m(CéDA) = a kaç derecedir?
B
A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

2. E
4. K

D
F

a
C A B D
A B O C

ACDE bir dörtgen B, C, D, E ve F noktaları, O merkezli yarım çem- C ve D noktalarından koşuya başlayan iki sporcu ok yönünde ke-
berin üzerindedir. sikli çizgiler boyunca dairesel koşarak B ve A noktalarında yarı-
|AF| = |OC|, |ED| = |DC|, m(BïF) = 30° şı bitirmişlerdir. Yarışçılar eş hızlarla koşmuş ve aldıkları mesa-
feler eşittir.
Yukarıdaki verilenlere göre, m(AéCD) = a kaç derecedir?
D A ve B yarım dairelerin merkezleri olduğuna göre, KD yayının
A) 37,5 B) 45 C) 55 D) 67,5 E) 75 ölçüsü kaç derecedir?
C
A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 140

GEOMETRİNİN RİTMİ 183


Çemberde Açı TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 62

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
O merkezli çember
AC // ED Verilenleri incele
AC Ç FD = {O}
m(BéOC) = 60° Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
m(DéFB) = x

Yukarıdaki şekilde [AC] ve [BE], O merkezli çemberin çaplarıdır.

Buna göre, x kaç derecedir?


ÇÖZÜM
A) 75 B) 80 C) 90 D) 105 E) 120

NASIL ÇÖZÜLÜR m(BéOC) = m(AéOE) = 60° (Ters açı)


m(AéOE) = m(OéED) = 60° (İç ters açı)
\ Paralel iki doğru verilmişse içters açı, yöndeş açı veya
|OE| = |OD| olduğundan
paralel iki doğru arasındaki açıların eşitsizliği kullanı-
larak soru çözümüne başlanır. m(EéOD) = m(OéDE) = m(OéED) = 60°
|AO| = |OB| ve m(AéOF) = m(FéOB) = 60°
olduğundan m(OéFB) = 90° bulunur.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Ekstradan çizilen gereksiz çizgiler sorunun çözümünü
karmaşık hâle getirebilir.

184 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 83 Çemberde Açı

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Marangoz Mustafa Bey, daire şeklinde kestiği tahta parçası üze- 3.


rinde A, B, C, D ve E noktalarını işaretleyip, her birine birer çivi A

çakmıştır. Daha sonra dairenin merkezi olan O noktasına iki adet D


O
lastik koyuyor. Lastiklerden birisi ile AOE üçgenini, diğer lastik
ile DBC üçgenini oluşturmuştur. Oluşan yeni görüntü aşağıdaki
B E C
şekilde verilmiştir. Şekil 1
Şekil 2
D A A, B, C, D ve E noktaları; O
20° merkezli daire üzerindedir. Şekil 1’de verilen ABC üçgeni şeklindeki karton, Şekil 2’deki da-
[DC] // |OA| ire şeklindeki kartonun üzerine, ABC üçgeninin |BC| kenarı çem-
berin çapı ile çakışacak şekilde yapıştırılıyor ve Şekil 3’teki gibi
O 30° m(CéBD) = 30°
C B oluyor.
m(OéAE) = 20° [AB] // [DE]
A
F D m(AéCB) = 40°
a
E
O |AF| = |OC|
a 40°
B E C
Yukarıdaki verilenlere göre, m(BïE) = a kaç derecedir?
E
A) 50 B) 55 C) 60 D) 70 E) 80
Şekil 3

Yukarıdaki verilenlere göre, m(AéBC) = a kaç derecedir?


A
A) 40 B) 45 C) 55 D) 67,5 E) 75

2. ABC üçgeni çember- 4. Ahmet, Mustafa, Cemal, Kemal,


A 40° de D noktasına te- Tuncay ve Suat isimli çocuklar bir
M T
K ğettir. oyun için yandaki şekilde dizilmiş-
a E S lerdir. Ahmet ortada olup, diğer
m(AéBC) = 30° A
L bütün arkadaşlarına eşit mesafe-
F m(BéCA) = 75° dedir. Aynı şekilde, Mustafa ile Ce-
30° C K
B 75°
C m(DéAC) = 40° mal arasındaki mesafe, Cemal ile
D
|EK| = |EL| Kemal arasındaki mesafe, Tuncay
ile Kemal arasındaki mesafe bir-
Yukarıdaki verilenlere göre, m(FéEK) = a kaç derecedir? birine eşittir. Suat ise Tuncay ile Kemal’e eşit uzaklıktadır.
C
A) 40 B) 50 C) 60 D) 65 E) 70 Mustafa, Ahmet, Kemal doğrusal olduğuna göre, Ahmet, Ce-
mal ve Suat arasındaki oluşan ACS açısı derecedir?
E
A) 12,5 B) 15 C) 17,5 D) 20 E) 22,5

GEOMETRİNİN RİTMİ 185


Çemberde Açı TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 63

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
8 programlı bir çamaşır makinesinin dairesel bir butonu etrafına sabit-
lenmiş 8 çizgi şekildeki gibi 1’den 8’e kadar numaralandırılmıştır. Numa-
Verilenleri incele
raları ardışık sayılar olan her iki çizgi arasındaki mesafe eşit olup buton
döndürüldüğünde üzerindeki ok hangi çizgiyi gösteriyorsa o çizgiye ait
program seçilmiş oluyor. Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
4 5 4 5
3 6 3 6

ÇÖZÜM
2 7 2 7

1 8 1 8

4 a 5
a a
7 numaralı program seçiliyken buton saat yönünde 150° döndürüldü- 3 6
ğünde 1 numaralı program seçilmiş oluyor. a 210° a
2 7
Buna göre, 1 numaralı program seçiliyken buton saat yönünde 140° a a
döndürüldüğünde kaç numaralı program seçilmiş olur? 1 150° 8

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

6a + 150° = 360°
6a = 210° Ş a = 35°

NASIL ÇÖZÜLÜR Buton 140° döndürüldüğünde:


140 : 35 = 4
\ Sayılar arası mesafeler eşit olduğundan açı verilmişse 360° den çıka-
4 aralık döner.
rılır ve sonuç aralık sayısına bölünür. Eğer açı yoksa 360° aralık sayısı-
na bölünerek bulunur. O hâlde 1’den 5’e gelir.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Klasik çemberde açı sorularındaki gibi çevre açı ya da merkez açı çiz-
mek sorunun çözümünü güçleştirecektir.

186 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 84 Çemberde Açı

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Şekil 1’de bir kombinin 7 kademeli ısı ayar butonu, 1’den 7’ye 3.
kadar eşit aralıklarla numaralandırılmış O merkezli bir daire ola-
rak gösterilmiştir.

4 5 4 5
ı ı ı ı

3 6 3 6 Kerem her gün sabah 08.00'de kahvaltısını yapar. Daha sonra iş-
ı

ı
ı

yerine gider. İşyerinde saat 10.10 olduğunda kahvesini içmek


7 2 7 için işine ara verir. Saat 11.50'de ise işlerini toparlayarak yeme-
ı

ı
2
ı

O O ğe çıkar.

Saat 08.00, 10.10 ve 11.50'de akrep ile yelkovan arasındaki dar


ı

1 1
x–y
açılar sırasıyla x, y ve z olduğuna göre, oranı kaçtır?
z
Şekil 1 Şekil 2 A
1 4 3 2 1
Butondaki 1 ve 6 numaraları dairenin merkezine göre simetrik- A) B) C) D) E)
11 5 4 3 2
tir.

Buna göre ibre 3’ten 7’ye getirilirse kaç derece dönmüş olur?
D
A) 110 B) 120 C) 135 D) 144 E) 150

2. A noktasında bulunan bir el fenerinden çıkan ışık, O merkezli 4. Diyet programı uygulayan Mete,Deniz ve Sinan altı ay diyetis-
çembere teğet olacak şekilde yerleştirilen iki düzlem aynada yen eşliğinde zayıflamışlardır.Son kontrollerine gittiklerinde aşa-
yansıması aşağıdaki şekilde verilmiştir. (Düzlem aynada gelen ğıdaki tartıya çıkan üç arkadaş’ın kiloları tartıda sırasıyla 65,80
ışının yaptığı açı ,yansıyan ışının yaptığı açıya eşittir.) ve 100 olarak belirlenmiştir. Tartının ardışık numaraları arasın-
[FB çembere B nok- daki her çizgi arasındaki mesafe eşittir.
B
tasında, A
E F
[FC çembere
C noktasında te-
A
D C ğettir.
O
m(BéFC) = 80°
E B
Yukarıdaki verilenlere göre,m(BéAC) açısı kaç derecedir?
C D C
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
Yukarıdaki verilenlere göre,m(OéEB) açısı kaç derecedir?
A
A) 95 B) 90 C) 85 D) 80 E) 70

GEOMETRİNİN RİTMİ 187


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 64

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku
OAEF dikdörtgen
ABCD kare Verilenleri incele
E
F
7 |FE| = 7 birim
x |AB| = 2 birim Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
D C için QR Kodu okutunuz.
|DE| = x

O A 2 B

Şekilde, E ve C noktaları O merkezli çeyrek çemberin üzerindedir. ÇÖZÜM


Buna göre, x kaç birimdir?
7 9 13
A) B) C) D) 3 E) 4 F
E
2 2 4 7

x
D 2 C
2 2
O 7 A 2 B

NASIL ÇÖZÜLÜR
ABCD kare olduğundan
|AB| = |AD| = |DC| = |BC| = 2 birim

\ Çemberde açılarda olduğu gibi merkez ile çember üze- OAEF dikdörtgen olduğundan
rindeki noktalar birleştirilir ve sonra pisagor bağıntısı |OA|= |FE| = 7 birim
kullanılır. [OE] ve [OC] doğru parçaları çizilirse,
|OE| = |OC| = r olur.
OAE’de ve OBC’de pisagor bağıntısı uygulanırsa,
|OE|2 = |OA|2 + |AE|2 = 72 + (x + 2)2
|OC|2 = |OB|2 + |BC|2 = 92 + 22
49 + (x + 2)2 = 81 + 4 = 85
NASIL ÇÖZÜLMEZ (x + 2)2 = 36 Ş x + 2 = 6
x = 4 bulunur.
 Kare soruları çözerken sıkça kullandığımız karenin kö-
Cevap E
şegenlerini çizmek bu soruda işe yaramayacaktır.

188 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 85 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Hasan kırtasiyeden aldığı dikdörtgen şeklindeki kartonu; dikdört- 3.


gen, kare ve çeyrek daire olacak şekilde üç parçaya ayırıyor ve E F
kalan parçayı saklıyor. Bu parçalardan dikdörtgenin uzun kena-
rı 8ñ2 santimetre ve karenin alanı 16 santimetrekaredir. A H
D G

D C N M
B C L K
M O N
A B K L

O
Yukarıdaki duvarda yarım daire şeklindeki bir panoya alanı 120ñ3
santimetrekare olan bir tane dikdörtgen şeklinde, alanı 100 san-
C timetrekare olan iki tane eş kare şeklinde resim asılmıştır. Re-
B simler panoya A, D, G, F ve E noktalarından birer çivi ile tuttu-
rulmuştur. Evin küçük çocuğu Mustafa panodaki A ve H nokta-
N M larındaki çivileri söküyor ve resimler aşağıdaki biçimde asılı ka-
D lıyorlar.

O A K L
E F
Hasan’ın yaptığı yeni şekilde |AN| = |BN| ve |OA| = 2 santi-
metre olduğuna göre, O merkezli çeyrek dairenin yarıçapı kaç
D G
santimetredir?
C 60°
A) 3ñ5 B) 5ñ2 C) 2ò41 D) 2ò43 E) 2ò47 A H

C L

M B K N
O

2. D OABC dikdörtgen
K x B
C
|AF| = 2|BF| = 6 cm Yukarıda oluşan şekilde; CDGL bir yamuk, m(GéDC) = 60°,
3 DC Ò GL = {O}, |CL| = |HK| olduğuna göre, O noktasının [EF]
|OA| = 7 cm doğru parçasına olan uzaklığı kaç santimetredir?
F
E
A) 8ñ3 B) 10ñ3 C) 12ñ3 D) 14ñ3 E) 16ñ3

O 7 A E

Şekilde O çeyrek çemberin merkezi olduğuna göre, |BK| = x


kaç cm’dir?
A
3
A) 5 B) 4 C) 3 D) E) 2
2

GEOMETRİNİN RİTMİ 189


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 65

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Düzlemde çizilen ABC üçgeninin AB, BC ve AC kenarlarının uzunlukları
sırasıyla 7, 16 ve 13 birimdir.
Verilenleri incele
A merkezli ve B noktasından geçen çember çizildiğinde AC kenarını D
noktasında kesiyor.
Bu soru tipine dair detaylı
C merkezli ve D noktasından geçen çember çizildiğinde BC kenarını E Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
noktasında kesiyor.

Buna göre, |BE| uzunluğu kaç birimdir?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 ÇÖZÜM
A
7
7 D
6
B E 6 C

NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Soru dikkatlice okunduktan sonra verilen çizim aşa-
|AB| = |DA| = 7 birim (yarıçap)
maları, sırasıyla ölçülere uygun çizilirse çözüm kolay
olur. |AC| = |AD| + |DC|
13 = 7 + |DC| Ş |DC| = 6 birim
|DC| = |EC| = 6 birim (yarıçap)
|BC| = |BE| + |EC|
16 = |BE| + 6 Ş |BE| = 10 birim bulunur.
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sorunun tamamı bir çırpıda okunup bitirildikten son-
ra çizim yapmaya çalışılırsa, gözden kaçırılan detaylar
olabilir ve sorunun çözümü zorlaşır.

190 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 86 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Hamza öğretmen derste bir sorunun çizim aşamalarını aşağıda- 3. Bir geometri dersinde Ahmet öğretmenin yaptığı etkinlik aşağı-
ki gibi vermiştir; da verilmiştir.
• Dik kenar uzunlukları |AB| = 5 birim, |BC| = 12 birim ve • Birinin merkezi A diğerinin merkezi B olan birbirine eş iki ta-
m(AéBC) = 90° olan ABC dik üçgenini çiziniz. ne çember çiziniz.

• A merkezli 3 birim, C merkezli 5 birim yarıçaplı çemberleri • Bu iki çemberin merkezlerine eşit uzaklıkta ve çemberin dı-
çiziniz. şında bir P noktası alınız.

• Çizilen çemberlerin hipotenüsü kestiği noktalar D ve E nokta- • [AP] doğru parçası A merkezli çemberi D noktasında kesiyor.
ları olsun.
• [BP] doğru parçası B merkezli çemberi C noktasında kesiyor.

Buna göre, |DE| kaç birimdir?


C Yukarıda verilenlere göre, aşağıdaki verilen ifadelerden han-
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 gisi daima doğrudur?
D
A) P noktası, [AB] doğru parçasının orta noktasıdır.
B) ABCD bir dörtgen oluşturur.
C) ABC bir üçgen oluşturur.
D) P noktası, [AB] doğru parçasının orta dikme doğrusu üzerin-
dedir.
E) ABD bir üçgen oluşturmaz.

2. • Düzlemde, uzun kenarlardan biri [AB] olan ABCD dikdörtge- 4. Bir geometri dersinde yapılan etkinliğin adımları aşağıda veril-
nini çiziniz. miştir.

• Dikdörtgenin iç bölgesinde olacak biçimde [AB] çaplı yarım • ABCD eşkenar dörtgeni çiziniz.
çemberi çiziniz. • Merkezi A olan B ve D noktalarından geçen çember yayı çi-
• Çembere F noktasında teğet olan doğru, [BC] üzerindeki E ziniz.
noktasından ve D köşesinden geçmektedir. • Merkezi C olan ve A merkezli çember yayına E noktasında te-
• |CE| = 9 cm, |CD| = 12 cm veriliyor. ğet olan çember yayı çiziniz.

• C merkezli çember DC ve BC kenarlarını sırasıyla G ve F nok-


Buna göre, |BE| kaç cm’dir? talarında kesmektedir.
B
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
• |DG| = 8 birim ve |AC| = 32 birim olduğuna göre,
Alan(ABCD) kaç birimkaredir?

Yukarıda yapılan etkinlikte sorunun cevabı kaçtır?


D
A) 288 B) 320 C) 352 D) 384 E) 400

GEOMETRİNİN RİTMİ 191


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 5 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 66

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
[AB] çaplı yarım çember
T
D
AD // OT Verilenleri incele
2 3
|OT| = 3 birim
A O B C
|AD| = 2 birim Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
Şekildeki O merkezli yarım çembere T noktasında çizilen teğet doğrusu,
AB doğrusunu C noktasında kesiyor.

Buna göre, |AC| uzunluğu kaç birimdir?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 14 E) 15
ÇÖZÜM
T
D
1
H 3
1
a Q a Q
A 3 O B C

T teğet noktası olduğundan

NASIL ÇÖZÜLÜR [OT] ^ [TC]’dir.


O merkezinden [AD] doğru parçasına çizilen dik-
\ Kiriş verilen sorularda, “merkezden kirişe indirilen dik-
me ayağı H olsun. O zaman |AH| = |DH| = 1 birim
me, kirişi iki eşit parçaya böler” kuralı uygulamak ol-
olur.
dukça önemlidir.
m(DéAC) = m(TéOC) = a (yöndeş açı)
m(HéOA) = m(TéCA) = Q (yöndeş açı)
olduğundan A¿HO ~ O¿TC olur.
|AH| |AO| 1 3
= Ş = Ş |OC| = 9 birim
|OT| |OC| 3 |OC|

NASIL ÇÖZÜLMEZ
|AC| = |AO| + |OC| = 3 + 9 = 12 birim bulunur.
Cevap C

 Kiriş özellikleri uygulamadan rastgele bazı noktaları


birleştirmek ya da dik indirmek sorunun çözümünü
karmaşık hâle getirir.

192 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 87 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. B C D
3. C C
10 B B
E

30°
A O F

B, C ve E noktaları O merkezli yarım çemberin üzerindedir. E E E

[AF], O merkezli yarım çemberin çapı


[AB] // [OC]
O D A O D
|OA| = |CD| = |AB|
Şekil 1 Şekil 2
|BC| = 10 birim
Ön yüzü mavi, arka yüzü sarı renk olan O merkezli çeyrek daire
m(DéOF) = 30°
biçimindeki kâğıt parçası, BD boyunca katlandığında A noktası
B, C ve D noktaları doğrusal Şekil 2’deki gibi O noktasıyla çakışmaktadır.

Yukarıda verilenlere, |ED| uzunluğu kaç birimdir? |BE| = |ED| ve O ile E noktaları arasındaki uzaklık ñ7 birim ol-
E
A) 6ñ3 – 10 B) 7ñ3 – 10 C) 8ñ3 – 10 duğuna göre |OC| kaç birimdir?
A
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
D) 9ñ3 – 10 E) 10ñ3 – 10

2. B x C B ve C, O merkezli yarım 4.
çember üzerindedir.
[AE], O merkezli yarım
E çemberin çapı
A 5 O Şekil 1
OBCD bir yamuk
8 30
°
[OB] // [CD]
D A B
m(OéDC) = 30° O
C F
|OD| = 8 birim D E
G H
|AO| = 5 birim Şekil 2

Yukarıda verilenlere göre, |BC| = x uzunluğu kaç birimdir? Şekil 1’de verilen, baraj yapımında kullanılan dev su borusunun
B
A) 2ñ3 B) 2ñ5 C) 2ñ6 D) 3ñ3 E) 4ñ2 düzlemsel kesiti Şekil 2’de gösterilmiştir.

O noktası AB çaplı dairenin merkezi, CGHF dikdörtgen,


DE // GH, |GH| = 160 birim ve |CD| = 20 birim olduğuna göre
borunun çapı kaç birimdir?
C
A) 300 B) 320 C) 340 D) 350 E) 400

GEOMETRİNİN RİTMİ 193


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 6 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 67

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
D C ABCD dikdörtgen

x E Î [BC] Verilenleri incele


E
|AB| = 40 birim
|BE| = 12 birim Bu soru tipine dair detaylı
12
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
A 40 B |EC| = x
Şekilde verilen [AB] ve [EC] çaplı yarım çemberler birbirine teğettir.

Buna göre, x kaç birimdir?


ÇÖZÜM
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
D C
r
O1
r
r
E
20
12

A O2 20 B

NASIL ÇÖZÜLÜR O1O2B dik üçgeninde pisagor bağıntısı uygulanır-


sa
\ İki çember birbirine teğet olduğunda çemberlerin mer- |O1O2|2 = |O1B|2 + |O2B|2
kezleri birleştirilir. Daha sonra üçgenlerde görülen özel-
(r + 20)2 = (r + 12)2 + 202
likler kullanılır.
r2 + 40r + 400 = r2 + 24r + 144 + 400
16r = 144 Ş r = 9
x = 2r Ş x = 2 . 9 = 18 birim bulunur.
Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Çözüme başlarken köşegenleri çizmek gibi dikdörtge-
nin özellikleri kullanılıp çözüm yapılırsa sonuç çıkma-
yabilir.

194 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 88 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D E x C ABCD dikdörtgen F, E, 3. A
G teğet noktaları
O
G Alan(ABCD) = 80 bi-
rimkare
F
Şekilde verilen O
merkezli çember ile
yarıçap uzunluğu 8 bi-
rim olan A merkezli
A B çeyrek çember F nok- B C
tasında dıştan teğet-
tirler. 10 tane eş çember birbirlerine ve 9 tane çemberde ABC eşke-
nar üçgeninin kenarlarına şekildeki gibi teğettir.
Buna göre, |EC| = x kaç birimdir? Çevre(ABC) = 18 + 6ñ3
D
A) 3,5 B) 3 C) 2,5 D) 2 E) 1,5
Buna göre, bu eş çemberlerden birinin yarıçapı kaç birimdir?
C
1 1 ñ3
A) B) C) 1 D) E) ñ3
3 2 2

2. y 4. D O C ABCD bir kare

D A ve C, B merkezli çeyrek çem-


berin üzerindedir.
B E |DC|, O merkezli yarım çem-
berin çapı
H
[OE], E noktasında, O merkezli
x çembere teğet
O A E C A F B
[OF] Ç [EB] = {H} , OF ^ AB
Dik koordinat düzleminde merkezi A olan yarım çember ile mer- Alan(OEH) = 24 birimkare
kezi orijin olan çeyrek çember şekildeki gibi B noktasında kesiş-
45p Yukarıdaki verilere göre, |HC| uzunluğu kaç birimdir?
mektedir. O merkezli çeyrek dairenin alanı ve A merkezli A
9p 4
yarım dairenin alanı birimkaredir. A) 2ò41 B) 3ò14 C) 6ñ5 D) 4ò13 E) 5ò10
2
Buna göre, |AE| uzunluğu kaç birimdir?
C
A) 3ñ3 – 3 B) 3ñ5 – 5 C) 3ñ5 – 3

D) 4ñ5 – 4 E) 4ñ5 – 5

GEOMETRİNİN RİTMİ 195


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 68

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Şekilde, ABCD karesi ile çevrel çemberi gösterilmiştir.

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Çevrel çemberin AF kirişi, DC kenarını bu kenarın orta noktasında kes-


mektedir.
ÇÖZÜM
|FC| = 2 birim olduğuna göre, |AF| uzunluğu kaç birimdir? A¿DE ~ C¿FE
|AD| |DE|
=
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 k k |CF| |FE|
2k 2k k
Ş =
2 |EF|
Ş |EF| = 1

C¿EF’de pisagor uygulanırsa

NASIL ÇÖZÜLÜR k2 = 12 + 22 = 5 Ş k = ñ5
A¿DE’de pisagor bağıntısından
\ Karenin köşegen uzunluğu özelliği ile çemberin çapı-
|AE|2 = |AD|2 + |DE|2
nı gören çevre açısı özelliği birlikte kullanılarak çözü-
lür. |AE|2 = (2ñ5)2 + (ñ5)2 = 20 + 5 = 25
|AE| = 5 Ş |AF| = |AE| + |EF|
Ş |AF| = 5 + 1 = 6 birim bulunur.
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Karede [AC] köşegeni yerine [BD] köşegeni çizilirse çö-
züm zorlaşır veya çözüme ulaşılamaz.

196 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 89 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. F 15° A, B, C, D ve F noktaları O merkez- 3.


D C
li çemberin üzerindedir.
E A B
ABCD kare C

O [AF] ^ [CF] x
O
m(DéCF) = 15°

A B
A(ABCD) = 144 cm2 O O1
Şekil 2

Şekil 1
Buna göre, |AF| uzunluğu kaç cm’dir?
E
A) 2ñ5 B) 4ñ2 C) 2ñ3 D) 5ñ3 E) 6ñ6 O merkezli daire Şekil 1'deki gibi özdeş dört parçaya ayrıldıktan
sonra, parçalardan iki tanesi Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor.

C noktasının [OO1] kenarına uzaklığı 12 birim olduğuna göre,


|AO| = x kaç birimdir?
A
A) 8ñ3 B) 7ñ3 C) 6ñ3 D) 4ñ3 E) 3ñ3

2. F A, B, C, D ve F noktaları O merkez- 4. Marangoz Mustafa çeyrek daire şeklinde tasarladığı masanın 4


li çemberin üzerindedir. ucundan, çeyrek daire parçasını keserek Şekil 1'deki masayı ta-
D C
E
ABCD kare sarlıyor. Daha sonra kestiği 4 tane çeyrek daireyi birleştirerek
Şekil 2’deki gibi EFGH kare şeklindeki tahtayı yapıyor.
O m(DïF) = 60°
O
Çemberin çevresi 16p cm
H G
A B
A B

C D
Buna göre, |DF| uzunluğu kaç cm’dir?
D
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9
E F
Şekil 1 Şekil 2

Şekil 2’deki taralı kısmın çevresi 8 + 4p birim ve |OA| = |AC|


olduğuna göre, B ile C noktaları arasındaki uzaklık kaç birim-
dir?
D
A) 2ñ2 B) 4ñ2 C) ñ5 D) 2ñ5 E) 3ñ5

GEOMETRİNİN RİTMİ 197


Çemberde Uzunluk TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır. 69

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
O ve M merkezli
yarım çemberler Verilenleri incele
DC // AB
|DC| = 2 cm Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Şekildeki DC doğru parçası, M merkezli yarım çembere D noktasında te-


ğettir.

Buna göre, M merkezli yarım çemberin yarıçapı kaç cm’dir?


ÇÖZÜM
1 + ñ3 ñ3 1 + ñ2
A) B) C)
2 2 3 r K –r

D) ñ2 E) ñ3 – 1 r r
2r
2r

M merkezli küçük çemberin yarıçapı r ise


|OB| = 2r olur.
[MD] ^ [DC] ve [OK] ^ [DC]
NASIL ÇÖZÜLÜR olacak şekilde [MD] ve [OK] doğru parçalarını çi-
zelim.
\ Önce merkez ile çember üzerindeki noktalar birleşti-
rilir ve kiriş uzunluğuna dikme çizilir. OKC’de hipotenüs uzunluğu dik kenarlardan biri-
nin iki katı olduğundan |KC| = ñ3 . |OK| olur. Bu-
radan
2 – r = ñ3 . r Ş 2 = ñ3 . r + r
2 = (ñ3 + 1) . r
2 . (ñ3 – 1) = (ñ3 + 1) . (ñ3 – 1) . r

NASIL ÇÖZÜLMEZ 2(ñ3 – 1) = (3 – 1) . r Ş r = ñ3 – 1 bulunur.


Cevap E
 Bu tip sorularda, kiriş ve teğet özellikleri kullanılma-
dan ek çizimler yapmak zaman kaybına neden olur.

198 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 90 Çemberde Uzunluk

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. A B

T
E

A B O C

[AC], O merkezli yarım çemberin çapı


D C
[AO], B merkezli yarım çemberin çapı
Ömer, alanı 144 birimkare olan ABCD karesi içine, karenin ke-
[CT], B merkezli yarım çembere T noktasında teğet narlarına ve birbirlerine teğet olan dört özdeş çember çizip or-
[OE] ^ [CT] tadaki bölgeyi şekildeki gibi boyamıştır.
|TC| = 24 birim Buna göre, Ömer’in boyalı bölgede çemberlere teğet olacak
Buna göre, |OE| = x kaç birimdir? biçimde çizeceği çemberin yarıçapı kaç birim olabilir?
C A
A) 2ñ3 B) 2ñ6 C) 4ñ2 D) 3ñ5 E) 5ñ2 A) 3ñ2 – 3 B) 3ñ2 – 2 C) 3ñ2 – 1

D) ñ3 + 1 E) ñ2 + 3

2. 4. D x C
E
6
D K
E
O3 G O1 O2

A 3ñ3 F B
A C O B

[AB], O merkezli yarım çemberin çapı ABCD ikizkenar yamuğu içine, O1 ve O2 merkezli eş çemberler
[AO], C merkezli yarım çemberin çapı ile O3 merkezli çember şekildeki gibi çizilmiştir.

[DE], C merkezli yarım çembere D noktasında teğet Eş çemberlerin yarıçapı, küçük çemberin yarıçapının 3 katı ve
m(AïE) = 120° |AF| = 3ñ3 birim olduğuna göre, |CD| = x kaç birimdir?
E
|DE| = 6 birim A) 9 + 3ñ3 B) 9 + 6ñ3 C) 18 + 3ñ3

D) 18 + 4ñ3 E) 18 + 6ñ3
Buna göre, C merkezli yarım çemberin yarıçapı kaç birimdir?
B
A) ñ3 B) ñ6 C) 2ñ2 D) 2ñ3 E) 2ñ5

GEOMETRİNİN RİTMİ 199


Dairede Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 70

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı r olan bir çemberin çevresi Ç = 2pr, yarıçapı r olan bir dairenin
alanı ise A = pr2 formülü ile hesaplanır.
Verilenleri incele
Şekilde; R yarıçaplı bir yarım daireyi tam olarak bir kez çevreleyen ip açı-
larak üç eş parçaya bölünüyor. Bu eş parçalardan biri, yarıçapı r olan ya-
Bu soru tipine dair detaylı
rım daireyi tam olarak bir kez çevreliyor. Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

R r
ÇÖZÜM
R = 3r ve yarım çemberler birbirine benzer oldu-
Buna göre, R yarıçaplı yarım dairenin alanının r yarıçaplı yarım daire-
ğundan alanlar oranı benzerlik oranın karesine
nin alanına oranı kaçtır? eşittir.
A1 3r 2
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9 = ( ) = 9 bulunur.
A2 r
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Bütün çemberler birbirine benzerdir özelliğinin yanın-  Büyük dairenin yarıçapı R ile küçük dairenin yarıçapı
da alanlar oranı benzerlik oranının karesidir özelliği r arasındaki bağıntı kurulmadan çözüm yapılırsa so-
kullanılırsa çözüm gayet kısa olur. nuç bulmak zorlaşır.

200 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 91 Dairede Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 30p
3.
A B
Yukarıda verilen telden 1 tane a yarıçaplı büyük daire ve 3 tane
b yarıçaplı eş küçük daire tam olarak bir kez çevreleyen tel 4 par-
çaya bölünüyor.

a b b b
Yukarıda verilen saat kulesinin dairesel kısmının alanı 100p bi-
rimkaredir. Bu saatin çevresini tam kaplayan bir ip parçasından
yarıçapı r olan 10 tane eş daire yapılıyor.

Büyük dairenin alanı, küçük dairelerden birinin alanın 4 katı


olduğuna göre, a kaç birimdir? 10 tane
C
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9
Buna göre, bu oluşan dairenin bir tanesinin alanı kaç p birim-
karedir?
B
1 9 25
A) B) 1 C) D) 4 E)
4 4 4

2. 4.

O merkezli dairenin, çevresini çevreleyen tel açılarak 1 adet ka- Yukarıdaki dairesel şekilde verilen duvar saatinin çerçevesi kare
re ve 1 adet çember yapılıyor. biçimindedir. Dairesel kısmın alanı 144p birimkaredir. Karenin
çevresini tam çevreleyen bir ip parçası 6 eş parçaya bölünüyor.

Bu eş parçalardan biri ile bir çember oluşturuluyor.


2
Oluşan karenin alanı 64p ve dairenin alanı 36p olduğuna gö- Buna göre, bu çemberin alanı kaç birimkaredir?
re, O merkezli dairenin çevresi kaç p birimdir? E
E 144 128 100 72 64
A) B) C) D) E)
A) 20 B) 24 C) 32 D) 36 E) 44 p p p p p

GEOMETRİNİN RİTMİ 201


Dairede Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır. 71

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Düzlemde bir ABC dik üçgeninin köşe noktalarını merkez kabul eden ve
birbirini kesmeyen r yarıçaplı üç daire oluşturuluyor. Üçgenin kenarları
Verilenleri incele
üzerinde olup bu dairelerin içinde kalmayan parçaların uzunlukları 2 bi-
rim, 3 birim ve 5 birim olarak veriliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Buna göre, dairelerin içinde olup üçgenin dışında kalan bölgelerin alan- Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
ları toplamı kaç birimkaredir?

A) 6p B) 8p C) 9p

D)
9p
E)
15p ÇÖZÜM
2 2
Ar
r

5
2

r r

NASIL ÇÖZÜLÜR Br 3 r C

\ Soru dikkatlice okunur ve istenilen adımlar sorunun Yukarıdaki şekilde pisagor bağıntısı uygulanırsa
tamamı bitmeden teker teker resmedilir.
(2r + 2)2 + (2r + 3)2 = (2r + 5)2
4r2 + 8r + 4 + 4r2 + 12r + 9 = 4r2 + 20r + 25
4r2 = 12 Ş r2 = 3 Ş r = ñ3
ABC üçgen olduğundan açıların toplamı 180° dir.
p .(ñ3)2 3p
T.A. Toplamı = =
2 2
3 . Dairenin alanı – Yarım Daire Alanı

NASIL ÇÖZÜLMEZ 3p . (ñ3)2 –


3p
2
= 9p –
3p 15p
2
=
2
bulunur.
Cevap E
 Soruda verilenleri aşamalar hâlinde çizerek bir taslak
şekil oluşturmazsak, soruyu çözemeyiz.

202 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 92 Dairede Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Düzlemde çevresi 24 birim olan bir eşkenar üçgenin köşe nok- 3. Düzlemde alanı 100 birimkare olan bir karenin köşe noktalarını
talarını merkez kabul eden ve birbirlerine üçgenin kenarlarında merkez kabul eden ve birbirlerine karenin kenarlarında ikişerli
ikişerli teğet olan r yarıçaplı üç daire oluşturuluyor. teğet olan r yarıçaplı dört daire oluşturuluyor.

Bu dairelerin üçgenin iç kısmında kaplamadığı kısmın alanı kaç Bu dairelerin karenin içinde kaplamadığı kısmın çevresi kaç p
birimkaredir? birimdir?
B D
A) 24ñ3 – 8p B) 16ñ3 – 8p C) 12ñ3 – 6p A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

D) 16ñ3 – 6p E) 12ñ3 – 8p

2. Düzlemde uzun köşegeni 8 cm olan bir düzgün altıgenin iç böl- 4. Düzlemde bir ABCD dikdörtgenin köşe noktalarını merkez kabul
gesine, merkezleri altıgenin köşeleri olan 120° lik özdeş altı da- eden ve r yarıçaplı dört daire oluşturuluyor. A ve C köşelerinde-
ire dilimi çiziliyor. ki dairelerin aralarındaki en kısa mesafe 10 birim, A ve B köşe-
lerindeki dairelerin aralarındaki en kısa mesafe 6 birim, A ve D
Daire dilimlerinin yarıçap uzunluğu altıgenin kenar uzunluğu- köşelerindeki dairelerin aralarındaki en kısa mesafe 2 birimdir.
nun yarısı kadar olduğuna göre, altıgen ile daire dilimleri ara-
sında kalan bölgenin alanı kaç cm2 dir? Buna göre, A(ABCD) kaç birimkaredir?
C C
A) 24ñ3 – 18p B) 24ñ3 – 12p C) 24ñ3 – 8p A) 216 B) 196 C) 192 D) 180 E) 168

D) 24ñ3 – 4p E) 24ñ3 – 2p

GEOMETRİNİN RİTMİ 203


Dairede Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 10 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 72

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku

6|AB| = 3|BC| = 2|CD| Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


A B C D Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Yukarıda [AD] çaplı yarım çemberin içine merkezleri doğrusal olan [AB],
[BC] ve [CD] çaplı üç yarım çember çizilmiş ve aralarında kalan bölge şe-
kildeki gibi boyanmıştır. ÇÖZÜM
Boyalı bölgenin çevresi 24p birim olduğuna göre, alanı kaç birimkare-
dir?

A) 44p B) 48p C) 52p D) 56p E) 60p

A 2r B 4r C 6r D

Verilen eşitlikten
|CD| = 6r, |BC| = 4r ve |AB| = 2r olsun.
Boyalı bölgenin çevresi
NASIL ÇÖZÜLÜR 2pr 2p2r 2p3r 2p6r
2
+
2
+
2
+
2
= 24p

\ Klasik çevre ve alan formülleri kullanılarak büyük da- 12pr = 24p Ş r = 2


irenin alanından küçük dairelerin alanları çıkarılır. Boyalı alan
p . 122 p . 62 p . 42 p . 22
– – –
2 2 2 2
= 72p – 18p – 8p – 2p
= 44p birimkare bulunur.
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Çemberlerin yarıçapları arasındaki bağıntı kurulma-
dan çözüme başlanmaz.

204 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 93 Dairede Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D C
3. A

F G

A B

B E C

Yukarıda verilen bir odanın duvarındaki ABCD kare şeklindeki Yukarıda verilen ABC eşkenar üçgeninin A, B ve C köşelerini mer-
panonun içine yarıçapları r olan dört tane özdeş daire çizilmiş- kez kabul eden daire dilimleri birbirleri ile E, F ve G noktaların-
tir. bu daireler karenin kenarlarına ve birbirlerine panodaki gibi da teğettir.
teğettirler. Daire dilimlerinin üçgen içinde kaplamadığı taralı bölgenin çev-
Bu daireler arasında kalan bölgenin çevresi 6p birim olduğuna resi 7p birim olduğuna göre, eşkenar üçgenin çevresi kaç bi-
göre, taralı bölgenin alanı kaç birimkaredir? rimdir?
A A
A) 36 – 9p B) 18 – 9p C) 24 – 8p A) 42 B) 36 C) 30 D) 24 E) 21

D) 36 – 8p E) 16 – 8p

2. D C
4.

A B C

Yukarıda [AC] çaplı yarım çemberin içine, merkezleri doğrusal


olan [AB] ve [BC] çaplı iki yarım çember çizilmiş ve aralarında
A B
kalan bölge şekildeki gibi boyanmıştır.
Birbirine eş rengarenk birim çeyrek dairelerin birleştirilmesi ile |BC| = 2|AB| ve boyalı bölgenin alanı 8p birimkare olduğuna
meydana gelen şekil yukarıda verilmiştir. göre, boyalı bölgenin çevresi kaç birimdir?
C
ABCD kare olduğuna göre, kare ile daireler arasında kalan si-
A) 8p B) 10p C) 12p D) 14p E) 16p
yah bölgelerin alanları toplamı kaç birimkaredir?
D
A) 100 – 16p B) 100 – 18p C) 100 – 20p

D) 100 – 25p E) 100 – 36p

GEOMETRİNİN RİTMİ 205


Dairede Alan TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 7 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 YGS’de çıkmıştır. 73

SO
2012 - YGS

RU
Soru kökünü oku
C O merkezli çeyrek çember
D
OC // BD Verilenleri incele
|AB| = |BO|
12
|OC| = 12 cm Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A B O

Yukarıdaki verilere göre, taralı bölgenin alanı kaç cm2 dir?


ÇÖZÜM
A) 4(3p + 4ñ3) B) 6(p + 4ñ3)
C
D
C) 6(2p + 3ñ3) D) 12(p + 2ñ3)

E) 12(2p + ñ3)

30
°
12
6ñ3

A 6 B 6 O

[OC] // [BD] ise [BD] ^ [AO]


NASIL ÇÖZÜLÜR [OD] çizildiğinde

\ Daire dilimi bulunurken, merkezden çizilen doğru par- |OD| = |OC| = 12 ve |BO| = 6 olduğundan
çaları kullanılarak merkez açı bulunur ve çözüme ge- m(OéDB) = 30°, m(BéOD) = 60° olur.
çilir.
COD daire diliminin alanı
p.122 .30°
A= = 12p cm2 ve
360°
6.6ñ3
A(BéOD) = = 18ñ3 cm2
2

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Taralı Alan = 12p + 18ñ3 cm2 bulunur.
Cevap C

 Bu tip bölgesel alan sorularında, şekli parçalayıp, üç-


gen ve daire dilimlerine ayırmazsak soruyu çözeme-
yiz.

206 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 94 Dairede Alan

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. C
3. C

A H O E B
A H 6 O [AB] çaplı, O merkezli yarım dairenin
Yukarıdaki şekilde O merkezli çeyrek çember üzerinde A, B ve C yarıçapı 6ñ3 birim
noktaları verilmiştir.
HEC bir eşkenar üçgen
[AO] ^ [BH], [AO] ^ [OC]
|AH| = |EB|
|OH| = 6 birim
Buna göre, boyalı bölgelenin alanı kaç birimkaredir?
|BH| = 2ñ3 birim D
A) 24p – 12ñ3 B) 24p – 18ñ3 C) 27p – 12ñ3
Buna göre, boyalı bölgenin alanı kaç birimkaredir?
E
D) 27p – 18ñ3 E) 36p – 18ñ3
A) 4p – 2ñ3 B) 4p – 3ñ3 C) 4p – 4ñ3

D) 4p – 5ñ3 E) 4p – 6ñ3

2. C
4.
D C 4 E

A H O B

A O B
[AB] çaplı O merkezli yarım çember, m(AùCB) yayının uzunluğu
12p birim, |AH| = |OH| [AB] çaplı, O merkezli yarım daire
Buna göre, boyalı bölgenin alanı kaç birimkaredir? [DE] çaplı, C merkezli yarım dairenin yarıçapı 4 birim ve O nok-
C
tası teğet değme noktasıdır.
A) 12p – 12ñ3 B) 24p – 12ñ3 C) 24p – 18ñ3
Buna göre, boyalı bölgelerin alanları toplamı kaç birimkaredir?
D) 36p – 12ñ3 E) 36p – 18ñ3 A
A) 16 B) 6p – 2ñ3 C) 4p – 2ñ3

D) 10p E) 4p – ñ3

GEOMETRİNİN RİTMİ 207


TEST
95
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 337’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Yandaki şekilde A, B ve C nok- 3. A, B ve C noktaları O merkez-


taları O merkezli çemberin li çemberin üzerinde
üzerindedir. |AB| = |BC|
O [OB] ^ [OC] O C
m(BéOA) = 70°
A 20° m(OéCA) = 20° 70°
C m(AéBO) = x α
x
A
B B

Buna göre, x kaç derecedir? Buna göre, m(OéAC) = a kaç derecedir?


D D
A) 30 B) 40 C) 55 D) 65 E) 70 A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

2. Yandaki şekilde A, B, C ve D 4. D A, B, C ve D noktaları O mer-


noktaları O merkezli çembe- kezli çemberin üzerinde
D
rin üzerindedir. |AO| = |AE|
40°
O m(OéBD) = 20° O m(DïA) = 100°
C
30° x m(BéDC) = 40° E
A
E C
m(CéAO) = 30° A α
20°
m(DéEC) = x B
B

Buna göre, m(DéBC) = a kaç derecedir?


Buna göre, x kaç derecedir? D
C
A) 35 B) 40 C) 50 D) 60 E) 65
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

208 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
96
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 337’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 2. Cenk dikdörtgen şeklindeki elişi kâğıdının üzerine önce bir çem-


ber çiziyor. Daha sonra çemberin üzerinde, dışında ve içindeki
noktaları işaretleyip noktaları birleştiriyor ve aşağıdaki şekil mey-
dana geliyor.
[DF] // [BC]
E
F D m(EéAC) = m(BéEA)
a G
m(DïE) = 60°
A C
B
Şekil 1 Şekil 2

Yukarıda yarıçapları eş olan; Şekil 1’de verilen plak beş renkli eş


bölgeye, Şekil 2’de verilen plağın yarım kısmı da beş renkli eş
bölgeye ayrılıyor. Şekil 1’deki O merkezli plak üzerine ABCD dik- Yukarıdaki verilenlere göre, m(FéGB) = a kaç derecedir?
dörtgeni T noktasına teğet olacak biçimde Şekil 2’deki O mer- E
kezli yarım plak üzerine EFGH dikdörtgeni K ve L noktaları yarım A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
çember üzerine olacak biçimde aşağıdaki şekillerde verilmiştir.

D O C H O G

A T B E K L F

|DO| = |OC| ve |HG| yarım çemberin çapı olmak üzere, EFGH


dikdörtgeninin alanı ABCD dikdörtgeninin alanına oranı aşağı-
dakilerden hangisidir? 3. F A, B, C, D, F ve E noktaları
B O merkezli çember üzerin-
A) 4cos36 B) 2cos36 C) 4sin36 de
D E
D) 2sin36 E) sin72 O
ABC ve DEF birer üçgen
C B
m(DéFE) + m(BéAC) = 220°
[DE] // [BC]

Buna göre, m(DïC) yayı kaç derecedir?


D
A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

GEOMETRİNİN RİTMİ 209


TEST
97
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 337’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. D T 6 C [FE], O merkezli yarım 3.


x çemberin çapı
L
ABCD dikdörtgen
Dikdörtgen, çembere T
noktasında teğet
F A O B E
Ç(ABCD) = 44 birim
|TC| = 6 birim
|AF| = |BE|

Buna göre, |DL| = x kaç birimdir? Yukarıdaki şekil, birim karelerden meydana gelmiştir. Birim ka-
D
A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) 2 E) 2,5 relerin içine şekildeki gibi kareler, ve çemberler çizilmiştir.

Yukarıdaki şekilde verilenlere göre, siyah bölgelerin alanları


toplamı kaç birimkaredir?
E
A) 20 – 3,5p B) 20 – 4p C) 16 – 4p

D) 16 – 4,5p E) 20 – 4,5p

2. D T C
[AE], O merkezli yarım 4.
çemberin çapı
F
ABCD dikdörtgen
Dikdörtgen, çembere T
ve A noktalarında teğet
A O B E
A(ABCD) = 96 birimkare
m(FïE) = 60°

Buna göre, O merkezli yarım çemberin yarıçapı kaç birimdir? Yukarıdaki şekil, birim karelerden meydana gelmiştir. Birim ka-
E
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 relerin içine şekildeki gibi kırmızı renk kareler ve sarı renk daire
çizilmiştir.

Buna göre, kırmızı renkli bölgelerin alanları toplamı kaç birim-


karedir? (p = 3 alınız.)
E
A) 4 – 2ñ3 B) 4 – ñ3 C) 3 – ñ3

D) ñ3 E) 2ñ3

210 GEOMETRİNİN RİTMİ


T I Cİ S İM L E R
KA

Analitik Geometri
Katı Cisimler

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı


2020 2019 2018 2020 2019 2018
Bu konuya dair ÖSYM’nin bakış
20 20 20 açısını ve bu konunun çalışma
tekniklerini öğrenmek için
QR kodu okutunuz.

Müfredatta Önerilen Geometri Ders Saati


Süre İçerisindeki Oranı

8 ders saati % 13
Katı Cisimler

Prizma Dikdörtgenler Prizması Küp


H G Dı a Cı

F
E Aı Bı
a
c

h C
b a 2+
b2 b a
A a B a
A B
Yüzeyi altı tane dikdörtgenden oluşan cisme Altı yüzü de kare olan prizmaya küp denir.
} Prizma, paralel ve eş iki yüzeyin birleş- dikdörtgenler prizması denir. } Alan = a
tirilmesiyle elde edilen bir cisimdir. } Alan = (ab + ac + bc)
} Hacim = a3
} Prizmalar taban şekline göre adlandırı-
} Hacim = a . b . c
} Yüzey köşegeni = añ
lır. Prizmanın yüzeylerinin kesişimlerine
ayrıt denir. Dikdörtgenler prizmasında birbirine en uzak } Cisim köşegeni = añ3
iki köşe arasındaki uzaklığa cisim köşegeni
} Yanal ayrıtları tabana dik olan prizmala-
denir.
ra dik prizma denir.
|BDı| = e olmak üzere e = a + b + c
} Tabanı düzgün çokgen olan dik prizma-
lara düzgün prizma denir.

Dikdörtgenler Prizmasının Silindir


Açınımı Tabanı daire olan dik prizmaya dik silindir
denir.
a
b b
b b a r

c
h h Yanal alan = 2prh
2pr
a r
r
a

} Silindirin hacmi = prh

Prizmanın Alanı ve Hacmi } Silindirin yanal alanı = prh


Kare Prizma } Silindirin alanı = prh + pr
} Yanal Alan = Taban Çevresi . Yükseklik

} Alan =  . Taban Alanı + Yanal Alan

} Hacim (V) = Taban Alanı . Yükseklik


b

a
a

212 GEOMETRİNİN RİTMİ


Katı Cisimler

D C Düzgün Dörtyüzlü Kesik Piramit – Kesik Koni


T A

h V
S
h 7V
A B h
a a
4S
C
Karınca şeklin yüzeyinde ilerliyor ise şekil h 19V
açılır ve dikdörtgen üzerinde pisagor bağın- C
9S
tısı uygulanır.
30˚ 30˚
A a B
D C Dı
Bütün yüzeyleri eşkenar üçgen olan üçgen
piramide düzgün dörtyüzlü denir.
a ñ3 añ
= Şh= tür.
A B Aı h ñ 3
Yüzey Alanı = añ3
a3ñ
Hacim =


Dairesel Dik Koni Küre


Piramit
T T
P koninin açınımı
α
r
æ
h A C r
2πr O
A O r B r
B r
O
D C
æ koninin ana doğrusu h + r = æ
O H
Yanal alan = præ Alan = præ + pr Uzayda sabit bir noktadan (O noktasından)
A
B prh r a eşit (r kadar) uzaklıkta bulunan noktaların
Hacim = =
3 æ ° kümesine küre yüzeyi, küre yüzeyi ile sınır-
[PO]: cisim yüksekliği
lanan cisme küre denir.
[PH]: yüzey yüksekliği
O, kürenin merkezi
1
Hacim = . Taban alanı . Cisim yüksekliği
3 Cisimlerde Benzerlik r, kürenin yarıçapı
Yüzey Alanı = Taban alanı + Yanal alan
} Bütün ayrıtları orantılı olan cisimler ben- Kürenin Alanı = pr
zerdir. 
Kürenin Hacmi = pr3
3
} Benzer cisimlerin alanları oranı, benzer-
lik oranının karesine eşittir.
} Benzer cisimlerin hacimleri oranı, ben-
zerlik oranının küpüne eşittir.

GEOMETRİNİN RİTMİ 213


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 74

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Ayrıt uzunlukları a, b ve c olan bir dikdörtgenler prizmasının toplam yü-
zey alanı
Verilenleri incele
A = (a . b + a . c + b . c)
formülüyle hesaplanır. Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
Hakan, ayrıt uzunlukları  birim,  birim ve  birim olan dikdörtgenler için QR Kodu okutunuz.
prizması biçimindeki özdeş beş tahta bloğu şekildeki gibi birbirine yapış-
tırarak bir H harfi elde ediyor.

ÇÖZÜM
 tanesinin alanı =  . ( .  +  .  +  . )
=  birimkare
 tanesinin alanı =  .  =  birimkare
Buna göre, oluşan şeklin yüzey alanı kaç birimkaredir?  kez ( . ) birimkarelik alan kapanıyor. Her kapa-
nışta  bölge üst üste geliyor.
A)  B)  C)  D)  E) 
Kapanan alan toplam ( . ) .  .  =  birimkare
 –  =  birimkare kalır.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Özdeş cisimlerle yeni şekil elde edildiği göz önüne alı-  Verilen şekli üç boyutlu düşünemezsek ve görünme-
narak bu tür sorularda eş alan yüzeylerden hareket yen yüzeyleri tahmin edemezsek, soruyu çözemeyiz.
edilir.

214 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 98 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.

Şekilde görülen, bir ayrıtı  birimlik küp biçimli, tüm yüzeyleri


sarı renkli cisim kesikli çizgiyle gösterilen yerlerden kesilerek öz-
deş dört parçaya ayrılıyor. Sağ ve sol başlardaki parçalar belirti-
Şekilde bir kenarı  birim olan  adet küpten oluşan kapalı bir len biçimde diğer iki parçaya tutturularak yeni bir cisim elde edi-
kap görülüyor. Kabın içinde, yüksekliği  birim olan bir miktar liyor.
su bulunmaktadır.
Son görünümde oluşan cismin yüzey alanı kaç birimkaredir?
A
Bu kap üst tabanı yere gelecek şekilde ters çevrildiğinde suyun
A)  B)  C)  D)  E) 
yüksekliği kaç birim olur? (Bölmeler arasında su geçişi olabil-
mektedir.)
D
A) , B)  C) , D)  E) ,

. 4.

Bir ayrıtı  birim olan küplerden oluşan, şekildeki cismin taba-


nı hariç boşluk kalmadan kaplanması için gereken malzeme en
Bir masanın üst kısmı,  adet özdeş küp biçimli ahşabın şekil- az kaç birimkare olmalıdır?
deki gibi biraraya getirilip yapıştırılmasından oluşmuştur. Masa- E
nın dört bacağı da, tabanları masa yüzeyinin köşelerindeki birer A)  B)  C)  D)  E) 
küpün tabanıyla çakışık özdeş kare dik prizmalardan meydana
gelmiştir.
Masanın üst kısım kalınlığı x olup, üst kısmın hacmi, bacakların
toplam hacmine eşittir.

Buna göre masanın yerden yüksekliği x cinsinden nedir?


B
x x x
A) B) x C) D) x E)
  

GEOMETRİNİN RİTMİ 215


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 TYT’de çıkmıştır. 75

SO
2019 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Bir dikdörtgenler prizmasının hacmi, taban alanı ile yüksekliğinin çarpı-
mına eşittir.
Verilenleri incele
Nihat, küp biçimindeki boş bir kolinin içerisine, rafta bulunan ve boyut-
ları  birim,  birim ve  birim olan dikdörtgenler prizması biçimindeki
Bu soru tipine dair detaylı
çay kutularını, kolinin tabanında boşluk kalmayacak ve kutular üst üste Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
gelmeyecek şekilde yerleştirmek istiyor.
Nihat, bu kutuları yükseklikleri  birim olacak şekilde yerleştirirse rafta
 kutunun kalacağını, yükseklikleri  birim olacak şekilde yerleştirirse
rafta  kutunun kalacağını hesaplıyor. ÇÖZÜM
Buna göre, başlangıçta rafta bulunan kutuların hacimleri toplamı kaç
Raftaki çay kutularının sayısı = x olsun.
birimküptür?
Yüksekliği  birim olarak yerleştirilince taban ay-
A)  B)  C)  D)  E)  rıtları  ve  birim olur.
Kolinin taban alanı =  .  . (x – ) birimkare bulu-
nur.
Yüksekliği  birim olarak yerleştirilince taban ay-
rıtları  ve  birim olur.

NASIL ÇÖZÜLÜR Kolinin taban alanı =  .  . (x – ) birimkare olur.


O hâlde;
\ Bu tür sorularda en küçük paketin ve içine gireceği ko-
 . (x – ) =  . (x – )’den
linin taban alanlarıyla hacimleri göz önüne alınarak
çözüm üretilir. x –  = x – 
x =  bulunur.
Bir tane çay kutusunun hacmi =  . 3 .  =  birim-
küp
Toplam  kutu var.
NASIL ÇÖZÜLMEZ O hâlde  .  =  birimküp bulunur.
Cevap C
 Küçük ve büyük prizmaların alan ve hacimleri kıyasla-
nıp denkleme dönüştürülmeden çözüme ulaşamayız.

216 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 99 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. İç yüzeyindeki birbirine en uzak iki noktası arası uzaklığın 3. İçi boş ve bir taban ayrıtı  birim olan kare prizma biçimindeki
ñ birim olduğu üstü açık küp biçimli bir koliye, dikdörtgen- kabın hacmi  birimküptür. Bu kap yüksekliğin yarısından ta-
ler prizması şeklindeki paletlerden boşluk kalmadan en çok  banına paralel bir düzlemle kesilerek  özdeş parçaya ayrılıyor.
adet sığabiliyor. Parçalardan birine hacmi  birimküp olan küp biçimindeki sa-
bunlardan yerleştiriliyor.
Buna göre paketlerin ebatları aşağıdakilerden hangisi olabilir?
C
Buna göre kabın içerisine en fazla kaç tane sabun yerleştirile-
A)  –  –  B)  –  –  C)  –  – 
bilir?
B
D)  –  –  E)  –  – 
A)  B)  C)  D)  E) 

. Kısa ve uzun kenar uzunlukları  birim ve  birim olan dikdört- 4. Tabanının çevresinin uzunluğu  birim olan düzgün altıgen dik
gen biçimli kartonun köşelerinden  birimkare alanlı kare bi- prizma biçiminde imal edilmiş kapaklı ambalaj kutusunun içine
çimli kısımlar kesilip çıkarılarak atılıyor. boşluk bırakmadan eşkenar üçgen dik prizma biçimli peynirler-
den yerleştirilecektir. Özdeş peynirlerin yüksekliği taban çevre-
Kartonun kalanından üstü açık herhangi bir kayıp olmadan ya- 1
pılan dikdörtgenler prizması biçimli kutuya, bir ayrıtının uzun- lerinin uzunluğunun ’ü kadar olup  birimdir.
3
luğu  birim olan küp şekilli küçük paketlerden, boşluk kalma- Kutuya peynirlerden  sıra yerleştiren şarküteri çalışanına pat-
dan en çok kaç adet yerleştirilebilir? ronu, kutuya mevcut peynirlerin %’i kadar daha yerleştirebi-
D
leceğini belirtiyor.
A)  B)  C)  D)  E) 
Buna göre ilave edilecek peynir sayısı kaçtır?
D
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 217


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 76

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Başlangıçta tüm yüzleri beyaz renkli olan bir dikdörtgenler prizmasının
bir yüzü kırmızı, bir yüzü mavi ve bir yüzü sarı renge boyandığında
Verilenleri incele
• kırmızı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı  birimkare,
• mavi boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı  birimkare, Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
• sarı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı  birimkare için QR Kodu okutunuz.

olarak hesaplanıyor.

Buna göre, bu dikdörtgenler prizmasının yüzey alanı kaç birimkaredir?

A)  B)  C)  D)  E) 
ÇÖZÜM
K

M S

Dikdörtgenler prizmasının

NASIL ÇÖZÜLÜR Tüm Alanı A ise


A =  . (K + M + S)’dir.
\ Bu tür sorular verilerin denklemde ifade edilmesi son-
rası çözüme kavuşur. A – K = 
A – M = 
+ A – S = 
A – (K + M + S) = 
A
A – = 

A
= 

NASIL ÇÖZÜLMEZ
A = 
A =  birimkare bulunur.
Cevap C
 Şekil verilmeyen bu tür sorularda denklem kurulma-
dan sadece şekil üzerinden gitmek sonuca ulaştırma-
yacaktır.

218 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 100 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dikdörtgenler prizması biçimindeki bir sandık karşılıklı dış yü- 3. Hacmi  birimküp olan dik üçgen dik prizmanın yan yüzeyle-
zeyleri aynı renkte olmak üzere üç farklı renge boyanmıştır. rinin alanları 6 birimkare,  birimkare,  birimkare olduğuna
Yeşil, mavi, siyah renkli yüzeylerin alanları sırasıyla  birimka- göre tabanlarının alanları toplamı kaç birimkaredir?
C
re,  birimkare ve  birimkaredir. A)  B)  C)  D)  E) 

Buna göre sandığın hacmi kaç birimküptür?


E
A)  B)  C)  D)  E) 

. Dikdörtgenler prizması biçimindeki bir odanın, her kenar uzun- 4. Düzgün altıgen biçimli mermer bir sütunun bir yan yüz ve ta-
luğu bir defa sayılmak şartıyla yüzeylerindeki kenarların uzun- banının alanları sırasıyla  birimkare ve ñ birimkare oldu-
lukları toplamı  birimdir. ğuna göre, cisim köşegeninin uzunluğu kaç birimdir?
B
Odada iki nokta arası uzaklık en çok ò birim olduğuna göre, A)  B)  C)  D)  E) 
odanın alanı kaç birimkaredir?
B
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 219


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 77

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Ayrıt uzunlukları , ,  birim olan bir kare dik prizma, ayrıt uzunlu-
ğu  birim olan küplere ayrılıyor. Sonra, bu küplerin tamamı kullanılarak
Verilenleri incele
aralarında boşluk kalmayacak biçimde yüksekliği  birim olan bir kare
dik prizma oluşturuluyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Buna göre, oluşturulan bu kare dik prizmanın yüzey alanı kaç birimka- Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
redir?

A)  B)  C)  D)  E) 

ÇÖZÜM
..
=  tane birim küp olur.
1.1.1

NASIL ÇÖZÜLÜR
2500
50
1
\ Bu tip sorularda büyük cisimden yola çıkılıp verilenle
küçük özdeş cisimlerden birinin alan, hacim vb değe- 50
ri bulunup çözüme ulaşılır.
Alan =  . [1 .  +  .  +  . ]
= [] =  birimkare
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Küçük özdeş cisimlerin sayısını bulmadan çözüme va-
ramayız.

220 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 101 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. İçi dolu olarak gümüşten imal edilmiş, taban ayrıtları  birim,  3. Taban ebatı  birim, yüksekliği  birim olan eşkenar üçgen dik
birim,  birim olan ikizkenar üçgen dik prizma biçimli,  birim prizma, taban kenarlarının orta noktalarını birleştiren doğrular
1 boyunca tabana dik üç düzlemle kesiliyor. Sonrasında da taba-
yüksekliği olan eski bir cisim tamamen eritilerek özdeş birim,
 na paralel beş düzlemle kesilerek özdeş küçük üçgen prizmala-
 birim,  birim ebatlı dikdörtgenler prizması biçimli içi dolu gü-
ra ayrılmış oluyor.
müş hediyelik eşya yapılıyor.
Büyük prizma başlangıçta kırmızı boyalı olduğuna göre küçük
Buna göre, kaç adet hediyelik eşya elde edilir?
D prizmaların boyasız yüzeylerinin alanlarının toplamı kaç birim-
A)  B)  C)  D)  E)  karedir?
C
A)  + ñ B)  + ñ C)  + ñ3

D)  + ñ E)  + ñ3

1 4. Hacmi  birimküp olan bir küp, ayrıt uzunluğu  birim olan
. Nuri Bey, önceden bahçesindeki eski binadan sökülen birim,
 küplere ayrılıyor. Sonra, bu küplerin tamamı kullanılarak arala-
 birim,  birim boyutlarındaki dikdörtgenler prizması biçimli
rında boşluk kalmayacak biçimde yüksekliği  birim olan bir ka-
özdeş tuğlaları bir köşeye aralarında boşluk kalmadan  birim,
re dik prizma oluşturuluyor.
 birim,  birim boyutlarındaki dikdörtgen prizması oluşacak
biçimde üst üste yığarak korumaya almıştır. Buna göre, oluşturulan kare dik prizmanın cisim köşegeninin
uzunluğu kaç birimdir?
Sonrasında bu tuğlaları, bahçe duvarının yıkılan ve tabanının A
uzunluğu  birim, eni  birim, yüksekliği  birim olan kısmı- A) ó B) ó C) ó D) ó E) ó
nın yeniden örülmesinde boşluk bırakmadan kullandıysa elin-
de kaç tuğla kalmıştır?
A
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 221


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 YGS’de çıkmıştır. 78

SO
2016 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Taban ayrıtı  birim, yüksekliği  birim olan bir kare dik prizma ile bu
prizmaların dört tanesinin birleştirilmesiyle elde edilen  x  x  boyut-
Verilenleri incele
larındaki ortası boş bir cisim aşağıda gösterilmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
3

1
1
ÇÖZÜM
Elde edilen bu cismin yüzey alanı kaç birimkaredir?

A)  B)  C)  D)  E) 
2

2
1
4

Ön yüz + arka yüz =  . ( .  –  . )

NASIL ÇÖZÜLÜR =  birimkare


Dış yüzey =  . ( . )
\ Bu tür sorular en son elde edilen cismin tüm yüzeyle-
rinin ayrı ayrı alanlarının bulunup toplanmasıyla çö- =  birimkare
zülür. İç yüzey =  . ( . )
=  birimkare
 +  +  =  birimkaredir.
Cevap E

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Her yüzeyin alanında farklılık bulunabileceğini göz önü-
ne almazsak çözemeyiz.

222 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 102 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.

1 2

Hatice şekilde görülen ve karşılıklı birer eş kenarları işaretlenen


Sude, şekilde görülen ve birbirine en uzak iki nokta arası mesa- numaralandırılmış üç dikdörtgen biçimli kartonu inceliyor.
fe  birim olan açılmış hâldeki küpü tamamlayıp kapalı bir küp ,  ve  nolu kartonların köşegenlerinin uzunluklarının sırasıy-
elde edecektir. la ò birim,  birim, ò birimdir.
Buna göre küpün hacmi kaç birimküptür? Hatice bu kartonlardan her biri bir dikdörtgenler prizmasının
C
A)  B)  C)  D)  E)  farklı yüzleri olacak şekilde bir prizma elde ettiğinde, prizma-
nın farklı ayrıtlarının toplamı  birim olduğuna göre, cismin
alanı kaç birimkare olur?
E
A)  B)  C)  D)  E) 

. Tüm yüzeyleri boyanmış düzgün sekizgen prizma, tabanının ikin- 4. Taban kenarlarının uzunlukları  birim ve ñ birim olan delto-
ci en kısa köşegeni boyunca tabana dik düzlemle kesiliyor. id prizma tabanına dik şekilde tabanının simetri ekseni boyun-
Bu işlemin yapıldığı köşeden farklı ardışık diğer bir köşeden ay- ca düzlemsel olarak kesiliyor.
nı şekilde ikinci en kısa köşegen boyunca, önceki köşegenle pa- Tabandaki farklı uzunlukta iki kenarın kesişimi olan köşelerden
ralel olmaları koşuluyla yine tabana dik düzlemle kesiliyor. birinin tabanın simetri eksenine olan uzaklığı  birim, prizmanın
Prizmanın başlangıçta taban çevresi  birim, yüksekliği de  bi- yüksekliği  birimdir.
rimdir. Buna göre, iki üçgen prizmadan birinin alanı, başlangıçtaki del-
Buna göre, ortaya çıkan üç yeni prizmanın boyasız yüzlerinin toid prizmanın alanının kaç katıdır?
A
toplam alanı kaç birimkaredir?  + ñ5  + ñ5  + ñ5
D A) B) C)
 + ñ5  + ñ5  + ñ5
A) (ñ + ) B) (ñ + ) C) (ñ + )
 + ñ5  + ñ5
D) (ñ + ) E) (ñ + ) D) E)
 + ñ5  + ñ5

GEOMETRİNİN RİTMİ 223


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 YGS’de çıkmıştır. 79

SO
2014 - YGS

RU
Soru kökünü oku

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Ayrıt uzunlukları ,  ve  birim olan bir dikdörtgenler prizmasından, ke- Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
sişen tüm ayrıtları birbirine dik olan bir parça çıkarılmasıyla elde edilen için QR Kodu okutunuz.

cisim şekilde verilmiştir.

ÇÖZÜM
Buna göre, elde edilen bu cismin hacmi kaç birim küptür?

A)  B)  C)  D)  E) 

Çıkarılan cismin kenarı , ,  birimdir. Büyük priz-


manın hacmi =  .  .  =  cm3
Çıkarılan prizmanın hacmi
=  .  .  =  cm3

NASIL ÇÖZÜLÜR O hâlde kalan cismin hacmi


=  –  =  cm3 tür.
\ Büyük cismin hacminden bundan çıkarılan küçük cis-
Cevap A
min hacmi çıkarılıp denklem oluşturarak çözeriz.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sadece çıkarılıp alınan küçük cismin hacmi formülüy-
le çözüme ulaşamayız.

224 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 103 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. A F

B E

C D
Şekildeki dikdörtgenler prizması biçimindeki cismi oluşturan
birim küplerden renkli olarak belirtilenler çıkarıldığında cismin Şekilde alanı ñ birimküp olan düzgün altıgen biçimli karton
alanı kaç birimkare artar? görülmekterir.
A
Karton, [AB] ile [FE], [AB] ile [CD], [FE] ile [CD] kenarlarının or-
A)  B)  C)  D)  E) 
ta noktalarını birleştiren doğru parçaları boyunca katlanarak üs-
tü açık bir kutu oluşturuluyor.

Buna göre oluşan kutunun hacmi kaç birimküptür?


C
ñ ñ ñ
A) B) C)
  
ñ ñ
D) E)
 

. A
4.

6
B

Ayrıt uzunluğu  birim olan bir ahşap küpten, özdeş iki küp ke-
C
silip çıkarılarak şekildeki cisim elde edilmiştir. Son durumda cis-
Küp biçimli peynir şekildeki gibi A, B, C köşelerinden geçen bir min alanı ilk duruma göre  birimkare artmıştır.
düzlemle kesildiğinde, oluşan piramit biçimli parçanın hacmi- Buna göre, cismin son durumdaki hacmi kaç birimküptür?
nin peynirin başlangıçtaki hacmine oranı kaçtır? A
B A)  B)  C)  D)  E) 
3 1 3 1 1
A) B) C) D) E)
5   3 

GEOMETRİNİN RİTMİ 225


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 80

SO
2012 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Taban alanı  birim kare ve yüksekliği  birim olan kare prizma biçimin-
deki bir tahta blokun tüm yüzeyi boyanıyor. Daha sonra, bu tahta blok
Verilenleri incele
kesilerek  tane birim küp elde ediliyor.

Bu şekilde elde edilen birim küplerden kaç tanesinin yalnızca iki yüzü Bu soru tipine dair detaylı
boyalıdır? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A)  B)  C)  D)  E) 

ÇÖZÜM
A
B

NASIL ÇÖZÜLÜR 6 5

C
1 4
\ Bu tip sorularda şekil mutlaka çizilmeli ve soruda is- D
tenen birim küpler sayısı kadar parça oluşturulmalı- 2 3
dır.

Şekilden de anlaşılacağı üzere ön tarafta görülen


numaralandırılmış  tane de ters tarafta olduğu-
na göre,  tanedir.
Sağ tarafa bakan A, B, C, D harfleri ile gösterilmiş
 tane iki yüzü boyalı birim küp vardır. Aynı şekil-
de  tane de sol tarafta bulunur.
NASIL ÇÖZÜLMEZ Toplamda  +  +  =  tane iki yüzü boyalı bi-
rim küp vardır.
 Taslak cisim yapmadan zihinden çözüm yapmak hata-
Cevap E
ya sebep olabilir.

226 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 104 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Hacmi  birimküp ve yüksekliği  birim olan kare prizma biçi- 3. En uzak iki köşesi arasındaki uzaklık ò birim ve yüksekliği 
mindeki bir tahta blokun tüm yüzeyleri boyandıktan sonra kesi- birim olan düzgün altıgen dik prizma biçimindeki tahta blok ke-
lerek birim küplere ayrılıyor. silerek taban ayrıtı  birim, yüksekliği  birim olan eşkenar üç-
gen dik prizmalara ayrılıyor.
Buna göre, elde edilen birimküplerden kaç tanesinin yalnızca
bir yüzü boyalıdır? Buna göre, elde edilen prizmalar kaç tanedir?
C D
A)  B)  C)  D)  E)  A)  B)  C)  D)  E) 

. Kare prizma biçimindeki ahşap bir takoz boyandıktan sonra ke- 4. A


silerek birim karelere ayrılmıştır.
Takozun yan yüzey köşegeninin uzunluğu  birim, hiç bir yüzey
üzerinde bulunmayan köşegenlerinden birinin uzunluğu ò bi- B C
rimdir. D
6
Takozdan çıkan iki yüzü boyalı birim küp sayısının bir yüzü bo- N
4
yalı birim küp sayısına oranı kaçtır? K
B
    
A) B) C) D) E) E M F
5 5 5 5 5
3ñ5

Şekildeki üçgen dik prizmada A köşesi, ABC üçgeninin yüksek-


liklerinin kesim noktasıdır.
Prizmanın taban kenarlarından ikisi ñ birim ve  birim uzun-
luğundadır.
Prizmanın cisim yüksekliği  birimdir.
Bu prizmadan tabanı KMND karesi olan, en büyük hacimli kare
prizma elde ediliyor.

Buna göre oluşan kare prizmadan en fazla kaç adet birim küp
elde edilebilir?
A
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 227


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 81

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Şekil ’de verilen taban ayrıtı  cm ve yüksekliği  cm olan kare dik priz-
ma biçimindeki kabın üçte biri suyla doludur.
Verilenleri incele
D C D
A Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
A 6 için QR Kodu okutunuz.
B B C
N
N R
M K
P

3 3
x
3
M ÇÖZÜM
K 3 L L
Şekil 1 Şekil 2 Şekil  için suyun hacmi  . 3 .  =  birimküp
3.x x
Bu kap LM ayrıtı üzerine kaptaki su seviyesi KN ayrıtına gelene kadar ya- Şekil  için suyun hacmi . = birimküp
 
tırıldığında Şekil ’deki görünüm elde ediliyor.
x
Bu durumda su seviyesi BL ve CM ayrıtları üzerinde sırasıyla P ve R nok-  = Ş x =  birimdir. (|LP| = x)

talarında oluyor. KÿLP’de Pisagor’dan |KP| =  birim olur.

Buna göre, suyun üst yüzeyinde oluşan KPRN dörtgeninin alanı kaç cm |PR| =  birim olduğundan
dir? A(KPRN) = |KP| . |PR|
A)  B)  C)  D)  E)  = .3
=  birimkare olur.
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Bu tip sorularda cisim eğildiğinde sadece kabın dolu  Bu tip sorularda kap eğildiğinde hacmin değişmediği
kısmında yükseklik değiştiğine dikkat edilir. görülemezse soruyu çözemeyiz.

228 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 105 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. D
3. Aı Cı

E Bı
24
B Bı
B h
D
C
A C E
A Aı
Yatay olarak görülmekte olan üçgen dik prizmada bulundukları
kenarların orta noktaları olan A noktası C köşesiyle, B noktası da
B C Cı
D köşesiyle birleştirildiğinde, [AC] ve [BD] doğru parçaları E nok-
Şekil 1 Şekil 2
tasında kesişmektedir.
Yüksekliği  birim olan eşkenar üçgen dik prizma biçimindeki
Buna göre, Alan(EDC), Alan(EAB)’nin kaç katıdır? kabın içinde h yüksekliğinde su vardır. Daha sonra bu prizma, bir
C
A)  B)  C)  D)  E)  yan yüzü yer düzlemine paralel olacak biçimde Şekil ’deki gibi
yan yatırılıyor.

|BD| = |DA| olduğuna göre, h kaç birimdir?


D
A)  B)  C)  D)  E) 

. A D
36°

E 4. Dı Dı Cı

Aı Cı

24° Bı Aı
B C G Bı

E h
F
D
D
C
A C
Şekilde üst tabanı görülen dörtgen prizmada; [AD] ve [BC] ta-
8
banları birbirine paralel olup köşegenleri E noktasında kesiş- B
A B
mektedir. [BD] köşegeni [AD] kenarıyla ° lik, [AC] köşegeni de
Şekil 1 Şekil 2
[BC] kenarıyla ° lik açı yapmaktadır.
Taban ayrıtı  cm olan ve içinde bir miktar su bulunan kare priz-
Prizmanın tabanının köşegenlerinin uzunluklarının toplamı ma biçimindeki kap, Şekil ’deki gibi eğik tutulduğunda
6 birim, cisim yüksekliği  birim, hacmi ñ birimküp olduğu- |AE| =  cm, |EF| =  cm olmaktadır.
na göre taban köşegenlerinin uzunluklarının farkı kaç birim-
dir? Prizma, düz bir zemine Şekil ’deki gibi yerleştirildiğinde, h kaç
A cm olur?
5  B
A)  B) C)  D) E) 
  A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 229


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 82

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Yatay konumda bulunan ve taban boyutları  x , yüksekliği  cm
olan kare dik prizma biçimindeki özdeş A ve B zeytinyağı tenekeleri Şe-
Verilenleri incele
kil-'deki gibi yerleştiriliyor. Sonra, A tenekesi dikey konuma getirilerek
Şekil-'deki durum elde ediliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
Duvar Duvar
R
r

r
va

va
Du

Du

P
20
P ÇÖZÜM
A B 60
R R
Zemin Zemin

Her iki şekilde de A tenekesi zemine ve iki duvara; B tenekesi ise zemi- K
T P
ne, bir duvara ve A tenekesine temas ediyor.
60
Buna göre, Şekil-'de P ile R köşeleri arasındaki uzaklık kaç cm'dir? 20

A)  B)  C)  D)  E)  |RK| =  –  =  cm
|TK| =  –  =  cm’dir.
|KP| =  + 

NASIL ÇÖZÜLÜR
|KP| = ñ cm
PÿRK’den
\ Cisim ve yüzey köşegenleri gibi uzunluklarla oluşturu- |PR| = |KR | + |PK|
lan dik üçgenden çözüme ulaşılır.
|PR| =  + (ñ)
|PR| = 
|PR| =  cm olur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Cevap D

 Katı cismin hacmini bulacak biçimde işlem yapmak çö-


züme ulaştırmaz.

230 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 106 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D
3. A

N M
B C

H
K
4
L

2
E F G
2
Ayrıt uzunlukları [AB], [BC] ve [BE] sırasıyla ,  ve  ile orantılı Şekil 1 Şekil 2 B
olan  birimkare alanlı özdeş iki dikdörtgenler prizması şekil-
deki gibi yüzleri çakıştırılarak yeni üç boyutlu bir cisim elde edi- Ayrıt uzunlukları ,  ve  birim olan kare prizma biçimindeki
liyor. tahta blok Şekil ’deki gibi kesilerek  özdeş parçaya ayrılıyor.
Daha sonra parçalardan  tanesi Şekil ’deki gibi birleştiriliyor.
Buna göre, prizmaların A ve H köşeleri arasındaki uzaklık kaç
birimdir? Buna göre, A ile B noktaları arasındaki uzaklık kaç birimdir?
A B
5ò ò A)  B) ñ C) ò D) ñ E) ñ3
A) ò B) C) ò D) E) ò
 

4.

.

A

Bı A B C

Şekilde birer yüzeyleri çakışık olan küp ve kare prizmada A, B, C


noktaları doğrusaldır.
A köşesine sahip küpün bir yüzeyiyle, prizmanın bir tabanının
B
alanları eştir.

Taban alanı ñ birimkare olan  + ñ birim yüksekliğe sahip Prizmanın yüksekliği küpün cisim köşegen uzunluğuna eşit ol-
özdeş iki eşkenar üçgen dik prizma, şekilde görüldüğü gibi bi- duğuna göre küple prizmanın birbirine en uzak iki noktası ara-
rinin tabanı diğerinin yan yüzeyiyle çakışacak biçimde yerleş- sındaki uzaklığın küpün yüzey köşegeninin uzunluğuna oranı
tirildiğinde, A köşesinin Aı köşesine uzaklığı kaç birimdir? kaçtır?
C E
ò 3ò ñ 3
A) B) C) ò D) ñ E)  A) B) ñ C)  D) E) 
   

GEOMETRİNİN RİTMİ 231


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 83

SO
2012 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Bir düzgün altıgen prizmanın bir yanal yüzünün çevresi  cm ve taba-
nının çevresi  cm’dir. Bu prizmanın bir açınımı aşağıda verilmiştir.
Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
Bu açınımın çevresi kaç cm’dir? a
a a
A)  B)  C)  D)  E) 
a a
a a a a a
b b
a a a a a
a a
a a
a

NASIL ÇÖZÜLÜR Tabanın çevresi  cm ise


a =  Ş a =  cm’dir. (Altıgenin çevresi)
\ Bu tür sorularda verilerin açınıma işaretlenip uzunluk-
ların hesabı çözüme yeterlidir. Yanal yüzü, kenar uzunlukları a cm ve b cm olan
bir dikdörtgen olduğu için
a + b =  Ş  + b = 
Ş b =  cm’dir.
Açınımın çevresi ise,
a + b =  .  +  . 5

NASIL ÇÖZÜLMEZ =  + 
=  cm olur.
 Sadece tabanların çevresinin bulunması çözüme yet-
Cevap C
mez.

232 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 107 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Küp biçimindeki bir cismin yüzey köşegeniyle cisim köşegeninin 3.


uzunlukları topamı (ñ + ñ) birimdir.
Cisim havaya atıldığında farklı renkteki yüzlerinden siyah renk
1
olan yüzünün yere gelme ihtimali , yeşil renk olan yüzünün
3
1
yere gelme ihtimali , dır.

Cismin yüzeyleri siyah, yeşil veya mavi renkte olduğuna göre,
mavi renkli yüzlerin toplam alanı kaç birimkaredir?
D Boylamasına beş, enlemesine üç adet özdeş bölmesi bulunan
A)  B)  C)  D)  E)  şekildeki çikolata kutusunun dikdörtgen biçimindeki tabanının
kenar uzunlukları  birim ve  birimdir.
Kapaklı kutunun yüksekliği  birimdir.

Buna göre, kutuyu yapmada kullanılan kartonun alanı kaç bi-


rimkaredir?
B
A)  B)  C)  D)  E) 

.

4.

Güneşli bir günde, şekildeki gibi, tabanı  birimkare alanlı yer-


deki kare dik prizma biçimli sandık üzerinde her biri  birimküp
hacmi olan küp biçiminde paketler görülmektedir. Açınımı şekilde görülen eşkenar dörtgen dik prizmanın hacmi
Sandığın üzerindeki paketlerin solundaki duvara yansıyan göl-  birimküp, yüksekliği  birimdir.
geleri  adet kare şeklindedir. Tabanının köşegenlerinin uzunlukları farkı  birimdir.

Duvardaki gölgenin şekli değişmemek şartıyla sandık üzerine Bu prizmanın taban köşegenlerinin uzunlukları toplamı kaç bi-
en çok kaç adet paket ilave konulabilir? rimdir?
B C
A)  B)  C)  D)  E)  A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 233


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 AYT’de çıkmıştır. 84

SO
2013 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Ayrıt uzunluğu  birim olan tahta bir küpün bazı parçaları kesilip çıkarı-
larak üç boyutlu yeni bir cisim oluşturuluyor. Bu yeni cismin her bir yü-
Verilenleri incele
züne dik bir doğrultuda bakıldığında ortasında boşluk bulunan aşağıda-
ki görünüm elde ediliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
1 için QR Kodu okutunuz.

1 ÇÖZÜM
1

1 1 1 1

Bu üç boyutlu yeni cismin hacmi en fazla kaç birim küptür?

A)  B)  C)  D)  E) 

Kalan kısmın hacminin en çok olması için şekilde-


ki gibi bir görüntünün elde edilmesi gerekir. Çıka-

NASIL ÇÖZÜLÜR
rılan küpleri sayarak ( tane) tamamından ()
çıkarabileceğimiz gibi sadece kalan kısmındaki bi-
rim küpleri de sayabiliriz. Kalan kısmında  birim
\ Bu tür sorularda istenen şartlara uygun cismi doğru
küp vardır.
tasarlamak çözüme götürür.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sorudaki şekil  boyutlu çizildiğinden şeklin  boyut-
lu taslak çizimini yapamazsak çözüme ulaşamayız.

234 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 108 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Şekilde küp biçimli kesme özdeş 3. Ayrıt uzunluğu  birim olan tahta bir küpün bazı parçaları çıka-
taşlardan inşa edilmiş bir Osman- rılarak yeni bir cisim oluşturuluyor. Bu cismin her bir yüzüne dik
lı komutanına ait küp biçimli tür- bir doğrultuda bakıldığında ortası boşluk olan aşağıda görüntü
be görülmektedir. elde ediliyor.
Türbenin her yüzeyinde eş kare bi-
çimli pencereler bulunmaktadır.

Türbenin her yüzeyine dik açıyla bakan bir kişinin karşılaştığı


görüntü aşağıdakilerden hangisidir?
C
A) B) C)

Buna göre, kalan cisim birim küplere ayrılırsa, en fazla kaç ta-
D) E) ne birim küp elde edililir?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

. Hacmi  birimküp olan 4. Şekilde üç boyutlu bir cis-


küp biçimli bir cismin bazı min, her yüzeyine dik bir
parçaları kesilip çıkarılarak açıyla bakıldığında elde edi-
yeni üç boyutlu bir cisim el- len görüntü verilmiştir.
de ediliyor. Yeni cismin her
yüzeyine dik doğrultudan
bakılınca renksiz kısımlar
boşluğu ifade etmek üzere
şekildeki görünüm ortaya çı-
kıyor.
Buna göre cisimde en az kaç birim küp bulunmaktadır?
Yeni cismin hacmi en az kaç birimküptür? E
C A)  B)  C)  D)  E) 
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 235


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 LYS’de çıkmıştır. 85

SO
2012 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Tabanının bir kenar uzunluğu a birim ve yüksekliği h birim olan bir kare
dik piramit, taban köşegeninden geçen, tabana dik bir düzlemle kesili-
Verilenleri incele
yor.

Buna göre, oluşan arakesitin alanının a ve h türünden eşiti aşağıdaki- Bu soru tipine dair detaylı
lerden hangisidir? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
añ2.h a2 .hñ2 a2 . h2
A) B) C)
  

D)
a.h2

E)
a.h

ÇÖZÜM
T

D C

NASIL ÇÖZÜLÜR
H a

\ Bu tür sorularda arakesitin rahat anlaşabilmesi için


mutlaka taslak çizim yapmalıyız. A a B

ABCD kare,
|AB| = |BC| = a birim ve
|AC| = añ birimdir.
|TH| = h olduğuna göre,

NASIL ÇÖZÜLMEZ A(ATC) =


añ2 .h
|AC|.|TH|

= elde edilir.
 Taslak çizim yapmadan soruyu zihinden çözmeye ça- 
lışmak, hataya neden olabilir. Cevap A

236 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 109 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. P
3. Alanı xñ birimkare olan eşkenar üçgen biçimli bir karton, ke-
narlarının orta noktalarını birleştiren doğru parçaları boyunca
katlanarak bir piramide dönüştürüldüğünde elde edilen cismin
hacminin x cinsinden değeri nedir?
A
xòx xòx xòx
A) B) C)
  
D C
xòx xòx
D) E)
 
E
A B

Şekileki (P, ABCD) kare dik piramitinde; E noktası [AC] köşegeni


üzerinde ve |EC| = |AE|’dir.

Kare piramitin yüksekliği  cm ve Alan(AEP) = ñ cm ol-


duğuna göre, piramitin hacmi kaç cm3 tür?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

. Tüm yüzeyleri eşkenar üçgenden oluşan iki eş üçgen piramidin 4. Tabanının bir kenar uzunluğu a birim ve yüksekliği a birim olan
tabanları çakışacak biçimde yapıştırılmasıyla elde edilen cis- bir kare prizma, taban köşegeninden geçen, tabana dik bir düz-
min üzerinde alınan iki nokta arası uzaklık en çok x birim oldu- lemle kesiliyor.
ğuna göre, oluşan cismin yüzey alanının x cinsinden değeri ne-
dir? Buna göre, oluşan arakesitin alanının a türünden eşiti aşağı-
A dakilerden hangisidir?
9x2ñ3 x2ñ3 7x2ñ3 B
A) B) C)
   A) ña B) ña C) ña D) ña E) ña

3x2ñ3 5x2ñ3
D) E)
 

GEOMETRİNİN RİTMİ 237


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 86

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı r ve yüksekliği h olan bir dik dairesel silindirin hacmi V = pr h 

formülüyle hesaplanır.
Verilenleri incele
Yükseklikleri eşit, içleri boş ve tabanları birbirine paralel olacak şekilde
iç içe bulunan iki dik dairesel silindirin üzerinde iki musluk bulunmakta-
Bu soru tipine dair detaylı
dır. Bu musluklardan biri içteki silindire, diğeri ise silindirler arasında ka- Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
lan bölgeye birim zamanda aynı miktarda su doldurmaktadır.
Bu musluklar aynı anda açılıp içteki silindirin tamamı dolduğu an mus-
luklar kapatılıyor. Son durumda, içteki silindirde bulunan suyun yüksek-
liği, silindirler arasında kalan bölgedeki suyun yüksekliğinin  katı olu-
yor.
ÇÖZÜM
Buna göre, dıştaki silindirin yarıçapının içteki silindirin yarıçapına ora-
nı kaçtır?
h
A) ñ B) ñ C) ñ D)  E) 

İçteki silindirin yarıçapı r1,


dıştaki silindirin yarıçapı r olsun.

NASIL ÇÖZÜLÜR Musluklar özdeş olduğundan dolan kısımların ha-


cimleri eşittir.
\ Bu tür sorularda kolaylıkla katı cismin hacim özellikle-
İçteki silindirin hacmi V1 = pr1 . h
rinden çözüme ulaşılır. h h
Dıştaki silindirin hacmi V = pr . – p . r1 .
 
olur. V1 = V
h
pr1 . h = p . (r – r1)

r1 = (r – r1)
NASIL ÇÖZÜLMEZ r =  r1

 Özdeş musluklardan dolan kısımların eş hacimli oldu- r = ñ5 r1


r2
ğunu atlarsak çözemeyiz. = ñ bulunur.
r1
Cevap B

238 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 110 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. İç içe geçirilmiş, eşit yükseklikli, paralel tabanlı dik silindir biçim- 3. Yükseklikleri eşit, içleri boş ve tabanları birbirine paralel olacak
li iki kaptan dıştakinin çapının uzunluğu içtekinin çapının uzun- biçimde iç içe bulunan iki dik dairesel silindirlerin yarıçapları ora-
luğunun iki katıdır. 2
nı tür. Silindirler üzerinde bulunan iki musluktan biri, içteki si-
3
Ağzına kadar su dolu olan içteki kabın tabanına yakın bir yer- lindire, diğeri ise silindirler arasında kalan bölgeye birim zaman-
den delik açılıp, su aradaki boşluğa dolarsa suyun yüksekliği- da aynı miktarda su doldurmaktadır.
nin kapların yüksekliğine oranı kaçtır?
D Silindirler arasındaki boşluğun yarısı 7 saniyede dolduğuna
1 2 2 1 1
A) B) C) D) E) göre, içteki silindirin tamamı kaç dakikada dolar?
5 5 3   B
A) , B)  C) , D)  E) ,

. Düz bir zeminde eşit yükseklikli çapları  ve  birim olan iki dik 4. Yüksekliği taban çapının uzunluğuna eşit dik silindir biçimli ah-
silindir biçimindeki kap tabanları çakışacak biçimde iç içe yer- 1
şap cisimden, taban yarıçapı cismin yarıçapının ’ü olan ve yük-
leştiriliyor. 
sekliği cismin yüksekliğine eş, dik silindir kesilip çıkarılıyor.
Silindirler arasına bir miktar su doldurulduktan sonra  adet kur-
Buna göre, çıkan parçanın alanının kalan parçanın alanına ora-
şundan imal edilmiş birim küp, suyun içine atıldığında, kapların
nı kaçtır?
dışına su taşması olmamış, küpler suya tamamen batmıştır. D
9 9 3 9 9
A) B) C) D) E)
Buna göre, son durumda suyun kaplar arasındaki yüksekliğin-    55 
de kaç birimlik artış oluşur?
A
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
p 15p p 13p p

GEOMETRİNİN RİTMİ 239


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 YGS’de çıkmıştır. 87

SO
2017 - YGS

RU
Soru kökünü oku

Verilenleri incele
10 10

5 5 Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Şekil 1 Şekil 2

Yüksekliği  birim olan içi boş bir dik dairesel silindirin içine Şekil ’de-
ki gibi yüksekliği  birim olan bir dik koni yerleştirilmiştir. Bu silindirle ÇÖZÜM
koninin arasına hacmi V1 birimküp olan su doldurulmuş ve suyun yük-
sekliği  birim olmuştur. Sonra bu cisim, Şekil ’deki gibi ters çevrilmiş
ve bir miktar daha su eklendikten sonra suyun hacmi V birimküp ve 7V
V
yüksekliği  birim olmuştur.
10 10
V1
Buna göre, oranı kaçtır? V
V 5 5
7V
(Bu işlem sırasında koniye su girişi olmamaktadır.)
3 5 8 10 15 Şekil 1 Şekil 2
A) B) C) D) E)
 11 15  31
Benzerlik oranının küpü hacimler oranına eşittir.
( ) =
5 3 1
 
NASIL ÇÖZÜLÜR Taban Alanı = TA
TA.10 7 50 . TA
TA .  – .
\ Bu tür sorularda benzerlik oranının küpünün hacim- V1 3  
= =
ler oranına eşit olması kanalını kullanırız. V TA.10 1 110.TA
TA .  – .
3  

5
= bulunur.

NASIL
11
ÇÖZÜLMEZ Cevap B

 İşlemler sırasında koniye su girişi bulunmadığını atlar-


sak soruyu çözemeyiz.

240 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 111 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Tabanları çakışacak biçimde bir dik koninin içine bir dik silindir 3.
yerleştirilmiştir.
Silindirin, koninin yan yüzüne temas ettiği noktaların koninin te-
pe noktasına olan uzaklığı, aynı temas noktalarının koninin ta-
ban kenarlarına uzaklığının iki katıdır.

Buna göre silindirin hacminin koniyle silindir arasındaki bölge-


nin hacmine oranı kaçtır?
D
7 6 5 4 3
A) B) C) D) E) Şekil 1 Şekil 2
   5 
Şekildeki dik koni biçimli kabın çapı, dik silindir biçimli kabın ça-
pının , katı olup yükseklikleri aynıdır.
Tamamen suyla doldurulan silindir kap, ters çevrilen koni biçi-
mindeki kabın yan yüzeyine değecek biçimde Şekil ’deki gibi
yerleştiriliyor.

Alt tabanında küçük bir delik açılan silindirik kaptaki suyun,


konik kabın alt kısmını doldurduktan sonra silindirik kapta ka-
lan kısmının yüksekliğinin, konik kabın su dolu alt kısım yük-
. Şekil 1 Şekil 2 sekliğine oranı kaçtır?
D
2 5 7 4
A) B) C)  D) E)
3   3

4.

3
16
I. şekildeki taban çapları eşit uzunluklu dik koni ve dik silindir bi-
çimli kap, tabanları çakışık ve tabanları yere paralel üst üste gö-
6
rülmektedir. Koninin yüksekliğinin  katı, silindirin yüksekliğinin Şekil 1 Şekil 2
 katına eşittir. I. şekildeki suyun yüksekliği kapların toplam yük-
4 Taban dairesi küpün kenarına teğet olacak biçimde dik koni ve
sekliğinin ’idir.
5 küpten oluşmuş su kabı Şekil ’de gösterilmiştir. Ayrıt uzunluğu
Silindir tabanı yere gelecek biçimde II. şekildeki gibi ters çev- 3
 cm olan küpün içindeki suyun yüksekliği cm olup, koni ile
rildiğinde, dışarıya su dökülmediğine göre son durumdaki su- 
küpün yükseklikleri eşittir.
yun yüksekliğinin ilk durumdaki kabın boşluk kısmının yüksek-
liğine oranı kaçtır? Buna göre, kap ters çevrilirse koninin içindeki suyun yüksekli-
C ği kaç cm olur? (p =  alınız.)
3 5 B
A)  B) C)  D) E) 
  A)  B)  C)  D) , E)

GEOMETRİNİN RİTMİ 241


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır. 88

SO
2013 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Yükseklikleri eşit, taban yarıçapları sırasıyla  metre ve  metre olan dik
dairesel silindir biçimindeki iki depo başlangıçta boştur. Birim zamanda
Verilenleri incele
aynı miktarda su akıtan iki ayrı musluktan büyük depoya ait musluk açıl-
dıktan  dakika sonra küçük deponun musluğu da açılıyor. Küçük depo-
nun musluğu açıldığı anda büyük depodaki suyun yüksekliği  metredir. Seçenekleri oku
Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
2
Silindirin hacmi prh’dir.
2 3
Birim zamanda musluklardan akan su miktarı ay-
nı olacağından
Buna göre, küçük depoya su verilmeye başlandıktan kaç dakika sonra p .  . h = p . 3 . (h – ) Ş h = h – 
depolardaki suyun yüksekliği eşit olur? Ş h = 
18
A)  B)  C)  D)  E)  Şh= m’dir.
5
18 8
h–= –  = m’dir.
5 5
Büyük depoda

NASIL ÇÖZÜLÜR  dakikada  m su birikirse


8
t dakikada m su
\ Bu tür soruları birim zamanda musluklardan aynı mik- 5
tarda su akmasından hareketle çözeriz.
8
x = .5
5
t =  dakika olur.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Musluklardan akan su miktarının zamanla doğru oran-
tılı akmasını göz önüne almazsak çözüm üretemeyiz.

242 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 112 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.

Taban çevresinin uzunluğu ñ3p birim, yüksekliği  birim olan


Taban yarıçapı x birim, yüksekliği h birim olan dik silindir biçim- dik silindir biçimli ahşap, motorlu testereyle şekildeki gibi taban
li özdeş dört kalem pil şekildeki gibi yanyana dizildikten sonra düzlemiyle ° açı yaparak düzlemsel kesiliyor ve çıkan küçük
etrafları tabanları hariç gergin şekilde bir malzemeyle sarılıyor. parça atılıyor.

Buna göre, kullanılan malzemenin alanı en az kaç birimkare- Buna göre, ahşabın ilk hacminin, son durumdaki hacmine ora-
dir? nı kaçtır?
A B
5xh(6 + p)
A) xh( + p) B) C) xh( + p) A)  B) , C)  D) , E) 

7xh(6 + p)
D) E) xh( + p)

. 4.

Alt ve üst taban çaplarının uzunlukları sırasıyla  ve  birim olan


kesik dik koni biçimli kova ile taban çapının uzunluğu  birim p
Şekilde birimkare taban alanlı,  birim yüksekliği olan cisim
1 
olan dik silindir biçimli kova,  saniyede birimküp su akıtan görülmektedir.

musluklar altına dolmaya bırakılıyor.
Düz bir zeminde doğrusal olarak aynı yöne  birim ötelenen
Yükseklikleri  birim olan İki kovanın dolması için gereken sü- cisim hareketi süresince kaç birimküplük hacim taramış olur?
E
reler toplamı kaç saniyedir? A)  + p B)  + p C)  + p
A
A) p B) p C) p D) p E) p
D)  + p E)  + p

GEOMETRİNİN RİTMİ 243


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır. 89

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Bir rafineride bulunan taban yarıçapı  metre ve yüksekliği  metre olan
silindir biçimindeki depoda, belirli miktarda akaryakıt vardır. Bu akarya-
Verilenleri incele
kıt, taban yarıçapı  cm ve yüksekliği  metre olan silindir biçimindeki
 varile, variller tamamen dolu olacak şekilde konabiliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Buna göre, rafinerideki deponun kaçta kaçı doludur? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
1 3 2 3 5
A) B) C) D) E)
    

ÇÖZÜM
Vrafineri = p .  .  = p

( cm =
1
m)

NASIL ÇÖZÜLÜR 1
Vvaril = p . ( ) .  =
p
\ Hacimlerin hesap edilip orantılanmasıyla çözüme gi-
 
deriz. p 15p
Vyakıt = . =
 
15p
 3
Dolu: =
p 

Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 En son kıyas ya da orantı yöntemi kullanmadan son
çözümü göremeyiz.

244 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 113 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Yarıçapının uzunluğu  birim olan dik silindir şeklindeki ayran 3. Yan yüzey alanı p birimkare ve yüksekliği  birim olan dik si-
dolu kaptan tabanlarının yarıçap uzunlukları  birim ve  birim lindir biçimindeki sürahi tamamen su ile doludur. Sürahideki su
olan kesik dik koni biçimli  adet özdeş cam bardak dolduruldu- taban ayrıtı  birim, yüksekliği p birim olan kare prizma biçimin-
ğunda ayran bitmiş oluyor. deki bardaklara doldurulacaktır.

Buna göre kabın yüksekliği, bir bardağın yüksekliğinin kaç ka- Buna göre, kaç bardak tamamen dolar?
C
tıdır?
D A)  B)  C)  D)  E) 
10 9 8 7 6
A) B) C) D) E)
    5

.  birim yükseklikli tamamen su dolu dik silindir biçimli bir kap- 4.


tan  birimküplük su eksildiğinde kalan suyun yüksekliği  bi-
rim oluyor.

Buna göre kabın alanı kaç birimkaredir?


E
A) ( + ñp) B) ( + ñp) C) ( + ñp)

D) ( + ñp) E) ( + ñp)

Su dolu dik silindir biçimli üstü açık bir kap eğildiğinde bir mik-
tar su döküldükten sonra kalan suyun yüzeyi kabın üst taban ke-
narı ve yan kenarın orta noktası arasındadır.

Buna göre, kalan su dökülen suyun yüzde kaçıdır?


E
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 245


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 LYS’de çıkmıştır. 90

SO
2013 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Aşağıda, taban yarıçapı  cm ve yüksekliği  cm olan bir dik dairesel si-
lindir verilmiştir. Silindirin taban düzlemlerinde şekildeki gibi merkezler-
Verilenleri incele
den  cm uzaklıkta AD ve BC paralel doğru parçaları çiziliyor.

D Bu soru tipine dair detaylı


1 Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
6
C
1
3
D [AK] ^ [KB] çizilirse
B
1
O [KB] =  cm, |AK| =  cm ve
T
Buna göre, ABCD dikdörtgeninin alanı kaç cm dir?
A |AB| = |AK| + |KB|
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ5 =  + 
6
6
C |AB| = ò cm’dir.
2 1 1
3
K B

NASIL ÇÖZÜLÜR Üst tabandan


D |AD| = ñ cm ve
\ Üç boyutlu düşünme gücümüzle doğru taslak çizim bu
tür soruları kolay çözmemizi sağlar. 3 |AB| = ò cm olduğundan
2ñ2
T O A(ABCD) = |AD| . |AB|
2ñ2 = ñ . ò
A = ò
= ñ cm dir.
NASIL ÇÖZÜLMEZ Cevap E

 Sadece katı cismin uzunluk özelliklerinden çözüm ya-


pamayız.

246 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 114 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Şekilde görülen dik silindir biçimli te-


reyağının taban merkezine  birim
uzaktan geçen ve tabana dik olan düz-
lemin kesit alanı  birimkaredir.
Tereyağının yüksekliği  birimdir.

Menteşesi etrafında p radyan dönerek açılan şekildeki kapının


Buna göre tereyağı üzerindeki iki nokta arası uzaklığın en bü-
toplam açılma alanı p birimkaredir. Kapının boyu eninin  ka-
yük değerini köşegen uzunluğu kabul eden karenin çevresi kaç
tıdır.
birimdir?
B
p A) ò B) ò C) ò
Kapı menteşe etrafında radyanlık açıyla açılırsa, havada ta-

ranan hacim kaç birimküp olur? D) ò E) ò
E
A) p B) p C) p D) p E) p

. Şekilde sayıca taban çevresinin uzun- 4.


5 ñ5 birim
luğu taban alanına eşit,  birim yük- 2p birim
seklikli dönel dik silindir biçimli rulo
boya fırçası görülüyor.
Rulo fırça yüzeyi boyarken bir tur ile-
ri ve bir tur geri hareket etmektedir.

Şekilde açınımı verilen dik kesik koninin kapalı hâldeyken alt


taban yarıçapı r ile yüksekliği h arasındaki matematiksel ba-
Ebatı  birim olan küp biçimli bir odanın yüzeylerini boyamak ğıntı nedir?
C
için rulo fırça en az kaç tur hareket ettirilmelidir?
A A) h + r + r =  B) h – r + r = 
540 480 400 240 230
A) B) C) D) E) C) h + r – r =  D) h + h + r = 
p p p p p
E) h + h – r = 

GEOMETRİNİN RİTMİ 247


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır. 91

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
y OABC bir dikdörtgen
|OA| =  birim Verilenleri incele
B |AB| =  birim
C
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
3 için QR Kodu okutunuz.

x
O 6 A

Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki OABC dikdörtgeninin x ek-


ÇÖZÜM
seni etrafında 6° döndürülmesiyle elde edilen silindirin hacmi Vx, y
y
ekseni etrafında 6° döndürülmesiyle elde edilen silindirin hacmi de
V O B Vx = p . r . h
Vy olduğuna göre, oranı x kaçtır?
Vy 3 = p . 3 . 
1 1 2 O
A) B) C) D)  E)  x
= p birimküp
 3 3 6 A

y
Vy = p . r . h

NASIL ÇÖZÜLÜR
3
= p .  . 3
= p birimküp
\ Dikdörtgenin döndürüldüğü bu tip sorularda; dönme x
ekseni olan kenarın oluşan silindirin yüksekliği diğer
6 6
kenarın ise silindirin taban yarıçapı olduğu düşünül-
melidir. Vx 54p 1
= = bulunur.
Vy p 
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Yanlış dönme ekseni almamız soruyu çözümsüz kılar.

248 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 115 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A D 3. A

60° 30°
B 19 C

Şekilde görülen yamuğun BC kenarı etrafında döndürülmesiy-


le oluşan cismin hacmi, belirtilen açı ve uzunluk değerlerine B C
göre kaç birimküp olur?
D Şekildeki üçgensel saç levhanın A, B, C köşelerindeki açılarının
A) p B) p C) p D) p E) p ölçüleri sırasıyla  :  :  ile orantılıdır.
A köşesinin BC kenarına uzaklığı  birimdir.

Levhanın BC kenarı etrafında ° döndürülmesiyle elde edi-


len cismin hacmi kaç p birimküp olur?
C
32 32 32 16 14
A) B) C) D) E)
 5  3 3

. 4. Havaalanı radar ekranında belli bir zaman aralığında doğrusal


rota izleyen bir uçak koordinat eksen bazlı bir bilgisayar otomas-
x
yonunda y = +  denklemiyle modellenmiştir.

Buna göre uçuş rotası denkleminin apsis ve ordinat eksenle-
riyle oluşturduğu çokgensel bölgenin OX ekseni etrafında °
döndürülmesiyle elde edilen cismin hacmi kaç birimküptür?
A
A) p B) p C) p D) p E) p
Şekilde görülen üç kenar uzunluğu eş karton parçasının yük-
sekliklerinden birinin etrafında döndürülmesiyle elde edilen
cismin hacminin, karton parçasının kenarlarından birinin etra-
fında döndürülmesiyle elde edilen cismin hacmine oranı kaç-
tır?
B
ñ3 ñ3 ñ3 ñ3 ñ3
A) B) C) D) E)
  5  3

GEOMETRİNİN RİTMİ 249


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır. 92

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı  birim olan daire biçimindeki bir kâğıttan çeyrek daire biçimin-
de bir dilim kesilerek çıkartılıyor. Kalan kısım, kırmızı çizgiler çakışacak
Verilenleri incele
biçimde şekilde gösterildiği gibi birleştirilerek bir dik dairesel koni oluş-
turuluyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
Buna göre, oluşturulan koninin yüksekliği kaç birimdir?
L=8 L=8
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ3 a h

a = °
r a
=
NASIL ÇÖZÜLÜR
L 
r 270
=
 
\ Bu tip sorularda açınımı verilen şekil kapatılıp dik ko- r=
ni yapıldıktan sonra genel koni formülleri kullanılarak
çözüm yapılır. h + r = L
h +  = 
h +  = 
h = 

NASIL ÇÖZÜLMEZ h = ñ cm bulunur.


Cevap C
 Konide taban yarıçapıyla yanal ayrıtın birbirine oranı-
nın, açınımındaki daire diliminin merkez açısıyla °
nin birbirine oranına eşitliğini kullanmadan çözüm sağ-
lanamaz.

250 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 116 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Şekilde dik dönel bir koni- 3.


p nin açınımı görülmektedir.
2 Koninin taban yarıçapı x,
y
4
yanal yüzü oluşturan daire
p
diliminin merkez açısı

radyan, yanal uzunluk y’dir.
x O 2

Buna göre, Yanal ayrıt uzunluğu  birim, taban yarıçapının uzunluğu  birim
I. y = x olan dik dönel koni ve açınımı görülmektedir.
4x2 + y2
II. Koninin alanı p( ) birimkare Buna göre koninin tepe açısının ölçüsünün yanal yüzünün açı-

nımını oluşturan daire diliminin merkez açısının ölçüsüne ora-
px2ŒŸy2 – x2 nı kaçtır?
III. Koninin hacmi birimküp
3 C
1 1 1 2 2
A) B) C) D) E)
ifadelerinden hangileri doğrudur? 5  3 3 5
E
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

. A O B
4.
120°
3

8ñ3 . p
Kapalı durumdayken hacmi birimküp olan dik dönel Şekilde görülen O merkezli  birim yarıçaplı renkli kartondan
3
koninin, [AB] çaplı yarım daire biçimli açınımın alanı kaç birim- yapılacak olan dik dönel koninin yüzey alanı kaç birimkare olur?
B
karedir? A) p B) p C) p D) p E) p
B
A) p B) p C) p D) p E) p

GEOMETRİNİN RİTMİ 251


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır. 93

SO
2015 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Yüksekliği  cm ve tamamı suyla dolu olan bir dik dairesel silindir ile ay-
nı tabanlı ve yüksekliği h cm olan boş bir dik koni Şekil ’deki gibi birleş-
Verilenleri incele
tirilmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
Bu cisim Şekil ’deki gibi ters çevrildiğinde cismin içindeki suyun yük-
11 – h
sekliği  cm olduğuna göre, h kaç cm’dir?

A)  B) , C)  D) , E)  h

p.r2 .h
Vsu = p . r .  Vsu = + p . r . ( – h)
3

NASIL ÇÖZÜLÜR p . r .  =
p .r2 .h
3
+ p . r . ( – h)

\ Cisim ters çevrildiğinde su dökülmediği için iki durum-


da hacimler eşit olduğundan hacim formülleri eşitle- 2h
= =
nerek çözüme ulaşılır. 3
h =  cm’dir.
Cevap C

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Son ve ilk durumda sıvı yüksekliğini aynı kabul eder-
sek soruyu çözemeyiz.

252 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 117 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Şekilde açınımı görünen, taban 3.


çevresinin ve açınımının çevre-
sinin uzunluğu sırasıyla  birim
ve  birim olan düzgün altıgen
dik piramit kenarları yapıştırılıp
kapalı hâle getirilerek içine ta-
mamını kaplayacak biçimde sıvı
dolduruluyor. P = Piramit S = Silindir K = Koni

Şekilde görülen üç boyutlu geometrik cisimlerin taban alanla-


Sonrasında taban çevresinin uzunluğu p birim olan dik silin- rıyla yükseklikleri eşittir.
dir biçimli bir kaba, piramidin tepe noktasındaki delikten sıvının Buna göre,
tamamı boşaltılıyor. I. VS > VK = VP II. VP = VS > VK III. VK = VP > VS

Buna göre silindirdeki sıvının yüksekliği kaç birim olur? IV. VS > VP > VK V. VP = VS = VK
A
3 3 1 3 3 öncüllerde belirtilen hacim sıralamalarında hangisi doğrudur?
A) B) C) D) E) A
p p p p p
A) I B) II C) III D) IV E) V

. Şekilde bir kenar uzunluğu  birim olan,


bir yüzünün ortasında  birim çaplı dai- 4. “Bir kürenin hacmi, tabanı kürenin en büyük kesiti, yüksekliği
resel delik bulunan küp biçimli yüzey ka- de kürenin çapı kadar olan iki özdeş koninin hacimleri toplamı-
lınlıkları ihmal edilebilir kutuyla üç bo- na eşittir. Küre; genel olarak diğer katı cisimlere benzemediğin-
yutlu değişik geometrik cisimler görül- den; bu yöntemle hacminin bulunması akılda daha kalıcıdır.”
mektedir. Buna göre;
10
I II
4pr 2r
7 birim 7 birim
r r
O O
7 birim O 2pr O r
9 birim
III IV
6ñ2 birim
4ñ2 birim 8 birim 9 birim 4r ñ5r
küp ikizkenar dikdörtgenler r r
O O
üçgen dik prizma prizması O r O r
6 birim
V
3pr
9 birim r
O
O 2pr
4 birim
Hacmi = V = 144 birimküp Düzgün algen r kürenin yarıçapını, O kürenin merkezini ve koninin taban mer-
kare dik prizma dik prizma kezini göstermek üzere, taban yarıçapı üzerinde belirtilen ko-
Bazı ölçüleri verilen cisimlerden kaç tanesi delikten kutuya sı- nilerden ve eşleştirilmiş küreden hangi ikiliyle belirtilen özel-
ğabilir? liğin doğru şekilde sağlandığı ispatlanabilir?
B D
A)  B)  C)  D)  E)  A) I B) II C) III D) IV E) V

GEOMETRİNİN RİTMİ 253


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır. 94

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Taban yarıçapı , yüksekliği  birim olan Şekil ’deki dik dairesel koni,
tepe noktasından geçen tabana dik bir düzlem boyunca kesilerek özdeş
Verilenleri incele
iki parçaya ayrılıyor.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Bu iki eş parça döndürülüp Şekil ’deki gibi yarım çemberler boyunca


ÇÖZÜM
birbirine yapıştırılarak bir cisim oluşturuluyor ve bu cisim Şekil ’teki gi- P 1B
bi düz bir masa üzerine konuluyor. 5 r
O
r A
C 12

|AB| = |AC| = 
|OB| = |OC| = r
Buna göre, bu cismin içine sığabilecek küre biçimindeki en büyük to-
|PO| = 
pun yarıçapı kaç birimdir?
r +  = ( – r)
3 4 5 12 13
A) B) C) D) E)
 3  5 5 r +  =  – r + r
r = 
24 12

NASIL ÇÖZÜLÜR
r= =
 5
(Çembere dışındaki bir noktadan çizilen teğet par-
\ En büyük olacak şekilde birbirine temas eden cisim-
çalarının uzunlukları eşit olur.)
ler düşünülerek bu tür soruları çözebiliriz. Cevap D

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 İçteki cisim dıştakine temas etmediğinde hacim en bü-
yük olmaz ve çözüm başarısız olur.

254 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 118 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Aşağıdaki şekilde, Askeri Müze’de sergilenen, Çanakkale ve di-


ğer I. Dünya Savaşı cephelerinde tüfek namlu uçlarına kar, yağ-
mur, çamur vb. girmemesi için takılan gazi bir silah aparatı gö-
rülüyor.
D

|AB| =  birim

A |DC| =  birim

5
p 1
Şekildeki gibi yarım küre biçimli ahşaptan tepe açısı radyan
3 B C
olan dik bir koni kesilip çıkarılıyor.

Buna göre ahşap cismin kalan kısmının çıkan koni biçimli par-
9p
çanın hacmine oranı kaçtır? Şekildeki aparat, taban alanı birimkare olan kesik silindir kı-
E 
A) , B)  C) , D)  E)  sımlı parçayla, bu parçanın üst eğik tabanını kapatıldığında tam
örtüşerek kaplayan yarım küre biçimli kapak kısmından oluş-
muştur.

Namlu aparatının kapağı kapalı konumdayken toplam hacmi-


nin büyüklüğü kaç birimküptür? (Aparat et kalınlığı ve diğer
ebatları önemsenmeyecektir.)
B
101p 103p 35p 107p 109p
A) B) C) D) E)
    

.

4. P
Şekilde, M merkezli dik koni içe-
risine, en büyük hacimli O mer-
4
kezli küre yerleştirilmiş olarak
görülmektedir.
C D
O
Şekilde toplam yüksekliği  birim, üst taban çevresinin uzun-
luğu p birim olan yarım küre biçimli şamdanla (mumluk), ya-
A B
nında duran,  birim yüksekliğinde p birimküp hacimli dik M
dönel koni biçiminde mum görülüyor.

Mum tabanı yer düzlemine paralel olarak mumluğa yerleştiri- P noktasının küre yüzeyine en kısa uzaklığı  birim ve
lince tepe noktasının yere uzaklığı kaç birimdir? |PD| =  birim olduğuna göre koninin hacmi kaç birimküptür?
D D
A)  B)  C)  D)  E)  A) p B) p C) p D) p E) p

GEOMETRİNİN RİTMİ 255


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 YGS’de çıkmıştır. 95

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

Taban yarıçapı  birim, yüksekliği  birim olan dik dairesel silindir biçi-
mindeki bir bardağın içine dik koni biçiminde bir kap, tabanı yere para-
ÇÖZÜM
lel olarak yerleştirildiğinde Şekil  elde ediliyor. Bu durumda kabın tepe R
E D
noktasının silindir tabanına olan uzaklığı  birim oluyor.
Bu bardak, kabın içine tabanı yere paralel olarak yerleştirildiğinde ise bar- 6
dağın üst tabanı ile kabın tabanı Şekil ’deki gibi aynı seviyede oluyor.
2 B
C
Buna göre, kabın hacmi kaç birimküptür? 3
A) p B) p C) p D) p E) p A

|AB| =  birim, |BC| =  birim, |BD| =  birim ve


|DE| = R birimdir.
AÿBC ~ AÿDE (Açı – Açı Benzerliği)
NASIL ÇÖZÜLÜR 3
+ R

= Ş R =  birimdir.

\ Bu tür sorular ilk ve son durumdaki cisimlerin karşı- Koninin hacmi


laştırılmasıyla çözülür. p .  . ( + )
= p birimküp olur.
3
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Aradaki değişimi doğru tespit edip ilk ve son cisim kav-
ranamazsa soru çözülemez.

256 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 119 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Sivri alt ucu kapalı dik dönel koni biçimli, yüksekliğinin yarısına
D
kadar su dolu olan huniyi tamamen doldurmak için dik silindir
biçimli bir bardakla  defa su boşaltılıyor.
A
Buna göre, bardağın hacminin hunideki ilk suyun hacmine ora-
nı kaçtır?
2 E
3  1 3 
A) B) C) D) E)
B C  5  5 

Şekilde |AB| =  birim, alt tabanının çevresinin uzunluğu p


birim olan kesik silindir ile ortak tabana sahip  birim yüksekli-
ğinde dik dönel koni görülmektedir.
Koninin tepe noktası silindirin üst kesik taban yüzeyine temas
etmektedir.

Buna göre |AD| + |DC| kaç birim olur?


E
A)  B)  C)  D)  E) 

. En büyük kesitinin alanı px birimkare olan küre, yanal alanı 4. Şekilde taban yarıçapları r birim ve yükseklikleri  cm olan dik
4px birimkare taban çevresi px birim olan dik silindir ile hac- koni ve dik silindir biçiminde iki kap verilmiştir.

mi px3 birimküp, yüksekliği taban çapına eşit dik dönel ko-
3
ni, simetri merkezlerinden geçen ve yer düzlemine dik olan
r
farklı bir düzlemle kesildiğinde oluşan kesit alanlarının sırala- O2
ması aşağıdakilerden hangisidir?
D
A) Küre = Koni < Silindir
24
B) Küre < Koni < Silindir
C) Koni < Silindir < Küre 1
D) Koni < Küre < Silindir r
O1
E) Silindir < Koni = Küre
Silindir içinde; yüksekliği  cm olan su koniye boşaltıldığında
su yüksekliği kaç cm olur?
B
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 257


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 LYS 1’de çıkmıştır. 96

SO
2012 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı r olan bir küre ile taban yarıçapları r olan bir dik dairesel silin-
dir ve bir dik dairesel koni veriliyor.
Verilenleri incele
Bu üç cismin hacimleri eşit olduğuna göre,
Bu soru tipine dair detaylı
I. Koninin yüksekliği, silindirin yüksekliğinin  katıdır. Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
2r
II. Silindirin yüksekliği ’tür.
3

ÇÖZÜM
III. Koninin yüksekliği r’dir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III h1
h2
r

r
r

4 3 pr h22
Vküre = pr Vsilindir = prh1 Vküre =
3 3
Vküre = Vsilindir = Vkoni ise,
NASIL ÇÖZÜLÜR i.
4 3
3
4r
pr = prh1 Ş h1 = ,
3
4 3 pr h2
2
\ Bu tür sorularda alan, hacim vb. özellikler kıyaslana-
ii. pr = Ş h = r,
rak çözüm yapılır. 3 3
4r
h1 3 1
iii. = = Ş h = h1 dir.
h r 3
I. h = h1 olduğu için koninin yüksekliği silin-
dirin yüksekliğinin  katıdır.

NASIL ÇÖZÜLMEZ II. Silindirin yüksekliği h1 =


4r
3
olup
2r
3
değildir.

III. Koninin yüksekliği h = r dir.


 Hacim eşitliğini kullanmadan soruyu başka bağıntılar-
dan çözmeye çalışmak hataya neden olur. I. ve III. ifadeleri doğrudur.
Cevap D

258 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 120 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Şekilde taban çapının uzunluğu yük-


sekliğine eşit ve  birim olan üstü açık
O dik silindir biçimli kabın üzerine bıra-
A D kılmış  birim çap uzunluklu küre
biçimli cismin A ve D noktalarında
12 h dengede durduğu görülmektedir.
Silindirin içinde ortak tabanlı tepe
O 4
noktası küresel cisme temas eden dik
Şekil 1 Şekil 2 B C
dönel koni bulunmaktadır.
Şekilde ’de verilen, tabanları çakışık dik silindir ve koniden olu-
şan kabın arasındaki boşluğa, silindirin yarı yüksekliğine kadar Buna göre koninin yüksekliği kaç birimdir?
C
su dolduruluyor. A)  B) , C)  D) , E) 
3
Koni biçimindeki kabın hacmi  cm olduğuna göre silindir
ile koni arasındaki su, yüksekliği  cm, taban ayrıtı  cm olan
kare prizmaya boşaltıldığında su yüksekliği (h) kaç cm olur?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

. Şekilde tabanları çakışık dik koni için- 4. Ayrı ayrı üç eş küp içine mümkün olan en büyük hacimli, alt ve
de üst taban kenarı koninin yan yü- üst tabanlara temas eden, dik biçimli içinde su olan koni, küre
zeyine değen dik silindir silindir için- ve silindir yerleştirilip tabana çok yakın noktadan tamamı deli-
de birbirine dıştan, silindirin yan yü- niyor.
zeyiyle tabanlarına içten teğet iki öz-
deş küre görülmektedir. Buna göre üstü kapalı küple içindeki cisimler arasında yükse-
len suyun yükseklikleri arasında,
Silindirin taban alanı p birimkare,
I. h(koni) < h(küre) < h(silindir)
hacmi p birimküptür. Koninin ta-
ban çevresi p birimdir. II. h(koni) < h(silindir) < h(küre)

III. h(küre) < h(koni) < h(silindir)


Buna göre koninin yüksekliğiyle kürelerden birinin çap uzun-
IV. h(koni) < h(silindir) = h(küre)
luğu toplamı kaç birimdir?
D
V. h(koni) = h(silindir) < h(küre)
A)  B)  C)  D)  E) 

sıralamalarından doğru olan hangisidir?


A
A) I B) II C) III D) IV E) V

GEOMETRİNİN RİTMİ 259


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2012 LYS’de çıkmıştır. 97

SO
2012 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Yüksekliği  cm, yarıçapı  cm olan dik dairesel silindir biçimindeki bir
sürahi tümüyle ayranla doludur. Bu ayranın tamamı, taban yarıçapları 
Verilenleri incele
cm ve  cm olan kesik koni biçimindeki  adet özdeş boş bardağa konu-
luyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Bardaklar tam olarak dolduğuna göre, bu bardakların yüksekliği kaç Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
cm’dir?
25 27 40 44 55
A) B) C) D) E)
  3 3 
ÇÖZÜM
h V

21 3
7V
h

NASIL
r 6
ÇÖZÜLÜR 9 r

p.32h
Hacim = p . r . h V= = ph
\ Sürahideki ayranların tamamı bardaklara boşaltıldı- 3
ğından ve ayranın hacmi sabit kaldığından, hacmi eşit- = p .  .  V = ph olur.
leme yapılarak sonuca gidilir.
(Bardağın hacmi)
Silindirin hacmi =  . (Bardak)
p .  .  =  . ph
 = h
27
h= cm olur.

NASIL

ÇÖZÜLMEZ Cevap B

 Büyük cismin hacmini küçük özdeş olanlara paylaştır-


mazsak soru çözülemez.

260 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 121 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. A 2 D
3.  birim yükseklikli tamamen zeytinyağı dolu dik dönel koni bi-
çimli depo, taban yarıçapına eş uzunluklu yarıçapa sahip yarım
küre biçimli başka depoya boşaltıldığında zeytinyağı hiç artma-
dan depoyu tamamen dolduruyor.

Buna göre, zeytinyağının hacmi kaç birimküptür?


D
122p 124p 126p 128p 130p
A) B) C) D) E)
B 6 C 3 3 3 3 3

Şekilde görülen, CD çap uzunluklu tabanının alanı p birimkare


olan yan yüzeyi üzerinde yerde duran kesik dik silindir biçimli
gümüş cismin AD ve BC yan uzunlukları sırasıyla  ve  birimdir.

İçi dolu gümüş cisim eritildiğinde, taban çevresinin uzunluğu


p birim, yüksekliği  birim olan dik silindir biçimli kalıplardan
kaç tanesini geride hiç eriyik kalmadan tamamen doldurur?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

. A
4. Tabanlarının toplam alanı 7p birimküp olan sıvı dolu silindi-
rin içine mümkün olan en büyük hacimli eşkenar üçgen priz-
ma yerleştirildiğinde, sıvı taştıktan sonra kalan sıvının hacmi
B (p – 3ñ) birimküp ise silindirin yüksekliği taban çapından
E
5 kaç birim daha kısadır?
B
C A) , B)  C) , D)  E) ,
9

Şekilde eğik durduğu görülen dik silindir biçimli kabın taban


dairesinin çap uzunluğu  birim, BC ve DE uzunlukları sırasıyla
 birim ve  birimdir.

Kaptaki sıvının tamamını boşaltmak için, taban çap uzunluğu


ñ birim ve ana doğrunun uzunluğu  birim olan dik dönel
koni biçimli kabı tam doldurarak kaç defa kullanmalıyız?
D
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 261


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS 1’de çıkmıştır. 98

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Bir dik dairesel koni, tabana paralel bir düzlemle kesiliyor.

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
Elde edilen kesik koninin yüksekliği  cm, taban yarıçapları ise  cm ve
 cm’dir.

Buna göre, koninin yanal ayrıtının uzunluğu kaç cm’dir? C D

A)  B)  C)  D)  E) 

TÿCD ~ TÿEB (AA Benzerlik Teoremi)

NASIL
|TC| |CD|
=
ÇÖZÜLÜR |TE| |EB|
|TC| 3
\ Kesik koni sorularında, temel benzerlik ve açı-açı ben- Ş =
|TC| +  
zerlik teoremlerini kullanarak çözüme rahatça gidebi-
liriz. Ş  . |TC| = |TC| + 
Ş |TC| =  cm’dir.
|TA| = |TB| olduğu için TÿEB’den
|TB| = |TE| – |EB|

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Ş |TB| = ( + ) + 
Ş |TB| =  + 
 Üçgenle ilgili özellikleri kullanmadan sadece koni özel- Ş |TB| =  cm bulunur.
liklerini kullanmak yetersiz kalacaktır.
Cevap D

262 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 122 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. T
3. Taban alanı p birimkare olan dik dönel koni, merkezi koninin
yüksekliği üzerinde olan bir kürenin içinde bulunmaktadır.
Koninin taban çevresi küreye içten temas etmektedir.
M 3 128p
Koninin hacmi birimküp olduğuna göre, kürenin çap uzun-
3
luğu kaç birimdir?
C
A)  B)  C)  D)  E) 
B O A B O A

Şekil 1 Şekil 2

Taban dairesinin alanı p birimkare olan dik dairesel koni, ta-
bana  birim uzaklıktan tabana paralel bir düzlemde kesildiğin-
de, üst taban yarıçapı  birim olan kesik koni elde ediliyor.

Buna göre, Şekil ’deki koninin ana doğrusunun uzunluğu kaç


birimdir?
B
A)  B)  C)  D)  E) 

. A D
4.
A B A B

x
D
3

C C
B C
Şekil 1 Şekil 2
Birbirine paralel olan tabanlarından |AD|’nin |BC|’den  birim
fazla olduğu, |AB| =  birim olan ABCD dik yamuğu AD kenarı Şekil ’de verilen, taban yarıçapı  cm olan dik koni biçiminde-
etrafında döndürüldüğünde oluşan cismin hacmi p birimküp- ki kabın içinde p cm3 su vardır. Kabın D noktasından delik
tür. açılarak suyun bir kısmı boşaltılıyor.
19
Buna göre yamuğun çevresinin uzunluğu kaç birimdir? Dökülen suyun hacminin kalan suyun hacmine oranı oldu-
E 
ğuna göre, |AD| = x kaç cm’dir?
A)  + ñ B)  + ñ C)  + ñ D
9 13
D)  + ñ E)  + ñ A)  B) C)  D) E) 
 3

GEOMETRİNİN RİTMİ 263


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 YGS’de çıkmıştır. 99

SO
2016 - YGS

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı  birim olan dik dairesel silindirin içine yerleştirilen  birim ya-
rıçaplı küre biçiminde iki adet demir bilyenin konumu Şekil ’de göste-
Verilenleri incele
rilmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


6
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

3 3

Şekil 1 Şekil 2 ÇÖZÜM


Bilyelerin tamamı su içinde kalana kadar silindir suyla dolduruluyor ve
Şekil ’deki görünüm elde ediliyor.

Buna göre, Şekil ’de silindirde bulunan suyun hacmi kaç birimküptür? 6

A) p B) p C) p D) p E) p 6

Şekil ’deki suyun yüksekliği, kürenin çapına eşit-


tir. Suyun yüksekiğine kadar olan hacimden,  kü-
renin toplam hacmi çıkarılırsa, suyun hacmi bulu-
nur.
NASIL ÇÖZÜLÜR p .  .  –  . ( . p . 33) = p – p
4
3
\ Bu tür sorularda batan cisimlerin hacimleri toplamı- = p birimküp olur.
nın sıvının hacminin artışına eşit olmasından faydala- Cevap E
nılır.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Sıvı yüksekliğiyle kürenin çapının eşitliğini değerlen-
diremezsek soruyu çözemeyiz.

264 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 123 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.
3
O

Taban yarıçapı  birim, yüksekliği  birim olan şekildeki dik si-


lindirik cismi içine alacak en küçük küreyi, bir küpün içine yer-
Taban çapının uzunluğu  birim olan su dolu dik silindir biçi- leştirdiğimizde küpün alanı en az kaç birimkare olmalıdır?
mindeki kaba şekildeki gibi küre biçiminde bir cisim yerleştirili- C
yor. A)  B)  C)  D)  E) 

Kaptaki suyun yarısı taştığına göre silindirin yüksekliği kaç bi-


rimdir?
E
A)  B)  C)  D)  E) 

. Çap uzunluğu  birim olan bir kürenin içine, yüksekliği  birim 4.


olan en büyük hacimli bir silindir yerleştirilmiştir.

Silindirin yüzey alanı kaç birimkaredir? A O B


A
A) p B) p C) p D) p E) p

Şekilde O merkezli yarım küre biçimli meyve parçasındaki aynı


merkezli AB çaplı küre biçimli bir çekirdek görülmektedir. Mey-
venin çapı  birimdir.

49p
Meyve parçasının yüzey alanı birimkare olduğuna göre
4
çekirdeğin hacmi kaç birimküptür?
C
p p p p p
A) B) C) D) E)
    

GEOMETRİNİN RİTMİ 265


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
100
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır.

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Zeminde bulunan ve taban çapı ile yüksekliği  birim olan dairesel dik
silindir biçimindeki bardağın üzerine yarıçapı  birim olan bir küre şekil-
Verilenleri incele
deki gibi yerleştiriliyor.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
5 için QR Kodu okutunuz.

6 ÇÖZÜM
6 5

O
Buna göre, kürenin tepe noktasının zeminden yüksekliği h kaç birim- 5 4
dir? A B
3

A) , B)  C) , D)  E) ,


6

C D

NASIL
6
ÇÖZÜLÜR |CD| 6
|AB| = = =  birim
\ Bu tür sorular, cisimlerin düzlemsel görünümleri ve  
pisagor bağıntısı gibi üçgen özellikleri göz önüne alı- AOB üçgeni  -  -  üçgenidir.
nıp çözülür.
|BO| =  birim bulunur.
Zemin yüksekliği
 +  +  =  birim bulunur.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Cevap D

 Cisimlerin ortak kesişimlerini göz önünde bulundur-


madan çözüme gitmek hataya sebep olur.

266 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 124 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.

O 2

Hacmi p cm3 olan bir kürenin içine, taban yarıçapı  cm olan 6 birim çaplı şişirilmiş bir uçan balona çapı % artacak şekil-
dik silindir şekildeki gibi yerleştirilmiştir. de biraz daha hava basıldığına göre, balonun alanı kaç birim-
Buna göre, silindirin yüksekliği kaç cm’dir? kare artmıştır?
C
D
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ A) p B) p C) p D) p E) p

. Şekildeki yarım kürenin en büyük dairesi ve dik koninin taban 4.


dairesi silindirin tabanlarıyla çakışıktır.

D C

I II

I. Şekil’deki gibi düz zeminde yanyana duran üç özdeş küre II. Şe-
kil’deki gibi birbirlerine dıştan teğet olacak biçimde ikisi yerde
A O B biri diğerlerinin üzerinde bırakılıyor.

Buna göre, son durumda üstteki kürenin yerden yükselme mik-


Koninin yanal alanı p birimkare ve silindirin taban çapı  bi- tarının küre yarıçapına oranı kaçtır?
rimdir. A
3ñ3 5ñ3
A) ñ B) C) ñ D) E) ñ3
Koninin tepe noktasının küre yüzeyine en kısa uzaklığı  birim  
olduğuna göre, D noktasının küre yüzeyine en kısa uzaklığı kaç
birimdir?
E
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 267


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
101
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır.

SO
2015 - LYS

RU
Soru kökünü oku

Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
Küre biçimindeki bir mum tepesinden  birim uzaklıktaki yatay düzlem-
le Şekil ’deki gibi kesiliyor ve üst kısmı atılıyor.
Daha sonra, kalan mum üst yüzünden  birim uzaklıktaki yatay düzlem-
le Şekil ’deki gibi tekrar kesiliyor ve üst kısmı atılıyor.
ÇÖZÜM
Şekil ’de oluşan dairesel kesitin alanı p birimkare olduğuna göre, Kürenin yarıçapı R ol-
I A
Şekil ’de oluşan dairesel kesitin alanı kaç birimkaredir? sun.
1
|OA| = R ve
A) p B) p C) p D) p E) p B ò11
K
R |OB| = R –  olsun.
R–1
O |KB| = ò11
OÿKB’de Pisagor teo-
reminden
R = (R – ) + ò 

NASIL ÇÖZÜLÜR
R = R – R +  + 
R =  birim olur.

\ Bu tür kesit sorularında çemberde teğet-kiriş ve dik P |OP| =  birim ise


üçgen özellikleri mutlaka kullanılmalıdır. II |OL| =  –  =  bi-
2
rimdir.
L K
4 6 OÿLK’de Pisagor’dan
O  =  + |LK|
|LK| =  ve
L merkezli dairenin
NASIL ÇÖZÜLMEZ alanı
p . |LK| = p .  = p birimkare olur.
 Pisagor veya özel dik üçgen kullanmadan çözüm ya-
Cevap E
pamayız.

268 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 125 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3.

128p
Şekil 1 Şekil 2 Şekildeki birimküp hacimli yarım kürenin içindeki taban
3
çevresi küreye temas ederek yatay duran dik silindirin taban ala-
Şekil ’de verilen ahşap küre merkezinden  cm uzaklıkta bir
düzlemle kesildiğinde, kesit alanı p cm olmaktadır. nı p birimkaredir.

Şekil ’deki büyük parça en büyük dairesinden geçen bir düz- Silindirin üst yan kenarına teğet, yer düzlemine paralel şekil-
lemle kesildiğinde oluşan iki parçadan büyük olanın yüzey ala- deki kürenin kesitinin alanı kaç birimkaredir?
C
nı kaç cm olur? A) p B) p C) p D) p E) p
E
A) p B) p C) p D) p E) p

. A C 4.
500p
birimküp hacimli küre, aralarında  birim uzunluk olan
3
iki düzlemle kesildiğinde oluşan en büyük kesitin alanı küçü-
ğünün kaç katıdır?
D
19 21 23 25 27
A) B) C) D) E)
15    

B D

Yatay olarak yerde duran dik kesik silindir biçimli odunun, [AB]
çaplı dairesel kesitinin çevresinin uzunluğu ñ3p birimdir.
Odunun yerdeki uzun yan ayrıtı, kısa yan ayrıtından  birim da-
ha büyüktür.

Odunun hacmi 6p birimküp olduğuna göre, |BD| kaç birim-


dir?
B
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 269


Katı Cisimler TEST - 1

SORU DETAYI
102
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2011 LYS’de çıkmıştır.

SO
2011 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Yarıçapı ñ cm olan bir kürenin içine yerleştirebilecek en büyük ha-
cimli küpün hacmi kaç cm3 tür?
Verilenleri incele
A)  B)  C) 

D) ñ E) ñ Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
NASIL ÇÖZÜLÜR Kürenin içine yerleştirilen küpün cisim köşegeni,
kürenin çapına eşit olursa en büyük hacimli olur.
\ Bu tür sorularda cisimlerin birbirine temas hâlindeki Küpün bir ayrıtı a cm, cisim köşegeni añ cm ve
çok büyük hacimli hâlleri düşünülerek çözüm yapılı- kürenin çapı ñ3 .  = ñ cm ise
yor.
a . ñ =  . ñ3
a =  cm bulunur.
Küpün hacmi ise
3 =  cm3 tür.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
Cevap B

 İçteki cismin dıştakine teğet hâli de alınmadan çöze-


meyiz.

270 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 126 Katı Cisimler

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Bir küp içine yerleştirilebilen en büyük hacme sahip kürenin 3. Bir küp içindeki en büyük kürenin üzerinde yer alan ve birbirine
en büyük alana sahip kesitinin çevre uzunluğunun, küpün ci- kürenin yarıçapının ñ katı kadar uzakta olan iki noktanın birin-
sim köşegen uzunluğuna oranı kaçtır? den diğerine küre yüzeyinden en kısa yoldan yürüyen bir böcek
C
2pñ3 pñ3 pñ3 pñ3 2pñ3 p birimlik mesafe katetmektedir.
A) B) C) D) E)
5  3  3
Buna göre küpün yüksekliği kaç birimdir?
E
A)  B) , C)  D) , E) 

. En büyük kesit alanı A olan bir küre, taban ve yan yüzeylerine 4. Yanal alanı p birimkare olan dik koni içine yerleştirilebilen en
değecek biçimde bir dik kesik koniye yerleştiriliyor. büyük kürenin hacmi p birimküp ve koninin taban çevresi p
dir.
Koninin taban çaplarının çarpımı A cinsinden nedir?
B Buna göre;
3A 4A 5A
A) B) C) I. Kürenin alanı sayısal olarak kendi hacmine eşittir.
p p p
II. Koninin ana doğrusunun uzunluğu  birimdir.
6A 7A
D) E) III. Kürenin koniye yan yüzeyinde temas ettiği noktanın koninin
p p
taban çevresine uzaklığı, koninin taban yarıçapı kadardır.

öncüllerinden hangileri doğrudur?


E
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

GEOMETRİNİN RİTMİ 271


TEST
127
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. F
3.
E
A
B
4 B
6
D
K

A 8 C Küp biçimli bir helvadan, şekildeki gibi sol üst köşesinden kü-
çük küp biçimli bir parça alındıktan sonra kalan büyük kısmı-
Yukarıdaki şekilde verilen hacmi  cm3 olan dikdörtgenler priz- nın hacmi  birimküp, |AK| =  birim olduğuna göre, A ve B
masının taban ayrıtlarından biri  cm ve yüksekliği  cm’dir. köşeleri arası uzaklık kaç birimdir?
D
A noktasındaki bir karınca, BF kenarının orta noktası olan E nok- ò 3ò 5ò
A) B) ò C) D) ò E)
tasına yüzeyden ulaşarak gidiyor.   

Buna göre, karınca en az kaç cm yol almıştır?


B
A) ó B) ñ C) ò D) ò E) ò35

. E H 4. 0,8

A
D

1,7
F G

B C

Şekilde görülen küpteki AÿED, CÿGE, CÿFH, FÿBC, BÿEC, BÿEG, CÿAH
üçgenlerinden kaç tanesi eşkenardır?
C
,7 x , m ebatlı kapıdan aşağıdaki dikdörtgenler prizması bi-
A)  B)  C)  D)  E) 
çimli ebatları m cinsinden verilen kolilerden hangisi geçemez?
D
A) B) 1,5 C) 1,68
0,7
1,65
1,8 0,74
0,79 2 2,1

D) E) 0,69
1,60 1,69

0,81 1,9
1,65

272 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
128
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 5 6
3.
2

5
Dik kenar uzunlukları birim ve  birim olan dik üçgen dik priz-

manın şekildeki açılmış hâlinin çevresinin uzunluğu  birimdir.
Şekilde açılmış hâli görülen düzgün beşgen dik prizmanın ta-
Bu dik prizmanın tabanlarının toplam alanının, yanal alanına banlarının çevrelerinin uzunlukları toplamı x, yanal yüzlerin-
oranı kaçtır? den birinin çevresinin uzunluğu y olduğuna göre prizmanın ya-
C
1 1 1 1 1 nal alanı x ve y cinsinden nedir?
A) B) C) D) E) C
 5  3  xy – x xy – x xy – x
A) B) C)
  

xy – x xy – x
D) E)
 

. L
4.

Şekilde açık hâli görülen küp kapalıyken K ve L noktaları ara-


sındaki uzaklık ñ birim olduğuna göre, küpün alanı kaç bi-
rimkaredir?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

 adet birim küpten oluşan üç boyutlu cisme şekilde oklarla


gösterilen sol, sağ, üst, arka ve önden bakıldığında oluşacak
görünümlerden kaç tanesi verilen yüzeylerden olabilir?
E
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 273


TEST
129
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Tüm ebatlarının uzunlukları eşit olan düzgün çokgen dik prizma- 3. Müzenin bahçesindeki düzgün sekizgen prizma biçimli tarihi
nın tabanlarının alanları toplamı ñ birimkare, taban çokge- mermer sütunun hacmi  birimküptür.
ninin bir dış açısı ° dir. Sütunun tabanının çevrel çemberinin alanı p birimkaredir.
Buna göre prizmanın hacmi kaç birimküptür? Buna göre, sütunun yüksekliği kaç birimdir?
E
A
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ3 5ñ ñ
A) ñ B) C) ñ D) E) ñ
 

. Tabanı eşkenar dörtgen olan dik prizmanın yüksekliği, uzun ta- 4. x


ban köşegeninin uzunluğuna eşit olup  birimdir.
Prizmanın tabanının kenarları arasındaki geniş açının ölçüsü, dar
açının ölçüsünün iki katıdır.

Buna göre prizmanın taban alanının yanal alanına oranı kaç-


tır?
A
1 1 1 1
A) B) C) D) E) 
    2 Şekil 2
Şekil 1

Bir kenar uzunluğu x birim olan kare şeklindeki kartonun köşe-


lerinden, bir kenar uzunluğu  cm olan dört kare Şekil ’deki gi-
bi kesilip, atılıyor. Kalan karton parçası Şekil ’deki gibi kıvrılarak
üstü açık bir kutu yapılıyor.

Kutunun hacmi 7 cm3 olduğuna göre, x kaç birimdir?


B
A)  B)  C)  D)  E) 

274 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
130
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Hakan,  özdeş birimküp şeklindeki oyuncaklardan  tanesini, 3. Erdem, düz bir zeminde; dört özdeş küp biçimindeki tahta blok-
düz zeminli masa üzerine, küpler üst üste gelmeyecek şekilde ları, her birinin en az birer yüzü diğer birinin bir yüzüyle tam ör-
tabanı kare olan bir prizma oluşturuyor. Kalan bir küpü, bir yü- tüştürerek, üst üste konulmadan, yanal alanı en az olan bir ci-
zeyi kare prizmanın üst yüzeyiyle tam çakışacak biçimde en üs- sim oluşturuyor.
te yerleştiriyor.
Elde ettiği yeni cismin yan alanı  birimkare olduğuna göre
Buna göre, oluşan cisimde birbirine en uzak iki nokta arasın- hacmi kaç birimküptür?
E
daki uzaklık en fazla kaç birim olabilir?
A A)  B)  C)  D)  E) 
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ3

. Corona Virüsü salgını sonrası, benzeri olağanüstü durumlarda 4. Belli sayıda küp biçimli özdeş cismin her birinin birer köşesi, di-
seyyar sağlık merkezi kurulumu için Kızılay, depolarına  br ay- ğer küpün bir köşesine temas ettirilip, ortada kenar sayısı en az
rıt uzunluklu küp biçimli prefabrik odalar almıştır. olan düzgün çokgen oluşması sağlanıyor. Küplerin ortak bazı kö-
Bu odalardan  adedi ihtiyaç hâlinde, her birinin en az bir yüzü şe noktaları dışında kesim noktası yoktur.
diğer bir odanın bir yüzüyle tam örtüşecek biçimde yapıştırıla- Oluşan düzgün çokgenin alanının kullanılan küplerin alanları
rak sağlık merkezine dönüştürülecektir. toplamına oranı kaçtır?
A
Aynı zamanda karantina şartları için, sağlık merkezinin çevrel ñ3 ñ3 ñ3 ñ3 ñ3
A) B) C) D) E)
çemberinin mümkün olan en büyük çapta olması gerekmekte-     
dir.

Buna göre sağlık merkezinin birbirine en yakın ve en uzak iki


köşesi arası uzaklıkların toplamı kaç birimdir?
C
ò + 
A) B) ò +  C) (ò + )

D) (ò + ) E) (ò + )

GEOMETRİNİN RİTMİ 275


TEST
131
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. A
Küp biçimindeki odanın AB kö- 3. Küp biçimli bir paketin ortak kenarları bulunmayan iki yüzeyinin
şegeninin orta noktasıyla C merkezleri arası uzaklık x’tir.
köşesi arasındaki uzaklık ñ
B
birimdir. Buna göre, paketin taban çevresi ile bir yüzey ve bir cisim kö-
şegeninin uzunlukları toplamı x cinsinden nedir?
B
A) x( + ñ + ñ) B) x( + ñ + ñ)

C) x( + ñ + ñ) D) x( + ñ)


C E) x( + ñ)

Buna göre odanın yüzey alanı kaç birimkaredir?


E
A)  B)  C)  D)  E) 

. E D F Küp biçiminde bir saydam 4. C Küp biçimli kolinin A, B köşe nok-


cismin üst tabanının kenar- B talarıyla bir kenarının orta nok-
A larından birinin orta nokta- tası C şekilde görülmektedir.
sındaki bir kaynaktan çıkan
ışık ışınlarından biri, şekil-
C deki gibi üst köşelerden bi-
rine, diğeri de yan kenarlar-
dan birinin orta noktasına A
B geliyor. Cismin bir kenarı 
A ve C noktalarını birleştirdiğimizde AB kenarıyla AC doğru par-
birimdir.
çası arasında oluşan dar açının tanjant değeri kaçtır?
B
Buna göre renkli olarak belirtilen düzlemsel üçgen biçimli ay- ñ5 ñ5 2ñ5 3ñ5 4ñ5
A) B) C) D) E)
dınlık alan kaç birimkaredir?   3  5
A
ñ5 3ñ5 5ñ5
A) B) C) ñ D) E) ñ5
  

276 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
132
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Şekilde bir küpün açınımı, yüzey 3.


sarı renkleriyle boyalı gösterilmiştir.

kırmızı beyaz

mavi sarı Birim karelerden oluşan dört görünüm, birim küplerden yapıl-
mış aşağıdaki üç boyutlu cisimlerden hangisinin değişik yönlü
beyaz görüntüleridir?
D
A) B)
Buna göre,
I. Küpün rastgele seçilen bir yüzeyinin sarı renk olma olasılığı,
mavi renk olma olasılığının iki katıdır.

II. Küpün rastgele sezçilen bir yüzeyinin beyaz renk olma ola-
1 C) D)
sılığı ’dır.
3
III. Küpün yerdeki tabanı kırmızı renkli yüzey olunca üst tabanı
beyaz renkli olmalıdır.

öncüllerinden hangileri doğrudur?


E E)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

. I II III IV
A B C B
C B C A C A A B A C A C
4.

A B B B

B C C A

Şekilde ebatları eş uzunlukta dört küpün açınımı verilmiştir.


Buna göre,
I. I ve IV nolu küpler aynıdır.
II. I ve II nolu küpler aynıdır.
III. II ve IV nolu küpler aynıdır.
IV. III nolu küp hariç diğerleri aynıdır.
V. II ve IV nolu küplerden rastgele seçilen birer yüzün A veya
B yüzü gelme olasılığı aynıdır.
Özdeş karelerden oluşan açınımlardan kaç tanesi ile küp elde
öncüllerinden kaç tanesi doğrudur? edilebilir?
E E
A)  B)  C)  D)  E)  A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 277


TEST
133
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Geometri dersine ilişkin bir etkinliğin adımları şu şekildedir; 3. C


I. Köşegeni ñ birim olan kare biçimli bir kâğıt hazırlanıyor.
A 10 B
II. Kenar uzunlukları kare kâğıdın kenar uzunluğuna eşit dört
D
eşkenar üçgen biçimli kâğıt karenin kenarları ile çakıştırıla-
rak yapıştırılıp bir dik piramit elde ediliyor.
12
Buna göre piramidin yanal yüz yüksekliğiyle cisim yüksekliği-
nin uzunlukları toplamının taban köşegeninin uzunluğuna ora-
nı kaçtır?
B
ñ6 + 1 ñ6 + 2 ñ6 + 4
A) B) C)
  
D) ñ +  E) ñ + 
Şekilde açınımı verilen dik üçgen dik prizmanın yüksekliği  bi-
rim ve AB kenarının uzunluğu  birimdir.

ADC üçgeninin kenarları tam sayı olduğuna göre açınımın ala-


nı kaç birimkaredir?
E
A)  B)  C)  D)  E) 

. Ebru kartondan bir üçgen dik piramitle ilgili şu işlemleri yapıyor; 4. A


I. Falçata ile piramidin tepe noktasıyla taban köşelerini birleş-
tiren yan kenarlar kayma olmadan doğrusal olarak kesiliyor.
F E
II. Düz zeminde piramidin açınımı sağlanıyor.

III. Son görünüm bir eşkenar üçgen olup üçgenin kenar orta
noktalarını birleştiren doğru parçaları şeklindeki kat izleri de
piramidin taban kenarlarıdır. C D

Piramidin hacmi ñ birimküp olduğuna göre açınımın çev-


resinin uzunluğu kaç birimdir? B
B
A)  B)  C)  D)  E)  Şekilde açınımı verilen kare piramitde; A ile B noktaları arasın-
daki uzaklık ile C ile E noktaları arasındaki uzaklık sırasıyla  ve
ñ cm’dir.

Buna göre, açınım kapatıldığında kare piramitin hacmi kaç cm3


olur?
A
A)  B)  C)  D)  E) 

278 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
134
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1.  birimkare ve  birimkare alanlı kare tabanlı birbirine paralel 3. A


olan kesit piramit biçimli takozun yüksekliği  birim olduğuna
göre takozun yanal alanı kaç birimkaredir?
A C
B
A) ñ B) ñ C) ñ D) ñ E) ñ5
D

F
E

Şekildeki üçgen piramidin tabanına paralel bir düzlemle kesildi-


ği görülmektedir.
.|AB| = |AE| olup piramidin taban alanı  birimkare, yük-
sekliği  birimdir.

Buna göre oluşan kesik piramidin hacmi kaç birimküptür?


C
A)  B)  C)  D)  E) 

. 4. I II III IV V

Şekilde eş tabanlı beş kare dik piramidin tabandan itibaren x bi-


rim yükseklikteki tabana paralel kesitlerinin ° açıyla bakıldı-
ğında üstten görünüşleri, soldan sağa doğru dıştaki sabit, içteki
giderek büyüyen içiçe iki kare biçiminde belirtilmiştir.

Buna göre,
I. I. piramidin yanal alanı en büyüktür.
İçinde bir miktar sıvı bulunan dik piramit görülüyor. Sıvının en II. V. piramidin hacmi en büyüktür.
üst yüzey alanı piramidin taban alanının çeyreği kadardır.
III. Sağdan sola doğru piramitlerin yükseklikleri küçülmektedir.
Piramit tepe noktası yere gelip tabanı yer düzlemine paralel
IV. V. piramit, tabanla kesit arasındaki kısmın hacmi en büyük
olacak konuma getirildiğinde içindeki sıvının yüksekliğinin, ilk
olandır.
durumundaki sıvı yüksekliğine oranı kaçtır?
D
A) ò B) ò C) ñ D) ñ E) ñ3
3 3 3 3 3
öncüllerinden hangileri doğrudur?
C
A) I ve III B) II ve III C) II, III ve IV

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

GEOMETRİNİN RİTMİ 279


TEST
135
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 339’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. 3. Tüm yüzeyleri kenar uzunluğu  birim olan eşkenar üçgenden


oluşan iki zarın her ikisinin yüzeyine  ile  arası ardışık tamsa-
yılar bir zarda birer tanesi olacak şekilde yazılmıştır.
B I. Aynı sayı yazılı yüzeylerin çevreleri toplamı  birimdir.

II.  ve  yazılı yüzeylerin alanları toplamı ñ birimkaredir.


A
III. Zarlar aynı anda havaya atıldığında yerdeki kapalı yüzlerde
1
 sayısının bulunma olasılığı dur.

C
Buna göre verilen ifadelerin hangileri doğrudur?
2p D
Taban çevresinin yüksekliğine oranı olan, şekilde biraz eğik A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
3
durduğu görülen dik silidirin yan ayrıtının yatayla ve dikeyle yap-
D) II ve III E) I, II ve III
tığı açılar sırasıyla  ve  ile orantılıdır. Silindirin alt tabanının A
noktasının yerdeki dik izdüşümü AC taban çapına x uzaklıkta, üst
tabanının B noktasının yerdeki dik izdüşümü BC yan ayrıtına y
uzaklıktadır.
x
Verilere göre oranı kaçtır?
D y

5 4 3 2 1
A) B) C) D) E)
 5  3 

4. P

. E
E
B 2
A B A B

Şekil 1 Şekil 2
5p
Ahşaptan yapılmış, (P, AB) dik koni biçimindeki cismin A nokta-
sından E noktasına bağlanan en kısa ipin uzunluğu  birim olup,
|PE| =  birim ve |AE| =  birimdir.
4
A O C Ahşap koni E noktasından geçen yere paralel bir düzlem ile ke-
silip, kesik koni elde ediliyor.
Taban dairesinin yarıçapı  birim, yüksekliği p birim olan dik si-
Buna göre, elde edilen kesik koninin hacmi kaç p br3 tür?
lindirin A noktasındaki karınca, şekilde gösterilen yolu izleyerek A
37ò15 39ò15 41ò15
yüzeyden B noktasına gidecektir. A) B) C)
  
Buna göre, karıncanın alacağı yol en az kaç birimdir?
B
43ò15 47ò15
A) p B) p C) p D) p E) p D) E)
 

280 GEOMETRİNİN RİTMİ


K G E O M E T Rİ
AN A L İ T İ

Analitik Geometri

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı


2020 2019 2018 2020 2019 2018
Bu konuya dair ÖSYM’nin bakış
20 20 20 açısını ve bu konunun çalışma
tekniklerini öğrenmek için
QR kodu okutunuz.

Müfredatta Önerilen Geometri Ders Saati


Süre İçerisindeki Oranı

14 ders saati % 23
Analitik Geometri

Nokta Analitiği Paralelkenar İki Noktası Bilinen Doğrunun


Eğimi
} A(x1, y1) ve B(x2, y2) noktalarından ge-
çen doğrunun eğimi,
y2 – y1
mAB = ’dir.
x2 – x1

x1 + x3 = x2 + x4
y1 + y3 = y2 + y4 dır.

Ox eksenine apsisler ekseni, Oy eksenine or-


dinatlar ekseni, Apsis ve ordinatın birleşimi-
ne koordinat, dik koordinat sisteminin bu-
lunduğu düzleme analitik düzlem denir.
Ox ekseni üzerindeki noktanın ordinatı 'dır.
Oy ekseni üzerindeki noktanın apsisi 'dır.
İki Nokta Arasındaki Uzaklık Eğimi ve Bir Noktası Bilinen
Doğrunun Denklemi
A(x1, y1), B(x2, y2)
Verilen doğrunun eğimi m, üzerindeki bir
|AB| = ŒŸ(x2 – x2)2 + (y2 – y1)2 nokta A(x, y) ise doğrunun denklemi
Üçgenin Alanı
y – y = m(x – x)’dır.

Orta Nokta

) dır.
x1 + x2 y1 + y2
C( ,
2 2

Eksenleri Kestiği Noktaları


Bilinen Doğrunun Denklemi
|D – E| y
Alan(ABC) = ’dır.
2 d
b

DOĞRU ANALİTİĞİ
Eğim (m)
Üçgenin Ağırlık Merkezi } Bir doğrunun Ox–ekseni ile pozitif yön- O a
x

G: ağırlık merkezi de (saatin ters yönü) yaptığı açının tan-

G( 1 2 3 , 1 2 3 ) dır.
x +x +x y +y +y jantına eğim denir. x y
d doğrusunun denklemi, + = ’dir.
3 3 a b
} d1 doğrusunun eğimi tana dır.

282 GEOMETRİNİN RİTMİ


Analitik Geometri

Bazı Özel Doğrular Paralel ve Dik Doğrular ÖTELEME DÖNÜŞÜMÜ


} Paralel doğruların eğimleri eşittir. Herhangi bir şeklin düzlem üzerinde aşağı –
a) Koordinat Eksenlerine
d1 // d2 Û m1 = m2 yukarı veya sağa – sola hareket ettirilmesi-
Paralel Doğrular
ne öteleme denir.
y } Dik doğruların eğimleri çarpımı (–) dir.
b d1
d2 m1 . m2 = –1 Ş d1 ^ d2
d1: ax + by + c = 
d2: dx + ey + f =  doğruları veriliyor.
a b c
a) = = ise doğrular çakışıktır.
x
d e f DÖNME DÖNÜŞÜMÜ
O a a b c
b) = ≠ ise doğrular paraleldir.
d e f Pozitif Yön:
a b P(x, y) noktasının orijin etrafında pozitif yön-
} d1: x = a c) ≠ ise doğrular kesişirler.
d e de (saatin ters yönü) ° döndürülmesi ile
} d2: y = b
d) a. d + b . e =  ise dik doğrulardır. R(–y, x) noktası elde edilmiştir.
} x =  doğrusu Oy–eksenidir.

} y =  doğrusu Ox–eksenidir.

Negatif Yön:
P(x, y) noktasının orijin etrafında negatif yön-
de (saat yönü) ° döndürülmesi ile R(y, –x)
noktası elde edilmiştir.

b) Açıortay Doğruları Eşitsizlik Grafikleri


y
y Simetri
d2 d1
1. açıortay } A(a, b) noktasının x eksenine göre simet-
2. açıortay
doğrusu doğrusu riği Ax(a, –b) noktasıdır.
45˚45˚
45˚ 45˚ } A(a, b) noktasının y eksenine göre simet-
x x
O B O riği Ay(–a, b) noktasıdır.
} A(a, b) noktasının orijine göre simetriği
y ≤ mx + n
y = mx veya ax + by =  formatındaki doğru- Aorj(–a, –b) noktasıdır.
lar orijinden geçer. ax + by + c <  şeklindeki ifadelerdir. Grafiği } A(a, b) noktasının y = x doğrusuna göre
bir bölge belirtir. simetriği B(b, a) noktasıdır.
d1: y = x . açıortay doğrusu
Eşitsizlikte x yerine sıfır () yazılarak Oy üze- } A(a, b) noktasının y = –x doğrusuna gö-
d2: y = –x . açıortay doğrusu
rindeki bölge y yerine sıfır () yazarak Ox re simetriği C(–b, –a) noktasıdır.
üzerindeki bölge belirlenir.

GEOMETRİNİN RİTMİ 283


Analitik Geometri

A(a, b) Noktasının B(c, d) Çember Analitiği Genel Çember Denklemi:


Noktasına Göre Simetriği: Merkezi M(a, b) ve yarıçapı r birim olan çem-
Merkez ve Yarıçapı Bilinen
A(a, b) noktasının B(c, d) noktasına göre si- berin denklemini (x – a)2 + (y – b)2 = r2 ola-
Çember Denklemi: rak biliyoruz.
metriği C(c – a, d – b)’dir.
y Bu denklemi düzenlediğimizde
K(x, y) x2 + y2 – ax – by + a2 + b2 – r2 = 
r
denklemi elde edilir. Burada
M(a, b)
–a = D, –b = E ve a2 + b2 – r2 = F şeklinde
tanımlanırsa
x
O x2 + y2 + Dx + Ey + F = 
x = c Doğrusuna Göre Simetri: denklemi elde edilir ki bu denkleme de ge-
Merkezi M(a, b) noktası olan ve yarıçapı r nel çember denklemi denir.
A(a, b) noktasının x = c doğrusuna göre si-
metriği Aı(c – a, b) noktasıdır. birim olan çember üzerindeki her K(x, y) nok- Bu denklemde
tası için |KM| = r’dir. D
–2a = D ise a = –
2
|KM| = ŒŸ(x – a) + (y – b) = r ise
2 2
E
(x – a)2 + (y – b)2 = r2 ifadesine M(a, b) mer- –b = E ise b = – olduğundan
2
kezli r birim yarıçaplı çember denklemi de-
M(a, b) = M(– , – ) ve r = .ŒD
D E 1
Ÿ 2 + E2 – 4F
nir. 2 2 2
olarak bulunur.
} Merkezi orijinde olan çembere merke-
zil çember denir. Not: Orijinden geçen çember denkleminde
y = d Doğrusuna Göre Simetri:
F = ’dır.
x2 + y2 = r2 denklemidir.
A(a, b) noktasının y = d doğrusuna göre si-
metriği Aı(a, d – b) noktasıdır.

Çember Belirtme Şartları:


Ax2 + Bxy + Cy2 + Dx + Ey + F = 

Eksenlere Teğet Olan . derece denkleminin çember belirtebilme-


si için;
Çemberler
Bir Doğrunun Simetriği:
Merkezi (a, b) olan çember,
1. B =  olmalı (Çember denkleminde x.y’li
Doğrunun değişkenleri (x, y) şeklinde bir terim olmamalı.)
nokta kabul edilir ve bu noktanın simetriği 1. x eksenine teğet ise b = r ve çember
denklemi
2. A = C olmalı
alınır.
(x – a)2 + (y ± r)2 = r2 dir.
3. Yarıçap tanımlı olmalı
(x, y) noktasının simetriği (xı, yı) ise
Yani A = C =  için x2 + y2 + Dx + Ey + F = 
ax + by + c =  doğrusunun simetriği 2. y eksenine teğet ise a = r ve çember 1
aıx + bıy + c =  doğrusudur. denklemi denkleminde ŒŸD2 + E2 – F tanımlı ol-
2
Bir noktanın üzerinde bulunduğu bir doğru- (x ± r)2 + (y – b)2 = r2 dir. malı.
ya göre simetriği kendisidir.
3. Koordinat eksenlerine teğet olan çem- Yani D2 + E2 – F >  olmalıdır.
Dik doğrulardan birinin diğerine göre simet- berde a = b = r ve çember denklemi
riği kendisidir. Not: D2 + E2 – F =  olursa denklem bir nok-
2 2 2
(x ± r) + (y ± r) = r dir. ta belirtir.

284 GEOMETRİNİN RİTMİ


Analitik Geometri

Bir Çember ile Bir Doğrunun c) Doğru çemberi kesmeyebilir: Bir Çemberin Teğet ve Normal
Birbirine Göre Durumları: y Doğruları:
Bir çember ile bir doğru birbirine göre şu  Teğet
durumda bulunabilir.
A Normal
h
r
K(m, n)

a) Doğru çemberi iki noktada M M


kesebilir:
B d
B

A h
r Bu durumda da merkezin (M), d doğrusuna M(a, b) merkezli çembere K(m, n) noktasın-
M uzaklığı (h) yarıçaptan (r) büyük olmalıdır. da değen doğruya teğet doğrusu; K(m, n)
Yani h > r’dir. Çember üzerinde, doğruya en noktasında teğete dik olan doğruya da (KM
yakın nokta A; doğruya en uzak nokta ise B doğrusu) normal doğru adı verilir.
noktasıdır.
h<r M ve K noktası biliniyorsa (iki noktası bili-
Not: Bir çember ile bir doğrunun birbirine nen doğrunun denkleminden) normal denk-
d doğrusu çemberi A ve B noktalarında ke- göre durumunu belirlemek için merke- lemi yazılır. Normal doğrusuna K noktasın-
siyor ise [AB]’ye çemberin kirişi denir. zin doğruya uzaklığı ile yarıçap uzunlu- da dik olan doğru denkleminden teğet denk-
Bu durumda merkezin (M), d doğrusuna ğu karşılaştırılır. lemi elde edilir.
uzaklığı (h) yarıçaptan (r) daha küçük olma-
x2 + y2 = r2 çemberine üzerindeki A(a, b)
lıdır. Yani h < r’dir.
noktasından çizilen teğet denklemi bulunur-
ken çember denklemi x . x + y. y = r2 şeklin-

Bir Çember ile Bir Doğrunun a b


b) Doğru çembere teğet de yazılarak x ve y’lerden birer tanelerinin
Kesişme Noktaları: yerine A noktasının koordinatları yazılır. Ya-
olabilir:
Bir çember ile bir doğrunun kesişme nokta- ni Teğet denklemi ax + by = r2 olarak bulu-
d larını bulmak için denklemleri ortak çözülür. nur.
T Ortak çözüm denklemi
Ax2 + Bx + C =  şeklinde . dereceden bir
r h bilinmeyenli denklemdir. Bu denklemin kök-
leri çember ile doğrunun ortak noktalarını
(kesişme noktalarını) verir. Bu denklemde
M
D = B2 – AC olmak üzere,
a) D >  ise iki kökü vardır. Yani doğru ile
çember iki noktada kesişir.
d doğrusu çembere T noktasında teğet ol- b) D =  ise tek kökü vardır. Yani doğru çem-
sun. T: Teğet değme noktasıdır. Bu durum- bere teğettir.
da merkezin (M), d doğrusuna uzaklığı (h)
c) D <  ise kökü yoktur. Yani doğru çem-
ile yarıçap (r) eşit olur. Yani r = h’dır.
beri kesmez.

GEOMETRİNİN RİTMİ 285


Nokta Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
103
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır.

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde A(a, b) ve B (c, d) noktaları arasındaki uzaklık
|AB| =ŒŸ (c – a)2 + (d – b)2 Verilenleri incele
formülüyle hesaplanır
Aşağıdaki ölçeklendirilmiş haritada; A, B ve C noktalarının dik koordinat Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
düzlemindeki koordinatları belirli bir uzunluk birimine göre verilmiştir. için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
|AB| = ŒŸ( – )2 + (14 – 8)2
|AB| = ŒŸ82 + 62 = ó =  birim
|AC| = ŒŸ(7 – 2)2 + ( – )2 = ŒŸ52 + 122
= ó =  birim
Orantı yaparsak;
İki nokta arasındaki uzaklığı hesaplayan bir harita programı, A (, ) ile |AB|  km ise  br  km
B(, ) noktaları arasındaki mavi çizgi ile gösterilen uzaklığı  kilomet- |AC| x km dir.  br x km
re olarak hesaplıyor.
 . x = 6 . 13
Buna göre, bu harita programı A ile C noktaları arasındaki mavi çizgi
x = 
ile gösterilen uzaklığı kaç kilometre olarak hesaplar?
x = , km bulunur.
A) , B) , C) , D) , E) ,
Cevap A

NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ


\ Yeni nesil bu tip sorularda soruyu dikkatli okuyup, kur-  Sorunun açıklama kısmında verilen formülü kullanma-
guyu anlamalı ve detaylar atlanmamalıdır. Bu gibi so- dan, dik koordinat düzlemi çizilip eksenlere dik indiri-
rularda koordinatlar ile uzaklıkların orantılı olduğu lerek uzunluk hesaplamak, sürenin kısıtlı olduğu TYT
unutulmamalıdır. gibi bir sınavda çok vakit kaybına sebep olacaktır.

286 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 136 Nokta Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. 3. Aşağıdaki şekilde A noktasında Ahmet’in B noktasında Barış’ın


evi, C noktasında ise okul binası gösterilmiştir.
Ankara
A(10, 14)
İzmir
İ(1, 2) Konya
K(13, 10) B

C
Yukarıdaki ölçeklendirilmiş Türkiye haritasında Ankara, İzmir,
A
Konya sırasıyla A(, ), İ(, ), K(, ) noktalarıyla gösteril-
miştir.

Belirli bir uzunluk birimine göre Ankara - Konya arasındaki uzak- A noktasından doğrusal hareket edip B noktasında Barış’la bu-
lık 50 km ise Ankara - İzmir arasındaki uzaklık kaç km’dir? luşan Ahmet, Barış’ıda alarak en kısa yoldan yürüyerek C nokta-
A sındaki okula gitmişlerdir. A, B, C noktaları dik koordinat düzle-
A)  B)  C)  D)  E)  mine uyarlandığında koordinatları sırasıyla ( ,), (, ),
(, ) olmaktadır.

Buna göre Ahmet’in toplam yürüdüğü yol 35 metre ise Ba-
rış’ın toplam yürüdüğü yol kaç metredir?
D
A)  B)  C)  D)  E) 

2. A A
4. A y
A

Bʹ(4, 5) H
B H
C(2, 1) C
D(k, 4) D B C
B(2, 3) C x
Şekil I Şekil II Şekil 1
0

Şekil ’de verilen ABD üçgeni biçimindeki kâğıt parçası [AC] bo-
Şekil 2
yunca katlandığında B köşesi [AD] üzerindeki Bı noktasıyla Şekil
’de gösterildiği gibi çakışmaktadır. m(AéBC) = ° olan ABC dik üçgeni biçimindeki kâğıt parçası, C
ABC üçgeni dik koordinat düzlemine yerleştirildiğinde C, D ve B ı köşesi Cı noktası üzerine gelecek biçimde Şekil ’deki gibi kat-
noktalarının koordinatları sırasıyla (, ), (k, ), (, ) olmakta- lanmıştır. Katlanan kâğıtta |ACı| = 3|CıH| = 3ñ birimdir. Katla-
dır. nan kâğıt eski hâline getirilip, dik kenarları eksenlere paralel ola-
cak biçimde Şekil ’deki gibi dik koordinat sisteminin . bölgesi-
|ABı| = 2 birim, |BıD| =  birim olduğuna göre k değeri aşağı- ne yerleştiriliyor.
dakilerden hangisi olabilir?
D B köşesinin koordinatları (2, 3) ise H noktasının koordinatları
A)  B)  C)  D)  E)  toplamı kaçtır?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 287


Nokta Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
104
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 TYT’de çıkmıştır.

SO
2018 - TYT

RU
Soru kökünü oku
2
Birim karelerden oluşan ve her birim karenin alanının  km olduğu bir
harita üzerinde A, B, C, D ve E köylerinin konumları şekildeki gibi göste-
Verilenleri incele
rilmiştir.

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM

O noktasında bulunan bir helikopterin  kilometre uçmasına yetecek ka-


dar yakıtı bulunmaktadır.

Bu helikopterin ulaşabileceği en uzak köy aşağıdakilerden hangisidir?

A) A B) B C) C D) D E) E |OA|2 = 22 + 22 = 8 |OB|2 = 22 + 32 |OC|2 = 12 + 42


2
|OA| = 2ñ2 km |OB| = 13 |OC| = ò17 km
|OB| = ò13 km

NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Birim karelere bölünmüş bu tip sorularda pisagor bağıntısını kullan-
mak sorunun çözümünde çok etkin bir yol olacaktır.
|OD|2 = 32 + 12 |OE|2 = 32 + 32
2
|OD| = 10 |OE|2 = 18
|OD| = ò10 km |OE| = ò18 km

NASIL ÇÖZÜLMEZ E ve C köylerinin O noktasına uzaklığı  km’den bü-


yük olduğundan, helikopterin yakıtı yetersizdir. Bu
 Bu soruda helikopterin ulaşabileceği noktaları bulabilmek için, O durumda en uzak B köyüdür.
merkezli  yarıçaplı bir çember çizmek alternatif bir çözüm olsada, Cevap B
geometrik alet kullanmadan, el ile çizilen çember, düzgün çizileme-
diğinden, sağlıklı bir yol olmayacaktır.

288 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 137 Nokta Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Hakan, bir sayfayı birim karelere böldükten sonra A, B, C, D, E, 3. y


M ve K noktalarını şekildeki gibi işaretliyor. C

M B
C E A x
5
B D
Şekil 1 Şekil 2
A K
Uğur, kısa kenarı  birim olan üç dikdörtgeni dik koordinat düz-
leminde şekildeki gibi çizerek isminin baş harfini oluşturmuştur.

Dikdörtgenlerin kenarları eksenlere paralel, A(5, ) ve


Hakan bu kâğıda A, B, C, D, E noktalarından biri orijin olacak bi- |AB| = 3 birim olduğuna göre C noktasının koordinatları top-
çimde dik koordinat düzlemi yerleştiriliyor ve K ve M noktaları lamı kaçtır?
orijine eşit uzaklıkta olduğunu görüyor. C
A)  B)  C)  D)  E) 
A, B, C, D, E noktalarından biri orijin olduğuna göre bu nokta-
lardan orijine en uzak olanı, orijine kaç birim uzaklıktadır?
E
A) 6 B) 2ò C)  D) ò17 E) 2ò

4. Birer kenarları x– ekseni ile çakışık olan ABCD karesi ve AEFG


dikdörtgeni dik koordinat düzlemine şekildeki gibi çizilmiştir.

y
G F
2. Dik koordinat düzleminde ABCD dikdörtgeninin iki köşesi, şekil-
C
deki gibi I. bölgede gösterilmiştir. D

y
x
A B E
A B

Yukarıdaki şekille ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.

x • |AD| = 2|DG|
• B noktasının koordinatları (, )
• C ile F noktaları arasındaki uzaklık ò birim
• Sarı bölge ile yeşil bölgenin alanı birbirine eşittir.
Dikdörtgenin D köşesi eksenlere eşit uzaklıkta olduğuna göre,
bu köşenin koordinatları toplamı aşağıdakilerden hangisi ola- Buna göre G noktasının koordinatları çarpımı aşağıdakilerden
bilir? hangisidir?
C D
A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 A)  B)  C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 289


Nokta Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
105
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2013 YGS’de çıkmıştır.

SO
2013 - YGS

RU
Soru kökünü oku
y OABC bir paralelkenar
A = (, ) Verilenleri incele
C B
C = (3, 4)
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
x
O A

Yukarıdaki verilere göre, OABC paralelkenarının köşegen uzunlukları


toplamı kaç birimdir?
ÇÖZÜM
y
A) 5ñ5 B) 6ñ5 C) 7ñ5 D) 7ñ3 E) 8ñ3
C(3, 4) B(8, 4)

5 5
4 4

NASIL
x
O 3 H A(5, 0) K
ÇÖZÜLÜR 3

\ Bu tür sorularda verilen koordinatlardan eksenlere dik C ve B köşelerinden x– eksenine dik indirirsek;
çekilerek, eksenlere uzaklıklar bulunmalı, dik üçgen
OHC ile AKB üçgenleri eş üçgenler ve  –  –  üç-
oluştuğunda pisagor bağıntısı mutlaka kullanılmalıdır.
genleridir.
|OB| = ŒŸ( – )2 + ( – )2 = 4ñ5
|AC| = ŒŸ(3 – 5)2 + ( – )2 = 2ñ5

NASIL
|OB| + |AC| = 6ñ5
ÇÖZÜLMEZ Cevap B

 Paralelkenarın köşegenlerini çizerek üçgenlere ayır-


mak ve tüm alanı üçgenlere paylaştırıp, alan oranla-
rından uzunluk bulmaya çalışmak, zaman kaybettirdi-
ği gibi çözümede ulaştırmayacaktır.

290 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 138 Nokta Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. y 3. Çevresi  birim olan Şekil ’deki ABCD dikdörtgeni  eş dikdört-


gene ayrılıyor.

C B y
D C F

x E
O A
B C D
x
A B 0
Dik koordinat düzleminde verilen OABC ikizkenar yamuğunda, ekil 1
|OC| = |AB| ve OB ^ BA’dır. ekil 2

A noktasının apsisi 3 ve B ile C noktalarının apsisleri farkı 5 Eş dikdörtgenlerden  tanesi dik koordinat düzlemine Şekil ’de-
olduğuna göre OABC ikizkenar yamuğun köşegenleri toplamı ki gibi yerleştiriliyor.
kaç birimdir? Buna göre E noktasının ordinatı aşağıdakilerden hangisidir?
D
C
A) 2ò15 B) 3ò13 C) 4ò15 D) 6ò13 E) 16ñ2 5 10 18 21 17
A) B) C) D) E)
2 3 5 4 3

2. Şekil  ve Şekil ’de özdeş yeşil tahta bloklar kare şeklinde öz- 4. y C
deş sarı tahta bloklar ise dikdörtgen şeklinde gösterilmiştir.
B
y
D

A
19 E
11
x
0 A
B
x
ekil 1 ekil 2 0

ekil 3 OAB eşkenar üçgeni ile BCDE karesi dik koordinat düzlemine şe-
Düz bir zemine yerleştirilen tahta blokların Şekil ’deki yüksek- kildeki gibi çizilmiştir.
liği  birim, Şekil ’deki yüksekliği ise  birimdir. |DE| = 2|EA| ve B noktasının ordinatı ñ3 olduğuna göre,
Tahta bloklar dik koordinat düzlemine Şekil 3’teki gibi yerleş- E ve D köşelerinin ordinatları farkı kaçtır?
E
tirilirse A ile B noktaları arasındaki uzaklık kaç birim olur? A)  B)  C)  D)  E) 
E
A) 6ñ3 B) 4ñ7 C) 2ò D) ñ2 E) ó

GEOMETRİNİN RİTMİ 291


Doğru Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
106
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır.

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
m bir gerçel sayı olmak üzere, dik koordinat düzleminde
• (,) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin m, Verilenleri incele
• (,) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin m,

• (,) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin m Seçenekleri oku


Bu soru tipine dair detaylı
çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
olduğu ve bu üç doğrunun bir noktada kesiştiği bilinmektedir.

Buna göre, m değeri kaçtır?

A)
1
2
B)
1
3
C)
3
4
D)
3
5
E)
4
5
ÇÖZÜM
Eğimi ve bir noktası bilinen doğru denklemi
. doğru için; y – y1 = m(x – x1)
y –  = m(x – ) ® y = mx +  ... I
. doğru için; y –  = m(x – ) ® y = mx ... II

NASIL ÇÖZÜLÜR . doğru için; y –  = m(x – ) ® y = mx – m ... III


I ve II’den y’ler eşitlenirse;
\ Doğru analitiğinde çok sık kullandığımız, en temel for-
müllerden biri olan y – y1 = m(x – x1) doğru denklemi mx +  = mx
formülünü bu tip denklem kurmalı sorularda kullana-  = mx
rak çözüme kolaylıkla gidebiliriz. III’de yerine yazalım;
y=2
 =  – m
1
m=
3
Cevap B

NASIL ÇÖZÜLMEZ
 Soru metni verilip şekil verilmeyen bu tür sorularda
metne göre şekil çizip, soru çözümüne bu şekil üze-
rinden gitmek genel bir yol olsada bu soruda pek işe
yaramayacaktır.

292 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 139 Doğru Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde y– ekseni üzerinde kesişen d1, d2 ve 3. y


d3 doğrularının eğimleri sırasıyla m1, m2 ve m3 tür.
d1 d2
m1, m2, m3 arasında;
–m1 = m2 = m3 bağıntısı vardır. A

Buna göre, d1 doğrusunun x– eksenini kestiğin noktanın apsi-


si –4 ise d2 ve d3 doğrularının x– eksenini kestiği noktalar ara-
x
sındaki uzaklık kaç birimdir? O B C
B
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
Dik koordinat düzleminde A noktasında kesişen d1 ve d2 doğru-
ları için;
• d1 doğrusunun eğimi m1,

• d2 doğrusunun eğimi m2

• m1 = –m2

bilgileri veriliyor.

|OB| = 5 birim ve |BC| = 8 birim olduğuna göre boyalı bölge-


nin alanı kaç birimkaredir?
D
A)  B)  C)  D)  E) 
2. Dik koordinat düzleminde ABCD karesinin B köşesinden geçen
4. Dik koordinat düzleminde kenarları eksenlere paralel olan ABCD
d1 ve d2 doğruları şekildeki gibi çizilmiştir.
dikdörtgeni ile d1, d2, d3 doğruları aşağıdaki gibi verilmiştir.
y y
d1
d2 d2
D C
d1
E C
D
d3
A
B
B
A F
x
0
x

m, bir gerçel sayı olmak üzere, d1 doğrusunun eğimi –m, d2 doğ-


Boyalı bölgenin alanı ABCD dikdörtgeninin alanının üçte birine
rusunun eğimi m’dir.
eşit ve |BC| = |CE| = |ED|’dir.
|AE| = |ED| olduğuna göre, karenin C köşesinden ve orijinden
d1, d2, d3 doğrularının eğimleri sırasıyla m1, m2, m3 ve
geçen doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir? 9
C m1 + m2 + m3 = – olduğuna göre m3 aşağıdakilerden hangi-
3 5 4
A) y = x B) y = 2x C) y = x sidir?
2 2 B
7 1 2 3 4
D) y = 3x E) y = x A) –1 B) – C) – D) – E) –
2 2 3 4 5

GEOMETRİNİN RİTMİ 293


Doğru Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
107
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 AYT’de çıkmıştır.

SO
2018 - AYT

RU
Soru kökünü oku
y

8
Verilenleri incele

Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
x için QR Kodu okutunuz.
O 8

ÇÖZÜM
Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki kare, eğimi – olan bir doğ-
4
ru ile eşit alanlı iki bölgeye ayrılıyor.

Bu doğru x-eksenini (a, 0) noktasında kestiğine göre, a kaçtır? y


C B
A)  B)  C)  D)  E)  E 32
a
4 32 D
a x
O 8 A F
a
1 |EO| 1
Doğrunun eğimi – olduğundan = ,
4 |OF| 4

NASIL ÇÖZÜLÜR
a
|OF| = a olduğundan |EO| = olur.
4
a
\ Dik koordinat düzleminde verilen şekilleri kesen doğ- |OC| = |OE| + |EC|, 8 – = |EC|
4
ruların, oluşturduğu üçgenlerde doğrunun eğimi kul- doğru kareyi  eş alana ayırdığından; |DA| = |EC|
lanılarak kenarlar birbiri cinsinden yazılmalıdır. olur.
|OA| =  olduğundan |AF| = a –  olur.
|DA| 1 |DA| 1 a–8
= Ş = |DA| =
|AF| 4 a–8 4 4
|DA| + |EO|
A(ADEO) = . |OA|
2
( + )
a–8 a

NASIL ÇÖZÜLMEZ 8
32 =
4
2
4
.8 4
2a – 8
 Soruda verilen karenin alanını iki eş parçaya bölerken 8= Ş a =  bulunur.
4
eğime göre doğruyu çizemezsek bu soruyu çözeme- Cevap E
yiz.

294 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 140 Doğru Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde bir kenarı x– ekseni üzerinde olan 3. y


ABCD karesi şekildeki gibi verilmiştir.

y
B
C
E
D C
D 6
2 x
O A

x
O A B
Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki kareyi d doğrusu ma-
vi ve kırmız alanlı  bölgeye ayırıyor.
Orijinden geçen bir d doğrusu kareyi alanı biri diğerinin  katı |OD| =  birim, |AE| =  birim ve kırmızı ile mavi bölgelerin alan-
olan iki bölgeye ayırıyor. ları birbirine eşittir.

Buna göre d doğrusunun eğimi aşağıdakilerden hangisi olabi- Buna göre, d doğrusuna E noktasında dik olan doğrunun x ek-
lir? senini kestiği noktanın apsisi kaçtır?
E E
2 1 1 1 1 A)  B)  C)  D)  E) 
A) B) C) D) E)
3 3 4 5 6

2. y 4. y

A
D E C

x x
O B C O A B

Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki ABC üçgeni, orijin- 2


2 Dik koordinat düzleminde verilen ABCD dikdörtgenini, eğimi –
den ve D noktasından geçen bir doğru ile alanları oranı olan 3
5 olan bir doğru E ve B noktalarında kesiyor.
 bölgeye ayrılıyor. Uzun kenarlardan biri [AB] olan dikdörtgenin, kenar uzunlukla-
|AD| = |DB| ve A noktasının apsisi , C noktasının apsisi ’t rı biri diğerinin iki katı büyüklüktedir.
ür.
Buna göre, ADE üçgeninin alanının ABCD dikdörtgeninin ala-
Buna göre doğrunun [AC] kenarını kestiği noktanın apsisi kaç- nına oranı kaçtır?
A
tır? 1 1 1 1 1
C A) B) C) D) E)
A)  B)  C)  D)  E)  8 7 6 5 4

GEOMETRİNİN RİTMİ 295


Doğru Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
108
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır.

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde, x-eksenini (, ) noktasında kesen bir doğ-
ru çiziliyor.
Verilenleri incele
Bu doğrunun orijine en yakın noktası P(2, a) olduğuna göre, P nokta-
sının orijine uzaklığı kaç birimdir? Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
A) 4ñ2 B) 3ñ3 C) 2ñ5 D) 5 E) 6 için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
y

NASIL ÇÖZÜLÜR d

\ Doğru üzerindeki bir noktanın, başka bir noktaya en P(2, a)


kısa uzaklığı, o noktadan doğruya dik çizmekle bulu-
nur. a
A(10, 0)
x
O 2 H 8

Doğrunun orijine en yakın noktası; dik uzaklıktaki


noktadır.
O hâlde OP ^ d P’den x– eksenine dik indirilirse
|OH| = , |HA| = , |PH| = a olur.
(OPA)’de öklit bağıntısından;
NASIL ÇÖZÜLMEZ a2 = 2. 8 = 16
a=4
 Bu tip soruları çözerken metin mutlaka basit bir şekil-
le çizime dönüştürülmelidir. Şekil çizmeden çözüme |OP|2 = 22 + 42
geçme ciddi hatalara neden olabilir.
|OP|2 = 
|OP| = 2ñ birim bulunur.
Cevap C

296 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 141 Doğru Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde eğimi pozitif olan ve y eksenini 3. A (–4, 10) y


A(, ) noktasında kesen bir doğrunun; B(, ) noktasına en ya-
kın noktası C(, k) noktasıdır.
(I) Aʹ E
Buna göre bu doğrunun ikinci bölgede kalan parçasının uzun-
luğu kaç birimdir? (II)
D
A) 2ñ7 B) 4ñ2 C) 2ò D) ñ5 E) 3ñ6
x
B O C D

Dik koordinat düzleminde verilen şekilde AB demir çubuğu ve


beton bir blok sırasıyla AB doğru parçası ve AıCDE karesi biçi-
minde gösterilmiştir.
B noktasında yere dik olan AB direği devrilerek I. konumdayken
II. konuma geçmiş ve A ucu beton bloğun Aı noktasına değmiş-
tir.

A noktasının koordinatları (–4, 0), AıB doğru parçasının oriji-


ne en yakın noktasının uzaklığı 2 birim olduğuna göre, AıCDE
karesinin alanı kaç birimkaredir?
D
A)  B)  C)  D)  E) 

2 4.
2. Dik koordinat düzleminde orijinden geçen ve eğimi olan d y
3
doğrusuna A(, ) noktasından çizilen dikme doğruyu B nok-
C
tasında kesiyor.

Buna göre, köşeleri A, B ve orijin olan üçgenin alanı kaç birim- D

karedir? B
B
A)  B)  C)  D)  E)  x
A

Dik koordinat düzleminde verilen ABCD karesinin C köşesinin y–


eksenine uzaklığı ñ birim, orijinin AD kenarına en kısa uzaklı-
ğı  birimdir.

Buna göre, orijinin B noktasına uzaklığı kaç birimdir?


E
A) 6ñ2 B) 7ñ2 C) 8ñ D) ñ E) ñ2

GEOMETRİNİN RİTMİ 297


Doğru Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
109
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2017 LYS’de çıkmıştır.

SO
2017 - LYS

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde orijinden geçen d1, d2 doğruları ile x + y = 
doğrusunun sınırladığı kapalı bölge bir eşkenar üçgendir.
Verilenleri incele
Buna göre, bu eşkenar üçgenin alanı kaç birimkaredir?
Bu soru tipine dair detaylı
A) 3ñ3 B) 4ñ3 C) 6ñ3 D) 8ñ E) ñ3 Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
x + y =  doğrusu ek-
y
senleri L(, ), K(, )
d2
K noktalarında keser.
NASIL ÇÖZÜLÜR
6

60°
A Oluşan OKL ikizkenar
üçgenin yüksekliği;
H
\ Bu tip sorularda dik koordinat düzlemini çizdikten son- d1 K
C
ra, verilen doğruları çizmeye çalışıp sorudaki kurguyu 3ñ
°
30

30° L 2
daha anlaşılır hâle getirebiliriz. O x 6ñ2
6 H
6 3ñ
3ñ2 2
AOC eşkenar üçeninde;
|OH| = 3ñ olduğundan; O 6 L

|AH| = ñ (°, °, ° |OH| = ñ birim


üçgeni) olur.
|AC| = 2ñ birim olur.
NASIL ÇÖZÜLMEZ Alan(ABC) =
|AC|.|OH| 2ñ6.3ñ2
2
=
2
= 3ò12 = 6ñ birimkare bulunur.
 Analitik sorularında, doğruların oluşturduğu özel üç-
genleri ( –  – ,  –  – ) ve bu üçgenlerin Cevap C
özelliklerini bilmiyorsak bu tip sorularda çözüme gi-
demeyiz.

298 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 142 Doğru Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde y– ekseni (, ) noktasında kesen ve 3. x=a x=2ax=3a x=4a
y
3
eğimi olan doğru ile orijinden geçen d1, d2 doğrularının sınır- A B y=k
4
ladığı kapalı bölge bir eşkenar üçgendir.

Buna göre, bu eşkenar üçgenin ağırlık merkezinin orijine uzak-


lığı kaç birimdir?
B D C y=t
A)  B)  C)  D)  E) 
x
O

Dik koordinat düzleminde x = a, x = a, x = a, x = a doğruları


ile y = t ve y = k doğruları şekildeki gibi çizilmiştir.
A noktasından geçen d1 doğrusu [BC] kenarının C noktasından
geçen d2 doğrusu ise [AD] kenarının orta noktasından geçmek-
tedir.

Buna göre, x = 2a, x = 3a, d1, d2 doğruları arasında kalan böl-


genin alanının, ABCD dörtgeninin alanına oranı kaçtır?
B
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
5 6 7 8 

x
2. Dik koordinat düzleminde, denklemi y = olan d1 doğrusu ile
4
denklemi x + y =  olan d2 doğrusu şekildeki gibi K noktasın-
4. y
da kesişmektedir.
d
y
A
d1
B
d2 C

K x
O

O x
Dik koordinat düzleminde, birer kenarları x– ekseni üzerinde
olan üç karenin A, B, C köşelerinden şekildeki gibi d doğrusu geç-
mektedir.
K noktasında dik kesişen d3 ve d4 doğrularının boyalı bölgenin
1
içinde kalan parçaları x– ekseni ile ikizkenar üçgen oluşturmak- d doğrusunun eğimi – ve boyalı üçgenlerin dik kenarları top-
2
tadır. lamı  birimdir.

Buna göre ikizkenar üçgenin alanı kaç birimkaredir? Buna göre, boyalı bölgelerin alanları toplamı kaç birimkaredir?
C A
32 34 36 38 42 A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
A) B) C) D) E)
25 25 25 25 25

GEOMETRİNİN RİTMİ 299


Dönüşüm Geometrisi TEST - 1

SORU DETAYI
110
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır.

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde bir P(a, b) noktası orijin etrafında saat yönü-
nün tersine ° döndürüldükten sonra elde edilen nokta; x-ekseni bo-
Verilenleri incele
yunca pozitif yönde  birim, y-ekseni boyunca pozitif yönde  birim öte-
lendiğinde yine P(a, b) noktası elde ediliyor.
Bu soru tipine dair detaylı
Buna göre, a . b çarpımı kaçtır? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A)  B)  C)  D)  E) 

ÇÖZÜM
P(a, b) noktası ° (+) yönde döndürülürse;
Pı(–b, a)
Pı(–b, a), x –ekseni boyunca  birim ötelenirse;
Pıı(–b + , a)
NASIL ÇÖZÜLÜR Pıı(–b + , a), y –ekseni boyunca  birim ötelenirse;

\ P noktasının koordinatları verilmemiş olsa bile uygu-


Pııı(–b + , a + ) olur.
lanacak dönüşümler verildiğinden dönüşüm kuralları Pııı(–b + , a + ) = P(a, b)
sırasıyla, dikkatlice P noktasına uygulanarak çözüme –b +  = a
ulaşılır. a+=b
–b +  +  = b
 = b
=b
a+=b
a=b–
a=2–1

NASIL ÇÖZÜLMEZ a=1


a . b =  .  =  olur.
 Bu tip sorularda, dik koordinat düzlemi çizip, verilen Cevap C
dönüşümleri eksenleri kullanarak yapmak zaman kay-
bına sebep olabilir.

300 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 143 Dönüşüm Geometrisi

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminden bir A(x, y) noktası orijin etrafında sa- 3. Hakan, matematik dersinde yaptığı bir etkinlikte dik koordinat
at yönünde ° döndürüldükten sonra elde edilen nokta; x– ek- düzleminin x– ekseni üzerinde bir nokta işaretliyor. Sonra, işa-
seni boyunca negatif yönde  birim y– ekseni boyunca pozitif retlediği bu noktanın x koordinatını  birim azaltıp y koordina-
yönde  birim ötelendiğinde nokta orijinle çakışıyor. tını  birim artırarak ikinci bir nokta, ikinci noktaya aynı işlem-
leri uyguladığında ise y– ekseni üzerinde üçüncü bir nokta elde
Buna göre, A noktasının koordinatları toplamı kaçtır? ediyor.
E
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Hakan’ın, üçüncü noktaya aynı işlemi uygulayarak elde edece-
ği dördüncü noktanın koordinatları ile en başta işaretlediği
noktanın koordinatları toplamı kaçtır?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

2. Dik koordinat düzleminde bir P(a, b) noktası orijin etrafında sa- 4. Dik koordinat düzleminde verilen A(m, n) noktasına aşağıdaki
at yönünün tersine ° döndürüldükten sonra elde edilen nok- dönüşümler uygulanıyor;
ta; x– ekseni boyunca negatif yönde  birim, daha sonra y– ek- • A(m, n) noktası saat yönünün tersine ° döndürülüyor.
seni boyunca pozitif yönde  birim öteleniyor.
• Elde edilen nokta x– ekseni boyunca negatif yönde  birim,
Son durumda P noktasının koordinatları (2a, 3b) olduğuna gö- y– ekseni boyunca pozitif yönde  birim öteleniyor.
re a + b toplamı kaçtır?
E
18 16 15 12 10 Son durumda oluşan nokta 80° döndürüldüğünde Aı(2n, 0)
A) – B) – C) – D) – E) – noktası elde edildiğine göre m + n kaçtır?
7 7 7 7 7 A
A) – B) – C)  D)  E) 

GEOMETRİNİN RİTMİ 301


Dönüşüm Geometrisi TEST - 1

SORU DETAYI
111
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 3 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2018 AYT’de çıkmıştır.

SO
2018 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde köşe noktalarının koordinatları
A(–1, –1), B(1, –1), C(1, 1), D(–1, 1) Verilenleri incele
olan ABCD karesi aşağıda verilmiştir.
y
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
D C için QR Kodu okutunuz.

x
O

A B
ÇÖZÜM
Bu kareye sırasıyla y ABCD karesini orijin et-
• orijin etrafında saat yönünün tersine ° döndürme, C rafında ° döndürür-
• y-eksenine göre yansıma, sek;
• orijin etrafında saat yönünde ° döndürme D B x
O
dönüşümleri uygulanıyor.
Son durumda bu karenin koordinatları değişmeyen köşe noktaları aşa- A
ğıdakilerden hangisidir? y

A) A ve B B) A ve C C) A ve D D) B ve C E) C ve D C
Sonra, y– eksenine göre
yansıma dönüşümünü uy- B D x
gularsak;
NASIL
O
ÇÖZÜLÜR
A
\ Bu tip sorularda soruyu sonuna kadar okuyup bu so-
rudaki gibi sadece bizden istenen köşeler üzerinden y
dönüşümleri uygulayarak çözüme gitmeliyiz. B C
Son olarak ° döndü-
x rürsek;

NASIL
O
ÇÖZÜLMEZ A D
elde edilir.

 Koordinatları verilen şekillerde, koordinatlara bağlı


O hâlde A ile C noktalarının yerleri değişmez.
olarak kenar uzunluklarını bulmak bu tip sorularda çö-
züme katkı sağlamayacaktır. Cevap B

302 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 144 Dönüşüm Geometrisi

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. y 3. Dik koordinat düzleminde, çevrel çemberin merkezi O noktası


x=7
olan ABCDEF düzgün altıgeni veriliyor.
y
D(1, 4) C
E D
y=2
A B
F C x
O
x
O
A B
Dik koordinat düzleminde verilen ABCD dikdörtgeninin D köşe-
sinin koordinatları (, ) ve [AB] kenarı y = , [BC] kenarı x = 
doğrusu üzerindedir. Bu altıgene sırayla;
• x– eksenine göre yansıma
Bu dikdörtgene sırasıyla;
• y– eksenine göre yansıma • O noktası etrafında saat yönünde ° döndürme

• Orijin etrafında saat yönünün tersine ° döndürme dönü- • y– eksenine göre yansıma dönüşümleri uygulanıyor.
şümleri uygulanıyor.
Buna göre son durumda C noktasının bulunduğu köşede, ilk
Son durumda ABCD dikdörtgeninin C ve A köşelerinin koordi- durumda hangi köşe vardır?
B
natları toplamı kaçtır? A) A B) B C) C D) D E) E
D
A) – B) – C) – D) – E) –
4. Dik koordinat düzleminde verilen ABC eşkenar üçgenin C köşe-
si y– ekseni üzerinde ve [AB] kenarı x– eksenine paraleldir.
y

2. Dik koordinat düzleminde verilen ABCDE düzgün beşgenin ağır- C


lık merkezi O noktasıdır.
y 6
A B

A D B
x
x O
E O C

D [BC] kenarının uzunluğu  birim ve D noktasının koordinatları


(, ñ) olan ABC eşkenar üçgeni, orijin etrafında ok yönünde
° döndürülüyor. Döndürme sonrası elde edilen eşkenar üçge-
Düzgün beşgene, x– eksenine göre yansıma dönüşümü uygu- nin y– eksenine göre simetriği alınıyor.
ladıktan sonra ağırlık merkezi etrafında, saat yönünün tersine
26° döndürme dönüşümü uygulanırsa B köşesi son durumda Son durumda oluşan üçgenin ağırlık merkezinin koordinatları
hangi bölgede olur? aşağıdakilerden hangisidir?
B D
A) I. Bölge B) II. Bölge C) III. Bölge A) (–4ñ, ) B) (, –ñ) C) (, –ñ3)

D) IV. Bölge E) x– ekseni üzerinde D) (–3ñ, ) E) (ñ, )

GEOMETRİNİN RİTMİ 303


Çember Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
112
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2019 AYT’de çıkmıştır.

SO
2019 - AYT

RU
Soru kökünü oku
Dik koordinat düzleminde, x + y =  doğrusu ile iki eş parçaya ayrılan
çember x-eksenini tek noktada, y-eksenini ise iki farklı noktada kesmek-
Verilenleri incele
tedir.

Çemberin y-eksenini kestiği noktalar arasındaki uzaklık 4 birim oldu- Bu soru tipine dair detaylı
ğuna göre, çemberin çevresi kaç birimdir? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

A) 4p B) 5p C) 6p D) 7p E) 8p

ÇÖZÜM
y

2
M(4–r, r)
H 4–r
NASIL ÇÖZÜLÜR 2
L
r r
B

x
\ Bu tip sorularda şekil çizildikten sonra teğet noktası- O
na ve kirişe dikmeler indirilerek dik üçgenler oluştu- x+y=4
rulmalıdır.
Çember x– eksenine teğet olduğundan merkez
noktasının ordinatı r olur. Denklemde y = r alırsak
x+y= x+r= x =  – r bulunur.
O hâlde M( – r, r)’dir.
Kirişe indirilen dikme kirişi ortalar.
MHL dik üçgeninden;

NASIL ÇÖZÜLMEZ
(4 – r)2 + 22 = r2
r =  r =
20
=
16 – 8r + r2 + 4 = r2
5
8 2
 Soru metninde verilen bilgileri taslak olarak çizip, so- 5
ruyu dik koordinat düzlemine yerleştiremezsek çözü- Çevre = pr = 2p . = 5p
2
me ulaşamayız. Cevap B

304 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 145 Çember Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde, y = x +  ile iki eş parçaya ayrılan 3. y y


çemberin merkezinden y = –x doğrusu geçmektedir.
C
Bu çember y = –2 doğrusuna teğet olduğuna göre çemberin x–
M M
ekseni üzerinde kalan kirişinin uzunluğu kaç birimdir? 6
C D y=2
A) 4 B) 2ñ3 C) 4ñ3 D) 6ñ3 E) 2ò B E
2 x x
A O O T(8, 0)

Şekil 1 Şekil 2

Dik koordinat düzleminde Şekil ’de verilen x– eksenine A nok-


tasında teğet olan M merkezli çember, y– ekseni B ve C nokta-
larında kesiyor.
Aynı çember x– eksenine T(, ) noktasında teğet olacak biçimde
çizildiğinde, y =  doğrusu çemberi D ve E noktalarında kesiyor.

|OB| = 2 birim ve |BC| = 6 birim olduğuna göre, D noktasıın


orijine uzaklığı kaç birimdir?
B
A) ñ5 B) 2ñ5 C) 3ñ5 D) 4ñ5 E) 5ñ5

2. y
4. y
y=–2x C

E
D
x
O A D
x
E M O A B
Şekil 1

B Dik koordinat düzleminde çizilen ABC eşkenar üçgeni ile ilgili


olarak aşağıdaki bilgiler veriliyor;
Şekil 2
• Orijinden geçen d1 doğrusu üçgeni D ve E noktalarında ke-
Alanı  birimkare olan kare biçimindeki kâğıdın M merkezli iç siyor.
teğet çemberi kesilip Şekil ’deki gibi dik koordinat düzleminin
. bölgesinde eksenlere teğet olacak biçimde yerleştiriliyor. • d1 doğrusu üçgenin alanını biri diğerinin iki katı olan iki böl-
geye ayırıyor.
y = –2x doğrusu çemberi A ve B noktalarında kestiğine göre
• |AD| =  birim ve |CE| = |EB|’dir.
|AB| kaç birimdir?
C
4ñ5 6ñ5 8ñ5 9ñ5 Buna göre ABC üçgeninin çevrel çemberinin alanı kaç birimka-
A) B) C) D) E) 2ñ5
5 5 5 5 redir?
E
A) p B) 16p C) 15p D) 14p E) 12p

GEOMETRİNİN RİTMİ 305


Çember Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
113
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 2 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2016 LYS’de çıkmıştır.

SO
2016 - LYS

RU
Soru kökünü oku
2 2
Dik koordinat düzleminde, x + y = 26 çemberinin 6 birim uzunluğun-
daki kirişlerinin orta noktalarının geometrik yer denklemi aşağıdaki-
Verilenleri incele
lerden hangisidir?

A) x2 + y2 = 11 Bu soru tipine dair detaylı


Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
B) x2 + y2 = 14 için QR Kodu okutunuz.

C) x2 + y2 = 17
D) x2 + y2 = 
E) x2 + y2 = 23 ÇÖZÜM
H1

H2
O(0, 0)

NASIL ÇÖZÜLÜR 3 H 3 C

\ Geometrik yer, ortak özellikteki noktaların birleşim kü-


OHC dik üçgeninden;
mesi olduğundan, bu tip geometrik yer denklemi so-
rulan sorularda vurgulanan ortak özellik irdelenerek a2 + 32 = (ò26)2
genel bir denkleme dönüştürülmelidir.
a2 +  = 
a2 = 17
a = ò17
H1, H1, H2 ... noktalarının geometrik yeri;
O(, ) merkezli a yarıçaplı bir çemberdir.

NASIL ÇÖZÜLMEZ
O hâlde;
(x – )2 + (y – )2 = a2
 Zihinden işlem yapmaya çalışmak bu tür sorularda çok x2 + y2 =  şeklinde denklemi bulunur.
zor bir yol olduğu gibi zaman yönünden de tasarruflu
Cevap C
bir yol değildir.

306 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 146 Çember Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde, A(–, ) ve B(, ) noktaları verili- 3. y


yor. A

Buna göre, [AC] ^ [CB] şartını sağlayan C noktalarının geomet-


rik yer denklemi aşağıdakilerden hangisidir? M
B
2 2 2 2
A) (x + 2) + (y – 3) =  B) (x – ) + (y – 7) = 25
x
2 2 O B
C) (x + 1) + (y + 7) = 25 D) (x – 1)2 + (y – 7)2 = 16

E) (x + 1)2 + (y + 7)2 = 


Dik koordinat düzleminde AOB eşkenar üçgeninin kenarlarına
ve M merkezli çembere teğet yarıçapı  birim olan  eş çember
şekildeki gibi çizilmiştir.

Buna göre, M merkezli çemberin denklemi aşağıdakilerden


hangisidir?
E
A) (x + 6ñ3)2 + (y – 6)2 = 36 B) (x + 6ñ3)2 + (y + 6)2 = 144

C) (x – 6)2 + (y – 6ñ3)2 = 36 D) (x – 6ñ3)2 + (y – 6)2 = 144

E) (x – 6ñ3)2 + (y – 6)2 = 36

2. Dik koordinat düzleminde merkezleri sırasıyla (, ) ve (, ) olan 4. Ahmet, matematik dersindeki bir etkinlik için yarıçapı  birim
ve orijinden geçen iki çember veriliyor. Büyük çemberin x– ek- olan bir daireyi kartondan keserek şekildeki gibi merkezi orijin-
seni üzerindeki çapı [OA] olmak üzere, A noktasından küçük çem- de olacak biçimde yapıştırıyor.
bere çizilen teğet parçası küçük çemberi B, büyük çemberi C
y
noktasında kesiyor.

Buna göre |BC| kaç birimdir?


D
48 50 54 60 64
A) B) C) D) E) x
13 13 13 13 13 O 2

Daha sonra başka bir kartondan başka bir daire kesip aynı dik
koordinat düzlemine yapıştırdığında bu dairenin yayının belirt-
tiği çemberin denklemini x2 + (y – 2)2 =  olduğunu hesaplıyor.

Buna göre dairelerin belirttiği çember yaylarının kesim nokta-


larından birinin apsisi aşağıdakilerden hangisidir?
B
A) –2 B) –ñ3 C) –1 D) ñ2 E) ñ5

GEOMETRİNİN RİTMİ 307


Çember Analitiği TEST - 1

SORU DETAYI
114
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 4 soru çıkmıştır.

¤ Bu soru tipi en son 2014 LYS’de çıkmıştır.

SO
2014 - LYS

RU
Soru kökünü oku
2 2
Dik koordinat düzleminde, x = 3 ve x = –4 doğrularının x + y = 25 çem-
berini kestiği noktaları köşe kabul eden kirişler dörtgeninin alanı kaç
Verilenleri incele
birim karedir?

A)  B)  C)  D)  E) 
Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.

ÇÖZÜM
x2 + y2 =  çembe-
x = –4 y x=3 ri merkezi (, ) ya-
A rıçapı  birim olan
B
çemberdir.

NASIL
3 4 3 4
–5 5 x
ÇÖZÜLÜR 3
O
x2 + y2 = 25 ile
4
x =  ortak çözülürse;
\ Bu soru tipinde çember ile doğruların kesim noktala- C
D 32 + y2 = 25
rını bulmak için ortak çözüm yapmalı ve koordinatla-
rı uzunluk bulmada kullanmalıyız. y2 = 16
y = ±4
A(, ), D(, –) olur.
x2 + y2 =  ile x = – ortak çözülürse;
(–4)2 + y2 = 25
y2 = 
y = ±3

NASIL ÇÖZÜLMEZ
B(–, ), C(–, –) bulunur.
O hâlde |BC| = , |AD| =  birimdir.
(8 + 6) . (4 + 3)
 Soruda alanı istenen bölgeyi tam tespit etmeden iş- Alan(ABCD) = =  birimkare olur.
2
lem yapmaya çalışmak yanlış bir metod olacaktır. Cevap C

308 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST - 147 Çember Analitiği

Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

1. Dik koordinat düzleminde, denklemi x2 + y2 =  olan çember 3. Dik koordinat düzleminde ABCD karesi ve karenin [AD] kenarın-
veriliyor. Bu çemberi y = – doğrusu A ve B noktalarında kesi- dan geçen x – y =  doğrusu aşağıdaki gibi verilmiştir.
yor.
y
x–2y=4
C noktası çember üzerinde olmak üzere, köşeleri A, B, C nok- D
taları olan üçgenin alanının alacağı en büyük tam sayı değeri A
kaç birimkaredir? C
E O x
A)  B)  C)  D)  E)  B

ABCD karesinin B köşesi x– ekseni üzerinde olduğuna göre B,


C, D noktalarından geçen çemberin merkezinin koordinatları
toplamı aşağıdakilerden hangisidir?
C
A)  B)  C)  D)  E) 

x
2. Dik koordinat düzleminde verilen ABCD karesi ile y = doğru-
2 4. Matematik dersinde öğretmen tahtaya bir sorunun çizim aşa-
su şekildeki gibi D noktasında kesişmektedir.
malarını aşağıdaki gibi yazmıştır.
y
y= x
2

Kenarları 15, 20, 25 birim olan bir ABC üçgeni çiziniz.


D C ABC üçgeninin iç teğet çemberine eş bir çemberi merkezi
orijinde olacak biçimde dik koordinat düzlemine çiziniz.
O x Denklemi 3x + 4y = 20 olan doğru çemberi A ve B
A B
noktalarında kessin.

[AB] kenarı x– ekseni üzerinde olan karenin [BC] kenarından ge-


x
çen doğru ile y = doğrusunun kesiştiği noktanın koordinatla- Buna göre |AB| kaç birimdir?
2 D
rı toplamı ’dir. A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
Buna göre, ABCD karesinin iç teğet çemberinin denklemi aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
B
A) (x – 8)2 + (y – 2)2 =  B) (x – )2 + (y – 2)2 = 4

C) (x – 6)2 + (y – 2)2 = 4 D) (x – 12)2 + (y – 2)2 = 16

E) (x – 8)2 + (y – 4)2 = 16

GEOMETRİNİN RİTMİ 309


TEST
148
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 340’taki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. y 3. Kenar uzunlukları biri diğerinin iki katı olan dikdörtgen biçimin-


deki kâğıt parçası Şekil ’deki gibi kesilerek özdeş iki parçaya ay-
D C
rılıyor.

y G F
A B
K
x
O
D C
H E

Dik koordinat düzleminde şekildeki gibi ABCD karesi gösterilmiş-


tir.
x
Şekil 1 O A B
Karenin kenarları eksenlere paralel ve C köşesinin koordinatları
(, )’dir. Şekil 2

Buna göre, karenin köşegenlerinin kesim noktasının koordina- Kesilen iki parça |OA| = |DH| = |HC| olacak biçimde Şekil ’de-
tı (k, ) ise karenin alanı kaç birimkaredir?
17 ki gibi dik koordinat düzlemine yerleştiriliyor.
2
D K noktası bulunduğu şeklin köşegenlerinin kesim noktası olup
A)  B)  C)  D)  E)  koordinatları toplamı  birimdir.

Buna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?


D
A)  B)  C)  D)  E) 

2. Dik koordinat düzleminde ABCD ve EFGH eş kareleri şekildeki


gibi verilmiştir.

C
H G
B
D
x
O A E F
4. Dik koordinat sisteminin I. bölgesinde bulunan ABCD dikdörtge-
ninin [AB] kenarı x– eksenine, [BC] kenarı y– eksenine paralel-
EFGH karesi üzerindeki H ve B noktalarının ordinatları farklı  bi- dir.
rim ve D noktasının koordinatları (, )’dır. Dikdörtgenin köşegenlerinin kesim noktası olan G noktasının ko-
ordinatları (, ) ve C köşesinin koordinatları (, )’dir.
Buna göre, EFGH karesinin köşegenlerinin kesim noktasının ko-
ordinatları toplamı aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre ABCD dikdörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
E D
A)  B)  C)  D)  E)  A) 8 B) 16 C) 24 D) 32 E) 48

310 GEOMETRİNİN RİTMİ


TEST
149
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 5 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 340’taki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. Matematik öğretmeni bir sorunun çizim aşamalarını tahtaya aşa- 3. y


ğıdaki gibi yazmıştır. E y= 3x
4
C B

Dik koordinat sisteminde, [AD] kenarı y– ekseni üzerinde, D


I. bölgede olan bir ABCD dikdörtgeni çiziniz.
O x
[BC] kenarı üzerinde |EC| = 2|BE| olacak biçimde bir A
E noktası işaretleyiniz. y = mx + 12
A ve C noktalarının koordinatları sırasıyla (0, 4) ve (6, 16)’dır.
3x
Dik koordinat düzleminde, D noktasında kesişen y = ve
4
y = mx +  doğrusu ile OABC dikdörtgeni şekildeki gibi verilmiş-
Buna göre, AEB üçgeninin alanı kaç birimkaredir? tir.
D
A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 18 |DB| = |BE| ve Alan(OABC) = 36 birimkare olduğuna göre OA-
BC dikdörtgeninin çevresi kaç birimdir?
C
A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 28

2. Dik koordinat sisteminde, kenarları eksenlere paralel olan ABCD 4. y


dikdörtgeni Şekil ’deki gibi çizildiğinde x– ekseni dikdörtgenin
B(a, b)
alanını biri diğerinin iki katı olan iki bölgeye ayırıyor.
D
C
y y y= x
2
A
D C Dʹ Cʹ
x
O

O F E
x Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki OABC dikdörtgeni-
x x
O F E nin [OA] kenarı y = doğrusunun üzerinde ve B noktasının ko-
2
A B Aʹ Bʹ
ordinatları (a, b)’dir.
Şekil 1 Şekil 2
Boyalı bölgenin alanı 20 birimkare ve |OA| = 3|CD| olduğuna
ABCD dikdörtgeni kenarların paralelliği bozulmayacak biçimde göre a + b toplamı kaçtır?
E
Şekil ’deki gibi çizildiğinde x– ekseni dikdörtgeni iki eş parçaya
A)  B)  C)  D)  E) 
ayırmaktadır.

E ile F noktalarının apsisleri farkı 3 ve |CE| + |CıE| = 4 birim


olduğuna göre ABCD dikdörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
B
A) 24 B) 36 C) 42 D) 45 E) 48

GEOMETRİNİN RİTMİ 311


TEST
150
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 4 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 340’taki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.

1. y
3.
y
D 16 C D C C
D 7
6
H 5
20 A B 4
Bʹ Bʹ 3
M 2
x 1
A E B O E
x
–4 –3 –2 –1
Şekil 1 Şekil 2

Kenar uzunlukları  ve  birim olan ABCD dikdörtgeni biçimin- Dik koordinat düzleminde verilen ABCD dikdörtgeni, II. bölgede
deki karton [CE] boyunca katlandığında B köşesi Şekil ’deki gi- yukarıdaki gibi çizilmiştir.
bi Bı noktasıyla çakışmaktadır. Katlı olmayan bölgenin A köşesi A köşesi etrafında ok yönünde ° döndürülen şeklin daha son-
orijinle, [AD] kenarı y– ekseni ile çakışacak biçimde Şekil ’deki ra x =  doğrusuna göre yansıması alınıyor.
gibi dik koordinat düzlemine çiziliyor.
Son durumda oluşan şekilde C noktasının yeni koordinatları
H ve M bulundukları kenarların orta noktaları olduğuna göre aşağıdakilerden hangisidir?
HM doğrusunun eğimi aşağıdakilerden hangisidir? D
A A) (, ) B) (, ) C) (, ) D) (, ) E) (, )
5 7
A) 2 B) C) 3 D) E) 4
2 2
4. y

D C

2. Dik koordinat düzleminde köşe koordinatları A(, ), B(, ), A B

C(x, y) ve |BC| =  br olan ABC dik üçgeni, şekilde gösterilmiştir. x


O

y
A Dik koordinat düzleminde verilen ABCD karesi, dört eş kareye
bölündükten sonra her karenin içine farklı şekiller çiziliyor.

B 4 C ABCD karesi, x– eksenine göre yansıması alındıktan sonra mer-


kezi etrafında saat yönünde 0° döndürülürse aşağıdaki şekil-
x
O lerden hangisi oluşur?
B
A) B) C)
ABC üçgeni C köşesi etrafında saat yönünde ° döndürüldü-
ğünde AıBıC üçgeni elde ediliyor. Daha sonra AıBıC üçgenin ori-
jine göre simetriği alındığında AııBııCı üçgeni elde ediliyor.
D) E)
Buna göre Bıı köşesinin koordinatları toplamının Cı köşesinin
koordinatları toplamına oranı kaçtır?
D
7 1 11 15 7
A) – B) – C) D) E)
11 4 7 11 4

312 GEOMETRİNİN RİTMİ


1. Lütfen bu denemeyi kitapta yer alan diğer testleri tamamlamadan çözmeyiniz.

2. Bu testi çözerken sizin için önerilen süre 17 dakikadır.

2018-TYT

1. Amblem tasarlayan Hande, Şekil 1’deki ikizkenar üçgen biçimin- 2. Doğrusal bir yol üzerinde, aralarındaki uzaklık 9 metre olan 3 ve
deki kartondan dört tanesini bir masa üzerinde aralarında boş- 5 metre yüksekliğindeki iki lamba direği ve bu direklerin arasın-
luk bırakmadan birleştirerek her birinin tamamen görüldüğü Şe- da bulunan bir metre yüksekliğindeki bir çubuk şekilde gösteril-
kil 2’deki deseni elde ediyor. miştir.

5
3

x x 1
Şekil 1 Şekil 2 9

Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir?


D Direkler üzerindeki lambaların çubuğun her iki tarafında oluş-
A) 15 B) 20 C) 30 D) 36 E) 48 turduğu gölgelerin boyları birbirine eşittir.

Buna göre, lambalardan birinin oluşturduğu gölgenin boyu kaç


metredir?
C
A) 1 B) 1,2 C) 1,5 D) 1,8 E) 2

313 Diğer sayfaya geçiniz.


2018-TYT
3. Uzunluğu 20 metre olan mavi renkli elektrik direği, fırtına nede- 5. Dikdörtgen şeklinde bir kâğıt; önce kısa kenarına paralel olan
niyle tam ortadan kırılmış ve direğin uç noktası şekilde görüldü- AB doğrusu boyunca Şekil 1’deki gibi ok yönünde, sonra uzun
ğü gibi direğe 8 metre uzaklıkta bulunan duvarın üzerine gelmiş- kenarına paralel olan CD doğrusu boyunca Şekil 2’deki gibi ok
tir. yönünde katlanarak Şekil 3 elde ediliyor.

A A
b a

C D c d

B
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

Son şekilde oluşan dikdörtgenlerin alanları a, b, c ve d birimka-


redir.
Buna göre, duvarın yüksekliği kaç metredir? Buna göre, başlangıçta kullanılan kâğıdın alanının a, b, c ve d
C
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 türünden ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
D
A) a + 2b + 3c + 4d B) a + 2b + 2c + 2d

C) a + 2b + 2c + 3d D) a + 2b + 4c + 2d

E) 2a + 2b + 2c + 2d

4. Aşağıda, dikdörtgen biçiminde bir televizyon ekranı ile köşege-


ni televizyonun üst kenarında bulunan kare şeklindeki bir dan-
telin yarısı gösterilmiştir.

Bu dantelin ekranın üzerinde kalan köşeleri, aşağıdaki gibi dü-


şey doğrultuda 2 birim aşağı kaydırıldığında, dantelin ekranın
üzerinde kapladığı alanın ilk duruma göre 16 birimkare arttığı
görülüyor.

Buna göre, dantelin alanı kaç birimkaredir?


C
A) 48 B) 49 C) 50 D) 56 E) 64

314 Diğer sayfaya geçiniz.


2018-TYT
6. Yarıçapı r olan bir dairenin alanı formülü ile A = pr2 hesaplanır. 8. n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
(n – 2) . 180°
n
Bir arabanın yarım daire biçimindeki arka camında O noktası et- olarak hesaplanır.
rafında dönebilen bir silecek bulunmaktadır. Bu silecek, cam üze- Şekilde, birer kenarı ortak olan bir düzgün dokuzgen ve bir düz-
rinde O noktasına uzaklığı en az 1 birim, en fazla 5 birim olan gün beşgen ile bu çokgenlerin birer köşesini birleştiren mavi
noktaları temizlemektedir. Çalıştırılan bu silecek şekildeki gibi renkli bir doğru parçası verilmiştir.
döndüğünde sileceğin temizlediği alan camın alanının yarısı ol-
maktadır.

Buna göre, camın yarıçapı kaç birimdir?


B
A) 4ñ2 B) 5ñ2 C) 6ñ2 D) 4ñ3 E) 5ñ3
Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir?
B
A) 64 B) 66 C) 68 D) 70 E) 72

7. Birim karelerden oluşan ve her birim karenin alanının 1 km2 ol-


duğu bir harita üzerinde A, B, C, D ve E köylerinin konumları şe-
kildeki gibi gösterilmiştir.

O noktasında bulunan bir helikopterin 4 kilometre uçmasına ye-


tecek kadar yakıtı bulunmaktadır.

Bu helikopterin ulaşabileceği en uzak köy aşağıdakilerden han-


gisidir?
A
A) A B) B C) C D) D E) E

315 Diğer sayfaya geçiniz.


2018-TYT
9. Dik koordinat düzleminde A(a, b) ve B (c, d) noktaları arasında- 10. Başlangıçta tüm yüzleri beyaz renkli olan bir dikdörtgenler priz-
ki uzaklık masının bir yüzü kırmızı, bir yüzü mavi ve bir yüzü sarı renge bo-
|AB| =ŒŸ (c – a)2 + (d – b)2 yandığında
• kırmızı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 82
formülüyle hesaplanır
birimkare,
Aşağıdaki ölçeklendirilmiş haritada; A, B ve C noktalarının dik
koordinat düzlemindeki koordinatları belirli bir uzunluk birimi- • mavi boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 79 bi-
ne göre verilmiştir. rimkare,

• sarı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 74 bi-


rimkare

olarak hesaplanıyor.

Buna göre, bu dikdörtgenler prizmasının yüzey alanı kaç birim-


karedir?
C
A) 90 B) 92 C) 94 D) 96 E) 98

İki nokta arasındaki uzaklığı hesaplayan bir harita programı, A


(2, 8) ile B(10, 14) noktaları arasındaki mavi çizgi ile gösterilen
uzaklığı 6 kilometre olarak hesaplıyor.

Buna göre, bu harita programı A ile C noktaları arasındaki ma-


vi çizgi ile gösterilen uzaklığı kaç kilometre olarak hesaplar?
A
A) 7,8 B) 8,1 C) 9,6 D) 10,4 E) 11,7

11. Yarıçapı r ve yüksekliği h olan bir dik dairesel silindirin hacmi


V = pr2h formülüyle hesaplanır.
Yükseklikleri eşit, içleri boş ve tabanları birbirine paralel olacak
şekilde iç içe bulunan iki dik dairesel silindirin üzerinde iki mus-
luk bulunmaktadır. Bu musluklardan biri içteki silindire, diğeri
ise silindirler arasında kalan bölgeye birim zamanda aynı mik-
tarda su doldurmaktadır.
Bu musluklar aynı anda açılıp içteki silindirin tamamı dolduğu
an musluklar kapatılıyor. Son durumda, içteki silindirde bulunan
suyun yüksekliği, silindirler arasında kalan bölgedeki suyun yük-
sekliğinin 4 katı oluyor.

Buna göre, dıştaki silindirin yarıçapının içteki silindirin yarıça-


pına oranı kaçtır?
B
A) ñ3 B) ñ5 C) ñ7 D) 2 E) 3

316 Diğer sayfaya geçiniz.


1. Lütfen bu denemeyi kitapta yer alan diğer testleri tamamlamadan çözmeyiniz.

2. Bu testi çözerken sizin için önerilen süre 15 dakikadır.

2019-TYT

1. Ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renkli olan üçgen biçimindeki ABC 2. Bir duvara, yerden yükseklikleri aynı olacak şekilde 14 cm aray-
kâğıdı Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu kâğıt; B köşesi, A köşesinin la beş askı yerleştirilmiştir. Ayşe, uzun kenarı 28 cm olan ve uzun
üzerine gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi katlanmıştır. kenarının uç noktalarını birleştiren birer kol askısına sahip dik-
dörtgen biçimindeki özdeş iki çantasının bu askılara şekildeki gi-
A A
bi asıyor.
80°
E

40° 60°
B C B D C

Buna göre; |AC|, |AE| ve |BD| uzunluklarının doğru sıralanı-


şı aşağıdakilerden hangisidir?
D
A) |AC| < |AE| < |BD|
B) |AC| < |BD| < |AE|
C) |AE| < |AC| < |BD|
D) |AE| < |BD| < |AC|
E) |BD| < |AE| < |AC| Bu durumda Ayşe, çantalarının yerden yüksekliklerini 60 ve 72
cm olarak ölçüyor.

Buna göre, çantalardan birinin kol askısının uzunluğu kaç cm’dir?


A
A) 100 B) 108 C) 112 D) 120 E) 124

317 Diğer sayfaya geçiniz.


2019-TYT
3. Kare biçimindeki mavi renkli bir camın ön yüzü 9 eş bölgeye, ar- 5. 8 programlı bir çamaşır makinesinin dairesel bir butonu etrafı-
ka yüzü ise 36 eş bölgeye ayrılmış ve bu yüzlerdeki bazı bölge- na sabitlenmiş 8 çizgi şekildeki gibi 1’den 8’e kadar numaralan-
ler şekildeki gibi siyaha boyanmıştır. dırılmıştır. Numaraları ardışık sayılar olan her iki çizgi arasında-
ki mesafe eşit olup buton döndürüldüğünde üzerindeki ok han-
gi çizgiyi gösteriyorsa o çizgiye ait program seçilmiş oluyor.

4 5 4 5
3 6 3 6

2 7 2 7
önden görünüm arkadan görünüm
1 8 1 8

Bu camın her iki yüzü de mavi olan bölgeleri ışığı geçirmekte, en


az bir yüzü siyaha boyalı olan bölgeleri ise ışığı geçirmemekte- 7 numaralı program seçiliyken buton saat yönünde 150° dön-
dir. dürüldüğünde 1 numaralı program seçilmiş oluyor.

Bu camda ışığı geçirmeyen bölgelerin alanları toplamı 35 bi- Buna göre, 1 numaralı program seçiliyken buton saat yönün-
rimkare olduğuna göre, ışığı geçiren bölgelerin alanları topla- de 140° döndürüldüğünde kaç numaralı program seçilmiş olur?
C
mı kaç birimkaredir?
E A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 18 B) 16 C) 14 D) 12 E) 10

4. Ön yüzü pembe, arka yüzü siyah olan dikdörtgen biçimindeki bir


kâğıdın kenar uzunlukları 3 ve 5 sayıları ile doğru orantılıdır.

D E C D E

A B A B
Şekil 1 Şekil 2

Bu kâğıt, B köşesinden geçen kesikli doğru boyunca şekildeki gi-


bi katlandığında C köşesi AD kenarı üzerine gelmektedir.

Buna göre, Şekil 2’de oluşan siyah üçgenin alanının Şekil 1’de-
ki pembe dikdörtgenin alanına oranı kaçtır?
B
1 5 5 3 5
A) B) C) D) E)
18 18 9 8 8

318 Diğer sayfaya geçiniz.


2019-TYT
6. Yarıçapı r olan bir çemberin çevresi Ç = 2pr, yarıçapı r olan bir 8. Emre, matematik dersinde yaptığı bir etkinlikte dik koordinat
dairenin alanı ise A = pr2 formülü ile hesaplanır. düzleminin x-ekseni üzerinde bir nokta işaretliyor. Sonra, işaret-
Şekilde; R yarıçaplı bir yarım daireyi tam olarak bir kez çevrele- lediği bu noktanın x koordinatını 1 birim azaltıp y koordinatını 3
yen ip açılarak üç eş parçaya bölünüyor. Bu eş parçalardan biri, birim artırarak ikinci bir nokta, ikinci noktaya aynı işlemi uygu-
yarıçapı r olan yarım daireyi tam olarak bir kez çevreliyor. ladığında ise y-ekseni üzerinde üçüncü bir nokta elde ediyor.

Emre’nin, üçüncü noktaya aynı işlemi uygulayarak elde edece-


ği dördüncü noktanın koordinatları toplamı kaçtır?
E
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

R r

Buna göre, R yarıçaplı yarım dairenin alanının r yarıçaplı yarım


dairenin alanına oranı kaçtır?
E
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9

(n – 2) . 180°
7. n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
n
olarak hesaplanır. Kırmızı renkli kenar uzunlukları 1 birim, siyah
renkli kenar uzunlukları x birim olan altıgen şeklindeki bir kâğıt
parçası kırmızı renkli kenarlarına paralel iki doğru boyunca şe-
kildeki gibi kesilerek bir kenar uzunluğu 3 birim olan bir düzgün
altıgen elde ediliyor.

Buna göre, x kaçtır?


D
A) 3,5 B) 4 C) 4,5 D) 5 E) 5,5

319 Diğer sayfaya geçiniz.


2019-TYT
9. Ayrıt uzunlukları a, b ve c olan bir dikdörtgenler prizmasının top- 10. Bir dikdörtgenler prizmasının hacmi, taban alanı ile yüksekliği-
lam yüzey alanı nin çarpımına eşittir.
A = 2(a . b + a . c + b . c) Nihat, küp biçimindeki boş bir kolinin içerisine, rafta bulunan ve
formülüyle hesaplanır. boyutları 2 birim, 3 birim ve 4 birim olan dikdörtgenler prizma-
sı biçimindeki çay kutularını, kolinin tabanında boşluk kalmaya-
Hakan, ayrıt uzunlukları 2 birim, 2 birim ve 4 birim olan dikdört- cak ve kutular üst üste gelmeyecek şekilde yerleştirmek istiyor.
genler prizması biçimindeki özdeş beş tahta bloğu şekildeki gi-
bi birbirine yapıştırarak bir H harfi elde ediyor. Nihat, bu kutuları yükseklikleri 2 birim olacak şekilde yerleştirir-
se rafta 8 kutunun kalacağını, yükseklikleri 3 birim olacak şekil-
de yerleştirirse rafta 2 kutunun kalacağını hesaplıyor.

Buna göre, başlangıçta rafta bulunan kutuların hacimleri top-


lamı kaç birimküptür?
C
A) 360 B) 432 C) 480 D) 576 E) 600

Buna göre, oluşan şeklin yüzey alanı kaç birimkaredir?


B
A) 160 B) 168 C) 176 D) 184 E) 192

320 Diğer sayfaya geçiniz.


1. Lütfen bu denemeyi kitapta yer alan diğer testleri tamamlamadan çözmeyiniz.

2. Bu testi çözerken sizin için önerilen süre 15 dakikadır.

2020-TYT

1. Köşeleri A, B ve C harfleriyle isimlendirilmiş üçgen biçimindeki 2. Dik kenar uzunlukları 1 birim olan 5 özdeş ikizkenar dik üçgen,
bir ABC kartonu Şekil 1’deki gibi gösterilmiştir. 3 tane ABC kar- hipotenüsleri aynı doğru üzerinde olacak ve yan yana gelen üç-
tonu, A köşeleri çakıştırılıp kenarlar arasında boşluk kalmayacak genlerin birer köşesi çakışacak biçimde Şekil 1’deki gibi diziliyor.
ve kartonlar üst üste gelmeyecek biçimde düz bir zemin üzerin-
de Şekil 2’deki gibi birleştirilebilmektedir. B

A C D
Şekil 1
A
A Sonra ABC üçgeni A noktası etrafında bir miktar döndürülüyor
B C ve Şekil 2’deki gibi B, C ve D noktaları doğrusal oluyor.

B C
Şekil 1 Şekil 2

Aynı işlem, 9 tane ABC kartonu kullanılarak kartonların B köşe-


A D
leri çakıştırılıp yapılabilmektedir. Şekil 2

Buna göre, bu işlem kaç tane ABC kartonu kullanılarak karton- Buna göre, son durumda C ve D noktaları arasındaki uzaklık
ların C köşeleri çakıştırılıp yapılabilir? kaç birimdir?
D C
A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20 A) 4 B) 5 C) 6 D) 3ñ2 E) 4ñ2

321 Diğer sayfaya geçiniz.


2020-TYT
3. Şekil 1’deki gibi düz bir zeminde bulunan tahterevalli, 30 birim 5. Beş bölmeden oluşan şekildeki dolabın önden görünümü kare
uzunluğunda doğrusal bir parça ve bu parçanın tam ortasında şeklindedir. Her bir bölmenin kapağı ise alanları birbirine eşit
bulunan 9 birim uzunluğunda doğrusal bir destekten oluşmak- dikdörtgen şeklindedir.
tadır.

Şekil 2’deki gibi tahterevallinin sol ucu zemine değdiğinde sağ


tarafta dik yamuk şeklinde boyalı bir bölge oluşmaktadır.
Bu bölmelerden birine şekildeki gibi sadece gömlekler konul-
Buna göre, bu yamuğun çevresi kaç birimdir? muştur.
A
A) 54 B) 55 C) 56 D) 57 E) 58
Buna göre, gömleklerin konulduğu bölmenin kapağının uzun
kenarı kısa kenarının kaç katıdır?
E
4 5 7 6 9
A) B) C) D) E)
3 3 4 5 5

4. Dikdörtgen biçiminde bir havlunun bir yüzü mavi diğer yüzü be-
yaz renklidir. Bu havlu, doğrusal bir askıya havlunun kısa kenar-
ları askıya paralel olacak şekilde asılıyor. Havlunun yüzlerinin üst
üste gelmeyen kısmının uzunluğu, havlu Şekil 1’deki gibi asıldı-
ğında 6 cm; Şekil 2’deki gibi asıldığında ise 12 cm oluyor.

Havlunun mavi yüzünün Şekil 1’de görünen kısmının alanının,


5
Şekil 2’de görünen kısmının alanına oranı ’tür.
4
Buna göre, havlunun uzun kenarı kaç cm’dir?
D
A) 24 B) 28 C) 30 D) 36 E) 40

322 Diğer sayfaya geçiniz.


2020-TYT
6. 3 özdeş ikizkenar yamuk herhangi ikisinin birer köşeleri çakışa- (n – 2) . 180°
8. n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
cak biçimde aşağıdaki gibi birleştirilmiştir. n
olarak hesaplanır.
Üçgen biçimindeki bir kâğıt parçası şekildeki gibi kesikli çizgiler
boyunca kesildikten sonra 3 tane üçgen parça çıkarılmış ve bir
düzgün altıgen elde edilmiştir.

Oluşan şekildeki büyük üçgenin bir kenarı 6 birim, küçük üçge-


nin bir kenarı ise 3 birimdir.

Buna göre, bu ikizkenar yamuklardan birinin çevresi kaç birim-


dir? Çıkarılan üçgenlerin çevreleri toplamı 36 birim olduğuna göre,
C
A) 10 B) 10,5 C) 11 D) 11,5 E) 12 altıgenin çevresi kaç birimdir?
B
A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 42

7. Şekil 1’de verilen kare biçimindeki ABCD kâğıdında |DE| = 6 ve


|BF| = 9 birimdir. Bu kâğıt [CE] ve [CF] doğru parçaları boyunca
şekildeki gibi katlandığında karenin BC kenarı ve DC kenarı Şe-
kil 2’deki gibi çakışmaktadır.

Buna göre, ABCD karesinin çevresi kaç birimdir?


C
A) 64 B) 68 C) 72 D) 76 E) 80

323 Diğer sayfaya geçiniz.


2020-TYT
9. Tabanı kare biçiminde olan kare dik prizma şeklindeki bir tahta 10. Bir dikdörtgenler prizmasının hacmi, taban alanı ile yüksekliği-
parçasının taban ayrıt uzunluğu yüksekliğinin 2 katına eşittir. Bu nin çarpımına eşittir.
tahta parçasının içinden bir ayrıt uzunluğu tahta parçasının yük- Dikdörtgenler prizması şeklinde kapalı bir cam kabın içinde 360
sekliğine eşit olan bir küp çıkarıldığında oluşan şeklin görünü- birimküp su bulunmaktadır. Kap, düz bir zemine farklı yüzleri bu
mü aşağıda verilmiştir. zemine tamamen değecek biçimde konulduğunda suyun yük-
sekliği sırasıyla 2 birim, 4 birim ve 5 birim olmaktadır.

Buna göre, kabın hacmi kaç birimküptür?


E
A) 540 B) 720 C) 840 D) 960 E) 1080

Son durumda oluşan şeklin yüzey alanı ilk durumdaki tahta par-
çasının yüzey alanından 8 birimkare fazladır.

Buna göre, ilk durumdaki tahta parçasının hacmi kaç birimküp-


tür?
A
A) 32 B) 80 C) 108 D) 144 E) 256

324 Diğer sayfaya geçiniz.


325

SEVİYE BELİRLEME SINAVI


Kitabın tamamını çözmeyi bitirdikten sonra “Seviye Belirleme
Sınavı”nı uygulayınız.
▶ Bu testte 20 soru yer almaktadır.
▶ Bu testi, tek oturumda, 20 dakika süre tutarak çözünüz.
▶ Testi çözmeyi tamamladığınızda sayfa 342’ye istenilen bilgileri giriniz.

1. A
2. Aşağıdaki şekilde Tülay’ın sırasından yere düşen kitaplar ve ba-
zı açılar gösterilmiştir.

B D C
60° x
A A

E E 20°

x Kitapların görünen yüzleri dikdörtgen şeklinde olduğuna göre


D Bı C D Bı
x kaç derecedir?
D
m(BéAC) = 105° olan ABC üçgeni biçimindeki karton parçasında, A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
ABD üçgeni [AD] boyunca katlanınca B ile Bı, BıEC üçgeni [BıE]
boyunca katlanınca C ile A noktaları çakışıyor.

Buna göre, m(BıéCE) = x kaç derecedir?


A
A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

325
SEVİYE BELİRLEME SINAVI
3. K
5. A A
A B A B
a
C
E

F D
x 6
50° Bı
M H
Şekil I Şekil II

B D C D C
Dikdörtgen biçimindeki üç demir plaka A ve B noktalarından bir-
Şekil 1 Şekil 2
birine vidalanmıştır. Zamanla A’daki vida yerinden çıkarak demir
levhalardan birinin ucunun kaymasıyla Şekil II’deki durum ol- ABC dik üçgeni şeklindeki kâğıt [AD] boyunca katlandığında, B
muştur. köşesi [AC] kenarının orta noktası olan Bı noktasıyla Şekil 2’de-
ki gibi çakışmaktadır.
m(FéHM) = 50° ve |CD| = |DE| olduğuna göre, m(CéKD) = a kaç
derecedir? |AD| = 6 cm olduğuna göre, |AB| = x kaç cm’dir?
C D
A) 40 B) 30 C) 25 D) 20 E) 15 A) 3 B) 2ñ3 C) 3ñ2 D) 3ñ3 E) 4ñ3

4. A DEF ikizkenar üçgen 6. D H C


|DE| = |DF|
20°
30
m(BéCE) = m(EéCF)
G
D m(BéAE) = 20°
F E
m(AéBC) = 80°
x
E m(CéEF) = x
80°
A 100 F B
B C
Şekilde H, G, F köşeleri ABCD dikdörtgeni üzerinde olan EFGH
Buna göre, x kaç derecedir? karesi verilmiştir.
D
A) 30 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60
|CG| = 30 cm, Alan(EFGH) = 2500 cm2 ve |AF| = 100 cm oldu-
ğuna göre A ile E köşeleri arasındaki uzaklık kaç cm’dir?
A
A) 30ñ5 B) 40ñ3 C) 40ñ2 D) 30ñ2 E) 25ñ3

326
SEVİYE BELİRLEME SINAVI
7. Aı
9. A D A

x
A D Dı
H E E
a
ı
B
B C B M K C
Şekil 1 2

80° Şekil 2
B C
Uzun kenarı 19 cm olan ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt [AE]
İki eş paralelkenar (ABCD @ A B CD ), C köşeleri çakışacak biçim-
ı ı ı
boyunca katlandığında D köşesi Şekil 2’deki gibi Dı noktasıyla ça-
de şekildeki gibi çizilmiştir. kışıyor.

m(BéıBC) = 80° ve |DıH| ^ |DC| olduğuna göre m(HéDıC) = a kaç |EC| = 2|KC| ve |DıK| = 2 cm olduğuna göre |AB| = x kaç
derecedir? cm’dir?
C B
A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 85 A) 2ñ5 B) 3ñ5 C) 4ñ5 D) 3ñ3 E) 4ñ3

8. 10. Şekilde, tarihi bir hama-


mın üstten kuşbakışı ola-
A
rak çizilen krokisinde, ya-
D rım küresel ana kubbenin
60°
düzgün bir altıgenin içte-
Şekil 1 Şekil 2 ğet çemberi olarak daire-
8 C sel kesiti ve küçük yarım
C D
kubbelerin yarı dairesel
B kesitlerinin çaplarının
B düzgün altıgenin kenarla-
rını oluşturduğu görülüyor. Restorasyon, tamir öncesi, bulun-
dukları çokgen kenarlarının orta noktasını oluşturan C ve D nok-
talarıyla doğrusal konumlu A ve B noktaları arası uzaklıklarla il-
A
gili hesaplamalar yapılmaktadır.
Şekil 3
Buna göre krokideki [CD] uzunluğunun [AD] ve [BC] uzunluk-
Kenarlar arasındaki dar açısı 60° olan eşkenar dörtgen biçimin- larının toplamına olan oranı kaçtır?
deki kâğıt parçası üç özdeş parçaya ayrıldıktan sonra parçalar C
Şekil 3’teki gibi birleştiriliyor. A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) 2 E) 2,5

|DC| = 8 birim olduğuna göre, |AB| kaç birimdir?


B
A) ò70 B) 2ò19 C) 6ñ2 D) 2ò21 E) 5ñ3

327
SEVİYE BELİRLEME SINAVI
11. D C
13. A noktasında bulunan bir ka-
D rınca doğrusal bir yol izleye-
° rek B noktasına, D noktasın-
20
da bulunan başka bir karın-
O
9 E ca doğrusal bir yol izleyerek
A
C noktasına gidiyor. Bu iki
F B
F karıncanın aldıkları yollar
eşittir.
A E 6 B C

ABCD dikdörtgeni şeklindeki kâğıt parçası, [DE] ve [CF] boyun-


ca kesilerek alanları eşit 3 parçaya ayrılıyor. O çemberin merkezi olmak üzere; m(OéDC) = 20, |OD| = |CE|
olduğuna göre, m(AïD) kaç derecedir?
B
|BE| = 6 cm ve |BC| = 9 cm olduğuna göre, |DF| kaç cm’dir?
E A) 150 B) 160 C) 165 D) 170 E) 175
A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10

14.

D E

A O B A O B

Alanı 18p cm2 olan AB çaplı, O merkezli daire şeklindeki kâğıt


Şekil 2’deki gibi DE boyunca katlanıyor.

Buna göre, Şekil 2’deki mavi boyalı bölgenin alanı kaç cm2 dir?
B
12. A) 12ñ3 – 4p B) 18ñ3 – 6p C) 20ñ3 – 6p
H G D) 21p – 5p E) 24ñ3 – 8p
K
A F
x

B M E 15.

C O D D 25 C

E
Yener, defterine çizdiği düzgün sekizgenin [CD] kenarını çap ka- O
bul eden çember yayını çokgenin içine doğru şekildeki gibi çizi- 18
H
yor. Sonrasında çember merkezi O noktasıyla [GF] kenarının or-
x
tası K noktasını birleştiriyor.
A F B
CMD çember yayının uzunluğu 2p birim olduğuna göre
Kenar uzunlukları 25 birim ve 18 birim olan ABCD dikdörtgeni-
|MK| = x kaç birimdir?
E ne O merkezli çember E ve F noktalarında teğettir.
1 1
A) 4ŒŸ11 + 6ñ2 B) ŒŸ14 + 6ñ2 C) ŒŸ13 + 6ñ2
4 2 Buna göre, |AH| = x kaç birimdir?
C
D) 2Œ13 +Ÿ 8ñ2 – 4 E) ŒŸ40 + 28ñ2 –2 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

328
SEVİYE BELİRLEME SINAVI
16. D C
18. y
K
8
A

4
E
E G
F Şekil 1
D
x
O B C F
A B x K Şekil 2

Çevresi 48 cm olan ABCD karesinin AB kenarı ile E noktasında Kenarlar uzunlukları 4 birim ve 8 birim olan dikdörtgen şeklin-
DK doğrusuna teğet olan yarım çemberin çapı çakışıktır. deki kâğıt Şekil 1’deki gibi özdeş iki parçaya ayrıldıktan sonra dik
koordinat düzlemine Şekil 2’deki gibi yerleştiriliyor.
Buna göre, |BK| = x kaç cm’dir?
B
Buna göre, K ve D köşelerinin koordinatları toplamı kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 D
A) 4ñ3 + 5 B) 4ñ3 + 6 C) 4ñ3 + 7

D) 6ñ3 + 6 E) 8ñ3 + 10

19. B

Şekildeki iki basamaklı merdiven 9 tane birim küp kullanılarak


17. y elde edilmiştir.
A noktasındaki karınca şekildeki yolu izleyerek B noktasına ula-
şacaktır.
C B y = 2x – 24
Buna göre karıncanın alacağı yol en az kaç birimdir?
B
A) 4 B) 5 C) 6 D) ò10 E) 3ñ2
x
O A D

20. Hacmi 18ñ2 cm3 olan bir düzgün dörtyüzlü, tepe noktasından
geçen ve tabana dik olan bir düzlemle kesilerek özdeş iki parça-
Dik koordinat düzleminde BD doğrusu ile y = 2x – 24 doğrusu D ya ayrılıyor.
noktasında dik kesişmektedir.
Buna göre, kesit alanının, düzgün dörtyüzlünün kesilmeden
OABC karesinin B köşesi BD doğrusu üzerinde olduğuna göre, önceki alanına oranı kaçtır?
Alan(OABC) kaç birimkaredir? C
A 1 ñ3 ñ6 3ñ3 1
A) B) C) D) E)
A) 16 B) 20 C) 25 D) 36 E) 45 2 2 12 4 6

329
ap A n ah ta r ı
Cev

Başaracağınıza bir
inansanız inanılmaz şeyler
başaracaksınız.
VİDEO ÇÖZÜMLER İÇİN
UYGULAMAYI ÜCRETSİZ İNDİRİN.

ios-video android-video
331

Doğruda Açı
Toplam Soru Sayısı 12 D Y B N
Test - 1 1-D 2-E 3-C 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
1-E 2-B 3-C 4-B
Test - 2 malar yapabilirsiniz.
5-A 6-D 7-C 8-D

Üçgende Açı
Toplam Soru Sayısı 14 D Y B N
Test - 3 1-B 2-A 3-C 4-E Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 4 1-C 2-D soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 5 1-C 2-D 3-A 4-E

Test - 6 1-D 2-B 3-E 4-A

Açı Kenar Bağıntıları


Toplam Soru Sayısı 16 D Y B N
Test - 7 1-A 2-B 3-C 4-C Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 8 1-A 2-D 3-C 4-D
malar yapabilirsiniz.
1-B 2-C 3-B 4-A
Test - 9 5-B 6-E 7-B 8-B

Dik Üçgen
Toplam Soru Sayısı 12 D Y B N
Test - 10 1-C 2-C 3-B 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 11 1-D 2-B 3-C 4-C soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 12 1-D 2-E 3-B 4-B
332

Dik Üçgen ve Trigonometri


Toplam Soru Sayısı 16 D Y B N
Test - 13 1-A 2-C 3-E 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
1-D 2-C 3-A 4-B
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 14 5-E 6-D 7-B 8-C malar yapabilirsiniz.
9-C 10-C 11-B 12-D

İkizkenar Üçgen
Toplam Soru Sayısı 4 D Y B N
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 15 1-A 2-B 3-C 4-C soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.

Eşkenar Üçgen
Toplam Soru Sayısı 8 D Y B N
Test - 16 1-C 2-A 3-D 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 17 1-C 2-E 3-B 4-D malar yapabilirsiniz.
333

Açıortay
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Test - 18 1-E 2-B 3-C 4-E Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
1-D 2-B 3-A 4-C
Test - 19 malar yapabilirsiniz.
5-E 6-B 7-C 8-C

Kenarortay
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 20 1-B 2-A 3-B 4-E soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.

Benzerlik
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Test - 21 1-D 2-C 3-A 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 22 1-A 2-D 3-C 4-D soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 23 1-E 2-A 3-C 4-D

Test - 24 1-D 2-C 3-E 4-B

Üçgende Alan
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Test - 25 1-C 2-E 3-D 4-A Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 26 1-D 2-C 3-D 4-D soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 27 1-B 2-A 3-A 4-C
334

Doğruda Açı (Seviye Testi)


Toplam Soru Sayısı 36 D Y B N
Test - 28 1-A 2-C 3-C 4-C Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 29 1-D 2-A 3-B 4-E soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 30 1-C 2-E 3-D 4-B

Test - 31 1-A 2-D 3-B 4-D

Test - 32 1-B 2-D 3-E 4-A

Test - 33 1-D 2-B 3-E 4-D

Test - 34 1-A 2-C 3-B 4-E

Test - 35 1-A 2-B 3-C 4-D

Test - 36 1-E 2-C 3-C 4-B

Çokgenler
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Test - 37 1-B 2-C 3-E 4-B Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 38 1-D 2-C 3-A 4-B soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 39 1-B 2-C 3-B 4-D

Test - 40 1-A 2-A 3-C 4-B

Test - 41 1-E 2-A 3-B 4-C

Dörtgenler
Toplam Soru Sayısı 4 D Y B N
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 42 1-A 2-D 3-D 4-B soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
335

Paralelkenar
Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
Test - 43 1-A 2-D 3-B 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 44 1-C 2-E 3-C 4-B
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 45 1-D 2-B 3-A 4-D
malar yapabilirsiniz.
Test - 46 1-E 2-E 3-E 4-C

Test - 47 1-C 2-B 3-E 4-A

Eşkenar Dörtgen
Toplam Soru Sayısı 8 D Y B N
Test - 48 1-E 2-C 3-E 4-A Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 49 1-C 2-E 3-D 4-C malar yapabilirsiniz.

Deltoid
Toplam Soru Sayısı 4 D Y B N
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 50 1-B 2-B 3-C 4-B soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.

Dikdörtgen
Toplam Soru Sayısı 32 D Y B N
Test - 51 1-C 2-E 3-E 4-C
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 52 1-D 2-C 3-D 4-C
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 53 1-D 2-C 3-A 4-D
malar yapabilirsiniz.
Test - 54 1-D 2-A 3-C 4-D

Test - 55 1-C 2-A 3-D 4-A

Test - 56 1-D 2-C 3-A 4-D

Test - 57 1-D 2-E 3-B 4-A

Test - 58 1-C 2-C 3-E 4-E


336

Kare
Toplam Soru Sayısı 36 D Y B N
Test - 59 1-C 2-D 3-D 4-B
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 60 1-E 2-C 3-C 4-A
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 61 1-D 2-C 3-B 4-C
malar yapabilirsiniz.
Test - 62 1-D 2-D 3-E 4-B

Test - 63 1-B 2-D 3-C 4-A

Test - 64 1-B 2-B 3-B 4-E

Test - 65 1-C 2-A 3-B 4-C

Test - 66 1-B 2-A 3-B 4-D

Test - 67 1-C 2-C 3-D 4-E

Yamuk
Toplam Soru Sayısı 16 D Y B N
Test - 68 1-B 2-D 3-E 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 69 1-A 2-B 3-D 4-B
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 70 1-D 2-C 3-A 4-C
malar yapabilirsiniz.
Test - 71 1-C 2-C 3-B 4-D

Çokgenler ve Dörtgenler (Seviye Testi)


Toplam Soru Sayısı 36 D Y B N
Test - 72 1-C 2-A 3-B 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 73 1-C 2-B 3-C 4-C
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 74 1-E 2-C 3-B 4-D
malar yapabilirsiniz.
Test - 75 1-E 2-B 3-D 4-A

Test - 76 1-B 2-B 3-D 4-D

Test - 77 1-B 2-D 3-C 4-C

Test - 78 1-D 2-E 3-D 4-A

Test - 79 1-D 2-D 3-C 4-C

Test - 80 1-D 2-B 3-A 4-B


337

Çemberde Açı
Toplam Soru Sayısı 17 D Y B N
Test - 81 1-C 2-E 3-C 4-C 5-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 82 1-C 2-D 3-B 4-C
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 83 1-E 2-C 3-A 4-E
malar yapabilirsiniz.
Test - 84 1-D 2-C 3-A 4-A

Çemberde Uzunluk
Toplam Soru Sayısı 23 D Y B N
Test - 85 1-C 2-A 3-E
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 86 1-C 2-B 3-D 4-D
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 87 1-E 2-B 3-A 4-C
malar yapabilirsiniz.
Test - 88 1-D 2-C 3-C 4-A

Test - 89 1-E 2-D 3-A 4-D

Test - 90 1-C 2-B 3-A 4-E

Dairede Alan
Toplam Soru Sayısı 16 D Y B N
Test - 91 1-C 2-E 3-B 4-E
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 92 1-B 2-C 3-D 4-C
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 93 1-A 2-D 3-A 4-C
malar yapabilirsiniz.
Test - 94 1-E 2-C 3-D 4-A

Çember (Seviye Testi)


Toplam Soru Sayısı 11 D Y B N
Test - 95 1-D 2-C 3-D 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 96 1-B 2-E 3-D soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 97 1-D 2-E 3-E 4-E malar yapabilirsiniz.
338

Katı Cisimler
Toplam Soru Sayısı 116 D Y B N
Test - 98 1-D 2-B 3-A 4-E
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 99 1-C 2-D 3-B 4-D
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 100 1-E 2-B 3-C 4-B
malar yapabilirsiniz.
Test - 101 1-D 2-A 3-C 4-A

Test - 102 1-C 2-D 3-E 4-A

Test - 103 1-A 2-B 3-C 4-A

Test - 104 1-C 2-B 3-D 4-A

Test - 105 1-C 2-A 3-D 4-B

Test - 106 1-A 2-C 3-B 4-E

Test - 107 1-D 2-B 3-B 4-C

Test - 108 1-C 2-E 3-C 4-E

Test - 109 1-C 2-A 3-A 4-B

Test - 110 1-D 2-A 3-B 4-D

Test - 111 1-D 2-C 3-D 4-B

Test - 112 1-A 2-A 3-B 4-E

Test - 113 1-D 2-E 3-C 4-E

Test - 114 1-E 2-A 3-B 4-C

Test - 115 1-D 2-B 3-C 4-A

Test - 116 1-E 2-B 3-C 4-B

Test - 117 1-A 2-B 3-A 4-D

Test - 118 1-E 2-D 3-B 4-D

Test - 119 1-E 2-D 3-E 4-B

Test - 120 1-C 2-D 3-C 4-A

Test - 121 1-C 2-D 3-D 4-B

Test - 122 1-B 2-E 3-C 4-D

Test - 123 1-E 2-A 3-C 4-C

Test - 124 1-D 2-E 3-C 4-A

Test - 125 1-E 2-B 3-C 4-D

Test - 126 1-C 2-B 3-E 4-E


339

Katı Cisimler (Seviye Testi)


Toplam Soru Sayısı 36 D Y B N
Test - 127 1-B 2-C 3-D 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 128 1-C 2-C 3-C 4-E
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 129 1-E 2-A 3-A 4-B
malar yapabilirsiniz.
Test - 130 1-A 2-C 3-E 4-A

Test - 131 1-E 2-A 3-B 4-B

Test - 132 1-E 2-E 3-D 4-E

Test - 133 1-B 2-B 3-E 4-A

Test - 134 1-A 2-D 3-C 4-C

Test - 135 1-D 2-B 3-E 4-A

Nokta Analitiği
Toplam Soru Sayısı 12 D Y B N
Test - 136 1-A 2-D 3-D 4-C
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 137 1-E 2-C 3-C 4-D soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 138 1-D 2-E 3-C 4-E malar yapabilirsiniz.

Doğru Analitiği
Toplam Soru Sayısı 16 D Y B N
Test - 139 1-B 2-C 3-D 4-B
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 140 1-E 2-C 3-E 4-A
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 141 1-D 2-B 3-D 4-E
malar yapabilirsiniz.
Test - 142 1-B 2-C 3-B 4-A
340

Dönüşüm Geometrisi
Toplam Soru Sayısı 8 D Y B N
Test - 143 1-E 2-E 3-C 4-A Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 144 1-D 2-B 3-B 4-D malar yapabilirsiniz.

Çember Analitiği
Toplam Soru Sayısı 12 D Y B N
Test - 145 1-C 2-C 3-B 4-E
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 146 1-B 2-D 3-E 4-B soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 147 1-E 2-B 3-C 4-D malar yapabilirsiniz.

Analitik Geometri (Seviye Testi)


Toplam Soru Sayısı 12 D Y B N
Test - 148 1-D 2-E 3-D 4-D
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 149 1-D 2-B 3-C 4-E soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 150 1-A 2-D 3-D 4-B malar yapabilirsiniz.
341

ÖSYM - 2018 TYT


Toplam Soru Sayısı 11 D Y B N
1-D 2-C 3-C 4-C 5-D 6-B 7-A 8-B 9-A 10-C 11-B

ÖSYM - 2019 TYT


Toplam Soru Sayısı 10 D Y B N
1-D 2-A 3-E 4-B 5-C 6-E 7-D 8-E 9-B 10-C

ÖSYM - 2020 TYT


Toplam Soru Sayısı 10 D Y B N
1-D 2-C 3-A 4-D 5-E 6-C 7-C 8-B 9-A 10-E

Düzey Belirleme Sınavı


Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
1-C 2-D 3-B 4-A 5-B 6-C 7-E 8-B 9-D 10-A
11-E 12-D 13-E 14-E 15-C 16-B 17-C 18-A 19-B 20-C

Seviye Belirleme Sınavı


Toplam Soru Sayısı 20 D Y B N
1-A 2-D 3-C 4-D 5-D 6-A 7-C 8-B 9-B 10-C
11-E 12-E 13-B 14-B 15-C 16-B 17-A 18-E 19-B 20-C
342 Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için
QR kodu okutabilirsin.

GELİŞİM KONTROL TABLOSU


Düzey Belirleme Sınavı Seviye Belirleme Sınavı

SORU Tarih: . . . . . / . . . . . / . . . . . Tarih: . . . . . / . . . . . / . . . . .


D Y B D Y B
İçerik / Kazanım Adı Toplam Net Toplam Net
D Y B D Y B
Doğruda ve Üçgende Açı
Dik Üçgen - Özel Üçgenler
Üçgende Açıortay - Kenarortay
Üçgende Alan - Benzerlik
Üçgende Açı - Kenar Bağıntıları
Çokgenler
Genel Dörtgenler
Paralelkenar - Eşkenar Dörtgen
Dikdörtgen - Kare
Yamuk
Çemberde Açı
Çemberde Uzunluk
Dairede Alan
Nokta Analitiği
Doğru Analitiği
Katı Cisimler
Dönüşüm Geometrisi
Çember Analitiği

You might also like