Eksenel çekme deneyi Kiriş eğilme deneyi

P A-A Kesiti P

h
A: kesit alanı b
Betonun çekme dayanımı: L
A A P
fct  PL
A 3 PL
fct  4 2 
bh 2 bh 2
P
6

Silindir yarma deneyi Küp yarma deneyi

P
P
2P
fct 
πLD

L: silindir numunenin boyu

D: silindir numunenin çapı
P
P

Şekil 1.1. Beton çekme dayanımının deneysel olarak belirlenmesi

-1,48s +1,48s

fck fcm fck

Şekil 1.2. Karakteristik beton basınç dayanımı dağılımı

 
 (Gerilme)

fc : Maksimum gerilme (dayanım)

fcu : Kırılma (ezilme) gerilmesi
co : Maksimum gerilmeye karşılık gelen birim kısalma
cu : Kırılma anındaki birim kısalma
Eco : Betonun başlangıç elastisite modülü

(Birim kısalma)

a) Başlangıç elastisite modülü: σ c  εc eğrisinin (Şekil 1.3) başlangıç noktasına çizilen teğetin eğimi
olarak tanımlanmaktadır. Bu modüle dinamik modülde denilmektedir. Beton düşük gerilmelere
maruz ise, başlangıç modülü kullanılarak gerçekçi sonuçlar elde edilebilir.
b) Teğet modülü: σ c  εc eğrisine herhangi bir noktada çizilen teğetin eğimidir. Bu teğet yaklaşık
olarak 0,40fc gerilme değeri temel alınarak çizilmektedir.
c) Sekant modülü: σ c  ε c eğrisinin orijininden herhangi bir gerilmeye karşılık gelen noktaya çizilen
eğim, sekant eğimi olarak tanımlanmaktadır. Bu teğet yaklaşık olarak 0,50fc gerilme değeri temel
alınarak çizilmektedir. Betonun emniyet gerilmesine yakın gerilmeye maruz olduğu durumda bu
modül iyi sonuçlar vermektedir.

Şekil 1.3. Fraklı dayanımlardaki betonların σ c  εc eğrileri

 
 c (%0)
Şekil 1.4. Betonun tekrarlı yükler altındaki σ c  εc eğrisi

c Boşaltma
C
Elastik dönüş (ani)
D
Sünme dönüşü (Zamana bağlı)
Toplam kısalma

B
Geri dönmeyen kısalma
Yükleme
A Büzülme

Şekil 1.5. Sünme-zaman ilişkisi

Şekil 1.6. Donatı yüzeyleri

 
 fy : çelik dayanımı
fyk : çelik karakteristik akma dayanımı(çekme veya basınç)
fsu : çelik çekme dayanımı
sy : çelik akma birim uzama veya kısalması
su : çelik kopma birim uzaması
s : çelikteki gerilme
s : çelik birim uzama veya kısalması
Es : çelik elastisite modülü

Şekil 1.7. Çeliğin gerilme-şekildeğiştirme σ s  εs eğrileri

Şekil 1.8. Donatı aderansı

.

Şekil 1.9. Konum II

 
 Şekil 1.10. Standard Kanca ve Fiyonglar

Frekans
Rk
Fk

Yük Dayanım

F, R
Fm Fk Rk Rm

Riskli Bölge
Şekil 2.1.(Yıkılma
YıkılmaOlasılığı)
olasılığı aralığı

fyd (MPa) 191 365 435

 
 BÖLÜM 3

F (Kuvvet)

y  (Yerdeğiştirme)
u

En çok zorlanan beton lifi

Ezilme c
Yük (kN/m) Basınç kuvveti (Fc)
Tarafsız eksen
d Ağırlık ekseni
G Md
As As
+ + Çekme kuvveti (Fs)
Çatlak
s
Md (kNm) Kesit Yan Görünüş Şekildeğiştirme

Basınç

Çekme

Md

Basınç kuvveti

Çekme kuvveti

Şekil 3.2. Eğilme etkisindeki kesitte oluşan iç kuvvetler ve şekildeğiştirme

 
 Şekil 3.3. Çeşitli aşamalarda kesitteki birim şekildeğiştirme ve gerilme dağılımları

Şekil 3.4. Dikdörtgen kesitte iç kuvvetler ve teorik gerilme dağılımı

fcd k3fcd=0,85 fcd

Betonda birim kısalma, c c Basınç tarafı
Fc=0,85fcdbwa
a=k1c

Fc Fc
c
T.E.
h d z Z=d-(a/2)
Md
As As As Fs=Ass
s Fs Fs=Ass
bw Çelikte birim uzama, s Çekme tarafı
Teorik gerilme Gerilme dağılım
dağılımı modeli (TS500)
Kesit Yan Görünüş Şekildeğiştirme İç Kuvvetler

Şekildeğiştirme diyagramında; kısalmalar sağa

doğru, uzamalar ise sola doğru çizilir.

Şekil 3.5. Dikdörtgen kesitte şekildeğiştirme, iç kuvvetler ve gerilme dağılımları

7

 
 Şekil 3.6. Donatı çeliğinin kabul edilen elasto-plastik davranışı

c<<cu

s=sy

Şekil 3.7. Kritik donatı durumunda kirişte oluşan kırılma

c<cu

s>sy

Çatlaklar donatıyı epeyce

geçmiştir.

Şekil 3.8. Denge altı donatı (normal) durumunda kirişte oluşan kırılma

c=cu

s=sy

Çatlaklar donatı çok az aşmış

Şekil 3.9. Dengeli donatı durumunda kirişte oluşan kırılma

c=cu

s<<s
Çatlaklar donatı ancak
ulaşmıştır.

Şekil 3.10. Denge üstü donatı durumunda kirişte oluşan kırılma

 
 Moment Donatı akmaya
başlar, s=fyd Göçme

Mr
EI3 (İdeal plastik davranış)

EI2 (Çatlamış kesit davranışı)

İlk mikro-çatlaklar başlar
EI1 (Lineer elastik davranış)
Eğrilik ()

Şekil 3.11. Moment-eğrilik ilişkisi EI1  EI 2  EI3  0

EI

EIc Çatlamamış kesit eğilme rijitliği

EIcr Çatlamış kesit eğilme rijitliği

M
0,20Mr Mr
Şekil 3.12. Eğilme rijitliğinin değişimi

hf h  300mm ve h  3hf
h<3,5bw
h d Gövde donatısı bw ≥ 200mm (TS500)
bw ≤ (b+h) (TS500)
bw ≥ 250mm (Deprem Yönetmeliği)

bw