Professional Documents
Culture Documents
Τα ελληνικά τυπογραφικά συμπλέγματα, γνωστά και ως λιγατούρες, είναι συνδυασμοί γραμμάτων του ελληνικού
αλφάβητου οι οποίοι χρησιμοποιούνταν κατά την μεσαιωνική περίοδο και μεταφέρθηκαν κατόπιν στην πρώιμη
τυπογραφία. Τα συμπλέγματα χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην ελληνική μικρογράμματη γραφή, και υπάρχουν
δεκάδες[1][2] διαφορές αναπαραστάσεις των συνδυασμών γραμμάτων. Κάποια από τα σύμβολα χρησιμοποιούνταν
στην θέση συχνών συνδυασμών γραμμάτων όπως για την κατάληξη σε οὖν, και κάποια για αντικατάσταση
ολόκληρων λέξεων.
Πίνακας περιεχομένων
Περιγραφή
Δείγματα
Ανά πρώτο γράμμα
Άλλοι συνδυασμοί
Ιστορικές συλλογές
Κωδικοποίηση Unicode
Κωδικοποίηση χαρακτήρων ελληνικών συμπλεγμάτων
Κωδικοποίηση χαρακτήρων λατινικών και κυριλλικών συμπλεγμάτων
Παραπομπές
Περιγραφή
Κατά την πρώιμη τυπογραφία των έργων στην ελληνική γλώσσα περί το 1500, πολλά από τα συμπλέγματα αυτά
υιοθετήθηκαν από παλαιότερα χειρόγραφα. Σημαντικά δείγματα από την περίοδο αυτή προήλθαν από τα σχέδια του
Άλδου Μανούτιου στην Βενετία, και του Κλωντ Γκαραμόντ στο Παρίσι ο οποίος δημιούργησε την ιδιαίτερα
επιτυχημένη γραμματοσειρά Grecs du roi το 1541.
Ωστόσο η χρήση των συμπλεγμάτων άρχισε να μειώνεται κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, και μετέπειτα εξαφανίστηκε
σχεδόν τελείως. Ανάμεσα στα συμπλέγματα που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται είναι το Ȣ ως ου, το οποίο
μοιάζει με λειψό 8 ή με ο που έχει υ στην κορυφή του, καθώς και το ϗ ως και. Το σύμπλεγμα του ου χρησιμοποιείται
για καλλιγραφικούς σκοπούς, ενώ το σύμπλεγμα του και ως αντικατάσταση του λατινικού &. Ένα άλλο σύμπλεγμα το
οποίο χρησιμοποιούνταν πολύ συχνά κατά το παρελθόν είναι το ως σύμπλεγμα του ο και ς για τον σχηματισμό του
τελικού -ος.
Το σύμπλεγμα ϛ για το στ, είναι πλέον γνωστό ως στίγμα, και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως σύμβολο του
αριθμού 6, καθώς οπτικά έχει συγχωνευτεί με το αρχαίο γράμμα του δίγαμμα (F) το οποίο αντιστοιχούσε σε αυτόν
τον αριθμό.
Άλλοι συνδυασμοί
εῖ μω σχ
γερ ος σθ
Ιστορικές συλλογές
Έργο Σελίδες
Κωδικοποίηση Unicode
Στο πρότυπο ψηφιακής κωδικοποίησης χαρακτήρων Unicode, ο χαρακτήρας ϗ (και) έχει ενσωματωθεί από την
έκδοση 3.0 (1999) του προτύπου στην ελληνική ομάδα χαρακτήρων. Η κεφαλαία μορφή του ως Ϗ προστέθηκε στην
έκδοση 5.1 το 2008. Η πεζή και κεφαλαία μορφή του στίγμα (Ϛ ϛ), είναι προορισμένη για αριθμητική χρήση και
υπάρχει επίσης στο πρότυπο. Υπάρχουν επίσης χαρακτήρες οι οποίοι προέρχονται από ελληνικά συμπλέγματα αλλά
έχουν τοποθετηθεί στην ομάδα χαρακτήρων για τα λατινικά και τα κυριλλικά χωρίς να είναι στην ελληνική ομάδα.
Παρόλα αυτά είναι δυνατή η κωδικοποίηση οποιουδήποτε συμπλέγματος είτε μέσω δημιουργίας νέων
γραμματοσειρών, είτε μέσω του συμβατού με το Unicode προτύπου OpenType,[3] είτε με απλούστερες αλλά μη
τυποποιημένες μεθόδους όπως κωδικοποίηση του κάθε συμβόλου ξεχωριστά.[4]
Χαρακτήρας Ϗ ϗ Ϛ ϛ
Αντιστοίχηση και (κεφαλαίο) και (πεζό) στίγμα (κεφαλαίο) στίγμα (πεζό)
Παραπομπές
1. The Philokalia Package (http://www.math.washington.edu/tex-archive/fonts/philokalia/philokalia.pdf)
Αρχειοθετήθηκε (https://web.archive.org/web/20120525190919/http://www.math.washington.edu/tex-archive/font
s/philokalia/philokalia.pdf) 2012-05-25 στο Wayback Machine., for LaTeX
2. Carl Faulmann, Das Buch der Schrift: Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und Völker, Vienna 1880, p.172-
176.
3. e.g. Greek Font Society. «GFS Gazis» (https://web.archive.org/web/20120907064136/http://www.greekfontsociet
y.gr/images/GazisSpecimen.pdf) (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (http://www.greekfontsociety.gr/imag
es/GazisSpecimen.pdf) (PDF) στις 7 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2012.; George Douros.
«Unicode fonts for ancient scripts» (http://users.teilar.gr/~g1951d/). Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2012.
4. e.g. Schmidthauser, Andreas. «Renaissance Greek» (http://schmidhauser.us/tools/rgl/). Ανακτήθηκε στις 13
Ιουλίου 2012.
Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την Creative Commons Attribution-ShareAlike License· μπορεί να ισχύουν και πρόσθετοι όροι.
Χρησιμοποιώντας αυτό τον ιστότοπο, συμφωνείτε στους Πολιτική Ιδιωτικότητας. Το Wikipedia® είναι καταχωρημένο σήμα του Wikimedia
Foundation, Inc., ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.
Ιερές συντομογραφίες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πίνακας περιεχομένων
Ιστορία
Περιγραφή
Προέλευση
Ονοματοδοξία
Μονογράμματα
Χειρόγραφα πριν το 300[9]
Παραπομπές
Δείτε επίσης
Σχετική βιβλιογραφία
Ιστορία
Περιγραφή
Η χρήση τους συναντάται στα πρώιμα χριστιανικά σε μορφή παλαιογραφικών κώδικων από τον
2ο αιώνα, και η πρακτική αυτή φαίνεται πως προϋπήρχε, χωρίς να είναι γνωστό το πότε ξεκίνησε
ακριβώς. Κατά την αρχική τους μορφή αποτελούνταν από συνολικά μόνο 4 ή 5 λέξεις οι οποίες
ονομάζονταν θείες ονομασίες (λατινικά: nomina divina) και αντιστοιχούσαν στις λέξεις για
Ιησούς, Χριστός, Κύριος, Θεός, και πιθανώς και το Πνεύμα, ενώ αργότερα επεκτάθηκε και σε
άλλες λέξεις.[3]
Σε κάποιες αρχικές μορφές, χρησιμοποιούνταν μόνο τα 2 πρώτα γράμματα, π.χ. ΙΗ για Ἰησούς και
ΧΡ για Χριστός. Η μορφή που επικράτησε μεταγενέστερα είναι της σύντμησης, όπου συνήθως
χρησιμοποιείται το πρώτο και το τελευταίο γράμμα της αναπαριστώμενης λέξεως καθώς κάνει
δυνατή την διάκριση για το εάν πρόκειται για ονομαστική ή
κτητική πτώση.
Προέλευση
ΚΣ ΚΥ ΚΕ ΘΣ ΘΝ ΘΥ ΘΩ ΙΣ ΙΝ ΙΥ ΧΣ ΧΝ ΧY ΥΣ
ΥΝ ΥΩ ΠΝΑ ΠΝΙ ΠΝΣ
250–300 ΥΝ ΙΣ ΠΗΡ
PSI Inv. CNR 419, 420)
ΙΥ ΙΗΥ ΙΗΝ ΧΡΥ ΧΡΝ ΧΡΣ ΧΡΩ ΘΥ ΘΣ ΘΝ ΘΩ
ΠΡΣ ΠΑΡ ΠΤΡΑ ΠΡΙ ΠΝΣ
72 (P. Bodmer VII and VIII) 200–300
ΠΝΑ ΠΝΑΙ ΠΝΙ ΠΝΤΙ ΚΥ ΚΣ ΚΝ ΚΩ ΑΝΟΙ
Παραπομπές
1. Bruce Metzger, Manuscripts of the Greek Bible, pp.36-37
2. Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts - Philip Comfort and David Barrett
(1999) pp.34-35
3. S. D. Charlesworth, "Consensus standardization in the systematic approach to nomina sacra
in second- and third-century gospel manuscripts", Aegyptus 86 (2006), pp. 37-68.
4. Colin H. Roberts, Manuscript, Society, and Belief in Early Christian Egypt (1979), p. 37.
5. Larry Hurtado, "The Origin of the Nomina Sacra: A Proposal" (http://khazarzar.skeptik.net/book
s/nomin_s.pdf), JBL 117 (1998), pp. 655-673.
6. «In the name of the Name» (http://www.economist.com/news/christmas/21568601-monks-who
-were-suppressed-tsars-navy-century-ago-are-still-regarded-subversive). The Economist.
Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2017.
7. «A Note on the Heresy of Name-Worship (Ρωσική ορθόδοξη εκκλησία στην Βρετανία)» (http://
orthodoxengland.org.uk/nameworship.htm). orthodoxengland.org.uk. Ανακτήθηκε στις 9
Μαρτίου 2017.
8. «A Time Line of the Orthodox Church in the 20th and 21st Centuries (Παλαιοημερολογίτικη
ορθόδοξη εκκλησία στην Ελλάδα)» (http://genuineorthodoxchurch.com/A_Time_Line_of_the_2
0th_and_21st_Centuries.htm). genuineorthodoxchurch.com. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2017.
9. All nomina sacra and dates of manuscripts taken from Text of the Earliest New Testament
Greek Manuscripts - Philip Comfort and David Barrett (1999)
Δείτε επίσης
Χριστόγραμμα
Σχετική βιβλιογραφία
Don C. Barker, "P.Lond.Lit. 207 and the origin of the nomina sacra: a tentative proposal" (http://
sht.ut.ee/index.php/sht/article/view/8.A.2), Studia Humaniora Tartuensia 8.A.2, 2007, 1–14.
Philip Comfort and David Barrett. Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts
(1999).
Philip Comfort, Encountering the Manuscripts: An Introduction to New Testament Paleography
and Textual Criticism, Broadman & Holman Publishers, 2005, pp. 199–253.
Larry W. Hurtado, The Earliest Christian Artifacts: Manuscripts and Christian Origins,
Cambridge 2006, pp. 95–134.
Bruce M. Metzger. Manuscripts of the Greek Bible (1981).
A.H.R.E. Paap, Nomina Sacra in the Greek Papyri of the First Five Centuries, Papyrologica
Lugduno-Batava VIII (Leiden 1959).
Ludwig Traube. Nomina Sacra. Versuch einer Geschichte der christlichen Kürzung, Munich
1907.
Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την Creative Commons Attribution-ShareAlike License· μπορεί να ισχύουν και
πρόσθετοι όροι. Χρησιμοποιώντας αυτό τον ιστότοπο, συμφωνείτε στους Πολιτική Ιδιωτικότητας. Το Wikipedia® είναι
καταχωρημένο σήμα του Wikimedia Foundation, Inc., ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.