Professional Documents
Culture Documents
Hafta:
Talep Tahmin Yöntemleri
Tahmin
İşletmecilik alanında belirsizliği azaltmak için birtakım
tahmin yöntemleri kullanılır. Üretim/İşlemler yöneticisi,
stratejik ve işlemsel kararların verilmesinde uzun, orta ve
kısa süreli tahminlerden yararlanır. Tahminlerin doğruluğu,
işletmeler açısından önemlidir ve bunların sağlıklı olabilmesi
için bilimsel bir çalışmaya dayandırılmaları gerekmektedir.
Üretim/İşlemler Yönetimi Alanında Verilen
Kararlar
Üretim yönetimi alanında verilmesi gereken kararlar ana
başlığı altında iki grupta incelemek mümkündür. Bunlar;
1. Üretim sisteminin tasarımına ilişkin kararlar
a. Ürün seçimi ve tasarımı 2. Üretim sistemlerinin
b. Süreç tasarımı işletilmesine ilişkin kararlar
c. Teknoloji seçimi a. Üretim planlaması ve
d. Kapasite seçimi denetimi
e. Kuruluş yeri seçimi b. Stok yönetimi ve denetimi
f. Fabrika yerleştirme c. Tamir-Bakım planlaması
g. İş tasarımı ve iş ölçümü d. Kalite denetimi
İşletmecilik alanında tahminle ilgili çalışmalarda genellikle
talep tahminleri üzerinde durulmaktaysa da, karlar,
gelirler, maliyetler ve verimlilik gibi değişkenlere ilişkin
tahminlerle, gayrisafi milli hasıla, enflasyon, devlet
borçlanması gibi temel ekonomik göstergelere ilişkin
tahminlerinde önem taşıdığı unutulmamalıdır. Teknolojik
ilerlemenin giderek hızlanması nedeniyle, teknolojideki yeni
gelişmelerin hızını kestirmeye yönelik teknolojik tahminlerin
önemi de gün geçtikçe artmaktadır.
Tahmin İlkeleri
24
Doğrusal Fonksiyon Grafiği
Yˆi a bX i
a=tahminlenmiş
Y
regresyon
b>0 doğrusunun
başlangıcı
b=tahminlenmiş
a regresyon
doğrusunun
eğimi
b<0
a
X
X (x1, x2, x3, .....) bağımsız değişken değerleri. Örneğin reklam giderleri
Ŷ bağımlı değişken, tahmin etmek istediğimiz değişken. Örneğin satışlar.
Eşitlik
Yˆi a bX i
XY n X * Y
b
2
X n( X )
2
a Y-bX
Örnek
Yıl satışlar Reklam XY X2
(Y) harcamaları
(X)
XY n X * Y
b 51,5 6 * 3 * 2,5 Bölge gelirlerindeki 1
X 2
n( X ) 2
birimlik artış satışlarda
0,25’lik artışa yol
açacaktır. Bölge
a Y-bX gelirleri 9 birim
olduğunda satışlar 4
birim olacaktır.
Yˆi a bXi Y= 1,75 +0,25Xi
Doğrusal Fonksiyon Grafikleri
Yi a bX i
Y 0,25 > 0
Regresyon
doğrusunun Y b parametresi, doğrunun eğimidir ve
eksenini kestiği bölge gelirlerinde bir birimlik artışın 0,25
nokta olan 1,75 birimlik satış yaratacağı şeklinde
değeri bölge yorumlanabilir,
gelirlerinden 1,75
bağımsız olarak
gerçekleşecek
satışları X
göstermektedir.
b) Korelasyon Analizi
n( XY ) - ( X)( Y)
r
n( X ) ( X ) * n( Y ) ( Y )
2 2 2 2
n( XY ) - ( X)( Y)
r
n( X 2 ) ( X ) 2 * n( Y 2 ) ( Y ) 2