7.

SINIF ÖRTÜLÜ ANLAM

Cümlede açıkça söylenmeyen ancak cümlelerin anlamından veya cümledeki bazı ifadelerden çıkarılabilen anlamlara
örtülü anlam denir. Daha çok “de” bağlacı kullanılır. Karşılaştırmalara yer verilir.

1.ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde örtülü anlam bulunanları “+” işaretiyle işaretleyiniz.

1. Ailenle bu konuyu tekrar konuşalım.
2. Uzun bir yolculuğa çıkmaya hazırlanıyordu.
3. Kahvaltı yapmadığı için rahatsızlandı.
4. Okulumuzun tamamına yakını etkinliğe katıldı.
5. Bizim mahallenin de yolları yapılmış.
6. İnsanlar bayramda artık kimseyi ziyaret etmiyor.
7. Doktor, ilaçlarımı düzenli kullanmamı tembihledi.
8. Sınavdan sadece Merve tam puan alabilmiş.
9. Seyirciler coşkuyla takımın maçını izlemekteydi.
10. Elektrik faturası ilk defa böyle yüksek geldi.
11. Çocuklar okul bahçesinde oyun oynuyor.
12. Bu yıl üniversite sınavına üçüncü kez girecek.
13. En büyük isteğim iyi bir okul kazanmaktır.
14. Annesi parktaki çocuğa hayran hayran bakıyordu.
15. Doğum günüme seni de bekliyorum.
16. Havalar ısınmaya başladı.
17. Öğretmeni dikkatli dinliyordu.
18. Babam artık alkol kullanmıyor.
19. Bahçede köpekleri süt içerken gördü.
20. Yeni öğretmenimize daha çabuk ısındık.
21. Babasını arayıp arkadaşına gideceğini söyledi.
22. Annemin yaptığı yemekleri de iştahla yedim.
23. Kazada bizim araba da hasar görmüş.
24. Susayınca kana kana iki bardak su içtim.
25.

2.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde örtülü anlamlar verilmiştir.
Doğru verilenlerin başındaki kutucuğa “D” yanlış
verilenlerin başındaki kutucuğa “Y” yazınız.
1. (….) Bu hafta da hava yağışlı geçecekmiş.
2. (….) Babam anneme yine sürpriz yapmış.
3. (….) Ankara-İstanbul arası ulaşım artık kolay.
4. (….)Oyuncu iki yıl aradan sonra izleyici karşısına çıktı.
5. (….)Şehrin sadece yüksek tepelerine yeterince kar yağmış.
6. (….)Okulda en sevdiğim öğretmen Türkçe öğretmenimizdir.
7. (….)Tek tesellimiz kazadan yara almadan kurtulmamızdı.
8. (….) Buraya gelmesinin bir nedeni de ailesini görmekti.
9. (….)Onu ilk kez bu kadar heyecanlı gördüm.
10. (….)Çoğu insan bu olaya tepkiliydi.
11. (….)Eski komşumuz da çok gürültü yapardı.
12. (….)Bardağın yarısı boştu.
13. (….)Bu toplantıya tüm veliler katılmış.
14. (….)Gelişine çok sevindim.
15. (….)Bu konuyu ancak sen anlarsın.
3.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde örtülü anlamları bularak
örnekteki gibi yazınız.
1.Tevfik Fikret edebiyatımızdaki önemli şairlerden biridir.
(Edebiyatımızda başka önemli şairler de vardır.)
2.Havalar artık soğumaya başlamış.
(………………………………………………………………………….)
3.O da bizimle hastahaneye geldi.
(………………………………………………………………………….)
4.Babam arabayı artık daha yavaş kullanıyor.
(………………………………………………………………………….)
5.Diğer odaları da temizlemeyi unutmayın.
(………………………………………………………………………….)
6.Sen de başarılı bir öğrencisin.
(………………………………………………………………………….)
7.Depremde okul binası da zarar görmüş.
(………………………………………………………………………….)
8.Polisler kontrolde sadece bizi güldürdü.
(………………………………………………………………………….)
9.Son günlerde ekmeğe yine zam geldi.
(………………………………………………………………………….)
10.Buraya son kez geliyorum.
(………………………………………………………………………….)
11.Ben dışarı ondan çok çıkarım.
(………………………………………………………………………….)
12.Bu toplantıda da istediğimiz karar çıkmadı.
(………………………………………………………………………….)
4.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelere örtülü anlam katan ifadelerin
altını çiziniz.
a.Bu işyerinde yalnız sana güveniyorum.
b.Havalar artık çok soğuk.
c.Yarından sonra kimseye izin veremem.
d.Türkçe sınavında ilk kez 90’ın altında not aldım.
e.Bugün seni daha iyi gördüm.
f.Seni bu konuda son kez uyarıyorum.
g.Bu kalemin de mürekkebi bitmiş.
ğ.Trafik sorunu sadece bu şehirde çözülemedi.
h.Ali derslerde de oldukça aktiftir.
ı.Sınıfta arkadaşlarına karşı sadece Ayşe iyi davranıyor.
i.Yine yüzün gülmüyor.
j.Bu yıl üniversite sınavına yeniden gireceğim.
k.Sınıfın en şakacı öğrencisi Ahmet’tir.
l.Hasta olduğundan benim de haberim olmadı.
m.Bu saatten sonra seninle çalışamayız.
n.Girdiği yarışmanın tamamını kazandı.
o.Dedemden kalan tek tarla da satıldı.
ö.Babam uçağa ilk kez bindi.
p.Önümüzdeki hafta da hava güneşli olacakmış.
r.Arkadaşım artık buralara uğramıyor.
s.Bilgi yarışmasına yalnız bizim okul katılmadı.
ş.Bu konuyu sen daha iyi anlatıyorsun.
t.En güzel pastayı annem yapar.
u.Artık seni sağlıklı görüyorum.
ü.Bu kitap ilk defa basılacak.
v.Salondakilerin hemen hepsi konuşmacıyı dinliyordu.
y.Yazar iki yıl aradan sonra yeni kitabını çıkardı.
z.Bu sene de futbol turnuvası yapılacakmış.
 TEST
6. Aşağıdakilerin hangisinde “de/da” cümleye örtülü
bir anlam katmıştır?
1.Cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin
anlamından veya cümledeki bazı ifadelerden
A) Evde yemek yapacak malzeme kalmamış.
çıkarılabilecek anlamlara örtülü anlam denir.
B) Ben de derslerini aksattığını düşünmekteyim.
C) Dayımın çocuklarıyla bahçede top oynadık.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü
D) Ben bu konuda sana katılmıyorum.
anlam yoktur?
7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
A)Artık onlar bizimle aynı sofrada oturmazlar.
bulunmamaktadır?
B) Romanda bir kasabada geçen olaylar anlatılıyor.
C) Bu telefonu da bir haftada bozmayı başardı.
A) Gelecek haftaki sınava son konular da dahilmiş.
D) Kütüphanedeki kitapların çoğunu okudum.
B) Arda derslerine daha fazla çalışıyor.
C) Artık bana karşı davranışların değiştiğini görüyorum.
2.Sanayinin güvenilir bir ustası da dükkanı kapatmış.
D) Yarın bize gelin de geçmiş günlerden konuşalım.
Aşağıdaki anlamlardan hangisi bu cümleden
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
çıkarılamaz?
bulunmamaktadır?
A) Başkalarının da dükkan kapattığı.
A)Küçük sorunları eskisi gibi dert etmiyorum.
B) Sanayide başka güvenilir usta olmadığı
B) Bu yıl da çok kar yağacakmış.
C) Sanayide güvenilebilecek usta kalmadığı
C) Ağlamaktan gözleri iyice şişmişti.
D) Sanayide hiçbir usta bulunmadığı
D) Adam yine kendine güvenenleri yanıltmadı.
3.Hafta sonu bizimle geziye gelecek misin?
9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
vardır?
Bu soruya aşağıdaki yanıtlardan hangisi verilirse
teklif, örtülü olarak geri çevrilmiş olur?
A) Evleri nehir kenarına kurulmuştu.
B) Karıncalar da kış uykusuna yatar.
A) Evet geleceğim.
C) Hayat sürekli akıp gidiyor.
B) Hayır gelmeyeceğim.
D) Olaylar bir anda gelişiverdi.
C) Hafta sonu teyzemler gelecek.
D) Hafta sonunu iple çekiyorum.
10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
yoktur?
4.Akciğer kanseri özellikle sigara ve alkol
kullananlarda görülür.
A) Adam oturduğu yerden zorlukla kalktı.
Bu cümledeki örtülü anlam aşağıdakilerden
B) Babam önceleri hafta sonu işe gitmezdi.
hangisidir?
C) Bugünkü kutlamaya seni de bekliyorum.
A) Akciğer kanserine belli bir yaştan sonra daha çok
D) Temizlenmemiş cadde ve sokak kalmamış.
yakalanır.
B) Akciğer kanserine neden olan tek faktör sigara ve alkol 11.”O ülkemizi bile yeterince tanımıyor.”
kullanımıdır. cümlesinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
C) Kanser türlerinden sadece akciğer kanserine sigara ve
alkol neden olur. A) Başka ülkeleri yeterince tanımadığı.
D) Akciğer kanseri sigara ve alkol kullanmayanlarda da B) Ülkemizi yeteri kadar tanımadığı
görülebilir. C) Kendi ülkesi ile ilgili bilmedikleri olduğu
D) Çoğu ülkeyi tanıdığı
5.”Raftaki kitaplardan kara kaplı olanı verir misin?
cümlesinde, sözü edilen rafta başka kitapların da olduğu
anlamı örtülü olarak verilmektedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde örtülü
anlam yoktur?

A)Yoldayken aracımızın sol ön lastiği patladı.

12. Cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin
B) Bu kitap özellikle anneler için çok önemlidir.
anlamından veya cümledeki bazı ifadelerden
C) Annesine bulaşıkları yıkarken yardım etti.
çıkarılabilecek anlamlara örtülü anlam denir.
D) Kardeşine de hediye almayı unutma!

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü
anlam yoktur?
A) Çocuklar parkta neşe içinde oynuyorlardı.
B) Anlatılanlardan sen de mi çok etkilendin?
C) Beni mahallede Semra Hanım daha iyi anlıyor.
D) Artık bu arabayı asla kullanamam.
13. Mehtap öğretmen de bugün lösemili çocukları
ziyaret etti.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleden örtülü olarak
çıkarılabilir?
A) Mehtap öğretmenin bugün lösemili çocukları
ziyaret ettiği
B) Mehtap öğretmenin lösemili çocukları ilk kez ziyaret
ettiği
C) Lösemili çocukları Mehtap öğretmen dışında ziyaret
eden veya edenlerin de olduğu.
D) Lösemili çocuklara Mehtap öğretmenin bağışta
bulunduğu.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
yoktur?
A) Orta Doğu ülkelerinin tamamına yakını petrol
zenginidir.
B) Ülkemizde deniz turizminin en yaygın olduğu
illerden biri Antalya’dır.
C) Bazı geceler ne yaparsa yapsın uykuya dalamazdı.
D) Spor ayakkabılarının bağlarını sıkıca bağlamıştı.
15.Aşağıda numaralanmış cümlelere örtülü anlam
katan ifadeler altı çizilerek gösterilmiştir.
I.Emre, dersi yine kaynatmaya çalıştı.
II. Gül teyzesi bugün de gelemeyecekmiş.
III. Bu soruya yarın tekrar bakalım.
IV. Gene bir sürü kitap getirmişti sınıfa.
Buna göre kaç numaralı cümlelerde yanlışlık
yapılmıştır?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve IV D) III ve IV
16.”Berk’in de artık bir bisikleti vardı.” Cümlesinden
aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Berk’in daha önce bisikleti olmadığı
B) Berk’in ilk kez bisiklete bindiği
C) Bisikleti olan tek kişinin Berk olmadığı
D) Başkalarının da bisikleti olduğu.
17. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde örtülü anlam
ayraç içinde yanlış gösterilmiştir?
A) Salih Bey bu toplantıya da katılmadı.(başka
toplantılara da katılmadığı)
B) Bu komşumla daha iyi anlaşıyorum. (diğer
komşularla bu kadar iyi anlaşamadığı)
C) Seni buralarda ilk kez görüyorum. (daha önce
buralara gelmediği)
D) Eşyalarının çoğunu taşımış. (taşımadığı eşyalarının
da olduğu)
18.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
yoktur?
A) Kimliğimiz olmayınca kapıdaki görevli biz de içeriye
almadı.
B) Bakanlığın yaptığı çalışmaları herkes takdir ediyor.
C)Bu sene yağışlar bol olunca tarımdaki üretim de
arttı.
D) Şiddetli rüzgar, sahildeki çay bahçelerine de zarar
verdi.
19.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam
yoktur?
A) Aracın yalnızca ön sol kapısında boya varmış.
B) Bahçeye dört sandalye bir de masa koymuş.
C) Bundan böyle tükettiği gıdalara dikkat edecek.
D) Belediyenin açtığı kurslara bayanlar da ilgi
göstermeye başladı.
20.”Apartöanın güneş gören cephesinin boyaları
dökülmüş.”
Bu cümlede sözü edilen apartmanın diğer
cephelerinde ki boyaların sağlam olduğu anlamı örtülü
bir şekilde verilmektedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde örtülü
anlam yoktur?
A) Sadece işi düştüğü zaman beni arardı.
B) Bölgede irili ufaklı çok sayıda buzul gölü var.
C) Bugünden itibaren hava sıcaklığı artacak.
D) Kitabın bu baskısında yazım hataları düzeltilmiş.
 CEVAP ANAHTARI
1-B
2-D
3-C
4-D
5-C
6-B
7-D
8-C
9-B
10-A
11-D
12-A
13-C
14-D
15-D
16-B
17-C
18-A
19-B
20-B