Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Σχολική Χρονιά 2018-2019

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Μάθημα: Νέα Ελληνικά - Λογοτεχνία Α΄ Γυμνασίου

Θεματική Ενότητα: Λαϊκή Παράδοση και Λογοτεχνία

Επιμέρους θεματικός άξονας: Παραμύθια («Ο κυρ Λάζαρος κι οι δράκοι»)

Διδακτικός χρόνος: 1 διδακτική περίοδος (40 λεπτά)

Τμήμα: Α΄4

Αριθμός μαθητών/τριών: 22

Ημερομηνία: 18/03/2019 (1η διδακτική περίοδος)

Διδάσκων: Βασίλειος Βασιλείου

ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

▪ Γνωστικό περιεχόμενο: η απόκτηση ενός συνεκτικού και επαρκούς σώματος γνώσεων

γύρω από τη λογοτεχνική παραγωγή, ανώνυμη/«λαϊκή» και επώνυμη/«έντεχνη»,
παλαιότερη και νεότερη, ελληνική και ξένη (από μετάφραση).
▪ Αξιακό περιεχόμενο: η διαμόρφωση αξιών – στάσεων – συμπεριφορών μέσα από την
επαφή με λογοτεχνικά κείμενα.
▪ Η ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων κριτικού γραμματισμού που συμβάλλει στην
καλλιέργεια γενικότερων ικανοτήτων - κλειδιών που απαιτείται να διαθέτει ένας
«μορφωμένος άνθρωπος».

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση:

▪ Να αναγνωρίζουν το παραμύθι ως είδος της λαϊκής/ ανώνυμης λογοτεχνίας.

▪ Να αναγνωρίζουν την τυπολογία του παραμυθιού και να διακρίνουν τη σχέση ανάμεσα
στα παραδοσιακά και στα σύγχρονα παραμύθια, σε συνάρτηση με την εποχή και το
πολιτισμικό πλαίσιο παραγωγής τους.
▪ Να κατανοούν τα βασικά στοιχεία του αφηγηματικού λόγου.

1
Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Σχολική Χρονιά 2018-2019

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

▪ Είδη της λαϊκής αφηγηματικής παράδοσης (παραμύθια) με βάση τη μορφή, τη

θεματική και στοιχεία από το πολιτισμικό περιβάλλον παραγωγής τους (ελληνικό,
βαλκανικό, ευρωπαϊκό, παγκόσμιο).
▪ Τυπολογία – χαρακτηριστικά - συμβάσεις παραμυθιών.
▪ Τα γραμματικά πρόσωπα της αφηγηματικής γλώσσας.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

▪ Διαλογική – Μαιευτική

▪ Διερευνητική

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΞΗΣ

▪ Ενιαία / μετωπική

ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

▪ Σχολικό Εγχειρίδιο Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου

▪ Πίνακας

ΑΦΟΡΜΗΣΗ

Ο διδάσκων καλεί τους/τις μαθητές/μαθήτριες να αναφέρουν παραμύθια που γνωρίζουν.

Ακολούθως, τους/τις καλεί να αναφέρουν (με βάση τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους) τα
χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα κείμενο, ώστε να θεωρείται παραμύθι. Ο διδάσκων
γράφει τις απαντήσεις των μαθητών στον πίνακα.

2
Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Σχολική Χρονιά 2018-2019

ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΜΕ ΝΕΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Δραστηριότητα 1η

Οι μαθητές καλούνται να αναφέρουν τον συγγραφέα του παραμυθιού «Ο κυρ Λάζαρος κι οι

δράκοι». Αναμένεται οι μαθητές/μαθήτριες να επισημάνουν την απουσία συγγραφέα και την
ένταξη του εν λόγω παραμυθιού στην κατηγορία των παραδοσιακών/λαϊκών παραμυθιών.

Δραστηριότητα 2η

Ο διδάσκων διαβάζει μεγαλόφωνα το παραμύθι, αφού προηγουμένως έχει ζητήσει από

τους/τις μαθητές/μαθήτριες να εξετάσουν κατά πόσο στο παραμύθι αυτό εντοπίζονται
ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που είχαν προαναφέρει στο στάδιο της αφόρμησης.
Αναμένεται οι μαθητές/μαθήτριες να αναγνωρίσουν την ύπαρξη των χαρακτηριστικών αυτών
στο εν λόγω παραμύθι (π.χ. αοριστία χρόνου και τόπου, υπερβολές, φανταστικό στοιχείο,
κλιμακωτή δράση, χαρούμενο τέλος, ο ήρωας περνά δοκιμασίες, παρουσία ζώων που
προσωποποιούνται, κτλ.). Οι μαθητές/μαθήτριες τεκμηριώνουν την απάντησή τους με
αναφορά σε συγκεκριμένα σημεία του κειμένου.

Δραστηριότητα 3η

Ο διδάσκων καλεί τους/τις μαθητές/μαθήτριες να εστιάσουν στις δοκιμασίες που περνά ο

ήρωας του παραμυθιού και στον τρόπο με τον οποίο κατορθώνει να τις ξεπεράσει.

Δραστηριότητα 4η

Οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να προσδιορίσουν το γραμματικό πρόσωπο της αφήγησης

στο εν λόγω παραμύθι και να εξετάσουν κατά πόσον αυτό συνάδει με την κλασική μορφή ενός
παραμυθιού. Αναμένεται οι μαθητές/μαθήτριες να αναφέρουν ότι η αφήγηση γίνεται σε γ΄
πρόσωπο, κάτι που συναντούμε συνήθως στα παραμύθια.

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων οι μαθητές/μαθήτριες κρατούν

σημειώσεις στο τετράδιό τους.

3
Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Σχολική Χρονιά 2018-2019

ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ – ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ - ΚΛΕΙΣΙΜΟ

▪ Ανακεφαλαίωση στη βάση δομημένων ερωτήσεων από τον διδάσκοντα, με στόχο την
επαναφορά των βασικών πυρηνικών γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του
μαθήματος. Εστίαση στα χαρακτηριστικά των λαϊκών παραμυθιών με κυκλική
επαναφορά σε όσα αναφέρθηκαν στο στάδιο της αφόρμησης.
▪ Ανάθεση κατ’ οίκον εργασιών. (βλ. Παράρτημα)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

▪ Συντρέχουσα βάσει της συμμετοχής των μαθητών/μαθητριών στη διαδικασία του

μαθήματος και των απαντήσεων που δίδουν.
▪ Τελική, βάσει της συμμετοχής των μαθητών/μαθητριών στη διαδικασία της
επαναφοράς – ανακεφαλαίωσης των βασικών εννοιών του μαθήματος, της
συμπλήρωσης της κατ’ οίκον εργασίας και της διάγνωσης των μαθησιακών
αποτελεσμάτων στη βάση εξεταστικού δοκιμίου στο τέλος της ενότητας.

4
Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Σχολική Χρονιά 2018-2019

Παράρτημα

ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ / «ΜΥΘΟΙ – ΘΡΥΛΟΙ - ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ »

«Ο κυρ Λάζαρος κι οι δράκοι» (σ. 105)

Κατ’ οίκον εργασίες

1. Ποιο από τα τεχνάσματα του κυρ Λάζαρου σας φάνηκε πιο έξυπνο και γιατί;

2. Με ποιους τρόπους γνώριζαν τα παιδιά παραμύθια παλαιότερα και με ποιους

σήμερα;