กฎหมายรัฐ ธรรมนู ญ

ปูนเทพ ศิรินุพงศ์

รัฐธรรมนูญคืออะไร?

ทบทวนครังที 1

1
 ความเป็ นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ

ทบทวนครังที 1

ประวัติศาสตร์สากลของกฎหมายรัฐธรรมนู ญ

“Idea for a
Universal History
from a
Cosmopolitan Point
of View”

2
MAGNA CARTA (1215) พระเจ้าจอห์นทีหนึงลงนามเพือเป็ นหลักประกันสิทธิของเหล่า
ขุนนางอังกฤษ เป็ นเอกสารชินแรกทีเป็ นหลักฐานสําคัญใน
การจํากัดอํานาจรัฐ
I. FIRST, We have granted to God, and by this our
present Charter have confirmed, for Us and our Heirs for
ever, that the Church of England shall be free, and shall
have all her whole Rights and Liberties inviolable. We
have granted also, and given to all the Freemen of our
Realm, for Us and our Heirs for ever, these Liberties
under-written, to have and to hold to them and their Heirs,
of Us and our Heirs for ever.
XXIX. NO Freeman shall be taken or imprisoned, or be
disseised of his Freehold, or Liberties, or free Customs, or
be outlawed, or exiled, or any other wise destroyed; nor
will We not pass upon him, nor condemn him, but by
lawful judgment of his Peers, or by the Law of the land.
We will sell to no man, we will not deny or defer to any
man either Justice or Right.

THE INSTRUMENT OF รัฐธรรมนู ญลายลักษณ์อกั ษรของอังกฤษ

VI. That the laws shall not be altered,
GOVERNMENT (1653) suspended, abrogated, or repealed, nor any
new law made, nor any tax, charge, or
imposition laid upon the people, but by
common consent in Parliament.
XXXII. That the office of Lord Protector over
these nations shall be elective and not
hereditary.
XXXVII. That such as profess faith in God by
Jesus Christ (though differing in judgment
from the doctrine, worship or discipline
publicly held forth) shall not be restrained
from, but shall be protected in, the profession
of the faith and exercise of their religion; so
as they abuse not this liberty to the civil injury
of others and to the actual disturbance of the
public peace on their parts.
XXXVIII. That all laws, statutes and
ordinances, and clauses in any law, statute or
ordinance to the contrary of the aforesaid
liberty, shall be esteemed as null and void.

3
 การยืนยันสิทธิและเสรีภาพ "ทีมีมาแต่เดิม"
BILL OF RIGHTS (1689) The pretended power of suspending the laws
or the execution of laws by regal authority
without consent of Parliament is illegal;
Levying money for or to the use of the Crown
by pretence of prerogative, without grant of
Parliament, for longer time, or in other
manner than the same is or shall be granted,
is illegal;
it is the right of the subjects to petition the
king, and all commitments and prosecutions
for such petitioning are illegal;
Election of members of Parliament ought to
be free;
The freedom of speech and debates or
proceedings in Parliament ought not to be
impeached or questioned in any court or place
out of Parliament

We hold these truths to be self-evident, that all men are created

equal, that they are endowed by their Creator with certain UNITED STATES DECLARATION
unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the
pursuit of Happiness.--That to secure these rights, Governments
OF INDEPENDENCE (1776)
are instituted among Men, deriving their just powers from the
consent of the governed, --That whenever any Form of
Government becomes destructive of these ends, it is the Right of
the People to alter or to abolish it, and to institute new
Government, laying its foundation on such principles and
organizing its powers in such form, as to them shall seem most
likely to effect their Safety and Happiness.

these United Colonies are, and of Right ought to be Free and

Independent States; that they are Absolved from all Allegiance
to the British Crown, and that all political connection between
them and the State of Great Britain, is and ought to be totally
dissolved; and that as Free and Independent States, they have
full Power to levy War, conclude Peace, contract Alliances,
establish Commerce, and to do all other Acts and Things which
Independent States may of right do.

4
We the People of the United States, in Order to form a
more perfect Union, establish Justice, insure domestic CONSTITUTION OF THE
Tranquility, provide for the common defence, promote the
general Welfare, and secure the Blessings of Liberty to UNITED STATES (1787/89)
ourselves and our Posterity, do ordain and establish this
Constitution for the United States of America.

Article. VI Clause 2: This Constitution, and the Laws of the

United States which shall be made in Pursuance thereof;
and all Treaties made, or which shall be made, under the
Authority of the United States, shall be the supreme Law of
the Land; and the Judges in every State shall be bound
thereby, any Thing in the Constitution or Laws of any State
to the Contrary notwithstanding.

Federalism

The Presidential Government

BILL OF RIGHTS: FIRST 10 AMENDMENTS

คําประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและพลเมือง 1789
ข้อ 4. เสรีภาพ ได้แก่ ความสามารถทีจะกระทําการใด ๆ ได้โดยไม่ก่อ
FRENCH REVOLUTION (1789) อันตรายเสียหายแก่ผอู ้ ืน ด้วยเหตุนีการใช้สิทธิตามธรรมชาติของมนุ ษย์
แต่ละคนนันย่อมถูกจํากัดลงได้แต่เฉพาะทีจะให้การประกันแก่ผเู ้ ป็ น
สมาชิกคนอืน ๆในสังคมเพือทีจะสามารถใช้สิทธิอย่างเดียวกันนันได้ดว้ ย
ข้อจํากัดทังหลายในการใช้สิทธิเหล่านี จะกระทําได้ก็แต่โดยอาศัยบท
กฎหมายเท่านัน
ข้อ 5. บทกฎหมายมีสิทธิจะห้ามได้ก็แต่การกระทําซึงอาจก่ออันตราย
เสียหายแก่สงั คมการใดซึงมิได้ถกู ห้ามไว้โดยบทกฎหมาย การนั นย่อม
สามารถจะกระทําได้และบุคคลจะถูกบังคับให้กระทําการทีบทกฎหมาย
มิได้บญ
ั ญัติไว้มิได้
ข้อ 6. บทกฎหมายเป็ นสิงแสดงออกซึงเจตจํานงร่วมกันพลเมืองทุกคน
ย่อมมีสิทธิเข้าร่วมในการร่างบทกฎหมายไม่วา่ จะโดยเข้าร่วมด้วยตนเอง
หรือโดยผ่านทางผูแ้ ทนของพลเมืองกฎหมายจักต้องมีผลบังคับเสมอกัน
แก่ทกุ คนไม่วา่ จะเป็ นกรณีทีบทกฎหมายอาจกําหนดให้ความคุม้ ครอง
หรือกรณีทีบทกฎหมายอาจกําหนดให้ลงโทษ พลเมืองทุกคนซึงเสมอ
ภาคกันต่อหน้ากฎหมายอาจจะมีฐานะมีตาํ แหน่ งและงานอาชีพใด ๆ
ทางสังคมก็ได้โดยคํานึ งถึงความสามารถของแต่ละบุคคลและไม่จาํ ต้อง
พิจารณาความแตกต่างอืนใดเว้นเสียแต่ความแตกต่างอันเนื องมาจาก
ลักษณะเฉพาะตนและความแตกต่างในด้านความสามารถของบุคคลแต่
ละคน
ข้อ 16. สังคมใดมิได้มีหลักประกันแห่งสิทธิทงปวงและมิ
ั ได้มีการ
แบ่งแยกอํานาจโดยชัดเจน สังคมนันย่อมปราศจากรัฐธรรมนู ญ

5
 NAPOLEONIC WARS AND
CONSTITUTIONS (1803-1815)
สงครามการปฏิวตั ิเพือเสรีภาพและประชาธิปไตย

จุดจบของจักรวรรดิโรมันอันศักดิสิทธิ

การขยายความคิดการปกครองโดยรัฐธรรมนูญ

การขยายความคิดรัฐฆราวาสและรัฐรวมศูนย์

So if a law be in opposition to the constitution: if

both the law and the constitution apply to a particular MARBURY V. MADISON (1803)
case, so that the court must either decide that case
conformably to the law, disregarding the constitution;
or conformably to the constitution, disregarding the
law: the court must determine which of these
conflicting rules governs the case. This is of the very
essence of judicial duty.

If then the courts are to regard the constitution; and

the constitution is superior to any ordinary act of the
legislature; the constitution, and not such ordinary
act, must govern the case to which they both apply.

Why does a judge swear to discharge his duties

agreeably to the constitution of the United States, if
that constitution forms no rule for his government? if
it is closed upon him and cannot be inspected by him.

6
CONGRESS OF VIENNA (1815) ความพยายามกลับคืนสู่สภาพเดิม (ก่อนสมัยนโปเลียน)

การจัดตังสมาพันธรัฐเยอรมัน

มติแห่งคาร์ลสบาด (1819) จํากัดเสรีภาพสือ เสรีภาพทางการเมืองของ

นักศึกษา และเสรีภาพทางวิชาการ
to see to the strictest enforcement of existing laws and
disciplinary regulations ; to observe carefully the spirit
which is shown by the instructors in the university in
their public lectures and regular courses, and to give a
salutary direction to the instruction, having in view the
future attitude of the students. Lastly, to devote
unceasing attention to everything that may promote
morality, good order, and outward propriety among
the students.
to remove all teachers who, by obvious deviation from
their duty, or by exceeding the limits of their functions,
or by the abuse of their legitimate influence over the
youthful minds, or by propagating harmful doctrines
hostile to public order or subversive of existing
governmental institutions

CONSTITUTION OF ST. PAUL'S

CHURCH (1849)
การปฏิวตั ิเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1848 ในฝรังเศสและการ
แผ่ขยายอิทธิพลความคิดไปทัวยุโรป

ความพยายามรวมชาติเยอรมันด้วยรัฐธรรมนู ญ

การรับรองสิทธิและเสรีภาพ รับรองหลักความเสมอภาค
การยกเลิกโทษประหารชีวิต การรับรองอํานาจศาลของ
จักรวรรดิในคดีซึงพลเมืองเยอรมันฟ้ องว่าถูกละเมิดสิทธิที
รัฐธรรมนูญรับรองไว้

7
CONSTITUTION OF THE GERMAN การประกาศรวมชาติ ณ พระราชวังแวร์ซาย
EMPIRE (1871)
ระบบเลือกตังแบบเสียงข้างมากเด็ ดขาด

นายกพระราชทาน

ไม่มีการรับรองสิทธิและเสรีภาพในรัฐธรรมนู ญ

การรับรองสิทธิและเสรีภาพด้วยกฎหมาย

การขยายบทบาทของสภาแห่งอาณาจักรกับระบบรัฐสภา

การปฏิรูปการปกครอง MEIJI CONSTITUTION (1889)

การเดินทางดูงานในสหรัฐอเมริกาและยุโรป

Article 3. The Emperor is sacred and inviolable.

Article 4. The Emperor is the head of the Empire,

combining in Himself the rights of sovereignty, and
exercises them, according to the provisions of the present
Constitution.

Chapter II. Rights and Duties of Subjects (Article 18-32)

Article 55. The respective Ministers of State shall give

their advice to the Emperor, and be responsible for it.
(2) All Laws, Imperial Ordinances, and Imperial Rescripts
of whatever kind, that relate to the affairs of the State,
require the countersignature of a Minister of State.

8
 ยุคสมัยแห่งสาธารณรัฐ
REVOLUTIONS (1917/1919)
รัฐธรรมนู ญฉบับไวมาร์ในเยอรมันกับหลักการ
เลือกตังระบบสัดส่วน

ประธานาธิบดีเยอรมันในฐานะผูพ้ ิทกั ษ์
รัฐธรรมนูญและอํานาจในภาวะฉุกเฉิน

ข้อถกเถียงเกียวกับความผูกพันของสิทธิและ
เสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ

รัฐธรรมนู ญสามารถแก้ไขได้ทุกบททุกมาตรา
ไม่มีขอ้ จํากัดหรือกรอบในการแก้ไข
เปลียนแปลง

CONSTITUTION OF AUSTRIA (1920)

Hans Kelsen

ทฤษฎีกฎหมายบริสุทธิ
การจัดตังศาลรัฐธรรมนู ญในฐานะผู ้
พิทกั ษ์รฐั ธรรมนู ญ

9
 NAZI AND WORLD WAR II (1933-1945)

การขึนสู่อาํ นาจของอดอร์ฟ ฮิตเลอร์ และ

การเข้าสูก่ ารปกครองระบอบนาซี

อาชญากรสงครามและการฆ่าล้างเผ่าพันธุ ์

ด้วยเหตุทการยอมรั
ี บศักดิศรีแต่กาํ เนิด และสิทธิซึงเสมอกัน UNIVERSAL DECLARATION OF
และไม่อาจโอนแก่กันได้ ของสมาชิกทังปวงแห่งครอบครัว HUMAN RIGHTS (1948)
มนุษยชาติอนั เป็ นรากฐานของเสรีภาพ ความยุตธิ รรม และ
สันติภาพในโลก

ด้วยเหตุทการเมิ
ี นเฉย และดูหมินเหยียดหยามสิทธิมนุษยชน
ได้ก่อให้เกิดการอันป่ าเถือนโหดร้ายทารุณ ซึงเป็ นการละเมิด
มโนธรรมของมนุษยชาติอย่างร้ายแรง และโดยเหตุทีได้มีการ
ประกาศปณิธานอันสูงสุดโดยสามัญชน ว่าถึงวาระแห่งโลก
แล้วทีมนุษย์จะมีเสรีภาพในการพูดและในความเชือถือ
รวมทังมีเสรีภาพจากความกลัวและความต้องการ

ด้วยเหตุทเป็
ี นสิงจําเป็ น สิทธิมนุษยชนควรได้รบั ความ
คุม้ ครองโดยหลักนิตธิ รรม ถ้าไม่พึงประสงค์ให้มนุ ษย์ตอ้ งถูก
บีบบังคับให้หาทางออก โดยการกบฏต่อทรราชและการกดขี
อันเป็ นทีพึงแห่งสุดท้าย

10
BASIC LAW FOR THE FEDERAL REPUBLIC
OF GERMANY (1949) ศักดิศรีความเป็ นมนุ ษย์ และการผูกพันต่อสิทธิ
ขันพืนฐานของรัฐ

ระบบการเลือกตังสมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎรแห่ง
สหพันธ์: ระบบสัดส่วนทีรวมถึงการกําหนดตัว
บุคคล

แนวความคิดประชาธิปไตยทีปกป้ องตนเองได้
(Militant Democracy)

หลักการชัวนิรนั ดร์ในฐานะข้อจํากัดในการแก้ไข
เพิมเติมรัฐธรรมนูญ

EUROPEAN CONVENTION ON
HUMAN RIGHTS (1950)

Council of Europe

การส่งเสริมประชาธิปไตยและนิติรฐั ในยุโรป

European Court of Human Rights

11
 FALL OF THE BERLIN WALL (1989)
การรวมชาติเยอรมัน

การจัดทํารัฐธรรมนูญแบบเสรี
ประชาธิปไตยในประเทศยุโรปตะวันออก

จุดจบของประวัติศาสตร์กบั ชัยชนะของโลก
เสรีประชาธิปไตย

ความพยายามจัดทํารัฐธรรมนูญยุโรป EUROPEAN UNION (1993)

สหภาพทางเศรษฐกิจและการเมือง

คณะกรรมาธิการยุโรป
คณะมนตรียุโรป

สภายุโรป
คณะมนตรีแห่งสหภาพยุโรป

ศาลยุติธรรมแห่งสหภาพยุโรป

Treaty on the Functioning of the

European Union

12
ปี 1948 ถึง 1990 การปกครองภายใต้ CONSTITUTION OF THE REPUBLIC
แนวความคิดรัฐทีแบ่งแยก(สีผิว) และรัฐสภาระบบ OF SOUTH AFRICA (1996)
ไตรสภา

การเปลียนผ่านเข้าสู่ระบอบรัฐธรรมนูญ
ประชาธิปไตยของประเทศแอฟริกาใต้โดย
รัฐธรรมนูญชัวคราว

สภาจัดทํารัฐธรรมนูญทีมาจากการเลือกตังโดย
ประชาชน กับหลักการแห่งรัฐธรรมนูญ
(Constitutional principles)

การรับรองศักดิศรีความเป็ นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพ

และหลักความเสมอภาค

THE END OF THE END OF

HISTORY
การกลับมาของความคิดชาตินิยม

รัฐธรรมนูญแบบอํานาจนิยม

การบิดเบือนแนวความคิด
รัฐธรรมนูญแบบเสรีประชาธิปไตย

ประชาธิปไตยแบบไม่เสรี

13