N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞ 11

N~°ã¨∞Î â◊√Éèí=∞ã¨∞Î
NQÆ}ËâßÜ«∞ #=∞ó
N Ѩ~°^Õ=`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞
ѨÓ*Ï=∞O_»Ñ¨=ÚÖ’ N HÍ`åºÜ«∞h Ѩ@=Ú#∞
JÅOHõiOK«=Öˇ#∞.
â’¡II â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O q+¨μ‚O â◊t=~°‚O K«`«∞~°∞ƒù[O I
„Ѩã¨#fl=^Œ#O ^蕺ÜÕ∞`«û~°fi qÃѶ∂flѨâß#ÎÜÕ∞ II
PK«=∞ºó
Hˆ â◊"åÜ«∞ ™êfiǨ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ ™êfiǨ =∂^è"Œ åÜ«∞ ™êfiǨ Jx =¸_»∞=∂~°∞Å∞
ÃÑ· <å=∞=ÚÅ∞ K≥Ñ≤Ê L^Œúi}`À hà◊√§ fã¨∞H˘x PK«=∞#=Ú KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
náê~å^èŒ#O Hõ$`åfi – P=Ù<Õu`À nѨ=Ú "≥eyOz
QÀqO^•Ü«∞ #=∞ó q+¨‚"Õ #=∞ó =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<åÜ«∞ #=∞ó „uq„Hõ=∂Ü«∞ #=∞ó
"å=∞<åÜ«∞ #=∞ó N^èŒ~åÜ«∞ #=∞ó ǨÏ$+‘ˆHâßÜ«∞ #=∞ó Ѩ^Œ‡<åÉèÏÜ«∞#=∞ó
^•"≥∂^Œ~åÜ«∞ #=∞ó ã¨OHõ~°¬}ÏÜ«∞ #=∞ó "åã¨∞^Õ"åÜ«∞ #=∞ó „Ѩ^Œ∞º=∂flÜ«∞ #=∞ó
Jx~°∞^•úÜ«∞ #=∞ó ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∂Ü«∞ #=∞ó J^èÀHõΔ*ÏÜ«∞ #=∞ó L¿ÑO„^•Ü«∞ #=∞ó
ǨÏ~°Ü∞Õ #=∞ó NHõ$ëê‚Ü∞« #=∞ó Jx D <å=∞=ÚÅ∞ K«^∞Œ =ÙH˘x KÕuÖ’xH˜ JHõ`Δ Å« ∞
fã¨∞H˘x D „H˜Ok â’¡Hõ=Ú K«^Œ∞=ÙH˘x P JHõΔ`«Å∞ "åã¨#K«∂z `«=∞ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù
"ÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
 12 N HÍ`åºÜ«∞h =
„ `«"∞£
â’¡. LuÎ+¨ªO`«∞ Éèí∂`«Ñ≤âßKåó U`Õ Éèí∂q∞ ÉèÏ~°HÍó
U`Õëê =∞q~À^èÕ# „|ǨχHõ~°‡ ã¨=∂~°ÉèË II
JHõΔ`«Å∞ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù "Õã≤# `«~°∞"å`«
=∞"≥∂áê`«Î ^Œ∞i`«HõΔÜ«∞ ^•fi~å N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ=`å=ÚkÌâ◊º N
HÍ`åºÜ«∞h ^Õ=`å „Ñ‘`«º~°÷O â◊√ÉèË â’Éèí# =ÚǨ˙ˆ~Î N=∞ǨqëÈ‚~å[˝Ü«∂
„Ѩ=~°Î=∂#㨺 J^ŒŒº „|Ǩχ}ó kfifÜ«∞ Ѩ~åˆ~ú âıfi`« =~åǨÏHõÖËÊ "≥·=ã¨fi`«=∞#fiO`«ˆ~
HõeÜ«ÚQˆ „Ѩ^=Œä ∞áê^Õ [O|∂nfi¿Ñ Éè~í `° =« ~ˆ ¬ Éè~í `° Y« O_Õ Jã≤‡<£ =~°=Î ∂# "åº=ǨiHõ
KåO„^Œ=∂#......ã¨O=`«ûˆ~....... PÜ«∞<Õ....... |∞∞`Ò...... =∂¿ã........
ѨˆHΔ.........u^äÒ...........=∞OQÆà◊"å㨈~ „Ѩ^À+¨ ™êÜ«∞O ã¨=∞ÜÕ∞ N=∞`Õ..
.....QÀ„`«=f.........<å=∞^èÕÜ«∞=f N=∞`åºó........ QÀ„`«=`åºó........<å=∞^èÕÜ«∞
=`åºó =∞=∞ [#‡ÅQÆfl=âß`ü q"åÇ¨Ï „Ѩu|O^èŒHõ ^Œ∞+¨ìQÆ$ǨÏ^À+¨ x"å~°}Ï~°÷O
‰õΩ[^Àëêk ã¨~°fi^À+¨ x"å~°}Ï~°÷O j„Ѷ¨∞"Õ∞# HõàϺ}ã≤^Œúº~°úO ^èŒ~å‡~°÷ HÍ=∞"≥∂HõΔ
K«`«∞ifi^èŒ Ñ¶¨ÅѨÙ~°∞ëê~°÷ ã≤^ŒÌº~°÷O N HÍ`åºÜ«∞h„=`«O HõÖ’ÊHõÎ „ѨH͈~} Hõi¿+º
P^Ò x~°fi¿Ñ¶∞fl# Ѩiã¨=∂ѨΠº~°÷O N =∞ǨQÆ}Ѩu ѨÓ*ÏO Hõi¿+º `«^ŒOQÆ
HõÅâß~å^èŒ#O Hõi¿+º.
Jx K≥Ñ≤Ê =¸_»∞=∂~°∞¡ L^Œú~°}`À hà◊√§ fã¨∞H˘x Ñ¨à‹§=ÚÖ’ =keÃÑ@ì
=ÅÜ«Ú#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ HõÅâ◊‰õΩ (J#QÍ Ñ¨Ó[ KÕã¨∞H˘#∞@‰õΩ "å_»∞K≥O|∞#‰õΩ)
=¸_»∞ѨHõ¯ÖÏ QÆO^èŒ=ÚÃÑ\˜ì ‰õΩO‰õΩ=∞ JkÌ, P h\˜Ö’ ѨÙ+¨Ê=Ú#∞ QÆO^èŒ=ÚÖ’
JkÌ JHõΔ`«Å`À QÆ∂_» P ѨÙ+¨Ê=Ú#∞ K≥O|∞Ö’ "Õã≤ KÕu`À =¸ã≤ D„H˜Ok â’¡Hõ=Ú
K«^Œ∞==Öˇ#∞.
â’¡II HõÅ㨺 =ÚMËq+¨μ‚ó HõOˆ~î~°∞„^Œó ã¨=∂„t`«ó
=¸ÖË `«„`«ã≤÷`À „|Ǩχ=∞^èÕº =∂`«$QÆ}Ïó 㨇 $`åó
‰õΩHΔ“`«∞ ™êQÆ~åó 㨈~fi ã¨Ñ¨Înfiáê =ã¨∞O^èŒ~å
|∞∞ˆQfi^Œó Ü«∞[ˆ~fi^Œó ™ê=∞"Õ^À ǨϺ^èŒ~°fi}ó
JOÔQ·â◊Û ã¨Ç≤Ï`åó 㨈~fi HõÅâßO|∞ ã¨=∂„t`åó
JÜ«∂#∞Î N HÍ`åºÜ«∞h ѨÓ*Ï~°÷O ^Œ∞i`«HõΔÜ«∞ HÍ~°HÍó
QÆOˆQK« Ü«∞=Ú<Õ K≥·= QÀ^•=i ã¨~°ã¨fiu
#~°‡^Õ ã≤O^èŒ∞ HÍ"Õi [ÖËã≤‡<£ ã¨xflkèO‰õΩ~°∞
HõÅâ’^ŒˆH# ^Õ=O P`å‡#O ѨÓ*Ï„^Œ"åº}˜ ã¨O„áÈHõΔ º
HõÅâ◊Ö’x h\˜x P ѨÙ+¨Ê=Ú`À ^Õ=Ùxg∞^Œ `«=∞g∞^Œ ѨÓ[KÕÜ«Ú
ѨÙ+¨Ê=ÚÅg∞^Œ K«Å¡=Öˇ#∞.
Ѩã¨∞ѨÙ`À QÆ}Ѩux KÕã¨∞H˘x ^•xx XHõ `«=∞Åáê‰õΩÃÑ· Ü«ÚOz ^•xÃÑ· XHõ
ѨÙ+¨Ê=Ú #∞Oz D „H˜Ok â’¡Hõ=Ú K«^Œ∞==ÅÜ«Ú#∞.
 N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞ 13
â’¡II =„Hõ`«∞O_»O =∞ǨHÍÜ«∞ HÀ\˜ã¨∂~°º ã¨=∞„ѨÉèíO
xifiѶ¨∞flO ‰õΩ~°∞"Õ∞^Õ= ã¨~°fiH͈~º+¨μ ã¨~°fi^•
N =∞ǨQÆ}ѨuO Jã≤‡<£ ǨÏi„^• aOÉË J"åǨÏÜ«∂q∞ ™ê÷ÑÜ ¨ ∂« q∞ ѨÓ[Ü«∂q∞
Ѩã¨∞Ѩ٠QÆ}ѨuÃÑ· JHõΔ`«Å∞ ÖË^• ѨÙ+¨ÊO LOK«=Öˇ#∞. N =∞ǨQÆ}Ïkè
Ѩ`«ÜÕ∞ #=∞ó #=~°`«fl Yz`« ã≤OǨã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ QÆ}ѨuÃÑ· JHõΔ`«Å∞ ÖË^•
ѨÙ+¨Ê=Ú LOK«=Öˇ#∞. N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó áê^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
(HõÅâ◊Ö’x h~°∞ ѨÙ+¨Ê=Ú`À K«Å¡=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó ǨÏã¨ÎÜ≥∂ ó J~°…ºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (HõÅâ◊Ö’x hà◊√§ K«Ö¡=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó =ÚMË JK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (HõÅâ◊Ö’x hà◊√§ K«Ö¡=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó ™êflѨܫ∂q∞ ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (HõÅâ◊Ö’x hà◊√§ K«Ö¡=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèÑ`¨ Ü« ∞Õ #=∞ó ™êfl<å#O`«~O° â◊√^•úK=« ∞#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (HõÅâ◊Ö’x hà◊√§ K«Ö=¡ Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó =GO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (^Œ∂k`À KÕã≤# =G=Ú LOK«=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (^Œ∂k`À KÕã≤# [O^茺=Ú LOK«=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó QÆO^èŒO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (QÆO^èŒO LOK«=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó JHõΔ`å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (Ѩã¨∞Ѩ٠JHõΔ`«Å∞ LOK«=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó ѨÙÃ+·Êó ѨÓ[Ü«∂q∞ (D „H˜Ok 16 <å=∞=ÚÅ`À ѨÙ+¨μÊ=ÚÅ∞OK«=Öˇ#∞)
1. ã¨∞=ÚMÏÜ«∞ #=∞ó 2. UHõ^ŒO`åÜ«∞ #=∞ó 3. HõÑ≤ÖÏÜ«∞ #=∞ó 4. QÆ[Hõi‚HÍÜ«∞ #=∞ó
5. ÅOÉ’^Œ~åÜ«∞ #=∞ó 6. qHõ\ÏÜ«∞ #=∞ó 7. qѶ¨∞fl~å*ÏÜ«∞ #=∞ó 8.^èŒ∂=∞ˆH`«"Õ
#=∞ó 9. QÆ}Ï^茺HΔÍÜ«∞ #=∞ó 10. á¶êÅK«O„^•Ü«∞ #=∞ó 11. QÆ*Ï#<åÜ«∞ #=∞ó 12.
=„Hõ`«∞O_®Ü«∞ #=∞ó 13. â◊¥~°ÊHõ~å‚Ü«∞ #=∞ó 14. ¿ÇÏ~°OÉèÏÜ«∞ #=∞ó 15.
㨯O^èŒÑ¨Ó~°fi*ÏÜ«∞ #=∞ó 16. ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^•Ü«∞HÍÜ«∞ #=∞ó N=∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó
ëœ_»â◊ <å=∞ѨÓ*ÏO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (#=∞ó J#fl `«~°∞"å`« ѨÙ+¨Ê=Ú`À N =∞ǨQÆ}Ѩux ѨÓlOѨ=ÅÜ«Ú#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó ^èŒ∂Ѩ=∂„Ѷ¨∂Ѩܫ∂q∞) JQÆ~°=uÎ "≥eyOz ^èŒ∂Ѩ=Ú K«∂Ѩ=Öˇ#∞.
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó nѨO ^Œ~°≈Ü«∂q∞. (P=Ù<Õu nѨ=Ú K«∂Ѩ=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó ^èŒ∂Ѩnáê#O`«~°O PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(ѨÙ=Ù`À HõÅâ◊Ö’x h\˜x [Å¡=ÅÜ«Ú#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó QÆ∞_ÀѨǨ~°O x"Õ^ŒÜ«∂q∞.
(ÉˇÅ¡O =ÚHõ¯ QÆ}ѨuÜ«∞O^Œ∞Oz 5 ™ê~°∞¡ K«∂Ѩ=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó `åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (JHõΔ`«Å∞OK«=Öˇ#∞)
N =∞ǨQÆ}ÏkèѨ`«ÜÕ∞ #=∞ó P`«‡„Ѩ^ŒHõΔ} #=∞™ê¯~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ (JHõΔ`«Å∞OK«=Öˇ#∞)
Ñ≤^ŒÑ¨ KÕuÖ’ JHõΔ`«Å∞ hà◊√§ áÈã¨∞‰õΩx
J#Ü«∂ ^蕺# =ǨÏ<åk ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ[Ü«∂ ÉèíQÆ"å<£ ã¨~åfi`«‡Hõó
N =∞ǨQÆ}Ѩu ã¨∞û„Ñ‘`«ó ã¨∞„Ѩã¨<Àfl =~°^ÀÉèí=O`«∞. Jx Ñ¨à‹§=ÚÖ’ P h\˜x =^ŒÅ=Öˇ#∞.
N =∞ǨQÆ}ÏkèÑu¨ „Ѩ™ê^ŒO t~°™ê QÆ$Ǩq‚ ∞ (QÆ}ѨuH˜ ѨÓ[KÕã≤# ѨÙ+¨Ê=Ú t~°ã¨∞ûÖ’ ^èŒiOz
JHõΔ`«Å∞ t~°ã¨∞ûg∞^Œ LOK«∞HÀ=Öˇ#∞)
 14 N HÍ`åºÜ«∞h =
„ `«"∞£

J^äŒ HÍ`åºÜ«∞h ѨÓ*Ï

HõÅâ◊ÃÑ·# L#fl H˘|ƒiHÍÜ«∞ÃÑ· D „H˜Ok =∞O„`«=Ú K≥ѨCK«∞ N HÍ`åºÜ«∞h
^Õqx HõÅâ◊=∞O^Œ∞ J"åǨÏ# KÕÜ«∞=Öˇ#∞. ѨÙ+¨Ê=Ú#∞ fã¨∞H˘x..
J㑇<£ HõÅ¿ã ã¨=∞ã¨Î f~å÷kèѨO =~°∞} =∂"åǨÏÜ«∂q∞
Jx ѨÙ+¨Ê=Ú LOz =∞~°Å ѨÙ+¨Ê=Ú fã¨∞H˘x
^蕺#O
â’¡II ^蕺ܫ∂q∞ ^ÕgO ã¨HõÖÏ~°÷ ^è•„fO K«`«∞~°∞ƒù*ÏO ‰õΩO‰õΩ=∞~åQÍ â’}ÏO I
Dâß# "å=∂OHõ x"åã≤hO NHÍ`åºÜ«∞hO `åfiO â◊~°}O „ѨѨ^Õº II
HÍ`åºÜ«∞h =∞Ǩ^Õq â◊OHõ~å~°÷ ã¨fi~°∂Ñ≤}©I
HõàϺ}O ‰õΩ~°∞"Õ∞^Õq t=â◊H˜Î #"≥∂ã¨∞Î`Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ^蕺ܫ∂q∞II (Z„~°\ ˜ ѨÙ+¨Ê=Ú #∞OK«=Öˇ#∞)
â’¡II Pã≤‡<£ HõÅâ’Ѩi ™êO| ã¨^•t= ã¨Ç≤Ï`« HÍ`åºÜ«∞hO
=∞ǨQ“sO J"åǨÏÜ«∂q∞ ™ê÷Ѩܫ∂q∞ ѨÓ[Ü«∂q∞.
ѨÙ+¨Ê=Ú#∞ =ÙOz Dâ◊fi~°∞x Z_»=∞`˘_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡QÍ HÍ`åºÜ«∞h^Õqx ÉèÏqOz #=∞㨯iOK«=Öˇ#∞.)
J"åǨÏ#O
â’¡II ã¨~°fi^À+¨ „Ѩâ◊=∞h ã¨~åfiÅOHÍ~° ã¨OÜ«Ú`Õ
Ü«∂=`åfiO ѨÓ[~Úëêºq∞ `å=`«fiO ã¨∞ã≤÷~ÀÉèí=
N HÍ`åºÜ«∞h^Õ"≥·º #=∞ó J"åǨÏÜ«∂q∞ ѨÙ+¨Ê=ÚÅ∞OK«=Öˇ#∞.
~°`«flã≤OǨã¨#"£∞
â’¡II Éè∫=∞"å~° „Ñ≤ÜÕ∞^Õg ‰õΩ[^À+¨ x"åi}©˜
㨯O^Œ=∂¢`≥· ã¨fi~°‚ ~°`«flã≤OǨã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ã¨fi~°‚ ~°`«flã≤OǨã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
ѨÙ+¨Ê=ÚQÍx JHõΔ`«Å∞ QÍx LOK«=Öˇ#∞.
áê^Œº=Ú
â’¡II QÆOQÍk ã¨~°fifÔ~· úâ◊Û â’aè`«O K« ã¨∞"åã≤`«O
áê^ŒºO QÆ$Ǩ} =~°^Õ Q“s HõÖϺ} HÍi}©O II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó áê^ŒÜ≥∂ó áê^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x K«Å¡=Öˇ#∞
 N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞ 15
P~°… º=Ú
â’¡II â◊√^Àú^ŒHõO ã¨∞q=∞ÅO QÆO^èŒ Ñ¨ÙëêÊk q∞„t`«O
P~°…ºO ^•™êºq∞`Õ ^Õq QÆ$ǨϺ`åO t==Å¡ÉèË II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ǨÏã¨ÎÜ≥∂ó P~°…ºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
PK«=∞hÜ«∞O
ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x K«Å¡=Öˇ#∞

â’¡II ã¨∞=~°‚ HõÅâßh`«O K«O^Œ<åQÆ~°∞ ã¨OÜ«Ú`«O

QÆ$Ǩ}ÏK«=∞#O ^Õq =∞Ü«∂^Œ`«ÎO â◊√Éèí„Ѩ^Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó =ÚMË PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x K«Å¡=Öˇ#∞
™êfl#=Ú
â’¡II QÆOQÍ QÀ^•=s ^Õ"≥·ºó fÔ~· úâ◊Û q∞o`«O â◊√ÉèíO
â◊√^Àú^ŒHõ ™êfl#q∞^ŒO QÆ$Ǩ} Ѩ~°"Õ∞â◊fii II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó â◊√^Àú^ŒHõ ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x K«Å¡=Öˇ#∞
=G=Ú
â’¡II ã¨∞~åiÛ`åO„Ѷ≤∞ Ü«ÚQÆàı ^Œ∞‰õÄÅ=ã¨# „Ñ≤ÜÕ∞
~°HõÎ=G^ŒfiÜ«∞O ^Õq QÆ$ǨϺ`åO ã¨∞~°Ñ¨Ól`Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó =GÜ«ÚQƇO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
‰õΩO‰õΩ=∞ JkÌ# ^Œ∂k`À KÕã≤# =G=ÚÅ∞OK«=Öˇ#∞.
=∂OQÆà◊º=Ú
â’¡II `«Ñ¨Î¿ÇÏ=∞Hõ$`«O ^Õg =∂OQÆà◊ºO =∞OQÆà◊„Ѩ^ŒO
=∞Ü«∂ ã¨=∞iÊ`«O ^Õq QÆ$ǨϺ`åO t==Å¡ÉèË II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó =∞OQÆà◊„Ѩ^Œ =∂OQÆà◊ºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
=∞OQÆà◊ã¨∂„`«=ÚÅ∞ LOK«=Öˇ#∞.
PÉèí~°}=Ú
â’¡II ã¨∞=~°‚ Éèí∂+¨}Ï^Õq #=~°`«fl =∞Ü«∂xK«
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ ¿ÇÏ ^Õq ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi â◊√Éèí„Ѩ^Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ã¨~åfiÉèí~°}Ï<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú ÖË^• JHõΔ`«Å∞ LOK«=Öˇ#∞.
QÆO^èŒ=Ú
â’¡II Hõ~°∂Ê~åQÆ~°∞ Hõã¨∂Îs ~ÀK«<åk ã¨∞㨨OÜ«Ú`«O
QÆO^èŒO ^•™êºq∞ â◊√ÉèíˆQ ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi â◊√Éèí„Ѩ^Õ II
 16 N HÍ`åºÜ«∞h =
„ `«"∞£
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó Ѩi=∞à◊ QÆO^èŒO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú QÆO^èŒ=ÚÖ’ JkÌ LOK«=Öˇ#∞.
JHõΔ`«Å∞
â’¡II JHõΔ`å#=~°∞}Ï<£ k"åº<£ âßbÜ«∂<£ `«O_»∞ÖÏ<£ â◊√ÉèÏ<£
QÀ=∞$`åHÍÎ<£ ~°HõÎ=~å‚<£ ã‘fi‰õΩ~°∞+¨º =∞¿ÇÏâ◊fis II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó JHõΔ`å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
(Z„~°\ ˜ aÜ«∞ºÑ¨Ù "≥Ú#Å∞QÆÅ aÜ«∞ºO <Õu`À, ‰õΩO‰õΩ=∞`À HõeÑ≤#) JHõΔ`«Å∞ LOK«=Öˇ#∞.
ѨÙ+¨Ê=ÚÅ∞
â’¡II =∞O^•Ô~·ó Hõ~°gÔ~·â◊Û áê@Öˇ·â◊Û ã¨∞â’Éèí<≥·ó
ѨÙÃ+·Ê™êÎO ѨÓ[~Úëêºq∞ ^Õg HÍ`åºÜ«∞h II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ѨÙÃ+·ÊѨÓ[Ü«∂q∞
#=∞ó J#fl `«~°∞"å`« Z„~°\ ˜ ѨÙ+¨Ê=ÚÅ`À Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞Å`À J=∞‡"åix ѨÓlOѨ=ÅÜ«Ú#∞.
J^äŒ JOQÆѨÓ*Ï
1. L=∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó – áê^ÒѨÓ[Ü«∂q∞, Q“Ô~·º #=∞ó [O¿Ñ¶∞ ѨÓ[Ü«∂q∞
2. áê~°fi`≥·º #=∞ó – *Ï#∞h ѨÓ[Ü«∂q∞
3. [QÆ<凄`Õ #=∞ó T~°∂ ѨÓ[Ü«∂q∞
4. [QÆ„`«ÊuëêªÜ≥ÿ∞ #=∞ó – Hõ\ ˜O ѨÓ[Ü«∂q∞
5. =¸Å„ѨHõ$`≥·º #=∞ó – <åaèO ѨÓ[Ü«∂q∞
6. JOaHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó – L^Œ~°O ѨÓ[Ü«∂q∞
7. J#flѨÓ~å‚Ü≥ÿ∞ #=∞ó – ã¨Î<Ò Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
8. t=ã¨∞O^ŒÔ~·º #=∞ó – =HõΔã¨÷ÅO ѨÓ[Ü«∂q∞
9. =∞Ǩ|ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó – ÉÏǨ˙<£ ѨÓ[Ü«∂q∞
10. NѨ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó – Ç¨Ï™êÎ<£ ѨÓ[Ü«∂q∞
11. HõO|∞HõOÔ~î·º #=∞ó – HõO~î°O ѨÓ[Ü«∂q∞
12. „|Ǩχq^•ºÜ≥ÿ∞ #=∞ó – lǨfiO ѨÓ[Ü«∂q∞
13. âßOHõÔ~·º #=∞ó – =ÚYO ѨÓ[Ü«∂q∞
14. t"åÜ≥ÿ∞ #=∞ó – <Õ„`Õ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
15. ~°∞„^•}ˇÿº #=∞ó – Hõ~“‚ ѨÓ[Ü«∂q∞
16. ã¨~°fi=∞OQÆàÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó – t~°ó ѨÓ[Ü«∂q∞
HÍ`åºÜ«∞<≥·º #=∞ó ã¨~åfiOQÍx ѨÓ[Ü«∂q∞.
`«~°∞"å`« HÍ`åºÜ«∞h JëÈì`«Î~°=ÚÅ`À Ѩã¨∞ѨÙ, ‰õΩO‰õΩ=∞, ѨÙ=ÙfiÅ∞ JHõΔ`«ÅKÕ
#=∞ó J#∞#ѨÙ_»∞ ѨÓ[ KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞
N HÍ`åºÜ«∞h JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∂=oó
FO Q“Ô~·º #=∞ó
FO QÆ}Ëâ◊[#<≥·º #=∞ó
FO yi*Ï`«#∂Éèí"åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO QÆ∞ǨOaHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO [QÆ<凄`Õ #=∞ó
FO QÆOQÍ^èŒ~°‰õΩ@∞Oa<≥·º #=∞ó
FO g~°Éèí„^Œ„Ѩã¨"Õ #=∞ó
FO qâ◊fi"åºÑ≤<≥·º #=∞ó
FO qâ◊fi~°∂Ñ≤}ˇÿº #=∞ó
FO J+¨ì=¸~åκu‡HÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Hõ+¨ì^•i„^Œºâ◊=∞<≥·º #=∞ó
FO t"åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO âßOÉèí"≥·º #=∞ó
FO âßOHõÔ~·º #=∞ó
FO ÉÏÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Éèí"å<≥· #=∞ó
FO Éèí„^Œ^•~Ú<≥·º #=∞ó
FO =∂OQÆà◊º^•~Ú<≥·º #=∞ó
FO ã¨~°fi=∞OQÆàÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∞OAÉèÏ+≤}ˇºÿ #=∞ó
FO =∞¿ÇÏâ◊fiÔ~·º #=∞ó
FO =∞Ǩ=∂Ü«∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∞O„`å~å^蕺Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∞Ǩ|ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ¿ÇÏ=∂„k*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
17
FO ÃÇ·Ï=∞=`≥·º #=∞ó
FO áê~°fi`≥·º #=∞ó
FO áêѨ<åt<≥·º #=∞ó
FO <å~åÜ«∞}ÏOâ◊*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO x`åºÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO xsâßÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO x~°‡ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO JOaHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∞$_®<≥·º #=∞ó
FO =Úxã¨O¿ã"åºÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∂x<≥·º #=∞ó
FO "Õ∞#HÍ`«‡*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ‰õΩ=∂Ô~·º #=∞ó
FO Hõ#ºHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ^Œ∞~åæÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Hõe^À+¨qѶ¨∂u<≥·º #=∞ó
FO HÍ`åº~Ú<≥· #=∞ó
FO Hõ$áêѨÓ~å‚Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO HõÖϺ}ˇºÿ #=∞ó
FO Hõ=∞ÖÏiÛ`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨`≥·º #=∞ó
FO ã¨~°fi=∞Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ™œÉèÏQƺ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨~°fiã¨fi`≥·º #=∞ó
FO J=∞ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
 18
FO J=∞~° ã¨O¿ã"åºÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO J#flѨÓ~°‚Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO J=∞$`Õâ◊fiÔ~·º #=∞ó
FO JdÖÏQÆ=∞ ã¨Oã¨∞Î`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨∞Yã¨zÛù`«∞û^è•~åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO JOÉÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ÉÏÖϺ~åkèHõÉèí∂`å #=∞ó
FO ÉèÏ#∞HÀ\˜Ñ¨Ù^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨=Ú^Œº`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Ç≤Ï~°}ϺÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO =~åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨∂HΔ͇Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO j`åOâ◊√Hõ$`«âıY~åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ǨÏi„^•‰õΩO‰õΩ=∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∂~å^蕺Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨~°fiHÍÅã¨∞=∞OQÆà‹·º #=∞ó
FO ã¨~°fiÉè’QƄѨ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ™ê=∞tY~åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO "Õ^•O`«ÅHõΔ}ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Hõ~°‡„|Ǩχ=∞Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO HÍ=∞HõÅ<åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO "åOz`å~°÷^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO K«O„^•~å¯Ü«Ú`« `å@OHÍÜ≥ÿ∞#=∞ó
FO z^ŒO|~°â◊s~°}ˇÿº #=∞ó
FO NK«„Hõ"åã≤<≥·º #=∞ó
FO ^Õ"Õº #=∞ó
FO HÍ"Õ∞â◊fi~°Ñ¨`≥·º #=∞ó
FO Hõ=∞ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO =Ú~åi„Ñ≤Ü«∂~å÷Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO =∂~°¯O_ÕÜ«∞ÔQ· #=∞ó
JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∞ ѨÓ*ÏO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
N HÍ`åºÜ«∞h =
„ `«"∞£
FO =~°„Ѩ™ê^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO Ѩل`«áœ„`«=~°„Ѩ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ѨÙ}ϺÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ѨÙ~°∞ëê~°÷„Ѩ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨`«º^èŒ~°‡~°`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨~°fi ™êH˜Δ}ˇÿº #=∞ó
FO â◊âßOHõ~°∂Ñ≤}ˇÿº #=∞ó
FO âߺ=∞ÖÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO |QÆàÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO áêO_≥·º #=∞ó
FO =∂`«$HÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ÉèíQÆ=∂e<≥·º #=∞ó
FO â◊¥e<≥·º #=∞ó
FO q~°*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ™êfiǨÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨fi^è•Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO „Ѩ`«ºOy~åOaHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO P~åºÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ^•HΔÍÜ«∞}ˇÿº #=∞ó
FO nHΔÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ã¨~°fiѨâ◊¥`«Î"≥∂`«Î=∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó
FO t"åaè^•<åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO Nq^•ºÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO „Ѩ}"å~°úã¨fi~°∂Ñ≤}ˇºÿ #=∞ó
FO „Ѩ}"å^≥·º #=∞ó
FO <å^Œ~°∂áêÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO „uѨÙ~åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO „uQÆ∞}ÏOaHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO ëÈ_»âßHõΔ~° ^Õ=`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó
FO N=∞ǨQ“Ô~·º #=∞ó
FO N HÍ`åºÜ«∞<≥·º #=∞ó
N HÍ`åºÜ«∞h „=`«"£∞ 19
^èŒ∂Ѩ=Ú
â’¡II ^ŒâßOQÆO QÆ∞QÆ∞æÖ’¿Ñ`«O ã¨∞QÆO^èŒO K« =∞<ÀǨÏ~°O
^èŒ∂ѨO ^•™êºq∞ `Õ^Õq QÆ$Ǩ} `«fiO ã¨∞ˆ~â◊fis II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ^èŒ∂ѨO J„Ѷ¨∂Ѩܫ∂q∞
nѨ=Ú
JQÆ~°∞=uÎ "≥eyOz K«∂Ѩ=Öˇ#∞

â’¡II HÍ`åºÜ«∞h =∞Ǩ^Õg ã¨~åfiÅOHÍ~° ã¨OÜ«Ú`Õ

nѨO ^•™êºq∞ Éèí∂=∂`«ó ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi ã¨∞â’Éèí<Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó nѨO ^Œ~°≈Ü«∂q∞
<Õu nѨO K«∂Ѩ=Öˇ#∞.
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ^èŒ∂Ѩnáê#O`«~°O PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ѨÙ+¨Ê=Ú`À HõÅâ◊Ö’x hà◊√¡ K«Å¡=ÅÜ«Ú#∞.
<≥·"Õ^Œº=Ú
â’¡II PѶ¨Óáê<£ Å=} ã¨OÜ«ÚHÍÎ<£ W‰õΔΩYO_≥·â◊Û ã¨OÜ«Ú`å<£
ÉèíHΔͺ<£ Ѷ¨∞$`åHÍÎ<£ ¿ÇÏ ^Õq ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi =∞¿ÇÏâ◊fii II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó W‰õΔΩYO_» ã¨OÜ«Ú`« Å=}ÏѨÓáêáêk x"Õ^ŒÜ«∂q∞
XHõ Ñ¨à‹§=ÚÖ’ LѨC"Õã≤ =O_ç# JáêÊÅ∞ 7 K≥é∞‰õΩ QÆ_»Ö’x =ÚHõ¯Å∞ 7
LOz J=∞‡"åi Z^Œ∞@ÃÑ\˜ì P"≥∞‰õΩ „Ѩ^èŒ=∂`«‡<Õ #=∞ó kfifÜ«∂`«‡<Õ #=∞ó
`«$fÜ«∂`«‡<Õ #=∞ó K«`«∞~åú`«‡<Õ #=∞ó ѨOK«=∂`«‡<Õ #=∞ó J#∞K«∞ J~Ú^Œ∞™ê~°∞¡
J=∞‡"åiH˜ K«∂ѨÙ`«∂ P"≥∞ u#fl@∞¡QÍ ÉèÏqOz H˘OK≥O hà◊√§ XHõ ѨÙ+¨Ê=Ú`À
„H˜O^Œ=^ŒÅ=Öˇ#∞. N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ=`åÜ≥ÿ∞ #=∞ó, ǨϙœÎ „ѨHΔÍà◊Ü«∂q∞ áê^Ò
„ѨHΔÍà◊Ü«∂q∞, â◊√^•úK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
Jx 3 =∂~°∞¡ hà◊√§ =keÃÑ@ì=ÅÜ«Ú#∞.
`åO|∂Å=Ú
â’¡II UÖÏ Å=OQÆ Hõ~°∂Ê~° ѨÓwѶ¨Å ã¨∞â’aè`«O
`åO|∂ÅO K« „Ѩ^•™êºq∞ ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi t=„Ñ≤ÜÕ∞ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó `åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
`åO|∂ÅO LOK«=Öˇ#∞.
=∞OQÆà◊Ǩ~°u (h~å[#O)
â’¡II Ѷ¨∞$`«=iÎ „`«Ü≥∂¿Ñ`«O h~å[#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi =∞Ǩ^Õq áêѨO <åâ◊Ü«∞ ã¨`«fi~°O II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó h~å[#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
P=Ù<Õu`À `«_çÑ≤# 3 =`«∞ÎÅ∞ Ǩ~°uQÍ J=∞‡"åiH˜ K«∂Ѩ=Öˇ#∞.
 20 N HÍ`åºÜ«∞h =
„ `«"∞£
ѨÙëêÊO[e (=∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=Ú)
â’¡II t"Õ Ç¨Ïi„Ñ≤ÜÕ∞ ^Õq! HÍ`åºÜ«∞x =~°„Ѩ^Õ
ѨÙëêÊO[e q∞^ŒO `«∞ÉèíºO ^•™êºq∞ ã¨∞~°Ñ¨Ól`Õ II
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó ã¨∞=~°‚ ѨÙëêÊO[eO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
J=∞‡"åiÃÑ· ѨÙ+¨Ê=ÚÅ#∞ LOK«=Öˇ#∞.
„Ѩ^ŒH˜Δ} #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞
â’¡II Q“sÉèí"åh ~°∞„^•}© â◊~åfi}© â◊OHõ~°„Ñ≤Ü«∂
„Ѩ^ŒH˜Δ}O Hõiëêºq∞ áêáê<åflâ◊Ü«∞ ã¨`«fi~°O II
ÃÑ· â’¡Hõ=Ú K«^Œ∞=ÙK«∂ 3 ™ê~°∞¡ „Ѩ^ŒH˜Δ}=Ú KÕã≤ J=∞‡"åi "≥∂HÍà◊§=~°‰õΩ
=Oy #=∞™ê¯~°=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞. N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"≥·º #=∞ó „Ѩ^ŒH˜Δ} #=∂™ê¯~å<£
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞. Jx J=∞‡"åiÃÑ· ѨÙ+¨Ê=ÚÅ∞ LOK«=Öˇ#∞.
„áê~°ú#
^Õ=^Õq =∞Ǩ^Õq â◊OHõ~å~°ú ã¨fi~°∂Ñ≤}©
HÍ`åºÜ«∞h =∞Ǩ^Õq ÔH·ÖÏ™êK«Å "åã≤h
`«=ѨÓ*ÏO ÉèíH˜ÎÜ«ÚHõÎ KÕ`«™ê-ǨÏO ã¨^•=Ú^•
Hõiëêºq∞ `«=¨„Ñ‘`≥·º =∞=∂cè+¨ìO „^Œ∞`«O ‰õΩ~°∞
„QÆǨÏ^Àëêk ^Œ∞~ÀÌëê<£ H˜Δ„ѨO =∂Ѩܫ∞ âßOÉèíq
HõÖϺ}O ‰õΩ~°∞"Õ∞ ^Õg ™œÉèÏQƺO ^ÕÇ≤Ï"Õ∞ t"Õ
N HÍ`åºÜ«∞h ^Õ"º·≥ #=∞ó „áê~°#ú #=∞™ê¯~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ Jx ѨÙ+¨Ê=ÚQÍx,
JHõΔ`«Å∞QÍx J=∞‡"åi =ÚO^Œ∞ LOz P"≥∞#∞ „áêiúOѨ=ÅÜ«Ú#∞.
J#Ü«∂^蕺# P"åǨÏ<åk UHõqOâ◊`∞« ºÑ¨Kå~° ѨÓ[Ü«∂ Éè~í gæ° ã¨~åfiu‡HÍ N HÍ`åºÜ«∞h
^Õ=`å ã¨∞„Ñ‘`å ã¨∞„Ѩã¨<åfl =~°^À Éèí=O`«∞.
Jx K≥Ñ≤Ê JHõΔ`«Å∞ KÕuÖ’xH˜ fã¨∞H˘x L^Œúi}˜`À h~°∞ áÈã¨∞H˘x Jk J=∞‡"åi
=ÚO^Œ∞ =keÃÑ@ì=ÅÜ«Ú#∞. P `«~°∞"å`« JHõΔ`«Å∞ KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x Hõ^äŒ#∞ K«^Œ∞=ÙH˘x
Hõ^è•HõΔ`«Å∞ J=∞‡"åig∞^Œ "Õã≤ Ñ≤^ŒÑ¨ t~°ã¨∞g∞^Œ "Õ~ÚOK«∞H˘#=ÅÜ«Ú#∞.