Maša Milutinović II1

SPECIJACIJA
Specijacija
Specijacija je proces nastanka novih vrsta.

Akumulacijom genetičkih razlika između populacija, one

postaju reproduktivno izolovane.

Preduslov specijacije je da se prekine protok gena

između populacija-čime se obezbeđuje njihova
nezavisna evolucija.

Prema načinu prekida protoka gena (izolovanja

populacija) razlikujemo dva osnovna tipa specijacije:
❀ Alopatrička
❀ Simpatrička
 Alopatrička specijacija
❁Populacije nezavisno evoluiraju odvojene u prostoru.
❁Geološki procesi (pomeranje rečnih tokova, izdizanje
planina, razdvajanje kontinenta) dovode do pojave
geografskih barijera koje sprečavaju protok gena
između populacija iste vrste ili velike populacije dele na
manje izolovane populacije.
❁Specijacija započinje naseljavanjem malog broja
jedinki jedne populacije na novo stanište. I time se ta
populacija već razlikuje od početne populacije po
genetičkoj strukturi. Osnivanjem novih populacija se širi
areal jedne vrste, ako nove populacije ostanu izolovane
započeće specijacija.
❁Nezavisna evolucija populacija podrazumeva
adaptiranje na različita staništa, akumulaciju različitih
mutacija..
 Simpatrička specijacija
❁ Dešava se bez geografske izolacije.
❁Unutar populacije grupa jedinki može imati neke genetičke i fenotipske
karakteristike zbog kojih se češće ukrštaju međusobno nego sa drugim
jedinkama.
❁Često se javlja u populacijama koje naseljavaju heterogena staništa i u
kojima deluje disruptivna selekcija. Npr. insekti žive na različitim vrstama
biljaka u jednom staništu, prilagođavanje na specifičnu vrstu biljaka smanjuje
protok gena sa grupom jedinki koja živi na drugoj vrsti biljaka.
❁Česta je kod biljaka.
❁Može biti veoma brza kada je povezana s hromozomskim promenama.
Nakon uvećanja broja setova hromozoma (poliploidija) broj biljaka u populaciji
se povećava (procesom vegetativnog razmnožavanja) a zatim se poliploidne
jedinke međusobno ukrštaju čineći novu vrstu.