SAP2000 

Üç boyutlu Yapõlarõn Lineer ve Nonlineer

Statik ve Dinamik Çözümlenmesi ve
Boyutlandõrõlmasõ Yazõlõmlarõ Serisi

BAŞLARKEN

COMPUTERS &
ENGINEERING

Versiyon 10 Eylül 2005

Türkçesi: Nisan 2006
 TELİF HAKKI
Her hakkõ saklõdõr. SAP2000 bilgisayar programõ ve
ilgili tüm yazõlõ belgeler sahiplik ve çoğaltma haklarõ
saklõ ürünlerdir. Evrensel sahiplik haklarõ Computers
& Structures Inc.'a aittir. Computers & Structures Inc.
ve Computers & Engineering kuruluşlarõndan yazõlõ
izin alõnmadan programõn lisanssõz kullanõmõ veya
yazõlõ belgelerinin çoğaltõlmasõ tamamen yasaktõr.

Daha ayrõntõlõ bilgi, yazõlõm lisansõ ve

belgelerin kopyalarõ için başvuru adresi:

Türkiye, orta Avrupa ve Rus Fed. Devletleri

Ana Dağõtõmõ:
COMPUTERS & ENGINEERING
Holzmühlerweg 87-89
D-35457 Lollar, ALMANYA
Tel: 0049 6406 73667
Fax: 0049 6406 4745
E-Mail: baser@comp-engineering.com
http://www.comp-engineering.com
http://www.csiberkeley.com

 Copyright Computers and Structures Inc., 1978-2006

 Copyright Computers & Engineering 1992-2006
CSI Logo'su Computers & Structures Inc. kuruluşunun tescilli ticari markasõdõr.
SAP2000 Computers & Structures Inc. kuruluşunun ticari markasõdõr.
Windows Microsoft kuruluşunun tescilli ticari markasõdõr.
AutoCAD Autodesk kuruluşunun tescilli ticari markasõdõr.
FrameWorks Plus Intergraph kuruluşunun tescilli ticari markasõdõr.
 SORUMLULUK
SAP2000 programõnõn ve yazõlõ belgelerinin
hazõrlanmasõna büyük zaman, çaba harcanmõş ve maddi
fedakarlõk yapõlmõştõr. Program tam olarak test edilmiş
ve kullanõlmõştõr. Bununla birlikte programõ kullanõrken,
kullanõcõ, programõn güvenilirliği veya kesinliği
konusunda programõ hazõrlayan veya dağõtanlarõn
herhangi bir sorumluluk almadõğõnõ veya bunu ima
etmediğini kabul eder ve anlar.

Program, betonarme çerçevelerin boyutlamasõ için çok

pratik bir araçtõr. Programõn bundan önceki sürümleri
çok başarõlõ olmuş ve çeşitli yapõlarda kullanõlmõştõr.
Bununla beraber kullanõcõ, bu kõlavuzu tamamen ve
dikkatlice okumalõ ve betonarme hesabõnda program
algoritmalarõnõn kapsamadõğõ durumlarõ iyice
anlamalõdõr.

Kullanõcõ, programõn temel varsayõmlarõnõ açõkça

anlamalõ ve programõn oluşturduğu sonuçlarõ kendisi
bağõmsõz olarak kontrol etmelidir.
 TEŞEKKÜR
Bu ürünün bugünkü durumuna gelmesinde yõllar boyu süren
değerli çalõşmalarõyla katkõ sağlayan bütün mühendis
meslektaşlarõmõza teşekkür ederiz.

Özellikle orjinal SAP serisi programlarõnõn kavramsallaştõrõlmasõ

ve geliştirilmesinden sorumlu, California Berkeley Üniversitesi
emekli profesörlerinden Dr. Edward L. Wilson’a teşekkür
borçluyuz. Kendisi devamlõ olarak orijinal çözümler üretmesiyle
programõn bu versiyonunda kullanõlan eşsiz kavramlar
yaratmõştõr.
 İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1 - SAP2000‘e Hoş Geldiniz 1-2

Program Seviyeleri ve Özellikleri 1-2

BÖLÜM 2 - Başlarken 2-1

SAP2000 Kurulumu 2-1

Sürüm Yükseltiyorsanõz... 2-1
Kullanõm Kõlavuzu Hakkõnda 2-2
“İzle ve Öğren Videolarõ” 2-2
Teknik Destek 2-3
Size Yardõm Edebilmemiz için Bize Yardõm Edin 2-3
Telefon, Fax ve E-mail ile Yardõm 2-4
Online (İnternet Üzerinden) Destek 2-4

BÖLÜM 3 - Yapõsal Model 3-1

Birimler 3-2
Nesneler ve Elemanlar 3-2
Gruplar 3-4
Koordinat Sistemleri ve Gridler 3-4
Özellikler 3-5
Yük Durumlarõ 3-5
Fonksiyonlar 3-6
Analiz Durumlarõ 3-7
Kombinezonlar 3-9
Boyutlandõrma Seçenekleri 3-9
Çõktõ ve Görüntü Seçenekleri Tanõmlama 3-10
Daha Fazlasõnõ Öğrenin 3-11

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com

BÖLÜM 4 - Grafik Kullanõcõ Arayüzü 4-1

SAP2000 Ekranõ 4-1

Ana Pencere 4-1
Menü Çubuğu 4-2
Araç Çubuklarõ 4-2
Görüntü Pencereleri 4-4
Durum Çubuğu 4-4
Fare kullanõmõ 4-4
Görünüş Seçenekleri 4-5
2 ve 3 Boyutlu Görünüşler 4-5
Perspektif Görünüş 4-6
Sürükleme (Pan), Büyültme (Zoom) ve 3-D Döndürme 4-6
Sõnõr Koyma 4-6
Eleman Görünüş Seçenekleri 4-6
Diğer Seçenekler 4-7
Görüntü Penceresinin Tazelenmesi 4-7
Temel İşlemler 4-7
Dosya İşlemleri 4-8
Adlandõrõlmõş Öğelerin Tanõmlanmasõ 4-8
Çizim 4-10
Nesne Çizimleri 4-10
Nokta Kenetleme Araçlarõ 4-12
Çizim Kontrol Araçlarõ 4-12
Seçme 4-13
Grafiksel Seçim 4-14
Özelliklere Göre Seçim 4-14
Düzenleme (Editing) 4-15
Atama 4-16
Geri Alma ve İleri Alma (Undo, Redo) 4-17
Analiz 4-17
Görüntüleme (Displaying) 4-18
Grafiksel Görüntüleme 4-18
Model Tanõmlarõnõ Görüntüleme 4-18
Analiz Sonuçlarõnõ Görüntüleme 4-19
Fonksiyon Çizimlerini Görüntüleme 4-19
Tablosal Görüntüleme 4-20
Boyutlama (Dizayn) 4-20
Kilitleme ve Kilidi kaldõrma 4-21
Sayõsal Verilerin Girilmesi 4-22
Seçenek Tanõmlarõ 4-22
Yardõm Alma 4-23

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com

BÖLÜM 5 - Veri Tablolarõyla Çalõşmak 5-1

Veri Tablolarõnõn Sõnõflandõrõlmasõ 5-1

Model Tanõmlarõ 5-1
Analiz Sonuçlarõ 5-1
Boyutlama (Dizayn) Sonuçlarõ 5-2
Tablolar ve Alanlar 5-2
Tablolarõn Kullanõlmasõ 5-3
Sunum Amacõyla Tablolarõn Düzenlenmesi 5-3
Yapõlandõrõlmõş Veritabanõ Tablolarõ 5-4
Tablolarõn Gösterimi 5-4
Tablolarõn Yazdõrõlmasõ 5-7
Kişisel Rapor Yazõcõ 5-7
Yazdõrma ve Gösterim için Biçim Kontrolü 5-8
Etkileşimli Tablo İşleme 5-8
Veri Tablolarõnõn Export Edilmesi 5-9
Veri Tablolarõnõn Import Edilmesi 5-10
Kayõt Esnasõnda Otomatik Export 5-11
Analiz Esnasõnda Export 5-12
Veritabanõ Dosya Biçimleri 5-12
Microsoft Access Veri Tabanõ 5-12
Microsoft Excel Hesap Tablosu 5-12
Düz Yazõ Biçimli Veritabanõ 5-13
Daha fazla bilgi 5-14

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com

 BÖLÜM 1

SAP2000‘e Hoş Geldiniz

SAP2000, SAP serisi bilgisayar programlarõnõn en ilerisi ve en kullanõcõ dostu

olan versiyonudur. SAP2000 ‘nin 1996 da yapõlan ilk versiyonu, SAP serileri
içerisinde tamamõ Windows uyumlu olan ilk sürümüydü. Bu özellik sõnõrsõz
kullanõm ve üretim özelliğine sahip olan çok güçlü bir ara-yüze olanak tanõr.
Modelin oluşturulmasõ ve geliştirilmesi, analizin yapõlmasõ, boyutlamanõn
kontrolü ve optimizasyonu ile çõktõlarõ baskõya hazõrlama bu tek arayüzle
yapõlabilmektedir. Tek bir yapõsal model birçok farklõ tipteki hesaplama ve
boyutlama işleminde kullanõlabilir.

Program Seviyeleri ve Özellikleri

SAP2000’nin en güncel bu sürümü, aynõ grafik kullanõcõ ara-yüzünü paylaşan

üç ayrõ paket halinde sunulmaktadõr: SAP2000 Basic, SAP2000 PLUS ve
SAP2000 Advanced.

Bütün bu programlar en gelişmiş özelliklerle donatõlmõştõr. Bunlardan bazõlarõ:

Hõzlõ denklem çözücü, kuvvet ve deplasman yükü, prizmatik olmayan çubuk
nesneleri, sadece çekmeye çalõşan çaprazlar, art - germeli tendonlar, çok hassas
kabuk nesneleri, Eigen ve Ritz modal analizi, simetrik olmayan yapõlar için çok
sayõda kordinat sistemleri, birçok farklõ düğüm noktasõ şartõ (bağõmlõlõğõ) atama
seçeneği, bağõmsõz tanõmlanmõş sonlu nesne modellerinin birleştirilmesi, tam
çiftli 6x6 yay rijitliği ve aynõ işlemde birden çok dinamik analizin kombine
edilebilmesi veya zarflanabilmesidir.

SAP2000 PLUS programa bunlara sõnõrsõz kapasiteyi de katar; Yük katarlarõ

analizi özellikleri, sonlu eleman tekniğinin tamamõnõ, etkin frekans alanõnda
analiz (hem düzgün doğrusal ve hem güç-spektral-yoğunluğu tipleri) ve zaman
alanõnda analizi (time-history) seçenekleridir. Çok sayõda taban tahrikli zemin
hareketleri de bunlara eklenebilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 1-2
 SAP2000 Advanced versiyonu PLUS õn kapasitesini çubuk nesnelerinde, fiber
mafsallarda, kablo (halat) davranõşõnda, non-lineer kabuk elemanlarõnda ve
geometrik nonlinearitede kullanõlmak üzere (boşluklar (gap), kancalar (hook),
izolatörler, damperler, çoklu-lineer plastik mafsallar gibi) lineer olmayan
bağlantõ nesneleri ile çoklu-lineer plastik mafsallar ekleyerek artõrõr. Ayrõca
malzeme ve geometrik etkilerden kaynaklanabilecek nonlineerlik özelliğini
dikkate alan Statik hesap teknikleri (Statik Non-lineer Hesaplama) ki bunlar;
Statik İtme Analizi, modal süperpozisyon ve doğrudan-entegrasyon yöntemi
kullanõlarak Zaman Alanõnda Hesaplama, burkulma analizi, frekans etki
alanõnda hesaplama ( hem “düzenli hal” hem de “güç-spektrum-yoğunluğu”
tiplerinde)

Yukarõda saydõğõmõz tüm bu program özellikleri hem tasarõm, hem de

hesaplama aşamasõnda, çelik, betonarme, alüminyum ve soğukta şekil verilmiş
(ince cidarlõ) profillerden oluşan yapõlarõn aynõ ara yüzde ve tamamen
birbirleriyle uyumlu şekilde kullanõlmasõna ve bu entegre binalarõn
boyutlandõrõlmasõna olanak tanõr. Çelik ve Alüminyum çubuk nesneleri için
boyutlama ve iteratif optimizasyon sağlanmaktadõr. Betonarme çubuk nesneleri
içinde gerekli donatõ hesabõ yapõlmaktadõr. Betonarme kabuk elemanlarõnda
basõnç ve çekme çiftinin hesabõndan elde edilen boyutlama gerilmeleri ve
çekme donatõlarõ gösterilebilir. Nesneler boyutlama amaçlarõna göre
sõnõflandõrõlabilirler ve nesnenin üzerine tõklanarak o nesne için detaylõ
boyutlama sonuç bilgileri görülebilir. Programda birçok yerel ve uluslararasõ
boyutlama yönetmeliklerinin en son durumlarõ mevcuttur ve her geçen gün bir
yenisi eklenmektedir.

Ayrõca SAP2000 ara yüzüyle tamamen uyumlu ek modüllerde mevcuttur:

• Nesne tabanlõ köprü boyutlama

• Aşamalõ inşaat, zamana bağõmlõ etkilerle birlikte

• Açõk DenizYapõlarõ/Dalga yüklemeleri

• SASSI 2000 (zemin-yapõ etkileşimi)

Modelleme bilgileri, analiz sonuçlarõ ve dizayn sonuçlarõ gibi tüm SAP2000

verileri tablo veri yapõsõnda incelenebilir. Bu tablo yapõsõndaki veriler ara yüz
içerisinde düzenlenip görüntülenebildiği gibi, Microsoft Access veritabanõ
formatõna, Microsoft Excel hesap tablosuna veya düz metin biçimine
dönüştürülebilir. Export edilen bilgileri raporlar oluşturmak veya özel
hesaplamalar yapmak için kullanabilirsiniz. Bu tablo verileri SAP2000 dõşõnda
yeniden düzenlenmiş yada yeniden oluşturulmuş modelleri SAP2000 içine
çağõrabilmek amacõyla da kullanõlabilir. Bu Import ve Export yetenekleri diğer
çok bilinen boyutlama ve çizim programlarõndan veri alma veya gönderme
konusunda da rahatlõkla kullanõlabilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 1-3
SAP ismi 30 yõl önce SAP, SOLIDSAP ve SAP IV ‘ün tanõtõlmasõndan bu yana
en başarõlõ ve üst düzeydeki analitik çözümler için bir ekol olmuş bunu PC
lerdeki SAP 80 ve SAP 90 yazõlõmlarõ izlemiştir. Bu ileri sayõsal tekniklere
SAP2000 son olarak kullanõcõ dostu ve inanõlmaz derecede kolay, boyutlama
yeteneklerini barõndõran tam yetkin ve güçlü bir grafiksel kullanõcõ ara-yüzü de
eklemiştir. Bu ara yüzün de eklenmesiyle SAP2000 yüzden fazla ülkede
binlerce mühendislik firmasõnõn kullandõğõ verimlilikte ve üretkenlikte eşi
bulunmaz bir hesap ve boyutlama programõ haline gelmiştir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 1-4
 BÖLÜM 2

Başlarken

SAP2000 en basit problemlerden en karmaşõk projelere kadar birçok alanda

kullanõlabilecek tam kapsamlõ bir programdõr. Bu bölümde SAP2000 ‘in
kurulum, çalõştõrma ve destek aşamalarõ anlatõlacaktõr.

SAP2000 Kurulumu

Lütfen SAP2000 paketiyle beraber sağlanan kurulum dokümanlarõndaki

açõklamalarõ takip edin veya sistem yöneticinizden programõn kurulumunu
isteyip size programa erişim izni vermesini isteyiniz.

Sürüm Yükseltiyorsanõz...

Eğer SAP2000 versiyon 6 veya 7 den sürüm yükseltiyorsanõz lütfen programda

yapõlmõş ve aşağõya sõralanmõş önemli değişiklikleri dikkate alõnõz. Özellikle;

• Model nesneler şeklinde tarif edilir ve bu nesneler analiz sõrasõnda

program tarafõndan kendiliğinden elemanlara dönüştürülerek
kullanõlõr.

• Yük durumlarõ ve analiz durumlarõ tamamen birbirinden farklõ ve ayrõ

kavramlardõr.

• Metne dayalõ veri girişi, yeni veritabanõ yetenekleriyle uyumlu olmasõ

amacõyla değiştirilmiştir.

Bu değişiklikler program özelliklerini bütünlük ve ileriye yönelik olmasõ

açõsõndan geliştirmiştir.

Yeni kavramlara aşinalõk kazanmak için bu el kitabõnõn geri kalanõnõ okumanõz

tavsiye edilir. SAP2000 deki yeni özellikler hakkõnda daha fazla bilgi almak
için programõn ekran yardõmõ hizmetleri kõsmõndaki hoş geldiniz başlõğõ
altõndaki “Versiyon 10 da neler yenilendi” başlõklõ bölümü okuyunuz.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 2-1
Kullanõm Kõlavuzu Hakkõnda

Bu kõlavuz sizin SAP2000 ile üreticiliğinizi kõsa sürede arttõrmak için

hazõrlanmõştõr. Bir sonraki bölümde, programõn grafiksel kullanõcõ ara yüzü ve
temel kullanõm ilkelerine bir giriş yapõlacaktõr.

Bu ciltin ikinci kõsmõ, SAP2000 Temel Analiz Referanslarõ, SAP2000 de

kullanõlan yapõ modelleme ve analiz tekniklerinin esasõnõ oluşturan temel
kavramlara bir giriş ve tarif yapar. Okunmasõ tavsiye edilir.

Bu cildin üçüncü kõsmõ, SAP2000 Hõzlõ Alõştõrma Kõlavuzu, programõ ilk kez
kullananlarõn SAP2000 ile modelleme, analiz ve dizayn özelliklerini kullanma
konusunda el alõşkanlõğõ kazanmalarõnõ sağlamak amacõyla hazõrlanmõştõr.

SAP2000 ile gerçek bir projeye başlamadan önce bu kõlavuzu okumanõz ve

SAP2000 Hõzlõ Alõştõrma Kitabõ‘ndaki eğitim örnekleriyle çalõşmanõz kuvvetle
tavsiye edilir.

Daha fazla bilgi, SAP2000 Grafiksel Kullanõcõ Arayüzü Online Help (Ekranda
Doğrudan Yardõm) kullanõlarak veya program tarafõndan sağlanan diğer
kõlavuzlardan edinilebilir. Ayrõca bu kullanõm kõlavuzlarõ SAP2000 CD’sinde
PDF formatõnda mevcut olup, yardõm menüsü kullanõlarak program içindende
incelenebilir. Bu menüden ulaşabileceğiniz bilgiler şunlardõr.

• Programõn ileri düzeydeki modelleme ve analiz teknikleri hakkõnda

bilgi içeren SAP2000, ETABS ve SAFE Analiz Referanslarõ.

• SAP2000 in desteklediği boyutlama yönetmeliklerine dair detaylõ

boyutlama özelliklerini içeren çeşitli SAP2000 Boyutlama El
Kitaplarõ.

• Programõn analitik özelliklerinin doğruluğunun teyidi ve programõn

yeteneklerinin tanõtõldõğõ örneklerden oluşan SAP2000
Karşõlaştõrmalõ Doğrulamalar Kitabõ

“İzle ve Öğren” Videolarõ

SAP2000 i öğrenmenin en iyi yollarõndan biri “İzle ve Öğren” Videolarõ

serisidir. Bu videolara ya CSI nõn web sayfasõ olan http://www.csiberkeley.com
adresinden yada SAP2000 CD sinden ulaşabilirsiniz. Bu videolar hem yeni
başlayanlar hem de yetkin kullanõcõlar için oldukça önemli ve faydalõ bilgiler
içerir. En basitinden en karmaşõğõna oldukça geniş kapsamlõ modelleme bilgileri
bulundurur.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 2-2
Teknik Destek

Yazõlõmõnõzõ aldõktan sonraki ilk 90 gün içerisinde, Computers &

Engineering’den telefonla, faxla ve e-mail ile ücretsiz teknik destek alõnabilir.
90 günden sonra teknik destek alma önceliği CSI ile yõllõk bakõm, sürüm
yükseltme, teknik destek anlaşmasõ olanlara aittir. Anlaşmasõ olmayanlar için
teknik destek sadece e-mail ile ancak öncelik tanõmadan sağlanõr. Bakõm
anlaşmasõ ayrõca programõn ücretsiz veya düşük fiyatla yenilenmesini (Update)
sağlar. Lütfen Bakõm anlaşmasõ hakkõnda bilgi almak için program dağõtõcõsõna
başvurunuz veya www.comp-engineering.com/kampanya.html adresindeki CSI
yazõlõm fiyat listesi 3. sayfasõnõ inceleyiniz.

Eğer yazõlõmõn kullanõmõnda sorunlarla karşõlaşõyorsanõz, lütfen:

• Ürünle birlikte verilen dokümanlara ve diğer yazõlõ bilgilere başvurun

• Programdaki ON-LINE yardõm özelliğine başvurun.

Eğer çözüm bulamazsanõz, bizle aşağõda belirtilen şekilde temasa geçin:

Size Yardõm Edebilmemiz için Bize Yardõm Edin

Bizi teknik destek ile ilgili bir sorun için her arayõşõnõzda, size yardõmcõ
olabilmemiz için lütfen bize aşağõdaki bilgileri sağlayõn:

• Programõn seviyesi (Basic, PLUS veya Advanced) ve kullandõğõnõz

versiyonun numarasõ. Bu bilgi Help menüsü > About SAP2000
komutu altõndaki menüden elde edilebilir.

• Modelinizin tanõmõ ve eğer mümkünse resmi

• Problemin ne olduğunun ve ne yaparken problemle karşõlaşõldõğõnõn

tanõmõ

• Harfi harfine ekranõnõzda belirmiş olan hata mesajõ

• Problemi çözmek için ne yaptõğõnõzõn tanõmõ

• Bilgisayarõnõzõn özellikleri (markasõ ve modeli, işlemcisi, işletim

sistemi, sabit diskinizin ve RAM’õnõn kapasitesi)

• Adõnõz, şirketinizin adõ ve sizinle nasõl temasa geçebileceğimiz

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 2-3
Telefon, Fax ve E-mail ile Yardõm
• Telefonla teknik destek öncelikle CSI ile yõllõk bakõm, sürüm
yükseltme, teknik destek anlaşmasõ olanlara aittir.

• Computers & Engineering ofislerini 00469 6406 73667 numaralõ

telefondan arayabilir veya

• Problemler ve modelinizle ilgili bilgilerden (mümkünse resimle

birlikte) oluşan faxõ 00469 6406 4745 numaralõ faksa geçebilirsiniz.

Telefon ile aradõğõnõzda lütfen bilgisayarõnõzõn başõnda olun ve program

kõlavuzu elinizde olsun.

Online (İnternet Üzerinden) Destek

Aşağõdaki şekillerde Online destek alõnabilir:

• Baser@comp-engineering.com adresine model dosyanõzla beraber e-

mail göndererek

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 2-4
 BÖLÜM 3

Yapõsal Model

SAP2000, grafik kullanõcõ ara yüzü kullanarak tanõmlamõş olduğunuz modele

göre yapõnõzõn analiz ve boyutlamasõnõ yapar. Model sizin yapõnõzõ temsil
edecek aşağõdaki belli başlõ birimlerden oluşur:

• Birimler

• Nesneler

• Gruplar

• Koordinat sistemleri ve gridler

• Özellikler

• Yük durumlarõ

• Fonksiyonlar

• Analiz durumlarõ

• Kombinezonlar

• Boyutlama seçenekleri

• Çõktõ ve görüntü seçenekleri tanõmlama

Grafik kullanõcõ ara yüzü size modelinizi yaratmak için birçok güçlü özellik
sağlar. Basit bir model ile başlayabilirsiniz. Daha sonra SAP2000 in boyutlama
ve optimizasyon seçeneklerini kullanarak küçük bir çabayla modelinizi
geliştirebilirsiniz.

Bu bölümdeki başlõklar bu içeriği biraz daha detaylõ anlatmaktadõr.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-1
Birimler

SAP2000 dört temel birimle çalõşõr ki bunlar; kuvvet, uzunluk, õsõ ve zamandõr.
Programõmõz “Kip, inç, F” veya “N, mm, C” gibi çok sayõda birbiriyle uyumlu
kuvvet, uzunluk ve õsõ birim setleri içerir. SAP2000 de “zaman”, sünme, rötre
ve yaşlanma etkileri hariç ki bunlar gün birimleriyle ölçülürler, hep saniyelerle
ölçülür.

Kütle ile ağõrlõk arasõnda da ciddi bir ayrõm yapõlõr. Kütle sadece dinamik atalet
ile yer ivmelerinden kaynaklanan yüklemelerin hesaplanmasõnda kullanõlõr.
Ağõrlõk da diğer kuvvet yüklemeleri gibi dõşarõdan uygulanan bir kuvvettir.
Ağõrlõk değerlerini tanõmlarken kuvvet birimlerini ve kütleyi tanõmlarken ise
kütle birimlerini (kuvvet-sn2/uzunluk) kullandõğõnõzdan emin olun.

Yeni bir modele başladõğõnõzda, SAP2000 size hangi birimle çalõşmak

istediğinizi sorar. Bu birimler modeliniz için “esas birimler” olur. Hernekadar
veri ve çõktõ verileri her hangi farklõ bir birim sisteminde sağlanabilse de bunlar
program tarafõndan hep modelin esas birim sistemine dönüştürülürler.

Açõsal ölçüler hep aşağõdaki birimleri kullanõr;

• Geometri, mesela eksen konumu, her zaman derece ile ölçülür.

• Dönel deplasmanlar hep radyanla ölçülür.

• Frekans her zaman devir/sn (Hz) ile ölçülür.

Nesneler ve Elemanlar

Model içerisindeki fiziksel yapõ elemanlarõ nesnelerle temsil edilirler. Bir

nesnenin şeklini çizmek için “çizim” ara yüzünü kullanõlõr, ardõndan bu fiziksel
nesne modelini tanõmlamak için atama menüleri kullanõlarak bu nesneye
özellikler ve yüklemeler atanõr.

Geometrik ölçülerine göre sõralanmõş aşağõdaki nesne türleri bulunmaktadõr:

• Noktasal nesneler, iki tip:

o Düğüm noktasõ nesneleri: Tüm nesnelerin uçlarõnda veya

köşelerinde kendiliğinden oluşturulur, model mesnetlerine
veya diğer yerel davranõşlara dõşarõdan eklenebilirler.

o Zemine sabit bağlantõ (tek düğümlü link) nesneleri:

İzolatörler, damperler, boşluklar, çoklu-lineer yaylar ve
diğerleri gibi özel mesnet şartlarõnõ tarif etmede kullanõlõrlar.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-2
 • Çizgisel nesneler, iki tip:

o Çubuk/Kablo/Tendon nesneleri: kirişleri, kolonlarõ,

çaprazlarõ, makaslarõ ve kablo nesnelerinõ modellemede
kullanõlõr.

o Birleştirici bağlantõ (iki düğümlü link) nesneleri:

izolatörler, damperler, boşluklar, çok yönlü yaylar birçok özel
nesne davranõşõnõn modellenmesinde kullanõlõr.
Çubuk/Kablo/Tendon nesnelerinden farklõ olarak birleştirici
bağlantõ nesneleri sõfõr uzunluğa sahip olabilirler.

• Alan nesneleri : duvarlarõn, döşemelerin ve diğer ince cidarlõ

nesnelerin ki bunlara iki boyutlu katõlar dahildir, modellenmesinde
kullanõlõrlar (düzlem gerilmeleri, düzlem birim deformasyonlarõ ve
eksensel simetrik katõlar)

• Katõ (solid) nesneleri : üç boyutlu katõ nesnelerin modelleri

modellenmesinde kullanõlõr.

Genel bir kural olarak nesnenin şekli modellenen fiziksel yapõnõnkini

karşõlamalõdõr. Bu avantaj modelin görsel olarak canlandõrõlmasõnõ sağlayarak
boyutlandõrma aşamasõnda kolaylõk sağlar.

Eğer daha önce herhangi bir sonlu eleman tabanlõ bir hesap yazõlõmõ
kullandõysanõz (buna SAP2000 nin önceki sürümleri de dahildir), fiziksel
modelin hesaplama amacõyla daha küçük sonlu nesnelere bölündüğü konusuna
aşinasõnõzdõr. Nesne tabanlõ modelleme kolaylõğõ bu ihtiyacõ büyük ölçüde
azaltmõştõr.

Sonlu elemanlar yöntemini yeni öğrenen biri için nesne tabanlõ olma özelliği
zaten oldukça doğal gelecektir.

Programõ çalõştõrõnca SAP2000 nesne tabanlõ modeli kendiliğinden eleman

tabanlõ modele dönüştürerek hesabõ başlatõr. Bu eleman tabanlõ model hesap
modeli olarak adlandõrõlõr ve klasik sonlu elemanlar ve düğüm noktalarõnõ içerir.
Ancak sonuçlar yine nesne tabanlõ bir model üzerinde gösterilir.

SAP2000 bölümlendirmenin (meshing) nasõl yapõlacağõ konusunda da

seçenekler sunar. Örneğin; hassasiyet derecesi ve kesişen nesneler arasõnda
bölümlendirmenin nasõl yapõlacağõ gibi. Aynõ zamanda modelin el ile
bölümlendirilmesine müsaade eden bir seçenek de sunar. Bu kolaylõk nesneler
ve nesneler arasõnda bire bir uyumluluk sağlar.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-3
Gruplar

Grup isimlendirilmiş bir nesne topluluğuna verilen addõr. Bir grup farklõ tip ve
sayõda nesneler içerebilir. Bu gruplarõn aşağõdaki gibi birçok kullanõm alanõ
vardõr:

• Değişiklik ve atama işlemleri için nesnelerin kolayca seçilmesi.

• Aşamalõ inşaat sürecinin tanõmlanmasõ

• Model üzerinde çoklu kesitlerin tanõmlanmasõ

• Aynõ şekilde boyutlandõrõlacak nesnelerin gruplanmasõ

• Seçimli çõktõ alõnabilmesi

Model içerisinde istendiği kadar çok grup tanõmlanabilir. Gruplama özelliği çok
büyük modellerin idare edilebilmesinde oldukça etkin araçtõr.

Koordinat Sistemleri ve Gridler

Modeldeki bütün konumlar bir tek global (asal) koordinat sistemine göre
eksiksiz olarak tanõmlanõr. Bu da üç boyutlu, sağ el kuralõna uygun, karesel
koordinat sistemidir. Üç eksende, X, Y ve Z birbirlerine göre dik ve sağ el
kuralõna uygundur.

SAP2000 global +Z yönünü yukarõ –Z yönünü de aşağõ yön kabul eder.

Yerçekimsel etkiler program tarafõndan –Z yönünde kabul edilir.

Modelinizi geliştirmesine ve görüntülemesine yardõmcõ olmasõ için ek koordinat

sistemleri tanõmlayabilirsiniz. Bu sistemler bir orijin noktasõ ve global eksene
göre kõyaslanmõş açõlardan oluşur.

Her bir koordinat sistemi için (global ve tüm diğer ilave edilmiş sistemler dahil)
nesnelerin model içerisindeki konumunu belirlemek için kullanõlan kesişen
“konstrüksiyon” çizgilerinden oluşmuş üç boyutlu grid sistemleri
tanõmlayabilirsiniz. Her bir grid kartezyen (dikdörtgen) veya silindirik veya
genel tipte olabilir.

Çizim operasyonlarõ “kenetleme” özelliği kapatõlmadõğõ müddetçe eksen

çizgilerini yakalama eğilimindedirler. Bu kenetleme seçeneği modelin doğru
çizilmesini kolaylaştõrõr. Bir grid çizgisi kaydõrõldõğõnda model içerisindeki bir
noktanõn da onunla beraber kaydõrõlmasõ olarak tanõmlanabilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-4
 Modeldeki her nesne (nokta, çizgi, alan vb.) bunlara ait özellikleri, yükleri ve
tepkileri tanõmlamak için kendi yerel koordinat sistemine sahiptir. Yerel
koordinatlarõn eksenleri 1, 2 ve 3 olarak adlandõrõlõr. Yerel koordinat
sistemlerinin kendilerine ait bir grid sistemleri yoktur.

Özellikler (Kesit Değerleri)

Bir nesnenin model içerisindeki yapõsal davranõşõnõ belirlemek için bu nesneye

özellikler “atanõr”.

Bu özelliklerden bazõlarõ, mesela malzeme ve kesit özellikleri, isimlendirilmiş

şeyler olup bir nesneye atanmadan önce tanõmlanmalarõ gerekir. Örneğin bir
model aşağõdaki özelliklere sahip olabilir.

• CONCRETE olarak tanõmlanan bir beton malzeme özelliğine.

• CONCRETE olarak tanõmlanmõş malzeme özelliğini kullanan RECT

diye anõlan bir dikdörtgen çubuk kesit özelliğine, CIRC diye anõlan
bir silindir çubuk kesit özelliğine.

• Aynõ şekilde yine CONCRETE olarak tanõmlanmõş malzeme

özelliğini kullanan ve SLAB diye anõlan bir alan nesnesi kesit
özelliğine.

Bir çubuk nesnesine RECT diye anõlan bir çubuk kesit özelliği atadõğõnõzda,
RECT kesiti özelliği üzerinde ve CONCRETE malzeme özelliği üzerinde
yapmõş olduğunuz her değişiklik ilgili nesneye kendiliğinden yansõr.
İsimlendirilmiş de olsa bir özellik modeldeki bir nesneye atanmadõkça model
üzerinde herhangi bir etkisi olmaz.

Çubuk nesnesi uç serbestlikleri veya düğüm noktasõ mesnet şartlarõ gibi

özellikler doğrudan nesnelere atanõrlar. Bu özellikler atandõklarõ nesnelere aynõ
cinste başka bir özellik atanmadõkça değişmezler ve isimlendirilmiş çokluklar
olmadõklarõndan nesneden bağõmsõz olamazlar.

Yük Durumlarõ

Yüklemeler, yapõ üzerindeki kuvvet, basõnç, mesnet yer değiştirmesi, õsõl

etkiler, zemin ivmesi ve buna benzer etkilerin bir ifadesidir. Yüklerin yapõ
üzerindeki üç boyutlu uzaysal dağõlõmõ yükleme durumu olarak ifade edilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-5
 İsteğe bağlõ olarak sõnõrsõz sayõda yük durumu tanõmlanabilir. Genelde
hareketsiz yük, hareketli yük, rüzgar yükü, kar yükü, õsõl genleşme yükleri ve
diğer yük türlerinin her biri için ayrõ yük durumlarõ tarif edilir. Uygulama
şekillerinden kaynaklanan farklar veya boyutlama amacõndaki farklõlõklardan
dolayõ bağõmsõz olarak değişkenlik gösteren yükler için farklõ yük durumlarõ
tarif edilmelidir.

Bir yük durumunu tarif ettikten sonra, nesnelere bu yük durumuna bağlõ belirli
yük değerleri girin. Bir nesneye atanan yük değeri aynõ zamanda bu yüklemenin
yük tipini (kuvvet mi, yer değiştirme mi, õsõ mõ olduğunu), şiddetini ve yönünü
(eğer uygulanabilirse) tanõmlarlar. Farklõ nesnelere tek bir yükleme durumuna
ait farklõ yükler atanabilir. Her bir nesneye birbirinden farklõ birden fazla yük
durumuna ait yüklemeler yapõlabilir.

Örneğin WIND, SNOW ve SUN15 olarak tarif edilmiş yük durumlarõ olsun.
WIND yüklemesi yapõnõn birbirine zõt iki cephesindeki düşey nesnelere emme
ve basõnç değerleri olarak ayrõ ayrõ girilebilir. SNOW yükleme durumu sadece
çatõ nesnelerine düşey yönde yük atanabilir. SUN15 yükleme durumunda
öğleden sonra saat 3:00 te güneşin etkilerini dikkate almak için yapõ içindeki
farklõ nesnelere farklõ sõcaklõk değerleri atanabilir.

Yapõnõn herhangi bir yükleme durumuna tepkisini hesaplamak için analiz

durumu tanõmlanõp, çalõştõrõlmalõdõr (aşağõda tanõmlandõğõ gibi) bu aşamada
yükleme durumunun nasõl uygulanacağõ (statik mi yoksa dinamik mi ?),
yapõnõn nasõl analiz edileceği (doğrusal olarak mõ? doğrusal olmadõğõ kabul
edilerek mi?) de tariflenir. Aynõ yükleme durumu farklõ analiz seçeneklerinde
farklõ şekillerde uygulanabilir.

Yukarõdaki kullanõcõ tanõmlõ yük durumlarõnõn yanõ sõra SAP2000 de aynõ

zamanda üç adet yerinde oluşturulmuş ivme yüklemesi tanõmlanabilir ki
bunlardan her biri global yönlerin her birindeki birim zemin öteleme ivmesini
temsil eder. Bu yükleme yapõ içerisinde kütlesi olan her şeye otomatik olarak
etki eder.

Fonksiyonlar

Yüklemelerin zamanõn veya periyot’un bir fonksiyonu olarak değiştiği

durumlarõn tarifi için programda fonksiyon tanõmlama seçenekleri mevcuttur.
Bu fonksiyonlar belirli bazõ analiz seçeneklerinde kullanõlõr; Örneğin statik
analiz için kullanõlmazlar. Bu fonksiyonlar sayõlara dönüştürülmüş bir seri
absis-ordinat veri çiftidir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-6
 Dört tip fonksiyon mevcuttur:

• Tepki spektrumu fonksiyonu: Tepki spektrum analizinde kullanõlmak

üzere “yapay spektral ivmeler” ile “periyotlardan” oluşan veri
çiftleridir.

• Zaman alanõ fonksiyonlarõ: Zaman alanõ analizinde kullanõlmak üzere

“yükleme değerlerine” karşõlõk gelen “zaman değerlerinden” oluşan
veri çiftleridir.

• Düzenli durağan fonksiyonlar: düzenli-durağan analizinde

kullanõlmak üzere “yükleme değerlerine” karşõlõk gelen “frekans
değerlerinden” oluşan veri çiftleridir.

• Güç-spektrum-yoğunluğu fonksiyonlarõ : Güç-spektrum-yoğunluğu

analizinde kullanõlmak üzere “her bir frekans değeri için karesi
alõnmõş yükleme değerlerine” karşõlõk gelen “frekans değerlerinden”
oluşan veri çiftleridir

İhtiyaca göre istenen sayõda isimlendirilmiş fonksiyon tanõmlanabilir.

Fonksiyonlar nesnelere atanmazlar, ancak analiz durumlarõn tanõmlanmasõnda
kullanõlõrlar.

Analiz Durumlarõ

Bir analiz durumu, bir yüklemenin yapõya nasõl etki ettirileceğini ve yapõsal
tepkinin nasõl hesaplanacağõ konusunu belirler. Bir çok analiz durumu
mevcuttur. Analiz tipleri kabaca yapõnõn yüklemeye verdiği tepkiye bağlõ olarak
lineer veya non-lineer olarak sõnõflandõrõlõrlar.

Lineer analiz sonuçlarõ süperpose edilebilirler yani; analiz sonrasõnda üst üste
eklenebilirler. Aşağõdaki analiz tipleri mevcuttur:

• Statik: En sõk kullanõlan analiz türüdür. Yükler dinamik etkiler göz

önüne alõnmaksõzõn uygulanõrlar.

• Modal Analiz: Yapõnõn dinamik modlarõ Eigen vektör veya Ritz

vektörleri kullanõlarak hesaplanõrlar. Her ne kadar Ritz vektörleri’nin
oluşturulmasõna başlangõç teşkil etmesi amacõyla kullanõlabilecek
olsalar da yüklemeler gerçek anlamda uygulanmazlar.

• Tepki Spektrumu Analizi: (Response-Spectrum) Yapõnõn ivme

yüklerine verdiği tepkilerin istatistiksel olarak hesabõdõr. Bir tepki
spektrum fonksiyonuna gereksinim vardõr.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-7
 • Zaman Alanõnda Hesap: Zamana bağlõ olarak değişen yükler
uygulanõr. Bir Zaman Alanõ fonksiyonuna gereksinim vardõr. Çözüm
modal veya doğrudan entegrasyon metotlarõndan biri kullanõlarak
yapõlabilir.

• Burkulma / Buruşma Analizi: Uygulanan yükler altõndaki burkulma

modlarõnõ hesaplar.

• Yük Katarõ (Moving load) Analizi: Yapõ üzerinde, şeritler üzerinde

hareket eden araç yüklerine bağlõ oluşan en şiddetli tepkiyi hesaplar.
Diğer analiz türlerinde kullanõlan yükleme durumlarõndan farklõ
olarak tarif edilmiş şeritlerle bu şeritler üzerinde tarif edilmiş araç
yükleri kullanõlarak hesap yapõlõr.

• Düzenli Durağan Analiz: Bir veya daha fazla frekansta uygulanmõş

harmonik olarak değişen yükler kullanõlõr. Düzenli Durağan
fonksiyonlara gereksinim vardõr.

• Güç-Spektrum-Yoğunluğu Analizi: Bir frekans aralõğõ üzerinde

olasõlõğa bağlõ olarak tanõmlanmõş yüklemelere göre, harmonik olarak
değişen yüklemeler yapõlõr. Güç-Spektrum-Yoğunluğu
fonksiyonlarõnõ gerektirir.

Non-lineer analiz sonuçlarõ normal superpoze edilmezler. Onun yerine yapõ

üzerine beraberce etkiyen yükler analiz durumlarõnda doğrudan kombine
edilmelidirler. Karmaşõk yükleme silsilesini ifade etmek için non-lineer analiz
durumlarõ ardõ ardõna eklenebilirler. Aşağõdaki non-lineer analiz tipleri
programda mevcuttur.

• Nonlineer Statik: Yüklemeler dinamik etkiler dikkate alõnmadan

uygulanõrlar. “Statik-İtki Analizi” veya “Aşamalõ İnşaat”
durumlarõnda kullanõlõr.

• Nonlineer Aşamalõ İnşaat: Yapõnõn bir bölümü eklenir veya

çõkarõlõrken, Yüklemeler dinamik etkiler dikkate alõnmadan
uygulanõrlar. Sünme, rötre ve yaşlanma gibi zamana bağlõ etkiler
dikkate alõnabilir.

• Nonlineer Zaman Alanõnda Hesap durumlarõ: Zamana bağlõ

olarak değişen yüklemeler uygulanõr. Zaman alanõ fonksiyonlarõ
gerekir. Çözüm modal veya doğrudan entegrasyon metotlarõndan biri
kullanõlarak yapõlabilir.

Herhangi bir tipte ve istenen sayõda isimlendirilmiş analiz durumu

oluşturulabilir. Model analiz edildikten sonra, çalõştõrõlacak durumlar
seçilmelidir. Herhangi bir analiz durumundan elde edilen veriler istendiğinde
silinebilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-8
 Analiz durumlarõ modelin bir parçasõ olarak kabul edilebilirler. Dizayn
aşamasõnda kullanõlõrlar.

Kombinezonlar

Bir SAP2000 kombinezonu ki “combo” olarak da isimlendirilir, bir veya birden

fazla analiz durumundan veya diğer kombinezonlardan elde edilen sonuçlarõn
isimli kombinezonudur. Tanõmlanan bir kombinezon, elde edilen sonuçlarõ
model içerisindeki her nesneye uygular.

Dört tip kombinezon mevcuttur:

• Eklenen tip: söz konusu analiz durumlarõndan ve kombinezonlardan

elde edilen sonuçlar üst üste eklenir.

• Mutlak tip: söz konusu analiz durumlarõndan ve kombinezonlardan

elde edilen sonuçlarõn mutlak değerleri üst üste eklenir.

• SRSS tip: söz konusu analiz durumlarõndan ve

kombinezonlardan elde edilen sonuçlarõn karelerinin kare kökleri
hesaplanõr.

• Zarf tipi: söz konusu analiz durumlarõndan ve kombinezonlardan

elde edilen sonuçlar en büyük ve en küçük değerleri bulmak için
zarflanõr.

Non-lineer sonuçlar superpoze edilemediğinden, Zarf tipi hariç,

kombinezonlarõn tamamõ lineer analiz durumlarõnda uygulanmalõdõrlar.

Dizayn doğrudan analiz durumlarõna değil, her zaman kombinezonlara bağlõ

yapõlõr. Tek bir analiz durumu içeren kombinezonlar oluşturulabilir. Her bir
dizayn algoritmasõ kendi önceden tanõmlõ kombinezon grubunu oluşturur.
Dizayn veya başka amaçlarla ilave kombinezonlar oluşturulabilir.

Boyutlandõrma Seçenekleri

Programõn boyutlandõrma seçeneği yalnõz çubuk nesneleri üzerinde ve ancak

betonarme, çelik, ince cidarlõ-soğuk çekme çelik veya alüminyum malzeme
özelliklerinden birini kullanõyorsa uygulanabilir. Belirli bir modelin dizaynõnõ
etkileyen birkaç seçenek vardõr:

• Her bir malzeme için bu malzemeye ait herhangi bir dizayn

yönetmeliği kullanõlmalõdõr. Örneğin; çelik için AISC-LRFD93,
betonarme için EUROCODE 2-1992, soğuk çekme çelik için AISI-
ASD96 ve alüminyum için AA-ASD 2000 gibi.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-9
 • Bu yönetmeliklerden herhangi birinin yapõya nasõl uygulanacağõna
dair tercih ayarlarõ

• Dizaynõn hangi kombinezonlara göre kontrol edileceği

• Aynõ dizayn özelliklerini paylaşacak nesneler grubu

• “Overwrite” seçeneği ki bu seçenek nesneler üzerinde çarpanlar ve

parametreler kullanõlarak dizayn yönetmeliklerindeki formüllerin
önceden tanõmlõ değerlerinin değiştirilmesine olanak tanõr.

Program çelik, ince cidarlõ - soğuk çekme çelik veya alüminyum

boyutlandõrmasõnda kullanõcõ-tanõmlõ ‘otomatik kesit seçim listesi’nden kesit
seçerek optimum boyutlandõrmayõ yapar. Boyutlandõrma sürecinde kesit manuel
olarak da değiştirilebilir. Sonuç olarak her bir çubuk nesnesi kendiyle ilgili iki
farklõ kesit özelliğine sahip olabilir:

• Bir önceki analizde kullanõlmõş “analiz kesiti” ve,

• Boyutlandõrma sonucunda elde edilen “boyutlandõrma kesiti”.

Bu boyutlandõrma kesiti bir sonraki analizde analiz kesiti olarak kullanõlõr ve bu

iteratif analiz ve boyutlandõrma döngüsü, analiz ve boyutlandõrma kesitleri aynõ
olana kadar devam eder.

Her ne kadar betonarme kabuk elemanlarõ için detaylõ bir boyutlama ayarõ yoksa
da program boyutlama gerilmelerini ve kullanõcõ tanõmlõ donatõ akma gerilmesi
kullanõlarak basõnç-çekme yük çiftinin çözülmesinden elde edilen çekme yük
bileşenlerini taşõmaya yarayacak donatõ miktarõnõ gösterir.

Boyutlandõrma kesitleri için boyutlandõrma sonuçlarõ ve yukarõda tarif edilen

tüm seçenekler modelin bir parçasõ olarak kabul edilirler.

Çõktõ ve Görüntü Seçenekleri Tanõmlama

SAP2000 modelinin tanõmõ ve analiz sonuçlarõ ile birlikte boyutlandõrma bir

çok farklõ şekilde görüntülenebilir ve kaydedilebilir, bunlar:

• Modelin iki ve üç boyutlu görüntüleri

• Verilerin düz yazõ, devamlõ sayfa veya veri tabanõ şeklinde tablolarõ

• Geliştirilmiş metin (.rtf) veya HTML biçiminde düzenlenmiş, veri

tablosu dökümanlarõ

• Analiz sonuçlarõnõn fonksiyon biçimindeki çizimleri

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-10
 • Boyutlandõrma raporlarõ

• Diğer dizayn ve çizim programlarõna veri aktarõlabilme

Görünüşler, çõktõ tablolarõ setleri, doküman biçimleri ve fonksiyon çizimlerinin

isimlendirilip kaydedilmesi için seçenekler mevcuttur. Gruplarõn da
kullanõlmasõ ile birlikte bu işlemler modelin geliştirilmesi süreci içerisinde
sonuç alma işlemelerinin önemli ölçüde hõzlanmasõnõ sağlar.

Daha Fazlasõnõ Öğrenin

Her bir SAP2000 modeli yaşayan bir organizma gibidir, siz geliştirdikçe, analizi
çalõştõrdõkça, dizaynõ geliştirdikçe ve sonuçlarõ yeniledikçe büyür ve değişir. Bu
bölüm bir yapõsal modelin oluşturulmasõ konusunda bazõ temel özellikleri
sunmaktadõr. Bir modelin çok iyi anlaşõlmasõ, onunla nasõl çalõşõlmasõ
gerektiğini bilmekten geçer.

Bir sonraki bölüm bunu yapabilmek için SAP2000 ara yüzünün nasõl
kullanõlacağõnõ anlatmaktadõr. Bazõ temel kavramlar ve teknikler sunulacaktõr.
Tüm bu bilgileri bir araya getirmek için bu cildin bünyesinde bulunan SAP2000
Açõklayõcõ Kullanõm Kõlavuzu içerisindeki alõştõrma örneklerini okuyup
uygulamanõzõ tavsiye ediyoruz.

Kullanõcõ ara yüzünün nasõl daha verimli kullanõlacağõ konusundaki detaylarõ

yine kullanõcõ ara yüzünde bulunan Help seçeneğini kullanarak öğrenebilirsiniz.
Yine aynõ Help menüsünden SAP2000 modeli hakkõnda bilgilere ulaşabilirsiniz.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 3-11
 BÖLÜM 4

SAP2000 Grafik Kullanõcõ Arayüzü

SAP2000 grafik kullanõcõ arayüzü yapõnõzõ modellemeye, analiz etmeye, dizayn

yapmaya ve yapõnõzõn sonuç çõktõlarõnõ görüntülemeye yarar. Bu bölüm size
grafiksel kullanõcõ ara yüzü konusunda bazõ temel kavramlarõ açõklamaya ve bir
sonraki ciltte karşõlaşacağõnõz alõştõrmalarda kullanmanõz gereken modelleme
aşamalarõ konusunda bilgi vermektedir. Daha gelişmiş kavramlar ve özellikler
grafik kullanõcõ ara yüzünün yardõm bölümünde anlatõlmõştõr.

Lütfen “Yapõsal Model” adlõ bir önceki bölümü okuyunuz, çünkü bu bölümde
anlatõlan tüm işlemler bir SAP2000 modeli ile çalõşõrken kullanacağõnõz
işlemlerdir.

SAP2000 Ekranõ

Programõ başlattõktan hemen sonra SAP2000 grafiksel kullanõcõ ara yüzü

ekranõnõzda belirir ve bir sonraki sayfadaki şekle benzer. Ara yüzün çeşitli
bölümleri şekil üzerinde işaretlenmiş ve aşağõda açõklanmõştõr.

Ana Pencere
Şekil 4-1 grafiksel kullanõcõ ara yüzünün ana penceresini göstermektedir. Bu
pencere standart windows işlemlerini kullanarak taşõnabilir, yeniden
boyutlandõrõlabilir, büyütülebilir, simge durumuna küçültülebilir veya
kapatõlabilir. Pencerenin tepesindeki ana başlõk çubuğu ise programõn adõnõ ve
model dosyasõnõn adõnõ gösterir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-1
 Simge Ekranõ
Durumuna Kaplatma
Ana Başlõk Çubuğu Başlõk Üst Menü Ana Araç Çubuğu Küçültme Düğmesi
Düğmesi

Kapatma
Düğmesi

Yan Araç
Çubuğu

Durum Güncel
Çubuğu Birimler

İmleç Yeri
Koordinatlarõ

şekil 4-1 Grafik Kullanõcõ Arayüzünün Ana Penceresi

Menü Çubuğu
Menü çubuğundaki komutlar SAP2000 ile yapabileceğiniz tüm işlemleri içerir.
Bu işlemlere menü komutlarõ veya kõsaca komutlar denir. Her bir menü temel
bir işleme karşõlõk gelir. Bu işlemler bu bölümün ileriki aşamalarõnda
anlatõlacaktõr.

Bu el kitabõ boyunca ve SAP2000 yardõm seçeneği içerisinde menü komutlarõ

Menu > Command şeklinde ifade edilecektir. Burada “menu” menü ismini ve
“Command” ise bu menüden seçilecek komutu gösterecektir. Bazõ durumlarda
komutlar ana menünün alt menülerinde bulunur, bu durumlarda Menu > Sub-
menu > Command şeklinde ifade edilecektir.

Araç Çubuklarõ
Araç çubuğu üzerindeki tuşlar sõk yapõlan işlemlere hõzlõ erişim sağlar. Bu
tuşlardan herhangi biri üzerine fare imlecini tutar ve beklerseniz şekil 4-2 deki
gibi bir “araç ipucu” uyarõsõ belirerek bu tuşun ne işe yaradõğõnõ gösterir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-2
 Şekil 4-2 Yeni model uyarõsõ “araç ipucu”

Bir çok Tuş menü komutlarõna karşõlõk gelir. Eğer bir menü komutuna ait bir
kõsa yol tuşu varsa bu tuş şekil 4-3 teki gibi komutun yanõnda belirir. Bu
çalõştõrmak istediğiniz komutla aynõ işi yapan kõsa yol tuşlarõnõ daha kolay
öğrenmenizi sağlar.

Şekil 4-3 Menü Komutlarõ ve ilgili Kõsa Yollarõ

Araç çubuklarõnõ ana pencerenin istediğiniz bir köşesine taşõyabilir veya çekip
sürükleyerek görüntü ekranõ üzerinde yüzer menü olarak serbestçe
dolaştõrabilirsiniz. Aynõ zamanda sağ tuş yardõmõ ile hangi araç çubuklarõnõn var
olduğunu ve bunlarõn hangilerinin gösterilmesini istediğinizi seçebilirsiniz.
Araç çubuğu üzerindeki tuşlarõ seçmek için aşağõ oku kullanõn ve istenen tuşu
seçin. Bu yolu kullanarak sõkça kullandõğõnõz işlemlerin tuşlarõnõ
oluşturabilirsiniz.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-3
 Görüntü Pencereleri
Görüntü pencereleri modelin geometrisini gösterir ve aynõ zamanda modelin
özelliklerini, yüklemesini, analiz ve boyutlama sonuçlarõnõ da içerir. Aynõ
ekranda birden dörde kadar görüntüleme penceresi açabilirsiniz.

Her pencere kendi bakõş açõsõna, görünüş şekline ve görünüşseçeneklerine

sahiptir. Örneğin, şekil değiştirmemiş model bir pencerede, uygulanmõş yükler
başka birinde, animasyonlu şekil değiştirmiş model üçüncüde ve boyutlama
gerilme (stress) oranlarõ dördüncüde gösterilebilir. İkinci bir seçenek olarak
şekil değiştirmemiş modelin dört değişik görüntüsü veya başka türden bir
görüntüleme olabilir. (Örneğin tepeden görünüm, iki yan görünüm ve perspektif
görünüm.)

Aynõ anda sadece bir pencere aktiftir. Görme ve görüntüleme işlemleri sadece
aktif olan pencereyi etkiler. Herhangi bir pencereyi başlõk çubuğuna tõklayarak
veya pencerenin içine tõklayarak aktif hale getirebilirsiniz.

Durum Çubuğu
Durum çubuğu aşağõdakileri içerir:

• O andaki durumla ilgili program bilgilerini veya halihazõrda seçilmiş

kaç tane nesne olduğunu

• Farenin bulunduğu güncel koordinatlarõ.

• Güncel ölçü birimlerinin gösterildiği ve değiştirilebildiği açõlõr

menüyü

• Güncel koordinat sisteminin gösterildiği ve değiştirilebildiği açõlõr

menüyü

• Çok adõmlõ durumlarõn analiz sonuçlarõnõ gösterilmesi sõrasõnda

klavye kontrolleri

• Şekil değiştirmiş halin görüntülenmesinde animasyon kontrolleri.

Fare kullanõmõ

Grafik arayüzdeki konumuna bağlõ olarak fare sağ ve sol tuşlarõnõn farklõ
işlevleri vardõr.

Menü ve araç çubuğu alanlarõnda fare tuşlarõnõn aşağõdaki özellikleri vardõr.

• Sol tuş

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-4
 o Menülerden veya araç çubuğu tuşlarõndan komut seçmek.

o Araç çubuğunu dolaştõrmak.

• Sağ tuş:

o Araç çubuklarõnõn özelleştirilmesi.

Bir görüntü ekranõ üzerinde farenin herhangi bir tuşuna dokunmak. O ekranõ
aktif hale getirir. Görüntü ekranõ üzerinde ise fare tuşlarõnõn aşağõdaki
özellikleri vardõr:

• Sol Fare tuşu, programõn içinde bulunduğu mod’a bağlõ olarak

(seçim veya çizim) bu tuş şunlar için kullanõlõr.

o Yeni nesneler çiz.

o Mevcut nesneleri seç.

o Sürüklemek, yakõnlaştõrmak-uzaklaştõrmak ve döndürmek.

• Sağ Fare tuşu

o Bir nesneye tõklandõğõnda bu nesneye ilişkin bilgileri ekrana

getirir.

o Geri plana tõklandõğõnda işlemler menüsünü ekrana getirir.

Ara yüzün başka herhangi bir yerinde ise fare tuşlarõnõn standart Windows
özellikleri vardõr. Bu başlõk çubuğunu, durum çubuğunu ve diğer tüm halleri
kapsar.

Görünüş Seçenekleri

Görünüş seçeneklerini ayarlayarak Aktif Görüntü Penceresinde yapõnõn nasõl

görüneceğini belirleyebilirsiniz. Bu seçenekler View (görünüm) menüsünde
mevcuttur. View seçenekleri her bir Görüntüleme Penceresinde birbirinden
bağõmsõz ayarlanabilir.

2 ve 3 Boyutlu Görünüşler
2 boyutlu görünüş tek bir düzlem veya yüzeyden oluşur. Sadece bu düzlem
veya yüzeydeki nesneler görünebilirdir. İzlenen düzleme dik yöndeki
koordinatõ istediğiniz zaman değiştirebilirsiniz. Önceden tanõmlõ 2 boyutlu
görünüm mevcut koordinat sisteminde ve mevcut grid çizgilerinde mevcuttur.
Gelişmiş yan görünüş gibi diğer 2 boyutlu görünümler kullanõcõ tarafõndan
tanõmlanabilirler.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-5
3 boyutlu görünüş bütün modeli kullanõcõnõn seçtiği en iyi görünüm veren
noktadan gösterir. Görünür nesneler tek bir düzlemle sõnõrlandõrõlmamõştõr.
Görünümün yönü yatay düzlemdeki bir açõ ve yatay düzlemin üzerindeki bir
açõyla tanõmlanõr.

Perspektif Görünüş
3 boyutlu görünüş, perspektif görünüm olarak veya istendiğinde ortografik
izdüşüm görüntüsü olarak izlenebilir. Perspektif görünüm genellikle düzlem
dõşõ üçüncü boyutun gösterilmesinde faydalõdõr. Perspektif iki boyutta
kullanõlõrsa, görünüm perspektif kapatõlana kadar üç boyutlu olur.

Yapõya ne kadar yakõn olacağõnõzõ belirleyen perspektif açõklõk (aperture) açõsõnõ

ayarlayabilirsiniz. Açõ ne kadar büyürse, siz o kadar yakõn olursunuz ve yapõnõn
görünümü de o kadar bozulmuş görünür.

Sürükleme (Pan), Büyültme (Zoom) ve 3-D Döndürme

Detaylõ görmek için içeriye doğru yaklaşõr (zoom in), yapõnõn genelini görmek
için dõşa doğru uzaklaşõrõz (zoom out). İçeriye yaklaşma ve dõşarõ doğru
uzaklaşma önceden belirlenen oranlarda yapõlõr. Fare kullanarak yapõnõzõn bir
bölümüne yaklaşmak için farenin sol tuşunu basõlõ tutarken ilgili alanõ fare tuşu
ile pencere içine alõp sürüklemeniz yeterlidir.

Görüntüyü sürükleme (pan) seçeneği yapõnõzõ görüntüleme penceresi içerisinde

bir yerden bir yere hareket ettirebilmenizi sağlar bunun için yine fare sol tuşuna
basõp fareyi pencere içinde sürüklemeniz yeterlidir.

Yapõnõzõ üç boyutlu olarak döndürebilmek için ise 3-D Rotate komutunu

kullanõp yine fare sol tuşuna basõp fareyi pencere içinde sürüklemeniz yeterli
olacaktõr.

Sõnõr Koyma
Yapõnõn görüntü penceresinde görünen kõsmõnõ sõnõrlamak için X, Y ve Z
koordinatlarõnõn üst ve alt limitleri ayarlanabilir. Yaklaştõrma ve modeli
sürükleme (pan) işlemleri yapõnõn sadece bu limitler içindeki kõsmõna uygulanõr

Eleman Görünüş Seçenekleri

Görüntü penceresindeki nesnelerin tipleri kontrol edilebilir. Aynõ zamanda
nesnelerin görüntü penceresinde istediğiniz şekilde görülmesini ve nesne
markasõ, özellik markasõ ve yerel eksenler gibi özelliklerden istediğinizi
gösterebilmeniz veya gizleyebilmeniz içi birçok ayar seçeneği mevcuttur. Bu
seçenekler özellikle şekil değiştirmemiş şeklin görünüşünü etkilerler.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-6
 Grafiksel olarak sadece aktif görüntü penceresinde görülebilen nesneler
seçilebilirdir. Diğer seçim alternatifleri için ileriki konulara bakõn.

Nesneler kenar hatlarõ, düzlemsel alan dolgularõ veya üç boyutlu gölgeli

şekillerle gösterilebilirler. Aynõ nesneler tiplerine, kesit özelliklerine, malzeme
özelliklerine ve gruplarõna göre ayrõ ayrõ renklendirilebilirler.

Önemli bir seçenekse nesnenin görünümünün kõsaltõlmasõdõr. Bu özellik

modelin bağlantõ şartlarõnõ daha iyi görebilmeniz için düğüm noktalarõndan
itibaren nesneleri kõsaltõr. Analiz sonuçlarõnõ görüntülerken analiz edilmiş
nesneler modeldeki hallerine göre daha büzülmüşlerdir. Bu özellik programõn
yapõyõ nasõl dilimlediğini ve böldüğünü görmek açõsõndan faydalõdõr.

Diğer Seçenekler
Diğer seçenekler gridlerin ve global eksenlerin ekran görünürlüklerinin açõlõp
kapatõlmasõnda kullanõlabilir. Görünüş parametrelerini istediğiniz bir isimle
kaydedebilir ve herhangi bir görüntü penceresine uygulamak için daha sonra
çağõrabilirsiniz.

Görüntü Penceresinin Tazelenmesi

Bazõ işlemler uyguladõktan sonra görüntü ekranõnõn yeniden çizilmesini
isteyebilirsiniz. Bu işlem genellikle kendiliğinden gerçekleştirilir ancak büyük
modellerle çalõşõrken zaman kazanmak adõna istendiği taktirde seçenekler
menüsünden bu komut kapatõlarak kolaylõk sağlanabilir. Bu komut otomatik
olarak açõk değilse yaptõğõnõz değişiklerin ekrana işlenmesi için View menüsü
> Refresh Window komutunu kullanabilirsiniz.

Temel İşlemler

SAP2000 kullanarak yapabileceğiniz temel işlemlerin iyi anlaşõlmasõnda fayda

vardõr. Program ne tip bir işlem yapmakta olduğunuza bağlõ olarak görüntü
ekranõndaki fare hareketlerine farklõ tepkiler verir.

Bu bölümün geri kalanõ SAP2000 işlemleri konusunda genel bir bakõş

sağlamayõ amaçlamaktadõr. Bu işlemlerin nasõl yapõlacağõ konusunda detaylõ
bilgiler ise bir sonraki el kitabõnda hõzlõ alõştõrmalar kõsmõnda ve kullanõcõ ara
yüzünün kendisinde bulunan “ekranda yardõm” (on-line help) kõsmõnda
verilmiştir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-7
Dosya İşlemleri
Dosya işlemleri yeni bir modelin başlatõlmasõnda, göstermek veya değişiklik
için mevcut bir modelin çağõrõlmasõnda, çalõştõğõnõz modelin kaydedilmesinde
ve çõktõ üretiminde kullanõlõr. Dosya işlemleri Dosya menüsünden seçilir.

Yeni modeller sõfõrdan oluşturulabildiği gibi programca sağlanmõş önceden

hazõrlanmõş şablonlarla da başlatõlabilir.

Bir model ve sonuçlarõ standart SAP2000 veritabanõ dosyasõ (.SDB uzantõlõ)

olarak kaydedilebilir ve daha sonra sonuçlarõn gözden geçirilmesi veya
değişiklik yapmak amacõyla tekrar açõlabilir.

Öte yandan bir modelin kendisi ve sonuçlarõ, kõsmen veya tamamen SAP2000
tablosal veri biçimi kullanõlarak hazõrlanmõş düz yazõ, sürekli veri dosyasõ veya
veritabanõ dosyasõ şeklinde dõşarõya aktarõlabilir. Benzer şekilde, bir SAP2000
modeli daha önce dõşarõya grafiksel ara yüzünden ihraç edilmiş veya başka bir
yolla dõşarõda oluşturulmuş olsun, bir tablosal veri dosyasõ kullanõlarak veri
dosyasõnõn düz metin mi, sürekli metin mi yoksa veritabanõ mõ olduğuna
bakõlmaksõzõn çağrõlabilir.

Model geometrisi AutoCAD’den programa veya programdan AutoCAD’e veya

DXF yada IGES uzantõlõ dosyalar kullanan diğer programlara aktarõlabilir.
Benzer gönder/al yeteneği FrameWorksPlus CAD programõ içinde mevcuttur.
SAP2000 aynõ zamanda CIS/2, SDNF (steel detailing neutral file) ve IFC
dosya biçimiyle çalõşan çelik çizim programlarõyla da dosya alõş verişi yapabilir.

Model tanõmlamalarõ ile analiz ve dizayn sonuçlarõ basit tablolar halinde

basõlabileceği gibi grafikler, metinler ve biçimlendirilmiş görünümlerden oluşan
kişiselleştirilmiş raporlar biçiminde de basõlabilir. Aktif görüntü ekranõ grafik
olarak bastõrõlabileceği gibi bitmap veya enhanced wmf dosya biçiminde de
kaydedilebilirler. Buna ek olarak zaman alanõnda deforme yapõ şekil
animasyonlarõ veya modal şekil animasyonlarõ video dosyasõ olarak
kaydedilebilirler.

Diğer bazõ dosya işlemleri ise şunlardõr; Belirli bir model için proje bilgilerinin
tanõmlandõğõ, projenin detaylõ bir kütüğünün tutulduğu dosya işlemleri ile toplu
iş dosyasõ modunda birden fazla modelin analizinin çalõştõrõlabilmesi için
kolaylõklar.

Adlandõrõlmõş Çokluklarõn Tanõmlanmasõ

Tanõmlama modelin geometrisinin bir parçasõ olmayan isimli öğeleri yaratmak

için kullanõlõr. Bu öğeler:

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-8
 • Nesne özellikleri;

o Malzeme özellikleri

o Çubuk, Tendon, Kablo, Alan, Katõlar ve Sismik Zemin

Bağlantõ Nesnesi özellikleri

o Mafsal (statik itme analizi-plastik mafsal /menteşe) özellikleri

• Koordinat/grid sistemleri

• Düğüm noktasõ sõnõr şartlarõ

• Nesne gruplarõ

• Yüke bağlõ öğeler;

o Sõcaklõk ve basõnç yüklemesi için düğüm noktasõ şablonu

o Yük durumlarõ

o Kütle kaynaklarõ

o Köprü yükleri (araçlar ve şeritler)

o Davranõş spektrumu (response-spectrum) ve zaman alanõ

(time-history) fonksiyonlarõ

• Analiz ve tepki öğeleri;

o Analiz durumlarõ

o Kombinezonlar

o Genellenmiş ötelemeler

o Nesne Kesitleri

o Statik itme parametreleri.

• Çõktõ gösterimi öğeleri;

o İsimlendirilmiş görünüşler, gösterim penceresi ayarlarõ

o İsimlendirilmiş setler, çõktõ ve ihraç tanõmlamalarõ

Bu öğeleri tanõmlama işlemi Tanõmla (Define) menüsü kullanõlarak yapõlõr ve

nesnelerin önceden seçimini gerektirmez.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-9
 Nesne özellikleri, gruplar ve bazõ yüklemeler seçili nesnelere atanabilirler. Bu
öğelerin bir çoğu atama işlemleri devam ederken atama menüsü kullanõlarak da
yapõlabilir.

Kalan öğeler modelin tümüne uygulanõr ve nesnelere ayrõlmazlar.

Çizim

Çizim esas olarak modele yeni nesneler eklemek veya bir nesneyi değiştirmek
için kullanõlõr. Çizilebilen nesneler noktalardan (düğüm noktalarõ ve zemin
bağlantõlarõ), çizgilerden (çubuk nesneleri, kablolar, tendonlar ve bağlantõ
nesneleri) ve alan nesnelerindan (kabuklar, düzlemler, asolidler) dan ibaret
olabilir. Katõlar (solid) çizilmezler ancak şişirme tekniği mevcut bir nesneden
oluşturulurlar, şişirme (extrusion) tekniği hakkõnda daha fazla bilgi için ilerideki
“Düzenleme” başlõklõ konuyu inceleyin.

Düğüm noktalarõ bir çizginin ve bağlantõ nesnesinin iki ucunda ve bir alan ve
katõ nesnesinin köşelerinde kendiliğinden oluşturulur. İlave düğüm noktalarõ
modele dõşarõdan eklenebilir. Aynõ konuma denk gelecek nokta veya
nesnelerden biri program tarafõndan otomatik olarak iptal edilir, ancak seçeneğe
bağlõ olarak bağlantõ nesnelerinin aynõ konuma denk gelmesine müsaade edilir.

Çizmek için, Çizim menüsündeki nesne çizim düğmelerinden birine tõklayarak

çizim modunu aktif hale getirin. Çizim yaptõğõnõz süre boyunca görüntü
ekranõnda çizdiğiniz nesnenin çizim ve nesne özelliklerini değiştirebilmenize
olanak sağlayacak bir de yüzer form belirir. Çizim yaparken bu formu hareket
ettirip dilerseniz de kapatabilirsiniz.

Seçim ve çizim modlarõ seçildikleri anda biri diğerini devre dõşõ bõrakõr. Seçmek
için, Draw menüsü >Set Select Mode komutunu kullanarak veya seçim
menüsünden herhangi bir işlemi seçerek “seçim modu”nu aktif hale getirin.
Çizim hariç diğer tüm operasyonlar seçim modu aktif haldeyken kullanõlabilir.

Nesne Çizimleri
Fare sol tuşunu kullanarak çizim işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Çizim işlemine
bağlõ olarak sol tuşla tek tõklama, çift tõklama veya tõklayõp sürükleme şeklinde
olabilir (fareyi sürüklerken fare sol tuşunu basõlõ tutmayõ unutmayõn):

• Özel bir düğüm noktasõ oluşturmak için – Bir düğüm noktasõ çizmek
için bir kez tõklayõn veya içinde tüm grid kesişim noktalarõna bir
düğüm noktasõ atamak için bir pencere açõp sürükleyin.

• Çubuk/Kablo/Tendon çizmek için – Birinin bitim noktasõnõn

diğerinin başlangõç noktasõ olacağõ bir seriyi başlatmak için bir kez
tõklayõn ve seriyi bitirmek için çift tõklayõn.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-10
 • Hõzlõ Çubuk/Kablo Tendon çizmek için – Bir grid parçasõna bir kez
tõklayarak bir nesne çizin veya içinde tüm grid parçalarõna kesit
atanacağõ bir pencere açmak için fare sol tuşunu basõp sürükleyin.

• Hõzlõ Çapraz çizmek için – İki boyutlu görünüş üzerinde bir grid
boşluğuna (gridlerden oluşan bir göz) bir kez tõklayarak diyagonal bir
çapraz çizin.

• Hõzlõ Tali Kiriş çizmek için – İki boyutlu görünüş üzerinde bir grid
boşluğuna (gridlerden oluşan bir göz) bir kez tõklayarak çubuk
nesnelerinden oluşan bir set tali kiriş çizebilirsiniz.

• Serbest Şekilli Alan çizmek için – Bir dörtgen çizmek için dörtgenin
her bir köşesine birer kez tõklayõn. Eğer bir üçgen çizmek istiyorsanõz
üçüncü köşeye çift tõklamanõz yeterli olacaktõr.

• Dikdörtgen Alan çizmek için – Nesneyi çizmek için 2-D boyutlu

görünüş üzerinde karşõlõklõ iki noktaya birer kez tõklamanõz yeterli
olacaktõr.

• Hõzlõ Alan çizmek için – Bir alanõ hõzlõ çizmek için gridlerden oluşan
gözlere (boşluklara) bir kez tõklamanõz yeterli olacaktõr veya içinde
tüm grid boşluklarõna alan nesnelerin atanacağõ bir pencere açmak
için fare sol tuşuna basõp sürükleyin.

• 1 Düğüm Noktalõ (Zemine Sabit) Bağlantõ çizmek için - Bir düğüm

noktasõ içi bir kez tõklayõn veya içinde tüm grid kesişim noktalarõna
nokta atanacağõ bir pencere açmak için basõp sürükleyin.

• 2 Düğüm Noktalõ (Birleştirici) Bağlantõyõ (Link) çizmek için - Birinin

bitim noktasõnõn diğerinin başlangõç noktasõ olacağõ bir seriyi
başlatmak için bir kez tõklayõn ve seriyi bitirmek için çift tõklayõn.

• Hõzlõ 2 Düğüm Noktalõ (Birleştirici) Bağlantõ çizmek için - Bir grid

parçasõna bir kez tõklayarak bir nesne çizin veya içinde tüm grid
parçalarõna kesit atanacağõ bir pencere açmak için fare sol tuşunu
basõp sürükleyin.

• Nesnenin yeniden şekillendirilmesi – Değiştirilecek bir nesnenin

üzerine bir kez tõklayõn ve oluşturmak istediğiniz yeni şekli vermek
için nesnenin sürüklenecek kõsmõna tõklayõp sürükleyin.

3-D görünüşlerde izleme imleci belirli noktalarla sõnõrlõdõr örneğin, grid

çizgileri üzerinde ve mevcut nokta nesneleri üzerinde. 2-D görünüşlerde ise
düzleme dik ölçü bilindiğinden izleme imleci herhangi bir yerde bulunabilir.

İmleç hareketleri çizim veya mevcut nesne ve modifikasyonu sõrasõnda “snap”

ve “drawing control” araçlarõ kullanõlarak kontrol edilebilir.

 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-11