2 - Hafta

Nokta Kenetleme Araçlarõ
Nokta kenetleme (snap) araçlarõ siz modeliniz üzerinde ilerlerken göstergenize

en yakõn kenetleme noktasõnõ bulur. Nokta kenetleme (snap) araçlarõ, nesnelerin
hõzlõ ve doğru bir şekilde çizimi ve düzenlenmesini sağlar. Nokta kenetleme
araçlarõ siz çizim yaparken açõlõp kapatõlabilir. Sizin kayma noktasõ yerlerinin
seçimini yapmanõzõ sağlamak için birden çok nokta kenetleme aracõ aynõ anda
açõlabilir.
Seçenekler aşağõdakilere kenetlenmeyi sağlar;
• Düğüm noktalarõ ve grid kesişim noktalarõ
• Nesne orta ve uç noktalarõ, kenarlar
• Nesnelerin kesişim noktalarõ
• Dikey projeksiyon ile bir çizgi nesnesinin ekseni ile kabuk’un (shell)
veya katõ nesnenin kenar noktasõna dik olan noktayõ
• Çizgi nesnesi ile alan ve katõ nesnelerin kenarlarõ
• Hassas grid sistemini ve kullanõcõ tarafõndan sonradan tarif edilerek,

görünmez üç boyutlu grid sistemi üzerinde düzenli eşit aralõklarla
oluşturulmuş noktalarõ yakalar.
Çizim Kontrol Araçlarõ

Çizim kontrol araçlarõ, istenen noktanõn belirlenmiş bir çizgi üzerinde sağa sola
kaymadan çizilmesini sağlar. Bu kõlavuz çizgisi bir nokta konarak başlatõlõr ve
kontrol araçlarõyla yönlendirilir. Çizim kontrol araçlarõ şunlardõr:
• Constant H (yatayda sabit) - 2-D üzerinde yatayda bulunan eksene

paralel bir kõlavuz çizgisi oluşturur.
• Constant V (düşeyde sabit) - 2-D üzerinde düşeyde bulunan eksene

paralel bir kõlavuz çizgisi oluşturur.
• Constant L (boy sabit) - 2-D üzerinde ölçüsü girilerek sabit

uzunlukta çizgiler oluşturur.
• Constant S (açõl ve boy sabit) - 2-D üzerinde tanõmlanan açõlõ

eksene paralel geçen sabit uzunlukta çizgiler oluşturur.
• Constant D (ortogonal sabit) - 2-D üzerinde bulunan ortogonal

eksenlere paralel sabit uzunlukta çizgiler oluşturur.
 COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com - Sayfa 4-12
Çizim kontrollerinden istediğinizi çizime başladõğõnõzda beliren form üzerinden
seçerek veya klavyenin “H”, “V”, “A” v.b. tuşlarõ yardõmõyla kullanabilirsiniz.
Klavyede boşluk tuşuna basarak çizim kontrol modu’ndan çõkabilirsiniz.
Yakalama seçenekleri çizim seçenekleriyle beraber kullanõlõr. Bir yakalama

kontrol seçeneği seçildiğinde seçili yakalama noktasõnõn sadece engellenmemiş
bileşenleri kullanõlõr.
Seçme
Seçme bir sonraki işlemin hangi nesnelere uygulanacağõnõn belirlenmesi

amacõyla kullanõlõr.
SAP2000 ‘isim-fiil’ kavramõnõ kullanõr. Buna göre önce nesne seçimi yapõlõr
daha sonra onun üzerinde işlem yapõlõr. Sizden daha önce seçim yapmõş
olmanõzõ bekleyen işlemler: düzenleme (edit), atama, boyutlama, görüntüleme
ve çõktõ alma işlemleridir.
Seçmek için, Draw menüsü >Set Select Mode komutunu kullanarak veya
seçim menüsünden herhangi bir işlemi seçerek “seçim modu”nu aktif hale
getirin. Seçim ve çizim modlarõ seçildikleri anda biri diğerini devre dõşõ bõrakõr.
Çizim hariç diğer tüm operasyonlar seçim modu aktif haldeyken kullanõlabilir.
Seçim işlemi grafik arayüz’den veya nesnelerin bazõ özellikleri kullanõlarak

yapõlabilir. Seçim işlemi kümülatif bir işlemdir, yani seçim işlemi seçilen her
nesneyi daha önceden seçilmiş nesneler grubuna ekler ve seçimi iptal edilenide
gruptan çõkarõr. Seçilmiş nesne ekranda kesik çizgilerle gösterilir. Sol alttaki
durum çubuğunda ise seçilmiş nesne tipi ve sayõsõ gösterilir. Seçim işlemini
kullanõrken durum çubuğunu takip etmek çok faydalõdõr.
Seçim grubu oluşturulduktan sonra ki bu aşamaya “isim” aşamasõ diyoruz,

işlem aşamasõna geçilir ki buna da “fiil” aşamasõ diyoruz. Seçili nesneler
üzerine yapõlan işlem nesnedeki seçimi de kaldõrõr ve artõk program bir sonraki
işlem için seçim yapmaya hazõrdõr.
Menü veya araç çubuklarõndan olmak üzere toplam üç önemli seçim komutu
mevcuttur:
• Select menüsü > Select > All - bu komut görüntü ekranõnda görünüp
görünmediğine bakõlmaksõzõn modeldeki tüm nesneleri seçer.
• Select menüsü > Get Previous - bu komut bir önceki işlemde

kullanõlmak üzere seçilmiş tüm nesneleri tekrar seçer.
• Select menüsü > Clear Selection - bu komut tüm nesne seçimlerini

kaldõrõr.
Diğer seçim ve seçim kaldõrma komutlarõ bir sonraki bölümde anlatõlmõştõr.
Grafiksel Seçim
Nesneler grafik ekran üzerinden fare sol tuşu kullanõlarak birkaç farklõ yolla
seçilebilirler. Mevcut “grafiksel seçim” usullerinden bazõlarõ şunlardõr:
• İmleç ile seçim – Seçilecek nesne üzerine tõklanarak seçim yapõlõr ve

aynõ yolla da kaldõrõlõr.
• Nesnelerin etrafõna pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare sol

tuşuna basõp sağa sürüklemek yolu ile açõlacak pencerenin içinde
kalan tüm nesneler seçilmiş olur.
• Nesnelerin üzerine pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare sol

tuşuna basõp sola sürüklemek marifetiyle açõlacak pencerenin kestiği
ve içine aldõğõ tüm nesneler seçilmiş olur.
• Nesneleri kesen çizgilerin çizilmesi ile – Kestiği tüm nesnelerin

seçildiği bir seçim çizgisi çizilerek yapõlõr.
• 3-D kutu çizilerek – Üç boyutlu görünüş üzerinde iki noktaya

tõklanarak yan yüzleri X,Y,Z eksenlerine paralel bir küpün
diyagonalinin iki ucu oluşturulmuş olur ve bu küp içinde kalan tüm
nesneler seçilmiş olur.
İlk üç seçenek önceden tanõmlõ olarak mevcuttur ve normal imleç ile belirtilir.
Diğer iki seçenekte ise kullanõlacak metodun seçim menüsü veya araç
çubuğundan seçilmesi gerekir. Bu seçenekler özel imleçler ile gösterilirler. Bir
seçim yapõldõktan sonra imleç eski imleç/pencere seçim moduna geri döner.
Grafiksel seçimde sadece görüntü ekranõnda görülebilen nesneler seçilebilir.

Örneğin farz edelim ki bir model çizgi nesnelerine ve gizli noktalara sahip olsun
ama söz konusu ekran üzerinde sadece alan elemanlarõ görülebilsin. Eğer seçim
tüm yapõyõ içine alan bir pencere çizmek suretiyle yapõldõysa, çizgi nesneleri ve
gizli noktalar seçim ekranõnda olduğu halde sadece alan nesneleri seçilmiş
olacaktõr.
Seçim yaparken yakõnlaştõrma, uzaklaştõrma, sürükleme ve döndürme

seçenekleri için fare sol tuşunu kullanõn bu işlemlerin her birinden sonra
program seçim moduna geri dönecektir.
Özelliklere Göre Seçim

Seçim menüsünden nesneleri çeşitli özelliklerine bağlõ olarak seçebilirsiniz.
Örneğin:
• Belirli bir düzlemdeki tüm nesnelerin seçilmesi
• Aynõ kesit veya özellik sõnõfõndaki tüm nesnelerin seçilmesi
• Aynõ gruba dahil olan tüm nesnelerin seçilmesi
• Aynõ düğüm sõnõr şartõnõ sağlayan tüm nesnelerin seçilmesi.
• Belli bir markaya sahip tüm nesnelerin seçilmesi.
Bu seçim metodlarõ görüntü ekranõndan bağõmsõz çalõşõrlar ve belirtilen özelliğe

sahip nesneler ekranda görülsün görülmesin etkilerler.
Karmaşõk seçimlerin hõzlõ yapõlabilmesinde gruplandõrma özellikle faydalõdõr.

Aynõ nesne grubunun birden seçilebilmesi ihtimali varsa, bir seçim seti
yapõlandõrõp seçili nesnelere bir grup ismi verin. Grup ismi atanan nesne setleri
grup ismi kullanõlarak rahatlõkla seçilebilir.
Düzenleme (Editing)
Editing (Düzenleme) modelde değişiklikler yapmak için kullanõlõr. Çoğu

düzenleme işlemi seçmiş olduğunuz bir veya daha fazla nesnenin üzerinde
uygulanõr. Aşağõda edit (düzenle) menüsünden seçilmiş kullanabileceğiniz bazõ
uygulamalar verilmiştir:
• Seçilmiş nesnelerin geometrilerinin Windows Panosuna (clipboard)

kesilmesi veya kopyalanmasõ. Panoya atõlan geometri bilgilerine
tablolama programlarõyla (örneğin Excel ile) ulaşabiliriz.
• Windows panosundaki nesne geometrisini modele yapõştõrmak. Bu

önceki kes ve kopyala komutlarõ arasõndan tablolama programõ
sayesinde düzenlenebilir.
• Seçili nesneleri silmek
• Nesneleri lineer veya radyal dizi şeklinde çoğaltmak
• Seçili nesneleri yeni bir konuma taşõma
• Daha büyük ebatta nesneler oluşturmak için mevcut nesnelerin

şişirilmesi (Extrusion)
o Noktalarõn çizgilere uzatõlmasõ
o Çizgilerin alanlara genişletilmesi
o Alanlarõn katõlara dönüştürlmesi. Bu grafiksel katõ nesne
yaratmanõn tek yoludur.
• Çubuk ve kabuk (shell) nesnelerini aynõ cinste küçük parçalara

ayõrmak
• Nesnelerin aynõ noktada birleştirilmesi veya ayrõlmasõ
• Hazõr şablonlardan modele ekleme
• Tablosal veri formatõ üzerinde enteraktif olarak değişiklikler

yapõlarak Modelin yeniden şekillendirilmesi.
• Nesnelerin markalarõnõn ve diğer isimlendirilmiş öğelerin

değiştirilmesi.
Modele ekleme veya yapõştõrma işlemleri nesnelerin seçilmesiyle yapõlmaz.

İnteraktif tablo değiştirme ve marka düzenlemesi seçim veya tüm model
üzerinde çalõşõr. Diğer bütün işlemler nesnelerin daha önce seçilmesini
gerektirir.
Atama
Atama özellikleri ve yükleri, seçmiş olduğunuz nesne veya nesnelere

uygulamak için kullanõlõr. Atama işlemleri atama menüsünden seçilirler ve
bunlar:
• Düğüm noktalarõna, mesnetler, sõnõr şartlarõ, yaylar, kütleler ve yerel

koordinat eksenleri atamak
• Çubuk/Kablo/Tendon nesnelerine kesit değerleri, uç serbestlikleri,

yerel koordinat sistemleri, end offsetleri, saplama noktalarõ, çõktõ
adresleri, içsel öngerilme paternleri, halat özellikleri, nonlineer
özellikler, otomatik bölümlendirme parametreleri ve fazlasõ
• Alan nesnelerine özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinat

sistemleri, alan yaylarõ ve kütleler, otomatik bölümlendirme seçeneği
ve fazlasõ
• Katõ nesnelere özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinat

sistemleri, alan yaylarõ, otomatik bölümlendirme seçeneği ve fazlasõ
• Bağlantõ (link) nesnelerine özelliklerini ve yerel koordinat

sistemlerini atamak
• Her bir nesneye farklõ bir çok yük cinsi atamak.
• Düğüm noktalarõna õsõ ve basõnç yüklerini tanõmlayacak örnek
değerler atamak
• İlerideki seçme işlemlerine yardõmcõ olmasõ için nesneleri

gruplandõrmak ve adlandõrõlmõş gruplara yeni nesneler eklemek
• Seçili bir nesneye atanmõş değerleri kopyalayarak, bir başka işlemde,

aynõ tip bir veya birden fazla nesneye bu atamalarõ yapõştõrmak.
Geri Alma ve İleri Alma (Undo, Redo)
SAP2000 yapmõş olduğunuz tüm çizim, atama ve düzenleme işlemlerini

hatõrlar. Önceden yapmõş olduğunuz bir kõsõm işlemi geri alabilirsiniz. Geri
alma işleminde çok gerilere gitti iseniz, bu işlemleri ileri alabilirsiniz. Geri al ve
ileri al işlemlerine düzenle (edit) menüsünden veya ana araç çubuğundan
ulaşabilirsiniz.
Önemli notlar:
• Geri alma işlemi “tanõmlama” işlemlerini geri almaz.
• Geri alma işlemi interaktif tablo şekillendirme işlemlerini geri almaz.
• Model bir kez kaydedildi ve çalõştõrõldõ veya interaktif tablo

şekillendirme gerçekleştirildiğinde bunlara öncü işlemler geri
alõnamaz.
Analiz
Yukarõdaki işlemleri kullanarak tam bir model oluşturduktan sonra, analiz

durumlarõndan uygulanan yüklemelerin etkisi altõnda meydana gelen sonuç
deplasmanlarõnõ, gerilmeleri ve reaksiyonlarõ hesaplamak için analiz
yapabilirsiniz.
Analizden önce, analiz menüsünden analiz seçeneklerini ayarlamalõsõnõz. Bu

seçenekler:
• Analiz için programdaki serbestlik derecelerinin ayarlanmasõ ki bu

genellikle yapõnõn düzlem çerçeve gibi davranmasõnõ sağlamak için
kõsõtlamalar getirmeye yarar.
• Model tanõmlamalarõnõn ve analiz sonuçlarõnõn, SAP2000 tablosal

biçimiyle Access veritabanõ dosyasõ oluşturmak için ototmatik olarak
kaydedilip edilmeyeceğini ayarlarsõnõz.
Analizi başlatmak için, Analyze menüsünden Run (çalõştõr) õ kullanõn ve hangi
durumlarõn çalõştõrõlmasõnõ istediğinizi seçin. Daha önce çalõştõrõlmõş analiz
durumlarõnõn tekrara çalõştõrõlmasõna gerek yoktur. Çalõştõrõlmamõş durumlar
daha sonra çalõştõrõlabilir.
Eğer analiz durumlarõndan herhangi biri çalõşabilmek için seçilmiş durumlardan

herhangi birinin sonuçlarõna gereksinim duyacaksa ve bu durum henüz
çalõştõrõlmamõşsa ilk olarak gereken analiz çalõştõrõlõr. Örneğin eğer tepki
spektrum analizi çalõştõrõlacaksa, gerekiyorsa modlarõ tanõmlayan durumlar da
çalõştõrõlacaktõr.
SAP2000 çalõştõrõlmadan önce modeli kaydeder. Kontrol ve analiz işlemleri

sõrasõnda, ekrandan analiz motorunu izleyebilirsiniz. Analiz tamamlandõğõnda,
ekrandaki kaydõrma çubuğunu kullanarak mesajlarõ inceleyebilirsiniz. Mesajlarõ
incelemeyi bitirdikten sonra Tamam tuşuna tõklayarak pencereyi
kapatabilirsiniz. Bu mesajlar aynõ zamanda .log uzantõlõ bir dosya olarak
kaydedilir ve daha sonra istendiğinde File menusü > Show Input/Output Text
Files komutuyla ulaşõlõp incelenebilir.
Analiz devam ederken ve işlem penceresi ekrandayken başka hiçbir SAP2000

işlemini yapamazsõnõz. Fakat, başka Windows programlarõnõ çalõştõrabilirsiniz.
Görüntüleme
Görüntüleme, modeli ve analiz sonuçlarõnõ görmek için kullanõlõr. Grafiksel

görüntüleme, tablosal görüntüleme ve fonksiyon çizimleri mevcuttur. Tüm
görüntüleme tipleri görüntü (display) menüsünden seçilebilir, sadece
boyutlama sonuçlarõnõn görüntülenmesi boyutlama (design) menüsünden
yapõlõr.
Grafiksel Görüntüleme
Her bir görüntü penceresi için değişik bir grafiksel görüntüleme çeşidi
seçebilirsiniz. Her pencere kendi yerleşim ve görüntü seçeneklerine sahip
olabilir.
Model Tanõmlarõnõ Görüntüleme

Modelin geometrisini Display menüsü > Show Undeformed Shape komutunu
kullanarak izleyebilirsiniz. Bu işlem sadece nesneleri ve View menusü > Set
Display Options kullanõlarak seçilmiş atamalarõ gösterir. Nesnelere yapõlan
diğer tüm atamalar Display menusü> Show Load Assigns ve Display menu>
Show Misc Assigns komutlarõ kullanõlarak görüntülenebilir.
Modelin şekil değiştirmemiş görüntüsünü atamalar ile beraber veya onlarsõz
izlerken düğüm noktasõna veya nesneye farenin sağ tuşu ile tõklarsanõz ekranda
bu nesneye ait geometri, bağlantõ kriterleri, atamalar ile yüklere ait sonuçlarõn
detaylõ bilgilerinin bulunduğu bir form belirir.
Analiz Sonuçlarõnõ Görüntüleme

Çalõştõrõlmõş her bir durum için Analiz sonuçlarõ grafiksel olarak
görüntülenebilir. Hangi görüntülerin izlenebileceği aşağõda verilmiştir:
• Şekil değiştirmiş yapõ
• Düğüm noktalarõna ait yay veya reaksiyon yükleri
• Çubuk/Kablo/Bağlantõlara ait kuvvet ve moment diyagramlarõ.
• Kabuk elemanlarõndaki kuvvet ve momentten kaynaklanan stres

sonuçlarõnõn kontur çizgileriyle gösterimi.
• Kabuk elemanlarõ, düzlemler, asolidler ve katõlara ait gerilme

konturlarõnõn gösterimi.
• Betonarme kabuklar için boyutlama gerilmeleri
• Deplasmanlar, reaksiyonlar, yay kuvvetleri ve çubuk/kablo kuvvetleri

ve momentlerinin oluşturduğu etki alanõ çizgileri
• Tüm nesne tipleri için virtüel iş grafiğinin gösterilmesi
Şekil değiştirmiş model durum çubuğundaki kontrol araçlarõ ile oynatõlabilirler.

Şekil değiştirmiş yapõnõn oynatõlmasõ kullanõcõnõn yapõnõ davranõşõnõ daha iyi
anlamasõnõ sağlar.
Birkaç sonucu olan analiz durumlarõ için (çok adõmlõ veya çok modlu) her bir
sonucu adõm adõm incelemek için durum çubuğu üzerindeki kontrol imleci
işaretlerini kullanabilirsiniz. Çoklu adõmlarda en küçük ile en büyük değerleri
basmanõza yarayacak bir seçenek de mevcuttur.
Gösterilen sonuçlarõn detaylarõ için ilgili nesne üzerine fare sağ tuşu ile
tõklamanõz yeterlidir.
Fonksiyon Çizimlerini Görüntüleme

Fonksiyon çizimleri, bir değişkenin diğerine göre grafikleridir. Bunlar;
• Tepki spektrumu eğrileri–bu eğriler yapõnõn herhangi bir düğüm

noktasõ için zaman alanõ analiz durumu sonuçlarõ esas alõnarak
üretilebilirler.
• Fonksiyon çizim izleri – bunlar herhangi bir sayõda yapõ tepki
niceliklerinin (yer değiştirme, gerilme v.b.) zamana karşõ veya başka
bir yapõ tepki niceliğine karşõ çizilen genel grafikleridir. Bunlar
herhangi bir zaman alanõ durumu veya çoklu-adõmlõ nonlineer statik
durum için mevcuttur.
• Statik-itme analizi – bu fonksiyon tekil bir deplasman ölçümünün çok

adõmlõ, deplasman kontrollü, nonlineer statik analiz durumundan elde
edilen zemin tepki reaksiyon değerlerine karşõ çizilen fonksiyondur.
Fonksiyon çizimleri özel bir çizim penceresinde görüntülenebilir ve

bastõrõlabilir. Bu çizimlere ait değerler tablosu bastõrõlabilir veya dosya olarak
kaydedilebilir.
Tablosal Görüntüleme
Görüntüleme menüsündeki komutlarõ kullanarak model tanõmlamalarõ, analiz
sonuçlarõ ve dizayn (boyutlama) sonuçlarõnõ tablo biçiminde
görüntüleyebilirsiniz. Görüntülenecek tablolarõ seçin. Eğer seçilmiş düğüm
noktalarõ ve nesneler varsa tablosal bilgiler sadece bu seçilenler için oluşturulur,
yoksa bütün model için tablolar üretilir.
Bu tablolarõn biçimlerini kontrol edebileceğiniz, sadece belirtilen kriterleri

sağlayan verileri görüntülemenizi sağlayan filtreler yaratmak gibi gelişkin
biçimlendirme seçenekleri mevcuttur. Örneğin bunlardan biri, dizayn gerilme
oranlarõnõn 0.9 un üstünde olduğu elemanlarõn gösterilmesidir.
Bu tablosal veriler ekran metin penceresinden export edilebildiği gibi çõktõ da

alõnabilir, ya da dosya menüsünden tablo biçimleri ile ilgili mevcut komutlar
kullanõlarak yapõlõr.
Boyutlama (Dizayn)
“Boyutlama” betonarme, çelik, soğuk çekme çelik ve alüminyum malzemeden

çubuk nesnelerinin değişik boyutlama yönetmeliklerine göre kontrol edilmesi
için kullanõlõr. Boyutlama, yapõ analiz edildikten sonra uygulanabilir.
Görüntüleme dahil, boyutlama işlemlerinin çoğu boyutlama (design)
menüsünde mevcuttur.
Çelik, soğuk çekme çelik ve alüminyum malzemeden çubuk/halat nesneleri

kullanõcõ tarifli bir otomatik seçim listesinden ağõrlõkça en hafifi olacak şekilde
seçilebilir. Betonarme çubuk nesneleri ise seçilen dizayn koduna göre otomatik
olarak belirlenmiş boyuna donatõ alanõ ve kesme donatõsõ alanõna sahip
olabilirler.
Bağõmsõz elemanlar farklõ kesitler denenerek ve sonuçlarõ kontrol edilerek
interaktif olarak da boyutlandõrõlabilirler. Bir kesit ister manuel olarak
değiştirilsin, ister program tarafõndan optimum kesiti otomatik belirlensin fark
etmez, boyutlama kesiti ile analiz kesiti aynõ olana dek boyutlama işlemini
tekrarlanõr.
Gerilme oranlarõnõn ve dizayn parametrelerinin grafiksel olarak görüntülenmesi

mümkündür. İstendiğinde bir tek çubuk nesnesinin dizayn bilgilerine nesne
üzerine sağ tuşla tõklanarak tablo halinde ulaşõlabilir. İlave bir seçenek olarak
tablo halindeki dizayn bilgileri Display menüsündeki komutlar kullanõlarak
gösterilebilir veya File menüsündeki komutlar kullanõlarak yazdõrõlabilir. Eğer
görüntüle, çõktõ al veya dõşarõya aktar komutlarõ kullanõlõrken nesneler
halihazõrda seçilmiş ise sadece seçili nesneler görüntülenebilir, çõktõsõ alõnabilir
veya dõşarõya aktarõlabilir aksi taktirde sonuçlar tüm model için üretilir.
Programda çubuk elemanlarõna has yönetmeliklere bağlõ boyutlama

yapõlabilmesine ek olarak betonarme kabuk elemanlarõnda yönetmelik dõşõ özel
boyutlama gerilmeleri ve çekme donatõlarõ da izlenebilir. Çubuklardan farklõ
olarak kabuk betonarme elemanlarõnda gelişmiş dizayn seçenekleri mevcut
değildir. Bunun yerine bunlara ait boyutlama verileri görüntüleme menüsünde
mevcuttur ve bu değerler kabuktaki çekme basõnç kuvvet çifti ile kullanõcõnõn
tanõmladõğõ donatõ akma gerilmesine bağlõ olarak hesaplanõr.
Kilitleme ve Kilidi Kaldõrma
Analiz yapõldõktan sonra model, analiz sonuçlarõnõ ve biri diğerine bağlõ analiz
silsilesi sonuçlarõnõ geçersiz kõlacak bir değişiklik yapõlmamasõ için otomatik
olarak kilitlenir. Modelinizi herhangi bir zamanda daha fazla değişiklik
olmamasõ için kilitleyebilir veya değişikliklere izin verilmesi için kilidi
kaldõrabilirsiniz. Kilitle ve kilidi kaldõr komutuna (Lock & Unlock) seçenekler
menüsünden ulaşõlabilir.
Eğer analizden sonra modelinizin kilidini kaldõrõrsanõz, SAP2000 tüm analiz

sonuçlarõnõn silineceğine dair sizi uyaracaktõr. Eğer bunun olmasõnõ
istemiyorsanõz, kilidi kaldõrmadan önce, modelinizi başka bir isimle kaydedin.
Daha sonraki takip eden değişiklikler yeni modelinize yapõlacaktõr.
Modelinizin kilidini kaldõrmadan analiz durumlarõ tanõmlayabilir, yeni durumlar

ekleyebilir ve çalõştõrõlmamõş durumlarõ değiştirebilir veya rahatlõkla iptal
edebilirsiniz. Eğer halihazõrda çalõştõrõlmõş bir analiz durumunu değiştirir veya
iptal ederseniz bu analiz durumuna ait sonuçlar ile buna bağlõ analiz durumu
sonuçlarõ da iptal edilir.
Sayõsal Verilerin Girilmesi
Sayõsal verileri bir form üzerinde girdiğinizde tüm bu sayõsal değerler durum
çubuğunda gösterilen ölçü biriminde girilir. Bazõ veri giriş formlarõ kendi
üzerlerinde birim değiştirme seçeneğine sahiptiler ve girilen sayõsal veriler
durum çubuğundakine baskõndõrlar.
Sayõsal veriler girilirken farklõ ölçü birimleriyle tanõmlanabilirler. Farz edelim

ki, ister durum çubuğunda ister açõlan form da fark etmez, metre birim sistemi
aktif olsun, değer “3500 mm” olarak da girilse bu değer 3.5’e dönüştürülecektir.
Kuvvet, uzunluk veya sõcaklõk birimleri karõşõk olarak kullanõlacaksa tüm

birimleri aralarõna birer virgül veya boşluk koyarak aşağõdaki sõra ile listeleyin:
kuvvet, uzunluk, sõcaklõk. Örneğin elastisite modülü “30000 kip in”
(kuvvet/uzunluk2) olarak tanõmlanabilir. Aynõ şekilde moment de “30000 kip
in” (kuvvet/uzunluk2) olarak tanõmlanabilir. Dikkat ederseniz birimlerin sadece
isimleri gereklidir ve kareleri mi, çarpõm mõ veya bölüm mü olduklarõnõ
belirtmeye gerek yoktur.
Özel bir durum olarak uzunluk birimleri U.S. mimari birimleri yani fit ve inç
olarak girilebilirler. Devam eden örnekteki gibi yazõlan sayõda: 9’-3” fit için (‘)
gereklidir ancak devam eden (-) ve (”) seçime bağlõdõr.
Bu veriler girilirken formüller de girilebilir. Örneğin bir veri değeri “1000+40”

veya “100*sin(30)” şeklinde de ifade edilebilir. Formüllerle birlikte birimler de
ifade edildiyse formülden sonra birimle arasõna bir boşluk bõrakmayõ
unutmayõn. Birim uygulanmadan önce formül hesaplanõp bulunan değer
kullanõlõr dolayõsõyla aynõ formül içinde farklõ birimler kullanmayõn.
Aynõ zamanda daha karmaşõk veri girişlerinde kullanõlmak üzere hesap

makinesi da mevcuttur. Hesap makinesini çağõrmak için şift tuşunu basõlõ tutup
sayõ değeri giriş alanõna çift tõklamanõz yeterli olacaktõr. Hesap makinesinin tüm
işlevlerini görmek için kendi üzerindeki View menüsü > Show All komutunu
kullanõn.
Seçenek Tanõmlarõ
Programõn işleyişini isteğinize göre ayarlamak için kullanabileceğiniz bir çok

seçenek mevcuttur. Aşağõda içeriği verilen bu seçeneklere Options menüsünden
ulaşabilirsiniz:
• Ölçüler ve toleranslar – birleştirme, seçim ve kenetleme toleranslarõ;

yazõ büyüklüğü; büyütme artalanõ ve diğerleri
• Boyutlama yönetmelikleri ve ilgili parametreleri
• Görüntüleme ve baskõ için nesnelerin ve sonuç değerlerinin renkleri
• Tablo verilerinin biçimlendirilmesi
• Kaç görüntüleme penceresinin gösterileceği
• Tüm görüntü pencerelerini etkileyen görüntüleme seçenekleri
• Modeli kilitleme ve kilit açma
• Hõzlõ kaydõrma ve büyütme amaçlõ bölgesel görüntüleme
• Eklenmiş modüllerin lisanslarõnõ aktif hale getirme
Yardõm Alma
SAP2000 yardõm hizmetlerine girmek için Help menüsü > Contents & Index
komutunu kullanõn veya ihtiyaç halinde F1’i tuşlayõn.
F1 e tõkladõğõnõzda açõk olan bir form varsa öncelikle bu forma ait yardõm
bilgileri görüntülenir. Aksi taktirde F1 tuşu sadece yardõm ana menüsünü açar
ve aşağõdakileri yapmanõza olanak sağlar:
• Tablo içeriğini kullanarak bir çok başlõğa ulaşabilirsiniz
• Tüm yardõm başlõklarõnõ alfabetik sõrayla gösteren bir indeks

kullanabilirsiniz
• Belirli kelimeleri içeren yardõm başlõklarõnõ bulabileceğiniz bir arama

özelliği
Yardõm menüsünü kullanarak SAP2000’e ait tüm yardõm konularõna Adobe

Acrobat .PDF biçiminde de ulaşabilirsiniz veya CSI’nõn web sayfasõna
girebilirsiniz.
Help menüsü > About SAP2000 tõkladõğõnõzda SAP2000 versiyon bilgileriyle

bilgisayar işletim sistemine ilişkin bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu bilgiler CSI dan
teknik destek alõrken oldukça işinize yarayacaktõr.
BÖLÜM 5
Veri Tablolarõyla Çalõşmak
SAP2000 grafiksel kullanõcõ ara yüzü kullanõlarak ulaşõlabilen tüm verilere

tablo verileri biçiminde de ulaşabilirsiniz. Bunlar kolon başlõklarõ ve ilgili tablo
verilerinin ismini taşõyan organize edilmiş bir grup veridir. Bu tablolar modele
ait tanõmlama bilgileri ile analiz ve dizayn sonuçlarõnõ içerir. Bu tablo verileri
grafiksel ara yüzün değiştirilmesi ve görüntülenmesinde kullanõlabildiği gibi
diğer programlardan veri alõp göndermeye ve çok çeşitli biçimlerde çõktõ verisi
oluşturmakta da kullanõlabilir.
Veri Tablolarõnõn Sõnõflandõrõlmasõ
SAP2000 tablo verileri üç farklõ sõnõfa ayrõlõr ki bunlar model tanõmlama, analiz
(hesaplama) sonuçlarõ ve dizayn (boyutlama) sonuçlarõdõr.
Model Tanõmlarõ
Model tanõmlama verileri yapõsal modelin tüm kõsõmlarõnõ içerir ki bunlar;
özellikler, nesneler, atamalar, yükler, analiz durumlarõ, dizayn ayarlarõ ve
benzerleridir. Bunun yanõnda kullanõcõ tanõmlõ seçenekler ve isimlendirilmiş
sonuç tanõmlamalarõ da yapõsal model tanõmlamanõn bölümlerinden sayõlõr.
Analiz çalõştõrõlmõş olsun veya olmasõn, dizayn (boyutlama) yapõlmõş olsun

olmasõn model tanõmlama verileri mevcuttur. Bu tablolar üzerinde değişiklik
yapõlabilir, görüntülenebilir, dõşarõ gönderilebilir, içeri taşõnabilir ve çõktõsõ
alõnabilir.
Analiz Sonuçlarõ
Analiz sonuç bilgileri grafik ara yüzünde oluşturulabilen sehimleri, kuvvetleri,
gerilmeleri, enerjileri ve diğer yapõsal tepki niceliklerini içerir. Bu veriler
halihazõrda çalõştõrõlmõş analiz durumlarõ için oluşturulur. Analiz sonuç tablolarõ
görüntülenebilir, dõşarõ gönderilebilir ve çõktõsõ alõnabilir, ancak üzerinde
değişiklik yapõlamaz ve içeri taşõnamazlar.
Boyutlama (Dizayn) Sonuçlarõ
Dizayn sonuç bilgileri gerilmeleri, gerilme oranlarõnõ, etkin boylarõ, optimum
kesitleri, donatõ alanlarõnõ ve dizayn işleminden elde edilen tüm diğer nicelikleri
içerir. Bu veriler sadece halihazõrda boyutlamaya tabi tutulmuş nesneler için
oluşturulur. Dizayn sonuç tablolarõ görüntülenebilir, dõşarõ gönderilebilir ve
çõktõsõ alõnabilir, ancak üzerinde değişiklik yapõlamaz ve içeri taşõnamazlar.
Tablolar ve Alanlar
SAP2000 tablosal verileri daha önceden tanõmlanmõş bir grup veri tablosu
biçiminde düzenler. Her üç farklõ veri tipi için farklõ bir tablo mevcuttur. Her bir
tablonun önceden tanõmlõ bir adõ vardõr.
Model tanõmlama tablolarõna örnek olarak “düğüm noktalarõ koordinatlarõ” ve

“çubuk ve halat elemanõ bağlantõ şekli” örnek gösterilebilir. Hesaplama -
sonuçlar tablosuna örnek olarak “düğüm noktasõ deplasmanlarõ” ve “eleman
kuvvetleri-çubuk elemanlarõ” tablolarõ örnek verilebilir. Boyutlama-sonuçlar
tablosuna örnek olarak “betonarme dizayn 1-kolon özet verileri – ACI 318-99”
ve “çelik boyutlama 3- kesme detaylarõ –AISC-LRFD 93” tablolarõ örnek
verilebilir.
Her bir tablo için önceden tanõmlõ bir tek alan ismi kullanõlabilir; alan isimleri
tablolarda sütun başlõğõ olarak kullanõlõr. Kolonlar herhangi bir düzende
sõralanabilir ve istenmeyen sütunlar kullanõlmayabilir. Örneğin “düğüm noktasõ
koordinatlarõ” tablosu için alan ismi “Joint”, “CoordSys” ve “Z” dir. Kolon
başlõğõna bağlõ olarak burada kullanõlan birim bu kolondaki tüm verilere ait
olabilir.
Veri tabloya bir yada iki satõr olarak girilir. Her bir satõr (sütun başlõğõ) gibi aynõ
seviyeden alan ismi içerir.
Örnek 5-1 “çubuk ve halat elemanõ bağlantõ şekli” tablosunu örnek

göstermektedir. Bu tabloda yedi alan mevcuttur bunlar “ çerçeve”, “düğüm
noktasõ I”, “düğüm noktasõ j”, “uzunluk”, “kütle merkezi X”, “kütle merkezi Y”
“kütle merkezi Z” dir. Kolon başlõğõnda gösterilen birimler kullanõlmaktadõr.
Tabloya on bir satõr veri girilmiş ve bu verilerde çubuk elemanlarõ ile bunlarõn
bağlandõğõ iki uç noktasõnõn isimleri verilmiştir. Aynõ zamanda hesaplanmõş
eleman boyu ve kütle merkezi verilmiştir.
Şekil 5-1 Veritabanõ Tablosu Örneği
Tablolarõn Kullanõlmasõ
SAP2000 iki farklõ amaca yönelik veri tablolarõ üretir :
• Gösterim ve baskõ için sunum amaçlõ biçimde
• Bilgisayar tarafõndan kullanõlmak ve değişiklik yapabilmek üzere

verileri yapõlandõrmak.
Sunum Amacõyla Tablolarõn Düzenlenmesi

SAP2000 veri tablolarõ ekranda grafiksel ara yüz üzerinde görüntülenebilirler ve
çõktõsõ alõnmak üzere dosya halinde hazõrlanmõş veri tablolarõ aşağõdaki
biçimlerde olabilirler:
• Word de kullanõlmak üzere zengin metin biçimi
• Microsoft Internet gezgininde görüntülenmek üzere HTML

biçiminde.
• Düz (ASCII) metni olarak
• Yalnõza Görüntülenme sürecinde kullanõlmak üzere Microsoft Excel
biçiminde.
• Yalnõza Görüntülenme sürecinde kullanõlmak üzere Microsoft Access

biçiminde.
Program bu bölümün ileriki konularõndan “Görüntüleme ve Baskõ için Biçim

Kontrolleri” başlõğõ altõnda anlatõlacağõ şekilde tablolarõn nasõl
biçimlendirileceği konusu üzerinde tam bir kontrol olanağõ sağlar.
Biçimlendirilmiş tablolarõn üretimi konusunda daha fazla bilgi için bu bölümün

ileriki konularõndan olan “Tablo Verilerinin Gösterimi”, “Tablo Verilerinin
Basõmõ” ve “Güncel Rapor Yazarõ” başlõklarõ inceleyebilirsiniz.
Yapõlandõrõlmõş Veritabanõ Tablolarõ
SAP2000 veri tablolarõ ekranda grafiksel ara yüz üzerinde gösterilebilir ve

yapõlandõrõlmõş veri tabanõ tablolarõ aşağõdaki dosya biçimlerinden herhangi
biriyle export yada import edilebilir.
• Microsoft Access biçiminde
• Microsoft Excel biçiminde
Bastõrõlabilir çõktõdan farklõ olarak bu veri tabanlarõna ait dosya biçimleri

SAP2000 ve diğer programlarõn bu verileri kullanabilmeleri için sõkõ bir şekilde
kontrol edilirler.
Biçimlendirilmiş tablolarõn üretimi konusunda daha fazla bilgi için bu bölümün

ileriki konularõndan olan “Enteraktif Tablo Biçimlendirme”, “Tablo Verilerinin
export edilmesi” ve “Tablo Verilerinin import edilmesi” adlõ başlõklarõ
inceleyebilirsiniz.
Tablolarõn Gösterimi
SAP2000 grafiksel ara yüz üzerinde çalõşõrken istendiği anda mevcut veriler
tablo biçiminde görüntülenebilirler. Model tanõmlamalarõ, analiz sonuçlarõ,
boyutlama sonuçlarõ veya bu üç sõnõf verinin bir karõşõmõnõ görüntülemek için
Display menüsü > Show Tables komutlarõnõ kullanabilirsiniz. Şekil 5-1
görüntülenmiş tabloya ilişkin bir örnektir.
Her bir veri sõnõfõ ile ilgili hangi tablolarõn görüntüleneceğini belirlemek için
spesifik bir veri tipi seçin. Şekil 5-2 görüntülenecek, basõlacak veya export
edilecek veri tipini seçmek için kullanõlacak formu göstermektedir. Her bir onay
kutusu seçilen verilerin gösteriminde kullanõlacak bir yada iki tabloya karşõlõk
gelmektedir. Aynõ tablo setini mükerrer seçebilmek için ayarlarõnõzõ isimli set
olarak kaydedin. Bu kayõtlõ seti daha sonraki gösterim, baskõ, ve diğer tablo
verileri işlemlerinde kullanabilirsiniz.
Eğer görüntüleme öncesi nesneler halihazõrda seçilmiş ise bu tablolarda sadece

seçili nesnelere ait özel veriler görüntülenebilir, aksi taktirde sonuçlar tüm
model için üretilir.
Tablo verileri bir yandan görüntülenirken diğer yandan tanõmlõ yazõcõdan düz
metin biçiminde çõktõ alõnabilir. Aynõ zamanda bu tablolarõ açõp incelemek
amacõyla aşağõdakilerden bilgisayarõnõzda mevcut olan programlarõ
kullanabilirsiniz.
• Microsoft Word, zengin metin biçimi olarak
• Microsoft Internet gezgininde görüntülenmek üzere HTML

biçiminde.
• Tanõmlõ metin düzenleyicide düz metin olarak
Şekil 5-2
Görüntülenecek, basõlacak veya export edilecek data seçimi için tablo
Tablolar bu programlardan basõlabilirler. Ancak bu programlar kullanõlarak

tablolar üzerinde yapõlan değişiklikler SAP2000 bu verileri gösterdiği esnada
modele geri çağrõlamazlar. Tablo verileri üzerinde değişiklik yapmak için
gerekli açõklamalarõ ilerdeki “interaktif tablo değişiklikleri” adlõ konu başlõğõ
altõnda inceleyiniz.
Seçenekler tablolarõn nasõl biçimlendirileceği konusu üzerinde tam bir kontrol

olanağõ sağlar bu konu ile açõklamalar bu bölümün ileriki konularõndan
“Görüntüleme ve Baskõ için Biçim Kontrolleri” başlõğõ altõnda anlatõlmõştõr.
Programõn gösterim sõrasõnda Excel ve Access veri tabanõ dosyalarõ

oluşturabildiğine dikkat ediniz. Ancak bu dosyalarõn aynõ modele geri
çağrõlmasõ hatalara sebep olabilir çünkü üzerinde yapõlan değişiklerin istenen
biçimde olmamasõ ihtimali yüksektir. Dolayõsõyla değişiklik yapõp sorunsuz geri
çağõrmak üzere oluşturmak istediğiniz Excel ve Access veritabanõ dosyalarõnõ
kuralõna uygun şekilde File menüsü > Export komutlarõnõ kullanarak
yapabilirsiniz. Çünkü export komutu bu dosyalar geri çağrõlmak istendiğinde
oluşmasõ muhtemel hatalarõ engellemek amacõyla bazõ kurallar içerir.
Tablolarõn Yazdõrõlmasõ
Tablolarõ bastõrmak için File menüsü > Print Tables komutunu doğrudan
kullanabilirsiniz. Bir öneki konu başlõğõnda anlatõldõğõ üzere bastõrõlacak veri
tablosu tiplerini seçip, opsiyonel olarak modelin nesneye esas tablolarõn
uygulanabileceği kõsmõnõ seçin.
Bu tablolar hazõr tanõmlõ yazõcõdan düz metin biçiminde doğrudan çõktõ

alõnabileceği gibi, aşağõdaki programlardan birini kullanarak açõlabilecek
elektronik dosyalara kaydedilebilir:
• Microsoft Word de açõlmak üzere zengin metin biçimi olarak
• Microsoft Internet gezgininde açõlmak üzere HTML biçiminde
• Hazõr tanõmlõ metin şekillendiricide düz yazõ biçiminde
Program tablolarõn nasõl biçimlendirileceği konusunda tam bir kontrol olanağõ

sağlayan seçenekler sunar, bu konu ile açõklamalar bu bölümün ileriki
konularõndan “Görüntüleme ve Baskõ için Biçim Kontrolleri” başlõğõ altõnda
anlatõlmõştõr.
Kişisel Rapor Yazõcõ
Rapor yazõcõ SAP2000 e ait yetkin bir özelliktir. Bu özellik sayesinde SAP2000
de hazõrlanmõş tablo verilerini kullanarak şekiller ve sayõlarõn da ilave
edilebildiği bir rapor biçimi oluşturabilirsiniz. Raporunuzu aşağõdaki dosya
biçimlerinden herhangi biriyle hazõrlayabilirsiniz:
• Microsoft Word de zengin metin biçiminde.
• Microsoft Internet gezgininde açõlmak üzere HTML biçiminde
Bu özel rapor yazõcõyõ bir veya birkaç veritabanõ dosyasõndan çekilen tablolarõ
bir araya getirmek için kullanabilirsiniz. Bu dosyalar aynõ modelden veya başka
başka modellerden olabilir. Raporu hazõrlarken için bölüm başlõğõ girip, tablolar
arasõna istediğiniz gibi yazõlar yazabilir ve istediğiniz dosya biçimindeki
resimlerden seçerek ilave edebilirsiniz. Program aynõ zamanda tablolarõn
biçimlendirilmesi, sayfa ayarlarõ ve yazõ karakterleri ile ilgili kontrol
seçenekleri de sunar.
Yazdõrma ve Gösterim için Biçim Kontrolü
SAP2000 görüntülenecek ve basõlacak tablolar üzerinde biçim kontrolü

yapmaya olanak tanõr.
Bununla ilgili Options menüsü > Database>Set Program Defaults DB

Formatting komutunu kullanarak program içindeki her bir sayõsal nesneye ait
birim ve ondalõk hassasiyeti ayarlayabilirsiniz (öreğin kuvvetler, momentler,
uzunluklar, v.s.). Örneğin bu komutu kullanarak yapõnõn ölçülerini üç ondalõk
hassasiyetiyle feet veya metre olarak ayarlayõp, kesit ölçülerini cm cinsinden tek
ondalõk hassasiyetle ifade edebilirsiniz. Giriş bilgilerinde doğruluk hassasiyetini
sağlamak için program tüm nesneler için önceden tanõmlõ birim sistemini
kullanacaktõr.
Buna ek olarak her bir tablodaki sütunlarõn detaylõ biçimlerini tek tek kontrol
edebilirsiniz, Örneğin:
• Hangi alanõn hangi sõrayla sunulacağõna dair,
• Sütun genişlikleri ve konumlarõ,
• Birim ve dijit hassasiyeti,
• Verilerin sõralanmasõ i.e. satõrlarõn nasõl sõralanacağõ,
• Ve diğer gelişmiş özellikler.
Yaptõğõnõz bu biçim ayarlarõnõn daha sonrada kullanõlabilmesi için bu biçimin

kaydedilebilmesi gibi bir seçenek de mevcuttur.
Export edilen veri tabanõ dosyalarõnõn bu ayarlardan hiçbirini kullanmadõğõna

dikkat edin. Options menüsü > Database > Set Program Defaults DB
Formatting komutunu kullanarak yaptõğõnõz biçim ayarlarõ sadece Excel
biçiminde hazõrlanmõş veri tabanõ tablolarõnda dikkate alõnõr.
Etkileşimli Tablo İşleme
Bazen bir model tanõmlama işini tablo biçiminde veriler kullanarak yapmak bu
modeli grafiksel mod veya diğer standart modlar kullanarak yapmaktan daha
rahat olabilir. Bu model tanõmlama verilerini tablosu üzerinden Edit menüsü >
Interactive Database Editing komutunu kullanarak değiştirebilirsiniz. Bu
şekilde sadece model tanõmlama verilerini değiştirebilirsiniz ve bu özelliğin
kullanõlabilmesi için model kilidi açõk olmalõdõr.
Değiştirilecek veri tipinin seçimi ulaşõlabilecek tablolarõ belirler. Eğer Edit
menüsü > Interactive Database Editing komutu kullanõlmadan önce seçilmiş
nesneler var ise nesneye özel bilgiler içeren bu tablolarda sadece seçili nesneler
ile ilgili bilgiler mevcut olacaktõr.
Eklemeler, çõkarmalar veya değişiklikler sadece bu seçili nesneler üzerine

yapõlacaktõr. Bu değişiklikler daha sonra model üzerine de uygulanabilirler
yahut bu değişiklikler kaydedilmeden çõkõlabilir.
Sayõsal formüller ( 2+3/4 gibi )doğrudan herhangi bir hücreye yazõlabilirler.

Veya herhangi bir alana fare sağ tuşu ile tõklama hõzlõ menünün açõlmasõna
yarayabilir. Bu menü bu alanõn kullanõm amacõnõn gösterilmesinde
kullanõlabilir. Eğer hücre bir metin girişi bekliyorsa bu durumda çoğunlukla bu
alanda bu alanda kullanõlmasõna müsaade edilen değerlere ilişkin aşağõ açõlõr bir
listede vardõr. Eğer hücre bir rakamsal veri girişi bekliyorsa bu durumda
menüde SAP2000 hesap makinesi vardõr.
Bir tablo üzerinde çalõşõrken ilgili konudaki birimi değiştirmek istiyorsanõz

sütun başlõğõnõn hemen altõndaki hücreyi tõklamanõz yeterli olacaktõr. bu
alandaki birimi değiştirdiğinizde ilgili diğer alanlardaki birimlerde
kendiliğinden değişir. Tabloda yapõlan bu birim değişiklikleri geçicidir.
Değişiklikler yapõlõp modele geri dönüldüğünde tablodaki tüm değişmiş
birimler modelin mevcut tanõmlõ birim sistemine dönüştürülür.
Açõk olan tabloyu Microsoft Excel’e göndermek için SAP2000 Interactive

Database Editing formu üzerindeki Excel > Database Table to Excel
komutunu kullanabilirsiniz ki burada bir tabloyu değiştirmek için sürekli sayfa
düzenine ait tüm fonksiyonlar mevcuttur. Excel de veriyi değiştirdikten sonra
programõ kapatmayõn, bunun yerine SAP2000 e geri dönerek Excel > Retrieve
Database Table from Excel komutunu kullanarak değişiklikleri kaydedin
yahut Excel komutunu iptal ederek ihmal edin; Excel otomatik olarak
kapanacaktõr.
Veri Tablolarõnõn Export Edilmesi
Normalde File mensüsü > Save komutunu kullanarak SAP2000 modelini .SDB
uzantõsõyla bir binary dosyaya kaydedebilirsiniz. Analiz sonuçlarõ,eğer
yapõldõysa, aynõ klasördeki bir binary dosya setine kaydedilir. Bu binary
dosyalar modeli açmak için File menüsü > Open komutu kullanõldõğõnda
çağrõlõp veri tabanõ olarak kullanõlõrlar. Bu dosyalarõn biçimi SAP2000 de
dahilidir ve içerisine sadece SAP2000 grafik ara yüzü kullanõlarak girilebilir.
SAP2000 verilerine hariçten giriş sağlamak için model tanõmlamalarõnõ, analiz

ve dizayn sonuçlarõnõ SAP2000 veri tablosu oluşturma özelliğini kullanarak
aşağõdaki dosya biçimlerinden birine export edin:
• Düz (AISCII) metin olarak
Tablo verilerini export edebilmek uygun dosya export komutlarõnõ kullanõn.

Farklõ dosya biçimlerine ait özel detaylar “tablo veri tabanõ dosya biçimleri
adlõ” başlõk altõnda izah edilmiştir. Bununla birlikte tüm bu farklõ biçimler hep
aynõ tablo isimlerini ve alan (sütun) isimlerini kullanõrlar ve hepside aynõ
SAP2000 veri tarifini kullanõrlar.
Export işlemi yapõlõrken gönderilecek veri sõnõfõnõ ve her bir sõnõftaki veri
tiplerini seçin ; bunlar sõrasõyla export edilecek tablolarõ belirler. Eğer export
işlemi öncesi seçilmiş nesneler var ise nesneye özel bilgiler içeren bu tablolarda
sadece seçili nesnelere ait veriler export edilir.
Bir SAP2000 modelinden istendiği kadar çok sayõda dosya export edilebilir.
Her bir dosya istendiği kadar farklõ tablolar içerebilir ve modelin farklõ
kõsõmlarõna ait olabilir. Bu dosyalar SAP2000 e geri çağrõlmadan önce
değişiklikler yapmak amacõyla veya başka bir sebeple başka programlarda
işleme sokulabilir. Ancak export edilen dosyanõn modele ait gerekli bilgileri
eksiksiz olarak içerdiğinden emin olmak için yapõnõn tamamõnõn model
tanõmlamasõyla ilgili export edilebilecek tüm dosyalarõ gönderin.
Veri Tablolarõnõn Import Edilmesi
File menüsü > Open komutlarõnõ kullanarak aşağõdaki dosya biçimlerinden

herhangi birinden SAP2000 tablo biçimli veri tabanõnda kaydedilmiş model
tanõmlamalarõnõ import edebilirsiniz :
• Düz (AISCII) metin olarak
Bu veriler SAP2000 ara yüzünden export edilmiş veya diğer başka bir yolla
üretilmiş olabilir. Bir modelin export edilmesi, üzerinde değişiklik yapõlmasõ ve
modele geri çağrõlmasõ parametre çalõşmalarõ ve döngüsel şekil bulma
problemlerini çözmede oldukça faydalõdõr. Bazõ özellikler bir modelden başka
bir modele export veya import edilebilir.
Import edilecek dosyanõn export edilmiş dosyanõn dosya biçimiyle uyumlu
olmasõ gerektiği konusu ihmal edilmemelidir. SAP2000 dõşõnda oluşturulmuş
dosyalarõn SAP2000 ile uyum içinde olmasõ için ilk önce modeli SAP2000
grafik arayüzünde oluşturun, ardõndan uygun bir export komutu kullanarak
şablon olarak kullanõlacak tablo biçimini üretin. Daha fazla bilgi için bu
bölümün ileriki konularõndan “Tablo Veri Tabanõ Dosya Biçimleri” adlõ konu
başlõğõnõ inceleyiniz.
Bir veri tabanõnõn sağlõklõ bir şekilde import edilebilmesi için “Program
Kontrol” tablosunun mevcut olmasõ gerekmektedir (aksi taktirde hata
oluşacaktõr). Dolayõsõyla mevcut modele bazõ düğüm noktalarõ çağõrmak
istediğinizde import edilecek dosya sadece iki tablo içerecektir ki bunlar
“Program Kontrol” tablosu ve “düğüm noktasõ koordinatlarõ” tablosudur.
Mevcut bir modele ekleme yaparken mevcut verilerle çağrõlan veriler arasõnda
çelişkileri nasõl gidereceğiniz konusunda bazõ kararlar vermelisiniz
• Mevcut nesneyi koru çakõşan yeni çağrõlmõş nesneyi iptal et.
• Mevcut nesneyi iptal et çakõşan yeni çağrõlmõş nesneyi koru.
• Mevcut nesneyi koru çakõşan yeni çağrõlmõş nesneyi yeni bir isimle
kaydet.
Bazõ model tanõmlamalarõ çağrõlabilirdir, ancak bazõlarõ değildir. Örneğin, bir

düğüm noktasõnõn koordinatlarõ çağrõlabilir, bir çubuk elemanõnõn düğüm
noktalarõna bağlantõ şeklinin taşõnabilmesi gibi. Çubuk elemanlarõnõn boylarõ
model tanõmlama bilgisinde sadece bilgi amaçlõ listelenirler ve bu boylar bağlõ
olduklarõ düğüm noktasõ ara mesafelerinden kendiliğinden hesaplanabildiğinden
bunlarõn taşõnmasõna gerek yoktur.
Kayõt Esnasõnda Otomatik Export
Bir SAP2000 modeli her kaydedildiğinde tüm model tanõmlama verileri .$2K
uzantõlõ bir dosyaya tablo veri tabanõ olarak düz metin biçiminde export edilir.
Bu dosya aynõ zamanda her hesap çalõştõrõldõğõnda da oluşturulur çünkü
program hesap aşamasõnõ çalõştõrmadan önce dosyayõ kaydeder.
Bu .$2K uzantõlõ dosya aynõ zamanda .SDB uzantõlõ SAP2000 binary dosyasõ
için metin biçiminde bir yedekleme sayõlõr. Bu dosya .SDB dosyasõnõ
oluşturmak için alternatif olarak import edilebilir. .$2K dosyasõnõn çağrõlmasõ
analiz ve dizayn sonuçlarõnõ geri çağõramaz ancak model tanõmlama bilgilerinin
tamamõnõ çağõrabilir.
Analiz Esnasõnda Export
SAP2000, bir modelin her analiz edildiğinde tüm model tanõmlamalarõnõn ve

hesap sonuçlarõnõn Access veri tabanõ biçiminde export edilebilmesini sağlayan
bir seçeneğe sahiptir. Bu işlem SAP2000 depo dosyalarõnõn kullanõlarak farklõ
modellerin bir çok kez çalõştõrõlmasõnõn söz konusu olduğu durumlarda oldukça
pratiktir.
Bu seçeneğin kullanõlmasõ için, export edilecek ‘isimlendirilmiş bir model

tanõmlama tablo seti’ ile isimlendirilmiş bir ‘Analiz sonuçlarõ tablo set’i nin
daha önceden tarif edilmiş olmasõ gerekmektedir. İsimlendirilmiş Setlerin
tanõmlanmasõ işi Define menüsü > Named Set komutu kullanõlarak yapõlabilir
veya tablo verilerinin görüntülenmesi veya basõlmasõ esnasõnda yapõlabilir.
Veritabanõ Dosya Biçimleri
Veritabanõ tablolarõ Microsoft Access, Microsoft Excel veya düz metin editörü
için biçimlendirilebilirler. Yukarõda sayõlan dosya biçimlerinin hepsindeki tablo
veri tabanlarõ eşdeğer veriler içerir.
SAP2000 deki Veri Tabanõ tablolarõ ve alan isimleri Options menüsü >
Database > Table And Field Names komutu kullanõlarak güncellenebilir.
Daha fazla bilgi için SAP2000 ekran yardõmõ hizmetine başvurabilirsiniz.
Microsoft Access Veri Tabanõ

Her bir SAP2000 tablosu ayrõ bir Microsoft Access Veri Tabanõ tablosu olarak
yazõlõr ve bu tablodaki sütun isimleri SAP2000 alan isimleridir.
Tüm tablolar ve alanlar uyumlu ve tek bir birim sistemi kullanõr. Geçerli birim
sistemi dosya oluşturulurken modelin esas aldõğõ birim sistemidir. Bu birimler
her bir alanda değil “Program Kontrol” tablosunda depolanõrlar.
Microsoft Excel Hesap Tablosu

Her bir SAP2000 tablosu Microsoft Excel de veri tabanõ tablosu olarak ayrõ
çalõşma sayfalarõ şeklinde yazõlõr. Bu tablodaki sütun isimleri SAP2000 alan
isimleridir. Her bir alana ait birim alan isminin hemen altõnda yer alõr.
Excel’e export yapõlõrken taşõnan geçerli birim sistemi dosya oluşturulurken

modelin esas aldõğõ birim sistemidir. Farklõ bir birim sistemi kullanõlmak
isteniyorsa Options menüsü > Database > Set Program Default DB
Formatting komutu kullanõlarak değişiklik yapõlabilir.
Excel den import yapõldõğõnda her bir alan (sütun) kendi özel birim setine sahip
olabilir. Örneğin “düğüm noktasõ” tablosunda X koordinat sistemi inç birim
sisteminde import edilebilir, Y koordinat sistemi fit birim sisteminde, Z
koordinat sistemi de metre birim sisteminde import edilebilir. Dikkat ettiyseniz
bu işlem birbiriyle uyumlu birim sistemleri kullanmak zorunda olan Access
veya düz metinden import gerektiğinde bu şekilde yapõlamamaktadõr.
Excel de başlõklarõn renk kodlarõ vardõr. Import edilebilen alan başlõklarõ sarõ
renktedir. Import sõrasõnda ihmal edilebilecek alanlarõn başlõklarõ cyan (açõk
mavi) renktedir.
Düz Yazõ Biçimli Veritabanõ

Metin biçimli veri tabanõnõn birim sistemi uyumlu ve tek tip olmalõdõr. Bu
birimler program kontrol tablosunda tanõmlanmõştõr.
Metin Dosyasõ Veri Tabanõ bir seri tablodan oluşur. Her bir tablo seride bir veya
daha fazla kayõt (satõr) vardõr. Tablodaki her bir kayõt bir tek veri satõrõnda
olmalõdõr. veri tek satõra sõğmadõğõ taktirde Veri satõrõnõn bir sonraki satõrda da
devam ettiğini göstermek için ‘devam karakteri’ (yani bir boşluk ve alt tire ‘, _’)
kullanõlabilir.
Tablo isimleri “TABLE:” anahtar kelimesiyle ifade edilirler. Bu kelimeyi bir

boşluk ve tablonun ismi takip eder. Bir tabloda veri kayõt satõrlarõ tablo ismi
satõrõnõn akabinde gelir. Bir kayõt veri satõrõ bir çift veriden oluşur; her bir veri
çifti bir alan isminden ve takip eden alan verilerinden oluşur. Tablodaki her bir
alan için bir veri çifti gerekmektedir. Söz konusu kayõta ait tüm veri çiftleri aynõ
veri satõrõnda yer almalõdõr.
$ ile başlayan satõrlar yorum satõrlarõdõr. Dolayõsõyla Import sõrasõnda $ ile

başlayan satõrõn devamõndaki bilgiler program tarafõndan göz ardõ edilir.
Boş satõrlar herhangi bir yerde olabilir ve program tarafõndan tamamen göz ardõ
edilirler. Aynõ zamanda ilk tablo ismi öncesinde yazõlmõş her hangi bir veri
satõrõ göz ardõ edilir.
Program End anahtar cümlesiyle karşõlaştõğõnda veri okumayõ keser.
SAP2000 metin dosyasõ veri tabanõ oluştururken alan verisini her zaman tõrnak
içerisine alõr, ancak alan isimleri tõrnak içinde değildir. Tõrnak işaretinin bir
özelliği yoktur sadece verinin hõzlõ okunmasõnõ sağlar ki böylelikle metin
biçimindeki veri satõrõ daha hõzlõ okunmuş olur. Metin dosyalarõ tõrnaklõ veya
tõrnaksõz oluşturulabilir.
SAP2000 e bir metin veri dosyasõ import ederken SAP2000 ekranõnda Sağ altta
bulunan durum çubuğunu izlerseniz dosyanõn önce Microsoft Access dosyasõna
dönüştürüldüğünü ardõndan bu Microsoft Access dosyasõnõn SAP2000’e import
edildiğini görürsünüz.
Daha fazla bilgi
Bir çok çeşitli menü komutlarõnõ ve formlarõ kullanõrken ihtiyaç duyacağõnõz

detaylõ bilgiler SAP2000 grafiksel kullanõcõ ara yüzünden ulaşacağõnõz ekran
yardõmõ hizmetinde mevcuttur.
Tablolarõn veya alanlarõn biri veya tümü için komple dokümantasyon üretilmek
istendiğinde Options menüsü > Database > Documentation to Word komutu
kullanõlabilir. Bu komut açõlõp bastõrõlabilen bir Microsoft Word dokümanõ
oluşturur.
İKİNCİ BÖLÜM
SAP2000 PROGRAMININ GRAFİK EKRANI VE KISA AÇIKLAMALAR

(Version 7.12)
Menüler Üst İkonlar
Yan İkonlar
Görüntü Ekranı
Durum Çubuğu Birim Seçim Kutusu
SAP2000 grafik ekranı birçok farklı işlevleri olan kısımlardan oluşmaktadır. Ekranın
büyük bölümünü kaplayan görüntü ekranı, sistem modelinin geometrik olarak
görüntülendiği alandır. Model üzerinde daha sonra da açıklanacağı gibi birçok özellik
(data girdisi ve çıktısı olarak) görüntülenebilmektedir.
Ekranın sol üst köşesinde data dosyasına ait başlığın yer aldığı kısım bulunmaktadır
(SAP2000 logosu, dosyanın ismi ve aktif olan görünüm). En üst kısımda SAP2000
17
logosu ve dosya isminin yer aldığı

kısmın altında menüler yer alır.
Menülerin altında ise menülere hızlı
ulaşmaya sağlayan ikonlar bulunur.
Ekranın sol tarafında yine oldukça sık
kullanılan ikonlar yer alır; bunlar yan
ikon olarak isimlendirilir. Ekranın en alt
kısmında durum çubuğu yer almaktadır.
Durum çubuğunda fare imlecinin
koordinatları bulunur. Durum
çubuğunun en sağında ise sistemde
kullanılan yük ve uzunluk birimlerinin
belirlendiği birim seçim kutusu yer
almaktadır. Grafik ekranın ilk
görüntülendiği an, ikonların tamamı aktif
değildir. Öngörülen ve uygulanan
komuta bağlı olarak aktif hale gelir.
İleriki bölümlerde menüler ve ikonlar

ayrıntılı olarak irdelenecektir.
2.1. Menüler
Bu bölümde Programda yer alan

menüler ve bu menülerin içerdiği
komutlar mümkün mertebe orjinal
kullanım kılavuzuna (Grafic User
Interface Manual) bağlı olacak şekilde
açıklanmıştır.
“File” (Dosya) Menüsü

18
New Model : Yeni bir sistem modeli oluşturur.

New Model from Template : Yeni sistem modelini hazır şablonlardan oluşturur.
Open : Varolan bir dosyayı açar.
Save : Oluşturulmuş bir sistem modelini saklar.
Save as : Oluşturulan bir sistem modelini farklı bir isim ile saklar.
Import : Başka kaynaklardan bilgi aktarır.
Export : Başka kaynaklara bilgi aktarır.
Create Video : Video görüntüsü oluşturur.
Print Setup : Yazıcı(Printer) ve çıktı ayarlarını yapar.
Print Graphics : Grafiklerin çıktısını alır.
Print Input Tables : Sistem girdi bilgilerinin çıktısını alır.
Print Output Tables : Sonuç bilgilerin çıktısını alır.
Print Design Tables : Tasarım ve boyutlandırma bilgilerinin çıktısını alır.
User Comments and Session Log : Yapılan işlemlerin kaydını gösterir.
Display Input/Output Text Files : Girdi ve çıktı dosyalarını gösterir.
Exit : Programdan çıkar.
“Edit” (Düzenleme) Menüsü
Undo : Yapılan son işlemi iptal eder.

Redo: İptal edilen işlemi tekrar yapar.
Cut : Seçili nesneleri keser.
Copy : Seçili nesneleri kopyalama hafızasına alır.
Paste : Kesilen ya da kopyalanan nesneleri yapıştırır.
19
Delete : Seçili nesneleri siler.

Add To Model From Template : Sisteme, hazır şablonlardan ekleme yapar.
Merge Joints : Düğüm noktalarını birleştirir.
Move : Seçili nesnelerin yerini değiştirir.
Replicate : Seçili nesneleri çoğaltır.
Divide Frames : Çubuk elemanlar için sonlu eleman ağı oluşturur.
Mesh Shells : Kabuk elemanlar için sonlu eleman ağı oluşturur.
Join Frames : Çubuk elemanları birleştirir.
Disconnect : Aynı düğüm noktasını paylaşan elemanları ayırır.
Connect : Ayrı elemanları birleştirir.
Show Duplicates : Sistemde yinelenmiş elemanları gösterir.
Change Labels : Eleman etiketlerini değiştirir.
“View” (Görüntüleme) Menüsü
Set 3DView : Üç boyutlu görünüm ayarlarını yapmaya olanak verir.

Set 2D View: İki boyutlu görünüm ayarlarını yapmaya olanak verir.
Set Limits : Görüntü sınırlarını belirler.
Set Elements : Elemanların, gösterilmesi istenen özelliklerini belirler.
Rubberband Zoom : Pencere ile seçilen alanı daha yakından gösterir.
Restore Full View : Sistemin tümünü gösterir.
Previous Zoom : Bir önceki görünüme geri döner.
Zoom In One Step : Görünümü bir adım büyütür.
Zoom Out One Step : Görünümü bir adım küçültür.
Pan : Görünümü, boyutunu değiştirmeden kaydırır.
Show Grid : Yardımcı çizgilerin görünmesini sağlar.
Show Axis : Koordinat eksenlerinin görünmesini sağlar.
Show Selection Only : Sadece seçili nesnelerin görünmesini sağlar..
Show All: Tüm nesnelerin görünmesini sağlar.
20
Save Named View : Görüntülere isim vererek kaydeder.

Show Named View : İsim verilen görüntüyü gösterir.
Refresh Window : Ekran görüntüsünü tazeler.
Refresh View : Tüm görüntüyü tazeler.
Refine Hidden Lines : Gözükmeyen çizgileri gösterir .
“Define” (Tanımlama) Menüsü
Materials : Malzeme özelliklerini tanımlar.

Frame Sections: Çubuk eleman kesit özelliklerini tanımlar.
Shell Sections : Plak eleman kesit özelliklerini tanımlar.
NLLink Properties : Doğrusal olmayan davranış için bağlantı elemanının özelliklerini
tanımlar.
Static Load Cases : Statik yükleri tanımlar.
Moving Lad Cases : Katar (hareketleri yükleri) yüklerini tanımlar.
Joint Patterns : Düğüm noktası etkilerini tanımlar.
Groups : Grupları tanımlar.
Response Spectrum Functions : Tepki (tasarım) spektrumu fonksiyonlarını
tanımlar.
Time History Functions : Zaman artım yöntemi için fonksiyonları tanımlar.
Response Spectrum Cases : Tepki spektrumu fonksiyonlarını kullanarak
yüklemeleri tanımlar.
Time History Cases : Zaman artım yöntemi için yüklemeleri tanımlar.
Hinge Properties : Plastik mafsal özelliklerini tanımlar.
Static Pushover Cases : Yük artımı analizinde kullanılacak yükleri tanımlar.
Load Combinations : Yük kombinasyonlarını tanımlar.
21
“Draw” (Çizim) Menüsü
Reshape Element : Seçilen elemanın şeklini değiştirir.

Add Special Joint : Sisteme özel bir düğüm noktası ekler.
Draw Frame Element : Çubuk eleman çizer.
Draw Quad Shell Element : Genel dörtgen kabuk (Shell) eleman çizer.
Draw Rectangular Shell Element : Dikdörtgen kabuk eleman çizer.
Draw NLLink Element : Doğrusal olmayan davranış gösterebilen bağlantı elemanı
çizer.
Quick Draw Frame Element : Hızlı çubuk(Frame) eleman çizer.

Quick Draw Shell Element: Hızlı kabuk eleman çizer.
Edit Grid : Yardımcı çizgileri düzenler.
Lock Grid : Yardımcı çizgilerin konumunu sabitler.
Glue Joints to Grid : Düğüm noktalarını yardımcı çizgilere yapıştırır.
Snap to : Kenetlenme türünü belirler.
Constrain Drawing to : Eleman akslarından birini sistem akslarından birine paralel
duruma getirir.
New Labels : Eleman etiketlerini değiştirir.
“Select” (Seçim) Menüsü
Select : İstenilen nesneleri seçer.

22
Deselect: Belirli bir seçimi iptal eder.

Get Previous Selection : Bir önceki seçilen nesneleri tekrar seçer.
Clear Selection : Seçilen nesnelerin hepsini iptal eder.
“Assign” (Atama) Menüsü
Joint : Düğüm noktalarına atama işlemlerini yapar.

Frame : Çubuk elemanlara atama işlemlerini yapar.
Shell : Kabuk elemanlara atama işlemlerini yapar .
NLLink : Link elemanlara atama işlemlerini yapar .
Joint Static Loads : Düğüm noktası için statik yükleri tanımlar.

Frame Static Loads : Çubuk eleman için statik yükleri tanımlar.
Shell Static Loads : Kabuk eleman için statik yükleri tanımlar.
NLLink Loads : Link elemanlar için yük tanımlar.
Joint Patterns : Düğüm noktalarındaki etkileri tanımlar.
Group Name: Gruplara isim verir.
Clear Display of Assigns : Yapılan atamaların gözükmemesini sağlar.
“Analyze” (Hesaplama, Çözümleme) Menüsü
Set Options : Hesap seçeneklerini belirler.

Run : Sistem analizini başlatır.
Run Minimized : Çözüme istenilen anda müdahele edilebilecek şekilde başlar.
Run Static Pushover : Pushover analizini başlatır.
23
“Display” (Görüntüleme) Menüsü
Show Undeformed Shape : Şekil değiştirmemiş durumu gösterir.

Show Loads : Yükleri gösterir.
Show Patterns : Joint patterns seçeneği ile tanımlanmış düğüm yüklerini gösterir.
Show Lanes : Yayılı ve açıklık yükleri gösterir.
Show Input Tables : Sistem girdilerini gösterir.
Show Deformed Shape: Şekil değiştirmiş durumu gösterir.
Show Mode Shape : Mod şekillerini gösterir.
Show Element Forces/Stresses : Eleman iç kuvvetlerini ve gerilmelerini

gösterir.
Show Energy Diagram: Enerji diyagramını gösterir.
Show Response Spectrum Curves : Tepki spektrum eğrilerini gösterir.
Show Time History Traces: Zaman artım yöntemi çözüm sonuçlarını zaman
ekseninde çizerek gösterir.
Show Influence Lines : Tesir çizgilerini gösterir.
Show Static Pushover Curve: Pushover sonuçlarını gösterir.
Set Output Table Mode : Çözüm sonuçlarını veren tabloları düzenler.
“Design” (Tasarım, Boyutlandırma) Menüsü

24
Steel Design : Çelik çubuklarda (kolon, kiriş) boyutlandırma yapar.

Concrete Design : Betonarme elemanlarda boyutlandırma yapar.
Select Design Groups : Boyutlandırma gruplarını seçer.
Start Design/Check of Structure : Boyutlandırmaya başlar.
Select Design Combos : Boyutlandırma kombinasyonlarını seçer.
Redefine Element Design Data : Boyutlandırma bilgilerini yeniden tanımlar.
Replace Auto w/Optimal Sections : En uygun kesit seçimini program otomatik
olarak yapar.
Display Design Info : Boyutlandırma bilgilerini gösterir.
Update Analysis Sections : Analizi yapılan kesitleri günceller.
Reset Design Sections : Analizi yapılan kesitleri ilk durumuna getirir.
“Options” (Seçenekler) Menüsü
Preferences : Çalışma ortamı özelliklerini düzenler.

Colors : Ekran ve çıktı renk ayarlarını düzenler.
Windows : Ekrandaki pencere sayısını ve görünümü belirler.
Set Coordinate Systems : Koordinat sistemini düzenler.
Auto Refresh : Ekranı otomatik olarak günceller.
Show Tips at Startup : Program açılışında ipuçları gösterir.
Show Bounding Plane : Sınır düzlemini gösterir.
25
Moment Diagram on Tension Side : Moment diyagramlarını çubukların çekme

yüzlerinde olacak şekilde çizer.
Sound : Sesi düzenler.
3D View Up Direction : 3 boyutlu gösterimde düşey ekseni seçer.
Lock Model : Modeli kilitler.
Show Aerial View : Kuşbakışı görünümü aktif/pasif kılar.
26
2.2. Menülerde Sık Kullanılan Komutlar
Bu bölümde menülerde sıkça kullanılan komutlar yine orjinal kullanım

kılavuzuna (Grafic User Interface Manual) bağlı kalacak şekilde tanımlanmış ve
açıklanmıştır.
2.2.1. File (Dosya)
• New Model From Template :
Yeni modeller, programda önceden hazırlanmış şablonlar sayesinde kolaylıkla

oluşturulabilir.
Şablonlardan yeni bir model oluşturmak için;

1) File menüsünde, New Model From Template komutu seçilir. Bu işlem yukarıda
görülen Model Templates penceresini açar.
2) Modele uygun olan şablon seçilir.
3) Seçim sonucunda açılacak olan penceredeki (default) değerler çözümü
yapılacak sistemin değerlerine dönüştürülür.
27
4) OK (onaylama) kutusu tıklanır.
Not : Yukarıda verilen örneklerde ;

Number of Stories: Kat sayısı
Number of bays along X : X doğrultusundaki açıklık sayısı
Number of bays along Y : Y doğrultusundaki açıklık sayısı
Story Height : Kat Yüksekliği
Bay width along X : X doğrultusundaki açıklıkların genişliği
Bay width along Y : Y doğrultusundaki açıklıkların genişliği
anlamına gelmektedir.
• Print Graphics :
1) Çıktısı alınmak istenen, şekil değiştirmiş/şekil değiştirmemiş sistem Display

menüsünün altındaki Show Deformed Shape/Show Undeformed Shape
komutları ile ekrana getirilir.
2) File menüsündeki Print Graphics komutu seçilir.
3) Sistemde tanımlı printer sistemin çıktısını verir.
• Print Input Tables :
1) Girdi bilgilerinin yazdırılmak istendiği sistem elemanları ya da düğüm noktaları

seçilir. Eğer seçili eleman yoksa girdi bilgileri tüm sistem için yazdırılır.
28
2) File menüsündeki Print Input Tables komutu seçilir. Bu işlem aşağıdaki çıktı
ayarlarının yapılabileceği Print Input Tables penceresini açar.
3) Açılan bu pencerede, çıktısı alınmak istenen bilgiler seçilir.
4) Eğer seçilmiş elemanlar olmasına rağmen bütün sistem elemanlarının bilgileri
çıktıda görmek istenirse Selection Only kutusunun işareti kaldırılır.
5) OK kutusu tıklanır.
• Print Output Tables :
1) Çıktı bilgileri yazdırılmak istenen sistem elemanları ya da düğüm noktaları seçilir.

Eğer seçili eleman yoksa çıktı bilgileri tüm sistem için yazdırılır.
2) File menüsündeki Print Output Tables komutu seçilir. Bu işlem aşağıdaki çıktı
ayarlarının yapılabileceği Print Output Tables penceresini açar.
3) Açılan pencerede Select Loads komutu ile çıktısı almak istenen yükleme
durumu ve/veya yük kombinasyonları seçilir. Birden fazla seçim yapmak için
CTRL kutusu basılı tutulur.
5) Çıktı bilgileri istenen büyüklükler; Displacement (Yer değiştirme), Reactions
(Reaksiyon kuvvetleri), Spring Forces (Yay kuvvetleri), Frame Forces (Çubuk
kuvvetleri) seçilir.
6) Eğer seçilmiş elemanlar olmasına rağmen bütün sistem elemanlarının bilgileri
çıktıda görmek istenirse Selection Only kutusunun işareti kaldırılır.
2.2.2. Edit (Düzenleme) Menüsü
• Undo/Redo : SAP2000 programı, Undo komutu sayesinde bir adım geri

dönerek son yapılan işlemin iptal edilmesine izin verir. Eğer istenilenden fazla
işlem iptal edilirse Redo komutu kullanılarak sistem eski haline getirilebilir.
29
Not : Undo/Redo komutları sadece taşınan, silinen ya da eklenen cisimler için

geçerlidir ve dosya Save edildiği zaman bu komutlar geçersiz olur.
• Cut, Copy and Paste :
1) SAP2000 programı windows özellikleri olan kes, kopyala ve yapıştır komutlarını

destekler.
2) Bütün sistem ya da seçilen herhangi bir kısım kesilip ya da kopyalanıp ekranda
istenilen yere yapıştırılabilir.
3) Kopyalanan ya da kesilen kısmın Excel programında bir dosyaya yapıştırılması,
düzenlenip tekrar SAP2000 programına aktarılması da mümkündür.
• Delete :
1) İstenilen elemanı/elemanları seçip, klavyedeki Delete kutusuna basarak

silinebilir.
2) İstenilen elemanı/elemanları seçilip, Edit menüsündeki Delete komutu ile de
silmek mümkündür.
• Move :
1) Taşınmak istenen eleman ya da düğüm noktaları seçilir.

2) Edit menüsündeki Move komutu seçilir. Bu işlem aşağıda görülen Move
Selected Points penceresini açar.
3) Seçilen elemanların taşınması istenilen rölatif mesafe global proje eksenleri X, Y,

Z eksen takımına göre yazılır.
4) Seçilen elemanların taşınması için OK kutusu tıklanır.
• Replicate :
Eğer eleman ve/veya düğüm noktası özellikleri doğrusal ya da açısal olarak benzerlik
gösteriyorsa ya da simetri varsa, Replicate komutu sayesinde basit bir modelden
daha kompleks bir model oluşturmak mümkündür. Eleman ya da düğüm noktası
Replicate komutu ile kopyalandığı zaman, eleman ya da düğüm noktasına atanan
özellikler de (Kesit tipi, yüklemeler, ve mafsal özellikleri vb.) kopyalanır. Cut, Copy,
30
Paste komutları ile yapılan işlemlerde ise sadece düğüm noktaları ve çizgiler
kopyalanır, elemanlara ait atamalar kopyalanmaz.
1) Kopyalanmak istenen eleman ve düğüm noktaları seçilir.
2) Edit menüsündeki Replicate komutu seçilir. Bu işlem aşağıda görülen Replicate
penceresini açar.
3) Linear komutu seçilir.

4) X, Y, Z eksenlerindeki kopyalama mesafeleri kutulara yazılır.
5) Number kutusuna istenilen kopya adedi yazılır.
• Merge Joints :
Merge komutu iki ayrı modeli birleştirmenin en kolay yoludur. Eğer elemanlar
çizilirken Snap özellikleri kullanılmamış ise düğüm noktaları elemanlardan ayrık
olabilir. İşte bu ayrık düğüm noktaları Merge komutu sayesinde birleştirilebilir. Ayrıca
CAD programlarında çizilmiş bir sistemde kiriş düğüm noktası ile kolon düğüm
noktası tam olarak çakışmaz ise analizde sorun çıkmaması açısından Merge komutu
ile bu düğüm noktaları birleştirilmelidir.
1) Birleştirmek istenen düğüm noktaları seçilir.

2) Edit menüsündeki Merge komutu seçilir. Bu işlem aşağıda görülen Merge
Selected Joints penceresini açar.
3) Merge Tolerance değeri kabul edilir ya da değiştirilir. Aralarındaki mesafe bu

değerden küçük olan düğüm noktaları otomatik olarak birleştirilir.

2 - Hafta

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2 - Hafta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Nokta Kenetleme Araçlarõ

Nokta kenetleme (snap) araçlarõ siz modeliniz üzerinde ilerlerken göstergenize

Seçenekler aşağõdakilere kenetlenmeyi sağlar;

• Düğüm noktalarõ ve grid kesişim noktalarõ

• Nesne orta ve uç noktalarõ, kenarlar

• Nesnelerin kesişim noktalarõ

• Çizgi nesnesi ile alan ve katõ nesnelerin kenarlarõ

• Hassas grid sistemini ve kullanõcõ tarafõndan sonradan tarif edilerek,

Çizim Kontrol Araçlarõ

• Constant H (yatayda sabit) - 2-D üzerinde yatayda bulunan eksene

• Constant V (düşeyde sabit) - 2-D üzerinde düşeyde bulunan eksene

• Constant L (boy sabit) - 2-D üzerinde ölçüsü girilerek sabit

• Constant S (açõl ve boy sabit) - 2-D üzerinde tanõmlanan açõlõ

• Constant D (ortogonal sabit) - 2-D üzerinde bulunan ortogonal

Yakalama seçenekleri çizim seçenekleriyle beraber kullanõlõr. Bir yakalama

Seçme bir sonraki işlemin hangi nesnelere uygulanacağõnõn belirlenmesi

Seçim işlemi grafik arayüz’den veya nesnelerin bazõ özellikleri kullanõlarak

Seçim grubu oluşturulduktan sonra ki bu aşamaya “isim” aşamasõ diyoruz,

• Select menüsü > Get Previous - bu komut bir önceki işlemde

• Select menüsü > Clear Selection - bu komut tüm nesne seçimlerini

• İmleç ile seçim – Seçilecek nesne üzerine tõklanarak seçim yapõlõr ve

• Nesnelerin etrafõna pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare sol

• Nesnelerin üzerine pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare sol

• Nesneleri kesen çizgilerin çizilmesi ile – Kestiği tüm nesnelerin

• 3-D kutu çizilerek – Üç boyutlu görünüş üzerinde iki noktaya

Grafiksel seçimde sadece görüntü ekranõnda görülebilen nesneler seçilebilir.

Seçim yaparken yakõnlaştõrma, uzaklaştõrma, sürükleme ve döndürme

Özelliklere Göre Seçim

• Aynõ kesit veya özellik sõnõfõndaki tüm nesnelerin seçilmesi

• Aynõ gruba dahil olan tüm nesnelerin seçilmesi

• Aynõ düğüm sõnõr şartõnõ sağlayan tüm nesnelerin seçilmesi.

• Belli bir markaya sahip tüm nesnelerin seçilmesi.

Bu seçim metodlarõ görüntü ekranõndan bağõmsõz çalõşõrlar ve belirtilen özelliğe

Karmaşõk seçimlerin hõzlõ yapõlabilmesinde gruplandõrma özellikle faydalõdõr.

Editing (Düzenleme) modelde değişiklikler yapmak için kullanõlõr. Çoğu

• Seçilmiş nesnelerin geometrilerinin Windows Panosuna (clipboard)

• Windows panosundaki nesne geometrisini modele yapõştõrmak. Bu

• Seçili nesneleri silmek

• Nesneleri lineer veya radyal dizi şeklinde çoğaltmak

• Seçili nesneleri yeni bir konuma taşõma

• Daha büyük ebatta nesneler oluşturmak için mevcut nesnelerin

o Noktalarõn çizgilere uzatõlmasõ

o Çizgilerin alanlara genişletilmesi

• Çubuk ve kabuk (shell) nesnelerini aynõ cinste küçük parçalara

• Nesnelerin aynõ noktada birleştirilmesi veya ayrõlmasõ

• Hazõr şablonlardan modele ekleme

• Tablosal veri formatõ üzerinde enteraktif olarak değişiklikler

• Nesnelerin markalarõnõn ve diğer isimlendirilmiş öğelerin

Modele ekleme veya yapõştõrma işlemleri nesnelerin seçilmesiyle yapõlmaz.

Atama özellikleri ve yükleri, seçmiş olduğunuz nesne veya nesnelere

• Düğüm noktalarõna, mesnetler, sõnõr şartlarõ, yaylar, kütleler ve yerel

• Çubuk/Kablo/Tendon nesnelerine kesit değerleri, uç serbestlikleri,

• Alan nesnelerine özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinat

• Katõ nesnelere özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinat

• Bağlantõ (link) nesnelerine özelliklerini ve yerel koordinat

• Her bir nesneye farklõ bir çok yük cinsi atamak.

• İlerideki seçme işlemlerine yardõmcõ olmasõ için nesneleri

• Seçili bir nesneye atanmõş değerleri kopyalayarak, bir başka işlemde,

Geri Alma ve İleri Alma (Undo, Redo)

SAP2000 yapmõş olduğunuz tüm çizim, atama ve düzenleme işlemlerini

• Geri alma işlemi “tanõmlama” işlemlerini geri almaz.

• Geri alma işlemi interaktif tablo şekillendirme işlemlerini geri almaz.

• Model bir kez kaydedildi ve çalõştõrõldõ veya interaktif tablo