You are on page 1of 8
ir. E.A. Kaas, Afdeling Werktuigbouwkunde, TH Eindhoven Vormgesloten as-naafverbindingen Bij vormgestoten as-naafverbindingen wordt het wringend moment ftussen de as en de naaf overgebracht doordat op de plaats van de verbinding een verandering in de ronde vorm is aangebracht. ‘Vormgesloten verbindingen kunnen op verschillende manieren tot stand komen: ‘Door gebruik te maken van afzonderlijke constructie-elementen, die ‘worden aangebracht in uitsparingen van de as en denaaf. Voorbee!- den hiervan zijn: © dwarspenverbindingen. ¢ langspenverbindingen Vlakke inlegspieverbindingen schijfspieverbindingen Door de as en de naaf ter plaatse van de verbinding een van de cilindrische afwijkende vorm te geven. Hiervan zijn te noemen: © spievertanding © kerfvertanding © polygoonprofiel -asen naaf met platte kanten De genoemde typen vormgesloten as-naafverbindingen zullen nu nader worden beschreven. Tot slot zal ook nog aandacht worden besteed 2: kracht-vormgesloten as-naafverbindingen, te wete ‘© tapse inlegspie © kopspie tangentiaalspie. cenkele typen Dwarspenverbinding Een dwarspenverbinding wordt verkregen door in as en naaf tegelikertijd een gat te boren (eventuee! te ruimen) en hierin een pen aan te brengen (figuur 1) Senta SF = SS WS Figuur2 — ‘Voor de bevestiging kunnen, behalve cilindrische pennen, oui conische pennen, kerfpennen en spanbussen worden toegepas Voor de afmetingen wordt verwezen naar de desbetreffend normbladen. | Het over te brengen moment M, veroorzaakt een viaktedri tussen pen en as en tussen pen en naaf. Bovendien zal de pen 9 afschuiving worden belast. De viaktedruk tussen de pen en de asgatwand verloopt zoals figuur 2 is aangegeven. ‘De geprojecteerde vlaktedruk heeft dezelfde vorm als.een bug spanningsverdeling in een rechthoekige doorsnede. | Dan geldt voor de maximale viaktedruk tussen as en pen: Oyannas pon = GDS Ovas. pen De toelaatbare waarden voor de viaktedruk bij pen- en busvert ingen zijn vermeld in tabel 1 Tabel 1 (voor kerfpennen met 0.7 vermenigvuldigen) “Toelaatbare viaktedrukken bij as-naafverbindingen Figuur 1 [staat 100-150 70+120 4040 gietstaal 80+100 +80 3024 gietijzer 70+ 80 50+60 20+. De vlaktedrukverdeling tussen de pen en de naaf is aangegeve! figuar 3. “Hier geldt voor de maximale vlaktedruk tussen de naaf en de Ps {e constructourepri 1908" MaDe. 05 Syaacsmatpe = TED SDH ~ Sramaipn In de doorsnede T-I en III (figuur 4) werken bovendien schuif- spanningen op de pen. Ly GY Figur $ abel 2 Toelaatbare schuifspanningen voor pennen en bussen. (voor kerfpennen met 0.7 te vermenigvuldigen) |" ‘Toelaatbare schuifspanning | (GaNimm? Material - Statisete | Sprong | Wisselende belasting | belasting | belasting Fe 360 50 35 a | Fe 450 70 30 5 | Fe 590 5s 0 2 Fe 60 100 6 8 De lage waarde van de viaktedrak op de naaf verklaart de geschiktheid van een dwarspenverbinding bij Kunststof naven. Of de afschuiving dan wel de viaktedruk de beperkende factors bij cen dwarspenverbinding, is afhankelijk van de toegepaste materia- lenende afmetingen. Bij gelike materialen voor as, naafen pen en bij gebruikelijke waarden voor de pendiameter d = 0,25 Dis uitde tabellen 1 en 2 af te leiden dat in dat geval de afschuiving bepalend is voor het over te brengen wringend moment. Langspenverbinding Een langspenverbinding wordt tot stand gebracht door in het scheidingsvlak tussen as en naaf in lengterichting een gat te boren cen daarin een cilindrische pen aan te brengen. Hierdoor wordt de toepassing van langspenverbindingen uiteraard beperkt tot asein- den. Zie figuur 5. Gf aA Uit het momentenevenwicht volgt: FD = My Dus voor de schuifspanning t, in het viak A geldt: Voor de toclaatbare waarden van de schuifspanning zie tabel 2 Vergelijking tussen de optredende viaktedrukken en de schuifspan- ning Uiteen vergelijking tussen de optredende vlaktedrukken blijkt dat de viaktedruk op de naaf veel Kleiner is dan op de as. Uitgaande van een naafdiameter D, = 2.D volgt bij voorbeeld: © constructeuapil 1986inr. 4 Bij vergelijking met de dwarspenverbinding geldt voor de lang- spenverbinding: ~ een gelijkmatiger verdeelde viaktedruk tussen as en naaf ~ cen groter afschuivend oppervlak van de pen, De vlaktedruk tussen as en penen tussen naaf en pen verloopt zoals, ‘weergegeven in figuur 6. Uit het evenwicht van de pen volgt: On pena = Oxpenoat ‘Voor de maximale waarde van de optredende viaktedruk is af te leiden: 16My = Som TTaD <% Hierin is: 1 = penlengte. De optredende schuifspanning kan worden berekend uit het ‘momentenevenwicht, zoals aangegeven in figuur 7 89 Vormgesioten as-naafverbindingen De toclaatbare schuifspanning is voor een aantal materialen af te lezen uit tabel 2. k bepalend te zijn folgens .en spie is uitsiuitend afhankelijk van & rd v Ye genormaliscerde atmetingen ziin zodanig gekozen dat de oprecende viaktedruk en niet de afschuiving bepalend is voor de pootte Van het over te brengen moment. yor de viaktedruk op as en naaf geld (figuur 11): 2Mz 5 joras * (Pb). (het). | 2M, Jom = Toby td erin is: [io = dragende spielengte Ih = hoogte van de spie |= dragende spichoogte in de nat. |Aangezien de waarde van t tijdens het ontwerpproces niet bekend is, kan als benadering voor de berekening worden aangenomen: t= 0.5.h. Met deze benadering geldt voor de vlaktedruk: WVoor de toelaatbare viaktedrukken voor het as- en-naafmateriaal jhe tabel 1 lEen viakke inlegspie wordt meestal toegepast bij belastingssitua- ‘es met een constant wringend moment. Ibiikt de berekende viaktedruk groter dan de toelaatbare waarde, ‘Mon kan eventuee! worden nagegaan of een verbinding met twee, ldiametraal tegenover elkaar gelegen, inlegspieén voldoet. Isdit niet het geval dan is een viakke spieverbinding bij de gegeven. Isdiameter en het over te brengen moment niet mogelijk en moet jworden uitgekeken naar een ander type verbinding, chijfspieverbinding en as-naafverbinding met behulp van een schijfspie is weergege- en in figuur 12. {De verbinding is gemakkelijk te vervaardigen met een schijttrees ilen daardoor goedkoop. Een nadeel is de grote asverewakking. aarom is de toepassing beperkt tot zeer laag belaste assen. De berekening verloopt op dezelfde wijze als bij de viakke legspie. elDe afmetingen van schijfspieén zijn genormaliseerd als functie van ‘He asciameter volgens DIN 6888, ok hier is een controleberekening voor de optredende viaktedruk joodzakelijk, waarbij de belaste opperviakken van de spiegleuven, enaderd kunnen worden uit de gegeven afmetingen pievertanding, ij een as-naafverbinding met een viakke inlegspie is de grootte fan het over te brengen moment beperkt. Figur 12 constucteufap 1986/4 Figuur 13, en groter wringend moment kan worden overgebracht door een aantal spieén toe te passen, die dan met de as uit een stuk zijn evoerd Op deze wijze ontstaat de spievertanding, ook wel sterspie-as genoemd (Figur 13). De spievertandingen zijn genormaliseerd als functie van de asdia- meter. De genormaliseerde afmetingen voor de lichte, de midden en de zware serie zijn weergegeven in tabel 3. ‘Almetingen voor rechte spievertanding vol- gens DIN 5461 vim S465 My md 4, = gemiddelde diameter até; Aragende zjkant = St L = naaflengte 2 _ = aantal spieén (tanden) Binnen Liehte serie Midd. serie Zwvare serie is: DIN 5462 DIN S463 DIN 546 4, Aantal | 4; | b f[Aantat | é | » [ania] a, | » mm spiesn spietn spieen uw - | -]-f 6 Jala f - | -] - B ~ | -|-] 6 | alaef - | -| - 16 =| =] 6 | 2] 4] so | 20} 2 8 = | =} -]} 6 | 2} sf i | 3] 3 a = | -|-] 6 | 25} sf 10 | 25] 3 B 6 | 26] 6} 6 | 28] 6] to | 29] 4 6 6 | 30] 6f 6 | 3] 6] so | 32] 4 2 6 | 32/7] 6 | 3s] 7] 10 | a5] 4 2 s |36{ 6] 8 | 33] «| to | 4] s 36 8 |4{ 7] s | a2] 7f a0 | 4s] 5 2 8 |46j af] s | 43] sf} to | 2] 6 46 8 {so} 9] 8 | ss] 9] to | 56] 7 32 8 | sslio| s | w|i a6 | @| s 56 8 | e2lio] 8 | 6] 0} 16 | a] 5 a s jos} s | 2] 2} 16 | 2] 6 2 10 | 7/12 w | a2) 2} a6 | 2/7 2 10 | ss] 10 | 92) 12} 2 | 92] 6 92 io | 9s{i¢ 10 Jace] 1] 20 102] 7 102 10 |108] 16 | 10 Jx12] 16} 20 Jas} 8 112 10 |izofis 10 | x25] 8} 20 |a25| 9 Tabel 3 Vormgesloten as-naafverbindingen Voor de momentoverdracht is de viaktedruk bepalend. Bij een nauwkeurige fabricage dragen alle spieén evenveel bij aan de momentoverdracht. Veiligheidshalve wordt aangenomen dat door fabricage-onnauw- Keurigheden slechts 75% van het mogelijke draagviak meedoet. Zie figuur 14. Kerfvertanding ; ‘Worden de rechte tanden van een spievertanding vervangen doc driehoekige tanden, dan leit dit tot de kerfvertanding (figuur 14) De kerfwerking is lager dan bij de rechte spievertanding, daaron| kunnen assen met kerfvertanding grotere momenten overbrengen De kerfvertanding-verbindingen zijn genormaliseerd, zoals weer, sgegeven in tabel 4. “Aimetingen voor Kerivertanding wigs. DIN 5481 Hi, = 0751. h’ =

You might also like