ు ద్ధి కలుగుటక ై

సంతానమునకు సద్బ
శ్రీ మద్వాల్మీకి రామాయణము అయోధ్యకాండ 1, 2 సర్గ పారాయణ

visit
"Nanduri Srinivas"
Youtube channel
1వ సర్గ:

గచ్ఛతా మాతులకులాం భర్తే న తద్వ౭నఘ:

శత్రుఘ్నో నితయ శత్రుఘ్నో నీతః ప్రీతి పుర్సకృతః 1

స తత్రనయవసత్ భ్రాత్రా సహ సతాకర్ సతకృతః

మాతులే నా౭శాపతినా పుత్ర స్నోహేన లాలితః 2

తత్రా౭పి నివసన్తౌ తౌ తర్్యమాణౌ చ్ కమతః

భ్రాతరౌ సీర్తాాం వీరౌ వృద్ధాం ద్శర్థాం నృపమ్ 3

రాజా౭పి తౌ మహాతేజాః సస్మీర్ ప్రోషితౌ సుతౌ

ఉభౌ భర్త శత్రుఘ్నో మహేన్ద్ర వరుణోపమౌ 4

సర్ా ఏవ తు తస్నయష్టః చ్తాార్ః పురుషర్షభః

సా శరీరాత్ వినిర్ాృతాౌః చ్తాార్ ఇవ బాహవః 5

తేష్మ్ అపి మహా తేజా రామో ర్తికర్ః పితుః

సాయమ్భః ఇవ భూతానాాం బభూవ గుణవతౌర్ః 6

స హి దేవై: ఉదీర్ణ సయ రావణ సయ వధా౭ర్ధధభి:

అర్ధితో మానుషే లోకే జజ్ఞే విష్ణః సనాతనః 7

కౌసలాయ శుశుభే తేన పుత్రేణా౭మిత తేజస్మ

యధా వరేణ దేవానామ్ అదితిః వజ్ర పాణినా 8

స హి రూపోపపనో శచ వీర్యవాన్ అనసూయకః

భూమావనుపమః సూనుః గుణః ద్శర్థోపమః 9

Nanduri Srinivas Youtube Channel 2

స చ్ నితయాం ప్రశానాౌ౭౭తాీ మృదుపూర్ాాం చ్ భషతే
ఉచ్యమానో౭పి పరుషాం నోతౌర్ాం ప్రతిపద్యతే 10

కథాంచిత్ ఉపకరేణ కృతేనైకేన తుషయతి

న సీర్తయపకరాణాాం శతమపాయతీవత్ తయా 11

శీల వృద్ధ:ధ జాేన వృద్ధధ: వయో వృద్ధ్ శచ సజజనైః

కథయన్ ఆసౌ వై నితయమ్ అస్త్ర యోగ అనౌరే షా౭పి 12

బుదిధమాన్ మధురా భషీ పూర్ా భషీ ప్రియాం వద్ః

వీర్యవాన్ న చ్ వీరేయణ మహతా స్నాన విస్మీతః 13

న చా౭౭నృత కథో విద్వాన్ వృద్వధనాాం ప్రతిపూజకః

అనుర్కౌః ప్రజాభి శచ ప్రజా శాచ౭పయనుర్ాంజతే 14

స్మనుక్రోశో జిత క్రోధో బ్రాహీణ ప్రతిపూజకః

దీనా౭నుకాంపీ ధ్ర్ీజ్ఞే నితయాం ప్రగ్రహవాన్ శుచిః 15

కులోచిత మతిః క్షాత్రాం ధ్ర్ీాం సాాం బహు మనయతే

మనయతే పర్యా కీరాౌయ మహత్ సార్గ ఫలాం తతః 16

నాశ్రేయస్మ ర్తో విద్వాన్ న విరుద్ధ కథా రుచిః

ఉతౌరోతౌర్ యుకౌౌ చ్ వకౌ వాచ్స్తి ర్యథా 17

అరోగ సౌరుణో వాగ్మీ వపుష్ీన్ దేశ కల విత్

లోకే పురుష స్మర్జే స్మాధురేకో వినిర్ధీతః 18

స తు శ్రేష్ధై రుగణ రుయకౌః ప్రజానాాం పార్ధివా౭౭తీజః

బహిశచర్ ఇవ ప్రాణో బభూవ గుణతః ప్రియః 19

సమయగ్వాద్వయ వ్రత స్మోతో యధావత్ స అాంగ వేద్ విత్

ఇష్ అస్నే చ్ పితు శ్రేరరష్ఠై బభూవ భర్తా౭గ్రజః 20
Nanduri Srinivas Youtube Channel 3
కలాయణా౭భిజనః స్మధు: అదీనః సతయవాగ్ ఋజః
వృద్ధధః అభివినీత శచ దిాజః ధ్రాీ౭ర్ి ద్ర్ధరభిః 21

ధ్రాీ౭ర్ి కమ తతౌవజేః సీృతిమాన్ ప్రతిభనవాన్

లౌకికే సమయా౭౭చారే కృత కలో్ విశార్ద్ః 22

నిభృత సాాంవృతాకరో గుపౌ మాంత్ర సాహాయవాన్

అమోఘ క్రోధ్ హర్ష శచ తాయగ సాంయమ కలవిత్ 23

ద్ృఢ భకిౌ స్మిర్ ప్రజ్ఞే న అసద్గ్గరహీ న దుర్ాచా

నిసౌాంద్రః అప్రమతౌ శచ సాదోష పర్ దోషవిత్ 24

శాస్త్రజే శచ కృతజే శచ పురుష్౭నౌర్ కోవిద్ః

యః ప్రగ్రహా౭నుగ్రహయోః యథా నాయయాం విచ్క్షణః 25

సతాాంగ్రహానుగ్రహణే స్మినవిత్ నిగ్రహసయ చ్

ఆయ కర్ీణి ఉపాయజేః సాంద్ృషట వయయ కర్ీవిత్ 26

శ్రైషైయాం శాస్త్ర సమ్హేష్ ప్రాపోౌ వాయమిరకేకేష్చ్

అర్ి ధ్రౌీ చ్ సాంగృహయ సుఖ తనోే న చా౭లసః 27

వైహార్ధకణాాం శిలా్నాాం విజాేతా౭ర్ి విభగవిత్

ఆరోహే వినయే చైవ యుకోౌ వార్ణ వాజినామ్ 28

ధ్నురేాద్విద్వాం శ్రేష్ఠై లోకే౭తిర్థ సమీతః

అభియాతా ప్రహరాౌ చ్ స్ననా నయ విశార్ద్ః
అప్రధ్ృషయ శచ సాంగ్రామే క్రుద్ధధః ర్పి సురా సురః 39

అనసూయో జిత క్రోధో న ద్ృపోౌ న చ్ మతారీ

న చ్ అవమనాౌ భూతానాాం న చ్ కల వశా౭నుగః 30

Nanduri Srinivas Youtube Channel 4

ఏవాం శ్రైష్ధ:ై గుణ: యుకౌః ప్రజానాాం పార్ధివా౭౭తీజః
సమీత స్త్రిష్ లోకేష్ వసుధాయాః క్షమా గుణః 31

బుద్వధయ బృహస్తే సుౌలోయ వీరేయచా౭పి శీ పతేః 32

తథా సర్ా ప్రజా కనధౌః ప్రీతి సాంజననైః పితుః

గుణః విరురుచే రామో దీపౌః సూర్య ఇవాాంశుభిః 33

తమ్ ఏవాం వృతౌ సాంపనోమ్ అప్రధ్ృషయ పరాక్రమమ్

లోక నాధోపమమ్ నాథమకమయత మేదినీ 34

ఏతై సుౌ బహుభి: యుకౌాం గుణ: అనుపమః సుతమ్

ద్ృష్టవ ద్శర్థో రాజా చ్క్రే చినాౌాం పర్ాంతపః 35

అధ్ రాజ్ఞే బభూవ ఏవాం వృద్ధ సయ చిర్ జీవిన :

ప్రీతి: ఏష్ కథాం రామో రాజా స్మయత్ మమ జీవతి 36

ఏష్ హి అసయ పరా ప్రీతి: హృది సాంపర్ధవర్ౌతే

కద్వ నామ సుతాం ద్రక్షాయమి అభిషికౌమ్ అహాం ప్రియమ్ 37

వృదిధ కమో హి లోక సయ సర్ా భూతా౭ను కమ్నః

మతౌః ప్రియతరో లోకే పర్జనయ ఇవ వృషిటమాన్ 38

యమ శక్ర సమో వీరేయ బృహస్తి సమో మతౌ

మహీధ్ర్ సమో ధ్ృతాయాం మతౌ శచ గుణవతౌర్ః 39

మహీమ్ అహమ్ ఇమాాం కృతాాామ్ అధితిషైనౌమ్ ఆతీజమ్

అనేన వయస్మ ద్ృష్టవ యథా సార్గమ్ అవాపుోయామ్ 40

ఇతి ఏతై: వివిధై స్ధౌ స్ధ:ౌ అనయ పార్ధధవ దుర్లభై :

శిలష్ధ:ట అపర్ధమేయై శచ లోకే లోకోతౌర రుగణః 41

Nanduri Srinivas Youtube Channel 5

 తాం సమీక్షయ మహా రాజ్ఞ యుకౌాం సముదితై శురభై:
నిశిచతయ సచివైః స్మర్ధాం యువ రాజమ్ అమనయత 42

దివయనౌర్ధక్షే భూమౌ చ్ ఘ్నర్మ్ ఉతా్తజాం భయాం

సాంచ్చ్క్షే చ్ మేధావీ శరీరే చా౭౭తీనో జరాాం 43

పూర్ణ చ్ాంద్గ్నన సయ అథ శోక౭పనుద్ మాతీనః

లోకే రామ సయ బుబుధే సాంప్రియతాాం మహాతీనః 44

ఆతీన శచ ప్రజానాాం చ్ శ్రేయశే చ్ ప్రియేణ చ్

ప్రాపౌ కలేన ధ్రాీతాీ భకౌయ తార్ధతవాన్ నృపః 45

నానా నగర్ వాసౌవాయన్ పృథక్ జాన పద్వన్ అపి

సమానినాయ మేదినాయః ప్రధానాన్ పృథివీపతిః 46

తాన్ వేశీ నానా ఆభర్ణ: యధా౭ర్హాం ప్రతిపూజితాన్

ద్ద్రార౭లాంకృతో రాజా ప్రజాపతిః ఇవ ప్రజాః 47

న తు కేకయ రాజానాం జనకాం వా నరా౭ధిపః

తార్యా చ్ ఆనయా మాస పశాచత్ తౌ శ్రోషయతః ప్రియాం 48

అథో పవిషేట నృపతౌ తస్మీన్ పర్ బలార్్నే

తత : ప్రవివిశు: శేష్ రాజానో లోక సమీతః 49

అధ్ రాజ వితీరేణష్ వివిధేష్ ఆసనేష్ చ్

రాజానమ్ ఏవ అభిముఖా నిషేద్ః నియతా నృపాః 50

స లబధమానైః వినయానిాతై: నృపః

పురా౭౭లయై: జానపదై శచ మానవైః
ఉపోపవిష్ధట: నృపతి: వృతో బభౌ
సహస్ర చ్క్షు: భగవాన్ ఇవా౭మరః 51

Nanduri Srinivas Youtube Channel 6

2 వ సర్గ:
తత: పర్ధషద్ాం సరాామ్ ఆమనేయ వసుధా౭ధిపః
హితమ్ ఉద్ధర్షణాం చైవ ఉవాచా౭ప్రతిమాం వచ్ః 1

దుాందుభి సాన కలే్న గమీభరేణా౭నునాదినా

సారేణ మహతా రాజా జీమ్త ఇవ నాద్యన్ 2

రాజ లక్షణ యుకేౌన కాంతేన అనుపమేన చ్

ఉవాచ్ ర్సయుకేౌన సరేాణ నృపతి నృపాన్ 3

విదితాం భవతామ్ ఏతత్ యథా మే రాజయ ముతౌమాం

పూర్ాకై: మమ రాజ్ఞాంద్రై: సుతవత్ పర్ధపాలితాం 4

సోహమ్ ఇక్షాాకుభిః పూర్ధా: నరేనధ్రః ప్రతిపాలితమ్

శ్రేయస్మ యోకుౌ కమో౭స్మీ సుఖార్హమ్ అఖిలాం జగత్ 5

మయా౭పి ఆచ్ర్ధతాం పూర్ధాః పనాినమ్ అనుగచ్ఛతా

ప్రజా నితౌయమనిన్ద్్రణ యథా శకౌయ౭భిర్క్షతా 6

ఇద్ాం శరీర్ాం కృతాాసయ లోక సయ చ్ర్తా హితమ్

పాాండుర్ సయ ఆతపత్ర సయ చాఛయాయాాం జర్ధతాం మయా 7

ప్రాపయ వర్ష సహస్రాణి బహూని ఆయాంషి జీవతః

జీర్ణ సయ అసయ శరీర్ సయ విశ్రానిౌమ్ అభిరోచ్యే 8

రాజ ప్రభవ జష్టాం హి దుర్ాహామ్ అజితేన్ద్్రయైః

పర్ధశ్రానోౌ౭స్మీ లోక సయ గురీాాం ధ్ర్ీ ధుర్ాం వహన్ 9

సొ౭హాం విశ్రామమ్ ఇచాఛమి పుత్రాం కృతాా ప్రజా హితే

సనిోకృష్టన్ ఇమాన్ సరాాన్ అనుమానయ దిాజర్షభన్ 10

Nanduri Srinivas Youtube Channel 7

అనుజాతో హి మామ్ సర్ధా: గుణ: శ్రేష్ఠై మమా౭౭తీజః
పుర్న్ర్ సమో వీరేయ రామః పర్ పుర్ాం జయః 11

తాం చ్న్ద్రమ్ ఇవ పుషేయణ యుకౌాం ధ్ర్ీ భృతాాం వర్మ్

యౌవ రాజ్ఞయ నియోకౌ౭స్మీ ప్రాతః పురుష పుాంగవమ్ 12

అనురూపః స వో నాథో లక్ష్మీవాన్ లక్షమణా౭౭గ్రజః

త్రైలోకయమ్ అపి నాథేన యేన స్మయత్ నాథవతౌర్మ్ 13

అనేన శ్రేయస్మ సద్యః సాంయోక్షే౭హమ్ ఇమాాం మహీమ్

గత కేలశో భవిష్యమి సుతే తస్మీన్ నివేశయ వై 14

యత్ ఇద్ాం మే౭ను రూపా౭ర్ిాం మయా స్మధు సుమాంత్రితాం

భవాంతో మే అనుమనయాంతాాం కథాం వా కర్వాణయ౭హాం 15

యద్య ప్యయష్ మమ ప్రీతి: హితమ్ అనయత్ విచినౌయతాాం

అనాయ మధ్యసి చిాంతా హి విమరా్భయదికోద్యా 16

ఇతి బ్రువనౌాం ముదితాః ప్రతయనన్న్ నృపా నృపమ్

వృషిటమనౌాం మహా మేఘాం నర్్నౌమ్ ఇవ బర్ధహణః 17

స్మోగ్ధధ౭ను నాదీ సాంజజ్ఞే తత్ర హర్ష సమీర్ధత:

జన్తఘ్నదుుషట సనాోదౌ విమానాం కాంపయ నిోవ 18

తసయ ధ్రాీ౭ర్ి విదుష్ఠ భవమ్ ఆజాేయ సర్ాశః

బ్రాహీణా జన ముఖాయ శచ పౌర్ జాన పదై సాహ 19

సమేతయ మాంత్రయితాా తు సమతా౭౭గత బుద్ధయ :

ఊచు శచ మనస్మ జాేతాా వృద్ధాం ద్శర్థాం నృపమ్ 20

Nanduri Srinivas Youtube Channel 8

అనేక వర్ష స్మహస్రో వృద్ధ: తాాం అస్మ పార్ధివ
స రామాం యువ రాజానమ్ అభిషిఞ్చసా పార్ధివమ్ 21

ఇచాఛమో హి మహా బాహుాం ర్ఘు వీర్ాం మహా బలాం

గజ్ఞన మహతా౭౭యాాంతాం రామాం ఛత్రా వృతా౭౭ననాం 22

ఇతి తద్ాచ్నాం శ్రుతాా రాజా తేష్ాం మనః ప్రియమ్

అజానన్ ఇవ జిజాేసు: ఇద్ాం వచ్నమ్ అబ్రవీత్ 23

శృత్ధావ వచ్నాం యనేీ రాఘవాం పతి మిచ్ఛథ

రాజాన: సాంశయో౭యాం మే కిమిద్ాం బౄత తతౌవత: 24

కథాం ను మయి ధ్రేీణ పృథివీమ్ అనుశాసతి

భవనోౌ ద్రష్టమ్ ఇచ్ఛనిౌ యువ రాజాం మమా౭౭తీజమ్ 25

తే తమ్ ఊచు: మహాతాీనాం పౌర్ జానపదైః సహ

బహవో నృప కలాయణా గుణాః పుత్ర సయ సనిౌ తే 26

గుణాన్ గుణవతో దేవ దేవ కల్సయ ధీమత:

ప్రియాన్ ఆనాంద్నాన్ కృతాాాన్ ప్రవక్షాయమో౭ద్య తాన్ శృణు 27

దివ్ధయ: గుణః శక్ర సమో రామః సతయ పరాక్రమః

ఇక్షాాకుభ్యయ౭పి సరేాభ్యయ౭హయతిర్ధకోౌ విశామ్తే 28

రామః సతు్రుష్ఠ లోకే సతయ ధ్ర్ీ పరాయణః

స్మక్షాత్ రామాత్ వినిర్ాృతోౌ ధ్ర్ీ శాచ౭పి శ్రియా సహ 29

ప్రజా సుఖతేా చ్ాంద్ర సయ వసుధాయా: క్షమా గుణః

బుద్వధయ బృహస్తే సుౌలోయ వీరేయ స్మక్షాత్ శీ పతే: 30

ధ్ర్ీజేః సతయ సాంధ్ శచ శీలవాన్ అనసూయకః

క్షానౌః స్మనౌవయితా శలక్షణః కృతజ్ఞే విజితేన్ద్్రయః 31
Nanduri Srinivas Youtube Channel 9
మృదు శచ స్మిర్ చితౌ శచ సద్వ భవోయ౭నసూయకః
ప్రియవాదీ చ్ భూతానాాం సతయ వాదీ చ్ రాఘవః 32

బహు శ్రుతానాాం వృద్వధనాాం బ్రాహీణానామ్ ఉపాస్మతా

తేనా స్నయహా౭తులా కీర్ధౌ: యశస్ తేజ శచ వర్ధతే 33

దేవా౭సుర్ మనుష్యణాాం సరాా౭స్నేష్ విశార్ద్ః

సమయగ్వాద్వయ వ్రత స్మోతో యథావత్ స్మాంగ వేద్విత్ 34

గానధరేా చ్ భువి శ్రేష్ఠై బభూవ భర్తా౭౭గ్రజ:

కలాయణా౭భిజన స్మాధు: అదీనాతాీ మహా మతి: 35

దిాజ: అభివినీత శచ శ్రేష్ధై ర్ధరాీ౭ర్ధ నైపుణః

యద్వ వ్రజతి సాంగ్రామాం గ్రామారేి నగర్ సయ వా
గతాా సౌమిత్రి సహితో నా౭విజితయ నివర్ౌతే 36

సాంగ్రామాత్ పున: ఆగమయ కుఞ్జరేణ ర్థేన వా

పౌరాన్ సా జనవ నిోతయాం కుశలాం పర్ధపృచ్ఛతి 37

పుత్రే షాగ్వోష్ ద్వరేష్ ప్రేషయ శిషయ గణేష్ చ్

నిఖిలే నా౭నుపూరాాయ చ్చ పితా పుత్రాన్ ఇవౌర్స్మన్ 38

శుశ్రూషనేౌ చ్ వః శిష్యః కచిచత్ కర్ీసు ద్ాంశితాః

ఇతి నః పురుష వాయఘ్రః సద్వ రామో౭భిభషతే 39

వయసనేష్ మనుష్యణాాం భృశాం భవతి దుఃఖితః

ఉతావేష్ చ్ సరేాష్ పితేవ పర్ధతుషయతి 40

సతయ వాదీ మహేష్ాసో వృద్ధ స్నవీ జితేన్ద్్రయః

స్మీత పూరాా౭భి భషీ ఛ ధ్ర్ీాం సరాాతీనా౭౭శ్రిత: 41

Nanduri Srinivas Youtube Channel 10

సమయక్ యోకౌ శ్రేయస్మాం చ్ న విగృహయ కథా రుచి:
ఉతౌరోతౌర్ యుకౌౌ చ్ వకౌ వాచ్స్తి ర్యథా 42

సుభ్రూ: ఆయత తామ్రాక్ష స్మాక్షాత్ విష్ణ ర్ధవా సాయాం

రామో లోకో౭భి రామో౭యాం శౌర్య వీర్య పరాక్రమ: 43

ప్రజా పాలన తతౌవజ్ఞే న రాగ్ధపహతేాంద్రయ:

శక్ర స్ధేలోకయ మప్యయకో భ్యకుౌాం కినుో మహీ మిమాాం 44

నా౭సయ క్రోధ్: ప్రస్మద్ శచ నిర్రో్౭స్మౌ కద్వచ్న

హనేౌయవ నియమా ద్ాధాయ న వధేయ న చ్ కుపయతి 45

యున కౌయర్ధి : ప్రహృషట శచ తమసౌ యత్ర తుషయతి 46

శాాంతైః సర్ా ప్రజా కాంతైః ప్రీతి సాంజననై నృణాాం

గుణ ర్ధారుచే రామో దీపౌ సూర్య ఇవాాంశుభిః 47

త మేవాం గుణ సాంపనోాం రామాం సతయ పరాక్రమాం

లోక పాలోపమాం నాథమ్ అకమయత మేదినీ 48

వతాః శ్రేయస్మ జాత స్నౌ దిష్టయ సౌ తవ రాఘవః

దిష్టయ పుత్ర గుణ: యుకోౌ మరీచ్ ఇవ కశయపః 49

బలమ్ ఆరోగయమ్ ఆయు శచ రామ సయ విదితాతీనః

దేవా౭సుర్ మనుషేయష్ స గాంధ్రోార్గేష్ చ్ 50

ఆశాంసతే జనః సరోా రాషేే పుర్ వరే తథా

అభయనౌర్ శచ బాహయ శచ పౌర్ జానపదో జనః 51

స్త్రియో వృద్వధ: తరుణయ శచ స్మయాం ప్రాతః సమాహితాః

సరాాన్ దేవాన్ నమసయనిౌ రామస్మయ౭రేి యశస్మానః
తేష్మ్ ఆయాచితాం దేవ తాత్ ప్రస్మద్వత్ సమృధ్యతామ్ 52
Nanduri Srinivas Youtube Channel 11
రామమ్ ఇనీ్వర్ శాయమాం సర్ా శత్రు నిబర్హణమ్
పశాయమో యౌవ రాజయ సిాం తవ రాజ్ఞతౌమ ఆతీజమ్ 53
తాం దేవ దేవోపమ మాతీజాం తే
సర్ా సయ లోక సయ హితే నివిషటమ్
హితాయ నః క్షిప్రమ్ ఉద్వర్ జషటాం
ముద్వ౭భిషేకుౌాం వర్ద్ తామ్ అర్హస్మ 54

Nanduri Srinivas Youtube Channel 12