E S

M MOM
&
Yö n e ti m Sistemleri
Üretim Yü r ü tm e ve

İ
Karşılaştırması
MES & MOM’un

T I N A L M A R E H B E R
SA
İçin
MOM Projeleri
Başarılı MES &
Öneriler
Nasıl Hazır
MES & MOM’a
Olabilirsiniz?
ES Mİ?
Önce ERP Mİ? M
ir mi?
reçlerini İyileştir
MES Üretim Sü
çimine Yönelik
MES ve MOM Se
aşımlar
Öneriler ve Yakl
ar
Model Fabrikal
aları
y Zeka Uygulam
Üretimde Yapa
m
sındaki Etkileşi
MES ile ERP Ara
ülür?
O lg u n lu k Se viyesi Nasıl Ölç
MES
zümleri Dünyası
MES ve MOM Çö
M
İlk: MES ve MO
Türkiye’de Bir osu
şılaştırmalı Tabl
Ürünlerinin Kar

02
Satın Alma
Rehberleri
Dizisi
 Önsöz
İŞLETMENİZ İÇİN EN İYİ
ÜRETİM YÜRÜTME

S
SİSTEMİNİ SEÇMEK
E
M MOM
&
G
ünümüzün rekabetçi ve küresel pazarlarında üretim yapmak
giderek zorlaşıyor ve karmaşıklaşıyor.
Gerçek zamanlı veriler ve üretim zekası (PI) ile ürün yaşam
döngüsünü (PLM) yönetmek için daha fazla kontrole, uyumluluğa
ve görünürlüğe ihtiyacınız varsa, başka bir deyişle; üretim program-
larınızı karşılayamıyor, malzemelerin izlenebilirliği ile ilgili sorun
yaşıyorsanız, manuel işlemler nedeniyle çok fazla hata yapıyor, ver-
imlilik elde edemiyorsanız ve analiz için gerekli verilere çok geç ul-
aşıyorsanız, bu nedenler, birçok işletmede olduğu gibi sizi de bir
MES sistemini kullanmaya itecektir.
Bir MES satın alma kararı vermeden önce bir gerekçe ve ih-
tiyaçlarınızı dikkate almak, MES’in özellikleriyle faydalarını
değerlendirmek kuruluşunuz açısından önemlidir.
Bu yönüyle arayışta olan firmalar için tam bir başvuru kay-
nağı niteliğinde olan MES Satın Alma Rehberi’ni tamam-
lamanın mutluluğunu yaşıyoruz.
11. yayınımız olan “MES Satın Alma Rehberi’nin
hazırlanmasında emeği geçen, deneyimlerini şeffafca
paylaşan akademisyenlere, deneyimli kullanıcılara,
yönetim ve bilişim danışmanlarına, çözüm ve te-
knoloji üreticileri ile iş ve çözüm ortaklarına çok
teşekkür ediyorum.

M.Göker SARP
Kurumsal Dönüşüm Platformu Koordinatörü

* MES Satın Alma Rehberi, Kurumsal Dönüşüm Platformu ve MES Komitesi tarafından tüm kurumların istifadesine sunulmak üzere,
2022 yılı Ekim ayında BThaber, Capital, Kobi Efor ve SubconTurkey e-dergileri ile birlikte dağıtılmak üzere hazırlanmıştır.
 E S
MES & MOM’a Geçmeden Önce...

M
050 MES’ten Önce Hazırlık Sürecinde Neler Yapılmalı? Nasıl Hazır Olabilirsiniz? /

&
Bülent Koçer
056 MES Üretim Süreçlerimizi İyileştirir Mi? / Kenan Berkdemir
066 MES’ten Önce Süreçlerin İyileştirilmesi Gerekli Midir? / Hakan Acar & İnci Yolaçan

O M
070 MES’ten Önce Süreçlerin Iyilestirilmesi Gerekli Midir? / Mervenur Çelikten

M
MES & MOM Seçimi
076 MES & MOM Satın Alma Yol Haritası
078 Beyaz Yakalılara ERP, Mavi Yakalılara MES / Dr. Halefşan Sümen

İçindekiler
003 Önsöz
004 İçindekiler
009 Başlarken

MES ve MOM Kavramları

014 MOM veya MES: Ne Farkı Var? / Doç. Dr. Barış Selçuk
022 MES ve MOM’un Karşılaştırması Rolleri, Beraber Çalıştıkları ve
Ayrıldıkları Alanlar / Selami Sözer
028 Türkiye’de MES’in Gelişimi / M. Göker Sarp
032 MES (Üretim Takip / Yürütme Sistemi) Gerekli Midir? Lüks Müdür? /
Mehmet Aziz Ermer
038 En Büyük Maliyet Zamandır! / Emrullah Yener
044 MES Projelerinde Yönetim Desteğinin Önemi / Hakan Acar & İnci Yolaçan
 MES & MOM Çözümleri Dünyası
Otomotiv Sektöründe MES & MOM Uygulamaları
086 ACD 100 Dark Office 118 Mert Yazılım 138 Üretimi Görmek, Duymak, Hissetmek İçin / Serpil Altaş
088 Akdatasoft 102 Dera teknoloji 122 Proceed 142 Otomotiv Sektöründe MES / Sabri Tüysüz
090 Antodis 104 Doruk Otomasyon 124 Projesis Yazılım 152 ATS Motor Parçaları A.Ş. - MES Proje Hikayesi / Bülent Koçer
092 Armolis 108 Egebimtes 126 Saha DX
094 Bautek 110 ICC 128 SSID Global
MES & MOM’dan Sonra Sizi Ne Bekliyor?
096 Biltay Teknoloji 112 İletişim Yazılım 130 Tekyaz
160 Üretim Yürütme Sistemlerinde Yapay Zeka Uygulamaları / Prof. Dr. Batuhan Kocaoğlu
098 Codeident 114 Konzek 134 Verify Yazılım
166 Üretim Süreçlerinde ve Kararlarında Yapay Zeka Uygulamaları / Prof.Dr.Hilmi Yüksel
170 MES, Dijital Dönüşümün Neresinde? / Özkan Sur
174 Model Fabrikalar / M. Göker Sarp
176 Dijital Dönüşüm Olgunluk Seviyesi / DEX

MES & MOM Yazılımları Karşılaştırma Tablosu

182 Akdatasoft Yönetim Bilgi Sistemi / 202 ProCOST / Biltay Teknoloji
Akdatasoft
204 Projesis MOM Cloud / Projesis Yazılım
184 Bautek MES / Bautek
206 Projesis MOM HybridWEB / Projesis
186 CODE-MES / Codeident Yazılım
188 CoralReef / İletişim Yazılım 208 PROMANAGE CLOUD / Doruk
Otomasyon
190 DELMIAWorks / Tekyaz
210 PROMANAGE ONE / Doruk Otomasyon
192 DERA MES / Dera Teknoloji
212 RETMES / Konzek
194 INPDS Üretim Takip Sistemi / Proceed
214 trexDCAS MES/MOM Systems / Mert
196 IPM MES / ACD
Yazılım
198 MachBEE / SSID Global
akıllı
fabrika
çözümleri
216 VERIFY-MES / Verify Yazılım
200 MAS Plus Akıllı Fabrika Çözümleri /
Egebimtes

S
218 MES Komitesi Hakkında

E
220 Kurumsal Dönüşüm Platformunun

M
&
Önceki Yayınları

M O M M
 M E S
& M O M
SATIN ALMA REHBERİ

YAYIN EKİBİ

Proje Koordinatörü Proje Lideri Görsel Tasarım Görsel Tasarım Görsel Tasarım Web Tasarım
M. Göker Sarp İzzet Erş Gökhan Demirgıran Alper Koca İlkay Canaydın Nurullah Halavut
 M E S
Başlarken...
M
&M O M
ES Satın Alma Rehberi’nde yer alan bölümlerde MES ve
MOM’un tanımı ve tarihçesi ile MES’ten önce yapmanız gereken
hazırlıklar, MES seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar, MES
SATIN ALMA REHBERİ
projeleriyle ilgili deneyim paylaşımları ile MES’e geçtikten sonra kullanımı
yaygınlaştırmaya ve çözüm kapsamını zenginleştirmeye yönelik öneriler,
akademisyenlerin, yönetim danışmanlarının ve deneyimli kullanıcıların
görüşleri,* Türkiye’de faaliyet gösteren MES ve MOM üreticileri ile çözüm
ortaklarının çözüm ve hizmetleri ile ilgili bilgiler ve vizyonları yer alıyor.
Rehberin son bölümünde ise Türkiye’de ilk kez MES çözümlerinin
özelliklerinin ve fonksiyonlarının karşılaştırmalarının yapılabileceği “MES
Ürünlerinin Karşılaştırmalı Tablosu”** yer almaktadır.
MES ve MOM projelerinizde faydalı olması dileklerimizle,

M. Göker SARP
Kurumsal Dönüşüm Platformu Koordinatörü

* Rehber içinde yer alan görüşlerin sorumluluğu makale yazarlarına ve yazarların referans
olarak gösterdiği bilgi kaynaklarına aittir.
** MES çözümlerinin karşılaştırmalı tablosunda yer alan bilgiler, MES üreticilerinin veya
MES çözümünü temsilen rehbere katılan çözüm ortaklarının bildirimleriyle oluşturulmuştur.
MES ve MOM Kavramları
 KONSEPT

MOM
ve
Doç. Dr. Barış Selçuk
Dassault Systemes Türkiye
Delmia Satış Yöneticisi
baris.selcuk@3ds.com

MES
14 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 15
 KONSEPT

MOM veya MES: Ne Farkı Var?

Örneğin; üretim mühendisliği alanında PDM (Produ- Benzer bir evrimi ERP uzmanları çok iyi bilirler.
Kısaltmalar ve terminoloji ile arası iyi olmayanlar için ct Data Management), ürün ile ilgili bilginin merkezi-
leşmesi, revizyon takibi ve bu veriyi kullanan birimler
1970’lerde üreticilerin planlama ihtiyaçlarına MRP
(Material Requirements Planning) hızır gibi yetişti ve
baştan uyaralım. Bu makaleyi okumadan geçebilirsiniz, arası koordinasyonu sağlıyordu. Bu kavram daha sonra
ürün kavramsalı ve tasarımından, geliştirme, prototip,
çok hızlı bir şekilde kabul gördü, çünkü hem basit ve
anlaşılırdı hem de ihtiyacı karşılıyordu. MRP’yi, kurum-
çünkü bu makale pek çok kısaltma içerir. Diğer grup üretim süreçlerine ve daha sonra servis ve ürünün son-
landırılmasına kadar tüm süreçleri kapsayacak şekilde
ların daha geniş ihtiyaçlarını karşılamak üzere MRP2 ve
ERP izledi ve bugün hemen her işletme için ERP sistem-
içinse, eğer üretim takip ve kontrol sistemleri ile ilgile- PLM’e (Product Lifecycle Management) evrildi. leri hayati kritik önemini devam ettirmektedir.

niyorsanız ve bu sistemlerin etrafında şekillenen iş sü-

reçlerinin otomasyonunu merak ediyorsanız, hem ko-
nunun tarihçesi hem de farklı kaynaklarla desteklenen
kavramsal tartışmaları keyifle okumanızı umuyorum.

Ö ncelikle bu iki kısaltmanın açılımını ya-
zarak işe başlayalım: MES – Manufactu-
ring Execution System, Türkçesi Üretim
Takip Sistemi’dir. MOM – Manufacturing Opera-
tions Management, Türkçesi Üretim Operasyon-
ları Yönetimi olarak geçer.
Üretim sektörü yöneticileri ve yazılım çözüm sağlayı-
cıları arasında süregelen MES mi, MOM mu tartışma-
sında farklı görüşler hakimdir ve henüz ortak bir kara-
ra varılamamıştır. Bu görüşler konusunda daha detaylı
bilgi edinmek isteyen ve hararetli tartışma program-
larını seven okuyucular MESA’nın (Manufacturing
Enterprise Solutions Association) LinkedIn sayfası ve
web sitesini takip edebilirler.
MES mi MOM mu tartışmasında başı çeken farklı gö-
rüşlerden bazıları MOM’u yeni MES olarak görüp pa-
zarlama açısından daha cazip olan MOM’u tercih et-
mektedirler. Bir diğer görüş ise MES ve MOM aslında
aynı muhteviyata sahiptir ve her ikisi de kullanılabilir
demektedir.
Gelin, kısaltmalarla dolu üretim sistemleri uygulama-
larında kısa bir tarih yolculuğuna çıkalım ve MOM’a
nereden gelindiğine bakalım. Amacımız, mümkün
mertebe kavram kargaşasının önüne geçip üretimin
dijital dönüşüm yolculuğunda çok önemli bir sacayağı
olan üretim takibi ve bunu destekleyen süreçlerin diji-
talleştirilmesi yolunda yatırımcıların kendi ihtiyaçları
açısından doğru yolu bulmalarına yardımcı olmaktır.
Kısaltmalar Tarihçesi
Üretim sistemlerinin dijital dönüşümünü üç ana baş-
lık içerisinde tarihsel olarak takip etmek mümkündür:
Üretim Mühendisliği, Planlama (Malzeme ve Kaynak),
Üretim Sahası Yönetimi. Her bir alt başlık altında hem
üretim sektörünün ihtiyaçlarının farklılaşması hem de
çözüm sağlayıcıların teknolojik atılım döngülerine is-
tinaden yaklaşık her 10-15 yılda bir yeni kısaltmalar
ortaya çıkmıştır.

MES kavramı, ERP’ye göre daha yeni olmakla beraber
üretim sahası yönetimi konusunda türünün ilk örne-
ği değildi. Üretim sahasında olup bitenlerin kontrolü
için bilgisayarların kullanımı ve bu sayede veri biri-
kiminin ve paylaşımının sağlanması CIM (Computer
Integrated Manufacturing) ile üreticilerin hayatına
girdi. CIM makinelerdeki sensörlerden aldığı girdiler-
le kapalı devre bir kontrol sistemi içerisinde üretimin
daha hızlı ve daha az hatalı olmasını sağlıyordu. Bunu
yaparken üretimde kullanılan her bir makinenin birbi-
16 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
rinden bağımsız olarak, kendi kısıtları çerçevesinde en
doğru çalışma rejimini bulmaları prensibini benimse-
mişti. 1990’larda ortaya çıkan MES ile makinelerin bil-
gisayar ile kontrolü, hammaddeden bitmiş ürüne ka-
dar tüm üretim sürecinin entegre bir şekilde takibini
kapsayacak şekilde genişledi. MES’te var olan gerçek
zamanlı analitik değerlendirme ile işletmelere yalın
yönetim uygulamalarını kolaylaştırma ve hızlandırma
olanağı sunuldu.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 17
 KONSEPT
Bu anlamıyla MES, ERP ve PLM’de olmayan altyapı-
sı ve sunduğu işlevlerle şirketlerin dijital dönüşüm
yolculuğunda döngüyü tamamlamalarını sağlamakta-
dır. Öte yandan, şöyle temel bir gerçek vardır ki gü-
nün sonunda sahada işler düzgün yürüyorsa ancak o
zaman bir işletmenin başarısından ve büyümesinden
bahsedebiliriz. PLM ve ERP katmanında alınan karar-
lar ve değişikliklerin sahaya yansımasında kopukluğu
önlemesi açısından MES’in hayati bir önemi vardır. Bu
anlamda ERP ve PLM süreçlerinden beklenen verimin
katlanmasını sağlamaktadır diyebiliriz.
18 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
Peki, MES madem bu kadar yetenekli ve faydalı, ne-
den MOM adını verdiğimiz yeni bir kavramı öne sü-
rüyoruz? Buna cevap bulmak için MOM’un çerçeve-
sini tanımlamaya çalışalım. Amacımız, bu yazının da
içinde yer aldığı MES Satınalma Rehberi’nin de misyo-
nuna uygun olarak, üretim takip sistemleri konusun-
da yatırım yapmayı planlayanların, kavram kargaşası
içerisinde ve pazarlama dökümanları arasında boğul-
madan, kendi ihtiyaçlarına en uygun çözüme karar ve-
rebilmelerini sağlamaktır.
KONSEPT
MOM – Üretim Operasyonları Yönetimi Nedir?
International Society for Automation’ın (ISA) genel kabul görmüş ISA-95 standardı,
üretim işletmelerinin altyapı, kontrol ve kurumsal yönetim sistemleri arasındaki en-
tegrasyonu ve hiyerarşiyi tanımlamak için kullanılan bir standarttır. Biz de bu standart
üzerinden gideceğiz. ISA-95’in katmanlarına göre, MOM’un Seviye 3’ü temsil ettiğini
ifade edebiliriz. Bu seviye, makine sensörleri, IIoT (Industrial Internet of Things) gibi
gerçek zamanlı veri toplayan endüstriyel otomasyon sistemleri ile ERP, APS, CRM, BI
gibi kurumsal iş süreçleri yönetim sistemleri arasındaki entegrasyonu sağlar.
Üretim gözlüğü ile baktığımızda bu katmanda neleri Kalite operasyonları yönetimi; hammaddeden bitmiş
bulmamız gerekir? Öncelikle, üretim takip ve kont- ürüne dek tüm üretim süreçleri boyunca kalitenin
rolünü, yani her bir makinede şu an neler üretiliyor, ölçülmesi ve kayıt altına alınması işlevlerini koor-
hangi makine durmuş, hangisi bakım sürecinde, han- dine eden, yönlendiren ve izleyen faaliyetleri ifade
gi operatör şu an hangi iş istasyonunda ve çalışır du- eder. MOM ile birlikte kalite operasyonları yönetimi
rumda mı takip etmemiz gereklidir. Bu işlevler MES de üretim süreçleri ile entegre edilmiştir. Bu sayede,
tarafından yerine getirilir. Ancak, fabrikaların üretim önceden belirlenen kalite standartlarına göre üretim
döngüsü içerisinde bu seviyede takip ve kontrol ge- çıktılarının gerçek zamanlı değerlendirilmeleri sonra-
rektiren ve kurumsal yönetim süreçleri için çok de- sı test, sertifikasyon ve onay süreçleri otomatikleştiri-
ğerli veriler içeren pek çok diğer aktivite de gerçek- lebilir. Gerçek zamanlı veri ile SPC (Statistical Process
leştirilmektedir. Control) grafikleri sayesinde süreç analizi ve iyileştir-
me faaliyetlerinin desteklenmesi mümkün olacaktır.
Örneğin; üretimde kullanılacak hammadde ve yarı
mamulün fabrika içerisinde istasyonlar arasında, de- Kısaca, MOM içerisinde üretim takip ve kontrolü,
podan istasyonlara veya istasyonlardan depoya taşın- depo ve iş istasyonları arasından malzeme lojistiği,
ması ve bu taşıma işleminde içeriğin tam olması ve bakım süreçlerinin planlaması ve takibi ve kalite yö-
tam zamanında yapılması üretimin aksamaması adına netimi fonksiyonları temel yapı taşlarını oluşturmak-
önemlidir. Bu bağlamda WMS (Warehouse Manage- tadır. Piyasada isminin içinde MES geçen ancak bura-
ment Systems) ile entegre bir şekilde taşıma emirle- da yaptığımız tanımla gerçekte MOM yapan çözümler
rinin, lokasyon bazlı toplama ve kit oluşturma işlem- bulunmaktadır. Bir süre daha bu kargaşa devam ede-
lerinin AGV (Automatic Guided Vehicle) veya depo cek gibi görünüyor.
operatörleri ve üretim arasında eş zamanlı senkroni-
Üretim süreçleri ve destekleyici tüm aktiviteleri MOM
zasyonun sağlandığı bir altyapının MOM içerisinde
tanımının içerisine koyabiliriz, ta ki yeni bir kısaltma
sunulmasını bekleriz.
önümüze gelene kadar. Mesela MEM (Manufacturing
Bakım operasyonları yönetimi; reaktif, periyodik, ön- Enterprise Management), kim bilir? Bunu da diğer
leyici veya düzeltici bakım aktivitelerinin ve verisinin tüm teknolojik atılımlar gibi zaman gösterecektir.
üretim ve çizelgeleme için kullanı-
labilirliklerini sağlamak için ma-
kinelerin, ekipmanların ve ilgili
fiziksel varlıkların bakımını yapan
işlevleri koordine eden, yönlendi-
ren ve izleyen faaliyetlerin toplamı
olarak tanımlanabilir. MOM içeri-
sinde yer alan bakım operasyonla-
rı yönetimi, makine bozulmaları
sonucu oluşan bakım işlemlerinin
oluşturulmasını ve takibini yapar.
Belirli ölçümlere göre (örn. çev-
rim sayısı, süre, üretim miktarı)
makinelerin önleyici bakım akti-
vitelerinin planlanmasını ve uy-
gulanmasını sağlar. Makinelerden
alınan gerçek zamanlı veri analizi
ile durum bazlı bakım uygulama-
larının gerçekleştirilmesini sağlar.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 19
KONSEPT

Y
apılan pazar araştırmalarına göre (Manufacturing Execution
Systems Market) 2022 yılında toplam 13.0 milyar $ olan
pazarın yıllık ortalama %9’luk bir büyüme ile 2027’de 20.0
milyar $’a çıkması beklenmektedir. Her ne kadar Covid-19
pandemi sürecinde fabrikaların kapanması ile beraber geç-
tiğimiz yıllarda bu pazarda bir yavaşlama yaşanmış olsa da
artan üretim ihtiyacı, özelleştirilmiş seri üretimin (mass customization)
her geçen gün yaygınlaşması, endüstriyel otomasyona duyulan ihtiyaç ve
üretim endüstrisinde IT ve OT’nin etkinliğini daha çok artırıyor olması,
MOM çözümlerine olan ihtiyacın arkasında yatan temel etmenlerdir.
Pazarın bu tür çözümlere hızlı adaptasyonunun önündeki temel zor-
luklar olan karmaşık, uzun uygulama geliştirme ve kullanıma alma sü-
reçleri ve entegrasyon karmaşıklığı hâlâ güncelliğini korumaktadır. Bu
anlamda, sadece bugünün ihtiyaçlarına değil aynı zamanda bu sistemin
kapsamının genişleyeceği ve hatta farklı lokasyonlardaki farklı fabrika-
larda da aynı anda kullanılabileceği gibi gelecek vizyonuna uygun bir
projelendirme yapılmasını şiddetle öneririm. Dolayısıyla, doğru çözümü
seçerken kısa vade ihtiyaçları karşılayan ve birbiriyle entegre edilmele-
ri gereken küçük kapsamlı, farklı veri modellerine sahip çözümlerden
uzak durulmasını öneririm. Mümkün mertebe OOTB (out-of-the-box)
kabiliyetleri güçlü ve kalite, bakım, lojistik gibi üretimi destekleyen ak-
tiviteleri de içerecek şekilde ortak bir veri modeli içerisinde çalışan bir
çözüm her zaman güncelliğini ve işlevselliği koruyacaktır.

Barış Selçuk kimdir?

Barış Selçuk; Dassault Systemes Tür-
kiye’de dijital üretim uygulamaları,
dijital ikiz, üretim operasyonları yö-
netim sistemleri, tedarik zinciri plan-
lama ve optimizasyon uygulamaların-
dan oluşan Delmia ürün ailesinin satış
ve pazarlama aktivitelerinden sorum-
lu olarak çalışmaktadır.
Lisans ve Yüksek Lisans eğitimini Bil-
kent Üniversitesi Endüstri Mühendis-
liği Bölümü’nde tamamladıktan son-
ra doktora çalışmalarını Hollanda’da
Eindhoven Teknik Üniversitesi’nde
Operasyon Yönetimi ve Lojistik üzeri-
ne tamamlamıştır.
Doktora sonrasında hem akademik
kariyerine devam edip Doçentlik ün-
vanını kazanmış, çeşitli üniversiteler-
de dersler vermiş, uluslararası bilimsel
dergilerde makaleleri yayımlanmıştır;
hem de üretim sektöründe ulusal ve
uluslararası firmaların süreç iyileştir-
me, ileri planlama ve optimizasyon
uygulamalarının adaptasyonu ve diji-
tal dönüşüm yolculuklarında projeler
gerçekleştirmiştir.
UZMAN GÖRÜŞÜ

MES ve MOM’un Karşılaştırması

Rolleri, Beraber
Selami Sözer
Yönetim Danışmanı
Çalıştıkları ve
Ayrıldıkları
selami.sozer@enderez.com

Alanlar
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

İmalat endüstrisi için geliştirilen yazılımlar karar

vericiler için her zaman kafa karıştırıcı olmuştur.
Bu yazılımlarda, üretim odaklı birçok farklı kısalt-
ma ve terim karşımıza çıkmaktadır. Ben bu terim-
lerden MES ve MOM ikilisine odaklanmak istedim.
MOM: Manufacturing Operations Management (Üretim Operasyonu Yönetim Sistemi)
MES: Manufacturing Execution System (İmalat Yürütme Sistemi)

M
ES ilk olarak 1980’lerin sonlarında Purdue Üniversitesi’nde
• Yapılandırılabilir ve genişletilebilir bir
ortaya atılan CIM (Bilgisayarla Tümleşik Üretim) teriminin
platforma dayalı yeniden tasarlanmış
Sonuç
varisiydi. Bu dönem, sektördeki birçok standardın oluştu-
rulmasından ve ERP’nin küresel üretim şirketleri tarafından sistem
kullanılmasından önceydi. • ERP ile standartlara dayalı entegrasyon • MOM genellikle yazılıma değil, iş süreçlerine odaklanır.
MIS Birçok erken MES sistemi, değişen iş gereksinimlerine uyum sağlamak • MOM platformu veya MOM çözümü genellikle eski MES çö-
• Endüstriyel otomasyon ile standartlara
için gereken yapılandırma ve esneklikten yoksun, amaca yönelik olarak dayalı entegrasyon zümlerinden farklılaşmak için kullanılır ve yukarıda listele-
oluşturulmuş kapalı sistemlerdi. nenlerle aynı doğrultuda yeteneklere sahiptir.
• Standartlaştırılmış üretim veri modeli
ERP, PLM, HR 2000’lerin başında, ERP pazarında çok hızlı bir büyüme gerçekleşti.
• Üretim yetenekleri için BPM – küresel
• MES hâlâ birçok firma tarafından satılmakta / kullanılmakta-
Ancak bu büyüme genellikle üretim operasyonlarını yönetme ve dır. Bazı durumlarda, bir MOM satıcısınınkine benzer yete-
atölyeyi diğer süreçlerle entegre etme ihtiyacını içermiyordu. olarak üretim iş süreçlerini modelle-
neklere sahip çözüm sunabilir, ancak bazen, teknolojik ge-
me, görselleştirme, optimize etme,
Otomasyon endüstrisi tarafından oluşturulan ANSI/ISA-881 lişmelere ayak uyduramamış ve hâlâ eski çözümleri sunuyor
MOM (MES, WMS, güncelleme ve uyumlu hale getirme
olabilir.
gibi toplu düzey standartlar ANSI/ISA-952 ile işletmeye ge-
MMS, QMS) nişletiliyordu. Bu standartta “imalat operasyonları yöneti- • Olay yönetimi – gerçek zamanlı üretim
• Şu sözlerle de karşılaşabilirsiniz:
mi” terimi düzenlenerek MOM alanı içinde üretim, kali- verilerini toplama, analiz etme ve bunla-
te, bakım ve envanter alanlarına odaklanarak ayrıntılı ra yanıt verme yeteneği - MES yalnız atölyeye yöneliktir.

MACHINES, PLC, SENSOR
faaliyetler ve iş süreçleri tanımlanmıştır. Bazı firmalar sistemlerini yeniden inşa - MES çekirdek MOM platformudur.
etmelerine ve yukarıdaki MOM çözüm - MOM, üretim için tam izlenebilirlik sağlayan ve üretim per-
yetenekleriyle uyumlu yeteneklere sahip formansımızı ölçebileceğimiz bütünsel bir çözümdür.
olmalarına rağmen orijinal MES markala-
rından vazgeçmemektedir. - MOM, kalite yönetimi, R&D yönetimi, üretim planlama ve
çizelgeleme, MES gibi sistemlerin bütününe yönelik bir ya-
Bu yeni pazar koşulları, MES’ten farklılaşmak isteyen yazılım firma- MOM ve MES’in evrimi, bazı endüstriyel pıdır.
larının çıkmasına neden olmuş ve bu firmalar tarafından MOM terimi teknoloji trendlerinin nasıl yükseldiğini,
benimsenmiştir. Gerçek bir kurumsal uygulama haline gelmek için ge- bazılarının ise durgun kaldığını gösteriyor.
reken esnekliği ve ölçeklenebilirliği yaratan bu yeni MOM çözümleri
arasında aşağıdakiler dahil pek çok benzerlik vardı:

1 ANSI/ISA 88: Sürekli üretimlerin (Continuous Process) startup ve shutdown

adımlarında ya da batch process operasyon adımlarının tanımlanması için kullanılır.
2 ANSI/ISA 95: ERP sistemleri ile üretim hattının veri iletişim yöntemlerini tanımlar. MES
(Manufacturing Execution System–Üretim Yönetim Sistemleri) ve MOM ( Manufacturing
Operations Management–Üretim Operasyon Yönetimi) sistemlerinin vazgeçilmez
standardıdır.
24 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
UZMAN GÖRÜŞÜ
MES ve
MOM
Verebileceğim Tavsiye:
İşletmeniz için eğitimli bir alıcı olmaya
odaklanın. Kendi iş ihtiyaçlarınızı ortaya
koyun ve ne istediğinizi bilin. Sizinle benzer
konumda olan diğer şirketlerin bu sorunları
başarılı bir şekilde nasıl çözdüklerini,
deneyimlerini ve vaka çalışmalarını inceleyin.
Son olarak, karşılıklı güvene dayalı,
sürekliliğinden emin olabileceğiniz çözüm
ortakları seçin.
UZMAN GÖRÜŞÜ
Selami SÖZER
1984 yılında Kara Harp Okulundan Elektrik ve Elektronik
Mühendisi olarak mezun oldu.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde Milli ve NATO görevlerinde çeşitli
kademelerde çalışarak 2008 yılında Albay rütbesi ile emekli oldu.
Emekli olduktan sonra;
Kalite Yönetimi, ERP, PDM, MES, Yalın Üretim konularında
seminer ve eğitimlere katıldı.
2008-2016 yılları arasında Müzekart Projesinin Lojistik ve Teknik
Destek Direktörlüğü görevini yürüttü.
2016-2019 yılları arasında imalat sektöründe Üretim Müdürlüğü
ve Fabrika Müdürlüğü görevlerinde bulundu.
2019 yılında Enderez Bilişim ve İleri Teknoloji Ltd. Şti.’ni kurarak
KOBİ’lere Yönetim Danışmanlığı Hizmetleri vermeye başladı.
2021 yılında Yönetim Danışmanları Derneğine üye olarak YD
Akademinin düzenlediği
• YD101 Yönetim Danışmanlığı Temel Yetkinlikler Programı,
• YD102 Yönetim Danışmanlığı Hizmetleri ile Şirketlerde
Geleceğin Tasarımı,
• YD103 Danışmanlar İçin Finansal Okuryazarlık,
• YD Süreçlerle Yönetim Eğitimleri,
• YDD ile ilgili Kongre, Panel, Çalıştay ve Webinarlara katıldı.
Halen YDD bünyesinde,
• Denetim Kurulu Üyeliği,
• YDD Standart ve Yeterlilikler Komite Üyeliği,
• YDD tarafından yürütülen Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Mali Yardımcılar Dairesi Başkanlığı
tarafından desteklenen VOC Center-III kapsamında yer alan
“Belgeli Personel ile İş Dünyasında Yetkinlik ve Yeterlilik”
projesinde Karar Verici olarak görev yapmakta,
• KOBİ’lere Yönetim Danışmanlığı Hizmeti vermektedir.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 27
MES SATIN ALMA REHBERİ MES SATIN KONSEPT
ALMA REHBERİ

MES’in Dünyadaki ve
Ülkemizdeki Gelişimi
Hemen hemen her 10-12 yılda bir, yazılım endüstrisinin
yeni bir terim tanıtmak için can attığını görebiliyoruz.
Her yeni bir terim genellikle bir evrime işaret eder.
Örneğin, PLM (Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi), 1995
yılında PDM (Ürün Veri Yönetimi) tanımının üzerinde
evrimsel bir vizyon olarak tanıtıldı. Mühendislik
departmanları için çözümler üzerinde çalışan yazılım
üreticileri kısa süre sonra terimi kullanmaya ve bu
vizyonu yerine getirmeye başladı.
ERP (Kurumsal Kaynak Planlaması) terimi 90’ların
başında ortaya atıldı. 2000’lerin başlarında ve 2010
civarında iki kez ERP 2.0 veya eERP (Extended ERP)
terimi için küçük girişimler oldu, ancak bunlar ERP
teriminin yerini alamadılar...
MES (Üretim Yürütme Sistemi) terimi, AMR Research
tarafından ortaya atıldığı 90’lı yılların başından beri
kullanılmaktadır.

28 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 29
 GÖRÜŞ
Değer Zinciri
Boyunca
Üretim
Sürecini
Yönetmek
2005 yılında ISA-95* bünyesinde çalışan
proses üretim yapan şirketler kendi di-
yagramlarını oluşturmaya karar verdi-
ler. Bu diyagrama göre, veriler Katman 1’de saniye cinsinden,
Katman 3’te saat cinsinden, Katman 4’te ise gün cinsinden
toplanmaktaydı.
Ancak, “Yönetim” kelimesini “Yürütme” kelimesinden daha
çok sevdikleri için MES katmanını, Katman 3’ü Üretim İş-
lemleri Yönetimi (MOM) olarak yeniden adlandırmaya karar
verdiler. Bu bir adlandırma tercihiydi, üretim sistemleri için
çıtayı yükseltmedi; daha iyi bir isim olduğu düşünülüyordu.
Pazardaki kafa karışıklığı, yalnızca üretim sistemleri arena-
sına geniş işlevsellikle girmeye çalışan PLM ve ERP yazılım
üreticilerine de fayda sağlayabilecek cinsten.
30 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
Üçüncü bir alternatif var mı?
Belki de MES ile MOM arasındaki tartışmaya odaklan-
mak yerine, gelecek için MES’teki “E” değiştirilebilir
ve daha iyi tedarikçi işbirliğini ve orkestrasyonunu
destekleyecek yeni nesil “Üretim Kurumsal Sistemle-
ri” tanımlanabilir. MESA, MESA’daki “E”yi “Yürütme”-
den “Kurumsal” a değiştirdi.
Dört harfli bir kısaltmanın zamanı da gelmiş olabilir:
eMES
Belki de PPM (Üretim Süreci Yönetimi) veya İşbirli-
ğine Dayalı Üretim Yönetimi (ARC Group tarafından
kullanılan CPM) terimi daha kalıcı olacaktır.
Manufacturing Enterprise Solutions Association
(MESA)** International gibi endüstri grupları, karma-
şıklığı ele almak ve birçok MES üretim yönetimi işlevi-
ni ve gerçek zamanlı bağlantılı (Real Time Integration)
bir işletmeyi oluşturmak için diğer sistemlerle nasıl
entegre olduklarını açıklamak için oluşturulmuştur.
Yıllar geçtikçe, standartlar ve modeller MES’in işlev-
selliği açısından kapsamını geliştirmiş ve üretim kay-
naklarının yönetimi, üretim verilerinin toplanması ve
analizi, ekipman arızaları ve periyodik bakım, malze-
me, ürün ve proses kalite kontrolü ve Genel Ekipman
Verimliliği (OEE) gibi konular MES’in kapsamına gir-
miştir.
Ülkemizde öncelikle 2007-2008 yıllarında üretimden
veri toplama projeleri ile anılmaya başlayan MES, son
dönemde gerçek kapsam ve fonksiyonları ile tanınma-
ya başladı.
Türkiye’de işletmelerdeki teknoloji kullanımı ve far-
kındalık seviyesinin oldukça düşük seviyede olmasın-
dan dolayı MES kullanım düzeyi de henüz istenilen
seviyelerde değildir.
Yapılan araştırmalar ve görüşlere göre (ülkemizde bu
alanda yapılan araştırmalar çok kısıtlı) ülkemizde Ku-
rumsal Kaynak Planlama (ERP) yazılımlarının kul-
lanım oranı yaklaşık %24 (1), İmalat Alanı Yönetimi
(MES) yazılımlarının kullanım oranı ise son yıllardaki
projelerle beraber yaklaşık %12 (2) seviyelerindedir.
(1) 2021 yılına ait TÜİK verilerine göre
(2) 3 milyon USD ve üzerindeki ciroya sahip sanayi kuruluşları baz alınmıştır.
MES SATIN KONSEPT
ALMA REHBERİ
(*) ISA-95 Hakkında
Kuruluş ile kontrol sistemleri arasında otomatikleşti-
rilmiş bir arabirim geliştirmek için Uluslararası Oto-
masyon Derneği’nden (International Society of Auto-
mation) alınan uluslararası bir standarttır. Bu standart,
küresel üreticiler için tüm endüstrilerde ve her türlü
proseste uygulanmak üzere geliştirilmiştir.
(**) MESA Hakkında
Manufacturing Enterprise Solutions Association In-
ternational (MESA, MESA International olarak da
bilinir). MESA’nın amacı, bilgi teknolojisi ve en iyi
yönetim uygulamalarının uygulanması yoluyla üye
şirketlerin iş sonuçlarını ve üretim operasyonlarını iyi-
leştirmelerine yardımcı olmaktır.
MESA ilk olarak 1992’de Manufacturing Execution
Systems’ı tanıtmak için kuruldu, kısaltması ve erişimi
daha sonra Manufacturing Enterprise Solutions Asso-
ciation’a genişletildi ve daha sonra tüm Manufacturing
kurumsal değer zincirinde daha geniş bir işlev kap-
samını ve fabrika zemin cihazlarının entegrasyonunu
içerecek şekilde genişletildi. 2012 yılında WBF (World
Batch Forum) ile birleşti. 2016 yılında MESA, Endüst-
riyel Nesnelerin İnterneti ve Endüstri 4.0 dahil olmak
üzere girişimlerin ilişkilerini ve kapsamını açıklayan
“Akıllı Üretim”in ilk resmi tanımını yayınladı.
M. Göker SARP
Kurumsal Dönüşüm Platformu Koordinatörü
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 31
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

ÜRETİM TAKİP/YÜRÜTME SİSTEMİ MES bir Üretim İşletmesinin ERP’si ve Üretim

MES GEREKLİ
sahasını birbirine bağlayan bir çarkın dişlisidir.
İşletmede çalışanların, makine ve teçhizatın ve
ham malzemeden mamule tüm materyalin bil-
gileri ERP içinde kayıtlıdır. Ayrıca Ürün Reçete-

MİDİR? LÜKS
leri, Rotalar, Makine ve Teçhizat ve Teknik Mü-
hendislik resim ve standartları da ERP içinde
mevcuttur. MES, tüm bu bilgileri ERP’den alır-

MÜDÜR?
ken Üretim sahasında gerçek ve anlık doneleri
de sensörlerden, PLC’lerden, Barkod cihazların-
daki anlık işlemlerden ve Nesnelerin İnterneti
konusunda teknolojik gelişmelere bağlı olarak
geliştirilen sistemlerden almaktadır. Aldığı bu
bilgileri anlamlı raporlara, istatistiklere ve Yö-
Mehmet Aziz Ermer netim kademelerinin görmek, anlamak ve bilgi-
1953 Karabük doğumlu. 1974’te İTÜ Makine Mühen-
disliği Fakültesinden mezun oldu. 1975 İşletme Fakül-
lenmek istediği ekranlara dönüştürür.
tesi İ.İ.Enst. MBA diploması sahibidir. 1977 yılında Oto-
motiv Yan Sanayi Sektöründe Ar-Ge Mühendisi olarak
başladığı çalışma yaşamı, Kalite, Satınalma ve Üretim
birimlerinde devam etti. 1982 yılında İşletme Müdürü
oldu. 1990 yılından bu yana genel müdürlük, yönetim
kurulu üyeliği ve başkanlığı, genel koordinatörlük gibi
üst düzey görevlerde bulundu. Otomotiv Sektöründe
ağırlıklı olarak çalıştı. Endüstriyel Mutfak Makineleri,
Kablo ve Tekstil Sektörlerinde, Yalın Fabrikalar oluşu-
munda görev yaptı. Bursa Büyükşehir Belediyesi Baş-
kanvekili olarak belediyeye bağlı kuruluşların yöneti-
minde ve Bursaray’ın kuruluşu ile ilk devreye alımında
görev aldı. Birçok Sivil Toplum Kuruluşunda önemli
toplumsal görevlere imza attı.
Halen ülke kalkınmasında önemli gördüğü, ülkede ve-
rimli şirketler oluşumunda görev yapmak amacıyla “Şir-
ket Yönetim Danışmanlığı” yapmaktadır.
ValoremTeam Teknoloji, İnovasyon ve Girişimcilik
Odaklı Yeni Nesil Danışmanlık Platformunda Sanayi
Çözümleri kategorisinde Ürün Liderliği yaparak “Diji-
tal Dönüşüm” ile ülkeye verimli işletmeler kazandırma
konusunda katkı sağlamaya çalışmaktadır. *İletişim Yazılım’ın CoralReef
Evli ve 2 çocuk babasıdır. tanıtımından bir alıntıdır

32 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 33
 UZMAN GÖRÜŞÜ
B u anlamda baktığımızda, an be an işletmenin
birimleri ve tepe yönetimi, işletme içinde, alı-
nan siparişlerin işemirlerine dönüşerek teda-
rik edilmiş malzemelerden yarı mamul ve mamul
olarak üretimindeki anlık durumunu izleme ola-
nağına kavuşmaktadır. Bu olanak tek başına ERP
ile mümkün değildir. Başka bir deyişle, ERP’den
çıkarsanacak raporlar çıktığında geçmiş zamana
ait olarak çıktığından anlık müdahale şansı olmaz.
MES, işte bu noktada anlık müdahale şansını ortaya
koyması nedeniyle, son zamanların en anlamlı ve
önemli kelimesi “Verimlilik” konusunda işletmeye
katkı sağlamakta, bu sayede ERP kullanım verimlili-
ği de artmaktadır. Üretim, Kalite, Bakım, Mühendis-
lik, Planlama, Pazarlama-Satış, İK ve Mali birimler
anlık bilgilerle donatıldıklarında işletmede doğan,
yalın yönetimin meşhur 8 İsrafını önleme çalışma-
larını daha kolay başarabilmektedirler.
Bu bakış açısı ile baktığımızda MES bir gereklilik-
tir. Lüks değildir. İşletmelerimizin en çok ihtiyacı
olan şeyin “Verimlilik” olması nedeniyle ERP ile
birlikte MES kullanımı ancak üretim işletmelerini-
nin verimliliğini sağlayacaktır. Ülkemizde ERP kul-
MES ile ERP
ENTEGRASYONU
Ü
lkemizde de dünyada da üretilen MES yazı-
lımları ERP’lerle entegre olduğunda büyük
bir verimlilik sağlıyor. O nedenle, tüm üre-
ticiler mevcut ERP’ler ile kolaylıkla entegre olabi-
len MES yazılımları geliştirmişlerdir. Böylece MES
üreticileri yazılımlarının potansiyel müşterilere
tanıtımında kolay bir yol sağlıyorlar. Tabii ki ERP
olan bir işletmede MES yazılımı kullanımına karar
verildiğinde seçilecek MES mevcut ERP’ye anında
hazır bir entegrasyona sahip olmayabilir. Böyle du-
rumlarda entegrasyon katmanının yazılması için
ekstra bir efora ihtiyaç olacağı açıktır.
34 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
lanan işletme sayısı ne yazık ki %20’lerde ve bunun
da işletmelerin bazı fonksiyonlarında ERP kullanıp
(Mali ve İK konuları gibi), diğer birimlerde kul-
lanmadığı çok sayıda işletme olduğu gerçeğinden
hareketle baktığımızda, verimli ve yetkin kullanan
işletme sayısının %15’lerin bile altında olduğu ger-
çeğiyle karşılaşıyoruz.
O nedenle, ERP ile birlikte MES kullanımının artı-
rılması konusunda çalışmalar yapılması Dijital Dö-
nüşüm hızının bunca arttığı dünyamızda ülkemiz
açısından kritik önem arzetmektedir. Birçok ERP
kullanımına geçen şirketin, gerekli tepe yönetim
desteği ve çalışanlarının motivasyonu eksikliği ne-
deniyle ve ERP raporlarının geçmişi yansıtması ve
o anda doğruyu göstermemesi nedeniyle güvensiz-
lik duyarak ERP kullanımından vazgeçtiğini, bazen
de yanlış ERP kullandıklarını düşünerek bir başka
ERP’ye geçtiklerini görüyoruz. Halbuki gerçek ih-
tiyaç ERP yanına entegre bir MES yazılımıdır. Va-
loremTeam olarak biz, ERP’si olmayan sanayi ku-
ruluşlarına ERP ve MES Projelerini eşzamanlı bir
Proje ekibiyle uygulamalarını tavsiye ediyoruz.
MES İMPLEMENTASYON
PROJESİ NASIL
YÜRÜTÜLÜR?
MES uygulamasına kararı da ve karar sonrasında uy-
gulamasını da mümkün olduğu kadar geniş bir takıma
yaygınlaştırabilmek, başarı için en önemli şartlardan
biridir. Bir diğer önemli olmazsa olmaz şart ise bu şir-
ketin tüm birimlerinin temsilcilerinden oluşan takımı
kuran kişinin en tepe yöneticisi olması, onlara gerekli
motivasyonu daha seçim kararı aşamasında vermesi
önemlidir. Yani bir Üretim İşletmesi ERP ile entegre
çalışarak şirket verimliliğini artıracak bir MES Proje-
sine geçişte karar aşamasından sonuna kadar bir ta-
kım çalışması yürütmelidir. Bu çalışmada şirket Proje
Ekibi, MES Yazılım Proje Ekibi ile entegre olmalı ve
uyumlu bir çalışma atmosferi yaratmalıdır.
Proje başlangıcında işletmedeki her birim MES uygu-
lamasında kendisinin nasıl bir ekran ya da ekranlar
ile mevcut işlerini yürütmek istediğini ortaya koyma
çalışması yapmalıdır. Bu çalışma MES Yazılım üretici-
sinin yaşamış olduğu yüzlerce deneyimden de yarar-
lanma şansına sahip olduğu gibi, kendi işletmesindeki
günlük işleyişi de izleme ekranları oluşturabilecektir.
MES uygulamasına geçmeye karar vermiş işletmele-
rin başlangıç (kick-off) toplantısından itibaren proje
ekibiyle adım adım yapılan toplantılarda bu ekranları
oluşturmaları mümkündür.
Her birimin kendi görmek istediği ekranları, uyarı ve
alarmları, istatistik rapor mekanizmalarını Yazılım
Proje Ekibi ile birlikte geliştirmesinden sonra geriye
kalan işler bilgi ve veri girişlerinin doğru olarak ve
doğru zamanda toplanmasını sağlayacak donanım ve
teçhizatın planlanmasıdır. Bu konuda da Yazılım Üre-
ticisinin deneyimleri önem taşımaktadır. Sensörler,
PLC sinyalleri, barkod, RFID uygulamaları ve yaygın,
fabrika içi geniş band internetin olduğu yerlerde IoT
donanımları gereken bilgi ve veri toplama imkânını
sağlayacaktır.
Endüstri 4.0 seviyesine geçebilmek için ülkemizdeki
üretim tesislerinin ERP ve MES uygulamasını Dijital-
leşme adımlarının temeli olarak düşünmeleri, plan-
lamaları gerekmektedir. Gelişmiş, çağdaş ülkelerdeki
ERP ve MES uygulama ve verimlilik rakamlarına ulaş-
mak en büyük dileğimizdir.
UZMAN GÖRÜŞÜ
MES OLGUNLUK
SEVİYESİ NASIL
ÖLÇÜLÜR?
Bir İşletmede MES uygulama se-
viyesinin olgunluk derecesi öl-
çümü için aşağıda Şekil 2, 3 ve
4‘te bir örnek çalışma yapılmıştır.
Burada seçilen parametreler her
işletmenin kendi özeline göre ya-
pılmalıdır. Bu radar tablosunda 1
puana kadarki kısım “Öğrenme”
seviyelendirmesidir. Yani şirket
birimlerinin MES konusundaki
bilgi seviyesidir. 2 puana kadarki
kısım ise “Benimseme” seviyesi-
dir. Tabii ki her bir işletme biri-
mi için bu tablo çalışılmalı, sonra
tüm birimlerin bir mantıklı orta-
laması son tabloya yansıtılmalı-
dır. 3 puan seviyesi uygulamaya
geçen birimdeki “Uygulama” se-
viyesidir. 4 puana kadarki puan-
lama “Yaygınlaşma”nın seviyesi-
dir. 5 puana kadarki seviyeler ise
“İçselleştirme” dediğimiz işletme
birimlerindeki uygulamaların bir
günlük yaşam tarzına dönüşecek
kadar içselleşmesidir.
Bu tip puanlamalar için İşletme için-
deki Proje Ekibi bir Puan Denetleme
Ekibi oluşturabilir ve periyodik olarak,
örneğin her 6 ayda bir, değerlendirme
tespiti yapabilir. Buna göre işletmenin
Stratejik Hedefleri saptanarak her geçen
zaman biriminde daha iyi olmak hedef-
lenebilir.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 35
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

MES DURUMU TESPİT VE İZLEME RADARI

Radar Puanı Saptama Tablosu
Hedeflenen Gerçekleşen İşletmelerimizde MES olgunlaşma seviyesinin olum-
lu yönde artışını sağlayan temeller, aşağıdaki ilk iki 1 Öğrenilme Seviyesi
1 Yönetimin Kararlılığı ve Desteği 4 2,5 kriterde önemini göstermektedir. Yönetimin karar-
lılığı ve desteği, başarı için en önemli unsurdur . 2 Benimseme Seviyesi
2 Organizasyon ve İK Yetkinliği 4 1,5 İkinci olarak proje ekibi ve şirket organizasyonun-
daki kullanıcıların motivasyonu, eğitimi, istekleri ve 3 Uygulama Seviyesi
3 Üretimin Canlı Ekranlarını İzleme 4 3,5 yetkinlikleri gibi unsurlar çok önem taşımaktadır.
Kriterleri sizler de kendi şirketinize göre koyabilir, 4 Yaygınlaşma Seviyesi
4 Pdks Entg.-Pers. Perf. İzleme 4 3
değerlendirebilirsiniz.
5 İçselleşme Seviyesi
5 Takım Çalışmaları İzleme 4 2
Şekil 3. Radar puanları seviyelendirme puanları
6 Proses Kalite Standartları ile Canlı İzleme 4 3
7 Bakım, Arıza Canlı İzleme 4 2
8 Planlama Müşteri Bazlı İzleme 4 4
9 Pazarlama Satış Müşteri Talep İzleme 4 4,5
10 PLM - Çizim Entg. İzleme 4 2,4
11 Giriş Kalite Canlı İzleme 4 2,3
12 Laboratuar Canlı İzleme 4 3,2
13 Ana San. Entg. ve Müşteri Memnuniyeti İzleme 4 1,5
14 Yerinde Kalite ile Günlük İzleme 4 1
15 Tedarikçi Portal/Kalite İzleme 4 3
16 Gelen Mal Giriş Stokları İzleme 4 4
17 Mevcut Stok Ambarları İzleme 4 3,5
18 İşletme İçi Mal Hareketleri İzleme 4 2,5
19 Planlı Bakım ve OEE 4 4,5
20 Maliyet Yönetimi 4 3
21 Proje ve Zaman Yönetimi 4 2
22 Ürün Geliştirme 4 2
23 Destek Fonksiyonları 4 2
24 Tedarikçi Seçimi Ve Yönetimi 4 1,5
25 Kalıp-Takım Yönetimi İzleme 4 2
26 Final Kalite Canlı İzleme 4 2,5
Şekil 4. Radar puanlama örnek tablosu
27 Depo Otomasyon ve Barkod Yönetimi 4 2,5
28 Çeki Listesi-Sevkiyat Yönetimi 4 3

Şekil 2. Radar Parametreleri ve Örnek Notlar Tablosu

36 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 37
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

Sürekli büyümeyi
hedefleyen bir
işletme iseniz maliyet
kavramı sizin için para
kaybından ibaret
değildir.
Emrullah Yener
Dijital Dönüşüm Uzmanı

En büyük maliyet
zamandır!

38 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 39
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

Ü
retim birbirine bağlı zincirler-
den oluşan, tüm zincirler bir
araya gelince güvenilir bir hal
alan, sürekli büyümesi, öğrenmesi ve
gelişmesi gereken canlı bir organizma-
dır. Bu organizmanın sizin kontrolünüz
dışında büyümesi, ortaya çıkacak yapı-
nın sürekli aksamasına ve paranın dı-
şında kayıplar yaşamanıza neden olur.
İşletmeler yıllarca “Daha Fazla Üret
ve Makine Parkurunu Genişlet” modeli
ile büyüdü. Bu model demirbaş sayı-
sını arttırmaya, yeni makinelere sahip
olmaya ve alanların genişlemesine ya-
radı, ancak büyümek yanında kontrolü
de zorlaştırmaya başladı. Artık sahip
olunan yapının kalitesini düşürmeden Peter F. Rucker’ın da dediği gibi, “Ölçemediğiniz
bir şeyi yönetemezsiniz” cümlesini savu-
Bir işletme MES ihtiyacı
korumak çok daha önemli hale geldi. narak süreçleri uçtan uca izleyebilmeliyiz. olduğunu nasıl anlar?
İzlenebilirlik, aksaklıklara ve geliştirilebilecek Yukarıdaki “sorunlar”dan herhangi birini siz de yaşıyorsa-
yapılara daha geniş bir açıdan bakmamızı sağ- nız üretimde dijital dönüşümün zamanı gelmiş demektir.
lar. Bunun için yapılması gereken ilk şey, işlet-
menizin haritasını çıkarmaktır. Dijital dönüşümün 3 unsuru vardır. Bunlar:
1-İnsan, 2-Teknoloji, 3-Süreçtir.
Emrullah YENER kimdir? Üretim hattını haritalamak ve bu haritayı parça
parça işgal ederek hammadde, ürün, makine Teknoloji, yeni sanayi devrimiyle belirlediginiz ürün, üre-
Emrullah Yener lisans eğitimini 2017 yılında Fırat 2021 yılının sonlarında Udemy üzerinden “IoT, ve personel takiplerini sağlamak yönetiminizi tim, işleyiş, yönetim gibi köşe taşlarınızın iyileştirilerek de-
Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümün- Endüstri 4.0, Dijital Dönüşüm Üçgeni ve Daha vamlılığının sağlanması stratejisine dayanır.
kolaylaştıracaktır. Ölçümler ile birlikte artık
de tamamlamıştır. Meslek lisesinde aldığı Endüst- Fazlası” adlı eğitimini yayınlamıştır ve geliştirme-
tahmine dayalı büyük kayıpları değil, aksaklık Süreç, uçtan uca dijitalleşmek için alınan kararların uygu-
riyel Otomasyon Teknolojileri eğitimiyle birlikte lerini sürdürmektedir.
üretim sektöründe çalışan sistemlerin projelend- yaratan küçük kayıpları bile hızlı tespit edebi- lama adımları ve uygulama süresidir.
Dijital Dönüşüm Uzmanı olarak işletmelerin EMS lirsiniz.
rilmesi konusunda çalışmalarını sürdürmüştür. İnsan ise dijital dönüşümün merkezidir. Stratejilerinizin
(Energy Monitoring Systems), MMS (Machine
Tarımda dijitalleşme projelerinin Ar-Ge, Kurulum belirlenmesi ve uygulanmasını sağlayacak, işletme kültü-
Monitoring System) ve MES (Manufacturing Exe-
ve Yönetim bölümlerinde 6 yıl aktif olarak görev rünüzü bilen ve devamlılığını sağlayan bireylerdir.
cution System) projelerini danışmanlık hizmetleri
almıştır. Bu süre zarfında Türkiye’nin ilk sürü yö-
ile birlikte anahtar teslim yürütmektedir.
netim sistemi entegrasyonlu pedometresinde Gö-
mülü Sistem Uzmanı olarak görev almıştır.
40 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 41
 UZMAN GÖRÜŞÜ
Dijital dönüşüm, teknolojiden çok kültürü
ve stratejiyi barındırır. Stratejiyi belirleyecek
ve kullanacak olan insandır. Yenilenmenin ve
iyileşmenin merkezine Mavi Yaka dahil edil-
melidir.
Gerek insanlar gerekse şirketler için değişimin
önündeki en büyük engel alışkanlıklardır.
Mavi yakaya yönelik hazırlanan özel eğitimler
ile kazanımları sağlanmalıdır.
Tabii ki direnç sadece mavi yakadan değil be-
yaz yaka ve yönetim kanadından da gelebili-
yor. Genellikle;
Yönetim: Yüksek yatırım bedelleri ve gele-
neksel üretim sistemlerine alıştıkları için di-
renç gösteriyor.
Beyaz Yaka: İşlerini yaparken bir de kayıt gi-
rişlerinin iş yükü getireceğine inandığı için
direç gösteriyor.
Mavi Yaka: Takip edilme ve işten çıkarılma
korkusuyla direnç gösteriyor.
Değişim insanların güvenlik duygularını teh-
dit eder, çünkü her değişiklik belirsizlik içerir.
Nedenleri iyi anlatılmamış, içeriği hakkında
yeterli bilgi verilmemiş değişiklikler insanlar-
da tedirginlik yaratır. Bilgisizlik, değişime kar-
42 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
şı direnci artırır. Bu nedenle değişimi yönet-
mek için etkili bir iletişim gerekir. İnsanları
değişimin her aşamasından haberdar etmek,
olası tepkileri içtenlikle dinlemek, sorunları
anlamaya çalışmak ve samimi bir iletişim or-
tamı yaratmak gerekir. Değişimin kabul edil-
mesi için etkili ve sürekli bir iletişim şarttır.
Direnci kırmanın en etkili yolu ise pilot bir
bölgeden başlamaktır. Oluşan kurgunun her-
kesin faydasına olduğunu göstermek desteği
arttırır ve önem verilmesini sağlar. Pilot böl-
gede yapılan çalışma operatöre kendi verimini
gösterirken, beyaz yakayı evrak kayıt yükün-
den kurtarır. Yönetim ise izleme neticesinde
doğru planlamadan kaynaklı kapasite artışına
odaklanır.
Pilot bölge seçimi herhangi bir makine veya
alan olmamalıdır. Mümkünse hammaddenin
depodan çıktığı ve ilk uğradığı bölümün ta-
mamında birbirleriyle karşılaştırılabilecek “Gelecek, yapılması gerekenleri
yapılar için sağlanmalıdır. Bu alandaki mavi
yakalara gerekirse ayrı sayalar giydirilmeli,
beyaz yakanın içerisinden dönüşüm lideri
yapabilmek için öğrenilmesi
seçilmeli ve takibin yapılması sağlanmalıdır.
Verilen bu önem ve doğru izleme kurulumla- gerekenleri öğrenenlerin olacaktır.”
rının yapılması katma değeri arttırır. Denis Waitley
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 43
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

MES, herhangi bir ürünün üretimi

MES
sırasında kullanılan bütün yöntem-
lerin aktif veri akışını sağlamakta-
dır. Bu tanımı daha da detaylan-
dırmak gerekirse, hammaddenin
mamule dönüşüm sürecini izlemek,
Projelerinde raporlamak ve kontrol etmek için
kullanılan bilgisayar sistemleridir.

G
Yönetim
ünümüz işletmelerinin her alanında
yönetim desteğinin önemli bir rolü ol-
duğunu düşünebiliriz. Ama maalesef
çok önemli bir ihtiyaç olmasına karşın genel-
likle yönetim desteği hafife alınan bir nokta-
dır. Sunucu kiralama servisi almakla hataların
giderilmesi sağlanamıyor, sadece sunucu kira-
lamış oluyorsunuz. Fakat yönetim desteğini
yani “bilgi ve tecrübe” gücünü arkanıza ala-
rak, sunucu adına hiçbir şey bilmeseniz dahi,

Desteğinin
yönetilen bir sunucu servisine sahip oluyorsu-
nuz. Bir eğitim kursu satın aldığınızda eğer o
konu hakkında bir bilginiz yoksa bir hocaya
ihtiyaç duyarsınız, bundan dolayı eğitmenli
bir kurs sistemi tercih ederiz. İşte buradaki sa-
tın aldığımız kursu sunucumuz, eğitmeni ise
yönetim desteği olarak düşünebiliriz.

Önemi
Şimdi bu yönetim desteğini, MES için düşü-
nürsek, yönetim desteğinin önemini daha ra-
hat görebiliriz. MES, hızla gelişen teklonoji ça-
ğında bilgiyi yönetme açısından inanılmaz bir
kolaylık sağlamaktadır. Buradaki temel amaç
ise, üretim süreçlerinin etkin bir şekilde yürü-
tülmesini sağlamak ve üretim çıktısını iyileş-
tirmektir.

Hakan Acar
Friterm
44 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ Yalın Dönüşüm Koordinatörü
 UZMAN GÖRÜŞÜ
MES; tesis/fabrika faaliyetlerinde ürün tipi, performans, izlenebilirlik, mal-
zeme yönetimi ve devam eden işlerin durumları hakkında veri toplar. Bu
veriler, karar vericilerin fabrikanın mevcut işleyişini anlamalarını ve üretim
süreçlerini en iyi şekilde kullanmalarını sağlar. Ama gelişmemize olanak sağ-
layan MES sistemi günümüzde oldukça büyük bir dirençle karşı karşıyadır.
Direnişin ve ortaya çıkacak engellerin üstesinden gelmek için değişimin yö-
netilmeye ihtiyacı vardır; çünkü insanlar muhafazakâr olma eğiliminde ol-
duğu için, değişime direnç, insan doğasının bir unsurudur.
46 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
Değişime karşı direnç yaygın olabileceğinden, ay-
rıca görülmesi ve kavranması güç olduğundan, bir
şirketin bununla mücadele etmek ve üstesinden
gelmek için belirli bir strateji geliştirmesi önem-
lidir. Ama burada da iki grup karşı karşıya gelir.
Birincisi değişime karşı olanlar, ikincisi ise deği-
şim yandaşlarıdır.
Değişimi etkin bir şekilde yönetmek için farklı bir
stratejiye ihtiyacımız vardır. Bu farklı strateji için
de yönetim desteğinin bilgi ve tecrübesi oldukça
önem taşımaktadır.
Ama buradaki değişime karşı olan direnci yöne-
tebilmek hiç de kolay olmayacaktır. Bu değişime
karşı olan direnci “Kübler Ross Değişim Eğrisi”
ile anlatacak olursak;
1. Aşama: Şok aşaması. Bu aşamada insanlar bir
endişe ve telaş içerisinde olurlar.
2. Aşama: Reddetme aşaması. İnsanlar bu aşamada
ise inkâr edecek ve değişimi görmezden gelmeye
çalışacaklardır.
3. Aşama: Öfkelenme aşaması. Bu değişime sebep
olan ne ise ona karşı bir öfke söz konusudur.
4. Aşama: Depresyon aşaması. Bu aşamada değişen
şey ne ise kendilerine zarar vereceğinin düşünül-
mesidir.
5. Aşama: Karar aşaması. Bu değişime nasıl uyum
sağlayabilirim düşüncesinin devreye girmesidir.
6. Aşama: Dahil olma aşaması. Artık bu düşünceyi
benimseme ve uyum sağlama aşamasıdır.
Değişime karşı olan direncin tüm aşamaları, MES
sisteminin ortaya çıkmasıyla beraber de gözlen-
mektedir.
KAYNAKLAR:
https://blog.ixirhost.com/ yonetim-destegi-managed-destek-nedir-neden-gereklidir/
https://planet-lean.com/employee-resistance-lean-management-change/
https://akademi40.org/mes-nedir
https://zh-cn.facebook.com/
https://bengisemercienstitusu.com
https://www.poyraz.tech/ mes-nedir-ne-ise-yarar/
UZMAN GÖRÜŞÜ
Burada 6. aşamaya gelebilmek oldukça güç ve za-
man isteyen bir olaydır. İnsanların son aşamaya
gelmesini sağlamak oldukça zor olacağından, yö-
netimin tam bu noktada destek vermesi oldukça
önemli olacaktır. Peki, yönetim bu desteği nasıl
sağlamalı ?
İlk önce değişimin neden ortaya çıktığını söyle-
mek gerekir. Değişim, bireyin beklentileri ve çı-
karlarıyla uyumsuzsa kişi direnç gösterir. Daha da
detaylandırırsak, bireyin kişisel ya da ekonomik
beklentileriyle ilişkili olabileceği gibi, sosyal bek-
lentileriyle de ilişkili olabilir. Diğer önemli sebep
ise, değişimin kişinin sahip olduğu ya da sahip ol-
duğunu düşündüğü gücü tehdit etmesidir.
MES sistemine karşı direncin nedeni de son de-
diğimiz gibi çalışanların kendilerini tehdit ettiğini
düşünmeleri olabilir. Çünkü gelişmiş olan bu MES
sistemi, birçok görevi güvenilir bir şekilde tek se-
ferde halledebildiğinden, şirket ya da tesislerdeki
bazı iş bölümlerini tehdit edebilir ve insanlar bu
yüzden ayaklanma gösterebilir.
Bu noktada yönetimin devreye girmesi esastır.
Değişimi öncelikle yönetim kabul etmeli ve benim-
semelidir. Çünkü üst yönetim desteği olmadan alt
birimler iyileştirilemez ve değişemez. Üst yönetim
alt birimlere örnek olacak ve bilgi ve tecrübesiyle
yönlendirecek ki bir değişim sağlayabilelim.
Bunlardan dolayı, MES gibi büyük bir sistemin
günümüzde sürdürülebilirliğini sağlaması için yö-
netimin desteği önemli rol oynamaktadır. Çünkü
yönetici dediğin her daim yol gösterici olandır.
Hakan Acar
Psikologiclalgozcu/photos/k%C3%BCbler-ross-de%C4%9Fi%C5%9Fim-modeli-e%C4%9Frisinin-dr-umut-ekmek%C3%A7i-taraf%C4%B1ndan-haz%C4%B1rlanan-koron/2612292679055667/ İnci Yolaçan
/degisime-direnc/#:~:text=E%C4%9Fer%20de%C4%9Fi%C5%9Fim%20bireyin%20beklentileri%20ve,oldu%C4%9Funu%20d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnd%C3%BC%C4%9F%C3%BC%20g%C3%BCc%C3%BC%20tehdit%20etmesidir.
MES & MOM’a Geçmeden Önce...
 KULLANICI GÖRÜŞÜ KULLANICI GÖRÜŞÜ

MES’den Önce Hazırlık

Sürecinde Neler Yapılmalı?
Ticari, teknolojik veya yönetsel olarak
kendini güncelleyemeyen işletmeler arzu
edilen büyümeyi gerçekleştiremez, bunun
sonucu olarak da ya büyüyemez ya da

Nasıl Hazır Olabilirsiniz?

zamanla küçülürler. Bu nedenle, küçülmemek
veya yerinde saymamak için bütün şirketler
kaçınılmaz olarak büyümek zorundadır.
Bu gerçekliğin sonucu olarak da etkin bir
tasarruf yönetimi zorunlu hale gelir.

Gerçek zamanlı verilerin yönetilebilmesi MES

A
ile mümkündür, MES’in başarısı ise iyi bir
rz-talep dengesinin arzın artması şeklinde değişmesi, rekabetin hazırlık aşamasıyla...
sertleşmesini beraberinde getirdi. Değişen bu rekabet şartları iş-
letmeleri bütün üretim girdilerini optimum şartlarda kullanmaya
zorladı. Üretim yönetiminde genel kabul görmüş ilkelerden biri,
ölçülemeyenin yönetilemeyeceği ilkesidir. ERP yazılımlarıyla stok seviye-
lerinden mali tablo analizlerine pek çok veri ölçümü ve analizi yapılabil-
mektedir. Ancak tasarruf maksadıyla üretim yönetiminde gerçek zamanlı
verilerin ve kayıpların doğru analizi, ERP ile elde edeceğimiz analizlerin
neredeyse tamamından daha zordur. Zira, en temel seviyede bile bir analiz
yapılacak olsa, parça, operasyon, personel, tezgah, vardiya, kalite kayıtları Bülent Koçer
ve kayıp zaman türlerine göre sınıflandırma vs. takip edilmesi gerektiğin- Üretim Planlama Müdürü
de çok büyük kombinasyonlarla karşılaşırız. Bu miktarda verinin manu-
el olarak girilmesi, işlenmesi, analizi ve raporlanması sürecin yönetimini
imkânsız hale getirebilir. Dolayısıyla, sürecin dijital olarak takip edilmesi
gerekliliği ve sağlayacağı fayda, MES sistemlerini cazip hale getirmiştir.
MES sistemleri hem kullanacak olan işletme, hem sistem tedarikçisi, hem
de üçüncü taraf donanım, yazılım ve yazılım teknolojileri ile hayata geçe-
ceği için MES sisteminin başarısı iyi bir hazırlık aşamasına, bu da bu üç
tarafın maksimum ölçüde işbirliği ve mutabakatına bağlıdır.
50 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 51
 KULLANICI GÖRÜŞÜ
Ürün çeşitliliğinin, üretim modellerinin ve planlama yaklaşımları-
nın çeşitlilik arz etmesi nedeniyle, doğal olarak MES sistemleri de
farklı hazırlıklar gerektirse de, bu yazıda olabildiğince geniş bir
yelpazede işletme için temel hatlarıyla ve olabildiğince çok kom-
binasyonu kapsayacak şekilde, işletmeler için ortaklaştırılmış bir
hazırlık sürecini anlatmaya çalışacağım.
İşletme Beklentilerinin Belirlenmesi
Uzunca bir süre ERP yazılımları kapasitelerinin altın-
da birer MRP yazılımı gibi kullanıldı. Halen de pek
çok işletmede tam anlamıyla, bütün fonksiyonelliğiy-
le, verimli olarak kullanılamıyor. Kullanılmayan fonk-
siyonlar için yatırım yapılırken, ERP ile yapılabilecek
pek çok işlem, veri transferi yapılarak hesaplama tab-
loları aracılığıyla yapıldı; revizyon kontrolsüzlüğü,
standartlaşamayan raporlar ve sonuçlar nedeniyle de
iş gücü kaybı her geçen gün devam etti. Bu durumun
çok çeşitli sebepleri olmasına rağmen, başat kök ne-
deni ise gerekliliklerin belirlenmemiş, tanımlanmamış
olmasıydı. Zira pek çok işletme öncesinde kullandığı
MRP yazılımlarından transfer gerçekleştirirken, ERP
yazılımından da nispeten bunu bekliyorlardı.
Sistemin Donanım ve Yazılım
Gerekliliklerinin Değerlendirilmesi
Farklı sistem tedarikçilerinden alınan gerekliliklerin
değerlendirilmesi aşamasında donanım değerlendir-
mesi karar aşamasında çok dikkatle ele alınması ge-
reken bir husus. Bu değerlendirme yapılırken uç ve
sunucu arasındaki katman sayısı yatırım maliyetini
olduğu kadar sistemin yönetilebilirliğini de doğrudan
etkileyecektir. Araya giren her katman bazı işlemleri
kolaylaştırırken yönetmeyi güçleştirecek, maliyeti ise
doğal olarak artıracaktır. Kullanılacak donanım içeri-
sinde uzun ömürlü sürücü desteği olmayan veya en-
düstri standardı haline gelmemiş donanım kullanılma-
sı, uzun vadede güncelleme ve yenileme konularında
da çeşitli sorunlara yol açabilir.
52 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
Temel seviyede veri toplamadan Endüstri 4.0’a kadar
geniş bir spektrumda her bir beklenti daha yüksek ka-
biliyette bir yazılım gerektirir. Bu salt maliyeti artır-
makla kalmaz, sistemin yönetilebilirliğini de güçleşti-
rebilir. Bu nedenlerle, MES projesini hayata geçirecek
işletmelerin, sistemden beklentilerini net bir şekilde
tanımlamaları, projenin amacına ulaşması için önemli
bir gerekliliktir.
Gerekliliklerin belirlenmesi ileride açıklanacak olan
proje planının en temel girdilerinden biri olması açı-
sından da önemlidir.
Tıpkı donanımdaki uzun vadeli destek gibi yazılımda
da güncelleme ve yenileme konularında sorun yaşan-
mayacak bir yaklaşım benimsenmelidir. Olabildiğince
geniş kullanımlı diller, veri tabanı yönetim sistemleri
ve çerçeveler (framework) tercih etmek uzun vadeli
desteği beraberinde getirecektir. Ayrıca, API desteği
sağlayan yazılımlar tedarikçiye bağımlılığı azaltacaktır.
Bunların yanı sıra, sahada kullanılan donanımın fiziksel
dayanıklılığı ve işlem hızı sahadaki personelin projeye
yaklaşımını doğrudan etkileyecektir. Uzun süren sorgu-
lama süreleri, sık arıza veren veya performansları çevre
faktörlerinden etkilenen terminaller doğal olarak pro-
jeye olan güveni ve çalışma disiplinini olumsuz etkiler.
KULLANICI GÖRÜŞÜ
Proje Planı, Kilometre Taşları
Kullanılacak MES yazılımına karar verilmesin- Kurulumlar: Sistem tedarikçisi tarafından kurulumlar,
den sonra, MES çözüm tedarikçisi ile mutabık
kalınarak belirlenecek proje planına uyum
tanımlamalar ile eş zamanlı olarak, hatta mümkünse daha
önce projenin başlangıç aşamasında tamamlanmalıdır.
göstermek projenin zamanında tamamlanması
için gereklidir. Bu proje planı belirtilenlerle sı- Kavramsal Tasarım ve Geliştirmeler: Giriş bölü-
nırlı olmamak kaydıyla en az aşağıdaki madde- münde belirtildiği üzere ürün/üretim modelleri farklılıklar
leri içermelidir: gösterebilir. Örneğin; yekpare ürün üreten bir işletmede
farklı bir yönetim modeli benimsenmişken, montaj bazlı
Kapsam ve Analiz: Müşteri beklentilerinin ürün üreten bir işletmede veya yığın üretim (batch process)
kapsamının belirlenmesinden sonraki aşamada
analizin gerçekleştirilmesi ile bu beklentilerin
nasıl karşılanacağı tedarikçi ve müşteri tarafın-
yapan kimi işletmelerde farklı geliştirme çalışmalarının
yapılması gerekebilir. Bu amaçla, işletmenin kendi üretim
hattını ve üretim yapısını, süreç akışını sistem tedarikçisine
dan mutabık kalınarak belirlenecektir. anlatan bir belge hazırlaması, geliştirme çalışması yapılıp
yapılmayacağını belirlemekte çok faydalı olacaktır. Bu doğ-
IT, Otomasyon, Donanım, Yazılım: rultuda, MES sistemi içerisine nesne modeline ilave edile-
MES sisteminin üzerinde çalışacağı sunucu
cek bir nokta olup olmadığı açıklık kazanacak ve bu eksik-
özellikleri, ağ topolojisi gibi donanım özellik-
lik giderilebilecektir.
leri sistem tedarikçi tarafından müşteriye bildi-
rilmeli, müşteri tarafından donanım ve yazılım
gereksinimleri tedarik edilmelidir. Ağ topoloji-
si için referans bir dokümanın sistem te- Kalite Kayıtlarının da
darikçisi tarafından sağlanması faydalı
analiz edilmesinin
olacaktır.
istenmesi halinde
ölçülecek kalite
Duruş karakteristikleri ve
sebepleri ve bu proses Bölümler
sebeplerin sınıflandırma parametreleri
anahtarları
Personel veya İstasyonlar ve
kullanıcı listesi ve terminal eşleşmeleri
yetkilendirmeleri
Ürünler, ürün türleri
Ürün birim listeleri
ve gerekliyse ürün
ve dönüşüm tabloları
teknik resimleri
Operasyon listesi
ve gerekliyse
operasyon teknik
resimleri
 KULLANICI GÖRÜŞÜ

Tanımlamalar ve ERP Entegrasyonu: Karar
aşamasından sonra, sistem tedarikçisi tarafından MES
sisteminin nesne modeline uygun şekilde hazırlanacak
tablolar müşteri tarafından hazırlanmalıdır. Bu tablo-
lar ilk başta anlatılan işletme beklentilerini karşılaya-
cak şekilde aşağıdaki verileri içermelidir:
Bu tablolara girilecek/yüklenecek veriler harfiyen ERP
sistemiyle veya diğer yazılımlarla paralel olmalıdır.
Tanımlama aşamasından sonra ERP üzerinde yapılan
değişikliklerin, her ne kadar ekstra iş yükü getirse de,
MES veri tabanı tablolarında da yapılması, iki sistemin
senkronize çalışması açısından çok gereklidir.
Revizyon yönetiminin sağlıklı işleyebilmesi ancak tek
veri tabanından yönetimle sağlanabilir. Bu yüzden
implementasyonun kısa vadeli adımlarından biri MES
yazılımının ERP ile entegrasyonu olarak belirlenmeli-
dir. Her iki sistem arasında oluşabilecek tutarsızlıkla-
rın sonradan düzeltilmesi ekstra görevler doğuracak
ve gereksiz zaman ve efor harcanmasına, hatta kimi
durumlarda veri kaybına yol açacaktır. ERP entegras-
yonunu hızlandırmak, bu senkronizasyon için harca-
nacak eforu azaltması açısından fayda sağlar.

Makine Parkı, Yerleşim Planı ve Terminal Uyarlama: Bu aşama temelde kapsam ve analiz-
Yükleri: Sistem tedarikçisi ile makine parkı ve yer- den itibaren şu ana kadar bahsedilen adımların saha-
leşim planı paylaşılarak terminal-istasyon eşleşmeleri ya taşınmasıdır. Sahada yaşanan işletme, sistem veya
hazırlık aşamasında tamamlanmalıdır. Bu aşamada sis- tedarikçiden kaynaklanan her türlü olumsuzluk bek-
tem tedarikçisinin desteği alınmalı ve mutabakat sağ- lentilerin karşılanmasını içerecek şekilde bu aşamada
lanmalıdır. gözden geçirilmelidir.

Farklı sektörlerde, çok çeşitli üretim modellerinde,

çeşitli büyüklükteki işletmelerde kullanılabilecek
MES yazılımları için hap şeklinde tanımlanmış
bir hazırlık süreci tanımı maalesef bulunmuyor.
Bu nedenle, dikkat edilmesi gereken hususlara
ana hatlarıyla bakmaya ve bu ana hatlardan han-
gi yönlere farklılaşmalar olabileceğini anlatmaya
gayret ettim. Faydalı olması dileğiyle…

54 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ

 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

MES
Üretim Süreçlerimizi
İyileştirir Mi? Kenan Berkdemir
Milenyum Danışmanlık
Eğitmen/Danışman/Mentor/Koç

56 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ

 UZMAN GÖRÜŞÜ
ÜYS (MES) tek başına üretim süreçlerini iyileştirir mi?
ÜYS (MES) fiili verileri verir, hangi alanlarda ve ne
tür çalışmalar yapacağımız klasik etüt yaklaşımları ile
belirlenir. Zira iş etüdü veya yalın üretim çalışmaları-
nı yapmadan tam iyileştirme sürecinden söz edeme-
yiz. İş etüdünde insan, makine ve malzeme arasında
birçok ilişki düzenlenir, yönetmenize olanak verir.
Tek ölçümleme ülkemiz firmalarında yapılan genel
bir hatadır ve bu hata kontrol etme imkânını ortadan
kaldırır. Dolayısıyla, ölçme yaparak ve yapılan ölçüm-
lerde sapmaları azaltarak doğru standart zamanlar ve
tempo değerlendirmeleri hesaplanabilir. İş etütleri
standart verileri, iş talimatlarını oluşturur ve aynı za-
manda yeni modellerin zaman, plan ve maliyetlerini
oluşturan güçlü bir yönetim aracıdır.
Firma yönetiminde doğru verileri oluşturmak, çap-
raz sorgulamalar yapmak ve sistemi kontrol edebilir
hale getirmek önemlidir. Hiçbir üretim ÜYS (MES)
gibi tek bir sistemle yönetilemez. Bunun için iş etüdü,
yalın üretim gibi destek noktaları ve KKP (ERP) gibi
temel programlara ihtiyaç vardır.
58 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
UZMAN GÖRÜŞÜ
Üretim Yönetim Sistemi (ÜYS) tek başına yeter mi?
MES, İngilizce Manufacturing Execution Systems ifadelerinin baş harflerini simgeler.
Bunun için Türkçede iki ifade kullanılmaktadır. Üretim Yönetim Sistemi (ÜYS) ve Üretim
Yürütme Sistemi. Eğer üretimdeki hatlardan anlık veriler çekiliyor ve aynı zamanda oto-
kontrol imkânları sağlayıp yönetme imkânı sunuluyorsa buna Üretim Yönetim Sistemi
diyebiliriz. Ancak sahadaki makinelerden alınan veriler manuel kontrol ediliyorsa bunu
Üretim Yürütme Sistemi olarak tanımlayabiliriz.
ERP, İngilizce Enterprise Resource Planning ifadelerinin
baş harflerini içerir. Bunun tam karşılığı olarak Türkçede
Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP) ifadesi kullanılır.
KKP’nin anlamı kurumların elindeki Sermaye, İşgücü,
Makine/Teçhizat ve Stok kaynaklarının zamanla planlan-
masıdır. Nakit akışı, işgücü, zaman ölçümü, makinelerin
bakım ve amortismanı ile stok yaşlandırmasına kadar
tüm fonksiyonlar zaman süreciyle birlikte yönetilir veya
planlanır. Bu yazımızda sizlere KKP (ERP) mi yoksa ÜYS
(MES) mi sorusuna yanıt ararken üretim süreçlerini iyileş-
tirmesine olan katkıları aktaracağız.
ÜYS (MES), hammaddeden nihai ürünlere kadar üretim
sürecini izleyen, belgeleyen ve kontrol eden kapsamlı, di-
namik bir yazılım sistemidir. Dolayısıyla, ÜYS yarı mamul
ve mamul için gerekli miktar, fiili zamanlama ile sürecin
hangi aşamalarında olduğunu yönetmemizi sağlayan güç-
lü bir yazılım aracıdır.
ÜYS (MES), üretimi, tahmini tamamlanma süresini ve ki-
min sorumlu olduğunu gösterirken gerçek zamanlı gün-
cellemelere ek olarak üretim sürecinin tüm aşamalarını
gösterir. Daha iyi görünürlük ile erken tespit edilmediği
takdirde üreticilerin tüm üretim sürecini tehlikeye atabile-
cek maliyetli hatalardan kaçınmasına yardımcı olur. Ayrıca
Muhasebe gibi diğer departmanların üretim maliyetlerini
kolayca takip etmesine izin verir. Operatörlerin tam ola-
rak ne yapmaları gerektiğini ve nasıl yapmaları gerektiğini
gösterebilir. Bunlara ek olarak, üretim yöneticileri planla-
ma yoluyla ekipman kullanımını optimize ederken, üretim
döngüleri arasındaki bekleme duruş süresini azaltır. Bütün
bunları yaparken Toplam Ekipman Etkililiğinin (TEE/
OEE) çalışanlar tarafından görülerek artmasına yardımcı
olur. Bu da bize rakiplerimizle rekabet avantajı sağlar.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 59
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

ERP ile MES arasın- Tek başına üretimin doğru yönetimi işlerimizi yoluna koyabilir
mi? ÜYS (MES) çalışmaları yapılırken kafa karıştıran böyle so-
da ciddi farklılıklar rular gelebiliyor. Konuyu tek kolla ringe çıkmak gibi düşünebi-
lirsiniz. Yani sadece MES olur mu sorusu bizi yanıltabilir. Yeni
vardır ve farklı rol- kavramları tanıyan bir çocuğun “anneni mi yoksa babanı mı
çok seviyorsun” sorusunda karşılaştığı kargaşa veya bocalama
ler biçilmiştir. ERP gibi durur. Çocuğun düşünce dünyasına “ikisinden birini daha
çizelgeleme ve nice- çok sevmem gerekiyor” gibi olumsuz bir kavramı sokabiliriz.
Tıpkı KKP mi ÜYS mi sorusu gibi! İkisinden de vazgeçmek çok
Ülkemizdeki yazılımlara baktığımızda, sadece malze-
me ihtiyaç planlaması yaptığı halde kendisine KKP
ÜYS (MES) sahadan otomatik toplanan ağırlık, miktar,
video renk/görsel kontrolleri oluşturan sensör bilgile-
(ERP) yazılımı diyen firmalar vardır. Buna ek olarak,
sadece veri toplayarak ÜYS (MES) yaptığını düşünen
ri eş zamanlı ana bilgisayarlara aktaracak ve bunları
cep telefonundan sahadaki ekrana kadar her bir üni-
yazılımlar da olabilir. Bunları ayırt etmek firma yöne- teye yansıtabilecektir. Zira görsel ve canlı veri yapısı-
ticileri veya onları yönlendirecek danışmanların işidir. nın oluşması yalın üretim açısından da oldukça önem
Eğer üretim çalışmanızı manuel takip edebiliyorsanız, kazanmaktadır. Aşağıdaki tablomuzda bu avantajları
ÜYS (MES) sistemlerine geçişiniz rahat olacak, talep-
lerinizi doğru değerlendirerek yazılımın dolayısıyla si-
şöyle özetleyebiliriz:

liksel analize odak- zor, hatta imkânsız diyebiliriz. zin işlerinizin gelişimi kolaylaşmış olacaktır.

lanırken MES sadece Gelin şimdi de ÜYS’nin faydalarına bakalım. Bizlere veya işlet-
memize neler kazandırır? Hangi adımları izlersek bizi hedefle-
üretim hattının fiili
MES’in Avantajları
diğimiz sonuçlara götürür?

üretim sürecini ve
operasyonları ger-
çek zamanlı yönetir.
Dolayısı ile sahadaki
Özetle ÜYS (MES); • Kaliteyi arttırır, • Operasyonel görünürlüğü arttırır,
ÜYS (MES)’e bir iş emri girdiğimizi farz
edelim. Bu iş emri mevcut durumu analiz • Malzeme ve teçhizat maliyetleri- • Üretimi arttırır, • Üretim karar verme sürecinizi
ederek önceliklendirmeleri dikkate alıp uy-
nin azalmasına yardımcı olur,
• İşçilik maliyetlerini azaltır,
kuvvetlendirir.

canlı miktar ve za- gun bir üretim zamanını seçmemizi sağlar.

man verilerini değer-
lendirir. Hat bazında
vardiya, operatör ile
sürecin miktarsal
verilerini hızlıca iş-
leme ve kontrol ede-
bilme imkânı sağlar.
Böylece belirlediği-
miz hedefler veya
planlama verilerini
ERP’den veya MES’e
girilmiş öngörüler ile
karşılaştırma imkân-
ları verir.
Dolayısıyla plan şablonlarının içine kay-
dedilir. Bu plan ise ÜYS’de gerçek zamanı-
na ulaştığında gerekli malzeme, işgücü ve
ekipmanı organize edecektir. Böylece doğru
zamanda doğru miktarda üretmemizi sağla-
yacak bir oluşum içinde kalacaktır. Elbette
hatalı olan yarı mamul veya mamullerin çe-
telesini tutarak hedefimize olan sapmamızı
veya ekipman etkililiğinin hesaplanmasını
(OEE) veya bazı anahtar göstergelerin oluş-
masını da sağlayacaktır. Bu bilgiler aracın
gösterge panelindeki değerler gibidir. Ancak
tek başına bizleri yanıltabilir. Örneğin, sa-
dece hız göstergesine bakılmaz. Aracın de-
vir saatini, elektrik veya mekanik gösterge-
lerini de dikkate almak gerekir. Bütün bu
üretim süreci sadece ÜYS (MES) ile değil,
KKP (ERP) ve endüstri mühendisliğinin en
temel fonksiyonu iş etüdü ile daha doğru
yönetilir.

60 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ

 UZMAN GÖRÜŞÜ
T
oplamış olduğumuz bilgiler ışığında
aşağıdaki konulara göre iyileştirme
oranları incelendiğinde ÜYS’nin ne
kadar etkili bir üretim-yönetim aracı olduğu
görülür. Aşağıdaki tablo MESA’nın yurtdışı
veriler baz alınarak yaptığı iyileştirmeleri
göstermektedir. Ancak bu tablonun sadece
ÜYS (MES) ile yapıldığını düşünmek doğru
olmaz. Yurtdışında firmalar 1970’li yıllar-
dan bu yana MRP (MİP) üzerinden işleri-
ni yürütmüş ve teknolojinin sağladığı hız-
lı veri akışını oluşturunca ÜYS (MES)’den
bilgi almaya ve yönetmeye başlamışlardır.
Hatta 1950 yılından bu yana Taylor’un vi-
deo çekimleri ile iş etüdünü başlatmış ve
üretim sistemlerinin gelişmesine ciddi kat-
kılar sağlamıştır.
62 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
Günümüzde video bazlı süreç analizleri ve üre-
tim iş talimatları sadece görsel ve metin ile değil
akıllı gözlüklere aktarılan üretim video hikâye-
leri ile operatörlerin daha hızlı kavramalarını
ve anlamalarını sağlamıştır. Yani KKP (ERP) ve
ÜYS (MES) ile bağlantı veya entegrasyon olma-
dan ve çalışmaları yalınlaştırmadan bunu başar-
mak oldukça zordur.
MES ile ERP arasındaki en büyük fark paradır.
Zira ÜYS (MES)’de para yönetimi yoktur. Aynı
zamanda İnsan Kaynakları, Satınalma, Satış
fonksiyonlarını da göremezsiniz. Dolayısı ile
kıyaslama yapmak doğru olmayacaktır.
Verimliliğinizin artması dileğimle...
Kenan Berkdemir Kimdir?
1985-1999 yıllarında İTÜ Endüstri Mühendisliğin-
de okurken çalıştı. Nasaş Alüminyum, GM Packard
Elektrik, Puma Spor ve IBM Çözüm Ortaklığında Yazı-
lım, Sistem Analistliği, Proje Yöneticiliği ve Bilgi İşlem
Müdürlüğü yaptı. 1998 yılında 2000 yılı sendromu ile
başlayan Mercedes-Benz danışmanlığı süreciyle birlik-
te Milenyum Danışmanlık ve Berkdemir Sigorta Acen-
teliğini kurdu.
2015-2022 İnka, Mercedes-Benz Türkiye, BMC, Tu-
saş, HP Pelzer Pimsa, Ulukom, Nursan, UnoPro, Esan
Eczacıbaşı gibi birçok işletme ile MMO, KOSGEB ku-
rumlarında yalın üretim eğitimleri verdi, danışman-
lıklar yaptı. Ayrıca Atılım-Tek, Metalline firmalarında
yönetim danışmanlıklarında bulundu.
2018 yılında dünyanın en büyük araç üreticisinde 1
ayda 10.000 adımlık süreç analizi oluşturdu, 13 farklı
israfa ayrıştırdı ve 200’den fazla öneri çıkardı.
2017 yılında Sanko Süper Film bir hat üzerinde; 4 ope-
ratör 4 vardiyalı sistemi 3 vardiya (2 vardiyası kapalı)
2+1 operatörlü esnek hat dengeleme ile boşta kalan
operatörler ile 5S ve etütçü yapıldı ve %15 verimlilik
artışı sağladı.
2008 yılında Türkiye’de ilk kez Kurumsal Kaynak
Planlaması eğitimlerini tüm dönem boyunca Sakarya
Üniversitesi’nde başlattı.
Sakarya, Ondokuz Mayıs, İTÜ, İstanbul Ticaret, Gazi-
antep, Dokuz Eylül, Dumlupınar ve Yalova Üniversite-
lerinde KKP ve Yalın Eğitimleri verdi.
2004-2005 yıllarında 4 işletme, 1 merkez, 3 bölge, 5
depo ve 1 fabrikada 6 ayda KKP/ERP sistemini kurdu.
18 adet AB, 2 adet TÜBİTAK, 1 adet KOSGEB projesi
hazırladı.
TÜBİTAK Mentorluk ve Koçluk sertifikası ile
startup’lara mentorluk yaptı.
UZMAN GÖRÜŞÜ
1000’den fazla Yalın Üretim ve Kurumsal Kaynak
Planlaması öğrencisi yetiştirdi.
1000’den fazla profesyonele Kurumsal Kaynak Planla-
ması ve Yalın Eğitimleri verdi.
1999 yılından bu yana Berkdemir Sigorta Acenteliği ile
sektörde büyümeye devam etmektedir.
Türkiye Bilişim Derneği Tübider’de Yönetim Kurulu
Üyeliği ve Piyasa Gözetim Kurulu Başkanlığı görevini
yürüttü.
Yalın Üretim üzerine 2 makale yayınladı, çeşitli konu-
larda yazılar kaleme aldı. Bilişim Zirvesi 2017, 2018
gibi etkinliklerde moderatör ve konuşmacı olarak pay-
laşımlarda bulundu.
Halen kurucusu olduğu Milenyum Danışmanlık Ltd.
Şirketinde Kurumsal Kaynak Planlaması Uyarlama,
Üretim ve Sistem Yönetimi, İş Etüdü (Zaman ve Me-
tod), IT Danışmanlığı, KOBİ/ERP Mentorluğu, gönül-
lü olarak Tercih Belirleme/Kariyer/Yaşam Koçlukları,
Eğitim ve Özel Çözümler üzerine hizmet üretmeye
devam etmektedir.
Evli ve iki çocuk babasıdır. İngilizce bilmektedir.
www.tekdanisman.com
www.berkdemir.com
www.zamanetudu.com
MES’ten Önce
Süreçlerin
İyileştirilmesi
Gerekli midir?
 n c e
n Ö
UZMAN GÖRÜŞÜ

S ’ t e
E
M çler i n
r e e s i
S ü t i r i l m i
ş i d
Hakan Acar

l e
Friterm

i m
Yalın Dönüşüm Koordinatörü

İ y k l i
Değişen ve gelişen bilgi sisteminde MES (Üretim

r e
Yönetim Sistemi), işletmeler için gerçek zamanlı olarak

e
İnci Yolaçan takip yapabilmektedir. Bu anlık geri bildirimler saye-
sinde sorunlara zamanında gerekli müdahaleler yapılıp

G
sistemin sürekliliği sağlanır. Aynı zamanda da bu anlık
bilgiler sayesinde üretim sahasından eş zamanlı olarak
veriler toplanıp bilgi akışı elde edilir ve daha sonra bu
bilgiler verilere dönüştürülür. Ancak bu veriler sadece
üretime katkı sağlamakla kalmaz, aynı anda planlama,
mühendislik ve büro gibi diğer süreçler ve departmanla-
ra da katkıda bulunur. Burada planlamadan bahsedilin-
ce işin içine ERP de dahil olmaktadır. ERP, kurumların
kaynak planlamalarını, günlük faaliyetlerini ve iş faali-
yetlerini yönetmek için kullanılan bir yazılım türüdür.
Peki MES’e katkısı nedir?
İşletmeler üretim planlama, tedarik zinciri, insan kaynak-
ları, müşteri ilişkileri ve mali yönetim gibi süreçlerini ERP
sistemleri ile yönetiyor, ancak ERP sahasına ulaşamadığı
için entegrasyonunu MES ile kuruyor.

MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 67

UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

Bu entegrasyon ise şu şekilde kurulmaktadır:

Öncelikle ERP’den stok bilgileri ve iş emirleri alınıp MES sistemine aktarılır ve bu sayede makine ba-
şında olan operatör üretim ile ilgili detay ve kılavuzlara rahatlıkla erişim sağlayabilir. Bu da iş yükü,
zaman ve kalite açısından önemli olup insan hatasının önüne geçer ve iş yükünü oldukça azaltır.

Kısaca MES’in Temel İşlevleri

Ürün tanımlarının ve kaynakların yönetimi, ürün
siparişlerinin yönetimi ve gönderimi, çizelgeleme,
verilerin toplanması, üretim izlenimi, bakım ve iş
gücü yönetimi, görev dağıtımı ve performans ana-
lizi olarak sıralayabiliriz.
Peki bu işlevlerin süreçleri nasıldır ve nasıl iyileş-
tirebiliriz?
Öncelikle süreçlerden bahsedecek olursak, bir işlet-
menin ilk olarak sorularını doğru ve net bir şekilde
tespit etmesi gerekmektedir.
Bu sorunlar kalite problemleri, çok sık arıza yaşanma-
sı, kapasite yetersizliği, izlenebilirliğin olmaması ve
düşük performanslardır. Bu sorunlar ofiste başlayıp
tüm üretim sahasını kapsamaktadır.
Bu elde ettiğimiz sorunlardan bizim için kritik olan
sorun hangisi ise, önem sırasına göre sıralamak ge-
reklidir. Sonrasında bu sorunları yok etmek için en iyi
yöntemi bulmak ve doğru ürünün hizmet sağlayıcısını
seçmektir.
“Süreçlerimiz nasıldır?” sorusunun cevabını verdiği-
mize göre, sıra geldi bu süreçleri nasıl iyileştireceği-
mize...
Günümüz çağında üretim firmalarının asıl hedefi per-
formans, verimlilik ve maliyeti olumsuz etkileyen fak-
törleri en aza indirmektir. İşte bu noktada MES sistemi
devreye girmektedir.
İlk önce toplanan bütün verilerden bir veri tabanı
oluşturulup saklanır. Bu işlemin gerçekleştirilmesin-
deki amaç ve önem, geçmiş verileri daha sonradan ge-
riye dönüp izleyebilmektir.
Daha sonraki aşama ise üretimdeki darboğazların tes-
pitidir. Yani darboğazlar oluştuğunda MES sistemi sa-
yesinde anlık olarak bu darboğazlar tespit edilebilir,
aynı zamanda iyileştirmeleri yapabilmek ve verimliliği
arttırabilmek için fırsat yaratılabilir.
Üretimde kritik eşikler geçildiğinde ise uyarı ve ha-
tırlatmalar yaparak bizlere izleme konusunda katkı
sağlarken, bir yandan da kritik durumlar da anında
müdahale etmemize yardımcı olur ve bu sayede üre-
tim sürecinin istenen kalitede tam anlamıyla kesintisiz
sürmesini sağlar.
MES sisteminin bütün bu süreçlere önemli katkıları
varken, ilk başta sorduğumuz “MES’ten önce süreç-
lerin iyileştirilmesi önemli midir?’’ sorusunun cevabı
da ortaya çıkmış bulunmaktadır. Bu sorumuzu yanıt-
lamamıza yardımcı olan bir araştırma sonucuna göre;
MES yazılımı kullanan ve uygulayan şirketlerde net
kâr marjında %19.4 artış, toplam birim maliyetin-
de %24.1 iyileşme ve teslimat karşılama oranında ise
%22.0 gelişme olduğu gözlenmektedir.(3)
Bulduğumuz bu bütün veriler ışığında MES sistemi ile
süreçlerin iyileştiğini görmekteyiz. Bütünü sağlamak
için ve MES sisteminden tam verim alabilmek istiyor-
sak, işe öncelikle süreçlerimizi iyileştirerek başlama-
mız gerektiğini düşünmekteyim.

KAYNAKLAR:
1- https://trex.com.tr/tr/mes-sistemlerinde-is-emri-yonetimi/
2- https://www.roltek.com.tr/blog/neden-mes-uretim-yonetim-sistemi-kullanmalisiniz/#:~:text=%-
C3%9Cretim%20y%C3%B6netmede%20do%C4%9Fru%20talimatlar%C4%B1n%20verilmesi,e
3- https://qualist.com/blog/tr/uretim-yonetim-sistemi-mes-ile-surec-iyilestirmesi/
4- https://trex.com.tr/tr/mes-sistemlerinin-secimi-kurulumu-ve-geri-donus-suresi-roi/
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

MES’ten Önce
Süreçlerin
İyileştirilmesi
Gerekli Midir?
Rick Franzosa ve Christian Hestermann tarafından yayımlanan
“Magic Quadrant for Manufacturing Execution Systems” adlı ma-
kalede, MES uygulamalarının süreç performansı hakkında geri
bildirim sağladığı ve gerektiğinde bileşen ve malzeme düzeyinde
izlenebilirliği ve süreç geçmişiyle entegrasyonu desteklediği akta-
rılmıştır.
Buradan yola çıkarsak, MES’ten önce süreçlerin mevcut durum-
larını tam zamanlı veri alabileceğimiz dijital sistemlere entegre
etmek öncelikli işimiz olmalıdır. MES’in 9 temel işlevine yönelik
Mervenur Çelikten süreçlerimizi MES’e doğru aktarmamız süreç iyileştirmesinin ilk
adımı olacaktır.
1. Sevkiyat:
Kaynak kullanılabilirliği ve kapasiteyi karşılamak üzere uyarlan-
mış, ERP’den veya üretim çizelgeleme sistemlerinden gelen global
talimatlara dayalı olarak işi sevk etme yeteneği

2. Üretim yönetimi, yürütme ve süreç içi kalite izleme:

Siparişin alınmasından, WIP ve bitmiş ürünlere kadar üretim süre-
cini yönetme yeteneği

3. İmalat veri yönetimi:

Bir veri depolama kaynağından, doğrudan ekipmandan veya bunla-
rın bazı kombinasyonlarından düzenli aralıklarla son kullanıcılar-
dan manuel olarak veri toplama ve yönetme yeteneği

70 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 71
 UZMAN GÖRÜŞÜ
4. Operasyonel veri deposu:
Operasyonel veri deposu, işlem tabanlı operasyonel
veriler veya entegrasyon yetenekleri için basit bir iliş-
kisel veritabanından zaman serisi, akış ve işlem verile-
rinin kombinasyonlarını yaratma yeteneği
5. İmalatla ilgili kalite yönetimi süreçleri:
Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin (DOF) üretim süre-
ciyle bağlantılı kurgulanması yeteneği
6. Prosedürel uygulama:
Tüm üretim süreci adımlarının doğru sırada, doğru
zamanda, doğru kaynakla ve kalite gerekliliklerine uy-
gun olarak gerçekleştirilmesinin sağlanması
7. İzleme:
Her bir ögenin üretim sürecinde olduğu lot, parti, seri
numarası veya diğer benzersiz tanımlayıcıya göre izle-
me yeteneği
8. Entegre analitik ve raporlama:
Temel performans göstergeleri (KPI) sonuçları oluş-
turmaya, gelişmiş analitik performans izleme ve rapor-
lamaya yönelik araçlar ve teknikler
9. Gelişmiş entegrasyon yeteneği:
Aşağıdakileri entegre etmek için yazılım geliştirme kit-
lerinin (SDK’lar), şemaların ve API’lerin kullanımı:
• Robotlar, PLC’ler, SCADA sistemleri, uç cihazlar, veri
toplama sistemleri
• ERP, malzeme yönetimi, envanter, sipariş durumu,
tamamlamalar için Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY)
“Ne yaptığını bir süreç olarak
tanımlayamıyorsan, ne
yaptığını bilmiyorsundur.”
72 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
• Mühendislik/PLM (otomatik yönlendirme ile model
tabanlı planlama, iş talimatı ve MES ortamına akan il-
gili veriler, malzeme listesi BOM yönetimi ve mühen-
dislik değişiklik yönetimi
Her proje lider, strateji ve çalışan üçgeninde sağlanan
optimizasyon kadar başarılı olabilir. Bu nedenle, MES
projelerinin başlatıcı ve çekici gücü olan liderler seçil-
meli ve süreç boyunca bilgilendirilmelidir.
Sürekli iyileştirme tek bir dönemin konusu değildir,
her zaman süreçlerde iyileştirmeye yer vardır. Sürekli
iyileştirme (continuous improvement) süreçlerin, me-
totların ve uygulamaların olabildiğince verimli, kesin
ve etkili sonuçlar vermesini sağlama yöntemidir.
Sürekli iyileştirme bir proje değildir, kurumların ya-
şam döngüsü boyunca rekabet avantajı sağlaması için
sürekli bir çaba ile mümkün olacak çalışmalar bütü-
nüdür.
Bu noktada MES süreçlerinin izlenmesi, darboğazların
tespiti, iyileştirilmesi ve iyileştirme performansının ta-
kibine yönelik konumlandırılmalıdır.
Sürekli İyileştirme faaliyetlerinde kullanılan termi-
nolojilerden biri de PDCA (Plan-Do-Check-Act)’dır.
PUKO Döngüsü, Walter Shewhart tarafından “sürekli
iyileştirme” çalışmaları için 1939 yılında yazmış ol-
duğu Statistical Method From the Viewpoint of Qua-
lity Control isimli kitabında belirtilmiştir. Daha sonra
Edwards Deming döngüde bazı değişiklikler yapmış ve
modeli günümüzdeki PUKO Döngüsü haline getirmiş-
tir. MES seçiminde terminolojinin önerdiği adımlarda
gerçek zamanlı veri sağlayabilecek doğru paydaşlarla
ilerlemek önem arz etmektedir.
-Dr. W. E. Deming
MES & MOM Seçimi
 MES & MOM Satın Alma Yol Haritası
Davet Edilecek MES veya
MOM Firmalarının
Belirlenmesi ile RFI RFP Gönderilmesi Workshoplar ve
Gönderilmesi ve Bütçe ve Tedarikçi Final Tedarikçi Kısa
Teklifi Talep Edilmesi Listesinin Listesinin
Daraltılması Oluşturulması
Anahtar Kullanıcıların ve
Yedeklerinin Referans
Adım Kesinleştirilmesi ve MES Adım Adım Ziyaretlerinin
veya MOM Hedeflerinin Yapılması ve Son
MES veya MOM’a Tanımlanması Pazarlık MES veya MOM
Geçilmesine MES veya MOM Tedarikçisi ile
Karar Verilmesi
Adım
Kullanan Firmaları
Adım Adım Adım Adım Adım
Sözleşme
Ziyaret ve Kısa Tedarikçi Yapılması
Ana Veri ve Üretim Listesinin
İletişimin
Takibine Yönelik Oluşturulması ve
Sağlanması
Adım Adım Hazırlıklara Adım
Teklif Revizyonu Adım
Başlanması
Süreç Analizi ve
MES veya MOM Sözleşme
Gerekli
Geçici Proje Ekibi Sisteminin Koşullarının ve
İyileştirmeler ile Demo Senaryosu
ile Proje Prensiplerinin Kapsamının
İhtiyaçların ve ile Değerlendirme
Yöneticisinin Benimsenmesi Belirlenmesi
Kapsamın (Kabaca) Kriterlerinin
Belirlenmesi Belirlenmesi Belirlenmesi ve
Demo Oturumları
 AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

Beyaz Yakalılara
ERP,
Mavi Yakalılara Dr. Halefşan Sümen

MES

78 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ

 AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
İ
malat faaliyetlerinde başarılı olabilmek operasyo-
nel etkinlik yakalamayı gerektirir. Operasyonel et-
kinlik kapsamlı bir kavramdır; içinde verimlilik,
üretkenlik, kalite, bakım, emniyet, esneklik, hızlılık
ve çevresel etki başlıklarını barındırır. Bu başlıklarda
yüksek performans yakalayabilmek için imalat kay-
naklarının ve girdilerinin iyi planlanmaları, organize
edilmeleri ve yönlendirilmelerinin yanı sıra icraatın
ve kontrolün de doğru ve hassas olması zorunludur.
Sadece beynimizle iyi ve hızlı düşünemediğimiz,
büyük veri işleyemediğimiz, çabuk işlem yapamadı-
ğımız, mantıksal çıkarım ve kararlar alamadığımız
için yazılım başta olmak üzere teknoloji desteğine
gerek duymaktayız. Bu desteklerin başlıcaları:
- MRP (Material Requirements Planning),
- MRP II (Manufacturing Resources Planning),
- ERP (Enterprise Resources Planning),
- BPM (Business Process Management),
- APS/APO (Advanced Planning and Scheduling/
Optimization),
- Simülasyon/Dijital İkiz,
- SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition),
- Proje Yönetimi, Tedarikçi İlişkileri Yönetimi,
- Müşteri İlişkileri Yönetimi,
- Depo Yönetimi
- MES (Manufacturing Execution Systems) yazılım-
larıdır. Sektöre, firmanın iş modeline, yönetim eki-
binin vizyonuna göre tüm bu yazılım kümesi için-
den herhangi bir alt küme kompoze edilir.
Yazının devamında önce ERP ve MES kavramları
hakkında açıklamalar yapılacak, sonrasında arala-
rındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konacaktır.
80 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
ERP YAZILIMLARI
Tarihsel bakıldığında ERP yazılımlarının iki
orijini olduğu görülmektedir: Orijinlerin biri
imalat firmaları için geliştirilen ilk yazılımlar-
dır. 1960’larda satınalma miktarlarını doğru
belirlemek amacıyla ürün ağacı mantığına da-
yalı “MRP”, 70’lerde imalatın tüm girdilerini
kapsayan “MRP II”, 75’lerde kapasite kısıtla-
rını göz önüne alan “kapalı çevrim MRP II”,
80’lerde ERP ulaşmıştır. İkinci orijin ticaret
firmaları için geliştirilen muhasebe yazılımları-
dır. Sonradan bu yazılımlara envanter yönetim
fonksiyonları da eklenmiş ve onlar da ERP dü-
zeyine gelmişlerdir. Günümüz ERP yazılımları
MRP ile muhasebe tabanlı yazılımların füzyo-
nunu çekirdek olarak almaktadır ve hem bir iş-
lem (transaction) ve süreç yönetim aracı, hem
de yönetim bilişim sistemi fonksiyonları sun-
maktadır. Süreçler, iş, imalat, yönetim ve destek
süreçleridir; talep tahmininden başlar, pazarla-
MES YAZILIMLARI
Ama imalat firmasında beyaz yakalıların yanı
sıra mavi yakalılar da bulunur. Bilindiği gibi
beyaz yakalılar verilerle, mavi yakalılar da mal-
zemelerle uğraşan, onları ürünlere dönüştüren
çalışanlardır. Hem adil hem de operasyonel et-
kin olabilmek için mavi yakalılara da teknoloji
desteği vermek gerekir. MES bu gereksinimin
ürünüdür. MES yazılımlarının da iki orijini bu-
lunur: ERP yazılımlarının Shop Floor Control
modülleri ile SCADA yazılımları. MES adı bu
kadar yayılmadan önce MOM (Manufacturing
Operation Management) adı da gündemdey-
di. Shop Floor Control modülleri genel olarak
makinelerin Gannt şemaları ile yüklenmesine,
çizelgeler oluşturulmasına ve iş emirlerinin yö-
netilmesine yardımcı olmaktaydı. SCADA’lar
ise otomatik kontrol cihazlarına set değerleri ve
AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
ma planlarını, bütçelemeyi, ana üretim prog-
ramını, satınalma planlarını, envanter yöneti-
mini, satış siparişlerini, lojistik operasyonları,
bakım planlarını, tüm planları icraata dönüş-
türecek iş emirlerini üretmeyi kapsar. Bununla
da yetinmez, insan kaynakları, muhasebe ve fi-
nansman yönetimini de üstlenir. ERP yazılımla-
rı sahip olduğu yönetim bilişim alt sistemleri ile
ürettiği enformasyonla (işlemsel ve ana verile-
rin sentez ve analizleri) karar süreçlerini besler.
Böylelikle yönetimin temel fonksiyonlarından
olan kontrol, değerlendirme ve iyileştirme de
gerçekleşebilir.
Yönetim piramidine bakınca bu fonksiyonların
çok büyük çoğunluğunun üst katmanda yer al-
dığını görürüz. ERP bu nedenle temelde beyaz
yakalıların yazılımıdır.
komutlar göndermeyi, veri toplamayı ve verileri
görselleştirmeyi üstlenen yazılımlardır. Ancak
ERP yazılımlarına eklenen atölye kontrol fonk-
siyonları ve SCADA’lardaki yetkinlikler mavi
yakalılara operasyonel etkinliği arttırmak için
yeterli desteği veremeyince MES yazılımları or-
taya çıktı. Kapattıkları ana boşluk ilk cümlede
adı geçen operasyonel etkinliğin alt başlıklarıy-
dı. Ancak bir ihtiyacın tatmini başka bir ihtiyacı
doğurur kanununun (Maslow kanunu) doğal
sonucu olarak, sonradan malzemenin ilerleme-
sinin kayıt altına alınması, gösterilmesi, ekip-
manların durumlarının izlenmesi, istatistiksel
proses kontrolü, işlem talimatlarına ulaşabilme
ile intralojistiğe ve imalat raporlamasına yönelik
fonksiyonaliteyi içerir düzeye yükseldi.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 81
AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

ERP / MES
Benzerlik ve Farklılıkları ERP / MES
Her iki yazılımın da hem mimari, hem de fonksiyonel açılardan benzer yanları bulunur.
Tüm modüllerin ortak kullandığı tek ve ölçeklenebilir veri tabanı, hem ana hem işlem ve- Arasındaki Etkilesim
rileri içermeleri, event tabanlı mimariyi tercih etmeleri, hem süreç (iş akış) yönetimi hem
raporlama fonksiyonları sunmaları, insan kaynakları yönetimi yapmaları, bakım yönetimi,
İki yazılım arasında birden çok konuda veri ve komut alışverişi bulunur.
envanter yönetimi, performans analizi başta gelen benzerliklerdir. ERP’de MES’de simü- Hatta aralarına başta CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) ve WMS (Depo
lasyon yetenekleri de bulunur. Her iki yazılımın da hem çevrimiçi, hem çevrimdışı (batch Yönetim Sistemi) olmak üzere başka yazılımlar da girer. Veri değiş toku-
veya deferred) çalışabilecek fonksiyonları vardır. şu yalnızca veri tabanı arayüzleri üzerinden olmak zorunda değildir, web
servisleri, uzaktan prosedür çağırma (remote procedure call) gibi tekno-
Farklılıklarına gelirsek ERP tüm tesisin yazılımıy- Öte yandan Endüstri 4.0 kavramında da yer aldığı lojiler de kullanılabilir.
ken, MES yalnızca imalat atölyelerini kapsar. ERP üzere dikey entegrasyonun sağlanmasında MES çok
tesise ve departmanlara makro düzeyden bakarken, önemli bir görev üstlenmektedir. ERP ise şirketin MES ana verilerinin bir kısmını ERP’den alır. ERP ana üretim planını, OEE (Overall
MES iş merkezi/ekipman, imalat rotaları ve tampon tedarik zinciri ile entegrasyonunda yer alan, diğer Equipment Effectiveness) hedefini firmanın çalışma tarzına bağlı olarak MES’e te-
alanlar başlıklarında detaylar sunar, çizelgeleme ve ifade ile yatay entegrasyonunu sağlayan ünitedir. mel girdi olarak verir. Buna karşı MES hem fiili durumları (malzeme tüketimleri,
iş sıralama yapmayı hızlandırır. ERP’ler bulut bili- Aralarındaki bir diğer büyük fark da kapsadıkları ürünlerin tamamlanma oranları, bulundukları yerler, makinelerin kullanılabilir-
şime de uygunken, MES’ler ancak edge server ile zaman dilimleridir. ERP’nin üretim modülü temel likleri, açık iş emri sayısı vb.) hem periyodik raporları (verimlilik, performans,
verimli kullanılabilir. MES ekipmanlarla entegredir, olarak MPS’in (Ana Üretim Çizelgesi) kapsadığı pe- maliyet, kalite, bakım, emniyet, farklı maaş dilimlerindeki çalışma süreleri vb.)
bu sayede kestirimci bakım uygulamaları olanak- riyod uzunluğuna göre çalışır (diğer modüller nere- ERP’ye gönderir. Gönderimler esneklik daha fazla olacağı için kullanıcılar aracılı-
lıdır. ERP ekipmanlarla temas halinde değildir. Bu deyse zaman bağımsızdır). MES’in zaman ufku ise ğıyla da olabilir. ERP MES’ten tahminler de isteyebilir; herhangi bir işe ne zaman
nokta MES yazılımlarının temel farklılığının gerek- vardiyadır. Diğer deyişle, ERP dünyasında zaman başlanacağı, bitiş tahmini, iş sıkıştırma ek maliyetleri vb.
çesidir: MES sistemi alırken yazılımın yanı sıra ima- MES’e göre daha yavaş akar ve iki sistem asenkron
lat makine ekipmanlarıyla haberleşeceği cihazların çalışır.
temini de gerekir. ERP’de sadece server donanımı
gerekebilir.

Sonuç
ERP ve MES yazılımları sırasıyla yönetim piramitinin üst ve orta katman-
larındaki fonksiyonlara yönelik oldukları için aralarındaki ilişki birbirle-
rinden rol çalmaya kalkışma değil tamamlayıcılıktır. Her ikisi de ayrı ayrı
kullanılabilirler, ancak birlikte olmaları her ikisinin de verimini arttırır
ve firmaya sinerji katar. Hangisinin firmaya daha önce kazandırılmasının
uygun olacağı sorulduğunda çoğu kişinin yanıtı ERP olmaktadır. Bunun
başlıca nedeni ERP’nin tek bir departmanın değil, tüm şirketin dijitalleş-
me gereksinimini karşılamasıdır.
 MES & MOM
Çözümleri
akıllı
fabrika
çözümleri

Dünyası
*Önemli Bilgilendirme

Bu bölümde yer alan MES & MOM üreticileri

alfabetik olarak sıralanmış, müşteri büyüklüğü veya
çözüm kapsamı gibi kriterlere göre kategorize
edilmemiştir. Çözüm ortakları da sıralamada
kendi tercihlerine göre yer almıştır.

*Üretim Süreçleri Yüretme ve Yönetme alanına destek veren donanım ve

teknoloji üreticileri de çözümler dünyasında yer almıştır.
 VISION 2021
MES & MOM ANAHTAR TESLİM MES PROJELERİ Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ ACD, firma bünyesinde ürettiği donanım ve yazılım ürünleri ile son
teknoloji Endüstri 4.0 projeleri sunar.
ENTEGRASYON: ERP, MRP, PDKS, Kalite Yönetim Sistemi, Bakım
MES & MOM Yönetim Sistemi gibi sistem entegrasyonları ACD tarafından yapılır
Üreticisi FABRİKALARIN DİJİTAL ve bu sistemler ile tam entegre çalışır. Entegre olunan sistemler ara-
sında veri alışverişleri tanımlı süre aralıklarında, kişi bağımsız ola-
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

DÖNÜŞÜMÜNÜ TAMAMLAR rak, otomatik gerçekleşir.

MES YAZILIMI: ACD IPM MES yazılımı Web Tabanlı Teknoloji ile
geliştirilmiştir. Tüm tablet, PC, Endüstriyel PC ve Kiosk gibi dona-

A
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
nımlarda en yüksek verimde kullanılır. Chrome, Explorer, Mozilla Çelik Elektronik
CD, 2004 yılında, fabrikaların dijitalleşmesine ve Firefox gibi tüm uygulamalarda çalışır. Üretim tesislerinde sınır-
katkı sağlamak amacıyla, modern teknolojile- sız sayıda kullanıcı ilave bir lisanslandırma bedeli olmadan sistemi
ri kullanarak yazılım ve donanım geliştirmeyi kullanabilir.
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
benimseyen ve sektörün dinamiklerini takip eden bir TERMİNALLER: Veri Toplama Terminalleri, Kablosuz Teknoloji
ile Endüstri 4.0 ile uyumlu olarak tüm makinelere entegre çalışır.
firma olarak Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi Herhangi bir kablolama ve altyapı masrafı çıkarmaz, hızlı ve kolay
Teknopark’ta kurulmuştur. kurulur. Fabrika üretim hatlarının yeniden planlanmasında ilave bir İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
maliyet gerekmeden sistem kullanılmaya devam eder. Terminaller
Müşterilerimize yerli, kaliteli, uygun maliyetli, sürdürülebilir ve ka- için aylık/yıllık bazda bir lisans ücreti alınmaz. 2 yıl garantili verilen
lıcı çözümler sunmaktayız. Sunduğumuz tüm ürünlerin Ar-Ge ve ürünler en az 10 yıl yedek parça garantisine sahiptir. Bu da yatırımı-
Ür-Ge çalışmalarını firmamız bünyesinde gerçekleştirmekte ve bu nızın sürdürülebilirliğini sağlar.
sayede ürünlerimizi müşteri taleplerine ve farklı üretim sistemle- Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
rine kolayca adapte ederek müşteri memnuniyetini en üst düzeyde TEKNOLOJİLER: ACD MES yazılımı MT Connect ve OPC Server tek-
tutmaktayız. nolojileri ile de uyumlu çalışır. Üretim adetleri ve sonuçları, hızı,
çevrim süresi, operatör kimliği, makine mesajları & alarmlar, doğru
Endüstri 4.0 ve akıllı fabrikalar üzerine çözümler üretirken, bir ta- ürün & doğru program kontrolü, sensör bilgileri (sıcaklık, titreşim,
raftan da Tübitak, Kosgeb, Horizon 2020, Itea ve Celtic projeleri ile Matbaa Medikal Metal Mobilya
yoğunluk, vs.), enerji tüketimleri, makine çalışma & durma & bek-
Ar-Ge faaliyetleri yürütmekteyiz. leme süreleri gibi veriler anlık olarak toplanır.

ACD IPM MES - Üretim Yönetim Sistemi Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık

Tüm sektörlere uyarlanabilen yapıda ve üretim pa-

Ertul Erözdemir
rametrelerini gerçek zamanlı takip etmek üzerine
Genel Müdür
kurulmuştur. Bu sistem makine/operatör ve ERP
Savunma Seramik Tarım Tekstil
arasında arayüz sağlayarak üretim tesislerine
teknoloji çözümleri sunmaktadır.
Verimlilik ve OEE değerlerinin gerçek za- ACD BİLGİ İŞLEM BİL. HİZ.
manlı takibine, kayıpların anında görül- SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ.
mesine, süreçlerinin yalın, verimli ve Detaylı Bilgi İçin Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
izlenebilir bir yapıda yönetilmesine Teknopark No: 4/59 B24 Eskişehir
katkı sağlamaktadır. Tel.: +90 222 236 20 10

Makine arızası, fire artışı, verimlilikte

www.acd.com.tr
azalma gibi kritik durumlarda anın-
da SMS, Mail, Telegram ve WhatsApp
uygulamalarından yetkili kullanıcıla-
ra bildirim göndermektedir.

Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

İşletmeler
 VISION 2021
ÜRÜN VE HİZMETLER Hizmet Verilen
MES & MOM
SATIN ALMA Sektörel Bazda Üretim Yönetimi Yazılımları
Sektörler
REHBERİ Sistem ve Proje Danışmanlığı
Üretim Veri Toplama ve Değerlendirme Sistemleri

MOM Üreticisi Kalite Kontrol ve Ölçüm Sistemleri

Amaca Uygun Yazılımlarla Otomasyon Sistemleri ile Entegrasyon Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Barkodlu Üretim Takip (Proses-Personel-Makine)

Teknolojinin Gücünü Birlikte Sipariş, Stok ve Sevkiyat Sistemleri
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim

Kullanalım Boyama ve Baskı Laboratuvar ve Reçete Sistemleri Çelik Elektronik

Fason Takip Sistemleri

D
ijital dönüşümün sürekli konuşulduğu Üretim Ön Maliyet ve Fiili Maliyet Sistemleri Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

günümüzde, şirketlerin tüm faaliyetle- Depo Yönetimi, El Terminali ile Stok İşlemleri (Parti-Lot-Raf)
rindeki çalışma yapısının yeniden kur-
Satın Alma ve Satış Yönetim Sistemleri
gulanması, bu faaliyetlerdeki bilgi akışının anlık Çözüm Önerileri İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

izlenerek verimlilik ve etkinliklerin arttırılması

ön plana çıkmaktadır. VERİ TOPLAMA SİSTEMİ GENEL ÖZELLİKLERİ
Bu aşamada, kullanılan yazılımlar kritik öneme sahiptir. Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
Şirketler, yazılımların kullanıma geçiş aşamasında, faali- Operatör tarafından İşletmenizi
Anlık çalışan /
Anlık tur sayısı,
yetlerine ait çalışma şartlarını veri odaklı olarak mutlaka hiçbir veri girilmeden internet toplam tur sayıları
duran
akıllı veri toplama üzerinden kuş izlenmesi, teorik
yeniden tasarlamalıdır. Akdatasoft olarak, Üretim Yönetim makinaların
cihazı yardımıyla bakışı takip etme üretim miktarı
Sistemi (MES) yazılımlarının sadece araç olduğu ve şirket- takibi,
otomatik çalışması imkanı sunması, hesaplanması Matbaa Medikal Metal Mobilya
lerin faaliyetlerindeki çalışma düzenlerinin, yeniden yapı-
landırılmasının ve standartlaştırılmasının temel ihtiyaç ve
gereklilik olduğu esasına göre çalışmalarımızı sürdürmek-
Makinalarında kabin İşletmedeki
teyiz. Yazılımların kuruluş ve uygulamaya alma sürecinde, Makina sayaçlardan (su,
randımanları, sıcaklıklarının ve Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
genellikle şirketlerdeki yönetici ve çalışanlar kendi manuel besleme geçiş elektrik, doğalgaz) Makinadaki prosesin
çalışma ve tüketim verilerinin
sistemlerinin yazılım tarafından uygulanmasını istemekte- duruş hızlarının takip toplanması, ilgili süre
başlangıç-bitiş
dirler. Bu talep, yazılımın üzerinde ciddi uyarlama, ek yazı- edilmesi iş emirleri aralıklarına göre zaman takibi,
sürelerinin
arşivlenmesi ile birlikte üretim verileri ile
lım ve standart dışı iş akışların oluşturulmasına yol açtığı raporlanması eşleştirilmesi
gibi, sürdürülebilirlik açısından sorunlar oluşturmak- Savunma Seramik Tarım Tekstil
tadır. Yazılımların ilgili sektör ve sektöre ait ürün
grubunun üretim aşamalarına ait, standart iş akış
İşletme / Operatör
süreçlerine sahip uyarlamalarının uygulamaya İşlemin / prosesin Makina / Mobil tarafından hiçbir AKDATASOFT YAZILIM ve
alınması başarıyı sağlayacaktır. standart süre ve Vardiya / cihazlardan veri girilmeden
BİLGİSAYAR SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
zaman aşımı ile personel izlenebilirliğin akıllı veri toplama
tekrar/ilave bazında sağlanması cihazı yardımıyla NKÜ Teknopark, Namık Kemal Üni.
işlemlerin takibi izlenebilirlik. otomatik çalışması Çorlu Mühendislik Fak. Silahtarağa
Mh. P.K. 59860 Çorlu Tekirdağ
Tel.: +90 282 653 13 89
Endustri 4.0 info@Akdata.com

www.akdata.com

Hakan Akalın
Genel Müdür
Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
ÜRÜN VE HİZMETLER
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ Projelerimize Dijital Dönüşüm Yol Haritasının oluşturulması için analiz çalışma-
sı ile başlıyor ve ardından üç fazdan oluşan bir metodoloji ile ilerliyoruz.
1. Faz - Endüstriyel Otomasyon hizmeti sunarak üretim sahasının ya da ürünle-
IIoT Üreticisi rin dijitalleşmesini gerçekleştiriyoruz. Gerekli donanımları tespit ve tedarik edip
Odağımız Üretime Yön Veren Akıllı devreye alıyoruz.
2. Faz - IIoT platformumuzun en önemli unsurlarından olan Antodis Gateway
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Nesneler / Analogdan Dijitale ile üretim sahasındaki dijitalleşmiş tüm nesneler ile çift yönlü etkileşime geçiyo-
ruz ve sensörlerin sunabildiği tüm verileri Antodis Connector yardımıyla ERP

A
yazılımlarındaki ilgili bilgilerle eşleştirerek alıp Antodis Analytics & Yapay Zeka
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
çözümleri ile işleyerek kullanıyoruz.
NTODIS olarak Kurumsal Kaynak Planlaması Çelik Elektronik
Bu fazda gerçekleştirdiğimiz çalışmaların temel kazanımları:
(ERP), Endüstriyel Otomasyon, Veri Bilimi ve
• Üretimin gerçek zamanlı verilerle izlenmesi ve OEE (Toplam Ekipman Verim-
Yazılım Geliştirme alanlarında 15 yılın üzerinde liliği) gibi göstergelerin üretilmesi, anomali / duruş analizleri Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
global tecrübelerin bir araya gelmesiyle kurulduk ve ilk • Kestirimci / Öngörücü Bakım çalışmaları gibi Büyük Veri Analitik çalışmaları
günden bu yana işletmelerin dijital dönüşümünü hız- • Makinelerin durdurulması, çalıştırılması, ayarlarının yapılması gibi fonksiyon-
landıracak Endüstriyel IoT projeleri gerçekleştiriyoruz. ları yerine getirerek üretim sahasının Siber Fiziksel Sistemler ile yönetilmesi
• Başka bir üretim yürütme / yönetme yazılımına (MES/MOM) gerek olmadan İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
Gerçekleştirdiğimiz projeler ile yoğun rekabet ve belirsizlik ortamında ERP sistemleri üzerinde stok yönetimi, kapasite planlama, üretim yönetimi, ba-
çalışan müşterilerimize daha çevik ve esnek bir şekilde işlerini yönetebi- kım yönetimi, kalite yönetimi operasyonlarının gerçek zamanlı veriler ile yürü-
lecekleri çözümler sunuyoruz. tülmesi

Üretim sahasındaki makine ve ekipmanlarla bağlantı kurup veri topla- 3. Faz - Yıkıcı iyileştirme gerektiren alanları tespit ediyoruz ve Artırılmış Gerçek- Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

mayı ve karşılıklı iletişimi otomatikleştiriyoruz. Ayrıca bir MES/MOM lik, Yapay Zeka, Robotik Sistemler, Otonom Taşıma Sistemleri, Bulut Çözüm-
leri, Konum Belirleme (RTLS), Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFID), Görüntü
yazılımına gerek olmadan, kullanılan ERP sistemi ile tam entegre bir
İşleme gibi konularda uzman çözüm ortaklarımızı dahil ederek projelerimize hız
şekilde üretimin, kayıp zamanların, planlamanın, makinelerin ve kesmeden devam ediyoruz.
stokların gerçek zamanlı veriler ile canlı olarak izlenmesini ve yöne- Matbaa Medikal Metal Mobilya
tilmesini sağlıyoruz. Bu sayede kaynak kullanım oranını ve verimlili-
ği arttırmak projelerimizin öncelikli kazanımları arasında yer alıyor. Ali Aytekin
Kurucu Ortak
Çözümlerimizin temelinde, Python dili ile geliştirdiğimiz, plat-
form bağımsız, REST API’lerle çalışan ve büyük veri yönetimi Behiç Ferhatoğlu Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
için MongoDB kullanan Antodis Endüstriyel Nesnelerin İnterneti Yönetici Ortak,
(IIoT) platformu yatıyor. Kurumsal Dönüşüm Platformu Temsilcisi
behicferhatoglu@antodis.com
Müşteri Görüşleri
Savunma Seramik Tarım Tekstil

“Yeni nesil IoT platformları ve ERP tecrübelerinden dolayı Antodis ile

çalışmayı tercih ettik. Üretim sürecimizin gerçek zamanlı takibi ve bilgi ANTODİS TEKNOLOJİ A.Ş.
akışının kişilerden bağımsız yürütülmesini IFS ERP sistemi ile tam en- Metropol İstanbul C1 Blok No:2
tegre bir şekilde hayata geçirerek verimliliğimizi arttırmayı planlıyoruz.” B/122 Ataşehir İstanbul
- Ayhan Mutlu / Bursalı Group - Bilgi Teknolojileri Müdürü - İcra Kurulu Üyesi Tel.: +90 216 225 03 11
info@antodis.com
www.antodis.com
“Antodis ile şu anda yürüttüğümüz silindir takibi, forklift optimizasyonu Emre Yüce
ve yapay zeka temelli makine ayar önerisi projelerimiz ile sektörde bir
Kurucu Ortak
adım öne geçmeyi hedefliyoruz. Uzun yıllardır ERP sektöründen tanıdı-
ğımız ve ambalaj sektörü tecrübelerine güvendiğimiz bir ekip olduğu için
çok hızlı karar verdik ve o şekilde de ilerliyoruz.” Cüneyt Ömer Günaydın
- Kamil Köroğlu / Biriz Ambalaj - Operasyon Direktörü Yönetici Ortak
Mikro Küçük KOBi’ler OBi’ler Büyük Ölçekli
İşletmeler İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
ÜRÜN ve HİZMETLERİMİZ
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ Armology, Armolis mühendisleri tarafından SAP MII üzerinde
geliştirilen bir MES çözümüdür. Çözümümüz platform bağımsız
bir çalışma yeteneğine sahip olmakla birlikte tamamen kulla-
nıcı dostu ekranlar ile basit bir çalışma şekli sunmaktadır. Her
yerden tüm bilgilere erişim imkânı yanında tüm üretim, kalite, Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento
bakım, iş sağlığı ve güvenliği bilgilerinize anlık olarak erişim im-

TÜRKİYE’NİN İLK 500 kânı, online ve offline çalışma özelliği sunmaktadır.

FİRMASI BİZİMLE Çevre dostu ve

Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

sürdürülebilir
AKILLANIYOR Üretim
üretim
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

maliyetlerinin Gerçek zamanlı

T
azalması veri izleme
ürkiye’nin en büyük SAP MII
Danışmanlık şirketlerinden İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

biri olan Armolis Bilişim A.Ş.

2014’ten beri hizmet vermektedir.
Bugüne kadar yazılım hizmetlerinden Arıza
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
Ürünün Pazar
donanım yönetimine kadar fabrikala- çıkış süresinde oluşmadan
rın tüm süreçlerinin iyileştirilmesi- azalma önce müdahale
ne yönelik projeleri hayata geçirerek edebilme
Matbaa Medikal Metal Mobilya

hizmet verdiği firmaların daha verim-

li çalışmalarını sağlayan Armolis, ça-
lıştığı firmalarda verimliliği sürdürü- Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
lebilir kılmayı hedefler. Yüksek
Esnek üretimde
SAP Digital Manufacturing ürün grubuna ait SAP artış verimlilik
MII (Manufacturing Integration & Intelligence),
SAP ME (Manufacturing Execution), SAP DMC Savunma Seramik Tarım Tekstil
(Digital Manufacturing Cloud) ürünlerinde uçtan
uca danışmanlık ve uygulama projeleri ile tüm fab-
rikaların dijital sanayi dönüşümünün sorumlulu- Üretim yönetimi çözümlerinde Türkiye’nin en büyük SAP iş or- ARMOLİS BİLİŞİM A.Ş.
ğunu üstlenmeyi amaçlamaktadır. taklarından biriyiz. İşimizi teknik bir iş olarak değil, müşteri- Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark
lerimizin süreçlerine katma değer yaratmak olarak görüyoruz. Bölgesi Çifte Havuzlar Mah. Eski
Londra Asfaltı Cad. C1 Blok No:102
Bu nedenle rakiplerimizden farklı olarak uçtan uca hizmet su- Esenler İstanbul
nuyoruz. Hem iş katmanında, hem üretim hem de otomasyon Tel.: +90 212 483 72 14
katmanında destek veriyor, anahtar teslim projeler yapıyoruz. info@armolis.com
Mustafa Karadeniz www.armolis.com
Kurucu Ortak
Detaylı Bilgi İçin
OBİ’ler Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM ÜRÜN VE HİZMETLERİMİZ Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ BAUTEK firması olarak işletmelerde uçtan uca entegre ve dijital fabrika
konseptine uygun sunduğumuz Üretim Yönetim Sistemi Çözümleri,
üretim sistem ve süreçlerinizin verimli, etken ve doğru bir şekilde yü-
MES Üreticisi rütülmesini sağlamaktadır. İş emri yönetimi, stok ve canlı envanter
DAHA ETKİN, VERİMLİ VE YÜKSEK takibi, üretim planlama-atama, üretim takip, iş gücü yönetimi, ürün
ağacı oluşturma (BOM), prosedürel iş adımları oluşturma, üretim per-
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

PERFORMANSTA OPERASYONLAR formans ve duruş takipleri, duruş sebepleri ve analizi (drill down), du-
ruş-operatör ilişkisi, OEE-verimlilik hesap, kalite spektleri belirleme,

Ö
kalite prosedür yönetimi, istatistiksel proses kontrol, kalite veri top-
lama, proses veya lap ortamı kalite numune sistemi entegrasyonu gibi Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
zellikle son dönemde global pazarda yaşa- birçok özellik bu platform ile sağlanmaktadır.
Çelik Elektronik

nan hammadde tedarik problemleri, ener-

ji maliyetlerindeki artış ve benzer nitelikte
İŞLETMELERE DİJİTAL AKILLI FABRİKA
üretim ekonomisini olumsuz yönde etkileyen para- Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
ÇÖZÜMLERİ - DİĞER ÇÖZÜMLER
metrelere karşı sürdürülebilirliği sağlamak ve reka-
bet gücünü koruyabilmek için işletmelerin maliyet-
lerini minimize etmek kritik gündem konularından İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
IT/OT
biri haline gelmiştir. Merkezileştirme
Scada
ve Entegrasyon
Maliyetleri minimize edebilmek için işletmelerin tüm üretim, bakım, Platformu
kalite ve enerji yönetim süreçlerini Dijital Fabrika yaklaşımına uygun Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
bir teknolojik altyapı kurmak suretiyle uçtan uça izlenebilir ve isteni- Üretim
Alarm Yönetim
len nitelik ve nicelikte üretim gerçekleştirebilecekleri, hammadde-e- Veri Toplama ve
Sistemi
Raporlama
nerji gibi kaynakları optimum seviyede kullanabilecekleri bir yapıya
dönüştürmeleri gerekmektedir. Böylece üretimin maliyet hesaplarında
Matbaa Medikal Metal Mobilya
sapmaya sebebiyet verecek durumların da hızlı bir şekilde tespit edile-
Mobil Prosedür
bilmesi sağlanmaktadır. OPC ve Yönetimi ve
Entegrayon Saha Veri
Platform Toplama Çözümleri
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
BAUTEK Bilgi Teknolojileri firması olarak
müşterilerimize Dijital Fabrika konseptine Otomasyon Enerji İzleme ve
uygun bir şekilde, Siber Güvenlik ve Yönetim Çözümleri
Yedek Yönetimiü Savunma Seramik Tarım Tekstil

• Yüksek performansta ve istenilen nitelikte

üretim gerçekleştirme • Üretim ile ilgili süreçleri
Dijital Kaizen ve Kestirimci
dijitalleştirerek iyileştirme • Performans ve
Performans Kalite Yönetim BAUTEK BİLGİ TEKNOLOJİ SAN.
verimliliği arttırma • Hammadde ve enerji gibi Kestirimci Çözümleri ve TİC. LTD. ŞTİ.
Destek Sistemi
kaynakları etkin kullanma • Kaliteyi olumsuz Bakım Yönetim Varyap Plaza Esenyalı Mah. Yanyol
etkileyen parametreleri minimize etme • Etkin Çözümleri; Cad. No:61 Ofis No:131-132
enerji yönetimi ile minimum enerji kaynak Pendik İstanbul
kullanma • Otomasyon sistemlerini güvenli bir Tel.: +90 216 392 01 01
şekilde yönetebilme • İşletmede kullanılan info@bautek-tr.com
ekipmanlardan maksimum seviyede www.bautek-tr.com
Ali Osman Kabil fayda sağlayabilmeye yönelik çözümler
İş Geliştirme Yöneticisi sunmaktayız.
Detaylı Bilgi İçin
KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
MES & MOM
Üreticisi Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

ProCOST ile Üretiminiz Uçtan

Uca Kontrol Altında Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
Çelik Elektronik

B
ilTAY Teknoloji, Akıllı Fabrika Çözümleri
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
ile ülkemizin Dijital Dönüşümüne katkı sağ-
lamaktadır. 2008 yılında ilk IIoT projesini
aşı takip sistemi üzerine yapmış ve tüm Türkiye’de
7800 cihazın yönetimini sağlamıştır. ProCOST bu İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

şekilde ortaya çıkmıştır.

Makineler arası iletişim teknolojileri geliştirerek, 2015 yılında Boğaziçi
Üniversitesi’nin yapmış olduğu yarışmada Türkiye’nin en iyi 10 girişi- Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
minden biri olduk.
Beybi Eldiven, ProCOST MES/MOM Sistemi ile 4000 makineyi anlık
olarak izleyip Üretim, Kalite ve Yalın Üretim süreçlerini entegre bir
şekilde yürütmektedir. Bu sayede, 2020 yılında İSO 500 arasında Matbaa Medikal Metal Mobilya
yapılan Endüstri 4.0 olgunluk analizlerinde, BEYBİ Fabrikası En İyi
Dijitalleşmiş 2. fabrika seçildi.
BilTAY Teknoloji, Türk Mühendisler tarafından tasarla-
Yapılan çalışmalar YouTube adresinden izlenebilmektedir. nıp geliştirilen entegre çözümler sayesinde, bir kurumun
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
2010 yılında 55 kişilik bir fabrika ile başladığımız ihtiyacı olan yazılımları tek bir platformda toplamakta-
KARCAN Kesici Takım, bugün 175 kişi ile Türkiye’nin dır. Böylece, Doküman Yönetimi (DMS), Üretim Yönetimi
En Büyük Özel Takım Üreticisi olarak “KARANLIK (MES), Kurumsal Kaynak Yönetimi (ERP), Müşteri İlişkileri
FABRİKA” niteliğinde çalışmaktadır.
Yönetimi (CRM), İnsan Kaynakları Yönetimi (HRM), Savunma Seramik Tarım Tekstil
2019 yılında KNAUF INSULATION; Sürekli Satın Alma Yönetimi (PMS), Depo Yönetimi (WMS),
İyileştirme alanında, KAYISI ile dünyadaki
Stratejik Planlama ve Hedef Yönetim Sistemi (SMS), B2B,
KNAUF’lar arasında En İyi Örnek Çalışma ödü-
lünü almıştır. Akıllı tahta ve mobil uygulamaları- Ofis Otomasyonu ve Çalışma Alanı (OWS), Dinamik BİLTAY TEKNOLOJİ
TELEKOMÜNİKASYON
mız sayesinde, ekipler birbirinden uzakta olma- Çizelgeleme (APS) tek yazılım ile yönetilebilmektedir. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
sına rağmen, verimliliği artarak çalışma imkanı Osmangazi Üniversitesi Meşelik
yakalamıştır. Kampüsü ETGB Osmangazi Teknoparkı
2015 yılında geliştirmiş olduğumuz DÜPUS, Detaylı Bilgi İçin No:105 Odunpazarı Eskişehir
Tel.: +90 222 229 25 95
makinelerden veya kullanıcılardan gelen bilgile-
info@biltay.com.tr
Alper Bilge re göre işleri organize eden Dinamik çizelgeleme
www.biltay.com.tr
Genel Koordinatör yapay zekasıdır.

Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Ürün ve Hizmetlerimiz
Sektörler
REHBERİ
CODEIDENT Bilgi Teknolojileri, üretim alanındaki proje ve
çözümleri ile MES, ERP, otomasyon entegrasyon ve lojistik sü-
MOM Üreticisi reçlerini bir bütün olarak değerlendirerek müşterilerine destek
ÜRETİMDE ENTEGRE SİSTEMLER olmaktadır.
Üretimde oluşan veriler, ERP sistemleri ile birçok alanda entegre
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Üretimin Planlanan Zamanda ve Kalitede Yapılması olarak sahadan bilgilerin doğru zamanlı ve eksiksiz olarak ak-
tarılmasını sağlamakta, anlık ve geriye dönük raporlama desteği
MES ve Entegrasyon Sistemleri ile Mümkündür yanında üretim makine entegrasyonları ile proses verileri kayıt Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
altına alınarak detaylı analiz sağlanabilmektedir. Özellikle mon- Çelik Elektronik
taj hatlarında barkod, RFID ve diğer tanımlama teknolojileri ile

F
tekil ürün kimliklendirme , kritik komponent, ürün ve parti
kontrolü, blokaj ve kalite kontrolleri, ERP yazılımı ile entegre
irmamız, MES çözümleri kapsamında sa- süreç yönetimi sağlamaktayız. Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

nayi kuruluşlarına uçtan uca destek sağla-

Lojistik süreçlerinde çözümlerimiz uygulanmakta veya müşteri
yarak üretim odaklı süreçlerin Robotik ve sistemlerine entegre olabilmektedir. Farklı tüketim izleme sis-
Otomasyon entegrasyonları, RFID-Barkod tanım- temleri ve senaryoları ile kritik stok yönetimleri, bitmiş ürün
İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
sevk ve takip sistemi, hat yanı malzeme yönetim sistemi, ASRS
lama teknolojileri, ürün izlenebilirlik, iç lojistik entegrasyonları, AGV-forklift çağrı ve yönetim sistemleri ile çö-
destek ve bildirim sistemleri, kestirimci bakım züm sunmaktayız.
yazılımları ile hizmet vermektedir. Uzmanlık ala-
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
nımızı montaj hatları ve karma üretim prosesleri
konusunda MES, verimlilik, ürün bazlı izlenebilir-
lik, lojistik ve dijitalleşme konuları ile desteklenen
çözümler oluşturmaktadır. MES MOM Matbaa Medikal Metal Mobilya

Hızla gelişen üretim sistemlerinde verimlilik için verinin tanım-

lanması ve izlenmesi gerekmektedir. İyi bir üretim için iyi
bir lojistik ve malzeme besleme sisteminizin oluşturul- ROBOTİK
ması ve bu sistemin üretim sahası ile anlık canlı veri
ENTEGRASYON HEIJUNKA Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık

üzerinden haberleşmesi önem arz etmektedir.

Bu kapsamda, sistemlerimiz yönettikleri hatlar içe-
risinde birçok konuda karar destek, depo, kalite ve
WCM IIOT
Savunma Seramik Tarım Tekstil
erken uyarı bildirim sistemleri ile verimliliğin sağ-
lanmasına ve kalitenin kontrol altında tutulmasına
yardımcı olmaktadır.
Projelerimizle, yurtiçi sanayi firmalarında ol-
TPM CODEIDENT BİLGİ
TEKNOLOJİLERİ ve YAZILIM
HİZ. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ.
duğu kadar, 2019 yılından itibaren pandemi
sürecindeki olumsuz etkilere rağmen yurtdışı İhsaniye Mah. İzmir Yolu Cad. Atalay 7
Sit. B Blok No:114 D:18 Nilüfer Bursa
pazarlarda da üretim verimliliği ve iş süreçleri- Detaylı Bilgi İçin Tel.: +90 224 249 70 06
nin dijitalleşmesi kapsamında çalışmalarımıza
info@codeident.com
devam etmekteyiz.
www.codeident.com

Erhan Kuzucu
Genel Müdür
KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen

DarkOffice
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
PDM & ERP
Entegratörü Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

GELECEĞİN FABRİKALARINI
Dark-Office Ürünleri Hakkında Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim

BİRLİKTE İNŞA EDELİM Çelik Elektronik

D
Üretimin gerçek yüzünü karbon ayak izi ile izleyelim. Üretimin gerçek
ark-Office firması 2020 yılında kurulmuş yüzünü karbon ayak izi ile izlemek geleceğe doğru attığımız bir adım- Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
dır. Endüstri mühendisliğinin temel kavramlarından olan planlanan ve
olmasına rağmen, ekip içindeki 30 yılın gerçekleşenin bir arada yürüdüğü MES yazılımları, ülkemiz için israfın
üzerindeki tüm tecrübemizi firmamız için önlenmesinde gerçek bir yardımcıdır.
kullanıyoruz. Üretim firmalarında Türkiye’deki ka- Dark-Office ürünleri ile birlikte, üretim tezgahlarından gelen bilgilerle İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

ranlık fabrikaların başlangıcına destek olmak adına karbon ayak izi birleştirilerek fabrikaların ihracata daha yatkın olma-
sı sağlanmaktadır. Üretim entegre sistemlerimiz, sensörler aracılığıyla
firma ismimiz “Dark” ile başlıyor. Teknolojik olarak üretim tezgahlarından gelen verileri okuyup, karbon sensörleri ile bir-
yapay zeka, makine öğrenmesi ve RPA ve IoT oto- leştirip OEE karbon değerleri, duruş, sarf miktarları, fire miktarı ile Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

masyonları ile desteklenen ERP sistemimizi yol ar-
kadaşlarımız olan müşterilerimize anlatabilmek için
firma ismimizi “Office” ile birleştirdik.
Amerika’nın ünlü araştırma firması IDC’nin yaptığı
araştırmalara göre, kendi iş süreçlerini yönetebil-
mek adına 36 ayrı yazılım kullanmanın gerekli ol-
duğu iş dünyamızda, Türk firmalarının artık sadece
Salih Onur Düzel ERP almalarının yeterli olmadığına inanıyoruz. Bu
Genel Müdür nedenle, tamamen browser üzerinde, işletim sistemi
bağımsız, mobil, tek bir platform üzerinde, kullanı-
cı sınırsız, kolay uyarlanabilir, %100 başarılı proje
yönetimi, süreç bazlı uyarlanması, değişen süreçlere
sürükle-bırak teknolojisi ile uyum sağlaması ve dış
teknolojilere çok çabuk entegre olması nedeniyle,
Workcube firmasının ERP sistemi Dark-Office fir-
masının temeli olarak seçildi.
1.700 sunucu ve 5.000’den fazla şirketin kullandı-
ğı, açık kaynak kodu kullanabildiğimiz Workcube
firmasının geniş platformu üzerine otomasyon, RPA
ve yapay zeka ile geliştirdiğimiz yazılım, donanım
entegre çözümleri ile özellikle üretim firmalarına
destek vermektedir.
raporlayarak fabrikanızda gerçekte ne olduğunu raporlayabilmektedir.
Verilerin sisteme girilmesi için operatör bazlı olarak en fazla 90 saniye
kaybetmenizi sağlamaktadır. Böylece operatörlerinizin asıl yapmaları
gereken üretim operasyonlarına odaklanıp ikinci işleri olan MES siste-
Matbaa Medikal Metal Mobilya
mine veri girmesi sağlanmaktadır.
Anlık raporlama ve dashboardlar ile sistemimiz size üretimde verimli-
liğin yollarını açmaktadır. Yapay zekanın önderliğinde kurulan dash-
boardlar OEE’nin yükseltilmesi için önemli önerilerde bulunmakta, Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
aynı zamanda bir üretim müdürü gibi üretimi kontrol altında tutmaya
çalışmaktadır. Özellikle proje sanayisindeki tecrübelerimiz sayesinde
SolidWorks ve AutoCad üzerinden gelen görsel bilginin ürün ağacına
ve rotaya çevrilerek operasyonun hangi aşamasında problem olduğunu,
üretimin neyi beklediğini görmek mümkün olmaktadır. Proje bazlı çalı- Savunma Seramik Tarım Tekstil
şan firmalarda genel problem, görsel olan teknik çizimin matematiksel
veriye dönmesinin zorluğudur.
CAD to BOM yazılımımız ile grafikerlerinizin, Ar-Ge veya Ür-Ge ekip- DARK-OFFICE YAZILIM ve
lerinizin geliştirdiği teknik çizimlerin MSSQL üzerinde bir database’e OTOMASYON
aktarılarak MES ürünlerimize veya herhangi bir ERP’ye kayıt edilmesi Yavuz Sultan Selim Bul. Adnan
mümkün olmaktadır. Hedef kitlemiz özellikle otomotiv sanayi, proje Kahveci Mah. Jetkent 1 Sitesi A2-4
sanayi, üretimdeki makine imalatı ve proje bazında imalat yapan her Beylikdüzü İstanbul
Tel.: +90 533 170 73 48
firmadır.
salih.duzel@dark-office.com
Detaylı Bilgi İçin www.dark-office.com

Küçük KOBi’ler OBi’ler Büyük Ölçekli

İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Dera MES Hakkında Hizmet Verilen
SATIN ALMA Dera MES, tesislerdeki üretim verilerini gerçek zamanlı takip etmek Sektörler
REHBERİ üzerine kurulu blockchain tabanlı Web3 teknolojisini kullanan ilk
üretim yönetim ve otomasyon sistemidir. Üretim sahasından üre-
tim verilerini (üretim miktarı, üretim süresi, duruş miktarı, duruş
MES & MOM nedeni, hurda miktarı, hurda nedeni vb.) gerçek zamanlı, güvenilir
ve şeffaf bir sistemle toplayarak depolar. Toplanan bu veriler, hazır
Üreticisi analiz raporları olarak kullanıcıya sunulur. Bu raporlar sayesinde,
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Dera MES Web3 üretim performansı ve kalitesinin artırılması, maliyetlerin azaltılması

amacıyla mühendislik çalışmaları yapılır. Böylece, üretim sürecinde-
ki darboğazlar ve sorunlar bütün açıklığıyla görülerek çözülmüş olur.

Teknolojisini Kullanan
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
Sistem yönetimi, analiz ve raporlar, makine izleme, operatör veri topla- Çelik Elektronik
ma ekranı, bakım yönetimi, kalite yönetimi ve planlama modülleri ile
uçtan uca ve tam entegre bir dijital dönüşüm süreci gerçekleşir.

İlk MES Yazılımı Detaylı Bilgi İçin

Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

D
era Teknoloji ve Tasarım, üretim sektörü-
İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
nün dijital dönüşümünde 25 yıllık bir tec-
rübeye sahip. Yıldız Teknik Üniversitesi
Teknopark bünyesinde yeni teknolojileri takip
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
ederek ürünlerini Ar-Ge çalışmaları ile geliştiriyor.
Uzman danışman ve yazılım ekibi, müşterilerin
ihtiyaçlarına göre hem standart çözüm paketleri
hem de süreçlere özel butik çözümler üretiyor. Matbaa Medikal Metal Mobilya

Dera MES yazılımı, tekstil, gıda, metal,

otomotiv ve savunma sanayi gibi endüst-
ri sektörünün hemen hemen her alanın-
da çözüm sunuyor. Yazılımın blockchain
MES Sistemine Geçen Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık

tabanlı Web3 uzaktan erişim teknolojisini

kullanması sayesinde, işletmeler, fabrika- Fabrikalar Ne Kazandı?
larına uzaktan bağlantı ihtiyacını uzman
IT ekibine ihtiyaç duymadan ve güvenilir Üretim kayıplarındaki düşüşleri dur- Duruş ve hurda kayıplarını azal- Savunma Seramik Tarım Tekstil

bir şekilde sağlayabiliyor. Bir sunucu ve
firewall kurulumu gerekmeden, tanım-
lanan benzersiz ve kırılamaz kimliklerle
uygulamaya uzaktan erişilebiliyor. Kısa
sürede devreye alınan Dera Mes yazılımı
sayesinde, üretim sürecindeki iyileşmeler
kısa sürede gözlemleniyor.
durarak verimliliklerini artırdılar.
Sermayelerini geri dönüşü belirsiz
yeni makinelere yatırmaktansa geri
dönüşü kanıtlanmış MES yazılımı-
na yatırarak daha az sermaye ile
daha çok kazanç sağladılar.
tarak üretim maliyetlerini düşür-
düler, bu sayede sektörde rekabet
avantajı elde ettiler.
Departmanlar arasında sürekli bilgi
akışı sağlayarak çevik proje yöneti-
mine geçtiler.
DERA YAZILIM TEKNOLOJİ
DANIŞMANLIK ve TASARIM LTD. ŞTİ.
Adres: YTÜ Teknoloji Geliştirme
Bölgesi Davutpaşa Yerleşkesi D2 Blok
34220 Esenler İstanbul
Tel.: +90 212 980 06 37
info@derateknoloji.com
www.derateknoloji.com

Derviş Akgül
Genel Koordinatör, Kurucu Ortak
Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
İşletmeler İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Ayrıca her sektörden sanayicinin tüm
dijitalleşme ihtiyaçlarını karşılaması
lemektedir. Türkiye’de üç ofisinin yanı
sıra Amerika’nın Chicago kentinde- Sektörler
REHBERİ amacıyla hazırladığı ProManage Cloud ki ProManage Smart Manufacturing
ile, “İşletmem Cepte, İşletmem Dijital, Solutions Corp. firması ile MxD’nin
İşletmem Entegre ve İşletmem Akıllı” Ar-Ge partnerliğini ve Asya-Pasifik
MES & MOM olmak üzere dört farklı abonelik seçe- bölgesi faaliyetlerini yürütebil-
neği sunarak dijitalleşmeye adım at- mek adına da Japonya merkezli ITO
Üreticisi mak isteyen tüm sanayicilerin ilk ter- Corporation ile sağladığı partnerlik
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

cihi olmaya hazırlanıyor. anlaşması ile global çapta büyümeye

Dünya Genelinde 300’den Fazla Sanayicilerin güncel ihtiyaç ve talep-
devam etmektedir. ProManage Akıllı
Üretim Yönetim Sistemi ile ABD,
leri, teknolojik gelişmeler ve ulus-
Fabrikanın Tercihi IIoT Tabanlı Rusya, Belçika, Romanya, Bulgaristan, Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
lararası trendler ışığında sistemleri- Çelik Elektronik
Cezayir, Sırbistan ve Tataristan’a ihra-
ni sürekli olarak yenileyen Doruk,
cat gerçekleştiren Doruk, ProManage
MES MOM Sistemi ProManage ProManage ile geleceğin dünyasında
akıllı üretim yönetim sistemleri ala-
ile sektörde fark yaratmaya ve trendle-
re uygun yatırım ve Ar-Ge faaliyetleri- Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
nında “dünya markası olma”yı hedef-
ne devam etmektedir.

S
ürdürülebilir başarı için değişim ve gelişi-
min önemini artırdığı günümüz dünyasında Rakamlar ile ProManage Kullanımı: İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

artık sürekli iyileşme ve ilerleme bir tercih

değil, otomatikleştirilmesi gereken bir yaşam bi- - 300’den fazla sanayi kuruluşu - Ambalaj
çimi haline gelmiştir. - 50.000’den fazla makine/iş istasyonu - Gıda
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
Türkiye’nin sanayide dijitalleşme alanındaki ilk Ar-Ge çalışmala- - Otomotiv ana sanayi ve tedarik zinciri firmaları - İlaç
rını gerçekleştiren, IIoT bazlı teknik altyapı ve yazılımları hayata - Beyaz eşya ana sanayi ve tedarik zinciri firmaları - FMCG
geçiren ve bunlarla sınırlı kalmayarak işletmelerde dijital araçlar
ile üretim yönetim sürecinin hızlı ve çevik hale getirilmesi için - Metal döküm, pres işleme firmaları - Kimya
Matbaa Medikal Metal Mobilya
yöntemler geliştiren ve uygulayan Doruk, Akıllı Üretim Yönetim - Plastik enjeksiyon, ekstrüzyon montaj firmaları - Tekstil
Sistemi ProManage ile dünya genelinde pek çok işletmeyi akıllı
fabrika veya dijital fabrika olarak da adlandırılan bir yapıya dö-
nüştürüyor.
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
ProManage MES MOM Sistemi, işletmelerdeki üretim iş Kullanıcıların Dağılımı 1:
akışını uluslararası standartlara taşıyarak proaktifleş- - İlk 500’de yer alan en büyük sanayi kuruluşları
meyi sağlarken, yapay zekâ ile makine öğrenmesi,
artırılmış gerçeklik, görüntü anlamlandırma tekno- - İkinci 500’de yer alan sanayi kuruluşları
Savunma Seramik Tarım Tekstil
lojileriyle tam entegre olarak çalışan altyapısıyla - Orta ve küçük sanayi firmaları
işletmelerin prediktifleşmesine destek olan dün-
yadaki tek akıllı üretim yönetim sistemi olma
özelliğini taşıyor. DORUK OTOMASYON ve YAZILIM
Kullanıcıların Dağılımı 2: SAN. TİC. A.Ş.
ProManage, kullanıcılarına sunduğu assessment Teknopark İstanbul Teknopark Bulvarı
çözümü ile kullanım etkinliği ölçümü ve mü- - Başarılarını katlayarak sürekli hale getirmek isteyen firmalar No:1 C1 Blok K:8 Pendik 34906
kemmelleşme avantajları sağlıyor. Böylece kul- - Büyümek, öncüler arasına katılmak isteyen firmalar İstanbul Türkiye
lanıcılar, dijitalleşme adına yaptıkları yatırım ve Tel.: +90 216 504 02 55
- Tedarik zincirine dahil olmak isteyen firmalar
faaliyetler kapsamında elde ettikleri kazanım- info@promanage.com
lar ve başarılarının sürdürülebilir olması adına - Tedarik zincirinde üst basamaklara çıkmayı hedefleyen firmalar
Aylin T. Özden veriye dayalı desteklerle ProManage ile uzun www.promanage.com
- Yurtdışından sipariş almak, stratejik partnerlik yapmak isteyen
Managing Director dönemli partnerlikler inşa ediyor. firmalar
ProManage, USA
 MES SATIN ALMA REHBERİ
MES & MOM
Proaktiflik:
SATIN ALMA
Üretiminizdeki operasyo-
REHBERİ
nel yönetim sisteminiz,
dünya standartları baz
alınarak eksiksiz hale
getirildikten sonra
otomatikleşmeli; bu-
nunla birlikte dijital
dönüşüm projeniz ve
kültürel değişiminiz
de tamamlanarak ge-
leceğin akıllı fabrikaları
arasına katılmalısınız!
Prediktiflik:
Proaktiflik ile işletmenizde ortadan kaldıra-
madığınız “belli sorunlarınız”ın oluşmadan
fark edilip ortadan kaldırılması için yardımcı
araçların hedefe odaklı olarak geliştirilmesini
ve işletme verimliliğinizin artırılmasını sağla-
malısınız!
ProManage Akıllı Üretim Yönetim Sisteminin
ana amacı, üreticilerin işletmeleri adına ger-
çekleştirmek istedikleri hedeflerini hayata ge-
çirmelerine katkı sağlamak ve dijital dönüşüm
yolculuklarında onlara yol gösterebilmektir.
Bu amaçla sistemin altyapısında geliştirilen
ProGuard, işletmelerin işleyişini kolaylaştıra-
rak onları proaktif seviyeye getiriyor ve yet-
kililer adına sistemi sürekli takip ederek ih-
tiyaç durumunda çağrı, bildirim göndererek
işletmenin otomatikleşmesini sağlıyor. Ayrıca
kullanıcılar tarafından programlanabiliyor
ve tüm sistem kullanıcıları için seviyelendi-
rilmiş uyarı ve otomatik raporlama sistemini
de bünyesinde barındırıyor. Kullanıcılar sistemde
toplanan tüm verileri, durum bilgilerini ve 300’den
fazla KPI’ı işletmedeki çeşitli pozisyonlar için özel
olarak set ederek takip edebiliyor, belli durumlar
ve değerler oluştuğunda ise eskalasyonlu olarak
ilgililere ve çevreye bildirimler, raporlar dağıtarak
otomatik bir bildirim sistemi sağlıyor. ProGuard
ile işletmeler istedikleri şekilde yetkililere düzenli
raporlamalar yapabiliyor, ayrıca sıradışı ve yetkili-
lerin müdahale etmesi gereken durumlar oluştu-
ğunda onlara ulaşılarak bilgi verilmesini sağlıyor.
ProManage Akıllı Üretim Yönetim Sistemi, ana
MES akışına ek olarak dijitalleşme yol haritası kap-
samında proaktiflik ve prediktiflik için pek çok ek
modülü bünyesinde barındırıyor.
VISION 2021
Müsterilerimiz!
ProManage, IATF 16949’un işletmelerde en iyi
şekilde uygulanması konusunda vazgeçilmez
yardımcıdır. TPM, Lean Management,
WCM (World Class Manufacturing) gibi
metodolojilerin uygulanmasını mükemmel
destekler. Operatör yetkinlik yönetimi
(polivalans), kalite test operasyonları yönetimi,
ürün geri izlenebilirliği, kanban süpermarket
uygulamaları, JIT (Just in Time) ve JIS (Just in
Sequence) uygulamaları ile otomotiv sektörüne
parça tedarik eden firmaların vazgeçilmez
tedarikçiler arasında olmasını ve maliyetlerini
çok iyi yönetmelerini sağlar. Hammadde ve
Aşağıda yer alan şemada görüldüğü üzere bunlar ürün geri izlenebilirliği konusunda çok detaylı
arasında en önemli iki ek modül: destekler sunar.
Computer Vision
Computer Vision, üretimden dijital olarak toplanan verilerin
yerini alan, kamera görüntülerinin yapay zeka ile anlamlan-
dırılması ile görüntülerden işletme yönetimine ilişkin dijital Müşteri referanslarımız için
verileri üreten yapıdır. Üretimin adet, miktar, süre, kalite gibi
önemli bilgileri bu uygulama sayesinde otomatik olarak sapta-
nabiliyor. MES MOM sistemlerine farklı bir açılım getiren bu
uygulama, kalite kontrol, rework istasyonlarında yapılan işlerin Müşteri başarı hikayelerimiz
ölçümlenmesi, montaj hatlarında istasyon bazında yönlendir-
meler yapılması, kalite saptama gibi birçok konuda çözüm geti-
ren uygulamaları hayata geçiriyor.
ProManage Open
ProManage Open, ProManage Akıllı
Üretim Yönetim Sisteminde yer alan
ham ve işlenmiş verilerin gerçek za-
manlı ve otomatik olarak dış ortam-
Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
larda kullanıcılar tarafından farklı
İşletmeler İşletmeler
uygulamalarda kullanılmak üzere
ProManage Sisteminin güvenlik, sü-
reklilik ve bütünlüğünü bozmadan
aktarıldığı bir yapıdır. Kullanıcılar,
ProManage Open ile ERP ve diğer çö- Kuruluş Yılı : 1998
zümlerden gelen bilgileri kullanarak Müşteri Sayısı : Her sektörden 300’den fazla fabrikada
çeşitli BI araçları ile kendilerine özgü 50 binden fazla makineden veri toplama
dashboard ve uygulama tasarlama im- İhracat Yapılan Ülkeler : 5 kıtada faaliyet gösteriyoruz
kânına da sahip olabilmektedir.
Çalışan Sayısı:
+120
ProManage Cloud ile Akıllı Fabrika Dönüşümü
Ar-Ge Merkezi
bulunmaktadır
 Ölçemediğinizi Yönetemez, VISION 2021
MES & MOM Yönetemediğinizi İyileştiremezsiniz. Hizmet Verilen
SATIN ALMA MAS Plus, Endüstri4.0 ile birlikte başlayan dijital dönüşüm sürecine ön-
cülük etme vizyonu ile geliştirilmiş olan Akıllı Fabrika Sistemi’dir. Aktif Sektörler
REHBERİ olarak +100 firmada kullanılmakta, +15.000 makine ile entegre olmuş du-
rumdadır. Kurulan altyapı ile ekstra bir makine veya kaynak yatırımı yap-
maksızın, kayıpların önüne geçerek üretim kapasitesinin, kalite ve perfor-
MES Üreticisi akıllı mansının arttırılması hedeflenir.
fabrika Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento
çözümleri
MAS Plus ile neler kazanırsınız?
• Üretimde verimlilik, kalite ve per- • Yetki ve yetkinlik kontrolü

GÜCÜMÜZÜ GEÇMİŞTEN ALIYOR, formans artışı

• Sahadan anlık veri toplama
• İstatistiksel proses kontrolü
• Ekipman/kalıp uyum ve ömür ta-
Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

GELECEĞE KÖK SALIYORUZ • Makineler arası haberleşme

• Kâğıtsız üretim ortamı
kibi
• Analitik raporlama
• Bilgiye 7/24 her an, her yerden • Dijital, otonom ve şeffaf üretim

G
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
erişim süreci
ünümüzde yoğun bir rekabet içerisinde olan • Uyarı ve alarmlar ile proaktif aksi- • Kurulan entegrasyonlar ile çevre
firmalar, iş yapma şekillerini daha etkin ve ve- yon kabiliyeti sistemlerin etkin kullanımı
rimli hale getirmek için farklı yöntemler kul- • İzlenebilirlik • Yalın ve esnek dönüşüm faaliyet- İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
leri
lanarak maliyeti düşürüp verimi arttırma hedefinde- • Enerji tüketim takibi
• Çağrı yönetimi (bakım, kalite, • Hedefler ile yönetim
ler. Bu zorlu koşullar, kurumların geleneksel bakış depo vb. birimler arası) • Kurumsal hafıza, bilgi birikimi ve
açısını değiştirmesine sebep olurken, bilgi tekno- • İş sağlığı ve güvenliği olgunluk Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
lojileri artık rekabette öne çıkmayı mümkün kılan • Web tabanlı altyapı, donanım ba- • Müşteri memnuniyeti ve rekabet
avantajı
anahtar bir çözüm olarak değerlendiriliyor. ğımsız mimari

Biz ise Egebimtes Bilgi Teknolojileri olarak 1991’den bugü- Matbaa Medikal Metal Mobilya
ne Türkiye genelinde dijitalizasyon projelerine imza atıyoruz.
Türkiye pazarındaki ihtiyacı karşılamak amacıyla 2006 yılında
geliştirmiş olduğumuz MAS Plus Akıllı Fabrika Çözümümüz ve
etrafında oluşturduğumuz ekosistemimizle kendimizi bir dijital
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
dönüşüm entegratörü olarak konumluyor, üretim sektöründe
faaliyet gösteren iş ortaklarımızın dijital dönüşüm süreçlerinde
çözüm ve hizmetlerimizle yanlarında yer alıyoruz.
Çağdaş yönetim anlayışının gerektirdiği bilgi sistemlerini, do-
Savunma Seramik Tarım Tekstil
nanım, yazılım ve iletişim alanlarında, dünyanın en yeni ve en
gelişmiş teknolojilerini kullanarak oluşturuyoruz. Bu çözümle-
ri danışmanlık, proje tasarımı, yönetimi ve kurulumu, eğitim,
EGEBİMTES BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
servis ve destek hizmetlerini de içerecek şekilde iş ortakları- SAN. ve TİC. A.Ş.
mıza sunuyoruz. Kurumların vazgeçilmezi haline gelen Detaylı Bilgi İçin Brandium Residence, Ataşehir İstanbul
bilgi teknolojilerinin etkin biçimde kullanılması- Tel.: +90 850 441 40 15
nı sağlıyor, maliyet ve rekabet avantajı sağla- Bilişim 500 Plus Sistem Yalay İş Merkezi D.403 Montrö İzmir
yan, değer yaratan, yenilikçi, ileri tekno- Entegratörü ve İş Ortağı - loT ve
Tel.: +90 (232) 489 00 60
loji çözümler üretiyoruz. M2M Sıralamasındaki Yeri: 7
Buttim İş Merkezi Osmangazi Bursa
Bilişim 500 Plus Sektörel Yazılım-
Otomotiv Sıralamasındaki Yeri: 3 Tel.: +90 (224) 443 65 71
mas@egebimtes.com.tr
www.masplus.com.tr
Alp Atay
Üretim Yönetim Sistemleri Direktörü
Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
İşletmeler İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
Endüstriyel
Teknolojiler ENDÜSTRİYEL BİLGİSAYARIN Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Üreticisi MERKEZİ

ICC
isminden de anlaşılacağı üzere bili- Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

şim ve otomasyon teknolojilerinin

en önemli gereksinimlerinden biri MES İÇİN ENDÜSTRİYEL BİLGİSAYAR
olan ürün temin hizmeti için “Endüstriyel Bilgisayarın Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
IPC4 Endüstriyel Bilgisayarlar, fabrikalardaki MES uygulamaları için
Merkezi” mottosuyla yola çıkmıştır. Kısa bir süre içe-
tasarlanmıştır. Piyasadaki bazı ürünlerin aksine, zorlu endüstriyel ko-
risinde pazardaki teknolojik etkiler ve Endüstri 4.0 ih- şulların gerektirdiği tüm test ve sertifikaları tamamlanıp özel olarak
tiyaçlarını da karşılayabilecek SCADA yazılımı ürün- geliştirilen IPC4 bilgisayarlar, Windows ve Android işletim sistemi se- İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
çenekleri ile birlikte geniş inç aralıklarında FULL HD görüntü kalitesi
lerini de ürün gamına katmıştır. sunarken, geleceğe yönelik projeleriniz için Windows 11 desteği de
Dünyanın önemli “Endüstriyel Bilgisayar” üreticisi firmaları olan AAEON sağlamaktadır.
ve IBASE’in Türkiye temsilciliklerini almanın yanı sıra Türkiye pazarı için
Standart IPC4 endüstriyel bilgisayar ürünleri, akıllı biyometrik ve kart Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
ortaya koyduğu kendi markası IPC4 ile Türkiye pazarında var olan “ger-
tanımlama terminali ile özelleştirilmiş ürünler haline de getirilebilir.
çek” endüstriyel bilgisayar gereksinimini sağlamayı amaçlamıştır.
Özellikle fabrikaların MES uygulamaları için özel olarak tasarlanmış
Tecrübesi neticesinde, pazarda tam olarak tanımlanmamış olan “endüst- MES Panel PC ürünleri de bulunmaktadır. Yerleşik profesyonel uzak-
riyel bilgisayar” kavramını tam olarak açıklamayı ve kullanıcılara gerçek tan bakım yazılımı, Android sistem özelleştirmesi desteği ve sistem çağ-
Matbaa Medikal Metal Mobilya
“endüstriyel bilgisayar” tanımına uygun ürünü sunmayı misyon olarak rı arabirimi API referans kodu içeren eksiksiz bir SDK geliştirme kiti
belirlemiştir. sunuyoruz. Fansız endüstriyel anakart üzerine eklenmiş 13,56 MHz
Otomotiv, demir-çelik, makine imalatı, gıda, paketleme, RFID kart okuyucu ve dahili kamera ile MES Panel PC, dijitalizasyon
tekstil, lastik-kauçuk, enerji gibi alanlarda endüstriyel ve akıllı fabrika uygulamaları için pratik bir çözüm sunar.
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
otomasyon ve bilgi-işlem çözümlerindeki saha uy-
gulamalarında kullanılacak endüstriyel bilgisayar Detaylı Bilgi İçin
ve SCADA ürünlerinin müşteri tarafından güvenle
seçilmesini destekleyecek bir organizasyona sa-
hiptir. Mühendislik tecrübesi ile kullanıcı gerek- Savunma Seramik Tarım Tekstil
sinimlerine göre, standart dışı ürünlerin üreti-
mini de tedarikçilerine yaptırabilen ICC, bu
sayede mümkün olmayanı mümkün olabilir ICC DİJİTAL ENDÜSTRİYEL
hale getirmektedir. TEKNOLOJİLER LTD. ŞTİ.
Samandıra Abdurrahmangazi Mah.
Osmangazi Cad. No:123-127 DanışPark
Residence Ofis 1 Sancaktepe İstanbul
Tel.: +90 216 510 66 96

www.icc.com.tr

Tamer Yiğit
Kurucu

Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

İşletmeler İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
Bazı Akıllı Fabrika® Uygulamalarımız
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ İletişim Yazılım olarak üretim işletmelerine yalnızca yazılım çözümle-
ri sunmuyor, dijital dönüşüm partnerliği de yapıyoruz.

MES & MOM Bu kapsamda 24 ülkede 100’e yakın tesise ve 44 binin üzerinde çalı-
şana sahip olan Toyota Boshoku Grubu’ nun Avrupa’daki önemli üre-
Üreticisi İletişim Yazılım 28 Yıldır Dijital tim üslerinden biri olan Toyota Boshoku Türkiye ile dijital dönüşüm
adımlarını birlikte attık. Toyota Boshoku bünyesinde dijital dönüşüme
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Dönüşüm Çalışmalarında aktarılması planlanan e-kanban, milk-run gibi projelerde Toyota ve

İletişim Yazılım uzmanlıkları birleşerek etkin sonuçlar ortaya koydu.

Müşterilerinin Yanında! Yine gerçekleştirilmiş olan projelerimiz içerisinde Türkiye’nin yağ Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
Çelik Elektronik
üretiminde öncü markalarından Trakya Birlik dijital dönüşüm projesi
bulunmaktadır. Müşterimizin tüm üretim tesislerinde uçtan uca tüm

İ
süreçler CoralReef MES ve ManageMind BPM çözümleri ile yönetil-
letişim Yazılım olarak 28 yılı aşkın tecrübemiz mektedir. Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

ile birçok farklı sektörde MES projesi yapma Hitachi Group şirketleri bünyesinde yer alan Hitachi Türkiye ile
imkanı bulmuş ve bu sektörlerin dinamiklerine Forklift Yönetim Sistemi projesi geliştirilmiş ve en önemli kaynaklar-
dan biri olan forkliftler bu sistem ile telefon veya telsizden bağımsız
uyum sağlayabilen CoralReef çözümümüz ile öncü olarak anlık yönetim sayesinde %40’a varan iyileşme sağlanmıştır. İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
bir markayız. Bakanlık onaylı Ar-Ge merkezî ofisimiz ve Ulutek Teknopark ofisi-
Kauçuk, plastik enjeksiyon, otomotiv, savunma–havacılık, güneş paneli, mizde yer alan uzman kadromuz ve üretimdeki tecrübelerimiz ile
cam, ambalaj, metal vb. birbirinden farklı birçok sektörde CoralReef MES müşterilerimizin dijital dönüşüm projelerinde yanındayız.
çözümü ile müşterilerimizin dijital dönüşüm çalışmalarına eşlik ediyo- Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
ruz. Tüm sektörlere uygun olan teknolojik altyapımız ile Haribo, Trakya
Birlik, Kaplamin Ambalaj, Elin Elektrik, Üçsan Plastik ve daha birçok Detaylı Bilgi İçin
farklı üretim tesisinde MES uygulamamız ile verimliliği arttırmaktayız.
Hammadde girişinden sevkiyata kadar tüm süreçleri yönetme- Matbaa Medikal Metal Mobilya
nizi sağlayan, detaylı çizelgeleme, bakım, kalıp/takım, operas-
yonel kalite, stok yönetimi gibi tamamlayıcı modülleriyle tüm
üretim kaynaklarınızı yönetebildiğiniz, ağırlıklı olarak makine-
lerden veri toplayarak personelin en az veri girişi ile çalışabilen
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
bir MES sistemidir. CoralReef, ERP bağımsız olarak entegre
olabilmekte, farklı sistemler için web servis, rest servis,
entegrasyon aracı gibi yöntemler ile entegrasyon model-
lenebilmektedir. CoralReef MES, CGI tarafından yapı-
lan MES Product Survey araştırmalarında yıllardır yer Savunma Seramik Tarım Tekstil
almaktadır.
Esnek arayüz, sınırsız sayıda rapor ve dashboard,
uyarı–ikaz uygulamaları, donanım marka bağım- İLETİŞİM BİLGİSAYAR YAZILIM
sız çalışma, ERP marka bağımsız entegrasyon, SİS. İHR. İTH.SAN. ve TİC.A.Ş.
RFID&RTLS vb. yeni teknoloji entegrasyonu Ar-Ge Merkezi: İhsaniye Mah. İzmir
gibi önemli özellikler sunmaktadır. Yolu Cad. Efe Plaza No:116 K:6 D:11
Nilüfer Bursa
İletişim Yazılım olarak gerçekleştirdiği- Şube: Ulutek Uludağ Üniversitesi
miz bu uygulamalar yanında yaptığımız Teknoloji Merkezi Kat:3
ve yapmayı hedeflediğimiz yatırımlar Nilüfer Bursa
ile birlikte odak noktamızı yurtiçi olduğu ka- Tel.: +90 224 251 41 00
Selçuk Şen dar yurtdışı pazarlara da yönlendirmekteyiz. iletisim@iletisimyazilim.com
Genel Müdür Bu kapsamda bir dünya markası olma yolunda www.iletisimyazilim.com
emin adımlar ile ilerlemekteyiz.
KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM Ürün ve Hizmetlerimiz
SATIN ALMA
REHBERİ Konzek Teknoloji, endüstride yürüttüğü başarılı yazılım ve proje çalışma-
larıyla küresel standartlarda bir marka değeri oluşturmaktadır. Bu değeri
MES & MOM vizyonuyla güçlendirerek Türkiye’de ve dünyada bilinirliğini ve tecrübesini
YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ MES ÇÖZÜMLERİMİZ İLE artırmaya devam edecektir.
Üreticisi
SEKTÖRE FARKLI BİR BAKIŞ İstanbul merkez ofisi ve İzmir’de yer alan üretim
tesisiyle Konzek Teknoloji, tecrübeli ve açık zihinli
leme yapabilen modeller geliştiriyoruz. Tüm çözüm
paketlerine uygulanabilen yapay zekâ çözümleriyle

AÇISI GETİRİYORUZ takımlarıyla Ar-Ge çalışmaları yürütmekte ve gün-

cel teknolojileri Ar-Ge süreçlerine dahil etmektedir.
Retmes mIQ; Kestirimci Kalite, Kestirimci Bakım,
Proses Analizi, Proses Optimizasyonu, Üretim
Planlama, Sorun ve Anomali Tespiti ve Enerji
Endüstriyel yazılım teknolojilerinden sensör ve
Optimizasyonu çözümleri sunuyor.
kontrol cihazlarına, yapay zekâ projelerinin tüm

K
onzek Teknoloji olarak, dijital dönüşüm ça-
tısı altında, MES, Yapay Zekâ, AIoT, Enerji
Yönetimi ve Üretim İzleme çözümleri geliş-
tiriyoruz. Kurulduğu günden beri yaptığı yatırım-
Erdal Baş
CEO lar ile sürekli büyüme yakalayan şirketimiz, MES
pazarında öncü firmalar arasında yerini almıştır.
Amacımız, üretim yapan tüm işletmelere, ölçeklenebilir dijital dönü-
şüm çözümleri ve hizmetleri sunabilmektir. Bu hedef doğrultusunda
KOBİ’ler için geliştirilen bulut tabanlı MES çözümü Retmes Suite’i
2022 yılının son çeyreğinde Türkiye’de, 2023 yılının ikinci çeyre-
ğinde ise global pazarda sunmayı planlamaktayız. Retmes Suite,
makine bazlı kiralama modeli ile dijital dönüşüm isteyen tüm
KOBİ’lerin erişebileceği, web tabanlı, mobil cihazlar ile uyum-
lu, kurulumu ve kullanımı kolay bir ürün olacaktır.
Konzek Teknoloji olarak hem yerel hem de global pazarda
kalitesiyle bilinen, güncel çözümleriyle teknolojiye yön ve-
ren, MES alanında lider ve öncü bir şirket olma hedefiyle
çıktığımız bu yolda büyümeye ve yeni yatırımlar yapmaya
devam etmekteyiz.
Genç ve dinamik ekibimizden aldığımız güç ile müşterile-
rimize yenilikçi bir bakış açısı sağlıyor, bu vizyonumuzla
ülke sanayisine sürekli katma değer sağlayan bir şirket ol-
mayı sürdürüyoruz.
Sosyal sorumluluk projemiz Akademi 4.0 | Dijital
Dönüşüm, Eğitim ve İnovasyon Platformu ile Endüstri
4.0 ve Yapay Zekâ alanında eğitimler ve seminerler dü-
zenliyor, sektöre uygun içerik paylaşımları yapıyoruz.
Amacımız kendini geliştirmek isteyen profesyoneller
ve öğrenciler ile bir arada olup dijital dönüşüm süre-
cine katkı sağlamak ve bilgi birikimimizi aktarmaktır.
aşamalarını gerçekleştirebilecek yazılımlara kadar
kendi geliştirdiği teknolojileri kullanmaktadır.
İşletmelerin dijital dönüşümlerini uçtan uca des-
tekleyen Konzek markaları, farklı ancak birbirini
tamamlayan ve müşteri ihtiyaçlarına göre ölçek-
lenebilen çözümler üretir. Bu markalardan biri
olan Retmes, Yapay Zekâ Destekli MES Çözümleri
sunmaktadır. Temel MES özelliklerinin yanı sıra,
Endüstri 4.0 ve dijital dönüşümün temel taşı olan
yapay zekâ uygulamalarını, işletmelerin üretim sü-
reçlerine dahil eder.
Retmes, Çözümlerini Dört Ürün Paketiyle Sunar:
Üretim Yürütme Sistemi MES: Üretim hatları ve
ERP arasındaki entegre sistemlerden oluşan ve te-
mel MES çözümlerini içerisinde barındıran çözüm
paketidir. MES sistemi ile üretim süreçlerini kont-
rol altına alıp yönetebilir, işletmenizin verimliliğini
ve kârlılığını arttırabilirsiniz.
Endüstriyel Yapay Zekâ Çözümleri mIQ:
İşletmelerin ihtiyaçlarına özel olarak geliştirilen ya-
pay zekâ projeleriyle %90 oranında doğru tahmin-
Üretim Analiz ve İzleme Sistemi MMS: Üretim
hatlarından veri toplayan ve üretim süreçlerinde
ortaya çıkan bu verilerden faydalanarak işletmele-
rin ihtiyaç duyacağı raporları oluşturan çözüm pa-
ketidir. Veriye dayalı raporlar sayesinde üretimin
gerçek zamanlı takip edilmesine olanak sağlar ve
dijital dönüşüm için gerekli Big Data’yı oluşturur.
Enerji SCADA ve Yönetim Sistemi PMS: Enerji
sistemlerinin canlı olarak izlenmesinden bağımsız
ekipmanların anlık olarak kontrol edilmesine kadar
her şeyin tek hat şeması üzerinde gerçekleştirilme-
sini sağlar. Web tabanlı PMS sistemiyle bir tesisteki
kayıplar ölçülerek iyileştirmeler yapılabilir, enerji
verimliliği artırılabilir ve maliyetler azaltılabilir.
Kısa vadeli hedeflerimiz arasında olan işletmele-
rin endüstriyel ve dijital dönüşümlerini destekle-
mek amacıyla, Nesnelerin Yapay Zekâsı (AIoT),
Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT) ve Artırılmış
Gerçeklik (AR) gibi alanlarda geliştirdiğimiz tekno-
lojileri çözümlerimize dahil etmek için Ar-Ge çalış-
malarımız sürmektedir.
Müşterimizin Yorumları: VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
Danışmanlık ve Proje Metodolojisi
SATIN ALMA Sektörler

B
REHBERİ izim için ana hedef, oluşturduğumuz yazılımın kullanılabilir ol-
ması ve işletme ihtiyaçlarını karşılamasıdır. Konzek Teknoloji
Konzek Teknoloji’nin Retmes MES ürünü ile Konzek Teknoloji’nin Retmes MES ürünü ile Hayat Kimya San. olarak tüm projelerimizde Agile Proje Yönetim metodolojisini
makinelerimizden aldığımız proses verilerini A.Ş. temizlik ürünleri kategorisinde tuvalet kâğıdı, havlu kâğıt, kullanmaktayız. Bu sayede proje paydaşlarından alınacak geri
analiz ederek üretim takibi gerçekleştirmekte- peçete, cep mendili, kutu mendil gibi üretimleri yapan hatları- bildirim ile projenin diğer parçalarına geçilmeden gerekli değişiklikleri Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento
yiz. Gerçek zamanlı verilerin yanında geçmiş mızın ve makinelerimizin kapasite, küçük duruş ve arıza duruş yapıp uygulayabilmekteyiz. Bu yöntem ile firmamız projelerdeki başarı
verilerimizi de raporlayıp analiz ederek pro- kayıplarını analiz etme imkânımız oldu. Bakım ve üretim bi- oranını büyük ölçüde artırmaktadır.
sesimizi iyileştirmekteyiz. Konzek’in profes- rimleri ile birlikte en büyük kayıplarımıza odaklanarak aldığı-
yonel ekip ve satış sonrası destek konusunda mız aksiyonlar neticesinde OEE oranlarımızda %10-15 arasın- Daha Fazla Bilgi İçin
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
verdiği hızlı hizmet ile çözümlerinin kullanıcı da artışlar gözlemledik. Yurtiçi ve yurtdışı üretim tesislerimizde Çelik Elektronik
dostu mimarisi ve esnek bir yapıya sahip ol- benzer ürün grupları arasında, raporlar aracılığı ile benchmark
ması sayesinde farklı senaryolar ile üretimi- kolaylığı elde ettik ve bu sayede performans problemlerinin
mizi yönetmekteyiz. Arka planda çok hızlı ve kaynağına inerek üretim performansının tüm ülkelerde aynı
güçlü bir veri tabanı bulunduğundan verileri- hizada olmasını sağladık. Retmes MES ürünü sayesinde bakım Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
mizi güvenli ve esnek bir şekilde depolamakta ve üretim operatör performanslarını izleme olanağı yakaladık.
ve çok hızlı bir şekilde analiz etmekteyiz. Böylece, performansı düşük operatörlerimizin eğitim ihtiyaçla- Müsterilerimiz!
rını belirleyerek onların üretime olan katkılarını artırma şansı-
Konzek proses parametreleri izleme çözümü
mız oldu. İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
Retmes MMS ile ölçüm aletlerimizden aldı-
ğımız kalite verilerini izlemekteyiz. Kolay Üretim hatlarını oluşturan istasyonlar arasındaki fireleri tespit
alarm kurma yapısı sayesinde spekt dışı öl- ederek bu noktalarda kaizen çalışmaları başlattık.
çüleri tag yapısıyla alarm oluşturup sorumlu Sistemden topladığımız proses verileri ile kestirimci bakım, ih-
kişiyi bilgilendirebiliyoruz. tiyaç planlama ve yapay destekli üretim hedeflerimizi gerçek- Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
leştirmek öncelikli hedeflerimizdir.
Bir sonraki aşama, oluşturduğumuz Büyük
Veri (Big Data) ile talaşlı imalata yönelik kes- Konzek ile çalışmanın en önemli artısı, esnek, geliştirilebilir ve
tirimci bakım ve kestirimci kalite konularında kullanıcı dostu bir yazılıma ve arayüze sahip olması ve ayrıca
yapay zekâ çözümleri geliştirmek olacaktır. servis destek hizmetlerinin çözüm odaklı olması ve hızlı çözüm Matbaa Medikal Metal Mobilya
üretebilmesidir.
Özkan Yılmaz
Volkan Yenişen
Chief Technical Officer
Tissue Converting Production Manager

Başarı Hikayesi İçin

Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık

Savunma Seramik Tarım Tekstil

Kuruluş Yılı: Konzek Teknoloji olarak 2015 yılından bu yana, işletmelerin dijital dönüşümlerini
gerçekleştirebilmeleri için gerekli olan Endüstri 4.0 çözümlerini uçtan uca geliştiriyoruz.
Fiyatlandırma Modeli: Konzek Teknoloji okunacak veri sayısına göre lisanslama ve fiyatlandırma modeli KONZEK TEKNOLOJİ SAN. ve TİC. A.Ş.
uygulamaktadır. İşletmenin toplanacak veri sayısı analiz edilerek hesaplanır ve en uygun lisans İstanbul (Merkez): Zümrütevler Mah.
önerilir. Retmes Suite çözümünde makine bazlı kiralama modeli ile işletmelere aylık ve yıllık Nazmi İlker Sok. No:3 Maltepe İstanbul
ödeme seçenekleri sunulur.
Listenin Tümü İçin İzmir (Şube): A.O.S.B. 10007 Sok. No:11
İdari Bina K:1 Çiğli 35620 İzmir
İhracat Yapılan Ülkeler: Belçika, İtalya, Almanya, Hollanda, Amerika, İsveç, Mısır, Rusya, Vietnam, İran Tel.: +90 216 392 16 42
Bilişim 500 Sıralamasındaki Yeri: 2021 Bilişim 500 listesine göre Konzek Teknoloji olarak Türkiye info@konzek.com
merkezli üreticiler arasında 132., Türkiye merkezli üretici-donanım alanında 54., Türkiye merkezli
üretici-yazılım alanında 81., Türkiye merkezli üretici-yazılım alanında 116., Türkiye merkezli https://www.konzek.com/
üretici-donanım-veri toplama donanımı (OT/VT) alanında 5., Bilişim 500 Plus Türkiye 2021
listesinde 246. ve 2021 yılı İlk 500 Bilişim Şirketi (Satış Gelirlerine Göre) arasında 352. sıradayız. KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

https://akademi40.org/
 VISION 2021
MES & MOM trexDCAS MES&MOM Çözümleri Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ trexDCAS MES&MOM Çözümleri, gerçek zamanlı olarak performans
ve kayıp sürelerinin istatistiksel analizini sağlayıp üretim proses etkin-
liğinin arttırılması için tasarlanmış bir yazılım ve donanım bütünleşik
MES & MOM çözümüdür.
Metodolojisi, insan-makine etkileşimi sağlayarak doğru veriyi doğduğu
Üreticisi
GELECEĞİ KEŞFEDİN
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento
anda toplamaya dayanır.
Sürekli sahada olmanın verdiği avantaj ile elde ettiğimiz bilgi, birikim
ve tecrübeyle büyümeye, yeni teknolojiler geliştirmeye odaklanıyoruz.
Dijital Üretim Sahaları ile trexDCAS; Otomotiv, Dolum, Kablo, Makine, Plastik Enjeksiyon, Beyaz Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim
Eşya, Kalıp/Pres, İlaç/Kimya, Ambalaj, Metal, Kauçuk, Cam, Gıda vb.
Akıllı Fabrikalar Çağı sektördeki işletmelere 300’ün üzerindeki tesiste edindiği bilgi birikim
ile teknoloji partnerliği yapmaktadır.

M
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

ert Software & Electronics olarak 1997 yılından bu trexDCAS, 18 yıllık dünya standartlarında
yana küresel trendler ve endüstri teknolojilerini göz- saha tecrübesi ve teknolojik altyapısıyla,
den geçirerek, dijitalleşen dünyada karşımıza çıkan İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
yeni dönemin projeksiyonlarını oluşturmak için çalışıyoruz.
Sürekli sahada olmanın verdiği avantaj ile elde ettiğimiz bilgi, Üretim sahanızdaki kayıpları bulmanızı
birikim ve tecrübeyle büyümeye, yeni teknolojiler geliştir-
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
meye odaklanıyoruz.
Son zamanların moda tabiri ile Endüstri 4.0, bize göre Türk Sanayisinin
Dijital Dönüşümü sürecini sıkı bir şekilde takip ediyor, bu kapsamda
tamamen yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz MES/MOM çözümlerinde Üretimde yaşanan duruşları ve
Matbaa Medikal Metal Mobilya
dünya pazarında yerimizi almak için gece gündüz çalışıyoruz. sebeplerini anlık olarak izlemenizi,
Çünkü biliyoruz ki Türk Sanayicisi, yaptığı ekipman yatırımını hak et-
tiği seviyede kullanabilmeli, aksi bir durum varsa sebeplerini tespit ve
analiz edebilecek yerli/milli araçlara sahip olmalıdır. Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
Operatörün performansını sürekli
izleyerek, yetkinlik durumunu
belirlemenizi,

Savunma Seramik Tarım Tekstil

Üretimde kullanılan ikincil kaynakların

(kalıp, kesici uç vb.) takibini yaparak Mert Software & Electronics
tedarikçi performansını ölçmenizi, Ar&Ge Plaza 19 Mayıs Mah.
Tutku Cad. No:10 Nilüfer Bursa
Tel.: 444 3 IoT (468)
Makinalardan anlık hız, üretilen miktar,
ayar ve üretim süresi, arıza süresi ve
www.trex.com.tr
nedeni, tüketilen hammadde vb. bilgileri
otomatik alarak, Genel Ekipman Etkinliği
(OEE) ve KPI’ların raporlanmasını sağlar.

Detaylı Bilgi İçin

İlhan Özdemir
Yönetim Kurulu Başkanı
MES SATIN ALMA REHBERİ
VISION 2021

Proje Metodolojimiz Entegrasyon denildiğinde sadece ERP entegrasyonu • Elektronik Dar Boğaz Tespit Sistemi
düşünülmemelidir. Planlamada, kalitede, iş akış yöne- • Kalıp/Ekipman/Hammadde/Validasyon Yönetimi
Operatörün günlük üretim formuna manuel olarak pratik eğitimler ile destekleyerek sektöre dijital dönü- timinde, üretim sahasında kullanılan kestirimci bakım
girdiği bütün bilgileri ilgili makineden otomatik alır şüm devrimini bilen insanlar kazandırmak amacıyla • Mobil/Uzaktan Yönetim
yazılımları gibi tüm 3. parti yazılımlarla entegre olun-
ve beyan ile oluşacak hataları engeller. Bu sayede Akıllı Akıllı Fabrika Uygulama ve Simülasyon Merkezini ması, firmaların tüm süreçlerini dijital ortamda yöne- • Lot İzlenebilirlik Yönetimi
Üretim Ortamları oluşturmanızı sağlar. kurduk. Bu merkez içerisinde global olarak endüstri- tebilmeleri için hayati öneme sahiptir. • Akıllı Montaj İstasyonu Sistemi (SAS)
yel üretim işletmelerinin üretim sahalarında en basit-
trexDCAS müşterilerinin bilgi teknolojisi konularına trexDCAS olarak Akıllı ve Dijital Fabrikalara dönü- • Kalite Yönetimi
ten en karmaşığa dayanan komponentleri bünyesine
ilişkin ihtiyaç ve beklentilerini karşılayarak çözüm şüm sürecinde başarılı MES/MOM sistemi kurulumu • ERP Entegrasyonu
dahil ederek 8 farklı sektöre özgü eğitim kitleri geliş-
odaklı, sürdürülebilir ve yerinde destek ile verimlilik tüm bu süreçleri içine dahil etmektedir.
tirildi. Verdiğimiz Kaizen/OEE, 5S, Yalın Üretim, Proje • Enerji Verimliliği Yönetimi
ve kârlılık artışını destekleyen hizmetler sunmaktadır.
Yönetimi gibi eğitimlere ek olarak, Uludağ Üniversitesi Genel yeteneklerinden bahsetmek gerekirse: • Kestirimci Bakım Yönetimi
Yazılım çözümlerinin yanı sıra kendi bünyemizde ge- onaylı Uygulamalı MES Sistemleri Uzmanlığı sertifika
• OEE-TEEP • Personel ve Kaynak Yönetimi
liştirilen donanım ürünleriyle mevcut sistemde SCADA programı düzenliyoruz. Eğitim sonucunda sektörde
ve PLC altyapısına sahip olmayan firmaların MES sis- • Çift Yönlü Makine İletişimi • GANNT Çizelgeleme/Makine Planlama Yönetimi
eksikliği son derece hissedilen üretim sahalarının di-
temini uygulamaları için ekstra bir yatırım yapmaları- jital dönüşüm uzmanlarını yetiştirmeyi hedefliyoruz. • KPI Yönetimi • Trend Analizi ve Tahminleme Yönetimi
nın önüne geçilmektedir. • Forklift Çağrı Yönetimi
Bu sayede sektörün bu noktadaki insan kaynağı eksiği- • Anlık Bildirim Yönetimi
Firma bünyesinde yer alan trexAcademy kapsamında ni gidermesine de büyük ölçüde katkı sağlıyoruz. • Bakım Yönetimi • İşemri Bazında Makine Proses Verilerinin İşlenmesi
MES sistemleri konusunda, işletme sahiplerinin ve • Personel ve Kaynak Yönetimi
• Endüstriyel IoT Platformu
çalışanlarının aynı bilinçte ve bakış açısında olmasını Başarılı MES Sistemi Kurulumu Yol Haritası • Çevre Birimlerle Entegrasyon Yönetimi
hedefleyen eğitimler düzenlenmektedir. Bu eğitimleri, • Görsel Fabrika Yönetimi
• Setup/CO Performans Yönetimi • Barkod Etiket Yönetimi
• Makine PLC Yönetimi • Andon Dashboard Yönetimi

DOĞRU RAPOR KAYIPLARIN CANLI SÜREÇ

SİNYALİZASYON OLUŞTURMA TESPİTİ Çembere Güncel
Sinyaller Otonom Kişiye Özel Raporlar Zaman Enerji Tutulmalı ve trexDCAS HAKKINDA
Toplanır Oluşturulur YM.M.M Kayıpları Yeni Teknolojiler
Geliştirilmeli
Mert Software & Electronics 1997 yılından bu yana Simülasyon Merkezi ile firmalara dijital dönüşüm sü-
güncel teknolojileri ve küresel trendleri odağında tu- reçlerini hem teorik hem de pratikte deneyimleme,
ENTEGRASYON ANDON İYİLEŞTİRME
DASHBOARD BAŞARILI MES
tarak gelişmeye devam etmiş olup 2003 yılında yer- önceki projelerin saha tecrübelerini inceleme imkânı
ERP QDMS Icron ÇALIŞMALARI
Eba Boysweb Görsel Tasarımlar Kazen Poka Yoke li ve milli ürünü olan trexDCAS markası adı altında verilmektedir. MES/MOM projeleri süresince üretim
14 farklı dil desteğine sahip MES/MOM çözümleriyle sahalarında yapacakları iyileştirme çalışmalarının ba-
dünya pazarında yerini almıştır. şarılı uygulamalarını görme imkânı sunulmaktadır.
Üretim tesislerinde kurulu olan mevcut makine par-
kurunu, tüm alt ve üst sistemlerle entegre olarak di-
jitalleşen dünyada yerli üretimi destekleyecek şekilde
MES Sistemi Kurulumunda Entegrasyonun Önemi işletmelerin verimliliklerini, dolayısıyla rekabet güç-
lerini arttırmaktadır.
2017 yılında Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı tarafından
tescilli Ar-Ge merkezi olarak yazılım ve donanım pro-
jeleri ile 28 farklı ülkeye yayılan başarılı projelerine
yenilerini eklemektedir.
trexAcademy eğitim platformu kapsamında Ar-Ge
merkezinde kurduğu Akıllı Fabrika Uygulama ve

Daha Fazla Bilgi İçin

Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli Ar-Ge Merkezi
İşletmeler İşletmeler bulunmaktadır
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
MES Üreticisi
SÜRDÜRÜLEBİLİR VE Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

REKABETTE FARK YARATACAK

ÇÖZÜMLER SUNUYORUZ Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

M
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
üşterilerimize sürdürülebilir ve rekabette
fark yaratacak çözümler sunuyoruz. MES
sistemimiz ile beraber sunduğumuz Enerji
İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
Yönetim Sistemi yazılımımız, işletmelere tüm kay-
naklarını tek bir sistem üzerinden kontrol etme ve
ölçme imkânı sağlıyor. Üretim planlama ve depo yö-
netimi için işletmelere özel çözümler oluşturuyor, Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

mobil uygulamalarımız ile tüm sisteme her an ula-

şabilme imkânı sağlıyoruz.
Uzmanlık alanlarımız üretim şirketlerinin MES kapsamındaki Matbaa Medikal Metal Mobilya

tüm kritik operasyonlarını kapsamaktadır. Müşterilerimiz stok

girişinden çıkışına kadar olan tüm süreçlerini izlenebilirlik bil-
gileri ile yönetmenin yanında, gerçek zamanlı OEE hesabı ile
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
verimliliklerini anlık olarak görebiliyor, üretim planındaki sap-
maları eş zamanlı olarak sebepleri ile beraber raporlayabiliyorlar.
Enerji Yönetimi çözümümüz, bu çok değerli kaynağın sürekli
kontrol altında tutulmasını sağlarken, ürün maliyetleri-
Savunma Seramik Tarım Tekstil
nin içinde enerji payının hesaplanmasını mümkün
hale getirmektedir.
Müşterilerimiz ile yaptığımız projeleri uzun so- PROCEED KURUMSAL BİLGİ
luklu ve stratejik bir işbirliği olarak görüyoruz. SİSTEMLERİ TİC. LTD. ŞTİ.
Hedefimiz en güncel teknolojik platformla- Tübitak Marmara Araştırma Merkezi/
MARTEK, Kadir Has Binası Z 43-44
rı kullanarak çözümlerimizin kalitesini ve Gebze 41400 Türkiye
özelliklerini sürekli olarak geliştirmek. Bu Tel.: +90 216 807 04 07
doğrultuda Tübitak Teknoloji Geliştirme www.inpds.com
Bölgesinde bulunan merkezimizde Ar-Ge www.proceed.com.tr
Nihat Özel çalışmalarımızı sürdürüyor, yeni projeler-
Genel Müdür le büyümeye devam ediyoruz.

Detaylı Bilgi İçin

KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM
SATIN ALMA
projesis
mom software
ÜRÜN AİLESİ
Hizmet Verilen
Sektörler
REHBERİ MES Üretim Uygulama Yazılımı
Üretim Uygulama Yazılımı, üretiminizi, üretim miktarınızı/hızını-
MES & MOM zı/duruşlarınızı/kalite hatalarınızı, kapasite kullanım oranlarınızı
Üreticisi Proje Sistem Ltd. Projesis online izler. Bunları alandaki ekranlardan, tabletlerinizden ve cep
telefonlarınızdan size gösterir. İstemediğiniz durumları anında
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Markasıyla Yurtdışına Açılıyor size push notification olarak iletir. Ayrıca OEE ve TEEP taban-
lı analizleriyle duruş/kalite/hız hatalarınızı azaltmanızı sağlar.
Analizlerini yüzdesel yapabilmesinin yanı sıra istenildiğinde para
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim

B
birimi üzerinden de yapabilmektedir. Çelik Elektronik
ugün Türkiye’de, başta Ege ve Marmara Bölgesi
olmak üzere, 100’ü aşkın orta ve büyük ölçek-
ATS İleri İzlenebilirlik Yazılımı
li fabrikaya hizmet vermekte olan Proje Sistem, Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
İleri İzlenebilirlik, ürettiğimiz mamullerin, malzemenin yanı sıra
Ekim 2022 tarihinden itibaren yurtdışında da fabrikala- makine, operatör, operasyon verileri açısından da izlenebilmesidir.
rın daha verimli olma çabalarına destek vermeye başla- İleri İzlenebilirlikte malzeme takibinin yanı sıra operasyondan
yacak. kaynaklanan makine, işçi, proses hataları da izlenir. Örneğin, İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

Proje Sistem Yazılım Ltd. Projesis markasıyla 1998 yılından günümüze üre-
müşteriden gelen mamuldeki hata bir montaj hatasından kaynak-
tim işletmelerinin verimliliklerini ve kârlılıklarını artıran MOM yazılımları lanıyorsa, o montajın hangi vardiyada, hangi ekip tarafından, han-
geliştiriyor. Bu yolla imalat sanayiinin ve dünyanın kaynaklarının daha ve- gi makinede, hangi parametrelerle üretildiği bulunabilir. O ekibin
rimli kullanılmasının sağlanabileceğine inanıyor. o vardiyada, o hafta yaptığı bütün ürünler izlenebilir. Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

Proje Sistem Yazılım Ltd. güçlü ve deneyimli ekibiyle, yıllık cirosu

1.000.000$ üzeri ölçekteki imalat sanayi işletmelerine kendi ürettiği ya-
zılım çözümleriyle Analiz, Modelleme, Proje Yönetimi, İmplementasyon FCP Sonlu Kapasite Çizelgeleme Yazılımı
ve Raporlama içeren uçtan uca hizmet sunuyor. Otomatik olarak üretim planlarının çizelgelenmesini ve yapılan Matbaa Medikal Metal Mobilya

Öncelikle MES (Manufacturing Execution Software – Üretim Uygulama plan değişikliklerinin anlık olarak üretime aktarılmasını sağlar.
Yazılımı) geliştiren Proje Sistem, daha sonra ATS (Advanced Traceability Planlama sürecinin daha kolay, süratli ve hatasız sürdürülmesine
Software – İleri İzlenebilirlik Yazılımı), FCP (Finite Capacity Planning yardımcı olur.
– Sonlu Kapasite Çizelgeleme Yazılımı), KPS (Kanban Planning Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
Software – Kanban Planlama Yazılımı), EES (Energy Efficiency
Software – Enerji Verimliliği Yazılımı), AIS (Artificial Intelligence KPS Kanban Planlama Yazılımı
Software – Yapay Zeka Yazılımı) gibi Operasyonel Üretim
Yönetiminde kullanılacak başka modüller de geliştirdi. Çekme tipi planlama, Toyota’nın planlama yöntemi olarak da bi-
linen Kanban Planlama, stoklarınızı azaltır ve sıfır stok hedefine Savunma Seramik Tarım Tekstil
2022 yılında Montenegro’da Projesis Software
doğru yol almanızı sağlar. Daha düşük stoklarla çalışmak fabrika-
International Ltd. şirketini kuran Proje Sistem
nıza para kazandırır. Ayrıca alan ihtiyacınızı da azaltır.
Ltd. yurtdışı operasyonlarını bu şirket üzerin-
PROJE SİSTEM YAZILIM LTD. ŞTİ.
den yürütüyor olacak. Projesis markası ise Proje Sistem size bu yöntemi ERP’nize ve Depo Yazılımlarınıza
hem yurtiçinde hem yurtdışında kullanılı- entegre olarak sunuyor. Ayrıca MES sistemini de üretim verimlili- İstanbul: Vedat Günyol Cad. Defne Sk.
No:1/365 Küçükbakkalköy Ataşehir
yor olacak. Projesis dünyanın ilk 40 sanayi ğinizi artırmanız için ek olarak sunuyor. 34750 İstanbul
ülkesinde Ülke Distribütörleri ve onlara
Tel.: +90 216 970 12 20
bağlı çalışan ERP, Bilgisayar Sistemleri,
Otomasyon Sistemleri, Üretim Detaylı Bilgi İçin İzmir: Kazım Dirik Mah. 296/2 Sok.
No:33 Bornova 35100
Danışmanları ve OT/VT Sistemleri
Tel.: +90 232 700 07 75
üzerinde uzman Proje Partnerler va-
sıtasıyla büyümeyi öngörüyor.
www.projesis.com

Hasan Kemahlı Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

Genel Müdür İşletmeler İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
ÜRÜN ve HİZMETLER
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ Projelerimizde, dijital dönüşümde dünyanın önde
gelen çözümlerinden olan PTC (NASDAQ: PTC)
firmasının ThingWorx® ve Kepware® çözümünü
IoT & MES kullanıyoruz. Dünyada 75.000’den fazla fabrikada
kullanılan Kepware, Siemens, Rockwell vb. PLC üre-
Çözüm Ortağı
PTC ThingWorx ile MES,
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento
ticilerinden ve Euromap 63, BACnet/IP gibi özel pro-
tokollerden veri alabiliyor; 250’den fazla hazır PLC
bağlantısı ile herhangi bir IoT cihazına ihtiyaç olma-
IoT Platformu ve Veri dan gerekli tüm verileri operatör, makine, sensör ve
enerji analizörlerinden topluyor; RTPPM, AMU ve Gartner Raporu İçin Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

Analitiği Tek Bir Yerde!

CWC gibi hazır modüller ile verinin görselleştirilme-
sini sağlıyor; gerek olması durumunda ThingWorx®
Foundation drag & drop, low code/no code geliş-
tirme platformunda özelleştirmelerini gerçekleşti- Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

İ
riyoruz. ThingWorx Flow çözümü ile SAP vb. ERP
ş dünyasında son dönemde en popüler sistemleri ile OOTB entegrasyon sağlıyor, yazılımlar
arası iş akışlarının drag & drop arayüzler ile gerçek-
söylemlerden biri “Çağımızın petrolü
leştirilmesini sağlıyoruz. İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
veridir” söylemi. Ancak bugünün işlet-
Sistemin standardında bulunan Önleyici, Tespit
melerine yakından baktığımızda, iş dünya- Edici, Kestirimci ve Öngörücü yapay zeka-makine
IDC Raporu İçin
sının ihtiyacının “veri” değil, veriyi “bilgi”ye öğrenmesi çözümleri sunan ThingWorx® Analytics
ile de derinlemesine analizleri gerçekleştirerek veri-
dönüştürecek yapılar olduğu göze çarpıyor. den bilgiye en hızlı şekilde ulaşılmasını sağlıyor, ma-
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

Bu bakış açısına sahip işletmeler için esas ihtiyaç hem doğ- kineden makine öğrenmesi modeline çift yönlü ve
ru noktadan, doğru sıklıkla “sondaj” hem de bu veriyi işle- gerçek zamanlı iç görüler sağlıyoruz.
yecek bir “rafineri”. Matbaa Medikal Metal Mobilya

SahaDX olarak gerçekleştirdiğimiz projelerimizde hep

bu başlığı ön planda tutuyor; “teknoloji” odaklı “rast-
gele sondaj” projeleri değil, işletmenin stratejik
planında yer alan hedefler doğrultusunda Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
planlanan çıktılara sahip, maliyet & ge-
lir odaklı projeler gerçekleştiriyoruz.
Çalıştığımız projeleri bir yazılım
Detaylı Bilgi İçin
projesi olarak ele almıyor, 20 yılı Savunma Seramik Tarım Tekstil
aşkın IT & OT tecrübemiz ve geniş
ekosistemimizle makinenin üzerin-
deki sensörden PLC’ye, verinin top-
SAHADX ENDÜSTRİYEL BİLGİ
lanmasından görselleştirilmesine, SİSTEMLERİ SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ.
makine öğrenmesi modelleri ile ana- Ataköy 7-10. Kısım Mah. Ataköy
lizi ve veri analitiğine kadar dijital Towers A Blok No:20/1 D:70
dönüşüm yol haritasının tüm adım- Bakırköy İstanbul
larını kapsayacak şekilde uçtan uca Tel.: +90 212 982 68 49
bütün projeyi yönetebiliyoruz. info@sahadx.com
www.sahadx.com

Hakan Mete
Şirket Ortağı Büyük Ölçekli
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
MES Üreticisi ÜRÜN ve HİZMETLERİMİZ
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

Üretimde Üst Düzey Verim Üretim bandı üzerinde yer alan ve dışarıya veri aktarabilen makineler
ile üzerinde sensör bulunmayan makinelerden MachBEE IoT kartları

Hedefiyle Arı Gibi Çalışıyoruz!

kullanılarak veri alınmaktadır. Alınan veriler doğru ürünün, doğru ma-
kinede, doğru personel ile üretilmesini sağlamaktadır. Üretim takibinin
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
doğru yapılmasıyla, fabrikalardaki üretimin verimliliğinin arttırılması Çelik Elektronik

M
hedeflenmektedir.
achBEE, üretimde üst düzey verimlilik MachBEE uygulaması, modüler bir yapı-
amacıyla MES ve IoT teknolojilerinin gücünden ya sahiptir. Base modüller olan MachBEE Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
Management Console, MachBEE Integrator
yararlanan geleceğin teknolojisini tanımlama Service, MachBEE Warehouse MachBEE
şeklimiz olarak ortaya çıktı. Management ve MachBEE IoT WHM
Kusursuz üretim, yüksek verimlilik ve üretim sahasında hiçbir saniyenin Console’un yanı sıra, AI, MachBEE
BI ve ML gibi embedded MachBEE Integrator İklimlendirme İlaç Kamu Kimya
boşa harcanmaması mottomuz. Bütün bu özellikleri arıların eşsiz yaşamın- IoT Console
da gözlemleyebilirsiniz. Hayatın her alanında ilham kaynağı olan bu kolo- çalışan modülleri de bulun- Service
maktadır. MachBEE
nilerin yaşam tarzı, bize üretim ve iş verimliliğinde de standartların öte-
sine geçebilme imkânı sunuyor. Bu hikâyenin başlangıcı muhteşem bir iş Management
disiplininden doğarken, üretim sahamızı daha verimli hale getirmemizi Console Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine

sağlayacak bir teknolojiyi, MachBEE’yi ortaya çıkarttı. MachBEE MachBEE

Üretimin tam olarak ihtiyacı olan o çalışkan ARI, gücünü MES ve IoT AI ML
teknolojisinden alıyor. Sektörde tecrübesiyle, dinamikliğiyle, mühen-
MachBEE Matbaa Medikal Metal Mobilya
disliğin ruhunu anlamış Türk mühendislerden oluşan ekibimiz, üre-
timin ruhunu bilerek daha fazlasını isteyen her üretim sahasına açık.
BI

Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık

Teoride basit ama pratikte oldukça zorlayan
şu adımları kolaylıkla gerçekleştiriyoruz:
• Üretim sahasından veri toplama • Fabrika performans
ve verimlilik takibi • Endüstri 4.0 geri bildirimi Savunma Seramik Tarım Tekstil

• Üretimdeki kayıp ve kazanç takibi • Doğru perso-

nel kullanımı • Üretim sahası takibi • Arıza takibi • SSID GLOBAL BİLİŞİM
Sahadaki makinelerin performans ölçümü • Doğru TEKNOLOJİLERİ ve DAN. LTD. ŞTİ.
stok ve efektif maliyetli verimlilik artışı • Doğru İstanbul: Mimar Sinan Mah. Mimar Sinan
zamanda doğru makine kullanımı Cad. Toplusoy İş Merk. N:5 D:3 Çekmeköy
Tel.: +90 216 639 06 03
Üstelik MachBEE kiralanabilir bir yazılım sis-
Ankara: Mustafa Kemal Mah. 2079 Sok.
temi. Yani büyük maliyetlerle verim arttırmak No:2/D46 Viagreen Plaza Çankaya Ankara
yerine artan verimle büyük yatırımlar planla- AR-GE Ofisi: Teknoloji Geliştirme Bölgesi
manın kapısını sizin için aralıyor. Biliyoruz B Blok Zemin Kat No:110 Yakutiye Erzurum
ki biz her zaman daha fazlasını yapabiliriz. Tel.: +90 850 220 61 85
Serkan Yücesan
info@machbee.net
Co-Founder
www.machbee.net
Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli
İşletmeler
 VISION 2021
MES & MOM Hizmet Verilen
SATIN ALMA MES 4.0 Sektörler
REHBERİ
SOLIDWORKS MES Mevcut ERP Sisteminiz ile Tam Entegre

Artık Türkiye’de! Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

B izlere yıllardır sık sorulan bir soru vardı: “ERP ile

SOLIDWORKS’ü tam olarak çift yönlü entegre edebiliyor
musunuz?” Biz de bununla ilgili çalışmaların yapıldığını,
üçüncü parti yazılımlarla bunun kısmen mümkün olduğunu, ancak
bazı eksiklerin olduğunu anlatmaya çalışıyorduk. Ama DASSAULT
Demir &
Çelik
Elektrik &
Elektronik
Enerji Genel Üretim

SYSTEMS bununla ilgili beklenen adımı attı ve geçtiğimiz yıl Sipariş alınır

Mevcut ERP
SOLIDWORKS ile %100 uyumlu olan DELMIAWorks ERP&MES Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim
çözümünün lansmanını gerçekleştirdi. Satılan ürün stokta var mı kontrol
edilir

Gerekli parçalar listelenir

Peki neydi bu DELMIAWorks tam olarak? Hammadde stok kontrolü yapılır İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

DELMIAWorks, siparişin alımından teslimata kadar tüm süreçlerinizi tek bir

İş emirleri yayınlanır
yerden yönetmenizi sağlayan, uçtan uca bir ERP çözümüdür. 1989 yılında

DELMIAWorks MES
merkezine “imalat”ı oturtan bir anlayışla piyasaya çıkmış ilk ERP çözümü- Uygun olan makina ve
dür. Tabii ki yıllar geçtikçe bir ERP’de bulunması gereken tüm modüller ek- ekipmanlar listelenir
Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
lenerek tek bir database üzerinden tüm süreçlerin yönetilmesi sağlanmıştır.
İlgili makinaların müsaitliği kontrol
edilerek planlama yapılır
DELMIAWorks sahadaki tüm üretim süreçlerinin görüntülenmesi ve kont-
rolüyle şemadaki faydaları sağlar: Gerekli olan hammaddenin planlanan
sevkiyat tarihi kontrol edilir

33 yıllık tecrübe birikiminin bir sonucu olarak, DELMIAWorks’ü diğer Matbaa Medikal Metal Mobilya
Üretim planlanır
ERP sistemlerinden ayıran esas özelliği, gelişmiş MES teknolojilerini be-

DELMIAWorks MES
Tüketilen hammaddeler
canlı olarak izlenir
Erdinç Uzel
Devam eden işlerin
DELMIAWorks Satış Müdürü Tedarik zinciri ile gerçek zamanlı Programlanandan hızlı veya yavaş
Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
daha sıkı iletişim takibi ve üretimin çalışan makinalar tespit edilir
araçları anlık
görüntülenmesi Üretim adetleri, çevrim süreleri anlık
görüntülenir ve kayıt altına alınır

Gereksiz duruşların Savunma Seramik Tarım Tekstil

Kaliteli ürün Nihai ürünleri tarayarak
planlanan süre anında tespiti ve envantere kaydedilir
içerisinde üretilmesi nedeninin
raporlanması
TEKYAZ TEKNOLOJİK YAZILIMLAR
Paketleme Fişleri ve MAK. TİC. A.Ş.
oluşturulur
Merkez Ofis: Büyükdere Cad. No:85
Hatalı üretimin, Yeni taleplere göre
Kat:6 Stad Han Mecidiyeköy İstanbul

Mevcut ERP
hurda ürünlerin malzeme,
ekipman/makine ve Ambalajlama & Paketleme izlenir
ortadan kaldırılması
ve dolayısıyla işgücünün hazır olup
Bölge Ofislerimizle Her Yerdeyiz!
maliyetlerin olmamasını
Sevkiyat öncesi barkodlu paletin
düşürülmesi görüntülenmesi taranarak, kayır altına alınır İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya,
Kayseri, Adana, Gaziantep
Üretim programını Talebi karşılamak
için gerekli olan
Müşteri Segmenti Satış Hattı: +90 (544) 227 28 47
etkileyebilecek olası Fatura kesilir
darboğazları ve malzeme, ekipman info@tekyaz.com
kısıtlamaları ve işgücünün mevcut
öngörebilme olup olmadığı bilgisi www.tekyaz.com

KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

 MES SATIN ALMA REHBERİ
MES & MOM
SATIN ALMA
raberinde sunabilmesidir. Bu kapsamda, Üretim İz-
leme (Production Monitoring), Proses İzleme (Pro-
REHBERİ
cess Monitoring) gibi tüm fabrikayı çok daha derin
kontrol altına alabilme imkânı sağlar. Özetle, DEL-
MIAWorks MES 4.0 sizin imalattaki gözünüzdür.
DELMIAWorks MES 4.0 tüm üretim sürecini izler-
ken, planlamaya, kaynak yönetimine ve gerçek za-
manlı üretimin takibi ile birlikte operatörün proak-
tif şekilde karar vermesine imkân sağlar.
Üretim sürecindeki tüm operasyonlarınızı, alanının
en teknolojik çözümü olan DELMIAWorks MES ile
takip edebilir ve yönetebilirsiniz.
MES alanındaki 33 yıllık bilgi birikimi ile ilgili
imalat sektörlerine özel hazır seçenekler ile DEL-
MIAWorks ERP’ye veya istenirse mevcut herhangi
bir ERP’ye uyarlanabilir bir altyapıya sahiptir.
Dünyada birçok firma imalat tarafında (kendilerini
spesifik alanlarda uzman olarak tanımlayan) birçok
yazılım kullanmaktadır. Ancak bu yazılımlar birbir-
leri ile sağlıklı iletişim kuramadıkları için veri akışı
bir operatör tarafından manuel olarak yapılmaya ça-
lışılmaktadır. İşte en sık yaşanan sıkıntılardan olan
bu veri akışında yaşanacak senkronizasyon prob-
lemleri üretimde aksamalara, beraberinde gecikme-
lere ve akabinde öngörülemeyen maliyetlere sebep
olmaktadır.
Bir imalat müdürünün üretimdeki tüm operasyonla-
ra anlık olarak hâkim olması beklenemeyeceği gibi,
bu süreçlerdeki bu karışık veritabanı problemleri ve
ÜRÜN VE HİZMET DETAYLARI
DASSAULT SYSTEMS (3DS) bünyesinde bulunan
SOLIDWORKS, DELMIAWorks, 3D Experience,
SIMULIA ürünlerinin Türkiye Yetkili Distribütörü
olarak, ilgili ürünlerin tüm satış, eğitim, imple-
mentasyon ve teknik destek konularında sektöre
hizmet vermektedir.
https://www.tekyaz.com/urunler/solidworks/
https://www.solidworks.com/delmiaworks-manufacturing-erp
VISION 2021
HAKKINDA
1994 yılında UMTAŞ A.Ş. bünyesinde başladığımız CAD/CAM/
CAE/ERP/MES alanındaki faaliyetlerimizi 2007 yılından beri
TEKYAZ TEKNOLOJİK YAZILIMLAR ve MAKİNA TİC. A.Ş.
olarak sürdürüyoruz.
TEKYAZ, SOLIDWORKS Türkiye Distribütörü, SolidCAM
rapor formatları ile mücadele etmek gibi bir zorunluluğu Türkiye Distribütörü ve Cimatron Türkiye Distribütörü olarak
da olmamalıdır. Sistem zaten otomatik olarak kendi kendi- CAD/CAM/CAE/ERP sektöründe uzmanlaşmış bir şirkettir.
ne işleyebilmeli ve tamamen şeffaf olmalıdır. Başta üretilen
parça adedi, çevrim süresi gibi değerler olmak üzere birçok TEKYAZ, Türkiye genelinde İstanbul başta olmak üzere İzmir,
sonuç analiz edilebilmelidir. Olası makine durmaları gibi Bursa, Konya, Ankara, Kayseri ve Adana illerinde gerçek bölge DANIŞMANLIK ve PROJE
sorunlar alarm olarak, ikaz olarak görüntülenebilmeli ve ofisleri ve çalışanları ile Türkiye’nin dört bir yanında yer alan METODOLOJİSİ
anlaşılır bir dilde raporlar alınabilmelidir. müşterilerine, çoğunluğu mühendis olan yaklaşık 148 kadrolu
İşte tam da burada DELMIAWorks’ün son teknoloji ürü- ve 25 stajyer çalışan ile hizmet vermektedir.
Müşterilerimizin vizyonu ile DELMIAWorks’ün
nü MES yazılımı, dünyadaki yenilikçi üreticiler ile birlikte, TEKYAZ 23 yıllık SOLIDWORKS Türkiye Distribütörlüğü, 28 33 yılı aşkın tecrübesi bir araya getirilerek hızlı
müşteri talepleri doğrultusunda geliştirilmiştir. Üstelik 33 yıllık CAD/CAM deneyimi, kuvvetli altyapısı, kurumsallaş- bir implemantasyon planı oluşturulmaktadır.
yılın getirdiği sektörel tecrübe birikimi ile Dassault Sys-
tems’ın inovatif Ar-Ge bakış açısının bir araya gelmesiyle mış organizasyon yapısı ve genç kadrosu ile tüm müşterilerine Burada DELMIAWorks MES 4.0’ı öne çıkaran
program satışı, teknik desteği ve eğitimleri ile bütünsel çözüm- özellik olan hazır sektör şablonlarından faydala-
yazılım geliştirme çalışmaları yapay zekâ merkezli olarak
ler sunmaktadır. nılmaktadır. Bu sayede minimum efor ile canlıya
devam etmektedir.
hızlı geçiş sağlanabilmektedir. DELMIAWorks
TEKYAZ 6000’in üzerinde müşteri ve 700’ün üzerinde eğitim ERP uçtan uca çözüm olarak MES’i bünyesinde
DELMIAWorks MES 4.0 ile kurumu ile çalışmakta, SOLIDWORKS tarafından gerçekleşti- bulundurmakla birlikte mevcut ERP’ye de MES
rilen tüm sertifikalara sahip deneyimli ve tecrübeli eğitim kad- çözümümüz entegre edilebilmektedir.
Planlama ve Takvimlendirme: Sürükle-bırak ile saniyeler
içinde tablolar oluşturun. Gelen tüm yeni siparişlerin ima- rosunun yanı sıra özel sınavlara tabi tutulan profesyonel satış
lat sürecini planlarken, gerekli işgücü, makine müsaitliği, ekibi ile hizmet vermektedir.
envanter durumu, malzeme stok bilgisi gibi anlık bilgiler
ile tek bir yerden yönetin.
Akıllı İmalat Teknolojisi: MES tarafından toplanan veriler
ile anlık olarak makine verimliliğinizi görüntüleyin, rapor-
lar alın, mevcut durumu analiz edin.
Kalite Yönetimi: Makine ve ekipmanların çalışma paramet-
relerini sürekli kontrol altında tutarak ürünlerinizin belir-
lediğiniz kalite toleransları içinde kalmasını sağlayın. Böy-
lece müşteri beklenti ve taleplerini %100 karşılamış olun.
Yazılımda bulunan entegre İstatistiksel Proses Kontrol
modülü sayesinde tolerans dışına çıkılmasına neden olan
olumsuz eğilimleri anlık görüntüleyin ve kalite personeli
için alarm durumunu görüntüleyin.
Envanter Optimizasyonu: Dahili MRP modülü ile üretim
taleplerine göre malzeme ve envanter planlaması yapın.
Takım–Fikstür Yönetimi: Takımlarınızın, kalıplarınızın ve
fikstürlerinizin üretime hazır olduklarından emin olmak
için ön hazırlık ve kurulumlarını planlayın.
Problem Önleyici Makine Bakımları: Otomatik Ekipman
İzleme modülü ile beklenmedik arızaları en aza indirmek
amacıyla makine ve yardımcı ekipmanlarınız için bakım
planlamaları yapın. Bu sayede makine performansını yakın
takibe alarak sürpriz makine durmalarının önüne geçin.
 ÜRÜN VE HİZMETLERİMİZ Hizmet Verilen
VISION 2021
MES & MOM
SATIN ALMA Sektörler
REHBERİ
MES Üreticisi
Ambalaj Beyaz Eşya Cam Çimento

DÜŞÜK MALİYET İLE

MES’E BAŞLAYIN
Demir & Elektrik & Enerji Genel Üretim
Çelik Elektronik

2
Gıda Havacılık Hayvancılık Hazır Giyim

019 yılında Bursa’da kurulan Verify

Yazılım, 20 yıllık tecrübeye sahip kad-
rosu ile Üretim Yürütme (MES), Üretim İklimlendirme İlaç Kamu Kimya

Verimlilik (OEE), Ortam İzleme, Enerji

Yönetimi ve özel proje çözümleri geliştirmekte-
dir. 2019 yılında ULUTEK Teknoloji Geliştirme Kozmetik Kuyumculuk Maden Makine
Bölgesi’ne kabul edilmiştir. Verify Yazılım, ge-
liştirdiği MES sistemi ile üretim hatlarını iş
merkezi, iş emri ve personel bazında uçtan uca Mobilya
Matbaa Medikal Metal
izleyerek yönetmenize yardımcı olur ve anlık
OEE’nizi hesaplar.
Verify Yazılım olarak ileri seviyede özelleştirilebilen, Otomotiv Petrokimya Plastik Sağlık
web tabanlı yapımız sayesinde işletme içi veya dı-
şından erişim sağlanarak tüm yapı kontrol edile-
bilir ve raporlar alınabilir. Projelerimizde kul-
landığımız tüm yazılım, HMI (operatör paneli) Savunma Seramik Tarım Tekstil
ve IO elektronik kartlar kendi bünyemizde
üretilmektedir. Lisans ücreti gerektirmeyen
Tübitak destekli veritabanı altyapımız ve 4
iş merkezinin tek panel ile yönetilebilmesi VERİFY YAZILIM BİLGİSAYAR
ELEKTRONİK SAN. TİC. A.Ş.
sayesinde panel yatırım maliyetinizi düşü-
Görükle Mahallesi Üniversite-1 Cad.
rüyoruz.
No:933 Ulutek Teknopark Ofis B011
Detaylı Bilgi İçin Nilüfer Bursa
Tel.: +90 224 334 06 75
info@verifyyazilim.com
www.verifyyazilim.com

Serkan Seyitoğlu
Elektronik ve Yönetim-Bilişim Sistemleri Uzmanı

Mikro Küçük KOBİ’ler OBİ’ler Büyük Ölçekli

İşletmeler İşletmeler
Otomotiv Sektöründe
MES & MOM
Uygulamaları
MESKULLANICI
SATIN ALMAGÖRÜŞÜ
REHBERİ KULLANICI GÖRÜŞÜ
MES SATIN ALMA REHBERİ

ÜRETİMİ Her fabrikanın bir ruhu var. Yaşama

GÖRMEK, biçimi, sesi, dokusu, kokusu, gö-
rüntüsü ve lezzeti var. İyileştirmeye
DUYMAK, açık noktaları, nerelerde müdahale
HİSSETMEK edileceğini üretimi beş duyumuzla
izlediğimizde görürüz. MES proje-
İÇİN... sine başlarken önce bu sistemin
bizim aslında gözümüz, kulağı-
mız, elimiz olacağını unutma-
dan işe başlamak gerekiyor.

Serpil Altaş
Alpar Metal, Bilgi İşlem Müdürü

MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 139

 KULLANICI GÖRÜŞÜ KULLANICI GÖRÜŞÜ
MES SATIN ALMA REHBERİ

MES tek başına kurulabildiği gibi artık Üretimde kullanılan makinelerde haber-
ERP’lerle entegre bir yapıda düşünülüyor. leşmenin ne şekilde olacağını belirlemek
Ancak her iki yöntem de güçlü bir üretim ve bu konularda alınacak veriye göre do-
yönetimi istiyor. MES implementasyonu- nanımla yazılımı uyumlu hale getirmek
na başlamak için birinci adım Üretim Yö- gerekiyor. Bu konuda mümkün oldu-
netimini gerekli olgunluk seviyesine ulaş- ğunca çeşitliliği az tutmak önemli. Örne-
tırmak olmalı. Burada iş emrinin önemi ğin, CNC ile enjeksiyon makinelerinde
büyük. İş emrinin bir yasal fatura gibi kıy- aynı haberleşme protokolünü kullanmak
metli evrak sınıfında olması gerektiğini mümkün değil, ancak tüm CNC’ler için
vurguluyorum. Firma kültürüne iş emri- aynı protokolü kullanmak, sorun oldu-
nin önemi iyi yerleştirildiğinde, üzerinde ğunda incelenmesi gereken noktaları
birçok veriyi barındıran bu belge ile MES azaltmak için zaman kazandırıcı olacaktır.
uygulamasında dayanıksız bir veri yığını- Üretimde topladığımız verileri anlamlan-
nın önüne geçilmiş olur. dırmak, işin kıymetini belirleyen unsur.
Projelerde fazlara ayırmak çok önemlidir. Toplanan büyük veriyi anlamlı bir şekilde
Burada da üretimdeki makinelerden tüm raporlayamıyorsak veri bilgiye dönüşme- raporlama sisteminde alınan verilerin Tüm bu sonuca giderken kuru-
verileri toplamak için enerji sarf etmek yecek ve fayda sağlamayacaktır. Bu sebep- anlamlı hale gelmesi son derece önem lacak uyarı mekanizmalarını da
yerine adım adım önceliklendirmek daha le, ERP merkezde olacak şekilde bir BI ya- teşkil ediyor. OEE her firmada hem he- idareli kullanmak gerekir. Tüm
doğru olacaktır. Örneğin, hiçbir yerde pısını da eklemek MES için daha okunaklı saplanması zor hem de çok tartışılan noktalara eklenen bildirimler,
kullanmadığımız bir veriyi alıp sisteme olması demek olacaktır. Bu nedenle, hem KPI’ların başında gelir. MES, OEE üze- uyarılar bir süre sonra hissiz-
yüklemek yerine makinenin duruş sebe- kurulacak uyarı sisteminde hem de stra- rindeki tartışmaları sonlandıracak güce leştirir. Hedef çok fazla uyarı
bine odaklanmak daha yerinde olacaktır. tejik kararların alınmasında kullanılacak sahiptir. Direkt OEE hesaplamasındaki kullanmak yerine gerçekten acil
parametrelerin verisini gerçek bir şekil- durumlar ve ilgilenilmesi ge-
de ortaya koyar. Özellikle performans reken noktalara bildirimler ve
ve kullanılabilirlik için en önemli veri uyarılar eklenmesi olursa, aksi-
olan çalışma zamanı (run time) gerçek yon almak için gereken zamana
olarak elde edebileceğimiz değere dö- etkileri daha kıymetli olur. Bu
nüşür. Bir kabul yapmak gerektirmez. uyarıcı mekanizmalar sayesinde
OEE’nin izlenmesi DE üretimde ciddi de bakım sistemini de daha et-
şekilde iyileştirme sağlar. kin kullanmış oluruz.

MES’i üretimimizdeki makinelerin çalıştıkları

Serpil Altaş kimdir? süre boyunca kalp ritm grafiğini izlemeye ben-
Serpil Altaş 1982 yılında doğmuştur. zetiyorum. Kalp attıkça oluşan çıktıdaki düzen-
Ege Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Bölümünden 2002 yılında sizliklere göre aksiyon alındığında sağlıklı ya-
mezun olmuş, sonrasında Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim
Fakültesi İşletme Bölümünü tamamlamıştır.
şamımıza devam edeceğiz demektir. Üretimde
20 yıldır İzmir’de farklı sektörlerde ERP proje yöneticiliği yapmaktadır. hissettiklerinizin, duyduklarınızın, gördükleri-
2017’den beri otomotiv sektöründe faaliyet gösteren Alpar Metal nizin sorunsuz olması dileğiyle...
A.Ş.’nin dijitalleşme süreçlerini yönetmektedir.

140 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 141
 KONSEPT KONSEPT

Dijital Dönüşüm
Yolculuğunda
Doğru Zamanda

MES

Sabri Tüysüz
Bilgi İşlem ve Planlama Müdürü
Andaç Otomotiv

142 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 143
 KONSEPT KONSEPT

S
Veriyi doğru yerden almanın önemi
ektörünüz ne olursa olsun, işinizi daha da iyi yapmak ve kontrollü şekilde bü-
yümek için size bir ERP yatırımı yapmanızı veya mevcut ERP’nizi iyileştirmeyi Veri girişlerinde harcanan uzun süreleri azaltan MES
önerdiler. Siz de ister patron olun, ister yönetici, bu uğurda firmanız için sayısız projeleri veri girişi sırasında yapılan hataları da yapı-
çalışma içine girdiniz. Amacınız basitti; sürdürülebilir kârlılığınızı, gelişmekte olan lan akıllı kurgularla minimize etme yeteneğine sahip
projelere imkân sağlar. Buradaki asıl maharet veriyi
bir ülke olmamıza rağmen bu ülkelerin ortalamasının üzerinde bir oranda geliştirmek. ilgili üretim tezgâhından ne şekilde, hangi yöntem ile
Kulağa bu şekilde basit gelebilir, ama pandemi, küresel ticaret savaşları, ülke işgalleri (arayüz, sensör, source code vb.) aldığınızın ustalığın-
sonrası yeni ticaret koridorları, yükselen enflasyon, artan kur ve birçok konuda yaşanan da yatar. Bu nedenledir ki tezgâhlarına hâkim yetenek-
te bakım bölümü olmayan firmalar MES projelerinde
tedarik ve enerji sıkıntılarına rağmen geliştirmek dediğinizde çözümler biraz derinlere danışman firmaların bu yeteneğini veya çözüm ortağı
saklanabiliyor. İlk akla gelenlerden biri ise çok hızlı aksiyon alıp değişen her koşulu an- havuzunu yakından inceler, gereken noktalarda ilgili
lık yönetmeniz oluyor. Yılı, ayı, haftayı planladığınız ortamlardan günü, saati planlama/ tezgâhlarının yetkili servislerini de bu sürecin içinde
izleme/takip etmeye soyunmanız gerekebiliyor. Peki nasıl? dahil eder. MES’i devreye alırken kimse tezgâhlarını
durdurmak istemez, ancak anlık veriyi almak isterken
her mantıklı talebe kendini kapatan tezgâh üreticileri
veya yetkili servislerini de pek sevmezler. Bu gereklili-
ğin riskini birlikte paylaşan tezgâh üreticileri ve tezgâh
sahipleri birlikte başarılı MES projelerine imza atmakla
kalmayıp, birlikte gelişmenin de sağlam adımlarından
birini atarlar. Herkes satın alma şartnamelerinde ilgili
şu üretim verilerini bu tezgâhtan, şu formatta, şu ara-
yüzden hatasız alabilmeliyiz netliğinde maddeler yaz-
mak yerine, bu soruları sormadan tezgâh broşüründe
şu detaylı verileri, şu şekilde zaten biz verebiliyoruz
diyen bir tezgâh üreticisini masada görmek ister.

Sahadaki tüm üretim akış verisini gün veya vardiya so-
nunda sisteme girmek yerine, bu verileri ERP’ye anlık
olarak, insan eli değmeden, hatasız şekilde ileterek. Ta-
bii ki kâğıtlara yazılmış süre, adet, tezgâh, duruş tipi,
duruş süresi, setup süresi vb. bilgileri bir sekretaryanın
temize geçmesi misali vardiya sonlarında operatörlerin
ERP ekranlarından sisteme girmesini de sağlayabilirsi-
niz. Tüm raporlarınızın sadece vardiya sonlarında en
doğruyu göstermesi sizler için sorun değilse. Ama bu
yolla girilen verilerin doğruluğu ve hangi zaman dili-
minde ilgili üretim-duruş-setup bilgilerinin sisteme
girildiğini kaçırdığınız noktada sorgulama ve detay in-
celeme yeteneğinizi de kaybedersiniz. Bu açıdan bakıl-
dığında, MES’i kısaca hammadden bitmiş ürüne kadar
üretimdeki tüm hareketi bilişim araçları ile yakinen ta-
kip etmek olarak tanımlamak yanlış olmaz.
MES’i sadece üretimden hızlı veri alabilmek şeklinde
değerlendirmek de yanlış olur. Şu makine neden ça-
lışmıyor ve bekliyor, şu makinenin üretim hızını ve
verimini doğru ölçebiliyor muyuz, bu hafta yapılan
duruşların oranı geçen haftaya göre nasıl bir seyir için-
de, bu parça son kontrol döngüsü için ilgili referans
değerleri doğru mu, tanımlanan MES proses alarmları
operatörleri yeterli oranda ve zamanında uyarabiliyor
mu, ilgili iş emrinin üretimine başlamak için elimde
yeterli hammadde var mı, bu makine niye çalışmıyor,
bir önceki bakımdan sonra tezgâh titreşimi veya güç/
basınç değerinde anormal bir değişim var mı, bu sürü-
cü/kalıp neden şimdi arızalandı gibi sorulara da yanıt
verebilecek bir veri tabanının MES’e girilen verilerle
yaratıldığını da unutmamak lazım.
ERP kullanımında belirli bir olgunluk seviyesine gel-
miş, stok takibi ve maliyet muhasebesi konularında
ciddi yol almış firmaların kapıları farklı MES yazılımı
üreticileri tarafından çalınmaya başlar. Birçoğu sektö-
rel tecrübelerini, yenilikçi ve kullanımı kolay arayüz-
lerini, veriyi toplamak için kullandığı teknolojilerin
güncelliğini ve başarılarını, azalan donanım maliyet-
lerini, kurulum ve danışmanlık masraflarındaki sıfıra
yaklaşan zaman ve maliyet avantajlarını türlü kıyas-
lamalarla anlatır. Hatta sizin MES çözümlerine bakış
açısı ciddiyetinizi anladığında ücretsiz ilk kurulum,
mini uyarlamalar ve basit anlamda demo uygulama-
lar barındıran ERP entegrasyonlarına kadar bila bedel
ilerleyebilirler. Bu aşamada MES Olgunluk Seviyesi
anketlerine verilecek samimi cevaplar yol gösterici so-
nuçlar verebilir. Peki içinde oldukça fazla parametre
barındıran bu süreci nasıl adım adım yöneteceğiz, ne-
lere dikkat edeceğiz, nasıl bir yol haritası izleyeceğiz?
Gelişimin mutfağında yine insanoğlu. Ama
günümüzde “veriyi doğru analiz edebilen, yetkin
işgücü” artık olmazsa olmaz.
MES’in kurulumu sonrası birim üretim sürelerinin hızlandığına dik-
kat çeken bazı firmalar bunu MES’in getirileri arasında maddelendir-
mektedir. Oysa bütün bu süre iyileştirmelerini yapan, günün sonunda
farkındalığı MES verileri sayesinde artan ve işini geliştirmek isteyen
kendi çalışanlarıdır. MES’in doğru arayüzler ile elde ettiği veriler doğ-
ruluğu kanıtlanmış, derinlemesine analiz edilebilir ve anlık olmalıdır
ki doğru noktalara ışık tutabilsin. Tabii ki bu verileri güçlü araçlarla
hızlı ve çok boyutlu şekilde analiz edebilme becerisi ve özelliği de
MES çözümleri arasında olmazsa olmaz bir özelliktir. Olay bu nokta-
da çözümün mimari kalitesi kadar, bu verileri yorumlayacak persone-
lin yetkinliğine de düşmektedir. İlgili zengin toollar anlık olarak bu
verileri çok boyutlu incelerken, özel kondisyonları ilgili birim-
lere/yöneticilere mail-sms-gsm application popup, andon
panellerde uyarı vb. olarak iletmek MES çözümlerinin
kurgulanması ve artılarının anlatılması aşamasında
uyarlayıcılar açısından en keyifli noktalardan biri
olabilir. Titizlikle hazırlanmış özet dashboard-
lara keyifle bakmak ve stratejik kararlarını
hızlıca almak da MES projelerine ciddi
yatırım yapmış yöneticiler için en ke-
yifli nokta olabilir.

İhtiyaç nereden doğuyor?

İlk önce bu proje ihtiyacının nereden geldiğine
bakın. Üst yönetimin zamanı gelmiş veya geçmiş
stratejik bir kararı mı; üretim bölümü yöneticilerinin
izlenebilirliği arttıracak altyapısı sağlam, zamanı
gelmiş planlı bir projesi mi; planlama ekiplerinin anlık
çizelgelemelerinde gün içi acil değişim gereken kritik
dümen hamlelerini doğru ve canlı veriler üzerinden
yapmasını sağlayan bir destek projesi mi, yoksa İK’nın
yeni devreye aldığı ödüllendirme projesine yönelik
operatör verimini ölçmek için güvenilir veri toplama-
yı amaçlayan yardımcı bir proje mi? Liste uzar gider.
Ama talep ilk iki sıradaki birimlerden, üst yönetim ve/
veya üretim birimlerinden geldiğinde zaman doğru za-
mandır ve MES projeleri daha bilinçli, daha dikkatli ve
daha verimli bir şekilde devreye alınır.

144 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 145
 KONSEPT
Gereksiz üretimi “üretim öncesinde” sahada ERP
ile durduramazsınız, ama çift yönlü akıllı bir MES
projesi ile kayıpları önlemek mümkün.
Planlama kurgusunu iyi noktaya getirmiş firmalar ilgi-
li bir tezgâh için açılmış aktif bir üretim iş emri / setup
emri olmadığı ve bu emirlerden herhangi birinin ilgili
tezgâhın MES arayüzünden seçilmediği durumlarda,
gerek setup öncesi, gerekse seri üretim öncesi tezgâ-
hın enerji anahtarlarını devre dışı bırakabilmekteler.
Her ne kadar bu denli bir kısıtlama üretim birimleri
için fazla gibi görünse de yapılan gereksiz/aşırı fazla
üretimlerin atıl envantere katacağı maddi yük ve de-
polama alanı yükü, kontrolü zor bir noktaya gelebil-
mektedir. Dahası ilgili fazla üretimi yapmadan önce
bu durumu durdurabilmenin en emniyetli ve güvenilir
yollarından biri, MES ile üretim yönetimi politikala-
rından geçer. İlgili aktif iş emri adedinin %10’undan
fazlası (stok kodu bazında parametrik bir oran) üretil-
diğinde, henüz kalite onaylamasa bile, ilgili tezgâhın
enerjisini yine kesmek de bir çözüm olabilir. Sadece
ilgili yetkili kullanıcı neden girerek bu kilitlenmeyi
açabilirse üretim esnekliği de sağlanmaya devam eder.
Gereğinden fazla üretim yapmış bir operatörün 1000
adet yerine 1500 adetlik ürün işlediğini belirterek yö-
neticisinden iş emrini arttırmasını istemesi eğer sık
karşılaşılan bir durum ise, bu çözümlerin gerekliliğini
bir kere daha düşünmek lazım. Hele de bu yarı ma-
146 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
mulün üretildiği hammaddenin başka yarı mamullerin
de üretiminde ortak olarak kullanılabilir olduğunun
kontrolünü yapmamış bir operatör kendince firması-
nı daha fazla setup’tan kurtarmış olabilir. Ancak faz-
ladan işlediği 500 adet hammaddenin farklı bir yarı
mamul için farklı bir iş emri ile üretileceğini bilmiyor
ve gereken insiyatifi alarak ilerlemiş ise, iş işten geç-
miş olabilir. Planlama ve satın alma zor durumda, do-
layısıyla zamanında müşteri sevkiyatı tehlikede. ERP
ile sahadaki üretimin fiziksel olarak iş emri dışındaki
akışını (üretimin öncesinde) yönetemezsiniz, ama
etkin kurgulanmış ve makinelerle akıllı çift yönlü
entegrasyonlar yapılmış bir MES projesi ile sahayı
doğru adette / doğru sırada üretime kanalize etmeniz
mümkün. Hatta öne geçmiş tezgâhlarınızın önden fazla
stoklanmaması için özel kurallar yazar ve operatörün
iş emri teslim tarihi 1 haftadan fazla olan iş emirlerini
(öncesinde daha erken termin tarihli bir iş emri olma-
sa bile) seçmesini engelleyebilirsiniz. İlgili tezgâh için
o haftaya bakım önerebilir ve akıllı şekilde o haftanın
vardiyasını öncesinde kapatabilirsiniz. Bu açıdan ba-
kıldığında doğru kurgulanmış bir MES projesi, sadece
üretimi değil, planlamayı, satın almayı, bakımı hatta
nakit akışını bile dolaylı olarak şaha kaldırabilir.
Operasyon parametrelerindeki değişimi izlemek
ve akıllıca analiz etmek sizleri günlerce üretim
kaybından veya yüzlerce ıskartadan kurtarabilir.
Standart bir operasyonda sabit tanıma sahip bir ham-
madde, operasyon resmine uygun standart bir şekilde,
uygun tezgâhlarda, önceden tanımlanmış setup pa-
rametrelerine göre üretilir. Bu önceden tanımlı setup
dosyaları yeteneği olan tezgâhların dahili sürücülerin-
de veya merkezi bir dosya ağında arşivlenebilir. Amaç,
istendiğinde hızlı şekilde yüklenebilmesidir. Ya da il-
gili kalıpların tezgâhlara hızlı şekilde ayarlanmasının
adım adım talimatları dijital olarak da benzer arşivler-
de saklanabilir ve ilgili MES ekranlarından izlenebilir.
Ama bazen hammaddeleriniz standartlara uygun şekil-
de gelmez ve sizlerin bu hammaddeleri, işletmelerde
yapacağınız ufak değişikliklerle geri kazanabilmek dı-
şında bir çareniz kalmaz. Zira aynı hammaddeyi o kısa
sürede farklı veya aynı tedarikçiden temin etmek ba-
zen tedarikçi kapasitesi veya lojistik şartları dahilinde
imkânsız olabilir. Bazen de kullandığınız uçlar, araçlar,
aparatlar, kalıplar istediğiniz performansı vermez, siz
de tezgâhın bazen basıncını arttırırsınız, bazen ucun
dönüş devrini; bazen ürünün tezgâha bağlama şekli-
KONSEPT
ni değiştirirsiniz, bazen talaş alma payınızı. Bu üretim
parametrelerini üretilen her ürün veya her partide bir
veri tabanında tutmak, operasyonel değişkenliklerin
nihai ürünün kalitesine etkisini incelemede üretim ve
kalite ekiplerine harika bir ışık tutar. Zoru seven ve
dünden ders almayan firmalar, montajında zorlandığı
bir komponentin sorunlu 3 farklı parçasının üretim-
deki 30 farklı parametresini tecrübeye dayalı deneme
yanılma yöntemleri ile anlamaya çalışırken, geriye
dönük bu operasyonel izlenebilirlik seviyesine sahip
MES kurulumu olan firmalar mühendisliğin de yardı-
mı ile konuya neden olabilecek 3-5 farklı parametreyi
istatistiksel proses kontrolleri ile hızlıca düzeltebilir
ve rakipleri benzer sorunların kök nedenini anlama-
da ciddi vakit kaybederken kendisi seri üretime ara
vermeden, o hammaddeye veya o aparata, o kesici uca
özel ara çözümlerini hızlıca uygulamaya koyabilir, ıs-
karta oranlarını minimize edebilir ve müşteriye zama-
nında teslimat hedefine ciddi bir katkıda bulunabilir.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 147
 KONSEPT
Bir MES projesinden MES rolleri
beklenmeli, kontrolsüz şekilde MOM’a
evrilmesi sorun yaratabilir.
MES’in MOM’un bir alt kolu olduğu konusun-
da tüm otoriteler aynı fikirde. Bakım yönetimi,
iş gücü yönetimi, kalite yönetimi, setup yöne-
timi, duruş yönetimi, kalıp envanter yönetimi
alıştığımız ögeleri artık MES’in. Ancak dokü-
man yönetimi, süreç yönetimi, giriş seviyesi
PLM süreçleri, hatta iş emirlerini madem
operatörlere gösterecekken oldu olacak onla-
rı bir de çizelgeleyeyim şeklinde farklı rollere
de bürünmek istiyor MES üreticileri. Bunların
bazıları ilgili ERP’lerin veya yan çözümlerin
yetersiz oluşundan bu konulara girerken, bazı-
ları ise kendi MES yazılımları ile tam entegre
çalışacak kendi dahili çözümlerinin firmaya
farklı avantajlar katacağını savunuyor. MES
bunların birçoğu ile entegre edilebilir. Ama bir
MES çözümünden bir Bakım Modülü yaratmak
veya tam manasıyla bir Çizelgeleme uyarlama-
Duruşların analizi,
üzerinde hassas durulması gereken bir konu.
Zira operasyonel verimliliği ölçerken bu kayıpları de-
taylı analiz etmek ve iş akışına olan etkilerini irdele-
mek, firmaya mevcut darboğazlarını tespit etmede
büyük ışık tutar. Operatör verimliliği, tezgâh verimli-
Standart üretim süreleri zamanla değişebilir,
ama o dönemin güncel üretim sürelerine göre
üretim verimi değişmemeli.
ERP’lerin rota bilgilerine tezgâh bazlı girilen operas-
yon süreleri zaman içinde günün şartlarına göre de-
ğişebilir. Ama üretilen adetleri zamandan bağımsız bu
statik cycle time verisi ile ERP üzerinde ilişkilendire-
rek ay / yıl bazında raporlamak önceki dönem konso-
148 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
sı yapmak tüme varmaya çalışırken, sonucun
bir kısmından geriye tümden gelmek gibi bir
patinaja sebep olabilir. Konuya danışmanlık
seviyesinde kafa yormuş firmaları tenzih ede-
rek söylemek gerekirse, MES yazılımları bence
sadece kendi işini yapmalı ve diğer ilgili tüm
süreçlerle tam entegre olabilecek çözüm para-
metrelerini içlerinde barındırmalı. “ERP’lerin
zayıf olduğu yönleri bizler yazalım” olayının
maalesef bir sonu yok ve bunun BT yönetici-
lerini ve süreçleri uyarlayan profesyonelleri ne
derecede zorda bıraktığını da ayrı bir çerçevede
değerlendirmek lazım. ERP’yi elden geçirmeye
veya değiştirmeye neden olacak derecede bü-
yük konuların çözümlerini MES/Çizelgeleme/
MOM/WMS gibi yan ürünlerde aramak zaman
kaybı olabilir.
liği, arıza frekansı, ayarcı verimliliği, ıskarta oranları,
vardiya verimi, fazla mesai verimi gibi birçok nokta-
da akışın hızlandırılmasını sağlayabilecek mükemmel
tespitler yapmaya zemin hazırlar.
lide raporlarında kaymalara sebep olabilir. Bu nedenle,
her üretim verisinin üretim dönemi içindeki aktif cyc-
le time hedefi üzerinden veriminin değerlendirilmesi
en doğrusudur. Bu detay MES çözümlerinde çok daha
net kurgulanabilmekte ve raporlanabilmektedir.
Standart süreleri ölçme işi tecrübeli metot
mühendislerinde olmalı. Üretim yöneticilerinin
kendisine, hatta yer yer stajyerlere verilen bu
görev, MES verim analizlerinin altına dinamit
koymakla eş değerde.
Veri tabanları saniyeler detayında veri tutarken, analiz
araçları binde birin üzerinde hassasiyette ölçümleri sa-
liseler seviyesinde raporlarken, tezgâh ekranları veya
andon panelleri gülen veya ağlayan adam figürleri ile
dolu. Tüm bu raporlama bir sabit değer üzerinden ya-
pılıyor: standart operasyon süresi. Burada makinenin
işleme süresi kadar operatörün/robotun standart iş ta-
nımında yapması gereken parça sök-tak süreleri, her
parça arasında ilgili tablaya hava tutmak, parçayı ters
çevirmek veya kontrol sıklığına göre parçayı ölçmek
gibi ek işlemler olabilir. Bu sürenin ölçümünde bir me-
tot mühendisi gibi standart iş odaklı ölçüm almak ve
adil olmak, ortalama tempoda ve İSG kurallarına göre
hareket eden bir operatörün süresini en az arka arkaya
üretilen 20-30 parça için ölçüp ortalamasını baz almak
KONSEPT
daha güvenilir bir ölçüme götürebilir. Kimsenin güna-
hını almak doğru olmaz, ancak süre ölçümü yapıldığı-
nı gören ve performans sistemi içinde çeşitli kaygıları
olan bir operatör istemeden de olsa psikolojik olarak
kendini ve diğer arkadaşlarını koruma içgüdüsü ile
ölçüm sırasında yavaşlayabilir, ağır hareket edebilir.
İşin detayını bilmeyen bir metot mühendisi veya ko-
nudan bihaber bir stajyer arkadaşımız da pek tabii ki
bu yanlışları veya yavaşlamayı fark edemeyebilir. Ya
da tam tersi aşırı hızlı ve kontrolsüz/dikkatsiz çalışan
bir operatörü standart iş tanımına göre yönlendirmeyi
atlayabilir. En doğrusu bunları görüntülü yapmak ve
kayıt altına almak, geriye dönük iyileştirmelerin ince-
lenmesi için de büyük fayda sağlayacaktır.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 149
 KONSEPT
Tüm bu açılardan bakıldığında ERPsi aktif olarak
kullanılan bir firmada MES bir gereklilik midir,
yoksa lüks müdür sorusunun da yanıtı aslında bir
ölçüde beklentilerimize ve hedeflerimize göre
şekilleniyor.
Anahtar kullanıcıların iyi belirlendiği, kapsamın iyi
analiz edildiği, yönetim desteğinin ve üretim ekibi ka-
rarlılığının üst seviyede olduğu, ERP entegrasyonunun
usta ellere emanet edildiği MES projeleri firmayı bir
üst aşamaya taşıyabilir. İlgili donanım parkı kurulur-
ken iç ve dış güvenlik unsurlarının risk analizi kadar
ilgili verinin localde mi yoksa bulutta mı saklanacağı,
ilgili sinyal aralıklarının dünyanın farklı bir ucundaki
bulut ortamına ne performansta işleneceğinin testi de
yine veri doğruluğu için çok önemli bir madde olabi-
lir. MES yazılımını hâkim şekilde kullanmak isteyen
her firmaya mevcut yazılımın hazır raporlarının bir
gün mutlaka az geleceğini düşünen biri olarak kendi
kurumsal iş zekâsı yazılımınıza ilgili kritik view’ları
çekerek kesinlikle kendi özel analizlerinize ve dash-
boardlarınıza zaman içinde ihtiyaç duyacağınızı dü-
şünenlerdenim. Ama basit MES süreçleri ile ana ERP
süreçlerinin iç içe geçmemesini de savunanlardanım.
MES’den önce kritik bazı süreçleri iyileştirmenin fay-
Sabri Tüysüz kimdir?
Bilgisayar Yüksek Mühendisi Sabri Tüysüz,
2002’de Dokuz Eylül Bilgisayar Mühendisliğin-
den, 2006’da aynı üniversite ve bölümün yüksek
lisans programından mezun olmuştur.
2016’da ise Yaşar Üniversitesi MBA Yüksek Lisans
programını tamamlamıştır.
2003-2013 yılları arasında Otomotiv Yan Sanayi
firmalarımızdan Tiryakiler Grubu’nda bilgi işlem
mühendisliğinden bilgi işlem ve planlama müdür-
lüğüne kadar çeşitli kademelerde görev almıştır.
2013-2021 yılları arasında yine bir otomotiv fir-
mamız olan Dönmez Debriyaj’da Planlama ve Bil-
gi İşlem Müdürü olarak görev yapmıştır. Son bir
150 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
dası elbette olacaktır, ama MES projesi zaten kervanın
aksayan yönlerini yolda düzeltmeniz için de eşsiz bir
araç olacaktır. Dijital dönüşüm yol haritalarımızda ol-
mazsa olmaz ilk basamaklardan biri olan veri toplama-
ya yönelik MES projelerinin tutarlı üretim big datası
oluşturmada eşsiz bir araç olduğunu göz ardı etmemek
lazım. Satın alma bütçelerimize doğru zamanda doğru
MES çözümü projelerini dahil etmenin, satış ve kârlı-
lıkla ilgili bilançolarımıza etkisinin çok ama çok bü-
yük olacağına inananlardanım.
Tüm ERP Komitesi üyelerine ve takipçilerine, firma-
larına ve ülkemize yeni değerler katacak, örnek MES
projelerini hayata geçirme noktasındaki bu zorlu ve
zevkli yolda başarılar dilerim.
ERP Komitesi Başkanı Göker Bey’e bu önemli alandaki
boşluğu bu derece nitelikli bir çalışma ile doldurduğu
ve bizlere katılım imkânı verdiği için de ayrıca teşek-
kür ederim.
yıldır Andaç Otomotiv’de Planlama ve Bilgi İşlem
Müdürü olarak çalışmaktadır. Şu an üretim, çizel-
geleme, talep tahminleme, MES, kalıp optimizas-
yonu, sonlu kapasite planlama, ERP proje liderli-
ği, fabrika taşıma ve ergonomi, İSO 27001, bilgi
güvenliği, KVKK, tedarik zincirinde blockchain,
yatay ve dikey sistem entegrasyonları dışında çok
çeşitli kompleks bilgi sistemleri projelerinde plan-
lamadan kuruluma, detay analizden yöneticiliğe
kadar çok çeşitli roller üstlenmiştir.
Futbol, masa tenisi, bisiklet ve tekne balıkçılığı ise
vazgeçilmezleri arasındadır. Centilmen ama bir o
kadar da hırslı bir Çarşı taraftarıdır.
 BAŞARI HİKAYESİ BAŞARI HİKAYESİ

ATS Motor Parçaları A.Ş.

MES Proje Hikâyesi

ATS
Motor Parçaları A.Ş. tarafından hayata geçi-
rilen MES sisteminin OEE hesabı odaklı ça-
lışması planlandı. Çalışmalar, Proje Başlan-
gıç Toplantısı ile başladı. Bu toplantıda proje adımları belirlendi
ve zaman planı da bu aşamada netleştirildi; akabinde görevler
proje yönetim sistemine girilerek çalışmalar başladı.
Birinci aşamanın ilk 2 ayında veri doğruluğu gözetmeksizin
mümkün olan tüm hatlardan veri toplanmasını, ilk 2 aydan
sonraki kısımda ise verilerin doğruluğu dikkate alınarak tüm
istasyonların devreye alınmasını amaçladık. İkinci aşamada ise
ERP entegrasyonu ile yapay zekâ ve veri analitiğini hayata ge-
çirmeyi planladık.
Birinci faz şu anda tamamlanmış durumda. Kısa bir süre önce
üretim tesisimizi taşıdık ve bu taşınmanın organizasyonu ne-
deniyle ikinci fazı taşınmadan sonra başlatma kararı aldık, kısa
bir süre içerisinde de başlayacağız.

Bülent Koçer
Üretim Planlama Müdürü

152 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 153
BAŞARI HİKAYESİ BAŞARI HİKAYESİ

Tanımlamalar lendi. Böylelikle veri doğrulama aşamasına geçtik.

Proje yönetim sisteminde de kullanılacağı için en
başta kullanıcı tanımları, roller ve yetki tanımları
yapıldı. İstasyon tanımlarının yapılmasıyla birlik-
te kullanıcı-istasyon ilişkileri belirlendi, kullanıcı
yetkilendirmeleri tamamlandı. Bu aşamada yetki-
lendirme amacıyla kullanılmak üzere kullanıcıla-
rın NFCID tanımları da sisteme girildi.
Ürün kategorileri ve birimler, ürün ağaçları, ürün-
ler ve operasyonlar veri tabanlarına girildi. Arıza
sebepleri ve duruşlar ile kalite hata türleri de ilerle-
yen haftalarda sisteme tanıtıldı. Bu duruş, arıza ve
kalite hata türlerinin tamamı istasyona özel tanım-
lanmaktadır.
Birinci fazda ekipman yönetimi hariç tanımlama-
larımız tamamlandı. İş emirleri ATS tarafından ge-
liştirdiğimiz API Client kullanılarak sisteme yük-
Hızlı yol alabilmek için bazı operasyon standart
zamanlarını kabuller yaparak belirlemiştik. Bu
zamanlardaki hatalar veya buna benzer bazı ta-
nımlama hataları da yine API Client yazılımımızla
sisteme yüklendi. İkinci fazda tanımlamalara ekip-
manları dahil ederek kalıp-avadanlık gibi araç-ge-
reç takibini yapabilir hale gelmeyi planlıyoruz.
Proje devam ederken teslim aldığımız yeni bazı is-
tasyonların da yukardaki tanımların tamamını yani
operatör, operasyon, duruş, arıza, hata türleri vs.
bütün tanımlarını gözden geçirerek sisteme dahil
ettik. Girdi adreslerini sisteme tanıttık.
Personelin işe giriş veya işten çıkışlarında MES sis-
temi üzerinde yapılacak faaliyetleri de işe giriş ve
işten çıkış süreçlerimize ekledik.

Kapsam ve Analiz Bilgi İşlem ve Otomasyon ça-

Proje başlangıcından sonraki aşamada sistem tedarik-
çisi bir saha ziyareti gerçekleştirdi. Saha ziyaretinde
veri toplanacak istasyonlar ve istasyonlarda verinin
nereden toplanacağı belirlenip kapsama dahil edildi.
Proje kapsamına veri toplanması mümkün olan her
istasyonu dahil ettik. Mevcut imkânlarla mümkün
olmayan yerler için daha önce kullanmadığımız sen-
sör çeşitleri veya ağ geçidi ve analog-dijital çevirici
özelliği olan cihazlar ile veri toplama gerçekleştirdik.
Tespit edilen tüm istasyonlarda da valfler veya yerle-
şik röleler üzerinden sağlıklı şekilde sayım yapılacak
noktaları ve yöntemleri belirledik.
Kurulumlar
Kapsam ve analiz çalışmalarına paralel olarak, pro-
je sistem tedarikçisi tarafından sunucu üzerinde fi-
rewall, sanal makine, veri tabanı ve diğer bazı kuru-
lumlar ile sunucu ile ilgili konfigürasyon ayarlamaları
yapıldı. Yerleşim planı proje sistem tedarikçisi ile
paylaşılarak her bir terminale bağlanacak istasyonlar
belirlendi; IP blokları, diğer ayarlamalar ve tanımlar
tamamlandı. Kurumsal ağda belirli bir IP aralığı sta-
tik olarak terminallere ve sunucuya ayrıldı. Bu aralığı
da kendi içinde terminal (panel ve kiosk) ebatlarına
göre bölümlendirdik. İkinci aşamada işlerlik kazana-
cak yapay zekâ ve veri analitiği modülü de bu aşama-
da kuruldu ve MES sistemi ile aynı sunucu üzerinde
çalışacak.
lışmaları
Proje Yönetim Sisteminin (PYS) işlerlik kazanmasıyla
birlikte tüm sensör-terminal kablolama görevleri PYS’ye
eklendi. Bu esnada terminallerin montajları, enerji, istas-
yon ve ağ bağlantıları yapıldı. Her bir terminaldeki (panel
ve kiosk) girdi noktalarına hangi istasyondan veri geldi-
ği veri tabanına eklenerek etiket (tag) tanımları yapıldı.
Yine bu aşamada sistem kullanıcı panelleri ve kiosklar ile
istasyon eşleştirmeleri yapıldı. Her bir terminal için IP
adresleri belirlendi ve veri tabanına yüklendi.
Üretimimiz bünyesinde, sensörler vasıtasıyla parça adet
bilgileri zaten sayılmaktaydı. Bu altyapı projenin haya-
ta geçirilmesinde çok hızlı ilerlememize imkân sağladı.
Çoğunlukla istasyonlardan sensörler ve “kuru kontak”
olarak bilinen yöntemle, röleler vasıtasıyla veri toplandı.
Bunlar haricinde duruma özel birkaç veri toplama uygu-
laması yapmamız gerekti. Birincisi, gerginlik (gerilim??)
giderme fırınlarından alınacak sıcaklıkların tamamı fi-
ziksel olarak aynı terminale bağlanamadığı için sıcaklık
değerlerini bir dönüştürücü (gateway) vasıtasıyla adres-
leme yaparak sunucuya ilettik. İkinci bir uygulamaysa,
kurulu olan yöntemde hatalı sayıma imkân verebileceği
nedeniyle bir “script” şeklinde kural yazmak suretiyle iki
sensör ile daha doğru sayı elde etmeyi amaçladık. Ayrıca
daha doğru sayım yapabilmek amacıyla bazı yerlerdeki
sensör türlerini değiştirdik.
Eğitimler
Mavi yaka için terminal kullanım eği-
timleri verildi, bu eğitimlerde iş emri
başlatma, ara verme ve sonlandırma
gibi işlemlerin yanında, duruş türleri
ve fire türlerinin veri girişlerinin nasıl
yapılacağı anlatıldı. Tanımlamaların
tamamlanmasıyla birlikte beyaz yaka
eğitimleri de verildi, mavi yaka için
verilen operasyonel eğitimlere ilave-
ten proje yönetim sistemi ve proje
yönetim ekranının menülerine ilişkin
eğitim verildi. Duruşlarla ilgili olarak
ilgili personele ise Bakım ve Kalite
Personel Eğitimleri verildi.
Son olarak yöneticilere rapor ekran-
ları ile ilgili eğitim verildi. Üst yöneti-
me sadece raporlar iletilirken, bölüm
yöneticileri için rapor tasarım ekran-
ları ile ilgili eğitim verildi.
Uygulama ve Test Aşaması
Yazılım ve donanım kurulumları, tanımlamalar ve eğitimler tamam-
landıktan sonra uygulama aşamasına geçtik. Karşılaştığımız ilk sorun
terminal-sunucu bağlantılarında gerçekleşti. Tesisin taşınması proje-
nin başlangıcından itibaren gündemde olduğu için, ilk etapta verinin
kablosuz erişim noktaları (access point) vasıtasıyla sunucuya aktarıl-
masını kararlaştırmıştık. Kısa vadeli kullanım için endüstriyel tip eri-
şim noktaları maliyetli olacağı ve yeni tesiste kablolu yapı benimsene-
ceği için ekonomik erişim noktaları tercih etmiştik. Kablosuz sinyal
analizörüyle sahadaki wifi sinyallerini izledik. Sinyal kalitesi %40-80
arasında değişmekteydi. İlave erişim noktaları eklememize rağmen, ge-
rek manyetik alandan gerekse elektrik altyapısından kaynaklandığını
düşündüğümüz dalgalanmalar nedeniyle sinyal kalitesi %80’in altında
kaldı ve sık sık sunucu bağlantısı kopmaları yaşandı. Bunun dışında
MES sistemi ile aynı networke giriş yapan dinamik IP adresli cihazların
IP çakışmasına neden olabilmesi ihtimalini değerlendirdik. Tanımlan-
mış IP aralığı haricinde dinamik IP adreslemesi yapmayacak şekilde
sunucuları ayarladık. Bütün bu önlemlere rağmen arzu edilen sonucu
yakalayamadık, sunucuya kablolu bağlantı vasıtasıyla bağlanmaya ka-
rar verdik. Tesisin taşınmasından sonra ise tamamen kablolu bir yapı-
ya geçtik. Birinci aşamayı ekipmanların belirlenen yönteme göre veri
okuma testleri yaparak sonlandırdık.
Geliştirme Çalışmaları, ERP Entegrasyonu ve Rapor Uyarlamaları ikin-
ci fazda hayata geçirilecek. Ancak şimdiden kendi tarafımızda API
Client yazılımını büyük oranda tamamladık, ERP entegrasyonu için
ise tablo eşleştirme çalışmalarına başladık.
MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 155
 BAŞARI HİKAYESİ BAŞARI HİKAYESİ

Canlıya Geçiş ve Sonraki Adımlar

Proje tedarikçisinin saha ziyareti ile canlıya geçiş ta- Önümüzdeki günlerde tedarikçi firmanın yapacağı
mamlandı. Güncel iş emirlerinin tamamını MES veri saha ziyareti tekrarı ile yeni lokasyonumuzda da sis-
tabanlarına yükledik, bu sayede sahada operatörün
terminalde bütün iş emirlerine erişebilmesini sağladık.
temin sağlıklı şekilde çalışmasını garanti altına almayı
amaçlıyoruz. İkinci aşamada ekipman yönetimi, ERP
ATS Motor Parçaları San ve Tic. A.Ş.
Parça-operasyon-tezgah tanımlarında yapılabilirlik an- entegrasyonu ve veri analitiği uygulamalarıyla MES
lamında sorunları tespit ederek giderdik. sisteminden maksimum verim alacağımıza inanıyoruz.
1960 yılında Konya’da Tetik Supap olarak ku- Üretimimizin hızını ve kalitesini artıracak
rulan firma, supap denilince Türkiye’de pek teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek,
çok ilke imza atmış, 60 yılı aşkın sürede başarı çağa ayak uydurmayı ve yenilenmeyi temel
kelimesiyle özdeşleşen ve durmadan büyüyen, ilkesi kabul eden şirket, 2002 yılında Motor
güçlenen bir marka olmuştur. Türkiye’nin ve Aşin Otomotiv ile yurtiçi tek satıcılık anlaş-
Bülent Koçer kimdir? Orta Doğu’nun da ilk supap üretim markası ması yaparak daha da güçlenmiş, 2012 yılında
olarak, azim ve disiplin dolu çalışma tempo- Motor Aşin Otomotiv Ailesine katılarak daha
Bülent KOÇER, 1977 yılında Niğde’de doğmuştur. Selçuk Üniversitesi Endüstri Mühendisliği muz sayesinde ilk 10 sene içinde ülkemizdeki geniş bir vizyona kavuşmuştur.
Bölümünden 2000 yılında mezun olmuş, sonrasında aynı bölümde Araştırma Görevlisi olarak supap ithalatını yok denecek kadar azaltmayı
1960 yılında araba motorları için supap üre-
çalışmıştır. Yüksek Lisansını “Çok Değişkenli Kalite Kontrol” üzerine verdiği tez ile tamamla- başarmıştır.
timi ile başladığı yolculuğuna 2012 yılından
mıştır. Akabinde 15 yılı aşkın bir süre otomotiv ve hidrolik parça imalatı sektöründe faaliyet
1980’li yıllarda gelindiğinde, başta Mercedes itibaren yenilenen üretim hattı ile, 1.145.000
gösteren çeşitli işletmelerde Kalite, Planlama ve Satın Alma bölümlerinde mühendis ve yönetici
olmak üzere Man, Volvo, Fiat ve Renault gibi metrekarelik açık ve 10.000 metrekarelik ka-
olarak çalışmıştır. Halen Konya’da ATS Motor Parçaları A.Ş.’de Planlama Müdürü olarak çalış-
sektöründe öncü araç üreticilerinin kullan- palı alandan oluşan tesislerinde, 1500’ü aşan
maktadır. İngilizce ve Almanca bilmektedir.
dıkları motorlarda kullanılan supapların lider farklı supap modelinden yılda 3 milyon adet
üreticisi olmuş, 1986 yılından itibaren yurtiçi supap üretim kapasitesi gibi bir iş hacmiyle
supap talepleri yanında İran, Suudi Arabistan, devam etmiştir. 2022 yılından itibaren, yeni
Mısır, Pakistan, Almanya ve Japonya gibi ül- tesisinde, makine parkına yeni dahil edeceği
kelere de supap ihraç etmeye başlamıştır. üretim hattıyla büyümeye ve gelişmeye devam
etmektedir.

156 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 157
 MES &
MOM’dan
Sonra
Sizi Ne
Bekliyor?
158 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 159
AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

ÜRETİM YÜRÜTME
SİSTEMLERİNDE
YAPAY ZEKÂ
UYGULAMALARI
Prof. Dr. Batuhan Kocaoğlu
Piri Reis Üniversitesi,
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm Başkanı

Üretim… Üretim ile ilgili çalışmalar hep “verimliliği” artırmak

üzerine. “Daha fazla”sını “daha az kaynak” ile yapmak... Çok
mantıklı gelmiyor başlangıçta. Ama aynı işlem farklı tesislerde
yapıldığında, arada görülen büyük farklar, iyileştirilebilir şey-
ler olduğunu bize gösteriyor.

MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 161

 AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

MES NEDİR? Üretim yürütme sistemlerinde (MES) makine öğren-

Bir üretim yürütme sistemi (MES: Manufacturing Exe-
cution Sytems) hammaddeden bitmiş ürüne kadar,
malzemenin dönüşüm sürecini sürekli izler ve koordi-
ne eder. MES tüm ürün ve üretim bilgilerinin toplan-
dığı ve bir araya getirildiği ortam olarak düşünülebilir.
Veri mümkün olduğunca oluştuğu yerden, üretim hat-
tından direkt toplanır. Akış ölçerler, seviye anahtarları,
sıcaklık sensörleri ve diğer cihazlar, parçalar işlenirken
temel değerleri ölçer. MES çoğunlukla firmanın Ku-
rumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemine de bağlanır.
Buradan da gerekli satın alma, muhasebe, bakım, vb.
bilgilerini çekip imalat ortamı için gerekli bilgileri bir
ortamda toplar ve yönetir.
mesini kullanmak, her imalat işletmesi için gerekli
olmayabilir. Ama yapay zekâ algoritmalarının kulla-
üretim süreçleri ilgili çok değerli öngörüler sunabilir.
Geleneksel olarak manuel olarak yapılan “ilgili ana-
liz verilerini bir araya getirme”, “eğilim-yönelimleri
nımının dijital dönüşüm sürecinde firmalara yaptı- görme” ve “tahmin etme” gibi saatler süren işlemler,
ğı katkılar küçümsenemez. Firmanın IT altyapısı ile dakikalardan az sürede, çok hızlı bir şekilde otomatik
bütünleşen bir Yapay Zekâ platformu, mühendislere şekilde gerçekleşebilir.
YAPAY ZEKÂYI MES İLE
BÜTÜNLEŞTİRMEK
Yapay zekâyı MES içerisinde kullanmak, kullanıcıların belirlediği iş kurallarını ve al-
goritmalarını (kullanıcı tanımlı parametreleri olan) üretim yönetimi sistemine entegre
etmektir. Bu, sistemi çok daha “akıllı” yapacaktır. Bu şekilde üreticiler büyük hacimdeki
veriyi analiz etme ve rutin kararları bile insan müdahalesi olmadan otomatik şekilde,
bilgisayar vasıtasıyla alma ve uygulama imkânına sahip olacaktır.

Şekil - MES’in etkileşimde olduğu katmanlar - Chen & Voig (2020)
Otonom robotlar, asistanlar gibi göz alıcı uç örnekler
yerine daha basit ve hızla uygulanabilir örnekleri in-
celeyelim:
Veri girişinin en aza indirilmesi: ERP, muhasebe
programları vb. kurumsal yazılımlar kullanıcılardan
çok sayıda ekranda onlarca alana veri girmelerini ister.
Kullanıcılar da bundan nefret eder. Girilen her veri iş-
levli olmayabilir veya bir kısmı otomatize edilebilir as-
lında. Burada Yapay Zekâ devreye girerek, girilen veri-
Hataların önlenmesi: Her veri girişi gerçekleştikçe, gi-
rilen veri belli kurallara ve algoritmalara göre kontrol
edilir. Veri giriş hatası veya bir operasyonel hata olma
durumuna göre kullanıcı anında uyarılır. Düzeltici ön-
lem alması için otonom araçlarda olduğu gibi yönlen-
dirir. Bu uygulama eğitim sürecini de kısaltmaktadır.
Üretim sahasındaki işlerin otomatik şekilde çizelge-
lenmesi: Belli kurallara ve parametrelere göre iş çizelge-
lenmesi mümkün olabilir. Yöneticiler, “Sırada hangi işin

YAPAY ZEKÂ- MAKİNE ÖĞRENMESİ
Yapay Zekâ (AI: Artificial Intelligence), insan gibi dav-
ranan bir teknoloji düşüncesi iken, makine öğrenmesi
algoritmaları, büyük veri desenlerini ve gizli kuralları
bulmaya yöneliktir. Makine Öğrenimi (ML: Machine
leri izler, öğrenir. Kendini kurallara göre uyarlar, daha
iyi hale getirir. En sonunda kullanıcıya en az miktarda
yapılması gerekli?” sorusunun cevabı ile uğraşmaktan
kurtulur. Böylece Yapay Zekâ temelli algoritmalar, ger-
veri girişi ortamı sunar, diğer sistemin yürümesi için çek zamanda üretim çizelgeleme kararlarında görev alır.
gerekli işlemleri otomatik gerçekleştirir.
Learning), Yapay Zekânın bir alt dalı olarak değerlen-
dirilebilir. Bu alt dal, makinelerin belli bir bilgiyi öğ-
rendikten sonra, o bilgiyi kullanarak tahminler, çıka-
rımlar yapmasıyla ilgilenir.

Şekil – Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 163
 AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
Sıradaki iş için hangi malzemelerin gerektiği
kararı: Müşteri siparişlerinin akışına göre, envan-
ter kıtlığı duruma göre tahmin eder. Yapay Zekâ
tabanlı sistem, yöneticileri bu problemlere karşı
uyarır ve daha akıllı kararların alınması için veriyi
analiz eder.
Erken uyarı (alarm) sistemleri: Yöneticileri prob-
lem gerçekleşmeden “önce” uyarır. Alarm meka-
nizmaları Yapay Zekâ tabanlı kurallar ve algorit-
malar, operasyondan toplanan veriyi sürekli tarar.
Hatta diğer sistemlerden gelen verileri de tarar ve
sorunlu olma olasılığı olan durumları belirler. Bu,
işlem süresi çok uzama durumuna düşen ürünler
de olabilir veya zamanında teslimi mümkün ola-
mayacak müşteri siparişinin tahmin edilmesi de
olabilir. Sistem yöneticilere e-mail veya SMS me-
sajlarıyla hızla aksiyon almaları için uyarı mesaj-
ları yollayabilir. Bu tarz bir sistem, yöneticilerin,
sürekli sahada dolaşma veya sürekli ekran monitö-
rüne yapışıp kalma, raporlardan kurtulamama gibi
sorunlarını da ortadan kaldırır.
Hata kök nedenini yakalamak: MES sistemlerinde
yapay zekâyı kullanmak, yüzbinlerce sinyalin gel-
diği ortamda bir hatanın kök nedenini yakalamak
ve bunun için daha az efor harcamak için de fayda-
lıdır. Bu şekilde otomatik gelen sinyaller üzerinden
makine öğrenmesi algoritmaları kullanmak, hata
kök nedenini manuel araştırmaya oranla %99’dan
fazla zaman kazancı sağlar ve haftalar yerine saatler
içerisinde işi sonlandırmanızı mümkün kılar.
İmalat hat sonu testlerini kaldırmak: Üretim hat-
tında yapay zekâ ve makine öğrenmesi algoritma-
ları kullanmak, hat sonundaki testlerde de büyük
kolaylık sağlayacaktır. Hangi parçaların hatalı ya
da sağlam olacağını tahmin etmek, hat sonuna ge-
lindiğinde her parçanın tek tek test edilmesi ihtiya-
cını ortadan kaldıracaktır. Bunun yerine yönetici-
ler, tahmin aralıklarının dışında kalan malzemeleri
analiz etmeye odaklanabilir ve sonraki tahminleri
daha da iyileştirebilir.
Hatalı üretim oluşmasını engellemek: Diğer taraf-
tan Yapay Zekâ algoritmaları sadece tek bir proble-
mi çözmek yerine, “birden fazla durumu beraber”
değerlendirerek hatayı oluşturan durumu tahmin
eder, durumu sağlayan faktörlerin bir araya gelme-
sini ya da oluşmasını engelleyebilir. Hangi durum-
lar (sıcaklık, voltaj, gün, saat, personel, vb.) ya da
parçalar bir araya geldiğinde potansiyel kalite hata-
164 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
larının ortaya çıktığını belirler. Buna göre de kalite
Burada veri doğruluğunun önemini vurgulamak isterim. Makine öğrenmesi projelerin-
hatalarını ve yeniden işleme maliyetlerini ciddi şe- deki en büyük sıkıntılardan biridir. Ama MES’in entegre olduğu sensörler ve diğer ekip-
kilde azaltabilir. manlar, otomatik veri toplamada devreye girecek ve fayda sağlayacaktır. “Microsoft 2019
Manufacturing Trends Report” raporunda 2004’te 1,3 dolar olan ortalama sensörlerin
Denetimli öğrenme, etiketlenmiş veriyi kullanır.
Etiket, tanımlanmış hata türü veya hata değer aralı- fiyatının 2018’de 0,44 dolara kadar düştüğü vurgulanıyor. Yani sensörlerin fiyatlarında
ğı olabilir. Tarihsel test verisine makine öğrenmesi
modeli uygulanabilir. Örneğin; ses, titreşim testle-
da ciddi bir düşüş var, bu da kullanımını artıracaktır. Makinelerden toplanan sıcaklık,
ri uygulamaları gibi. Model, “normal” seviyedeki titreşim ve diğer formlardaki zaman serisi verileri, üreticilerin daha önce farkına var-
davranışı “öğrenir” ve bundan sonraki parçanın madığı, bilmediği nümerik değerleri ve ilişkileri ortaya çıkarak operasyonel etkinliğe
testi geçip geçemeyeceğini tahmin edebilir; parça katkı sağlayabilecektir.
test istasyonuna gerçekten ulaşmadan önce. Model,
parçaları gerçek zamanlı sınıflandırabilir ve etiket-
leyebilir. Denetimli model, tarihsel veri üzerinde
“eğitimini” tamamladıktan sonra, bir makine öğ-
renme platformu üzerinden, direkt MES hattında
yayınlanabilir. Model böylece üretim hattında hat
üzerinden gelen parçalar üzerinde, gerçek zamanlı
veri analizi yapmaya başlar. Böylece test sürecinde
yaşanacak hataları tahmin eder.
Görüntü işleme: Diğer bir uygulama, görüntü iş-
leme sayesinde montaj hattındaki parçaların 2 bo-
yutlu değerlendirilmesi olabilir. Ama teknolojinin
de gelişmesiyle, 3 boyutlu değerlendirme imkânı
da olabilmektedir. Görüntü analiz/işleme sistemle-
ri, hasarlı parçaların belirlenmesi için eğitilebilir,
daha sonra yeni bir parça geldiğinde, bunun “ha-
sarlı” ya da “normal” şeklinde ayırıp sınıflandı-
rabilir. Sonuçta makine öğrenmesi modelleri, bir Şekil - Makine öğrenmesi projesine harcanan eforlar
“problem meydana gelmeden önce” hatanın tespit
edilmesini sağlar ve gerekli insan müdahalesini or-
tadan kaldırır. Şekilde de görüleceği üzere, maki-
Yapay zekâ ve makine öğrenme algoritmaları üre- ne öğrenmesi projelerinde eforun Prof. Dr. Batuhan Kocaoğlu
timi etkileyen faktörlerin belirlenmesi için kulla- büyük kısmı, veri üzerinde çalış-
Piri Reis Üniversitesi, Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm Başkanı
nılmakta (denetimsiz öğrenme). Örneğin; hava ma/ön hazırlık kısmında harcan-
sıcaklığı, müşteri talebi, politik kararlar gibi. Bu et- maktadır.
Batuhan Kocaoğlu lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini Yıldız Teknik
kenleri dikkate alarak yapılan tahminler persone- Sahadan doğru, anlık, temiz veri Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümünde tamamlamıştır. Sektörde lo-
lin atanması, envanterin optimizasyonu, operasyo- geldiği takdirde, doğru makine öğ- jistik, üretim planlama ve ERP proje yönetimi alanlarında 20 yıla yakın görev
nun daha etkili şekilde uçtan uca yürütülmesinde renimi kullanımıyla üreticiler fire,
fayda sağlar. Diğer taraftan üretim hattında dene-
yapmıştır. Üretim planlama, ERP modülleri, S&OP, SCOR modeli, lojistik bili-
yeniden işleme, kalite ve üretim çık-
timsiz makine öğrenmesi, sinyalleri kıyaslayarak şim sistemleri, IT denetimi ile ilgili çok sayıda kurumsal eğitim vermiştir. MRP
tı performanslarında önemli iyileş-
makinelerin bozulabilme durumunu yakalamaya me sağlayabilir. Makine Öğrenmesi, sistemlerinin ayağa kaldırılması, ERP sistemlerinin veriminin artırılması, tek-
noloji seçimi, dijital olgunluk değerlemesi üzerine firmalarda çalışmalar yap-
çalışır; yani sıcaklık, ısı, kullanım sıklığı ve geç- Yapay Zekâ gibi heyecan verici ko-
mişteki yaşanan arızaları değerlendirerek. Çoğu nuları üretim yönetim süreçlerinde mıştır. Yurtiçi ve yurtdışında farklı üniversitelerde dersler vermiş olup, halen
uygulama makinelerin, parçaların veya kalıpların uygulamayı düşünen vizyoner fir- eğitim dili %100 İngilizce olan Piri Reis Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri
kalan kullanılabilir ömrünü tahmin etmeye çalışır. malarımıza başarılar dilerim. bölüm başkanıdır. ERP, MIS, lojistik bilişim sistemleri, üretim planlama ve te-
Bu sonuçlar ışığında operasyonları yürütmek, ba- darik zinciri tasarımı derslerini vermektedir. “Tek Tıkla Şirket Yönetmek - Dijital
kım sıklığını ve bakıma harcanan zamanı azaltır. Dönüşüm, ERP Süreçleri” kitabının yazarıdır.
batuhan.kocaoglu@gmail.com // www.kocaoglu.org // twitter.com/erpmrp
MES SATIN ALMA REHBERİ AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
MES SATIN ALMA REHBERİ

Üretim Süreçlerinde ve Üretim Kararlarında

Yapay Zekâ Uygulamaları
Endüstri 4.0 dönüşümü ile birlikte, işletmelerin faali-
yetlerini veri odaklı olarak yürüttüklerini görmekteyiz.
Verinin önemini anlayan işletmeler, tüm süreçlerinde Prof.Dr.Hilmi Yüksel
Dokuz Eylül Üniversitesi
veri toplama yollarını araştırmakta ve bu kapsamda İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
çalışmalarda bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda da Öğretim Üyesi
işletmeler, yapay zekâdaki en son gelişmelerden ya-
rarlanan üretim sistemlerini tasarlayarak Endüstri 4.0
vizyonuna tam olarak ulaşmayı hedefleyeceklerdir.
Böylelikle akıllı üretimin ve kendi kendini optimize
eden fabrikaların oluşturulması mümkün olacaktır.
Yapay zekânın, ürün tasarımı, üretim sisteminin tasa-
rımı, üretim planlaması, kalite kontrol, bakım planla-
ma ve tedarik zinciri gibi üretim yönetiminin birçok
alanında uygulama fırsatları mevcuttur. Üretim yöne-
timinde yapay zekâ uygulamaları ile birlikte gerekli
süreç parametrelerini tahmin edebilen, çeşitli alter-
natifleri karşılaştıran ve gerekli kararları özerk ola-
rak alabilen ve üretim süreçlerini özerk olarak aldığı
kararlarla optimize eden, akıllı bir üretim sisteminin
gerçekleştirilmesi mümkün olacaktır.
 ARAŞTIRMA
Ülkemizdeki işletmelerin üretim süreçlerinde ve üre-
tim kararlarında yapay zekâ uygulama düzeylerinin
tespiti amacıyla bir anket çalışması gerçekleştirdik.
Anket çalışmamıza 66 işletme katılım göstermiş olup,
anket soruları işletmelerde üretim yöneticileri ve bilgi
teknolojileri yöneticileri tarafından cevaplandırılmış-
tır. Ankete katılım gösteren işletmelerin %54,5’i büyük
işletme ve %45,5’i KOBİ’dir. Araştırmaya katılan işlet-
melerin %36,4’ü belirlenmiş bir yapay zekâ stratejisi-
56,1% 16,7%
Çok Az Az
Şekil: İşletmelerin YZ Projeleri İçin Bütçe Ayırma Yüzdeleri
Araştırmamızda işletmelerin üretim yöneticilerinin,
üretim süreçlerinde YZ uygulamalarına ilişkin çeşitli
ifadelere katılım durumlarını (1: Hiç Katılmıyorum,
2: Katılmıyorum, 3: Kararsızım, 4: Katılıyorum, 5: Ta-
mamıyla Katılıyorum) değerlendirmeleri istenmiştir.
İşletmemizde YZ uygulama fırsatlarını değerlendiriyo-
ruz ifadesine verilen puanların ortalaması 2,15 ve işlet-
memizde üretim süreçlerimizde yapay zekâ uygulama
olanaklarını değerlendiriyoruz ifadesine verilen puan-
ların ortalaması ise 2,23 olmuştur. İşletmemizde gele-
cek 2 yılda üretim süreçlerimizde yapay zekâ uygula-
maları artacaktır ifadesine verilen puanların ortalaması
ise 2,73’tür. İşletmelerin %47’si üretim süreçlerinde ve
47% 28,8%
% 15’ten Az % 15-30
168 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ
nin olmadığını ve geliştirmeyi de planlamadıklarını ve
%37,9’u da YZ stratejisini geliştirmeyi planladıklarını
belirtmişlerdir. İşletmelerin %10,8’i de YZ stratejisini
geliştirme aşamasında olduklarını ifade etmişlerdir.
Bu duruma göre, işletmelerin %85’inin henüz net bir
YZ stratejilerinin olmadığı görülmektedir. İşletmelerin
%56’sı işletmelerinde YZ projeleri için bütçe ayrılma-
dığını belirtirken, %16,7’si az ve %15,2’si orta düzeyde
bir bütçe ayırdıklarını ifade etmişlerdir.
15,2% 9,1% 2,9%
Orta Fazla Çok Fazla
üretim kararlarında yapay zekâ kullanım oranının ge-
lecek 3 yıl içerisinde %15’ten az bir artış göstereceğine
inandıklarını belirtirken, %13,6’sı %45’ten fazla bir ar-
tış göstereceğine inandıklarını ifade etmişlerdir.
Araştırmamıza göre, üretim süreçlerinde ve üretim ka-
rarlarında YZ uygulama fırsatlarının en yüksek oranda
üretim planlaması ve kontrolü ve süreç optimizasyonu
alanlarında olacağı ve kestirimci sistemlerin üretim sü-
reçlerinde ve üretim kararlarında en yüksek oranda kul-
lanılacak YZ uygulaması olacağı öngörülmektedir. Uz-
man yetersizliği, üretim süreçlerinde YZ uygulamalarının
önündeki en önemli güçlük olarak belirlenmiştir.
Şekil: Üretim Süreçlerinde ve
10,6% 13,6% Üretim Kararlarında Yapay Zekâ
Kullanım Oranının Gelecek 3 Yıl
İçerisinde Nasıl Bir Artış Göstere-
ceğine İlişkin Değerlendirme
% 30-45 % 45’den Fazla
Üretim süreçlerinde yapay zekâ uygulamaları ile ürünlerin
kalitesinin yükselmesi, verimliliğin ve etkinliğin artması,
maliyetlerin düşmesi, esnekliğin ve çevikliğin artması gibi
kazançların elde edilmesi beklenmekle birlikte, ülkemizdeki
işletmelerin üretim süreçlerinde ve üretim kararlarında YZ
uygulamalarının geçişine temkinli yaklaştıkları görülmektedir. MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 169
 UZMAN GÖRÜŞÜ UZMAN GÖRÜŞÜ

MES, Dijital Özkan Sur kimdir?

1973 Zonguldak doğumlu Özkan Sur, 1995 yılında İTÜ Uçak

Dönüşümün
Mühendisliği’nden mezun oldu. İş hayatına Tasarım ve Uygulama
Mühendisi olarak başlayan Sur, sırasıyla NURSAN ELEKTRİK’te
Sürekli İyileştirme Mühendisi, KURTMAN’da Üretim Müdürü, GSB
OILLESS İMALAT SAN.’de Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı ve
ERP sistemi ile planlama faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, yıllık ve
aylık kapasite, hammadde ve ürün stok seviyelerinin belirlenmesi ve
uygulamaların yaptırılması gibi konuları üstlendi. Polin Su Parklarında

Neresinde?
ERP, Üretim, Kalite, Planlama, Ar-Ge, İş Sağlığı ve Güvenliğinden
sorumlu Teknik Birimler Direktörü olarak görev yaptı.
Halen OTOSTECH firmasında Genel Müdürlük görevini
yürütmektedir.
• İngilizce bilen Özkan Sur, fotoğrafçılık, dalış sporları,
kampçılık ve doğa yürüyüşleri ile ilgileniyor.
• 27 yıl Yalın Üretim ve Yönetim Tecrübesi
• Yalın Dönüşüm Otomasyon Çalışmaları
• Yatırım Fizibilite Çalışmaları
• Maliyet Yönetimi ve Karar Destek
Sistemleri Çalışmaları

D
ijital Dönüşüm açısından baktığımızda, MES, üretim-
den veri toplayan, bu verileri depolayabilen ve diğer
sistemler ile entegre çalışabilen bir yapı olarak kar-
şımıza çıkmaktadır. MES yazılımlarının Dijital Dönüşüm-
deki yerini belirlemek için öncelikle Dijital Dönüşümü
tanımlamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. DEX
olarak belirlenen kriterlere göre Dijital Dönüşüm;
“İşletmelerin verimlilik, kalite, ölçülebilirlik, esneklik, iz-
lenebilirlik ve çevreye duyarlılık hedeflerini gerçekleşti-
rebilmesi için, kurum kültüründe, iş modelinde, bilişim
altyapısında ve uygulamalarında gerekli değişimi sağ-
laması ve iş süreçlerinin dijital ortamda yürütülebilir
hale getirilmesi girişimi ve yatırımlar bütünüdür.”

170 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 171
 UZMAN GÖRÜŞÜ

MES programlarına baktığımızda aslında dijital dönüşümün dijitalleşme aşamasında

uzun zamandır yerini aldığını görüyoruz. Sadece dijitalleşme değil, aynı zamanda dijital
dönüşümün de olmazsa olmaz adımları, anlık veri aktarımı, verilerin işlenmesi, karar
destek sistemlerine veri aktarımı ve verilerin oluştuğu noktaya geri bildirimi gibi çok
önemli fonksiyonları yerine getirmektedir.
Bu açıdan baktığımızda MES programları, dijital dönüşümden çok önce makineler ile konuşmaya ve
IoT teknolojileri ile haşır neşir olmaya başladı. Makinelerden veri alnması, sensörler ile ürün kontrol-
leri, kontrol noktalarında makinelere müdahale gibi yetkinlikler uzun zamandır MES yazılımlarının
kalbini oluşturmaktadır. Bu nedenle MES uygulamalarını kullanan işletmelerde Dijital Dönüşümün
saha uygulamaları çok hızlı ilerlemekte ve işletmenin MES’ten gelen tecrübesi proje başarısını doğru-
dan etkilemektedir.

Dijital dönüşümde çift yönlü bir veri akı-
şından bahsediyoruz. Anlık olarak maki-
ne, cihaz, ortam, reaksiyon vb. veriler iş
akışı içerisinde sisteme aktarılmakta ve
burada işlenmektedir. İşlenen veriler de
aynı şekilde üretim ortamına iletilmekte
ve üretimde anlık yönetim imkânı sağlan-
maktadır.
Üretim senaryomuzda;
• Üretimdeki makineler anlık olarak izlenebil-
mektedir. Makinelerden kapasite, üretim adetleri,
hata ve kalitesizlik bildirimleri, standarttan sap-
malar bildirilmektedir.
• Makinelerden gelen makine durum bilgileri ma-
kine takip ve/veya bakım pogramında analiz edil-
mekte, arıza ve sapma durumları belirlenmektedir.
• Makine durumu, hammadde temini, operatör
vb. veriler, sipariş ve üretim verileri ile birlikte ikiz
fabrika programında işlenmekte ve üretim planla-
ması yapılmaktadır.
• İkiz fabrika tarafından oluşan iş emirleri, ma-
kinelere ve operatörlere paylaşılmakta ve üretim
yönlendirilmektedir.
• Üretim sahasındaki aksaklıklar anlık olarak ikiz
fabrikaya bildirilmekte ve gelen veriler ile üretim
programına müdahale edilmekte, aynı zamanda
arızalı tezgahtaki iş emirleri gerekliliklere göre di-
ğer makinelere yönlendirilebilmektedir.
Aynı zamanda gelen verilerin analizi bize sapmalar
ve limitler sayesinde kalite hatalarını daha oluşma-
dan belirleme imkânı sağlamaktadır. Örneğin, bir
makinenin operasyon sırasında standart dışı aşırı
zorlanması bize bir kalite hatasını bildirmektedir.
Bu durumda makine bakım ihtiyacı, hammadde
uygunsuzluğu, takım eskimesi vb. uygunsuzluklar
tespit edilebilmektedir. Ürün üzerindeki sapmalar
izlenebilirlik sayesinde ardışık operasyonlara ile-
tilebilmekte ve operasyon ayarları uygun şekilde
yapılabilmektedir.
Bununla birlikte üretim verimliliği, operasyon bil-
gileri, talimatlar, iş emirleri vb. bilgiler de üretim
sahasına anlık olarak iletilebilmekte ve operatör-
lere bilgi verilmesi sayesinde üretim operasyonları
etkin bir şekilde yönetilebilmektedir.
Bahsettiğimiz senaryoda bütün veri toplama ve
akışını MES fonksiyonları üzerinden yapmak
mümkün. Dolayısıyla özellikle üretim yöneti-
minde MES yazılımları fonksiyonellikleri ve kul-
lanışlılıkları ile çok önemli bir yer tutmaktadır.
Üretim işletmelerinde MES yazılımları Dijital
Dönüşümün ayrılmaz bir parçası konumundadır.

172 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 173
MESKONSEPT
SATIN ALMA REHBERİ MES SATIN KONSEPT
ALMA REHBERİ

G
ünümüz rekabet dünyasında sadece üretim süreçlerinin değil, tüm
süreçlerin ve verilerin hızlı erişilebilir olması gerçeğini ön planda
tutarak hareket eden Model Fabrikalar, bilgi teknolojilerinin ve-
rimli kullanılması ve dijitalleşme ile ilgili süreçlerde fayda sağla-
yan Dijital Dönüşüm Merkezleridir.
Model Fabrikalar, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin 10. Kalkınma Planında
yer verdiği “İmalat Sanayiinde Verimliliğin Artırılması” maddesine dayanarak
KOBİ’lerde ve dolayısıyla ekonomi genelinde verimliliğin artırılmasını hedef-
lemektedir.

KOBİ’lerde Verimlilik Artacak oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, IoT (Nesnelerin

İnterneti) Platformu, Bulut Bilişim Uygulaması, Bü-
Kendi bünyesindeki kurguyu eğitim ve danışman-
yük Veri Analitiği ve Yapay Zekâ Platformları, Diji-
lık hizmetleriyle çevresindeki işletmelere uygulama
tal İş Talimatı, Döngü Zamanı Analizi ve Değerlen-
misyonu ile faaliyete geçen Model Fabrikalar, iş-
dirme, Kobot (Cobot) ve Robot, Kestirimci Bakım,
letmelerde operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin
Artırılmış Gerçeklik, Dijital İkiz ve Simülasyon,
yaygınlaştırılmasını sağlamayı amaçlayan yetkinlik
Eklemeli İmalat gibi teknolojik unsurlar kullanıla-
merkezleri olarak da tanımlanabilir.
rak dijital dönüşüm uygulamaları gerçekleştirilmesi
amacıyla altyapı kurulumları devam etmektedir.
Teori ve Pratik Bir Arada

Model
Model Fabrikalarda, yaklaşık olarak %65 uygulama- Türkiye’de Model Fabrikalar
lı, %35 kuramsal eğitimden oluşacak şekilde, hata
Model Fabrikaların Türkiye’de kurulumu ve yay-
yapma özgürlüğünün olduğu gerçek bir üretim or-
gınlaştırılması süreci, Birleşmiş Milletler Kalkınma
tamında en kalıcı öğrenme yöntemi olan deneyim-
Programı (UNDP) ile işbirliği kapsamında yürütül-
sel öğrenme ilkelerine dayalı programlar yürütül-
mektedir.
mektedir.
Ülkemizdeki Model Fabrikaların ilki Ankara’da
Model fabrikaların en önemli faaliyet alanları ara-
ve ikincisi Bursa’da 2019 yılında faaliyete geçmiş-

Fabrikalar
sında yer alan eğitim ve yerinde danışmanlık prog-
tir. 2022 yılı başı itibarıyla, Ankara ve Bursa dı-
ramları, farkındalık seminerleri ile sürekli iyileş-
şında Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin ve
tirme, yalın üretim, dijital dönüşüm vb. konularda
Adana’daki Model Fabrikalar faaliyete geçmekle bir-
işletmelerin mevcut zihniyet yapısını değiştirip in-
likte, Denizli, Eskişehir, Kocaeli, Malatya, Samsun,
san, makine/ekipman, hammadde, malzeme, zaman
Tekirdağ ve Trabzon illerinde de Model Fabrikaların
ve enerji kaynaklarını en verimli şekilde kullanma-
kurulum çalışmaları devam etmektedir.
larını ve rekabet güçlerini kısa zamanda artırmayı
hedeflemektedir. Bunlara ek olarak, üniversite–sa- Detaylı bilgi için: https://www.sanayi.gov.tr
nayi işbirliğine çeşitli programlar ve işbirliği stra-
tejileri ile katkı sağlamak da hedefleri arasında yer
almaktadır. M. Göker SARP
Model Fabrikalarda verimlilik artırma tekniklerinin Kurumsal Dönüşüm Platformu Koordinatörü
dijital bileşenlerle desteklenmesi, temel yaklaşımı

174 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 175
KONSEPT KONSEPT

Dijital Dönüşüm Yolculuğunun İlk Adımı Tanımdan da anlaşılacağı üzere, diji-

tal dönüşüm adı altında sadece belirli
teknolojilerin kullanılmasının amaç-
lanması gibi hatalar proje hedefinin
Her projede ya da ulaşılmak istenen her hedefte iki nokta çok net
olarak tespit edilmelidir:
1. O an bulunduğumuz nokta
2. Hedeflediğimiz bitiş noktası

DİJİTAL
en baştan yanlış konulmasına güzel
örneklerdir. Diğer tüm örneklerde de bilindiği üzere, bu iki noktanın yanlış tespit
edilmesi, proje başarısı karşısındaki en büyük engeldir.

Dijital Dönüşümün Boyutları

Dijital dönüşüm hızlanan, sertleşen ve globalleşen rekabet düzeyi
nedeni ile artık bir gereklilik haline gelmiştir. Bu rekabetin gerekli-
liği olarak, sadece teknolojik yatırımlarda bulunmak, yukarıda da
bahsedildiği üzere yanlış bir strateji olacaktır. DEX CENTER
olarak bu teknolojilerin belirli önceliklerle ve içeriklerle fir-
manıza dahil edilmesi için 5 ana boyutu dikkate almaktayız:

DÖNÜŞÜM
• Müşteri
• Yönetim ve Strateji
• Teknoloji
• Operasyon ve Süreç
• Organizasyon ve İnsan Kaynakları
Görüleceği üzere, “teknoloji” dönüşümün sağlayıcısı durumundadır.
Dönüşümün sizi rekabet, şeffaflık, kalite ve müşteri memnuniyeti

OLGUNLUK
gibi hedeflerinize ulaştırması gerekir ve bunun için teknoloji gerek-
li altyapıyı sağlar.

Dijital Olgunluk Seviyesi Tam Olarak Nedir?

SEVİYESİ
Dijital dönüşümü uzun soluklu bir yolculuk ola-
rak hayal edersek, dijital olgunluk seviyesi bu
yolculukta tam olarak bulunduğunuz yeri tanım-
lar. Yönünüzü, ilerlemeniz gereken mesafeyi ve
önceliklerinizi mevcut durumunuza göre karar-
laştırmalısınız. Her projede olduğu gibi başarıya
erişebilmek için sahip olduğunuz kaynakları, bil-
giyi ve tecrübeyi de tam olarak belirlemeniz pro-
jenizin en önemli aşamasıdır. Dolayısı ile de ol-
gunluk seviyenizin yanlış belirlenmesi dönüşüm
yolculuğunuzun daha en baştan yanlış başlamış
olmasına neden olacaktır.

Firma içerisinde üretilen ya da üretilebilecek olan tüm veriyi dijital

platforma taşıma, alınan veriyi firma dışındaki veri ile de birleşti-
rerek belirli analizler yapmaya imkân veren sistemlerin tamamına
kısaca “dijitalleşme” diyebiliriz. “Dijital dönüşüm” ise, veriye daya-
lı yapılan analizlerin sonuçlarının yapay zekâ ve makine öğrenme-
si ile anlık olarak değerlendirilip sonuçlarına göre ilgili alanlarda
gerekli değişimlerin yapılabildiği sistemlerin ve bunu destekleye-
cek organizasyonun kurulmasıdır.
 DEX Hakkında
KONSEPT

DEX
Dönüşüm projelerinin en önemli ve kritik adımı, mevcut durumun analiz edilmesi ve doğru belirlenmesidir.

Dijital Olgunluk Seviyesini Nasıl Tespit Ediyoruz?

B
Kurumsal Dönüşüm Platformu Dijital Mükemmellik Merkezi, büyük
u tespitin tarafsız bir şekil- DEX CENTER bu süreçleri 4 fazda çözümlemektedir:
dönüşümlere
de yapılması için, fineden
rmadaki olan dijitalleşme çağında firmalara özel yol haritasını
1. Mevcut Durum Analizi: Firmanıza özel hazırlanan soru setleri ve konu-

Digital Excellence Center

ilgili birimlere yöneltilecek
çıkararak firmaların
450 soruluk bir set hazırla- rekabet gücünü
sunda uzman artırıyor.
danışmanlar tarafından yapılacak ziyaretler ile dönüşüm-
deki başlangıç noktanız belirlenecektir.
dık. Soru setlerimiz, bahsettiğimiz
üzere,Firmalarının dijital dönüşümün
sadece kullanılan teknolojiyi öneminiHızla
2. Hedeflerin Belirlenmesi: kavrayabilmeleri
gelişen teknoloji bizlerevepek bu konuda
çok farklı se-
değil,gerekli
süreçlerden adımları atabilmelerine katkı sağlıyor. İşletmelerde bu değişim ve
müşteri bakışı- çenek sunmaktadır. Bu teknoloji ve süreçlerin belirli bir sıra ile uygulan-
na, stratejiden operasyonlara kadar ması gerekir. Burada doğal olarak işin içine ROI (Return On Investment/
farklı dönüşüme
bakış açıları ile liderlik edecek
sizleri değer- insan
Yatırım Geri kaynağı yetiştirerek
Dönüşü) hesapları buÖzetle,
girmektedir. alanda hedefl firmaların
erin doğru
lendirmeyi amaçlamaktadır. Ek ola- belirlenmesi, fayda analizleri ile önceliklendirilmesi ve tüm bunların fir-
rak, fiiçindeki dijitalziyaretlerle
rmaya yapılacak dönüşüm manızın kültürünü güçlendirmeye
vizyonuna katkı sağlıyor.
uygun olması gereklidir.
de görsel olarak bazı tespitlerin ya- 3. Firma Stratejisi Güncellenmesi: Yukarıda da bahsi geçtiği gibi, hedefle-
pılmasıDijital
gereklidir.Mükemmellik
Konusunda ve Merkezi, Kurumsal Dönüşüm Platformu’nun
rin belirlenmesi aşamasında firmanın vizyonu da göz önünde tutulmalı-
sektöründe
yönetim, tecrübeli danışmanlarla
bilişim ve teknoloji danışmanı
dır. Dijitalleşme ve akademisyen
ile birlikte çok fazla esneklik veüyeleri tarafından
hız kazanılacağı, mali-
yapılan çalışma sonucunda, tarafsız
DİJİTAL DÖNÜŞÜM
yetlerin kontrol altına alınacağı ve aynı zamanda da şeffaflık kazanılacağı
olarakyürütülmektedir.
ve daha önemlisi belirli bir ortada. Bu durum firma stratejilerinin de güncellenmesini gerektirir.
ürün satışı gayesi içermeden hazır-

KONUSUNDA
lanan rapor ile dönüşüm sürecinde 4. Aksiyon Planı: Birden fazla projenin aynı anda yürütülmesi kaynak,
tam olarak hangi aşamada olduğu- adaptasyon ve dikkat dağınıklığına neden olacaktır. Misyon ve vizyonu-

Kurumsal Dönüşüm
nuzu yani başlangıç noktanızı belir- nuza uygun olarak projelerin önceliklendirilmesi ve firmanıza en uygun
lemiş olacağız. aksiyon planının belirlenmesi gerekir.
YALNIZ
Tabii ki sadece mevcut durumu be-
lirlemek yeterli değil. Firmanızın DEĞİLSİNİZ.
Platformu Hakkında
dönüşüm yolculuğunu “ne şekilde
sürdüreceği” ve doğal olarak “hangi
aşamada tamamlanmasının gerekti-
ği” de çok önemlidir.

Kurumsal Dönüşüm Platformu, 2012 yılında, kurumsal çözüm kullanıcıları,

yönetim, bilişim ve teknoloji danışmanları, akademisyenler, kurumsal
çözüm üreticileri ve hizmet sağlayıcıları ile dönüşüm konusunda farkındalık
yaratmak ve bu süreçlerinde firmalara marka bağımsız destek vermek
Birçok üzeredijital dönüşüm projesinin
kurulmuştur. firmaya yarardan çok zarar getirecektir. Dijital dönüşüm
adı altında bazı teknolojiler biraz daha öne çıkabiliyor.
başarıya ulaşamamasının nedenlerini
şöyleKuruluşundan
özetleyebiliriz: bu yana konu odaklı alt grupları
Bu nedenle, örneğin bir (komiteler)
yapay zekâ ya davasıtasıyla
bir e-ticaret
projesini dönüşümün tamamı olarak algılamak firmayı
kurumsal yazılımlar ve teknolojiler
a. Tek lokmada yutmaya çalışmak: “Dijitalleşme proje-
ileyönedönüşüm
yanlış ile ilgili farkındalığın
doğru çekecektir.
artırılması
si” ismi için tekseminerler,
ile başlayarak hedefi workshoplar,
seferlik bir proje planı d. Dönüşüm <> saha ziyaretleri
Dijitalleşme: ve ürün
DEX CENTER mevcut ve
ile bitirmeye çalışmak. platform bağımsız olması nedeniyle sizleri belirli bir
durum
b. Aşırı analizleri,
mükemmeliyetçilik: beyin
Hedefl erin fifırtınası,
rmanın ihti- deneyim paylaşımı ve sektörel çalışma
teknolojiye yönlendirmeyecektir. Teknolojiler amaçla-
rına uygun olarak ve ROI değerleri göz önüne alınarak
grubu
yaçlarının çok toplantıları ile farkındalık
üstünde belirlenmesi olarak özetleyebi-günleri düzenlemekte ve kaynak yayınlar
seçilecektir.
liriz. Burada yine ROI ve hedeflerin belirlenmesi sıra-
sında üretmektedir.
alınan danışmanlık hizmeti önem kazanıyor. Her e. Yanlış olgunluk seviyesi: Firmaların bunu mevcut
projede olduğu gibi, yapılacak yeni bir yatırımın ya da durum analizi yerine bir denetim olarak algılaması ya
daha Kurumsal
genel bir ifade ileDönüşüm Platformu,
atılacak her adımın bize ne ka- da 13firmaŞubat
körlüğü 2012 tarihinde başladığı
olarak özetleyebileceğimiz kendi al-
zandıracağını hesaplamamız mutlaka gereklidir. gılarındaki hatalar, tecrübesiz danışmanları da hataya
yolculuğuna, platformun merkezi yönlendirebilir. olan İstanbul’da ve diğer illerde,
c. Yanlış odaklanma: Burada önemli olan dijital dönü-
temsilcileri,
şüm kapsamının firma üyeleri
için doğruve takipçileri
belirlenmiş olması.ile birlikte devam etmektedir
Birkaç yeni geliştirmenin bir dönüşüm olarak sunulması
DEX CENTER Size Doğru Hamleleri Yaptırır www.dexcenter.org
 Türkiye’de Bir İlk!
MES & MOM Yazılımları
KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU


   
   
 






B
akıllı
fabrika
çözümleri







MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
Akdatasoft Yönetim KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU
SATIN ALMA REHBERİ
REHBERİ
Bilgi Sistemi
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.akdata.com

Ürün Adı Akdatasoft Yönetim Bilgi Sistemi Ürün Adı Akdatasoft Yönetim Bilgi Sistemi

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi v.11 - 2020 Yeni modüller ve farklı üretim sektörleri eklenerek Stok Yönetimi Var (Parti/Seri-Lot/Üretim Barkodu/Stok yeri/Ticari barkod)
özelleştiriliyor. Her 6 ayda bir geliştirme ve uyarlamalar yapılarak Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
müşterilere yükleniyor.
BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var (Ürün haricinde 3 alt seviyeye kadar ara ürün reçete yönetimi)
Yazılım Üreticisinin Adı Akdatasoft Yazılım ve Bilgisayar San.Tic.Ltd.Şti.
Kalite Yönetimi Var (Kontrol,Belgeleme ve Raporlama)
Firma Çalışan Sayısı 12
WMS (Ambar Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Kullanıcı-Sunucu Mimari, Hybrid,On-Premise
Bakım Yönetimi Var (Bildirim ve müdahale kapsamında süreç takibi, bakım parça sarfiyat izleme)
Mobil Aplikasyon MVar (Uzak masaüstünde mobile özelleşmiş ekranlar. Native
uygulama değil.)
Güvenlik Alt Yapısı GVar (Lisans, erişim, müşteri veritabanına atanmış donanımsal MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var (Sipariş,İş emri, ve satın alma destekli ihtiyaç planlama)
kilit var. Thales/Gemalto) CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Çizelgeleme Var
Açık Kaynak Kod Yapısı AYok (Sadece etiket ve formlar düzenlemeye açık.) Sıralama Var (Termin ve kapasite bazlı)
Uygulama Geliştirme Dili SAP Sybase PowerBuilder / Postgresql / .Net C#
Online Demo Versiyonu Yok İş Akışı Var (Üretim rota, tekrar-ek işlem, tamir, yük-süreç takibi, siparişe bağlı süreç yön.)
Müşteri Segmenti Mikro / Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Döküman Yönetimi Yok
Fiyatlandırma Modeli Makine, Ölçüm Noktası, Modül ve Kullanıcı Bazında
Raporlama Aracı Var/3.Parti Uygulama (Dahili raporlama / Web raporlama / Fast-Report.Net)
Çözüm Ortağı Sayısı Yok İş Zekası Var / 3. Parti Uygulama (Dahili / PowerBI / Excel / Fast-Report)
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 5 Dashboard Var (Sadece makine izleme ve veri toplama kapsamında)
Türkiye Müşteri Sayısı 200 O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Yok

Üretim Verisi Toplama
Makineden Veri Toplama
IIOT
Üretim Kontrol
Var (Tartım, sayaç ve tur bilgileri) ERP Entegrasyonu Var
Var (Dönüş hızı, sıcaklık, geçiş hızı, ürün var-yok) PDM Entegrasyonu Yok
Var (Anlık çalışma ve duruş bildirimleri) PLM Entegrasyonu Yok
Var (İş emri kontrolü, makine durdurma, barkodlu takip)
Yapay Zeka Desteği Yok

MOM Ürünü İçin Bildirimde AKDATASOFT YAZILIM VE BİLGİSAYAR

www.MEScommittee.org
Bulunan Firmanın Adı SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ
Bautek MES KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.bautek-tr.com

Ürün Adı Bautek MES Ürün Adı Bautek MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 2022 Stok Yönetimi Var

Yazılım Üreticisinin Adı Bautek Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 20+ BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud,On-Premise,Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı - Bakım Yönetimi Yok

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili .NET Core CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Var Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Kobi / OBİ /Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Üyelikli, Kalıcı Lisans
İş Akışı Var
Çözüm Ortağı Sayısı 10+ Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 1.000+
Türkiye Müşteri Sayısı 50+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
BAUTEK
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ
CODE-MES KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.codeident.com

Ürün Adı CODE-MES Ürün Adı CODE-MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi Code-Mes-02.2022 Stok Yönetimi Var

Yazılım Üreticisinin Adı Codeident Bilgi Teknolojileri Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 6 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var (ERP Entegre)
Yazılımın Yapısı On-Premise Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var (Raporlama ve Terminal Uygulamaları) WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Müşteri Organizasyon Yapısı İçinde Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili .Net-Pyhton-Go-Java CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Kobi-Obi-Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Plant ve Modul Bazlı
İş Akışı Geliştirme Aşamasında
Çözüm Ortağı Sayısı 0 Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 3
Türkiye Müşteri Sayısı 14 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Geliştirme Aşamasında
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Geliştirme Aşamasında
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Yok
PLM Entegrasyonu Yok

Yapay Zeka Desteği Yok

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
CODEIDENT BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.iletisimyazilim.com

Ürün Adı CoralReef Üretim Yönetim Sistemi Ürün Adı CoralReef Üretim Yönetim Sistemi

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi Versiyon 400 - 15.8.2022 Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı İletişim Bilgisayar Yazılım Sis. İhr. İth. San. Ve Tic. A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 45 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı On - Premise (Rapor ve dashboard yapısı web tabanlı çalışmaktadır.) Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Geliştirilme Aşamasında WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı WCF altyapısında güvenlik sağlanmaktadır. Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok (Koda müdahale edilmemektedir fakat modelleme müşteriler MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
tarafından yapılabilmektedir.) CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili Var Çizelgeleme Var (Manuel)
Online Demo Versiyonu Yok Sıralama Var (Manuel)
Müşteri Segmenti Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli
Fiyatlandırma Modeli Modül ve Kullanıcı Bazlı İş Akışı Yok (Ayrı bir ürün olarak ManageMind BPM ile yönetilmektedir.)
Döküman Yönetimi Yok (Ayrı bir ürün olarak ManageMind BPM ile yönetilmektedir.)
Çözüm Ortağı Sayısı 30
Yurt Dışı Müşteri Sayısı - Raporlama Aracı Var
Türkiye Müşteri Sayısı 150 + İş Zekası 3. Parti Uygulama
Dashboard Var
Üretim Verisi Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
Makineden Veri Toplama Var
IIOT Var ERP Entegrasyonu Var
Üretim Kontrol Var PDM Entegrasyonu Yok
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Geliştirme Aşamasında

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
İLETİŞİM YAZILIM
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.tekyaz.com

Ürün Adı DELMIAWorks Ürün Adı DELMIAWorks

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 1989 Stok Yönetimi Var

Yazılım Üreticisinin Adı Dassault systems Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 7500 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud & On Premise Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Kullanıcı yetkilendirilmesi mekanizması Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili C++ CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Küçük / Kobi / Obi Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Baz Lisansın alınması (5 Kullanıcı dahil) - Kullanıcı ve makina
başına ücretlendirme + ek modüllerin ücretlendirilmesi İş Akışı Var
Döküman Yönetimi Var
Çözüm Ortağı Sayısı 50
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 1000+ Raporlama Aracı Var
Türkiye Müşteri Sayısı Türkiye pazarına yeni giriş yaptı. İş Zekası Var
Dashboard Var
Üretim Verisi Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
Makineden Veri Toplama Var
IIOT Var ERP Entegrasyonu Var
Üretim Kontrol Var PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Geliştirme aşamasında

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
TEKYAZ TEKNOLOJİK YAZILIMLAR
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.derateknoloji.com

Ürün Adı DERA MES Ürün Adı DERA MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi DERA MES 4.0 01.06.2022 Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı Dera Teknoloji Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı - BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı On-Premise / Web3 Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Test aşamasında WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Web3 Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Var MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili Var CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Geliştirme Aşamasında
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Geliştirme Aşamasında
Müşteri Segmenti Kobi / Büyük Ölçekli / Uluslararası / Holdingler Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Lisans + Danışmanlık
İş Akışı Geliştirme Aşamasında
Çözüm Ortağı Sayısı - Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 2
Türkiye Müşteri Sayısı 50+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Geliştirme Aşamasında
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Geliştirme Aşamasında

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
DERA TEKNOLOJİ
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.inpds.com / www.proceed.com.tr

Ürün Adı INPDS Üretim Takip Sistemi Ürün Adı INPDS Üretim Takip Sistemi

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi V 2.2 (2022) Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı Proceed Kurumsal Bilgi Sistemleri Tic. Ltd. Şti. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı - BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı - Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Yok
Uygulama Geliştirme Dili Var CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Yok
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Yok
Müşteri Segmenti Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Named User
İş Akışı Yok
Çözüm Ortağı Sayısı - Döküman Yönetimi Yok
Yurt Dışı Müşteri Sayısı -
Türkiye Müşteri Sayısı 40+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Yok

Yapay Zeka Desteği Yok

MES Ürünü İçin Bildirimde PROCEED KURUMSAL BİLGİ

www.MEScommittee.org
Bulunan Firmanın Adı SİSTEMLERİ TİC.
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.acd.com.tr

Ürün Adı ACD IPM MES Ürün Adı ACD IPM MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi IPM 5.0, 2019 Stok Yönetimi Geliştirme Aşamasında / 3. Parti
Yazılım Üreticisinin Adı ACD Bilgi İşlem Ltd.Şti. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 19 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud / On-Premise / Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Geliştirme Aşamasında / 3. Parti
Güvenlik Alt Yapısı Var Bakım Yönetimi Geliştirme Aşamasında / 3. Parti

Açık Kaynak Kod Yapısı Kısmen Var MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Geliştirme Aşamasında / 3. Parti
Uygulama Geliştirme Dili HTML 5, NVC CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Geliştirme Aşamasında / 3. Parti
Online Demo Versiyonu Var, Müşteriye Özel Link Açılır Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Lisans Satış
İş Akışı Var
Çözüm Ortağı Sayısı 10+ Döküman Yönetimi Geliştirme Aşamasında / 3. Parti
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 4
Türkiye Müşteri Sayısı 100+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
ACD BİLGİ İŞLEM LTD.ŞTİ.
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
B 2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.machbee.net

Ürün Adı MachBEE Ürün Adı MachBEE

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 2.5.3 ve 20.07.2022 Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı SSID Global Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 25 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud / On-Premise / Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var (Firma özelinde dizayn) WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Var Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Var (Geliştirmeler açık kaynak kod ile yapılmıştır.) MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var (Sadece stok bazında ihtiyaç planlanmaktadır)
Uygulama Geliştirme Dili Var (PHP-Java-Python-C-C++-Javascript-SQL) CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Yok
Online Demo Versiyonu Yok (Müşteri anlatımı yapıldıktan sonra online ortam sağlanmaktadır.) Çizelgeleme Yok
Müşteri Segmenti Mikro / Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama var
Fiyatlandırma Modeli Kiralama / Satınalma
İş Akışı Yok
Çözüm Ortağı Sayısı 11 Döküman Yönetimi Yok
Yurt Dışı Müşteri Sayısı -
Türkiye Müşteri Sayısı 7 Raporlama Aracı Var (3. Parti Uygulama)
İş Zekası 3. Parti Uygulama
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Yok
PLM Entegrasyonu Yok

Yapay Zeka Desteği 3. Parti Uygulama

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
SSID GLOBAL
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
akıllı *Önemli Bilgilendirme
fabrika Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
çözümleri Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.masplus.com.tr

Ürün Adı MAS Plus Akıllı Fabrika Çözümleri Ürün Adı MAS Plus Akıllı Fabrika Çözümleri

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 4.0.22.16 - Haziran 2022 Stok Yönetimi 3. Parti Uygulama
Yazılım Üreticisinin Adı Egebimtes Bilgi Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 79 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) 3. Parti Uygulama
Yazılımın Yapısı Cloud / On-Premise / Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Yok WMS (Ambar Yönetimi) 3. Parti Uygulama
Güvenlik Alt Yapısı Var Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama
Uygulama Geliştirme Dili Var (.Net - C#, MS SQL) CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama
Online Demo Versiyonu Var Çizelgeleme 3. Parti Uygulama
Müşteri Segmenti Mikro / Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama 3. Parti Uygulama
Fiyatlandırma Modeli İş Merkezi Bazlı ve Modüler
İş Akışı 3. Parti Uygulama
Çözüm Ortağı Sayısı 19 Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 6
Türkiye Müşteri Sayısı 127 Raporlama Aracı Var
İş Zekası 3. Parti Uygulama
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde EGEBİMTES BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

1991 Bilgi Teknolojileri A.S.
. Bulunan Firmanın Adı SAN. VE TİC. A.Ş.
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.biltay.com.tr

Ürün Adı ProCOST Ürün Adı ProCOST

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 2022.07.001 - 31.07.2022 Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı BilTAY Teknoloji Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 22 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı .Net Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Var Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili Var CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Var Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Yok
Fiyatlandırma Modeli Lisans + Implementasyon
İş Akışı Geliştirme Aşamasında
Çözüm Ortağı Sayısı 4 Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 4
Türkiye Müşteri Sayısı 150 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Geliştirme Aşamasında

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
BİLTAY TEKNOLOJİ
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ Projesis MOM Cloud KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.projesis.com

Ürün Adı Projesis MOM Cloud Ürün Adı Projesis MOM Cloud

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 2207 - 01/07/22 Stok Yönetimi Yok
Yazılım Üreticisinin Adı Proje Sistem Ltd. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 15 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı Token SSL Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Yok
Uygulama Geliştirme Dili C# CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Yok
Online Demo Versiyonu Var Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Mikro / Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Kiralama & Satış
İş Akışı Yok
Çözüm Ortağı Sayısı 50 Döküman Yönetimi Yok
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 2
Türkiye Müşteri Sayısı 10 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
PROJE SİSTEM LTD.
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
Projesis MOM KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU
SATIN ALMA REHBERİ
REHBERİ
HybridWEB
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.projesis.com

Ürün Adı Projesis MOM HybridWEB Ürün Adı Projesis MOM HybridWEB

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi 2207 - 01/07/22 Stok Yönetimi Yok
Yazılım Üreticisinin Adı Proje Sistem Ltd. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 15 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı On-Premise Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı Şifre Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Yok
Uygulama Geliştirme Dili C# - Delphi CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Yok
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Mikro / Küçük / Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Satış
İş Akışı Yok
Çözüm Ortağı Sayısı 50 Döküman Yönetimi Yok
Yurt Dışı Müşteri Sayısı -
Türkiye Müşteri Sayısı 100 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
PROJE SİSTEM LTD.
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
PROMANAGE KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU
SATIN ALMA REHBERİ
REHBERİ
CLOUD
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.promanage.com

Ürün Adı PROMANAGE CLOUD Ürün Adı PROMANAGE CLOUD

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi Promanage Cloud - 2022 Q3 Stok Yönetimi Yok
Yazılım Üreticisinin Adı Doruk Otomasyon Ve Yazılım A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 124 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud/On-Premise, No Code Configuration Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var (Appstore ve Google Play) WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı Oracle Cloud Güvenlik Mimarisi Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok (BI/AI Açık Veri Yapısı Var) MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Yok
Uygulama Geliştirme Dili Angular & C# CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Var Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Farklı Paketler Ile Farklı Tüm Segmentler Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Saas/Perpetual (Aylık Ödeme Planları)
İş Akışı Var
Çözüm Ortağı Sayısı 10+ Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı Promanage USA
Türkiye Müşteri Sayısı 40+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Geliştirme aşamasında

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
DORUK OTOMASYON VE YAZILIM A.Ş
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ
PROMANAGE ONE KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.promanage.com

Ürün Adı PROMANAGE ONE Ürün Adı PROMANAGE ONE

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi Promanage One - 2022 Ağustos Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı Doruk Otomasyon Ve Yazılım A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 124 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud/On-Premise, No Code Configuration Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var (Appstore ve Google Play) WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı Ad, User&Password Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Var
Uygulama Geliştirme Dili .Net, C# CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Var
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli Sıralama Var
Fiyatlandırma Modeli Perpetual (Aylık ödeme planları)
İş Akışı Var
Çözüm Ortağı Sayısı 10+ Döküman Yönetimi Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı Promanage USA
Türkiye Müşteri Sayısı 300+ Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Geliştirme aşamasında

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
DORUK OTOMASYON VE YAZILIM A.Ş
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.konzek.com

Ürün Adı RETMES - Yapay Zeka Destekli MES Ürün Adı RETMES - Yapay Zeka Destekli MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi Retmes OEE - 2.3.58 Stok Yönetimi Var
Yazılım Üreticisinin Adı Konzek Teknoloji Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 50 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Cloud / On-Premise Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Yok WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı - Bakım Yönetimi Var

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama ile Entegrasyon
Uygulama Geliştirme Dili JavaScript CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama ile Entegrasyon
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Var
Müşteri Segmenti Hepsi Sıralama 3. Parti Uygulama ile Entegrasyon
Fiyatlandırma Modeli Lisans Satınalma / Kiralama
İş Akışı 3. Parti Uygulama ile Entegrasyon
Çözüm Ortağı Sayısı 41 Döküman Yönetimi 3. Parti Uygulama ile Entegrasyon
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 7
Türkiye Müşteri Sayısı 93 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
KONZEK TEKNOLOJİ
www.MEScommittee.org
MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.trex.com.tr

Ürün Adı trex DCAS MES/MOM Systems Ürün Adı trex DCAS MES/MOM Systems

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi - Stok Yönetimi Var

Yazılım Üreticisinin Adı Mert Yazılım Elektronik A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 90+ BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı Hybrid Kalite Yönetimi Var
Mobil Aplikasyon Var WMS (Ambar Yönetimi) Var
Güvenlik Alt Yapısı Şirket politikası gereği periyodik olarak güvenlik ve sızma testlerine Bakım Yönetimi Var
tabi tutuluyor. Testleri bağımsız kurumlar gerçekleşitiriyor.
MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama
Açık Kaynak Kod Yapısı Kısmen CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) 3. Parti Uygulama
Uygulama Geliştirme Dili Çok Çeşitli Çizelgeleme Var
Online Demo Versiyonu 300 metre kare alan içinde ihtiyaç duyulan tüm ekipmanların ve Sıralama Var
Müşteri Segmenti yazılımların olduğu kendine ait Canlı Simülasyon Merkezi Var.
Fiyatlandırma Modeli Kobi / OBİ / Büyük Ölçekli
İş Akışı 3. Parti Uygulama
Kiralama / Satınalma
Döküman Yönetimi Var

Çözüm Ortağı Sayısı 20+

Raporlama Aracı Var
Yurt Dışı Müşteri Sayısı -
İş Zekası Var
Türkiye Müşteri Sayısı -
Dashboard Var
O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
Üretim Verisi Toplama Var
Makineden Veri Toplama Var
ERP Entegrasyonu Var
IIOT Var
PDM Entegrasyonu Var
Üretim Kontrol Var
PLM Entegrasyonu Var

Yapay Zeka Desteği Var

MES Ürünü İçin Bildirimde

Bulunan Firmanın Adı
MERT YAZILIM ELEKTRONİK A.Ş.
www.MEScommittee.org
 MES
&
MES&MOM
MOM MES & MOM ÜRÜNLERİNİN SATIN ALMA
SATIN ALMA REHBERİ
VERIFY-MES KARŞILAŞTIRMALI TABLOSU REHBERİ
2022
*Önemli Bilgilendirme
Bu bölümde yer alan MES & MOM çözümleri alfabetik olarak sıralanmış, segmente edilmemiştir.
Tabloda yer alan bilgiler MES & MOM üreticileri ile çözüm ortaklarının bildirimlerine dayanmaktadır.
www.verifyyazilim.com

Ürün Adı VERIFY MES Ürün Adı VERIFY MES

Güncel Versiyon Adı ve Çıkış Tarihi V1.0.214.0 / 01.08.2022 Stok Yönetimi Yok
Yazılım Üreticisinin Adı VERIFY YAZILIM BİLGİSAYAR ELEKTRONİK SAN. ve TİC. A.Ş. Geriye Doğru İzlenebilirlik Var
Firma Çalışan Sayısı 5 BOM (Ürün Reçeteleri Yönetimi) Var
Yazılımın Yapısı On-Premise Kalite Yönetimi Yok
Mobil Aplikasyon Responsive Web WMS (Ambar Yönetimi) Yok
Güvenlik Alt Yapısı Kullanıcı ve Rol tabanlı yetkilendirme Bakım Yönetimi Yok

Açık Kaynak Kod Yapısı Yok MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama) Yok
Uygulama Geliştirme Dili Yok CRP (Kapasite İhtiyaç Planlama) Yok
Online Demo Versiyonu Yok Çizelgeleme Yok
Müşteri Segmenti Hepsi Sıralama Yok
Fiyatlandırma Modeli -
İş Akışı Yok
Çözüm Ortağı Sayısı 1 Döküman Yönetimi Yok
Yurt Dışı Müşteri Sayısı 1
Türkiye Müşteri Sayısı 6 Raporlama Aracı Var
İş Zekası Var
Üretim Verisi Toplama Var Dashboard Var
Makineden Veri Toplama Var O.E.E. (Genel Ekipman Verimliliği) Var
IIOT Var
Üretim Kontrol Var ERP Entegrasyonu Var
PDM Entegrasyonu Yok
PLM Entegrasyonu Yok

Yapay Zeka Desteği Yok

MES Ürünü İçin Bildirimde VERIFY YAZILIM BİLGİSAYAR ELEKTRONİK

Bulunan Firmanın Adı SAN. ve TİC. A.Ş.
www.MEScommittee.org
216 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 217
MES Komitesi Hakkında
MES Komitesi 2012 yılından kurulan Kurumsal
Dönüşüm Platformuna yer alan Üretim Yürütüme
Sistemleri (MES) odaklı komitesidir. 2013 yılında
faaliyetlerine başlayan MES Komitesi, Türkiye’deki MES
kullanıcıları, akademisyenler, yönetim danışmanları,
stratejistlerin yanı sıra sanayi sektöründeki kuruluşlar
ile is uygulamaları sektöründe faaliyet gösteren firma
ve organizasyonlar arasında bir iletişim merkezi olmayı
amaçlayan marka bağımsız bir organizasyondur.

Türkiye’de MES, Akıllı Fabrika ve Endüstri 4.0 Dünyasında

bulunan üst düzey yöneticiler yani profesyoneller
bu oluşumun temelini teşkil etmektedir. Ülkemizde
MES yazılımları konusunda farkındalığı artırmak ve
yaygınlaştırma maksadıyla seminer, eğitim, yayın ve
farkındalık etkinlikleri düzenlemektedir. Yayınlar ve daha
detaylı bilgi almak için:

http://mescommittee.org
Kurumsal Dönüşüm Platformunun
Önceki Yayınları
222 MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ