You are on page 1of 24

Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 177
Imię i nazwisko ....................................................

1 Zaznacz przykłady źródeł światła. ( ... / 3 p.)


A. Księżyc B. Słońce C. żarówka D. kometa E. błyskawica F. Jowisz
2 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Prędkość światła w próżni jest największą prędkością przenoszenia


1. P F
informacji.
2. Światło porusza się w próżni z prędkością 300 000 m/s. P F
3. Prędkość światła w szkle i wodzie jest taka sama. P F
3 Podanym stwierdzeniom przyporządkuj pojęcia fizyczne spośród propozycji A–F. ( ... / 4 p.)

Ośrodek optyczny, który w całej objętości ma stały


1. A/ B/ C/ D/ E/ F
współczynnik załamania.
Ośrodek optyczny, w którym światło nie rozchodzi
2. A/ B/ C/ D/ E/ F
się po linii prostej.
Fale elektromagnetyczne o długości od 380 nm do
3. A/ B/ C/ D/ E/ F
780 nm.
4. Wyznacza kierunek rozchodzenia się światła. A/ B/ C/ D/ E/ F

A. światło widzialne D. ośrodek optycznie niejednorodny


B. fale mechaniczne E. źródło światła
C. ośrodek optycznie jednorodny F. promień świetlny
4 Wskaż długość fali świetlnej o częstotliwości 56,25 · 1013 Hz rozchodzącej się w wodzie. ( ... / 4 p.)

Skorzystaj z danych w tabeli.

Ośrodek próżnia woda szkło diament

Prędkość światła [km/s] 300 000 225 000 190 000 125 000

A. 1265, 6 ⋅ 1020 m B. 400 nm C. 4000 nm D. 533 nm


5 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

1. Optyka jest to nauka o świetle i jego oddziaływaniu z materią. P F


Źródłem światła jest ciało wysyłające promieniowanie
2. P F
niewidzialne dla ludzkiego oka.
3. Wąska wiązka światła nazywana jest promieniem świetlnym. P F
4. Prędkość światła w próżni wynosi 300 000 km/s. P F
6 Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 2 p.)
1. Źródłem światła jest A/ B/ C/ D.
2. W ośrodku optycznie jednorodnym światło rozchodzi się E/ F.
A. Księżyc B. lustro C. Wenus D. ognisko E. po liniach krzywych F. po liniach prostych

Grupa A | strona 1 z 11
7 ( ... / 2 p.)
Dwa źródła światła oświetlają nieprzezroczystą
przeszkodę. Rysunek przedstawia powstawanie cienia
i półcienia. Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
1. Zaznaczony na rysunku obszar I/ II / III / IV / V
to cień.
2. Obszar IV to A/ B / C.
A. cień B. półcień C. obszar oświetlony
8 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 4 p.)
Jeżeli jakiś obszar Ziemi znajdzie się w A/ B Księżyca, to na tym obszarze będzie można
obserwować częściowe zaćmienie C/ D.
Jeżeli Księżyc znajdzie się w A/ B Ziemi, to będzie można obserwować całkowite
zaćmienie C/ D.
A. cieniu B. półcieniu C. Słońca D. Księżyca
9 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono źródło światła
oświetlające nieprzezroczystą piłkę. Ścianę za
piłką podzielono na trzy obszary.
Poszczególnym obszarom przyporządkuj
odpowiednie nazwy.

Obszar 1 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony


Obszar 2 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony
Obszar 3 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony
10 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono
położenie Słońca, Księżyca
i Ziemi podczas zaćmienia
Słońca.
Wskaż stwierdzenia
prawdziwe.

A. Badacz znajdujący się w cieniu Księżyca może obserwować całkowite zaćmienie


Słońca.
B. Badacz znajdujący się w półcieniu Księżyca może obserwować całkowite zaćmienie
Słońca.
C. Do obszaru Ziemi, na którym obserwuje się częściowe zaćmienie Słońca, dociera
część promieni słonecznych.
D. Do obszaru Ziemi, na którym obserwuje się całkowite zaćmienie Słońca, promienie
słoneczne nie docierają.
11 Półcień możemy zaobserwować wtedy, gdy A/ B ciało umieścimy na tle ściany ( ... / 3 p.)
i oświetlimy C/ D, np. E/ F.
A. półprzezroczyste D. źródłem światła o większych rozmiarach
B. nieprzezroczyste E. jarzeniówką
C. punktowym źródłem świtała F. laserem

Grupa A | strona 2 z 11
12 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Ala może przeglądać się w lustrze dzięki zjawisku
A. rozproszenia B. załamania C. rozszczepienia D. odbicia
światła. światła. światła. światła.
13 ( ... / 2 p.)
Kąt γ (na rysunku) ma miarę 50°. Oblicz kąt padania.

14 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono promień świetlny padający
pod kątem 30° na wypolerowaną powierzchnię metalu.
Wskaż w tabeli miary zaznaczonych na rysunku
kątów α, β i γ.

Kąt α 30° 45° 60° 90°


Kąt β 30° 45° 60° 90°
Kąt γ 30° 45° 60° 90°
15 W celu zbadania prawa odbicia należy zmierzyć pewne wielkości fizyczne i wykorzystać ( ... / 6 p.)
odpowiedni zestaw doświadczalny. Zaznacz w tabeli te wielkości fizyczne i niezbędne
składniki zestawu.
Mierzone wielkości fizyczne

temperatura czas ruchu promienia kąt długość fali prędkość kąt


powietrza świetlnego padania świetlnej światła odbicia

Elementy zestawu doświadczalnego

akwarium z lustrzanym
miara
stoper kątomierz termometr laser dnem z wodą z odrobiną
krawiecka
mleka
16 Dopasuj do ilustracji zjawisk optycznych odpowiednie podpisy spośród nazw zjawisk ( ... / 3 p.)
podanych w ramkach. Do ilustracji można dopasować więcej niż jeden podpis.

Grupa A | strona 3 z 11
17 Dlaczego lustro odbija światło, a okno je przepuszcza? [...] ( ... / 3 p.)
Każda powierzchnia nieco odbija, nieco przepuszcza. Na przykład szkło (czyli tlenek
krzemu) przepuszcza światło widzialne, a odbija podczerwone (na tej zasadzie działają
szklarnia i okna w twoim domu). Krzem, szary półprzewodnik, jest nieprzezroczysty
w zakresie widzialnym, a przepuszczalny dla podczerwieni. [...] Odbijanie w tradycyjnym
lustrze, czyli warstwie srebra pod szkłem, wynika z faktu, że fale elektromagnetyczne nie
wnikają w metale. Własności odbijające zależą od gęstości elektronów w metalu
i długości fali. [...] Od tafli szkła odbija się około 4% [...] światła padającego.
Źródło: http://dydaktyka.fizyka.umk.pl/zabawki/files/optyka/lustro.html
Przeczytaj tekst. Na jego podstawie oceń prawdziwość zdań.
Szkło przepuszcza wszystkie fale elektromagnetyczne padające na
1. P F
jego powierzchnię.
2. Lustro odbija światło głównie w warstwie szkła. P F
Różne ośrodki w różnym stopniu odbijają światło z tej samej
3. P F
wiązki.
18 Kąt między promieniem padającym na zwierciadło płaskie a promieniem odbitym wynosi ( ... / 2 p.)
90º. Jaki jest kąt padania promienia światła na to zwierciadło?
A. 90º B. 45º C. 0º
19 Ogniskowa zwierciadła kulistego wklęsłego ma długość 20 cm. Oblicz promień ( ... / 2 p.)
krzywizny tego zwierciadła.
20 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

W płaskim lustrze łazienkowym zawsze uzyskujemy obraz


1. P F
rzeczywisty.
Wypukła powierzchnia wypolerowanej łyżki jest przybliżeniem
2. P F
zwierciadła kulistego.
Równoległa wiązka promieni po odbiciu od zwierciadła wklęsłego
3. P F
przecina się w jego ognisku.
Jeśli odległość przedmiotu od zwierciadła wklęsłego jest mniejsza
4. P F
niż ogniskowa tego zwierciadła, to powstaje obraz pozorny.
21 Wypolerowana część zwierciadła latarki jest fragmentem sfery o promieniu 4 cm. ( ... / 3 p.)
Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań.
W latarce zastosowano zwierciadło A/ B/ C. Jeśli latarka ma wytwarzać równoległą
wiązkę światła, to żarówka musi się znajdować w odległości D/ E/ F od wklęsłej części
zwierciadła, w punkcie zwanym G/ H/ I.
A. płaskie F. 2 cm
B. kuliste wklęsłe G. ogniskową
C. kuliste wypukłe H. ogniskiem
D. 8 cm I. środkiem krzywizny zwierciadła
E. 4 cm

Grupa A | strona 4 z 11
22 Na schemacie przedstawiono odbicie równoległej wiązki światła od zwierciadła ( ... / 5 p.)
wypukłego. W chmurkach na rysunku wpisz nazwy elementów, przy których zostały one
umieszczone.

23 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

1. Zwierciadło płaskie tworzy tylko obrazy pozorne. P F


Ognisko zwierciadła sferycznego wklęsłego leży w środku jego
2. P F
krzywizny.
Ogniskowa zwierciadła sferycznego jest w przybliżeniu równa
3. P F
połowie długości promienia jego krzywizny.
Za pomocą zwierciadła sferycznego wypukłego można łatwo coś
4. P F
podpalić.
24 Promień krzywizny zwierciadła sferycznego jest równy 80 cm, zatem ogniskowa jest ( ... / 2 p.)
równa A/ B. Ognisko pozorne jest charakterystyczne dla zwierciadeł sferycznych C/ D.
A. 40 cm B. 80 cm C. wklęsłych D. wypukłych
25 Uzupełnij zdania. W każdej kolumnie wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 5 p.)

A płaskim.
Bombka na
1. choince jest B wklęsłym.
zwierciadłem
C wypukłym.
D rzeczywisty powstaje wtedy, gdy przecinają się
2. Obraz
E pozorny przedłużenia promieni odbitych.

F powiększony,
W zwierciadle I pozorny, K odwrócony.
G pomniejszony,
3. płaskim
powstaje obraz takiej samej
H J rzeczywisty, L prosty.
wielkości,
26 Wykonaj odpowiednie obliczenia i uzupełnij tabelę. ( ... / 3 p.)

x y p
1. 2 cm 4
2. 15 cm 1
3. 10 cm 2 cm

Grupa A | strona 5 z 11
27 W odległości 30 cm od zwierciadła kulistego wklęsłego umieszczono zapaloną świeczkę. ( ... / 2 p.)
Jej obraz powstał w odległości 60 cm od zwierciadła. Oblicz powiększenie obrazu.
28 Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi (1 lub 2 oraz A lub B). ( ... / 2 p.)

rzeczywisty, prosty,
1. wklęsłym A.
W zwierciadle może powstać pomniejszony.
kulistym obraz pozorny, prosty,
2. wypukłym B.
pomniejszony.
29 Przed zwierciadłem wklęsłym o ogniskowej 10 cm umieszczono przedmiot. Powstał ( ... / 3 p.)
obraz o powiększeniu równym 1. Oblicz odległość przedmiotu od zwierciadła.
30 ( ... / 3 p.)
Skonstruuj obraz biedronki powstały
w wypolerowanym naczyniu.
Wykorzystaj dwa promienie.

31 Pszczoła o długości ciała 10 mm latała nad leżącą na półce łyżką stołową. Obraz ( ... / 3 p.)
pszczoły, który powstał w odległości 10 cm od łyżki, miał wielkość 5 mm. Ustal, w jakiej
odległości od łyżki znajdowała się pszczoła.
32 Zaznacz konstrukcje, dzięki którym otrzymano obraz o powiększeniu 1,5. ( ... / 4 p.)

33 ( ... / 3 p.)
W pobliżu gładkiej bombki choinkowej
latał owad. Uzupełnij rysunek,
konstruując obraz owada uzyskany
w bombce. Obraz owada zastąp
strzałką.

Grupa A | strona 6 z 11
34 Za pomocą zwierciadeł sferycznych wypukłych zawsze otrzymuje się obraz A/ B, ( ... / 2 p.)
a w przypadku zwierciadła wklęsłego, jeśli umieścimy przedmiot w ognisku, obraz C/ D.
A. pomniejszony C. nie powstanie
B. powiększony D. jest tej samej wielkości co przedmiot
35 Wskaż poprawne dokończenie zdania. ( ... / 2 p.)
Jeżeli promień świetlny przechodzi z powietrza do wody, padając na granicę tych
ośrodków pod kątem większym od 0°, to kąt załamania jest
A. mniejszy od kąta padania.
B. równy kątowi padania.
C. większy od kąta padania.
36 Zaznacz zjawiska, których przyczyną jest załamanie światła. ( ... / 3 p.)
A. powstawanie cienia
B. powstawanie półcienia
C. pozorne złamanie wiosła w miejscu jego zetknięcia z powierzchnią wody
D. dziecku wydaje się, że muszelka leżąca na dnie morza znajduje się bliżej niż
w rzeczywistości
E. zaćmienie Słońca
F. basen z wodą wydaje się płytszy niż w rzeczywistości
37 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Wrażenie, że łyżeczka zanurzona w szklance z wodą jest złamana,


1. P F
powstaje dzięki zjawisku odbicia światła.
Obrazy powstające w lustrze są widoczne dzięki zjawisku
2. P F
załamania światła.
3. W pryzmacie można zaobserwować zjawisko załamania światła. P F
38 Na lekcji fizyki uczniowie badali zjawisko załamania światła. Wykorzystali akwarium ( ... / 2 p.)
z wodą z dodatkiem mleka, kadzidełko, szybę do przykrycia akwarium i wskaźnik
laserowy.
Ułóż wykonane przez nich czynności we właściwej kolejności.
A. Przykrycie akwarium szybą.
B. Zadymienie akwarium za pomocą kadzidełka.
C. Pomiar kąta padania i załamania.
D. Skierowanie wiązki laserowej na powierzchnię wody.

1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____


39 Przy przejściu promienia świetlnego z wody do powietrza kąt graniczny ma miarę około ( ... / 3 p.)
49°. Wskaż na każdym rysunku prawdopodobną miarę kąta padania na granicę woda–
powietrze.
1. 2. 3.

41°/ 49°/ 60°/ 90° 41°/ 49°/ 60°/ 90° 41°/ 49°/ 60°/ 90°

Grupa A | strona 7 z 11
40 Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 4 p.)

1. Zjawisko odbicia światła przedstawiono na rysunku A / B / C.


2. Na rysunku A / B / C przedstawiono zjawisko rozproszenia światła.
3. Kąt α jest kątem D / E / F.
4. Kąt załamania to kąt G / H / I / J / K.
D. padania E. odbicia F. załamania G. α H. β I. γ J. δ K. ρ
41 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
Światło lasera jest światłem A/ B. Na granicy powietrza i wody ulega zjawisku C/ D,
ponieważ w każdym z tych ośrodków ma E/ F prędkość.
Światło słoneczne jest światłem A/ B. W danym ośrodku każda barwa ma E/ F prędkość,
dlatego dochodzi do zjawiska C/ D.
A. jednobarwnym C. załamania E. jednakową
B. wielobarwnym D. rozszczepienia F. inną
42 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono rozszczepienie światła
białego w pewnym przyrządzie optycznym. Literami
X i Y oznaczono skrajne barwy powstałego
widma. Zaznacz w poszczególnych wierszach tabeli
nazwę przyrządu optycznego przedstawionego na
rysunku oraz skrajne barwy uzyskanego widma.

Przyrząd płytka
zwierciadło soczewka pryzmat
optyczny równoległościenna
Barwa X fioletowa żółta czerwona niebieska
Barwa Y fioletowa żółta czerwona niebieska
43 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród ( ... / 1 p.)
podanych. Na podstawie rysunku
A. można stwierdzić, że w wodzie światło rozchodzi się szybciej
niż w powietrzu.
B. można stwierdzić, że w powietrzu światło rozchodzi się
szybciej niż w wodzie.
C. można stwierdzić, że prędkość światła w obu ośrodkach jest taka sama.
D. nie można porównać prędkości światła w tych ośrodkach.
44 ( ... / 1 p.)
Promień światła pada na granicę powietrza i szkła.
Zaznacz właściwy promień załamany.

Grupa A | strona 8 z 11
45 ( ... / 3 p.)
Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
1. Rysunek I przedstawia soczewkę A/ B.
2. Na rysunku literą f oznaczono C/ D / E.
3. Ognisko pozorne przedstawiono na
rysunku I/ II.
A. skupiającą B. rozpraszającą
C. ognisko D. ogniskową E. środek soczewki
46 ( ... / 3 p.)
W miejsca oznaczone chmurkami wpisz
odpowiednie nazwy.

47 Pewna kropla deszczu w powietrzu może pełnić funkcję soczewki skupiającej ( ... / 4 p.)
o ogniskowej 7,5 mm. Obraz nartnika powstał w odległości 15 mm od soczewki.
Wyznacz zdolność skupiającą kropli i określ czy obraz jest powiększony, pomniejszony,
czy takiej samej wielkości jak przedmiot.
48 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

1. Soczewka wypukła skupia światło. P F


2. Ognisko soczewki znajduje się w jej środku. P F
Ogniskowa to punkt, w którym przecinają się promienie po
3. P F
przejściu przez soczewkę.
4. Soczewka wypukła ma ognisko pozorne. P F
49 Zaznacz zestaw przedmiotów i urządzeń, w których stosuje się soczewki. Jakie soczewki ( ... / 2 p.)
służą do korygowania krótkowzroczności?
A. okulary, luneta, reflektor B. mikroskop, lupa, lornetka C. luneta, okulary, odblaski
Do korygowania krótkowzroczności służą soczewki ______________________
50 Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi (1 lub 2 oraz A lub B). ( ... / 2 p.)

Gosia nosi okulary 1. krótkowidzem, zatem soczewki A. skupiające.


o zdolności skupiającej w jej
–2 D, jest więc 2. dalekowidzem, okularach są B. rozpraszające.

Grupa A | strona 9 z 11
51 Na zajęciach koła fizycznego uczniowie przygotowali zestaw doświadczalny składający ( ... / 5 p.)
się ze świecy, soczewki skupiającej o stałej ogniskowej i ekranu. W wyniku zmian
położenia soczewki i ekranu otrzymywali na ekranie ostre obrazy różnej wielkości. Za
każdym razem mierzyli linijką odległość świecy od soczewki i ekranu od soczewki,
a uzyskane wyniki zapisywali w tabeli. Wskaż poprawnie zbudowany zestaw
doświadczalny i uzupełnij tabelę o brakujące wartości.

Odległość świecy Odległość soczewki Ogniskowa


Pomiar Powiększenie
od soczewki [cm] od ekranu [cm] soczewki [cm]
1. 30 60
2. 40 20
3. 60 20

52 Oświetlony przedmiot (strzałka AB) ustawiono przed soczewką skupiającą (rysunek). ( ... / 3 p.)

a) Skonstruuj obraz tego przedmiotu.


b) Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
Otrzymany obraz jest A/ B / C / D.
A. pozorny, prosty, powiększony
B. rzeczywisty, odwrócony, pomniejszony
C. rzeczywisty, odwrócony, powiększony
D. rzeczywisty, odwrócony, takiej samej
wielkości
53 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 6 p.)
Jeżeli człowiek czyta książkę, trzymając ją w odległości 40 cm, to A/ B/ C. Jeśli próbuje
czytać z odległości dobrego widzenia (25 cm), w jego oku ostry obraz oglądanego
przedmiotu powstaje D/ E/ F. Wzrok tego człowieka G/ H/ I.
Jeżeli człowiek czyta książkę, trzymając ją w odległości 25 cm, to A/ B/ C. W jego oku
ostry obraz oglądanego przedmiotu powstaje D/ E/ F. Wzrok tego człowieka G/ H/ I.
A. jest dalekowidzem D. przed siatkówką
B. jest krótkowidzem E. na siatkówce
C. nie ma wady wzroku F. za siatkówką
G. potrzebuje korekcji soczewkami skupiającymi
H. potrzebuje korekcji soczewkami rozpraszającymi
I. nie potrzebuje okularów korekcyjnych
54 ( ... / 2 p.)
Dorysuj dwa promienie biegnące od żarówki do
jej obrazu.

Grupa A | strona 10 z 11
55 Wskaż właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Po przesunięciu żarówki z punktu K do punktu L
A. obraz będzie nadal pozorny.
B. obraz będzie powiększony.
C. obraz będzie pomniejszony.
D. obraz będzie prosty.

56 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Jeżeli odległość przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia


1. warunek x > 2f, powstaje obraz rzeczywisty, P F
odwrócony, pomniejszony.
Jeżeli odległość x przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia
2. P F
warunek x = 2f, to obraz nie powstaje.
Jeżeli odległość x przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia
3. warunek x < f, powstaje obraz rzeczywisty, odwrócony, P F
powiększony.
57 Opisom zjawisk optycznych przyporządkuj ich nazwy. ( ... / 3 p.)

Pojawia się przy przechodzeniu światła przez silnie


1. A\ B\ C\ D
rozgrzane powietrze, które nie jest ośrodkiem jednorodnym.
Tworzą je barwne lub białe pierścienie wokół Słońca lub
2. A\ B\ C\ D
Księżyca.
Polega na zaobserwowaniu własnego cienia na chmurze
3. A\ B\ C\ D
znajdującej się poniżej obserwatora.

A. miraż B. widmo Brockenu C. gloria D. halo


58 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
Światło niebieskie ma A/ B długość fali niż światło czerwone, więc w atmosferze ulega
C/ D rozproszeniu. Jeżeli do oka obserwatora patrzącego w stronę nieba trafiają
rozproszone promienie niebieskie, to widzi on niebo w kolorze E/ F.
A. większą B. mniejszą C. silniejszemu D. słabszemu E. czerwonym F. niebieskim
59 Promień przechodzący przez środek soczewki skupiającej A/ B. Promień biegnący ( ... / 2 p.)
równolegle do osi optycznej, przechodząc przez soczewkę skupiającą, C/ D.
A. nie ulega załamaniu i nie zmienia kierunku.
B. biegnie dalej wzdłuż osi optycznej.
C. ulega załamaniu i przechodzi przez ognisko.
D. nie ulega załamaniu, biegnie dalej bez zmiany kierunku.
60 Promień biegnący wzdłuż prostej przechodzącej przez ognisko pozorne soczewki pada na ( ... / 2 p.)
soczewkę, ulega załamaniu i A/ B. Obraz przedmiotu powstający w punkcie przecięcia
się przedłużeń promieni, które przeszły przez soczewkę, to C/ D.
A. biegnie dalej równolegle do osi optycznej.
B. biegnie dalej przez ognisko pozorne soczewki.
C. obraz pozorny
D. obraz rzeczywisty

Grupa A | strona 11 z 11
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 177
Imię i nazwisko ....................................................

1 Zaznacz przykłady źródeł światła. ( ... / 3 p.)


A. piorun B. Wenus C. meteoryt D. ognisko E. wskaźnik laserowy F. oczy kota
2 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Prędkość światła w powietrzu jest największą prędkością


1. P F
przenoszenia informacji.
2. Światło w każdym ośrodku porusza się z prędkością 300 000 m/s. P F
Wszystkie fale elektromagnetyczne mają w próżni taką samą
3. P F
prędkość.
3 Podanym stwierdzeniom przyporządkuj pojęcia fizyczne spośród propozycji A–F. ( ... / 4 p.)

1. Wąska wiązka światła. A/ B/ C/ D/ E/ F


Ośrodek optyczny, w którym światło rozchodzi się
2. A/ B/ C/ D/ E/ F
po liniach prostych.
3. Rozchodzą się nawet w próżni. A/ B/ C/ D/ E/ F
Ośrodek optyczny, który w całej objętości ma
4. A/ B/ C/ D/ E/ F
jednakowy współczynnik załamania.

A. fale elektromagnetyczne D. ośrodek optycznie niejednorodny


B. fale mechaniczne E. źródło światła
C. ośrodek optycznie jednorodny F. promień świetlny
4 Wskaż częstotliwość fali świetlnej o długości 600 nm rozchodzącej się w szkle. ( ... / 4 p.)
Skorzystaj z danych w tabeli.

Ośrodek próżnia woda szkło diament

Prędkość światła [km/s] 300 000 225 000 190 000 125 000

A. 3, 15 ⋅ 10−15 Hz B. 1, 14 ⋅ 10−2 Hz C. 3, 17 ⋅ 1012 Hz D. 3, 17 ⋅ 1014 Hz


5 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

Źródłem światła jest ciało wysyłające promieniowanie widzialne


1. P F
dla oka ludzkiego.
2. Źródła światła mogą być naturalne i sztuczne. P F
3. Prędkość światła we wszystkich ośrodkach jest jednakowa. P F
W ośrodku optyczne jednorodnym światło rozchodzi się po liniach
4. P F
prostych.
6 Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 2 p.)
1. Źródłem światła nie jest A/ B/ C/ D.
2. Prędkość światła jest to E/ F możliwa prędkość.
A. rozgrzany gwóźdź B. Mars C. żarówka D. laser E. najmniejsza F. największa

Grupa B | strona 1 z 13
7 ( ... / 2 p.)
Dwa źródła światła oświetlają nieprzezroczystą
przeszkodę. Rysunek przedstawia powstawanie cienia
i półcienia. Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
1. Zaznaczony na rysunku obszar II to A/ B / C.
2. Obszar V to A/ B / C.
A. cień B. półcień C. obszar oświetlony

8 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 4 p.)


Jeżeli jakiś obszar Ziemi znajdzie się w A/ B Księżyca, to na tym obszarze będzie można
obserwować całkowite zaćmienie C/ D.
Jeżeli fragment powierzchni Księżyca znajdzie się w A/ B Ziemi, to będzie można
obserwować częściowe zaćmienie C/ D.
A. cieniu B. półcieniu C. Słońca D. Księżyca
9 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono dwa źródła światła
oświetlające nieprzezroczystą piłkę. Ścianę za
piłką podzielono na trzy obszary.
Poszczególnym obszarom przyporządkuj
odpowiednie nazwy.

Obszar 1 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony


Obszar 2 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony
Obszar 3 A. półcień B. cień C. obszar oświetlony
10 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono
położenie Słońca, Księżyca
i Ziemi podczas
całkowitego zaćmienia
Księżyca.
Wskaż stwierdzenia
prawdziwe.
A. Przyczyną całkowitego zaćmienia Księżyca jest półcień rzucany na niego przez
Słońce.
B. Przyczyną całkowitego zaćmienia Księżyca jest cień rzucany na niego przez Ziemię.
C. Podczas częściowego zaćmienia Księżyca promienie słoneczne nie docierają do jego
powierzchni.
D. Zaćmienie Księżyca zachodzi, gdy Księżyc jest w pełni.
11 Kula do kręgli oświetlona punktowym źródłem światła na tle ściany rzuca A/ B. Aby ( ... / 3 p.)
uzyskać i cień, i półcień, należy użyć np. C/ D. Podobny efekt uzyskamy, ustawiając
odpowiednio E/ F.
A. półcień D. lasera
B. cień E. dwa ciała
C. źródła światła o większych rozmiarach F. dwa źródła światła

Grupa B | strona 2 z 13
12 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Kierowca widzi w lusterkach jadące za nim samochody dzięki zjawisku
A. rozszczepienia B. załamania C. odbicia D. rozproszenia
światła. światła. światła. światła.
13 ( ... / 2 p.)
Kąt γ (na rysunku) ma miarę 40°. Oblicz kąt padania.

14 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono promień świetlny padający
pod kątem 40° na wypolerowaną powierzchnię metalu.
Wskaż w tabeli miary zaznaczonych na rysunku
kątów α, β i γ.

Kąt α 30° 40° 50° 60°


Kąt β 30° 40° 50° 60°
Kąt γ 30° 40° 50° 60°
15 W celu zbadania prawa odbicia należy zmierzyć pewne wielkości fizyczne i wykorzystać ( ... / 6 p.)
odpowiedni zestaw doświadczalny. Zaznacz w tabeli te wielkości fizyczne i niezbędne
składniki zestawu.
Mierzone wielkości fizyczne

droga promie- czas ruchu promie- częstotliwość kąt kąt długość


nia świetlnego nia świetlnego fali świetlnej odbicia padania promienia

Elementy zestawu doświadczalnego

akwarium z lustrzanym dnem miara


laser stoper termometr kątomierz
z wodą z odrobiną mleka krawiecka
16 Dopasuj do ilustracji zjawisk optycznych odpowiednie podpisy spośród nazw zjawisk ( ... / 3 p.)
podanych w ramkach. Do ilustracji można dopasować więcej niż jeden podpis.

Grupa B | strona 3 z 13
17 Dlaczego lustro odbija światło, a okno je przepuszcza? [...] ( ... / 3 p.)
Każda powierzchnia nieco odbija, nieco przepuszcza. Na przykład szkło (czyli tlenek
krzemu) przepuszcza światło widzialne, a odbija podczerwone (na tej zasadzie działają
szklarnia i okna w twoim domu). Krzem, szary półprzewodnik, jest nieprzezroczysty
w zakresie widzialnym, a przepuszczalny dla podczerwieni. [...] Odbijanie w tradycyjnym
lustrze, czyli warstwie srebra pod szkłem, wynika z faktu, że fale elektromagnetyczne nie
wnikają w metale. Własności odbijające zależą od gęstości elektronów w metalu
i długości fali. [...] Od tafli szkła odbija się około 4% [...] światła padającego.
Źródło: http://dydaktyka.fizyka.umk.pl/zabawki/files/optyka/lustro.html
Przeczytaj tekst. Na jego podstawie oceń prawdziwość zdań.
1. Szyby szklarni odbijają światło podczerwone. P F
Światło przechodzi przez warstwę metalu pokrywającą
2. P F
powierzchnię lustra.
Własności odbijające ośrodka zależą między innymi od rodzaju
3. P F
padającego promieniowania.
18 Kąt między promieniem odbitym a płaszczyzną zwierciadła płaskiego wynosi 10º. Jaki ( ... / 2 p.)
jest kąt padania promienia światła na to zwierciadło?
A. 80º B. 10º C. 90º
19 Ogniskowa zwierciadła kulistego wklęsłego ma długość 10 cm. Oblicz promień ( ... / 2 p.)
krzywizny tego zwierciadła.
20 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

Bombka choinkowa jest przykładem zwierciadła kulistego


1. P F
wypukłego.
W płaskim lustrze łazienkowym zawsze powstaje obraz pozorny
2. P F
tej samej wielkości co przedmiot.
Równoległa wiązka promieni po odbiciu od zwierciadła wklęsłego
3. przecina się w punkcie, którego odległość od zwierciadła równa P F
jest jego ogniskowej.
Jeśli odległość przedmiotu od zwierciadła wklęsłego jest równa
4. P F
ogniskowej tego zwierciadła, to powstaje obraz pozorny.
21 Antena satelitarna jest fragmentem sfery o promieniu krzywizny równym 60 cm. Zaznacz ( ... / 3 p.)
właściwe uzupełnienia zdań.
Antena satelitarna jest przykładem zwierciadła A/ B/ C. Jeśli ma ona zbierać całą
padającą na nią równoległą wiązkę fal, to konwerter musi się znajdować w odległości
D/ E/ F od wklęsłej powierzchni anteny, w punkcie zwanym G/ H/ I.
A. płaskiego F. 120 cm
B. kulistego wypukłego G. ogniskiem
C. kulistego wklęsłego H. ogniskową
D. 30 cm I. środkiem krzywizny zwierciadła
E. 60 cm

Grupa B | strona 4 z 13
22 ( ... / 5 p.)
Promień równoległy do osi optycznej
odbija się od zwierciadła wypukłego.
a) Wskaż kierunek promienia odbitego,
zaznaczając a, b lub c.
b) Nazwij punkty X, Y
i odległość Z zaznaczając odpowiednie
pola zamieszczonej niżej tabeli.

Środek krzywizny Ognisko Ognisko


Ogniskowa
zwierciadła rzeczywiste pozorne
Punkt X
Punkt Y
Odległość Z
23 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

1. Zwierciadło płaskie tworzy tylko obrazy rzeczywiste. P F


Ognisko pozorne zwierciadła sferycznego wypukłego znajduje się
2. P F
na osi optycznej, w połowie długości promienia krzywizny.
3. Ogniskowa to odległość ogniska od zwierciadła. P F
Środek zwierciadła sferycznego to inaczej środek sfery, której
4. P F
częścią jest zwierciadło.
24 Ogniskowa zwierciadła sferycznego jest równa 60 cm, zatem promień krzywizny tego ( ... / 2 p.)
zwierciadła ma długość A/ B. Ognisko zwierciadła sferycznego wklęsłego znajduje się
w punkcie przecięcia C/ D odbitych.
A. 30 cm B. 120 cm C. przedłużeń promieni D. promieni
25 Uzupełnij zdania. W każdej kolumnie wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 5 p.)

A płaskim
1. Zwierciadłem B wklęsłym jest m.in. zewnętrzna strona łyżeczki.
C wypukłym
D rzeczywisty powstaje wtedy, gdy przecinają się
2. Obraz
E pozorny promienie odbite.

takiej samej
F I rzeczywisty, K prosty.
W zwierciadle wielkości,
3. płaskim
G pomniejszony,
powstaje obraz J pozorny, L odwrócony.
H powiększony,

Grupa B | strona 5 z 13
26 Wykonaj odpowiednie obliczenia i uzupełnij tabelę. ( ... / 3 p.)

h1 h2 p
1. 3 cm 3
2. 12 cm 12 cm
3. 5 cm 0,5
27 W odległości 20 cm od zwierciadła kulistego wklęsłego umieszczono zapaloną świeczkę. ( ... / 2 p.)
Jej obraz powstał w odległości 10 cm od zwierciadła. Oblicz powiększenie obrazu.
28 Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi (1 lub 2 oraz A lub B). ( ... / 2 p.)

pozorny, prosty,
1. wypukłym A.
W zwierciadle może powstać powiększony.
kulistym obraz rzeczywisty, prosty,
2. wklęsłym B.
pomniejszony.
29 Przed zwierciadłem wklęsłym o ogniskowej 20 cm umieszczono przedmiot. Powstał ( ... / 3 p.)
obraz o powiększeniu równym 1. Oblicz odległość przedmiotu od zwierciadła.
30 ( ... / 3 p.)
Skonstruuj obraz biedronki powstały
w wypolerowanym naczyniu.
Wykorzystaj dwa promienie.

31 Pszczoła o długości ciała 10 mm latała nad łyżką stołową leżącą na blacie kuchennym, ( ... / 3 p.)
w odległości 20 cm od niej. Obraz pszczoły wytworzony przez łyżkę powstał
w odległości 30 cm od łyżki. Wyznacz wysokość powstałego obrazu pszczoły.

Grupa B | strona 6 z 13
32 Zaznacz konstrukcje, dzięki którym otrzymano obraz o powiększeniu 0,5. ( ... / 4 p.)

33 ( ... / 3 p.)
W pobliżu gładkiej bombki choinkowej
na pajęczynie zawisł pająk. Uzupełnij
rysunek, konstruując obraz pająka
uzyskany w bombce. Obraz pająka
zastąp strzałką.

34 Za pomocą zwierciadeł sferycznych wypukłych zawsze otrzymuje się obrazy A/ B, ( ... / 2 p.)
a w przypadku zwierciadła wklęsłego, jeśli umieścimy przedmiot w środku krzywizny,
obraz C/ D.
A. pozorne C. nie powstanie
B. rzeczywiste D. jest tej samej wielkości co przedmiot
35 ( ... / 2 p.)
Promień lasera przechodzi przez granicę szkła i powietrza.
Wskaż poprawny jego bieg w powietrzu, zaznaczając na
rysunku a, b, c lub d.

36 Zaznacz zjawiska, których przyczyną jest załamanie światła. ( ... / 3 p.)


A. nakładanie fal świetlnych
B. ugięcie fal świetlnych
C. powstawanie cienia i półcienia
D. łyżeczka zanurzona w wodzie wydaje się złamana
E. ryba pływa na innej głębokości, niż nam się wydaje, kiedy oglądamy ją z brzegu
F. palec zanurzony w wodzie wydaje się mieć inną wielkość niż w powietrzu

Grupa B | strona 7 z 13
37 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Wrażenie, że wiosło zanurzone w wodzie jest złamane, powstaje


1. P F
dzięki zjawisku załamania światła.
Obrazy powstające w lustrze są widoczne dzięki zjawisku odbicia
2. P F
światła.
Światło białe, które pada na pryzmat, ulega tylko zjawisku
3. P F
załamania.
38 Na lekcji fizyki uczniowie badali zależność kąta załamania od kąta padania promienia ( ... / 2 p.)
świetlnego. Wykorzystali akwarium z wodą z dodatkiem mleka, kadzidełko, kątomierz,
szybę do przykrycia akwarium i wskaźnik laserowy.
Wskaż właściwą kolejność czynności, które wykonali.
1. A, C, B, D, E, D 3. B, C, A, D, E, D
2. C, B, E, A, D, E 4. B, C, A, E, D, E
A. Skierowanie wiązki laserowej na powierzchnię wody.
B. Zadymienie akwarium za pomocą kadzidełka.
C. Przykrycie akwarium szybą.
D. Pomiar kątów padania i załamania.
E. Zmiana ustawienia lasera.
39 Przy przejściu promienia świetlnego ze szkła do powietrza kąt graniczny ma miarę około ( ... / 3 p.)
42°. Wskaż na każdym rysunku prawdopodobną miarę kąta padania na granicę woda–
powietrze.
1. 2. 3.

30°/ 42°/ 48°/ 90° 30°/ 42°/ 48°/ 90° 30°/ 42°/ 48°/ 90°
40 Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. ( ... / 4 p.)

1. Zjawisko załamania światła przedstawiono na rysunku A / B / C.


2. Rysunek A / B / C przedstawia zjawisko rozproszenia światła.
3. Kąt β jest kątem D / E / F.
4. Kąt odbicia jest to kąt G / H / I / J / K.
D. padania E. odbicia F. załamania G. α H. β I. γ J. δ K. ρ
41 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
Światło żarówki to światło A/ B. Dla każdej barwy wartość współczynnika załamania
ośrodka jest C/ D, dlatego światło, przechodząc przez pryzmat, ulega zjawisku E/ F.
Światło monochromatyczne to światło A/ B. Przechodząc przez pryzmat, ulega ono
zjawisku E/ F, ponieważ w powietrzu i pryzmacie jego prędkość jest C/ D.
A. wielobarwne C. jednakowa E. załamania
B. jednobarwne D. inna F. rozszczepienia

Grupa B | strona 8 z 13
42 ( ... / 3 p.)
Na rysunku przedstawiono rozszczepienie światła
w pryzmacie. Literami X i Y oznaczono skrajne
barwy powstałego widma. Zaznacz
w poszczególnych wierszach tabeli rodzaj
promieniowania, jakim oświetlono pryzmat i skrajne
barwy uzyskanego widma.

Rodzaj światło monochromatyczne światło światło


promieniowania lasera światło lampy sodowej słoneczne zielone
Barwa X zielona fioletowa niebieska czerwona
Barwa Y zielona fioletowa niebieska czerwona
43 Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród ( ... / 1 p.)
podanych. Na podstawie rysunku
A. można stwierdzić, że prędkość światła w wodzie i powietrzu
jest taka sama.
B. nie można porównać prędkości światła w wodzie i powietrzu.
C. można stwierdzić, że w wodzie światło rozchodzi się szybciej niż w powietrzu.
D. można stwierdzić, że w powietrzu światło rozchodzi się szybciej niż w wodzie.
44 ( ... / 1 p.)
Promień światła pada na granicę wody i powietrza.
Zaznacz właściwy promień załamany.

45 ( ... / 3 p.)
Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
1. Soczewkę rozpraszającą przedstawia
rysunek I/ II.
2. Na rysunkach literą f oznaczono A/B/C.
3. Ognisko rzeczywiste jest przedstawione
na rysunku I/ II.
A. środek soczewki B. ognisko C. ogniskową
46 ( ... / 3 p.)
Dorysuj dalszy bieg trzech promieni po
przejściu przez soczewkę skupiającą.

47 Pewna kropla deszczu w powietrzu może pełnić funkcję soczewki skupiającej ( ... / 4 p.)
o ogniskowej 5 mm. Odległość nartnika od kropli wynosiła 10 mm. Wyznacz zdolność
skupiającą kropli i określ czy obraz jest powiększony, pomniejszony, czy takiej samej
wielkości jak przedmiot.

Grupa B | strona 9 z 13
48 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

1. Ogniskowa to odległość ogniska od soczewki. P F


2. Soczewka wklęsła skupia światło. P F
Ognisko to punkt na osi optycznej, w którym przecinają się
3. P F
promienie światła po przejściu przez soczewkę skupiającą.
Po przejściu przez soczewkę rozpraszającą promienie przechodzą
4. P F
przez ognisko pozorne.
49 Zaznacz zestaw przedmiotów i urządzeń, w których stosuje się soczewki. Jakie soczewki ( ... / 2 p.)
służą do korygowania dalekowzroczności?
A. lupa, lornetka, teleskop B. lupa, luneta, odblaski C. teleskop, okulary, pryzmat
Do korygowania dalekowzroczności służą soczewki ______________________
50 Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi (1 lub 2 oraz A lub B). ( ... / 2 p.)

Krzyś nosi okulary 1. krótkowidzem, zatem soczewki A. skupiające.


o zdolności skupiającej w jego
+1 D, jest więc 2. dalekowidzem, okularach są B. rozpraszające.

51 Na zajęciach koła fizycznego uczniowie zbudowali układ pomiarowy złożony ze świecy, ( ... / 5 p.)
soczewki skupiającej o stałej ogniskowej i ekranu. W wyniku zmian położenia soczewki
i ekranu otrzymywali na ekranie ostre obrazy różnej wielkości. Za każdym razem
mierzyli linijką odległość świecy od soczewki i ekranu od soczewki, a uzyskane wyniki
zapisywali w tabeli i wyznaczali powiększenie. Poniżej podano w przypadkowej
kolejności czynności wykonywane przez uczniów.
A. Zmiana położenia soczewki i ekranu w celu otrzymania ostrego obrazu na ekranie.
B. Zastosowanie wzoru p = y/x.
C. Pomiar odległości świecy od soczewki i ekranu od soczewki.
D. Umieszczenie na stole zapalonej świecy, soczewki i ekranu w podanej kolejności.
Wskaż poprawną kolejność czynności uczniów podczas wyznaczania powiększenia
jednego obrazu i uzupełnij tabelę o brakujące wartości.
a) C, A, D, B b) B, D, C, A c) D, A, C, B d) A, C, B, D
Odległość świecy Odległość soczewki Ogniskowa
Pomiar Powiększenie
od soczewki [cm] od ekranu [cm] soczewki [cm]
1. 60 30
2. 90 30
3. 90 45

Grupa B | strona 10 z 13
52 Oświetlony przedmiot (strzałka AB) ustawiono przed soczewką skupiającą (rysunek). ( ... / 3 p.)

a) Skonstruuj obraz tego przedmiotu.


b) Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwą
odpowiedź spośród podanych.
Otrzymany obraz jest A/ B / C / D.
A. rzeczywisty, odwrócony, powiększony
B. rzeczywisty, odwrócony, takiej samej
wielkości
C. pozorny, prosty, pomniejszony
D. pozorny, prosty, powiększony
53 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 6 p.)
Jeżeli człowiek czyta książkę, trzymając ją w odległości 17 cm, to A/ B/ C. Jeśli próbuje
czytać z odległości dobrego widzenia (25 cm), w jego oku ostry obraz oglądanego
przedmiotu powstaje D/ E/ F. Wzrok tego człowieka G/ H/ I.
Jeżeli człowiek czyta książkę, trzymając ją w odległości 50 cm, to A/ B/ C. Jeśli próbuje
czytać z odległości dobrego widzenia (25 cm), w jego oku ostry obraz oglądanego
przedmiotu powstaje D/ E/ F. Wzrok tego człowieka G/ H/ I.
A. jest dalekowidzem D. przed siatkówką
B. jest krótkowidzem E. na siatkówce
C. nie ma wady wzroku F. za siatkówką
G. potrzebuje korekcji soczewkami skupiającymi
H. potrzebuje korekcji soczewkami rozpraszającymi
I. nie potrzebuje okularów korekcyjnych
54 ( ... / 2 p.)
Dorysuj dwa promienie biegnące od żarówki do
jej obrazu.

55 Wskaż właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)


Po przesunięciu żarówki z punktu L do punktu K
A. obraz będzie nadal pozorny.
B. obraz będzie powiększony.
C. obraz będzie pomniejszony.
D. obraz będzie prosty.

56 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 3 p.)

Jeżeli odległość przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia


1. warunek x > 2f, powstaje obraz rzeczywisty, odwrócony, P F
powiększony.
Jeżeli odległość x przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia
2. warunek x = 2f, powstaje obraz rzeczywisty, odwrócony, tej samej P F
wielkości.
Jeżeli odległość x przedmiotu od soczewki skupiającej spełnia
3. P F
warunek x < f, powstaje obraz pozorny, prosty, powiększony

Grupa B | strona 11 z 13
57 Zjawiskom optycznym przyporządkuj opisy zjawisk fizycznych, które są ich przyczyną. ( ... / 3 p.)

1. miraż A\ B\ C\ D
2. halo A\ B\ C\ D
3. błękitne niebo A\ B\ C\ D
A. Odbicie i załamanie światła w kryształkach lodu znajdujących się w górnych
warstwach atmosfery.
B. Załamanie światła w ośrodku niejednorodnym.
C. Rozpraszanie światła na cząsteczkach powietrza.
D. Powstawanie cienia na chmurze.

Grupa B | strona 12 z 13
58 Zaznacz właściwe uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
Światło czerwone ma A/ B długość fali niż światło niebieskie, więc w atmosferze ulega
C/ D rozproszeniu. Jeżeli do oka obserwatora patrzącego w niebo trafiają rozproszone
promienie czerwone, to część nieba, z której dochodzą, widzi on w kolorze E/ F.
A. większą B. mniejszą C. silniejszemu D. słabszemu E. czerwonym F. niebieskim
59 Promień przechodzący przez ognisko soczewki skupiającej, a następnie padający na ( ... / 2 p.)
soczewkę, A/ B. Obraz przedmiotu powstający w punkcie przecięcia się promieni, które
przeszły przez soczewkę, to C/ D.
A. załamuje się w soczewce i biegnie dalej równolegle do osi optycznej.
B. nie ulega załamaniu i biegnie dalej w tym samym kierunku.
C. obraz pozorny
D. obraz rzeczywisty
60 Promień biegnący równolegle do osi optycznej soczewki rozpraszającej pada na ( ... / 2 p.)
soczewkę, ulega załamaniu i A/ B. Promień biegnący wzdłuż osi optycznej przez środek
soczewki rozpraszającej C/ D.
A. biegnie dalej wzdłuż prostej, która przechodzi przez ognisko pozorne tej soczewki.
B. biegnie dalej przez ognisko soczewki.
C. ulega załamaniu i biegnie dalej przez ognisko pozorne.
D. nie ulega załamaniu.

Grupa B | strona 13 z 13

You might also like