CIMENTACIÓNS

UD1. Parte 2
A Cimentación
■ A cimentación(ou fundación) é un grupo de elementos estruturais e a
súa misión é transmitir as cargas da construción ou elementos apoiados
a este ao chan distribuíndoas de forma que non superen a súa presión
admisible nin produzan cargas zonais.
■ Cando teñamos unha máquina pesada de aceiro e teñamos que prever a
súa localización, teremos que evitar a concentración de cargas por
encima dos límites de resistencia admisibles nos soportes, polo que
teremos que dotar a nosa máquina da cimentación adecuada.
Illadas a base de zapatas
As cimentacións poden ser illadas a base de zapatas que teñen dúas funcións:

• Distribuír o esforzo concentrado, sobre unha superficie maior, para que a

presión superficial diminúa a valores inferiores á resistencia do chan, para
que a máquina non se afunda.
• Actuar como contrapeso e modificar o centro de gravidade do conxunto,
ata que a súa vertical estea dentro da zona estable e non se produza ningún
envorco.
Tamén poden ser continuas, en forma de
vigas, lousas ou placas, que se encargan
de repartir os esforzos debidos ao peso.
Obxectivos

• Garantir a estabilidade da máquina en funcionamento.

• Evitar a transmisión de vibracións dunha máquina a outra, para non
prexudicar os seus procesos nin causar molestias ao persoal que traballa
ou transita pola zona.
■ As máquinas lixeiras adoitan estar sobre soportes elásticos para
amortecer as súas vibracións e evitar que se transmitan a outras
máquinas ou aos pisos polos que circulan persoas. Isto é especialmente
importante cando traballamos con instrumentos delicados, material
electrónico, etc.
Como reducir a transmisión de vibracións?
• Aumentar moito a masa á que ancora a máquina para diminuír a
amplitude das vibracións
• Evitar a transmisión de vibracións mediante dispositivos elásticos nos
ancoraxes.
Dimensionamento de cimentacións

■ Cando teñamos que colocar unha máquina nova na planta onde

traballamos, teremos que ter en conta as dimensións da cimentación
sobre a que vai apoiar o equipo, xa que pode influír no seu bo
funcionamento. Un equipamento que non está ben apoiado, ou o cal a
súa cimentación non absorbe ben as súas vibracións, acaba tendo apoios
diferenciais entre as súas patas, o que se traduce en problemas de
bancada e desaxustes.
 Que ter en conta?
1. O eixe da máquina debe coincidir o máximo posible co da cimentación para
que o asentamento sexa uniforme. O centro de gravidade da máquina debe
coincidir co centro de gravidade da cimentación, para conseguir unha
distribución uniforme das forzas.
2. A masa debe ser:
• Entre dúas e tres veces a masa da máquina se é centrífuga.
• Entre tres e cinco veces a masa da máquina se é oscilante (con bielas
como motores de combustión interna ou bombas de pistón).
3. O espesor debe ser superior a:
• 1/5 da dimensión máis pequena da planta de cimentación.
• 1/10 da maior dimensión da planta de cimentación.
É conveniente que o 80% do espesor estea incrustado no chan.
4. O ancho da cimentación para aumentar o amortecemento en modo
“rocking” (rotación con respecto ao eixe da máquina) debe estar entre:
H < ancho de cimentación < 1,5 H
Onde H é a distancia desde a base da cimentación ata o CDG (centro de
gravidade) da máquina.
5. A lonxitude obtense a partir das condicións anteriores.
Tipos de análises das cimentacións

■ Análise estática

■ Análise dinámica
Análise estática

■ Realízase como unha estrutura

estática normal. Recoméndase que a
tensión máxima no terreo na análise
estática sexa a metade do permitido
na norma correspondente.
Análise dinámica
■ Existen 4 tipos principais de excitación dinámica:

• Excitación vertical
• Excitación horizontal
• Excitación “Rocking”
• Excitación á torsión
Excitación vertical

■ Xeralmente a máis importante

Excitación horizontal

■ Menos importante pero nalgúns casos

debe ser estudada con atención, sobre
todo se a cimentación non está
profundamente soterrada e polo tanto
non hai moita posibilidade de reacción
horizontal por parte do terreo.
Excitación “Rocking”

■ Trátase do xiro da máquina con

respecto ao seu propio eixe
Excitación á torsión

■ Trátase do xiro con respecto ao

seu eixe vertical
■ Debemos comprobar sempre que o chan na que apoiamos o noso
equipamento ten o espesor mínimo necesario, para que absorba
ben os esforzos aos que está sometida a máquina, e se non,
deberemos deseñar a cimentación adecuada.
Vibración das máquinas e frecuencia
de excitación
■ É recomendable afastarse do 20% da frecuencia de excitación.
■ Isto farémolo aumentando ou diminuíndo a masa da cimentación,
afastando así a excitación do sistema da frecuencia de excitación.
Factor de maioración (ou amplificación)

■ Para coñecer as deformacións e cargas utilizaremos o “factor de

maioración” que relaciona a carga aplicada pola maquinaria coa
deformación máxima.

■ Este factor debe ser aproximado a 1.5

■ Un factor de maioración en cálculo estático é un factor polo que se
multiplican as cargas aplicadas no modelo co obxectivo de compensar os
efectos dinámicos no cálculo estático.
■ O uso dos factores de maioración está bastante estendido en enxeñaría
mecánica e, nalgunhas regulamentacións, adoitan estar normalizados
segundo o suceso que se deba analizar.
■ Simplifican enormemente o cálculo de casos de cálculos dinámicos
Exemplificación. Recomendacións para
compresores alternativos
■ Cimentación en base a criterios:
• Segundo un criterio de potencia: a masa mínima de
cimentación necesaria para un compresor alternativo
debe cumprir o criterio de 100 Kg/KW.
• Segundo un criterio de masas: a masa mínima de
cimentación necesaria para un compresor alternativo
debe cumprir o criterio de 6 Kg (de cimentación)/ Kg
(máquina).
Exemplo:
■ Calcule a base dun compresor alternativo se a potencia da unidade é de
4MW e a masa total (motor + volante + compresor) é de
aproximadamente 99,5 Tm.
• Por potencia: 4000 KW x 100 Kg = 400 Tm de cimentación.
• Por masas: 99,5 Tm x 6 = 597Tm cimentación.
■ Tómase a máis conservadora, polo que a masa de cimentación que vai
aportar a lousa ou a soleira de cimentación debe ser: 597 Tm
Métodos de illamento

■ No mercado existen diferentes formas de medios illantes, como cortiza,

feltro; carpetas de neopreno con diferentes patróns; resortes helicoidais
de aceiro, amplamente utilizados na práctica; montaxes de neopreno
colocados directamente entre a base da máquina e o chan evitando así
unha cimentación cara.
Tipos de cimentacións para equipos
dinámicos
■ Cimentación tipo bloque
■ Cimentación tipo caixón
■ Cimentación tipo pórtico
■ Cimentación sobre pilotes
■ Cimentación tipo bloque combinado
■ Cimentación de formigón pretensado
Cimentación tipo bloque

■ Cimentacións tipo bloque

consistentes nun pedestal de
concreto sobre o cal “repousa”
a máquina.
Cimentación tipo caixón

■ Consistentes nun bloque oco de

formigón pretensado (concreto) no cal a
súa tapa soporta a máquina.
Cimentación tipo pórticos

■ Consistentes en columnas verticais

que na súa parte superior soportan
un marco horizontal no cal se soporta
a máquina.
Cimentación sobre pilotes

• Permite trasladar as cargas até un estrato resistente do chan, cando este

atópase a unha profundidade tal que fai inviable, técnica ou
economicamente, unha cimentación máis convencional mediante
zapatas ou laxas.
Cimentación tipo bloque combinado

■ Son utilizadas para soportar equipo combinado. Os bloques combinados,

son difícil de deseñar por mor da combinación de forzas de dúas ou mais
equipos e a posible carencia de rixidez dunha gran laxa de cimentación.
Recoméndase obter o centro de masas próximo á rasante.
Cimentación de formigón pretensado