You are on page 1of 4

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5

oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic

Wymagania na poszczególne oceny


konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające
(ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) (ocena dobra) (ocena bardzo dobra)
1. Mapa Polski
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, • odczytuje za pomocą legendy znaki  rozróżnia na mapie znaki punktowe, liniowe i  dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania
legenda mapy kartograficzne na mapie powierzchniowe określonych informacji geograficznych
 wymienia elementy mapy  stosuje legendę mapy do odczytania  rysuje podziałkę liniową  przekształca skalę liczbową na mianowaną i

 wyjaśnia znaczenie terminów: wysokość informacji  wyjaśnia, dlaczego każda mapa ma skalę podziałkę liniową
bezwzględna, wysokość względna • odczytuje skalę mapy  oblicza odległość na mapie wzdłuż linii  oblicza odległość w terenie za pomocą skali

 odczytuje wysokość bezwzględną obiektów • rozróżnia rodzaje skali prostej za pomocą skali liczbowej liczbowej
na mapie poziomicowej • oblicza wysokość względną na podstawie  wyjaśnia, jak powstaje mapa poziomicowa
• oblicza odległość w terenie za pomocą
 podaje nazwy barw stosowanych na mapach wysokości bezwzględnej odczytanej z mapy  wyjaśnia różnicę między obszarem nizinnym,
podziałki liniowej
 oblicza długość trasy złożonej z odcinków za
hipsometrycznych • odczytuje informacje z mapy poziomicowej i wyżynnym a obszarem górskim
 wymienia różne rodzaje map mapy hipsometrycznej  wyjaśnia różnicę między mapą
pomocą skali liczbowej
 rozpoznaje przedstawione na mapach
 odczytuje informacje z planu miasta • wyszukuje w atlasie przykłady map: ogólnogeograficzną a mapą krajobrazową
ogólnogeograficznej, krajobrazowej,  przedstawia sposoby orientowania mapy w
poziomicowych formy terenu
 rozpoznaje formy ukształtowania powierzch
turystycznej i planu miasta terenie
na mapie hipsometrycznej
 omawia zastosowanie map cyfrowych

 podaje różnice między mapą turystyczną a

planem miasta

2. Krajobrazy Polski
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
• wyjaśnia znaczenie terminu krajobraz  podaje różnicę między krajobrazem  charakteryzuje pasy rzeźby terenu w Polsce  dokonuje oceny krajobrazu najbliższego

•wymienia składniki krajobrazu naturalnym a krajobrazem kulturowym  opisuje krajobraz najbliższej okolicy w otoczenia szkoły pod względem jego piękna
• wymienia elementy krajobrazu  określa położenie najbliższej okolicy na mapie odniesieniu do pasów rzeźby terenu oraz ładu i estetyki zagospodarowania
najbliższej okolicy Polski  opisuje wpływ wody i wiatru na nadmorski  porównuje na podstawie mapy Polski i

•wymienia pasy rzeźby terenu Polski  przedstawia główne cechy krajobrazu krajobraz ilustracji rzeźbę terenu w poszczególnych
•wskazuje na mapie Wybrzeże Słowińskie nadmorskiego na podstawie ilustracji  przedstawia sposoby gospodarowania w pasach
•wymienia elementy krajobrazu nadmorskiego  omawia cechy krajobrazu Pojezierza krajobrazie nadmorskim  wyjaśnia na podstawie ilustracji, jak powstaje

•wymienia główne miasta leżące na Wybrzeżu Mazurskiego  opisuje zajęcia mieszkańców regionu jezioro przybrzeżne
Słowińskim  wymienia atrakcje turystyczne Pojezierza nadmorskiego  wymienia obiekty dziedzictwa przyrodniczego
•wymienia po jednym przykładzie rośliny i Mazurskiego  przedstawia wpływ lądolodu na krajobraz i kulturowego Wybrzeża Słowińskiego oraz
zwierzęcia charakterystycznych dla Wybrzeża  przedstawia cechy krajobrazu Niziny pojezierzy wskazuje je na mapie
Słowińskiego Mazowieckiej  omawia cechy krajobrazu przekształconego  wyjaśnia znaczenie turystyki na Wybrzeżu

•wskazuje na mapie Pojezierze Mazurskie  wymienia atrakcje turystyczne Niziny przez człowieka na Nizinie Mazowieckiej Słowińskim
•odczytuje z mapy nazwy największych jezior Mazowieckiej  przedstawia najważniejsze obiekty  charakteryzuje najważniejsze obiekty

na Pojezierzu Mazurskim  opisuje cechy krajobrazu wielkomiejskiego dziedzictwa kulturowego w stolicy dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na
•wskazuje na mapie pas Nizin  wymienia główne cechy krajobrazu miejsko-  omawia znaczenie węgla kamiennego na Nizinie Mazowieckiej
Środkowopolskich oraz Nizinę Mazowiecką przemysłowego Wyżyny Śląskiej Wyżynie Śląskiej  opisuje zabudowę i sieć komunikacyjną

•wskazuje na mapie największe rzeki  przedstawia cechy krajobrazu rolniczego  charakteryzuje życie i zwyczaje mieszkańców Warszawy
przecinające Nizinę Mazowiecką Wyżyny Lubelskiej Wyżyny Śląskiej  omawia atrakcje turystyczne na Szlaku

•wskazuje na mapie największe miasta Niziny  omawia cechy krajobrazu Wyżyny Krakowsko-  omawia na podstawie ilustracji powstawanie Zabytków Techniki
Mazowieckiej Częstochowskiej na podstawie ilustracji wąwozów lessowych  opisuje za pomocą przykładów rolnictwo na

• podaje nazwę parku narodowego leżącego w  wymienia dwa przykłady roślin  charakteryzuje czynniki wpływające na Wyżynie Lubelskiej
pobliżu Warszawy charakterystycznych dla Wyżyny Krakowsko- krajobraz rolniczy Wyżyny Lubelskiej  opisuje najważniejsze obiekty dziedzictwa

•określa położenie Warszawy na mapie Polski Częstochowskiej  charakteryzuje na podstawie ilustracji rzeźbę kulturowego Wyżyny Lubelskiej
•wymienia najważniejsze obiekty turystyczne  wskazuje na mapie najwyższe szczyty Tatr krasową i formy krasowe Wyżyny Krakowsko-  charakteryzuje na podstawie mapy atrakcje

Warszawy  wymienia cechy krajobrazu wysokogórskiego Częstochowskiej turystyczne Szlaku Orlich Gniazd
•wskazuje na mapie pas Wyżyn Polskich i  omawia cechy pogody w górach  opisuje na podstawie ilustracji piętra  przedstawia argumenty potwierdzające

Wyżynę Śląską  wymienia atrakcje turystyczne Tatr roślinności w Tatrach różnicę w krajobrazie Tatr Wysokich i Tatr
•wskazuje na mapie największe miasta na  opisuje zajęcia i zwyczaje mieszkańców Zachodnich
Wyżynie Śląskiej Podhala  opisuje dziedzictwo przyrodnicze Tatr

•wskazuje na mapie Polski Wyżynę Lubelską


•wymienia gleby i główne uprawy Wyżyny
Lubelskiej
•określa na podstawie mapy Polski położenie
Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
•podaje nazwę parku narodowego leżącego na
Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
•podaje nazwy zwierząt żyjących w jaskiniach
na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
•określa na podstawie mapy położenie Tatr
•wskazuje na mapie Tatry Wysokie i Tatry
Zachodnie
3. Lądy i oceany
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wskazuje na globusie i mapie świata bieguny,  wyjaśnia, co to są siatka geograficzna i siatka  podaje przyczyny odkryć geograficznych  określa na globusie i mapie położenie
równik, południk zerowy i 180o, półkule, kartograficzna •wskazuje na mapie wielkie formy punktów, kontynentów i oceanów na kuli
zwrotniki i koła podbiegunowe  wskazuje główne kierunki geograficzne na ukształtowania powierzchni Ziemi i akweny ziemskiej
 wymienia nazwy kontynentów i oceanów oraz globusie morskie na trasie wyprawy geograficznej  opisuje podróże odkrywcze w okresie od XV
wskazuje ich położenie na globusie i mapie  porównuje powierzchnię kontynentów i Marca Polo w. do XX w.
 wymienia największych podróżników oceanów na podstawie diagramów •opisuje na podstawie mapy szlaki wypraw
biorących udział w odkryciach geograficznych  wskazuje akweny morskie na trasach Ferdynanda Magellana i Krzysztofa Kolumba
pierwszych wypraw geograficznych
4. Krajobrazy świata
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminu pogoda  wyjaśnia różnicę między pogodą a klimatem • wskazuje na mapie klimatycznej • oblicza średnią roczną temperaturę
 wymienia składniki pogody  odczytuje z klimatogramu temperaturę obszary o najwyższej oraz powietrza
 wyjaśnia znaczenie terminu klimat powietrza i wielkość opadów atmosferycznych najniższej średniej rocznej •oblicza różnicę między średnią temperatura
 wymienia na podstawie mapy tematycznej w danym miesiącu temperaturze powietrza powietrza w najcieplejszym miesiącu i
strefy klimatyczne Ziemi  wymienia typy klimatów w strefie • wskazuje na mapie klimatycznej najzimniejszym miesiącu roku
 wymienia na podstawie ilustracji strefy umiarkowanej obszary o największej •oblicza roczną sumę opadów
krajobrazowe Ziemi •omawia na podstawie mapy stref i najmniejszej rocznej sumie •prezentuje przykłady budownictwa, sposoby
 wskazuje na mapie strefy wilgotnych lasów klimatycznych i klimatogramów klimat strefy opadów gospodarowania i zajęcia mieszkańców stref
równikowych oraz lasów liściastych i wilgotnych lasów równikowych oraz klimat • porównuje temperaturę powietrza i opady wilgotnych lasów równikowych oraz lasów
mieszanych strefy umiarkowanej strefy lasów liściastych i mieszanych atmosferyczne w klimacie morskim i liściastych i mieszanych
 podaje nazwy warstw wilgotnego lasu •omawia na podstawie ilustracji warstwową kontynentalnym •porównuje cechy krajobrazu sawann i stepów
równikowego i wskazuje te warstwy na budowę lasów strefy umiarkowanej  wymienia kryteria wydzielania stref •omawia przykłady budownictwa i sposoby
ilustracji  wyjaśnia znaczenie terminów: preria, pampa krajobrazowych gospodarowania w strefach pustyń gorących
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta typowe dla  omawia charakterystyczne cechy klimatu stref • przedstawia na podstawie ilustracji układ pustyń lodowych
lasów równikowych oraz lasów liściastych i sawann i stepów stref krajobrazowych na półkuli północnej •prezentuje przykłady budownictwa i sposoby
mieszanych •opisuje na podstawie ilustracji świat roślin i • charakteryzuje warstwy wilgotnego lasu gospodarowania w strefie
 wyjaśnia znaczenie terminów: sawanna, step zwierząt pustyń gorących i pustyń lodowych równikowego śródziemnomorskiej
 wskazuje na mapie strefy sawann i stepów  wymienia cechy charakterystyczne klimatu • charakteryzuje na podstawie ilustracji •porównuje budownictwo i życie mieszkańców
 wymienia gatunki roślin i zwierząt śródziemnomorskiego krajobrazy sawann i stepów stref tajgi i tundry
charakterystyczne dla sawann i stepów  wymienia obiekty turystyczne w basenie • omawia klimat stref pustyń gorących i •analizuje zmienność warunków klimatycznych
 wyjaśnia znaczenie terminu pustynia Morza Śródziemnego pustyń lodowych w Himalajach i jej wpływ na życie ludności
 wskazuje na mapie obszary występowania  wymienia charakterystyczne cechy klimatu • omawia rzeźbę terenu pustyń gorących
pustyń gorących i pustyń lodowych stref tajgi i tundry • omawia cechy krajobrazu
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta  wskazuje na mapie położenie najwyższych śródziemnomorskiego
charakterystyczne dla pustyń gorących i łańcuchów górskich innych niż Himalaje • charakteryzuje cechy krajobrazu tajgi i
pustyń lodowych  charakteryzuje krajobraz wysokogórski w tundry
 wskazuje na mapie położenie strefy Himalajach • charakteryzuje na podstawie ilustracji piętra
krajobrazów śródziemnomorskich  opisuje świat roślin i zwierząt w Himalajach roślinne w Himalajach
 wymienia na podstawie mapy państwa leżące

nad Morzem Śródziemnym


 rozpoznaje rośliny i zwierzęta

charakterystyczne dla strefy


śródziemnomorskiej
 wymienia gatunki upraw charakterystycznych

dla strefy śródziemnomorskiej


 wyjaśnia znaczenie terminów: tajga, tundra,

wieloletnia zmarzlina
 wskazuje na mapie położenie stref tajgi i

tundry
 rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt

charakterystyczne dla tajgi i tundry


 wskazuje na mapie Himalaje

 wymienia charakterystyczne dla Himalajów

gatunki roślin i zwierząt

You might also like