You are on page 1of 8

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Control Ambiental I
SUSTANCIAS Y RESIDUOS
Residuos Sólidos Tóxicos PELIGROSOS EN LA
INDUSTRIA MINERA
ESTUDIO DE CASO

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

3 50 00 0 4 00 000 45 00 00 50 00 00 5 50 00 0 6 00 00 0 65 00 00 70 00 00

CHUQUICAMATA EL ABRA In fra e str uctura Vial de la S eg un da R e gión


CHUQUICAMATA EL ABRA Yu m a Puq ui o s
- ACIDO SULFURICO-- ACIDO - ACIDO SULFURICO
5.00
Es t. Y um a 3.00 4.00

RADOMIRO TOMIC
8.00
U jina
- ACIDO SULFURICO-- ACIDO - ACIDO SULFURICO
B-15-A

RADOMIRO TOMIC R o l R u ta s TIE R R A


CLORHIDRICO - ACIDO CLORHIDRICO
S A L AR DE

- ACIDO SULFURICO C os ca
ALC O NCHA

CLORHIDRICO - ACIDO SULFURICO - ACIDO CLORHIDRICO

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA
- AMONIACOS-CLORO-PETROLEO - AMONIACOS a Es t. C os ca
Ro l R utas En C on stru cción
- AMONIACOS-CLORO-PETROLEO - ACIDO - AMONIACOS ap
ac
ta
Hi to I X V

- ACIDO
23.0 0

- HIDROXIDO DE SODIO-KEROSENE CLORHIDRICO - EXPLOSIVOS Tar g as Ro l R utas Co mu nal es


- HIDROXIDO DE SODIO-KEROSENE CLORHIDRICO - EXPLOSIVOS de
- NITRATO DE AMONIO-EXPLOSIVOS - AMONIACOS - COMBUSTIBLES io n n tofa Vo lca n Min o

eA

Region de Tarapaca
- NITRATO DE AMONIO-EXPLOSIVOS - COMBUSTIBLES Am i n cha

7650000

7650000
- AMONIACOS
Ca m pto. A uc anquilc ha
Fe rroc ar ril Tra tam iento Sup erfi cial
R eg
E. O.B . O llague

- REACTIVOS DE FLOTACION nd
9.00
Aunc anqui lcha A s tronomi ca Ollague

- EXPLOSIVOS
Az ufrera P o lan V iejo
O lla gü e
g io
B-105

- REACTIVOS DE FLOTACION
Az ufrera P ol an

- EXPLOSIVOS Re
Cam pto. A zuf rera Polan
Po l an
21.00

Ci udad es Imp rim ac ion R e forza da


- COMBUSTIBLES
- COMBUSTIBLES
Cam pa na Buenav ent ura
21
LAGU NA E L T OR O Vo lca n Olla gü e Rip io
i q ue
32.00

M in e ria s
nci a
d e Iqu op i lla
c
Por tez uelo P uquios
29.00
COMU N A D E Tie rra
P ro vi
LA GU NA

d e To Fu ndic ion
B-125

O LLAGU E
E L LE ON

inci a
P ro v E l Aromo SA L AR DE
C A RCOT E
Por tez uelo P e ineta
Mi na C obr e Re gio nal es
S an M artin
Cam pto. P inch al
C ar co te

BOLIVIA
C t a. Loa
Asf alto

CHILE
Portez u elo P alpan a Mi na O r o
Palpana
Pt a. C hil eno S AL AR DE A S CO TAN
Mi na S alitr e Tra tam iento Sup erfi cial
SOQUIMICH Falda P alpona

SOQUIMICH Rip io
- CLORURO DE
Ct a. La utaro El C olorado
Portez uelo de C anapa Pl anta C em ent o- C al
- CLORURO DE
P t a. Laut ar o

POTASIO P t a. C oli pi
Lom a de la S a l
Pl anta C ob re Tie rra
POTASIO
SA LAR
DE L L AMARA Chan c hit o G uaillar Es t. C e bollar

M ar Chileno

BO ile
KM . 16 38 Araral

- NITRATO DE SODIO Ct a. P unt a A ren as


Chit ig ua
39. 00

Pl anta Litio En C on stru cción (A s falto )


- NITRATO DE SODIO
B-1 35

LIV
Ch

7600000
7600000
59.00
Qu i llag u a
- CLORURO DE SODIO Leq u en a
Pt a. A renas
St a. L i dia Es t . Qui llagu a Porte z uelo E l P abellon

IA
- CLORURO DE SODIO
Mic a 7.00 B- 133 Cac halu z LAGU NAS D E L Ojo s del As c ot an
Pl anta Sali tr e En C on stru cción (T S D )
- EXPLOSIVOS Condoro ma
SA L AR DE AS C O TAN

Asco tan
- EXPLOSIVOS Paulina
Es t. A sc ot an

- YODO Cono N ort e E nc anada


Fa ldeos del A z ufre

N a cio na les Sis lac 19


- YODO Allu v ian Fan Ac antil ad o Es t. P olapi

- COMBUSTIBLES Pt a. de l U rcu Av e st ruz

COMU N A D E LA GO
Huanc h aca

- COMBUSTIBLES 1
44 .00

21
46.00
HO R M IGO N
B- 141
LA GU N A
La Pos ad a
O fic . A ndre s

Ofic . S ta. Fe
34.0 0
Tr anque Slo m an

Plant a de B orax
Joy a
MARIA ELEN A El Taira

Vo lc a n Sa n Pe d r o Vo lca n S a n Pa blo
A guiluc ho AS F AL TO
EM BA LS E
Es t. S ta . Fe
Ofic . J oya El Fue rte Pajo nal Por tez uelo La C ac him b a
TS D
Pt a. P aquic a El A bra Churq ui La y lay

PLANTA Cam pto.


Oj o de Gallo
RI PIO SA LAR
PLANTA
Ofic . I b eria El Mo rro San J os e del Ab ra Es t. S an P edro
Con c hi Viejo La IsCali
la na
Pas o M al o La D esc ub ridora

COMU N A D E
20.00

LEPISED
Tolar B- 149 53.00
Ofic . P ros peridad E l Ojo de S an Pedro
Pt a. M al Pas o E M BAL SE

LEPISED
24.00 Es t. Teres a Di og ena CON CHI
Huanil lo B-14 5

- ACIDO Ofic . R ic a A v ent u ra


O fic . B uena Es peranz a G en tila r
T OCOPILLA ENAEX (CALAMA) CERRO DOMINADOR
Hi to I X X I II

- ACIDO
P t a. A na Es t. C oc hi
Pt a. C hil ena Paqui C o nch i El Abra C hic a Ct a. de S ilala

SULFURICO ENAEX (CALAMA) CERRO DOMINADOR


Pt a. P aragua Es t. P until las Ofic . E m presa Puente Hi to I X XV
La Paragua Anil del Anil Porte z uelo de S il ala B-1 43
R a dom i ro To m ic
- AMONIACOS - ACIDO SULFURICO
C t a. Vi ej a

SULFURICO
Es t. R es erv o 56.00 El Ab ra G rande
Ct a. D uendes Min it a Es t. Toc o Ang lo Los Topes Cabana
Ba. A lgo donal es Es t. T oc o
C aba ña 4. 00

-InAMONIACOS - ACIDO SULFURICO


Des preci a da Ark ans a s

- CATODOS
Ofic . P e regrinos
To cop illa St a C ruz B-15 0 Ofic . S ta Is abe l Virginia a cal iri
- EXPLOSIVOS - ACIDO CLORHIDRICO

7550000
7550000
Soc orr o
C upo
- CATODOS 16.00 St a. I s abe l 37.00
And ina
Pt a. A lgodona les Es p eranz a 24
- EXPLOSIVOS - ACIDO CLORHIDRICO
Faro Pt a . Al godona les Es t. B arri les Es t. O j eda
Ct a. Boy 10.00
O fic . S ta. A na B-145
B-149
M ine ra T oc opilla B-160 Bar rile s Q uillaguit a
S andia
Pani ri - ACIDO Vo l ca n Lin zar
- AMONIACOS
- ACIDO - AMONIACOS
Aerod rom o B ar ri les 46.00 Topain
San J uan Los C horros
. 0
9
1

Ct a. Bl anc a Es t. E l T igre 16.00

SULFURICO - EXPLOSIVOS
Aerod rom o Porte z uelo de
Pt a. B lan c a 5
Linz ar
M ine ra l Tre s P un tas Chu g C hug
SULFURICO - EXPLOSIVOS
21.00 C am pamen to U nion C andelaria
Palli nga
B añ os Turi
Ct a. Vi uda
Es t. C olupit o
SAL AR E l Mes on - ACIDO
L inzo r NITRICO - COMBUSTIBLES
- ACIDO NITRICO - COMBUSTIBLES
La C ruz DE B-1 61 15.00

1 Es t. C ereC B-1 55 Cu es ta El E n ganc he


40.00 32.00 T URI Tu ri
Pt a. A g ua D ulc e Colupi to ere La sa na B-155 Di vis oc o 15.00 B- 155 17.00

C t a. At ala 24 64.00 El M ineral B-165


Pt a. A t al a E s t. C errillo s 24
12.00
C ruc e Las T orres C h uqui cam a ta B-1 55 Ayq u ina To co n ce
Ct a. C onchola
Ct a. C opac a Es t. Tupi za
Ae rodrom o M ari a E len a
9.00
K M . 15 60
C hu q uica m ata Cobriz o
28.00
Es t. S an S alv ador
B-1 75 B-165
Alquin a
C h iu -C h iu
15.00

Pt a. C opac a
Of ic . Maria E l ena
8.00 9.00
M ina Sur 12.00
Puen te del D ia bl o C asp a na T atio N ort e
Ta tio Oes te
B-245
31.00
C t a. de Los I ndios Chap ac ase B-168 Andac ollo B -169 11.00 B-165
Pt a. A mpa M ar ia Ele na H oy ada M a la
Geys ers El Tat io
Tatio Sur
DOÑA ADA
5.00 48.00

SQ M Mar i a E le na
7.00

M ar C hileno
Pt a. G u ani llo del N orte 6.00 B- 159 El Tati o
B-157 C am pto.
5
DOÑA ADA
6.0 0

BOLIVIA
6.00 S A L AR
Ens enada Tres A g uj eros S AL AR DE T AL ABRE Geote rmic o Cor f o
Mant os de La L una 21 Tucl e

- ACIDO
B-1 74

COMU N A D E
Pt a. G uani llo d el S ur Es t. C h ac ance DE L INDI O Brit ani a
SQ M C o ya S ur
MICHILLA EL TESORO
24 29.00 Pir c a Portez uelo del P ani zo
7.00 O fic . C oya Sur

- ACIDO
Ct a. G uanillo d el S ur 33.00
Colupo
C oy a Su r Qu e tena 12. 00 37.00 Tatio

MICHILLA EL TESORO
P t a. B andu rri a del No rt e S AL AR Fa lda T oc ar puri
RUDOL PH B-165
SULFURICO
5.00 6.00
Ct a. C hinos

- ACIDO SULFURICO Ct a. B uena B-17 7 8.00 S ALAR


- ACIDO SULFURICO
CALAMA
10.0 0
illa
C ala m a
SULFURICO
Ct a. San Pe dro BRINKE LHO FF

- ACIDO SULFURICO - ACIDO SULFURICO


3.00
Pt a. G ran de a Angos tura
Tocop
- ACIDO
Toldo Es cal era B -184
Play a de Las M ulas de

- ACIDO - ACIDO
Velarde ofagast Of ic . V ergar a B-193
O jo O p a che
8.00
vincia
- ACIDO
Ba . Gat ico Ant B-18 0 Pas o de Tocorpuri
Pro de 9.00 B-18 9

- ACIDO - ACIDO
Ct a. Gati co Gatic o Plan t a A zuf rer a
Pabello n
Las M ar m o le ra s Cam pto . D upont
CLORHIDRICO
7.00
Pt a. G atic o E s t. M iraje
D u po nt Aerodro m o E l Loa Alt o de Pu rif ic ar To corpuri

CLORHIDRICO Ct a. C o chinos
Pt a. G ua cac he
P rovincia
17 .00
S AL A R
DEL M IR AJE
Ocre
Di ec ioc ho de Sept iemb re Fr at erino Lo a Sur
Es t. R io Loa Putan a
CLORHIDRICO
Portez uelo P olq ues CLORHIDRICO
CLORHIDRICO CLORHIDRICO
30.00
Rada de C obija Jas pead o 23
- AMONIACOS

7500000
B-201 B-1 95

7500000
20.00
A erodrom o

- DINAMITAS - AMONIACOS
Pt a. C ob ij a Co bij a 10.00
25 21.00
23.0 0
San M ar tin B-245 Vo lca n Pu t a na o Jo rq u e nc al
Ped ro de Vald iv ia

- AMONIACOS
34.00
Dolores

- DINAMITAS - AMONIACOS
Pt a. G uasil la Es t. A nglo Lau t aro
Mell iz os
- EXPLOSIVOS
COMU N A D E
5.00

- NITRATO DE
O fic . P edro de V aldiv ia
P t a. T amira
Ped r o d e Va ldiv i a
B-180
Cam p to. Lim a
Moc tez um a C hus c hul
M achu c a
Alt o M achuc a
Cot an
Mac huc a
- EXPLOSIVOS - EXPLOSIVOS
- NITRATO DE - EXPLOSIVOS
13.00

- COMBUSTIBLES
B-223 El A pagado
SQ M Ped r o d e V a l divi a
AMONIO Ct a. Tam es Buey Mue rt o 11 .00 20.0 0 7.00 P enaliri

- COMBUSTIBLES - ACEITES –
MEJILLON ES
20.0 0
Ojos del T oro

AMONIO - ACEITES –
26. 00
Pt a. T ames Es t. C erril los B ayos B ajada Colo rada
B-207 B-207 R io Gr an d e 8.00

- GASOLINA
Plant a A zuf rera
Pt a. G uaque Provinc
15.0 0 Carc anal Gual cac as a
B-221 12. 00

RAYPETROLEO
ROCK
- GASOLINA M ich il la M R A PETROLEO
ia
Ct a. Mic hill a Pr El
Loa B-245
ovinc Cues ta Barros A ra na

RAY ROCK
Portez u elo S aireca bur
Mi ch illa P C
- ACIDO- HIPOCLORITO DE
ia
Cali fo rnia O fic . Los D ones de Antofa Tulipan B-213 13.00 Bañ os de P u ritam a
M ichill a 11.00 C ar o lina ga 9.0 0
Yareta

ENAEX - HIPOCLORITO DE
sta El R esb alon

- ACIDO
Pt a. M ic hilla
S an B ar to lo
SODIO
Es t. L y nch B-235

ENAEX Ct a. Guala guala Tres Am igos Cas qu ete

SULFURICO
6.00
B-216 Ay av ire

- AMONIACOS Gua tín


SODIO
31.00
P t a. G ualac ala Las Piedra s

SULFURICO
B-240 Es t. Los D on es Lo s Dones
Spe nc e
- AMONIACOS
St a. M aria Tonel Mal P as o
Gregoria Chax as

- ANFO
Pt a. Y a yes 1 Aero drom o M i c hilla
R osa r io Pardo
M illonaria 23
35.00
Porte z uelo de C hax as
- ACIDO
- ACIDO
B-225 Ofic . Lina Pied ra de La C oc a

- ANFO
B-23 5 Vo lca n Lic an cab ur

Provin
San t a C atali na

Pr
Paniz os Bl anc os
CLORHIDRICO

o vin
Carm en 22.00

- ACIDO NITRICO Es t. C oc hrane Zapa leri S ur


Var adero

cia
cia
25.00 47.00
Santi agui na Juri ques

CLORHIDRICO

El
Salv a dora 13.00 Hi to I II

de
Alg o rta
- ACIDO NITRICO
Vo lca n Jur iq ue s

Lo

AR
An
BOLIVIA
Ct a . Yay es As tore c a Pr o vin cia de To co p illa Cam pto. B egona

a
S a n P e dr o
- AMONIACOS

tof
Ofic . A lgorta La Vendit a

ag
- ACIDO
Es t. D es ead a Pr o vin cia d e Ant of ag as t a Hi to C ajo n
S ie rra G or da

asta

GE
17.00
P ortez uelo del C ajon
de A ta c am a
- AMONIACOS
Ct a . H ornos Cam ino del C ajon 5.00

- ACIDO
Los Melli zos
CHILE

CH
Guanera Hornit os L AGUNA Bella Es peran za 22.00 43.00
27
- EXPLOSIVOS

NT
B-24 0 S E CA
H orn itos T es or o-Le onor
SULFURICO
5.00 B-229
Aerod rom o H orn it o D E ORDONE Z Cris anta Po zo 3

IL
Cam pto. E sm e ral da Cam pto . La P alom a
- EXPLOSIVOS
El Tes oro Las Tin ajas
Ofic . A conc a gua
Leo n or

IN
SULFURICO Pt a. H o rnos de A ntof agas t a 8.00 Anibal Valle de La Luna
C uadrill a d e F erroc a rri l
-MANTOS
COMBUSTIBLES

E
D o ña A da
- NITRATO DE
Co yo
Ct a. C haca y a 35 .00 Az ufr era P uri co Guayaq ues S ur A bra del Ga ll o

A
-MANTOS BLACOS
COMBUSTIBLES
L AGUNA
Tu o
l r

Pt a. C hac aya 66.00 El C obre B-2 50 17.00 15.00 B -227 Q uima

- NITRATO DE
Es t. C h elo Negro Cues ta del C ar men 15.00 CO LO RADA
M elli zo s
BLACOS
68.00
5 Es t. C onc ep cion

7450000
7450000
R enco r et
49.00

AMONIO
Dos P unto s
Is lote Angam os
18.00 Ele ni ta Pic o ta Los Dor ados B-229 Coronad
14.00
o
Co lque Los B arriales de Oyope 23
- ACIDO SAL A R

AMONIO
B-330

- ACIDO
Roc a A btao Pt a. A ngamos LAGU NA BAL TIN ACH E DE Hi to I V Loma D e
Plac illa de C arac ol es
Ta m b i llos
- COMBUSTIBLES G ar um a C ar a cole s
F aro Pt a. A ngam os Lom on 22.00
25 B -231 TARA

CLORHIDRICO
Ofic . Luis is Cen ic ient o

PRINCIPALES
Rada de A btao Pt a. C horos Es cab ros o Co t illo La D esc ubrido ra Pas o D go. R amos LAGU NA D E CE JAS
Plac illa

- COMBUSTIBLES
Valenz ue la
F arid e
B-233

CLORHIDRICO
Pt a. C am pamento B- 340 Ofic . A usonia Mac on
Ba. M ej illones del Sur 14 .00 Coli na E s t. P ampa Uni on S ALAR 23.00
Pedre gal Los Pant an os LAGU NA

- ACIDO
O fic . P into DE Grupo La I sl a HE L ADA
M es a San Lui s
Pt a. B aja Aus on ia PAM P A BL ANC A a
Lo

- ACIDO
B-268 17.0 0
El
13.00 Ofic . C armela
Pt a. Lo beria M ejil lon es B-262 Nort ino Es t. C entral Cali che San Ju an v in
c ia
a s ta 19 .00 SAL AR D E AG UAS

SULFURICO
6.00 Zapar
Es t. La Ri oja Ofic in a Erc illa Ofic . Os s a 26.0 0
O re go n M in e Pro
An
to
fag LAGU NA TAB INQUIC HE
CALIE NT E S Hi ti V
Er cil la c ia Poz o B rav o Zaparpi lla

SULFURICO
B-346 Ofic . C e lia Ofic . C hac abuc o v in
20. 00 Portez uelo M ari posa s Pro B-295 LAGU NA NE GRA
K M . 14 59 Es t. S alinas
Alita r
B -272
18.00 Po r veni r Pun tero Ofic . C arlo s C ondel l Dele gac ion B-23 1
Mar iposas
4.00 - AMONIACOS
- AMONIACOS
Ofic . P ue lma 4.0 0 Brillant e Hi to V I
Verdade ro Es t. C armen Alt o B- 239 Pe nac ho Bl a nco Pac ana
To con a o
COMU N A D E
Gran ada Es t. E l B uit re

- COMBUSTIBLES
46.0 0
C t a. H errad ura de Me jil lones 14.0 0
22.00
S AL AR 27
B-330 Q uilla Ofic . B lan co Enc ala da DEL

COMU N A D E- --DETONANTES
COMBUSTIBLES
22. 00 Co lorado 10.00
P UJ SA S AL AR
B-375
Nagu ay an R e veca 4.00
G ran Señal
Rev enton
5
26.00
Pt a. G rue s a C entin e la
Ros ad o
Hec ar
DE LOY O QU E S
O QU IS QUIR O
Pas o Jam a

SIERRA GORD A
20.00
18.00 B-32 0

LOMAS BAYAS
P t a. J orgino Es t. C errillos
Ar e nal e s
DETONANTES
Hi to V I I
Codado B-35 5

LOMAS BAYAS
SAN PED RO D E AT -ACAMA
Ct a. H erra dura C hic a
Los P l acer es Dos M ontones
Fl or d e l D e sie rto
ACIDO SULFURICO
9.00 C erill os P abellon
P t a. B andu rri a del Su r
Drom ed ario Ju lia 105.00 M ullay

- ACIDO SULFURICO
21.00
B-350 B-410 LAGO CHAX A Tu mbre
Re nc oret B aq ue d an o Inc ah ua si Hi to V I II
Ct a. Ban durria del Sur 7. 00
16.00
I v an- Z ar 26.00
San J orge B-35 5 15.00
Ta l ab re - ACIDO CLORHIDRICO
Mes adas Cas as Fi e ras Puripic a

- ACIDO CLORHIDRICO

EMPRESAS
C t a. Lagart os Es t. P ampa B-3 50 Es t. B aqueda no B-3 85 Cas a do LAGO BART OS N E GRO S Vo lca n Las ca r
26.00 26 .00

Principales Empresas Productoras de Cobre en el Mundo


Pt a. Lagart os O jos del Ri o S alado

- AMONIACOS
Banc o Lagartos 8.00 Piedras Grandes
Ct a. Bandurria s Copia pi na Ref resc o 10.00 Vo lca n Si mb ad o A gu as Cal ien tes
Aliba ud
- AMONIACOS
Las Cruc es B- 436 Los Chi lcas Mes ad as Rom er o Hi to I X
Gab y S ur
13.00
Cue s ta del B u rro
Ca nt eras M ant o s B la ncos Es t. C uev itas New York C a m ar L AGU NA TRI NCHE RA

Pr o vin cia de Ant of ag ast a


3.00
Lom a s Ba ya sLa P al oma
- EXPLOSIVOS
29.00
Ens enada La C alet a B-4 30
B-400 An c la M a ntos B lan co s

Pr o vin cia EL L oa
9.00
Ct a. C onst ituc ió n 10.00 Aerop uert o C o. M oreno

- EXPLOSIVOS
El Yes o 34.0 0 Laberint o La Pun t a S A L AR
Tropi co de C apric ornio Lo m as B ay as
- ACIDOS NITRICOS
Is la S ta. M arí a 9.0 0 Ce rro M oreno 2.00
Vigil ant e 21.00
DE

7400000

7400000
10.00
B-430 7.00 6.0 0

P ortez uelo del Farol 8.00 Es t. Lat orre B-395


L a For tu na
- ACIDOS NITRICOS
Bols ic o Ri nc onad a
Ct a. Err azuriz
B- 440 1 Es t. C o. Moren o Prat
T ropi co ATA CAM A P t a B lanca LAGU NA E L CH IV ATO MUE RT O Hi to X
Ct a. Vi ej a 13.00 La C umb re E s t. P rat KM . 14 0 4
Peina do 8.00
P enins ula M oreno 5.00 Pobre D iablo B-399 LA GU NA CIE N AGA
B-440 Las Los as
Jequ ier Laut aro S AL AR D E
Ju an L op ez
11.00
Ct a . Las Barr anc as
F aro Pt a. T et as
La Port ada
Pt a. C olo rada
B -446
13.00
Cac halot e
118 .00 C ass 22.00
LAGU NA LE J IA
AG UAS CAL IE NTE S
Ct a. Abt ao
Pt a. T etas C t a. C olo C olo LAG U NA DE
El Li tio
15.00

(Miles toneladas métricas finas pagables)


Roc a B lanc aPt Ba. Mo reno AGUAS CAL IE NTE S
a. J orge Ct a. La C h im ba La C himb a
12.00 B -355
Is la Gu am an Aeropue rt o La C hi mba Es t. U ribe
San C rist ob al Elv ira M ins a l Hi to X I

S an C rist o bal
19.00
B-450 5.00

PUERTO DE ANTOFAGASTA
36.00
Los M or os
Amaril lo El Li tio Soc a ire Alt o de Lar

PUERTO DE ANTOFAGASTA
23.00
B-2 47
Ct a. del C obre N orte KM . 13 74 Des ierto La Peni ns ula

-NITROGENO –TOLUENO- PETROLEO


15.00 26 Titus Carra s co
Rada de A ntof agas t a Negro
Pe rdiz

-NITROGENO –TOLUENO- PETROLEO


Ct a. Po z a del Sa l itre Salar d el C armen
23
C ruce r o

MINERAS II
Anto fa ga s ta Buf al o

BRUTO
9. 00 Es t. O´H iggins Mas tod onte 24.00

5
Es t. P arader o El D esi ert o Pei n e
BRUTO
P lay a B lanc a Amaril lo LA GU NA S ALA DA Lanqu ir
B-471 P einet es Hi to X I I

-NITRATO DE POTASIO-NITRATO DE
Carriz o Paradero C arriz o O´H ig gi ns 27.0 0 13.00
Pla y a B rav a Es t. P ortez uel o LAGU NA
28 16.00
V ega La Pu nt a
Play a A marill a 7.00
15.00 SAL AR D E NAV I DAD
LA P UNT A L AGUN A
MIS CAN T I -NITRATO DE POTASIO-NITRATO DE Port ez uelo de Guaiti qui na

AMONIO
9.00 L AGU NA Vega T iloc alar Volc a n Punt a s N e gra s
C os ti no Portez uel o B-475 H i to X I II
Ct a. C o loso 66.00 BRAV A
B-355 Ti lo m o nte
3.00 Lom as N egras LAGU NA
AMONIO

M ar C hileno
Pt a. C olos o Es t. La Negra 18.00
MINI QUE S

-NITRATO DE SODIO-CIANURO DE SODIO


Ofic . D om ey k co La Mar mol era
En s ueño
La N egra
In ace sa SAL A R M AR M U E RTO Ofic . S av ana
103.00
Ti lop ozo
-NITRATO DE SODIO-CIANURO DE SODIO
22.0 0
GranjKM
a. Li la
13 52
Es t. Llanos Ofic . P is sis

1995 1996 1997 1998 2000 %


Roc a N e gra B-51 0 7.00 Ros ad o Miniqu es
Colora do Ofic . C oc hrane Tulan
-SULFIHIDRATO DE SODIO- 84.00

-SULFIHIDRATO Pas o DE SODIO-


Tablead o B-475 Hi to X I V
R efi m et Si c o S AL AR

DICLOROMETANO
Ct a. Bo lf in Cam pto . E l Lac o
Call ejo n de Barra les DE LACO

DICLOROMETANO
Cas ti lla Es t. P ales tina H i to X V
Ct a. Jara
Lat as Lom a Oc re
Ofic . C a s till o Portez ue lo A zabac he
-HARINA DE PESCADO

7350000
7350000

DENASA -HARINA DE PESCADO


NORANDA
Pamp a Cer rillos

Code lco (1) 1165 1246 1326 1500 1615 15,9


58.00
Is lote Ag uil a Pic udo

DENASA NORANDA
Prov
24.00
Bay o inc
ia E 63.00 LAG U NA TUY AJ TO
S ALAR

-
l Loa

- ACIDO SULFURICO - ACIDO


Prov
inc ia
DE CAP U R

REGION
de
Am eric ana A ntofa
gas

- - ACIDO SULFURICO - ACIDO


P iedra G ran de ta

EXPLOSIVO
S AL AR
CLORHIDRICO
St a. A n a
DE TAL AR

EXPLOSIVO P t a. A maril la K M . 13 23 Ne grales de Talar


CLORHIDRICO
S - ACIDO NITRICO - MERCURIO
Es t. V arillas Li mon V erd e Ri nc o n Oest e
66.00
Ofic . P ampa R ic a Cam pt o. A ugus t a V ic toria
Var il la s
S LE - ACIDO NITRICO - MERCURIO
Ofic . Y ugos lav ia Bl anc a R os a
Alt o de Pingopin go
5 Yun gay Ofic . Orient e

CHI - ACIDO A PERCLORICO – SOLUCIÓN DE


Pt a. A z ul 10.00
Ofic . C ota
B ar aza rte Pas cua Hi t o X V II

- TIN
ACIDO PERCLORICO – SOLUCIÓN DE
20.00

Pro
8.00
B -55 Trapec io E s t. A ugus t a V ic toria P ortez uelo P an de Az ucar Inc ahuas i
Bas e N orte

vincia
P ro
PLATA
15 .00 Aguas B la ncas Alt o C olorado
Ct a. Agua D ul ce Es t. A lc alde P obl ete

vin

El
S ALAR Hi to X V II I

AR GEN
Mo renito SAL AR Negrill a r

cia

Lo
B-60 5

PLATA

a
DE INCAHUAS I

de
Phelps
O fic . A vanz ada IM IL AC

An
Ofic . E ugeni a 13.00
Ofic . P etronila Imi lac

to
Negrill a r

fag
B- 55 B-55

ZALDIVAR

asta
Ofic . S antiago Ofic . E sm eral d a 8.00
Neura ra HI to XI X
A gu as Bl anc a s
ZALDIVAR
Ct a . Agua Sa lada Es t. A gu as Bl anc a s SAL A R
IM IL A C

- ACIDO SULFURICO
Pt a. A g ua S alad a Puquios Negro de Aras
Te til las B -605 Ri nc o nes
C alet a E l C o br e Zald i var L AGU NA P AJ ONAL E S

- ACIDO SULFURICO
Ofic . Maria Teresa 6.00 B-615 Ofic . S an Gregor io o R enac im iento Hi to X X
Coro na

Dodge -
14.00 Es t. A dolfo Za ldiv ar

- ACIDO
Ct a . El C obr e 90.00 B-55
35.0 0
8.00 Es t. I mil ac
Fo rt unas O fic . B onas ort
C ale ta E l C ob re Ma s cot as B-70-1
R ena cim ie nto Vegas de P ular Hi to X X I

- ACIDO
28.0 0 B-62 5 Delega c ion SAL A R
B -605

IN A
Pt a. M oreno DE
16.00
S an M a rtín Es c ondi da
CLORHIDRICO
Leonc it o P UL A R

COMU N A D E
17.00

Cam ilo Henriqu ez Ofic . S an Mart in Pan de A z uc ar Po rtez uelo S alin Nort e

CLORHIDRICO
San E leut erio La C asua li dad Vis c acha Hi to X X II
B-620 Val parais o B-55
KM . 1 2 79

- AMONIACOS
Sorpres a

Cyprus (2) 681 734 783 842 1193 11,7


Ofic . S an R os ario 47.0 0

Mala S ue rte

AN TOFAGAST A
Es t. A gu a B uena

- AMONIACOS
P t a. T res P ic os As tronomi co Muntur aqui
Tres Am igos

- PETROLEO-
Rada B lanc o E nc alada Es t. M on turaqui
7300000

7300000
Ct a. B l anc o Enc alada B-70 -1 Cont reras

NT
Penins ula C angr ejos
Bla n co E n cala d a
11.00
48.00 Vo lca n So co m pa
Hi t o X X II I
- PETROLEO-
GASOLINA
GASOLINA
B- 710

Rio Tinto 635 736 734 866 924 9,1


Bu rrito
E l P e ñon Es t. S ocom a
- EXPLOSIVOS

GE
- EXPLOSIVOS
1 Pique San C arlo s
Pt a. T ragag ent e To st ada Hi to X X VI P aso Soc oma
22.0 0 Es t. La Cal le
46.00
Ch inc hill a Portez uelo T eca r

LAGU NA D E LA CALL E
EL PEÑÓN ESCONDIDA
EL PEÑÓN ESCONDIDA
Grupo - CIANURO DE SODIO

AR
- ACIDO SULFURICO Y
Ct a. Bot i ja Is cuna

C al e ta B otijo s
- CIANURO DE SODIO Gu anac o Negro
- ACIDO SULFURICO Y
Pt a. D os R ey es
P ar ana l Vic u ña M ack e nna - ZINC Az ufrera C a nucas
CLORHIDRICO
J uanc illo
- ZINC Zo rrit as Az u frera CLORHIDRICO
Me x ico- - EXPLOSIVOS - AMINIACOS-NITRATOS DE
Cebada Az ufrera E sp eranto
5
Pt a. B uit re
- EXPLOSIVOS - AMINIACOS-NITRATOS DE
Ct a. C olorad a KM . 12 32
- COMBUSTIBLES Hi to X X VI P or tez uel o Llu ll ai llac o N orte
AMONIOS
- COMBUSTIBLES AMONIOS
P t a. P iedra
Los Vi ento s

A
E s t. Los V ientos
In fr a e s t ru ct u ra V ia l - dPETROLEO-GASOLINA-ACIDO
e la S e gu n d a R e gión
Asa rco (3) 277 279 279 320 808 7,9

IL

IN
- PETROLEO-GASOLINA-ACIDO
35.00
Toco m ar

CH
Vo lca n Llu lla il la co

NT
Pt a. P lat a
38.00
NITRICO
NITRICO

GE
B-780
M it ral
R ol R u t a s - HIPOCLORITO DE SODIO-

AR
PCS YUMBES
P t a. M os ca rdon B-710

- HIPOCLORITO DE SODIO-
And ac ollo
Hi to X X I V P ortez ue l o Llull ai l lac o s ur

BHP-
44.00

PCS YUMBES
Pt a. P anul
Maripo sa
Ro l EXPLOSIVOS
R u ta s

7250000
7250000

Duli a Gla dy s
- CLORURO DE
31.00

Y o land a EXPLOSIVOS
E l M ed an o
Pt a. P os allav es
Bil bao
T arapac a
COMU N A D E - CLORURO DE
POTASIO
Az ufrera D os N ac iones
Ro l -R uACEITES-ESMALTES
ta s
- ACEITES-ESMALTES Y GASES
Y GASES
POTASIO
Pt a. de l Medano B-750

Ma gma (4) 425 852 888 838 807 7,9 T ALT AL CUADRO DE DISTA NCIAS
8.00

- NITRATO DE
Ema Rev e nton
Pt a. C ana s Fe r roc a r ri l
Ju lia
C t a. R incon 18.00
B-800
15.00 21.00
B-800 Balm aced a - NITRATO DE Mult iple
Pt a. R i nc o n 22.0 0
Julia
Vas co Portez uelo de L a s al
SODIO Ci u d a d e s
SODIO
EMPRESA DISTANCIA TIPO CAMINO
Penafi e l
L as R u i nas Lagart o La Suert e P t a. A maril l a Cus ta C a sa de Lat a

- CLORURO DE
Monte C ri st o LAG UNILL AS

Free port
S t a. R os a Roc os o Es t. B almac e da Cac hina l de La S i erra DE SAN E ULOG IO
Cr is t o

- CLORURO DE
La Fo rtuna Muñeco
Ra da de P apos o B-7 10 San P edr o N a c io n a le s
SODIO
La Ton o SAL AR
G entil G alena AG UAS

SODIO
R oc as 16 .00
CALIE NT E S
P ap os o 4.00
Dos H erm anos Li mbo Junt a d e C orral Q uem ado HO RM I GO N
- YODO
Ibis Jot e Salini tas
Pt a. G uani llo El Por v enir Car m en Al to 28.00

Lomas bayas 30 kms. Desde Ruta 25 Trat. Superficial


San D av id B -750 Rel i ncho LA GU NA DE L A AZUF RE R A

Mc-MoRa n
Ofic . M oreno
- YODO
P t a. S alit re La Bol sa El C arm en Ca m pana La C alera
Ma tanc ill a San A ndre s Panc hita
37.00
Cond or La G arra AS FA L T O
Ct a . N ort e
Pt a. G rande
La C uc arac ha
Vi ll ari na
Guasqui na
And ac ollo
Blanc a E s tela
A m a x G u anac o
Salit re Ri o F rio
- COMBUSTIBLES ILE
PLANTA J.A. MORENO - COMBUSTIBLES
St o. D om ingo San Lore nz o Vic u ña
San t o D o m in g o Mo nt ec ris to M Ineral de l Guanac o
CH TS D
PLANTA J.A. MORENO T INA
RayRock 20 kms. Desde Ruta 1 TSD
1 San L orenz o Cal l ejas Saa v edra Ofic . S ud A meric a
Ct a. Sur de Pt a G rand e K M . 11 69
R i quel me B ajo
Ines p erado
El G uan a co SAL AR DE P AJ ON AL ES Pas o de Az ufre
O f. A le m ani a
- ACIDO SULFURICO
Los Fierro s

G EN
Ri quel m e A lt o

C&G 381 436 454 670 654 6,4


Pt a. C ac h inalit o La s Carreti ll as 6.00
Of. C h ile RI PIO
- ACIDO SULFURICO Cac hina lit o
Bandurri as
Blu f f
V o lca n Azuf re o La sta rr í a
AR
- REACTIVOS DE
M ar C hileno

25.00
Caupoli c an B-855
12.00

El Tesoro 28 kms. Desde Ruta 25 Tierra


Ct a. B andurrias B-8 74 At ac am a B-8 75 P orveni r Ñuñoa
T I ER R A
19.00

- REACTIVOS DE Pt a. B andurri as
V eta R ic a E x -Cam pto. M at ta Bel lav is ta
Ajac am a
Bay o Bas c unan Pen a N egra
Portez uelo S an R os edon o S a ndon

FLOTACION
La Mil lonari a
Ba. N ues t ra S eñora
46.00
Ban durri as
Sta. L ui sa 5 Chil ena E spañola
Laut ar o C ata lin a
Las P ailas

FLOTACION
17.00
Cali forn ia Cam pto. E speranz a Lom a P ajonal En C on s t r u c ci ón

MIM
B-875 Es t. C a t al ina

Zaldivar 150 kms. Desde Ruta 5 Ripio


7200000

La Punt illa Sando n

7200000
Pt a. A gua D ulc e B -81
Freg ado Veg a del Bal eadero
Ct a. Oliv ia Es t. Ov alo 11.00 Coria
Ll ampo 11.00 B-895 Vega de l Toro
Pt a. C as c abel es Ofic . B allena
Ct a. C asc abeles
Pt a. Las C onc has El Buit re
Sie rra S ta Lu cia
25.00
Ex -Ofic . P ort ezuel o
Bri t ani a
B-881
B- 879
10 .00
Minas N eg ras Vega del Inc a
Salt o d e Vaquilla s AMAX GUANACO R e g ion a le s
Fl or de C hile AMAX GUANACO
4.00

El Peñón 42 kms. Desde Ruta 5 Asfalto


Pt a. V ient o El C a rm en B-75 0 Ofic . Lili ta Ve ga de Vaq uil las
O fic . Fl or de C hile Ni lita

- CIANURO DE SODIO As f a lt o

Holding 149 174 170 263 322 3,2


Pt a. C am arones Perrito Mu erte Portez ue lo Es t. R e f res c o
Pas o M al o San P edro B-81 Vi rginia

- CIANURO DE SODIO
Pt a. M orada
C t a. H ueso Parado O fic . La U n ion Quince y Medio
Ofic . T ric olor

- ZINC
KM . 11 44 24.0 0 Por tez uelo de l Az uf re
Ct a. O s sa
Ta lta l Dem o crac ia B-885 Es mera lda T r a t a m i e n t o S u p e r f ic ia l
Escondida 145 kms. Desde Ruta 5 Ripio
Canc has Flor de Chi le
- ZINC
C uadrill a D iez Vaquilla s
Pt a. H ues o P a rado Ca nc ha N ortReos ario Es t. A gua V erd e Agu as Ve rd e s 70.00

- COMBUSTIBLES
Es t. Tal tal
Pt a. T a ltal
Ba. Tegua lda lepinEl
H u es o
Alianz a
S of ia Es t. C anc ha s B-9 02
24.00 La Mes a Ri p io
Pt a. V er de Cac hiv aritaTo La Quint a Los Rat one s Los A m igos
M irafl ores Vega d el C haco
- COMBUSTIBLES
Cyprus 303 342 456 436
26.00
Pt a. N eg ra 13.00
Des c u bri dora B-895

El Abra 70 kms. Desde Ruta 21 T ie rr a


Trat. Superficial
Ct a. Bue na 1 B-902 San A nto nio Ri pi o 37.00
37.00
Ema Luis a Por til lo Cam pao loCort
Ba . Is la Bl a nc a Pabe llon Ofic . S e verin B- 9 0 5- C
La C a ndel ari a ader al Vic tor ia
Ct a. del G ri ton Es t. C entral Cat a lina del S u r
Sa n J uan Te res a Las Mar ias Vega de St a. Ana o I ncahua s i
Pt a. S an P edr o
Argolla
Es t. B reas
Los Plac eres
La Sa rgento
Tito D os
En C on s t r u c ci ón (As f a lt o )

Soquimich 7 kms. Desde Ruta 5 Tierra


Is l a T ort olas K M . 10 96 Corc o vado
Ro s ario del Llano S t a. A na
En C on s t r u c ci ón (T S D)
10.00
Ct a. San Pedro
St a. M alv ina
Pt a. T ort olas 5 Ri nc o nada de L a Lena
B-900 Ae rodrom o

Asa rco 487 512 489 510


Ens en ada Las T ortol as 19.00
La s B reas 49. 00 Ceni z as Portez ue lo P ereda
Estr el la Arenil las La E s c ondida

Michilla 11 kms. Desde Ruta 1C o m u n a le s Tierra


Enc ru c ij ada
B-912 Cuc hufl et a Es t. S an J uan
4.00 Is leña S t a. R i ta
Pt a. A rti gas 6.0 0
Ba. Lav ata C arm en R o sa

ALTAMIRA
B-9 10 Juan Q uezada
Ct a. C ifunc ho
Pilar
B -910 P os ada La I s la Port ez uelo de l Pi ngo
T r a t a m i e n t o S u p e r f ic ia l
Bah ía C ifu n ch o
7.00 7.00

ALTAMIRA
20.00
Corpus C r is ti Pin go
C . C ri sti
Yumbes 95 kms. Desde Ruta 5 Tierra
Agua de La P iedra

- ACIDO SULFURICO
Ct a . de A fuer a
Im pr im a ci o n R e f or z a d a

Falconbrid
Pt a. Lav at a Ju nc al
Las L uce s Gladys 35.00
- ACIDO SULFURICO
B-89 5
- ACIDO

7150000
7150000

B- 90 5- C
B-950 San J os e del P i ngo
Las Luc es
Ri p io
Las Luces 30 kms.Desde Ruta 1 (Taltal) Tierra
24.00

C uro qui
- ACIDO
19.00 Di ana
Dudos a Nuev o J unc al

CLORHIDRICO
7.00

La P o lvor a T ie rr a
31.0 0
Lla m per
CLORHIDRICO
ge 124 134 120 137 297 2,9
B -940 Bol s on I I
B ahia 51.00
B-95
Ballenit a B-955
- AMONIACOS
Altamira 65 kms. Desde Ruta 5S is la(Aprox.) Tierra
Faro Pt a . Bal lenita St a. G e neros a Sal v adora
Alta m i ra
- AMONIACOS
Pt a. B allenit a Sara 7.00 At orrante El C arm e n
20.00 Conc ha Los Angelit os Res g uardo Es t. A lta m ira
M ina E xplo r ad ora c 19
- EXPLOSIVOS
Pt a. B allena San J uan Abu ndanci a Guanac o
La Glor ia

- EXPLOSIVOS
Felix P ena Franc k e S an C arlos
Calet a 5 Mateo C hit a A lta m ir a LA GO
- COMBUSTIBLES Amax Guanaco 54 kms. Desde Ruta 5 (Aprox.) Tierra
Jap ones a

Otra s
La Mad era E s meralda Pau la China
Buena E s peran z a

- COMBUSTIBLES
Ct a. Ti grill o Berta La Sol edad
C t a. Es mer alda Car lot a N uev a Mantos d e Perez N orte
Pla nta E sm e r a lda 25 .00
Pla c illa de E s meralda
B-980
B-96 5 La Pi cot a
Mant os de Per ez S ur
El C arm en LA GU N A
Is lote s F ernand ez V ial 60.00 C arriz al

C°. Dominador 15 kms. Desde Ruta 25 (Aprox.) Tierra


Plant a E sm eral da Cas a G uarda Hi lo 13 .00 Goy enec hea
Gua ni llos KM . 10 39 Pablo Colm o
Juli a EM B AL S E

Empre sa s 3450 3311 3455 3424 3563 35 LAS LUCES

Región de Atacam a
San J uan
S A L AR
LAS LUCES R. Tomic 46 kms. Desde Ruta 21 (Aprox.) Tierra
- REACTIVOS DE
- REACTIVOS DE
FLOTACION
Producción FLOTACION
Pt a. C ar riz alillo

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.


3 50 00 0 4 00 000 45 00 00 50 00 00 5 50 00 0 6 00 00 0 65 00 00 70 00 00
Cobre Mina
M. OCC. 8077 8755 9154 9806 10183 100

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

MINERALES SULFURADOS – CATODOS ELECTROREFINADOS

Diagrama de proceso y de efluentes para el


tratamiento de minerales de cobres sulfurados.

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

1
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Ruta del Proceso Etapa Efluente o deshecho Principales Contaminantes

Extración mineral Faenas mineras Drenaje ácido H+, Fe2+/Fe3+, Metales Pesados

Esteril Polvos y residuos sólidos


Mineral baja ley H+, Metales Pesados
Flotación/ Flotación Colas de relaves,(drenaje H+, Metales pesados
Fundición/
Electrorefinación
ácido)
Aguas de deshechos Sulfatos, molibdatos, arsenatos, Explosivos OPERACION
orgánicos y sólidos dispersos
Espesamiento Aguas de deshechos H+, SO42-, orgánicos
Filtración Aguas de deshechos Reactivos Orgánicos
Combustibles MINA
Fundición: secado/ Emisiones gaseosas: SO2+As volátil/Material particulado
Fusión/conversión/
pirorrefinación Escorias Oxidos inestables Y TRITURACION
H+, As y otros metales en solución
Aceites
Planta ácido sulfúrico Aguas ácidas de deshecho

Precipitados de As Arsénico
PRIMARIA
Electrorefinación Aguas
deshechos
ácidas de H++ As, Sb, Se, Te, etc. en solución Lubricantes
Barros electrolíticos Oxidos de Sb, Se, etc.
Hidrometalurgia Lixiviación en pilas Aguas ácidas de H+, As, Sb, Se, Te, etc. en solución
deshechos
Ripios de lixiviación Drenaje ácido
Planta extracción Barros de decantación Solidos precipitados + orgánicos
por solvente
Soluciones de refinación H+, orgánicos

Electroobtención Barros de sulfato de Sulfatos y óxidos de


Plomo Pb + Oxidos de Mn
Neblina ácida H+, Cloruros, etc.

Efluentes típicos de la Industria Minera del cobre.


Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Combustible
PLANTA FUNDICION
Reactivos de Flotación Oxigeno DE CONCENTRADO
Acondicionadores Hidrocarburos FILTRACION
PLANTA
Espumantes CONCENTRADORA Cal Viva SECADO
H2SO4
Floculantes MOLIENDA, Aceites FUSION
FLOTACION, Lubricantes
Aceites Lubricantes CONVERSION Arseniato
ESPESADORES
de Fierro
Gases PIROREFINACION
NaHS
Reductores

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Combustibles
PLANTA
Acido Sulfúrico DE REFINERIA

Hidrocarburos
ELECTROREFINACION
Aceites ELECTROOBTENCION
Lubricantes

. Diagrama de procesos y efluentes para el tratamiento de minerales


de cobre oxidados y minerales sulfurados de baja ley.
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

2
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Inventario de Materiales : Entradas y Salidas Planta de Oxidos


Proceso Entrada Salida Volumen Lugar de
PLANTA DE OXIDOS Almacenamiento Almacenamiento
Chancado Primario 1.650.000 tpm 1.650.000 tpm - -
H2SO4 Stock pile 1.650.000 tpm 1.650.000 tpm 300.000 toneladas Stock pile
Chancado Secundario - 1.350.000 tpm 1.350.000 tpm - -
Terciario
Solvente LIX TRITURACION Y
Silo
Pïlas
2.300 tph
1.350.000 tpm
2300 tph
-
5.000 toneladas
16.200.000 ton.
Silo material fino
Pilas
Riego con ILS 2.100 m3/hora 3
2.000 m /hora 54.000 m3 Piscina PLS
MOLIENDA Riego refino 1.960 m3/hora - - -

Orgánicos SX
TK Recirculación
2.000 m3/hora
2.000 m3/hora
2.000 m3/hora
5.400 m3/hora
80.000 m3
-
TK Recirculación

LIXIVIACION EW Solución rica 5.400 m3/hora Solución pobre 3.400 m3/hora


Cátodos 11.500 tpm
- TK Recirculación

Combustibles Agua fresca 300 m3/hora Agua fresca : 100 m3/hora 13.570 m3 TK agua fresca
EXTRACCION POR Desmineralizada 100 m3/hora
Colas Osmosis 100 m3/hora

Cal viva SOLVENTES Acido Sulfúrico 28 vagones/día


17.500
- 13.570 m3 TK Acido

(kg/vagón)
Petróleo N°2 50 m3/día - 330 m 3
TK Petróleo
Kerosene 8 m3/día - 50 m3 TK Kerosene
Sulfato de cobalto 600 L/día - 1 m3 contenedores
Galactasol 75 Kg/día - 1.000 Kg Patio Estanque
LIX 984N 1,16 m3/día - 15 m3 Patio Estanque
Soda Caústica 360 Kg/día - 5.000 Kg Patio Estanque
Cal 625 Kg/día - 8.750 Kg Patio Estanque
Acido Clorihídrico 16 L/día - 2 m3 Patio Estanque
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Energía 32.655 MWH Dr.- Ing. Gerardo
- Zamora E. - -

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

CATASTRO DE SUSTANCIAS PELIGROSAS CUMPLIMIENTO DE NORMATIVA APLICABLE

SUSTANCIAS PELIGROSAS POR CLASES

A continuación se presenta una matriz de


clase 9
CAL VIVA GRANULADA
37,5%
Clase 8
28,2%
1,7% DESMOLDANTE
44,7%
cumplimiento de normativa aplicable a las
Clase 6 MEXAL A - MRA
sustancias peligrosas. En esta matriz se
Clase 1
1,0%
TRIOXIDO DE ARSENICO
5,6%
51,5%
incluyen también algunas Normas Chilenas
44,7%
que no son exigibles por ley, sin embargo,
éstas establecen prácticas adecuados de
Clase 2
OXIGENO 99,5%
Clase 4 1,1%
21,6%
0,2%
CARBON COQUE 2/3" MET.
Clase 3
62,2%
PETROLEO ENAP 6 manejo de sustancias peligrosas.
96,3% 58,7%

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

SUBGERENCIAS
SUBGERENCIAS
Abastecimiento
Concentradora

Abastecimiento
Concentradora
Lixiviación
Fundición

Lixiviación
Fundición
Mina y

Otro 1

Otro 2

LEGISLACION Y NORMATIVA APLICABLE


Mina y

Otro 1

Otro 2

LEGISLACION Y NORMATIVA APLICABLE

Se Cumple No Cumple No Aplicable


Se Cumple No Cumple No Aplicable
Ley 725. Código Sanitario Decreto Nº 90. "Reglamento de seguridad para el almacenamiento, refinación, transporte y expendio
1.- Artículo 90º. Autorizaciones para importación o fabricación de SP. S.C. N.A. N.A. N.A. 1.- Capítulo 1.6. Reglamento Interno de Seguridad S.C. N.C. N.C. N.C. N.C.
Ley 18302. Ley de Seguridad Nuclear 2.- Capítulo 1.8. Autorización de la SEC. (Similar Decreto 379) S.C. N.C. N.C. N.C. N.C.
1.- Artículo 4º. Autorizaciones para manipulación de equipos radioactivos. N.A. N.A. S.C. S.C. S.C. S.C.
3.- Capítulo 2.3. Aspectos básicos sobre diseño, certificación y marcas.
2.- Artículo 8º. Código de Señales para ubicación de sustancias nucleares. N.A. N.A. S.C. S.C. S.C. 4.- Capítulo 2.6. Control de derrames desde estanques de combustibles
N.C. N.C. N.C. N.C. S.C.
3.- Artículo 9º. Almacenamiento separado del resto de SP. N.A. N.A. N.A. N.A. N.A. líquidos
Decreto Nº3. "Reglamento de protección radiológica de instalaciones radioactivas" 5.- Capítulo 2.13. Identificación de estanques. (Similar Decreto 379) S.C. N.C. N.C. S.C. S.C.
1.- Artículo 4º. Utilización de dosímetros por personal que manipula equipos 6.- Capítulo 2.14. Prevención de sobrellenados. N.C. N.A. N.A. N.A. N.A.
N.A. N.A. S.C. S.C. S.C.
radioactivos 7.- Capítulo 2.15. Protección contra incendios. (Similar Decreto 379) S.C. N.C. N.C. S.C. S.C.
2.- Artículo 5º. Información al I.S.P. de los dosímetros personales de los Decreto Nº 298. "Reglamenta transporte de cargas peligrosas por calles y caminos"
N.A. N.A. S.C. S.C. S.C.
trabajadores expuestos 1.- Artículo 7º. Rotulado de los vehículos que transportan sustancias
Decreto Nº 29. "Reglamento de seguridad para el almacenamiento, transporte y expendio de gas N.C. N.A. N.A. S.C. S.C.
peligrosas
1.- Capítulo 3. Ubicación de estanques de gas licuado. N.A. S.C. 2.- Artículo 25º. Equipos de protección personal en operaciones de carga,
S.C. N.A. N.A. S.C. N.A.
2.- Capítulo 5. Medidas especiales de seguridad para almacenamiento de descarga y trasbordo.
N.C.
gas licuado. Letreros de advertencia. 3.- Modificación Num. 198, Septiembre 2000. Identificación del vehículo n.c. N.A. N.A. n.c. N.A.
Decreto Nº 50. "Modifica Reglamento sobre prevención de riesgos laborales" Decreto Nº 310. "Reglamento de seguridad para transporte de combustibles líquidos por vía férrea"
1.- Artículo 21º. Obligación de información a trabajadores sobre riesgos 1.- Artículo 7º. Identificación y letreros visibles. N.C. N.A. N.A. N.A. N.A.
S.C. N.C. S.C. N.C. N.C. S.C.
laborales 2.- Artículo 9º. Ubicación en los trenes de carros que transportan
Decreto Nº 72. "Reglamento de seguridad minera" N.C. N.A. N.A. N.A. N.A.
combustibles líquidos.
1.- Artículo 74º. Existencia de reglamento de interno de explosivos N.A. N.A. S.C. N.A. S.C. Decreto Nº 594. "Reglamento sobre condiciones sanitarias y ambientales básicas en los lugares de
2.- Artículo 75º. Licencias para la manipulación de explosivos N.A. N.A. S.C. N.A. S.C. 1.- Artículo 27º. Casilleros y lavado de ropa de trabajo relacionado con
N.A. N.A. S.C. S.C. S.C.
sustancias peligrosas.
3.- Artículo 84º. Ubicación de lugares de almacenamiento de explosivos. N.A. N.A. S.C. N.A. S.C.
2.- Artículo 42º. Almacenamiento en lugares destinados para sustancias
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. peligrosas. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. S.C. S.C. n.c. N.C. N.C. n.c.

3
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

SUBGERENCIAS
SUBGERENCIAS

Abastecimiento
Concentradora

Lixiviación

Abastecimiento
Fundición

Concentradora
Mina y

Otro 1

Otro 2

Lixiviación
LEGISLACION Y NORMATIVA APLICABLE

Fundición
Mina y

Otro 1

Otro 2
LEGISLACION Y NORMATIVA APLICABLE
Se Cumple No Cumple No Aplicable
Se Cumple No Cumple No Aplicable
NCh 382. "Sustancias peligrosas - terminología y clasificación
N.C. N.C. N.C. N.C. N.C. n.c.
general" NCh 1377. "Gases comprimidos - cilindros de gas para uso industrial
NCh 383. "Medidas de seguridad en el almacenamiento de explosivos"
- marcas para identificación del contenido y de los riesgos N.C. S.C. S.C. S.C. S.C. S.C.
1.- Artículo 5º. Medidas de seguridad en almacenamiento N.A. N.A. S.C. N.A. S.C.
inherentes"
2.- Artículo 6º. Ubicación, capacidad y distancia de seguridad de los NCh 1411. "Parte 4. Prevención de riesgos: identificación de riesgos
N.A. N.A. S.C. N.A. S.C.
polvorines y depósitos N.C. N.C. N.C. N.C. N.C.
de materiales"
3.- Artículo 11º. Medidas especiales para almacenamiento en minas y
N.A. N.A. S.C. N.A. S.C. NCh 2136. "Sustancias Corrosivas - Acido Sulfúrico - Disposiciones
canteras. S.C. N.A. N.A. S.C. S.C.
NCh 384. "Medidas de seguridad en el empleo de explosivos" N.A. N.A. S.C. N.A. S.C.
de seguridad para el transporte"
NCh 2190. "Sustancias Peligrosas - Marcas para información de
NCh 385. "Medidas de seguridad en el transporte de materiales N.C. N.C. N.C. N.C. N.C. S.C.
S.C. N.A. N.A. N.A. S.C. riesgos"
inflamables y explosivos"
NCh 387. "Medidas de seguridad en el empleo y manejo de NCh 2245. "Hojas de Datos de Seguridad de productos químicos -
N.A. N.A. n.a. N.A. n.a. N.C. N.C. N.C. N.C. N.C. S.C.
materiales inflamables" Contenido y disposición de los temas"
NCh 389. "Sustancias peligrosas - almacenamiento de sólidos, NCh 2353. "Sustancias Peligrosas - Transporte por carretera - Hojas
N.A. N.A. N.C. N.C. N.A. S.C. N.A. N.A. S.C. S.C.
líquidos y gases inflamables - medidas generales de seguridad" de Datos de Seguridad"
NCh 391. "Medidas adicionales de seguridad para el transporte en
N.A. N.A. N.A. N.A. S.C.
camiones, de explosivos y materias inflamables"
NCh 393. "Medidas especiales de seguridad para el transporte
ferroviario o en camiones, de petróleo, sus productos y de N.C. N.A. N.A. S.C. S.C.
materiales similares"
NCh 758. "Sustancias peligrosas - almacenamiento de líquidos
n.a. n.a. N.C. N.C. n.a. N.C.
inflamables - medidas particulares de seguridad"
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

SUBGERENCIAS

TIPO DE RIESGO
FALENCIAS CRITICAS

Abastecimiento

Concentradora

Lixiviación
Fundición
FALENCIAS

Mina y

Otro 2
Otro1
E: Extensión
INDICES DE RIESGO
Indice de Riesgo = E x $ x C $: Costo COLABORADORES
E 3
Carencia de cláusulas específicas referentes al tema de sustancias
C: Consecuencia peligrosas en los contratos.
$ 1 3
C 1
0 0 0 0 0

E 3
Desconocimiento por parte de la División de las sustancias peligrosas que
RANGO EXTENSIÓN COSTO CONSECUENCIA utilizan los colaboradores.
$ 1 6 0 0 0 0 0
C 2
Señalización Sin incidencia Falta de control formal por parte de la División sobre colaboradores en el
E 3

1 < 30 % Capacitación directa en las tema de sustancias peligrosas.


$ 1 9 0 0 0 0 0
C 3
personas
Baja Media
Procedimientos Alta COMPRAS

Falta de procedimientos específicos para realizar compras de sustancias E 3


Bajo riesgo de daño peligrosas (exigencia de HDS, rotulación, transporte adecuado, evaluación $ 1 3 0 0 0 0 0
12 – 2 – 31%
3–4 - 65% Reacondicionamiento
6–8–9 12 – 18
a las – 27
personas de riesgos asociados al producto, etc.).
C 1
E 3
Peligro de muerte o Inexistencia de cláusulas de devolución de envases utilizados. $ 1 3 0 0 0 0 0
Infraestructura daños permanentes. C 1
3 > 65% E 3
Física Incumplimiento de Falta de capacitación en el tema de sustancias peligrosas al personal de
compras.
$ 1 3 0 0 0 0 0

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Normativa Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.


C 1

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

SUBGERENCIAS SUBGERENCIAS
TIPO DE RIESGO
TIPO DE RIESGO

Abastecimiento
Abastecimiento

Concentradora
Concentradora

Lixiviación
Lixiviación

Fundición
Fundición

FALENCIAS FALENCIAS
Mina t
Mina y

Otro 1

Otro 2
Otro 2
Otro1

INDICES DE RIESGO INDICES DE RIESGO


TRANSPORTE ALMACENAMIENTO EN ESTANQUES DE COMBUSTIBLES LIQUIDOS (Continuación)
E 3 3 3 3 3
E 3
Falta de procedimientos para el control de ingreso de camiones a la Falta de señalética $ 1 6 1 6 1 6 2 6 2 6 0
$ 0 0 0 0 0 1 9
División (HDST, condiciones del vehículo, rotulación, etc.). C 2 2 2 1 1
C 3
E 3
E 2 Falta de sistemas de prevención de sobrellenados (alarma y válvulas
Falta de capacitación del personal encargado del control al ingreso de la $ 2 18 0 0 0 0 0
$ 0 0 0 0 0 1 6 automáticas)
División. C 3
C 3
E 3 ALMACENAMIENTO EN ESTANQUES DE ACIDO SULFURICO
Falta de control de capacitación a choferes que transportan sustancias E
$ 0 0 0 0 0 1 9
peligrosas.
C 3 Falta de medios de contención de derrames (pretiles). $ 0 0 0 0 0 0
ALMACENAMIENTO EN ESTANQUES DE COMBUSTIBLES LIQUIDOS C
E 3 3 3 3
E 2 2 3 2
Falta de señalética $ 0 1 6 1 6 1 6 1 6 0
Falta de medios de contención de derrames (pretiles). $ 2 12 2 12 3 27 2 12 0 0
C 2 2 2 2
C 3 3 3 3
E 3 2 3
E 2 Falta de sistemas de prevención de sobrellenados (alarma y válvulas
$ 0 2 18 2 12 2 18 0 0
Falta de sistemas de extinción de incendios con agua y espuma. $ 2 12 0 0 0 0 0 automáticas)
C 3 3 3
C 3
E 2 3 3 2 3
Falta de autorización de la SEC. $ 1 6 1 9 1 9 1 6 1 9 0
C 3 3 3 3 3

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

4
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

SUBGERENCIAS SUBGERENCIAS

TIPO DE RIESGO

TIPO DE RIESGO
Abastecimiento

Concentradora

Administración
Lixiviación

Desarrollo e
Inversiones
Fundición

Lixiviación
y Finanzas
FALENCIAS

Potrerillos
FALENCIAS

CASSMA
Mina y

Otro 1

Otro 2

MINCO
INDICES DE RIESGO
ALMACENAMIENTO EN ESTANQUES DE OTRAS SUSTANCIAS QUÍMICAS INDICES DE RIESGO
E 2 USUARIOS DE SUSTANCIAS PELIGROSAS
Falta de medios de contención de derrames (pretiles). $ 0 0 2 12 0 0 0
E 2 3 3 1 1
C 3
Falta de lugares adecuados para el almacenamiento temporal o secundario
E 3 3 3 $ 0 2 8 2 18 2 18 2 6 2 6
de sustancias peligrosas (señalética, delimitación de áreasa, HDS, etc.).
Falta de señalética $ 0 0 1 6 1 6 1 6 0
C 2 3 3 3 3
C 2 2 2
E 2 2 E 3 3 3 3 2 2
Falta de sistemas de prevención de sobrellenados (alarma y válvulas Falta de capacitación de personal que utiliza sustancias peligrosas. $ 1 9 1 9 1 9 1 9 1 6 1 6
$ 0 0 2 12 2 12 0 0
automáticas)
C 3 3 C 3 3 3 3 3 3
ALMACENAMIENTO EN BODEGAS RESPUESTA A EMERGENCIAS
Falta de bodegas adecuadas para el almacenamiento de sustancias E 2 3 3 3 2 2 E 3 3 3 3 3 3
peligrosas (pisos impermeables, HDS, control de incendios y derrames, $ 2 12 2 18 3 27 2 18 2 12 2 12 Falta de procedimientos de respuesta a emergencias químicas. $ 1 9 1 9 1 9 1 9 1 9 1 9
señalética, etc.).
C 3 3 3 3 3 3 C 3 3 3 3 3 3
E 2 3 3 3 3 3 E 3 3 3 2 2 3
Falta de criterios de incompatibilidad en el almacenamiento de sustancias
$ 1 4 1 6 1 6 1 6 1 6 1 6
peligrosas. Falta de personal entrenado en respuesta a emergencias químicas $ 1 9 1 9 1 9 1 6 1 6 1 9
C 2 2 2 2 2 2
C 3 3 3 3 3 3
E 2 2 3 3 2 3
Falta de procedimientos de almacenamiento integral de sustancias E 1 1 2 2 2 3
$ 1 6 1 4 1 9 1 9 1 4 1 6
peligrosas (recepción, descarga, transporte interno, HDS, etc.). Inexistencia de equipos de protección personal requeridos para la
C 3 2 3 3 2 2 $ 2 6 2 6 2 12 2 12 2 12 2 18
respuesta a emergencias químicas
E 2 3 3 3 1 1 C 3 3 3 3 3 3
Almacenamiento inadecuado de sustancias peligrosas $ 2 12 2 18 2 18 2 18 2 6 2 6 E 1 1 2 1 1 3
C 3 3 3 3 3 3 Inexistencia de equipamiento adecuado para la respuesta a emergencias
$ 2 6 2 6 2 12 2 6 2 6 2 18
E 2 3 3 2 2 1 químicas (vehículos, software, etc.)
C 3 3 3 3 3 3
Falta de capacitación del personal que maneja sustancias peligrosas. $ 1 6 1 9 1 9 1 6 1 6 1 3
Dr.- Ing. Gerardo ZamoraC E.
3 3 3 3 3 3 Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

RESIDUOS PELIGROSOS EN LA INDUSTRIA MINERA .


“ Residuo es es un material movible que no tiene un uso
directo y que es descargado continuamente.
GESTION Y MANEJO SEGURO
DE SUSTANCIAS Y RESIDUOS 1.RESIDUOS SÓLIDOS URBANOS
− Domiciliarios.
PELIGROSOS EN LA − Voluminosos
− Comerciales.
INDUSTRIA MINERA − Sanitarios.
− De construcciones y demolición.
− Asimilables a urbanos
2.RESIDUOS INDUSTRIALES
− Inertes.
− Asimilables a urbanos.
− Residuos tóxicos y peligrosos.
3.RESIDUOS HOSPITALARIOS
4.RESIDUOS DE ACTIVIDADES MINERAS
5.RESIDUOS FORESTALES
6.RESIDUOS AGRÍCOLAS
7.RESIDUOS GANADEROS
8.RESIDUOS RADIACTIVOS
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Pilas y Baterías Muestras de reactivos floculantes


Residuos ácidos líquidos Borras de reactivos colectores
Residuos básicos líquidos Borras de reactivos espumantes
REGLAMENTO SOBRE MANEJO SANITARIO DE Tubos Fluorescentes / Lámparas de Sodio – Neón Borras de reactivos floculantes

RESIDUOS PELIGROSOS Latas de Pintura Vacías Envase vaciós de reactivos


Tambores vacíos de aceite / grasa Envases de pegamentos
( DS 148 JUNIO 2003 )
Filtros de Aceites Envases Plásticos Reactivos
Trapos Contaminados con Aceites o Grasas Envases de vidrio Reactivos
I : DISPOSICIONES GENERALES Trapos contaminados con diluyente Borra orgánica
Aserrín contaminado con aceite Borra anódica
II: DE LA PRODUCCION DE RESIDUOS PELIGROSOS Tierras contaminadas con hidrocarburos Ánodos de plomo
III : DEL ALMACENAMIENTO DE RESIDUOS PELIGROSOS Tierras contaminadas con reactivos químicos Antracita Filtrada
Guantes contaminados Envases de detergentes
IV : DEL TRANSPORTE DE RESIDUOS PELIGROSOS Aceites Residuales Desengrasantes Mecánicos
V : DE LAS INSTALACIONES DE MANEJO DE RESIDUOS Aceite de transformadores Envases auto cotenidos
Silicona de transformadores Envases Antiagripantes / anti oxidantes
VI : DEL ALMACENAMIENTO PROLONGADO DE RESIDUOS Grasas Asfálticas Limpiadores de contacto

VII : DE LOS RELLENOS DE SEGURIDAD Graseras automáticas Crisoles y coperas contaminados con Plomo, Plomo metálico

Embriague de molinos Borras Planta osmosis


VIII :DE LA INCINERACION DE RESIDUOS PELIGROSOS
Muestras de reactivos colectores Cartridge Impresoras

IX :SISTEMA DE DECLARACION Y SEGUIMIENTO Muestras de reactivos espumantes Tonner Fotocopias


Carpeta de HDPE contaminadas con ácido Lodos Planta aguas servidas
Mangueras contaminadas con ácido Material contaminado con concentrado

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Principales Residuos


Dr.- Ing.en Operaciones
Gerardo Zamora E.Mineras

5
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Metodología Bases Plan “ Clasificación de Residuos Sólidos en la


Manejo Residuos Sólidos Industria Minera
“ Residuos Peligrosos Comercializables:
•Identificación y Cuantificación de RPC
Residuos Sólidos. Auditoria en “ Residuos Peligrosos No Comercializables :
Terreno RPNC
“ Residuos No Peligrosos Comercializables :
•Identificación Centros Generadores
RNPC
de Residuos Sólidos. Auditoria en
“ Residuos No Peligrosos No Comercializables :
Terreno RNPNC
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Residuos Peligrosos No Comercializables


Residuos Peligrosos Comercializables: RPC RPNC.
“ envases de aditivos de electrorefinación :
– aceites usados
Avitone, Thiourea, Diatomea.
–escorias de fundición “ Tubos fluorescentes y ampolletas de Na-Hg
–polvos de fundición “ envases de productos de mantenciones :
diluyentes, cemento líquido a base de PVC,
– ladrillo refractario deteriorado Pinturas y masillas epóxicas .
– tambores vacíos de aceites y grasas “ Filtros de aceites de máquinas.
“ Repuestos mecánicos contaminados con aceites usados.
“ Mangueras contaminadas con electrolito.
“ Trapos contaminados con aceites
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Residuos No Peligrosos No Comercializables :


Residuos No Peligrosos Comercializables RNPNC
RNPC – material deteriorado de construcción
–acero estructural válvulas – Envases de productos químicos no peligrosos en general
– transformadores rodamientos – virutas de acero y bronce
– rieles poleas –piezas eléctricas en general
– parrillas de piso mallas de defensa –piezas mecánicas no contaminadas con aceites usadas.
– herramientas – canoas de Tubos fluorescentes
– restos de alambres plásticos

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.


–maderas deterioradasDr.- Ing. Gerardo Zamora E.

6
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Diagrama general de Manejo de Residuos Sólidos


Emisiones de Residuos por Clase
Criterio principal : Segregación de los Residuos en el orígen
Generación
Tipo Residuo % del total
Anual m3 Materias Primas y
materiales de
Operación

RPC 36 6
Proceso de Proceso de Proceso de Unidad Patio Mantenciones
Fundición Refinerías Tratamiento Embarque en general

RPNC 437 73
FPO 1y2 de Barros

RISES RISES RISES Planta RISES Patio RISES


Fundición Refinerías Tratamiento Embarque Mantenciones

RNPC 36 6 FPO 1y2 Barros

RNPNC 89 15
1 2 3 4 5 6 7 8

1 : polvos
Total 598 100 2 : ladrillos refractarios
3 : escorias de fundición
4,5,6,7,8 : demás RISES generados en las áreas

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Manejo de Desechos y Residuos


b).- Residuos industriales
a).- Residuos orgánicos (domiciliarios):

Figura 3 Figura 4

Figura 1 Figura 2
Son aquellos provenientes de los distintos procesos industriales,los cuales no son
reutilizables y carecen de valor residual (Figura 3) (ej. escombros, chatarra, cartones,
Toda materia que proviene de la actividad humana y que tiene la propiedad de descomponerse (Figura 1),
plásticos, trozos de PVC, mangueras usadas, madera, etc.). Para la recolección de
restos de comida, basuras de oficinas, desechos de limpieza de baños químicos, desechos de plantas de
tratamiento de aguas servidas , etc.. Los desechos orgánicos son almacenados en receptáculos como el que se desechos industriales existen receptáculos especiales como el que se aprecia en la
puede observar en la Figura 2, los que son vaciados diariamente por una empresa contratista. Figura 4, los que son retirados dos a tres veces por semana por una empresa contratista.

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

c ) .-Residuos especiales: d ).-Suelos Contaminados

Suelos que han sido contaminados con sustancias derivadas del petróleo (ej. grasas,
aceites, combustibles, etc.) Un ejemplo gráfico se puede apreciar en la figura 7. En cuanto
a las grasas utilizadas, estas deben ser depositadas en su tambor original los que una vez
llenos deben ser cubiertos con su tapa y luego trasladados al área de botaderos. Los filtros
de aceite en cambio una vez usados deben ser drenados por un tiempo mínimo de 24
horas y trasladaos al área de botadero industrial.

Figura 5 Figura 6

Son aquellos que representan un riesgo potencial para el medioambiente y la salud de


las personas, Figura 5 (ej. baterías usadas, tubos fluorescentes, cartuchos de toner, borras
de plomo, restos de pintura, aceites y grasas contaminados, etc.) Figura 7
Los desechos especiales se almacenan en receptáculos azules los que deben tener
letreros identificando el tipo de desecho especial que contienen, a la vez deben estar
equipados con bolsas plásticas, como se puede apreciar en la Figura 6.
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

7
MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

Materiales reutilizables o reciclables:


e).- Materiales reutilizables o reciclables:
Adicionalmente se realiza reciclaje de papel en contenedores como el que se aprecia en la
Son materiales que poseen valor residual, ya que pueden ser Figura 10 los que se ubican al lado de las fotocopiadoras e impresoras de cada edificio. Este
reutilizados o reciclados como materia prima para otra actividad o proceso contenedor es vaciado dos veces por semana y su contenido trasladado a la estación de pesaje
Figura 8 (ej. aceites residuales no contaminados, maderas, neumáticos para su picado y almacenamiento temporal.
usados, acero inoxidable, cañerías de HDPE, etc.) Las latas de aluminio también son almacenadas en contenedores, figura 11 los que se ubican en el
casino y en las cafeterías de cada edificio. Estas latas ulna vez almacenadas son retiradas y
reutilizadas.

Figura 8 Figura 9

Figura 10 Figura 11
Dr.- Ing. Gerardo Zamora E. Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

MANEJO INTEGRAL DE SUSTANCIAS QUIMICAS EN LA MINERIA

COMENTARIOS FINALES

En la medida que se implemente y cumplan en forma rigurosa las


normativas existentes, sin duda se reducirán los riesgos del manejo
de SUSTANCIAS Y RESIDUOS PELIGROSOS EN LA MINERÍA.
Sin embargo, es necesario estar preparados para la eventualidad que
una emergencia con Sustancias Peligrosas ocurra, lo que implica:
CAPACITACION y PREVENCION ( Programa Apell-Pnuma).
Además, es vital disponer de un PLAN DE RESPUESTA A
EMERGENCIAS, interno y con la comunidad, que permita enfrentar
toda emergencia en forma rápida y eficiente, minimizando así, los
efectos sobre las personas y el medio ambiente.

Dr.- Ing. Gerardo Zamora E.

You might also like