–

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 4
– ΤΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ
ΌΝΟΜΑ:
ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ
//20

1. Συμπλήρωσε τα κενά των παρακάτω λέξεων και βάλε τόνους όπου χρειάζεται.

 Ο Πέτρος και ο Νίκος, οι διάσ....μοι δ.....δ..μοι γιοι της θείας μου

της Ελένης, είναι σωστός μπελάς! Σε κάθε τους επ......σκεψη
ανακατ.....ουν τα πράγματα στο δωμάτιό μου και θ.....μώνουν όταν
τους μαλώνω.
 Στο παν.....γ......ρι του χωριού εκατοντάδες επισκέπτες
πηγ......νοέρχονται από πάγκο σε πάγκο προσπαθώντας να κάνουν τις
πιο
εξ......πνες αγορές.
 Κατ.....κίδιο , χαρακτ......ριστικά , ελατ......ματα , συνήθ......ες ,
εκπ......δευση , ευ......σθητος , ακίνδ.....νος , υποχωρ.....τικός , φιλήσ.....χος
, εκδικ.....τικός , αν......σθητος , περιπ.......ηση , συμπάθ......α, κτ.....νίατρος,
κτ.......νοτρ......φία, κ......νοκομ.......ο, σκ......λος, ζ.....ο, ζωόφ......λ......ς,
κ.......ν.......γός, θηλ.......κό, αρσεν......κό, τρίχ.......μα, κανελ.......ς,
β.......σσιν.......ς, σταχτ......ς, θαλασσ.......ς, περ.....λ........μιο,
γ.......αλ.......στερός, π......κνός, παιχνιδιάρ......ς, απόχρ......ση, παχ......ς,
φουντ.......τή, λ......κόσκ......λο, εμβ......λιο, περίθαλψ......., φρ.....ντίδα,
μικρόσ........μο, μεγαλ.......σ........μο, κατ.......κίδια.
 –

Οι μετοχές του παρακειμένου παθητικής φωνής έχουν κατάληξη -μένος,-

μένη, -μένο και κλίνονται όπως τα επίθετα σε -ος, -η, -ο:
π.χ. θυμωμένος, -μένη, -μένο,στενοχωρημένος, -μένη, -μένο.
Οι μετοχές πολλές φορές χρησιμοποιούνται σε ρόλο επιθέτου και λέγονται Επιθετικές Μετοχές ή
Προσοχή! Οι μετοχές δε λειτουργούν πάντα ως επίθετα. Για να λειτουργούν ως

επίθετο, οι μετοχές πρέπει να βρίσκονται πριν από ένα ουσιαστικό που

προσδιορίζουν.
Οιμπερδεμένοιμαθητές....(στηνπερίπτωσηαυτήθεωρείταιεπίθετο)
Οι μαθητές είναι μπερδεμένοι (ρηματική μετοχή , αναφέρεται στο ρήμα είναι.)

2. Βάλε Χ στις υπογραμμισμένες μετοχές που λειτουργούν ως επίθετα.

1. Ο κουρασμένος οδηγός είναι επικίνδυνος. —

2. Οι στρατιώτες κουρασμένοι δεν έφαγαν. —
3. Η γάτα φοβισμένη κρύφτηκε πάνω στο δέντρο. —
4. Το φοβισμένο σκυλί γαβγίζει. —
5. Τα παράθυρα κλεισμένα δεν αφήνουν να μπει φως. —
6. Τα κλεισμένα παράθυρα εμποδίζουν να μπει το φως του ήλιου. —
7. Το πυκνοφυτεμένο δασάκι χαρίζει την ομορφιά του. —
8. Οι πρόσφυγες περιφρονημένοι από την πολιτεία ζουν άθλια ζωή. —
9. Τα πεσμένα φύλλα των δέντρων σχημάτιζαν σωρούς. —
10. Τα εκπαιδευμένα σκυλιά της αστυνομίας είναι αφοσιωμένα

στο συνοδό τους. — —

11. Η έκφρασή του ήταν θλιμμένη και μελαγχολική. —
12. Η εξώπορτα του σπιτιού ήταν κλειδωμένη. —
13. Οι διαδηλωτές βάδιζαν με υψωμένες τις γροθιές. —
14. Τα καμένα δέντρα μοιάζουν με φαντάσματα. —
15. Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται. —
 –

3. Υπογράμμισε τα επίθετα και τις μετοχές σε θέση επιθέτου και

γράψ’ τα μαζί με το ουσιαστικό που συνοδεύουν..

Ήταν ένα όμορφο καράβι, με καλαμένιο κατάρτι, ξάρτια από καφετή

σπάγκο της τράτας και σημαιάκια από πολύχρωμες κόλλες αετού, κίτρινες,
πράσινες, κόκκινες. Στην πλώρη κρεμόταν μια μικρή, χειροποίητη άγκυρα
από λιωμένη μολυβήθρα των διχτύων και στην πλευρά του, σε γαλάζιο φόντο
με μαύρα γράμματα: «Βούτυρο Βάνε». Συνήθως τα ντενεκεδένια καράβια
βούλιαζαν, και εμείς είχαμε μεγάλη αγωνία αν το καράβι θα επέπλεε.
Η αντίθεση ανάμεσα στα φυλλοβόλα και στα αειθαλή δέντρα του πάρκου
γινόταν όσο πήγαινε και πιο φανερή. Τα πρώτα προσπαθούσαν να κρατήσουν
στην αγκαλιά τους τα λιγοστά μαραμένα και κιτρινισμένα φύλλα που τους
είχαν απομείνει. Αντίθετα τα δεύτερα κοίταζαν με περηφάνια, καθώς
διατηρούσαν την καταπράσινη φορεσιά τους.

Επίθετα Ουσιαστικό Μετοχή Ουσιαστικό

 –

4. Σχηματίστε τις παθητικές μετοχές από τα παρακάτω ρήματα.

μελανιάζω → ................................ ντύνω → ............................................

βάφομαι → ................................ κουράζω → ............................................
ζαλίζομαι → ................................ βάφω → ............................................
ανθίζω → ................................ σκουπίζω → ...........................................
καίγομαι → ................................ γράφω → ............................................
χαίρομαι → ................................ πεινώ → ............................................
εκπαιδεύομαι → ................................ αγαπώ → ............................................
πέφτω → ................................θυμώνω → ............................................

5.Συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τις

παθητικές (και 2 ενεργητικές) μετοχές των ρημάτων που βρίσκονται στην παρέν

1. Μαρία ήρθε στο σπίτι με (χτυπιέμαι) γόνατα.

2. Ο δήμαρχος ήταν το (τιμώμαι) πρόσωπο της εκδήλωσης.
3. Όλοι οι (καταζητούμαι) ληστές συνελήφθησαν.
4. Σε περιοχές φτιάχνονται πολλά (λύομαι) σπίτια.
5. Οι (διαμαρτύρομαι) κάτοικοι ανέλαβαν
πρωτοβουλίες ενημέρωσης για τα προβλήματα της περιοχής.
6. Δεν έχουν μείνει πολλά (συστεγάζομαι) σχολεία.
7. Βγήκε από το κτίριο κάπως (αναστατώνομαι) . Σκούπισε
τα (δακρύζω) μάτια της και (χοροπηδώ)
_ σαν μη συνέβαινε τίποτα, χάθηκε (απομακρύνομαι)
_ απ’ το συγκεντρωμένο πλήθος.
8. (Απογοητεύομαι) απ’ την (επιβαρύνω)
_ κατάσταση της υγείας και (αποθαρρύνω)
_ απ’ τη συμπεριφορά των συνανθρώπων της, έτρεξε στο
σπίτι της (κλαίω) .
9. Θεωρείται απ’ τα πιο (πετυχαίνω) και πιο (αγαπιέμαι)
μέλη της ομάδας.
 –

6. Στο παρακάτω κείμενο βρίσκω και υπογραμμίζω τα επίθετα και

τις μετοχές. Ύστερα, τα σχηματίζω στα τρία γένη :

Κάποτε βρέθηκα σε μια μακρινή και παράξενη θάλασσα. Από τη μια μεριά της
είχε άγρια, μαυρισμένα βράχια και βαθιές χαράδρες στρωμένες με αγκαθωτά
φύκια και τραχιές πέτρες . Τρομακτικό μέρος ! Εκεί, λοιπόν, ζούσαν μαύρα,
μακριά και λεπτά ψάρια που στο σώμα τους είχαν κεντημένα μυτερά ξίφη και
κοφτερές λεπίδες . Το πιο περίεργο πράγμα όμως, ήταν ότι αυτά τα τόσο
άγρια στην όψη πλάσματα λέγονταν κλαψόψαρα!

Επίθετα

Μετοχές
 –

Τα επίθετα σε -ής, -ιά, -ί δηλώνουν χρώμα και τονίζονται όλα στη λήγουσα (οξύτονα): π.χ. χρυσαφή
Τα επίθετα σε -ής,-ιά,-ί, που δηλώνουν χρώμα, κρατάνε το -η μόνο στον
ενικό αριθμό του αρσενικού.
Στις άλλες πτώσεις και στα άλλα γένη μετατρέπεται σε ι.

7. Να συμπληρώσεις τα κενά στο παρακάτω κείμενο, βάζοντας τα επίθετα των

1. Οι ................ .................... (χρυσαφής) ακτίνες του ήλιου χάιδευαν το πρόσωπό του.

2. Ο μικρός Γιωργάκης επέμενε να βάψουν το δωμάτιό του σε χρώμα
.............................................. (πορτοκαλής).
3. Πόσα .............................................. (καφετής) παντελόνια θα αγοράσεις ακόμα;
4. Ξαφνικά ο ουρανός γέμισε .............................................. (σταχτής) σύννεφα
και οι πρώτες σταγόνες δεν άργησαν να πέσουν.
5. Στο χωριό βλέπεις αρκετούς αδέσποτους ............................................

(κανελής) σκύλοι.
6. Αυτή τη .............................................. (βυσσινής) φούστα πρέπει να
φορέσεις, σου πάει εκπληκτικά!
7. Οι αποχρώσεις του..................................(μενεξεδής) ουρανού
ήταν μαγευτικές κατά το ηλιοβασίλεμα.
8. Η δασκάλα μας έχει μια .............................................. (καφετής) τσάντα.
9. Στο εξοχικό τους σπίτι έχουν .............................................. (βυσσινής) παράθυρα.
10. Στην Αίγινα πηγαίναμε με τον «.............................................. (Πορτοκαλής) Ήλιο».
11. Υπάρχει και .............................................. (σταχτής) αρκούδα.
12. Είναι εντυπωσιακό το.................................(χρυσαφής) χρώμα της δύσης του
ήλιου. Το φως του φεγγαριού είναι.........................................(ασημής).
 –

8. Να συμπληρώσεις τα κενά με τα επίθετα που δίνονται σε παρένθεση. Πρόσε

Η συμμορία των αδέσποτων κυριαρχούσε στη γειτονιά. Ήταν πέντε με

διαφορετικό τρίχωμα. Το ........................................... (καφετής) κανίς με την
........................................... (κανελής) σκυλίτσα άγνωστης ράτσας
έτρεχαν μαζί με τον.................................................(σταχτής)
«αλήτη», τον .......................................... (καφετής) ποιμενικό
και τα δύο .............................................. (κεραμιδής) πεκινουά.
Οι ............................................... (πορτοκαλής) και
............................................. (θαλασσής) σακούλες με τα σκουπίδια συχνά
δέχονται επίθεση από τη συμμορία των πέντε και η ...............................................
(σταχτής) άσφαλτος γεμίζει με το περιεχόμενό τους. Κάποιοι τα κυνηγούν,
αλλά αυτά τρέχουν εκεί όπου ξέρουν ότι οι φιλόζωοι θα τα προστατεύσουν.

9. Να μεταφέρετε τις παρακάτω φράσεις στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.

των θαλασσιών υφασμάτων → .........................................................

τον καφετή καναπέ → .........................................................
η ασημιά κουρτίνα → .........................................................
το κοραλί φόρεμα → .........................................................
ο κανελής γάιδαρος → .........................................................
τις χρυσαφιές αποχρώσεις → .........................................................
την σταχτιά τσάντα → .........................................................
τα χρυσαφιά υφάσματα → .........................................................
της βυσσινιάς καρέκλας → .........................................................
οι πορτοκαλιές ρίγες → .........................................................
τα σταχτιά σύννεφα → .........................................................
τα θαλασσιά υφάσματα → .........................................................
τον μελιτζανί καναπέ → .........................................................
των χρυσαφιών ζωνών → .........................................................
 –

10. Μπορείς να αντικαταστήσεις το υπογραμμισμένο ουσιαστικό των παρακάτω φρ

Το τραπέζι της κουζίνας έχει μεγάλο πλάτος. → είναι πολύ .............................

Η διώρυγα της Κορίνθου έχει μεγάλο μάκρος. → είναι πολύ .............................
Το ύφασμα έχει μεγάλο φάρδος. → είναι πολύ ..............................
Η Μεσόγειος θάλασσα σε ορισμένα σημεία έχει μεγάλο βάθος.
→ είναι πολύ .............................
Ο πίρος στις πόρτες ασφαλείας έχει μεγάλο πάχος.→ είναι πολύ ...................

11. Να βάλεις τα επίθετα που δίνονται σε παρένθεση στην κατάλληλη πτώση.

1. Θαυμάζω τον .................................. (πλατύς) καταγάλανο ουρανό.

2. Τα νερά των μεγάλων θαλασσών είναι..........................(βαθύς).
3. Πολύ .................................. (φαρδύς) είναι η φούστα που φοράς.
4. Ο Πέτρος είναι αρκετά..........................(παχύς).
5. Η βαλίτσα είναι..........................(ελαφρύς).
6. Ειδικά φορτηγά ήρθαν για τη μεταφορά των ..................................

(βαρύς) αντικειμένων.
7. Άφησε την .................................. (πλατύς) λεωφόρο και μπήκε σ` ένα στενό
δρομάκι.
8. Τα .................................. (βαθύς) νερά τη φόβιζαν, γιατί δεν ήξερε να κολυμπά.
9. Οι .................................. (παχύς) άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρά
προβλήματα υγείας.
10. Ήταν πολύ δύσκολο να διασχίσουν τον .................................. (πλατύς) και
.................................. (βαθύς) ποταμό Αλιάκμονα.
11. Τη στιγμή που τραβούσε τα .................................. (βαρύς) τραπεζάκια του
σαλονιού ένιωσε έναν .................................. (οξύς) πόνο στο στήθος.
12. Προτιμά να φορά .................................. (ελαφρύς) και..........................(φαρδύς)
ρούχα.
 –
13. Κοιτούσαν έκπληκτοι τους .................................. (πλατύς) δρόμους που είχαν
γεμίσει από το νερό της βροχής.
14. Το κρύο ήταν .................................. (δριμύς) και ένα..........................(παχύς)
στρώμα χιονιού είχε καλύψει το όμορφο πάρκο.
15. Καθρεφτίστηκε στα νερά του ..................... (βαθύς) πηγαδιού.
16. Οι βαλίτσες μας είναι..........................(ελαφρύς).
17. Η κουρτίνα είναι πολύ......................................(μακρύς).
18. Το παντελόνι σου είναι πολύ..........................(φαρδύς).
19. Έχουν περάσει οι εποχές των ..................... (παχύς) αγελάδων.
20. Το τσαντάκι σου είναι πολύ..........................(βαρύς)
21. Αυτή η καρέκλα είναι .................................. σαν πούπουλο. (ελαφρύς)
22. Ο καναπές είναι αρκετά .................................. και για τους δυο μας. (φαρδύς)
23. Το γκρίζο ποντικάκι κουνούσε όλο χάρη τη .................................. ουρά του.
( μακρύς)
24. Η πλατεία μετά την επέκτασή της είναι πια αρκετά ..................................
(φαρδύς).
25. Καλό είναι να προσέχουμε για να μη γίνουμε..........................(παχύς).

12. Να μεταφέρεις τις παρακάτω φράσεις στον άλλο αριθμό, όπως στο παράδειγμα

ο βαθύς ποταμός → οι βαθιοί ποταμοί

των μακριών διαδρόμων → ..............................................................................
τη μακριά φανέλα → ..............................................................................
η τραχιά επιφάνεια → ..............................................................................
τις βαριές φορεσιές → ..............................................................................
τα φαρδιά πουκάμισα → ..............................................................................
τη βαριά πόρτα → ..............................................................................
της φαρδιάς λεωφόρου → ..............................................................................
τις βαθιές λίμνες → ..............................................................................
των παχιών αγελάδων → ..............................................................................
του μακριού δρόμου → ..............................................................................
τα παχιά μοσχάρια → ..............................................................................
ο βαθύς γκρεμός → ..............................................................................
τον φαρδύ δρόμο → ..............................................................................
των πλατιών λιμνών → ..............................................................................
 –

Αιτιολογικές λέγονται οι προτάσεις που δηλώνουν την αιτία μιας πράξης ή μιας κατάστασης.
Εισάγονται:
με τους αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή, αφού, ή
με λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι: καθώς, εφόσον, μια κ
σαν...πως, αλλά και με το τελικό για να, ή με τον και
Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί ήμουν άρρωστος. Θα πάρουμε γλυκό, μια και ήσασταν καλά παιδιά. Τε

13. Υπογραμμίστε τις αιτιολογικές προτάσεις, κυκλώστε τον σύνδεσμο με τον οπο

1. Ο Γιάννης κλαίει, επειδή χτύπησε το πόδι του.

2. Τα παιδιά κουράστηκαν, γιατί έτρεχαν όλο το απόγευμα.
3. Το καλοκαίρι μου αρέσει, διότι έχω πολύ ελεύθερο χρόνο.
4. Αφού δεν θέλεις να έρθεις, μείνε στο σπίτι.
5. Εφόσον σου αρέσει, αγόρασέ το.
6. Μια και το ανέφερες, θα σου εξηγήσω.
7. Οι διακοπές για τους μαθητές είναι απαραίτητες, γιατί η συνεχής μελέτη
κουράζει το μυαλό τους.
8. Οι αρκούδες που φροντίζει ο «Αρκτούρος» ζουν σε περιφραγμένο χώρο,
αφού δεν έχουν μάθει να ζουν ελεύθερες.
9. Το μετρό εξυπηρετεί καλύτερα τους επιβάτες, επειδή έχει σταθερά
δρομολόγια.
10. Τα αδέσποτα ζώα χρειάζονται βοήθεια, μια που είναι απροστάτευτα.
11. Η ζωή στην πόλη είναι ευχάριστη, διότι προσφέρει πολλές ευκαιρίες για
μόρφωση.
12. Γυρίσαμε αμέσως, μια και ματαιώθηκε η παράσταση.
13. Χτύπησε το πόδι του, καθώς βάδιζε αφηρημένος.
14. Εφόσον αθλείσαι, πρέπει να τρως υγιεινά και σωστά γεύματα.
 –
14. Να φτιάξεις αιτιολογικές προτάσεις συνδέοντας τις παρακάτω προτάσεις.

1. Η μητέρα μου θα ταξιδέψει με πλοίο. Φοβάται τα αεροπλάνα.

Η μητέρα μου θα ταξιδέψει με πλοίο μια(ς) και ή αφού ή ... φοβάται τα
αεροπλάνα.
2. Δεν το αγόρασα. Ήταν ακριβό.
.........................................................................................................................................
3. Εξοικονομώ χρήματα. Το καλοκαίρι θα πάω στην Αμερική.
.........................................................................................................................................
4. Δεν διάβασα τα μαθήματά μου. Ήμουν άρρωστος.
.........................................................................................................................................
5. Διψούσα. Άνοιξα το μπουκαλάκι με το νερό.
.........................................................................................................................................
6. Σηκώνονταν μεγάλα κύματα. Ο άνεμος φυσούσε δυνατά.
.........................................................................................................................................
7. Δεν αντέχω το κρύο . Ντύνομαι βαριά.
.........................................................................................................................................
8. Δεν αγόρασα το κολιέ . Ήταν πολύ ακριβό.
.........................................................................................................................................
9. Δεν την κάλεσα στο πάρτι. Δεν μου μιλάει.
.........................................................................................................................................
10. Όλοι τον αγαπούσαν. Βοηθούσε τους φτωχούς και τους αδύναμους.
.........................................................................................................................................
11. Αποφεύγει να οδηγεί τη νύχτα. Δε βλέπει καλά.
.........................................................................................................................................
12. Να φροντίζουμε τα ζώα. Το έχουν ανάγκη.
.........................................................................................................................................
13. Το ράλι αυτοκινήτων είναι επικίνδυνο άθλημα. Συχνά γίνονται ατυχήματα.
.........................................................................................................................................
 –

15. Να αλλάξεις τις παρακάτω προτάσεις, χρησιμοποιώντας τον

κατάλληλο αιτιολογικό σύνδεσμο, όπως στο παράδειγμα:

Δεν πήγα εκδρομή και στενοχωρήθηκα πολύ.

Στενοχωρήθηκα πολύ, επειδή δεν πήγα εκδρομή.

1. Δεν πρόλαβα και δεν έκανα τις εργασίες μου.

.........................................................................................................................................
2. Μάλωσα με τον φίλο μου και είμαι στενοχωρημένος.
.........................................................................................................................................
3. Χιόνισε και πήγαμε στον Παρνασσό για σκι.
.........................................................................................................................................
4. Δεν έχω πολλή δουλειά και θα γυρίσω νωρίς .
.........................................................................................................................................
5. Δεν πέρασε τις εξετάσεις και στεναχωρήθηκε πολύ .
.........................................................................................................................................
6. Θα με καθυστερούσαν και απέφυγα να τους μιλήσω.
.........................................................................................................................................
7. Ο καιρός ήταν πολύ καλός και πήγαμε για μπάνιο .
.........................................................................................................................................

16. Στις προτάσεις που ακολουθούν υπάρχουν υπογραμμισμένες φράσεις. Μπορ

1. Απέφευγε τις συναναστροφές με ξένους από φόβο.

.........................................................................................................................................
2. Ο αγώνας αναβλήθηκε εξαιτίας της βροχής.
.........................................................................................................................................
3. Ήταν ευτυχισμένος για την επιτυχία στο πανεπιστήμιο.
.........................................................................................................................................
4. Ήταν στενοχωρημένος για την ήττα της ομάδας του.
.........................................................................................................................................
5. Θυσιάστηκαν από αγάπη για την πατρίδα.
.........................................................................................................................................
 –

Οι μετοχές που δηλώνουν την αιτία εξαιτίας της οποίας συμβαίνει κάτι ονομάζονται αιτιολογικές
π.χ. Γνωρίζοντας την εξέλιξη της κατάστασης, δεν ανησυχούσε.
Επειδή γνώριζε την εξέλιξη της κατάστασης, δεν ανησυχούσε.

17. Στις παρακάτω περιόδους να αντικαταστήσεις τις αιτιολογικές μετοχές με αι

1. Θέλοντας να δείξει την αξία του, δούλευε πολύ.

Επειδή ήθελε ...............................................................................................................
2. Γνωρίζοντας ότι ήταν επικίνδυνη η διαδρομή, σταμάτησε αμέσως.
.........................................................................................................................................
3. Νομίζοντας ότι θα τον βοηθούσαν, ανέλαβε την επιχείρηση.
.........................................................................................................................................
4. Δε διαμαρτυρόμαστε στον διαιτητή, φοβούμενοι την κίτρινη κάρτα.
.........................................................................................................................................
5. Δίνοντας χρήματα, νόμιζε ότι αποκτούσε φίλους.
.........................................................................................................................................
6. Νόμιζε ότι θα ξέφευγε αλλάζοντας συνεχώς την εμφάνισή του.
.........................................................................................................................................

18. Μπορείς να βρεις ποιες από τις προτάσεις που εισάγονται με το γιατί είναι αι

Οι πάγοι στην Ανταρκτική λιώνουν γιατί ανεβαίνει η θερμοκρασία της γης. —

Κανείς δεν έμαθε γιατί άλλαξαν σπίτι. —
Όλοι ρωτούσαν γιατί δεν παρέλαβε το βραβείο. —
Τραγουδούσε γιατί ήταν χαρούμενος. —
Οι μαθητές στενοχωρήθηκαν γιατί έφυγε ο δάσκαλός τους. —
Ο «Μάγκας» θύμωσε γιατί ο Βρασίδας είπε ψέματα. —
Ο δήμαρχος δεν ήξερε γιατί δε δόθηκε το βοήθημα στους πυρόπληκτους. —
Κανείς δεν κατάλαβε γιατί έγινε η φασαρία. —
 –

Απλή πρόταση ονομάζεται η πρόταση που περιλαμβάνει μόνο τους βασικούς

όρους, χωρίς προσδιορισμούς, δηλαδή έχει μία από τις παρακάτω μορφές:
α. Υποκείμενο + Ρήμα (αμετάβατο)
π.χ. Ο σκύλος γαβγίζει.
β. Υποκείμενο + Ρήμα (μεταβατικό) + Αντικείμενο
π.χ. Οι μαθητές κλίνουν το ρήμα.
γ. Υποκείμενο + Ρήμα (μεταβατικό) + άμεσο Αντικείμενο + έμμεσο Αντικείμενο
π.χ. Ο δάσκαλος έδωσε στους μαθητές βιβλία.
δ. Υποκείμενο + Ρήμα (συνδετικό) + Κατηγορούμενο
π.χ. Ο Γρηγόρης είναι εργάτης
Όταν σε κάποιο από τους βασικούς όρους της απλής πρότασης προσθέσουμε έναν ή
περισσότερους προσδιορισμούς, όπως επίθετα, επιρρήματα κ.ά., η πρόταση αυτή
ονομάζεται επαυξημένη:
π.χ. Ο σκύλος γαβγίζει. (απλή πρόταση)
Ο άσπρος σκύλος γαβγίζει δυνατά. (επαυξημένη πρόταση)

19. Bάλε δίπλα από κάθε πρόταση (Α) αν είναι απλή και (Ε) αν
είναι επαυξημένη:

1. Ο Γιώργος εργάζεται. —
1. Η αδερφή του Νίκου δουλεύει σε μια πολυεθνική εταιρεία. —
2. Ο Νίκος έβαψε το σπίτι. —
3. Το παλιό αυτοκίνητο της γιαγιάς πουλήθηκε πολύ φθηνά. —
4. Το χωριό μου είναι παραθαλάσσιο. —
5. Οι γάτες συνήθως κυνηγούν τα ποντίκια για να παίξουν. —
6. Ο Πέτρος έσπασε το βάζο. —
7. Το μωρό κοιμάται. —
8. Η Έλενα σπούδασε στο εξωτερικό. —
9. Το αυτοκίνητο πήγαινε πολύ γρήγορα. —
10. Το σπίτι είναι μονοκατοικία. —
11. Ο Γιώργος μάς τηλεφώνησε. —
12. Ο καλύτερος μαθητής κέρδισε το έπαθλο. —
 –

20. Μπορείς να μετατρέψεις τις παρακάτω προτάσεις από επαυξημένες σε απλές

1. Η Βασιλική, η γειτόνισσά μας, αγαπάει πολύ τα δύο γατάκια της.

.........................................................................................................................................
2. Ο Τζακ είναι ένας σκύλος με μοναδική προσωπικότητα.
.........................................................................................................................................
3. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα κατοικίδια ωφελούν την υγεία των
ανθρώπων.
.........................................................................................................................................
4. Οι περισσότερες γάτες προτιμούν τα ψάρια για γεύμα τους.
.........................................................................................................................................
5. Ο άνθρωπος εξημέρωσε το σκύλο πριν από χιλιάδες χρόνια.
.........................................................................................................................................
6. Ο Νίκος, ο αδερφός του Γιώργου, είναι άριστος μαθητής.
.........................................................................................................................................
7. Οι παίκτες της εθνικής είναι καλοί επαγγελματίες,
.........................................................................................................................................
8. Οι μεγάλοι αθλητές γυμνάζονται σκληρά.
.........................................................................................................................................
9. Οι ηθοποιοί του θεάτρου κουράζονται υπερβολικά.
.........................................................................................................................................
10. Οι οδηγοί των λεωφορείων έχουν επαγγελματικό δίπλωμα.
.........................................................................................................................................
11. Το λυκόσκυλο του αδερφού μου είναι καλός φύλακας.
.........................................................................................................................................
12. Η γάτα μας ήταν άρρωστη χθες.
.........................................................................................................................................
13. Το άλογο του Γιάννη είναι 20 χρόνων.
.........................................................................................................................................
14. Το σχολείο χτίστηκε πέρυσι..
.........................................................................................................................................
 –

21. Να μετατρέψεις τις παρακάτω προτάσεις από απλές σε

επαυξημένες;

1. Η γιαγιά έφτιαξε κουλουράκια.

.........................................................................................................................................
2. Το βιβλίο είναι παλιό.
.........................................................................................................................................
3. Ο παππούς αγαπάει τα καναρίνια.
.........................................................................................................................................
4. Ο σκύλος φυλάει το κοπάδι.
.........................................................................................................................................
5. Τα κατσίκια σκαρφαλώνουν στα βράχια.
.........................................................................................................................................
6. Το φαγητό είναι νόστιμο.
.........................................................................................................................................
7. Η αρκούδα ζει στα δάση.
.........................................................................................................................................
8. Ο κυνηγός εντόπισε τα ίχνη.
.........................................................................................................................................
9. Το δάσος είναι πηγή οξυγόνου.
.........................................................................................................................................
10. Οι μέλισσες παράγουν μέλι.
.........................................................................................................................................
11. Ο σκύλος γαβγίζει.
.........................................................................................................................................
12. Η γάτα είναι άρρωστη.
.........................................................................................................................................
13. Οι κότες κοιμούνται.
.........................................................................................................................................
14. Η καμηλοπάρδαλη έχει πόδια.
.........................................................................................................................................
 –

22. Συμπλήρωσε τα οριστικά (ο , η , το) και αόριστα (ένας , μία , ένα) άρθρα που

Ήταν ............ ηλιόλουστη Κυριακή ............ Δεκεμβρίου. Ήταν.........πρώτη μέρα

που βρεθήκαμε όλη ............ οικογένεια μαζί ύστερα από ............ μεγάλο διάστημα
απουσίας ............ πατέρα. ............ γεγονός αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά. ............

δεύτερος λόγος που ήμουν χαρούμενος ήταν ............ παιχνιδιάρικο βλέμμα

............. κουταβιού που εδώ και λίγη ώρα τριγύριζε στον κήπο μας. Όταν ............

πατέρας μάς μίλησε για « ολοζώντανη » έκπληξη, δεν πήγε..........νους μου στο
μικρό σκυλάκι. ............ πατέρας μου το πήρε από ............ αγγελία που διάβασε
............. περιοδικό ΣΚΥΛΙΣΙΑ ΖΩΗ. Έτσι ............ οικογένειά μας απέκτησε
............. καλό φίλο.

............ Αρίονας ήταν ............ διάσημος μουσικός. ............ μέρα που ταξίδευε με
............ καράβι για ............ Κόρινθο, ............ ναύτες τον λήστεψαν και τον
πέταξαν στη θάλασσα. ............ καράβι έφυγε και εκείνος έμεινε αβοήθητος.
............ δελφίνι όμως τον έβαλε στην πλάτη του και τον μετέφερε στη στεριά.
Έτσι κατάφερε να σωθεί και να φτάσει στην πόλη ............ Κορίνθου, έστω και
με ............ μικρή περιπέτεια.

α. ............ πρωινή λιακάδα προμήνυε ............ ωραία ημέρα.

β. Βλέπαμε ............ κορυφή ............ ξακουστού βουνού.
γ. ............ τσοπάνηδες ............ καλοκαίρι μένουν κοντά ............ πρόβατά τους.
δ. ............ φωνές ............ μαθητών γέμιζαν ............ πολύ καθαρό προαύλιο.
ε. ............ παιδιά πρέπει να διαπλάθουν ............ ήρεμο χαρακτήρα και ............
δυνατή ψυχή.
στ. Δίπλα ............ θάλασσα υπήρχαν ............ ερείπια ............ παλιάς εκκλησίας.
ζ. ............ νέοι δε χορταίνουν..............εκδρομές.
 –

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
 1. Ο Πέτρος και ο Νίκος, οι διάσημοι δίδυμοι γιοι της θείας μου
της Ελένης, είναι σωστός μπελάς! Σε κάθε τους επίσκεψη ανακατεύουν
τα πράγματα στο δωμάτιό μου και θυμώνουν όταν τους μαλώνω.
 Στο πανηγύρι του χωριού εκατοντάδες επισκέπτες πηγαινοέρχονται
από πάγκο σε πάγκο προσπαθώντας να κάνουν τις πιο εξυπνες αγορές.
 Κατοικίδιο , χαρακτηριστικά , ελαττώματα , συνήθειες , εκπαίδευση ,
ευαίσθητος , ακίνδυνος , υποχωρητικός , φιλήσυχος , εκδικητικός ,
αναίσθητος , περιποίηση , συμπάθεια, κτηνίατρος, κτηνοτροφία,
κυνοκομείο, σκύλος, ζώο, ζωόφιλος, κυνηγός, θηλυκό, αρσενικό,
τρίχωμα, κανελής, βυσσινής, σταχτής, θαλασσής, περιλαίμιο,
γυαλιστερός, πυκνός, παιχνιδιάρης, απόχρωση, παχύς, φουντωτή,
λυκόσκυλο, εμβόλιο, περίθαλψη , φροντίδα, μικρόσωμο, μεγαλόσωμο,
κατοικίδια.
2.
1. Ο κουρασμένος οδηγός είναι επικίνδυνος. Χ
2. Οι στρατιώτες κουρασμένοι δεν έφαγαν. —
3. Η κανελιά γάτα φοβισμένη κρύφτηκε πάνω στο δέντρο. —
4. Το φοβισμένο σκυλί γαβγίζει. Χ
5. Τα παράθυρα κλεισμένα δεν αφήνουν να μπει φως. —
6. Τα κλεισμένα παράθυρα εμποδίζουν να μπει το φως του ήλιου. Χ
7. Το πυκνοφυτεμένο δασάκι χαρίζει την ομορφιά του. Χ
8. Οι πρόσφυγες περιφρονημένοι από την πολιτεία ζουν άθλια ζωή. —
9. Τα πεσμένα φύλλα των δέντρων σχημάτιζαν σωρούς. Χ
10. Τα εκπαιδευμένα σκυλιά της αστυνομίας είναι αφοσιωμένα
στο συνοδό τους. Χ—
11. Η έκφρασή του ήταν θλιμμένη και μελαγχολική. —
12. Η εξώπορτα του σπιτιού ήταν κλειδωμένη. —
13. Οι διαδηλωτές βάδιζαν με υψωμένες τις γροθιές. Χ
14. Τα καμένα δέντρα μοιάζουν με φαντάσματα. Χ
15. Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται. —
 –

3.

Επίθετα Ουσιαστικό Μετοχή Ουσιαστικό

όμορφο καράβι λιωμένη μολυβήθρα

Μαραμένα
καλαμένιο κατάρτι φύλλα
κιτρινισμένα
καφετή σπάγκο
Πολύχρωμες,
κίτρινες κόλλες
πράσινες
κόκκινες
μικρή,
άγκυρα
χειροποίητη
γαλάζιο φόντο
μαύρα γράμματα
ντενεκεδένια καράβια
μεγάλη αγωνία
φυλλοβόλα
δέντρα
αειθαλή
φανερή αντίθεση
λιγοστά φύλλα
καταπράσινη φορεσιά

4.
μελανιάζω → μελανιασμένος ντύνω → ντυμένος
βάφομαι → βαμμένος κουράζω → κουρασμένος
ζαλίζομαι → ζαλισμένος βάφω → βαμμένος
ανθίζω → ανθισμένος σκουπίζω → σκουπισμένος
καίγομαι → καμμένος γράφω → γραμμένος
χαίρομαι → χαρούμενος πεινώ → πεινασμένος
εκπαιδεύομαι → εκπαιδευμένος αγαπώ → αγαπημένος
πέφτω → πεσμένος θυμώνω → θυμωμένος
 –
5.
1. Μαρία ήρθε στο σπίτι με χτυπημένα (χτυπιέμαι) γόνατα.
2. Ο δήμαρχος ήταν το τιμώμενο (τιμώμαι) πρόσωπο της εκδήλωσης.
3. Όλοι οι καταζητούμενοι (καταζητούμαι) ληστές συνελήφθησαν.
4. Σε περιοχές φτιάχνονται πολλά λυόμενα (λύομαι) σπίτια.
5. Οι διαμαρτυρόμενοι (διαμαρτύρομαι) κάτοικοι ανέλαβαν πρωτοβουλίες
ενημέρωσης για τα προβλήματα της περιοχής.
6. Δεν έχουν μείνει πολλά συστεγαζόμενα (συστεγάζομαι) σχολεία.
7. Βγήκε από το κτίριο κάπως (αναστατώνομαι) αναστατωμένη . Σκούπισε τα
(δακρύζω) δακρυσμένα μάτια της και (χοροπηδώ) χοροπηδώντας σαν μη
συνέβαινε τίποτα, χάθηκε (απομακρύνομαι) απομακρυνόμενη απ’ το
συγκεντρωμένο πλήθος.
8. (Απογοητεύομαι) Απογοητευμένη απ’ την (επιβαρύνω) επιβαρυμένη
κατάσταση της υγείας και (αποθαρρύνω) αποθαρρυμένη απ’ τη συμπεριφορά
των συνανθρώπων της, έτρεξε στο σπίτι της (κλαίω) κλαίγοντας .
9. Θεωρείται απ’ τα πιο (πετυχαίνω) πετυχημένα και πιο (αγαπιέμαι) αγαπημένα
μέλη της ομάδας.
 –
6.Κάποτε βρέθηκα σε μια μακρινή και παράξενη θάλασσα. Από τη μια
μεριά της είχε άγρια, μαυρισμένα βράχια και βαθιές χαράδρες στρωμένες
με αγκαθωτά φύκια και τραχιές πέτρες . Τρομακτικό μέρος ! Εκεί,
λοιπόν, ζούσαν μαύρα, μακριά και λεπτά ψάρια που στο σώμα τους είχαν
κεντημένα μυτερά ξίφη και κοφτερές λεπίδες . Το πιο περίεργο πράγμα
όμως, ήταν ότι αυτά τα τόσο άγρια στην όψη πλάσματα λέγονταν
κλαψόψαρα!

Επίθετα
μακρινός μακρινή μακρινό
παράξενος παράξενη παράξενο
άγριος άγρια άγριο
βαθύς βαθιά βαθύ
αγκαθωτός αγκαθωτή αγκαθωτό
τραχύς τραχιά τραχύ
Τρομακτικός Τρομακτική Τρομακτικό
μαύρος μαύρη μαύρο
μακρύς μακριά μακρύ
λεπτός λεπτή λεπτό
μυτερός μυτερή μυτερό
κοφτερός κοφτερή κοφτερό
περίεργος περίεργη περίεργο
άγριος άγρια άγριο
Μετοχές
μαυρισμένος μαυρισμένη μαυρισμένο
στρωμένος στρωμένη στρωμένο
κεντημένος κεντημένη κεντημένο
 –
7.
1. Οι χρυσαφιές (χρυσαφής) ακτίνες του ήλιου χάιδευαν το πρόσωπό του.
2. Ο μικρός Γιωργάκης επέμενε να βάψουν το δωμάτιό του σε χρώμα
πορτοκαλί (πορτοκαλής).
3. Πόσα καφετιά (καφετής) παντελόνια θα αγοράσεις ακόμα;
4. Ξαφνικά ο ουρανός γέμισε σταχτιά (σταχτής) σύννεφα......
5. Στο χωριό βλέπεις αρκετούς αδέσποτους κανελιούς (κανελής) σκύλοι.
6. Αυτή τη βυσσινιά (βυσσινής) φούστα πρέπει να φορέσεις, σου πάει
εκπληκτικά!
7. Οι αποχρώσεις του μενεξεδή -διού (μενεξεδής) ουρανού ήταν μαγευτικές....
8. Η δασκάλα μας έχει μια καφετιά (καφετής) τσάντα.
9. Στο εξοχικό τους σπίτι έχουν βυσσινιά (βυσσινής) παράθυρα.
10. Στην Αίγινα πηγαίναμε με τον « Πορτοκσλή (Πορτοκαλής) Ήλιο».
11. Υπάρχει και σταχτιά (σταχτής) αρκούδα.
12. Είναι εντυπωσιακό το χρυσαφή (χρυσαφής) χρώμα της δύσης του ήλιου.
Το φως του φεγγαριού είναι ασημί (ασημής).

8. Το καφετί (καφετής) κανίς με την κανελιά (κανελής) σκυλίτσα

άγνωστης ράτσας έτρεχαν μαζί με τον σταχτή (σταχτής) «αλήτη», τον
καφετή (καφετής) ποιμενικό και τα δύο κεραμιδιά (κεραμιδής) πεκινουά.
Οι πορτοκαλιές (πορτοκαλής) και θαλασσιές (θαλασσής) σακούλες .... και
η σταχτιά (σταχτής) άσφαλτος ...

9. των θαλασσιών υφασμάτων

→ του θαλασσιού υφάσματος
τον καφετή καναπέ → τους καφετιούς καναπέδες
η ασημιά κουρτίνα → οι ασημιές κουρτίνες
το κοραλί φόρεμα → τα κοραλιά φορέματα
ο κανελής γάιδαρος → οι κανελιοί γάιδαροι
τις χρυσαφιές αποχρώσεις → τη χρυσαφιά απόχρωση
την σταχτιά τσάντα → τις σταχτιές τσάντες
τα χρυσαφιά υφάσματα → το χρυσαφί ύφασμα
της βυσσινιάς καρέκλας → τις βυσσινιές καρέκλες
οι πορτοκαλιές ρίγες → η πορτοκαλιά ρίγα
τα σταχτιά σύννεφα → το σταχτί σύννεφο
τα θαλασσιά υφάσματα → το θαλασσί ύφασμα
τον μελιτζανί καναπέ → τους μελιτζανιούς καναπέδες
των χρυσαφιών ζωνών → της χρυσαφιάς ζώνης
 –
10.
Το τραπέζι της κουζίνας έχει μεγάλο πλάτος. → είναι πολύ πλατύ
Η διώρυγα της Κορίνθου έχει μεγάλο μάκρος. → είναι πολύ μακριά
Το ύφασμα έχει μεγάλο φάρδος. → είναι πολύ φαρδύ
Η Μεσόγειος θάλασσα σε ορισμένα σημεία έχει μεγάλο βάθος. → είναι πολύ
βαθιά
Ο πίρος στις πόρτες ασφαλείας έχει μεγάλο πάχος.→ είναι πολύ παχύς
11.
1. Θαυμάζω τον πλατύ (πλατύς) καταγάλανο ουρανό.
2. Τα νερά των μεγάλων θαλασσών είναι βαθιά (βαθύς).
3. Πολύ φαρδιά (φαρδύς) είναι η φούστα που φοράς.
4. Ο Πέτρος είναι αρκετά παχύς (παχύς).
5. Η βαλίτσα είναι ελαφριά (ελαφρύς).
6. Ειδικά φορτηγά ήρθαν για τη μεταφορά των βαριών (βαρύς) αντικειμένων.
7. Άφησε την πλατιά (πλατύς) λεωφόρο και μπήκε σ` ένα στενό δρομάκι.
8. Τα βαθιά (βαθύς) νερά τη φόβιζαν, γιατί δεν ήξερε να κολυμπά.
9. Οι παχιοί (παχύς) άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρά προβλήματα
υγείας.
10. Ήταν πολύ δύσκολο να διασχίσουν τον πλατύ (πλατύς) και βαθύ
(βαθύς) ποταμό Αλιάκμονα.
11. Τη στιγμή που τραβούσε τα βαριά (βαρύς) τραπεζάκια του σαλονιού
ένιωσε έναν οξξύ (οξύς) πόνο στο στήθος.
12. Προτιμά να φορά ελαφριά (ελαφρύς) και φαρδιά (φαρδύς) ρούχα.
13. Κοιτούσαν έκπληκτοι τους πλατιούς (πλατύς) δρόμους που είχαν γεμίσει
από το νερό της βροχής.
14. Το κρύο ήταν δριμύ (δριμύς) και ένα παχύ (παχύς) στρώμα χιονιού
είχε καλύψει το όμορφο πάρκο.
15. Καθρεφτίστηκε στα νερά του βαθιού (βαθύς) πηγαδιού.
16. Οι βαλίτσες μας είναι ελαφριές (ελαφρύς).
17. Η κουρτίνα είναι πολύ μακριά. (μακρύς).
18. Το παντελόνι σου είναι πολύ φαρδύ (φαρδύς).
19. Έχουν περάσει οι εποχές των παχιών (παχύς) αγελάδων.
20. Το τσαντάκι σου είναι πολύ βαρύ (βαρύς)
21. Αυτή η καρέκλα είναι ελαφριά σαν πούπουλο. (ελαφρύς)
22. Ο καναπές είναι αρκετά φαρδύς και για τους δυο μας. (φαρδύς)
23. Το γκρίζο ποντικάκι κουνούσε όλο χάρη τη μακριά ουρά του.( μακρύς)
24. Η πλατεία μετά την επέκτασή της είναι πια αρκετά φαρδιά (φαρδύς).
25. Καλό είναι να προσέχουμε για να μη γίνουμε παχιοί (παχύς).
 –
12.
ο βαθύς ποταμός → οι βαθιοί ποταμοί
των μακριών διαδρόμων → του μακρύ – ιού διαδρόμου
τη μακριά φανέλα → τις μακριές φανέλες
η τραχιά επιφάνεια → οι τραχιές επιφάνειες
τις βαριές φορεσιές → τη βαριά φορεσιά
τα φαρδιά πουκάμισα → το φαρδύ πουκάμισο
τη βαριά πόρτα → τις βαριές πόρτες
της φαρδιάς λεωφόρου → των φαρδιών λεωφόρων
τις βαθιές λίμνες → τη βαθιά λίμνη
των παχιών αγελάδων → της παχιάς αγελάδας
του μακριού δρόμου → των μακριών δρόμων
τα παχιά μοσχάρια → το παχύ μοσχάρι
ο βαθύς γκρεμός → οι βαθιοί γκρεμοί
τον φαρδύ δρόμο → τους φαρδιούς δρόμους
των πλατιών λιμνών → της πλατιάς λίμνης

13.
1. Ο Γιάννης κλαίει, επειδή χτύπησε το πόδι του.
2. Τα παιδιά κουράστηκαν, γιατί έτρεχαν όλο το απόγευμα.
3. Το καλοκαίρι μου αρέσει, διότι έχω πολύ ελεύθερο χρόνο.
4. Αφού δεν θέλεις να έρθεις, μείνε στο σπίτι.
5. Εφόσον σου αρέσει, αγόρασέ το.
6. Μια και το ανέφερες, θα σου εξηγήσω.
7. Οι διακοπές για τους μαθητές είναι απαραίτητες, γιατί η συνεχής μελέτη
κουράζει το μυαλό τους.
8. Οι αρκούδες που φροντίζει ο «Αρκτούρος» ζουν σε περιφραγμένο χώρο,
αφού δεν έχουν μάθει να ζουν ελεύθερες.
9. Το μετρό εξυπηρετεί καλύτερα τους επιβάτες, επειδή έχει σταθερά
δρομολόγια.
10. Τα αδέσποτα ζώα χρειάζονται βοήθεια, μια που είναι απροστάτευτα.
11. Η ζωή στην πόλη είναι ευχάριστη, διότι προσφέρει πολλές ευκαιρίες για
μόρφωση.
12. Γυρίσαμε αμέσως, μια και ματαιώθηκε η παράσταση.
13. Χτύπησε το πόδι του, καθώς βάδιζε αφηρημένος.
14. Εφόσον αθλείσαι, πρέπει να τρως υγιεινά και σωστά γεύματα.
 –

14. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

1. Η μητέρα μου θα ταξιδέψει με πλοίο. Φοβάται τα αεροπλάνα.
Η μητέρα μου θα ταξιδέψει με πλοίο μια(ς) και ή αφού ή ... φοβάται τα
αεροπλάνα.
2. Δεν το αγόρασα , επειδή ήταν ακριβό.
3. Αφού εξοικονομώ χρήματα , το καλοκαίρι θα πάω στην Αμερική.
4. Δεν διάβασα τα μαθήματά μου , διότι ήμουν άρρωστος.
5. Άνοιξα το μπουκαλάκι με το νερό , επειδή διψούσα
6. Σηκώνονταν μεγάλα κύματα , γιατί ο άνεμος φυσούσε δυνατά.
7. Ντύνομαι βαριά , μια και δεν αντέχω το κρύο
8. Δεν αγόρασα το κολιέ , καθώς ήταν πολύ ακριβό.
9. Εφόσον δεν μου μιλάει , δεν την κάλεσα στο πάρτι ,
10. Όλοι τον αγαπούσαν , διότι βοηθούσε τους φτωχούς και τους αδύναμους.
11. Αποφεύγει να οδηγεί τη νύχτα , καθώς δε βλέπει καλά.
12. Να φροντίζουμε τα ζώα , μια που το έχουν ανάγκη.
13. Το ράλι αυτοκινήτων είναι επικίνδυνο άθλημα , καθώς συχνά γίνονται
ατυχήματα.

15. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

Δεν πήγα εκδρομή και στενοχωρήθηκα πολύ.
Στενοχωρήθηκα πολύ, επειδή δεν πήγα εκδρομή.
1. Δεν πρόλαβα και δεν έκανα τις εργασίες μου.
Δεν έκανα τις εργασίες μου , επειδή δεν πρόλαβα.
2. Μάλωσα με τον φίλο μου και είμαι στενοχωρημένος.
Είμαι στενοχωρημένος, διότι μάλωσα με τον φίλο μου.
3. Χιόνισε και πήγαμε στον Παρνασσό για σκι.
Πήγαμε στον Παρνασσό για σκι , γιατί χιόνισε.
4. Δεν έχω πολλή δουλειά και θα γυρίσω νωρίς .
Μια και δεν έχω πολλή δουλειά , θα γυρίσω νωρίς
5. Δεν πέρασε τις εξετάσεις και στεναχωρήθηκε πολύ .
Στεναχωρήθηκε πολύ , επειδή δεν πέρασε τις εξετάσεις
6. Θα με καθυστερούσαν και απέφυγα να τους μιλήσω.
Απέφυγα να τους μιλήσω , διότι οα με καθυστερούσαν.
7. Ο καιρός ήταν πολύ καλός και πήγαμε για μπάνιο .
Μια που ο καιρός ήταν πολύ καλός , πήγαμε για μπάνιο .
 –

16. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

1. Απέφευγε τις συναναστροφές με ξένους επειδή φοβόταν..
2. Ο αγώνας αναβλήθηκε διότι έβρεχε.
3. Ήταν ευτυχισμένος επειδή πέτυχε στο πανεπιστήμιο.
4. Ήταν στενοχωρημένος γιατί ηττήθηκε της ομάδας του.
5. Θυσιάστηκαν διότι αγαπούσαν την πατρίδα.
17. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

1. Θέλοντας να δείξει την αξία του, δούλευε πολύ.

Επειδή ήθελε ...............................................................................................................
2. Γνωρίζοντας ότι ήταν επικίνδυνη η διαδρομή, σταμάτησε αμέσως.
Επειδή γνώριζε ότι ...
3. Νομίζοντας ότι θα τον βοηθούσαν, ανέλαβε την επιχείρηση.
Ανέλαβε την επιχείρηση , γιατί νόμιζε ..
4. Δε διαμαρτυρόμαστε στον διαιτητή, φοβούμενοι την κίτρινη κάρτα.
Δε διαμαρτυρόμαστε στον διαιτητή γιατί φοβόμαστε την κίτρινη κάρτα.
5. Δίνοντας χρήματα, νόμιζε ότι αποκτούσε φίλους.
Νόμιζε ότι αποκτούσε φίλους , διότι έδινε χρήματα.
6. Νόμιζε ότι θα ξέφευγε αλλάζοντας συνεχώς την εμφάνισή του.
Νόμιζε ότι θα ξέφευγε , καθώς άλλαζε συνεχώς την εμφάνισή του.

18.
Οι πάγοι στην Ανταρκτική λιώνουν γιατί ανεβαίνει η θερμοκρασία της γης. Α
Κανείς δεν έμαθε γιατί άλλαξαν σπίτι. Π
Όλοι ρωτούσαν γιατί δεν παρέλαβε το βραβείο. Π
Τραγουδούσε γιατί ήταν χαρούμενος. Α
Οι μαθητές στενοχωρήθηκαν γιατί έφυγε ο δάσκαλός τους. Α
Ο «Μάγκας» θύμωσε γιατί ο Βρασίδας είπε ψέματα. Α
Ο δήμαρχος δεν ήξερε γιατί δε δόθηκε το βοήθημα στους πυρόπληκτους. Π
Κανείς δεν κατάλαβε γιατί έγινε η φασαρία. Π
 –

19
1. Ο Γιώργος εργάζεται. Α
1. Η αδερφή του Νίκου δουλεύει σε μια πολυεθνική εταιρεία. Ε
2. Ο Νίκος έβαψε το σπίτι. Α
3. Το παλιό αυτοκίνητο της γιαγιάς πουλήθηκε πολύ φθηνά. Ε
4. Το χωριό μου είναι παραθαλάσσιο. Α
5. Οι γάτες συνήθως κυνηγούν τα ποντίκια για να παίξουν. Ε
6. Ο Πέτρος έσπασε το βάζο. Α
7. Το μωρό κοιμάται. Α
8. Η Έλενα σπούδασε στο εξωτερικό. Ε
9. Το αυτοκίνητο πήγαινε πολύ γρήγορα. Ε
10. Το σπίτι είναι μονοκατοικία. Α
11. Ο Γιώργος μάς τηλεφώνησε. Α
12. Ο καλύτερος μαθητής κέρδισε το έπαθλο. Ε

20.
1. Η Βασιλική, η γειτόνισσά μας, αγαπάει πολύ τα δύο γατάκια της.
Η Βασιλική αγαπάει τα γατάκια .
2. Ο Τζακ είναι ένας σκύλος με μοναδική προσωπικότητα.
Ο Τζακ είναι σκύλος.
3. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα κατοικίδια ωφελούν την υγεία των
ανθρώπων.
Τα κατοικίδια ωφελούν την υγεία
4. Οι περισσότερες γάτες προτιμούν τα ψάρια για γεύμα τους.
Οι γάτες προτιμούν τα ψάρια.
5. Ο άνθρωπος εξημέρωσε το σκύλο πριν από χιλιάδες χρόνια.
Ο άνθρωπος εξημέρωσε το σκύλο
6. Ο Νίκος, ο αδερφός του Γιώργου, είναι άριστος μαθητής.
Ο Νίκος είναι άριστος μαθητής.
7. Οι παίκτες της εθνικής είναι καλοί επαγγελματίες.
Οι παίκτες είναι επαγγελματίες.
8. Οι μεγάλοι αθλητές γυμνάζονται σκληρά.
Οι αθλητές γυμνάζονται.
9. Οι ηθοποιοί του θεάτρου κουράζονται υπερβολικά.
 –
Οι ηθοποιοί κουράζονται.
10. Οι οδηγοί των λεωφορείων έχουν επαγγελματικό δίπλωμα.
Οι οδηγοί έχουν δίπλωμα.
11. Το λυκόσκυλο του αδερφού μου είναι καλός φύλακας.
Το λυκόσκυλο είναι φύλακας.
12. Η γάτα μας ήταν άρρωστη χθες.
Η γάτα μας ήταν άρρωστη.
13. Το άλογο του Γιάννη είναι 20 χρόνων.
Το άλογο είναι 20 χρόνων.
14. Το σχολείο χτίστηκε πέρυσι..
Το σχολείο χτίστηκε..

21. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

1. Η γιαγιά έφτιαξε νόστιμα κουλουράκια.
2. Το βιβλίο είναι πολύ παλιό.
3. Ο παππούς, ο Γιάννης, αγαπάει τα καναρίνια.
4. Ο σκύλος φυλάει το κοπάδι με τα πρόβατα..
5. Τα κατσίκια σκαρφαλώνουν στα απότομα βράχια.
6. Το φαγητό είναι νόστιμο και υγιεινό.
7. Η καφέ αρκούδα ζει στα δάση.
8. Ο κυνηγός εντόπισε τα ίχνη του λαγού.
9. Το δάσος είναι πηγή οξυγόνου και ξυλείας.
10. Οι μέλισσες παράγουν μέλι από τα λουλούδια.
11. Ο σκύλος γαβγίζει δυνατά.
12. Η γάτα είναι βαριά άρρωστη.
13. Οι κότες κοιμούνται στο κοτέτσι.
14. Η καμηλοπάρδαλη έχει μακριά πόδια.
 –

22. Ήταν μια ηλιόλουστη Κυριακή του Δεκεμβρίου. Ήταν η πρώτη μέρα που
βρεθήκαμε όλη η οικογένεια μαζί ύστερα από ένα μεγάλο διάστημα απουσίας
του πατέρα. Το γεγονός αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά. Ο δεύτερος λόγος
που ήμουν χαρούμενος ήταν το παιχνιδιάρικο βλέμμα του κουταβιού που εδώ
και λίγη ώρα τριγύριζε στον κήπο μας. Όταν ο πατέρας μάς μίλησε για «
ολοζώντανη » έκπληξη, δεν πήγε ο νους μου στο μικρό σκυλάκι. Ο πατέρας
μου το πήρε από μια αγγελία που διάβασε στο περιοδικό ΣΚΥΛΙΣΙΑ ΖΩΗ.
Έτσι η οικογένειά μας απέκτησε έναν καλό φίλο.

Ο Αρίονας ήταν ένας διάσημος μουσικός. Μια μέρα που ταξίδευε με ένα
καράβι για την Κόρινθο, οι ναύτες τον λήστεψαν και τον πέταξαν στη
θάλασσα.
Το καράβι έφυγε και εκείνος έμεινε αβοήθητος.
Ένα δελφίνι όμως τον έβαλε στην πλάτη του και τον μετέφερε στη στεριά.
Έτσι κατάφερε να σωθεί και να φτάσει στην πόλη της Κορίνθου, έστω και
με μια μικρή περιπέτεια.

α. Η πρωινή λιακάδα προμήνυε μια ωραία ημέρα.

β. Βλέπαμε την κορυφή του ξακουστού βουνού.
γ. Οι τσοπάνηδες το καλοκαίρι μένουν κοντά στα πρόβατά τους.
δ. Οι φωνές των μαθητών γέμιζαν το πολύ καθαρό προαύλιο.
ε. Τα παιδιά πρέπει να διαπλάθουν άναν ήρεμο χαρακτήρα και μια δυνατή
ψυχή.
στ. Δίπλα στη θάλασσα υπήρχαν τα ερείπια μιας παλιάς εκκλησίας.
ζ. Οι νέοι δε χορταίνουν τις εκδρομές.
–