DRUGI KOLOKVIJ IZ ELEMENATA KONSTRUKCIJA IIA, IIB i IIC

Uređaj prikazan na slici ima dvostruku namjenu. Elektromotor EM preko remenskog prijenosa tkanim
plosnatim remenom (R1 - R2), tarnog prijenosa valjkastom i pločastom tarenicom s mogućnošću kontinuirane
promjene prijenosnog omjera (TN1-TN2), tarnog prijenosa koničnim tarenicama (TN3-TN4), bubnja BU i užeta
povlači po kosini teret Q, brzinom vQ. POVREMENO se preko uključno-isključne tarne konične spojke S pokreće
radni stroj RS. Potrebni pritisak za prijenos snage između valjkaste tarenice TN1 i pločaste tarenice TN2 kao i
između koničnih tarenica TN3 i TN4 ostvaruje se pomoću tlačne opruge OP1. Tarenice TN2 i TN3 aksijalno su
pomične po vratilu V preko pripadajućih pera i žljebova.

ZADANO:
Brzina vrtnje elektromotora EM je konstantna i iznosi nEM = 2 880 min-1. Sila u opruzi OP1 iznosi 2 kN,
dok je faktor trenja između tereta Q i kosine µp = 0,15 (vidjeti sliku). Težine dijelova uređaja koje nisu
navedene, gubitke u ležajevima i bubnju BU ne treba uzimati u obzir.
Remenski prijenos tkanim plosnatim remenom (R1 - R2):
Materijal tkanog plosnatog remena ...................................................................................... balata-pamuk
Debljina remena ........................................................................................................................ sR12 = 4 mm
Prijenosni omjer ............................................................................................................................. iR12 = 2,2
Promjer manje remenice ............................................................................................................. minimalan
Osni razmak između remenica .............................................................................................. aR12 = 400 mm
Ukupni korekcijski faktor .............................................................................................................. izračunati
Tarni prijenos s kontinuiranom promjenom prijenosnog omjera (TN1 - TN2):
Promjer tarenice TN1 .................................................................................................................. minimalan
Širina tarne plohe manje tarenice TN1 ................................................................................... BTN1 = 20 mm
Minimalni kinematski promjer veće tarenice TN2 ........................................................... dTN2_min = 200 mm
Maksimalni kinematski promjer veće tarenice TN2 ......................................................... dTN2_max = 400 mm
Materijal tarnih obloga ........................................................................................................... plastika/čelik
Značajka pritiska valjanja ..............................................................................................................kgran./k = 2
Sigurnost protiv klizanja ..............................................................................................................SkTN12 = 1,6
Tarni prijenos koničnim tarenicama (TN3 - TN4):
Srednji promjer manje konične tarenice TN3 ........................................................................ dTN3 = 125 mm
Srednji promjer veće konične tarenice TN4 .......................................................................... dTN4 = 250 mm
Bubanj BU:
Promjer bubnja ....................................................................................................................... dBU = 140 mm
Uključno-isključna tarna konična spojka S:
Srednji promjer tarnih ploha ................................................................................................... dsr = 175 mm
Nagib tarnih ploha ............................................................................................................................αS = 15°
Faktor trenja između tarnih obloga.................................................................................................. µS = 0,3
Faktori korisnog učinka (stupnjevi djelovanja):
R12 = 0,94; TN12 = 0,88; TN34 = 0,92; S = 0,95;
POTREBNO JE:

1. Uz pretpostavku potpunog iskorištenja tarnog prijenosa (TN1 - TN2),

odrediti potrebnu (maksimalnu) snagu elektromotora EM. (15 bodova)

2. Odrediti maksimalnu težinu tereta Q koji se može vući uz kosinu. (10 bodova)

3. Odrediti maksimalnu snagu koja se može dovesti radnom stroju RS te

maksimalni iznos sile F na poluzi P potreban za uključivanje tarne konične
spojke S ako odnos krakova na poluzi P iznosi a : b = 1 : 3. Pretpostaviti da
je faktor sigurnosti protiv proklizavanja 1,5, širina tarnih obloga
BS = 30 mm, dopušteni pritisak između tarnih obloga pdop = 0,05 N/mm2,
faktor primjene KA = 1, te da je spojka predviđena za veliki broj
uključivanja. (20 bodova)

4. Odrediti minimalnu širinu plosnatog remena remenskog prijenosa

(R1 - R2), ako je pogonski stroj grupe A te se pogoni teški pogon do 10 h
dnevno u uvjetima velike i brze promjene vlage i temperature. (20 bodova)

5. Skicirati prostornu shemu vratila V u izometrijskoj projekciji s ucrtanim

opterećenjima (sile i momenti) uz obveznu naznaku smjera vrtnje.
Skicirati također shemu svih opterećenja za vratilo V u horizontalnoj, a
zatim i u vertikalnoj ravnini. Skice je potrebno nacrtati za slučaj
najnepovoljnijeg položaja valjkaste tarenice TN1 s obzirom na opterećenje
vratila V. Odabir položaja tarenice TN1 obvezno ukratko objasniti. (25 bodova)

Napomena:
Nije potrebno računati, ali je potrebno nacrtati reakcije u
osloncima.

6. Uz pretpostavku da je remenski prijenos plosnatim remenom (R1 - R2)

potrebno zamijeniti zupčanim prijenosom cilindričnim zupčanicima s
ravnim zubima (Z1 - Z2) te pritom zadržati postojeći prijenosni omjer kao i
osni razmak, potrebno je odrediti: modul, broj zubi, promjer temeljne,
diobene, podnožne i tjemene kružnice obaju zupčanika. Pretpostaviti da
je osnovni profil ozubljenja obaju zupčanika profil D prema normi ISO
53:1998 te da korak zupčanika iznosi 5∙π. (10 bodova)

Potrebne podatke za rješavanje zadatka koji nisu navedeni odredite samostalno uz obvezno navođenje
izvora. Rješenja moraju sadržavati ukupni postupak proračuna: potrebne skice, jednadžbe s općim
brojevima i zatim uvrštenim brojčanim vrijednostima te rezultat.

U slučaju da brojčane vrijednosti nisu uvrštene u jednadžbe postupak se neće bodovati!!!

VRIJEME ZA RAD: 1 sat i 45 minuta