Ponte Deu Me

CATÁLOGO DO PATRIMONIO CULTURAL DE PONTEDEUME
PLAN XERAL DE ORDENACIÓN MUNICIPAL
DENOMINACIÓN: PARROQUIA: NÚCLEO:
Os Castros / Castro de Nogueirosa NOGUEIROSA 0 Castro

Localización: Coordenadas UTM (ED50 íuso 29N): CodigoXacemento:
||GA15069001
0 Castro |569159; 4806729
DESCRICIÓN:
Situado nun outeiro na marxe meridional da Ría de Ares, próximo á desembocadura do Eume, nun contorno de carácter residencial e de aproveitamento forestal e agrícola.
0 castro posúe forma oval cun recinto principal circundado por un parapeto defensivo en case todo o seu perímetro. No centro do recinto temos unha pequeña croa levantada uns 3 m do
recinto principal e de 35 m por 22 m nos eixes N-S e E-W respectivamente.
0 recinto principal ten unhas dimensións de 67 m no eixe N-S por 58 no eixe E-W. Agás na parte NW do castro, onde unha vivenda desmontou o parapeto defensivo, este circunda ao
castro en case todo o seu perimetro. No lado W e SW consérvase en mellor estado, cuns 2 m de altura cara o interior e 3 m cara o exterior. Ao S e SE o parapeto desapareceu, anque
neste lado teria menos altura xa que a pendente do terreo á moito maior. Ao NE o parapeto ten unha altura de 1,5 m cara o interior e cae suavemente pola ladeira cara o exterior. Neste
punto a separación entre o parapeto exterior e o recinto principal ou croa é menor uns 8 m, dando lugar a un pequeño foxo cara o N.
CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 MALO PRIVADA

ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):
RÚSTICO PROTECCIÓN PATRIMONIO 03-9

OBSERVACIÓNS: r-
Anr-’ r rio ci
cla
•.a
I dü CMC-■ ' el m de
ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER
TODO 0 CONXUNTO
o do ssrvizo de Planificación
_____________________________ L V,b^"_________ i
MELLORAS NECESARIAS: ■■ 1 ! ' 1 <

T ■ y remangarm ^ ■■■■cin
I
OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:
Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección
F RES
X_001
(
ANEXO FOTOGRÁFICO PARA O ELEMENTO X_001
X_001_F_02
twnfciiua iíervfeo do Planificación

CLASE . _ -., i A TIPOLOXÍA: r „ N° .. „ CLAVE _

ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLO CASTROS FICHA: X_002 PLANO: 03-13
F_01 s
DENOMINACIÓN: ^ 'X Oy»fa do sarvizode NÚCLEO:

-— -------------~í-----------
r~s------------------------------------------------ 1---------------------------- ——____________________________ ___________________ ___________________________________________________ i———
Castro da ínsua BOEBRE i A Barreira
Localización: ' Coordenadas UTM (ED50 fuso 29N): CodigoXacemento:
V
V, 7 rciiidiiuuv.’. ti - «mí
A Barreira |563160;4804225 GAI5069002
-- ^
DESCRICIÓN:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Situado nunha punta mariña e lllote, nun contorno de aproveitamento agrícola e baldío.
O castro ten unha forma irregular adaptada á forma da punta. O efecto do embate do mar na punta fai que se produzan constantes desplomes nos cantís, variando así a forma da punta.
Posúe unhas dlmensíóns de 120 m no eixe E-W por 75 m no eixe N-S. Na parte máis occidental do castro, na punta dos acantilados, temos dúas partes dun segundo recinto moi alterado
polos derrubes e que miden uns 20 m cada unha. No centro do recinto, separando os cultivos da zona sen cultivar, temos unha pequeña terraza duns 0,5 m de alto que aparenta estar
arrasada polos cultivos. Na parte máls meridional do castro temos oulro parapeto defensivo de I m de alto que se extende de S a N, parcialmente alterado polos cultivos.
Coas coordenadas UTM X: 563.154 y UTM Y: 4.804.193 sitúase o xacemento romano das Insuas. Atópase visible no terraplén da praia das [nsuas (ao S do castro). Neste terraplén
obsérvanse restos cerámicos romanos (tégula, ímbrice e cerámica).

Coas coordenadas UTM X: 562.978 y UTM Y: 4.804.115 sitúase a illa Carboeira, próxima á punta. Tamén se observaron restos romanos (tégula, ímbrice e cerámica).
No ano 2011 leváronse a cabo unha serie de sondaxes que evidenciaron a ocupación do xacemento ao longo de cinco momentos diferenciados que van da Idade do Femó ata o Medioevo.
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 BO PRIVADA
REP COSTAS E REP PATRIMONIO 03-13
OBSERVACIÓNS:
En calquera caso estarase ao establecido na Disposición Transitoria Cuarta da Lei de Costas, independentemente do rexime de protección que estableza o catálogo do PXOM.
Bibliografía:
- Fidel Méndez Fernández, Ma Carmen Martínez López, Ramón Infante López e Antón Prego Fernández: Sondaxes valorativas no Castro da Insua. Cátedra n0 19. Pontedeume. 2012
TODO 0 CONXUNTO
MELLORAS NECESARIAS:
J r meo
X_002
CLASE í TIPOLOXlA: N° CLAVE

elemento XACEMENTOS ARQUEOLO CAS IROS echa x_003 puno: 03-2
F_01 S
' -----
‘
\ SR&rrr ffg
dala erras «tartta Zb
\ í-Jj ¿j^riíc i , T(rvjZ0 Ptenífícactón

f
DENOMINACIÓN: ( PARROQUIA: NÚCLEO:
Castro do Chao OMBRE Chao

" 1.,Vln vjr0(a
Localización: Coordenadas UTM (ED50 fuso 29N): CodigoXacemento:
1569495; 4807840 |GAI5069003

Chao
DESCRICIÓN:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Nun outeiro de escasa altura na marxe do Río Eume, preto da súa desembocadura na Ría. Utilización do contorno residencial e agrícola.
Pequeño castro de forma circular dun só recinto, coincidente básicamente coa súa croa. Esta ten unhas dlmensións de 40 m de diámetro e unha altura de t ,5 m a 2 m respecto á terraza
que a bordea polos seus lados W e S.
Localízanse varios terrapléns, de 1,5 m de altura media cara a caída natural do terreno (NeW)e polo seu lado S. Menos evidencias amosa a cara E do castro, prácticamente chan,
probablemente debido aos recheos dos cultivos máis próximos ao núcleo rural de Chao de Ombre.
A croa aparece totalmente ocupada por eucaliptos e monte baixo, e as tenazas por cultivos e prados.
Alterado pola conslrución de muros de cemento de división de parcelas polo lado S e E. 0 interior destas destínase a plantación de froiteiras, vides asi como a uso residencial.
Non se localizaron materiaís durante a prospección.
CATEGORÍA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 REGULAR PRIVADA
C l ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):
c • REP COSTAS E REP PATRIMONIO 03-2
0BSERVACIÓNS:
En calquera caso estafase ao establecido na Disposición Transitoria Cuarta da Lei de Cosías, ¡ndependentemente do rexime de protección que estableza o catálogo do PXOM.
ELEMENTOS SINGULARES A PR0TEXER
TODO 0 CONXUNTO
MELL0RAS NECESARIAS:
C V
/
i a^
V ■%/
FRES
X_003
F RES
X003
elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TIP0L0XlA MÁMOAS f,chÁ x_004 pZ 03-19

F_01 S
Mr—i ,
Aprobado d
Coi | . 7lln ..
> IG, o r
carnación de en os de ü,I,i oída de
•'"os
DENOMINACIÓN:
da,a tío.
PARROQUIA: NUCLEO:
Mámoas de Carpilo Carreira 1 , do de Plañir;, OMBRE Regueira

UlUcI l¡
Localización: Coordenadas UTM (ED50 (uso 29N): CodigoXacemento:
Regueira 571350; 4805660 | [GÁT5069004
DESCRICION:
No borde E dunha ampia penichaira que constitúe o cumio dun esporón en dirección N do conxunto do Monte Catasol. O contomo é forestal e baldío.
Túmulo de 11,90 m de lonxitude no eixe N-S por 16'80 m no eixe E-W. Altura de I m. Presenta violación central de 5,60 m de diámetro e 30 cm de profundidade. Aparece totalmente
cuberto de vexetación. Non se aprecia coiraza nin cámara dolménica.
Non puido localizar o túmulo durante a prospección debido ao estado actual do monte, totalmente cuberto polo denso mato (toxo, silvas) que alcanza máis de 3 m de altura nalgunas
zonas. Ñas coordenadas da ficha e plano de Patrimonio non se localizou o túmulo.
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 PRIVADA

OBSERVACIÓNS:
TODO 0CONXUNTO
\ --- ------------------------------------------- j
F RES
X_004
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ T'P0L0XlA MÁMOAS FICHA: X_005 PLANO: 03-19
DENOMINACIÓN: PARROQUIA: NUCLEO:
ORDENANZA DE APLICACION: Plano Ordenación (Folla):

OBSERVACIONS:
En calquera caso estarase ao establecido na Disposición Transitoria Cuarta da Leí de Costas) indépendentemente do rexime de protección que estableza o catálogo do PXOM.
Ar„ ' ' ’r] ,
TODO O CONXUNTO
O x°fa do scrvlzo do Planilicaciór»

\ UiuaHtst».3"____________________ 1
i _____ 1
. / Fernando Gan'L , unta Vareta -
OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS;
F RES
X_005
CLASE N° CLAVE
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ MÁMOAS FICHA: X 006 PLANO: 03-11
F 01
R4
R3
R4
_\
(OA156MC04■; R4 /
/
•- R8
/
■
,l «tirita ás
Mtttfln a—U! 1' i ' la d
Medio Ai, i,.<f. o . , orla de
“•de
#?8
27/05/.?uifi . " "f.o territorio Afdjia
dala 10’ :-A )10 J"°UU" <Ib err°s ció «jila orda de
Uruankí^ J|6,VIZ0 de Planificación
Fernando Gardo
ente Várela
Mámoas de Campo Carreíra - M 3 OMBRE Regueira

Localización: Coordenadas UTM (ED50 luso 29N): CodlgoXacemento:
Regueira 571430; 4806017 GA15069006
DESCRICIÓN:
No borde E dunha ampia penlchaira que constltúe o cumio dun esporón con orientación N do conxunto do Monte Catasol. Contorno forestal e baldío.
Túmulo situado uns 320 m ao N do túmulo 2. Dlmensións de 15,60 m no eixe N-S por 16,25 m no eixe E-W e unha altura de 1,70 m. Violación central de 3,90 m por 5,20 m nos eixes
anteriores e unha profundidade de 80 cm. Posúe cinco ortostatos no centro da violación pertencentes á cámara dolménica e coiraza con pedras de pequeño tamaño.
Non se puido localizar o túmulo durante a prospección. Na ubicación presentada nos planos do catálogo de patrimonio non se documenta a súa presenza. Actualmente as parcelas da
zona aparecen dedicadas ao cultivo de millo, polo que é posible que o túmulo fose destruido durante as tarefas de roturación e achandado do solo.
CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 PRIVADA

0BSERVACIÓNS:
I i
l ,
TODO 0 CONXUNTO
FRES
X_006
F RES
X_006
elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ tipoloxía ASENTAMENTO fich* x_007 04_3

F_01 S
\ LWto?|8rvia,ds lanificación
DENOMINACIÓN: _____________ PARROQUIA: NÚCLEO:
Xacemento romano de Sopa¿Q$, /i)' ■ ? PONTEDEUME Pontedeume
~ j use vjiela
Pontedeume |566530; 4807170 j |GA15069007
DESCRICIÓN:
Cantil da marte meridional da ría de Ares que forma parle da zona ruáis baixa da ladeira N do Monte Breamo.
Contorno agrícola, vivendas e canteira abandonada.
Debido ás grandes agresións que sufre o xacemento, non é posible determinar nin a forma e dimensións nin a súa tipoloxía. A estación deferrocarril, as vivendas, as hortas que as
rodean, a canteira abandonada, xunto co efecto do mar no cantil, fixeron que o xacemento perdese toda a súa fisonomía orixinal.
Excepto polas referencias bibliográficas, só nos podemos servir do abondose material cerámico extendido pola praia e polos cortes do cantil para determinar a existencia do xacemento.
Dos restos arquitectónicos dos que se fala na bibliografía, nada se pode ver xa.
Segundo a ficha do Museo Arqueolóxico Provincial d'A Coruña, ao abrir a canteira atopáronse restos de edificacións. Descríbese como un lugar formado por sete casas pequeñas de forma
rectangular e muros de cachotería, todas con escaleira de entrada, a que máis con tres chanzos, algúns de 1,45 m de longo e todos de cantería labrada.
As casas presentaban perpiaños, algúns de 0,36 m de anchura, a clave do arco co batente da porta, fogar e basa, documentándose apresenza nelasde restos de ánforas e abondosos
restos cerámicos, algúns con anacos dixitais, así como láter (19 cm de lado por 6 de groso e outros de 28 por 5'2 cm).
Cabe pensar nun establecemento mariñeiro relacionado con actividades pesqueiras, salga, etc.
Estes restos non existen actualmente, ben porque foron expoliados, ben por quedar tapados polo mato.
CATEGORÍA: AMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:
0BSERVACIÓNS:
En calquera caso estarase ao establecido na Disposición Transitoria Cuarta da Lei de Costas, independentemente do rexime de protección que estableza o catálogo do PXOM.
TODO 0 CONXUNTO

J
L Q& 7~. k.
F RES
X_007
CLASE N° CLAVE „
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ CASTROS FICHA: X 008 PLANO: 03-3
DESCRICIÓN:
0 caslro ten forma circular, lixeiramente alongada onde o recinto principal parece prolongarse nunha ampia terraza. Está mol alterado ata o punto de non poder recoñecer as súas
estruturas defensivas. Dimensións N-S: 60 m e E-W: 50 m. A parte E do castro presenta unha forte pendente cara a fraga do Eume e por contra, a parte W é a máis afectada pola canteira
que destruiu unha grande parte do outeiro no que se empraza o castro. Posible aterrazamiento no lado N, cunhas dimensións máximas de 25 m no eixe N-S e uns 2 m por debaixo do
recinto principal.
CATEGORÍA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:
INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 MOI MALO PRIVADA

RÚSTICO PROTECCIÓN PATRIMONIO - ■*' ' ■ ' V 03-3

OBSERVACIÓNS:
,i s .1 \
'- a
2re " ■Fj.rt rn,,,.clon ti.......... ..
■ fi yf-¡ fin -v.ivlfp Hft rifllllll: TU.lin
TODO 0 CONXUNTO
L'i ,j II
/ Fernando Gan' av.- ‘...relu

/ /
V «——-—
FRES
X_008
í
CLASE X TIPOLOXIA: N° CLAVE ^
elemento XACEMENTOS ARQUEOLÓ ASENTAMENTO ficha: x_009 piano: Q3-6
F_01 S
í . \ U,S"rrV'ZOde lanificación
DENOMINACIÓN: I j PARROQUIA: ^ NÚCLEO:
Vila Romana de Centroña J CENTROÑA 0 Portiño

Localización: . i Coordenadas UTM (ED50 íuso 29N): CodigoXacemento:
|565200; 4806930 |GA15069009

0 Porfirio
I DESCRICIÓN:
0 xacemento atópase nunha (osa de uns 10 m de longo por 8 m de ancho, frolto das escavacións que se levaron a cabo nel a principios dos anos 50 baixo a dirección de losé MJ
Luengo Martínez,
I No seu momento documentáronse os muros dunha estancia cuadrangular cortada por un talude do acantilado.
Segundo a ficha do Museo Arqueolóxico Provincial de A Coruña, trataríase dun posible criptopórtico, de forma cuadrangular, con pilastras cadradas na parte que mira ao mar. A cachoteria
ordinaria estarla realizada a óso.As paredes estarían preparadas ao modo Vitrubiano (mármore moída, cal, area fina con cunchas machacadas e later pulverizado con cal) con frescos de
cores vemnello, pardo e verde.
As pilastras serian de esquisto, con capiteis (pintados en vemnello) e portas con guarnición de estuco branco.
A parte límite coa costa despareceu por desmoronarse ao cantil. Os restos desta villa romana á que se retire M. Luengo e que foron estudados por el en 1950, atópanse actualmente
protexidos (sic) por espeso mato que os fai inaccesibles.
Posiblemente se trate dun excelente exemplo de villae a mare. Os resultados os describe F. Pérez Losada: "os restos exhumados corresponden a unha gran sala pavimentada con mosaico
e coas paredes recubertas de estucos moldurados e pintados, aberta cara a boca da Ría a través dunha presunta sucesión de vans e pilastras alternadas, interpretado como unha galeria-
corredor..." (LUENGO, 1962; C0UCEIR0, 1971; PEREZ LOSADA, 1990)__________________________________________________________________________________________________________________
CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:

(' ,
(Mt
0BSERVACIÓNS:
En calquera caso estacase ao establecido na Disposición Transitoria Cuarta da Leí de Costas, independentemente do rexime de protección que estableza o catálogo do PXOM.
CP
(* ELEMENTOS SINGULARES A PR0TEXER
TODO 0 CONXUNTO
i
L_y
» Ti
C Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección y

/
t i
F RES
X_009
Ó* PLAN XERAL DE ORDENACIÓN MUNICIPAL
I
X_009_FJ)2
N***-»—n n»“ n. * i u-« \
Sn C'd Itn ;*i&
1 i tío
I ' ’ «a
d. d . t ci Jo d9
Qyd? dn s.Trvizodo Planificación

\ U.Uunisuail!
P'M
Femando Geic'r nlo Venta
F RES
X_009
«TO: URBANÍSTICOS_ _ _ _ _ _ _ _ T'P0L°XÍA ASENTAMENTO_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ^ X_01Q pcZ 03-11

F_01 S
0 Coto BREAMO Gunturiz

[GAI50690 to
Gunturiz |571640; 4806760
DESCRICIÓN:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
O xacemento sitúase na zona máis alta dunha elevación montañosa desde onde se ten unha ampia visibilidade do contorno.
Segundo a ficha de catálogo de patrimonio, neste alto localizanse dúas estruturas no perfil da gabia. Unha délas, con forma de fosa lineal, está orientada cara o SE nunha zona de
inflexión do inicio da pendente, desde onde se domina todo o val de Guntiriz. Tanto nesta estrutura como no seu contorno recolleuse abondoso material cerámico pertencente á Idade
Media.
A outra estrutura localizouse no lado contrario, cara o SW, na ruptura da pendente con visual cara o val de Vllamoire. 0 xacemento exténdese ao longo de 150 m en dirección SE-NW.
REP PATRIMONIO E REP INFRAESTRUTURAS y

1 »*
03-11
■■ •"' uro cf
OBSERVACIÓNS:
1 n erl-ii.-. /,»
• i*»ri*i tie
27 '' ; 1 i correr»^ ^oTorrüorio ciadla
TODO O CONXUNTO
Alteración dos elementos protexidos As establecidas polo nivel de protección
FRES
X_010
Túmulo de Os Carballós / Seixas 1 ANDRADE Os Carballós

Os Carballós; Seixas 1568835; 4803920 GA15069011
DESCRICIÓN:
Túmulo de 36 m de eixe E-W e 20 m no eixe N-S. Altura de 1,20 m. Cono de violación mol colmatado de 5 m de diámetro. 0 túmulo amosa forma alongada en dirección NW-SE debido ao
laboreo da parcela, dedicada a aproveitamento forestal.
Non se aprecian en superficie restos da cámara nin da coiraza. Segundo a ficha de catálogo, uns 50 m ao NE localizouse un conxunto de fragmentos (I i en total, dous con decoración de
liñas oblicuas Incisas, pastas toscas, realizada a man -inciso-metopadas-) da mesma peza cerámica, de adscrición prehistórica.

OBSERVACIÓNS:
Este xacemento é coñecido como "Grupo Seixas 1" para o Grupo de Arqueoloxía da Terra de Trasancos.
ñ r
TODO 0 CONXUNTO ^ ... 1-, ,

,ir,<: umi oí • *v 0
...» cordelan
t!"' • • -• nUnlfirTrinll
e^fVlZÜ 08 . ..................
MELLORAS NECESARIAS: j’ií
1
í \ . 1
(1 . )
__ ~-iAv.-up.la
\. 7 Fernanoo v •;»
OBRAS PROHIBIDAS: 1 OBRAS PERMITIDAS:

O
( ‘
*
F RES
X_011
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TIP0L0XlA MÁMOAS FICHfc X_012 PUNO: 03-19
DENOMINACIÓN: ____________________________________ PARROQUIA: NÚCLEO:
Túmulo de Os Lombiños OMBRE Os Lombiños

|571065; 4805428 |GA!5069012

Os Lombiños
DESCRICIÓN:
Túmulo de forma alongada en dirección E-W. Sobre o seu lado W presenta un muro de térra e pedra. Non se aprecian elementos da coiraza nin da cámara. Na súa metade NE as
dimensións son 30 m no eixe NW-SE e lt m no eixe NE-SW. A metade SW está oculta pola vexetación.

OBSERVACIÓNS:
''proD.io'o T'
' ' i,in «strila ás
conUic¡úna su. i-,
___ r: IV.___.__________ !___ L
* i
* • --i d»
' lt do TorriK '■'odo d,,ia
ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER 2/.:- i o,r. coooriita
íJft fl rrrtp j*. -
3 m'jSA-otc. ■ Pl wi Ju (Jq
TODO 0 CONXUNTO - '1 11 ¡Jt. -tlafi.l, Ci;¡.. lt, ,
É N\ ul^tu‘vizodB p'aniBcadó" m dala
i tuno.
MELLORAS NECESARIAS: \ I'1 ''ItV.EJ

T
X Fernando Garr Í-..U. Í '.J
J'' rtn V.ireln
/ ) ñ Secretaria
F RES
X_012
CLASE N° CLAVE
ELEMENTO; XACEMENTOS ARQUEOLÓ T'P°L°X,A FORTIFICACIÓN FICHA: X 013 PLANO: 03-18
F 01
Castelo de Nogueirosa NOGUEIROSA Pena Leboreira

|570143; 4804879 |GA15069013

Pena Leboreira
DESCRICIÓN:
0 castelo alópase nun outeiro de 311 m de altura, chamado Pena Leborelra, dominando toda a desembocadura do Eume. Foi construido en 1376 por Fernán Pérez de Andrade en térras
que pertencían á Granxa da Nogueirosa, propiedade dos monxes de Sobrado, Isto provocou violentas discordias entre os frades e os señores de Pontedeume, dos que saíron favorecidos
finalmente os segundos.
Consérvase a práctica totalidade da torre da homenaxe, de planta cadrada, de 20 m de altura e cuns muros de 2,5 m de grosor. Cúbrese con bóveda de cantería sobre a que están as
ameas e os matacáns.
Así mesmo consérvanse os muros do recinto de planta irregular coa entrada cara o SE, rodeados por un foxo do que se conserva cantería da fábrica orixinal.
BIC - DECLARADO ESTATAL 1-1 ;l-2 BO PÚBLICA

REP PATRIMONIO E REP PAISAXlSTICA 03-18
OBSERVACIÓNS:
Este elemento ten a consideración de Ben de Interese Cultural (BIC) polo Decreto de 22 de abril de 1949.
Gozará de idéntico nivel de protección que a edificación principal a parcéfá na que se levanta a fortaleza. Así mesmo o soar asume a categoría de Finca Singular (ver Normativa do
PXOM), polo que tamén' ficá prohibida a súa reparcelación.
TODO 0 CONXUNTO o corroe-ion de en os co a-o

? "• '
iirTi ' ' ‘aoxíf9 do sorvizo de Plantación
\ . ' Í
l
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \L .J Fernando Gwc'n mío Varóla ^
—------------------- C=*------------------ —---------
F RES
X_013
elemento XACEMENTOS ARQUEOLÓ T'P0L°XÍA FORTIFICACIÓN_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ f¿ X_014 pZ Q4_4

F_01 S
Torreón de Andrade PONTEDEUME (Pontedeume

|GA15069014
Xardín do Torreón dos Andrade |567163; 4806637
DESCRICIÓN:
Situado na Praza do Conde, a fachada principal está composta por tres corpos. Nun deles destaca sobre o muro un orificio e un escudo eos brasóns da casa.
0 torreón de Andrade, tamén coñecido como Pazo do Conde, correspóndese coa torre da homenaxe da fortaleza derribada, hoxe habilitada como oficina de turismo. Ttrátase dunha torre
de I8 m de altura. Conserva as ventás góticas. No centro do muro da fachada de acceso colocouse o gran escudo da fachada do pazo que ocupaba toda a actual Praza do Conde. 0
escudo conten as I8 bandeiras ganadas aos franceses por Femando de Andrade na batalla de Seminara (1503). Destacan asimesmo os seis róeles dos Castro de Lemos e a banda dos
Andrade.
O edificio foi adquirido polo Concello no ano 1904 sendo utilizado por unha sociedade recreativa durante varios anos. Foi destruido en 1935 malia ter sido declarado Monumento
Histórico Artístico en 1924.
BIC - DECLARADO ESTATAL 1-1 ;l-2 BO MUNICIPAL
PLAN ESPECIAL DE PROTECCIÓN 04-4
OBSERVACIÓNS:
Este monumento foi declarado Monumento Histórico-Artístico por Real Orde do 13 de setembro de 1925. Xa que logo ten a consideración legal de Ben de Interese Cultural (BIC) por
aplicación da disposición adicional Ia da Lei 8/1985 tío Páfririionio Cultural de Galicia, en relación coa Ia da Leí 16/1985, de 25 de xuño, do Patrimonio Histórico Español.
ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER o /',iiibii!;ii,> c¡ Oí Jjr.sdónd o Territorio do data

TODO 0 CONXUNTO )1ü, o corrótión do oí ros do dlla ordo de
cíala 10/06/2010.
A O y.^'n rio r^rvizodo Planificación

____________ »___ 1!. Lili: litan______________________________________
MELLORAS NECESARIAS: . . . ■ 1 ' ‘
( T/ Femando Gario. ant* Vado
7^ y
( F RES
X014
X_014_F_02
Aprr'-xío d '•'•n •'l-lln

C'Jfi íl” '.-vir- M irto da
■ • ’ j
21 '(> : '1J. n n cofrccióri de .'i. de iJ . i o- Jo da
tí.TlT V ’ J1J.
O ■ "fs do sr.rvizo de Planificación

U.ÚjíIIÍIé J II
*1
Fernando G?rr' ¡iia Várela
F RES
X014
Muralla e vila medieval de Pontedeume PONTEDEUME Pontedeume

Localización: Coordenadas UTM (ED50 íuso 29N): CodigoXacemento:
|GAI50690I5
Adro da Igrexa parroquial; Vila histórica |567185, 4806401
DESCRICIÓN:
A construción dunha muralla debeu ser inmediata á fundación da Vila, no ano 1271, en calquera caso ata o ano 1284 non existen referencias á existencia dunha muralla da Vila de
Pontedeume.
Sobre as características desta muralla coñecemos as liñas xerais do seu trazado; este tiña forma aproximadamente circular, delimitando o conxunto do casado de Pontedeume. A
configuración do espazo deixaría un espazo libre entre as casas máis extemas do conxunto e o alzado Interior da muralla, existindo un ampio baleiro na parte sur do recinto, na contorna
da igrexa parroquial.
A desaparción das portas foi parella á destmción do conxunto do recinto, sendo a última das demolidas a Porta da Ponte ou Porta do Arco de Mafdonado, que o foi no ano 1906, coa
linalidade de abrir a vila á ponte.
Na actualidade consérvanse dous tramos visibles da muralla, un no sector SW da igrexa de Santiago, ¡sto é no adro, e outro na nía do Picho. Ambos panos aparecen identificados coa
clave A_036 no Catálogo do PXOM.
Os dous fragmentos documentados localízame ñas coordenadas UTM; 567189,4806400 e 567122,4806482.
BIC - DECLARADO ESTATAL 1-1 ;l-2 BO MIXTA

OBSERVACIÓNS:
Este elemento ten a consideración de Ben de Interese Cultural (BIC) polo Decreto de 22 de abril de 1949.
Gozará de idéntico nivel de protección que a edificación principal a parcela na que se levanta a fortaleza. Así mesmo o soar asume a categoría de Finca Singular (ver Normativa do
PX0M), polo que tamén fica prohibida a súa rqparcelación.
•n est.1
TODO 0 CONXUNTO
27/fv
U'LilCiJI Ul3 Gí i
chin , os Cío dito o: íJq
' 0 i Ó.
\ Ufbjnt^Tn,¿0<le Planiteac»k»
OBRAS PROHIBIDAS: wJ)ÍRAS PERMITIDAS:
F RES
X_015
™ XACEMENTOS ARQUEOLÓ TP0L°X'A PETRÓGLIFOS_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ f.ch! x_016 pZ 03-11

F_01 S
Petróglifo de A Regueira OMBRE A Regueira

A Regueira 571163;4806234 GAI5069REF-I
DESCRICIÓN:
Unha cazoleta circular no extremo SW dunha rocha alongada. Mide 7 cm de diámetro e 1,5 m de profundidade. A rocha mide 2,30 por 5 m, sobresaindo 0,30 m do chan.
BIC - DECLARADO ESTATAL 1-1 ;l-2 BO PRIVADA

RUSTICO PROTECCIÓN FORESTAL 03-11
OBSERVACIÓNS:
•-iAn c-MI" .'lS

ELEMENTOS SINGULARES A PRQTEXER
TODO 0 CONXUNTO
oc .Li oí Ja de
o corrncton
013.
--------n :~¿py -j*;y r-^TVÍZO do pt»nlRrnr.l¿P
MELLORAS NECESARIAS: \ U.'jjniclioa II
------------------------t-
' - .njaCmc’"___ nía Viilgle

Tcnrr
Alteración dos elementos protexidos As establecidas polo nivel de protección'
F RES
X_016
DENOMINACIÓN:________________________________________________________________ PARROQUIA:_______________________________________ NÚCLEO:
Petróglifo da Chousa do Conde ANDRADE 0 Castelo

Localización: Coordenadas UTM (ED50 fuso 29N): CodlgoXacemento:
| |GA 15069REF-2
0 Castelo 1570378; 4804666
DESCRICIÓN:
Pequeño afloramento que non sobresae do nivel do chan, siluado a l m dunha divisoria de fincas.
0 afloramento mide, na súa cara visible, 2 m (eixe N-S) por 1,5 m (eixe E-W).
Contén dúas cazoletas de 9 e 5,5 cm de diámetro.
BIC - DECLARADO ESTATAL 1-1 ;l-2 REGULAR PRIVADA
RÚSTICO PROTECCIÓN PAISAXlSTICA 03-18

OBSERVACIÓNS: Aoroh.ido rl *
corlu’iVv'mr. r :• ! ’ i i.. pcJ.i OrJo dn ría cíe
t-íl ■ 'ti .....
ELEMENTOS SINGULARES A PROT^XER, ,
TODO 0 CONXUNTO
/ \ otTa do servizo de
0 Planificación 1 >. j ' 'w ■ c. .
. \ Uiüjiilcliua II
MELLORAS NECESARIAS: \ " / FwMrdo C;r, *^
—— ' 1 w i

/
,i V
y
F RES
X_017
CLASE TIPOLOXIA: N° CLAVE „

ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ CASTROS FICHA: X 018 PLANO: 03-6
F_01 S
DENOMINACIÓN: PARROQUIA:
Castro de Centroña / Os Castros CENTRONA Cástrelo

Pontedeume; Miño 1565293; 4805764 GAI5048001
DESCRICIÓN:
Situado entre as parroquias de Centroña (Pontedeume) e Vilanova (Miño), o castro presenta unha loma irregular e un complexo sistema defensivo. Consta dun recinto principal rodeado
en todo o seu perímetro por unha muralla e parapeto defensivo de gran altura, un antecastro de grandes proporcións ao W e un sistema de parapetos defensivos e foxos no lado SE do
recinto principal, que o ¡lian da zona de mellor acceso ao castro. Pode que tivese unha entrada no lado S, anque é alí onde a pista allerou máis as estruturas do castro,
O recinto principal ten unhas dimensións de tOO m no eixe N-S e 75 m no eixe E-W e está rodeado por uhna muralla ou parapeto defensivo de 3 m de alto ao E e 0,50 ao W cara o
interior e5maoEe3maoW cara o exterior, Ao S deste recinto puidera haber unha entrada.
Ao lado W do castro, fóra do recinto principal exténdese unha ampia tenaza rodeada por unha muralla que puidera ser un antecastro. Ten unha anchura máxima duns 43 m e unha altura
media duns 3 m o 4 m sobre os cultivos que rodean ao castro por ese lado.
Polo lado S do castro temos unha muralla ou parapeto defensivo que parece amanear de forma perpendicular ao parapeto da muralla do recinto principal.
Nos lados E e SE o recinto principal antepon un complexo sistema defensivo a base de parapetos e fosos continuados que defienden o acceso natural máis fácil ao castro. A uns 20 m do
recinto principal temos un primeiro parapeto de 0,50 m de alto cara o interior e 3 m cara o exterior, formando ao mesmo tempo unha pequeña terraza cara o recinto principal do castro. A
uns 15 m temos un segundo parapeto defensivo de uns 2 m cara o castro e l ,50 m cara o exterior. Pasado este parapeto defensivo localizase un foso coas dimensións sinaladas para os
parapetos anteriores. Uns 18 m máis adiante temos outro parapeto defensivo de l ,5 m cara o interior e l ,5 m cara o exterior de altura media, que linda eos cultivos que rodean ao castro.
Entre esta tenaza e a anterior temos un segundo foso, pouco perceptible por estar colmatado.
CATEGORIA: AMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:
REP PATRIMONIO E REP PAISAXlSTICA 03-6

OBSERVACIÓNS: ’C’N
v? ----- r-'" r?"
■ inrt r
Anr^. í?'1 '
< r i i.le
TODO O CONXUNTO
pynl? do sarvlzode Planificación
U( UUIUCtMl II
Fernán (La Gnn ,u (jjiula
F RES
X_018
Castro de Andrade ANDRADE

Pontedeume; Miño 1567698; 4802696 GA15048005
DESCRICIÓN:
Castro de (ornia case circular dun único recinto. Eixes: 100 m N-S e 100 m E-W. 0 recinto levántase uns 3 m das terrazas de cultivos que o rodean. Cara o interior só conserva un
parapeto defensivo de 2 m de altura ao S. A meirande parte do xacemento localízase na parroquia de Carantoña (Miño), se ben o sector N do xacemento sitúase na de Andrade
(Pontedeume).
Cara o W hai unha terraza duns 37 m de anchura que puidera pertencer ao xacemento pero que hoxe se confunde coas terrazas de cultivo.
Ao S documéntase un foso de 6 m de anchura, 3 m de altura cara o recinto e 2 m de altura cara o exterior.

OBSERVACIÓNS:
A práctica totalidade deste xacemento localizase dentro do termo municipal de Miño.
______________ / . _____________________
,
ELEMENTOS SINGULARES A PRÓTEXER

----------------------------------fd------- : u, ■.( n ..T¡
TODO 0 CONXUNTO
27/yfTvj i: o a oorroctón de airón, du dito orJe de 1 1 • 1 • ‘ i.I u
dala lo v 231S. usía. LO
^ ^ Planificación
MELLORAS NECESARIAS: ( \ II
\
/
. .r
Fnmmufnf?ar.- mío Vírela
IG l ':
OBRAS PROHIBIDAS: ‘OBRAS PERMITIDAS:
F RES
X_019
Medio torques de Centroña CENTROÑA Cástrelo

Localización; Coordenadas UTM (EDBOfuso 29N): CodigoXacemento:
||GAA15069004~
Casa Vella 565552,4805797
DESCRICIÓN:
0 medio torques atopado polo veciño de Cástrelo Juan Leira Leira no ano 1912 no lugar coñecido co nome de Casa Vella. Esta paraxe, que se localiza entre as parroquias de Perbes
(Miño) e Centroña (Pontedeume), foi localizada pola Asociación Cultural Ardóbriga despols de entrevistar á familia viva de Leira.
A paraxe de Casa Vella, na que se plantaban patacas hai agora unha centuria, localízase a medio centenar de metros ao E da delimitación integral do Castro de Nogueirosa (GA15069001)
realizada polo arqueólogo Mario César Vila en 2005. Na actualidade esta paraxe ten un uso forestal.
INVENTARIADO LOCAL III PRIVADA

RUSTICO PROTECCIÓN FORESTAL 03-6
OBSERVACIÓNS:
Bibliografía:
- Balseiro García, A.: "El oro prerromano en la provincia de Lugo", Diputación Provincial de
Lugo. 1994
- Ecos del Eume n° 138 do 22/09/1912: "Hallazgo arqueológico".
- Murguía, M: "El torques de Centroña" Boletín de la Real Academia Gallega, 6; pag. 137-139
TODO 0 CONXUNTO
Planificación
CATÁLOGO DO PATRIMONIO CULTURAL DE PONTEOEUME
CLASE CLAVE ,
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ MÁMOAS ficha X 021 PLANO: 03-25
‘ VER ANEXO FOTOGRAFICO NA SEGUINTE PAXINA
Mámoa de Seixas - M 2 ANDRADE Loureiros

Localización: Coordenadas UTM (ED50 fuso 29N): CodlgoXacemenlo:
Os Loureiros; Seixas - Cal de Caaveiro 1568807; 4803942 ||GA15069016
DESCRICIÓN:
Túmulo que presenta unhas medidas de 29'50 E-W x 22 N-S x 1 '50 m de alto en todo o contomo, agás polo E onde tan só levanta 0'40 m; burato de violación de 3'50 N-S x 5'50 E-W x
0’40 m de profundidade. Estado de conservación regular.
A mámoa ten forma de barra, máis que de túmulo hemiesférico, o que nos fai recordar os "long barrow" ingleses.

RUSTICO PROTECCIÓN PATRIMONIO 03-25
OBSERVACIÓNS:
Bibliografía: Aprnt-jw0 .
GRUPO DE ARQUEOLOXlA DE TRASANCOS (GAT)
- 2005 “Túmulos prehistóricqsnoconcello de Pontedeume'’¡ Anuario Brigantino, n° 28, ACoruña. pp. 11-16
—data Tí* v ,Ea<w«to erres -------------------------------------------------------------------------- --------------------—------------ -------------------- -----------------------

TODO 0 CONXUNTO sJId. ^diLioiJoc/a
xí \ Ptanf/rcacl6n
MELLORAS NECESARIAS: \
' ' ' ' *

( i * M,‘’ V trata

___ ______ 3
- A
F RES
X_021
X_021_F_04
F RES
X_021
(-J
Mámoa de Seixas - M 3 ANDRADE Loureiros

Localización: Coordenadas UTM (ED50 íuso 29N): CodigoXacemento;
Seixas; Cal de Caaveiro / As Penas 1568960; 4803955 GA15069017
DESCRICIÓN:
Non foi alopado por nós a causa da espesura da vexetación. 0 Grupo de Arqueoloxía de Trasancos descríbeo situado nunha chaira e " Leg.: 400 m. Subst.: cuarzoesquistos. Ten-.:
arborado de repoboaclón. Med.: 21 de 0 x 0’40 m de alto. Est.: moi malo, achaiado.”

OBSERVACIÓNS: ) -- , ..
Bibliografía:
GRUPO DE ARQUEOLOXÍA DE TRASANCOS (ÍSAT) •>n crt j;n . _
- 2005 ‘‘Túmulos prehistóricos no concello.de Pontedeume’’, Anuario Brigantlno, n° 28, A Coaiña. pp, 11-16
?/?. correclún de ca os 'Vn: >'a

ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER d: [g v
ríe
TODO 0 CONXUNTO
fíi !\ Unificación
MELLORAS NECESARIAS: ' J
Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección }
----------------------------------------------------------------------------------------------------- /-
P RES
X_022
X_022_F_02
;« 1*1 S
i ría
’3
:; da
py„f3 sorvizade Planificación
Femando OKclA.nl» Vareta
FRES
X_022
CLASE ___ ____ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ TIPOLOXlA: ..i..-,.- N° CLAVE

ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ MÁMOAS FICHA: X_023 PIANO: 03-19
F_01 S
Mámoa de Pena Grande - M 1 OMBRE

|571355; 4805791 |GA 15069018

Pena Grande
DESCRICIÓN:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
(
Conxunto emprazado nun cumio, a unha altura de 405 m. O terreo do contorno presenta arborado de repoboación e monte baixo. As medidas da mámoa son: 22 m de diámetro por 0'50
m de alto polo N e 0’80 m polo S; ten un burato de violación de 2 m no eixe N-S por 5 E-0 por 0’20 m de fondura.

OBSERVACIÓNS:
Bibliogralia: y..................
GRUPO DE ARQUEOLOXIA DE TÓASAÑCOS(GAT)
- 2005 ‘‘Túmulos prehistórico^ no concello de Pontedeume", Anuario Brigantlh'o, n° 28, A Coruña. pp. 11-16
ELEMENTOS SINGULARES A PRQTEXER

' 'J,nc;U"°rlU"ti0 cJüa orJe ele
TODO 0 CONXUNTO
/C"
A U,S,(ri0J,°'vlMdePl8"i^clón ' •• ' ‘ ' ,
1 1 ;• '
\

^.
1 *• V • i - 1
F RES
X_023
X_023_F_02
y*" '~*y r ' • » ■*»

d* ''■<Sn No
■ !! tn da
- cniveciun do piros do d:¡ r ui Jo d©

?D10.
Oxofo do snrvlzodo Planificación

UiVjiiiclaui I!
Fernando Garc'o , enlo Vorela
F RES
X_023
ñ
CLASE X TIPOLOXlA: N" CLAVE „

elemento XACEMENTOS ARQUEOLO MÁMOAS ficha x_024 plano: 03-19
* VER ANEXO FOTOGRAFICO NA SEGUINTE PÁXINA
DENOMINACIÓN:
PARROQUIA: NUCLEO:
Mámoa de Pena Grande 2 / O Bosque OMBRE
Localización: Coordenadas UTM (ED50 luso 29N): CodigoXacemento:
Pena Grande; O Bosque |571576; 4805885 ||GA15069019~
DESCRICIÓN:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Emprazado nunha chan que precede a unha ladeira, o arborado de repoboación é o predominante no contomo do xacemento. As medidas que posúe son: 11,5 de 0 no elxe N-S x 13 de
0 no eixe E-W e entre 0'30 e 0‘40 cm de h.
Atópase en moi mal estado de conservación a causa da plantación de eucaliptos sen control arqueolóxico. Sobre o túmulo, do que non se aprecian restos de saqueo, olíanse restos da
colraza e a cabeza dun esteo de granito que poderla formar parte da cámara que presenta unhas medidas de 0'30 de alto x 070 m de
ancho.

OBSERVACIÓNS:
Bibliografía:
GRUPO DE ARQUEOLOXÍA DE TRASANCOS (GAT)
- 2005 "Túmulos prehistóricos no concello de Pontedeume", Anuario Br'ganlino, n° 28, A Conrña. pp. 11-16
ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXEÍÍ ' i1' ■■■• rí

L-'ón erHIn As
TODO 0 CONXUNTO Tíüi----- ^ 1 1 ’ i • | ■ n p i rn ~p
MELLORAS NECESARIAS: v f*l e-r'7nA» n r

f
\\ ‘ Femando COBRAS PER(4I;TIqÁs:
OBRAS PROHIBIDAS:
Plantación de árbores sobre o xacemento ; polo nivel de protección
F RES
X_024
doiKfi i <v'~ i -Joda
O >•••?•> «“rvizo i!n PlaniRcaetin

U,i, „'i:L¡r,n II
Femando Caterc1 • inte Vareta
FRES
X_024
elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TIP0L0XlA MÁMOAS_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ «I x_025 p^g 03-20

F_01 S
DENOMINACIÓN:_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ PARROQUIA: NÚCLEO:

Medoña do Turreiro OMBRE
Localización: Coordenadas UTM (ED50fuso 29N): CodigoXacemento:
||GAI 5069020
0 Turreiro; Campo da Carreira |572162; 4805562
DESCRICIÓN:
Emprazado nunha ampia chan, o arborado de repoboaclón é o predominante no contorno do xacemento, malla terse realizado unha corta xusto antes da prospección. As medidas que
posúe son: 15,8 de 0 no eixe N-S x 18,5 de 0 no elxe E-W e entre 0’40 e 0'50 cm de h. Malla a alteración do terreo por causa do tránsito de maquinaria pesada destinada á corta de
madelra, obsérvanse indicios de cono de saqueo de 4,7 de 0 no elxe N-S x 6,1 de 0 no elxe E-W.
Atópase en mal estado de conservación a causa da plantación de eucaliptos sen control arqueolóxico.
OBSERVACIÓN:
Bibl lograda:
GRUPO DE ARQUEOLOXÍA DE TRASANCOS (GAT)
- 2005 “Túmulos prehistóricos no concello de Pontedeume’', Anuario Brigantlno, n° 28, A Coruña. pp. 11-16
TODO 0 CONXUNTO
■■ ‘ '•‘m
MELLORAS NECESARIAS: c .U Ordo da Catirr II- -1, da
■■ • «*n i.'d T .i!'-;Ii> '3
2TV !T'JID, o a corredón (Jo erros do dita oído de
OBRAS PROHIBIDAS:_____ ^
Plantación de árbores sobre o xacemento Alteración dos elementos protexidos
l
\
\.LlJ ■ J
/ Fernando Gnrct -, . rito Vareta
F RES
X_025
A*r*-
X„025_F_02
• M i.i «lo
’ '* fa
8 corredón do erros c. a ordo de
daii 1 (•
16.
O ••••'> do ncrvizode Planificación
Ui^jfiiElica II
Femando Gafe'- mioVjicla
F RES
X_025
H
elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TIP0L0XlA MÁMOAS f.™’ x_026 To 03-20
DENOMINACIÓN:________________ PARROQUIA: NÚCLEO:
Mámoa do Turreiro 2 OMBRE

|572180; 4805585 |GA15069021

O Turreiro; Campo da Carreira
DESCRICIÓN:
Emprazado nunha ampia chan, o arborado de repoboaclón é o predominante no contorno do xacemento, malia terse realizado unha corta xusto antes da prospección. As medidas que
posúe son: 8,9 de 0 no eixe N-S x 10,5 de 0 no eixe E-W e entre 0’40 e 0'50 cm de h, 0 túmulo preséntase claramente alterado
por causa do tránsito de maquinaria pesada destinada á corta de madelra, e non se observan indicios de saqueo.
Atópase en mal estado de conservación a causa da plantación de eucaliptos sen control arqueolóxico.

OBSERVACIÓNS:
Bibliografía:
GRUPO DE ARQUEOLOXIA DE TRASANCOS (GAT)
- 2005 “Túmulos prehistóricos no concello de Pontedeume", Anuario Brigantlno, n° 28, ACoraña. pp. 11-16
ELEMENTOS SINGULARES A PRÓíÉXER

11 ' : >n te
T000 0 CONXUNTO
dfitn ,
L'líf . —
UJJ ................. - ^ 1
OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS: y

F RES
X_026
X_026_F_02
;;; •• —' r- ~'»i'*' \

rl- ón r''i*n Jo
:* ' •i <* a cor.erion do e¡ros da <!" i o< Je da

(*M-, -Jf, . '"*10.
~''nv O sofá Ho sarvlzode Planificación
F RES
X_026
CLASE N° CLAVE
ELEMENTO: XACEM ENTOS ARQUEOLÓ T'P°L°X,A RELIXIOSA FICHA: X 027 PLANO: 03-7
Igrexa de San Miguel de Breamo BREAMO Breamo

Localización: Coordenadas UTM (ED50 tuso 29NI): CodigoXacemento;
|GAI 5069022
Breamo 1566242; 4805757
DESCRICIÓN:
Segundo Soraluce Blond e De Castro Álvarez (1997), a ¡grexa de San Miguel de Breamo pertenceu ao Real Priorato de San Miguel de Breamo, sendo na actualidade “o único resto do
mosteiro de cóengos regulares de San Agustín que chegou ata nos. A súa planta é de cruz latina, cuntía soa nave e tres ábsidas; tipoloxía que non adoita ahondar no románico galego, e
que é semellante ás de Vilar de Donas, Santa Cristina de Ribas de Sil, San Salvador de Coruxo e Santiago do Burgo, A nave transversal supera en lonxitude á principal, feito que sitúa o
esquema planimétrico da nave moi próximo á cruz grega. A nave transversal está cuberta por unha bóveda de canon de directriz semicircular lixeiramente peraltada, mentres que a
principal se cobre con bóveda de medio canon apuntado, estando os empuxes de ambas as dúas absorbidos por grasos muros que arrincan dun zocolo de dous niveis e que se ven
reforzados nos esquiniais por contrafortes prismáticos que os percorren ata o seu enlace eos beirados; destaca a inexistencia do contraforte do muro sur da nave principal, que
desapareceu ao ser reedificado o muro cando se destruiu o mosteiro. Unha bóveda de crucería, formada por arcos prismáticos en aresta viva, resolve o encontró destas dúas naves,"
De Castro Álvarez (1997) ere que o asentamento monástico tena o seu inicio baixo o reinado de Femando II (1157-1188), sendo de reducidas dimensións (3-4 cóengos co Prior), e
resultada abandonado entre 1576 e 1592.
BIC - DECLARADO GALEGO 1-1 ;l-2 BO PARROQUIAL
ORDENANZA DE APLICACIÓN:
REP PATRIMONIO E REP PAISAXÍSTICA

OBSERVACIÓNS:
Declarada Ben de Interese Cultural (BIC) polo Decreto do 3 de xuño de 1931, é o único resto que queda en pé do antigo mosteiro de San Agostiño (S. XII). Xa que logo ten a
consideración legal de Ben de Interese Cultural (BIC) por aplicación da disposición adicional Ia da Leí 8/1995 do Patrimonio Cultural de Galicia, en relación coa Ia da Lei 16/1985, de 25
de xuño, do Patrimonio Histórico Español.
¡lado ct
ELEMENTOS SINGULARES A ni r ' Ha As
...
TODO O CONXUNTO
" ' ■■ ,
■- " ’ i !■-, «a cometón de ditos do diLi orde do

dala 10
~* "'231o._____________________________
MELLORAS NECESARIAS: O y-Ai snyiro dB r'bnilíc.-cíñn
-A
OBRAS PROHIBIDAS: y FernandoC,- OBRAS PERMITIDAS:
As establecidas polo nivel de protección Alteración dos elementos protexidos
F RES
X_027
CUSE CUVE
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TP0L°xlA ACHADOS SOLTOS FICHA: X 028 PUNO: 04
* VER ANEXO FOTOGRÁFICO NA SEGUINTE PÁXINA
Cuadrifaz de Pontedeume NOGUEIROSA Esteiro

MgAAI5069005
Esteiro; Finca de Magdalena Tenreiro |568108,4806172
DESCRICIÓN:
No ano 1924, con motivo dunhas obras, atopouse na Finca de Magdalena Tenreiro o coñecido como "Cuadrifaz de Pontedeume" ou "Flermes Cuadrifaz1'; o propietario da finca Tenreiro
Rodríguez donouno en 1962 ao Museo Provincial de Bellas Artes de A Corana, hoxe Museo Arqueolóxico de San Antón, onde se exhibe. Trátase dunha peza de granito con caras
esculpidas en cada un dos seus catro lados. A orixe e función dos cuadrifaces non está moi claro. Foi atribuido á cultura castrexa, influenciada xa pola romana. Algúns investigadores
apuntan a que se puideran vincular a unha posible divinidade protectora dos camiñantes -como os Lares Viales romanos- que estaña situada á beira dos caminos ou ben ñas
encrucilladas.
INVENTARIADO LOCAL III PRIVADA
ORDENANZA DE APLICACIÓN:
RÚSTICO PROTECCIÓN COSTAS

OBSERVACIÓNS:
Bibliogralia:
- Luengo Martínez, J. MJ: Piezas del Museo Histórico Arqueológico de La Corana. N° 3 da Revista do Instituto losé Comide de Estudios Coruñeses. 1967
TODO 0 CONXUNTO
*» i
MELLORAS NECESARIAS: ' >n r^ritr»
C . f 1. ' l
. ' 11 ,,i 1 i , 11 1
Alteración dos elementos protexidos ■. ■ ' zo do PAsTéstábldtídas polo nivel de protección
/, i YY
\ y Femando Carel 'Tr-.cicla / 1
f ; . .. J ■—
o4
F RES
X 028
X 028 F 02 X_028_F_03
Aprobado d
CC.I '■«n o* i.*íía ás
'IP « Ó r¡j (Ja
2FVr/’ju ' '' ’ * ' I
l' n corvecion
data m.’Op DlCi. tío oiJa ordo de
UrLÜ ^r/ÍMdG Plan¡'icadl

i Femando Grrr'
•file V.irala
(
F RES
X_028
CLASE CLAVE
ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ 1P0L0XA ACHADOS SOLTOS FICHA: X 030 PLANO: 04 4
F_01 S
Vi o, ’\
Aprobado d
oof ' na eliii1
i ll /

OBSERVACIÓNS:
Sobre o lombo dun dos animáis podemos ler:

■EN ERA DE MILE CCCLXXX / DA NACENZA DE / NOSO SNORIESU XVO / POR ABRIL COMENZADA E
ACA BARONA EM SEIS ANS ESTA / PONTE".
F RES
X_030

Ponte Deu Me

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ponte Deu Me

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CATÁLOGO DO PATRIMONIO CULTURAL DE PONTEDEUME

PLAN XERAL DE ORDENACIÓN MUNICIPAL

DENOMINACIÓN: PARROQUIA: NÚCLEO:

Os Castros / Castro de Nogueirosa NOGUEIROSA 0 Castro

CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 MALO PRIVADA

RÚSTICO PROTECCIÓN PATRIMONIO 03-9

MELLORAS NECESARIAS: ■■ 1 ! ' 1 <

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:

Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección

ANEXO FOTOGRÁFICO PARA O ELEMENTO X_001

twnfciiua iíervfeo do Planificación

CLASE . _ -., i A TIPOLOXÍA: r „ N° .. „ CLAVE _

DENOMINACIÓN: ^ 'X Oy»fa do sarvizode NÚCLEO:

obsérvanse restos cerámicos romanos (tégula, ímbrice e cerámica).

CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 BO PRIVADA

ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):

REP COSTAS E REP PATRIMONIO 03-13

ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:

Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección

CLASE í TIPOLOXlA: N° CLAVE

dala erras «tartta Zb

\ í-Jj ¿j^riíc i , T(rvjZ0 Ptenífícactón

Castro do Chao OMBRE Chao

1569495; 4807840 |GAI5069003

CATEGORÍA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 REGULAR PRIVADA

C l ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):

c • REP COSTAS E REP PATRIMONIO 03-2

ELEMENTOS SINGULARES A PR0TEXER

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:

Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección

ANEXO FOTOGRÁFICO PARA O ELEMENTO X_003

elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ TIP0L0XlA MÁMOAS f,chÁ x_004 pZ 03-19

Mámoas de Carpilo Carreira 1 , do de Plañir;, OMBRE Regueira

Regueira 571350; 4805660 | [GÁT5069004

CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PROPIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 PRIVADA

ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):

ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:

Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección

ELEMENTO: XACEMENTOS ARQUEOLÓ T'P0L0XlA MÁMOAS FICHA: X_005 PLANO: 03-19

DENOMINACIÓN: PARROQUIA: NUCLEO:

ORDENANZA DE APLICACION: Plano Ordenación (Folla):

RÚSTICO PROTECCIÓN PATRIMONIO 03-19

ELEMENTOS SINGULARES A PROTEXER

O x°fa do scrvlzo do Planilicaciór»

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS;

Uruankí^ J|6,VIZ0 de Planificación

Mámoas de Campo Carreíra - M 3 OMBRE Regueira

Regueira 571430; 4806017 GA15069006

CATEGORIA: ÁMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 PRIVADA

ORDENANZA DE APLICACIÓN: Plano Ordenación (Folla):

ELEMENTOS SINGULARES A PR0TEXER

OBRAS PROHIBIDAS: OBRAS PERMITIDAS:

Plantación de árbores sobre o xacemento As establecidas polo nivel de protección

elemento: XACEMENTOS ARQUEOLÓ tipoloxía ASENTAMENTO fich* x_007 04_3

Pontedeume |566530; 4807170 j |GA15069007

CATEGORÍA: AMBITO: NIVEL DE PROTECCIÓN: ESTADO DE CONSERVACIÓN: PR0PIEDADE:

INVENTARIADO LOCAL 11-1; II-2 MALO PRIVADA