Professional Documents
Culture Documents
نقشه کشی و نقشه خوانی ابراهیم نکیسا
نقشه کشی و نقشه خوانی ابراهیم نکیسا
1
نقشه هاي مذارهاي كنترل
دس ًمطِ يه سيسسن الىسشيىي ٍ ،سايل ٍ زدْيضاذ الىسشيىي تا ػالهسْاي اخسػاسي ًوايص دادُ هي ضًَذ .ايي ػالئن ٍ ًحَُ سسن هذاساذ وٌسشل
دس تؼضي اص وطَسّا تا يىذيگش فشق هي وٌذ .چَى دس وطَس ها تيطسش ًمطِ ّاي الىسشيىي هَسد اسسفادُ هغاتك سيسسن VDEآلواى هي تاضٌذ دس
ايي هثحث تيطسش تِ ايي سيسسن ًمطِ وطي خشداخسِ هي ضَد .
WWW.MOHANDES.ORG
2
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
حروف مشخصه :
تِ هٌظَس ضٌاسايي ّش ػالهر تِ آى يه حشف الزيي تْوشاُ ضواسُ آى زؼلك هي گيشد .ايي حشٍف دس سور چح ػالهر ًَضسِ ضذُ ٍ تش اساس
اسساًذاسد خذيذ DINتطشح خذٍل صيش هي تاضٌذ :
G
چشاؽ سيگٌال – ٍسايل خثشي ٍ غَزي ًطاًذٌّذُ ّا H
وٌساوسَس – زايوش – سلِ سادُ سلِ ّا K
سلفْا ٍ چَوْا L
هَزَسّاي الىسشيىي M
سگَالزَسّا N
زدْيضاذ ًوايص دٌّذُ – ضواسًذُ – ساػسْا -دٍسسٌح دسسگاّْاي اًذاصُ گيشي P
وليذّاي لذسذ – سىسيًَش ( خذاوٌٌذُ ّا ) زدْيضاذ سَئيچيٌگ لذسذ Q
سئَسسا – خساًسيَهسش – هماٍهسْاي سشي ٍ ضٌر هماٍهسْا R
سلىسَسّا – وليذّاي وٌسشل – خَش تازَى سَئيچْا S
زشاًسفَسهازَسّا T
اخسَهسشّا – هثذل فشواًس – زٌاٍب ساصّا – زشاًسذيَسشّا هثذلْاي الىسشيىي U
ّاديْا – سيوْا – واتلْا هسيشّاي اًسمال W
دٍ ضاخِ – خشيضّا – سَوسْا زشهيٌالْا X
ضيشّاي تشلي – وَخلْاي تشلي زدْيضاذ هىاًيىي تا هحشن الىسشيىي Y
خاساصير گيشّا – فيلسشّاي وشيسسالي خااليِ -فيلسش – هخلَط وٌٌذُ Z
6
WWW.MOHANDES.ORG
دس اسساًذاسد لذين DINاص حشٍف ديگشي اسسفادُ هي ضذ وِ تشاي آضٌايي ضوا دس خذٍل صيش آٍسدُ ضذُ اسر :
هثال دستگاُ يا ًَع تجْيسات حرف
شٌاسايي
خذا وٌٌذُ – وليذ تاس – وليذ هَزَسي – وليذ لذسذ – وليذ خَدواس – وليذ هحافظ هَزَس وليذ a
وليذ فشهاى – وليذ تشًاهِ – وليذ فطاسي – وليذ اغلي وليذ ووىي b
وٌساوسَسّاي لذسذ وٌساوسَس c
وٌساوسَس ووىي – زايوش – وليذ فشهاى اص دٍس ووىي وٌساوسَس ووىي d
فيَصّا – لغغ وٌٌذُ ازَهازيه – سلِ حفاظسي – سلِ تَخْلسس – وليذ گشيض اص هشوض –
حفاظر وٌٌذُ ّا e
لغغ وٌٌذُ ٍلساط اضافي
هثذل اًذاصُ گيشي – هماٍهر ضٌر – زشهَ الوٌر هثذل اًذاصُ گيشي f
الهح سيگٌال – دسسگاُ ًطاًذٌّذُ – صًگ – تَق ٍسايل خثشي ًَسي ٍ غَزي h
خاصى ٍ سلف k
طًشازَس – هَزَس – هثذل – زشاًسفَسهازَس هاضيي -زشاًسفَسهازَس m
يىسَوٌٌذُ -تازشي n
الهدْاي الىسشًٍيىي ٍ زمَير
p
وٌٌذُّا
هماٍهر خيص گزاس – هماٍهر هحافظ – هماٍهر ساُ اًذاص – هماٍهر زشهض هماٍهر ٍ زٌظين وٌٌذُّا r
ّش دسسگاُ هىاًيىي تا هحشن
ضيش هغٌاعيسي يا هَزَسي – خشثميل هغٌاعيسي – زشهض s
الىسشيىي
زشويثي اص ٍسايل aزا ٍ sسايش ٍسايلي وِ دس ايي خذٍل ليذ ًطذُ اسر . هدوَػِ زشويثي u
ساسسگشد چدگشد سساسُ هثلث خلِ اي ( هشحلِ اي ) دٍس وٌذ دٍس زٌذ حالت كار
9 8 4 5 3 2 1 شوارُ كٌتاكتَر
هثال K81 :تِ هؼٌاي وٌساوسَس دٍس وٌذ ساسسگشد – K93تِ هؼٌاي وٌساوسَس دٍس زٌذ سساسُ ( دس ساُ اًذاصي هَزَس داالًدذس ) – K91وٌسداوسَس دٍس
زٌذ ساسسگشد
ب – ًطاى دادى ًَع وٌساور :دس هذاسّاي فشهاى وٌساور تاص ( تسسِ ضًَذُ يا ) NOتا اػذاد( )4 , 3وٌساور تسسِ ( تاص ضًَذُ يا ) NCتا اػدذاد
( ً) 2 , 1طاى دادُ هي ضًَذ .دس زيغِ ّاي ووىي وٌساوسَس اص اػذاد 2سلوي تِ ايي هٌظَس اسسفادُ هي ضَد وِ اػذاد يىاى ًطاى دٌّذُ حالر وداس
وٌساور ٍ اػذاد دّگاى ضواسُ سديف وٌساور سا ًطاى هي دٌّذ .هثال :وٌساور 24 ٍ23تِ هؼٌاي وٌساور دٍم تاص هي تاضذ .
7
WWW.MOHANDES.ORG
دس خذٍل صيش ًوًَِ اي اص واستشد اػذاد دس وٌاس ػالهر ضسسي ّا آٍسدُ ضذُ اسر :
عدد كد عالهت عدد كد عالهت عدد كد عالهت عدد كد عالهت
21
30 03
وذّاي ايي خذٍل تشاي ًطاى دادى زؼذاد زيغِ ّاي تاص ٍ تسسِ تىاس هي سٍد .ػذد دّگاى زؼذاد زيغِ تاص ( اسساسذ ) ٍ ػذد يىاى زؼذاد زيغِ تسسِ
(اسسَج ) سا ًطاى هي دّذ .هثال ضسسي تا وذ 21داساي دٍ زيغِ اسساسذ ٍ يه زيغِ اسسَج اسر يا ضسسي تا وذ 33داساي ُ3زيغِ تسسِ ٍ تذٍى
زيغِ تاص اسر .
دس ضىل صيش واستشد اػذاد دس ضواسُ گزاسي وٌساوسْاي تيوسال ٍ زايوش آٍسدُ ضذُ اسر :
WWW.MOHANDES.ORG
زؼذاد وٌساوسْاي ووىي دس يه وٌساوسَس تِ يىي اص سٍضْاي صيش سٍي خالن آى ثثر هي ضَد :
- 1ػالهر ( Oتشاي زيغِ تسسِ ) ٍ ػالهر ( Sتشاي زيغِ تاص ) تىاس هي سٍد .هثال :هفَْم ػثاسذ ) (1S+3Oسٍي خالن وٌساوسَس ايي اسر وِ
دس ايي وٌساوسَس 1زيغِ تاص ٍ 3زيغِ تسسِ ٍخَد داسد .
– 2ػالهر ( NCتشاي زيغِ تسسِ ) ٍ ػالهر ( NOتشاي زيغِ تاص ) تىاس هي سٍد .هثال :هفَْم ػثاسذ ) (2NO+1NCسٍي خالن وٌساوسَس
ايي اسر وِ دس ايي وٌساوسَس 2زيغِ تاص ٍ 1زيغِ تسسِ ٍخَد داسد .
– 3ثثر زؼذاد وٌساوسْا دس وٌاس زيح وٌساوسَس تِ ايي غَسذ وِ يه ػذد دٍ سلوي دس وٌاس زيح ًَضسِ هي ضَد وِ سلن اٍل اص سور چح زؼذاد زيغِ
ّاي تاص ٍ سلن دٍم زؼذاد زيغِ ّاي تسسِ سا ًطاى هي دّذ .هثال :دس وٌساوسَس تا زيح ) (Typ LS17.13يه وٌساور تاص ٍ سِ وٌساور تسسِ
ٍخَد داسد .
8
WWW.MOHANDES.ORG
اًَاع ًقشِ
– 1نقشه فني ( نقشه تك خطي ) :
ايي ًمطِ يه ديذ ولي دس تاسُ زاسيساذ هَسد ًظش تِ تيٌٌذُ هي دّذ ٍ خضئياذ دس آى ًطاى دادُ ًويضَد .دس ًمطِ صيش ضواي فٌي يده زاسيسداذ
الىسشيىي آهذُ اسر وِ دس ايي ًمطِ ،ساتغِ تيي هػشف وٌٌذُ ّا ،هاضيي واس ،ضثىِ زغزيِ ٍ ،سايل فشهاى ٍ ...تا ّن ًطاى دادُ ضذُ اسدر .هدي
زَاى زؼذاد ٍ ًَع هَزَسّا ٍ يا دسسگاّْاي ديگش سا زطخيع داد .اها اص سٍي ايي ًمطِ ًويزَاى تِ عشيمِ ساُ اًذاصي هَزَسّا يا عشص واس هدذاس خدي
تشد .
WWW.MOHANDES.ORG
ًَضسِ هي ضَد .هي زَاى ضواسُ گزاسي هسيش خشياى سا تِ زشزية اص لذسذ تِ فشهاى اًدام داد يا ايٌىِ هذاس لذسذ تا اػذاد يه سلوي ٍ هذاس فشهاى تا
ضواسُ ّاي دٍ سلوي اًدام داد .دس ًمطِ فشهاى ،ازػاالذ هشتَط تِ سيسسوْاي فشهاى دٌّذُ ٍ سازثاط آًْا تا ّن ًطاى دادُ هيضَد .تشاي زشسدين
ًمطِ ّاي هسيش خشياى تايذ زوام هسيشّاي ػثَس خشياى سا تػَسذ ػوَدي ٍ تذٍى زماعغ سسن ًوَد .ضىل صيش ًمطِ لذسذ ٍ فشهاى ساُ اًذاصي يه
خشثميل سمفي هدْض تِ زشهض ّيذسٍليىي سا ًطاى هي دّذ .
9
WWW.MOHANDES.ORG
سٍش ديگش ضواسُ گزاسي هسيش خشياى سسن ًمطِ دس يه وادس تػَسذ صيش اسر .دس ايي ًمطِ وادس داساي زمسين تٌذي دس حاضديِ خدَد اسدر ودِ
ّواًٌذ خذٍل هطخػاذ هي زَاى هَلؼير ّش ػٌػش سا زؼييي وشد .
WWW.MOHANDES.ORG
آدرس دهي در نقشه مسير جريان :آدسس دّي ػثاسذ اسر اص زؼييي هحل دليك اخضاي هذاس زَسظ اػذاد تدِ گًَدِ اي ودِ تسدَاى تشاحسدي
اخضاي هشزثظ تا ّن سا هطخع ًوَد .آدسس دّي دس چٌذ تخص اًدام هي ضَد وِ هْوسشيي آًْا ػثاسزٌذ اص :
– 1آدسس دّي زيغِ ّاي وٌساوسَس :دس هذاس فشهاى صيش تَتيي ّش وٌساوسَس خذٍلي سسن ضذُ اسر وِ تشاي زؼييي زؼذاد زيغِ ّاي اسسفادُ ضذُ ايدي
وٌساوسَس ٍ هطخع وشدى هحل آًْا دس هذاس تىاس هي سٍد .دس ايي خذٍل وٌساوسْاي لذسذ تا ػالهر ، Hوٌساوسْداي تداص فشهداى تدا ػالهدر ، S
وٌساوسْاي تسسِ فشهاى تا ػالهر ٍ Oوٌساوسْاي خالس دٌّذُ تا ػالهر ً Wطاى دادُ هي ضًَذ .
هثال :خذٍل صيش دس هسيش خشياى ضواسُ ً 6مطِ فَق تِ چِ هفَْهي هي تاضذ ؟
خاسخ :ايي خذٍل هطخع هي وٌذ وِ وٌساوسَس C1داساي سِ زيغِ لذسذ اسسفادُ ضذُ دس هسيش خشياى ضدواسُ ، 3دٍ زيغدِ تداص
فشهاى اسسفادُ ضذُ دس هسيشّاي ٍ 14 ٍ 6يه زيغِ تسسِ فشهاى اسسفادُ ضذُ دس هسيش 12هي تاضذ .
سٍش ديگشي ًيض تشاي آدسس دّي زيغِ ّاي يه وٌساوسَس ٍخَد داسد .تشاي ايٌىاس صيدش تدَتيي وٌسداوسَس
زيغِ ّاي اسسفادُ ضذُ اص آى سا سسن وشدُ ٍ دس وٌاس ّش زيغِ ضواسُ هسيش خشياًي سا ودِ آى زيغدِ اسدسفادُ
ضذُ اسر هي ًَيسٌذ .هاًٌذ ضىل صيش :
11
WWW.MOHANDES.ORG
– 2آدسس دّي تَتيي وٌساوسْا :هَلؼير ٍ هحل تَتيي وٌساوسَس يا سلِ هشتَط تِ ّش وٌساور دس هذاس فشهاى ،زَسظ ػذدي وِ دس يه خشاًسض ٍ صيدش
حشٍف هطخػِ وٌساور ًَضِ ضذُ اسر ،زؼييي هي گشدد .دس ضىل صيش ػذد ) (12هطخع هي وٌذ وِ تَتيي ايي وٌساور تسسِ دس هسيش خشيداى
ضواسُ 12لشاس داسد .
– 3ضواسُ گزاسي سيوْا :سيوْايي وِ تشاي ازػال تيي زشهيٌالْاي دسسگاّْاي هَخَد دس هذاس فشهاى تىاس هي سًٍدذ ٍ لغدغ ضدذگي ّدن ًذاسًدذ
ًطاى دادُ هي ضدًَذ .ػدذد 141تدِ هؼٌدي زَسظ يه ػذد تٌام ػذد خساًسيل يا ػذد هىاى هطخع هي ضًَذ .ايي ضواسُّا تػَسذ
سين ضواسُ 1دس هسيش خشياى ضواسُ 14اسر .ايي ضواسُ ّا زَسظ خالوْاي وَچىي سٍي سيوْا هطخع هي ضًَذ .سٍش ضواسُ گزاسي تدِ ايدي
غَسذ اسر وِ اتسذا تايذ ٍسايلي سا وِ دس دٍ هحل هسفاٍذ زاتلَ ًػة هي ضًَذ (هثال خاسج ٍ داخل زاتلَ ) هطخع وشد سدس سين هدشزثظ وٌٌدذُ
آًْا سا ضواسُ گزاسي وشد .ضواسُ گزاسي سيوْا اص خاييي تِ تاال ٍ اص چح تِ ساسر اًدام هي ضًَذ .
– 4ضواسُ گزاسي زشهيٌالْا :دس يه زاتلَ وٌسشل تشخي اص ٍسايل خاسج زاتلَ ًػة هي ضَد .زشهيٌالْا ٍظيفِ اسزثاط تيي ػٌاغش خاسج زاتلَ تا ػٌاغدش
داخل آى سا تؼْذُ داسًذ .زشهيٌالْا سٍي سيوْاي ضواسُ گزاسي ضذُ لشاس هي گيشًذ .تشاحسي هي زَاى خس اص ضواسُ گزاسي سيوْا ،زشهيٌالْا سا ّدن
ضواسُ گزاسي وشد ٍ تِ ووه آى ًمطِ خاسخي ٍ زشهيٌالْاي زاتلَ سا سسن ًوَد .هثال دس ضىل صيش سين ضواسُ 141تِ دٍ عشف زشهيٌدال ضدواسُ 26
ٍغل ضذُ اسر .ضواسُ گزاسي زشهيٌالْا تِ زشزية اص چح تِ ساسر ٍ اص خاييي تِ تاال اًدام هي ضَد .
WWW.MOHANDES.ORG
11
WWW.MOHANDES.ORG
فهرست دستگاهها :تؼذ اص زشسين ًمطِ هسيش خشياى تايذ فْشسسي اص زوام دسسگاّْاي تىاس سفسِ دس زاسيساذ الىسشيىي هدَسد ًظدش تدِ ّودشاُ
هطخػاذ فٌي ،حشٍف هطخػِ ،زيح ،هحل ًػة ٍ ...دس خذٍلي هطاتِ صيش زْيِ ًوَد .
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
زشهيٌالْاي آًْا تْوشاُ ضواسُ ّش يه ًيض سسن ضَد .تشاي خلَگيشي اص ضلَغي ًمطِ تشخي اص سيوْا لغغ ضذُ ٍ دس هحل لغغ ضذگي آدسس ازػدال
آى ًَضسِ هي ضَد .
سٍش ديگش سسن ًمطِ زشهيٌالْا اسسفادُ اص خذٍل صيش اسر .دس ايي خذٍل سيوْاي ٍسٍدي ٍ خشٍخي تِ زشهيٌالْا ،همػذ آًْا ،خٌس ٍ سغح همغغ
ّشيه ثثر هي ضَد .دس ايي سٍش ّش ضاخِ زشهيٌال تا حشف ٍ xضواسُ ضاخِ دس وٌاس آى هطخع هي ضَد .هاًٌذ ًَاس زشهيٌال X3دس خذٍل صيش:
ًَع ٍ ًورُ سين هتصل شدُ بِ ترهيٌال هقصد سين خرٍجي هقصد سين ٍرٍدي
NYM- 14×1.5
NYM- 15×1.5
4
WWW.MOHANDES.ORG M1 U1
5
F5 2
* 6
* M1 V1 7 F5 4
13
WWW.MOHANDES.ORG
ًقشِ كشي برق بر اساس استاًدارد آهريكايي ( ) ANSI
ًمطِ وطي تىوه اسساًذاسد آهشيىايي زفاٍزْاي اساسي تا ًمطِ وطي تا اسساًذاسد آلواًي داسد .هْوسشيي زفاٍذ آًْا ػالٍُ تش ػالئن اخسػاسي افمي
سسن ضذى هسيش خشياًْا ) (LADERدس اسساًذاسد آهشيىايي اسر .هْوسشيي ػالئن ايي اسساًذاسد دس خذٍل صيش آٍسدُ ضذُ اًذ :
وليذ چشاؽ
Flow Lamp
ضٌاٍس سيگٌال
ضسسي
ّاي Push button زشهَسساذ Temperature
فطاسي
وليذ زاتغ
Pressure
WWW.MOHANDES.ORG
وليذ واسدي Knife
فطاس
وليذ زاتغ
فطاس Liquid وليذّا Switches
سٍغي
لغغ وٌٌذُ
هحذٍد Overload
Limit اضافِ تاس
وٌٌذُ ّا devices
(تيوسال)
هثال : 1هذاس ضىل صيش هشتَط تِ ساُ اًذاصي خَدواس يه هَزَس زَسظ وليذ ضٌاٍس اسر .ايي هَزَس زَسظ يه سلِ تيوسال دس تشاتش اضافِ تاس حفاظر
ضذُ اسر .
هثال : 2دس هذاس صيش تا تسسِ ضذى وليذ sتَتيي سلِ هغٌاعيس ضذُ ٍ زيغِ ّاي آى زغييش ٍضؼير هي دٌّذ .زيغِ ICR1تسسِ ضذُ ٍ الهح لشهض (
) Rسٍضي هي ضَد .زيغِ ICR2تاص ضذُ ٍ الهح سثض ) ( Gخاهَش هي ضَد .
14
WWW.MOHANDES.ORG
هثال : 3دس ضىلْاي صيش واستشد سادُاي اص هذاسّاي ساُ اًذاصي سا هطاّذُ هي وٌيذ .
WWW.MOHANDES.ORG
هثال : 4دس ضىل صيش ساُ اًذاصي يه هَزَس تىوه وٌساوسَس وٌسشل اص يه هحل ًطاى دادُ ضذُ اسر .
15
WWW.MOHANDES.ORG
هثال : 5هذاس صيش ساُ اًذاصي يه هَزَس تػَسذ وٌسشل اص دٍ هحل سا ًطاى هي دّذ .
WWW.MOHANDES.ORG
هثال : 6ضىل صيش هذاس لذسذ ساُ اًذاصي يه هَزَس تىوه هماٍهر ساُاًذاص دس هسيش اسسازَس هي تاضذ :
16
WWW.MOHANDES.ORG
تحليل هدار ( ًقشِ خَاًي ) :
هؼشفي ػٌاغش تىاس سفسِ ً ،حَُ واس هذاس ٍ ضشح ٍظايف ّشيه اص ػٌاغش هذاس اص هْوسشيي هثاحثي اسر وِ دس ايي تخص تِ آى خشداخسِ هي ضَد .تا
روش يه هثال ايي هَضَع ضشح دادُ هي ضَد .
ايي هذاس تشاي ساُ اًذاصي دٍ الىسشٍهَزَس سِ فاص عشاحي ضذُ اسر وِ هَزَس m2لثل اص هَزَس m1ساُاًذاصي هي ضَد .هدذاس فشهداى زَسدظ يده
زشاًسفَسهازَس واٌّذُ تٌام m1زغزيِ هي ضَد .
دسسَس واس هذاس :
– 1تشاي سٍضي ضذى هَزَس m2ضسسي b2سا فطاس دّيذ .هَزَس m3تؼذ گزضر صهاًي وِ دس زايوش d1زٌظين ضذُ اسر تػَسذ خَدواس سٍضي
خَاّذ ضذ .
WWW.MOHANDES.ORG – 2تشاي خاهَش ضذى هَزَسّا ضسسي b1سا فطاس دّيذ .
– 3دس غَسذ اضافِ تاس ضذى هَزَس m2تيوسال e3ػول وشدُ ٍ هذاس فشهاى سا لغغ هي وٌذ .اگش هَزَس m3اضافِ تداس ضدَد تيوسدال e5ػودل
وشدُ ٍ فمظ ايي هَزَس سا لغغ هي وٌذ .
ليست ٍسايل
عالهت عالهت
رديف
رديف
ٍظيفِ ًام ٍسيلِ ٍظيفِ ًام ٍسيلِ
ٍسيلِ ٍسيلِ
17
WWW.MOHANDES.ORG
ًكتِ :زَخِ داضسِ تاضيذ وِ دس ايي خذٍل تايذ هطخػاذ فٌي ٍسايل ّن ليذ ضَد .
WWW.MOHANDES.ORG
18
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
19
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
21
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
21
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
22
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
23
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
24
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
25
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
26
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
27
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
28
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
29
WWW.MOHANDES.ORG