You are on page 1of 194

Tuofaslij ak ^wijik, oy ?0J ^wijik @O.

Cb tb bur wiosati tb ri`j `obut hbri ixnatakc prbmints `kj ji`fs.

SSS.?0-J_@S.NBH

Nbpyraclt © ?405, ?0J ^wijik @O.


 @ff raclts risirvij.
risirvij. Kb p`rt be tlas obbg h`y oi riprbjunij br tr`kshattij
tr`kshattij ak
`ky ebrh br oy `ky hi`ks, ifintrbkan br hinl`kan`f, aknfujakc plbtbnbpyakc,
rinbrjakc, br oy `ky akebrh`tabk stbr`ci `kj ritraiv`f systih, watlbut pirhassabk
ak wratakc erbh tli nbpyraclt bwkir. @ff ikquarais slbufj oi h`ji tb tli puofaslir.

Jisackij ak tli Y^@ oy ObbgSasiJisack.nbh

Traktij ak Nlak`

A^OK L`rjnbvir= 13<-10-5>1-4593-?


A^OK iObbg= 13<-10-5>1-459<-1

Zlas obbg w`s sunnisseuffy eukjij tlrbucl Gangst`rtir ak Bntboir ?409.


NBKZIKZ^
BKI EYKJ@HIKZ@F^ 0

 Z S B EACY_I J_@SAKC 3
ZBH O@KN_BEZ • OFIIJH@K
S@__IK FBYS • _IAP • ^ZIUI _YJI

 Z L _ I I NL@_@NZI_ JI^ACK :1
J@UI O@_JAK • _@KJQ OA^LBT
NL@_FAI OBS@ZI_ • FBA^L
FBBTQJ@UI • _@YF Z_IUAKB

EBY_ TI_^TINZAU I 04 >


NL@HO@ •
NL@HO@  • M@]]@ 
M@]]@ •
• CI_@_JB ^@KJBU@F

EAUI O@NGC_ BYKJ^ 0? 3


FB_IK]B IZLI_AKCZBK

^ A \  NBHTB^ AZABK 0: 9
M@]]@ 

^IUIK ZI\ Z AKZB @_Z 09 0


CIK]BH@K • GAH MYKC CA • BZZB ^NLHAJZ

IACLZ  HIIZ ZLI @_ZA^ Z^ 05 >


Ebr Fas`, ^`ffy, `kj ^acstik
 Z L @ K G Q B Y
ZL@KG^ ZB= ZL@KG^ ZB @FF ZLI @_ZA^Z^=
Hblhh`j @fhut`ara  Zbh O`knrbet
J`vaj O`rjsfiy J`vi O`rjak
Ass`oiff` Or`kjywaki _`kjy Oaslbp
A`k Orbbgakcs Ofiijh`k
Mbk`tl`k Nl`h Nl`rfai Obw`tir
Mikk J`lfik Nl`ho`
Saff Ji^`ak Fbrikzb Itlirakctbk
@yisl` Jriw Cikzbh`k
Irag Er`kzbk Gah Mukc Ca
Nlras Criiki M`zz`
@slfiy Laff Fbasl
MYKI Fbbpyj`vi
MU S`rrik Fbuw
J`hbk G`soirc _IAP
Qvis H`n`s`f`o`kc ^tivi _uji
@ktlbky B'_iaffy Cir`rjb ^`kjbv`f
H`ra` _`cb Bttb ^nlhajt
Gah ^nluh`nlir _`uf Zrivakb
Uavig ^akcl ^ajlu
@k`st`sa` Zarnuat Zl`kg ybu `ff ebr ybur ifflbrts ak cittakc tlas
Mbsl Zzui  prbmint bffl tli crbukj. At nbufjk‑t
nbuf jk‑t l`vi l`ppikij
Or`kasf`v Uifagan watlbut ybur suppbrt `kj ybur lifp ak spri`jakc
Mahhy Uit`y`sis tli wbrj. At w`s ` pfi`suri tb wbrg watl ybu `ff! 

 @ oac tl`kg ybu tb `ff tli Gangst`rtir


Gangst`r tir o`ngirs. @KJ @ H@^^AUI ZL@KG QBY ZB=
Zlas prbmint wbufj kbt l`vi oiik pbssaofi Zbh O`knrbet `kj Fbrikzb Itlirakctbk ebr ybur
watlbut `ff ybur suppbrt, akput, `kj p`taikni. `jvani, tahi, `kj suppbrt jurakc tli p`st twb
 yi`rs! 
I\Z_@ ^TINA@F ZL@KG^ ZB=
Nlrastbplir Fbg 
@kk`-Funa` ^tbki
AKZ_BJYNZABK

 Z
l`kg ybu ebr purnl`sakc Affustr`tbr‑s Cuajiobbg ! Zli p`cis
tl`t ebffbw wiri nri`tij tb cavi ybu `k aksaclt aktb tli
hakjs be sbhi be tli hbst pbpuf`r nbhan obbg `rtasts,
affustr`tbrs, `kj `kah`tbrs ak tli wbrfj tbj`y. Zliy waff slbw ybu
tliar ukaqui hitlbjs ebr nri`takc stukkakc ah`cis `kj lbw tb
cb `obut `nlaivakc ybur bwk bomintavis ak `rt `kj jisack. Zliy
l`vi jbki tliar oist tb nbkjiksi tliar fbkc yi`rs be tr`akakc `kj
prbeissabk`f ixpiraiknis aktb tlas bki vbfuhi.

 Zli oaccist prbofih


prb ofih watl hbst ‖lbw-tb-jr`w‘
‖lbw-tb -jr`w‘ obbgs
o bbgs tbj`y as
tl`t tliri as bkfy bki nbktraoutakc `rtast. Qbu `ri bkfy cavik bki
bpakabk bk lbw tb jr`w sbhitlakc. Ak tli Affustr`tbr‑s Cuajiobbg ,
ybu‑ff cit tb nbhp`ri tli hitlbjs `kj aksaclts be 0< tbp akjustry
`rtasts erbh nbhp`kais fagi Jaskiy, H`rvif, Jri`hwbrgs, `kj h bri.
Qbu‑ff fi`rk lbw tliy `pprb`nl nbknipts fagi eacuri jr`wakc,
pirspintavi, nl`r`ntir jisack, nbhpbsatabk, pfus fb`js hbri.
?0 J _ @ S
LBS ZB Y^I ZLA^ OBBG

E
iif erii tb ri`j tli obbg erbh st`rt tb eakasl ak ats iktarity br must r`kjbhfy
orbwsi ats p`cis tb nling but sbhi `h`zakc `rtwbrg. @ftirk`tavify, ybu n`k
fbbg up tli spinaean `rtastan `ri`s ybu `ri aktiristij ak ixpfbrakc ak tli nbktikts
sintabk. Ae ybu‑ri aktiristij ak fi`rkakc hbri `obut ` p`rtanuf`r `rtast, ybu n`k sgap
jarintfy tb las/lir p`cis br oabcr`ply. Tfi`si `fsb vasat bur wiosati www.?0-jr`w.nbh
br bur QbuZuoi nl`kkif wliri wi waff oi upfb`jakc vajibs tl`t suppfihikt tli
obbg‑s nbktikts.

At‑s ahpbrt`kt tb kbti tl`t tliri w`s ` ri`f ieebrt tb giip tli `rtasts‑ bwk wbrjs `kj
`ntabks `s nfbsi `s pbssaofi tb wl`t tliy suohattij. Zlas as ahpbrt`kt `s at `ffbws ybu,
tli ri`jir, tb cit `k ukjirst`kjakc be tli ix`nt prbniss i`nl `rtast cbis tlrbucl
wlik nbhpfitakc `k ah`ci erbh st`rt tb eakasl. ^bhi `rtasts usi rbucls, prbpbrtabk
fakis, `kj btlir cuajis wlik jr`wakc, `kj btlirs st`rt watl nfi`k fakis `kj `jmust `s
tliy cb. Ak hbst n`sis, tli `rtasts ebffbwij tli oraies ix`ntfy, out ak sbhi akst`knis,
tliy prbvajij `jjatabks br hakahaz`tabks tl`t wiri ivik oittir tl`k tli bracak`f
oraies. Slik tlas bnnurrij, tli `rtast‑s virsabk w`s nlbsik bvir tli bracak`f oraie.

@ff be tli `obvi e`nts h`gi tlas obbg ukaqui ak nbhp`rasbk tb btlir ‖lbw-tb-jr`w‘
obbgs. Out tlas obbg as ukaqui ak `kbtlir w`y. Ak Bntboir ?409, `fhbst tlrii tlbus`kj
pibpfi, erbh ?9 jaeeirikt nbuktrais, n`hi tbcitlir bk tli nrbwjeukjakc wiosati
Gangst`rtir `kj pfijcij eukjs tb cit tlas obbg praktij. At w`s tli sinbkj obbg tl`t
w`s nri`tij oy ?0 Jr`w. Zli earst obbg w`s `fsb ` laclfy sunnisseuf nrbwjeukjij
n`hp`ack bk AkjaiCbcb o`ng ak H`y ?40:. ?0 Jr`w s`futis ybu `kj tl`kgs i`nl `kj
iviry bki be ybu wlb lifpij h`gi tlas obbg l`ppik! Tfi`si ikmby at! 

?0 J_@S
BKI
EYKJ@HIKZ@F^

0
N _ I @ Z I J EB
EB _ @ _ Z A ^ Z ^ O Q @ _ Z A ^ Z ^

 Z
las obbg as aktikjij ebr `kybki aktiristij ak fi`rkakc `obut affustr`tabk, erbh
tli kbvani tb tli prbeissabk`f wlb w`kts tb stujy ` spinaean sgaff br styfi. @
ukaqui oikieat be tlas obbg as bur waji `rr`y be `rtasts prbvajakc ybu ` orb`j
r`kci be gkbwfijci `kj tinlkaquis. ^bhi be tli affustr`tbrs ak tlas obbg `ri sife-
t`uclt, wlafi btlirs l`vi prbeissabk`f tr`akakc, `kj quati ` eiw `ri `rt akstruntbrs
tlihsifvis. Sl`t tliy sl`ri as ` fbvi be jr`wakc, ` jivbtabk tb tli bkcbakc stujy be
`rt, `kj `criihikt bk tli ahpbrt`kni be pr`ntani tb `nlaivi risufts `kj sunniss.

H`ky be bur `rtasts l`vi sl`rij tl`t tliy oic`k


jr`wakc br jbbjfakc  `t `k i`rfy `ci. H`yoi ybu, tbb,
jbbjfakc `t
l`vi oiik jr`wakc ebr ` fbkc tahi. Kb h`ttir tli fivif
ybu `ri st`rtakc erbh, fit‑s prip`ri tb ebffbw `fbkc watl
tli tutbra`fs oy w`rhakc up watl sahpfi faki ixirnasis.
Qbu n`k jr`w tlisi usakc iatlir p`pir br t`ofit7 pfi`si
usi wl`t as `v`af`ofi `kj nbhebrt`ofi tb ybu.

 Zry tb h`gi ybur strbgis `s ivik `kj str`aclt `s


pbssaofi. Sbrg bk virtan`f `kj lbrazbkt`f fakis `s wiff
`s ja`cbk`f. Zlik try sbhi jbts, `kj pr`ntani h`gakc
tlih ak ` spinaean sl`pi `s wiff `s h`gakc tlih `s
nbksastiktfy sp`nij `s ybu n`k. @kbtlir cri`t w`rh-up
as jr`wakc spar`fs. At n`k oi ` nl`ffikci tb giip tli faki
nbksastiktfy sp`nij `kj sti`jy `s ybu spar`f tbw`rj tli
niktir. Zlik rivirsi `kj spar`f but erbh ` niktir pbakt.
Qbu n`k ixpirahikt watl v`rabus piks, piknafs, `kj
oruslis tb jasnbvir hbri `obut faki qu`faty `kj wiaclt.

Jr`wakc tlisi sahpfi  sl`pis n`k oi jiniavakcfy


sahpfi sl`pis
jaeeanuft ‚ at‑s kbt i`sy tb h`gi ` str`aclt faki watl `k
ivik prissuri. Zliri as ` s`yakc tl`t tli hbst jaeeanuft
tlakc tb jr`w as ` narnfi, `kj tl`t at as ahpbssaofi tb jr`w
` pireint narnfi oy l`kj.

Sly st`rt watl fakis `kj sl`pis2 Fakis `kj narnfis h`gi
up tli o`san strunturi be `kytlakc ybu w`kt tb jr`w.
Oy h`stirakc tli surprasakcfy jaeeanuft t`sg be jr`wakc
sahpfi fakis `kj sl`pis, ybu `fsb jivifbp jixtiraty
`kj l`kj-iyi nbbrjak`tabk. Obtl be tlisi sgaffs `ri viry
ahpbrt`kt tb `k `rtast, kb h`ttir tli styfi br hijauh
tliy usi. Bkni ybu eiif cbbj `obut jr`wakc sahpfi
sl`pis `kj fakis, ybu n`k nl`ffikci ybursife eurtlir oy
pr`ntanakc tlih hbri quangfy.

?   ?0-J_@S
N_I@ZAKC UBFYHI

Bkni ybu l`vi `k ukjirst`kjakc be jr`wakc sahpfi sl`pis, ybu n`k


st`rt `jjakc faclt `kj sl`jbw tb nri`ti ` siksi be vbfuhi. Affustr`tbrs
jivifbp tliar bwk ukaqui styfi `kj prbniss ebr nri`takc tli affusabk be
jahiksabk ak tliar `rtwbrg. @t tli raclt `ri ix`hpfis be sl`jakc erbh
sivir`f be bur `rtasts. ^bhi sl`jakc as `nlaivij watl faki wbrg, btlir
sl`jbws `ri h`ji usakc cr`jaikts br p`aktakc ak ` j`rgir nbfbur.

 Zli giy as tb gkbw wliri ybur


ybu r faclt as nbhakc erbh `kj tlik tb
nri`ti ` nbksastikt `kj `nnur`ti rikjirakc be tli sl`jbws.
Laclfaclts n`k oi facltir nbfburs `jjij bvir ` j`rgir nbfbur,
br tliy h`y sahpfy oi tli `osikni be nbfbur br sl`jbw ak
`k `ri`. @rtasts betik usi vasu`f rieiriknis ebr tlas stip7
ybu n`k usi favi hbjifs br plbtb rieiriknis. H`ky be tli
tutbra`fs ak tlas obbg aknfuji ix`hpfis bk lbw tb `jj
jahiksabk tb ybur affustr`tabks, `fbkc watl taps bk nri`takc
sl`jbws `kj laclfaclts.

CBAKC JIITI_ AKZB J_@SAKC

Si jriw tli w`rh-up faki wbrg o`sij bk ixirnasis ei`turij ak Zli


Jr`wakc oy O`rrakctbk O`roir. O`roir‑s obbg as euff
Eukj`hikt`fs be Jr`wakc oy
be jit`afij fissbks bk lbw tb ahprbvi ybur jr`wakc sgaffs, `kj wi
rinbhhikj at `s ` rieirikni ebr eurtlir stujy.

@kbtlir tinlkaqui tb ahprbvi l`kj-iyi nbbrjak`tabk as jr`wakc watlbut


faetakc ybur piknaf br fbbgakc `t tli p`pir7 tlas hitlbj as n`ffij ofakj nbktbur
jr`wakc.. Qbur jr`wakcs n`k st`rt but ` oat bjj fbbgakc, out tli pr`ntani n`k
jr`wakc
cri`tfy ahprbvi ybur `oafaty tb jr`w watl ybur l`kj wl`t ybur iyis trufy sii. Zlas
prbniss n`k `fsb ahprbvi tli spiij `kj qu`faty be ybur jr`wakc, oin`usi ybu fi`rk
tb trust ybur l`kj tb jarintfy aktirprit wl`t ybur iyis sii watlbut tli kiij tb nling
ybur wbrg `s betik. Ofakj nbktbur jr`wakc n`k `fsb oi usij `s ` w`rh-up tb cit
ybur hakj `kj l`kj wbrgakc tbcitlir. Zlas hitlbj `kj h`ky btlir pr`ntanis `ri
ak Zli Kiw Jr`wakc bk tli _aclt ^aji be tli Or`ak oy
Or`ak  oy Oitty Ijw`rjs. Ijw`rjs‑s obbg as
nbksajirij tli wbrfj‑s hbst wajify usij jr`wakc akstruntabk obbg.

Fi`rkakc erbh btlir `rtasts `kj ` fbt be pr`ntani waff lifp ybu tb jr`w wl`t as ak erbkt
be ybu out `fsb `kytlakc ybu n`k jri`h up. Bki be tli hbst ahprissavi qu`fatais
prbeissabk`f affustr`tbrs l`vi cbis oiybkj tliar `oafaty tb rikjir ri`fastan eacuris `kj
ebrhs. Affustr`tbrs usi tliar ah`cak`tabks tb nri`ti nl`r`ntirs `kj wbrfjs ebr btlirs
tb ikmby. Zli `rtasts ak tlas obbg `ff l`vi wbrfj-rikbwkij jr`wakc t`fikt, h`ky
l`vi stujaij faei jr`wakc `kj luh`k `k`tbhy ebr yi`rs, out tliy `fsb l`vi wbrgij
tb jivifbp tliar ah`cak`tabks. Jbk‑t ebrcit tb siig nri`tavi akspar`tabk `s wiff `s
pr`ntanakc sgaffs. Bur `rtasts sl`ri wl`t aksparis tlih ak tliar oabs (sii p. 05>).

EYKJ@HIKZ@F^ >
Z_@JAZABK@F, JACAZ@F, B_ OBZL2

Ak tlas sintabk, wi ebnus bk tli spinaean tbbfs affustr`tbrs


ak tlas obbg rinbhhikj `kj usi ak tliar tutbra`fs. H`ky be bur
`rtasts wbrg ak obtl tr`jatabk`f `kj jacat`f hijauhs, wlafi sbhi `ri
044% akg tb p`pir `kj btlirs `ri jivbtij usirs be jacat`f. Si oifaivi
tli javirsaty ak tliar styfi `kj tinlkaqui beeirs ybu ixp`kjij aksaclt
aktb tli tbbfs usij oy prbeissabk`f affustr`tbrs tbj`y.

Bur `rtasts sl`ri tbbf prieiriknis ak tliar oabs (sii p. 05>), sb ybu
l`vi ` piig aktb `k `rtast‑s tbbfobx wlafi usakc las/lir tutbra`f.
Kbti tl`t h`ky be tli praknapfis wbrg ebr iatlir tr`jatabk`f br
jacat`f hijauhs. Ebr ix`hpfi, wlik fi`rkakc erbh `k `rtast tl`t
usis ` sbet cr`plati piknaf, ybu n`k usi tli ix`nt piknaf, br ybu n`k
try ` sahaf`r jacat`f piknaf sittakc tl`t ihuf`tis tli tr`jatabk`f tbbf.

Ivik tli hbst jai-l`rj tr`jatabk`fast n`k‑t cb nbhpfitify bee tli


craj7 oiebri cbakc tb priss ` lacl risbfutabk sn`k be `k
affustr`tabk as kiijij. Zli eafi kiijs tb oi ` hakahuh be
>44 JTA (jbts pir aknl), `kj slbufj kbt oi ikf`rcij erbh
tli bracak`f sn`k sazi. Ikf`rcakc ` r`stirazij ah`ci `jjs
paxifs, nri`takc ` vasaofy paxif`tij fbbg `t tli ijcis be faki
wbrg `kj nbktr`stakc nbfburs.

Z_@JAZABK@F J_@SAKC ZBBF^

 Zlisi tahi-tistij
tahi -tistij tbbfs l`vi sbhi strbkc
strb kc `jv`kt`cis nbhp`rij
nbhp`ri j
tb jacat`f= ybu n`k t`gi tlih `kywliri, hbst `ri w`tir risast`kt, kb
kiij tb puff tlih but be ybur o`c `t tli `arpbrt, `kj tliy `ri kbt `s
ixpiksavi tb ripf`ni ae ybu fbsi tlih. ^bhi e`vburatis usij oy bur
`rtasts=

TIKNAF^= Trash`nbfbr piknafs, Nbf-Ir`si `fsb oy Trash`nbfbr, `kj


cr`plati `rt piknafs ?O„5O, LO. Zli kuhoirs `kj fittirs `ri
ebr twb jaeeirikt r`takc systihs wlanl h`gi ` jaeeirikni
ak tli h`rgs h`ji (sii ofui piknafs `t raclt). L as ebr lbw
l`rj  tli
 tli wratakc nbri as7 tli laclir tli kuhoir, tli l`rjir tli
wratakc nbri `kj tli facltir tli h`rg. O as ebr of`ngkiss
of`ngkiss77 tli laclir tli
kuhoir, tli j`rgir tli h`rg.

TIK^= Tiktif Tbngitorusl, Gurit`ga orusl, Zbhobw, Tiktif ^tyfb, ^l`rpai,


`kj nbfburij piks fagi Nbpan H`rgirs. H`ky `rt piks `ri `v`af`ofi
watl twb sajis ebr nri`takc obtl tlang br tlak fakis `kj `ri sbfj
akjavaju`ffy `s wiff `s ak sits.

:   ?0-J_@S
T@TI_= Bur `rtasts wiri kbt `s spinaean bk p`pir prieiriknis, out liri `ri sbhi
o`sans bk `rt p`pir bptabks. Lbt prissij as tli p`pir be nlbani ebr pik `kj akg
jr`wakc, wlafi nbfj prissij l`s hbri sure`ni tixturi `kj as typan`ffy oist ebr
cr`plati `kj nl`rnb`f. ^ivir`f `rtasts ‚ ivik tlbsi usakc jacat`f ‚ fagi tb p`ng
` sgitnlp`j tb pr`ntani `kytahi `kj `kywliri tliy cit tli nl`kni. Hbfisgaki
sgitnlobbgs `ri ` cri`t nlbani `kj nbhi ak h`ky jaeeirikt sazis.

J_@SAKC JACAZ@FF
JACAZ@FFQ
Q

Kbtlakc oi`ts tli pbwir be Nbhh`kj+]  (tli (tli ukjb giy bk ` H`n), br tli `oafaty
tb wbrg ak f`yirs `kj s`vi ybur `rtwbrg ak st`cis. Jacat`f as `fsb bki stip `li`j be
tr`jatabk`f oin`usi tliri as kb kiij ebr tli lacl risbfutabk sn`kkakc stip. Ihor`nakc
jacat`f jisack n`k oi `k ikvarbkhikt`f nlbani ak tl`t at s`vis p`pir. @ stri`hfakij
prbjuntabk prbniss, spiij, `kj nbkvikaikni wiri ri`sbks bur `rtasts c`vi ebr
nlbbsakc jacat`f.

L@_JS@_I= S`nbh t`ofits `ri tli tbp nlbani be affustr`tbrs ak tlas obbg. S`nbh‑s
faki be nri`tavi pik t`ofits aknfujis ` r`kci be nlbanis7 www.S`nbh.nbh
www.S`nbh.nbh..

^BEZS@_I= Puati ` eiw be tli `rtasts usi H`kc` ^tujab Trb tb jr`w `kj akg, tlik
hbvi tliar `rt aktb Tlbtbslbp ebr `jjakc nbfbur `kj tixturi. @kbtlir ei`turi be
jacat`f as tli `oafaty tb nustbhazi `kj s`vi ybur oruslis. ^bhi be tli `rtasts sl`ri
tliar orusl sittakcs ak tliar tutbra`fs `kj bk tliar wiosatis. T`aktstbrh ^tujab `kj
Nbrif T`aktir wiri `fsb rinbhhikjij.

SLI_I ZB ^Z@_Z

Ivik tlbucl ybu n`k pang tlas obbg up `kj st`rt watl `ky sintabk, ae ybu `ri kiw tb
affustr`tabk, tli earst tutbra`f bk eacuri jr`wakc oy Zbh O`knrbet as `k ixniffikt pf`ni
tb st`rt. Zbh l`s hbri tl`k ?9 yi`rs be ixpiraikni ak tli `kah`tabk akjustry, hunl
be wlanl w`s ebr S`ft Jaskiy Ei`turi `kah`tabk. Li aknfujis sbhi ixniffikt pirsbk`f
`jvani bk tbbfs be tli tr`ji, tlik fi`js ybu tlrbucl tli usi be o`san sl`pis tb nri`ti
eacuris. Kbw fit‑s cit jr`wakc! 

EYKJ@HIKZ@F^ 9
 Z S B
EACY_I
EACY _I J_ @SAKC
ZBH O@KN_BEZ • OFIIJH@K
S@__IK FBYS • _IAP • ^ZIUI _YJI

3
J I ^ A C K @ K @ K A H @ Z AB
AB K - ^ Z Q F I H @ F I L I _ B
SAZL ZBH O@KN_BEZ

H
`fi Lirbis (br supirlirbis  ebr tlbsi
supirlirbis ebr tlihsifvis ixnusis ebr e`afuri. ‖Bl, tl`t jajk‑t
be us tl`t fbvi @hiran`k nbhan turk but viry cbbj oin`usi
oi n`usi A w`s jr`wakc bk
obbgs) n`k oi aknrijaofy nl`ffikcakc nli`p p`pir.‘ Si‑vi `ff oiik tliri `kj s`aj
tb jr`w. Kb h`ttir lbw sahpfaeaij ybur sbhitlakc fagi tl`t.
jisack (br n`rtbbky ),), ybu kiij tb l`vi ` cbbj
ukjirst`kjakc be luh`k `k`tbhy `kj lbw @ff tl`t s`aj, A jb w`kt tb hiktabk ` nbupfi be
tb n`ran`turi at. Ebr tlas tutbra`f, A n`k‑t t`gi tli tbbfs tl`t must haclt h`gi tlakcs ` oat i`sair.
sp`ni tb cavi `k `k`tbhy fissbk (at‑s tbb f`rci  Zli ebffbwakc taps `ri bki -p`rt tbbfs `kj bki-
be ` suomint `kj tliri `ri h`ky hbri qu`faeaij p`rt prbniss.
tl`k A tb ixpf`ak at). Out pfi`si gkbw bk tli
uperbkt tl`t `k`tbhy stujy `kj faei-jr`wakc @fsb `t Jaskiy, A w`s earst aktrbjunij tb tli
ixpiraikni waff bkfy h`gi ybur H`fi Lirb ir`s`ofi nbfburij piknafs n`ffij Nbf-Ir`si
jr`wakc hbri sunnisseuf. piknafs oy Trahs`nbfbr. H`ky be tli `kah`tbrs
wbufj `kah`ti tliar earst p`ss, rbucl `kah`tabk
A n`k‑t `kswir iviry quistabk ak bkfy ` nbupfi
watl tli Nbf-Ir`si piknaf (usu`ffy ` ofui br `
be p`cis, out A jb w`kt tb h`gi sbhi giy
rij, out at ri`ffy jajk‑t h`ttir) `kj tlik jb tli
pbakts `kj `jjriss ` eiw ahpbrt`kt assuis
eak`f, tai-jbwk p`ss (jr`wakc bvir tli nbfburij
tl`t A tlakg waff lifp ybu tb t`gi ybur nl`r`ntir
piknaf faki) watl ` sbet cr`plati piknaf (usu`ffy
jisacks tb tli kixt fivif.
` ?O tb 5O). Zlas as ` tbbf sit `kj prbniss tl`t A
staff usi tbj`y ebr nl`r`ntir jisack. Zli ri`sbk
oiakc, A jbk‑t l`vi tb nbktaku`ffy rijr`w
ZBBF Z@FG jr`wakcs (earst rbucl p`ss, tlik ` eak`f p`ss),
`kj A cit tli eiif be ‖snufptakc tli jr`wakc,‘
Slik A w`s `t Jaskiy, hy hiktbr w`s H`rg oin`usi A rieaki `kj ahprbvi at `s A cb bvir tli
Likk, supirvasakc `kah`tbr, `kj wlikivir rbucl virsabk.
A wbufj `sg tli ‖wl`t
piknaf jb ybu usi‘
quistabk, li wbufj s`y=
‖At‑s kbt `obut tli piknaf,
at‑s `obut tli jr`wakc
jr `wakc
tl`t nbhis but be at.‘
A‑vi kivir ebrcbttik tl`t
pbakt. Hbst be us st`rtakc
st`r takc
but ak `rt tlakg tl`t tli
piknaf, pik, `kj p`pir wi
usi l`vi ` fbt tb jb watl
tli risufts. Lbkistfy, at
l`s viry fattfi tb jb watl
tli risufts ybu cit. Zlbsi
tl`t pf`ni tbb hunl
v`fui br `ttiktabk bk tli
tbbfs `ri usu`ffy cavakc

<   ?0-J_@S
^AHTFAEAIJ @K@ZBHQ

@k`tbhy n`k oi ` nl`ffikci watl Lirban H`fis. Hbst be tlisi sahpfaeaij sl`pis ‚ narnfis,
At n`k obc jbwk ybur nl`r`ntir jisack prbniss tuois, `kj ofbngs ‚ `ri kbtlakc kiw tb hbst
`kj h`gi ybur jr`wakcs staee `kj of`kj. Out be us tl`t l`vi ri`j ` eiw `rt akstruntabk obbgs.
tli eiifakc be h`ss as ahpbrt`kt tb h`gi ` Lirb @ o`san tik`kt be `rt akstruntabk as tb sahpfaey
eiif supir , sb at n`k‑t oi fiet but. Hy succistabk tli objy aktb tr`jatabk`f tuois, ofbngs, `kj
as tb stri`hfaki tli `k`tbhy oy nbkniktr`takc narnfis. Sl`t A w`kt tb jb liri as tb t`gi tlas
bk tli sahpfi sl`pis tl`t h`gi up tli objy. s`hi tlbuclt prbniss ` stip eurtlir.

EACY_I J_@SAKC 1
ZLI FACLZ OYFO NB_I

 Zli tr`jatabk`f sahpfaeaij


sahpfae aij eacuri l`s ` nlist
narnfi `kj ` tra`kcuf`r pifvas sl`pi tl`t wbrg
`s twb sip`r`ti painis. A jbk‑t tlakg tlas `
cri`t w`y tb fbbg `t tli sl`pis, sakni bur
objais jbk‑t wbrg tl`t w`y. A fagi tb fbbg `t
tli tbrsb `s bki sl`pi ‚ bki viry efixaofi
sl`pi ‚ tl`t n`k oi twastij `kj oikt. Iktir
tli faclt oufo tbrsb sl`pi. Jr`w `k bv`f tl`t as
nbhoakij watl ` nuoi, tlik jr`w ` tuoi sl`pi tl`t as
rbukjij bee `t tli obttbh. Zl`t‑s ybur faclt oufo.

 Zlas sl`pi n`k oi usij


usi j tb nri`ti tli
h`ak efbw `kj twasts tl`t ybur Lirb
nl`r`ntir waff t`gi. @jjakc tli tuois
ebr tli fics, `rhs, `kj king must
nri`tis hbri efbw tlrbuclbut tli
pbsi. Liri‑s `k ix`hpfi be lbw
efixaofi tli faclt oufo sl`pi
n`k oi.

04   ?0-J_@S
@jj ybur narnuf`r li`j, fic `kj `rh tuois, `kj tli
wijci-sl`pij eiit tb ybur faclt oufo. H`gi suri ybu
l`vi ` jieakati faki be `ntabk cbakc tlrbucl ybur pbsis.

EACY_I J_@SAKC 00
IKZI_ U@_A@ZABK^ nl`r`ntir. Kbw try hbri v`ra`tabks= stritnl
sl`pis, slbrtik sl`pis, `kj tlangik sl`pis
Kbw tl`t wi l`vi bur sahpfaeaij `k`tbhy tlrbuclbut tli objy. Zli v`ra`tabks `ri
sl`pis, fit‑s l`vi sbhi euk watl tlih. Z`gi ikjfiss, `kj ybu waff quangfy eakj tl`t ybu n`k
tl`t s`hi faclt oufo sl`pi nbri `kj h`gi at h`gi h`ky jaeeirikt objy typi virsabks ebr
wajir, h`gi tli li`j sh`ffir, tli `rhs fbkcir ` Lirb nl`r`ntir. ^bhi n`k fbbg fagi rukkirs,
`kj tlangir, `kj tli fics tlang out slbrt. Must sbhi h`y fbbg supir strbkc, `kj btlirs h`y
`ppfyakc tlisi sl`pi v`ra`tabks cavis ybu ` oi swahhirs. H`tnl tli supirpbwir watl tli
nbhpfitify jaeeirikt (`kj hbri lirban-fbbgakc) objy typi v`ra`tabk ebr oist risufts.

Kixt wi jb tli s`hi tlakc watl tli e`nis (sii Bkni ybu gkbw ybur sahpfi li`j sl`pis ‚
affustr`tabk @). ^t`rt watl tli narnuf`r nr`kauh `kj lbw tliy rif`ti tb bki `kbtlir ‚ ybu n`k
sl`pi, out kbw `jj jaeeirikt m`w sl`pis= hbri i`safy jr`w ybur nl`r`ntir erbh `ky `kcfi
Y-sl`pij, U-sl`pij, waji, `kj k`rrbw ‚ tli `kj ixprissabk (sii affustr`tabk O).
v`ra`tabks `ri ikjfiss. Zlik try tli s`hi watl
tli fikctl be tli kbsi, tli sazi be tli iyis, tli @fsb jbk‑t ebrcit `obut sl`pi v`ra`tabk ak
pf`nihikt be tli hbutl `kj i`rs. ^t`rt kbrh`f tli nbstuhi jisack. Bkni ybu l`vi ` objy
out giip puslakc ybur e`na`f sl`pi ifihikt `kj e`ni sl`pi ybu `ri l`ppy watl, try sbhi
v`ra`tabks tb sii lbw ukaqui ybu n`k h`gi jaeeirikt nbstuhi jisacks. A‑h kbt ` cri`t
ybur Lirb‑s e`ni. nbstuhi jisackir, out A n`k h`gi v`ra`tabks

0?   ?0-J_@S
@

EACY_I J_@SAKC 0>


tl`t waff oi ukaqui oy `ppfyakc tli s`hi tlrbuclbut tli objy fi`jakc tli vaiwir tb eiif
v`ra`tabk jinasabks. Sajir sl`pis, tlakkir tl`t sbhitlakc jyk`han as `obut tb l`ppik!
sl`pis, sl`pis tl`t `ri waji out t`pir, narnuf`r ^`hi watl tli fics `kj `rhs `kj jbk‑t ebrcit
sl`pis, fakis, `kj `kcfis. N`pi br kb n`pi2 tb cavi tli li`j ` taft tbb. Qbu‑ff oicak tb sii
Zaclt obbts br fbbsi2 Cfbvis br kb cfbvis2  I`nl
 I`nl tl`t ybu `fsb nri`ti ` oittir eiifakc be efbw 
jinasabk waff fi`j tb ` kiw v`ra`tabk. tlrbuclbut ybur pbsi. At‑s ` wak-wak!

Kbw ybu n`k nri`ti ybur bwk euk Lirban H`fi


nl`r`ntirs tl`t l`vi strbkc pbsis, fbts be efbw,
@TTFAIJ JQK@HAN^ `kj ` ukaqui fbbg. Ikmby tli mburkiy! 

Bki f`st tap l`s fiss tb jb watl


nl`r`ntir jisack tl`k bk pbsakc
ybur kiw nl`r`ntir. Jyk`hans
as ` tirh A usi tb jisnraoi `
prbniss be strikctlikakc pbsis
ebr ybur nl`r`ntir. Zli o`san
nbknipt as tlas= ^tr`aclts `ri sbfaj,
^tr`aclts `ri
out n`k oi staee `kj obrakc ‚ wlafi
 `ri jyk`han `kj nri`ti
 @kcfis `ri
 @kcfis
` eiifakc be `ntabk. Slik pbsakc
ybur nl`r`ntir, try `kj tlakg be i`nl
ifihikt `t `k `kcfi, r`tlir tl`k
virtan`f br lbrazbkt`f. Ispina`ffy tli
tbrsb ‚ tlas as `k ifihikt h`ky be us
e`af tb h`gi tli hbst be wlik nri`takc
` jyk`han pbsi. Zli tbrsb slbufj
(wlikivir pbssaofi ebr `k `ntabk pbsi)
oi `t `k `kcfi sb ybu nri`ti ` tlrust

0:   ?0-J_@S
TYZZAKC AZ @FF ZBCIZLI_= HQ T_BNI^^

Slik A jasnussij tli tbbfs A fagi tb usi, bk p`ci < , A


hiktabkij ` prbniss A fagi tb usi wlik sgitnlakc but
nl`r`ntir jisacks `kj nri`takc pbsis. Oifbw as hy
stip-oy-stip ix`hpfi be t`gakc ` Lirban H`fi
nl`r`ntir jr`wakc erbh oicakkakc tb ikj.

^ZIT 0= Ysakc
0= Ysakc tli saji be hy faclt ofui Nbf-Ir`si nbfburij
piknaf, hunl fagi ybu wbufj usi ` nl`rnb`f stang ak faei
jr`wakc, A fagi tb sgitnl but tli rbucl pbsi `kj sl`pis be
tli akata`f pbsi.

^ZIT ?= Kixt usakc tli faclt ofui piknaf upraclt, A `jj


ak jit`afs tb tli eacuri. Zlas as wliri A `ppfy jisack
praknapfis tb tli e`ni `kj nbstuhi tb h`gi sl`pis
tl`t `ri ukaqui `kj aktiristakc.

^ZIT >= Ysakc hy ?O br >O cr`plati piknaf, A nri`ti


` hbri eak`f faki jr`wakc bvir tli faclt ofui sgitnl.
Ivik ae A‑h wbrgakc fbbsify (`s A `h liri), tlas p`rt be
tli prbniss as sahaf`r tb akgakc oin`usi A `h h`gakc
jifaoir`ti jinasabks watl iviry faki A put jbwk.
H`gi suri ybu jbk‑t fbsi tli efbw be tli jr`wakc oy >
str`acltikakc tbb h`ky fakis7 tlas n`k staeeik up tli
jr`wakc.

EACY_I J_@SAKC 09
^ZIT := ^n`k
:= ^n`k tli hbri eakaslij cr`plati
jr`wakc (watl tli faclt ofui ukjir jr`wakc)
`kj bkni ak Tlbtbslbp, ybu n`k cb tb tli
 wakjbw `kj sifint tli ofui br rij
nl`kkifs wakjbw
nl`kkifs
(jipikjakc bk tli nbfbur be piknaf usij)
`kj jrbp but tli nbfburij ukjir jr`wakc
nbhpfitify. Sl`t ybu `ri fiet watl as must tli
tacltir cr`plati faki. Zlik oy usakc Ah`ci
Ah`ci„„
 @jmust „Fivifs
Fivifs,, A j`rgik tl`t faki wbrg `kj
wlatik tli rih`akakc cr`ys tb cit ` kani, nrasp
ah`ci. @t tlas st`ci, tli ah`ci as usu`ffy nfi`k
ikbucl tb slbw tb ` nfaikt.

^ZIT 9= At
9= At as ahpbrt`kt tb stbp `kj t`gi `
fbbg `t ybur faki jr`wakc `t tlas pbakt. As tliri
`kytlakc tl`t n`k oi `jmustij ak Tlbtbslbp
tl`t wbufj h`gi at strbkcir2 Ak tli n`si be tlas
jr`wakc, A jinaji tb h`gi tli li`j sh`ffir,
fikctlik `kj ikf`rci tli ebricrbukj fiet fic,
`kj hbvi las fiet ebri`rh bvir tb cit ` oittir
saflbuitti oitwiik tli l`kj `kj slbufjir.

^ZIT 5= F`stfy,
5= F`stfy, A `jj nbfbur bk `kbtlir f`yir
ak Tlbtbslbp `kj l`vi ` pritty quang eak`f
nbknipt paini. Zlas as ` viry pr`ntan`f w`y be
wbrgakc tl`t A eakj giips hi ak tli nri`tavi
sparat fbkcir.

05   ?0-J_@S
5

EACY_I J_@SAKC 03
N _ I @ Z I @ N @ _ Z B B K-
K- ^ Z Q F I E I H @ F I
SAZL OFIIJH@K

C
ittakc st`rtij as `fw`ys tli l`rjist p`rt, sb pritikj ybu‑ri jr`wakc
` o`ffbbk ‚ oin`usi o`ffbbks `ri euk! ^ZIT 0= Fagi hbst tutbra`fs A
l`vi fi`rkij erbh, A succist jr`wakc tli li`j earst tlik tli spaki.

^ZIT ?= Erbh
?= Erbh tliri A must fit fbbsi `kj oicak snraoofakc tli eacuri. Slafi 0
jr`wakc fbbsify `s ae hy l`kj l`s ` hakj be ats bwk, A ebnus hy hakj bk tli
eukj`hikt`fs ‚ tli `k`tbhy . Zry kbt tb tlakg `obut jit`afs fagi lir nfbtlis,
l`ar, e`ni, itn. Must ebnus bk cittakc tli prbpbrtabks raclt. @fw`ys st`rt watl
tli o`san jr`wakc eukj`hikt`fs. A gkbw, at‑s gakj` obrakc jr`wakc tli
o`sans. ‘^ACL!‘ Fit‑s cit tb tli euk p`rt `fri`jy!

^ZIT >= QI^! QI^! SBBLBB! Zlas


SBBLBB!  Zlas as wl`t ybu w`kt, raclt2 Zlas
as tli oist p`rt be tli wlbfi eacuri jr`wakc prbniss. Jisackakc
tli nl`r`ntir. Liri wi n`k eak`ffy fit bur ah`cak`tabk cb nr`zy. BL!
BL! Fit‑s h`gi lir ` cbtl! Fit‑s cavi lir i`rrakcs `kj sguffs ‚ tlakcs `
cbtl wi`rs! Bl, jbk‑t ebrcit tli obbts! Slik A jisack hy nl`r`ntirs,
A `fw`ys cbbcfi ebr rieirikni. Bl Aktirkit, wl`t wbufj A jb watlbut ybu2
A‑h pritty suri hy faei wbufj fbsi `ff hi`kakc.
?

>
ZAT= SB_GAKC AK TLBZB^LBT F@QI_^

A `fw`ys nri`ti ` kiw f`yir ebr i`nl stip be tli


sgitnl prbniss. A `fsb `jvasi tl`t ybu jupfan`ti
tlisi f`yirs `s ` o`ng-up. Must ak n`si ybu w`kt tb
cb o`ng `kj st`rt bvir.

0<   ?0-J_@S
^ZIT := Kbw tl`t wi‑vi nbhpfitij tli oist p`rt be tli jr`wakc prbniss,
liri nbhis tli tijabus p`rt ‚ faki `rt . A nri`ti ` kiw f`yir, fbwir tli
bp`naty be tli privabus sgitnl f`yir, `kj tr`ni bvir tli sgitnl usakc hy
spina`f akgakc orusl.

ZAT= SB_GAKC SAZL TLBZB^LBT O_Y^LI^

 Zliri `ri tlbus`kjs be erii oruslis `v`af`of i


bkfaki, out kbt `ff oruslis waff h`tnl ybur bwk
pirsbk`f prieiriknis. Qbu kiij tb eakj ybur bwk
orusl, bki tl`t ybu `ri nbhebrt`ofi usakc. Z`gi
tahi tb ixpirahikt watl jaeeirikt oruslis sb ybu
n`k eakj `kj s`vi ybur bwk nustbh orusl p`fitti. :

^ZIT 9= @etir tli faki `rt as nbhpfiti, A nri`ti


` kiw f`yir ukjirki`tl `kj f`oif at `s hy
‖rikjir f`yir‘ ‚ A usi tlas f`yir ebr `ff tli
sl`jis `kj sl`jbws.

^ZIT 5= @etir tli faki `rt `kj rikjirakc


`ri nbhpfiti, A ‖hirci‘ tli f`yirs `kj
prbniij tb h`gi tli eak`f tbunlis. A rivaiw hy wbrg
`kj h`gi `ky kiijij eaxis `kj ijats. ^bhitahis
tlisi `jmusthikts `ri viry suotfi. N`k ybu sii tli
jaeeirikni oitwiik tli twb affustr`tabks oifbw2

AHTB_Z@KZ= Oiebri A hirci f`yirs, A h`gi `


AHTB_Z@KZ= 9
jupfan`ti sit be tli f`yirs must ak n`si A kiij tb cb
o`ng.

N`k ybu
spbt tli
jafflirikni2

EACY_I J_@SAKC 01
^ZIT 3= Eak`ffy A nbkvirt at tb cr`ysn`fi `kj h`gi `jmusthikts tb tli fivifs, oracltkiss,
`kj nbktr`st. Kbw wi `ri jbki ‚ y`l! 
‚ y`l! S`at!
S`at! Sliri‑s tli i`rrakc2 Zli sguff2 Zli tlakcs cbtls
usu`ffy wi`r2 Bbps.

^ZIT <= Z`g
<= Z`gi
i ` ori`g, cb ixirnasi=
i xirnasi=
bki, twb, bki, twb . . .

LI_I‑^ @ FAZZFI _IN@T=


^ZIT 0= O`ffbbk
0= O`ffbbk
^ZIT ?= ^gitnl
^ZIT >= Jisack
^ZIT := Faki
:= Faki `rt
^ZIT 9= _ikjir
^ZIT 5= Eakaslakc
tbunlis
^ZIT 3= @jmusthikts
3= @jmusthikts
^ZIT <= Z`g
<= Z`gi
i ` ori`g! Ixirnasi!
Ixirnas i!

ZAT= E@UBY_AZI TLBZB^LBT ^LB_ZNYZ^

Sl`t `ri hy twb hbst e`vburati slbrt-nut nbhh`kjs


ak Tlbtbslbp2 Ysakc tli @FZ giy ak tli orusl tbbf.
Nfangakc @FZ wlafi ybur `ri usakc tli orusl swatnlis
ybu tb iyijrbppir tbbf. Uiry usieuf ebr rikjirakc.
 Zlas kixt bki waff
w aff s`vi ybur faei ‚ A hi`k wbrg ‚
NZ_F+^ wlanl as tli s`vi nbhh`kj.

?4   ?0-J_@S
LI@J ZYZB_A@F

A st`rt but watl ` spliri `kj Bkni A‑h s`taseaij watl tli
`jj ` fbwir m`w, tlik `jj tli  Zlik A prbniij
prbnii j tb sgitnl but li`j, A fi`vi tli iyis but bk
cuajifakis ebr tli iyi `kj kbsi. tli jisack be tli e`ni. ` jaeeirikt f`yir.

KBZI= Oy nri`takc ` f`yir spinaean`ffy


ebr tli iyis, A n`k h`gi `jmusthikts tb
sp`nakc `kj sazi. Zli jisack be tli iyis
n`k succist ` nl`r`ntir‑s pirsbk`faty
tr`ats, ixprissabk, `kj hbbj, `s wiff `s
tliar styfi.

EACY_I J_@SAKC ?0
J_@SAKC ZLI AJI@F EIH@FI
SAZL S@__IK FBYS

F
i`rkakc tb jr`w tli eacuri t`gis ` fbt be
fbt be pr`ntani, jijan`tabk, `kj n`k t`gi h`ky
yi`rs tb h`stir. Zli oist w`y tb cb `obut at as oy ori`gakc jbwk tli eacuri
aktb sahpfi sl`pis tl`t `ri i`sy tb ukjirst`kj. Zlas as bkfy bki `pprb`nl tb
ukjirst`kjakc tli luh`k ebrh. Bkni ybu oinbhi nbhebrt`ofi ikbucl watl nri`takc
sl`pis, ybu n`k hbvi bk tb stujy tli efbw be cisturis, o`f`knakc wiaclt, `ntabk,
`kj tlik tli `k`tbhy be tli sgifitbk `kj husnfis. @rtasts l`vi v`rabus hitlbjs be
`pprb`nl sb at‑s oist tb rivaiw tlisi jaeeirikt `pprb`nlis `kj tlik eakj wl`t wbrgs
oist ebr ybu. Slik A jb hy bwk `rtwbrg, A kb fbkcir kiij tb usi `ff be tlisi stips.
@etir yi`rs be pr`ntani A gkbw tlas strunturi ak hy hakj, out tb st`rt, tlas as wliri ybu
w`kt tb oicak= ouafjakc bk sahpfi sl`pis.
sl`pis.

^ZIT 0= ^t`rtakc watl tli uppir tbrsb `ri` as ` cbbj


hajpbakt tb oicak jr`wakc ` o`san objy sl`pi, out ebr
btlir pbsis, ybu haclt eakj at wbrgs oittir tb st`rt watl
btlir `ri`s be tli objy earst. 0

^ZIT ?= Kixt A `jj tli li`j. Qbu n`k sii tl`t tli sazi be
tli narnfi A usi ebr tli saji vaiw as f`rcir tl`k tli erbkt
vaiw sakni tli saji be tli li`j as wajir. Ebr tli erbkt be
tli li`j, ybu n`k st`rt watl `k bv`f out giip ak hakj
tli m`w faki. A tlik jr`w tli slbufjir mbakts `kj `jj tli
uppir `rhs. Kbti= Zli uppir `rhs `ri hbri k`rrbw wlik
vaiwij erbh tli erbkt `kj o`ng tl`k erbh tli sajis.
?

^ZIT >= A jr`w tli virtan`f niktir faki ebr tli objy `kj
tlik lbrazbkt`f fakis ebr tli iyis. Qbu n`k `jj tlisi
cuaji fakis i`rfair ak tli prbniss ae ybu fagi. Zlik A st`rt
watl tli ori`sts. H`gi suri tliy `ri kbt must rbukj
narnfis, tliy `ri wiacltij sfacltfy butw`rj erbh i`nl
btlir `kj erbh tli erbkt. Erbh tli saji, giip ak hakj
tl`t tli ori`sts rist bk tli sfbpi be tli nlist `kj
pbakt ebrw`rj. A tlik `jj ` narnuf`r `xas tb tli obttbh
be tli uppir tbrsb (tb lifp watl tli uppir `kj fbwir
tr`ksatabks) `kj tlik `jj tli obttbh tbrsb. H`gi suri
tl`t erbh tli saji tli sfbpi be tli o`ng as kbt hbri
`kcfij tl`k A l`vi at liri. H`ky `rtasts h`gi tlas
tr`ksatabk e`r tbb `kcfij, sb oi `w`ri be tlas. >

??   ?0-J_@S
 Zb slbw tli fbwir tbrsb javasabk watl tli fics, A `jj
` jj
bv`fs wlanl ebrh ` U-sl`pi erbh tli erbkt. Ebr tli
ebri`rhs A `jj narnfis ebr tli ifobw `kj wrast mbakts.
Qbu‑ff st`rt tb kbtani tli rif`tabkslap oitwiik str`aclt
`kj nurvi fakis tlrbuclbut tli eacuri. Zli akkir
ebri`rh faki as str`aclt `kj tliri waff oi sbhi be tli
ifobw jieakatabk nbhakc tlrbucl. Zli butir ifobw
nurvis ak `kj tlik str`acltiks tbw`rj tli wrast.

^ZIT := T`y `ttiktabk tb tli str`aclt `kj nurvij


fakis be tli fics. Zli butsaji fic nur vis ak `kj tli
akkir tlacl nurvis viry sfacltfy akw`rj. Zli gkii `ri`
jieakatify kiijs tb oi stujaij ` oat eurtlir sakni at :
jbis `ppi`r tb fbbg `s tlbucl tli butsaji be tli gkii
ruks efusl watl tli uppir fic, yit at l`s ats bwk suotfi
nurvis. Zli l`kj, tbb, kii js tb oi stujaij n`rieuffy,
out liri A‑vi `jjij must tli o`si be tli l`kj. Tfi`si
giip ak hakj wliri tli tluho husnfi waff oi jr`wk
(sii tli erbkt vaiw), `kj wliri tli tluho husnfi waff
kbt oi siik (sii tli saji vaiw) `s tli tluho waff oi
tungij must oilakj tli tbp be tli l`kj `kj oilakj tli
akjix eakcir.

^ZIT 9= Ebr
9= Ebr tli fbwir fic, bkni `c`ak tlisi nurvis
hbvi akw`rj. Tbakt @ slbws wliri tli butir nurvi
oicaks `kj as laclir tl`k tli akkir nurvi `t O. O st`rts
`etir tli akkir fic ruks jbwk `kj sfacltfy akw`rj tb tli
gkii `t N . Zlik A sahpfy `jj ` narnuf`r `kgfi mbakt oiebri
`jjakc tli eiit. Ebr tli eakcirs be tli l`kj, ybu n`k sii
 @ 
N
tli fakis `kj sl`pis `jjij facltfy `t tlas st`ci, tlik A
O
javaji tli eakcirs aktb tli gkungfis `kj mbakts.

EACY_I J_@SAKC ?>


^ZIT 5= Zlisi
5= Zlisi `ri tli sl`pis
sl`pi s A wbrg watl ebr tli
strunturi be tli eiit. Zliy waff kbt oi `s prbhakikt ak
eak`f faki wbrg, out tli `kgfi mbakt narnfis jieaki tli `kgfi
sl`pis bk iatlir saji be tli eiit.

 @ 
N
^ZIT 3= Eak`ffy A `jj tli tbis. @t tli erbkt, A st`rt oy
O
`jjakc bv`fs ebr tli ikjs be tli oac tbis `kj narnfis ebr
tli sh`ffir bkis. A tlik wbrg ak tli rist be tli tbi sl`pis,
h`gakc suri tl`t `t tliar o`si, tli tbis `ri sfacltfy
p`rtij ak ` rbukjij U-sl`pi. Zlas as hbri prbkbuknij ak
tli oac tbi `kj tli sh`ffist tbi `t tli ikj. Bkni `c`ak,
tli ebbt as cbakc tb t`gi ` wlbfi stujy ak atsife ebr lbw 5
tli tbis `ri `kcfij tlihsifvis. @kj tliri wi l`vi at ‚
wi l`vi nbhpfitij tli eacuri!

^ZIT <= Iviktu`ffy `etir ybu `ri nbhebrt`ofi watl


pr`ntanakc tlas ` tlbus`kj tahis, A urci ybu tb fi`rk
`obut tli husnfi `k`tbhy. Zliri as ` fattfi ix`hpfi be
tli husnfi strunturi ak tlas eak`f stip. Ykjirst`kjakc tli
w`y tli husnfis fbbg waff lifp tli qu`faty be ybur eacuri  @ 
N
jr`wakcs, ispina`ffy wlik at nbhis tb sl`jakc tli ebrhs
O
`kj jieakakc tli sgak bk tli objy. Ae ybu n`k `eebrj at, A
laclfy  rinbhhikj
 rinbhhikj ouyakc ` husnfi `k`tbhy st`tui be
tli eih`fi ebrh. Zli st`tui as kbt nli`p out at waff oi `
usieuf `kj v`fu`ofi tbbf tb slbw ybu lbw tli husnfis
wr`p `rbukj tli objy `kj nbkkint. 3

?:   ?0-J_@S
N  @ 

<

EACY_I J_@SAKC ?9
ZLI AJI@F EIH@FI EB_H ZLAKC^ ZB GIIT AK HAKJ @OBYZ
NBHTB^AZABK=
@nnbrjakc tb tli Aktirkit, tli aji`f eih`fi
• Zli king as bki ebrtl be ` li`j fikctl.
liaclt as 9'5" (034nh) up tb `s t`ff `s 5' (0<>nh).
Ak hy nl`rt tb tli raclt, A `fsb hi`surij tli • Ori`sts st`rt bki `kj ` l`fe li`js jbwk `kj
prbpbrtabks ak tirhs be lbw h`ky fikctls be nbvir tlrii qu`rtirs be ` li`j ak fikctl. I`nl
tli li`j h`gi up tli eacuri. A‑h usakc sivik ori`st as `s waji `s tli e`ni.
li`j fikctls liri, out ybu n`k usi iaclt ae ybu
w`kt ` t`ffir fbbg. Out oi n`rieuf kbt tb h`gi • Ifobws `ri kixt tb tli rao n`ci `kj eat ak tli
tli li`j tbb sh`ff ak rif`tabk tb tli objy. `ri` oitwiik tli uppir `kj fbwir tbrsb.
Ysakc li`j fikctls prbpbrtabk`ffy waff lifp ybu Erbh tli saji, tli ifobw as kixt tb tli hbst
hi`suri tli btlir p`rts be tli objy, giipakc akkir pbakt be tli nurvi be tli o`ng.
tli nbrrint r`tabs oitwiik tli p`rts sb tl`t
• Laps st`rt tlrii li`j fikctls jbwk. Z`gi
Z`gi
tliy `ri kbt tbb fbkc br tbb slbrt. At‑s `obut tli
tahi tb stujy tlas `ri` sb ybu ukjirst`kj
rif`tavi nbhpbsatabk be tli eacuri.
lbw tli laps eat ak rif`tabk tb tli stbh`nl
husnfis.
 Zlisi prbpbr tabks `ri kbt sit ak stbki `kj bkni
ybu fi`rk tli o`san eukj`hikt`fs, ybu n`k st`rt • Zli hajjfi be tli eacuri as `t tli nrbtnl.
tb `jmust tb ybur pirsbk`f kiijs br ` spinaean
nl`r`ntir jisnraptabk. Slik ybu giip ybur • Zli fikctl be tli `rhs ikjs `t tli taps be tli
objy prbpbrtabks o`sij bk tlisi nbknipts, eakcirs, wlanl ri`nl `obut l`few`y jbwk tli
ybur eacuri jr`wakcs waff oi oifaiv`ofi. fikctl be tli uppir fic (st`rtakc erbh tli
laps, kbt tli nrbtnl).
@etir ybu pr`ntani jr`wakc usakc tlisi
• Zli obttbh be tli gkii as bki li`j fikctl
prbpbrtabks, at waff oinbhi hbri k`tur`f. Qbu‑ff
erbh tli ikj be tli eakcirs.
`fsb eiif hbri nbkeajikt ak tlas prbniss aksti`j
be kiijakc tb tlakg at tlrbucl ak tlas hunl • Zli liaclt be tli eiit erbh tli obttbh `ri
jit`af. _ihihoir tl`t ybu `ri fagify tb ebrcit bki tlarj be ` li`j fikctl.
sbhi be tli stips `fbkc tli w`y, out ybu n`k
cb o`ng `kj orusl up bk tli prbniss. Ak nirt`ak
`ri`s be eacuri jr`wakc, A ivik l`vi tb rihakj
hysife.

?5   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC ?3
LI@J ^ZYJQ= ^AJI T_BEAFI sl`pi be tli tap. Out ak tlas n`si, A‑h kbt h`gakc
at ` ei`turi be tli uppir sfbpi be tli kbsi. Zli
Jr`wakc tli saji prbeafi be ` li`j h`y siih `kcfi be tli kbstraf faki oiebri at nurvis aktb tli
fagi tli i`saist be tli vaiws tb jr`w, out at jbis @f`r crbbvi as cikir`ffy p`r`ffif tb tli `kcfi
l`vi ` eiw nl`ffikcis ‚ wi `fri`jy l`vi aji`s be tli hbutl. N= tli Tlaftruh n`k l`vi ` sfaclt
be wl`t tli prbeafi fbbgs fagi `kj tlisi n`k nurvi butw`rj br at n`k oi ` virtan`f faki. At n`k
aktireiri watl bur ukjirst`kjakc tli ri`faty be `fsb oi slbrtir br fbkcir ak fikctl jipikjakc
tlas vaiw. Ae ybu jb kbt fi`rk lbw `ff tli p`rts bk wl`t ybu‑ri `etir. J=J= tli
 tli uppir fap as
be tli li`j eat tbcitlir, ybu n`k i`safy h`gi rbukjij jipikjakc bk lbw euff at as. A kbrh`ffy
hast`gis ak tli prbpbrtabks. Zlas n`k fi`vi ybu `jj tli hbutl faki bkfy `etir A‑vi nbhpfitij
watl ` li`j tl`t as kbt waji ikbucl, br watl tli prbeafi, out ybu n`k `jj at `t tlas pbakt ae
ei`turis tbb nfbsi tbcitlir, `kj ybu‑ff wbkjir ybu w`kt. I= I= tli
 tli obttbh fap faki st`rts watl tli
wly ybur jr`wakc fbbgs bee. Oiebri A jaj prbpir `ntu`f fap `kj n`k oi hbri rbukjij ae ybu wasl
stujais, A tlbuclt tli jast`kni oitwiik tli oiebri at oinbhis tli ukjirsaji be tli obttbh
iyi `kj tli i`r `kj tli i`r `kj tli o`ng be tli fap. E= `s sbbk `s ybu st`rt jr`wakc tli nlak, at‑s
li`j w`s hunl fiss tl`k at `ntu`ffy as. ` viry rbukjij narnuf`r sl`pi oiebri at ruks
aktb tli m`w faki.
^ZIT 0= ^t`rt but watl ` o`san narnfi.
^ZIT 9= A `fw`ys oicak tli iyi watl tli uppir
^ZIT ?= Javaji
?= Javaji tli narnfi lbrazbkt`ffy `kj iyif`sl faki, tlik tli obttbh f`slis, tli aras,
virtan`ffy ebr i`sy nbhpbsatabk `kj tlik st`rt `kj tlik tli uppir faj. Fi`rkakc tli nurvi be
`jjakc tli erbkt be tli e`ni cuaji fakis tb tli tli iyiorbw waff t`gi ri`f-faei stujais oin`usi
obttbh fiet qu`rtir. ^lbw tli obttbh m`w faki tliri `ri v`ra`tabks. Kbtani lbw @=
@= tli
 tli obttbh
hbvakc sfacltfy aktb tli qu`rtir atsife. Zlik `jj fap `facks watl tli ebrili`j. O=
ebrili`j. O= tli nlak as fakij
`kbtlir narnfi l`fe tli sazi be tli h`ak narnfi ak up watl tli st`rt be tli iyiorbw. N= lbw tli
tli niktir. Zlas as tli ef`ttir saji be tli li`j nbrkir be tli hbutl as akfaki watl tli erbkt be
`kj riprisikts tli tihpbr`fas husnfi. tli iyi. Zlik tli kbsi as tli hbst ixtikjij
`kj tli tbp fap tli sinbkj hbst ixtikjij. J=
^ZIT >= @jj `k bv`f ak tli obttbh raclt be tli iyiorbw ikjs `t tli tihpbr`f narnfi.
tli sh`ff tihpbr`f narnfi `c`akst tli hajfaki
`t ` sfacltfy ja`cbk`f `kcfi ebr tli i`r. Zli ^ZIT 5= Zliri
5= Zliri siih
sii h tb oi twb cikir`f
cikir `f l`arfakis7
i`r as kbt  virtan`ffy
 virtan`ffy pf`nij. Zli tbp be tli tli jbttij faki as ` v`ra`tabk br ` ofikj be obtl
i`r as lbrazbkt`ffy ak faki watl tli st`rt be bptabks. Oin`usi tli sguff as kbt `ntu`ffy rbukj,
tli iyiorbw. Zli obttbh be tli i`r as ak faki A sfacltfy pusl but tli raclt `kj fiet tbp be tli
lbrazbkt`ffy watl tli obttbh be tli kbsi. @jj ebrili`j. Zlik A pusl ak tli fbwir o`ng be tli
tli nliigobki faki st`rtakc erbh tli hajjfi be li`j.
tli i`r `kj nurvi at aktb tli nlak must oiebri tli
nlak st`rts tb nurvi upw`rj. Zlik A oicak tli ^ZIT 3= Ebr tli l`ar, A h`gi suri tb giip
gi ip ak
saji prbeafi be tli kbsi. A succist jbakc ` eiw hakj tli rbukjij `kcfis be tli li`j. A `fsb `jj
ri`f-faei stujais be jaeeirikt v`ra`tabks. tli jit`afs bk tli i`r. At‑s kbt jaeeanuft tb h`gi
tli i`rs fbbg cbbj ae ybu stujy lbw tliy `ri
^ZIT := Satl tlisi v`ryakc nurvis, at‑s oist tb ebrhij. H`ky `rtasts kicfint tli i`r, risuftakc
oinbhi `w`ri be wlanl `ri eurtlir butw`rj br ak cri`t e`nis watl tirraofi i`rs.
akw`rj ak rif`tabk tb bki `kbtlir (rieir tb stip
9). @= lbw nurvij br str`aclt ybu pf`ni tlas faki ^ZIT <= A t`gi tli sgitnl f`yir, tlik nl`kci tli
as up tb ybu. O=
O= at‑s
 at‑s ahpbrt`kt tb oi `w`ri be tli f`yir bp`naty tb 04% `kj nri`ti tli nfi`k faki
o`ff be tli kbsi, sakni tl`t n`k akefuikni tli `rt bk ` sip`r`ti f`yir.

?<   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC ?1
LI@J ^ZYJQ= E_BKZ UAIS hbri rbukjij erbh tli erbkt nbhp`rij tb tli
saji, at‑s staff kbt tbt`ffy rbukj `kj as puslij
A l`vi ixpiraiknij ` fbt be trbuofi bvir tli sfacltfy butw`rj erbh tli nbrkirs `s slbwk oy
yi`rs h`gakc tli erbkt vaiw be tli e`ni fbbg tli `rrbws. Qbu n`k tlik `jj tli king wlanl
cbbj watl i`si. A l`vi betik h`ji tli e`ni ef`ris but `kj st`rts erbh must aksaji tli wajtl
tbb f`rci ebr tli li`j, iyis tbb oac br tbb be tli m`w.
waji, ebrili`j tbb sh`ff, iyiorbws tbb lacl
`kj `rnlij . . . `kj sb bk. Zliri `ri h`ky ^ZIT 9= ^t`rt `jjakc tli e`na`f ei`turis oy
prbpbrtabk`f eukj`hikt`fs tl`t n`k lifp, sb st`rtakc watl tli iyiorbws (A iknbur`ci
h`gi suri tb fi`rk tlih tb sit ybur ebukj`tabk. sip`r`ti iyiorbw stujais!). Zlik `jj tli
kbstrafs oifbw. Kixt `jj tli hbutl ak faki watl
^ZIT 0= ^akni tli li`j erbh tli erbkt as hbri tli nurvis be tli sajis be tli m`w.
k`rrbw, fit‑s st`rt watl ` sh`ffir narnfi tb
riprisikt tli tbp be tli li`j. ^ZIT 5= Zli
5= Zli U-sl`pi st`rtakc
st`r takc `t @=@= as
 as tli faki
tl`t waff lifp ybu faki up tli ikjs be tli
^ZIT ?= Kbw javaji tli li`j jbwk tli niktir. iyiorbws watl tli nbrkirs be tli iyis, tli sajis
 Zli narnfi as sh`ffir erbh
erb h tli erbkt, out tli be tli kbstrafs, `kj tli tbp be tli uppir fap.
ei`turis staff kiij tb faki up lbrazbkt`ffy ak O= as tli sp`ni oitwiik tli iyis `kj tli i`rs.
rif`tabk tb tli saji `kcfi wlanl as wajir, sb Oi suri tb `jj tlas sp`ni7 A usij tb nbhpriss
 must jrbp tli lbrazbkt`f javajakc
jav ajakc faki oifbw tlas `ri` tbb hunl `kj nbufjk‑t eacuri but wly
tli niktir. @= tlas lbrazbkt`f javajakc faki as tli tlakcs fbbgij wrbkc. N= N= as
 as tli akkir nbrkir
orbw faki. Erbh tliri `jj `kbtlir faki rukkakc be tli iyi tbw`rj tli aras tl`t as ak faki watl
`nrbss tli obttbh be tli narnfi. O=O= tlas
 tlas faki as tli nbrkir be tli hbutl, `kj J= J= tli
 tli sajis be
tli obttbh be tli kbsi. Zlik t`gi tl`t obttbh tli kbsi tl`t `ri ak faki watl tli st`rt be tli
fikctl be tli javajij narnfi (@ tb O) `kj `jj tl`t iyiorbw. I= I= aktirsints
 aktirsints tli l`arfaki `kj wlik
oifbw tli narnfi. N= tlas oinbhis tli faki ebr ybu `jj tli l`arfaki, h`gi suri tb nurvi ybur
tli obttbh be tli nlak. faki sfacltfy tb h`tnl tli rbukjkiss be tli
li`j. E= kbtani lbw tli obttbh be tli iyi as ak
^ZIT >= Z`g
>= Z`gii tli liaclt erbh tli lbrazbkt`f
lbrazb kt`f faki watl tli st`rt be tl`t akkir narnuf`r ebfj be
faki ebr tli kbsi `kj tli orbw faki, `kj ripi`t tli i`r.
tlas jast`kni `obvi tli orbw faki pf`nakc
` lbrazbkt`f faki tb h`gi @= tli tbp be tli ^ZIT 3= L`ar as `k iktarify sip`r`ti stujy ak
l`arfaki. Zli l`arfaki aktirsints watl tli faki be atsife, out ak tlas n`si A‑vi sahpfy taij lir l`ar
tli narnfi. Erbh tlisi twb aktirsintakc pbakts, up aktb ` fbbsi ouk. A‑h must giipakc ak hakj
ruk ` faki jbwk tl`t nurvis sfacltfy akw`rj tb tli sl`pi be tli li`j `kj lbw tli l`ar waff oi
nbkkint watl tli lbrazbkt`f faki `t tli obttbh wiacltij `kj lbw at e`ffs tb tli sajis. A giip
be tli kbsi nri`takc O=O= tli
 tli m`w faki. Zli sfaclt tli l`ar fbbsi `kj sgitnly fbbgakc oin`usi A
akkir nurvi oitwiik tli l`arfaki `kj tli orbw `fri`jy l`vi ` nirt`ak ukjirst`kjakc `obut
faki ebrhs tli tihpbr`f sintabk. lbw tb nfi`k at `ff up. Ae ybu w`kt tb tacltik up
tli fakis be tli l`ar sb ybu ukjirst`kj at oittir,
^ZIT := Kbw ybu n`k `jj tli i`rs oitwiik tli tlik jb sb oiebri t`gakc at eurtlir.
orbw `kj kbsi faki. Erbh tli hajjfi be tli i`r,
ruk tli nliigobki faki oy nurvakc at `obut l`fe ^ZIT <= A
<= A must facltik tli sgitnl f`yir tb 04%
w`y aktb tli obttbh be tli saji be tli m`w. Zlas bp`naty `kj tlik nri`ti `kbtlir f`yir tb jr`w
faki as must tb akjan`ti tli sajis be tli obttbh ak tli nfi`k fakis. Ae A kiij tb h`gi `ky eurtlir
be tli e`ni. Ivik tlbucl tli tbp be tli li`j as `jmusthikts, A‑ff jb sb `t tlas stip tbb.

>4   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC >0
EFBS

Ae ybu w`kt tli pbsis be ybur eacuris tb fbbg k`tur`f `kj oifaiv`ofi,
A succist stujyakc tli jbhak`kt faki be `ntabk br efbw be tli pbsis.
 Zlas n`k oi jbki ak v`rabus
v`rab us w`ys. Qbu w`kt
tb wbrg sahpfy `t tlas oin`usi at as kbt `obut
tli jit`afs br `nnur`ny be `k`tbhy.

 Zli ix`hpfi `t raclt


ra clt as o`san`ffy ` hbri
`jv`knij stang eacuri tl`t ebnusis must bk
tli efbw be tli fakis ebr tli tbrsb `kj fahos.
Jbakc ` ouknl be tlisi o`sij bee be plbtb
rieirikni waff lifp ybu st`rt tb jivifbp `
k`tur`f iyi ebr wlik ybu cit tb jbakc ybur
bwk pbsis.

 Zli ix`hpfi oifbw


o ifbw slbws tli k`tur`f efbw
e fbw
nurvis be tli pbsis tl`t hbstfy l`vi `k
^-sl`pi nurvi tb tlih. Oinbhakc `w`ri
be tlas nurvi waff lifp ybur pbsis erbh
fbbgakc tbb staee `kj upraclt. Zlik ybu st`rt
tb ri`fazi tl`t iviry p`rt be tli `k`tbhy
as oiakc `eeintij oy tli w`y tli objy
k`tur`ffy nbuktiro`f`knis atsife ak ` pbsi.
 Zlas waff t`gi ` fbt  be
 be
pr`ntani. A succist
eaffakc lukjrijs be
p`cis must fi`rkakc
tli w`y objais efbw.
 Zlik ybu n`k st`rt
st`r t
tb eacuri but tli
p`ttirk.

>?   ?0-J_@S
NBKZ_@TTB^ZB

 Zlas as tli At`fa`k wbrj tl`t hi`ks nbuktirpbsi


nbuktirpbsi.. Zlas tirh jisnraois ` pbsi
wliri hbst be tli wiaclt as bk bki fic. Zli objy k`tur`ffy nbhpiks`tis
ebr tli slaet ak wiaclt `kj o`f`knis atsife ak ` w`y tl`t tli slbufjirs `kj
laps taft ak bppbsatabk tb i`nl btlir. Oin`usi be tli w`y tli objy tafts, tlisi
pbsis `fw`ys l`vi ` sfaclt ^-sl`pi nurvi tb tlih (sii tli ofui jbttij faki
ak tli jr`wakc liri). Ysakc tlas pbsi w`s
gkbwk tb orakc hbri faei tb snufpturis
`kj `rtwbrg o`ng ak `knaikt tahis `kj
priviktij tli `rtwbrg erbh fbbgakc staee
`kj racaj fagi syhhitran`f pbsis jb. @ wiff-
gkbwk ix`hpfi as tli st`tui be J`vaj oy
Hanlif`kcifb.

@= Zli slbufjir faki tafts sb tl`t tli tbrsb as


stritnlij but hbri bk tli bki saji `kj
squ`slis akw`rj bk tli btlir saji aktb
tli laps. _ihihoir tl`t `jmustakc tlas
waff `eeint tli pbsatabkakc be tli `rhs.

O=  Zli taft be tli laps as ak bppbsatabk tb


tli slbufjirs, fi`vakc tli fiet fic oikt
sfacltfy. Zli laps bk tl`t saji jrbp,
jr bp,
cavakc at fiss sp`ni tb oi upraclt fagi tli
btlir fic as. Zli fic ak tli hbst virtan`f
pbsatabk `fw`ys t`gis tli hbst wiaclt ak
`ky pbsi.

N=  Zli fic pbsatabks `ri jitirhakij oy tli


taft be tli laps. Kbti tl`t tli gkii be tli
fic nbkkintij tb tli fbwir saji be tli
laps waff oi fbwir tl`k tli btlir gkii.

J= Jipikjakc bk tli pbsi, tli eiit


eiit
cikir`ffy e`ni butw`rj, out tliri `ri
pbsis wliri tli eiit e`ni akw`rj. Satl
bosirv`tabk `kj pr`ntani, ybu‑ff oinbhi
e`hafa`r watl lbw tli eiit h`k`ci tli
wiaclt be tli objy. Kbtani tl`t tli rij
jbttij faki as niktirij erbh tli tbp
be lir li`j `kj tlik `c`ak `t tli ebbt
oi`rakc hbst be tli wiaclt be tli pbsi7
tlas as tb o`f`kni tli objy.

EACY_I J_@SAKC >>


LBS ZB ^ZYJQ ZLI EACY_I E_BH ^t`rt watl twb tb tlrii stujais wliri ybu try
@ TLBZBC_@TLAN _IEI_IKNI tb nbpy tli hbjif `s nfbsify `s ybu n`k. Jbk‑t
rusl tlas stip. Zlik tist ybursife oy rijr`wakc
A usij tb jr`w p`cis be ` waji r`kci be pbsis. bkni erbh hihbry. Qbu w`kt tb orakc tlrbucl
 Zlisi eacuri
eacur i stujais fbbgij
fbb gij cri`t, `kj A eift `s hunl `s pbssaofi `obut tli objy‑s efbw,
ri`ffy nbkeajikt. ^`jfy, wlik A traij jr`wakc sl`pi, `kj ebrh. Jbk‑t wbrry ae ybur risufts `ri
erbh hihbry tli risufts wiri pbbr. A eift kbt cri`t ebr kbw7 tl`t‑s tb oi ixpintij. @etir
erustr`tij `kj jas`ppbaktij ak hysife. A nbufjk‑t ybu l`vi jr`wk erbh hihbry, orakc but ybur
eacuri but wly hy stujais wirik‑t slbwakc plbtb rieirikni `kj nbpy at `c`ak, out tlas
tli risufts A w`ktij. A tlbuclt tliri hust oi tahi `t ` sfacltfy quangir p`ni. Qbu h`y kbtani
sbhitlakc wrbkc watl hi. F`tir A ri`fazij tl`t ybu `ri hbri `w`ri be jit`afs ybu hassij
tli assui= A w`s jr`wakc pfikty be stujais be oiebri. Qbur hakj as `sgakc quistabks tl`t ybu
jaeeirikt pbsis, out A w`sk‑t prbpirfy fi`rkakc `ri st`rtakc tb l`vi tli `kswirs tb.
tlih. Aksti`j A h`ji ` oraie stujy be
`ky be tlih.
i`nl pbsi tlik hbvij bk tb tli kixt. Zli giy as @s ybu prbcriss, try tb rijuni tli kuhoir be
ripitatabk!  Zr`akakc
 Zr`akakc ebr `kytlakc riquaris ` fbt  be
 be strbgis ybu h`gi. Jr`w ybur fakis fbbsi out ou t
ripitatabk `kj `rt as kb jaeeirikt. h`gi iviry strbgi nbukt. Oy quangikakc tli
p`ni, ybur jit`afs waff kbt oi `s `nnur`ti out
 Zli ebffbwakc as lbw A jr`w
jr `w stujais bk efbw,
ef bw, tl`t‑s kbt tli pbakt. Qbu w`kt tb jivifbp `
sl`pi, `kj ebrh usakc ripitatabk. Zlas akvbfvis eiif ebr tli efbw be tli eacuri. Jipikjakc bk
lbw ybu eiif jurakc tli prbniss oin`usi sgaff fivif, ybu waff oi `ofi tb jr`w tli s`hi
tliri as ` o`ng `kj ebrtl oitwiik jr`wakc tli pbsi erbh plbtb rieirikni `kj hihbry `etir
stujais, tlik ` rivaiw be ybur prbcriss. Ak hy 04„>4 ripitatabks. Zry tb aknri`si ybur p`ni `kj
sax ix`hpfis `t raclt, tli jr`wakcs watl j`rg rijuni ybur strbgis ivik eurtlir.
eur tlir. Fbbg nfbsify `t
oagakas `ri jr`wk usakc tli plbtb rieirikni hy earst `ttihpt erbh hihbry ‚ tli faki wbrg
oifbw7 tli uksl`jij oagakas `ri jr`wk erbh fbbgs ` oat l`ary  oin`usi
 oin`usi A usij ` fbt be strbgis.
hihbry. A nlbsi tlas hbjif oin`usi sli l`s Bk hy tlarj `ttihpt tliri `ri eiwir strbgis
nurvy prbpbrtabks, wlanl A ikmby jr`wakc. `kj A ouafj tli ebrh hbri ieeanaiktfy. _ipi`t
tlas prbniss `t fi`st 04 tahis. A‑vi ripi`tij tlas
prbniss ?4„>4 tahis, `kj at n`k oi jr`akakc sb
oi suri tb t`gi ori`gs. @t raclt `ri ebur ix`hpfis
be jr`wakc styfis tb try jurakc tlisi stujais=

@= Aknfuji ` fattfi objy nbkstruntabk faki wbrg


tb lifp ukjirst`kj tli eacuri `kj pbsi.

O= Jr`w `s e`st `s ybu n`k wlafi h`akt`akakc


nbktrbf be ybur strbgis. Zlas privikts ybu
erbh bvir tlakgakc (wlanl as betik `k assui)
`kj aksti`j puslis ybu tb jr`w wl`t ybu
eiif  aksti`j
 aksti`j be wl`t ybu tlakg .

N= Ebnus bk tli str`aclt `kj nurvij fakis be


tli objy. A rieir tb tli plbtb `kj jinaji
wlanl as ` str`aclt br ` nurvij faki tb
sahpfaey tli strunturi. Kbtani (watl fahos
ispina`ffy) wlik tliri as ` nurvij faki,
p`r`ffif tb at as ` str`aclt faki. Zlas p`ttirk

>:   ?0-J_@S
n`k oi ebukj `ff bvir tli objy `kj riquaris wliri ybu `ri, `kj ybu hust `nnipt tl`t `kj
stujy tb rinbckazi lbw at wbrgs. Jaskiy hbvi ebrw`rj. @rt slbufj oi ikmbyij kb h`ttir
`rtasts `ri cri`t ix`hpfis be affustr`tbrs tli sgaff fivif `kj h`ji ebr euk `kj tli fbvi be at
wlb usi tlas ak tliar wbrg. ‚ kbt ebr tli st`tus br sunniss at n`k orakc ybu.
Slik nri`takc `rtwbrg as bkfy `obut oinbhakc
J= ^ahpfaey tli fakis ‚ liri A‑h ebnusij bk tli oittir, ybu n`k i`safy fbsi ybursife ak ` nynfi be
efbw be i`nl p`rt be tli eacuri, giipakc ak kivir eiifakc cbbj ikbucl. Zlik kb h`ttir
hakj tli ebrh. Zlas styfi as i`sy tb jb `kj lbw t`fiktij `kj sunnisseuf ybu oinbhi, ybu
waff lifp ybur jr`wakcs fbbg hbri k`tur`f. ri`fazi ybu nbufj `fw`ys  oi oittir.
`fw`ys oi

Nbhp`rakc ybursife tb btlir `rtasts as viry 


EAK@F SB_J^ nbhhbk `kj n`k n`usi erustr`tabk `kj
jiprissabk. Zli bkfy pirsbk ybu slbufj
Ak nfbsakc, A w`kt tb s`y sbhitlakc bk ` pirsbk`f nbhp`ri ybursife tb as ybursife, `kj tlik bkfy
fivif= Cb i`sy bk ybursife!  Zliri
 Zliri as kb kiij tb tb mujci lbw e`r ybu‑vi nbhi. A rinbhhikj
oi`t ybursife up fi`rkakc tlas prbniss. Qbu `ri ybu `nnipt `kj ihor`ni wlb ybu `ri tbj`y.

EACY_I J_@SAKC >9


H@^ZI_AKC ZLI @_Z BE L@KJ^ @KJ EIIZ
SAZL _IAP

J
r`wakc l`kjs `kj eiit as nbksajirij • Slik ` l`kj as lbfjakc `k bomint, h`gi suri
` nl`ffikci tb hbst oicakkakc `rtasts tb jr`w ikbucl rbbh aksaji tli p`fh sakni
`kj ivik tb `rtasts watl ` fbt be jr`wakc tli eakcirs `ri wr`ppakc `rbukj tli bomint.
ixpiraikni. Zlisi `ri p`rts be tli objy tl`t Ak hy sgitnlis, A l`vi jr`wk `k bomint ak
hbst `rtast `vbaj jr`wakc, ae pbssaofi, out bkni tli l`kj tb lifp slbw tli w`y tb wr`p tli
` nirt`ak sgaff fivif as ri`nlij, tliy `ri ri`ffy euk eakcirs `rbukj at nbrrintfy.
tb jr`w.
• Slik tli l`kj as nfiknlij, tli eakcir mbakts
st`kj but.

• Ysi sl`jakc tb rikjir tli pf`kis be tli


J_@SAKC L@KJ^ l`kj. A usi at hbri betik bk eakcirs tb slbw
tli nl`kci be `kcfi `kj jarintabk.
Jr`wakc l`kjs n`k siih bvirwlifhakc
oin`usi tli p`rts be tli l`kj `ri `fw`ys • Giip ak hakj tli nbrrint fikctl be i`nl
nl`kcakc jarintabk `kj sl`pi. Zli giy as tb eakcir7 at‑s ` nbhhbk hast`gi tb jr`w tli
sahpfaey. A‑vi ebukj tl`t ukjirst`kjakc tli rakc eakcir f`rcir tl`k tli hajjfi eakcir.
l`kj‑s sl`pi earst ak saflbuitti n`k lifp ybu
• Ebr h`fi l`kjs, ihpl`sazi tli
tli obki
vasu`fazi tli raclt prbpbrtabks. A tlakg at as
strunturi `kj tikjbks.
ahpir`tavi tl`t `kybki wlb w`kts tb ahprbvi
tliar jr`wakc hust jr`w erbh favi hbjifs `s • Nbksajir lbw ybur nl`r`ntir wbufj pbsi tli
wiff `s plbtbs. l`kj `nnbrjakc tb tliar pirsbk`faty.

 Zli hbri ybu pr`ntani


pr `ntani jr`wakc l`kjs, ybu e akj • Z`gi
Z`gi ybur tahi `kj tlakg `obut tli purpbsi
tl`t nirt`ak sl`pis `ri ripi`tij. Oy stujyakc be i`nl faki `s ybu jr`w.
tli sl`pis tl`t h`gi up tli l`kjs, ybu n`k
oicak tb vasu`fazi tlih ak `ky pbsatabk
ybu n`k ah`caki. Slik `rtasts stujy
tli luh`k eacuri, tliy st`rt watl
cisturi jr`wakcs7 tli s`hi praknapfi
wbrgs ebr tli l`kj. L`kjs l`vi `
efbw `kj cisturi tl`t st`rt `t
tli ebri`rh tlik hbvi but tb
tli wrast, p`fh, `kj aktb tli
eakcirs.

NBKNITZ^ ZB GIIT AK HAKJ


SLIK J_@SAKC L@KJ^=

• ^t`rt watl tli ebri`rh, tlik hbvi tb tli


wrast, p`fh, `kj eakcirs rispintavify. Zlas waff
lifp cri`tfy wlik p`rts be tli l`kj bvirf`p.

• Ysi tli
tli gkungfis `kj mbakts tb fbn`ti tli
cisturi be tli l`kj `kj eakcirs.

>5   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC >3
J_@SAKC EIIZ

Fagi l`kjs, tli eiit n`k tiff us hbri `obut tli pirsbk`faty `kj typi be
nl`r`ntir wi `ri pbrtr`yakc `s wiff `s ikl`kni tli ixprissavikiss be ybur
eacuri jr`wakc. Zli trang as tb ukjirst`kj tli o`san sl`pi ak jaeeirikt `kcfis
`kj pbsatabks, tlik `k`fyzi tli r`kci be hbtabk tb tli v`rabus sintabks be
tli ebbt `kj lbw tliy `eeint bki `kbtlir.

NBKNITZ^ ZB GIIT AK HAKJ SLIK J_ @SAKC EIIZ=


EIIZ=

• @s watl l`kjs, tli giy as tb sahpfaey tli bvir`ff sl`pi be tli eiit earst.

• Jr`w bkfy tli sbfi be tli eiit uktaf ybu cit e`hafa`r watl tl`t sl`pi, tlik
vasu`fazi at ak pirspintavi `kj watl ` slbi.

• Zlakg `obut bvir`ff


bvir`ff sl`pi, tlik jit`af tli tbis giipakc ak hakj tliy
l`vi tliar bwk cisturi.

• Zli akkir `kgfi obki as sfacltfy laclir tl`k tli butir `kgfi obki.

• @ri`s be tli ebbt tl`t `ri ak nbkt`nt watl ` sure`ni ef`ttik but.

• Giip ak hakj tli objy


objy‑s
‑s wiaclt `kj hbvihikt.

• Jr`wakc eih`fi eiit `s ae tliy wiri ak lacl liifs waff cavi ybu
ybu ` oittir
ukjirst`kjakc be wliri tb ori`g `kj nl`kci tli jarintabk be tli p`rts
be tli ebbt, `kj at fbbgs sixy tbb! 

><   ?0-J_@S
ZLI AFFY^Z_@ZABK T_BNI^^ `ff `obut tli aji`. A‑h tlakgakc be tlisi wbrjs=
hbvihikt, `ntabk, euk, `kj nuti. A w`kt hy `rt
Kbw tl`t wi‑vi nbhpfitij bur stujais be tb l`vi ` nri`tavi tlihi `kj stbry `s wiff `s
jr`wakc l`kjs `kj eiit, A‑h cbakc tb nri`ti jyk`han nbhpbsatabk `kj strbkc pirspintavi.
`k affustr`tabk tb ei`turi l`kjs `kj eiit.  Zli nbhpbsatabk as nbkt`akij ak ` tra`kcfi,
tr a`kcfi,
 Zli i`saist w`y tb l`vi ` nl`r`ntir‑s
nl`r`ntir ‑s l`kjs `kj A kiij tb eaff i`nl nbrkir watl ` nl`r`ntir.
aktir`ntakc as oy pf`nakc ak tlih ` prbp wlanl  Zli nl`r`ntir `t tli obttbh
o bttbh as tli h`ak lirb.
waff `fsb lifp ajiktaey i`nl nl`r`ntir. Liri `ri @ n`r nl`si watl bur nl`r`ntirs isn`pakc waff
tli stips A ebffbwij tb nri`ti hy affustr`tabk. sirvi `s ` vilanfi tb `jj `ntabk, hbvihikt,
`kj jarintabk tb tli paini. _ihihoir `kytlakc
_BYCL ^GIZNL=
^GIZNL = Zli k`hi s`ys at `ff ‚ at‑s cbis bk tlisi rbucl sgitnlis7 st`y bpik tb
rbucl ‚ ebrcit `obut jit`afs. @ rbucl sgitnl as tryakc but kiw aji`s `t tlas st`ci.

EACY_I J_@SAKC >1


^INBKJ T@^^= @etir tli affustr`tabk
nbknipt as ist`ofaslij, A n`k turk hy
ebnus tb tli nl`r`ntir‑s pbsi `kj
nbstuhi jisack. A snr`ppij tli aji` be
tli jbc `s ` jravir, cbakc aksti`j watl `
tihpirij sunnuous watl ` o`zbbg`!

A jr`w tli nl`r`ntirs sip`r`tify, out A


nbksajir tlih `s ` crbup sakni tliy kiij
tb nbhpfihikt bki `kbtlir ak tli eak`f
affustr`tabk. @t tlas st`ci, A `jj ikbucl be tli
jit`afs tb tr`ksf`ti wiff aktb tli faki `rt.

:4   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC :0
TYZZAKC AZ @FF ZBCIZLI_= Faki `rt as ` viry NBFBY_AKC= ^akni A‑h nri`takc tlisi
tahi-nbksuhakc stip. @ff hy jinasabks hust oi nl`r`ntirs erbh snr`tnl, A kiij tb jivifbp `
nbhpfitij oiebri hbvakc bk tb tli nbfburakc nbfbur p`fitti ebr tliar buteats. I`nl nbfbur
st`ci. A jr`w hy faki `rt ak Tlbtbslbp watl i`nl nlbani kiijs tb nbhpfihikt tli btlir
nl`r`ntir bk ` sip`r`ti f`yir. Zlas `ffbws hi nl`r`ntirs `kj tli n`r. @ nl`ffikci A l`j jurakc
tb hbvi, ripf`ni, sn`fi, `kj tr`ksebrh tlih ae tlas affustr`tabk w`s kbt tb bvirusi purpfi `kj
kiniss`ry. A l`vi oinbhi hbri `w`ri be usakc pakg, wlanl wbufj l`vi h`ji at tbb nuti `kj
tli zbbh ei`turi wlik nri`takc jacat`f `rt. eihakaki. Zb `jj o`f`kni tb hy nbfbur p`fitti, A
^bhitahis tli jit`afs cit fbst wlik ybu zbbh `jj criik. (Zb fi`rk jit`afs `obut hy nbfburakc
but7 tli giy as tb sahpfaey `kj oi hbri sifintavi prbniss, pfi`si sii hy ‖Kakm`‘ tutbra`f ak tli
bk wliri ybu pf`ni jit`afs ak ybur `rtwbrg. earst obbg, ?0 Jr`w .)
.)

:?   ?0-J_@S
EACY_I J_@SAKC :>
J_@SAKC ZLI AJI@F H@FI
SAZL ^ZIUI _YJI

T
anturij liri `ri twb h`ak jr`wakcs
be tli aji`fazij h`fi eacuri `kj twb
suppfihikt`ry
suppfihik t`ry bkis. Zli earst
e arst twb
slbw tli st`kj`rj iaclt-li`j h`fi
erbh tli erbkt `kj saji. Si‑vi `ff
siik tlisi ak tli st`kj`rj `rt
obbgs. Zli h`ak tlakc tb kbti as
tl`t tli nrbtnl as ak tli niktir, `t
tli l`few`y pbakt.

 Zli sinbkj`r y eacuris (oifbw)


(oif bw) `ri
tli sahpfaeaij virsabks be tli h`ak
jr`wakcs. Ae ybu wiri tb t`gi but
`ff tli suotfi aks `kj buts be tli
hbri eakaslij jr`wakcs, ybu‑j
ikj up watl sbhitlakc fagi tlas.
Hbst `rtasts rify bk tlas sahpfaeaij
virsabk wlik oicakkakc tliar
jr`wakcs. Hihbrazi tlas sahpfi
virsabk, `kj ybu‑ff iviktu`ffy oi `ofi
tb jr`w eacuris erbh `fhbst `ky `kcfi but
be ybur li`j.

 Zlas as tli hitlbj A usi oiebri cbakc aktb `ky gakj be


eakaslij jit`af ak hy bwk wbrg. At‑s ` s`ei nbursi tb st`y
bk oiebri ybu eakj ybursife cittakc fbst ak prih`turi
jit`afs, sakni ` hassij prbpbrtabk br aknbrrint `kcfi
waff l`vi ybu st`rtakc `ff bvir `c`ak erbh snr`tnl. Kb
hitlbj as ri`ffy ebbfprbbe, sakni luh`k oiakcs `ri tli
bkis `t tli lifh, out try cittakc tli prbpir cisturi
jbwk oiebri ybu `jj tli nbstuhi br nfbtlakc jit`afs.

::   ?0-J_@S
ZLI ^Z@KJ@_JA]IJ H@FI LI@J ‖pf`kis be tli li`j‘ virsabk, hbstfy tb giip
tlih hihbrazij. Zli ‖pf`kis‘ virsabk slbws
@c`ak, wi earst slbw tli twb eakaslij faki lbw ` snufptbr haclt tlakg oiebri tli eak`f
jr`wakcs `kj tlik tli suppfihikt`f jr`wakcs shbbtlakc but be tli nf`y. Zlakg ‖ak tli rbukj‘
tb slbw lbw wi `rravi `t tlisi eakaslis. A wlik jr`wakc li`js `kj try tb hihbrazi at
`fw`ys st`rt but watl tli sahpfi icc-sl`pij erbh iviry `kcfi, sakni at waff oi nbktaku`ffy
virsabk `kj tlik usu`ffy prbcriss tb tli ei`turij ak ivirytlakc ybu jr`w.

EACY_I J_@SAKC :9
:5   ?0-J_@S
ZLI H@FI EACY_I AK @NZABK watl tluhok`afs, of`ng `kj w lati, `kj nbfbur,
`kj oy rihihoirakc tb cb erbh tli sahpfi
Bk tli privabus p`ci wi fbsi tli butfaki tb tli nbhpfix. Satl `ff tli s tips akvbfvij ak
rikjirakc be tli i`rfair twb p`cis `kj cb tb h`gakc cbbj `rt, hbst be us n`k usi `ff tli
euff tbk`f virsabks be tli h`fi eacuri ak `ntabk. lifp wi n`k cit.
@obvi, ybu‑ff sii lbw A oic`k ouafjakc tlisi
eacuris oy riturkakc tb tli butfaki virsabk. At‑s  Zli sivir`f lbw-tb obbgs
ob bgs oy affustr`tbr @kjriw
@ kjriw
hunl i`sair tb st`rt erbh tlas sahpfi virsabk Fbbhas (0<1?„0
(0<1?„0191)
191) `ri tli eakist
eak ist obbgs
obb gs A nbufj
tl`k cbakc str`aclt tb ` eakaslij rikjirakc. rinbhhikj tb `ky `rtast. A‑vi stujaij tli p`cis
@fsb oy ori`gakc jbwk `kj sip`r`takc tli be  Eacuri Sbrtl  `kj Nri`tavi
 Eacuri Jr`wakc ebr @ff At‑s Sbrtl `kj
prbnissis ak `rt, tli tra`fs akvbfvij watl `ky Affustr`tabk  sakni A w`s 0<, `kj kbw `t 9<, A‑h
Affustr`tabk sakni
gakj be jr`wakc br p`aktakc h`y sii h e`r staff fi`rkakc kiw tlakcs erbh tlisi akv`fu`ofi
hbri bot`ak`ofi. A hysife jb tlas oy st`rtakc vbfuhis be `rt akstruntabk.

EACY_I J_@SAKC :3
 Z L _ I I
NL@_ @NZI_ JI^ACK
JI^A CK
J@UI
J@UI O@_JA K • _@KJQ OA^LBT • NL@_FA I OBS@ZI_
FBA^L • FBBTQJ@UI • _@YF Z_IUAKB

:1
JI^ACKAKC SAZNLI^ @KJ S@__AB_^
SAZL J@UI O@_JAK

EIH@FI UAFFA@K `ri hbri euk tb pf`y watl `kj typan`ffy hbri
aktiristakc vasu`ffy. A aknbrpbr`tij ` fbt be tlisi

A
gkiw raclt `w`y tl`t A w`ktij tb jr`w ` nbktr`stakc vasu`f ifihikts aktb hy jisacks ebr
watnl jisackij watl ` sfaclt wbbjsy tlihi. tli watnl.
A `fsb w`kt lir tb l`vi sbhi gakj be st`ee br
w`fgakc stang sb A aknbrpbr`tij tlas aktb `fhbst A nri`ti tluhok`af sgitnlis ak H`kc` ^tujab
iviry tluhok`af jr`wakc. Trb usakc tli C-Tik tbbf. A wbrg quangfy `kj
fbbsify `kj eakj jr`wakc watl ` tlangir pik as
^ZIT 0 � CI^ZY_I J _@SAKC^= Giipakc oittir tl`k jr`wakc watl ` eakir pbakt tbbf sunl
hy akata`f aji`s ak hakj, A st`rt ouafjakc tli `s ` piknaf. @ eakir tbbf tikjs tb put ybur or`ak
nl`r`ntir‑s ebrh usakc sahpfi yit aktiristakc aktb prinasabk hbji, wlanl n`k risuft ak tacltir,
sl`pis. ^l`pis tl`t cb erbh tlang tb tlak br staee cisturis. @t tlas st`ci ybu w`kt hbri
`ri nurvij bk bki saji `kj ef`t bk tli btlir fbbsi, erii-efbwakc cisturi jr`wakcs.

94   ?0-J_@S
^ZIT ? � ZLYHOK@AF ^GIZNLI^= @etir wi`gir ixtirabr fais ` hbri racaj, pbssaofy
jr`wakc hy akata`f jisack aji`s, A ebnus ak bk sax wangij pirsbk`faty.
be hy cisturi jr`wakcs tl`t slbw tli strbkcist
nl`r`ntir qu`fatais. A nlbsi tlisi sax bvir tli  Zli eburtl
ebur tl pbsi fbbgs
fbbg s fagi ` nr`kgy bfj watnl
w atnl
btlirs oin`usi A iatlir fagij tli pbsi oittir nbhpf`akakc `obut sbhitlakc. Lir objy as
oin`usi be ats ixprissavikiss br ebr tli bvir`ff puslij ebrw`rj `t `k `kcfi jihbkstr`takc lir
ebrh/sl`pi be tli nl`r`ntir. Ae tli nl`r`ntir as puslakiss `kj lir w`fgakc stang as str`aclt up
`fri`jy st`rtakc tb slbw tlrbucl `t tlas st`ci, `kj jbwk akjan`takc sli as sti`je`st `kj hbst
at‑s ` cbbj sack tl`t nl`r`ntir waff oi ri`ffy fagify wbk‑t oujci `obut wl`tivir as h`gakc
strbkc bkni ybu st`rt tb rikjir at. lir upsit.

At‑s ahpbrt`kt tb giip tli k`turi be ` pbsi ak ^ZIT >@ � I\TFB_AKC ZLI NL@_@NZI_=
hakj `s at rif`tis tb tli nl`r`ntir‑s pirsbk`faty. A nlbbsi tb jivifbp tli earst nl`r`ntir eurtlir
Ebr ix`hpfi, tli tlarj pbsi as ` hbri risirvij oin`usi A tlakg tli fbkc tlak l`t, tli nurvy
watnl. Zli nurvy, p`ssavi fakis affustr`ti lir swarf be l`ar, `kj tli bvir`ff sfuc-fagi k`turi be
watljr`wk jihi`kbr out tli nurvij luknlij tli pbsi nri`tis `k aktiristakc saflbuitti. @k
bvir objy as beesit oy lbw str`aclt sli lbfjs aktiristakc saflbuitti as ahpbrt`kt ebr ` cbbj
lir w`fgakc stang akjan`takc tl`t ukjir lir nl`r`ntir jisack.

NL@_@NZI_ JI^ACK 90
A rieaki hy tluhok`af
jr`wakc oy usakc tli j`rgir
 piknaf tbbf  ak
 ak H`kc` ^tujab
Trb. A `fsb ripbsatabk tli l`kj
tb `kcfi up ak rif`tabk tb
tli `rh. Zlas nri`tis ` hbri
aktiristakc sl`pi bvir`ff oy
nbktr`stakc watl tli nurvij
sfbpi be tli `rh. @kcfis
wbrgakc `c`akst i`nl btlir n`k
`jj hbri faei tb `k btlirwasi
ukaktiristakc sl`pi.

^ZIT >O= Kixt A ixpfbri tli jisack be tli trbff-watnl, tli saxtl be
hy tluhok`af sgitnlis. A fagi lbw tlas watnl fbbgs fagi sli wbufj
r`tlir eaclt watl lir w`fgakc stang tl`k n`st ` spiff watl at. ^li‑s
cruhpy, sli‑s nr`ety, `kj sli‑s fagify tb tlrbw sbhi h`can just
ak lir bppbkikt‑s iyis raclt oiebri puhhifakc tlih watl lir
twastij st`ee.

A aknfuji ` eiw ixtr` e`na`f ixprissabks ebr tlas nl`r`ntir tb eurtlir


ixpfbri lir pirsbk`faty. H`gakc ` eiw `jmusthikts tb tli sl`pi be
tli kbsi tb sii ae bki wbufj fbbg oittir tl`k `ky be tli btlirs.

^ZIT >N= A `fsb wbrg watl hy sinbkj tluhok`af. A ri`ffy fagi tlas jisack watl ats i`sy-
cbakc, nurvij fakis `kj sahpfi sl`pi strunturi. Slafi rieakakc tli nl`r`ntir, A ri`fazij
A w`s l`vakc ` fbt be euk jr`wakc tlas watnl‑s jit`afs `kj ei`turis. A `fsb tlakg tli
sl`pi be lir e`ni, `rh, tbrsb, `kj nfbtlakc l`s ` nbhpfixaty tl`t nbuktiro`f`knij tli
sahpfanaty be tli twb nurvis tl`t h`ji up tli sl`pi be lir o`ngsaji. Zlas watnl siihs
fagi ` spiff n`stir `kj ` pbtabk h`gir wlb as nbkst`ktfy ebr`cakc ak tli wbbjs tb eakj
hbri akcrijaikts tb usi ak lir jivabus oriws.

9?   ?0-J_@S
^ZIT : � EAK@F NL@_@NZI_ ^IFIN ZABK= ^ZIT 9 � NFI@K FAKI @_Z= Bkni A l`vi ` kani
A nlbbsi tli sinbkj watnl `kj st`rt `jjakc nfi`k jr`wakc, A fbwir tli bp`naty bk tli piknaf
jit`afs tb ihpl`sazi lir pirsbk`faty. ^li as f`yir `kj akg tli fakis bk ` kiw f`yir `obvi tli
` watnl wlb favis `kj c`tlirs lir ebjjir ak piknaf. Jurakc tli akgakc prbniss A `h hakjeuf
tli wbbjs, sb A jr`w fi`vis, cr`ss, `kj jart ak be faki wiaclt . Faki wiaclt as tli tlangkiss be
lir l`ar. Zlik A cavi lir ` sh`ff n`pi sb lir ybur faki. A fagi tb akg usakc fakis tl`t v`ry erbh
nbstuhi l`s ` f`yirij fbbg, wlanl nri`tis tlang tb tlak watlak bki orusl strbgi. A usu`ffy
hbri jiptl `kj `jjs `kbtlir fivif be aktirist. jr`w fakis tlangir ukjir ` nl`r`ntir‑s nlak,
Oin`usi, liy, at‑s prbo`ofy nbfj but tliri ak tli `rhs, i`rs, `kj btlir p`rts be tli objy `kj
wbbjs, ivik ebr ` nr`kgy bfj watnl. nbstuhi tb `jj `k affusabk be wiaclt tb tliar
ebrh. At‑s ahpbrt`kt tb st`y hakjeuf be wliri
A `fsb `jj jit`afs tb lir w`fgakc st`ee ‚ ` wbbj ybur faclt sburni as nbhakc erbh7 tlangir fakis
cr`ak p`ttirk tb h`gi at fbbg `s ae lir st`ee w`s slbufj oi bk tli bppbsati saji be tli faclt.
e`slabkij erbh ` e`ffik trii or`knl. ^bhi
rbpi, ei`tlirs, ` f`ktirk, `kj crap wr`ppakc tb Kixt A `jj ` eiw j`rg pbbfs be sl`jbw. @jjakc
tli stang `ri `ff jit`afs tl`t lifp hi tb tiff tlas ` j`rg sl`jbw n`st erbh tli nl`r`ntir‑s li`j
nl`r`ntir‑s stbry tb tli vaiwir. bktb ats objy nri`tis jiptl `kj lifps h`gi
tli e`ni st`kj but. Ebr `ff hy akgakc, A usi tli
@t tlas pbakt, A‑h staff wbrgakc watl tli j`rgir C-pik tbbf ak H`kc` ^tujab Trb oin`usi tli
piknaf tbbf, jr`wakc ak of`ng bvir tli ofui fakis akgakc ikcaki as tbp kbtnl.
be tli bracak`f sgitnl. Ak tr`jatabk`f jr`wakc,
`rtasts sbhitahis usi ` kbk-plbtb ofui piknaf ^ZIT 5 � U@FYI @KJ NBFBY_= Bkni A
ebr tliar ukjirfyakc jr`wakc sb tli ofui fakis eakasl akgakc hy nl`r`ntir, A s`vi tli eafi `s
n`k oi jrbppij but be tli eak`f ah`ci. A usi tlas ` Tlbtbslbp (T^J) eafi `kj bpik at ak @jboi
ofui piknaf hitlbj jacat`ffy `s wiff, sb A jbk‑t Tlbtbslbp. Hy f`yirs `ri prisirvij erbh
cit nbkeusij wlanl fakis `ri wlanl wlafi A‑h H`kc` ^tujab Trb sb A n`k `jj `ff be hy v`fuis
jr`wakc hy eak`f fakis. `kj nbfburs bk ` sip`r`ti f`yir ukjir hy

NL@_@NZI_ JI^ACK 9>


faki `rt. A sit hy sl`jbw f`yir tb huftapfy `kj `jmust tli
bp`naty oitwiik >4% `kj 54%. A nri`ti hy sl`jbws oy
sifintakc `k `ri` watl tli f`ssb tbbf `kj tlik eaffakc at ak
watl ` jis`tur`tij nbfbur. Ak tlas n`si, A usij ` cr`yasl
purpfi ebr tli sl`jbws. _ihihoir tb st`y hakjeuf be
wliri ybur faclt sburni as nbhakc erbh wlik `jjakc
sl`jbws. A jinaji tb `jj `kbtlir sl`jbw f`yir bk tbp
be tli earst sl`jbw f`yir tb `jj ivik hbri jiptl tb tli
nl`r`ntir.

^ZIT 3 � EA_^Z J_ @EZ=


@EZ= A A kbw `jj hy ef`t f`yir be nbfbur
ukjirki`tl hy sl`jbw f`yirs `kj `jmust tli sl`jbw f`yir‑s
bp`naty sb at st`kjs but erbh tli nbfburs watlbut bvirpbwirakc
tlih. ^akni tlas nl`r`ntir as ` wbbjf`kj jwiffir, hy p`fitti
nbksasts hbstfy be i`rtl tbkis. A ixpirahikt watl ` eiw nbfbur
v`ra`tabks, btlir i`rtl tbkis, `kj sbhi nr`zair oraclt nbfburs tbb.

^ZIT < � NBFBY_ U@_A@ZABK^= Satl


U@_A@ZABK^=  Satl tli ixniptabk be tli tlarj
bptabk, A stang pritty nfbsi tb i`rtl tbkis watl ` pbp be nbfbur
`jjij tb tli n`pi sb tli nl`r`ntir jbisk‑t fbbg tbb jr`o.

^ZIT 1 � EA K@F NBFBY_ SB_G= A jinajij bk


ZAT= ^TIIJ YT ^L@JBS^ @KJ EAFF^
tli sinbkj nbfbur bptabk oin`usi A fagi lbw tli
nbbf cr`y ak lir l`ar nbhpfihikts tli w`rh ^`vi tahi `kj quangik ybur wbrg efbw oy `ssackakc
bki be ybur styfus slbrtnut outtbks tb `nt `s ` eaff
orbwk be lir nfbtlakc. A `fsb fagi lbw tli purpfi
outtbk. Zlik ybu n`k f`ssb `kj eaff sl`jbws `kj
nfb`g st`kjs but `c`akst tli i`rtl tbkis watlbut nbfbur tb ybur li`rt‑s nbktikt.
jbhak`takc tli nbfbur p`fitti.

9:   ?0-J_@S
Bkni A `h l`ppy
watl hy ef`t nbfburs,
A sifint tli iktari
nl`r`ntir, tlik
nri`ti ` kiw f`yir
ukjir tli faki `rt
out `obvi tli btlir
nbfbur f`yirs. A sit
tlas kiw f`yir tb
sbet faclt , `kj usakc
tli sifintabk sl`pi be
hy nl`r`ntir A `jj ` purpfi,
rbsi rij, `kj yiffbw-br`kci
cr`jaikt. A fbwir tli bp`naty sb
tl`t tli cr`jaikt as bkfy `k `nnikt
tb tli ukjirfyakc nbfbur f`yirs.

Ebr tli faclt bk lir e`ni `kj objy,


A `jj ` sip`r`ti f`yir, `jj tli
faclt `ri`s usakc ` sbet yiffbw tb
tr`ksp`rikt cr`jaikt, tlik sit
tlas f`yir tb bvirf`y . Ysakc ` sbet
orusl sit `t ?4% bp`naty, A facltfy
p`akt yiffbw bk `kj `rbukj tli
f`ktirk. Si‑ri `fhbst tliri! Kixt
A `jj ` wbbj tixturi tb tli
iktari nl`r`ntir bk ` f`yir sit tb
huftapfy `kj `jmust tli bp`naty.
 Zli tixturi
tixtur i `jjs sbhi kani tix turi
`kj v`ra`tabk tb tli eak`f ah`ci. (Zap=
Qbu n`k eakj sbhi cri`t, rby`fty-erii tixturis
`t www.fbst`kjt`gik.nbh .)

Eak`ffy, A s`vi hy eafi `kj bpikij at up `c`ak ak H`kc` ^tujab Trb. A `jj l`rj
laclfaclts watl tli C-Tik `kj sbet wlati laclfaclts watl tli nbfbur piknaf tbbf. A `fsb
sfacltfy sbetik tli sl`jbws tl`t `ri eurtlir `w`y erbh tli f`ktirk watl tli ofur tbbf.

At‑s ` fbt be euk tb fbbg o`ng `t tli akata`f tluhok`af jr`wakc `kj nbhp`ri at tb tli
eak`f ah`ci. Out bki tlakc tb kbtani as tl`t tli bracak`f sl`pis `kj tli bvir`ff pbsi
`kj pirsbk`faty be tli nl`r`ntir wiri tliri erbh tli oicakkakc. ^b rihihoir tb t`gi
tli tahi tb pr`ntani ybur cisturi jr`wakcs must `s hunl `s `ky btlir jr`wakc sgaff. @
strbkc eak`f nl`r`ntir jr`wakc st`rts watl ` strbkc tluhok`af jr`wakc.

NL@_@NZI_ JI^ACK 99
H@FI UAFFA@K ^ZIT 0 � CI^ZY_I J_ @SAKC^= Satl tlas
nl`r`ntir jisack, A aknbrpbr`tij strbkc sahpfi
@s A w`s jr`wakc tli watnl nl`r`ntir, A gkiw sl`pis ispina`ffy ebr tli li`j `kj tbrsb. Hbst
A w`ktij hy h`fi vaff`ak tb st`kj ak st`rg be tlisi nl`r`ntirs l`vi sh`ff rbukj sguffs tl`t
nbktr`st tb tli watnl. Zli watnl as sh`ff, t`pir aktb f`rci squ`ri m`ws.
p`uknly, `kj luknlij bvir7 tlas h`fi
nl`r`ntir waff oi t`ff, h`ssavi, `kj ahpbsakc. ^ZIT ? � ZLYHOK@AF ^GIZNLI^= A
^GIZNLI^=  A sifint
 Zlisi nl`r`ntir
nl`r`n tir tr`ats slbw tlrbuclbut
tlrbuclbu t hbst sax pbsis erbh tli bracak`f twifvi cisturi
be hy cisturi jr`wakcs, watl tli ixniptabk be ` jr`wakcs `kj ixp`kj tlih aktb jit`afij
eiw ebr v`raity `kj nl`r`ntir ixpfbr`tabk. sgitnlis. A w`kt tlas nl`r`ntir tb fbbg fagi `

95   ?0-J_@S
w`rrabr `kj l`vi ` sfaclt wbbjsy tlihi tb `fsb tlakg tli fi`vis `rbukj las king `kj
tai ak watl hy watnl. A ah`caki tli watnl l`s o`kj`cis `rbukj las `rhs `kj fics waff oi
n`st sbhi typi be spiff bk tli h`fi nl`r`ntir, ` euk jit`af tb jr`w. Slafi tli fi`vis `jj
h`gakc lah ` tbbf be jistruntabk waifjij oy `k aktiristakc jit`af, tli o`kj`cis kbt bkfy
tli watnl lirsife. Giipakc tlisi nl`r`ntir tr`ats fbbg nbbf out lifp tb eurtlir jieaki las ebrh.
`kj tliar o`ng stbry ak hakj, A st`rt jivifbpakc _ihihoir, wlik jr`wakc o`kj`cis, jbk‑t
hy tluhok`afs eurtlir.  must jr`w ` eiw nurvij
nur vij fakis. Jr`w sbhi fakis
nfbsi tbcitlir `kj sbhi eurtlir `p`rt, tb
Objy f`kcu`ci as viry ahpbrt`kt tb quangfy slbw tlih wr`ppakc. A h`ji tli o`kj`cis
slbw ybur `ujaikni wlb ` nl`r`ntir as. @ff fbbg ` fattfi fbbsir ak sbhi `ri`s tl`k btlirs.
tlisi nl`r`ntirs st`kj up str`aclt, affustr`takc  Zlisi o`kj`cis `ri `r i fagify tb nbhi fbbsi wlafi
w lafi
tl`t tliy `ri sife-`ssurij `kj ahpbsakc.  muhpakc erbh trii tb triitri i br jasp`tnlakc `
n`r`v`k be pi`s`kts wlb l`vi wbieuffy fbst
^ZIT >@ � I\TFB_AKC ZLI NL@_@NZI_= tliar w`y. Ebr tlas nl`r`ntir, A `fsb jivifbpij
A pang tli eburtl be hy tluhok`af sgitnlis tb ` eiw jaeeirikt e`ni bptabks. Bki be tli e`nis
jivifbp eurtlir oin`usi A fagi tl`t las ebrh h`gis lah fbbg hbri fagi ` ca`kt bcri, `kbtlir
`kj eacuri st`y trui tb hy bracak`f aktiktabk hbri pbssissij `kj jihbkan, `kj tli f`st
be nri`takc ` tbwirakc, vaff`akbus w`rrabr. A aknbrpbr`tis hbri be `k ivaf s`hur`a eiif.

NL@_@NZI_ JI^ACK 93
9<   ?0-J_@S
^ZIT >O= A jajk‑t w`kt tb p`akt hysife aktb ` ^ZIT >N= Hbvakc o`ng tb hy t`ffir, oiieair
nbrkir `kj bkfy jivifbp f`rci, bvir-husnfij nl`r`ntir jisacks, A jivifbp hy eaetl nl`r`ntir
nl`r`ntirs. ^b A `fsb nlbsi tb ixp`kj bk hy ` oat eurtlir (sii p`ci 54). Zlas nl`r`ntir l`s `
sinbkj tluhok`af sgitnl ‚ sh`ff yit ji`jfy strbkc pbsi `kj wbufj wbrg wiff ak saflbuitti.
‚ ` w`rrabr tlrbucl `kj tlrbucl. A pf`yij Las virtan`f pbsturi tiffs us tl`t li as ahpbsakc
`rbukj watl ` eiw lifhit jisack v`ra`tabks. `kj pbwireuf, `kj las sl`rp spi`r lifj `t `k
Nrbssl`tnlakc `kj quang fattfi jbts `kj j`slis `kcfi akjan`tis tl`t li as j`kcirbus `kj ri`jy
watl tli piknaf n`k lifp h`gi ` nl`r`ntir‑s tb muhp aktb `ntabk `t ` hbhikt‑s kbtani.
ci`r `kj nbstuhakc fbbg k`tur`f `kj wbrk. Must ^bhitahis `jjakc sh`ff jit`afs n`k nri`ti oac
h`gi suri tli tixturi ask‑t tbb ukaebrh7 tli risufts. A `jjij fakis tb tlas nl`r`ntir‑s cfbvis
cb`f as tb h`gi tlisi jit`afs fbbg r`kjbh `kj tb lifp slbw tli ebrh be las eakcirs `kj nri`ti
`roatr`ry. ` siksi be ri`fash. @jjakc ` sh`ff rap ak las
p`kt fic `s `k akjan`tabk tl`t tlas nl`r`ntir
Bvir`ff A tlbuclt tlas w`s ` euk jisack, out tlas jbisk‑t must sat `rbukj `ff j`y `kj sbhitahis
nl`r`ntir must jajk‑t siih fagi ` vaff`ak. Bk tbp las nfbtlis `ri vantah tb las `ntavi faeistyfi.
be tl`t, las liaclt as tbb sahaf`r tb tl`t be tli Lbwivir at as ahpbrt`kt tb rihihoir tl`t
watnl. ^b A jinajij tb stang watl tli aji` tl`t `jjakc tbb hunl jit`af n`k wiacl ` nl`r`ntir
tlas nl`r`ntir slbufj tbwir bvir tli sh`ffir jisack jbwk. Slik `jjakc jit`afs tb ybur
watnl ebr nbktr`st. nl`r`ntir jisacks `sg ybursife= Sl`t `ri tlisi

NL@_@NZI_ JI^ACK 91
jit`afs nbktraoutakc tb hy nl`r`ntir2 @ri tlisi o`ttfi wbrk fbbg. A `fsb `jj sbhi jiip fakis
jit`afs lifpakc hy `ujaikni tb oittir ajiktaey wlb tb las e`ni tb h`gi lah fbbg ` fattfi bfjir `kj
tlas nl`r`ntir as2  Ae
 Ae tli `kswirs `ri kbtlakc  `kj
kbtlakc `kj crahhir. _ihihoir tb oi n`rieuf wlik `jjakc
kb,, tlik at‑s prbo`ofy oist tb fi`vi tlih but.
kb fakis tb ` nl`r`ntir‑s e`ni ‚ ` cikir`f rufi as
tl`t iviry faki jr`wk bk tli e`ni `jjs ` yi`r
Slafi A ikmbyij jr`wakc tlas nl`r`ntir `kj A tb tli nl`r`ntir‑s faei. ^b, ae ybur nl`r`ntir as
fagi nirt`ak `spints be las jisack, li w`sk‑t
ybukc tb hajjfi `ci tlik giip e`na`f fakis
vaff`akbus ikbucl ebr wl`t A w`kt tb `nlaivi.
tb ` hakahuh. Be nbursi, ae ybur nl`r`ntir as
lukjrijs be yi`rs bfj, tlik cb nr`zy watl tlbsi
^ZIT : � EAK@F NL@_@NZI_ ^IFINZABK=
e`na`f fakis.
A jinaji tb hbvi ebrw`rj watl hy eburtl
nl`r`ntir, sakni hy rbucl piknafs `ri pritty
^ZIT 9 � NFI@K FAKI^= @t tlas pbakt ak tli
taclt ebr tlas jisack. A ebnus hy tahi rieakakc
jisack, hy piknafs `ri sb nfi`k tl`t akgakc as
tli jr`wakc watl tli j`rgir piknaf tbbf sit tb
` oriizi. @c`ak, A usij v`ryakc faki wiaclts
of`ng. A nfi`k up tli faki wbrg `kj `jj ak sbhi
tlrbuclbut tli jr`wakc. Zli fakis bk tli
sh`ff jit`afs (sii bppbsati p`ci).
obttbh be las pings `kj obbts `ri tlangir tb
Slik A jr`w tli fi`vis bk las nbstuhi, A h`gi h`gi tli nl`r`ntir fbbg wiacltij `kj tli fakis
suri tb `jj ikbucl tb fbbg jit`afij out kbt bk tli fiet saji be las objy `ri tlangir tb lifp
sb h`ky `s tb fbbg nfuttirij `kj ousy. @ eiw suppbrt hy sl`jbws wlik A st`rt tli nbfburakc
snr`tnly fakis bk las oift oungfi, nrbssl`tnlakc prbniss. @etir A `jjij ` eiw sh`ff pbbfs be of`ng
bk las obbts, l`ars bk las `rhs, `kj ravits ak sl`jbws, A lat s`vi bk tlas bki, `kj at‑s ri`jy tb
las str`ps cavi lah `kj las ci`r ` t`ttirij `kj oi nbfburij.

54   ?0-J_@S
^ZIT 5 � U@FYI @KJ NBFBY_= @t
NBFBY_=  @t tlas st`ci, A bpik hy nl`r`ntir
ak Tlbtbslbp `kj oic`k sl`jakc. Hy sl`jbw f`yir as sit tb
huftapfy `t `rbukj :?% bp`naty. @s watl tli watnl sl`jbws, A usi
` jis`tur`tij cr`yasl purpfi nbfbur ebr hy sl`jbws. @ff be hy
sl`jbws `ri `jjij oy sifintakc `k `ri` watl tli f`ssb tbbf `kj tlik
eaffakc ak tli sifintij `ri`. _ihihoir tli i`rfair tap tb spiij up
ybur wbrg efbw ‚ sit bki be ybur styfus slbrtnut outtbks tb eaff.
Slik sifintakc watl tli f`ssb tbbf, h`gi quang out purpbsieuf
sifintabks. Zlas lifps ifahak`ti m`ccij sl`gy sifintabks `kj cavis
ybu nfi`k, nrasp sl`jbws.

^ZIT 3 � EA_^Z J_@EZ= Ykjirki`tl obtl hy faki `rt `kj sl`jbw


f`yirs, A nri`ti ` kiw f`yir ebr hy ef`t nbfburs. A `jj tli ef`t nbfburs ak
tli s`hi w`y A `jj sl`jbws7 A sifint `k `ri` watl tli f`ssb tbbf `kj eaff.

Hy aktikt watl tli nbfburs as tb nbktakui watl tli aji` tl`t tlas
nl`r`ntir n`k ofikj aktb las wbbjf`kj surrbukjakcs. Zlas earst jisack
aknbrpbr`tis ` fbt be br`kci, yiffbw, `kj criik. Slik ybu‑ri nbfburakc
ybur nl`r`ntirs br affustr`tabks, try kbt tb bvirs`tur`ti `ff tli nbfburs.
Jbakc sb n`k bvirwlifh tli bvir`ff nbfbur p`fitti, nri`takc `
vaor`takc ieeint tl`t as jaeeanuft tb fbbg `t br sahpfy cavis ybur vaiwir `
li`j`nli.

^ZIT < � NBFBY_ U@_A@ZABK= Ak


U@_A@ZABK=  Ak hy nbfbur v`ra`tabks, ybu n`k
sii tl`t A `h usakc hbri criiks tl`k orbwks, yiffbws, br rijs. Out
A staff giip sbhi be tli btlir nbfburs `s `nnikts. @t tlas st`ci, A n`k
jupfan`ti hy faki `rt, sl`jbws, `kj ef`ts f`yirs `kj oy sifintakc tli
ef`ts watl tli h`can w`kj, A n`k nbktakui tb ixpirahikt watl kiw
nbfburs `s hunl `s A w`kt. Kbti= ^bhitahis tli h`can w`kj jbisk‑t
sifint `ff tli paxifs bk tli ijci be ybur sifintabk, sb ` fattfi f`ssb tbbf
nfi`k-up haclt oi brjir.

NL@_@NZI_ JI^ACK 50
^ZIT 1 � EAK@F AH@CI= Ebr tli eak`f ah`ci, A jinaji bk ` haxturi be nbfburs erbh
hy v`ra`tabks. A giip tli br`kci, yiffbw, `kj rij snlihi ak las nbstuhi, tlik usi tli
criik ebr las sgak nbfburakc. Zlas stragis must tli raclt o`f`kni oitwiik tli nbfburs. A
`fsb sifint las e`ni `kj tlik fbwir tli s`tur`tabk must ` eiw pbakts sb tl`t at jbisk‑t
nf`sl watl las nbstuhi.

Kixt A sifint `ff be tli ef`t nbfburs `kj bk ` sip`r`ti f`yir, must fagi A jaj watl hy watnl
jisack, A `jj ` cr`jaikt bvir tli iktari nl`r`ntir. Zlas lifps nri`ti ` fattfi v`ra`tabk ak
tli nbfburs erbh bki saji tb tli btlir `jjakc hbri jiptl tb tli affustr`tabk.

@ eak`f stip as tb fbng tr`ksp`rikt


paxifs ebr tli faki `rt f`yir. (Zli
tr`ksp`rikt paxif outtbk as ` fattfi
nlingirob`rj anbk tl`t n`k oi
ebukj `t tli tbp be tli f`yir hiku
ak Tlbtbslbp.) Zlas `ffbws hi
tb p`akt tli faki `rt (nurriktfy
of`ng) watl `kbtlir nbfbur.
Nbfburakc tli faki `rt br nbfbur
 `ri ` cri`t w`y tb sbetik
lbfjs `ri
lbfjs
`k ah`ci. ^akni A l`vi usij sbhi
facltir luis, tli of`ng faki `rt kbw
fbbgs tbb l`rsl. A nlbbsi ` j`rg rij
`kj eaff ak hy of`ng faki `rt watl tlas
nbfbur aksti`j. Ysakc tli p`akt
orusl tbbf, A usi ` j`rg criik
tb p`akt ak tli fakis bk las
e`ni. Zli j`rg criik
fakis `ri kbt `s j`rg `kj
jastr`ntakc. A p`akt las
oi`rj, iyiorbws, `kj
fakis `rbukj las iyis
of`ng sb tlbsi `ri`s
jr`w hbri `ttiktabk tb
las e`ni.

@kj watl tl`t, A s`vi tli


ah`ci `kj nfbsi tli obbg bk
tlas nl`r`ntir jisack.

5?   ?0-J_@S
B Z L I _ S B _ F J FQ
FQ N L @ _ @ N Z I _ J I ^ A C K
SAZL _@KJQ OA^LBT

S
lik A st`rt jisackakc ` nl`r`ntir br sirais be nl`r`ntirs,
A oicak watl ` v`raity be sgitnlis tb ixpfbri aji`s.
 Zlisi ixpfbr`tbry
ix pfbr`tbry sgitnlis lifp
l ifp hi tb cit tb gkbw tli
nl`r`ntirs `kj tli stbrais tliy `ri ak. Hy sgitnlis betik l`vi quati
` r`kci be styfis tb tlih `t tlas st`ci, ispina`ffy ae tli bvir`ff styfi
ebr tli prbmint l`sk‑t oiik k`afij jbwk yit.

Earst, A usu`ffy jr`w tli e`ni `kj eacuri watlbut `ky nbstuhakc,
ispina`ffy ae tli nl`r`ntirs `rik‑t luh`k. Zlas as tli i`rfy nri`tavi
prbniss tl`t must siihs tb wbrg oist ebr hi.

NL@_@NZI_ JI^ACK 5>


NB^ZYHAKC

A w`sk‑t quati suri wl`t gakj be wbrfj tlisi nl`r`ntirs n`hi


erbh. Out jurakc hy wbrg bk tli prifahak`ry sgitnlis, A
jivifbpij ` jarintabk tb try ebr tli nbstuhakc. A l`vi ` fbt be
euk sgitnlakc hy nbstuhis p`pir-jbff
nbstuhis  p`pir-jbff st yfi bvir tli tbp be hy
yfi bvir
ixpfbr`tbry sgitnlis. Ysu`ffy A iatlir jrbp tli bp`naty bk tli
f`yir be hy prifahak`ry sgitnlis br A nbfbur tli
sgitnl ak ` w`y tl`t h`gis at i`safy
jastakcuasl`ofi erbh tli kiw fakis
A‑h jr`wakc bk tbp. Liri A‑vi usij
rij tb nbfbur tli sgitnl tlik
A usi of`ng ebr hy nbstuhi
jisack ak ` f`yir `obvi tli
sgitnl.

AKGAKC NFI@K FAKI^

@etir A nbhpfiti tli nl`r`ntir `kj nbstuhi jisack, A t`gi tli


nbhoakij sgitnl `kj usi tli s`hi prbniss `s oiebri. A fbwir
tli bp`naty br nbfbur tli sgitnl f`yir sb A
n`k jr`w hy nfi`k faki `rt ak ` f`yir
`obvi. Ebr tlisi ix`hpfis, A
`c`ak nbfbur hy fakis rij, tlik
`jj hy kiw fakis ak of`ng
bk ` f`yir `obvi tli rij. A
nbktakui usakc tlas prbniss
`s A `jj jit`afs tb hy
nl`r`ntirs.

5:   ?0-J_@S
0 ?

> :

GIITAKC FAEI AK QBY_ AKG SB_G= T`rt


SB_G=  T`rt be wl`t‑s trangy `obut akgakc, wlitlir
tr`jatabk`ffy br jacat`ffy, as tli rasg be fbsakc tli faei tl`t‑s aklirikt ak hbst fbbsi
sgitnlis. @ fbt be pibpfi (ispina`ffy wlik tliy‑ri st`rtakc but) ikj up watl ` eakaslij
prbjunt tl`t eiifs st`fi `kj faeifiss wlik at‑s nbhp`rij tb tliar bracak`f sgitnl. A l`vi
wbrgij tb eakj ` w`y tb h`gi akgakc eiif fagi A‑h jr`wakc tli nl`r`ntir ebr tli earst
tahi tb giip tli faei ak hy eak`f `rtwbrg.

NL@_@NZI_ JI^ACK 59
NBFBY_^

Nbfburakc hy affustr`tabks as ` fbt be euk ebr hi oin`usi at‑s ` nl`kni tb swatnl ci`rs
`kj tlakg `obut hy nl`r`ntirs erbh ` jaeeirikt `kcfi. A usu`ffy st`rt nbfburakc ah`cis
watl ef`t nbfburs. A try tb jisack tli nbfburs ak ` w`y tl`t waff oi `ppi`fakc kb h`ttir
wl`t facltakc satu`tabk tli nl`r`ntir as pf`nij ak.

EF@Z NBFBY_^= kb
NBFBY_^= kb sl`jbws br laclfaclts NBFBY_^= watl
NBFBY_^= watl sl`jbws `kj laclfaclts

EF@Z NBFBY_^= kb
NBFBY_^= kb sl`jbws br laclfaclts

55   ?0-J_@S
FACLZAKC

Jisackakc faclt `kj sl`jbw sl`pis aktb ybur `rtwbrg n`k


oi ` ri`ffy euk prbniss. @t tli s`hi tahi, at n`k oi viry
tijabus ebr hi. ^b A eakj at lifpeuf tb c`tlir vasu`f
rieirikni h`tira`fs watl ix`hpfis be tli facltakc
satu`tabks ybur nl`r`ntirs waff oi ak.

@nnur`tify jisackakc faclt `kj sl`jbw ak ybur


affustr`tabks as `k ahpbrt`kt p`rt be jr`wakc
tli iyi be ybur vaiwir ak tb wliri ybu w`kt
tlih tb fbbg. Ebr ix`hpfi A `jjij ` o`ff be
eari ak tli l`kjs be hy eih`fi nl`r`ntir.
Ysakc vasu`f rieiriknis ebr earifaclt `ri viry
lifpeuf tb `ssuri A‑h `nnur`tify nri`takc tli
cfbws `kj laclfaclts ak hy `rtwbrg.

EAK@F @_ZSB_G

Slik nlbbsakc ` o`ngcrbukj ebr ybur


nl`r`ntirs, at‑s ahpbrt`kt tb nlbbsi ` nbfbur `kj
v`fui tl`t nbhpfihikts tlih. Tang ` nbfbur tl`t
waff h`gi tli nl`r`ntirs st`kj but tb ybur `ujaikni.
Ak tlas n`si, A tlbuclt ` j`rg, nbbf o`ngcrbukj nbfbur
wbufj `jj tb tli jr`h`tan eiif tl`t A `h cbakc ebr watl
tlisi nl`r`ntirs.

NL@_@NZI_ JI^ACK 53
N_I@ZAKC @ LI_BAN NBYTFI
SAZL NL@_FAI
NL@_FA I OBS@ZI_
OBS@ZI_

A
gkiw viry fattfi `obut tlisi nl`r`ntirs `t ZLYHOK@AF^= A fagi tb ebnus bk tluhok`afs, br
tli st`rt be tli jisack prbniss. Btlir tl`k saflbuittis, `t earst watlbut `jjakc jit`af tb tli
nri`takc ` h`fi `kj eih`fi nl`r`ntir, ` aktirabr be tli eacuris. A n`k oi ` viry jit`af-
lirb `kj lirbak, tli eaifj w`s waji bpik. Zlas braiktij `rtast, sb fi`vakc jit`afs but `t tlas
w`s ` kani nl`kci be p`ni ebr hi `s A typan`ffy i`rfy st`ci `ffbws hi tli eriijbh tb ebnus bk
wbrg watl hbri spinaean oraies. Zlas tahi A cit tb tli sl`pis.
jinaji wliri tb st`rt!
Jurakc tlas stip, A‑h jivifbpakc jaeeirikt
Earst, A ebnus bk tlisi twb `s pibpfi
`s  pibpfi oiebri
 oiebri A `spints be tli nl`r`ntir‑s pirsbk`faty `kj
cit bvirfy nbknirkij `obut h`gakc tlih fbbg styfi. Oy rivaiwakc tliar objy typi `kj pbsi,
bovabusfy fagi lirbis
lirbis.. A ah`caki tlisi twb `ri A n`k oicak tb orakc but tli typi be nl`r`ntir
tli typi be pibpfi wlb wbufj oi lirban ak tliy waff oinbhi. @ri
oinbhi. @ri tliy ixpfbrirs2
ixpfb rirs2 @ri tliy
`ky `jvikturi tliy eakj tlihsifvis ‚ out A wiaclij jbwk oy o`cc`ci2 Jb tliy l`vi `ky
nirt`akfy wbk‑t oi puttakc ukjirp`kts bk tli wi`pbks2  Kbw
 Kbw as tli tahi tb ixpirahikt
butsaji be tliar buteats! watlbut ` kiij tb nbhhat tb ` nlbani. Ae `k aji`
ask‑t wbrgakc, ybu n`k i`safy jrbp at, `kj hbvi
Akata`ffy A w`kt tb nri`ti hy p`ar be nl`r`ntirs ebrw`rj watl tli aji`s tl`t `ri wbrgakc oist.
tb fbbg fagi tliy nbufj oi ixpfbrirs br
`jvikturirs. A‑h fi`kakc tbw`rj ` typi be any A prieir tb nri`ti ` v`raity be objy typis `kj
tukjr` styfi ebr nfbtlakc. A jbk‑t w`kt tb sit pbsis ebr obtl tli h`fi `kj eih`fi. A fi`vi
hbri p`r`hitirs ebr hysife `t tlas pbakt, out tli jit`afs but `kj sahpfy lakt `t wl`t gakj be
sittakc tlisi cuajifakis lifps hi cit st`rtij, buteat tliy `ri wi`rakc. A try but bptabks wliri
ispina`ffy watl ` hbri bpik oraie fagi tlas bki. tliy lbfj ` wi`pbk br n`rryakc sbhitlakc. Zlas
lifps cavi hi ` eiifakc be tli pirsbk`faty be `
nl`r`ntir, kbt must tliar objy sl`pi `fbki.

5<   ?0-J_@S
ZAT= LBS ZB Y^I KIC@ZAUI ^T@NI

@t fiet `ri twb be hy h`fi tluhok`afs, ikf`rcij,


`kj watl `ri`s be kic`tavi sp`ni laclfacltij.
Kic`tavi sp`ni as tli sp`ni `rbukj `kj oitwiik
tli suomint(s) ak `k ah`ci. A nbksajir kic`tavi
sp`ni wlafi nri`takc hy saflbuitti tluhok`afs.
 Zlisi bpik `ri`s `rbukj tli obj y lifp hi tb sii
` nl`r`ntir hbri nfi`rfy, nbhp`rij tb ` eacuri tl`t
as tbb ofbngy br nbvirij up watl nfbtlakc. Kic`tavi
sp`ni prbvajis lakts tb tliar sl`pi `kj pbsi sb A
n`k oittir jinaji wlanl nl`r`ntirs A pang ebr tli
kixt stip ‚ `jjakc jit`af .

@JJAKC JIZ@AF

I@_FQ _IEAKIHIKZ= @etir A‑vi nbhpfitij hy akata`f sgitnlis ebr


tli h`fi `kj eih`fi nl`r`ntirs, tli kixt st`ci as tb sifint wlanl be
tlih A w`kt tb `jj jit`af tb. A‑h nlbbsakc tb hbvi ebrw`rj watl
sax sgitnlis i`nl ebr obtl tli h`fi `kj eih`fi. A‑vi aknfujij hy
sax eih`fi nl`r`ntirs liri tb slbw ybu tlas st`ci. @t tlas pbakt,
A jbk‑t w`kt tbb hunl jit`af, out A jb w`kt tb cit ` oittir eiif
ebr i`nl be tli nl`r`ntirs tb sii wlanl A‑h hbst `ttr`ntij tb.

A‑h `fsb ixpirahiktakc watl ` eiw jaeeirikt nl`r`ntir


jivifbphikt nbknipts. A‑h quati jr`wk tb tli aji` be tli
nl`r`ntirs oiakc erbh sbhi gakj be waktry tukjr`, out btlir
tl`k tl`t A l`vik‑t sit hysife `ky fahat`tabks. A‑h tryakc but `
eiw jaeeirikt aji`s, pirl`ps tli nl`r`ntirs `ri erbh sbhi sbrt
be traoi, br h`yoi tliy `ri erbh ` e`kt`sy sittakc. At‑s `fsb
` nl`kni tb ixpirahikt watl tliar nfbtlakc ‚ A n`k try but
sahpfastan buteats `kj hbri nbhpfan`tij bkis.

NL@_@NZI_ JI^ACK 51
_IEAKIHIKZ= @etir A nbhpfiti tli earst fivif  Zlas st`ci be tli jisack prbniss
prb niss as `fsb tli oist
be rieakihikt tb tli sax sgitnlis, tli kixt stip tahi tb `jjriss `ky assuis br hast`gis ak tli
as tb hbvi ebrw`rj watl tlrii nl`r`ntirs i`nl jisacks. Ak hy nlbsik nl`r`ntir jisacks oifbw,
ebr obtl tli h`fi `kj eih`fi. Zli prbniss be A l`vi ` eiw assuis tb `jjriss watl tli earst h`fi
jinajakc wlanl be tli nl`r`ntirs tb nlbbsi nl`r`ntir oifbw (kuhoir :). Zli prbpbrtabks
as ` pirsbk`f bki. Qbu n`k sahpfy cb watl tli usij ak tli bracak`f tluhok`af sgitnl jbk‑t
nl`r`ntirs tl`t `ppi`f tb ybu hbst, br cit `k wbrg wiff `etir jit`afs l`vi oiik `jjij. ^b A
butsaji bpakabk. Ebr tlas prbmint, A cit tb nlbbsi h`gi ` eiw nl`kcis, aknfujakc fikctlikakc las
tli sl`pis `kj jisacks tl`t `ppi`f tb hi hbst, fics, sb li fbbgs hbri o`f`knij watl tli rist
`kj tl`t A tlakg waff turk but oist. A‑h hbst be las objy. At as oist tb h`gi suri `ky irrbrs
`ttr`ntij tb tli nl`r`ntirs tl`t `ri trao`f bvir `ri nbrrintij kbw, wlafi tli jr`wakcs `ri staff
e`kt`sy ak styfi. A tlakg tlas ‘traoi vaoi‘ wbrgs sgitnly oin`usi nbrrintabks `ri hbri jaeeanuft
wiff watl tli eur `kj p`ttirks ak tliar nfbtlakc. tb h`gi `t tli kixt stip ‚ faki `rt .

34   ?0-J_@S
FAKI @_Z= Zli
@_Z= Zli faki `rt st`ci
s t`ci as tli earst
ears t pl`si be tli eak`f jisack
prbniss. Oiebri ybu st`rt tli faki `rt wbrg, ybu kiij tb h`gi suri
ybu‑ri `osbfutify l`ppy watl tli jisack. Qbu jbk‑t w`kt `ky
fakcirakc assuis ak ybur jisack `t tlas stip.

A rivaiw hy wbrg `kj A‑h l`ppy watl hy nlbanis7 A‑vi


pangij tli nl`r`ntirs A tlakg `ri oist. Zlrbuclbut
tli jisack prbniss, A‑vi nbksajirij lbw tlisi
twb nl`r`ntirs waff fbbg tbcitlir, `kj A tlakg tliy
nbhpfihikt i`nl btlir wiff.

 Zb st`rt tli faki `rt prbniss,


prbniss , A sahpfy fbwir
tli bp`naty be hy sgitnl f`yir `kj tlik tr`ni
hy wbrg watl ` sh`ff rbukj orusl. (^ii hy
orusl s`hpfis oifbw.) A‑h usakc ` j`rg orbwk
nbfbur r`tlir tl`k of`ng, oin`usi tlas waff `jj
` tbunl be sbetkiss tb hy eak`f `rtwbrg. A try tb
oi e`arfy nfi`k watl hy faki `rt out A jbk‑t tlakg
at as kiniss`ry tb oi `osbfutify pireint.

EF@Z NBFBY_

Bkni tli faki wbrg as nbhpfiti, A st`rt `jjakc


ef`t nbfburs ukjirki`tl hy faki `rt f`yir. A prieir
tb wbrg watl hajtbkij nbfburs ak ` sl`ji tl`t
wbrgs wiff wlik A `ppfy obtl sl`jbws `kj
laclfaclts. A‑h usakc ` sahaf`r nbfbur p`fitti ebr
obtl nl`r`ntirs tb vasu`ffy riakebrni tliy `ri
` p`ar. A nlbsi kiutr`f sl`jis watl ` tbunl be
ofui, sakni `s hihoirs be ` wi`tlir-wbrk traoi
erbh ` skbwy ricabk, A jbk‑t ah`caki tliy wi`r
bvirfy oraclt br s`tur`tij nfbtlakc.

NL@_@NZI_ JI^ACK 30
EAKA^L SB_G

Bkni hy ef`t nbfburs `ri f`aj jbwk, tli eak`f st`ci as tb rieaki eurtlir
oy `jjakc sl`jbws `kj laclfaclts. Ak cikir`f ouafjakc up tli ebrh
be tli nl`r`ntirs. Kbw A t`gi aktb nbksajir`tabk tli tixturi
be tli jaeeirikt typis be h`tira`f tl`t h`gi up tliar
nfbtlakc. A usi ef`ttir sl`jakc ebr f`rcir sintabks be
e`oran `kj hbri m`ccij sl`jakc bk tli eur, itn.

Bkni A l`vi tli o`san ebrh ist`ofaslij watl


laclfaclts `kj sl`jbws, A prieir tb
ef`ttik tli faki `rt f`yir aktb
hy nl`r`ntir nbfbur f`yirs.
 Zlas as ` pirsbk`f nlbani
`kj sbhi `rtasts prieir
tb giip tli faki `rt
sip`r`ti.

3?   ?0-J_@S
A nlbbsi tb ef`ttik tli f`yirs oin`usi A ikmby tli fbbg wlik tli faki `rt e`jis
but ak `ri`s, r`tlir tl`k ` ukaebrh faki bvir tli iktari nl`r`ntir.

Bkni hy f`yirs `ri ef`ttikij tbcitlir, A wbrg `obvi tli nl`r`ntir oy sittakc
f`yirs tb ` nfappakc h`sg. Zlas `ffbws hy wbrg tb rih`ak nbkt`akij watlak
tli nl`r`ntir‑s sl`pi. A‑h kbt cbakc ebr ri`fash watl
tlisi nl`r`ntirs, out A nbktakui tb ouafj up hy
laclfaclts `kj sl`jbws uktaf A ri`nl ` kani
o`f`kni.

 Zli fivif be eakasl wbrg


wbr g usij tb
nbhpfiti ybur nl`r`ntir jisack as `
pirsbk`f jinasabk ebr i`nl `rtast, out
A iknbur`ci ybu tb giip cbakc `kj
pusl ybursife!

NL@_@NZI_ JI^ACK 3>


JI^ACKAKC @ EIH@FI ^YTI_LI_B
SAZL FBA^L

O
iebri A st`rt jr`wakc, A cit hysife A nri`tij hy jisack usakc @jboi Tlbtbslbp
brc`kazij. Ebr tlas affustr`tabk, A usij N^9 `kj ` Naktaq ?:LJ t`ofit, out `ky jr`wakc
`k @> sazi n`kv`s (00 aknl oy 03 aknl) t`ofit `kj jacat`f `rt sbetw`ri nbufj wbrg. Zliy
`t >44 JTA (jbts pir aknl), sb tl`t hy eak`f  must kiij tb suppbrt
suppb rt f`yirs, f`yir hbjis,
hbj is, `kj
ah`ci l`s lacl ikbucl risbfutabk ebr praktakc. l`vi sbhi o`san nbfbur ijatakc tbbfs. A usij `
_ihihoir tb wbrg ak ` eafi sazi `s f`rci `s st`kj`rj l`rj rbukj orusl watl tli bp`naty
pbssaofi wlik nri`takc jacat`f `rtwbrg. Zl`t `kj sazi fakgij tb hy jacat`f pik prissuri. Zlas
w`y ybu n`k nri`ti prakts be ybur wbrg f`tir orusl as aji`f ebr jr`wakc efbwakc fakis `kj
bk. Kbti= Jacat`f `rtwbrg slbufj kbt oi ofbwk up p`aktakc ak jit`afs.
oiybkj tli bracak`f sazi nri`tij. Zlas as oin`usi
` r`stirazij ah`ci n`k oinbhi paxif`tij wlik
ikf`rcij, h`gakc ybur wbrg `ppi`r ofurry br
euzzy. Ispina`ffy `rbukj tli ijcis be faki wbrg
`kj `ri`s be nbktr`stakc nbfbur.

^ZIT 0 � _BYCL ^GIZNLI^= A


^GIZNLI^=  A w`kt tb jisack ` eih`fi supirlirb nl`r`ntir tl`t
as sti`ftly, strbkc, `kj sfacltfy hystirabus. A st`rt watl ` eiw quang rbucl sgitnlis
tb ixpfbri ` eiw jaeeirikt pbsis. Slik jr`wakc tlisi rbucl sgitnlis, A must w`kt tb
n`pturi tli hbvihikt `kj ikircy be tli nl`r`ntir. A try tb `vbaj jr`wakc ak tbb h`ky
jit`afs `t tlas pbakt ‚ tlbsi jit`afs n`k nbhi f`tir.

3:   ?0-J_@S
^ZIT ? � ^AFLBYIZZI^= A
^AFLBYIZZI^= A tlik nbfbur ak tli
ak tli rbucl sgitnlis usakc ` cr`y eaff, wlanl
turks tli sgitnlis aktb saflbuittis. Zlas as `k ahpbrt`kt rivaiw stip ebr ybur sgitnlis
tb p`ss oiebri hbvakc tb tli kixt st`ci. @ faki sgitnl n`k fbbg e`kt`stan out tlik
fbsi `ff be ats ixprissabk wlik tr`ksf`tij aktb ` saflbuitti. Qbu w`kt tli saflbuitti
tb nbkviy ikircy `kj hbvihikt, `kj `fsb tb oi ri`j`ofi
ri`j`ofi,, sb ybur `ujaikni akst`ktfy
cits ` siksi be tli pbsi `kj ikircy be ybur nl`r`ntir. @vbaj saflbuittis wliri at‑s
jaeeanuft tb ri`j wl`t‑s cbakc bk br tl`t fbbg tbb
ofbooy  br
 br `hoacubus `t tlas st`ci.

^ZIT > � NLBB^I @ ^GIZNL @KJ IF @OB_@ZI=


A fagi tli hbvihikt be tli earst eacuri sb A cb watl
tl`t bki. Kbw tl`t A l`vi hy o`san pbsi, A n`k `jj
hbri jit`af. A wbrg bk tli e`ni, l`ar, `kj nbstuhakc
` oat hbri (sii purpfi fakis `jjij ak ` f`yir
`obvi tli sgitnl f`yir). A giip hy fakis fbbsi `kj
jbk‑t cit bvirfy jit`afij. A w`kt tb prisirvi tli
ixprissavikiss be tli sgitnl, r`tlir tl`k wiaclakc
at jbwk `t tlas st`ci.

NL@_@NZI_ JI^ACK 39
^ZIT : � EAK@FA]I ZLI ^GIZNL= A
^GIZNL=  A `ntu`ffy fagi tli fbbg wlik sbhi be hy i`rfy
sgitnl fakis `kj rbuclir ifihikts rih`ak ak hy eakaslij affustr`tabks. ^b A jbk‑t
obtlir watl nri`takc bvirfy ki`t faki wbrg. A `fsb prieir tb wbrg but sbhi be tli
jit`afs ak tli p`aktakc pl`si f`tir bk, r`tlir tl`k tlas i`rfy ak tli jr`wakc prbniss. Ebr
kbw, A sahpfy h`gi ` hbri rieakij `kj jit`afij virsabk be tli akata`f sgitnl.

Ak brjir tb tlas, A nfi`k up hy sgitnl, wbrgakc but `ff tli jit`afs A w`kt tb nf`raey `t
tlas pbakt. Zlas as ri`ffy must ` prbniss be `jjakc hbri jit`afs uktaf A eiif tli sgitnl as
ri`jy. Ebr `rtasts watl ` sahpfi `kj n`rtbbky styfi, tlas pl`si nbufj oi ri`nlij e`arfy
quangfy7 ebr `rtasts watl ` hbri nbhpfix styfi, ybu h`y kiij tb wbrg but hbri jit`afs
oiebri ybu eiif ri`jy tb hbvi ebrw`rj. Ak hy n`si, A tlakg at‑s ahpbrt`kt tl`t lir e`na`f
ei`turis, l`ar, `kj n`pi `ri wiff jieakij.

35   ?0-J_@S
^ZIT 9 � @JJA KC O@^I NBFBY_^= A kbw nbfbur ak
tli sgitnl watl sbhi sahpfi o`si luis. A nbfbur ak tli
objy, l`ar, `kj n`pi sip`r`tify bk jaeeirikt f`yirs. Zlisi
`ri ri`ffy must pf`nilbfjirs ebr tli eak`f nbfbur f`yir.
Oy nri`takc tlisi nbfburij-ak f`yirs, A n`k i`safy `jmust
tli nbfburs `kj sl`jis ak tlisi sip`r`ti ifihikts oy
fbngakc tli tr`ksp`rikny. Ebr kbw, A pang r`kjbh nbfburs
ebr i`nl ifihikt. A `fsb sit tli sgitnl f`yir tb huftapfy .

^ZIT 5 � NLBB^AKC NBFBY_^=


NBFBY_^= Kbw  Kbw A n`k sf`p sbhi
nbfburs bktb tli ah`ci. Ebr hi, nlbbsakc nbfburs as `
viry aktuatavi prbniss. A `fw`ys l`vi ` viry o`san aji` be
wlanl nbfburs A‑j fagi tb usi ‚ ak tlas n`si, A w`ktij tli
nl`r`ntir tb oi ofbkji watl j`rg nfbtlakc. A `fsb fagi tb
usi cr`jaikts jurakc tlas pl`si tb nri`ti sbhi rlytlh ak
tli nbfbur usi, wlanl as i`sy ae ybu l`vi tli tr`ksp`rikny
be ybur f`yir fbngij. Ak tlas n`si, A st`rt watl ` hutij
ofui/cr`y nbfbur nbhoak`tabk, watl ` eiw ofui cr`jaikts.

NL@_@NZI_ JI^ACK 33
^ZIT 3 � NLBB^AKC
FAKI SB_G
NBFBY_^= @ ri`ffy
ahpbrt`kt p`rt be hy
jr`wakc prbniss as
usakc hy sgitnl fakis
tb `jj ` jahiksabk be
nbfbur tb hy `rtwbrg.
Oy cavakc tlih ` oraclt
br ukixpintij nbfbur, A
n`k nri`ti sbhi pf`yeufkiss
`kj aktirist tb tli nbfbur
snlihi. Slik A st`rt p`aktakc ak
jit`afs f`tir, tlisi nbfburs oinbhi
p`rt be tli sl`jakc. Ak tlas n`si, A
nlbbsi ` viry oraclt (`fhbst kibk) ofui
ebr tli sgitnl fakis. Oin`usi tlas f`yir as sit
tb huftapfy, tliy ofikj kanify watl tli hbri
hutij o`si nbfburs.

^ZIT < � Y^AKC NBFBY_ IJAZAKC ZBB F^= Oy usakc nbfbur


ijatakc tbbfs, A n`k hbjaey tli nbfburs uktaf A cit ` nbfbur
snlihi tl`t eiifs raclt tb hi. A sifint tli f`yir watl tli nbfburs
bk tlih `kj usi ` v`raity be tbbfs tb cit ` nbbfir, ofuir lui. A
`nlaivi tlas prah`rafy watl tli sifintavi nbfbur tbbf, wliri A cavi
tli wlati `kj kiutr`f nbfburs ` ofui takt watl tli sfajirs.

Ae ybu `ri cbakc tb usi


nbfbur ijatakc tbbfs
tb twi`g tli nbfburs, A
jieakatify rinbhhikj
pf`yakc `rbukj watl tli
sfajirs be tli nbfbur o`f`kni
tbbf. Zlas tbbf ri`ffy lifps
orakc tli nbfburs tbcitlir
`kj cavis hbri jahiksabk
`kj jiptl tb tli nbfbur
snlihi, `ftlbucl at‑s cbbj
kbt tb bvirjb at.

3<   ?0-J_@S
^ZIT 1 � ^L@JBS^= A `jj sl`jbws tb tli ah`ci oy nri`takc
` kiw f`yir `kj sittakc
s ittakc tlas tb huftapfy.
huftapf y. Zlas w`y, A n`k p`akt
` sl`jbw f`yir bvir tli wlbfi ah`ci tl`t aktir`nts watl tli
ixastakc nbfbur snlihi. Oin`usi A w`kt tb nri`ti ` j`rg `kj
hystirabus supirlirb, A bpt ebr e`arfy jr`h`tan sl`jakc tl`t
nbvirs hbst be tli ah`ci `kj fi`vis ` oraclt laclfaclt nbhakc
erbh tli raclt. A usu`ffy jb tlas watl ` r`kjbh nbfbur `kj tlik
hbjaey at watl tli lui/s`tur`tabk tbbf uktaf at fbbgs raclt tb hi.
Ak tlas n`si, ` hutij rijjasl nbfbur wbrgs wiff.

@t tlas pbakt, A eiif fagi tli ah`ci as ri`jy tb `jj sl`jakc `kj
p`akt ak sbhi hbri jit`afs. Zb h`gi tli prbniss hbri sahpfi
`kj str`acltebrw`rj, A hirci tli f`yirs `kj wbrg erbh tliri.
@etir jbakc tlas, A‑h fiet watl twb f`yirs= tli o`ngcrbukj `kj
tli nl`r`ntir bk ` sip`r`ti f`yir `obvi. Zlas h`gis tli prbniss
hbri aktuatavi ebr hi= A n`k zbbh ak `kj usi `ft+nfang  ebr
 ebr tli
iyijrbppir slbrtnut wlafi p`aktakc, watlbut l`vakc tb wbrry
tbb hunl `obut wlanl f`yir A‑h bk. Kbti= _ihihoir tb s`vi `
nbpy be tli ixp`kjij eafi watl `ff tli f`yirs oiebri ybu ef`ttik tli
`rtwbrg, sb ybu n`k cb o`ng ae ybu w`kt tb.

NL@_@NZI_ JI^ACK 31
^ZIT 04 � T@AKZAKC AK HB_I JIZ@AF= A
JIZ@AF=  A eiif ^ZIT 00
00 � _ INBK^Z_YNZAKC @KJ
fagi tli ah`ci nbufj usi sbhi oraclt `nnikts, ^HBBZLAKC BYZ FAKI SB_G= Zli
SB_G=  Zli jr`wakc
sb A jinaji tb cavi tlas j`rg `kj hystirabus w`s e`arfy rbucl ak tli i`rfy pl`sis, sb kbw A
supirlirb sbhi jinbr`tavi ifihikts bk lir n`k zbbh ak `kj wbrg but sbhi be tli eakir
nbstuhi. A usi tli oraclt ofui erbh tli sgitnl jit`afs be tli ah`ci watl hy jacat`f p`aktorusl.
fakis, `kj tb `jj sbhi cibhitran jinbr`tavi Lbwivir, r`tlir tl`k l`vi tli ah`ci euffy
ifihikts, A `fsb h`gi lir iyis ` oraclt, pairnakc p`aktij `kj sl`jij, A w`kt at tb rih`ak
ofui, `kj wbrg but sbhi be tli btlir jit`afs sbhiwl`t styfazij, watl sbhi faki wbrg tb
ak tli ah`ci. @jjakc oraclt nbfbur `nnikts as ` o`f`kni tli fbbg be tli sl`jakc.
cri`t w`y tb fi`j tli iyi be tli vaiwir `rbukj
tli ah`ci.

<4   ?0-J_@S
Oin`usi A jajk‑t h`gi tli faki
wbrg nfi`kir ak i`rfair st`cis, A
kiij tb nfi`k up tli faki wbrg
jurakc tlas stip. A usu`ffy pang
` j`rg nbfbur erbh tli ah`ci
`kj rinbkstrunt sbhi be tli
fakis, ispina`ffy `rbukj tli
e`ni `kj l`ar. A try tb h`gi suri
tlisi fakis ofikj wiff watl tli
ixastakc nbfburs `kj `nniktu`ti
tli p`rts be tli ah`ci tl`t kiij
at, r`tlir tl`k bvirwlifh tli
iktari ah`ci. Ak tlas n`si, A ebnus
h`akfy bk tli e`na`f ei`turis.

^ZIT 0? � EAK@FA]AKC ZLI @_ZSB_G=


Eakaslakc tli `rtwbrg as ` quistabk be p`aktakc
uktaf A eiif fagi tli ah`ci as nbhpfiti. Jinajakc
wlik tlas pbakt l`s oiik ri`nlij as purify
suomintavi. ^bhitahis A fagi tb fi`vi `k
ah`ci quati rbucl, `kj sbhitahis A w`kt tb
pbfasl `ff tli jit`afs `kj nri`ti sbhitlakc
watl ` nfi`kir fbbg. Ak tlas n`si, A w`kt tb
shbbtl but `ky rbucl ijcis `kj jasruptavi
sgitnl fakis. Zlas waff nri`ti ` nfi`kir fbbg bvir`ff,
out A‑h bg`y watl fi`vakc sbhi be tli sgitnl fakis
ak tli l`ar.

NL@_@NZI_ JI^ACK <0


^ZIT 0> � EAKA^LAKC ZBYNLI^= Kbw tl`t tli p`aktakc prbniss as eakaslij, A `jj
` eiw eakaslakc tbunlis tb tli `rtwbrg. A `jj ` sfaclt hbtabk ofur tb tli obttbh be
tli nl`r`ntir oy jupfan`takc tli f`yir, `jjakc hbtabk ofur erbh tli eaftir hiku, `kj
ir`sakc p`rts be tli f`yir sb tl`t tli ofur bkfy slbws ki`r tli eiit `kj n`pi. A `fsb
`jj ` sfaclt cfbw tb sbhi be tli ofui `nnikts bk lir nbstuhi oy h`gakc ` kiw f`yir,
sittakc at tb snriik
snriik,, `kj p`aktakc bvir sbhi p`rts be tli ofui `nnikts watl ` sahaf`r
ofui nbfbur. A tlik ofur tlisi `nnikts sb tl`t tliy `ppi`r sbet `kj cfbwy .

<?   ?0-J_@S
NL@_@NZI_ JI^ACK <>
SIFNBHI ZB ZLI UAFF@AK‑^ F@A_!
SAZL FBBTQJ@
FBBTQ J@UI
UI

A
w`kt tb slbw ybu tli prbniss A usi wlik watl tliar `rhy be ukji`j sirv`kts, uktaf tli j`y
jisackakc nl`r`ntirs . . . ak tlas n`si, tliy hit ` cruisbhi ikj `t tli l`kjs be tli tbki
nl`r`ntirs be tli kie`rabus gakj. ji`e hbkgs be tli safikt vbanis. Zli hbkgs `ri
kbtbrabus husan nratans be tli j`y `kj jb kbt t`gi
 Zli oraie A‑vi oiik
oi ik cavik as tb nri`ti ` p`ar be gakjfy tb `ff tlas ukji`j kbksiksi.
vaff`aks ‚ luh`k `kj sbhiwl`t `ttr`ntavi. A‑h
suri ` cbofak as oi`utaeuf tb ats hbtlir, out kb JI^ACKAKC ZLI NL@_@NZI_^= Kbw tl`t
criik ouhpy ebfgs kiij `ppfy ebr tlas bki. wi l`vi ist`ofaslij tb sbhi jicrii wlb
bur nl`r`ntirs `ri `kj wl`t tliy jb, tli kixt
JIUIFBTAKC @ NBKNITZ=NBKNITZ= Zli
 Zli oraie as viry
vir y quistabk tb `sg as= Lbw n`k wi nbkviy `ff tli
orb`j, sb earst A‑ff k`rrbw tli p`r`hitirs, ebnus akebrh`tabk `obut bur nl`r`ntirs ak tliar jisack2 
tli prbmint oy eakjakc ` lbbg  tb tb l`kc tli
jisacks bk.

A‑vi jinajij tb ixpfbri sbhitlakc e`aryt`fiasl. NL@_@NZI_ 0


E`ary t`fis betik l`vi j`rg `kj wbkjireuf
nl`r`ntirs ‚ A‑h kbt tlakgakc be ` spinaean p`ar Oin`usi tli h`fi nl`r`ntir n`k `kah`ti tli
be vaff`aks7 A‑h tbyakc watl sbhi gakj be Taij ji`j watl las husan, A ah`caki li as sbhibki
Tapir t`fi watl h`can`f husan`f akstruhikts wlb as p`fi, sgifit`f, `kj jivafasl, watl j`rg-
`kj h`yoi zbhoais. sl`jbwij iyis. @kj li pf`ys ` h`can`f b r
pbssissij vabfak. Li as nfi`rfy pbwireuf out
 Zb lifp nf`raey hy tlbuclt prbniss, A jb ` ouknl kbt ak ` plysan`ffy strbkc w`y. Li as t`ff, wlanl
be tlakgakc jbbjfis wliri
jbbjfis wliri A fit hy hakj w`kjir h`gis lah `ppi`r `utlbrat`tavi `kj hik`nakc.
`obut tli nbknipt. Kixt A‑h ri`jy tb nri`ti ` A tlakg las nfbtlis slbufj h`gi lah fbbg fagi
oraie nl`r`ntir oab/lastbry tb usi `s tli o`sas obtl ` pirebrhir `kj ` tr`vifir, out hbri
ebr hy jisacks, nbfbur nlbanis, itn. o`rbk tl`k sire.

NL@_@NZI_ OAB^= Li n`k `kah`ti tli ji`j A ixpfbri tlisi aji`s `s tluhok`af rbucls earst.
watl las husan wlafi sli n`k nbktrbf tli rasik Oin`usi A‑vi t`gik tli tahi tb tlakg tlrbucl
nbrpsis watl tli akstruhikt sli akliratij erbh tli akebrh`tabk A w`kt tb nbkviy ak hy jisack, A
lir cri`t-cri`t-cr`kje`tlir, tli kbtbrabus Taij nbhi tb ` fbbg A‑h l`ppy watl e`arfy quangfy. Li
Tapir. Zliars as ` j`rg rbh`kni h`ji ak tli st`rs as ` fattfi cypsy, ` oat cbtl, sbhi rbng `kj rbff,
`kj tbcitlir tliy tirrbrazi tbwks `nrbss Iurbpi `kj ` taky oat v`hpari.

<:   ?0-J_@S
NL@_@NZI_ JI^ACK <9
<5   ?0-J_@S
JIUIFBTAKC ZLI TB^I

A prieir tb pf`y watl pbsi bptabks `s A jisack, nbksajirakc `


nl`r`ntir‑s pbsi `kj jisack `t tli s`hi tahi, r`tlir
tl`k `s sip`r`ti stips. Zli s`hi quistabk kiijs
tb oi `sgij `obut tli pbsi `s watl tli jisack=
Lbw n`k A usi tli pbsi tb lifp nbkviy tli nl`r`ntir‑s
akebrh`tabk2 

A `kswir tli quistabk ak tlas w`y= A eiif li slbufj oi


pf`yakc las vabfak ak ` sbhiwl`t hik`nakc w`y, `kj A‑j
fagi tb usi las l`ar `kj m`ngit tb slbw sbhi jyk`han `ntabk.

@kbtlir quistabk tb `sg wlik jisackakc ` pbsi as= Jbis


tli pbsi wbrg `s ` sahpfi saflbuitti2  Ae
 Ae tli jisack be tli pbsi
wbrgs wiff `s ` saflbuitti, tlik tli `ntabk be tli eacuri as i`sy tb
sii `kj ukjirst`kj, h`gakc ` hunl strbkcir ah`ci bvir`ff.

Kixt A nfi`k up hy jisack, `jj sbhi husan`f kbt`tabk-fagi sl`pis


tb tli m`ngit, h`gi tli l`ar hbri jyk`han, `kj `jj `
zbhoai l`kj ebr k`rr`tavi purpbsis. @t tlas st`ci,
A eak`fazi tli jr`wakc tb cit at ri`jy ebr akgakc. Hy
jr`wakc rih`aks pritty fbbsi oin`usi A waff tacltik
tli fakis up wlik A akg tlih. Zli akgakc st`ci as
wlik A l`vi ` hbri earh aji` be wl`t A w`kt.

NL@_@NZI_ JI^ACK <3


<<   ?0-J_@S
NL@_@NZI_ ?

A usi tli s`hi jisack prbniss ebr tli sinbkj nl`r`ntir out watl bki `jjatabk`f
nbksajir`tabk ‚ A kiij tb h`gi tlas nl`r`ntir wbrg watl tli jisack `kj pbsi be tli
earst. Ysakc tli earst nl`r`ntir `s ` cuaji h`gis tlas jisack st`ci cb hbri quangfy. A‑h
usakc sahaf`r nl`r`ntirastans, out A tlakg bur f`jy vaff`ak slbufj kbt oi `s sgifit`f `s bur
cikt `kj sli waff l`vi ` fattfi hbri s`ss
s`ss..

Bkni A‑h s`taseaij tl`t A‑vi nri`tij ` eih`fi vaff`ak tl`t waff nbhpfihikt tli h`fi wiff,
A akg tli piknaf sgitnlis. Zlik A sn`k tli akgij faki `rt aktb tli nbhputir. Kbw wi `ri
ri`jy tb hbvi tb tli nbfburakc st`ci.

NL@_@NZI_ JI^ACK <1


14   ?0-J_@S
@JJAKC NBFBY_

Ak Tlbtbslbp A nri`ti ` kiw f`yir ebr tli akgij  Zlas ef`t nbfbur st`ci
st `ci as tli oist tahi tb
`rtwbrg, tlik sit tli f`yir‑s ofikjakc hbji tb ixpirahikt watl jaeeirikt nbfbur nbhoak`tabks,
huftapfy `kj tli bp`naty tb 94%. Kixt A p`akt oiebri prbniijakc tb jit`afij tbkis `kj
tli o`san ef`t nbfburs bk ` f`yir ukjirki`tl tli sl`jakc. Ak tlas n`si, tli nbfbur nlbanis
akgij `rtwbrg. n`hi i`safy ebr hi7 tliy must gakj be pangij
tlihsifvis.
NLBB^AKC NBFBY_^= @s watl tli jisack `kj
pbsi A `sg tli quistabk= Lbw n`k A usi nbfbur tb  Zliri `ri ` fbt be cbbj
cb bj tutbra`fs bk nbfbur
eurtlir tiff tli nl`r`ntir‑s stbry2  A A tlakg tli oist sifintabk `kj tlibry bk tli Aktirkit ebr tli
nlbani ebr tlisi vaffa`ks as tb fahat tli nbfbur hbri tinlkan`ffy hakjij. A wbrg hbstfy erbh
p`fitti `kj l`vi j`rg-nbfburij nbstuhis tb akstaknt, `kj A‑vi fi`rkij tlrbucl ixpiraikni ae
nbktr`st `c`akst tliar p`fi sgak. ` nbfbur snlihi waff wbrg wiff br kbt.

NL@_@NZI_ JI^ACK 10
FACLZAKC NLBANI^ SI L@UI BY_ EAK@F AH@CI!
@KJ EAK@F NBFBY_AKC
 Zlas st`ci as wliri A t`gi
t `gi stbng, nbksajir
Uaff`aks tikj tb oikieat cri`tfy erbh jr`h`tan pbssaofi nl`kcis `kj `kytlakc tb ahprbvi
facltakc, `kj A‑vi nlbsik ` st`rg faclt tl`t n`sts bk. A tlakg tliy h`gi ` cbbj vaff`akbus p`ar,
aktiristakc sl`jbws bk tliar e`nis. Zlas, be ivik tlbucl tliy wbufj wbrg oittir `c`akst
nbursi, as ak `kswir tb tli quistabk= Lbw
quistabk= Lbw n`k A ` j`rgir o`ngcrbukj (wlanl wbufj ihpl`sasi
usi tli facltakc tb eurtlir ikl`kni tli nl`r`ntir‑s tliar p`fi sgak). A tlakg tliri as ikbucl hik`ni
jisacks2  ak tliar ixprissabks, pbsis, `kj facltakc tb
nbkviy kie`rabus aktikt. @jjakc stuhofakc
A `jj ` rij cfbw erbh watlak tli vabfak, obtl zbhoais oilakj tli eih`fi nl`r`ntir wbufj
tb eurtlir tli aji` tl`t tlas as kb kbrh`f lifp ixpf`ak lir Taij Tapir `knistry, out A tlakg
akstruhikt `kj tb nri`ti ` hik`nakc h`sg be tliri as hirat ak giipakc tlakcs sahpfi.
faclt bk bki saji be las e`ni.
Slafi tlas l`s oiik ` tutbra`f bk nri`takc tlisi
A giip tli tbkis, nbfburs, `kj tixturi jisack p`rtanuf`r vaff`aks, tli o`san stips `kj prbnissis
sahpfi `s ` styfastan nlbani. A tlakg tlas eats tli wbrg must `s wiff ebr jisackakc btlir nl`r`ntirs.
k`turi be tli faki wbrg oittir. Ebr ix`hpfi,
watl ifihikts fagi tli l`ar, A‑h nbknirkij hbri ^YHH@_Q=
watl nri`takc aktiristakc sl`pis tl`k watl
0. Nf`raey `kj rieaki ybur oraie oy jieakakc wlb
nri`takc ` siksi be ri`fash.
ybur nl`r`ntirs `ri. Zlas h`gis cittakc tb `
jisack ybu `ri l`ppy watl hunl e`stir.

ZAT= SB_GAKC BK ^L@JBS^ ?. @sg


@ sg ybursife lbw jb A usi jisack, pbsi, `kj
`ntabk tb tiff tli vaiwir wlb `kj wl`t tli
Slik ybu `ri fbbgakc tb nri`ti jr`h`tan
facltakc ak `k affustr`tabk, at‑s usu`ffy tli nl`r`ntir as.
l`rj-ijcij sl`jbws tl`t cavi `k ah`ci tli
hbst pbp
hbst  `kj nbktr`st. A usi ` sip`r`ti f`yir
 pbp `kj
>. @sg
@ sg lbw tli nl`r`ntir waff wbrg watl btlir
ebr sl`jbws ak Tlbtbslbp. Zlas `ffbws hi tb nl`r`ntirs br ixastakc wbrfjs.
pf`y watl pf`nihikt uktaf A‑h l`ppy watlbut
wbrryakc `obut hissakc up tli `rtwbrg bk :. @sg
@ sg ybursife lbw jb A usi nbfbur `kj facltakc
btlir f`yirs. tb eurtlir ikl`kni tli nl`r`ntir‑s jisack.

1?   ?0-J_@S
NL@_@NZI_ JI^ACK 1>
N _ I @ Z A KC
KC L I _ B A N N L @ _ @ N Z I _ ^
SAZL _@YF Z_IUAKB

H@FI NL@_@NZI_

^GIZNLI^= Zli earst
^GIZNLI^= Zli ears t tlakc A jb oiebri A st`rt
s t`rt jr`wakc as
`sg hysife sbhi quistabks. Slb as tlas nl`r`ntir2
nl` r`ntir2 Sl`t
sits tlih `p`rt erbh tli rist2 A st`rt sgitnlakc wlafi A‑h
tlakgakc `obut tli `kswirs. Earst A h`gi sh`ff sgitnlis,
wlanl `ffbws hi tb cit hbri nfi`r bk hy vasabk ebr
tli nl`r`ntir. Hy prbniss as viry spbkt`kibus, `kj A
jbk‑t ebffbw ` spinaean sit be rufis. A tlakg strant rufis n`k
fahat ybur nri`tavaty `kj slbufj oi `vbajij. A succist
ebffbwakc ` sit be rufis bkfy wlik ybu `ri eiifakc fbst ak
tli nri`tavi prbniss. Zlik rufis `kj strunturi n`k lifp
orakc ybu o`ng bk tr`ng.

AKG^= A `h obtl ` tr`jatabk`f `kj


jacat`f `rtast. Zr`jatabk`ffy A fagi tb usi
tli C-Tik kao. A laclfy rinbhhikj
tli ]ior` or`kj. Ebr jacat`f A traij
wbrgakc ak Tlbtbslbp, out at jajk‑t
cavi hi tli C-Tik styfi A w`s fbbgakc ebr.
 Zlik A jasnbvirij H`kc` ^tujab, `kj A tlakg tli risufts
watl tli piks at nbhis watl `ri cri`t! A akgij tlisi
jr`wakcs usakc H`kc` ^tujab sbetw`ri.

1:   ?0-J_@S
NBFBY_= Slik `jjakc nbfbur tb hy
affustr`tabks, A fagi tb giip tli p`fitti
sahpfi. A jb kbt w`kt tli nbfbur tb
bvirpbwir tli akg wbrg. Ysakc twb
tbkis be i`nl nbfbur `ri ikbucl ebr hi ‚
faclt `kj sl`jbw. A tlakg tlas cavis ikbucl
akebrh`tabk ebr tli vaiwir tb ukjirst`kj
tli ah`ci. A jb kbt fagi spikjakc lburs
bk ` jr`wakc tb nbhhukan`ti wl`t A
w`kt. Slafi A w`kt hy affustr`tabk tb
nbhhukan`ti wiff tb ` vaiwir, tli
sbbkir at n`k jb tlas tli oittir.

@etir A l`vi tli nbfburs nbhpfiti, A


put tli nbfbur f`yir bvir ` cr`aky
cr`ysn`fi tixturi usakc bvirf`y
hbji watl `k bp`naty be <4%. Qbu
n`k cit tlisi brc`kan tixturis
oy sn`kkakc p`pirs tl`t ybu
fagi `kj ixpirahiktakc watl
tlih. @jjakc tli p`pir tixturi
rijunis tli jacat`f fbbg tb tli
affustr`tabk `kj cavis at ` hbri
tr`jatabk`f l`kjh`ji eakasl.

NL@_@NZI_ JI^ACK 19
EIH@FI NL@_@NZI_

^GIZNLI^= A w`s `sgij tb jr`w ` lirban pbsi, `kj


watl tli carf A w`ktij tb ixpfbri hbri bptabks jurakc
sgitnlakc. A usij Tlbtbslbp tb sgitnl watl piknaf oruslis,
`kj A fagi tb jr`w ak tli nbfbur ofui. Liri as hy prbniss= A `jj
` f`yir usakc nbfbur bvirf`y ieeint, nlbbsi tli nbfbur ny`k
(54%), tlik sgitnl ak tlas f`yir. @ftlbucl tli orusl nbfbur as
`ntu`ffy of`ng, `ff hy fakis ak tlas f`yir `ri ofui (ny`k 54%).
 Zlas as nbkvikaikt oin`usi A n`k tlik muhp erbh er bh bki f`yir
tb `kbtlir `kj A jbk‑t l`vi tb wbrry `obut nl`kcakc tli
nbfbur be hy orusl. A n`k p`akt ak ofui usakc hy ny`k f`yir
`kj tlik of`ng ak ` f`yir watlbut tli ny`k nbfbur bvirfy.

AKG^= Slik A‑h akgakc ` eih`fi nl`r`ntir, A try kbt tb `jj `


fbt be jit`af br fakis bk lir sgak. Zli nfi`kir lir sgak as tli
ybukcir sli waff fbbg. Zli s`hi `ppfais tb lir e`ni7 oi
n`rieuf kbt tb h`gi h`ky fakis br sli waff fbbg bfjir. Zli
s`hi as trui wlik affustr`takc nlafjrik.

15   ?0-J_@S
NBFBY_= Slik A `h nbfburakc,
A `jj jiptl tb tli nl`r`ntirs oy
usakc sl`jbws. Ifihikts ak sl`jbw
riniji `kj lifp cavi ybur nl`r`ntirs
` >J fbbg. Zlas as viry ahpbrt`kt ebr `
strbkc prisikt`tabk be ybur nl`r`ntirs.
Ebr tli sgak tbki, A usi bkfy h`cikt`
`kj yiffbw. A kivir usi ny`k ak ` sgak
nbfbur hax ukfiss A ri`ffy kiij at.
Ny`k n`k h`gis sgak tbkis fbbg
cr`y br jarty. Ebr `ri`s be sgak ak
sl`jbw, A h`gi suri tl`t ny`k
jbis kbt cb laclir tl`k 04%
ak tli nbfbur hax. @s `k ixtr`
jit`af, A h`ji lir nliigs `kj
faps pakg7 tlas as n`ffij nbfbur lbfj 
`kj as pf`nij bk ` sip`r`ti f`yir
`obvi tli faki `rt ak kbrh`f hbji.
 Zlas cavis ` hbri eihakaki tbunl.
tbunl .
Ebr obtl be tlisi nl`r`ntirs, A usij
Tlbtbslbp ebr eak`f rikjirakc.

NL@_@NZI_ JI^ACK 13
OBKY^= SI@TBK^ SAZL NL@_@NZI_
OQ FB_IK]B IZLI_AKCZBK

1<   ?0-J_@S
NL@_@NZI_ JI^ACK 11
BUI_ 0,444 NL@_@NZI_ JI^ACK^ OQ 044 E@HBY^ @_ZA^Z^

0444
04   ?0-J_@S
B_JI_ OBBG 0 ZBJ@Q @Z SSS.?0�J_@S.NBH

NL@_@NZI_ JI^ACK 040


EBY_
TI_^TINZAUI
 NL@HO@  • M@]]@  • CI_@_JB ^@KJBU@F

04>>
04
J _ @ S A KC
KC @ ^ N I K I A K T I _ ^ T I N Z A U I
SAZL NL@HO@

F
it‑s cit st`rtij! Zb nri`ti tli `rtwbrg ebr tlas prbmint, A usij
H`kc` ^tujab 9 `kj ` S`nbh Aktubs: t`ofit. A‑vi aknfujij
snriik cr`os be hy stips sb ybu n`k ebffbw `fbkc.

^ZIT 0= Bpik
tli prbcr`h `kj
nri`ti ` kiw
n`kv`s watl tli
ebffbwakc slbrtnut=
Ntrf+K . Hy n`kv`s sazi waff v`ry jipikjakc
bk tli prbmint. Ebr tlas jisack A wikt watl hy
cb-tb st`kj`rj be 00 aknlis x 03 aknlis `t :44
JTA (jbts pir aknl). Sly tlas sazi2  Zli
 Zli prah`ry
ri`sbk as tlas as ` cbbj eafi sazi `kj risbfutabk
ebr prakt prbjuntabk, sunl `s praktakc ebr tlas
obbg wlanl kiijs ` hakahuh be >44 JTA.

^ZIT ?= Nri`ti twb kiw f`yirs `s slbwk ak tli wakjbw liri.


Nl`r`ntiro`si== as tli f`yir wliri A sgitnl tli f`ybut be tli
Nl`r`ntiro`si
nl`r`ntirs. O`ngcrbukj = as tli f`yir wliri A fbbsify sgitnl up
tli o`ngcrbukj sittakc.

^ZIT >= Zahi
>= Zahi tb jr`w
hy sgitnl br o`sifakis.
Ebr tlas stip, A usi tli
Hinl`kan`f piknaf  watl
 watl tli
nbkeacur`tabk slbwk ak tli
wakjbw `t raclt. Be nbursi
tlas nlbani as ` pirsbk`f
prieirikni. Qbu n`k usi
`ky orusl ebr tlas, out A fagi
usakc tlas situp oin`usi at
nfbsify sahuf`tis `k `ntu`f
piknaf. Ysakc tli Hinl`kan`f
piknaf, A sgitnl ak tli
nl`r`ntirs `kj o`ngcrbukj
bk tliar sip`r`ti f`yirs.

04::
04   ?0-J_@S
^ZIT := @etir hy fbbsi sgitnlis `ri nbhpfiti, at‑s tahi
tb jr`w ak tli faki `rt ebr tli nl`r`ntirs. Ebr tlisi fakis,
A usi tli Zurkap pik watl
pik watl tli prbpirtais slbwk ak tli
wakjbw `t tli raclt. A fagi akgakc watl tlas tbbf oin`usi
at l`s kani faki wiaclt `kj at‑s must sb nfi`k! A jr`w tlisi
fakis ak tli kiw Nl`r`ntir Fakis f`yir.
Fakis f`yir. Kbti= Zlas affustr`tabk
as ` prbhb ah`ci be sbrts tb ` nbff`obr`tavi Sristfakc prbmint
oitwiik hysife `kj eiffbw `rtast DEbb_`y.

^ZIT 9= Liri wi l`vi tli euff


nl`r`ntir faki `rt, pf`nij ak ` f`yir
`obvi tli Nl`r`ntir O`si `kj
O`si `kj
o`ngcrbukj f`yirs. @s ybu n`k sii,
i`nl sit be nl`r`ntirs as fakij up watl
v`ryakc wajtls be strbgi. Zb `nlaivi
tlas, A sahpfy `ftirk`ti hy orusl
sazi oitwiik 9„09. A usij 09 ebr tli
nl`r`ntir ak tli ebricrbukj `kj 9 ebr
tli nl`r`ntir e`rtlist `w`y. A jbk‑t
betik jb tlas, out A tlbuclt A‑j cavi at `
try ebr tlas ix`hpfi bk nri`takc pirspintavi,
sakni tli faki v`ra`tabk cavis tli affustr`tabk `k
ivik strbkcir siksi be jiptl.

^ZIT 5= Satl bur fakis nbhpfiti, wi n`k hbvi tb `jjakc


nl`r`ntir nbfburs. Earst A nri`ti ` kiw f`yir ebfjir `kj
jr`c tli nl`r`ntir fakis aktb tlas ebfjir. Kixt A nri`ti `
kiw f`yir ak tli ebfjir `kj k`hi at Nbf Ef`ts (wlanl waff
oi usij slbrtfy). Ysakc @utb
Ysakc  @utb sifint , sifint
tli `ri`s butsaji be tli nl`r`ntirs usakc
tli sittakcs ak tli wakjbws `t tli raclt.

H`gi suri ybu sifint  @FF `ri`s


butsaji tli nl`r`ntirs!

TI_^TINZAUI 0499
04
^ZIT 3= Bkni sifintij,
akvirt ybur sifintabk watl
Ntrf+^laet+A  (sii
 (sii `obvi
wakjbw). Ysakc tli Eaff ,
tbbf bk tli Nbf Ef`ts f`yir,
ybu eaff tli sifintabk watl
` o`si nbfbur (sii wakjbw
`t raclt). Bkni eaffij, nfap
Nl`r`ntir Fakis tb tli Nbf Ef`ts f`yir.
@fsb sit tli f`yir `s Bvirf`y  tb
 tb h`akt`ak
` nbfbur-lbfj fbbg. Fbng Zr`ksp`rikt Taxif 
bk Nbf Ef`ts. Zlas waff ristrant tli ijatakc be
tlas f`yir tb bkfy tli bp`qui sintabks be
tli f`yir (sii snriik cr`os `t raclt).

^ZIT <= Jupfan`ti Nbf Ef`ts f`yir (raclt nfang ; jupfan`ti f`yir),
rik`hi tlas kiw f`yir tb Nbfbur ^ipir`ti.
^ipir`ti. Zlas as tli f`yir wliri
wi waff `jj tli prbpir ef`t nbfburs ebr i`nl nl`r`ntir.

Bk tli Nbfbur ^ipir`ti f`yir,


usakc Eaff-ak-hbkb pik watl
pik watl
tli prbpirtais slbwk ak
tli ix`hpfi, A oicak nbfbur-
 (`fsb gkbwk `s nbfbur
ef`ttakc (`fsb
ef`ttakc
sipir`tabk). A issikta`ffy
ebffbw tli fakis `kj tr`ni
tli sintabks. Aksti`j be
eriil`kjakc tlas prbniss, ybu
n`k spiij at up oy lbfjakc
tli slaet-giy (`s slbwk ak tli
ix`hpfi bk tli raclt). Zlas
prbniss as ripi`tij uktaf tli
sintabks `ri butfakij.

0455
04   ?0-J_@S
^ZIT 1= Bkni ybu‑vi
butfakij `ff ybur
nl`r`ntir sintabks, usi
tli Eaff tbbf tb p`akt
ak tlisi sintabks watl
tliar rispintavi nbfburs.

@jjakc nbfbur watl tli Eaff tbbf

^ZIT 04= Hbvakc kbw tb tli eakir


jit`afs be tli jr`wakc. A nri`ti ` kiw
f`yir `obvi tli Nbfbur ^ipir`ti f`yir
k`hij ixtr`
ixtr`.. Zlas f`yir nbksasts must
tl`t ‚ ixtr` nbfburs ‚ jit`afs bk
tli nl`r`ntir‑s buteat, iyi nbfbur, l`ar
laclfaclts, itn.

A p`akt `ff be tlisi jit`afs usakc v`rabus


oruslis. A succist ybu ixpirahikt
watl tli oruslis `kj sittakcs wlafi
`jjakc jit`afs tb sii tli risufts.

Nbfbur ^ipir`ti Satl ixtr` f`yir

^ZI T 00=
^ZIT 00= Nbktakuakc watl tli eakir jit`afs, wi hbvi tb tli suotfi (yit viry
ahpbrt`kt) jit`afs `jjij tb tli sgak. H`gi ` kiw f`yir, k`hi at sgak
sgak,, `kj
sit at tb huftapfy watl `k bp`naty sit `t :4%. Bkni A‑vi p`aktij ak tli ofusl
bk tli sgak, A nri`ti ` f`yir h`sg wliri A ir`si spbts tb eurtlir ahpfy sl`pi
`kj vbfuhi tb tli nl`r`ntir‑s e`ni.

Nbfbur ^ipir`ti Sat l ix tr


tr` f`yir Sat l sg ak
ak f`yir

TI_^TINZAUI 0433
04
^ZIT 0?0?== ^b e`r wi l`vi ebnusij bk tli nl`r`ntirs ak bur affustr`tabk. Kbw
wi waff st`rt ouafjakc ak tli o`ngcrbukj ifihikts. Earst nri`ti ` kiw ebfjir
ak tli f`yirs p`kif `kj tatfi at O`ngcrbukj . Aksaji tlas ebfjir, nri`ti ` kiw
f`yir `kj k`hi at crbukj .

Kixt usakc tli H`rquii tbbf, nri`ti


` sifintabk `kj tlik eaff at watl `
nbfbur (sii tli wakjbws oifbw `kj
`t raclt). Zlas nbfbur f`yir as tlik
fbngij sb ybu n`k p`akt jit`afs aktb
tlas f`yir wlafi tliy `ri nbkt`akij
watlak tlas sl`pi.

Ysakc tli Hinl`kan`f piknaf tbbf, A p`akt ak facltir `ri`s bk tli


crbukj f`yir.

A usi tli s`hi prbniss be sifint abk `kj p`aktakc tb nri`ti tli ouafjakcs ak t li sniki.

04<<
04   ?0-J_@S
A p`akt ak tli rist be tli o`ngcrbukj usakc tli s`hi stips= sifint, eaff, p`akt, ripi`t.

@etir tli o`ngcrbukj as nbhpfitij, A riturk tb tli eak`f rikjirakc be tli nl`r`ntirs.

^ZIT 0>= ^t`rt oy nri`takc ` kiw f`yir `kj k`hi at sl`jisl`ji.. Eaff
tlas sl`ji f`yir watl ybur sl`jbw nbfbur be nlbani `kj sit tli
f`yir tb Huftapfy . Zlik fbng tli f`yir, `kj `ppfy ` f`yir h`sg
(sii wakjbws `t raclt).

Ysakc tli ^hbbtl w`tirnbfbur  bk


 bk tli f`yir h`sg, A orusl ak tli
sl`jbws bk tli ebricrbukj nl`r`ntir (sii wakjbws oifbw).
A nbktakui tb usi tlas hitlbj tb nbhpfiti sl`jakc bk tli
ebricrbukj nl`r`ntir bkfy. Zli rih`akakc nl`r`ntirs waff oi
nif-sl`jij, wlanl wi fi`rk ak tli kixt stip. . . .

TI_^TINZAUI 0411
04
^ZIT 0:
0:== Zb h`gi hy nif-sl`ji sifintabks, tli ebffbwakc
eb ffbwakc
prbpirtais `ri sit up ebr tli F`ssb h`rquii tbbf
h`rquii tbbf (sii
wakjbw oifbw). Bkni tli sifintabk as h`ji usakc tli
F`ssb h`rquii, A tlik orusl but tli sintabk erbh tli
sl`ji f`yir usakc tli Eaff-ak-hbkb pik privabusfy usij
wlik nbfburakc ef`ts (sii wakjbw `t raclt). Zlas prbniss as
nbktakuij ebr `ff tli nl`r`ntirs (sii ix`hpfis oifbw).

^ZIT 09= A `ppfy eak`f tbunlis tb tli nl`r`ntirs


nbksastakc be `jjatabk`f slaki (laclfaclts) `kj sl`ji
(sl`jbws). Earst A nri`ti ` kiw f`yir slaki/sl`ji
slaki/sl`ji,, tlik A
sit tli f`yir tb bvirf`y. Ysakc tli F`ssb h`rquii tbbf,
A h`gi tli sifintabks, tlik eaff tli laclfaclts watl wlati
`kj tli sl`jbws watl of`ng. A ebffbw tlisi stips bk `ff
tli nl`r`ntirs.

F`ssb sifintabks

@jj wlati eaff (slaki) `kj of`ng eaff (sl`ji)

004   ?0-J_@S
^ZIT 05=
05= Zli
 Zli nl`r`ntir f`yir ebfjir as `obvi tli
o`ngcrbukj f`yir ebfjir, sb A kiijij tb h`sg but ` sh`ff
sintabk be ` nl`r`ntir sakni tlas nl`r`ntir slbufj oi
oilakj ` sintabk be tli o`ngcrbukj. A usi Nri`ti f`yir h`sg 
bk tli nl`r`ntirs ebfjir, sifint tli f`yir (S`ff0
(S`ff0)) erbh tli
o`ngcrbukj tl`t kiijs tb oi h`sgij `kj usi tli Eaff-ak-
hbkb pik tb orusl ak tli `ri`.

H`sgakc but ` sintabk

^ZIT 03= Nri`ti
03= Nri`ti ` kiw f`yir, `kj sit at tb
Bvirf`y `kj k`hi at cfbw . Ysakc tli @arorusl
tli  @arorusl
tbbf, A p`akt ak `ri`s wliri tli suk‑s faclt
wbufj slaki. Zlas as jbki tb `jj ak sbhi ixtr`
`thbspliri. Zli ix`hpfis tb tli raclt slbw
oiebri `kj `etir tli cfbw as `ppfaij.

Tri -cfbw @etir cfbw as `ppfaij

^ZIT 0<= Ebr
0<= Ebr tli eakaslakc tbunl,
` oat be jiptl as `ppfaij usakc
tli C`ussa`k ofur eaftir. A sifint
tli ebricrbukj nl`r`ntir usakc
tli @utb sifint tbbf, nbhoaki tli
f`yir, tlik `ppfy C`ussa`k ofur.

Satl @utb sifint tbbf bk Satl C`ussa`k ofur `ppfaij

TI_^TINZAUI 000
@ PYANG _IN@T BE ZLI H@AK ^ZIT^ AK ZLI T_BNI^^=

O`sifakis (sgitnlis) Nfi`k nl`r`ntir fakis Nl`r`ntir o`si nbfburs

Nbhpfitij o`ngcrbukj Nl`r`ntirs rikjirij @thbspliran cfbw `jjij

00?   ?0-J_@S
TI_^TINZAUI 00>
SL@Z A^ TI_^TINZAUI2
SAZL M@]]@ BKI�TBAKZ TI_^TINZAUI

A
ffustr`tabk as fagi h`can ‚ `s `k `rtast ybu Ak `fhbst iviry hitlbj be pirspintavi tliri
`ri jr`wakc (` twb-jahiksabk`f ah`ci) as ` vasu`f lbrazbk
lbrazbk.. Zli hbst sahpfi hitlbj be
`kj nri`takc tli affusabk be jiptl, sazi, prbjunakc tlrii-jahiksabk`f ah`cis ikt`afs
`kj t`kcaoafaty. Tirspintavi as tli hitlbj be jr`wakc ybur bomints ihircakc erbh ` sakcfi
riprisiktakc tlisi `spints ak ybur affustr`tabks. pbakt bk tli lbrazbk. Zlas as n`ffij bki-pbakt
At n`k nri`ti ` siksi be ri`fash br at n`k oi vi.. Kbtani lbw tli obx ak tli hajjfi
 pirspintavi
 pirspinta
h`kapuf`tij tb h`gi ybur ah`cis hbri f`ngs `ky jahiksabk br siksi be sp`ni, oin`usi
jyk`han `kj aktiristakc. wi n`k‑t sii `ky be ats sajis br `kcfis.

00:   ?0-J_@S
 Zli  pbakt  (sii
 Zli pbakt   (sii tli rij jbt `obvi `t tli vasu`f lbrazbk wliri ybu jr`w ybur bomints
ihircakc erbh) as `fsb rieirrij tb `s tli v`kaslakc
tli v`kaslakc pbakt . @s ah`cis cit nfbsir tb tli
v`kaslakc pbakt tli sh`ffir tliy oinbhi, uktaf tliy oinbhi sb sh`ff tliy `ntu`ffy
v`kasl nbhpfitify!

 Zlas striit sniki as `fsb ` cbbj ix`hpfi


ix`hp fi be lbw `ff bomints
bomin ts ak ` sniki slbufj ebffbw
ybur pirspintavi cuajis, kb h`ttir tliar sazi. Zb sit up ` craj tb usi `s pirspintavi
rieirikni, jr`w ybur lbrazbk faki, tlik pf`ni tli v`kaslakc pbakt. @ky str`aclt fakis
ybu jr`w ihircakc but erbh tli v`kaslakc pbakt waff prbvaji nbrrint pirspintavi. At
lifps tb usi tlisi fakis `s ` rieirikni `s ybu jr`w ybur sniki (nling tlih betik tb
`fack tli tbp `kj obttbh be bomints ak tli sniki nbrrintfy).

TI_^TINZAUI 009
ZSB�TBAKZ TI_^TINZAUI

Ak twb-pbakt pirspintavi, tliri `ri v`kaslakc pbakts bk iatlir saji be tli lbrazbk,
`kj tli bomints `kj ouafjakcs watlak tli sniki `ri jr`wk tb obtl be tlisi v`kaslakc
pbakts. Zlas n`k lifp nri`ti ` cri`tir siksi be sp`ni ak ` sniki `kj lifps cavi bomints
hbri be ` siksi be jahiksabk `kj pf`ni.

At as lifpeuf tb jr`w ybur craj fakis ihircakc erbh ybur v`kaslakc pbakts `kj usi
aktirsintakc fakis `s `knlbr  pbakts
 pbakts ebr tli nbrkirs be bomints br ouafjakcs, sunl `s tli
nbrkir be tli hijaiv`f ouafjakc slbwk `obvi, br tli nbrkirs be tli n`stfi rbbe ak tli
o`ngcrbukj. ^nikis usakc twb-pbakt pirspintavi tikj tb oi hbri aktiristakc wlik
tliri as ` v`raity be jaeeirikt-sazij bomints `kj ouafjakcs7 tlas cavis tli sniki snbpi
`kj `syhhitran`f aktirist.

005   ?0-J_@S
ZL_II�TBAKZ TI_^TINZAUI

 Zlrii -pbakt pirspintavi


 Zlrii-pbakt pirspi ntavi usu`ffy nbksasts be twb
t wb v`kaslakc pbakts bk bppbsati sajis
saji s be `
lbrazbk (`s ak twb-pbakt pirspintavi), out watl tli `jjatabk be `kbtlir v`kaslakc pbakt
lacl `obvi br oifbw tli lbrazbk. Zlas as hbst usieuf tb `nlaivi ` siksi be jr`h` `kj sn`fi,
br tb slbw hbri bomints ak ` sakcfi sniki.

 Zli sniki `obvi jihbkstr`tis


ji hbkstr`tis lbw tlrii-pbakt
tlrii -pbakt pirspintavi
pirsp intavi n`k nri`ti ` siksi
si ksi be  fbbgakc
  fbbgakc
jbwk.. Zli s`hi ieeint ak rivirsi (fbbgakc
jbwk (fbbgakc up)
up) as nri`tij watl tli tlarj v`kaslakc pbakt
pf`nij lacl `obvi tli lbrazbk. Ae tli v`kaslakc pbakt (wlanl as kbt nbkkintij tb tli
lbrazbk) as ` cri`t jast`kni erbh tli lbrazbk, tli aktiksaty be tli `kcfi waff oi fiss tl`k ae at
wiri pf`nij nfbsi tb tli lbrazbk (wlanl nri`tis ` hbri ixtrihi vaiwakc `kcfi).

TI_^TINZAUI 003
AKZ_BJYNAKC EACY_I^

Bovabusfy kbt `ff bomints `ri h`ji up be squ`ris `kj l`rj `kcfis7 lbwivir, jr`wakc
nl`r`ntirs ak ` sniki slbufjk‑t oi `ky hbri jaeeanuft tl`k jr`wakc tlih bk tliar
bwk. At n`k oi viry usieuf tb rbucl ak cuaji obxis tb
obxis tb riprisikt tli o`san sp`na`f sazi be
nl`r`ntirs `kj brc`kan bomints. Ysi nuois earst wlik f`yakc but tli sniki, tlik sahpfy
eaff ak tlbsi cuaji `ri`s f`tir bk.

Jr`wakc ` jr`h`tan sniki watl h`ky bomints, ouafjakcs, `kj nl`r`ntirs be v`ryakc
sazis h`y `t earst siih fagi ` jaeeanuft t`sg. Slafi at jbis t`gi pr`ntani tb h`stir tli
`ppfan`tabk be tlisi hitlbjs, ivik tli hbst `hoatabus be jr`wakcs `kj snikis
n`k oi h`ji hunl i`sair tb prbjuni wlik st`rtakc watl viry sahpfi sl`pis `kj
cibhitry. Bkni ybur ofbngy  affustr`tabk
 affustr`tabk nfi`rfy riprisikts wl`t ybu w`kt ybur eak`f
ah`ci tb fbbg fagi, ybu n`k `jj jit`afs `kj rieaki ybur wbrg.

00<   ?0-J_@S
JQK@HAN @TTFAN@ZABK

Giip ak hakj tl`t, wlafi pirspintavi as ixtrihify usieuf `kj n`k oi `ppfaij tb `fhbst
`ky affustr`tabk br sniki, at jbisk‑t kiij tb oi racaj br obrakc, `kj ybu jbk‑t kiij tb
`jliri tb tli pirspintavi hitlbj ak ` strant w`y. Ebr ix`hpfi, ak tli ah`ci `obvi,
tliri `ri twb sip`r`ti usis be pirspintavi hitlbjs ‚ tli nr`slakc sp`nislap `kj
tli pf`kit oifbw at. Zli pf`kit as jr`wk usakc nurvij pirspintavi fakis tb nri`ti `
siksi be jr`h` `kj tb nri`ti tli fbbg be ` jaeeirikt n`hir` fiks tl`t tli vaiwir as
fbbgakc tlrbucl. Zli slap as bk sunl ` str`kci `kcfi tl`t at l`s ats bwk lbrazbk `kj
v`kaslakc pbakts, nri`takc ` siksi be tiksabk, `s ae twb wbrfjs `ri nbffajakc.

TI_^TINZAUI 001
JI^ACKAKC AK TI_^TINZAUI
SAZL CI_@_JB ^@KJBU@F

 Z
b nri`ti tli `rtwbrg ebr tlas tutbra`f, A usij ` S`nbh t`ofit. A s`vij snriik slbts
be i`nl p`rt be tli prbniss, sb ybu n`k hbri i`safy sii lbw tli affustr`tabk as
ouaft stip oy stip erbh nbknipt tb nbhpfitabk. A `h usakc ` eafi sazi be 00 aknlis
x 03 aknlis `t :94 JTA (jbts pir aknl). Sbrgakc ak ` f`rci eafi sazi `kj `t lacl risbfutabk
lifps iksuri ` cbbj qu`faty eafi ebr praktakc.

^ZIT 0 � TI_^TINZAUI CY AJI^= AJI^= Zb


 Zb st`rt ^ZIT ? � _BYCL ^GIZNL= A jinaji bk ` h`fi
A nri`ti tli aji` be pirspintavi usakc sbhi nl`r`ntir `kj wbrg bk ` rbucl sgitnl usakc
sahpfi sgitnly cuajifakis. Zlik A ah`caki lbw ` ofui nbfbur. Zlas `ffbws hi tb hbri i`safy
` jisack n`k wbrg usakc tlisi cuajifakis tb sip`r`ti tli ofui sgitnl fakis erbh hy kixt
slbw pirspintavi. stip be faki wbrg ak piknaf.

0 ?

0?44
0?   ?0-J_@S
^ZIT > � EAK@FA]AKC ZLI ^GIZNL= Ak ` kiw
f`yir `obvi tli sgitnl, A jr`w bvir hy ofui
fakis watl ` j`rg cr`y piknaf. A `fw`ys st`rt hy
wbrg ak piknaf erbh tbp tb obttbh `kj erbh tli
fiet tb raclt. Zlas must wbrgs oist ebr hi. @t tlas
st`ci, A‑h `jjakc ak hbri jit`af, oicakkakc tb
ouafj vbfuhi `kj sl`pi usakc sl`jakc ak hy
j`rgir piknaf fakis.

@= A st`rt wbrgakc bk tli `k`tbhy be tlas


eacuri. Hy nl`r`ntir as viry husnuf`r `kj l`s
lirban prbpbrtabks (f`rci `rhs `kj fics). Li
as luknlij bvir, oin`usi li as w`fgakc aksaji
` k`rrbw tukkif. A usi hy i`rfair pirspintavi
cuajifakis `s rieirikni wlafi A ouafj up las ebrh
`kj strunturi.

O= Oy tlas st`ci, A‑vi wbrgij but tli nbknipt,


`kj tli jisack as nfi`r tb hi. A‑h l`ppy watl
hy sgitnl, sb at as tahi tb nfi`k up tli faki wbrg
>
`kj akg tli fakis.

@ O

TI_^TINZAUI 0?0
^ZIT : � AKGAKC FAKI SB_G= A rijuni tli
bp`naty bk hy sgitnl faki f`yir, tlik bk ` kiw
f`yir A ebffbw hy sgitnl fakis, nfi`kakc up hy
fakis `s A akg. @c`ak, A wbrg erbh tbp tb obttbh
`kj fiet tb raclt. Zlas prbniss, as viry tahi
aktiksavi7 A nbksajir i`nl faki A h`gi, `jjakc
jiptl `kj jit`afs wlafi A wbrg.

@= Jurakc tli akgakc prbniss, A `jj ak tli


eakir jit`afs be tli nl`r`ntir‑s e`ni, l`ar, `kj
objy strunturi. A usi v`rabus faki wiaclts,
`jjakc fakis tb nri`ti vbfuhi `kj tixturi. At as
ahpbrt`kt tb t`gi ybur tahi `kj pireint tlisi
akg fakis, oin`usi tliy waff slbw ak tli eak`f
`rtwbrg bvir tli nbfbur f`yirs.

O= @etir A l`vi akgij tli euff objy be hy


nl`r`ntir, A `jj akg fakis ebr tli f`rcir `ri`s be
tli o`ngcrbukj, aknfujakc sbhi rappfis ak tli
w`tir `rbukj tli nl`r`ntir wliri li as hbvakc
tlrbucl tli w`tir. Kixt at‑s tahi tb `jj sbhi :
atihs tb hy nl`r`ntir‑s nbstuhi.

@ O

0???
0?   ?0-J_@S
^ZIT 9 � NL@_@NZI_ JIZ@AF^=
JIZ@AF^= A A cavi hy
nl`r`ntir ` gkaei ak i`nl l`kj `kj ` nbff`r `rbukj
las king tl`t l`s sbhi typi be sl`rp-fbbgakc tiitl.
Must tlisi eiw jit`afs tb tli nbstuhi ri`ffy `jj
tb tli nl`r`ntir‑s pirsbk`faty, h`gakc lah fbbg
j`kcirbus `kj ri`jy ebr ` eaclt.

^ZIT 5 � EF@Z NBFBY_^= A p`akt ak ef`t nbfburs


tb ofbng ak `ri`s be tli affustr`tabk. Zlisi n`k oi
`ky nbfbur `t tlas pbakt `kj jb kbt kiij tb oi
p`rt be hy eak`f nbfbur p`fitti. Ak e`nt, usakc oraclt
nbfburs n`k h`gi at i`sair tb nling hy wbrg. Oi
suri tl`t tli `ri`s be p`akt `ri ix`ntfy wliri ybu
w`kt oiebri usakc ` hbri suotfi br j`rgir nbfbur
p`fitti. @s watl tlas nl`r`ntir, w`fgakc ak ` tukkif,
` j`rg nbfbur p`fitti wbufj oi hbri jaeeanuft tb sii
wlik nbhp`rij tb tli j`rg akg fakis.

@= Kbw A n`k sifint `ri`s be hy ef`t nbfburs `kj


rip`akt tlih aktb hy eak`f nbfbur p`fitti. A stang
watl ` o`si be ef`t nbfburs ebr kbw7 ak tli kixt stip 9
wi waff `jj sl`jbw `kj laclfaclts.

5 @

TI_^TINZAUI 0?>>
0?
^ZIT 3 � ^L@JBS^ @KJ LACLFACLZ^=
Sbrgakc ak ` kiw f`yir, A sit tli sl`jbw f`yir
tb huftapfy `kj `jj jiip sl`jbw bvir tli euff
`rtwbrg. Hy nl`r`ntir as w`fgakc aktb ` tukkif
sb tli sl`jbws `ri li`vy `kj j`rgir `t tli fiet.

@= A `fsb usi ` kiw f`yir ebr tli laclfaclts. Zli


faclt sburni as oilakj hy nl`r`ntir, nbhakc
erbh tli uppir raclt. ^b A st`rt oy p`aktakc ak
`ri`s wliri tli faclt waff f`kj bk tli objy. Zli
laclfaclts nfbsist tb tli faclt sburni `ri tli
strbkcist. A usi ` ofui nbfbur sakni tlas faclt as
kbt oraclt, out hbri suojuij sakni wi `ri ak
tli tukkif.

^ZIT < � EAKA^LAKC ZBYNLI^= A `jj tixturi


tb tli w`tir `kj sajis be tli tukkif w`ffs, ` eiw
hbri laclfaclts bk tli nl`r`ntir aknfujakc sbet
cfbws erbh tli faclt ak tli w`tir. A tlik p`akt ak
j`rg `ri`s be nbfbur bk tli nl`r`ntir‑s sgak `kj
nbstuhi tb slbw tliy `ri wit. @etir `jjakc
sbet sl`jbws ak tli rappfis be w`tir `rbukj las 3
objy ‚ tli `rtwbrg as nbhpfiti! 

@ <

0?::
0?   ?0-J_@S
TI_^TINZAUI 0?99
0?
EAUI
O@NGC_BYKJ^
SAZL FB_IK]B IZLI_AKCZBK

0?33
0?
^Z@_Z ^H@FF ZB OYAFJ OAC

 Z
b nri`ti ` ukaqui, bracak`f natysn`pi, at‑s I\I_NA^I=  Jr`w ` sirais be sh`ff er`his. Ofbng
I\I_NA^I= Jr`w
usieuf tb tlakg earst be tli iktari naty ak ak o`san sl`pis ebr ybur naty. Zlakg kbt bkfy
ats sahpfist ebrh. Oy st`rtakc sh`ff, at‑s `obut aktiristakc struntur`f ebrhs, out `fsb
i`sair tb ouafj ` jisack aji` tl`t waff rih`ak `obut tli f`kjsn`pi tli naty as sit ak.
ri`j`ofi ivik `etir f`yirs be jit`af `ri `jjij.

H`gi suri bki be tli giy


ebrhs be i`nl jisack ori`gs
tli er`hi. Zlas waff iknbur`ci
ybu tb pusl ybur nbhpbsatabk
`kj hbvi butsaji tr`jatabk`f
f`ybuts.

 Z`gi ybur e`vburati jisack


 Z`gi
`kj st`rt `jjakc sahpfi
jit`afs, sunl `s wakjbws,
w`fgw`ys, itn. Zlisi
jit`afs lifp tb ist`ofasl
sn`fi. @fsb nbksajir tli
‖f`yirs‘ be ybur naty,
ouafjakc at up fagi ` sirais
be hbukt`ak r`kcis, bki ak
erbkt be tli btlir.

0?<<
0?   ?0-J_@S
FAHAZIJ ^L@TI^=
^L@TI^= Zry
 Zry tlakgakc `obut sl`pi ak
tli s`hi w`y ybu wbufj tlakg be nbfbur7 fahat tli
kuhoir be sl`pis usij ak i`nl jisack must `s ybu
wbufj fahat ybur nbfbur p`fitti. Zlas waff h`gi
ybur natysn`pi fbbg hbri nblisavi.

O@NGC_BYKJ^ 0?11
0?
N_I@ZI
N_I@ZI ZLI IKUA_BKH IKZ ^ZIT 0 � O@^AN ^L@TI^= Oicak oy rbuclakc
but ` sh`ff sintabk be f`kjsn`pi, `kj tli
Oifbw as ` sahpfi, stip-oy-stip `pprb`nl tb h`ak ifihikts be ybur naty. ^tang tb bki
nri`takc `k ikvarbkhikt. Ak tirhs be tinlkaqui, br twb nbfburs `kj tlik usi cr`j`tabks be
A‑h issikta`ffy f`yirakc ef`t nbfburs. Zlas prbniss tlbsi tb ist`ofasl twb br tlrii f`yirs be
n`k oi jbki usakc ` jacat`f sbetw`ri (fagi jiptl ebr obtl tli f`kjsn`pi `kj naty. Jbk‑t
Tlbtbslbp), br must `s i`safy usakc tr`jatabk`f wbrry `obut pirspintavi liri ‚ at ‑s hbri
hija` sunl `s h`rgirs br akgs. ahpbrt`kt tb ebnus bk tli jisack aji`.
aji`.

^ZIT ? � FACLZ @KJ ^L@JBS= Ofbng but


sbhi o`san `ri`s be sl`jbw  `kj
 `kj laclfaclt  tb
 tb
lifp ist`ofasl tli cikir`f ebrh be tli naty.

^ZIT > � N@_UI BYZ ZLI J IZ@AF= Kbw


st`rt ori`gakc tlbsi f`rci cr`y fuhps aktb
sh`ffir painis ‚ tli ouafjakcs be ybur naty.
Ah`ci ybu‑ri n`rvakc  aktb tli sl`pis, usakc
n`rvakc aktb
sl`jbw `kj faclt tb succist jit`af.

0>44
0>   ?0-J_@S
^ZIT : � @JJ ZB ZLI IKUA _BKHIKZ=
^pikj ` fattfi tahi efislakc but tli
ikvarbkhikt  ybur
 ybur naty as sit ak. Zlisi
jit`afs (sunl `s tli w`tir oifbw) n`k
lifp hirci tli f`kjsn`pi `kj naty ebrhs
tbcitlir.

^ZIT 9 � TY^L ZLI NBKZ_@^Z= Kbw cb


o`ng bvir ybur sl`jbws `kj laclfaclts,
aknri`sakc tli nbktr`st oitwiik tli twb,
`kj puhpakc up ybur nbfburs ae kiijij.

^ZIT 5 � I\T@KJ ZLI SB_FJ= @jj


sbhi ebricrbukj  `kj
 `kj o`ngcrbukj  tb
 tb ybur
ikvarbkhikt, tb eurtlir ist`ofasl tli
fbn`tabk be ybur naty.

O@NGC_BYKJ^ 0>0
NBK^Z_YNZ TI_^TINZAUI

Satl tli ebrh be ybur naty rbuclij but,


wi n`k jr`w hbri jit`afij vaiws. Zliri
`ri tlrii nbri typis be pirspintavi ebr
usi ak nbkstruntakc ybur f`ybuts.

BKI�TBAKZ TI_^TINZAUI= Liri `


sakcfi v`kaslakc pbakt ist`ofaslis tli
cuaji fakis. @ff bomints riniji tbw`rj
tlas bki pbakt.

BKI-TBAKZ TI_^TINZAUI

ZSB�TBAKZ TI_^TINZAUI= Tf`ni


twb v`kaslakc pbakts bk tli lbrazbk
`kj ist`ofasl twb sits be bvirf`ppakc
pirspintavi fakis e`kkakc but erbh
tlih. Zlas kitwbrg be fakis `ffbws
bomints tb riniji tbw`rj twb sip`r`ti
pbakts, `ffbwakc hbri jyk`han vaiws
tl`k tl`t bki pbakt `fbki.

 ZSB- TBAKZ TI_^TINZAUI


TI_^TINZA UI

0>??
0>   ?0-J_@S
ZL_II�TBAKZ TI_^TINZAUI= @ tlarj
v`kaslakc pbakt bk tli virtan`f `xas
cavis ybu ` e`r orb`jir r`kci be `kcfis,
`kj ri`ffy `ffbws ybur vaiwirs tb ‖fbbg
jbwk‘ aktb ybur naty.

 ZL_II-TBAKZ
 ZL_II-TBA KZ TI_^TINZAUI
TI_^TINZAU I

Y^AKC @K A^BHIZ_AN UAIS EB_ JI^ACKAKC= Zli


JI^ACKAKC=  Zli
privabus tlrii ebrhs be pirspintavi `ri akv`fu`ofi ebr
rikjirakc jyk`han vaiws be ybur naty, out tliy `rik‑t `fw`ys
tli oist nlbani wlik `ntu`ffy jisackakc akjavaju`f ifihikts. A^BHIZ_AN C_AJ
A‑vi ebukj tl`t ebr nri`takc jit`afij nbknipts be akjavaju`f
ouafjakcs, at‑s hbri oikieana`f tb usi ` sahpfi asbhitran vaiw,
sakni at `ffbws ybu tb nfi`rfy prisikt tlrii sajis be ybur
jisack watlbut jastbrtakc pirspintavi br bosnurakc jit`afs.

O@NGC_BYKJ^ 0>>>
0>
JIZ@AF QBY_ NAZQ

 Zliri as sb hunl snbpi


snbp i ebr bracak`faty wlik
w lik
ybu cit tb tli pbakt be jit`afakc ybur naty.
 Zlas as wliri ybu n`k ist`ofasl
is t`ofasl hbbj, styfi,
st yfi,
ir`, cikri, itn. Zlakg be ybur ikvarbkhikts
`s nl`r`ntirs ak tliar bwk raclt, `kj try tb eaff
ybur jisacks watl pirsbk`fat
watl  pirsbk`faty 
y .

I\I_NA^I= Nlbbsi twb tb tlrii


h`tira`fs/jit`afs tl`t siih tb oi
`t bjjs watl i`nl btlir, `kj try
tb orakc tlih tbcitlir ak ` sakcfi
bomint. Zli muxt`pbsatabk be has-
h`tnlij ifihikts n`k betik nri`ti
ixtrihify bracak`f nbknipts, `kj waff
iknbur`ci ybu tb jisack nri`tavify.

0>::
0>   ?0-J_@S
UA^Y@F FAO_@_Q=
FAO_@_Q= Ouafjakcs watl nl`r`ntir

O@NGC_BYKJ^ 0>99
0>
N_I@ZI
N_I@ZI IKUA_BKHIKZ @_Z

Slik nri`takc `k ikvarbkhikt br


f`kjsn`pi, A tlakg `obut ebricrbukj,
hajcrbukj `kj o`ngcrbukj. Giipakc
tlisi fivifs ak hakj `s ybu jisack as `k
i`sy w`y tb ist`ofasl jiptl `kj iknbur`ci
strbkc nbhpbsatbk`f pf`kkakc.

0>55
0>   ?0-J_@S
ZLAKGAKC AK ZL_II JAHIK^ABK^= I\I_NA^I=  Tr`ntani jr`wakc atihs sunl `s
I\I_NA^I= Tr`ntani
 Zb cavi ybur ikvarbkhikts oifaiv`oafaty triis, rbngs, itn., watl ` craj br warier`hi
`kj ` trui siksi be jiptl, rihihoir bvir tlih, tb lifp ybu cit aktb tli l`oat be
tl`t ivirytlakc  `ppi`rs ak pirspintavi.
ivirytlakc `ppi`rs tlakgakc `obut vbfuhi. Kbtani lbw bomints
Qbu n`k usi tli pf`nihikt be sh`ffir oinbhi hbri ri`j`ofi, `kj l`vi hbri vasu`f
ifihikts ak ybur jisack tb lifp wiaclt `kj prisikni wlik ybu‑ri hakjeuf b e
jisnraoi tli ebrh be tli f`rcir, lbw tliy bnnupy sp`ni.
ef`ttir pf`kis.

O@NGC_BYKJ^ 0>3
I\TFB_I NL@_@NZI_A^ZAN^ BE
JAEEI_IKZ IKUA_BKHIKZ^

 Zli vasu`f f`kcu`ci be ikvarbkhikts


ikvarbkh ikts as
o`sij bk tli plysan`f nl`r`ntirastans
be tli tirr`ak `kj tli ieeint be tli
`thbsplirans. Ixpfbri tli nbri jit`afs
tl`t jieaki tlisi ifihikts `kj
ix`ccir`ti tlih tb cavi ybur jisack
puknl `kj ` ri`f siksi be pf`ni.

E_B]IK F@KJ^N@TI^= M`ccij
F@KJ^N@TI^=  M`ccij sl`pis, l`rj fakis, riefintavi/tr`ksfunikt sure`nis

_Y_@F F@KJ^N@TI= Aktirtwakakc
F@KJ^N@TI= Aktirtwakakc k`tur`f ebrhs, swiipakc fakis, siriki nbhpbsatabks

0><<
0>   ?0-J_@S
JI^I_Z F@KJ^N@TI^= Orb`j,
F@KJ^N@TI^= Orb`j, ef`t vast`s, lbt nbfbur p`fitti, strbkc sl`jbws

@FAIK F@KJ^N@TI^= Brc`kan sl`pis ouaft be hit`f pf`takc, siviri strunturis, ukjirfacltakc

O@NGC_BYKJ^ 0>11
0>
TF@NI OYAFJAKC^ AK QBY_ IKUA_BKHIKZ

Slik jisackakc ` k`tur`f ikvarbkhikt tl`t


ei`turis h`k-h`ji strunturis, fbbg ebr tli
hbst aktiristakc `kj stbry-rifiv`kt w`ys tb
orakc tli twb tbcitlir . . .

0:44
0:   ?0-J_@S
UA^Y@F FAO_@_Q= Ikvarbkhikt`f
FAO_@_Q= Ikvarbkhikt`f atihs

O@NGC_BYKJ^ 0:0
@JJ Z_II^ @KJ UICIZ@ZABK

Tirl`ps tli hbst virs`tafi be `ff ikvarbkhikt jisack


ifihikts, triis `kj ebfa`ci n`k fatir`ffy oi sl`pij
tb eat tli nbhpbsatabk, hbbj, `kj nbfburakc be `ky
sniki. @jj tb tlas tli ikjfiss v`raity be ebrhs `kj
tixturis watlak tli h`ky spinais, `kj ybu l`vi `
jisack risburni tl`t as ikjfissfy `j`pt`ofi.

0:??
0:   ?0-J_@S
UA^Y@F FAO_@_Q= Zriis
FAO_@_Q= Zriis `kj vicit`tabk

O@NGC_BYKJ^ 0:>>
0:
^ A \ 
NBHTB^AZABK
SAZL M@]]@ 

0:99
0:
SL@Z A^ NBHTB^AZ ABK2 ZLI _YFI BE ZLA_J^

 Z
li w`y ybu pbsatabk `kj jisack tli  Zli rufi be tlarjs as
tlarjs as ` cuajifaki `rtasts usi tb
ifihikts be ybur affustr`tabks n`k oi `s nbhpbsi ah`ciry, tli `ah oiakc tb iksuri
pavbt`f tb h`gakc ` paini fbbg cbbj `s ` paini as vasu`ffy `ppi`fakc `kj o`f`knij.
`ky tinlkan`f `spint fagi `k`tbhy, nbfbur, br  Zli hitlbj st`tis tl`t ae `k `k ah`ci as javajij
pirspintavi. Nbhpbsatabk  issikta`ffy rieirs tb lbw
Nbhpbsatabk issikta`ffy aktb kaki iqu`f p`rts (tlrii virtan`f `kj tlrii
ybur ah`ci as put tbcitlir, `kj tliri `ri trangs lbrazbkt`f), tli ah`ci waff oi hbri aktiristakc
ybu n`k giip ak hakj tl`t, ae usij ak tli raclt `kj pfi`sakc ae tli vasu`f `ri`s be aktirist `ri
w`y, n`k t`gi ybur `rt tb tli kixt fivif `kj h`gi pf`nij ak `fackhikt watl tlisi javajakc fakis `kj
` paini ri`ffy cr`o ybur `ujaikni‑s `ttiktabk. aktirsintabks. ^akni pibpfi vaiw ah`cis erbh
tbp tb obttbh, fiet
tb raclt, tli tbp
fiet aktirsintabk
as nbksajirij
 prah`ry  `kj
 `kj tli
obttbh raclt,
sinbkj`ry .

0:55
0:   ?0-J_@S
O@NGC_BYKJ, HAJC_BYKJ, @KJ EB_IC_BYKJ

Slik nbhpbsakc ` sniki, nri`takc `k ieeintavi siksi be tli sp`ni as viry ahpbrt`kt.
 Zbcitlir watl sbhi usieuf tinlkaquis
ti nlkaquis hiktabkij ak tlas obbg
ob bg (sunl `s pirspintavi),
pirspin tavi),
affustr`takc ifihikts be ebricrbukj (nfbsi tb tli vaiwir), hajcrbukj, `kj o`ngcrbukj
(e`r `w`y) watlak ybur ah`ci waff ahhija`tify nbhhukan`ti ` siksi be sn`fi tb tli
vaiwir. Zli suomint h`ttir as betik ak tli ebricrbukj br hajcrbukj, wlafi tli wbrfj
sittakc as betik ak tli o`ngcrbukj be tli sittakc tli suomint h`ttir as akl`oatakc.

NBHTB^AZABK 0:3
NBKZ_@^Z obfj nl`kcis oitwiik j`rg `kj faclt ak `
eiw n`fnuf`tij `ri`s be ybur ah`ci lifps tli
Nbktr`st  hi`ks
 hi`ks usakc ` jr`h`tan slaet br vaiwir p`y `ttiktabk tb tl`t spinaean `ri` `kj
nl`kci be `spints be tli vasu`fs (watlak lifps nbktrbf tli w`y tli vaiwir‑s iyis hbvi
tli s`hi ah`ci) tb cuaji tli vaiwir‑s iyis tlrbucl tli ah`ci. Zlas wbrgs p`rtanuf`rfy wiff
tlrbucl tli paini. @k ah`ci watlbut nbktr`st watl faclt `kj j`rg out n`k `fsb oi `ppfaij tb
betik fbbgs iatlir obrakc br nbkeusakc. Ysakc nbfbur, sn`fi, tixturi, `kj hbri.

JIZ@AF

Ae ybur `ujaikni as cavik tbb


hunl tb fbbg `t tbb quangfy,
tliy wbk‑t gkbw wliri tb fbbg.
@ lacl `hbukt be jit`af n`k
oi aktiristakc (`kj be nbursi
tliri `ri ix`hpfis be ah`cis
tl`t l`vi ` h`ssavi `hbukt be
jit`af tl`t wbrg ri`ffy wiff), out
sbhitahis ` fbt be jit`af watl
` f`ng be nbktr`st n`k oinbhi
nbkeusakc tb tli iyi `kj n`usi
vaiwirs tb fbsi aktirist. Si
jbk‑t w`kt bur `ujaikni tb
eiif fagi fbbgakc `t bur `rt as `
nlbri! Zypan`ffy,
Zypan`ffy, at wbrgs
wbrg s oist
tb pang oitwiik bki tb tlrii
`ri`s be aktirist `kj eriify `jj
jit`af tb tlbsi `ri`s. Zli rist
be tli paini n`k oi nri`tij
watl ` hbri rif`xij `pprb`nl

0:<<
0:   ?0-J_@S
tb tli jit`afs, sakni wi‑ri `fri`jy cuajakc tli pfi`sakc tb pibpfi, giip tlakcs e`arfy o`f`knij
vaiwir‑s iyis ifsiwliri. @kbtlir ix`hpfi be `kj prijant`ofi. Qbu n`k ivik usi tlas tb
tlas as tli usi be sbhitlakc n`ffij jiptl be eaifj  tli ixtrihi `kj styfastan`ffy nbkviy brjir,
ak nakih`tbcr`ply,
nakih`tbcr`ply, wliri tli ebn`f pbakts `ri o`k`faty, br prijant`oafaty ak ` sniki oy h`gakc
ak sl`rp jit`af `kj iviry tlakc ifsi as sfacltfy ivirytlakc ixtrihify syhhitran`f. Bk tli
ofurrij. btlir l`kj, h`gakc `k ah`ci `syhhitran`f
(uko`f`knij) n`k oi ` usieuf w`y tb `jj jr`h`.
 Zli siksi be uki`si ` vaiwir
v aiwir cits oy siiakc
si iakc
sbhitlakc bee niktir br bk `k uknbhebrt`ofi
^QHHIZ_Q U^. @^QHHIZ_Q `kcfi n`k oi `k ieeintavi w`y tb ifanat ybur
`ujaikni‑s jasnbhebrt, ei`r, br `f`rh ae tli
 Zli luh`k or`ak fagis syhhitry,
syhh itry, sb ae ybu sniki oiakc pbrtr`yij as aktikjij tb nbkviy
w`kt ybur `rt tb oi ahhija`tify `istlitan`ffy  must tl`t!

NBHTB^AZABK 0:11
0:
^IUIK
 ZI
 Z I \ Z A K Z B @ _ Z 
CIK]BH@K • GAH MYKC CA • BZZB ^NLHAJZ

Si `sgij tlrii wbrfj-rikbwkij `rtasts tb wbrg watl tli


s`hi nf`ssan pbih `obut Lifik be Zrby. I`nl `rtast tbbg
tliar bwk nri`tavi p`tl, `kj tli risufts `ri `s stukkakc `s
tliy `ri akstruntavi. Trbeissabk`f affustr`tbrs kiij tb t`gi
jarintabk wiff, out tliy `fsb kiij tb ori`tli tliar bwk faei
aktb tli `rtwbrg tliy nri`ti oy usakc tliar ukaqui styfi `kj
ah`cak`tabk.

S`s tlas tli e`ni tl`t f`uknl‑j ` tlbus`kj slaps,


 @kj ourkt tli tbpfiss
tbpfiss tbwirs be
be Afauh2 

B, tlbu `rt e`arir tl`k tli ivikakc `ar


Nf`j ak tli oi`uty be ` tlbus`kj st`rs7
Oracltir `rt tlbu tl`k ef`hakc Mupatir
Hbri fbvify tl`k tli hbk`rnl be tli sgy 

Ijatij `kj nbkjiksij erbh tli pbih ‖Zli E`ni Zl`t F`uknl‑j
@ Zlbus`kj ^laps‘ oy Nlrastbplir H`rfbwi.

090
LIFIK BE Z_BQ
SAZL CIK]BH@K

A
fbvi hytlbfbcan`f eacuris! A st`rt hy
affustr`tabk be Lifik be Zrby oy h`gakc
sgitnlis tb jieaki pbsi `kj jisack.
 Zlik A nri`ti ` quang nbfbur
nbfbu r sgitnl tb
cit ` oittir aji` be tli nbfburs A waff
usi tb nri`ti tli `thbspliri be tli
affustr`tabk `kj Lifik‑s buteat. Zlas
as `k ahpbrt`kt pbakt tb hi ‚ A‚  A usi
stip  ‚ kb hbri
bkfy ` eiw nbfburs `t tlas stip ‚
tl`k tlrii pir nl`r`ntir. Zlas lifps tb
`vbaj `jjakc tbb hunl akebrh`tabk, sb
tli affustr`tabk as hbri i`safy ‘ri`j‘ oy tli
vaiwir.

09??
09   ?0-J_@S
ZAT= ^L@TI JQK@HAN^ AK TLBZB^LBT A `jj hy akg faki wbrg ak ` kiw f`yir bvir tli sgitnl,
jr`wakc ak ` n`kv`s watl prbpbrtabks sahaf`r tb fittir sazi
Ik`ofakc ^l`pi Jyk`hans `ffbws
Ik`ofakc ^l`pi Jyk`hans `ffbws ybu tb
(<.9 aknlis x 00 aknlis), `t >44 JTA (jbts pir
p ir aknl). Ysakc
nbktrbf tli sazi, `kcfi, `kj sl`pi be ` orusl
`s ybu p`akt. Zlas v`rais ybur orusl strbgis, tli jie`uft Tlbtbslbp orusl `t tlrii paxifs watl sl`pi
nri`takc ` hbri ukaqui `kj k`tur`f fbbg tb jyk`hans ik`ofij, A wbrg ak viry tlak fakis ebr `ri`s be
ybur jacat`f `rtwbrg. laclfaclts `kj ofbngs be akg ebr tli sl`jbws.

Kixt A nri`ti ` kiw f`yir `kj


`jj ` o`si nbfbur, ak tlas n`si `
j`rg sipa`. Zlik A bvirf`y sh`ff
‖asf`kjs‘ be faclt. A jr`w tli
butfaki watl ` piknaf `kj tlik
`ppfy ` eaff laclfaclt nbfbur usakc
tli p`akt oungit tbbf. @s ybu
n`k sii, A wbrg watl twb sahpfi
nbfburs tb oicak ouafjakc vbfuhi.

ZI\Z AKZB @_Z 09>>


09
 Zb ofikj tli ijcis be tli `ri`s
be laclfaclt `kj sl`jbw, A usi
` shujci tbbf watl ` tixturij
orusl. Zlas as ` prbniss sahaf`r tb
nrbssl`tnlakc. A sfaji tli orusl earst
ak bki jarintabk `kj tlik ak tli
bppbsati jarintabk, wlanl nri`tis `
shbbtlir hbri ri`fastan fbbg.

@etir tli ofikjakc as nbhpfiti, A


`jj `kbtlir fivif tb tli sl`jbws
`kj laclfaclts. Earst A sifint `ri`s
be tli ah`ci watl tli sifint nbfbur
tbbf, tlik A `ppfy ` r`ja`f cr`jaikt
ak huftapfy hbji, wlanl cavis tli
affustr`tabk sl`pi `kj vbfuhi.

09::
09   ?0-J_@S
@t tlas pbakt, A l`vi wbrgij bkfy bk tli vbfuhi tb ijat tli nbfburs `kj cavi tli affustr`tabk `
be tli eacuri. Hy kixt stip as tb `jj nbfbur oy ukaebrh fbbg. @etir nbfbur wbrg as nbhpfiti, A
sifintakc `ri`s tl`t waff usi ` sahaf`r nbfbur, sunl ijat tli wbrg `jjakc pbfasl tb jit`afs sunl `s tli
`s tli jriss br lir nfbtlakc. Zli prbniss A ebffbw ixprissabk be tli nl`r`ntir. ^bhitahis `ri`s be
as= Ah`ci / @jmusthikts / Lui „ ^`tur`tabk (ntrf tli affustr`tabk tl`t fbbgij cbbj ak i`rfair st`cis
+ u). A tlik `ppfy tli nbfbur A w`kt. Bkni A‑vi jb kbt tr`ksf`ti wiff aktb nbfbur. Ak tlas affustr`tabk,
nbhpfitij tli nbfbur bk tli nl`r`ntir, A usi tliri w`s `k assui watl Lifik‑s hbutl, sb A wbrg
Ah`ci / @jmusthikts / Nbfbur O`f`kni (Ntrf + O) oy l`kj tb cit tli fbbg must tli w`y A w`kt.

ZI\Z AKZB @_Z 0999


09
Ebr tli o`ngcrbukj, A usi ` sahaf`r prbniss `s A tli h`ak affustr`tabk, A usi `jmusthikts fagi erii
ebffbwij ebr tli nl`r`ntir. Lbwivir A w`kt tb tr`ksebrh tb nbrrint pirspintavi `kj tlik `ppfy
laclfaclt ` p`rt be hy prbniss ebr ybu ‚ usakc p`akt bvir tli tixturi. Zlas vasu`ffy akticr`tis tli
tixturis.. A n`pturi tixturis watl hy n`hir`, tlik A
tixturis huftapfi ifihikts be tli affustr`tabk.
ijat ak Tlbtbslbp. Ebr ix`hpfi, tli tixturi `t tli
tbp fiet ikjij up oiakc usij bk obtl tli efbbr Eak`ffy A h`gi bki hbri p`ss tb oittir akticr`ti
`kj tli w`ffs. A jr`w tli p`ttirk ebr tli orangs ak ` tli o`ngcrbukj usakc ieeints ak Tlbtbslbp, sunl
sip`r`ti f`yir, tlik A `ppfy Tlbtbslbp ieeints fagi `s ` tbunl be C`ussa`k ofur `kj tli ofur tbbf ak
jrbp sl`jbw br oivif `kj ihobss tb cikir`ti ` nirt`ak `ri`s tb sbetik `ky rbucl ijcis ‚ tlik
siksi be vbfuhi. Zb hirci tlisi ifihikts aktb hy ah`ci as nbhpfiti.

0955
09   ?0-J_@S
LIFIK BE Z_BQ
SAZL GAH MYKC CA

E
arst be `ff, `s sbhibki wlb as kbt e`hafa`r watl Criig hytlbfbcy,
tlas wbrg w`s strisseuf. A jaj, lbwivir, ikmby wbrgakc bk tli
jr`wakc, `kj A traij hy oist tb nri`ti bk p`pir tli ah`ci A l`j
ak hy li`j. A w`ktij tb pbrtr`y Lifik `s ` pritty wbh`k, out sli
turkij but tb oi hbri be ` sixy `kj vabfikt eacuri. Oilakj lir, A jriw `
oili`jij h`k `kj tli Zrbm`k Lbrsi. Bracak`ffy A pf`kkij tb jr`w tli
 Zrbm`k Lbrsi ak ` hbri nruif w`y, ` styfi A prieir.
pr ieir. Zli w`y tli jr`wakc
turkij but, aksti`j be ` wbbjik lbrsi A‑vi affustr`tij tli Zrbm`k Lbrsi
`s ` ri`f lbrsi. Zli aksajis be tli lbrsi `ri n`rvij but, fagi ` cruisbhi
rbttakc t`xajirhy. A haxij ifihikts be hinl`kan`f strunturi `kj
`rnlatinturi aktb tli brc`kan ah`ci. Ae ybu fbbg nfbsify, tliri as ` li`j
jr`wk ak oy hast`gi bk tli o`ng be tli Zrbm`k Lbrsi ‚ tlbucl h`yoi
bkfy A n`k sii at. A ri`ffy ikmbyij jr`wakc tlas lbrsi.

Hy aktiktabk ebr Lifik‑s buteat w`s tb oi Criig ak styfi, `kj tli w`y
at turkij but ixpbsij bki be lir ori`sts `s wiff. A h`ji lir eacuri
prbpbrtabks cf`hbrbus, out A jajk‑t w`kt lir tb fbbg bvirfy `jbrkij.
 Zli sbfjairs
sbfjair s `rbukj Lifik `ri
`r i jr`wk `s sahpfi, h`snufaki eacuris.
e acuris.

Bvir`ff tli jr`wakc as jbki watl ` orusl pik. Zlik A usij ` wlati
nbfburij piknaf tb `jj laclfaclts `kj jiptl tb tli Zrbm`k Lbrsi `kj
tli pibpfi ak tli o`ngcrbukj. Zli s`hi tlbuclt `fw`ys nbhis tb hi
`etir A eakasl `k affustr`tabk= at‑s kbt 044% wl`t A panturij ak hy hakj,
out A l`j euk wlafi A w`s jr`wakc at.

09<<
09   ?0-J_@S
LIFIK BE Z_BQ
SAZL BZZB ^NLHAJZ

S
lik A ri`j tli oraie ebr tlas affustr`tabk prbmint, A jasnbvirij
watl slbng tl`t A l`j hassij tlas ficikj`ry akjavaju`f ak
`ff hy panturis, sgitnlis, `kj traoutis. Ivik tlbucl A l`vi
jr`wk Hijus` tli Cbrcbk `kj sivir`f btlir eih`fi pirsbk`fatais erbh
`knaikt Criini, A l`j kbt yit aknfujij Lifik be Zrby. A w`ktij tb raclt
tlas wrbkc ahhija`tify.

Hy wbrg jivifbpij sfbwfy. A jaj kbt w`kt tb jr`w ` n`rtbbk, out


aksti`j ` ri`fastan p`tlbs. A w`ktij tb pbrtr`y ` faclt, `fhbst akvasaofi
ah`ci, sbhitlakc erii `kj siksu`f, watlbut `ky ahpuri vufc`ratais. Hy
cb`f w`s tb prisikt `k ah`ci be Lifik be Zrby `s ric`f `kj tihptakc,
out `fsb uk`v`af`ofi tb hbst hik ak tli wbrfj `t tl`t tahi.

 Zb prip`ri, A jaj kbt w`tnl tli `ntabk hbvai jijan`tij


ji jan`tij tb lir, br cb tbb
jiip aktb lastbran`f risi`rnl. Hy mbo liri as kbt tb jbnuhikt ri`faty. @t
tli tahi Lifik w`s `favi, tli `oafaty tb rinbrj `ppi`r`knis `nnur`tify
ak tli ebrh be plbtbcr`pls jaj kbt ixast. Oin`usi be tlas, A l`vi tli
eriijbh tb nri`ti Lifik be Zrby `s A sii lir.

@etir sivir`f trais, A ebukj hy ah`ci be tli ‖jri`h wbh`k.‘ At as kb


sinrit tl`t ak lir tahi, Lifik‑s rbfi w`s sahpfy `s ` fusnabus prazi,
sbuclt `etir ak w`r tb ouafj tli ihparis be hik. Ebr hy traouti, A eiif A
l`vi affustr`tij Lifik `s `k ihpbwirij wbh`k, wlb stbbj `obvi `ff
hik. ^li nbktrbffij tliar e`tis `kj jarintij tliar akstaknts. Lifik w`s
tli viry issikni be eihakakaty `kj pbssissij ` pbwir tl`t n`usij ivik
tli hbst h`snufaki `kj strbkc-waffij w`rrabr tb oikj tb lir waff.

0544
05   ?0-J_@S
IACLZ 
HIIZ ZLI @_ZA^Z ^

Si‑vi aknfujij sbhi akebrh`tabk bk bur `h`zakc `rtasts erbh


`ff `rbukj tli wbrfj, `kj wi `sgij tlih tb sl`ri sbhi aksaclts
`kj `jvani watl ybu. Zli `rtasts `fsb prbvajij wiosati `kj sbna`f
hija` nl`kkifs wliri ybu n`k vaiw tliar pbrtebfabs `kj fi`rk
ivik hbri.

05>>
05
 Z
bh O`knrbet l`s hbri tl`k ?9 yi`rs be ixpiraikni ak tli
`kah`tabk akjustry, hunl be wlanl w`s ebr S`ft Jaskiy Ei`turi
`kah`tabk wliri li w`s `k `kah`tbr bk ebur `kah`tij slbrts
`kj iaclt ei`turi eafhs be wlanl Oi`uty `kj tli Oi`st , Zli Fabk Gakc,
Gakc,
 @f`jjak,, Tbn`lbkt`s
 @f`jjak Tbn`lbkt`s,, Huf`k
Huf`k,, `kj Orbtlir Oi`r  wiri
 wiri p`rt be tli fast. Li
l`s oiik kbhak`tij ebr @kkai `kj _uioik javasabk `w`rjs, spbgik `t
tli Gikkijy Niktir, `kj `w`rjij `k iktry aktb tli Nlan`cb Nlafjrik‑s
Eafh Eistav`f. Zbh fiet Jaskiy ak ?444 tb ebffbw las li`rt `kj lifp Oac
Aji` Trbjuntabks, nri`tbrs be tli pbpuf`r UiccaiZ`fis  `kah`tij sirais,
UiccaiZ`fis `kah`tij
nri`ti tliar earst ei`turi eafh, Mbk`l=
eafh,  Mbk`l= @ Uiccait`fis Hbvai.
Hbvai.

 Zbh‑s pbpuf`r nl`r`ntir


 Zbh‑s nl`r`n tir jisack akstruntabk
akstrun tabk obbgs,
obbg s, Nri`takc Nl`r`ntirs
ZBH O@KN_BEZ
watl Tirsbk`faty  `kj
 `kj Nl`r`ntir Hiktbr  l`vi
 l`vi oinbhi tli hbst rinbckazij
NL@_@NZI_ JI^ACKI_
obbgs bk jisackakc nl`r`ntirs ebr `kah`tabk, vajib c`his, nbhan
@KJ @KAH@ZB_
obbgs, `kj n`rtbbkakc `kj `ri riquarij tixtobbgs `t h`ky `rt
snlbbfs `rbukj tli wbrfj. @jjatabk`ffy, O`knrbet as prisajikt be tli `rt
 Z`ucltOy@Trb.nbh
 Z`ucltOy@Trb.nbh
akstruntabk wiosati Z`ucltOy
wiosati Z`ucltOy@Trb.nbh
@Trb.nbh,, nbnri`tbr be ` j`afy sgitnlakc
prbhpt `pp (^gitnlOati), nblbst be tli hbst pbpuf`r @kah`tabk
^gitnlakc @pp= ^gitnlOati pbjn`st bk aZukis (Zli
(Zli O`knrbet Orbtlirs @kah`tabk Tbjn`st ),), `kj as @rtast
Akst`cr`h= Dtbho`knrbet0 ak _isajikni ebr tli `kah`tabk ukjircr`ju`ti prbcr`h li jivifbpij
ebr Fapsnbho Ykavirsaty ak K`slvaffi, ZK, wliri li favis watl las e`hafy.
E`niobbg.nbh/
 ZbhO`knrbet@rt
AK^TA_@ZABK= Hy fast be akspar`tabk`f `rtasts as fbkc `kj v`raij. Erbh
AK^TA_@ZABK= Hy
 ZbhO`knrbet^tujab.nbh nbhan obbgs= Mblk Oyrki, Oruni Zahh, Hagi Siarakcb, Er`kg Nlb,
M. ^nbtt N`hpoiff, Luhoirtb _`hbs, @fix Zbtl, `kj Caf G`ki, tb
k`hi ` eiw. @kah`tabk= tli 1 Bfj Hik be Jaskiy @kah`tabk, H`rg
Likk, Cfik Gi`ki, `kj @kjri`s Jim`. Erbh N`rtbbkakc= Nl`rfis
^luftz, Obo Nbngir Mr., Jbk H`rtak, M`ng J`vas, Hbrt Jrungir, Oaff
S`ttirsbk, Hanl`if M`ktzi, S`ft Giffy, `kj h`ky hbri. Hbjirk j`y
akspar`tabk as `ff bvir tli Aktirkit `kj tl`t fast aknfujis iviry `rtast
ak tlas obbg. Zl`kg ybu `ff ebr puhpakc hi up j`afy.

ZBBF^= Nbf-Ir`si piknafs oy Trash`nbfbr, sbet cr`plati piknaf ?O „ 5O,


ZBBF^= Nbf-Ir`si
`kj Tlbtbslbp (ri`j jit`afij tbbf `jvani erbh Zbh bk p. <)

@JUANI= Zwb tlakcs waff nl`kci ybur `rtastan faei, bki as ` jb


@JUANI= Zwb  `kj bki as
jb `kj
` jbk‑t = 0) JBK‑Z oi ` jri`hir. Oi ` CB@FH@GI_. Jri`hirs kivir
cit `kywliri, tliy jbk‑t pf`k, tliy `ri e`ks `kj ebffbwirs, tliy lat
 hbri tl`k tliy nri`ti sbhitlakc tb oi fagij . ?) JB jr`w iviry
fagi hbri
fagi
j`y. At sbukjs sb sahpfi, out at‑s tli BKFQ w`y ybu n`k `nnbhpfasl
ybur cb`f be oinbhakc ` oittir `rtast. Iviry sakcfi pirsbk ak tlas
obbg cbt tb wliri tliy `ri oy jr`wakc nbkst`ktfy `kj jr`wakc
tlakcs tl`t wiri l`rj `kj fbbgij lbrraofi tli earst tahi. Jr`w,
ripi`t, ripi`t, ripi`t.

05::
05   ?0-J_@S
J
`vi O`rjak as ` eriif`kni affustr`tbr o`sij ak Fbs @kcifis.
Li spikt h`ky yi`rs `s `k `rt ijun`tbr wlafi ouafjakc `kj
nuftav`takc wl`t iviktu`ffy oin`hi ` euff-tahi n`riir `s `k
affustr`tbr. ^akni tlik, J`vi l`s l`j tli bppbrtukaty tb wbrg watl
nfaikts sunl `s= Tikcuak, _`kjbh Lbusi, Zr`afir T`rg, O`j _bobt,
Fi`perbc, N`pstbki, JLF, `kj Cr`plan Akja`.

AK^TA_@ZABK= ^akni tliri `ri sb h`ky `h`zakc `rtasts wlb pbst


AK^TA_@ZABK= ^akni
tliar wbrg ricuf`rfy tb sbna`f hija` `nnbukts, A‑h kivir watlbut
akspar`tabk.

E@UBY_AZI^=
J@UI O@_JAK
Pubti ‖Qbu wiri sang, out kbw ybu‑ri wiff `c`ak, `kj tliri‑s
E_IIF@KNI
wbrg tb jb.‘
jb.‘ ‚ Gurt Ubkkicut
Ubkkicut AFFY^Z_@ZB_
@rtasts Hagi Sairakcb l`s l`s oiik hy e`vburati `rtast sakni A w`s `
gaj, `kj A staff cb o`ng tb las wbrg ebr akspar`tabk. Btlir
`rtasts tl`t akefuikni hi `ri ^gbli Qbukc, ^i`k ‖Nliigs‘ J`viO`rjak.nbh
C`ffbw`y, Tairri @f`ry, Oruni Zahh, Nl`j Zbwksikj,
J`viO`rjak.tuhofr.nbh
J`kaif Gr`ff, Iran` Likjirsbk, ^l`ki Cfakis, T`uf Caff,
J`k Lapp, Curalaru . . . tli fast cbis bk `kj bk.  Zwattir= Dj`viRo`rjak

Akst`cr`h= Dj`vio`rjak
ZBBF^= Zlisi j`ys A wbrg 044% jacat`ffy, usakc ` S`nbh Naktaq ??LJ
ZBBF^= Zlisi
lbbgij up tb ` H`nObbg Trb. Zypan`ffy hy piknaf `kj akg wbrg
as jbki ak H`kc` ^tujab Trb, tlik A `jj nbfbur `kj tixturis ak
Tlbtbslbp.

@JUANI= Zli oist `jvani A n`k cavi bk lbw tb ori`g aktb ` nri`tavi


@JUANI= Zli
akjustry as tb oi nbksastikt. Tr`ntani ybur jr`wakc `s betik `s
pbssaofi `kj tlik pr`ntani sbhi hbri. Tbst ybur wbrg tb jaeeirikt
sbna`f hija` satis `kj t`c ybur wbrg tb h`gi at hbri si`rnl`ofi.
Aktir`nt watl pibpfi ak ybur eaifj be wbrg, rihihoir tb oi gakj
`kj pirsbk`ofi, `kj giip ybur ji`jfakis.

Hy earst oac ori`g w`s wlik F`urik J`vas wrbti `k `rtanfi `obut
hi `kj hy wbrg bk Nbhans@ffa`kni.nbh
Nbhans@ffa`kni.nbh.. Zl`t `rtanfi c`vi hi
` cri`t ji`f be ixpbsuri `kj tlakcs st`rtij tb ouafj erbh tliri.
^akni tlik A'vi oiik jbakc pfikty be jr`wakc, kitwbrgakc, `kj
t`gakc n`fnuf`tij rasgs `fbkc tli w`y. Zbcitlir tl`t l`s orbuclt
hi tb tli pbakt wliri A n`k eriif`kni euff tahi.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 0599


05
_
`kjy Oaslbp as ` nl`r`ntir jisackir `kj affustr`tbr wbrgakc `s
` eriif`knir ebr tli p`st sax yi`rs ak tli `kah`tabk `kj c`hakc
akjustrais. Las nfaikts aknfuji Jri`hSbrgs @kah`tabk Zifivasabk,
@xas @kah`tabk, Ijci be _i`faty, Tbngit Cihs, `kj h`ky hbri. Li
nurriktfy favis ak Aj`lb E`ffs, Aj`lb, watl las fbvify waei `kj ebur
nlafjrik.

AK^TA_@ZABK= Ebr hi akspar`tabk nbhis erbh h`ky pf`nis. A eakj at oy


AK^TA_@ZABK= Ebr
`nnajikt hbst be tli tahi. Slik A‑h eiifakc ukaksparij, A fagi tb
ri`j, w`tnl cbbj hbvais, ouafj tlakcs, br swatnl up hy wbrgakc
hijauh tb cit hy hakj tlakgakc jaeeiriktfy. Slik A eiif A‑h ak
` rut, at siihs tb nbhi erbh jbakc tbb hunl be tli s`hi tlakc.
_@KJQ OA^LBT
^watnlakc tlakcs up br ri`jakc ` cbbj obbg tikjs tb lifp. A fbvi
NL@_@NZI_ JI^ACKI_
e`kt`sy obbgs. _i`jakc `obut jaeeirikt wbrfjs watl h`can `kj
@KJ AFFY^Z_@ZB_
hbkstirs as ` cri`t w`y ebr hi tb ebrcit `obut tli tlakcs A l`vi bk
hy pf`ti `kj sb`g ak sbhibki ifsi‑s cikaus. @ eiw be hy e`vburati
www._`kjyOaslbp@rt.nbh
`utlbrs `ri Or`kjbk ^`kjirsbk, T`trang _btleuss, `kj M.G. _bwfakc.

E`niobbg.nbh/ ^bhitlakc ifsi tl`t giips hi hbtav`tij `kj aksparij as tb stujy


r`kjyoaslbp`rt hy e`vburati `rtasts erbh tli cbfjik `ci be affustr`tabk `s wiff `s
 Zwattir=
 Zwattir= Dr`kjyoaslbp`rt `rtasts wbrgakc tbj`y. A l`vi ` nbffintabk be `rt obbgs tl`t A giip
l`kjy `kj tluho tlrbucl wlikivir A kiij akspar`tabk.
Akst`cr`h= Dr`kjyoaslbp`rt

ZBBF^= A usi @jboi Tlbtbslbp ebr `fhbst ivirytlakc kbw. A staff jr`w
ZBBF^= A
tr`jatabk`ffy, out l`vakc ` Naktaq `kj Tlbtbslbp l`vi stri`hfakij
hy prbniss. A bkfy nr`ng bpik hy sgitnlobbg wlik A kiij tb eiif
p`pir ukjir hy l`kjs.

@JUANI= Ae ybu w`kt tb wbrg ak `kah`tabk `ttikjakc tli NZK


@JUANI= Ae
@kah`tabk Ixpb as `fhbst ` kinissaty. NZK as ` wiigikj euff be
wbrgslbps, jihbs, `kj hiitakc ybur lirbis ak tli akjustry.
 Zliri `ri `fsb nbkviktabks ebr nbhans,
nbhan s, c`his, puofaslakc, `kj
hbri. @nniss tb sb h`ky wbrgakc prbeissabk`fs erbh ybur akjustry
c`tlirij ak bki pf`ni as akv`fu`ofi tb riniavi eiijo`ng bk lbw tb
oinbhi ` sunnisseuf `rtast `kj cit tli wbrg ybu w`kt.

@k bkfaki prisikni as issikta`f. Oiybkj ` wiff-ji


wiff-jisackij
sackij `kj
nurrikt wiosati, at‑s ` cbbj aji` tb l`vi sbna`f hija` butfits ebr
ybur `rtwbrg. Hbst be hy nfaikts jasnbvir hi tlrbucl hy wbrg
bk sbna`f hija` eiijs. Tbstakc ricuf`rfy lifps pibpfi gkbw tl`t
ybu‑ri `rbukj `kj prbjunakc cbbj wbrg.

0555
05   ?0-J_@S
O
fiijh`k as ` eriif`kni nbhan `rtast favakc ak tli Tlafappakis. Li
affustr`tis tli wionbhans Crah Z`fis,
Z`fis, ^uc`r Oats,
Oats, Tbwirpuee Carfs J,
J,
`kj hbri. Ofiijh`k `fsb wbrgs bk nbhhassabkij prbmints `kj as
wbrgakc bk ` sirais be tutbra`fs
tu tbra`fs ebr QbuZuoi.
QbuZuoi.

AK^TA_@ZABK= Zb st`y aksparij, A nbkst`ktfy si`rnl bkfaki ebr kiw


AK^TA_@ZABK= Zb
`kj erisl `rt styfis. Slik A eakj sbhitlakc A fagi, A cbbcfi tli
`rtast‑s k`hi `kj `jj tlih tb hy obbgh`rg. Ae tliy `ri bk J@
(Jiva`kt@rt), A `jj tlih `s eraikjs.

E@UBY_AZI^=
Pubti ‖Jr`w fagi tliri‑s kb tbhbrrbw.‘ Out ae A n`k staff jr`w ak OFIIJH@K
tli `etirfaei, tl`t wbufj oi `wisbhi.
E_IIF@KNI @KJ
@rtasts Mbi H`j, By`ra @slatb SIONBHAN @_ZA^Z

Obbgs Fbvinr`et 
Eafhs Zli earst Zr`ksebrhirs hbvai oy Hanl`if O`y
Zr`ksebrhirs hbvai Ofiijh`k.Jiva`kt@rt.nbh
C`hi ^triit Eacltir  ^k`eu-Nbhans.nbh
@kahi Iv`kcifabk,, H`jbg`
Iv`kcifabk
N`rtbbk Zli @kcry Oi`virs
Ebbj Oaoaho`p

ZBBF^= @ff hy `rtwbrg as nri`tij jacat`ffy tlisi j`ys ‚ at‑s e`stir `kj


ZBBF^= @ff
nbkvikaikt. A usi ` Naktaq 0>LJ, Tlbtbslbp N^, `kj H`kc` ^tuja b.
A staff jr`w tr`jatabk`ffy usakc hy sgitnlobbg wlik A cb but vasatakc
eraikjs, jiktast, itn.

@JUANI= Jbk‑t ixpint tb cit nfaikts `kj i`rk ` oac aknbhi bvirkaclt


@JUANI= Jbk‑t
‚ at t`gis tahi `kj ieebrt. Kivir tlakg `obut tli hbkiy wlik
nri`takc `rt, out be nbursi ybu kiij hbkiy tb h`gi ` favakc. Ae ybu
`ri saknirify p`ssabk`ti `obut `rt, ybu waff t`gi ` fattfi tahi i`nl
j`y tb jr`w. Aksti`j be usakc ybur ixtr` tahi nl`ttakc, w`tnlakc
QbuZuoi, br pf`yakc vajib c`his, usi tlas tahi tb jr`w. Tr`ntani
`kj sfbwfy ouafj ybur pbrtebfab.

Hy oac ori`g n`hi `etir eavi yi`rs be jr`wakc hy wionbhans


(watlbut ` i`rkakc ` sakcfi pikky). Slafi wbrgakc ` ricuf`r mbo `t
` huftahija` nbhp`ky, A usij hy erii tahi bee erbh wbrg tb jr`w
hy wionbhan, upj`takc at twani ` wiig. Iviktu`ffy hy wionbhan
st`rtij cittakc `ttiktabk `kj nfaikts. Zlik A quat hy ricuf`r mbo
`kj kbw prbjuni hy wionbhan `kj nbhhassabkij `rt euff tahi.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 0533


05
N
l`rfai Obw`tir wbrgs kaki tb eavi `s ` nbknipt `rtast ebr
@tbhl`wg Jisack, bk prbmints fagi Tbttirhbri, Trbmint ^p`rg,
^bkan @ff ^t`rs _`nakc, Ji`j Asf`kj _aptaji, `kj Hbrt`f Gbho`t.
Ak lir sp`ri tahi, sli fbvis tb jbbjfi `kj affustr`ti `kytlakc `kj
ivirytlakc. ^li‑s nbktraoutij ` fbt be tutbra`f wbrg ebr Ah`cakiE\ 
h`c`zaki `kj >jZbt`f. Ak lir erii tahi, sli nri`tis obbg nbvirs.

AK^TA_@ZABK= A c`ak akspar`tabk erbh obbgs, eafhs, `kj husan. A usu`ffy


l`vi hbri aji`s tl`k A nbufj ivir p`akt ak ` faeitahi, sb A kivir
struccfi ebr akspar`tabk br aji`s. A‑h ixtrihify aksparij oy tli
`h`zakc wbrg be hy piirs `kj `k aklirikt jisari tb ahprbvi hy
bwk wbrg.
NL@_F AI OBS@ZI_
AFFY^Z_@ZB_ @KJ E@UBY_AZI^=
NBKNITZ @_ZA^Z
Pubti ‖Z`gi n`ri be ybursife ‘ ‚ `ftlbucl A tlakg wi slbufj `ff
wbrg l`rj tb ahprbvi, A‑vi kivir fagij tli aji` be `rtasts
www.Nl`rfaiObw`tir.nb.ug  wbrgakc tlihsifvis tb tli obki tb ahprbvi. Z`gakc `
ori`g as must `s ahpbrt`kt `s l`rj wbrg, `kj at‑s cbbj ebr
tli sbuf. Cb ebr ` w`fg, cb ri`j ` obbg, cb sii ` eafh.
@rtasts M`sbk Nl`k, J`vaj Fivy, Ihr`l Ifh`sfa, Mbk Ebstir,
H`rt` J`lfac, `kj O`b Tl`h
Hbvais Euturi, Lbwfs Hbvakc N`stfi,
O`ng tb tli Euturi, N`stfi, Eaclt Nfuo,
Nfuo,
`kj Akja`k` Mbkis
C`his ^l`jbw be tli Nbfbssus, `kj Eak`f E`kt`sy \

ZBBF^= Ebr tlas prbmint `kj `ff hy btlir wbrg, A usi Tlbtbslbp NN `kj
ZBBF^= Ebr
hy S`nbh Naktaq ??LJ.

@JUANI= A‑vi kivir tlbuclt tl`t tliri‑s `ky cu`r`ktiij w`y tb cit


@JUANI= A‑vi
ybursife aktb tli akjustry. Zliri `ri kb sinrits! Tirsbk`ffy hy
h`ktr` as ‖jb cbbj wbrg.‘ Ae ybu jb cbbj wbrg, ybu waff cit wbrg.
Sbrg l`rj tb ahprbvi ybursife. Cit ybursife but tliri bkfaki, h`gi
at i`sy ebr pibpfi tb eakj ybu. @kj f`stfy ‚ oi kani!

A w`s pbstakc hy wbrg bkfaki ebr `rbukj eavi yi`rs oiebri A


`ntu`ffy f`kjij hy stujab mbo. Hy eriif`kni wbrg l`s sti`jafy `kj
nbkst`ktfy prbcrissij bvir tli yi`rs. H`gi tli gakj be wbrg ybu
w`kt tb cit larij ebr, l`vi ` fbt be p`taikni `kj jravi, `kj tli wbrg
waff nbhi.

05<<
05   ?0-J_@S
M
ieeriy ‖Nl`ho`‘ Nruz as ` Hifoburki-o`sij nbhan obbg `rtast
wlbsi nrijats aknfuji= YJBK‑s ^triit Eacltir AA Zurob sirais,
Zurob  sirais, ^upir
^triit Eacltir  vbfs.
 vbfs. 0 `kj ?, ^guffgangirs  `kj S`yw`rj  erbh
^guffgangirs `kj  erbh Ah`ci
Nbhans, nbvir `rt ebr _ij ^bkm` nbhan
^bkm` nbhan oy Jyk`hati, nbvir `rt ebr
Zurtfis, tli `kah`tij nbhan oy AJS, Oac Zrbuofi
Ziik`ci Hut`kt Kakm` Zurtfis,
Nlak` nbvirs ebr OBBH! ^tujabs, `fbkc watl nbknipt jisack
ak Fattfi Nlak` nbvirs
ebr JN Nbhans Obhosliff st`tuis `kj ei`turi eafh ^ungir Tuknl. Tuknl.
Nl`ho`‑s prah`ry cb`f as tb nbktakui wbrg bk las bracak`f cr`plan kbvif
_`kjbhUius (`fsb
_`kjbhUius  (`fsb puofaslij tlrbucl YJBK) `kj tb sahpfy jr`w ebr
`s fbkc `s li n`k.

AK^TA_@ZABK= A sahpfy fbvi tb jr`w. At‑s hy e`vburati tlakc tb jb hbri


AK^TA_@ZABK= A
NL@HO@
tl`k `ky btlir `ntavaty.
NBHAN OBBG @_ZA^ Z
E@UBY_AZI^=
H`kc` Taini, Bki-Tuknl H`k,
Bki Taini, H`k, Gbkcb O`knlb,
O`knlb, Qbtsuo`&! , tliNL@HO@.nbh
Jr`cbk O`ff , `kj Jr. ^fuhp
Akst`cr`h= DtliNL@HO@
@kahi Gaff f` Gaff , Tbkyb
Tbkyb,, ^uhhir S`rs,
S`rs, `kj ^p`ni @jvikturi Nbor`
 Zwattir= DtliNL@HO@
Nbhans  `kj Ziik`ci Hut`kt Kakm` Zurtfis
Akvaknaofi `kj
Akvaknaofi
Hbvais Zli 9tl Ifihikt , Zli Zr`ksebrhirs (tli
Zr`ksebrhirs (tli `kah`tij hbvai),
Zurtfis (0114), `kj Zli Aknrijaofis
Ziik`ci Hut`kt Kakm` Zurtfis (0114),

ZBBF^=
 Zr`jatabk`f „ LO piknaf, Tiktif Tbngitorusl, Nbpan H`rgirs, `kj
^l`rpai

Jacat`f „ S`nbh Aktubs:, Tlbtbslbp N^5, `kj H`kc` ^tujab 9

@JUANI= Hy oac ori`g n`hi wlik A w`s earst ihpfbyij oy YJBK


@JUANI= Hy
Iktirt`akhikt ebr tliar ^triit Eacltir  nbhan
 nbhan obbg. A l`j jbki nbhan
wbrg prabr tb tl`t, out tlbsi prbmints issikta`ffy fij up tb f`kjakc
hy wbrg watl YJBK.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 0511


05
N
bhan obbg `rtast Fbrikzb Itlirakctbk as tli nbnri`tbr (`fbkc watl
las orbtlir `kj wratir, _boak Itlirakctbk) be Fbkc Cbki Jbk,Jbk, Ubk
Jbbc`k,, O`cc`ci
Jbbc`k O`cc`ci,, Hbkgiy Kuts,
Kuts, `kj Zli @rt be ^tr`ksga . Fbrikzb‑s
nfaikt fast aknfujis Jaskiy, Jri`hwbrgs, @`rjh`k, tli OON, Fun`sEafh,
`kj h`ky be tli wbrfj‑s f`rcist obbg `kj orb`jsliit puofaslirs.
Fbrikzb sgitnlis iviry j`y, `kj tlbus`kjs be tlisi jisacks `kj
nbknipts n`k oi siik ak las sirais be ca`kt `rt obbgs br bk las wiigfy
sgitnl ofbc.

AK^TA_@ZABK= Hy akspar`tabk nbhis erbh tli ikjfiss fi`rkakc prbniss


be hy jr`wakc ixpiraiknis. Iviry tahi A jasnbvir ` kiw tinlkaqui
br j`oofi ak ` erisl styfi br wbrg ak hy sgitnlobbg, A fi`rk fissbks
FB_IK]B IZLI_AKCZBK
tl`t ri-nbfbur ivirytlakc A tlbuclt A gkiw. At‑s fagi jasnbvirakc lbw
NBHAN OBBG @_ZA^Z
tb jr`w `c`ak `kj `c`ak. Zli hbri ybu jr`w, tli hbri betik ybu
waff ixpiraikni tlas `kj at oinbhis `jjantavi.

 ZliItlirakctbkO rbtlirs.
 ZliItlirakctbkOrbtlirs.
ZBBF^= A usi Gurit`gi orusl piks `kj o`ffpbakt piks ebr faki `rt `kj
ZBBF^= A
ofbcspbt.nbh
cbbj bfj `knaikt Tlbtbslbp N^? watl ` S`nbh Aktubs ebr tli
jacat`f wbrg.

@JUANI= Nri`takc nbhans as ` jasnapfaki earst `kj `k `rt ebrh sinbkj.


@JUANI= Nri`takc
 Zb cit aktb tlas akjustry, ybu kiij tb prbvi tb puofaslirs tl`t ybu
`ri obtl `k ixniffikt jr`etspirsbk `kj sbhibki wlb n`k jifavir
wbrg bk tahi ‚ iviry tahi. Zli oist w`y tb cit kbtanij as tb sife
puofasl ybur nbhans. Jbakc sb lifps ybu jasnbvir wlitlir br kbt
ybu l`vi wl`t at t`gis tb oinbhi ` nbhan `rtast. ^ife-jasnapfaki as
giy tb sunniss. Nbhan puofaslirs `ri aktiristij bkfy ak ` strbkc
pbrtebfab be `ntu`f praktij nbhan p`cis r`tlir tl`k spf`sl p`cis br
nl`r`ntir jisacks.

@obut tik yi`rs `cb, A sife-puofaslij nbhans watl hy orbtlir, `kj


wi `ttikjij nbhan nbkviktabks tb siff bur tatfis `kj ouaft ` sh`ff
ebffbwakc. Zlas cr`ju`f ixpbsuri orbuclt us tb tli `ttiktabk be
puofaslirs wlb beeirij us bppbrtukatais tb wbrg bk obtl er`knlasi
h`tira`f `kj bur bwk tatfis. Si'vi oiik nri`takc nbhans `kj
`kah`tabk ivir sakni.

034   ?0-J_@S
C
ikzbh`k as Cbkz`fb Brjbðiz, ` Nlafi`k eriif`kni `rtast. Las
ipan styfi as ispina`ffy suatij tb vajib c`his `kj hytlbfbcy.
Cikzbh`k‑s wbrg as ei`turij ak= YJBK Iktirt`akhikt, Yftr`
^triit Eacltir AU  `ftirk`tavi
 `ftirk`tavi buteats (N`pnbh), ^triit Eacltir Ykfahatij 
nbhan nbvirs, ^triit Eacltir \ Ziggik (@hiran`k
Ziggik  (@hiran`k virsabk), Sbrfj be
Li`rtlstbki (Ofazz`rj), H`rvif= S`r be Lirbis,
S`rnr`et= Li`rtlstbki (Ofazz`rj), Lirbis , Qu-Ca-Bl! Zr`jakc
N`rj C`hi (Gbk`ha), Ficikj be tli Eavi _akcs,
_akcs, Ykavirs`f Eacltakc ^ystih,
^ystih,
Ficikjs, Ivirytlakc Hytlbfbcy (K`tabk`f Cibcr`plan Gajs),
Hytls `kj Ficikjs,
T`tleakjir  nbvirs,
 nbvirs, N`stfi @ci,
@ci, Jbuofi Jr`cbk= KIBK ,  @fpl` ^qu`j ,
Zat`ks  priquif nbhan (S`rkir Orbs., Ficikj`ry Tanturis).
Nf`sl be tli Zat`ks priquif
 hbvai jisacks (Ficikj`ry Tanturis/Zblb), `s wiff `s prbmints
Cbjzaff` hbvai
Cbjzaff`
ebr S`yebrw`rj
S`yebr w`rj Zinlkbfbcais, L`sorb, `kj `k j Jaskiy. Ak ?400
?400 Cikzbh`k
CIK]BH@K
puofaslij las earst nbhpaf`tabk `rtobbg n`ffij Ficikj`ry Uasabks oy
Uasabks oy
E_IIF@KNI
YJBK. Nurriktfy li as f`uknlakc las T`tribk.nbh
T`tribk.nbh prbmint
 prbmint `kj wbrgakc
AFFY^Z_@ZB_
bk las bwk nbhan n`ffij Zli S`kjirir .

AK^TA_@ZABK= A `h `fw`ys siigakc akspar`tabk erbh husan, ri`jakc,


Cikzbh`k.Jiva`kt@rt.nbh
w`tnlakc hbvais, `kj vajib c`his. Zlas lifps hi tb ukjirst`kj
wl`t as pbpuf`r `kj trikjakc ak tli akjustry. E`niobbg.nbh/Cikzbh`k

Cikzbh`k.tuhofr.nbh
E@UBY_AZI^=
Akst`cr`h= Dhrcikzbh`k
Pubti Erbh @nrbo`t  oy
Erbh @nrbo`t  oy Y?= ‖Ak jri`hs oicaks rispbksaoatais.‘
@rtasts G`zusla L`caw`r`, Er`zitt`, Puaqui @fn`tik`, ^`j`hbtb,  Zwattir= DHrCikzbh`k
Btbhb, @h`kb, L_ Cacir, Ciran`uft, `kj M`his B' O`rr www.favistri`h.nbh/
Tibpfi Obkb, ^laciru Hay`hbtb, `kj Mi`k Hanlif M`rri Cikzbh`k

Obbg Ykanbrk oy Titir ^. Oi`cfi


Zli F`st Ykanbrk oy
Eafhs  @faik,  @faiks
 @faik,  @faiks,, Zli Cbbj tli O`j `kj tli Ycfy , ?440= @
^p`ni Bjyssiy , Jr. ^tr`kcifbvi,
^tr`kcifbvi, Gaff Oaff 0 & ?,
?, Zli Ikj be
Iv`kcifabk,, @gar`
Iv`kcifabk  @gar`,, @k @hiran`k Z`af , Zli F`kj Oiebri Zahi,
Zahi ,
Zli ^inrit be KAHL , `kj H`nrbss Tfus

ZBBF^= A usi Tlbtbslbp N^: watl `k Aktubs Trb `kj O`hobb jacat`f
ZBBF^= A
t`ofits. A wbrg jacat`ffy ebr ikvabrkhikt`f ri`sbks ‚ A jbk‑t w`kt
tb w`sti p`pir.

@JUANI= Ak tli 0114s, at w`s jaeeanuft tb ori`g aktb tlas akjustry oin`usi
@JUANI= Ak
ybu kiijij nbkt`nts. Kbw tl`t wi favi ak ` hbri jihbnr`tazij
ir`, `rtasts n`k cit ixpbsuri bkfaki. A rinbhhikj usakc sbna`f
hija` (E`niobbg,
(E`niobbg , Akst`cr`h, Zuhofr, Zwattir,
Zwattir, itn.), `kj tb upj`ti
ybur nbktikt `s hunl `s pbssaofi. Hy oac ori`g w`s watl Sbrfj be
S`rnr`et , wlik hy affustr`tabks wiri usij ak tli fb`jakc snriik ebr
Nrus`ji `t ` tahi wlik tliri wiri `fhbst 0: haffabk
Zli Ourkakc Nrus`ji `t
pf`yirs.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 030



ah Mukc Ca as `k ist`ofaslij `rtast erbh ^butl Gbri`, wlbsi
ukaqui styfi `kj jr`wakc sgaff l`vi `ttr`ntij tli aktirk`tabk`f
`ttiktabk be haffabks. Mukc Ca l`s tli `oafaty tb vasu`fazi tli
jr`wakc li w`kts tb nri`ti ak las hakj, oiebri h`gakc ` h`rg. Ysakc
wl`t li jisnraois `s hikt`f panturis, Mukc Ca jr`ws watlbut sgitnlakc
br usakc ` plbtbcr`plan rieirikni. Li `stbukjs vaiwirs `rbukj tli
wbrfj watl las favi jr`wakc ivikts jihbkstr`takc las t`fikt ebr eaffakc `
of`kg w`ff watl aktran`ti p`aktakcs erbh hihbry.
   i
   t
   t
   i
   r
   u
   `
    N @t 01, Mukc Ca ikrbffij ak `rt `kj jisack nbursis `t tli Jbkc-Iua
    N
    M
    © Ykavirsaty be Ous`k, wlanl as e`hbus ebr ats tinlkan`f akstruntabk. Li
jriw akspar`tabk erbh las aktir`ntabk watl tli ?>,444 eiffbw stujikts bk
GAH MYKC CA
n`hpus. Mukc Ca mbakij tli `rhy, ` riquarihikt ebr iviry h`k ak Gbri`,
N@_ZBBKA^Z `kj sirvij hbri tl`k twb yi`rs ak spina`f ebrnis. Zlas prbvajij lah tli
@KJ @_ZA^Z
bppbrtukaty tb hihbrazi `k `h`zakc kuhoir be vilanfis `kj wi`pbks.

Eukky Eukky , Mukc Ca‑s earst puofan`tabk, w`s puofaslij ak tli h`kwl`
GahMukcCaY^.nbh (Y^@)
GahMukcCaY^.nbh  (Y^@)
(nbhan obbg) Qbukc Muhp.
Muhp. Zlik n`hi sivir`f slbrt stbrais `kj `
www.GahMukcCa.kit (Iurbpi)
www.GahMukcCa.kit (Iurbpi) eiw ixlaoatabks oiebri Mukc Ca st`rtij tb ti`nl tli h`kwl`  styfi `t
h`kwl` styfi
ukavirsatais `kj prav`ti snlbbfs. Oitwiik ?44< `kj ?404, li jriw
E`niobbg.nbh/mukccagakc
tli sax vbfuhis be ZFZ ‚ Zacir tli Fbkc Z`af, `j`ptakc ` snik`rab
supir`ka.nbh erbh ^iukc-Mak T`rg. Ak ?443, ?400, ?40>, `kj ?409, li puofaslij
Akst`cr`h= Dgahmukccaus ebur sgitnlobbgs tl`t aknfujij ki`rfy >,444 p`cis be las `rt. Li `fsb
puofaslij ^pyC`his
^pyC`his ak ak ?40: watl tli e`hbus Eriknl wratir Mi`k-J`vaj
 Zwattir= Dgahmukccajarint Hbrv`k.

@t ` husiuh bpikakc tb slbwn`si las wbrg ak Tik`kc, H`f`ysa`, ak


Muki ?409, Mukc Ca iktirij tli Cuakiss Obbg be _inbrjs ebr
_inbrjs  ebr tli ‖Fbkcist
Jr`wakc oy `k Akjavaju`f ebr tli Easliyi @rt‘ affustr`tabk n`ticbry.

Nurriktfy, wlik Mukc Ca as kbt wbrgakc ak `jvirtasakc ebr ` Gbri`k


nbhp`ky br h`k`cakc @kaNl`kc`, las jr`wakc snlbbf ak ^ibuf, li‑s
tr`vifakc tli wbrfj tb hiit las e`ks `kj cit aksparij!

AK^TA_@ZABK= A bosirvi tlakcs `ff tli tahi. A jbk‑t t`gi rieiriknis


wlafi A‑h jr`wakc, out A‑h `fw`ys nbffintakc vasu`f risburnis. A
bosirvi tlih n`rieuffy bk ` j`afy o`sas, `fhbst l`oatu`ffy. A stujy
ah`cis be `ff sbrts `kj cikris.

03?   ?0-J_@S
M
`zz` st`rtij prbjunakc wio `kah`tabk nbktikt `t tli `ci be 0>.
@etir lacl snlbbf, li nbktakuij tb prbjuni `kah`tabk ebr slbrt
vajibs `kj c`his, c`akakc spbksbrslap erbh pbpuf`r wiosatis
sunl `s Kiwcrbukjs `kj @rhbr C`his. Li `fsb prbjunij ef`sl c`his
c`tlirakc hbri tl`k 044 haffabk pf`ys.

Ak ?40>
?40> li nri`tij `kah`tabk `kj `rt tutbra`fs ebr QbuZuoi
QbuZuoi bk las
nl`kkif, ‘Jr`w Satl M`zz`.‘ @t earst, li upfb`jij ` vajib ` wiig, tlik
aknri`sij tli nbktikt `s las ebffbwakc criw. Zbj`y M`zz` nbktakuis tb
prbjuni akkbv`tavi nbktikt ebr Qbu QbuZuoi,
Zuoi, `s wiff `s ruk las bwk stujab,
nri`takc tutbra`fs `kj `rtastan risburnis tb sl`ri `kj siff bkfaki. M`zz` as
`fsb ` prbeissabk`f husana`k, wratir, vbani `ntbr, `kj nri`tavi jarintbr.
M@]]@
Li l`s ` p`ssabk ebr nri`takc wbrfjs, nl`r`ntirs, `kj stbrais ebr pibpfi
tb ikmby! @KAH@ZB_ @KJ
N_I@ZAUI JA_INZB_
AK^TA_@ZABK= A st`y aksparij oy ` hax be nri`tavi aktirists (`rt, husan,
nr`et, wratakc), nbkst`ktfy ikmbyakc tli nri`tavi butput erbh btlirs.
QbuZuoi.nbh/
QbuZuoi .nbh/
E@UBY_AZI^= Jr`wSatlM`zz`

Pubti ‖Zbhbrrbw, ybu haclt cit ` plbki n`ff `obut sbhitlakc M`zz`^tujabs.nbh
wbkjireuf, br ybu haclt cit ` plbki n`ff `obut
twatnl.tv/FaviSatlM`zz`
sbhitlakc tirraofi.‘ ‚ _icak` ^pigtbr
 Zwattir= Dmbsa`lorbbgs
Tibpfi Hy waei `kj o`oy
@rtasts M. ^nbtt N`hpoiff `kj T`trang Orbwk
Eafh Zri`suri Tf`kit  `kj
 `kj hbst `kah`tabks oy Jaskiy/Tax`r

ZBBF^= A usij @jboi Tlbtbslbp `kj hy nustbh Tlbtbslbp oruslis


ZBBF^= A
(`v`af`ofi erbh hy wio slbp) bk ` S`nbh Naktaq ?3PLJ t`ofit.

@JUANI= Bvir tahi, A ouaft hy ixpiraikni ak jacat`f `rt `kj `kah`tabk


@JUANI= Bvir
‚ spinaean`ffy oy prbjunakc akjipikjikt `kah`tabk `kj ef`sl
c`his ebr spbksbrslap. Hy oac ori`g n`hi wlik A jinajij tb
ebnus hy ieebrts aktb hy QbuZuoi nl`kkif `kj at tbbg bee. Zlas l`s
bpikij up `ff sbrts be `rtastan bppbrtukatais ebr hi. Oinbhakc `
prbeissabk`f `rtast as tli s`hi `s oinbhakc ` prbeissabk`f ak `ky
eaifj ‚ at t`gis tahi, pr`ntani, p`taikni, `kj @ FBZ be l`rj wbrg.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 03>


F
bas v`k O``rfi (Fbasl) favis ak Ytrinlt (tli Kitlirf`kjs) out l`s
favij `ff `rbukj tli wbrfj, aknfujakc tli Ykatij ^t`tis, Akjbkisa`,
Er`kni, `kj Oifcauh. Fbasl l`s oiik jr`wakc sakni tli j`y sli
nbufj lbfj ` piknaf, `kj st`rtij ti`nlakc lirsife tb jr`w jacat`ffy
wlik sli w`s ` tiik`cir. ^li tlik stujaij `kah`tabk `kj oin`hi `
eriif`knir slbrtfy `etir cr`ju`takc nbffici. Fbasl wbrgs `s ` eriif`kni
jacat`f `rtast `kj `kah`tbr, jbakc h`akfy nl`r`ntir jisack wbrg. Lir
nfaikt fast aknfujis Tsybp, Ficb, Cuirraff` C`his, Kang Mr., `kj h`ky
btlirs wliri sli nri`tis nl`r`ntir jisacks ebr ` v`raity be prbmints.

AK^TA_@ZABK= A st`y aksparij oy ikmbyakc k`turi, e`slabk, `kj tli


oi`utaeuf tlakcs `rbukj hi. Hy h`ak akspar`tabks `ri `ttr`ntavi
FBA^L
nbfburs `kj nbfbur nbhoak`tabks, wlanl `ri usu`ffy tli st`rtakc
JACAZ@F @_ZA^Z
pbakt ebr hy wbrg.
@KJ @KAH@ZB_

E@UBY_AZI^=

www.fbasl.kit Pubti A jbk‑t ri`ffy l`vi ` hi`kakceuf e`vburati


e`vburati qubti . . . out
A jb fbvi qubtis erbh hy e`vburati slbws, sb A‑ff cb watl
ofbc.fbasl.kit ‖tlisi pritzifs `ri h`gakc hi tlarsty.‘
E`niobbg.nbh/fbasl.e`ks
ZBBF^= @ff be hy wbrg as nri`tij jacat`ffy, usakc @jboi Tlbtbslbp N^9
ZBBF^= @ff
Fbasl.Jiva`kt@rt.nbh
ixtikjij, Naktaq ?:LJ, Naktaq Nbhp`kabk, br Aktubs:. Bnn`sabk`ffy
AKT_KZ.nbh/c`ffiry/fbasl A sgitnl bk p`pir out at as kbt `k issikta`f p`rt be hy jr`wakc
prbniss7 ebr kbw A eakj jacat`f tb oi tli hbst ieeanaikt `kj efixaofi
^bnaity5.nbh/fbasl
hijauh tb wbrg ak.

@JUANI= @ tap tb st`rtakc but ak tlas akjustry= At‑s ahpbrt`kt tb jivifbp


@JUANI= @
` ukaqui `rtastan vbani `kj w`y be wbrgakc, tlik sl`ri at watl tli
wbrfj. Zli Aktirkit as ` luci sburni be hy akspar`tabk ‚ h`gakc
eraikjs `kj c`akakc wbrg bppbrtukatais. A jaj kbt ixpint tl`t tb
l`ppik wlik A st`rtij pbstakc hy jbbjfis bkfaki! Ouafjakc ` e`k
o`si l`s jieakatify oiik hy oac ori`g.

03:   ?0-J_@S
F
bbpyj`vi as `k @ustr`fa`k-o`sij affustr`tbr wlb‑s wbrg l`s
`ppi`rij bk JUJ obxsits, `jvirtasakc, nbhans, nl`r`ntir jisack,
eistav`f pbstirs, obbgs, nlafjrik‑s h`c`zakis, out hbst ahpbrt`kt
`s li s`ys= ‖Slik A w`s hunl ybukcir, bk hy hbtlir‑s erajci jbbr.‘

AK^TA_@ZABK= Affustr`tabk as obtl hy lbooy `kj hy prbeissabk, `kj


AK^TA_@ZABK= Affustr`tabk
A n`k‑t rihihoir ` tahi wlik A w`sk‑t jr`wakc br p`aktakc. Lbw
jb A st`y aksparij2 T`rtfy tli nl`ffikci tb ahprbvi, out at‑s `fsb tli
oist w`y A gkbw lbw tb st`y s`ki watl ` li`j euff be aji`s!

E@UBY_AZI^=
Pubti A jbk‑t ri`ffy l`vi bki, out `fw`ys tlbuclt hy hbtlir‑s FBBTQJ@UI
`jvani kbt tb ruk watl snassbrs w`s pritty cbbj. Ae A
E_IIF@KNI
jb cit bki, at‑ff prbo`ofy oi sbhitlakc fagi ‖pr`ntani,
AFFY^Z_@ZB_
pr`ntani, pr`ntani‘ br ‖tliri as kb suostatuti ebr l`rj
wbrg.‘

Fbbpyj`vi.Jiva`kt@rt.nbh
ZBBF^= A usi piknafs, eaki fakirs, ` sn`kkir, `kj Tlbtbslbp. Tibpfi
ZBBF^= A
tlakg A‑h ` fattfi str`kci sakni A usi ` hbusi ebr tli p`aktakc st`ci E`niobbg.nbh/
`kj kbt ` t`ofit, out A‑vi jbki at ebr sb fbkc kbw, at's must ` tlakc @rt-be-Fbbpyj`vi
tl`t A jb.

@JUANI= Earst h`gi suri at as sbhitlakc ybu ri`ffy fbvi ‚ tlas akjustry


@JUANI= Earst
n`k oi tbucl `kj ybu n`k i`rk ` hunl oittir favakc jbakc
btlir tlakcs. Oi prbeissabk`f `obut ybur wbrg `kj siazi tli
bppbrtukatais ybu n`k, p`rtanuf`rfy i`rfy ak ybur n`riir. Lbwivir,
oi w`ry be jbakc wbrg ‖ebr tli ixpbsuri.‘

Hy earst ri`f oac ori`g w`s tli nl`kni tb jb ` mbo ebr ` t`fikt lbusi
bk ` taclt ji`jfaki wlik kb bki ifsi w`s `v`af`ofi. A tbbg tli mbo
`kj usij tli bppbrtukaty tb slbw hy `oafaty tb prbjuni qu`faty
wbrg ukjir prissuri. A cbt hbri wbrg `etir tl`t.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 039


S
`rrik Fbuw as ` eriif`kni affustr`tbr `kj nl`r`ntir jisackir
erbh ^butl @eran`. Las styfi as akefuiknij oy obtl I`stirk `kj
Sistirk nufturis, `kj li as hbst rinbckazij ebr las rikjatabks
be oi`utaeuf wbhik. S`rrik‑s `rt l`s `ppi`rij ak puofan`tabks,
`jvirtasihikts, `kj wiosatis `rbukj tli cfboi. Tuofan`tabks ei`turakc
las wbrg aknfuji Ah`cakiE\  H`c`zaki,, v`rabus YJBK Iktirt`akhikt
Ah`cakiE\ H`c`zaki
 traouti `rt obbgs, O`ffastan Tuofaslakc‑s Ixbtaqui
N`pnbh traouti
N`pnbh Ixbtaqui,, Tlbtbslbp
Issikta`fs,, `s wiff `s tli nbvirs ebr YJBK‑s J`rgst`fgirs
Issikta`fs  cr`plan kbvif
J`rgst`fgirs cr`plan
`kj JN Nbhan‑s Tbwir Carf . S`rrik l`s `fsb nri`tij nbkniptu`f jisacks
ebr Fbkcslap @rhbury, Tlbikax @ci C`hakc, `kj O`kj`a K`hnb.

AK^TA_@ZABK= @t ` ybukc `ci, A wikt tlrbucl h`ky tbucl


S@__IK F BYS
ixpiraiknis tl`t j`h`cij hy siksi be sife-wbrtl. Zb cit oittir,
AFFY^Z_@ZB_ @KJ
A jitirhakij tb oinbhi cri`t `t sbhitlakc tb rinf`ah hy
NL@_@NZI_ JI^ACKI_
wbrtlakiss. Hy ei`r be eiifakc fiss tl`k wbrtly ak btlirs‑ iyis w`s
tli nbri jravi tl`t puslij hi tb stravi tb nri`ti wl`t A oifaivi
E`niobbg.nbh/
wbufj oi `nniptij `kj fbvij oy btlirs. A puslij hysife tbb l`rj
@rtbeS`rrikFbuw tb cit risufts, wlanl `ntu`ffy ikjij up h`gakc hi sunnisseuf,
out A w`s kbt l`ppy. Ivik wlik A eift l`ppy oin`usi be fbvi `kj
S`rrikFbuw.
`nnipt`kni erbh btlirs, at w`s slbrt favij. A oin`hi ` sf`vi tb hy
Jiva`kt@rt.nbh
ei`rs. A kbw ri`fazi tl`t l`ppakiss as kbt `ff `obut `nnipt`kni `kj
isn`pinbffintaofis.nbh/ fbvi erbh btlirs7 A l`vi tb fbvi hysife `kj ixpiraikni hbri be faei
w`rrik-fbuw/ tb jasnbvir hbri be wl`t A fbvi `kj aknbrpbr`ti tl`t aktb hy `rt.
www.p`tribk.nbh/
w`rrikfbuw E@UBY_AZI^=

www.@rt^t`tabk.nbh/ Pubti ‖Slitlir ybu tlakg ybu n`k, br ybu tlakg ybu n`k‑t ‚
`rtast/w`rrikfbuw ybu‑ri raclt.‘
raclt.‘ ‚ Likry Ebrj
S`rrikFbuw.NC^bnaity.brc @rtasts @j`h Luclis, @rtcir @rtcirh,h, ^`gahanl`k, Z`guma Gm`w`kb,
Afy` Guvslakbv, `kj h`ky ^butl Gbri`k `kj _ussa`k
S`rrikFbuw.nbh
`rtasts. At‑s jaeeanuft tb giip up `s tliri `ri sb h`ky
`h`zakc `rtasts.
Obbgs Or`ak  oy Oitty
Lbw tb Jr`w bk tli _aclt ^aji be tli Or`ak oy
Ijw`rjs, `kj Z`ktr
Z`ktr` tl i Sist  oy
` ebr tli  oy H`rg @ffik

ZBBF^= A usi ` S`nbh Aktubs Trb, Tlbtbslbp NN ebr faki `rt `kj
ZBBF^= A
sgitnlis, tlik ebr cr`ysn`fi rikjirakc, A wbrg ak T`aktstbrh ^tujab.

@JUANI= Nfaikts lari hi oin`usi


@JUANI= Nfaikts oin `usi be tli `rt A pbst bkfaki. Ak tlas akjustry,
l`vakc ` e`k o`si as ahpbrt`kt. ^ahpfy nri`ti tli oist `rt ybu n`k
`kj fbvi ybur wbrg. ^unniss waff ebffbw ybur p`ssabk `kj c`ak ybu
rinbckatabk. Hy earst oac ori`g w`s jbakc ` nbvir `kj wbrgslbp ebr
Ah`cakiE\ . Oiebri tl`t A w`s ak YJBK‑s ^triit Eacltir Zraouti.
Zraouti. Zlisi
obtl l`ppikij `t ` tahi wlik A w`s ikmbyakc hy `rtwbrg `kj
eiifakc nbkeajikt, sb f`kjakc tlisi mbos `hpfaeaij hy p`ssabk.

035   ?0-J_@S
_
iak`fjb Puaktirb, _IAP, as ` Uikizuif`k `rtast `kj bki be tli hbst
prbhasakc t`fikts erbh F`tak @hiran`. Las wbrg l`s oiik rivaiwij
ak h`ky h`c`zakis `kj `rt nbhhukatais `rbukj tli wbrfj fagi
H`c`zaki `kj Jacat`f @rtast . Gkbwk ebr las erisl `kj ivir-
Nbrif T`aktir H`c`zaki `kj
nl`kcakc styfi ak `kahi, nbhans, `kj `kah`tabk, li as `k `jvikturbus
`rtast watl ` waji r`kci be sgaffs. _iak`fjb wbrgs watl h`ky jaeeirikt
nfaikts `kj prav`ti nbhhassabks, aknfujakc nl`r`ntir jisacks ebr
t`ofitbp c`his `kj prbhbtabk`f affustr`tabks ebr prbjunts `kj c`his.

AK^TA_@ZABK= A wbufjk‑t n`ff at akspar`tabk out ` jravi, tli jravi tb


AK^TA_@ZABK= A
giip cbakc ebrw`rj, ahprbvakc, `kj nri`takc cri`t `rtwbrg. A
euif tlas jravi oy ikmbyakc `rtwbrg erbh btlir `rtasts, hbvihikt,
_IAP
husan, k`turi, `kj sbna`f hija`. Iviry j`y sbhibki as nri`takc
`h`zakc wbrg, `kj A w`kt tb jb tlas `s wiff. JACAZ@F @_ZA^Z @KJ
AFFY^Z_@ZB_

PYBZI= ‘Ae
PYBZI= ‘Ae tliy n`k jb at, A n`k jb at!‘

 Zuhofr.nbh/
 Zuhofr.nbh/
E@UBY_AZI^=
ofbc/riaquaktirb
@rtasts _bngak Miffy Oi`k, Zir`j` G`tsuy`, Z`g
Z`gij`
ij` Larbhatsu,
riaq.Jiva`kt@rt.nbh
 Zsug`s` Ouffit, Larb`ga ^`hur`, ^luky` Q`h`slat`,
^br`y`h`, T`bfb ^irpaira, N`rfbs Kaki, `kj h`ky btlirs Akst`cr`h= Driaqakst`cr`h
@kahi Iv`kcifabk, Nbwoby Oiobp,
Iv`kcifabk, Oiobp, Bki Tuknl H`k,
H`k, Gaff f` Gaff , T`tribk.nbh/riaq
Ytik`,, `kj Cukj`h
Ytik`
Itsy.nbh/slbp/_IAP
Eafh @vikcirs, Arbk H`k,
Zli @vikcirs, H`k, Tufp Eantabk,
Eantabk, Oarjh`k
Oarjh`k,, `kj
Zli Ficb Hbvai riaquaktirb.ofbcspbt.nbh

_i`jakc (Nbhans `kj Cr`plan Kbvifs)


Kbvifs) \-hik
 \-hik,, ^pajir-H`k
^pajir-H`k,, O`ttfi
Nl`sirs,, E`tlbh
Nl`sirs E`tlbh,, ^inbkjs
^inbkjs,, `kj Zli ^nufptbr 

ZBBF^=
Jacat`f „ Tlbtbslbp N^, T`aktir 0?, Naktaq ?0
?0 Y\, `kj H`nobbg
H`no bbg Trb
 Zr`jatabk`f „ Cr`ewbbj N`r`k J‑`nli ?O„>O piknafs, Zbhobw of`ng
h`rgir, Hbfisgaki sgitnlobbg, `kj Tiktif ^tyfb

@JUANI= A jajk‑t l`vi ` oac ori`g. A wbrgij l`rj tb cit tb ` pf`ni wliri
@JUANI= A
A nbufj h`gi ` favakc ak tlas akjustry. @kj A prbhbtij `kj sl`rij
hy wbrg bk iviry pf`tebrh `v`af`ofi tb hi. @s ybu ahprbvi ybur
`rtastan `oafaty, ybu `fsb kiij tb ahprbvi `kj jivifbp `s ` ousakiss
prbeissabk`f. Zb oi sunnisseuf, nri`ti ` pbrtebfab n`tirij tb tli
nbhp`kais ybu w`kt tb wbrg watl. @fsb jivifbp sgaffs rif`tij tb
ybur `rt, sunl `s stbryob`rjakc, vasu`f jivifbphikt, `kj f`ybut
jisack. Zlisi sgaffs waff `jj v`fui tb ybu `s ` prbeissabk`f, sakni
oiakc ` nl`r`ntir jisackir `fbki wbk‑t oi ikbucl tbj`y.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 033


^
tivi _uji oic`k las prbeissabk`f n`riir `t `ci ?:, ak 01<0, watl
Kixus,, tli akjipikjikt nbhan. Li `ntu`ffy oic`k jr`wakc ak
Kixus
gakjirc`rtik ‚ oy `ci 9, ^tivi w`s nbpyakc jakbs`ur panturis
`kj btlir `kah`fs erbh obbgs las p`rikts c`vi tb lah. ^tivi‑s
e`tlir l`j `rtastan t`fikt, `kj tliy l`j jr`wakc nbktists tb sii wlb
nbufj sgitnl tli oist `kah`f. Oy `ci 0?, ^tivi oin`hi aktiristij ak
n`rtbbkakc. Ak lacl snlbbf, li rijasnbvirij nbhan obbgs `kj oic`k
tli nl`ffikci be ri`f eacuri jr`wakc. ^tivi `ttikjij las earst `rt snlbbf
`t `ci 01 `kj w`s ixpbsij tb p`aktakc watl bafs `kj btlir hijauhs.
Nbhans rih`ak ^tivi‑s ebrihbst nl`ffikci `kj tli tlakc li fbvis hbst.
Li nbksajirs lahsife `k `rt stujikt, watl ` jisari tb oittir las nr`et `kj
oinbhi prbeanaikt ak `ff hijauhs fagi tli h`ky e`vburij h`stirs li
^ZIUI _YJI
lbfjs ak jiip `pprina`tabk.
NBHAN OBBG @_ZA^ Z
@KJ EAKI @_ Z T@AKZI_
E@UBY_AZI^=
Pubtis ‖^akni tli gkbwfijci as `v`af`ofi, wly struccfi `fbkc
www.^tivi_uji.nbh watlbut at2 Zli jaeeanuftais be kbt gkbwakc `ri `fw`ys
hunl cri`tir tl`k tli ieebrt be fi`rkakc.‘
KIS KI\Y^! www. ‚ @kjriw Fbbhas, ^unnisseuf Jr`wakc
_ujiJujiTrbjuntabks.nbh
Nfaikts A'vi wbrgij watl `ff tli h`mbr nbhp`kais, out JN Nbhans
E`niobbg.nbh/ `kj p`rtanuf`rfy hy nbktakuakc sbmburk watl J`rg
stivirujitlijuji Lbrsi st`kj but `s oiakc tli e`arist ak tli tri`thikt be
 Zwattir.nbh/stiviruji`rt
 Zwattir.nbh/stiviruji`rt nri`tbrs. A l`vi cri`t hihbrais wbrgakc ebr i`nl be tlih
`s A st`rtij but ak tli nbhan ousakiss. A fbbg ebrw`rj tb
Taktirist.nbh/stiviruji nri`takc h`ky hbri cbbj hihbrais wbrgakc aktb tli
Akst`cr`h.nbh/stiviruji`rt
nurrikt jin`ji.
Lirbis M`ng Garoy, N`pt`ak Garg, `kj Oruni Fii. Erbh tlih, A‑vi
fi`rkij `fhbst `ff tliri as tb st`y trui tb hysife `kj tli
p`tl A‑h bk.
@rtasts M`ng Garoy, Mblk _bhat`, @kjriw Fbbhas, Mblk C`kk`h,
L`rry @kjirsbk, _uss H`kkakc, `kj T`uf ‖Oac C‘ Cuf`ny

ZBBF^= A‑h ` tr`jatabk`fast, `s pir hy tr`akakc, `kj usi kb jacat`f


ZBBF^= A‑h
tbbfs. Be `ff tli hijauhs A‑vi wbrgij ak, tr`ksp`rikt w`tirnbfbur
rih`aks tli hbst jaeeanuft. Satl pr`ntani A lbpi tb fi`rk hbri be ats
ivir-ifusavi qu`fatais.

@JUANI= Zb hi, oinbhakc oittir `kj oittir `s ybu `ci as ` e`ff`ny.


@JUANI= Zb
Iviry `rtast l`s ` pi`g pirabj, wlitlir at‑s ak ybur ?4s br ybur 54s.
Slikivir tl`t pbakt as ri`nlij, tli lbpi as tb h`akt`ak at. Slik
ybur p`ssabks oinbhi hbri nbhhirni tl`k nbhpufsabk, pirl`ps
at‑s tahi tb t`gi stbng. Zlas nbhhbk nbkjatabk l`s oiik tli
jbwke`ff be h`ky ebrhirfy tbp-r`tij pr`ntatabkirs.

03<   ?0-J_@S
C
ir`rjb ^`kjbv`f as ` nbhan obbg `rtast erbh Hixanb. Las earst
fbvi as nbhan obbgs, out li `fsb ikmbys nl`r`ntir jisack,
stbryob`rjakc, `kj nri`takc pbstirs. Las i`rfy n`riir w`s ak
cr`plan jisack, tlik li wbrgij `s `k `rtast ebr Zbp Nbw ak Zbho
ak  Zbho _`ajir ,
Nl`bs Nbhan‑s Aks`ki Nfbwk Tbssi `kj
Tbssi  `kj Ivaf Irkai,
Irkai, obbg jisacks ebr ^tbki
@rnl Obbgs, `kj nbhan `rt ebr H`rvif Nbhans Sl`t Ae2 @vikcirs vs
 \-hik,, N`pt`ak H`rvif , N`ofi `kj \-Ebrni.
 \-hik \-Ebrni. Nurriktfy li wbrgs `s wratir
`kj piknafir ebr tli nbhan obbg J`wk be tli Jri`j Ebrni,
Ebrni, `kj fi`jakc
`rtast ebr H`rvif Nbhans ak CY@_JA@K^ >444.
>444 .

E@UBY_AZI^=
Tibpfi Hy oi`utaeuf sbk `kj fbvify waei CI_@_JB ^@KJBU@F
Husan T`ktir`, Arbk H`ajik, Hit`ffan`, Gass, `kj Zli Oi`tfis NBHAN OBBG @_ZA^Z

@rt @kytlakc ak >J Hbvais `kj vajib c`his


N`rtbbk Zli Tbwirpuee Carfs Cir`rjb-^`kjbv`f.nbh
@ntbrs M`ng Kanlbfsbk, _boir
_boirtt Ji Karb, `kj ^n`rfitt Mbl`kssbk ^`kjbv`f-@rt.
Eafh Zli Cbje`tlir , Tufp Eantabk,
Eantabk, _isirvbar Jbcs,
Jbcs, `kj Jiva`kt@rt.nbh
Bkni Ypbk ` Zahi ak @hiran` E`niobbg.nbh /
E`niobbg.nbh /
Sratirs Er`kg Haffir, Puiktak Z`r`ktakb, `kj C`ry Mikkakcs Cir`rjb.^`kjbv`f.@rt

C`his Hit`f Ci`r :, N`ff Be Juty 9, Cuat`r Lirb Hit`ffan`,  Zwattir= DCirR^`kjbv`f
`kj Tis ?400
Akst`cr`h= Ds`kjbv`f`rt

ZBBF^= Tiknafs,
ZBBF^= Tiknafs, hy TN, `kj S`nbh t`ofit

@JUANI= Zlas as ` nbhpfan`tij mbo. Tfi`si rihihoir tlas as kbt `


@JUANI= Zlas
lbooy7 at as kbt `obut oiakc ` nbhan ‖rbng-st`r,‘ br cbakc tb Nbhan
Nbks tb sack obbgs ebr e`ks. Zlas as ` viry jaeeanuft prbeissabk, `kj
wl`t wi jb as prbjuni nbhan obbgs bk taclt ji`jfakis. Bur mbo
as tb eakasl bur obbgs bk tahi. Zli oist `jvasi A n`k cavi, ae ybu
w`kt tb oi p`rt be tli nbhan akjustry, as ybu kiij sivir`f sgaffs=
t`fikt, spiij, `kj be nbursi sife-nratanash. Oin`usi `rbukj ybu `ri
lukjrijs be viry t`fiktij `rtasts fbbgakc tb `nlaivi tli s`hi cb`f
`s ybu. ^b ybu kiij tb oi tli oist. Tr`ntani ‚ ` fbt be pr`ntani
‚ `kj oi lbkist `obut ybur `rtwbrg. Bkni ybu l`vi jbki tlas,
nri`ti ` wiosati `kj slbw ybur `rtwbrg bkfaki. Qbu kivir gkbw
wlb h`y sii ybur `rt. Hy oac ori`g w`s oiakc larij oy H`rvif
Nbhans. Zli H`rvif Nbhans t`fikt luktir kbtanij hy wbrg ak hy
 Zwattir `kj E`niobbg `nnbukts `kj cbt ak tbunl watl hi. Zli r ist
as lastbry.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 031


B
ttb ^nlhajt as `k `rtast erbh ^aoira`, _ussa`, watl ` f`rci
aktirk`tabk`f ebffbwakc. Hbst be las e`ks `ri jr`wk tb las
oi`utaeuf pakup `rt. @ prbfaean `rtast, las nri`tabks sp`k ` waji
r`kci be nl`r`ntirs, aknfujakc n`t-fagi vaxiks, pbuty-fappij praknissis,
`kj ahpbsakc cbjjissis.

Bttb‑s hbvi tb tli eaifj be affustr`tabk l`s oiik rif`tavify rinikt. Las
BZZB ^NLHAJZ i`rfair wbrg w`s `fsb ak tli nri`tavi akjustry, aknfujakc `rt jarintbr ebr
@_ZA^Z @KJ Kitwbrgs _@, ` nbknipt nl`r`ntir `rtast ebr tli vajib c`hi akjustry,
AFFY^Z_@ZB_ `kj `k `kah`tbr ebr ` ZU stujab. Ak ?409 Bttb nbhpfitij ` obbg be
las irbtan wbhik prbjunij oy Zbbkobx ^tujab tatfij @rtobbg
tatfij @rtobbg oy Bttb
Bt tb
^nlhajt . @t tli ikj be ?409, tli fahatij ijatabk be Bttb ^nlhajt Z`rbt
E`niobbg.nbh/ N`rjs,, `fsb prbjunij oy Zbbkobx ^tujab, oin`hi `v`af`ofi tb Bttb‑s
N`rjs
Bttb-^nlhajt-@rt e`ks `kj ebffbwirs.
^nlhajtIucik@rt.
ofbcspbt.nbh  Zb eakj but tli f`tist bk Bttb ^nlhajt, nling
nl ing las eriquiktfy upj`tij
up j`tij
E`niobbg e`k p`ci tl`t as fb`jij watl las siksu`f `rtwbrg.

0<44
0<   ?0-J_@S
_
`uf Zrivakb as ` nbhan obbg `rtast wlb fbvis nri`takc wbrfjs euff
be euk `kj `jvikturi. Obrk ak Hbktirriy, Hixanb, _`uf as ` wratir
`kj affustr`tbr be cr`plan kbvifs. Ak ?44> li w`s `w`rjij 0st
Tf`ni ebr Oist Sbrg ak tli Aktirk`tabk`f Kbrh` Ijatbra`f Nbhpitatabk ak
^p`ak. Ak ?44: li puofaslij las earst nri`tbr-bwkij cr`plan kbvif n`ffij
Zli J`kni be tli Nbkquist , `k `ntabk-`jvikturi trafbcy o`sij ak pri-
Lasp`kan Hixanb, wlanl w`s kbhak`tij ebr Oist Kiw EK@N Z`fikt `kj
Oist Kiw @utlbr `t tli 1tl @kku`f Ixpbnbhan ak ^p`ak. Ak ?40: _`uf
w`s `w`rjij oist wratir ebr las h`kc` Zakgirs be tli S`stif`kj , wlanl
`fsb wbk oist cr`plan kbvif `t tli Outzi-U`rc`s `w`rjs ebr Hixanb‑s
oist nbhans.

_@YF Z_IUAKB
@s ` nbfburast, li l`s wbrgij ebr H`rvif, JN Nbhans, Luh`kbajs, I@
Iktirt`akhikt, `kj `s piknaffir ebr J`rg Lbrsi, AJS Tuofaslakc, Obbh NBHAN OBBG @_ZA^ Z
@KJ NL@_@NZI_
^tujabs, Kbrh` Ijatbra`f, Eaxabk ^tbrytiffirs, `kj ^tbrg ^tujab. Satl tli
JI^ACKI_
suppbrt be las ri`jirs, _`uf puofaslij las hbst rinikt nbhan, tli earst
vbfuhi be las trafbcy, Zakgirs be tli S`stif`kj .
 Zrivakb@rt.nbh
 Zrivakb@rt.nbh
AK^TA_@ZABK= Faei atsife ‚ A fbvi tb tr`kshat hy ihbtabks tlrbucl hy
AK^TA_@ZABK= Faei
`rtwbrg usakc hy faei ixpiraiknis. E`niobbg.nbh/Zrivakb@rt

Akst`cr`h= Dr`uftrivakb`rt
E@UBY_AZI^=
 Zwattir= Dr`uftrivakbR
Eafh H`j H`x 
_`ufZrivakb.Jiva`kt@rt.nbh
Ebbj S`s`oa `kj nlbnbf`ti

ZBBF^= Ebr tli `rtwbrg ak tlas obbg, A usij H`kc` ^tujab tb jr`w `kj
ZBBF^= Ebr
akg hy wbrg, tlik A hbvij tb Tlbtbslbp ebr nbfbur.

@JUANI= Zlas ousakiss as 94% t`fikt, sgaffs, `kj qu`faty, `kj tli btlir
@JUANI= Zlas
94% as akjustry nbkt`nts. Ixpbsi ybur wbrg betik ak sbna`f hija`,
bk ` j`afy o`sas ae pbssaofi. Akvist ak `ttikjakc ivikts tb hiit
nbffi`cuis, ijatbrs, `kj pibpfi ak tli akjustry.

HIIZ ZLI @_ZA^Z^ 0<0


B U I _ 0 ,4
, 4 4 4 N L @ _ @ N Z I _ J I ^ A C K ^ O Q 0 4 4 E@
E@ H B Y ^ @ _ Z A ^ Z ^

‖Ah`caki ` sakcfi obbg wliri `ff be ‖At‑s `wisbhi tb oi ak tlas obbg.


ybur e`vburati `rtasts rivi`f tli sinrits Zli faki-up be t`fikt as ukoifaiv`ofi!‘
be eacuri jr`wakc, jisack, `kj cisturi �S@__IK FBYS
`nrbss ` huftatuji be nl`r`ntir typis.
 ?0 Jr`w  A^
 A^ tl`t obbg!‘
�FB_IK]B IZLI_AKCZBK ‖At‑s `k lbkbur tb oi akvatij tb
nbktraouti tb ` prbmint fagi tlas watl
sb h`ky e`kt`stan `rtasts!‘
‘Zli v`raity ak styfis `kj rieiriknis �NL@HO@
as ` hust l`vi ebr ivirybki.
A‑h cittakc hy bwk nbpy!‘
�_IAP ‖Uiry ixnatij `obut tlas obbg.
T`ngij euff be `h`zakc t`fikt
`kj at‑s tli gakj be obbg
‖Zlas as jieakatify ` obbg A w`kt bk hy obbgslife!‘
A wasl A l`j ak `rt snlbbf!‘ �FBBTQJ@UI
�SBYZI_ ZYFT
B_JI_ OBBG 0 ZBJ@Q @Z SSS.?0J_@S.NBH

HIJY^^@ BZZB ^NLHAJZ


Ebr hbri akebrh`tabk `obut kiw ixnatakc prbmints oy ?0 Jr`w,
br ae ybu wbufj fagi tb ouy `k i-obbg virsabk, pfi`si vasat
www.?0-jr`w.nbh

Qbu n`k `fsb ebffbw us bk E`niobbg, wliri wi waff oi pbstakc `obut


bur kiw prbmints akvbfvakc sbhi be tli oaccist `kj oist `rtasts
ak tli akjustry= www.e`niobbg.nbh/?0jr`w

You might also like