Yπάρχουν και οι ηττημένοι 18

Σάκης Μουμτζής
16.10.2022 • 20:49

Είθισται να ασχολούμαστε σχεδόν πάντα με τους νικητές των εκλογικών αναμετρήσεων,

αναλύοντας πώς και γιατί κέρδισαν και πολύ σπάνια να ασχολούμαστε με τους ηττημένους.
Μάλιστα, τις περισσότερες φορές ούτε οι ίδιοι οι ηττημένοι ασχολούνται με τις αιτίες της ήττας
τους, καθώς φοβούνται μήπως η απόδοση ευθυνών οδηγήσει σε έναν κύκλο εσωστρέφειας.
Εξαίρεση σε αυτήν την πρακτική αποτελεί το ΚΚΕ το οποίο σε κάθε εκλογικό αποτέλεσμα βλέπει
να επιβεβαιώνεται η γραμμή του κόμματος.

Η ήττα της Νέας Δημοκρατίας ήταν αναπόφευκτη γιατί το 1981 λύθηκαν διαφορές που έρχονταν
από τη φορτισμένη δεκαετία του 1960.

Σήμερα, βλέποντας με ψυχρή ματιά το αποτέλεσμα της 18ης Οκτωβρίου 1981, μπορώ να πω ότι
ήταν αναπότρεπτο από τη στιγμή που ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος
Καραμανλής, αποφάσισε να μεταβεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας, με τις αυξημένες
αρμοδιότητες που παρείχε στον θεσμό το Σύνταγμα του 1975. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου
ασυγκράτητο βάδιζε προς την εξουσία, καθώς εξέφραζε τη ριζοσπαστικοποίηση του πλειοψηφικού
τμήματος της ελληνικής κοινωνίας και το αίτημα της «αλλαγής» είχε λάβει παλλαϊκό χαρακτήρα.
Κανένας ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας δεν θα μπορούσε να αντιπαλέψει με αυτό που ερχόταν,
πολύ δε περισσότερο ο Γεώργιος Ράλλης, ένας πολιτικός που αδυνατούσε –και λόγω της
μετριοπαθούς ιδιοσυγκρασίας του– να παρακολουθήσει τον εκρηκτικό τρόπο που πολιτευόταν ο
Ανδρέας Παπανδρέου. Ο Γεώργιος Ράλλης ήταν πρωθυπουργός σε λάθος εποχή, κατάλληλος για
μια άλλη χώρα με αμβλυμένα τα πολιτικά πάθη. Είναι χαρακτηριστικό πως η απαίτησή του σε
ανοικτή προεκλογική συγκέντρωση της Νέας Δημοκρατίας, να μην αποδοκιμάζεται ο ηγέτης του
ΠΑΣΟΚ, αντί να επαινεθεί έγινε θεατρική επιθεώρηση.

Είναι γνωστό πως η Νέα Δημοκρατία αποκατέστησε τη δημοκρατία, συνεπικουρούμενη –στο μέτρο
των δυνάμεών της– από την ανανεωτική Αριστερά, έλυσε το πολιτειακό και ενέταξε την Ελλάδα
στην τότε ΕΟΚ. Δηλαδή σφράγισε τη Μεταπολίτευση, κι όμως στις εκλογές του 1981 συνετρίβη.
Εκτιμώ πως δεν έγινε κάτι λάθος από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας που οδήγησε σε αυτή τη
μεγάλη ήττα. Ηταν αναπόφευκτη γιατί το 1981 λύθηκαν διαφορές που έρχονταν από τη φορτισμένη
δεκαετία του 1960. Τα εκλογικά αποτελέσματα-τομές διαμορφώνονται όταν η προσδοκία συναντάει
το αίτημα για ιστορική δικαίωση.