Η «Ελληνική Βανδέα» του Ιωάννη Μπουγά.

Θέματα «ταμπού» για την Κατοχή και τις ευθύνες

«αστών» Πολιτικών και ΚΚΕ (μέρος πρώτο)

Μία συνέντευξη με τον συγγραφέα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Με ένα νέο πολυσέλιδο έργο του ο πανεπιστημιακός συγγραφέας και ερευνητής Ιωάννης Μπουγάς
ρίχνει κι άλλο φως στα γεγονότα της Κατοχής 1941-1944, που μέχρι σήμερα αφήνουν το
αποτύπωμά τους στην Ελλάδα και την Ιστορία της. Επικεντρώνεται η έρευνά του, μέσα από πλήθος
τεκμηρίων που αποκαλύπτουν πολλά, στα χρόνια της Κατοχής. Απευθυνθήκαμε στον κ. Ιωάννη
Μπουγά, για να του θέσουμε ερωτήσεις, διότι πιστεύουμε, μετά την μελέτη του νέου αυτού βιβλίου
που κάναμε, ότι είναι μία έκδοση που θα συζητηθεί και θα οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις σε
θέματα «ταμπού» της Ελληνικής Ιστορίας.

Και όταν λέμε για θέματα «ταμπού», αναφερόμαστε στα παρασκήνια των Κατοχικών Πολιτικών,
την συνεργασία Βρετανών και ΚΚΕ (μέσω ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), την συγκρότηση και την δράση των
Ταγμάτων Ασφαλείας, τα εγκλήματα της Κομμουνιστικής τακτικής, αλλά και την συνεχιζόμενη και
προκλητική αδιαφορία της «επίσημης» ελλαδικής (μέσω Πανεπιστημίων και ελεγχόμενων ΜΜΕ)
Ιστοριογραφίας να αγνοεί κρίσιμες ιστορικές περιόδους και να οδηγείται σε αγιοποίηση
αμφιλεγόμενων ή εγκληματικών φυσιογνωμιών. Για αυτό και η παρούσα συνέντευξη αξίζει να
διαβαστεί και να ΜΕΛΕΤΗΘΕΙ, έτσι ώστε να βρούμε μία οδό καλύτερη για την Αλήθεια και να
αποκατασταθούν ιστορικές αδικίες……

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ. Ποιος είναι ο συγγραφέας;

Δρ. Ιωάννης Μπουγάς

Ο Ιωάννης Μπουγάς γεννήθηκε το 1945 στους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, όπου τελειώνει τις
βασικές σπουδές, για να ακολουθήσει το πτυχίο Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Υπηρέτησε την θητεία του ως Έφεδρος Αξιωματικός. Ακολούθησε Μεταπτυχιακές σπουδές σε
Πανεπιστήμια του Καναδά στον τομέα της Στατιστικής και με ειδίκευση στις μεθόδους μέτρησης
και βελτίωσης της Ποιότητας και της Παραγωγικότητας. Διετέλεσε λέκτορας Στατιστικής στο
πανεπιστήμιο Concordia του Μόντρεαλ, και στο παρελθόν έχει διδάξει και στα πανεπιστήμια
McGill του Μόντρεαλ και Queen’s του Κίνγκστον στον Καναδά. Εργάσθηκε στην Εταιρία
BellCanada, από όπου το 2005 συνταξιοδοτήθηκε από τη θέση του Διευθυντή Στατιστικών
Μελετών.
Για δεκαετίες έκανε εκπομπές στα καναδικά ΜΜΕ, με ενδιαφέρον για την Ιστορία και την ελληνική
πραγματικότητα, πέρα από τα καθαρά επιστημονικά θέματα της ειδικότητάς του. Έχει συγγράψει
πλήθος βιβλίων με επίκεντρο την δεκαετία 1940-1949 και τις επιπτώσεις της. Το 2006 εξεδόθη «Η
Φωνή της Ειρήνης», που αναφέρεται στο Παιδομάζωμα των ετών 1948-1949, για να ακολουθήσουν
(από τις εκδόσεις Πελασγός του Ιωάννου Χρ. Γιαννάκενα) οι «Ματωμένες Μνήμες 1940-45» και
το «Αθώων Αίμα», που πραγματεύονται τα κομμουνιστικά εγκλήματα τηςΚατοχής στην
Πελοπόννησο, μέσα από πλήθος μαρτυριών και προσωπικής αυτοψίας. Αναλύονται εγκλήματα που
αφορούν σφαγές όπως του Μελιγαλά και της υπόλοιπης νοτίου Πελοποννήσου, αλλά και την
δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης από το ΚΚΕ-ΕΑΜ στα χρόνια της
Κατοχής. Επόμενο βιβλίο του ήταν για το Παιδομάζωμα, ενώ η αξιοποίηση του Ημερολογίου του
Στρατηγού Διονυσίου Παπαδόγγονα και πηγών της εποχής οδήγησε στην συγγραφή της
«Ελληνικής Βανδέας», από τις εκδόσεις Πελασγός, ένα έργο που ξεπερνά τις χίλιες σελίδες και
απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα. Η ιστοσελίδα του στο Facebook (ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΜΠΟΥΓΑΣ –
[IoannisBougas] – Ιστορία 1940-1949) έχει ξεπεράσει τα 15.000 μέλη, κάτι πρωτοφανές για τέτοιο
ιστορικό θεματολόγιο στην Ελλάδα.
ΠΟΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ;

1.Κύριε Μπουγά, είναι το 6ο βιβλίο σας για την περίοδο 1940-1949. Γιατί αυτά τα χρόνια έχουν
ενδιαφέρον για έναν συγγραφέα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Το ενδιαφέρον μου για τη δεκαετία αυτή ξεκινά από δύο βάσεις. Πρώτον, μεγάλωσα μετά την
Κατοχή στους Γαργαλιάνους, και είδα και έζησα τις βαθιές πληγές που είχαν αφήσει η Κόκκινη
Τρομοκρατία και ο Κατοχικός Εμφύλιος στην πόλη. Επί πλέον, οι γονείς μου κατάγονταν από
χωριά της Αρκαδίας που βρέθηκαν στο κέντρο της Ανταρσίας των κομμουνιστών το 1946-49, με
κοντινούς συγγενείς μου να έχουν υποστεί συνέπειες της Ανταρσίας. Αυτά, και οι προσωπικές
μαρτυρίες που άκουσα από μικρή ηλικία, μου εντυπώθηκαν και έγιναν εικόνες ζωής. Δεύτερον,
πιστεύω ότι η δεκαετία του ’40 μαζί με την Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή είναι οι πιο
προβληματικές περίοδοι της ιστορίας μας στον 20ό αιώνα, και γι’ αυτό τα γεγονότα χρειάζονται
ακόμη έρευνα και μελέτη, μέχρι να καταγραφεί η αντικειμενική ιστορική πραγματικότητα.

2.Ζείτε δεκαετίες στο εξωτερικό, στον Καναδά. Εκεί υπάρχει ενδιαφέρον για την Ελληνική
Ιστορία, ιδιαίτερα του 20ου αιώνος, ή αυτό περιορίζεται στην αρχαία Ελλάδα, όπως γίνεται και
στον υπόλοιπο Δυτικό Κόσμο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Παρότι δεν μπορώ να ομιλήσω με αυθεντικά στοιχεία για το θέμα, η εντύπωσή μου είναι ότι όσον
αφορά τη Ιστορία μας, οι Καναδοί ενδιαφέρονται και μαθαίνουν για την Αρχαία Ελλάδα, από τη
μυθολογία μας μέχρι τα επιτεύγματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο θαυμασμός τους και η μελέτη
των μεγάλων μας επιτευγμάτων τέχνης, έρευνας και σκέψης είναι στο ίδιο υψηλό επίπεδο, όπως
και σε ολόκληρο τον Δυτικό Κόσμο και ευρύτερα.

Το ενδιαφέρον για τη νεώτερη Ιστορία της Ελλάδος περιορίζεται σε ειδικούς ερευνητές,

πανεπιστημιακούς και σε ένα ποσοστό των Ελλήνων πρώτης και δεύτερης γενιάς.

Η ΔΙΦΟΡΟΥΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΕΠΙ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΚΕ

3.Η στάση της Βρετανίας στα έτη 1941-1944, όταν ενίσχυε το Αριστερό Αντάρτικο με λίρες και
όπλα, μπορεί να κριθεί αινιγματική ή διφορούμενη; Δεν αντιλήφθηκαν οι τότε ιθύνοντες τις
κρίσιμες θέσεις σε Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών κλπ. το τι μπορεί να προκύψει στο μέλλον ή
ίσχυε κι εδώ η φράση του Τσώρτσιλ «Αν ο Χίτλερ εισέβαλε ποτέ στην κόλαση, θα έκανα
τουλάχιστον μία θετική τοποθέτηση υπέρ του διαβόλου στη Βουλή μας»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Η πολιτική της Μεγάλης Βρετανίας την περίοδο 1941-44 ήταν σαφώς διφορούμενη, γιατί και η
σχέση της με την Ελλάδα ήταν πολυμερής, πολύπλοκη και επηρεαζόταν από πολλούς παράγοντες.
Προηγούντο βέβαια τα συμφέροντα της Μεγάλης Βρετανίας στον Πόλεμο, όπως εκφράζονταν από
τον πρωθυπουργό της WinstonChurchill και το FO (ForeignOffice-Υπουργείο Εξωτερικών). Θετικό
ρόλο έπαιζε η ιδιαίτερη σχέση του Βασιλιά και του πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας με τον
Βασιλιά της Ελλάδος Γεώργιο Β΄. Δυστυχώς όμως υπήρχαν άλλα κυβερνητικά κέντρα και
υπηρεσίες τα οποία είχαν άλλες ιδέες για τον Γεώργιο Β΄, για την εξόριστη κυβέρνηση και για
τοπολίτευμα της Ελλάδος μετά τον πόλεμο. Πολλές βρετανικές υπηρεσίες επηρεάζονταν ακόμη
από την παράδοση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με την οποίαν οι
Βενιζελικοίήσανφιλοβρετανοί και οι βασιλόφρονες φιλογερμανοί. Παρότι αυτό προερχόταν
περισσότερο από την τότε προπαγάνδα και δεν αντιστοιχούσε στην πραγματικότητα, επηρέαζε
αποφάσεις και συμπεριφορές Βρετανικών υπηρεσιών και κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τόσο
ώστε κατέληγαν να αντιμάχονται τα ελληνικά συμφέροντα. Για παράδειγμα, δείτε τι έγραφε για την
Ελλάδα μετά την απελευθέρωσή της και για τον ΕΛΑΣ, στο Ημερολόγιό του ο Αρχηγός του
Αυτοκρατορικού Γενικού Αρχηγείου των Βρετανικών ενόπλων δυνάμεωνAlanBrooke το καλοκαίρι
του 1944:

«1 Ιουνίου 1944… Συζητήσαμε επίσης το μέλλον της Ελλάδος και φθάσαμε στη συνήθη επιθυμία
του FO(σ.σ. Υπουργείο Εξωτερικών) να στηρίξει κάτι παράξενες ιδέες για μελλοντικές
κυβερνήσεις ολοκληρωτικά απαράδεκτες στους ντόπιους, με εντελώς ανεπαρκείς δυνάμεις. Έχω
κουρασθεί μέχρι θανάτου με τον όλο τρόπο της εκτέλεσης του πολέμου, είναι απλά μάταιο και μου
ραγίζει την καρδιά».

13 Ιουλίου1944… Η στρατιωτική στήριξη της πολιτικής του FO στην Ελλάδα… Προσπαθώ να μην
αναμειχθώ σε όλα τα παράξενα σχέδια του FO και του απαράδεκτου πρέσβη κ.Leeper (ο πρέσβης
της Μεγάλης Βρετανίας στην εξόριστη κυβέρνηση της Ελλάδος). Αυτός ο συνδυασμός, όπως το
βλέπω, ετοιμάζεται να επιβάλλει στην Ελλάδα μια κυβέρνηση της δικής τους επιλογής και να
στηρίξουν αυτήν την κυβέρνηση με στρατιωτική δύναμη. Μπορώ να προβλέψω μια πολύ σοβαρή
στρατιωτική υποχρέωση πολύ ταχέως αυξανομένη».

17 Ιουλίου1944… Μια μακρά σύσκεψη του αρχηγείου, την οποία παρηκολούθησε ο Woodhouse (ο
Κρις Γουντχάουζ, για ένα διάστημα επικεφαλής της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής στην
Ελλάδα), επιστρέψας από την Ελλάδα. Προσπαθούσαμε να αποφασίσουμε πολιτική σχετικά με την
οργάνωση του ΕΛΑΣ στην Ελλάδα, και αν έφθασεν η στιγμή να καταγγείλουμε αυτήν την οργά-
νωση. Η όλη μελλοντική ελληνική πολιτική είναι γεμάτη κινδύνους, το FO με τον Leeper είναι
πιθανόν να δημιουργήσουν πολλές δυσκολίες για μας, ιδιαιτέρως καθώς επιμένουν να διατηρήσουν
τον Βασιλιά ως τον προστατευόμενό τους κρυμμένον πίσω, ενώ οι Έλληνες είναι αποφασισμένοι
να μην τον δεχθούν».

Το ανωτέρω είναι ένα δείγμα των διαφοροποιήσεων μεταξύ της Βρετανικής κυβέρνησης, όπως
εκφραζόταν εδώ από το FO, και του στρατιωτικού κατατεστημένου. Ο πιο σπουδαίος στρατιωτικός
σύμβουλος του πρωθυπουργού Churchill φαίνεται να έχει ενστερνισθεί την προπαγάνδα των
κομμουνιστών και κάποιων αντιβασιλικών πολιτικών εναντίον του Βασιλιά Γεωργίου Β΄ και της
κυβέρνησής του και να διαφοροποιείται δραστικά από την πολιτική της Βρετανικής κυβέρνησης.

Η μεγαλύτερη όμως διάσταση απόψεων σχετικά με την πολιτική της Μεγάλης Βρετανίας έναντι της
Ελλάδος, της αντίστασης την περίοδο της Κατοχής και του μέλλοντος της χώρας, ιδίως τα πρώτα
χρόνια μετά την επιβολή της Γερμανική Κατοχής, ήταν μεταξύ του FO και της SOE (Βρετανική
Ανεξάρτητη Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων), η οποία ήταν υπεύθυνη για τις σχέσεις της Μεγάλης
Βρετανίας με τις υπόδουλες χώρες της Ευρώπηςκαι η οποία διηύθυνε την Βρετανική Στρατιωτική
Αποστολή στην κατεχόμενη Ελλάδα το 1943-44. Το γραφείο του Καΐρου, που ήταν υπεύθυνο για
την Ελλάδα, όπως και τα παραρτήματα της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης, ήσαν
επανδρωμένα από αριστερούς και αντιβασιλικούς που προωθούσαν στην Ελλάδα αποκλειστικά το
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και βενιζελικούς. Το γραφείο του Καΐρουεκκαθαρίστηκε σε πολύ σημαντικό βαθμό
από τον Churchillτον Ιανουάριο του 1944, μετά από δεύτερη και ιδιαίτερα σκληρή παρέμβαση του
Γεωργίου Β΄. Ήδη όμως η βλάβη είχε επιτελεσθεί. Η SOE Καΐρου και Σμύρνης είχαν
χρηματοδοτήσει πλούσια το ΕΑΜ/ΚΚΕ από την αρχή σχεδόν της Κατοχής και είχαν γιγαντώσει
τον ΕΛΑΣ εις βάρος των πατριωτικών οργανώσεων αντίστασης. Ένα αποτέλεσμα αυτής της
μονομερούς και λανθασμένης πολιτικής ήταν η δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας από
πατριώτες που αισθάνονταν την ανάγκη επιβίωσης και ως αντίδραση στην διαφαινόμενη βίαιη
επιβολή κομμουνιστικής δικτατορίας μετά την απελευθέρωση.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΠΑΠΑΔΟΓΓΟΝΑ

4.Μέγα μέρος της ανάλυσής σας περιλαμβάνει το προσωπικό ημερολόγιο του Στρατηγού Διονυσίου
Παπαδόγγονα. Αν διαβάσουμε το βιογραφικό του, θα δούμε ότι ήταν πρωταγωνιστής σε πολλές
πολεμικές περιπέτειες από την δεκαετία του 1910 έως και τον ηρωικό του θάνατο, το 1944, κατά τα
Δεκεμβριανά. Γιατί αυτό επί 7-8 δεκαετίες δεν είχε δημοσιευτεί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Η στρατιωτική καριέρα και δράση του Συνταγματάρχη Διονυσίου Παπαδόγγονα διήρκεσε 32

χρόνια, πριν διακοπεί στις 7 Δεκεμβρίου 1944. Σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά, σε μία από τις
πρώτες επιθέσεις του ΕΛΑΣ εναντίον των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στου Γουδή. Έλαβε
μέρος, και διακρίθηκε, στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-13, ενώ το 1913-14 έδρασε ως
εθελοντής επικεφαλής αποσπάσματος στην Βόρειο Ήπειρο. Συμμετείχε στην εκστρατεία της
Ουκρανίας το 1919 και εν συνεχεία επί τρία χρόνια στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας. Για τη
δράση του σε αυτόν τον πόλεμο, έλαβε δύο «Χρυσά Αριστεία Ανδρείας» και δύο «Μετάλλια
Στρατιωτικών Διακρίσεων». Στον πόλεμο του 1940-41, πρώτα ήταν διοικητής πεζικού της 5ης
Μεραρχίας Κρητών και μετά ο Μέραρχος διοικητής της. Είχε καθοριστική συμβολή στην
κατάληψη της Τρεμπεσίνας από την 5η Μεραρχία και έλαβε το τρίτο του «Χρυσό Αριστείο
Ανδρείας». Τελείωσε την καριέρα του ως επικεφαλής του Β΄ Αρχηγείου Χωροφυλακής
Πελοποννήσου, γνωστό και ως «Τάγματα Ασφαλείας (ΤΑ) Πελοποννήσου» ή «Τάγματα Ασφαλείας
του Παπαδόγγονα»..

Από το προσωπικό του Ημερολόγιο, το οποίον μαζί με τα Αρχεία του, ευγενώς μου ενεπιστεύθη ο
γυιός του, Ναύαρχος και Υπουργός κ. Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, στο βιβλίο μου κάνω χρήση του
περιεχομένου που αφορά την προεργασία του για τη συγκρότηση των ΤΑ Πελοποννήσου και την
πεντάμηνη δραματική περίοδο της δράσης τους υπό την διοίκησή του. Αυτό που σαφέστατα
προκύπτει από τις εγγραφές του Ημερολογίου, όπως και από τα Αρχεία του, είναι το γεγονός ότι τα
ΤΑ Πελοποννήσου δεν είχαν να κάνουν τίποτε με την εξυπηρέτηση των Γερμανών καθ’ οιονδήποτε
τρόπον. Αυτό που προκάλεσε την συγκρότησή τους και την ανάμειξη του Συνταγματάρχη
Παπαδόγγονα και τόσων άλλων αξιωματικών ήταν η Κόκκινη Τρομοκρατία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ
και ο Κατοχικός Εμφύλιος που ξεκίνησε ο ΕΛΑΣ με τις επιθέσεις και τη διάλυση των πατριωτικών
οργανώσεων της Πελοποννήσου. Στόχος των ΤΑ ήταν η προστασία του δημοκρατικού πληθυσμού
στη διάρκεια της Κατοχής και η αποφυγή της κατάληψης της εξουσίας με τη βία από το
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ. Ο πρώτος στόχος επετεύχθη εν μέρει, γιατί πρέπει να ληφθεί υπόψη η αποτυχία
των ΤΑ να προστατεύσουν τον λαό πολλών περιοχών της Πελοποννήσου αμέσως μετά την
απελευθέρωση, τον Σεπτέμβριο του 1944. Όλα τα Τάγματα Ασφαλείας, αλλά ειδικότερα τα
ισχυρότερα αυτών, τα Τάγματα του Παπαδόγγονα, συνέβαλαν τα μέγιστα στην επίτευξη του
δευτέρου στόχου. Η παρουσία τους, μαζί με τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα, ανάγκασαν το ΕΑΜ/ΚΚΕ να
συμμετάσχει στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος, να δεχθεί την υπαγωγή του ΕΛΑΣ κάτω από
Βρετανική διοίκηση με τη Συμφωνία της Καζέρτας, και να συμφωνήσει στην ειρηνική άφιξη στην
Ελλάδα Βρετανικών δυνάμεων και μέρους της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας! Αυτές οι δυνάμεις, μαζί με
τα υπολείμματα των Ταγμάτων Ασφαλείας, την Χωροφυλακή και άλλες μικρότερες πατριωτικές
οργανώσεις, απέτρεψαν την επικράτηση των κομμουνιστών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ τον Δεκέμβριο
του 1944.

Από τις εγγραφές του Ημερολογίου προκύπτει σαφώς και άνευ ουδεμιάς αμφιβολίας η απέχθεια
του Παπαδόγγονα προς τους Ούνους, όπως αποκαλούσε τους Γερμανούς, η προσήλωσή του στον
Βασιλιά Γεώργιο Β΄, την κυβέρνησή του και τους συμμάχους. Και προς τους τρεις εξέφραζε
συνεχώς την προσήλωσή του, αποστέλλοντας επανειλημμένως μηνύματα με πληροφορίες για την
κατάσταση στην Πελοπόννησο και την Ελλάδα γενικότερα. Η αποσόβηση του κινδύνου του
κομμουνισμού και η εξασφάλιση της ελευθερίας της Ελλάδος μετά την αποχώρηση των Γερμανών,
ήταν ο στόχος του ως διοικητή των ΤΑ Πελοποννήσου. Εδέχθη τα όπλα των Γερμανών για να
πολεμήσει τους κομμουνιστές, αφού οι εκκλήσεις του προς τον Βασιλιά και το Συμμαχικό
Στρατηγείο Μέσης Ανατολής να σταματήσουν να οπλίζουν τον ΕΛΑΣ αγνοήθηκαν. Απλά, ο
Συνταγματάρχης Παπαδόγγονας προηγήθηκε των Βρετανών και των Ελληνικών Ενόπλων
Δυνάμεων Εξωτερικού στην αντιμετώπιση των κομμουνιστών με τα όπλα.

Η «Ελληνική Βανδέα» του Ιωάννη Μπουγά. Τι συνέβη με την Κόκκινη Τρομοκρατία της Κατοχής
και την ίδρυση των Ταγμάτων Ασφαλείας;

Ο ΤΟΤΕ «ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» ΚΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΚΚΕ

5.Τελικά, καθώς μελετάτε διάφορες τραγικές φάσεις της περιόδου 1941-1949, τι συμπεράσματα
μπορείτε να εξαγάγετε για το ποιόν του αστικού πολιτικού κόσμου της Ελλάδος τότε; Κατανόησαν
οι τότε Πολιτικοί το μέγεθος του κινδύνου που συνεπαγόταν η επικράτηση του Κομμουνισμού στην
Ελλάδα ή άργησαν να το αντιληφθούν ή κάποιοι υπήρξαν καιροσκόποι;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Μεταξύ των Ελλήνων αστών πολιτικών της περιόδου μπορούμε να διακρίνουμε δύο
χαρακτηριστικά προφίλ. Υπήρχαν κάποιοι, οι σταθερά και απαράβατα πατριώτες, που έθεταν πάντα
πρώτα τα συμφέροντα της Ελλάδος, στις δηλώσεις και τις ενέργειές τους. Κλασσικά παραδείγματα
ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης και ο Εμμανουήλ Τσουδερός. Μετά υπήρχαν άλλοι, οι οποίοι, με
στόχο την προσωπική τους προβολή και προσωρινό συμφέρον, έπαιζαν με τη φωτιά αδιαφορούντες
για τον κίνδυνο του κομμουνισμού. Αυτή η συμπεριφορά, ιδιαίτερα στα χρόνια της Κατοχής, το
1941-44, ήταν χαρακτηριστικό πολιτικών από την άκρα δεξιά μέχρι και την αριστερά του κέντρου,
βενιζελικών όσο και βασιλοφρόνων. Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών κατά την περίοδο 1941-
46 παρουσιάζονται παρά πολλές στην Ελληνική «Βανδέα», και με ονόματα. Εδώ θα περιοριστώ σε
δύο ονόματα που μπορεί να παραξενέψουν πολλούς, του Σοφοκλή Βενιζέλου και του Παναγιώτη
Κανελλόπουλου. Στη Μέση Ανατολή, και οι δύο αυτοί, ο Κανελλόπουλος και αργότερα στην
Πελοπόννησο, είχαν συμπεριφορές που προώθησαν τα αντεθνικά σχέδια των κομμουνιστών. Αυτό
όμως που μπορώ, και πρέπει να πω, είναι ότι όποτε οι κομμουνιστές έγιναν ιδιαίτερα επικίνδυνοι, οι
περισσότεροι αστοί πολιτικοί ενώθηκαν και έδρασαν πατριωτικά. Δυστυχώς, όταν ο κίνδυνος
φαινόταν να υποχωρεί έστω και προσωρινά, πολλοί εξ αυτών επανέρχονταν σε επαμφοτερίζουσες
συμπεριφορές, θέτοντας πρώτα τα προσωπικά τους συμφέροντα. Κάτι που επίσης ενδιαφέρει να
τονιστεί, είναι το εξής. Ο πόλεμος του 1940-41 βρήκε τους βενιζελικούς και την συντριπτική
πλειοψηφία των βασιλοφρόνων πολιτικών ενωμένους μόνο στην αντίθεσή τους στο καθεστώς του
Ιωάννη Μεταξά και τον Βασιλιά Γεώργιο Β΄ που το ανεχόταν και το στήριζε. Οι βενιζελικοί
βρίσκονταν πολύ πλησιέστερα στους κομμουνιστές και τους ανέχονταν, γεγονός που
επιβεβαιώνεται από την προσχώρηση πολλών βενιζελικώναξιωματικών στον ΕΛΑΣ. Όμως, όταν το
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ άρχισε να γίνεται επικίνδυνο, το 1943-44, οι πολιτικοί και οι αξιωματικοί, πρώτα
εντός της Ελλάδος και στη συνέχεια στη Μέση Ανατολή, ενώθηκαν για να τον αντιμετωπίσουν,
θέτοντας στο περιθώριο τον Διχασμό του παρελθόντος.

«ΑΠΟΚΡΥΠΤΕΤΑΙ ΕΠΙΜΕΛΩΣ Η ΑΝΤΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΤΩΝ ΕΤΩΝ

1940-1949»

6.Πόσο ικανοποιημένος είστε, μετά από την έρευνα και την συγγραφή τόσων ετών, για τον βαθμό
της πρόσληψης της Ιστορικής αλήθειας που προβάλλεται από τα βιβλία σας; Τι σας λένε οι
αναγνώστες των βιβλίων σας, και ιδιαίτερα οι πιο νέοι που δεν έζησαν τα γεγονότα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Μέχρι σήμερα για τα προηγούμενα τέσσερα βιβλία μου – «Η Φωνή της Ειρήνης», «Ματωμένες
Μνήμες 1940-45», «Αθώων Αίμα, «Ελεύθερος Μωριάς» 1943-44» και «Το Παιδομάζωμα του
1948-49 και τα «Κάτεργα» της Φρειδερίκης»- έχω λάβει μόνο θετικά μηνύματα από τους
αναγνώστες. Ιδιαίτερα με έχει χαροποιήσει τα πολλά αιτήματα από μεταπτυχιακούς φοιτητές
Ελληνικών πανεπιστημίων, για πληροφορίες και βοήθεια στην έρευνά τους. Δυστυχώς όμως δεν
έχει πραγματοποιηθεί ούτε ένα ντοκυμανταίρ, συνέντευξη ή άλλη τηλεοπτική εκπομπή από την
Εθνική Τηλεόραση (ΕΡΤ) γι’ αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα που λεπτομερώς περιγράφω στα
βιβλία μου. Μία συζήτηση που έγινε με τους παραγωγούς μιας εκπομπής της ΕΡΤ, για να
παρουσιαστούν γεγονότα του Παιδομαζώματος που περιγράφει η ηρωΐδα του βιβλίου «Η Φωνή της
Ειρήνης» δεν καρποφόρησε. Αντιθέτως, συνεχίζεται να προβάλλεται ως Εθνική Αντίσταση η
εγκληματική δράση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, με ενέδρες εναντίον μεμονωμένων Γερμανών πλησίον
χωριών, οι οποίες προκαλούσαν φριχτά αντίποινα. Αγνοείται εντελώς ο κατοχικός εμφύλιος του
ΕΛΑΣ εναντίον των πατριωτικών οργανώσεων και η φονική Κόκκινη Τρομοκρατία του 1943-44.
Το θεωρώ «εθνική τραγωδία», ότι αυτά τα γεγονότα δεν έχουν γίνει κτήμα ευρύτερου τμήματος του
Ελληνικού λαού, ενώ αποκρύπτεται επιμελώς η αντεθνική συμπεριφορά του ΚΚΕ ολόκληρη την
δεκαετία του 1940-49.

ΓΙΑΤΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΑΝΔΕΑ; ΠΟΣΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ;

7.Γιατί επιλέχτηκε αυτός ο τίτλος, το «Ελληνική Βανδέα»; Πόση ομοιότητα εντοπίζετε με τα όσα
έγιναν εντός Γαλλίας προ 2 και πλέον αιώνες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ στην Κατοχή, από το 1942, είχε θέσει ως στόχο του την κατάληψη της
εξουσίας στην Αθήνα μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Αυτό επέβαλε σε αυτό την ανάγκη
μονοπώλησης των ενόπλων ιδιαίτερα στον «περίγυρο» της Αθήνας, την Πελοπόννησο, την
Ανατολική Στερεά Ελλάδα και την Εύβοια. Γι’ αυτό σε αυτές τις περιοχές διέλυσε με τα όπλα τις
πατριωτικές αντιστασιακές οργανώσεις που είχαν σχηματισθεί από αξιωματικούς και άνδρες κατά
συντριπτική πλειοψηφία βασιλόφρονες, ιδίως στην Πελοπόννησο, την περιοχή που ήταν κορυφαίος
στόχος του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ.
Μετά την διάλυση των πατριωτικών οργανώσεων και την διόγκωση της Κόκκινης Τρομοκρατίας
και των Στρατοπέδων Συγκέντρωσης του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, οι αξιωματικοί και οι κυνηγημένοι από τους
κομμουνιστές κατέφυγαν στη συγκρότηση των Ταγμάτων Ασφαλείας για να πολεμήσουν τους
κομμουνιστές. Η αντίδραση των κομμουνιστών ήταν βίαιη και με την ανοχή πολιτικών και των
Βρετανών τα νίκησαν και τα διέλυσαν στην Πελοπόννησο. Όμως, στο τέλος τα μέλη των ταγμάτων
Ασφαλείας που επέζησαν και οι υποστηρικτές τους είχαν τον τελευταίο λόγο,ήσαν στο πλευρό των
νικητών επί των κομμουνιστών.
Αυτή η διαδοχή των γεγονότων στον «περίγυρο» της Αθήνας, πλησιάζουν πολύ εκείνα στη Βανδέα
της Γαλλίας και τη διαμάχη τους με την Γαλλική Επανάσταση. Μια σύντομη περιγραφή των
γεγονότων της Βανδέας υπάρχει στο βιβλίο μου.

8.Η εργασία σας ίσως είναι η πιο πλήρης περιγραφή ως σήμερα για την εμφάνιση και την δράση
των Ταγμάτων Ασφαλείας, ενός θέματος «ταμπού» για την ιστορία της Κατοχικής Ελλάδος.
Μπορούμε να τα μελετάμε σαν «δοσιλογικές» μονάδες, όπως συνέβη με συνεργάτες των Γερμανών
στην υπόλοιπη Κατεχόμενη Ευρώπη, ή αποτελούσαν Ελληνική ιδιαιτερότητα, αν σκεφτούμε και το
πώς αντιμετωπίστηκαν από μερίδα του Πολιτικού Κόσμου μεταπολεμικά;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Καταρχήν, όταν ομιλούμε για τα Τάγματα Ασφαλείας (ΤΑ), πρέπει να είμεθα ακριβείς και να
περιοριστούμε σε αυτά που συγκροτήθηκαν με νόμους της κατοχικής κυβέρνησης του Ιωάννη
Ράλλη, τα οποία ακριβώς ήταν μιαιδιαιτερότητα της κατεχομένης Ευρώπης. Δεν συγκροτήθηκαν
από τους Γερμανούς, ούτε για να εξυπηρετήσουν τους Γερμανούς. Ήσαν κατά βάση αστυνομικές
δυνάμεις με στόχο την προστασία του λαού από την κομμουνιστική τρομοκρατία στη διάρκεια της
Κατοχής και για να αποτρέψουν την εγκαθίδρυση κομμουνιστικής δικτατορίας μετά την
απελευθέρωση. Οι μονάδες αυτές συγκροτήθηκαν μόνο στην Αττική, την Πελοπόννησο, τη Δυτική
Ελλάδα (Αγρίνιο, Μεσολόγγι και Ναύπακτο) και την Εύβοια, και σε κανένα άλλο μέρος της
Ελλάδος. Δεν ήσανδοσιλογικές, αφού δεν συγκροτήθηκαν από αυτούς, και ούτε οι επικεφαλής
αξιωματικοί, ούτε οι οπλίτες τους ήσαν συνεργάτες ή φίλοι των Γερμανών, με εξαίρεση πάντα
ειδικών περιπτώσεων.
Όπως περιγράφω στην Ελληνική Βανδέα, στην αρχή μετά την απελευθέρωση, στα Δεκεμβριανά, η
συμμετοχή των πρώην μελών των ΤΑ στον αγώνα εναντίον των κομμουνιστών απεκρύβετο από
την κυβέρνηση Παπανδρέου και τους περισσοτέρους πολιτικούς. Στη συνέχεια όμως, το 1946-49 η
συμμετοχή τους δημοσιοποιήθηκε και επιβραβεύθηκε σε ένα βαθμό με την προαγωγή αξιωματικών
προερχομένων από τις τάξεις τους έως τον ανώτατο βαθμό του στρατηγού.
Όμως, οι περισσότεροι πολιτικοί, μετά την τελική νίκη ξέχασαν γρήγορα με τίνων τις θυσίες
επετεύχθη. Έναν από τους πρώτους οργανισμούς, για τον οποίον επέλεξαν τη λήθη και την αδια-
φορία, ήταν τα Τάγματα Ασφαλείας, των εθελοντών αυτών που πολέμησαν για την προστασία του
αστικού καθεστώτος και την σωτηρία της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Τα Τάγματα Ασφαλείας
θυσιάστηκαν στον βωμό της μονόπλευρης λήθης, μαζί με τα δεκάδες χιλιάδες θύματα της Κόκκινης
Τρομοκρατίας του 1943–44, τους στρατιώτες και τους χωροφύλακες που έπεσαν στον αγώνα
καταστολής της κομμουνιστικής ανταρσίας του 1946–49, ακόμη και τα ελληνόπουλα που χάθηκαν
με το Παιδομάζωμα του 1948–49.

ΤΟ 1821, Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΤΟΥ 1922 ΚΑΙ Η ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ
ΕΛΛΑΔΑ

9.Πέρσι, το 2021, τιμήθηκε (όπως τελικώς τιμήθηκε) το 1821 με την συμπλήρωση 200 ετών. Φέτος
έχουμε την επέτειο των 100 ετών από το 1922 και την Μικρασιατική Καταστροφή. Ποια αξία έχει η
προβολή της Ιστορικής Μνήμης για τον Ελληνισμό και πόσο μπορεί να διδαχθεί από τα καλά και
τα κακά του παρελθόντος; Εσείς, ως Έλληνας του εξωτερικού, είστε ικανοποιημένος από την
προβολή των ιστορικών γεγονότων και της ιστορικής αλήθειας σε επίπεδο Ελλαδικής εκπαίδευσης
ή Ελληνικής Πολιτείας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η τιμητική προβολή μεγάλων ιστορικών γεγονότων σε κομβικές χρονικές επετείους –
πεντηκονταετιών ή εκατονταετηρίδων- έχει πολύ μεγάλη αξία για την καλλιέργεια της Ιστορικής
Μνήμης στις νεώτερες γενεές, αλλά και για έναν εξ ίσου σοβαρό λόγο. Τότε μπορούν να
επανεκτιμηθούν τα γεγονότα με μεγαλύτερη νηφαλιότητα και να διορθωθούν στρεβλώσεις της
Ιστορίας.

Όσον αφορά την Ιστορία που διδάσκεται από την Ελληνική Πολιτεία, δυστυχώς η κατάσταση είναι
ζοφερή για πολλές περιόδους της νεώτερης ιστορίας μας. Γεγονότα δεν διδάσκονται επαρκώς ή
διδάσκονται ανεπαρκώς–Βαλκανικοί πόλεμοι- για να μην προβληθεί ο ρόλος των τότε Βασιλέων.
Για τη διδασκαλία των γεγονότων της δεκαετίας 1940-49, καλύτερα να μην γίνει λόγος.
Προβάλλεται μια ψευδεπίγραφη γραφή της Ιστορίας, σαφώς Αριστερής προέλευσης, χωρίς ίχνος
αντικειμενικότητος. Κλασσικά παραδείγματα είναι η προβολή του αντάρτικου του
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ του 1942-44 ως Εθνική Αντίσταση και η απουσία αναφοράς στην Κόκκινη
Τρομοκρατία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ του 1943-44 ή στο Παιδομάζωμα του ΚΚΕ του 1948-49!

Επιμέλεια συνεντεύξεως
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας
φιλόλογος-συγγραφέας