Republic of the Philippines

DEPARTMENT OF EDUCATION
Region VII, Central Visayas
DIVISION OF BOHOL

21st CENTURY LITERATURES OF THE PHILIPPINES AND THE WORLD

Quarter : 1 Week : 8 Day : 1 Activity No : 21
Competency : Do self-and/or peer assessment of the creative adaptation of a
literary text, based on rationalized criteria, prior to presentation.
Objectives : a. Create a plot structure of the story.
b. Create a literary adaptation based on the original story/text.
c. Assess own work based on rationalized criteria.
Topic : Creative Adaptation of Literary Text, “Walog sa mga Damgong
Makasasala” by Manuel Avenido Jr.
Materials : Curriculum Guide, Handouts, Paper and Pen
Reference : Chua, Rina G. 2016. "21st Century Literature from the
Philippines and the World." In 21st Century Literature from the
Philippines and the World, by Rina G. Chua, 139-141. Makati City:
DIWA Learning Systems Inc.
Copyright : For Classroom Use Only

Literary adaptation is the art of adapting a literary source (e.g. a novel, short story,
poem) to another genre or medium. This is particularly important
when adapting to a dramatic work, as dramatic writing is some of the most
difficult.

Guide in Writing Creative Literary Adaptation:

1. The story is re-told and altered to some degree.

2. The language may be simplified.
3. Illustrations created a different mood.
4. Dialogues may be subtracted or added.
5. The characters may be modified.
6. It retains familiar elements such as characters and plot, but the story has
been modified and includes a new twist
7. Always include the original author.

Manuel Avenido Jr. is a teacher by profession at University of San Jose Recolletos,

Cebu City. He has written several poems and short stories. One of his best short
stories which also won an award is entitled, “Ang Lalaking Naligsan sa may
Intersekyon.” He was 27 when he encountered a road accident and got inspired to
write about it. The short story reminds us about how short everyone’s life is thus
we need to cherish every minute we have. He dedicates this story to all the
aspiring people and professionals in different walks of life. Some of his
masterpieces are “Walog sa mga Damgong Makasasala (Usa ka Nobela)”, “Anima-
Animus”, “Unsaon Pagtimplag Bagyo”, “Ang Dili Matukib”, “Kahinam” and among
others.
 Award: Palanca Memorial Awards for Short Story in Cebuano

Walog sa mga Damgong Makasasala

By Manuel Avenido Jr

Kamangtas -Brutality Sulo- -Torch

Sulog- -Water Current Tadlason- -Crossed
Gitunlo- -Cursed Tagoangkan- -Womb

Baryo Cabongolan, 1962

Kon dili tungod sa takdol nga Buwan nga gabanwag sa iyang agianan, ang lasang
usa unta ka kaaway kansang kangitngit ug kamangtas nga gitagoan mao untay
muonay sa pagtapos sa iyang kinabuhi ug sa batang anaa sa iyang sabakan. Apan
karong gabhiona, ang lasang maoy nahimo niyang dangpanan batok sa tinuod nga
mga kaaway. Wala nay mas luwas nga agianan gawas dinhi. Dinhi lisod ang
pagtuod kaniya. Dinhi daghan siyag kalutsan ug iyang panghinaot nga dal-on unta
siya paingon sa baybay sa suba, paingon sa nahinanok nga bakawan, kon diin
nagpaabot kaniya ang usa ka bangka nga maoy iyang kasakyan paingon sa kon asa
siya dal-on sa sulog sa lapad nga dagat.
Gikan sa duha nga maoy gisangonan sa pagguwardiya sa ilang balay tibuok adlaw,
nasayod siya nga ang mga tanod nga gagukod ug nangita kaniya karon midaghan
na. Lima? Walo? Kinsay nasayod? Bugtong niyang gihunahuna nga makaikyas
dinhi sa gitunlong dapit! Biyaan niya tanang butang nga gasumpay sa maong lugar
ug sa iyang kinabuhi! Ibilin niya iyang miaging kinabuhi – tanang handomanan,
tanang kasakit ug pag-antos! Kalimtan niya lakip kaugalingong pamilya – iyang
Manoy Damiano ug ang handomanan sa iyang Mamang – ug tanang mga higala,
mga kaliwat, mga lumulupyo sa Baryo Cabongolan nga gikahadlokan niya nga
karon nahigmata na sab gikan sa ilang lawom nga pagkatulog ug harang mikuha sa
ilang mga hinagiban ug sulo aron motabang sa pagpangita ug pagdakop kaniya!
Nasayod siyang usa ka paghikog ang pag-ikyas sa ilang baryo. Sa unang higayon
nga misuway siya sa pag-ikyas, niadtong duha pa lang ka buwan ang iyang gisabak,
ang iyang Manoy Damiano mismo ang miunay sa pagdakop kaniya. Buot unta
niyang tadlason ang kusog nga bul-og sa sapa nga gabahin sa ilang baryo ug sa
baga nga lasang sa Tangub apan naabtan siya sa iyang maguwang nga daan na
niyang nasultian kabahin sa iyang laraw tungod sa iyang dakong pagsalig niini.
Gipasaylo siya sa Balaang Ministro ug sa tibuok katawhan sa Cabongolan human
mipasalig iyang Manoy Damiano nga dili na kini mausab. Gitrangkahan siya sulod
sa iyang kuwarto ug duha ka tanod ug sukad niadto nagpunay na og bantay kaniya
gawas sa ilang payag adlaw-adlaw. Walay nahimo iyang Mamang gawas sa hilom
nga pagbakho.
Misuway siya sa pagtapos sa kinabuhi sa puya nga anaa sa iyang tiyan – ang
kahingpitan sa iyang tunglo, ang hinungdan kon nganong buot niyang muikyas,
kay samtang buhi pa kini ug kansang pulso ug kasingkasing padayong nag-uylap
sulod sa iyang tagoangkan, dili siya mamahimong gawasnon. Apan sama sa anam-
anam nga pagburot sa iyang tiyan, mingturok ug inanay nga mingtubo usab ang
liso sa gugma ug kaluoy alang sa iyang anak. Hangtod nga kini migamot ug hingpit
nga miangkon sa iyang dughan.
Sa mag-upat kabuwan na ang iyang tiyan, misuway na pod siya sa pag-ikyas.
Nakakita siyag higayon samtang ang duha ka tanod nahinanok sa ilang
pagbinantay. Gatiniil siyang midagan palayo sa ilang balay. Gisuong niya ang
kasagingan. Dili na niya maihap kon kapila siya nahisukamod. Wala niya
panumbalinga ang kahapdos sa iyang tuhod. Nadungog niya ang paghot sa mga iro
timaan nga namatikdan na sa tanan ang iyang pagkawagtang. Gidala siya sa iyang
mga tiil sulod sa kamaisan. Hangtod nga giluwa siya niini sa lapad nga patag. Ug
didto taliwala sa kangitngit diriyot siyang nahulog sa pangpang. Wala na siyay
kadaganan ug ang paghot sa mga iro ug tingog sa mga kalalakin-an nagkaanam-
anam kakusog paingon sa iyang nahimutangan! Kanindot na man lang iambak!
Kanindot na man lang tapuson iyang alaot nga kinabuhi! Apan ang pagpatid sa
iyang anak sulod sa iyang tiyan ang mipugong kaniya.
Niadtong gabhiona, nasaksihan niya giunsa pagsunog nga buhi iyang Mamang sa
mga lumulupyo sa Cabongolan. Pinaagi sa lungag sa bungbong sa iyang lawak,
nakita niya ang pagtilap sa kalayo sa tibuok lawas sa iyang inahan nga gigaid sa
poste, nagpangagot sa tumang kasakit. Ang hilak sa iyang inahan tagming nga
tingog nga mihiwa-hiwa sa iyang dughan. Nagminatay iyang Manoy Damiano nga
gikuptan ug gipugngan sa duha ka mga lalaki. Ubos sa sugo sa ilang Balaang
Ministro, isip bayad sa iyang kasal-anan, sa iyang pagsuway og talikod sa iyang
katungdanan, aron dili hingpit nga mapailawom ang ilang baryo sa kapungot unya
sa ilang patron, Sta. Maria Goretti, usa ka sakripisyo ang angay buhaton.
Usa ka buwan human sa kamatayon sa ilang Mamang, mihanyag kaniya iyang
Manoy Damiano sa plano niining tabangan siyang makaikyas sa ilang baryo. Sa
una, mingsupak siya sa maong plano. Dili niya buot nga usa na sab sa iyang
pamilya, o ang nagpabilin na lang niya gali, mamiligro ug mawagtang usab kaniya.
Apan nakita niya sa mga mata sa iyang maguwang ang pasalig sa kaluwasan.
Gilunggob niya kining kahigayonan.
Ug karon, saksi ang Buwan nga naingon sa dakong mata sa Ginoo nga walay
pagpamilok, mihatag kaniya og kahayag aron matultulan niya ang ensaktong
agianan paingon sa iyang kaluwasan. Kini ang kataposan niyang paglaom aron
ikyasan ang tunglo, ang kahugaw ug kangiob nga naglibod sa pagkapili niyang
Buwak nga Gipanala.
A. Write a 3-paragraph creative adaptation, in English or Visayan version, of the
text “Walog sa mga Damgong Makasasala,” by Manuel Avenido Jr. Every
paragraph must contain at least 30 words.

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
B. Do self-assessment in your own creative adaptation. Tick the boxes of your
choice.
Refer to B.

Rubrics for Self-Assessment

ATTRIBUTE Very Good Fair Could Be
Good 4 3 2 Better
1
Re-told and altered the
story to some degree
Modified characters
Used simple language
Modified dialogues
Created a different mood
Retained elements of
character and plot
Story has observable twist
Original author is
recognized