phere LINGUAM DISCITO LINGUA. GRAMMATICA LATINA SYNTAXIS ACCURATA MULTISQUE. EXEMPLIS UXPLANATA D. THOMA ELSAESSER 0.5. B. ‘MAREDSOUS. Gasse JULES DE'MBESTER LOULERS.Jan niin’, Beiveies. | 4 c A moxac 7 DROITS DE REPRODUCTION RESERVES. PRAEFATIO. Mirum videatur, quod’ his nostris temporibus, eum vie ullo in tudo ingenvarum litteraram lingua latina ad docen- dum usurpatur, grammatica latina ating conseripta in ppublico proponitur. Cujus novitatis quid causam intule- rit, amice ecto, tibi paucis exponamn. In docenda grammatica, ut usum ad doetrinam adjun- igerem, experiendi causa initio quaedam, procedente vero tempore omnia fere quae ad syntaxim pertinent praccepta ‘summatim liters latinis mandata ediscenda curavi. Quod ‘cum animadvertissem non solum in nimiam non incurrere Gifcultatem, verum etiam discipulos hae ratione semel assuefactos tum linguam latinam majore cum delectatione et studio curare’ tum ad loquendim ae seribendum fier aptiores, in cogitationem incidi eandem rationem paulo accuratius elaboratam et ais qui linguae Iatinae delecta rentur exoptatam fortasse atque utilem esse posse. + Quod ad tractandam itr materiam dialogi forma sum uss, expertus scio quam aridum sit studium grammaticae plerumgue aigustae ac concisae, eum dilogus sua natura ron solum ed dolectationem sit natus, verum etiam ad cexplicandas res diffciliores maxime aptus, Cetzrum nihil mihi in consuetudine novanda sumpsi licentiae, nisi quod occasione oblata res utiles potius quam strict ad grammaticam pertinentes quasi in transitu pere strinxi. Quamquam praeterea partes syntaxis latinae omnes subtiliter pergequendas esse putavi,majoristamen momenti res velut usum pronominis reflexiv, eonsecutionem tem- porum, sententiam bypotheticam, conjunctiones et alia enodatius explicavi Frequentia denique, quae singulis praeceptis adjunxi exempla, maximam partem ex praestantissimis latinitatis suctoribus sunt deprompta. Maretioli VII. Cal, Maj. 1920.De materia hujus libri sub uno aspecta posita, Cum sententia integra duabus ex partibus consstat necessaris, ex subjecto et praedicato, quorum utrumque amplifcari potest, subjectum adjectivo vel substantivo i.e. attributo ; praedicatum casibus nominis substantivi i.e, ‘bjecto, substentivo praeterea conjuncto cum praeposi tione, Infinitive et adverbio, syntaxis in partes duas divie itue: in praccepta, quibus traditur, quomodo nomine sub- stantivo, 2. in praccepta,quae tradunt, quomodo verbo sententiae situtendum. , 1. DE NOMINE SUBSTANTIVO SENTENTIAE LATINAR. A. DE SYNTAXI CONGRUENTIAE, . 1, De subjecto et praedicato nr 2. De attributo etappositione | 15 3.Deconvenientia pronominis. . . . 17 B. DE USU CASUUM. 1De Genito... a ea 2. De Ablativo Fo lags DeDativo 2 le 4DeAccusstivo 2 1 1) Dererum spatio et dimensione designanda | | 107 Delocodesignando. . ss a) De tempore designando - | cay De Praepositionibus. ent De pecoliari usu neminis gubstantivi =| ||. 350 Deusuadjectivi a 25s De usu numeralium : 166 De usu pronominis tot Lage -7- 1. PRONoMMS REFLEXIVE© 170 Pronouns FERsoNALsS > |. at 3. PRoNouINis POSSESSIVE. 5. |. 183 4. Peoxouneis DEWONSTRATIVI 84 5. PRONOMINIS DETARMINATIVE - 186 6. Pronouns IvreRROGATIVE | 18 7. PRoNoMINis INDEPINITI. 5 ys 90 8, Pronouns RELATIVE 258. Il, DE VERBO SENTRNTIAE LATINAB. A.DE TEMPORIBUS . : 205 1.Deusutemporum. 5 2. 2s 206 ‘a. De Praxsexn « A 2206 b.DePurrscro ss 2208) eDelwreeucro. 5 se a2 4. Ds PLusquanrskescro ers e.DevraogueFuruo. + + ss ang 2, De consecutione temporum + Ig B. DE MODIS. Delndicatvo, 2... a8 DBINTERROGATIONE RECTA | Dol aga 2.DeConjunctivo fof age ‘a.DeConyuxcrivoansonuro, . }. agt x. De Conjunctvo potentiali Dag 2, DeConjuncti dubitaioo . . a4 3. De Conjunctivo concesivo - Dae 4-De Conjuictive optetioo sans 5. DeConjunctivo hortativo =. +. 246 B.D Conjuxcrtvo juncro seu suajEcro 48 x. Dn CoNjUNcTIvo SBXTENTIAE coNjuNCTIO$ —~ MUS ee 8 Desentintiacomeculioa » a ag8. Desentenia final . sy ages8s DeConjinctimequo -. 0. De Conjuntione quominus. .- . | DeCoujunctone quia. : DeConjunctone Gallca sans, sans que . De Conjunctiontbus icet, quamvis .—- ‘De Conjunctiontius dum, dummodo, modo. Deconjurctione ut, ut non : De conjuuctonibus tamquam, quasi, ut si, ase. ee Desetentia ypottetica 1 De conjusctionsusconcessvis De conjunctionibus temporalibus, — | : De conjunctionibys causalibus : 2, Ds CONJONCTIVO SENTENTIAE RELATIVAE — | 43. De Conjuxcrivo ixtixRoGATIONIS OBLIQUAE De Imperativo : ©. DE VERBO INFINITO. xDelwrinmvo,. er 2. De Accusarive cus Ixvintnive Deowationg onuiqva. st 3DePareio . . @DeGero, 2 2 1) t 5DsGswuxpvo So . &.DeSumo . DE CONJUNCTIONIBUS ADJUNCTIVIS, 1, Deconjunctionibuscopulativis .. 2.De conjunetionibus disunctivis |) | 3.De conjunctionibus adversativis || 4 -Deconjunctionibusconclusivis 5.De conjunctionibus causalibus APPENDIX, ‘De COLLOCATIONS VERBORUM ET SUNTENTIARUM « De CavenpaioRowano . 2. ee Desesreemo 2. FL + 364 2365 7 = 384. 265 266 270 an 273 om +m 278 2 90 oor 30a 30 38 ~ 3a + 338 233 345 376 302 395 48 + 40 4st + 45 AD iat, exis. PARS PRIMA. DE NOMINE SUBSTANTIVO SENTENTIAE LATINAB. CAPUT PRIM DE CONVENIENTIA 1. Subjecti et praedicati, adjectivi et nominis attributivi, Magister. Quae partes orationis subjectum sententiae Jatinae esse possunt, Adriane ? ‘A. Subjectum sententize latinae plerumgue est nomen substantivum, neque tamen raro agjectivam praeterea, ‘numerale, partcipium, pronomen, Infiitives, quin etiam sententi integra. g. Puer ludit, — Pigri dormiunt. — Me tacet. — Tres faciunt collegium. — Vix respondent lugentes, — Mentivi tarpe ests — Quod necesse est mori, magoum benefcium naturae est. Mihi pergratum est, quod librum ad me mist ‘M. Si adjectivum subjectum esse potest, haee sententia, opinor, emendata erit: Honesus non mentitur. Nonne ? ‘A. Eam emendatam esse minime concesserim ; nisi enimn adjectivum ex ils est, quae eadem sunt substantia, sine gulariter aeceptum subjectum esse non potest.| | re Pro substantive autem haentar hace : anew, fein ris, necesris, propinguas, acqualis, ici, adverarine, ognaus, ingens, liber, mortal, sci, snare, inci, ferrin sees, joes, adoescens, sil (Ia comparaison), ‘nae (le vide), commune (la con), insigns (signe de disc fiction), ridiabu (a Plante), dertinas (Pafranchi), aus (lfréven),candidaus, quidss annumerantor partic pia Praesentis, ut safes, aman, somaians, et., quia haee idem sigaificant quod : is gui sai, is gu soit te. Licet tamen_adjectivo singulariter accepto uti in locus tionibus : Pradents et v.g. tacere; sult et semper lon ui 3 dements et cachinnare, et. ‘M, Corrig igtursententans : Honeses non mentitur, A Latinum est : Homo (cir) honestus non sentir. Vel: Honest est non mente; qui honestus haber Volt non mentiur, Eodem modo: homo vel vir fortis, homo ignavus, home industrivs, ome Romanus (vr Remain), hono Germanus, Hibernus, Talos, Batavus, Helvetus, Hispanvs, Sed Gallus, Galla, quia Gallus non est adjectivam tem Grace cus, Belga, Britannus,Sicuus, ME, At legi: Poems in ulterior ripa flominis eastra por sit. ‘A. Ejusmodi adjectiva singularter usurpare ict, eum sensum habent collectivum. Poemts enim signifieatmilites seu exercitus Haanibalis. * Item, cum copjuncta sunt cui pronomine aiquo inde- fnito vg. Audivi ab aliguo Romano vel Germano. M. Suoine hae sententiae einendatse, Caesar: Doct quacruntar ; fortes audantur ; ibts honorantur pauper yes contemaunter ? . Bmendatissimae sunt ; nemo enim dubitat, quin agjectivam pluraiter acceptom subjectum sententiae Intinae esse possi, dummodo totum genus quorumdam =3- hhominum complectatur v. g.Stultorum numerus est infi- nitus. — Ejusmodi autem adjectiva sunt : dct, indodt, ruditi, diserti, stlth mend, furiosi, ites, sammd,inim, eters, coclsts, magui, pars, ditt, majors, dactores doce lissii, nei, nostri, ete. ‘M, Emendatum es igitur: Contempt erubescunt jnonne? ©. Contenpti est participium Perfecti, quod nunquam substantivivicem praestare potest. Latinum contra es Ji, qui contennustur, erubeseunt. 'M, Licetne dicere : Veri panperes eublevantur, veri Aocti honorantur ; Cato serus Romanus fait? ©. Adjectivum solo adverbio defiiri potest, ergo : Cato vir were Romanus fuit; sere pauperes sublevantur ; were docti honorantur. Cum vero adjectivum plaraliteracceptum pro substan- tivo habeatur, apud ipsum Ciceronom exempla invenimus, ut : Patients pauperes ; doctissmi ile oeteres — quae imi- tasilicet. 'M. Quidam ex vobis nuper scripsit : Socrates major est sapiens quam quisquam, Quid deillasententia existimas ? ©. Non est latina; veteres contra dicebant : Socrates sapintior est quam quisquam. Nusquam-iavenias : mage mus. sapiens; magnus, maximus detus; magne, maxims ani= cus; magnus familiar mens, ete. sed : were sapiens; sa- fientissins; amicissinus + familiarissimus ; vere doctus doctssius. ‘M, Estne hoc emendatum : Multi doctiaderant ? C.Non est profeeto, cum doct significet totum genus Aoctorum. Latinum est: Multi iique doct aderant. M. Expliea hane sententiam, Donate: Malum abhorre- ‘mus, bon appetimus. D. Neutrum adjectii secundae declinationis et singu- lasiter et ploraliter accepti haud rarv substantivi loco est 3—4- singulari autem utimur cum notio aligua in universum, plurali, cum singulatim consideratur vg. Boum semper est exoptatum, malum odiosum, In tragoedia comicum vitiosum est, in comoedia turpe tragicurs. Item: honestum, ridiculuys, conlrarium, falson, justin, ex Aernuss, miserun, ambiguasn, util, inane, calidum, frig dum, ee. Narrationi tae deost serum, Appetimus saluteria, aspernamur confraria, Pradteritammotare non possumus. — Non ona approbo. (Carta sunt meliora. Multa alia. ‘M. Commemorasti: utile, inane, quae sunt tertiae declie nationis licetne his quoque uti substantivi loco ? D, Adjectivum hujus declinationis singulasiter accep- tum raro, pluraliter contra maximo in usu est v. g turiay ei, salitaria, omnia, etc. M, Titus Livius eiusmodi adjectivis neutrius in omnibus ‘casibus uitur; estne imitendus ? D. Cum neutrum in casibus obliquis discerni non possi, praestat certe adjectivo substantivum res adjungere vg. ro: furpibus gloviari : rebus turpibus gloriari; pro in aadversis: in rebus adversis v. g. fortem se pracstare jin ‘rebus secundis se superbum non praebere. ‘M. Hac oceasione animos vestros ad illam etiam proprie- tatem linguae latinae adverterim, quod adjeciowm ornans ‘nunquam’ sine intercedente nomine substantive cum omine proprio conjungitur v. g. Cicero clarissimus, Socrates sapieatissimus, Cato gravissimus ; sed : Cicero, vir clarissimus ; Socrates, philosophus sapientisimus 5 Cato, hoo gravissimus; Hortensius, viv elarssimus et amplissimus ; Achilles vir fortissims ; Tulliola, pelle suavissima ; Lucretia, femine (suliey) lectissima, specta- 8, optima, sanctssima, gravissima, noblissima, ete, Roe —s— Corinthus, ws amplissima ; Rhemis, nen atissimum. Caveteigtur dicatis: Ad Caesars clarissimi e fortssimi confugit ; Julise fila illustrissimae ; a Pompejo optimo audi. In pistols tamen et in sermong familiari adjectivam ipsum cum nomine proprio conjungere let v. Mt aptime Aittice Carissima Julia; suavissimus Cicero. Idem valet, cum adjectivum nec laudat nec vituperat v¥. Cajus, domo profiugus, ete. Romani, ut hoc addam, maxime delectabantur superla- tivo. Cum nos dicere soleamus : Cajus, vir dectus, forts, clarus, Romani plerumque superlativo utuntur : Cajus ait Aoctssimus, fortsinos, Pomponius, equs honeslissimus. Patres amplisini. Sed haec hactenus. Lingua Gallia frequenter utitur ‘vocabulo indefiito on, quod est subjectum sententize v.g- on eh content; on vous cheroke, ete converte, Felix, in lat ‘num has sententias, 1. Onest morte. F. Onin hoc exemplo idem est quod nes. Ergo : Mortales ‘Eadem de causa dicimus : Breve tempus vivimus. Editmus, quia sine cibo vivere non poseumus. Ocul vidipus : auribus audimas, Jn multif rebus erramus, Quse volumus, credimus libenter ete. 1M, 2. On dit qu Homire a te eengle F.In hoc exemplo om idem est quod homines. Ergo : Homines dicunt, (erunt, tradunt) Homerum caecum fuse. ‘oder modo: Putant ilu regionis homines esse gigantes. Narrant regem esse mortuum. ‘ML. 3, Si om oeut re eureus, il ft ire content de fox. F.In hoe exemplo on idem est ac tu vel aligns, Ergo[ i | | -6— Si vis beatus esse, parvo contentus sis, neces ext. Vel: Si quis velit beatas ese, parvo content si, necesas et. Ino exempla personam alloqr tam (sin hn per tonam incerta Privsquam inipits, eqnulto opus ext Constantius quam gut Tactros crederet, urbem defende- runt Forsitan gion dicert. Diseihie aligns Si gis non amat patria indignos et, qui fruatr bene Rises, 1M. 4 One it om esr on es our, F. In gusmodi exemplis on signer petest verbo pas sivo per omnia tempora : Punior, puniuntur quote. Lavéatus sum, Aceweator nominai. Ile deitr Romae frie. Diceris hoe feces, Servos existimor. Nasquam commodissvivitor quam domi Romam ventum ext, Cavendum estab isto cane Bibitur, nareatom est, ete ; M, Quam rationem istitis, coon verbum finitum pase sivo eave, ot post, detere,slre wg, On ne feats flier Intyransie de Cesar? F. Quod ubi inci, Infnitivas, qui pendet ex verbo finity mutatur in passivom + Shaina non potest Caesa ris inperiom, Honores cone non solent, Urbs der non debut. M, Gaudeatius bane sententam converte in atinum On commana & bt ne vil. G. Urbs sedicari coepta est; urbs aeciiari coepit M, Bt: urbs aadifcare copie ext nonne ? G. Nonguam quia opts sum non iti nis Tone tivam passives, Pons itis coepts eet. Urbs teptimo rense, quam offugwaricoepta erat capta ests Lapin tet coop sunt =7- {dem valet in verbum desire v. g. Opera Catonis legé desita sunt, — TT. Livius tamen promiscue conjungit Tnfinitivum passivum et eum desilumes et exam desi. g , a: Mains mors mii acerbissima fut? 'T. Mairis mors indicat hane mortem cum alia aligns ccomparari v.g, Complures ex meis mortui sunt 5 sed mais, ‘mors mihi acerbissima fut. — In mors mari, mors cum -3- alia calamitate comparatur. Amisi farlen bororum, sed ‘mors matris mihi acerbior fit adem de causa plerumgue dicimus: anni motus, ‘anini morbus, corporis partes, terrae motus, fll fortuna, ‘aitatis amicus, corporis voluptates, ete. a. De Ablativo. 1M, Quot genera sunt Ablativi, Aemiliane? ‘A. Eorum distinguuntur duodecim: Ablativus eausae, instrumenti, limitationis seu relationis, modi, mensurae, ualitatis, comparationis, pretii, separationis, copiae et inopiae, loc, temporis. 1M. Quid est Allatious cansais? ‘A. Ablativo causal cause aliqua signifcatur, euicausae, siest animans, pracponitur # praepositio v.g. Urbs ab hostibue cecupata est. Clamor a militibus tol- litur. Roma a Romulo condita est, Puer cane morsus est. Aleibiades eruditus esta Socrate. ‘Cum vero causa effciens est res aligua, solo utimur Ablativov. g. Exercitus fume interit. Sole mundus illus tratur. Dei providentia mundus administratur. Scpissime hic Ablativus conjunctus invenitur cum quibusdam verbis et adjectivis, ut: delectari, Iaetari gat dere, gloriar, dolere, laborare, Mlorere, fidere nit; eon- tentus, fretus, Inetis, maestus, superbus v. g. gloria Norere, corzctione gaudere, delico dolere, vitis aborare, [parvo contentus. 'M. At legi apd quosdam seriptores : Oceasio a fortuna data res quae a natura suppeditantur iavietus « labore, 4quamguam hie de rebus, non de ahimantibus agitur. ‘A. Licet a pracpositione uti, cum res in personas sunt constitutae.“ac ‘M. Dixisti modo verbum laborandi eum solo Ablativo entibus, ex capite, ex renibus conjungi. At invent laborare. ‘A. Cum de corporis partibue agitur, unde malum oritur Cicero semper utitur ex; eum de morbo universo, solo Ablativov. g morbo laborare, febri, pulmonum vitio,tabe laborare. ‘Cum contra de morbis anim agitur, utitur ex ¥.g. a fnclia, ex dsiderio laborare. ‘M.Converte inlatinum : Plaute était né de parentspausre ‘A. Plautus pauperibus parentibus natus era ‘Cum enim de parentibus agitur eorumque conditione,verba sci, gigni, oririplerurmque cum Ablativo solo conjungun- tr. vg, Mercurius Jove et Maja natus erat. Hlustribus, divitibus, humilibus parentibus natus, prognatus, ortus, oundus, satus, editus. Nobili genere, honesto, summo loco, ignobili, hum ‘obscura luco natus, genius. Licitum est tamen etiam ex uti praepositione, quod semper ft, com de pronominibus agitur ¥. g ex ea, el, ex gua natus est. A praepostione autem origo remotior significatur ¥. g:A Deuesleone ortus ;a3 his majoribus orti. Belgse ortia Germanis, Ab Alba oriundi. Oriundi a Syracusis, ab Baruscis. M, Estne hace sententia emendata, Clavdi : Proculus fratrem suum invida interfecit ? . Est illa quidem emendata, cum vel optimi latinitatis auctores qjusmodi exempla proferant ; sed plerumque Ablativo causal, qui motum anim signifieat, partcipium conveniens adjungiturv.g, Ira incensus eum oecidit, Inopia adduct colloquium petit. Necessitateimpulsi. Amore captus, Timore perterrtus, Yea ‘nflmmatus Misericordia commotus.Desperatione ractaet- ~43- AM. Qsomo decaratar eases mpeiens? Prac pracpotioae cm Abltivoj que aren apud ptinonscipore non inveitr nist com negaione aut him verbo, cojussigicato ext negativa v. gy Prae imoerore, frat acres, ae ira, meta gala logs ao Pree gaio oli ons ornare (= 8e non ornarut). Pras tnd ni competc ese anit. Sentum jrae meta ceterorun fit (~ non loguebantur)- Tseatentisautem aftemativis solo wma ablativo vg Se volutabt dolore, Enectas eat fame es. Capiitate tlescend ariebat. Moore taeseeat. Gandio mod. Cigente dolore ibs terra tndere. M. Quid de hac sentntn odin £1 est facta? ©. Now est latina; dicen et: Ex argento ext fact, Paceealiguid ex algo te. Verbum cnsare contra virumque adit: solu Abati- rutnet ecu coder carn 7g animo et corpre coniae tn eter aio et corpore coats, 1M. Quem, Pi, spp Blt iran? Plum, quo insrumentum alga signieata. vg. ‘Mia’ mana ae liters seriptae sunt. Dente lips corte taurus pet. Benevoeiiam cvim Mendis coligere wepe est. Al auc so flo togere. Diligent ot parimonia tases fugere, Terra vesita et orbs Cons meo te juvabo Sl omnia clarisia lace tet. iis, tb, ara cere esr, chy nis profi nica erie (strver, nue), hoor ace lt, somo, tat reciprejtenere se ari pl, ale ludere} smone ducer liquor; aliquid mane tener. Bale, voi impicts, Pad Ir.~ 46 — 1M. Quid, si hominis opera aliquid ft aut faciendum est ? P, Cum homo est instrumentum alicujus rei, per pracpo- sitione utendum est eum Accusativo ¥. g. Hane rem fer legates Romain deferunt, Per seros de tuo adventu eertior factus sum. Statverunt injurias fr os uleisei. Haud raro praeterea invenimus Ablativum opera (apy culpa) cum Genitiva personae v. g. Consulis unius opera respublia conservata est. Lysandti ovrain maximum odium Graeciae Lavedaemonit pervenerant. ‘Ducis cepa illud oppidum amisimus. Mea opera vivit et regnat. Mea ofera Tarentum recepistis Tua, sua, ejus, eorum ofera — per me, per'te, per cos, ete. 1M. At molta apud optimos scriptores inveni exemple; ‘ub for conjunetum est cum rebusv.g.Parlitteas certiorem ame fect. Per injuriam, scelus,latrocinium, potestatem ei ‘omnia opera artis abstalit, eripuit. Per Judwm ac jocum eos ddoma expulit. Per iran, per simulationem amicitiae me pro diderunt. Per vim ei regnum extorserunt. Per specen honoris eum deceperunt. Per ocasionem librum tii remite, tam, ete. Quomode hoe explicas ? . Inistis exemplis fer non signlicatinstramentum, sed smodum, quo res eflictur. 1M. Explica hace exempla : Ea legione muram fossamgue Aucit, Pawcis msltbws tucrim proximam eepit. Milo gladia- toribus obsedit rempublicam. Seri stipatus, anes comi- tatus, . Praepositio omitti potest, cum de militious vel de jusmodi globo hominum agitur. ‘M. Quando cum pracpositio Ablativo pracponenda est, Sulpici? ~y- 8. Camde personis vel rebus comitantibue agitur, Bi contrarium est sine. v. g- Antonius cum Cleopatra Alexan- driam confugerunt, Marcus cum febri Romam redit. Semper Cimonem pedi- equi cum muminis secuti sunt. Caesar cum ononbus copiis Helvetios sequi coepit. Verses cum palio purpueo versa batur in conviviis. Rex cum exereita Hellespontum tran- sit Errare malo cum Platone, quam cum ists vera sene tire. Homo cum sica inventus. Verres cum tinica pulla dete solebat, Cum telo esse, Cuon republica simul exsti tus est. Non omnia nobiscum interibunt. Cum erento ladio comprehensus es. Julium ad te cum hs ittris mi Cum longa veste incedere. M. Cum de itineribus militaibus agitur cum omitti potest, dummodo verbis exerctus, copiae, agmen, ete, ade jonctum sit adjectivum aliquod v.g. Omnibus coplis secu lusest. Jngeti exercitu ab urbe profectus est. Licetne dicere : Vidi argenteum Cupidinem cum lampade ; simulacrum Cereris cus facbus ? S.Cam haec verba Ciceronis sint, certe let; neque vero latinum est addere : i» maw, in humeris, i enpit ote. v.g.Fortunam cum retibus ia maou; Dianam eum areu in humeris; Jovem cum corona aurea in capite. Latinum est: Retia manu fenentem ; arcum humeris,coronam capite estate, M. Quid de hac sententia:Incipiamus cum Deo ? ‘8, Emendatius dixerim : (Cum) Deo volente (adjuvante); Deo auspice. ™M, Quid de hac: Ut cum Platone, ut cum Cicerone, ut cum poeta loquar? S. Loqui cum aliquo idem est ac colloqui eum aliquo. Dicendum est igitur : Ut verbo (verb) Platoni, Ciceronis, Poetae utar; vel : Ut Platone auctore dicam. M, Veniamus ad Ablativum modi. Quid signifieat hic Ablativus ?~8- 8. Ut nomen india modu aligem ; locum tenet. vert Go nomen quod indcat_muduon ext som, ei semper vaapantr eam scum adjstiv aquest conjanctn, Nolsivo utimur sine, prnpostne v. ge Crm sla thimum atendte Sauio am era refit, Cem aera tena corer Crm gloria lade ender. Cio ga Air trv Com prufenic ager. Cum mode pee Cam slp auaite, Cam fe stam cole. Oratrs Siete suze. Liters cam dilgentia site, nui reste er potest. Cum dle vita ate ae, fevorar SReeonea:Legiones profestae sunt ela ino Ho cq nino won Tran anil igen omni ene {Srator cot applets. Patina Tepores ér- ritat sina ligenta, sana indostsia, ans mente vives Furs vets teebere olina opportntalej ela pera very io comm Seri potest; mag grat lnc eum exipere; maga fo perielo hue venist. ME. At acylase inven ts go Cam alli aris ravi Mager olensone vu fa rbes eit ng te io elves go cs decree be taco, Cater saa cn selenite a exert eit Gam sana spans ‘alte conjoatio patefacta st a NQeomodo emesplies,Asguste ? ‘Ac Cum separatactonem verb ab re cam extrastes comitante sls Ablativus con inne com scone vet connexes eogtatury vg. aequa anim frre. Conan tem indecorcralaton Cm dicius nudispedibus incedere, operto cape sedery cm vtfueri loco um, proper nium conse Inter verbum e rem comitatem, Sed in: Tama muito am tonto studio adest; Verres Lampeacom veri ~9- magna calamitate civitatis, cum indicat effectum verbi M. Quae substantiva non admittunt cum ? ‘A Illa, quae suapte natura modum aliguem vel rationem Aectarant, ut: modus, ratio, mos v.g. Servorum modo, Hamano modo peccare, Tali mode. Quocumque modo, Nullo modo. Omai modo. Aliquo modo, Quodam modo, Omnibus modis. Multis modis, Simili pari modo. Mado et rations panire aliquem (avec mesure et raison). Ut ratione et via procedat oratio (méthodiquement). Modo et ratione omnia facere. Moderata ratione, Ratione et via philoso- phiae studere. Qua ratione, quo facto, Isto pacto. ‘allo pacto;alio pacto, Nescio quo pacto, More Graecorum canere, Pecudum rite vivere, Mulierum rity altereari.Ritu ferarum pugnare.More antiquo pingere, Jae pc, Pits et gu ore (tre, Meo jure Boe Accusttus est merito ac jure (jure meritogue). Inyjurid Virgis eaesus est (= immerito). Ba conditions. His condi tionibus. Voluntate in ditionem venerunt. Nisi voluntate iis, rapiam tedomum, Mea voluntate concedam (-= libenter). Ordine incedere. Vitam transite siento; silentio aliquid prac terire, — Sed : cum silentio audire ; animadvertere cum silent. M.EEstne perversum igiturdicere: J vel ad hune modurn locutus est ? ‘A. Cum antecedit pronomen hic, i, gui, ict dicere : hoc modo, vel in hune modum vel ad hune modum, Quemad- ‘odum (quem in modum) rem fecisti? Cetera quae supra protuli pronomina et adjectiva, requi- runt solum Ablativam, ‘M. Quid existimas de hac sententia : Uxores servili modo tractant ? .— 50 ‘A. Esadjectiva, quae nee numerum nec similitedinem significant, requirunt i praepositionem cum Accusativ. Ergo : Uxores servilem i modum tractant. Legatos hhostilem ix modom habuit. Mirum in modam se defendit Mirabilem iy modum rem gessit. Mirandum im modum ificat : Pace tus dixerim rem alter se mma de som die 09: Pardo, leh tet Puede on Pes mii enon ere ese: ctu, tos Claud pce Toga ove le mini) Pare or ei Fee an Boma vena set ers pan is bjs opting wit de Bons ven e Tem: bona ean vei vera rm rm expo, eden Ata sont tata ubtatve mane casera omar (eno a ents [Sidr momen pacts eferan Hos) coi Tease ete gue oda incdere (= ut des). Ops ate per inuld ipopeers dl, fue ier dui (dct impr) Cesena gered, Jue, jn, ot, (un ape date oat ttn, case? C.m uinoionem aqua (stant, aet veri at complet aut camer (cud ett a) ‘iowsts ert fine Gomanus Ages i hod er Hann egamie Bares Anes sum ils nange navn: Mans pase mae Tesimoneoonium pines Nefrol pter ey e69 mut y i 3 ‘Tota ratio genre vitiosa est. Captus oeuis, aeger pedibus. Viri boni mort similes. Nema Romanorum Cieeronem aequavit eloquentia, Sunt quidam homines, non re, sed Nomiine, non potestate uit rex. Corpore senex esse videtur. Doctrina Graecia Romanos ‘et omni litterarum genre superabat. Bi gloria par fuit. Aetate et gloria antecellere alicui, Non iota re, sed temporibus errasti. Gens aspera euliu. Tran- quilior anime, mutatus volunfate. Magnos homines virute metimur. Speceille probus est, rovers perversus, Mulier sate grandis. Filius major, miner, maximus, minimus nat, ‘Fjusdem Ablativi sunt locutiones,ut edifcle diet, facile fac, eo, tho, suo judicio, mea, tua sewtentia v. g. Nemo ‘meo quidem judicio melius de patria meritus est. Mea quidem sentestia vehementer erravinus, Practerea: Ex consuetudine, ex jure, ex foedere, ex veritate, ex composito (= selon). Magna ex parte, maxima x parte; sed etiam :magnam, maximam partem, vig. Sic est vulgus : ex vertate pauca, ex opinione malta aestimat. Statua, quae maxinam partem es aures, ‘M, Eundem Accusativum saepissime iavenias conjunc- tum cum verbis intransitivis, com objectum ‘est pronu- men vel adjectivum pronominale neutrius. Aller exempla, Pabiane, F. Hoe lactor je m'en rjouis) ; hoe non dubito ; hoe non labora illud tbi non assentior ;aliguid tibisuceenseos non possum idem gloriari ; umm omnes student ; stomachor nia ;wirumgue actor, et sine dolore corporis te fusse et anima valuisse; ipsum, quod maneam in vita, peceare me cexistimo ; quidguid subveneris, nobis gratum ert. ‘Hoperam do, ut in dies doctior Bam, Teneo, quid erret, ‘Bud tdi gratalor,es M.Quidsigecat Abas monara se quanta? Fr Safest, qua measura em rex superet ¥-& iberia didi ino est, quam Britannia. Sol mis prtbs maor et, quam ter Madlooperosis ext sepsun, quam bosten superar Turse gin eis aor, quam moedia urbis. Mato praestat vito, quam divine Quo ana) superiores sums, c9 (fants) nos gree snus cuba Que quis extmelior, co magi gloria ductor. Homines ge Grchabene,ecopieat ampliora, Cas lignans rior fst, quam Marcus, Gracthue proribus oratoribus mlio antecelit. Milo SGalomortea, quam servitatem.— Aurith alls lanl gee Sus est quan eum. Ponejs imo majo ut quan Cicero, Via alle tel Toagir. leas faua ante puso post, fats ina, ctr, ules Nii min Uri sunt magatodine ou infa elephants. Livi: bei ane, rei post. M4stae hoc emendatar Quid Sciam cx hoe honing? PNon eot proecto. Latin dictur: Quid faciam ee homite? Quid ile Gat? Licet tamen dicere: Quid faciam hae emi ‘M-Bxemplo, quod mado prot; Aurum altro tanto gravis est quam ferrum hace adder, List prat- frre deere! Aurum plo, ie te. gravius et gua Distant gravvs. Bis tantum ded, quantum t, Bis tanto amie suat inter se, quam pus, Bis tanto plurs emit (2 ols plas ce). Tee tanto pejor ext, dome dace parte ranor (Al uinguis tanto ampliv, ee. 33 — stne hoc emendatum : Hector omnium fut mult for- vissimus? F, Mullo haud raro cum superlativo conjungitur pro longev. Alcibiades fuit omnium aetatis suae mulfo formosissimus. M. Cum bina nomina substantiva adjectivo aliquo vel adverbio inter se comparantur v, g. Nemo eloquentior fit, quam Cicero; nemo prudentius agere consuevit, quam Caesar —nonnunquam particula quam omissa sub- stantivom collocatur in Ablativo ;licetne hoe Ablativo uti sine ull dierimine, Hilari? H, Ablatvo comparatonie uti licet, eush substantivum, quod sequitur quam est in Nominativo aut in Accusative cum Infinitive ¥. g. Nihil citius arescitlacrimé. Nemo Romanorum eloquentior fuit Cicerone. Vilius argentom est avr, virtutibus aurum. Agoris simu latio pus est odio.Nihil est veritatis luce duleius. Quid est rmelius lonitate et bnefientia. Turpis faga mortis est morle pejor. Duchus morbis, argritudine et eupiditate, qui tandem possunt in corpore esse graviores ? Lux sonity est velocior. Plasto belluacum nulla pruden= ior est. Fortuna plus consis humans pollet. Recte auguraris de me nihil a me abesse longius erude- ate Nemtinem Cicerone eloquentiorem fusse veteres judicarunt. Senectus plerisque senibus sic odiosa est, ut onus se Aetua gravis dicant sustinere. M, Atinveni exempla, ubi solus Accusativus object sequitur quam v. g. Neminem Lycurgo mejorem virum Lacedaemon genuit. Calldiorems neminem vidi Phormione. Seythae nullum delictum gravius vindicant furto,—“e 1H, Ejusmodi exempla, plerumque negativa, sunt raraet ideo non imitanda, Si vera Cieero dict: « Sapientia omnia inferiora virtute duct », nemo ignorat locutionem nferio ‘rem, fosterionem dacere, babere, putare aliquam rem, sm. per cum Ablativo comparationis conjungi. Est boni consuls, suam salutem posteriorem salute com mun ducere, 1M, Quid, si comparativus conjunctus est cum relativo? HE. Relativum sine diserimine invenias in Ablativ, [Bjusmodi autem sententiae plorumque sunt negativae vg. Bellum Panicum, quo nullum neque majus neque peri losius Romani gessere. Amicitia, que nihil melius habemus. Cato, quo nemo tum fuit doctor, Immolavit Iphigeniam, (quasi pulchrivs erat natum. Phidiae simulacea, guibs nihil in illo gewere vidimus perfectius. 1M, Convert Severine, in ltinumn :Soerate, le las rand aoait de fous ‘les temps. Clepire, ta Blas grande batt ae son ep Hants grand géntral de Panta Une ane art, tnt ce uily a de porate .Cum ia ejusmodi sententiis appositio conjuncta et ‘cum superltivo,optiniserntoresireumlocutione Ablatisi comparaionis utuntue, Latinur est igitur : Socrates, qu nemo unguam doctor fut. Cleopatra, qua nemo im pulchror erat. Hannibal, quo nemo antiquorum rei militar peiior fait Opus arts, quo nil est perfectins. M. Quid sneat; Cesar expectation opine S. Celeris quam omnes exepectaveran rat omnium spes ve oi Eovdem modo Cicero diet lus neo vag. poscre ; nduk ete alco, laudare sliguem == plus quam aequum es quam par et. clerus quam —35— Tali: plus justo, plus soit plus mcetari, dict ets v.g-tumida aequora placat, M, Estne hoc exemplum emendatum : Hibernia Britan- nia dimidio minor est ? '. Bisiest emendatum, tamen praestat pro Ablativo uti pam, curs Nominativus et Ablativus primae declinationis jnteraosei non queant. ‘M.Quidde hoe: Nihilhomin atre magis est necessarium? S.Est emendatissimam, quia magis secessarivm non minus est comparativus, quam utiior, turpior, ete. M. Quam rationem institu, si lus, mimes, ampli, fone sive conjuncta sunt eum aliquo numero vel substantive ‘qwantitatis? 8, Licet uti 1. Ablativo comparationis, cum substantivum, quod sequitur eam, ext in Nominativo ve! in Accusative vig. Eo die ctesi sunt Romani minus quadringentis. Catilina initionon amptius duobus millibusmilitomhabebat, Apad Suebos non longius anno remanere in loco licebat. ‘2. Semper licet uti quem v. g- Inco proelio plus quar duo millia hominum ceciderunt. +3. Quam omisso, lus, sinus, amplius, longus conjungun tur eum easu substantivi, quem verbum recipi v. Apes plus ununs regem patiuntur. Gallorum copine on Zongive millia passuum octo aberant. Constat non minus ducentos equites fuisse. ‘Oppidum illud amplivs quinguaginta annos Romanorum fit, Quintus plus ann mecumn visit Ligures duas amplixs horas certamen sustinuere ; ex Romanis sociisque minus recent perierunt. Spatium, quod non est ampliusfedun sexcentorum. LLycurgus juvenibue non amplius usa vee uti toto anno permis. Plctor non plus quatuor colors usus est.= s6— M. De Ablativo qualitetis jam supra, cum Genitivem tractaremus, disservimus. Item de Ablativo pretil v. g. ‘ageum emi talento; vendidi duplo pluris, ete. Veniamus itr ad Ablativum loci. Quem woess, Adriane, Ablation loci? ‘Aclilum, quo locus aliguis signifcatur. Ceterum, cum ‘quacritur wi, Ablativom plerumque in praepositio ante- ‘edit v.g. Ext it urbe, moratur én monte, on insula, in foro, 1M, Dicisplerungue ; est igitur ubi én omittatur ? Quando? ‘A. Cum substantivan lei conjunetum est cum adjectivis totus, omnis, sniserene, medie v. g. toto orbe terrarum ; toa urbe stotis casts; omuibus opis; mui ora maritima; ‘campis omnibus s omibus rivis; medio mari; media urbe; medio cireo ; ame medio, Tem dicimus : domo, castrs, oppido se feere 5 hac via, ccdem statu,codem itinere ; qua parte jisdem parietibus dextra,siista, laeva. 1M, Nonne igitur dicere licet se universa terra? A. Certelicet;quin etiam saepius invenimus: in omnibus urbibus, i anicersa terra, quam sine én praepositione. Totus et mediustamen semper sine it. ‘ML Utrum est emendatum : Via Appia, an : in via Appia profeeti sunt? ‘A. Cum agitur de via vel loco cum verbo aliguo movendi finomittendum est. ¥. g. Si via durelia veniret, Via, qua ire non poterant. Via Salaria profagere. Iter via aestuosa et pulverulenta conficere, Via detavina incedere. Via recta pergere, Terra iter facere ; mari vehi; frumentum flumine Arati 1 venire; Tiberi advenire ; pora trum ‘Phalifancs Augusti ductum est ;fumio adverso venerant; fonts hoc evast; porta Colina urbem intravere ; in Rheno ‘umine pontem fect ; hoe ponte pabulatum mittebat 5 =-s= falude cadem effagerant ;jugo montis fuza salutem petit ‘Tra marique pugnare; el mariet terra; neque mari neque terra. Licet tamen divere v. g. Multum ili terra (aut in terra), plurimum mari (vel in mari) pollent. Cum jam in mari ceasent, ee. 1M. Quid signifcat: in via? A. Significat : Sur ta voie v. g. Templum in Via Nova. CCaedes, quae in Via Appia facta est. In Via Salaria coelo actus est 'M. Quando dicis foc, quando i loco? A. Cum locts aut sighiicat sententiam aliquam libri aut statum vel conditionem aljeujus rei, ix omittitur vig, Io Ciceronis loco vie quidquam invenies, quod confirmet argumentum tuum. Pejore loo res non potest esse, quam'in quo nunc sita est. Perboro loco res vestea est. Si mea loco esses. Cum vero Jocus sensu proprio accipitur, im aut uti aut omittere lieet v.g- Non eodem semper loco sol oritur aut occidit. Loco idoneo castra fecerunt. Castra Gallorum ‘opportunis locis erant posita, Pavsanias eodem loco sepultus est, ubi vitam posuerat. Multis foci In hoe loco. Loco remoto, amoeno, salubri, ‘M. Quid signiicat : Omnia suo loco facere, Caesasi? ©, Signifieat: Omnia tempore opportuno, non alieno tempore facere. Invenimus practerea: loco offortino aut loco v,g. verba poner, logs. ‘M, Quid significant hae cententiae: Aliquem inimici loco habere ; aliquem in fratri loco habere:; fratris loco serie bere? ©. Aliquem pro inimico habere; aligyem pro fratre habere; (mii ill fatris loco est); pro frstre scribere.—8— 1M. Uteom emendatum est : Hoc libro Gallia describitu, fan fx hoc libro Gallia deseribitor? C, Utrumque emendatum ésse potest. Si liber totus et de Gallia, dicendom est litro; si praeter alias res etigm Gallia teactatur, in hoe libro, Tem: Primo libro bellum Helveticum deserbitue ; contra: i frimo libro mult cerrores inveni; in tertio Nibro locum inveni mii vale utilem ; quia hie de rebus fortutis, non de toto libro age tur. Contra latine dicendum est: Lilrwm legebam, cum subito terra mota est sac non : in Hilro legebam. Quod de libro diximus valet etiam inz spisola, caput, ovatio v.g. In extrema epistola in extremis litteris javenies, ete. ‘M. Estne hoc emendatum : Jn Cicerone multos loco ‘bi wtiles invenies? C. Emendatum est: Apud Ciceronem, apd Liviu apd Homeruts, afud Terentium, ete. invenies. Cum vero liber aliquis inscriptus est nomine personal vg. Ciceronis « Ladius», «Cato,» licet uti i v.g. ia «Catone Majore + Ciceronis inveni; in « Tinaeo>, ia “ Hlorenso in « Monone». Item, cum de genere seribendi aicujus seriptoris agitu, ut apud Ciceronem invenimus: Ix Thucydide orbem modo orationis desidero, Apud Quintiianum : Je Heradoto omnia leniter Aunt. 1M. Cavete practerea dicatis: Pindarus ix duabus rebss Horatio superior est: — sed: dnabierebus sine in. De hac re seripsit i versibus ; — sed: veraus. ‘Is verbis expeditis et optimis rem explicavit ; — sede pedits, ete. ‘Nonnulli eamdem rem i Graeco sermone tractarunt; ed Gracco sermone Loguitur i tribus linguis j — sed: tibue Ding. In comitisereatus est; — sed : comitis. {is ludisCircensibus occisus est; — sed : Judis Cicensibt. —s9— Saluta eum in nomine meo; — sed: nomtine meo vel meis eos. I nomine senatus; — sed : senatus verbis. iserunt, gui ir nomine senatus populique Romani cum socis agerent ; — sed: nomine senatu, etc. Ila epistola erat a manu tua; — sed: mauu tua. lad a lbrarii manu est ; — sed: libverii manu est. Mortuus estén tricesimo anno suo ; — sed: trieesimo atats ‘Quid de hoe : Legimus Ciceronis ecripta? C. Nihil est, quod reprehendatur; attamen dicere sulfi- ciat : Ciceronem, Virgilium, Platonem legimus. M, Adrianus paulo ante disit otur adjectivum non admittere sn: quomodo igitur explicas illud Ciceronis ego tu tota Sicilia vas fuisse, quod Verres non conqui- sierit? . Non agitur hie de universitate Siciliae, sed de singu- Tislocis, quae subtilius designantur. 1M. Ablatous tomporisrespondetinterrogationi: quando? Aller, Donate, hujus Ablativi exempla. 1D. Caesar trta vigil profectus est. Galli hieme bellum. parabant. Pyrrhi temporibus jam Apollo versus facere esierat. Quo anno Carthago deleta est, code interiit Graecia. Socrates supremo vitae die multa de immortalitate nimi disputavit, Die ac wocte (die noctague) iter pertexi ‘M. Utrum est emendatum belo an in bello? D. Emendate dicimus in bello, in pace, quia nee bellum nce pax proprie signficat modum temporis. Idem valetin 4gradibus aetatis hominum : i puerita, i# adolescentia, iv juventute, in senectute, : Cum vero ejusmodi verba adjectivo aliquo sunt definita, inomitttur v. g. Bello Puvico, bello cisili, belo Africano, Dello Romanarum, belio Antioch, Vejent bello, Prima infan- tia, nent adolescenta, summa senectute.= 60 — M. At equidem inveni ie belo Punico. In isto exemplo in significat id, quod factum est toto tempore belli Punici v. g. multi eeciderunt; Romani scriter pugnaverunt. M. Quid interest inter initio (principio) et in initio (pine cpio)? 'D. Initio est quasi adverbium v. g intfo negavit, deinde (mos, post) delietum confessus est. Iste, qui initio prodi- tor, deinde perfaga fut. Anti ist, mox fev In initio est substantivum sensu proprio acceptum v. In initio bel Punit ; se mitio mundi ; in initio orationis Dicimus praeterea: Aliquid ab initio exponere vel repe- tere. Item : Cajus a recitando (reeitand initium fecit, ac no ‘um recitando, M, Dicisne adeentu Caesarie, an: in advent Cacsaris? D. Advent Cacsaris et sic semper, cum de ejusmodi substantivis quartae declination agitue v. g. Exile supe- iors anni; discessu quartaclegionis ; asfeclu urbis ; wna, primo aspect. Sed: In conspectu hostium castra ponere. M,Estne hoe emendatum, Feliciane : Horatius tempore Angusti fut? F, Istud dubitaverim ; latinum est: Horatiusfomporibas vel adate Augusti fuit. Ciceronis temporibus; Caesaris faclele, Imperatorum tenporius; nostra alate, nostra ‘memoria, patrum nostrorum memoria, 1M, Esine hoe emendatum: Homerus tempore fuit, quo Roma nondum condita erat ? F. Latine dicendum est: Homerus {uit quo tempore vel tempore quo ; vel Homervs fuit,cun Roma nondum condita erat, —6r— M, Quid de hoe : Recto tempore advenisti? F.Non est latinum. Apud auctores non invenimus nisi enfore, velin tempore, i ipso tempore, satis tempore, non ero advenist Practerea Omnia fempore suo, commodo, opportuno, {doneo tempore, aunquam vero reco tempore, 1M. Quid significa: fu eo, én tai tempore ? F, Apad Livium signficat : in hoc discrimine, in his angustis ; apud ceteros scriptores denotat conditionem temporum vel reipublicae, v. g- Cicero : in hoe tempore ; in his jam aetatibus nostris; in nostra aetate; in illo tempore civitatis, — Sal, tai in tempore ; in tali die; alia in tempestate. 1M. Quid de hoc exemplo judicas: Multi empore ludorum cccisi sunt ? F, Nunquam dicitur tempore, sed ; Multi ludis occist Ludis pulicis, ludiscircensibus ;comstie, Saturnalbus. M. At hoe denique emendatum esse videstur : Semel vita Crassus risit ? F. Minime gentium. Cum enim quaeritur, quotes aliquid in tempore definito factum sit, requiritur i praepostio, Engo : Crassus seme! in ita risit. Bis in die edere ; ter is anno epistolam scribere ; saepius in hora consti ‘Nunquam fn vita mendacium dixisse, M, Quibus verbis Ablatious copie ef inopiae adjungiter, ‘Tiberi? T. Verbis abundare, redundare, afluereflorere,vigere. Carere, vacare, egere, indigere. Complere, implere, explere, relercire, cumulare, one- rare, afficere. Privare,spoliare, orbare,fraudare, nudare, M, Affer aliquot exempla.6 — B. Porco, haedo, agno, gallina, caso, mille abundant. Flomina fiscibus abundant. Urbs mulitadine redundat, aicitis afi. ‘Antiochia eruditssimis Aominidus lberalibusque studs afflucbat. “Aucoritate, honoribus, fame, acumine ingenii foe ‘Anima, memoria, moblitate vigere. Sensu, dolorey febsi, culpa carere. ‘Terra vacat humore. Nalla vitae pars vacare ofcio potest, Culpa vacare magnum est solatium. Corpus mls rab ‘eget Quibus rebusegebis, eis te adjuvabo. Pecunia indigere (= non habere). “Honore, premio, beneficio, voluptate, molesti, injuri, morte aliquem afficere, ‘Seniduoculis, liberi orbare ;somwo,vitaaliguem privare ‘Honore, geusio, donis cumulare ; naves frumento onerare, ‘navigiamilitibus complere; mundum orisexplere; oppidur ‘cenbus, defensoribas audare ; aiguem fractu victoriae faudare, fortune spoliare;frsam sarmestis, pateram mo, forum lamentatione complere ; sliquem honore, laudibus, Deneficis, divitis ornare. 1M. Quaedam adjectiva eundem requirunt Ablativum quae? ‘T. Orbus, nudus, vacuus, inanis, refertus, omustus, pracditus, liber, digaus,indignus, contentus,lactus, super bus, dives, plenus, purus, immonis. Nudus, orbus, liber, plerumque eum # pracpositione con- junguntur, cum de personis agitur. Urbs pracsidio nada ; respublica nuda ¢ magisiralidus, Doms libera marbo cives liber ab oma sumpte. Forum omnibus rebus orbum ; contio orba ab optimatibs. M. Complere et implere, egere et indigere nonnunguan etiam cam Genitivo conjunguntur : Ollam devariorat 63 — implere ; auvi, soni indigere ; opus quod magni indiget labors; tui consi, auxili egea. Utrumgue deinde est emendatun Jenus spe et plenus ‘fei; Genitivas tamen majore est in usu. Plenus timoris, vini; domus plena ornamentis fanorum ; urbs omni belico spparatu plena ; plenus exspectatione, Cavete tamen dieatis: Pleno vel plenissimojure hoe posco; sed: meo, (tuo, suo) jure, justosime poseere ; neve : Cajus est homo plenus su ; sed : Cajus aul amore est capt, injla- ths, eats; neve : plena mente utorj sed mihi menses nte= agra. Pro: Centum plenos ennos vixit, die: Centum axnos onleit (expect) M. Esine haec sententia emendata : Auctoritate tua nobis opus est? T. Cum Ciceronis est sententia, nihil, quin emendata sit, dubito. Sienim opus est impersonaliter utare, res qua indigeas Ablativum, et persona, quae indiget, Dativom exigit; si personalter utare, res, qua indigeas, ft subjec- tum sententiae, quod praecipue ft, cum res pronomine vel adjectivo neutrius signifietur, M. Utrum melius est :Ausilio uo mihi opus est an,ausi= ia tu? ‘T.Cum de rebus agitur, melius est opus est impersonae liter uti cum Ablativo ; eum de personis agitur, sine dis- crimine alterutra constructione uti licet v. g. libro tuo nihi opus est, Dux (vel duce) nobis opus est. Sed semper : Hoc, ittud nobis opus est. Quae nobis opus sint, dicara. Onina, mutta nobis opus sunt. Rogas guextum opus sit ? (Quid opus est verbis? Nihil opus est simulatione, Quant argentum est tii opus ? Quee opus erant, reperiebantur. ‘M. Quid, sires, qua opus est, declaranda est verbo ali 0? TT. Fit Infnitivo vel Accusativo cum Infinitive vel non unquam Ablativo participii Periecti passiviv. g Quid