Eşya Hukuku 1. Dönem 2020-2021

Dr. Öğr. Üyesi. Fatih Gündoğdu 2020-2021 Eşya Hukuku 1.
Dönem Yazar: Başak DOĞAN
Tasarruf yetkisine kimler sahiptir

Tasarruf yetkisine sahip kişiler tasarruf yetkisini kullanabilir. Malik hak ve yetkilerine sahip kişiler
ve temsilcileri
Ana kural - tasarruf yetkisine sahip olmayan kişilerin malı devretme yetkisi yoktur.
TMK m.988 - Tasarruf yetkisine sahip olmayan kişilerin bazı durumlarda malı devretme yetkisi
vardır.
Ayni Hak Nedir
Mal üzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan ve herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Ayni haklar
tapuya tescille doğarlar.
Ayni hak ve alacak hakkı arasındaki kavram arasındaki fark nasıl ortaya konulabilir
Alacak hakkı sözleşme kurulması ile oluşur ancak ayni hak doğması için sözleşme artı teslim
olması gerekir.
Nisbi hakkı aynı hakka nasıl yaklaştırırız? Şerhle
Eşyaya bağlı borç - Bir kimseyi sırf bir eşyaya malik olduğu için yükümlülük altına sokan
borçlardır.
Ayni Haklara Hakim Olan İlkele

1. Belirlik İlkesi: Bir eşya, tüm olarak bir ayni hak konusu. Mesela bir hayvan gövdesi;
kulakları Ece’ye, bacakları bana, gözleri Doruk’a ait olması mümkün değil. Bu nedenle bir
eşya bütün bütünleyici parçaları ve tümüyle ayni hak konusu olur deriz. Bunun bir istisnası
kat mülkiyetidir
2. Kamuya Açıklık İlkesi: Aleniyet, bu aleniyet için ilgili taşınmazla aranızda hukuki bağ
olmalıdır.
1

Dr. Öğr. Üyesi. Fatih Gündoğdu 2020-2021 Eşya Hukuku 1. Dönem Yazar: Başak DOĞAN
3. İnancın Korunması İlkesi: Bir taşınır veya taşınmaz üzerinde ayni ya da sınırlı ayni hak
elde edebilmek için bu hakları devreden kişinin tasarruf yetkisine sahip olması gerekir.
Fakat kanun koyucu burada bir istisna getirmiştir. 3. Kişilerin iyiniyetli olması halinde hakkı
kazanabilir (TMK m. 988, 777 Taşınır) (TMK m. 712,1023 Taşınmazlar)
4. Sınırlı Sayı ve Tipe Bağlılık İlkesi (Numerus Clausus): Haklar kanun tarafından tek tek
sayılmıştır. Yeni haklar türetilemez.
5. Hak Düşürücü Süre ve Zamanaşımı İşlememesi İlkesi: Zamanaşımı bir de dir. İleri
sürülmesi gerekir. De ’de borç vardır ve hala devam etmektedir. Borçlunun borçtan
kaçınmak için kullandığı yola de denir. Fakat hak düşürücü süre hakim tarafından re’sen
dikkate alınır çünkü borç sona ermiştir
ZİLYETLİ
Önemi
1. Taşınır mallarda ayni haklar için kamuya açıklık sağlarlar. Bunun sonucu olarak taşınır mallarda
ayni hak kazanılması zilyetliğin kazanılmasına bağlanmıştır.
TMK m.763/1 uyarınca taşınır mülkiyetinin nakli için zilyetliğin devri gerekir.
Kural olarak taşınır rehni zilyetliğin alacaklıya devriyle suretiyle gerçekleşebilir (TMK m
939/1)
TMK m. 79
2. Zilyedin zilyet olduğu taşınır mal üzerinde iddia ettiği hakka sahip olduğu karine olarak kabul
edilir (TMK m.985 – 986).
Taşınırın zilyedi onun maliki sayılır (TMK m.985/1) - Mülkiyet karinesi
Her zaman mülkiyet karinesi olarak kaşımıza çıkmaz örnek feri zilyetlikte karine (TMK m
986
3. Hak sahibi olmayan zilyetten iyi niyetle ayni hak kazanılması geniş ölçüde korunur (TMK
m.988 – 990).
Tasarruf yetkisine sahip olmayan kişilerin bazı durumlarda malı devretme yetkisi vardır
(TMK m.988
Para ve hamiline yazılı senetlerde de benzer bir istisna bulunmaktadır (TMK m.990
4. Taşınır ve taşınmaz mallarda zamanaşımı ile ayni hak kazanılmasını sağlar
TMK m.712, 713, 77
fi

fi

fi

.
.
İhkak-ı Hak Yasağı: Kişinin iddia ettiği hakkını adli makamlara başvurmadan kendiliğinden kişi
veya eşya üzerinde zor ve kuvvet kullanarak alması olarak tanımlanabilir.
Zilyetlik Nedir
TMK m.973/1’e göre bir şeyin üzerinde ili hakimiyeti bulunan bir kimse onun zilyedidir. Fiili
hakimiyetin yorumu kanunda bulunmamaktadır. Sadece elimizin altında bulunan telefonun
zilyetliğine sahip değiliz. Elinde bulundurmadan öte bir kavramdır.
TMK m.973/2’ye göre bazı hakların salt kullanılması zilyetlik sayılır. Örneğin manzara kapatmama
irtifakında biz ilgili malı kullanmadan sadece hakkı kullanıyoruz ve bu hakkın kullanılması ilgili
maddede zilyetlik anlamına geliyor.
Zilyetlik ili bir hukuki durumdur
Zilyetliği Kazanma
Zilyetlik sadece irade ile kurulur. Burada malik olma iradesinden bahsedilmez hakim olma
iradesinden bahsedilir. Fakat bunun istisnası miras hukukunda bulunmaktadır. Bu istisnaya göre bir
mal üzerinde zilyet olma malik olma iradesi olmaksızın bilmeksizin mirasçılar malik ve zilyet olur
Zilyet olma iradesi eşya ile temastan önce var olabileceği gibi sonradan da olabilir. Denize bir ağ
attınız bu ava gelecek balıklarda önceden bir iradeniz bulunmaktadır. Bazı yaralar bazı mallar
bakımından varsayılı irade şeklinde bir terim kullanıyor. Mesela arkadaşınız sizin masanıza hediye
bıraktı. Hoca bu terimin mantığına katılmıyor.
Zilyetliği Kaybetme
Spesi k olarak kazanırken bir iradeye bağlı olsa bile kaybederken bir düşünce dahi zilyetliğin
kaybedilmesine sebep olabilir. Biz bir malı 2. Kişiye ödül verebiliriz ve bu kişi başka bir kişiye
zilyetliği verebilir. Bizim bu durumda zilyetliğimizin türü değişir ya da kaybolabilir. Zilyet olma
iradesi zilyetliğin kaybında aranmamaktadır.
3
fi
fi
?
fi

Malı kendisine bırakan kişinin iktidarını tanır iktidarını tanımaz ise bu noktada tek zilyetlikten
bahsedebilir bu da malı elinde bulunduran kişidedir.
Malik Sıfatıyla Zilyet: Hoca bize kanunu verdi. Eğer biz hocaya bir gün o kanunu vermezsek yani
malı kendisine bırakan kişinin iktidarını tanımaz isem o zaman ben malik sıfatıyla zilyet olurum.
Bir Malı Başka Birine Sattım

1. Malı satan kişi ilgili malın maliki ise, o zaman satın alan kişi malı maliki olur ve malik
sıfatıyla zilyet olur
2. Malı satan kişi malın maliki değil ise
- Emin sıfatıyla zilyet ise tasarruf yetkisi olmadığı için TMK m.988’ye göre uygulama
yapılır. Malik sıfatıyla zilyet olur
- Malı satan kişi malı yolda buldu veya çaldı. İlgili kişinin tasarruf yetkisi yoktur. Malı satın
alan kişi malik olmaz, malik sıfatıyla zilyet olur
Hizmet Zilyetliği/Zilyet Yardımcılığı Nedir

Evdeki süpürgeyi kullanan temizlikçi, mutfak aletlerini kullanan aşçı örneği verilebilir. Burada siz
ona zilyetliği vermiyorsunuz. Siz sadece malı kullandırıyorsunuz ve burada ilgili kişi malı kendi
menfaati içinde kullanmıyor. Sizin menfaatiniz için kullanıyor.
4
.

Özellikler:
- Zilyet yardımcısı, asıl zilyetin emir ve talimatlarıyla hareket eder
- Zilyet yardımcısı, eşyayı kendisi için değil mala zilyet olan kimsenin bir hizmeti için
kullanır.
- Zilyet yardımcısı ile zilyet arasındaki ilişki dıştan görünebilir olmalıdır
- Zilyet yardımcısı, herhangi bir ayni ya da şahsi hakka sahip değildir.
- ***Zilyet yardımcısından edinilen mallarda İYİNİYET İLKESİ korunmaz. Bu ilkenin
korunması için emin sıfatıyla zilyet olan biri olmalıdır. Bu sebeple TMK m.988
uygulanamaz.
- Zilyet yardımcısı, zilyetlik davası açamaz. Ancak meşru müdafaa halinde kuvvet
kullanarak eşyayı koruyabilir.
- Zilyet yardımcısı, zilyedin zilyetliğini inkar eder veya malı gasp ederse kendisi malın tek
başına zilyedi haline gelir.
Zilyet Yardımcılığı ile Başkası için Zilyet Arasındaki Far

Başkası için zilyet hiç olmazsa o malı veren kişi adına zilyetliği korucuyu davalardan
faydalanabilirken hizmet zilyetliğinde ise bu malı veren kişiler adına dahi zilyetliği korucu
davalardan faydalanamazlar ancak meşru müdafaa adına dava açabilirler.
Tüzel kişilerin zilyetliği

Daima dolaylı zilyetliktir. Dolaylı zilyet bir başkasının vasıtasıyla o zilyetliği kullanmaya denir
Zilyetliğe Tabi Şeyle

1. Hukuken eşya vasfını taşıyan cismani varlıklar
2. Bir şeyin parçaları bütünden ayrılıp ayrı bir varlık teşkil etmedikçe ayni bir ayni hak konusu
olamadığı halde zilyetlik bir şeyin parçaları üzerinde de vuku bulabilir. Örnek: telefonun
camını ayrı satamazsınız. Telefonu satarken telefonla birlikte teslim etmek zorundasınız
3. Ancak üzerinde ili hakimiyet kurulabilecek eşyalarda zilyetlik söz konusu olur. Fiili
hakimiyet yalnızca özel mallarda söz konusu olur. Kamu mallarında söz konusu olamaz
4. Zilyetlik hem taşınırlarda hem taşınmazlarda söz konusu olursa da taşınmazlarda sicil kaydı
zilyetliğin yerini tutar (dolaysız zilyet)
fi

ZİLYETLİK ÇEŞİTLERİ
a. Haklı zilyetlik – haksız zilyetlik: Bir malı başkasına kullanması için verdiğinizde bu kişi
bu malı sizin hakimiyetinizi tanıyarak elinde bulundurduğu sürece zilyetliği hakka
dayanıyordur. Size mal geri vermeyeceğini düşündüğü anda haksız zilyet olur. Zilyetliğin
korunması bakımından önemlidir. TMK m. 981 vd. Zilyetliğin korunması bakımından
özellikler bulunmaktadır. Malik haklı zilyettir. Malik’in zilyeti bir hakka dayanmaktadır. Bu
hak mülkiyet hakkıdır. Haklı zilyet ise zilyetliği iade yükü altında olmayacaklardır fakat
haksız zilyetler iade yükü altında olurlar
b. İyi niyetli – kötü niyetli zilyet: Haklı zilyet ise zilyetliği iade yükü altında olmayacaklardır
fakat haksız zilyetler iade yükü altında olurlar. Geri vermenin kapsamı bakımından bu
zilyetin iyiniyetli mi kötü niyetli mi olduğuna bakarız. Zilyetliğin iadesi yükümünün
kapsamı bakımından önemlidir
c. Malik sıfatıyla zilyetlik – başka sıfatla zilyetlik: Malik sıfatıyla zilyet olanlar malın
zamanaşımıyla mülkiyetini kazanabilirler. Başka sıfatla zilyet olanlar hiçbir zaman
zamanaşımıyla mülkiyet hakkını kazanamazlar. Çünkü o malın başkasına ait olduğunu
kabul etmişlerdir.
d. Asli zilyetlik – fer’i zilyetlik: TMK m.974/2’de düzenlenmiştir
e. Dolaylı zilyetlik - dolaysız zilyetlik: TMK m.975’de düzenlenmiştir. Zilyetliğin korunması
yönünden önemlidir. Dolaylı zilyetlerin zilyetliklerini devam ettirdikleri kişiler fer’i zilyet
(ör. Sınırlı ayni hak ya da alacak hakkı sahipleri) olabileceği gibi, başkası için zilyet de (ör.
Şöför) olabilir
f. Tek başına zilyetlik – birlikte(müşterek) zilyetlik: tek bir evi iki kişi kullanabiliyorsa
ikisininde anahtarı varsa birbirlerine muhtaç olmadan kullanabiliyorlarsa müşterek zilyetlik
durumu söz konusudur
Örnek: Malınızı arkadaşınızın evinde unuttunuz. Arkadaşınız onu B kişisine sattı. B kişisi haksız,
iyi niyetli, malik sıfatıyla zilyettir. İyi niyetli olup olmadığını TMK m.3’e dayanarak iyiniyetli
olduğu karinesine dayandırdık. Haksız zilyedin 5 yıl malik kaldım, dava açılmadı. Bu sebeplerle
zamanaşımına uğradı mal. Zilyet oldum
Örnek: Malı A kişisi çaldı. O an itibariyle malik olamaz. Haksız, kötü niyetli, malik sıfatıyla
zilyettir. 5 sene o mala sahip olsam bile mülkiyeti kazanamıyorum çünkü kötü niyetliyim. Bir malın
maliki olmak için iyi niyetin bulunması gerekir.
6
.
B
Ödünç/kira/intif
kir
A - Malik sıfatıyla zilyet, iyiniyetli, haklı, dolaylı zilye

B - *Başkası sıfatıyla, haklı, iyiniyetli, dolaylı zilye
*Malik sıfatıyla, haksız, kötü niyetli zilye
C- Başkası sıfatıyla, iyi niyetli, haksız, dolaysız zilyet
ZİLYETLİĞİN KAYB
Zilyetliğin kurulması bakımından gösterilen iradeyi kaybı bakımından aramıyoruz. Bir zilyet kendi
iradesiyle zilyetliğine son verebileceği gibi o kişinin zilyetliğine iradesi olmaksızın da son
verilebilir. Örneğin; hırsızlık veyahut devir
7

A
I
ZİLYETLİĞİN KAZANILMAS
Bir kimse ya başka bir kimsenin rızası söz konusu olmaksızın yalnızca kendi ili hakimiyet kurma
iradesiyle zilyetliği ele geçirmiş olabilir veyahut bir kimse başkasının rızasıyla onun zilyetliği
devretme iradesiyle zilyetliği kazanmış olabilir.
Aslen Kazanma -> Bir kimse ya başka bir kimsenin rızası söz konusu olmaksızın, buna ihtiyaçta
duymaksızın yalnızca kendi ili hakimiyet kurma iradesiyle zilyetliği ele geçirmiş olabilir. Örneğin;
denizden tutulan balık, av hayvanları, dağdan toplanan çiçek, hırsızın kazanması da aslen
kazanmadır. Hırsız burada başka kişinin iradesine önem vermiyor ondan izin almıyor.
Bir zilyetliğin geçerli olmayan devri sonucu malda ili hakimiyeti elde eden kimsenin ili de aslen
kazanmadır. Örneğin; (T) tam ehliyetsiz devir sözleşmesiyle taşınırın zilyetliğini (B)’ye devretti.
Burada T’nin rızası geçerli değildir. B, T’nin rızası ile zilyetliği kazanmamıştır. Bu sebeple bu aslen
kazanmadır. Aynı durum sınırlı ehliyetsizler bakımından da geçerlidir. Örneğin; A’ya B malını
kiraya veriyor. Bu tesisen kazanma neden çünkü B, A’nın iktidarını tanıyor ama kafasından
tanımadığı an itibariyle bu malın zilyetliğini B aslen kazanır.
Devren Zilyetlik -> Bir kimse başkasının rızasıyla onun zilyetliği devretme iradesiyle zilyetliği
kazanmış olabilir.
Tesisen Zilyetlik -> Aslen zilyetlik ve devren zilyetlikte tek zilyetlik varken tesisen zilyetlikte iki
zilyetlik var. Bir kişi kendi zilyetliğini kaybetmeksizin başkasına zilyetlik tanıyorsa ve o kişi malı
devreden kişinin zilyetliğini tanımaya devam ediyorsa buna tesisen zilyetlik denir.
Miras Yoluyla Kazanma -> Bir kişinin ölmesiyle diğer mirasçıların onun terekesindeki bütün mal
varlığı değerlerine zilyet olması ve malik olmasından kaynaklanan bir durumdur. Kanundan dolayı
teslime gerek olmaksızın mirasçılara geçer. Miras takım edilene kadar terekeye dahil eşyalar
üzerinde elbirliği halinde zilyet olurlar.
fi
I
fi

fi

fi
ZİLYETLİĞİN DEVR
Fiilen Teslim -> Dolaysız zilyetliğin, nesnenin zilyedi tarafından doğrudan devralana
geçirilmesidir. TMK m.977 uyarınca “Zilyetlik, şeyin veya şey üzerinde hâkimiyeti sağlayacak
araçların, edinene teslimi veya edinenin önceki zilyedin rızasıyla şey üzerinde hâkimiyeti
kullanacak duruma gelmesi hâlinde devredilmiş olur.” şeklinde düzenlenmiştir. Önceki zilyetin malı
alan kişiyi zilyet kılma arzusu bulunması lazım. Doğrudan doğruya malın kendisinin yeni zilyede
teslim edilmesidir. Bir tasarruf işlemi değil, maddi ildir. Çünkü tek başına mülkiyeti geçiremez.
Zilyetliğin devrine sebep oluşturan hukuki işlemin geçersiz olması zilyetliğin devrini geçersiz
kılmaz. Sebebinden bağımsızdır
Araçların Teslimi -> Araç, dolaysız zilyedliğe araya bir engel girmeksizin ulaştıracak bir araç
olmalıdır. Sembolik araç teslimi ile zilyedlik geçirilmiş olmaz. Arabanın anahtarının teslimi de eğer
araç teslim edenin garajında gizliyse zilyedlik geçirilmiş sayılmaz.
9
İ
fi

Fiili Hakimiyeti Sağladığı Varsayılan Anlaşma Yoluyla Teslim -> Mevcut bir anlaşma gereğince
yeni zilyedin alabileceği ve üzerinde hakimiyet kurabileceği yere bırakılmasıdır. Bu kazanma
çeşidinin 3 unsuru vardır. Şöyle ki; "devredenin zilyet olması", anlaşma", "eşyanın ili hakimiyet
kurulabilecek bir yere bırakılması”. Örnek olarak bir evin önüne bir yük odunun bırakılmasını
gösterebiliriz. Zilyetliğin bu yolla kazanılması anlaşmanın geçerliliğine bağlıdır. Anlaşma
geçersizse zilyetlik bu yolla kazanılmaz. Diğer kişi ili hakimiyet sağlarsa zilyetliği aslen kazanmış
olur
Hükmen Teslim -> Zilyetliği geçiren kişinin özel bir sebebe dayanarak fer'i zilyet olarak kalması
ve sadece asli zilyetliği devretmesidir. Bir kişinin malik sıfatıyla oturduğu evini satıp, aynı evde
kiracı olarak oturmaya devam etmesi buna örnektir. Hükmen teslim için anlaşma geçerli olmalı ve
özel bir sebebin olması gerekir. Özel sebep, intifa veya sükna hakkı gibi bir sınırlı ayni hak, ya da
kira, ariyet, eser, vedia gibi bir alacak hakkı olabilir. Bu özel sebep de geçerli olmalıdır. Örneğin
evlenmek üzere yola çıkan bir çift bu sırada ev ihtiyaçlarını alıyorlar. Fakat henüz evi
kiralamadıkları için koyacak yerleri yok ve aldıkları beyaz eşyaları spotçuda bırakıyorlar. Biz gelip
alacağız diyorlar.
Kısa Elden Teslim -> Bizim kanununumuzda madde olarak tanımlanmayan fakat bizim
uygulamada kabul ettiğimiz kısa elden teslim terimi, halihazırda zilyetlik konusu şeye zilyet olan
kimsenin zilyetlik sıfatının değişmesi ve şey üzerinde zilyetliğinin devam etmesi söz konusudur.
Örneğin, A’nın yaz tatili boyunca izlemesi için arkadaşı B’ye ödünç verdiği televizyonu tatil
sonunda ona satması halinde kısa elden teslim yoluyla zilyetlik devredilmektedir. Malı elinde
bulunduran kişinin zilyetliğinin sıfatı değiştiği her halde kısa elden teslim görülür
Zilyetliğin Havalesi -> Asli zilyedin zilyetliğini aralarındaki bir anlaşma gereğince fer'i zilyet
dışındaki bir üçüncü kişiye devretmesidir. Dolayısıyla zilyetliğin havalesi dereceli zilyetlik
ilişkisinde mümkündür. Örnek olarak, A'nın kamyonunu B'ye kiralaması durumunda A asli zilyet, B
ise fer'i zilyettir. A kamyonunu C'ye satmak istediği taktirde, aralarında anlaşarak bundan böyle
onun asli zilyet olacağını kararlaştırmaları zilyetliğin devri açısından yeterlidir. Zilyetliğin
havalesinin geçerli olabilmesi için havale anlaşmasının ve bu anlaşmaya temel oluşturan hukuki
işlemin geçerli olması lazımdır. Asli zilyetliğin bir başkasına havale edilebilmesi için fer'i zilyedin
muvafakatı gerekmez ise de, havalenin ona karşı etkili olabilmesi havale anlaşmasının ihbar
edilmesine bağlıdır. İhbar yapılmadığı takdirde zilyetliğin havalesi B'yi bağlamaz
10
.
fi
.
fi
Eşyayı Temsil Eden Senetlerin Devri -> Eşyayı temsil eden senetler üzerinde yapılan tasarruf
işlemleri doğrudan senetlerin temsil ettiği eşya üzerinde etki yaparlar.
ZİLYETLİĞİN KORUNMASI
1. Kuvvet Kullanma (TMK m.981
2. Koruyucu Davalar (TMK m.982-984
- Zilyetliğin gasbında geri verme ve tazmina
- Zilyetliğe saldırı halinde açılacak davala
3. İdari Koruma (3092 Sayılı Kanunu
ZİLYETLİĞİN GERİ VERİLMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLE

TMK m.993 ve m.997 arasında düzenlenen hükümlerin geçerli olabilmesi için Hakka veya
zilyetlik karinesine dayanan bir talebin geçerli olması gerekir. Elinde malı haksız bir şekilde
zilyetliğinde bulunduran kişiye karşı açılan davanın hakka dayanması lazım veya zilyetlik
karinesine dayanması lazım. Eğer bu iki talebe dayanıyorsa ve bu durumda haksız zilyet malı geri
vermek zorunda kalıyorsa geri verme hükümleri uygulanır.
- Eğer zilyet önceki zilyedin iradesiyle zilyetliği kazana bir kimse ise ve kazanmaya
yol açan hukuki sebebin sona ermesi yüzünden bu zilyetliği geri vermek zorunda
kalırsa geri verme hükümleri uygulanmaz.
- Ortada hak sahibi olmayan zilyedin rızasıyla kazanılmış bir zilyetlik varsa devren
veya tesisen bu sebep geçerli değilse burada sebepsiz zenginleşme hükümleri
uygulanır.
İyiniyetli Haksız Zilyedin Geri Verme Yükümlülüğü (TMK m.993)

“Madde 993- İyiniyetle zilyedi bulunduğu şeyi, karineyle mevcut hakkına uygun şekilde kullanan
veya ondan yararlanan zilyet, o şeyi geri vermekle yükümlü olduğu kimseye karşı bu yüzden
herhangi bir tazminat ödemek zorunda değildir.
İyiniyetli zilyet, şeyin kaybedilmesinden, yok olmasından veya hasara uğramasından sorumlu
olmaz.
-İyiniyetli haksız zilyedin zilyetliği geri vermesi durumunda tazminat yükümlüsü değidir.
-Mal elinde ne durumda bulunuyorsa o şekilde geri vermek zorundadır. Mal bu süreç zarfında
zarara uğramışsa iyiniyetli zilyet bakımından bu zararları karşılamakla yükümlü değildir.
-İyiniyetli zilyet, iddia ettiği sıfatına uygun bir şekilde maldan edildiği yararlanma bakımındanda
bir tazminat ödeme yükü altında değildir.
11
”

-İyiniyetli zilyet maldan edindiği faydaları veyahut malı kullanırken mala verdiği zararları
karşılamak zorunda değildir.
Masra ar Bakımından
“Madde 994- İyiniyetli zilyet, geri vermeyi isteyen kimseden şey için yapmış olduğu zorunlu ve
yararlı giderleri tazmin etmesini isteyebilir ve bu tazminat ödeninceye kadar şeyi geri vermekten
kaçınabilir.
İyiniyetli zilyet, diğer giderler için tazminat isteyemez. Ancak, şeyin geri verilmesinden önce
kendisine bu giderler için bir tazminat önerilmezse, kendisi tarafından o şeyle birleştirilen ve
zararsızca ayrılması mümkün bulunan eklemeleri o şeyi geri vermeden önce ayırıp alabilir.
Lüks Masrafalar: Bir bisikletin tekerine renkli ışıklar taktırdınız. Lüks masraftır. Yaptığı masra ar
sonucu mala eklettiği lüks masraf sayılacak aksesuarları söküp alabilir. Asıl mal sahibi de mala
yapılmış olan lüks masra arı ödemeyi kabul ederse o zaman iyiniyetli haksız zilyed lüks masra ar
sonucu eklediği aksesuarları alamaz.
Zorunlu Masra ar: Bir bisikletin tekerleri aşındı bunları değiştirdiniz. İyi niyetli haksız zilyet bu
masrafı mal sahibinden isteyebilir, aynı zamanda bu talebi yerine getirilinceye kadar malı iade
etmekten kaçınabilir. Buna GERİ VERMEKTEN KAÇINMA YETKİSİ denir.
Faydalı Masra ar: Bir bisikletin aynası yok arkayı göremiyordunuz taktırdınız. Bu malın
kullanılması için zorlu değildir, fakat faydalı bir masraftır. İyi niyetli haksız zilyet bu masrafı mal
sahibinden isteyebilir, aynı zamanda bu talebi yerine getirilinceye kadar malı iade etmekten
kaçınabilir. Buna GERİ VERMEKTEN KAÇINMA YETKİSİ denir
TBK m.79/f.1 uyarınca “Sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden
çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında kalanı geri vermekle yükümlüdür.” Hükmü iyiniyetli
haksız zilyede uygulanır.
Kötüniyetli Haksız Zilyedin Geri Verme Yükümlülüğünün Kapsam

“Madde 995- İyiniyetli olmayan zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması
yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler
karşılığında tazminat ödemek zorundadır.
İki başlık altında incelenir;

1. Hak Sahibine Vermiş Olduğu Zararla
- Mala Verdiği Zararlar
12

fl
fl
fl
:
fl

fl
fl
- Malikin Malı Kullanmasına Engel Olmasından Dolayı Ortaya Çıkan Zararlar

- Mal Elinden Çıkmışsa Bunun Değeri
2. Elde Ettiği veya Elde Etmeyi İhmal Ettiği Ürünler Karşılığı Tazmina
* NOT: Birbirini izleyen zilyedlerden önceki kötü niyetli zilyed sonraki zilyetin zararlarından
sorumludur. Bu tazminat haksız ile dayandırılır. Fakat burada kusur aranmaz.
Masra ar Bakımından
Yalnızca zorunlu masra arı talep edebilir. Zorunlu masra arın kendisine ödenmesine kadar malı
elinde tutma yetkisine sahip değildir.
TBK m.79/f.2 uyarınca “Zenginleşen, zenginleşmeyi iyiniyetli olmaksızın elden çıkarmışsa veya
elden çıkarırken ileride geri vermek zorunda kalabileceğini hesaba katması gerekiyorsa,
zenginleşmenin tamamını geri vermekle yükümlüdür.” hükmü kötüniyetli haksız zilyede uygulanır.
Kötü niyetli haksız zilyedin iade borcu bunların karşılığında elde ettiği değer üzerinden devam
ediyor. Bu zenginleşmenin tamamını kendisinden malı isteyen davacıya vermek zorunda kalacak
TAPU SİCİLİ
Taşınmazlara özgü olan tapu sicili aslında bir sistemdir.
Tapu Sicil Tüzüğü m. 5’e göre “Tapu sicili, Devletin sorumluluğu altında, tescil ve açıklık ilkelerine
göre taşınmazlar ile üzerindeki hakların durumlarını göstermek üzere tutulan sicildir.
TMK m. 997- Taşınmazlar üzerindeki hakları göstermek üzere tapu sicili tutulur.
Tapu sicili, tapu kütüğü ve kat mülkiyeti kütüğü ile bunları tamamlayan yevmiye defteri ve belgeler
ile plânlardan oluşur.
Sicilin örneği, nasıl tutulacağı ve yardımcı siciller Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle
belirlenir.
13
fl

fl

fi

fl
t
Tapu Kütüğü: Temel kütüktür. Tapu kütüğü bize aynı hakları, şahsi hakların şerhini gösteren bir
sicildir. Tapu kütüğüne yapılan tescillerin geçerli bir sebebe dayanması gerekir.
Kat Mülkiyeti Kütüğü: Arsanın paylı mülkiyeti kolay olmayacağından dolayı kat mülkiyeti
kütüğüne ihtiyaç hasıl olmuştur. Tapu kütüğünde kayıtlı olan arsanın üzerinde dikey yapılaşmanın
söz konusu olduğu halde tapu kütüğünde arsanın kayıtlı olduğu sayfaya “taşınmazın kat mülkiyeti
kütüğüne çevrilmiştir” şeklinde bir ibare koyulur.
Yevmiye Defteri: Tapu kütüğüne istekleriniz hemen geçirilmez. Bir araştırma süresi vardır. Bu
istekler yevmiye defterine kaydedilir ve istekler uygun bulunursa, bu araştırma süresince hak
kaybına uğratılmamak için isteklerin yevmiye defterine işlendiği andan itibaren hakkı elde etmiş
sayılır.
Resmi Belgeler: Vekaletnameler, mahkeme ilamları, resmi senetler vb. TMK m.1002/f.2’ye göre bu
belgeler “özenle sıraya konulur ve saklanır”. Tapu kütüğüne kaydın geçerli olup olmadığı bu
belgelere göre tespit edilir. Yolsuz Tescil, geçerli bir hukuki sebebe dayanmaksızın tapuda malik
olarak gözükmeye denir.
Planlar: Resmi ölçümlere dayanan taşınmazın sınırlarını ve yüzölçümünü gösteren kadastro
kanunun konusu içerisinden kalan bir belgedir. Bu bir kadastral faaliyettir. TMK m.1003’e göre
“Bir taşınmazın kütüğe kaydı ve belirlenmesinde resmî bir ölçüme dayanan plân esas alınır”
KÜTÜKTE SAYFA AÇACAK ŞEYLE

TMK m. 704
“Taşınmaz mülkiyetinin konusu şunlardır:
1. Arazi,
2. Tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,
3. Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler.
14

TMK m. 998
“Tapu siciline taşınmaz olarak şunlar kaydedilir:
1. Arazi,
2. Taşınmazlar üzerindeki bağımsız ve sürekli haklar,
3. Kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümler.
Arazinin tapu siciline kaydı, özel kanun hükümlerine tâbidir.
Bağımsız ve sürekli hakların kaydedilmesi için gerekli koşullar ve usul Cumhurbaşkanınca çıkarılan
yönetmelikle belirlenir. Süreklilik koşulunun gerçekleşmesi için hakkın süresiz veya en az otuz yıl
süreli olması gerekir.
Kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümlerin taşınmaz olarak kaydı, özel kanun hükümlerine
tâbidir.
TST m. 8
“(1) Tapu siciline taşınmaz olarak şunlar kaydedilir:
a) Arazi,
b) Bağımsız ve sürekli haklar,
c) Kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümler.
(2) Özel mülkiyete tâbi olmayan ve kamunun yararlanmasına ayrılan taşınmazlar, bunlara ilişkin
tescili gerekli bir aynî hakkın kurulması söz konusu olmadıkça kütüğe kaydolunmaz.
(3) Tapuya kayıtlı bir taşınmaz, kayda tâbi olmayan bir taşınmaza dönüşürse, tapu sicilinden terkin
edilir.
Nelerin taşınmaz siciline kaydedilebileceği yani nelerin taşınmaz mal sayılarak buna nazaran
işlemler gerçekleştirebileceği ve bu gerçekleştiren işlemler ışığında da nelere sayfa açılabileceği
incelenmektedir.
1. Arazi: TST m.9’a göre “Arazi, sınırları hukukî ve geometrik yöntemlerle belirlenmiş yeryüzü
parçasıdır. Arazinin tapu siciline kaydı, özel kanun hükümlerine tâbidir.”
2. Bağımsız ve Sürekli Haklar: Süresiz veya en az otur yıl süreli olan ve tasarru arı
kısıtlanmayan veya izne tabi kılmayan bağımsız ve süreli irtifak hakları, tapu kütüğünün ayrı
bir sayfasında taşınmaz mal olarak tescil edilir. Bir tapu sicilinde taşınmaz olarak kendilerine
sayfa açılabilecek haklar aslında devir ve intikal kabiliyeti olan kişiye bağlı irtifak hakları
olarak karşımıza çıkıyor. (1)Hangi haklara biz tapu sicilinde ayrı bir sayfa açabiliyoruz? Devir
ve intikal kabiliyeti olan ve kişiye bağlı olarak kurulan en az otuz yıl için kurulan irtifak
15
”
fl
haklarına ayrı bir sayfa açılabilir. Her irtifak hakkı bağımsız ve süreli haklar olarak
değerlendirilmez. Bunun içinde şartlar vardır. (2)İrtifak hakkı eşyaya ve kişiye bağlı olarak
kurulabilir. Fakat bahsettiğimiz kategoriye girebilmesi için bağımsız bir hakkın varlığından söz
etmeliyiz. Eşyaya bağlı irtifak hakkı eşyaya bağlıdır. Burada bağımsız bir hakkın varlığından
söz edilemez. Kişiye bağlı irtifak haklarında ise yalnızca kişiye bağı olan intifa ve sütna
hakkında bağımsızlıktan bahsedemeyiz. Başkasına devredilebilir ve mirasçılara geçebilen
haklar bu bölümün konusudur. Örneğin; Üst hakkı, Kaynak hakkı ve Geçit hakkı.
3. Bağımsız Bölümler: Ana taşınmaz malın bağımsız mülkiyete konu olan bölümleri, kat
mülkiyeti kütüğünde ayrı ayrı sayfalara yazılır.
TST m.16’ya göre “(1) Kanunlarda veya bu Tüzükte belirlenen istisnalar dışında, yazılı istem
olmadıkça tapu sicili üzerinde işlem yapılamaz,
(2) İstem, tescili bozucu veya hükümsüz kılıcı kayıt ve şarta bağlanamaz…
Tescil işleminin yapılabilmesi için;

1. Yetkili kişi tarafından tescil talebi:
2. Talepte bulunan bu kişinin tasarruf yetkisini ve tescilin sebebini belgelendirmesi:
TALE
Açılmış bir sayfaya tescil sağlanabilmesi için talepte bulunmak gerekir.
TMK m.1013 “Tescil, tasarrufa konu olan taşınmaz malikinin yazılı beyanı üzerine yapılır.
Edinen kimse, kanun hükmüne, kesinleşmiş mahkeme kararına veya buna eşdeğer bir belgeye
dayanıyorsa, bu beyana gerek yoktur.
Bir aynî hakkı tescilden önce kazanan kimse, gerekli belgeleri ibraz ederek tescili isteyebilir.
TST m.18 “(1)İstem, müdür veya görevlendireceği tapu görevlisi tarafından incelenir ve istemin
hak sahibi tarafından yapılıp yapılmadığı belirlenir… (4) İstem vekâleten yapılmışsa, vekilden
18/1/1972 tarih ve 1512 sayılı Noterlik Kanununa göre düzenlenmiş ve istem konusu işleri yapmaya
yetkili olduğunu içerir vekâletname istenir…”
Bir taşınmaz üzerinde hak tesis edebilmek için malik olmak gerekir fakat sadece malik olmak
yetmez tapu kütüğünde malik olmanızda gerekir. Tapu kütüğünde malik gözükmüyorsanız yani
sicil dışı malikseniz önce tapuda gözükmeniz lazım. Bunu sağlamadıkça mülkiyeti
devredemezseniz, hak tesis edemezsiniz, vefattan sonra da bu mal mirasçılara kalmaz.
16
P
Malik olma iddiası yetmez. Tapu kütüğünde malik olarak gözükmez iseniz (1)İŞLEM
YAPAMAZSINIZ.
Eğer tapuda malik gözükmüyorsanız yani ortada bir yolsuz tescil söz konusu ise, üçüncü kişilerin
bu taşınmaz üzerinde aynı hak kazınmasına (2)ENGEL OLAMAZSINIZ.
Talebin İçeriği ve Şekli

TST m.16/f.3,f.4
“(3) Müdürlüklere her türlü tapu işlemi için yapılacak istemde, başvuru istem belgesi düzenlenir.
(4) Tapu sicilinde yapılacak haciz dahil her türlü kayıt sorgulaması istemlerinde, Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarası veya taşınmazın ada ve parsel numarasının belirtilmesi zorunludur.
Aksi hâlde istem reddedilir.
İstem YAZILI olmalıdır. Bu talebi tapu sicil memuruna ithafen yazmak durumundayız.
Sağır ve dilsiz bir bireyin taraf olduğu durumlarda TST m.24/f.2’ye göre “İstem sahibinin,
işitme, konuşma veya görme engelli olması hâlinde, işlemler isteğe bağlı olarak iki tanık huzurunda
yapılır. Engellinin tanık istememesi hâlinde, bu husus istem belgesinde veya resmî senette belirtilir.
İlgilinin işitme veya konuşma engelli olması ve yazı ile anlaşma imkânının da bulunmaması
hâlinde, işaret dilinden anlayan yeminli bilirkişi bulundurulur.”
Diğer haller ise TST m.24/f.1 uyarınca şöyle belirtilmiştir: “Tapu işlemlerinde, istem sahiplerinden
biri veya birkaçının imza atamaması, okuma ve yazma bilmemesi, kimliklerinde şüpheye düşülmesi,
ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile mevzuatın öngördüğü diğer hâllerde iki tanık bulundurulur.”
Talebin Hukuki Niteliği: Doktrinde bu konu hakkında tartışmalar vardır. Bir görüş Bu verilen talep
bir ayni sözleşmedir savını kullanıyor. Başka bir görüş, bu talebi tasarruf tescile tabi borç teşkil
eden senetin içinde görüyor, yani hakkı etkilemeyen usule bir işlem gibi kabul ediyor. Eğer bu
görüşü kabul edersek talep hariç diğer şartlar sağlandığında tescili geçerli kabul etmemiz gerekecek
ve talebin geçerli olması tescili etkilemeyecek. Hakim olan görüş ise bu talebi yapan malikin tek
tara ı bir tasarruf işlemi olarak görüyor. Eğer bu görüşü kabul edersek talep bulunmaksızın yapılan
işlemler hükümsüz olacaktır
Talebin reddedilmesi durumunda bu beyanın reddedilme gerekçesi yazılarak itiraz süresi ve yeri
belirtilmeli tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde,
bölge müdürlüğüne itiraz edilebilir. Bölge müdürlüğünün kararına karşı da tebliğ tarihinden itibaren
15 gün içinde, genel müdürlüğe itiraz edilebilir
17
fl

TESCİ
Bir tescilin geçerli olabilmesi için
1. Tasarruf yetkisinin belgelendirilmesi gerekir:
TST m.17 “Kanunî istisnalar dışında, tapu sicilinde hak sahibi olan kişiler istemde bulunabilir.
Tescilden önce hak sahibi olmuş kişiler de hakkın tescili için gerekli belgeleri ibraz ederek istemde
bulunabilirler.
Aile konutu olarak özgülenen taşınmazın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutun aile konutu
olduğuna dair şerhin verilmesini isteyebilir.
TMK m.1015/f.2 uyarınca “İstemde bulunan kimse, kendisinin, sicilde hak sahibi görünen kişi veya
bu kişinin temsilcisi olduğunu ispat etmek suretiyle tasarruf yetkisini belgelemiş olur.” Yetkili kişi
olduğunu ispat edebilir. Sahte vekaletle yapılan tescillerde yolsuz tescildir
TST m.18 “İstem vekâleten yapılmışsa, vekilden 18/1/1972 tarih ve 1512 sayılı Noterlik Kanununa
göre düzenlenmiş ve istem konusu işleri yapmaya yetkili olduğunu içerir vekâletname istenir. Tapu
işlemi için düzenlenecek vekâletnamelerde, vekâlet verenin imzasının bulunması zorunludur. Vekil,
tevkil yetkisine dayalı olarak bir başkasını vekil tayin etmiş ise, dayanağı olan vekâletname de
aranır. Vekilin kimliği belirlendikten sonra, tapu sicilindeki hak sahibi ile vekâletnamedeki vekâlet
verenin kimliği ikinci fıkra hükmüne göre karşılaştırılır.
TMK m.1016 “Tasarruf yetkisine ve hukukî sebebe ilişkin belgeler tamam değilse istem reddedilir.
Bununla birlikte, hukukî sebebe ilişkin belgeler tamam olmasına rağmen, tasarruf yetkisini
belirten belgenin tamamlanması gereken hâllerde, malikin rızası veya hâkimin kararıyla geçici
tescil şerhi verilebilir.” Tasarruf yetkisi olmayan bir kişi tarafından yapılan tescil işlemi geçerli
değildir. Fakat kanun koyucu f.2’de bulunan istisnayı getirmiştir. Hukuki sebebi kanıtladınız fakat
tasarruf yetkisini ortaya koymak için zamana ihtiyacınız var ise o durumda zaman kaybetmemek
için geçici tescil şerhi verilebilir.
2. Hukuki sebebin belgelendirilmesi gerekir: Tescilin sebebi sadece satım sözleşmesi temelli
değildir. Bu sözleşmeye resmi senet denir. Resmi seneti düzenlersiniz bu devri sağlarsınız.
Veraset ilanı veya mahkeme kararı da tescil sebebi olabilir
Tescil Nasıl Yapılır

Talepte bulunanın tasarruf yetkisi ve hukuki sebebi belgelendirdiği zaman tescil yapılabilir
TMK m.1017’ye göre tescil şu şekilde yapılır

“Kütüğe tesciller, istem tarihine ve sırasına göre yapılır.
18
L
Sicildeki kaydın bir örneği isteyen ilgiliye verilir.”

TST m.23’e göre ise
“(1)Yevmiye defterine, tapu sicili üzerinde işlem yapılmasını gerektiren veya reddedilen istemler
kaydedilir. Tapu sicili üzerinde kayıtlı hakların birbirlerine üstünlüğü, bu deftere yazım tarih ve sıra
numarasına göre belirlenir.
(2) Müdürlüğe gelen istemler;
a) Sözleşme düzenlenmesi gereken işlemlerde usulüne uygun resmî senet düzenlenerek tara arca
imzalanmasından,
b) Sözleşme düzenlenmesi gerekmeyen işlemlerde istem belgesinin imzalanmasından,
c) Resmî kurumlara ait yazıların alınmasından sonra yevmiye defterine kaydedilir…
TST m.27’e göre tescil şeklen şöyledir

“İstem, yevmiye defterine kaydedildikten sonra, aynı tarih ve yevmiye numarası ile kütüğe tescil
edilir. Tescil, siyah veya mavi mürekkepli kalemle ve kitap har eriyle okunaklı şekilde yazılır. Kütük
üzerinde kazıntı, silinti ve çıkıntı yapılamaz.
TST m.28’e göre mülkiyet hakkının tescili şeklen şöyle yapılır

(1) Kütük sayfası malik sütunundaki devreden kişinin adı ve soyadı, baba adı ile edinme nedeni,
tarih ve yevmiye numarası kırmızı mürekkepli kalemle çizilir ve yine kırmızı mürekkepli kalemle
tarih ve yevmiye numarası yazılır. Malik sütununun ilk beş satırına yeni malikin adı, soyadı ve baba
adı, edinme nedeni, tarih ve yevmiye numarası yazılır.
(2) Tüzel kişilerin unvanı tam olarak yazılır.
(3) Paylı mülkiyette pay miktarı; paydaşların adı, soyadı ve baba adından sonraki kısımda, kesirli
olarak gösterilir.
(5) Elbirliği mülkiyette elbirliğini doğuran neden, malik adlarının ortak paranteze alınmasından
sonra belirtilir.
(6) Aynı malike ait birden çok taşınmaz birbirine bitişik olmasa da, malikin istemiyle TAKBİS
üzerinde müşterek tapu kütüğüne kaydedilerek, taşınmaz sayfa numaraları ile bağlantı sağlanır.
Bu durumda, müşterek tapu kütüğüne kaydedilen taşınmazların asıl sayfaları üzerinde, herhangi bir
işlem yapılamaz. Müşterek tapu kütüğünden çıkarılan taşınmazlar üzerindeki mevcut hak ve yükler,
taşınmazların asıl sayfalarına nakledilir.
İrtifak Haklarının Tescili

TST m.3
19
…
fl
:
fl
(1) İrtifak hakları, kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tescil edilir.
(2) Kişisel irtifak hakları, ilgili taşınmazın kütük sayfası irtifak hakları sütununda mükelle yet
anlamına gelen "m" har ile gösterilir. Hak sahibinin adı, soyadı ve irtifak hakkının çeşidi
belirtilerek ve varsa süresi yazılarak tescil edilir. Bu hakları tescilinde, ayrıca her bir irtifak hakkı
için "a" har nden başlamak üzere alfabenin tüm har eri (a, b, c, ç, ... g, ğ, ... ı, i, j... gibi)
kullanılır.”
(3) Taşınmaz lehine kurulan irtifak hakları, lehine irtifak hakkı kurulan taşınmazın kütük
sayfasında hak anlamına gelen "h" har ile aleyhine irtifak hakkı kurulan yüklü taşınmazın kütük
sayfasında ise, "m" har ile gösterilir. Yararlanan taşınmazın kütük sayfası irtifak hakları
sütununda, yüklü taşınmaz üzerinde tescil edilecek irtifak hakkının niteliği belirtilir. Yüklü
taşınmazın kütük sayfasında ise, yararlanan taşınmaz lehine kurulan irtifak hakkının niteliği tescil
edilir. Taşınmaz lehine kurulacak irtifak hakları planında da gösterilir.
(5) Bağımsız ve sürekli irtifak hakları ise, “tapu kütüğünün en son sayfasına tescil edilir, taşınmaz
ve üzerindeki hakların tapu kütüğü sayfaları arasında bağlantı sağlanır.
Rehin haklarının tescili

“(1) Taşınmaz rehni, kütük sayfasının ilgili sütununa aşağıdaki şekilde tescil edilir:
a) Her bir rehin hakkı için, "A" har nden başlamak üzere alfabenin tüm har eri (A, B, C, Ç, ... G,
Ğ,... I, İ, J... gibi) kullanılır.
b) Tescilde, ipotek "İ", ipotekli borç senedi "İ.B.S.", irat senedi "İ.S." har eriyle gösterilir.
c) Alacaklının adı, soyadı ve baba adı, tüzel kişinin unvanı tam olarak yazılır, ipotekli borç senedi
hamiline yazılı ise bu durum belirtilir.
ç) Rehin miktarı, varsa faiz oranı, rehin derecesi, rehin süresi ile tescil tarihi ve yevmiye numarası
yazılır. Faiz oranı değişken ise, düşünceler sütununda belirtilir. Rehin haklarının terkini için
sonraki ilk satır boş bırakılır.
(2) Rehin hakkının kuruluşundaki şartlarda yapılan değişikliğe ait sözleşmeler, alacağın kısmen
ödenmesine ilişkin istemler, 11/1/2011 tarih ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 183 üncü
maddesi uyarınca yapılacak alacağın devri sözleşmeleri ve benzerleri düşünceler sütununda
belirtilir.
(3) Boşalan dereceye geçme hakkı veren sözleşmeler, şerhler sütununda gösterilir.
Müşterek rehnin tescili

TST m.32/f.1-
20
…
fi
b
f
fi

fi

f
fl
”
fl
fl
”
fi
“Müştereken ve/veya müteselsilen borçlu kimselere ait birden çok taşınmaz veya pay aynı alacak
için rehin edilirse; ilgili taşınmazların kütük sayfaları rehin sütununa alacak miktarının tamamı
tescil edilmekle birlikte, düşünceler sütununda hangi taşınmazlarla müşterek rehinli olduğu
belirtilir.”
Paylı mülkiyete konu taşınmazlarda payın rehni

TST m.3
“(1)Paylı mülkiyete konu taşınmazlarda payın rehnedilmesi hâlinde, hangi payın rehinli olduğu
düşünceler sütununda belirtilir.
(2) Taşınmaz, paylara ayrılarak rehnedilemeyeceği gibi, bir paydaşın payı da bölünerek
rehnedilemez.
(3) Pay üzerinde rehin kurulduktan sonra, paydaşlar taşınmazın tamamını rehnedemezler
…
ŞERHLE
1. Kişisel Hakların Şerh
2. Tasarruf yetkisinin kısıtlanmasına yönelik şerhle
3. Geçici Tescil Şerh
Şerhler sütunu
TST m. 46 “(1) Kütüğün şerhler sütununa kişisel haklar, tasarruf yetkisini kısıtlayan veya
yasaklayan şerhler, geçici tescil şerhleri ile kanunlarda öngörülen diğer hususlar yazılır.
Kişisel haklarda Şer

TMK Madde 1009 “Arsa payı karşılığı inşaat, taşınmaz satış vaadi, kira, alım, önalım, gerialım
sözleşmelerinden doğan haklar ile şerhedilebileceği kanunlarda açıkça öngörülen diğer haklar tapu
kütüğüne şerhedilebilir.
Bunlar şerh verilmekle o taşınmaz üzerinde sonradan kazanılan hakların sahiplerine karşı ileri
sürülebilir.”
…kanunlarda açıkça öngörülen diğer haklar… kanunda bir çok maddede şerh edilebilecek haklar
bulunmaktadır. Kafamıza göre bir sözleşmeyi tapu kütüğüne şerh ettiremeyiz. Örneğin; TMK
m.695/f.2’de düzenlenen Paylı Mülkiyette Şerh şöyledir. “Taşınmazlarda yararlanma, kullanma ve
yönetime ilişkin kararların sonradan paydaş olan veya pay üzerinde aynî hak kazananları
bağlaması için, bunların tapu kütüğüne şerh edilmesi gerekir.” Veya şu örnekte verilebilir. TMK m.
21
”
698/f.2’de “Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir.
Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne
şerh verilebilir.”
Kişisel hakların şerhi için aranacak belgeler

TST m.47
“(1) Kişisel hakların, şerhler sütununa kaydı için;
a) Satışla birlikte kurulan gerialım hakkı, bağışla birlikte kurulan bağışlayana dönme hakkı,
rehinle birlikte kurulan boşalan dereceye geçme hakkı ve irtifak hakkı vaadi için resmî senet,
b) Satış sözleşmesinden ayrı olarak düzenlenen gerialım hakkı, bağış sözleşmesinden ayrı olarak
düzenlenen bağışlayana dönme hakkı ve rehinden ayrı olarak düzenlenen boşalan dereceye
geçme hakkı için noterce düzenlenen sözleşme,
c) Alım, taşınmaz satış vaadi, bağışlama vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat hakkı için noterce
düzenlenen sözleşme,
ç) Sözleşmeden doğan önalım hakkı ve taşınmaz kiraları için yazılı sözleşme,
aranır.
Şerh Şeklen Nasıl Yapılır?
Şerhler sol sayfadaki en son sütuna yazılır
TST m.51
“(1) Şerhler, kütük sayfasındaki özel sütuna, konusu, süresi, tarih ve yevmiye numarası ile varsa
değeri gösterilerek yazılır, terkini için sonraki ilk satır boş bırakılır.
22
”
(2) Geçici tescil şerhleri “G.T.Ş.” har eriyle gösterilir. Kesin tescil, terkin olunacak geçici tescil
şerhinin tarih ve yevmiye numarası ile yapılır.
(3) Şerhle yükümlü taşınmaz devre konu olursa, varsa şerhler sütunundaki eski malikin adı çizilip,
şerhin tarih ve yevmiye numarası değiştirilmeksizin, devir işlemine ilişkin tarih ve yevmiye
numarası ile yeni malikin adı yazılır.”
Tasarruf Yetkisinin Kısıtlanması
Şerh verilecek tasarruf kısıtlamaları TMK m.1010’da üç grupta toplanmıştır.

1. Çekişmeli hakların korunmasına ilişkin mahkeme kararları: Taşınmaz üzerinde ayni
hak gerektirecek nitelikteki uyuşmazlıklar kastediliyor.
2. Haciz, i âs kararı veya konkordato ile verilen süre: Borçlunun tasarruf yetkisini
kısıtlayacağı için şerh konulması gerekir
3. Aile yurdu kurulması, artmirasçı atanması gibi şerh verilmesi kanunen öngörülen
işlemler
Tasarruf kısıtlaması şerhleri sadece burada belirtilmiş olanlarla sınırlı değildir. Örneğin, aile konutu
şerhi.
Tasarruf yetkisini kısıtlayan şerhler için aranacak belgeler

TST m. 4
“(1) Tasarruf yetkisini kısıtlayan şerhler için;
a) Haciz ve ihtiyati haciz için yetkili merciin resmî yazısı,
b) Devretmekle yükümlü önmirasçı atama hâlinde vasiyetnamenin onaylı bir örneği ve şerhi içeren
mahkeme yazısı,
23

fl
fl

c) Çekişmeli hakların korunmasına ilişkin hâllerde mahkeme kararı,

ç) Kanunların kısıtlayıcı şerh verilmesini öngördüğü diğer hâllerde kanunda belirtilen belgeler,
aranır.
Tasarruf hakkını yasaklayan şerhler için aranacak belgeler

TST m.49
“(1) Tasarruf hakkını yasaklayan şerhler için;
a) İhtiyatî tedbir için mahkeme kararı veya yazısı,
b) Kamu haczi, i as veya konkordato ile verilen sürenin şerhi için yetkili merciin resmî yazısı,
c) Aile konutu şerhi için merkezi nüfus idaresi sisteminden veya nüfus müdürlüğünden alınan
yerleşim yeri belgesi ile medeni hâli gösterir nüfus kayıt örneği,
ç) Aile yurdu kurulması hâlinde mahkeme kararı veya yazısı,
d) Eşlerden birinin taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisinin kaldırılması hâlinde mahkeme kararı,
e) Kanunların yasaklayıcı şerh verilmesini öngördüğü diğer hâllerde kanunda belirtilen belgeler,
aranır.”
Geçici Tescil Şerhi
Hukuki sebebi kanıtladınız fakat tasarruf yetkisini ortaya koymak için zamana ihtiyacınız var ise o
durumda zaman kaybetmemek için geçici tescil şerhi verilebilir.
Ayni hak iddiasında bulunanlar, haklarını kanıtlayıcı belge temin edinceye kadar iyi niyetli üçüncü
kişilerin tapu kütüğündeki yanlış kayıtlara dayanarak hak iktisabını engellemek için konulur.
Bunun için:
(1)Mahkemeden ihtiyati tedbir kararı veya, (2) Tapu sicilinde malik gözüken kişinin rızası gerekir.
TMK m. 101
“Aşağıdaki hâllerde geçici tescil şerhi verilebilir:
24
”
fl

1. İddia edilen bir aynî hakkın güvence altına alınması gerekiyorsa,

2. Tasarruf yetkisini belirleyen belgelerdeki noksanlıkların sonradan tamamlanmasına kanun
olanak tanıyorsa.
Geçici tescil şerhi, bütün ilgililerin razı olmasına veya hâkimin karar vermesine bağlıdır. Şerhin
konusu olan hak sonradan gerçekleşirse, şerh tarihinden başlayarak üçüncü kişilere karşı ileri
sürülebilir.
Geçici tescil şerhi verilmesi istemi üzerine hâkim, tara arı dinleyerek veya dosya üzerinde inceleme
yaparak şerhe konu olan hakkın varlığının kabul edilebileceği kanaatına varırsa, şerh kararı verir.
Kararda şerhin etki bakımından süresi ve içeriği belirlenir; gerektiğinde mahkemeye başvurulması
için bir süre verilir.
TST m.50
“(1) İddia edilen bir aynî hakkın güvence altına alınmasının gerektiği veya tasarruf yetkisini
belirleyen belgelerdeki eksikliklerin sonradan tamamlanmasına kanunun olanak tanıdığı hâllerde,
bütün ilgililerin istemi veya hâkim kararı ile geçici tescil şerhi verilebilir.”
BEYANLAR
TMK m.101
“Bir taşınmazın eklentileri, malikin istemi üzerine kütükteki beyanlar sütununa yazılır. Bu kaydın
terkini, kütükte hak sahibi görünen bütün ilgililerin rızasına bağlıdır
Taşınmaz mülkiyetine ilişkin kamu hukuku kısıtlamalarının beyanlar sütununa yazılması ve bu
sütuna yazılabilecek diğer hususlar Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
25

fl

Özel kanun hükümleri saklıdır.
Beyanlar sadece m.1012’de belirtilen değildir, kamu hukuku kısıtlamaları da beyanlara yazılır.
Örneğin; TST m.56, TST m.55, TST m.54…
TAPU SİCİLLERİNİN TUTULMASINDA DEVLETİN SORUMLULUĞ

TMK m.100
“Tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devlet sorumludur. Devlet, zararın
doğmasında kusuru bulunan görevlilere rücu eder.
Devletin sorumluluğuna ilişkin davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülür.
*Sizin zararınız tapu sicilinin tutulmasından değil de o taşınmazın zaman içerisinde değişmesinden
doğan bir zarar ise o zaman bu zarardan devlet sorumlu değildir.*
Kusursuz sorumluluk hali bulunmaktadır. Sicillerin doğru tutulmasını üstlenen ve taahhüt eden
devlettir. Gerçeğe aykırı ve dayanaksız kayıtlardan doğan zararları ödemekle yükümlüdür. Yevmiye
defterindeki bir kayıpta devletin sorumluluğunda olabilir.
Özellikle
1. Zarar bulunmalıdır
2. Zarar, tapu sicilinin hukuka aykırı şekilde tutulmasından doğmalıdır
a. Devlet tapu sicilinin tutulmasıyla ilgili olmayan zarardan sorumlu değildir.
b. Tapu sicilinin tutulmasında hukuka aykırılık yoksa Devletin sorumluluğu olmaz.
3. Kusur aranmaz.
4. Diğer hususlarda haksız il sorumluluğa ilişkin kurallar uygulanır.
5. Devletin sorumluluğuna ilişkin davalar TMK m. 1007/son’a göre tapu sicilinin tutulduğu
yer mahkemesinde görülür.
Hukuka Aykırılıktan ne anlaşılması gerektiğine dair doktrinde iki görüş bulunmaktadır

1. Devletin tapu sicilinin tutulması nedeniyle sorumlu tutulmasına ilişkin hukuka
aykırılık, tapu sicil memurunun sicilin tutulmasıyla ilgili görevlerine aykırı
davranması ile meydana gelecektir.
2. Devletin sorumlu tutulabilmesi için kişilerin malvarlığına ilişkin menfaatleri koruyan
hukuk kurallarına aykırı davranış olması yeterlidir.
26
7
fi

İki görüş arasındaki fark şurada ortaya çıkıyor. Acaba sahte belge ile gerçekleştirilen tapu
işlemleri nedeniyle devletin sorumluluğuna gidebilir miyiz? Bu durum sahte vekalet veya sahte
veraset ilanında karşımıza çıkabilir. Bu durumda tapu memurunun işlem yapması halinde ortaya bir
zarar çıkar.
Bu durumda,
(1) Eğer sahte vekaletin küçük bir inceleme ile açıkça anlaşılabilir olmasına rağmen tapu memuru
bu incelemeyi yapmayıp yine de işlem yaptı ise devletin sorumluluğuna gidilebilir.
(2) Eğer sahte vekaletin küçük bir inceleme ile açıkça anlaşılabilir değil ise devletin sorumluluğuna
gidilemez.
TAPU SİCİLİNE HAKİM OLAN İLKELER

1. Taşınmaza Sayfa Açılması
2. Taşınmaz Üzerinde Ayni Hak Kazanılması için Tescil Gerekmesi: kural olarak tescille
ayni hak kurulur. İstisnaları bulunur. Tescilin olumsuz hükmüdür. Tescil varsa bir ayni hak
var, tescil yoksa bir ani hak yok
TMK m.705’de bir ana kural ve istisnasından bahsedilmiştir. Buna göre “Miras, mahkeme kararı,
cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet
tescilden önce kazanılır.” Ana kuralın geçerli olduğu hallerde tescil bir kurucu unsurken yukarıda
sayılan hallerde tescil açıklayıcı fonksiyona sahip olur. Bu bahsedilen istisnalar irtifak hakları
içinde geçerlidir. Rehin hakları bakımından böyle bir düzenleme bulunmamaktadır.
3. Tescilin Sebebe Bağlılığı: Borcu doğuran borçlanma işlemi hükümsüz ise tasarruf
işleminde bir hükümsüzlük sebebi olmasa bile tescil yolsuz olur.
4. Tescil Yolsuz da Olsa İyiniyetli Üçüncü Kişiler için Hüküm İfade Etmesi: Tescilin
olumlu hükmüdür. TMK m.1023.
5. Tapu Sicilinin Kamuya Açıklığı: Taşınmazlarda aleniyet tescille sağlanır. Bir kişinin bir
taşınmaz üzerinde adına yapılmış bir ayni hak tescili varsa, yolsuz da olsa, tescil ayni
hakkın varlığına karine oluşturur. Bu aleniyet ilkesinden faydalanabilmeniz için o
taşınmazla olan ilginizi ortaya koymanız gerekir.
27

28
29
TMK m.194 - Aile Konutu Şerh

TMK m.199 - Eşin müsri iğinden dolayı tasarruf yetkisinin kısıtlanmas
Eşyaya bağlı borç yaratma etkisi: Şerhten sonra taşınmazı iktisap eden malik, bu haktan doğan
borçları karşılamak yükümlülüğündedir.
Munzam etki: Şerh edilen hak sahibine zarar veren hakların bertaraf edilmesidir. Şerh sahibi
hakkını sadece kendinden sonra hak iktisap edenlere karşı değil, kendinden önce şerh edilebilir
şahsi hak elde etmiş, fakat şerh ettirmemiş kişilere karşı da ileri sürebilir
Örneğin: A ve B aralarında önalım hakkı sözleşmesi yapıyor ve bunu şerh ettiriyorlar. Malik A bu
malı C’ye satıyor. C’de F’ye satıyor. B önalım hakkını F’ye karşı kullanabilir çünkü şerhin etkisi 5
yıl sürer.
30

fl
i
Yolsuz tescil nedir? Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun
bulunan tescil yolsuzdur. Böyle bir tescil yüzünden aynî hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz
olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.
Yolsuz tescilden dolayı ortaya çıkan hak karinesinin düzeltilmesi için TMK m.1025 maddeye göre
tapu kaydının tashihi davası açılır. Tapu kaydının tashihi davasının zamanaşımı yoktur. Ayni haklar
herkese karşı her zaman ileri sürülebilir çünkü.
E. Terkin ve değiştirme
I. Yolsuz tescilde
Madde 1025- Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş
ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava
edebilir.
İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi
saklıdır. (bu fıkrada aklımıza 1023 gelmeli
31

Tapu memurunun yaptığı yanlışlık yüzünden (TST m.74

(1)adi yazım nedeniyleyse desen tapu müdürü bunu düzeltebilir bu düzeltmeler defterinde
gözünmeli.
(2)Ana veya yardımcı siciller üzerinde yapılmış hata veya eksikliklerin, ilgililerce sunulan veya
başka idarelerce düzenlenen belgelerden kaynaklanması hâlinde, ilgililerin gerçek durumu
kanıtlayıcı belgelere dayalı başvuruları üzerine, istem yevmiye defterine kaydedilerek gerekli
düzeltme yapılır
MÜLKİYET
Ayni haklar arasında sahibine en geniş yetkiler veren haktır. Maddi mallar konusu olur. Mülkiyet
konusu olan nesneye asıl nesne, asıl nesne yanında yan nesnelerine de bütünleyici parça, eklenti
veya doğal ürün denir.
Madde 683/
“Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma,
yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir.
Aktif yetki ve pasif yetki olmak üzere iki grup yetki sağla
Aktif Yetki: bir kişi bu malı kullanma, yaralanma ve tasarruf etme de oldukça geniş yetkilere
sahiptir. Sınırsız bir şekilde kullanma yararlanma tasarruf etme yetkisi yoktur. TMK m.683’de
düzenlenen hükme “göre hukuk düzeninin sınırları içinde” sınırı bulunmaktadır.
Pasif Yetki:
Madde 683/
“Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her
türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir.
Mülkiyet hakkının kapsamı

Bir malın bütünleyici parça veya eklenti sayılmasının arasındaki fark nedir? Demek ki
bütünleyici parça ana parçadan bağımsız olmaz. Ama eklenti daha sonradan dahil edilmiş olabilir ve
ayrıca farklı şekilde tasarru ar yapılabilir. Ana parça bütünleyici parçasız olamazken ana parça
eklentisiz olabilir. Örneğin; Bir evin pencereleri evin mülkiyetini geçirirken otomatik olarak tasarruf
işlemine dahil olur yani demek ki pencere evden bağımsız bir mal olarak değerlendirilmiyor.
Bütünleyici parçalar asıl mal ile birleştikleri taktirde artık bağımsız mal olma vası arını yitirirler.
Eklentiler ise bağımsız mal olma vasfını yitmemiş durumdalardır. Yani aslında bir şeye ilişkin
32

fl

fl
tasarru arın kapsamından çıkarabilirsiniz eklentileri. Halbuki bütünleyici parçayı ayırma şansınız
yoktur
Bütünleyici parça
“Madde 684- Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur. Bütünleyici
parça, yerel âdetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan ve o şey yok edilmedikçe, zarara
uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan
parçadır.
Diğer bir eşyanının temel unsurunu teşkil ederek onun bütünleyici parçası sayılabilmesi için iki şart
koşulmuştur.
Sıkı Maddi Bağlantı - illaki bir yere gömülmüş çivilenmiş olmak zorunda değildir. Örneğin bir
çerçeveyi duvara asarsınız bu bütünleyici parça olmaz ama dekor amaçlı gömersiniz o çerçeveyi.
İşte o evin bütünleyici parçası olur. Ama mutlaka bir kaynaştırma aramıyoruz. Mesela çatı
kiremitleri. Onların çatıda durması tamamen yer çekimiyle alakalı. Bir yapıştırma yok.
Kendiliğinden duruyorlar ve bu kiremitler bütünleyici parçadır.
Sıkı Olmayan Maddi Bağlantı - Sıkı Olmayan Maddi bağlantı bu kadar sıkı değilse bu durumda
yerel adetlerin bu malları bütünleyici sayıp saymadığını inceleriz. Bizim için kriter asıl şeyle
ekonomik bağlılık. Asıl şeyle bütünleyici parça bir ekonomik amacı gerçekleştirmek üzere bir birlik
arz ediyorsa o zaman bu mallar asıl şeyin bütünleyici parçalarıdır.
Doğal ürünler
“Madde 685- Bir şeyin maliki, onun ürünlerinin de maliki olur. Ürünler, dönemsel olarak elde
edilen doğal veya hukukî ürünler ile bir şeyin özgülendiği amaca göre âdetler gereği ondan elde
edilmesi uygun görülen diğer verimlerdir.
Doğal ürünler asıl şeyden ayrılıncaya kadar onun bütünleyici parçasıdır.
33
.
fl
”
Bu mal grubu 684. maddenin şartlarına uyulup uyulmadığına bakılmaksızın otomatik olarak onun
mukadderatına tabi olan mallardır. Bu konuyu açıklamak için taşınmaz mülkiyetinin içeriğine
bakmamız gerekir. Taşınmaz mülkiyetinin içeriği TMK m.718’de düzenlenmiştir.
“Madde 718- Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve
altındaki arz katmanlarını kapsar.
Bu mülkiyetin kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da
girer.”
Eklenti
“Madde 686- Bir şeye ilişkin tasarru ar, aksi belirtilmedikçe onun eklentisini de kapsar. Eklenti,
asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel âdetlere göre, işletilmesi, korunması veya yarar
sağlaması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka
bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır maldır.
Eklenti, asıl şeyden geçici olarak ayrılmakla bu niteliğini kaybetmez.
Eklentiler bağımsız mal vası arını korurlar. İki şart kanun koyucu tarafından öngörülmüştür.
1. Özgüleme - İşletilmesi, korunması veya yarar sağlaması için asıl şeye sürekli olarak ona
özgülenmesi gerekir. Örneğin; bir gözlüğün kılıfı veya kabı o gözlüğün eklentisidir. Asıl şey
gözlüktür ve onu korumak için özgülenen parça kılıftır.
Asıl şeyin kaderine tabi işlem görürler ama ayrılabilirler çünkü asıl şeyden bağımsızlığı vardır.
2. Dış Bağlantı - Asıl şeyle arasındaki bağlantı yoğun değildir.
34

fl

fl

MÜLKİYET ÇEŞİTLER
Birlikte malik olmak;
1. Paylı Mülkiyet: Eğer birden fazla kişi bir mal veselisele bir araya geliyorlar ve ortak
oluyorlarsa ortada bir paylı mülkiyet ilişkisi vardır
2. Elbirliği Mülkiyet: Birden fazla kişi aralarında mevcut bir ilişki sebebiyle birlikte
malik oluyorlarsa ortada elbirliği mülkiyet ilişkisi vardır. Örneğin; adi ortaklıkta, miras.
Paylı mülkiyet
1. Genel kurallar
“Madde 688- Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin
tamamına belli paylarla maliktir.
Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır.
Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay
devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.
Paylı mülkiyet ilişkisinin bir tüzel kişiliği yoktur. Her birinin payından bahsedilir. Paylı
mülkiyetteki payı ayrı bir taşınmaz gibi değerlendirebilirsiniz. Faydayı birlikte sağlarsınız.
kullanma yararlanma fayda sağlamada diğer maliklere bağlılardır.
Maddi olarak bölünmüş olmayan bir şey - bir arazi düşünürsek aksi kararlaştırılmadıysa o
arazinin herhangi bir noktasında hakkınız kadar payınız vardır. Herhangi bir noktası hakkında işlem
yaparsanız diğer maliklerin haklarına saldırmış oluyorsunuz.
Kurulması
1. Hukuki İşle
2. Resmi Makam Tasarruf
3. Kanun İcab
Pay oranı belirtilmemişse eşit olduğu sayılır (TMK m.688/2
35

Yönetim ve Tasarru
“Madde 689- Paydaşlar, kendi aralarında oybirliğiyle anlaşarak yararlanma, kullanma ve yönetime
ilişkin konularda kanun hükümlerinden farklı bir düzenleme yapabilirler. Ancak, böyle bir
anlaşmayla paydaşların aşağıdaki hak ve yetkileri kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz:
1. Paylı mülkiyet konusu eşyanın kullanılabilirliğinin ve değerinin korunması için zorunlu
olan yönetim işlerini yapmak ve gerektiğinde mahkemeden buna ilişkin önlemlerin alınmasını
istemek
2. Eşyayı bir zarar tehlikesinden veya zararın artmasından korumak için derhâl alınması
gereken önlemleri bütün paydaşlar hesabına almak.
Taşınmazlarla ilgili anlaşmalar imzalarının noterlikçe onaylanması koşuluyla paydaşlardan
birinin başvurusu üzerine tapu kütüğüne şerh verilebilir.”
Bu madde eğer aranızda bir anlaşma var ise onu uygula yok ise bu kuralları uygula demektedir.
Öncelik maliklerin iradesidir fakat istisna olarak bazı kaldırılamayacak hak ve çerçeveler çizilmiştir.
Bir malik gidip başkasına payını kiraya verirse yani ili kullanıma açamaz. Çünkü diğer paydaşların
hakkına tecavüz eder. Paylı mala tabi olan taşınır ya da taşınmazın her bir noktasında diğer
paydaşların da söz hakkı vardır aksi öngörülmedikçe.
Olağan yönetim işleri

“Madde 690- Paydaşlardan her biri olağan yönetim işlerini yapmaya, özellikle küçük onarımları
yaptırmaya ve tarımsal işleri yürütmeye yetkilidir.
Zorunlu ve ivedi işlerin yapılmasına ilişkin kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, paydaşların
çoğunlukla alacağı kararla olağan yönetim işlerinde yetkiyle ilgili farklı düzenleme getirilebilir.”
Önemli yönetim işleri

“Madde 691- İşletme usulünün veya tarım türünün değiştirilmesi, adî kiraya veya ürün
kirasına ilişkin sözleşmelerin yapılması veya feshi, toprağın ıslahı gibi önemli yönetim işleri için
pay ve paydaş çoğunluğuyla karar verilmesi gerekir.
Olağan yönetim sınırlarını aşan ve paylı malın değerinin veya yarar sağlamaya elverişliliğinin
korunması için gerekli bakım, onarım ve yapı işlerinde de aynı çoğunluk aranır.
Pay ve paydaşların eşitliği hâlinde hâkim, paydaşlardan birinin istemi üzerine bütün
paydaşların menfaatini gözeterek hakkaniyete uygun bir karar verir; gerekli gördüğü işlerin
yapılması için paydaşlar arasından veya dışarıdan bir kayyım atayabilir.
Önemli işlerde mutlaka pay ve paydaş çoğunluğu aranır. Eğer 2 kişi malik ise oybirliği aranır.
36
,
fi

Eşya Hukuku 1. Dönem 2020-2021

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eşya Hukuku 1. Dönem 2020-2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dr. Öğr. Üyesi. Fatih Gündoğdu 2020-2021 Eşya Hukuku 1.

Dönem Yazar: Başak DOĞAN

Tasarruf yetkisine kimler sahiptir

Ayni Haklara Hakim Olan İlkele

Zilyetlik ili bir hukuki durumdur

Bir Malı Başka Birine Sattım

Hizmet Zilyetliği/Zilyet Yardımcılığı Nedir

Zilyet Yardımcılığı ile Başkası için Zilyet Arasındaki Far

Tüzel kişilerin zilyetliği

Zilyetliğe Tabi Şeyle

A - Malik sıfatıyla zilyet, iyiniyetli, haklı, dolaylı zilye

ZİLYETLİĞİN GERİ VERİLMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLE

İyiniyetli Haksız Zilyedin Geri Verme Yükümlülüğü (TMK m.993)

Kötüniyetli Haksız Zilyedin Geri Verme Yükümlülüğünün Kapsam

İki başlık altında incelenir;

- Malikin Malı Kullanmasına Engel Olmasından Dolayı Ortaya Çıkan Zararlar

KÜTÜKTE SAYFA AÇACAK ŞEYLE

Tescil işleminin yapılabilmesi için;

Talebin İçeriği ve Şekli

Tescil Nasıl Yapılır

TMK m.1017’ye göre tescil şu şekilde yapılır

Sicildeki kaydın bir örneği isteyen ilgiliye verilir.”

TST m.27’e göre tescil şeklen şöyledir

TST m.28’e göre mülkiyet hakkının tescili şeklen şöyle yapılır

İrtifak Haklarının Tescili

Rehin haklarının tescili

Müşterek rehnin tescili

Paylı mülkiyete konu taşınmazlarda payın rehni

Kişisel haklarda Şer

Kişisel hakların şerhi için aranacak belgeler

Tasarruf Yetkisinin Kısıtlanması

Şerh verilecek tasarruf kısıtlamaları TMK m.1010’da üç grupta toplanmıştır.

Tasarruf yetkisini kısıtlayan şerhler için aranacak belgeler

c) Çekişmeli hakların korunmasına ilişkin hâllerde mahkeme kararı,

Tasarruf hakkını yasaklayan şerhler için aranacak belgeler

Geçici Tescil Şerhi

1. İddia edilen bir aynî hakkın güvence altına alınması gerekiyorsa,

Özel kanun hükümleri saklıdır.

TAPU SİCİLLERİNİN TUTULMASINDA DEVLETİN SORUMLULUĞ

Hukuka Aykırılıktan ne anlaşılması gerektiğine dair doktrinde iki görüş bulunmaktadır

TAPU SİCİLİNE HAKİM OLAN İLKELER

TMK m.194 - Aile Konutu Şerh

Tapu memurunun yaptığı yanlışlık yüzünden (TST m.74

Mülkiyet hakkının kapsamı

Pay oranı belirtilmemişse eşit olduğu sayılır (TMK m.688/2

Olağan yönetim işleri

Önemli yönetim işleri

You might also like