डॉ. बाबासाहेब प्रकाश रे णुशे हे रत्नागिरी चे सुप्रगसद्ध आयुर्वेद तज्ञ आहेत.

ते आयुर्वेदामध्ये
एमडी मे गडगसन झाले ले आहेत. त्यांनी आजर्वर दहा हजाराहून अगिक र्वाता चे रुग्ण बरे
केले आहेत, त्यामुळे ते या पगरसरामध्ये र्वात स्पे शागलस्ट डॉक्टर या नार्वाने खूप पगरगचत
झाले ले आहेत. तसे च ते पुरुषांच्या लैं गिक समस्या र्व मुतखडा, मुळव्याि र्व अने क प्रकारचे
त्र्वचारोि देखील आयुर्वेगदक उपचारांनी पूणण बरे करतात.

डॉ. बाबासाहेब रे णुशे यांना आजर्वर अने क आंतरराष्ट्रीय राष्ट्रीय पुरस्कार प्राप्त झाले
आहेत. ते WHO (र्वर्लडण हेर्लथ ऑिण नायझे शन) म्हणजे जािगतक आरोग्य सं घटने साठी
सं शोिनाचे काम करतात. आजर्वर अने क पुरस्कार त्यांना या आंतरराष्ट्रीय सं स्थे कडू न
प्राप्त झाले ले आहेत. कोरोना च्या काळामध्ये डॉ. बाबासाहेब रे णुशे यांनी WHO सोबत
अने क गर्वषयांमध्ये सं शोिन केले आहे. त्याबद्दल त्यांना अने क पुरस्कार गमळाले आहेत.

तसे च डॉ. बाबासाहेब रे णुशे युनायटे ड ने शन ( UN ) या आंतरराष्ट्रीय सं स्थे चे स्टाफ में बर

आहेत. या सं स्थे साठी देखील ते सं शोिक म्हणून काम पाहतात. या सं स्थे कडू न त्यांना
पुरस्कार प्राप्त झाले ले आहेत.

तसे च डॉ.बाबासाहेब रे णुशे हे युगनसे फ ( UNICEF ) या आंतरराष्ट्रीय बाल सं स्थे साठी

देखील सं शोिनाचे काम करतात या सं स्थे कडू न देखील त्यांना अने क पुरस्कार प्राप्त झाले
आहेत.

डॉक्टरांचे नाडीपरीक्षे र्वरती गर्वशे ष प्रभुत्र्व आहे. नाडीपरीक्षे र्वरती ते र्वाताचे अचूक गनदान
करतात. यामुळेच त्यांना र्वाताचे व्यािी बरे करण्यामध्ये यश प्राप्त होते . एकूण 80
प्रकारच्या र्वाताचे गनदान ते नाडीपरीक्षे द्वारे करू शकतात.

तसे च िे ली सतरा र्वषे प्रॅ क्टीस मध्ये डॉ.बाबासाहेब रे णुशे फ्री मध्ये रुग्णांना त्यांचे गरपोटण ,
ब्लड गरपोटण , एक्स-रे गरपोटण , इतर डॉक्टरांनी सुचर्वले ले गरपोटण त्यांना मराठी मध्ये सोप्या
भाषे त समजार्वून सांितात र्व त्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे देतात तेही अिदी मोफत.रुग्णांना
आयुर्वेदाचं महत्त्र्व देखील पटर्वून देतात.
 डॉ. बाबासाहेब रे णुशे. M.D - Medicine (Ayu)
प्रज्ञा हॉस्पिटल, कोकण नगर, रत्नागगरी.
7057394036.

Sperm Count कमी होण्यामागील ’17’ कारणं !

शूक्राणूंची सं ख्या व गुणवत्ता वाढवण्यासाठी जाणून घ्या हा महत्वाचा

सल्ला वे ळीच जाणून घ्या

िुरुषांच्या वृषण(टे पटीकल)मध्ये गिवसभरात लाखो पिमम तयार

होतात.उत्सगाच्या वे ळी कमीतकमी १.५ते ५ गमलीलीटर पिमम बाहेर
िडतात. २०१० मध्ये WHO या जागगतक आरोग्य सं पथे च्या सवे क्षणानु सार
सामान्यत: वीयामध्ये शूक्राणूंची सं ख्या १५ गमलीलीटर इतकी असते .मात्र
यािे क्षा कमी सं ख्या असल्यास या समपये ला
ओलीगोपिर्ममया(oligospermia)असे म्हणतात ज्यामुळे वं धत्वासारखी
गं भीर समपया गनमाण होऊ शकते.

जाणून घेऊयात िुरुषांमधील पिमम काऊंट का कमी होतो-

१.वय-

वाढत्या वयोमानानू सार शुक्राणूंची सं ख्या व गुणवत्ता खालावते .ज्यामुळे

त्यांच्यामधील फर्मटगलटी हळूहळू कमी होते .एका सं शोधनानु सार जे िुरुष
उशीरा बाळासाठी प्रयत्न करतात त्यांची मुले जन्माच्या वे ळी शूक्राणूंची
गुणवत्ता कमी झाल्याने हेल्िी नसतात.
२.जखम-

वृषण(टे स्पटकल्स)ला मार लागल्याने शुक्राणूंच्या गुणवत्ते वर काही िगरणाम

होत नाही मात्र शूक्रांणूंची गनर्ममती करण्या-या िे शींना रक्तिुरवठा न
झाल्याने शुक्राणूंची सं ख्या कमी होते .

३.बॉडीगबल्डींगसाठी सस्ललमें टस् घेणे-

शरीरसौष्ठवासाठी काही मुले तरुणिणी औषधे ककवा सस्ललमें ट्स

घेतात.ज्याच्या िगरणामांमुळे पिमम काउं ट कमी होतो व त्यांच्यातील
फर्मटगलटी ची क्षमता कमी होते .

४.उष्णता-

शुक्राणू अतीसं वेिनशील असतात.सवे क्षणात असे आढळून आले आहे की

जे लोक उष्ण प्रिेशात राहतात त्या िुरुषांमध्ये शुक्राणूंची गनर्ममती कमी
होते .हॉट बाथटब,हॉटशॉवर तसे च जकुझी घेणा-या व घट्ट अंतमवपत्र
घालणा-या िुरुषांच्या शुक्राणूंच्या सं ख्ये त घट होते. जाणून घ्या.

५.रे डीएशन-

एका सं शोधनानू सार रे डीएशनच्या सं िकात सतत काम करणा-या

िुरुषांचा पिमम काउं ट तर कमी होतोच िण त्यासोबत त्यांच्या पिमम ची
गुणवत्ताही ढासळते .यासाठी रे डीएशनच्या सं िकािासून शक्य गततके िूर
रहा.

६.पमोकींग-

धुम्रिान करणे शरीरपवापथासाठी हागनकारक आहे.अती धुम्रिानामुळे

वीयामधील केडगमयम ची िातळी वाढते तर कझकचे प्रमाण कमी
होते .केडगमयम शुक्राणूंमधील डीएनए कमी करतो तसे च यामुळे शुक्राणूंची
सं ख्याही कमी होते .

७.अल्कोहोल-

अल्कोहोलच्या अतीसे वनाचा तुमच्या से क्स करण्याच्या क्षमते वर वाईट

िगरणाम होतो.एका सं शोधनानु सार असे आढळले आहे की आठवड्यातून
िाच वे ळा मद्यिान करणा-या लोकांच्या शुक्रांणूंची सं ख्या व गुणवत्ता कमी
होते .

८.ड्रग्ज-

मागरजूआना व कोकेन हे ड्रग्ज शरीरासाठी अत्यं त हागनकारक

असतात.याचा गविगरत िगरणाम तुमच्या शुक्राणूंच्या गुणवत्ते वर व
सं ख्ये वरही िडतो.

९.ताण-तणाव-

कामाच्या गठकाणी अती ताण-तणाव असल्यास त्याचा थे ट िगरणाम

तुमच्या हॉमोन्सवर होतो.ज्यामुळे शुक्राणूंची गनर्ममती कमी होते .एका
सं शोधनात तुमच्या जीवनातील सायकॉलॉगजकल परेसचा िगरणाम
पिमम च्या सं ख्ये वर व गुणवत्ते वर होतो असे आढळले आहे. जाणून घ्या .

१०.प्रिूषण-

वातावरणातील प्रिूषणाचा िेखील शुक्राणूंवर िगरणाम होतो.यासाठी

लीड,मक्युमरी या केगमकल्स तसे च गकटकनाशकांिासून िूर रहा.

११.औषधे -

काही ठरागवक औषधांचा शुक्राणूंवर गविगरत िगरणाम होतो

१२.सोया प्रोडक्टस-

असे गनिमशनास आले आहे की अगधक प्रमाणात सोया प्रोडक्टस खाल्यास

िुरुषांमधील टे पटोपटे रॉन कमी होते ज्यामुळे पिमम ची क्वॉगलटी कमी होते.

१३.अगवकगसत टे स्पटकल्स-

िुरुषांचे त्यांच्या जन्माच्या तीन ते सहा महीन्यांनी टे स्पटकल्स गवकगसत

होतात.िण काही कारणात्सव ते जर गवकगसत नाही झाले तर त्याचा
िगरणाम शुक्रांणूच्या क्षमते वर िडू शकतो.

१४. लठ्ठठिणा –

अती जाडिणामुळे पत्री व िुरुष या िोघांचीही प्रजनन क्षमता कमी

होते .िुरुषांमध्ये जाडिणाचा िगरणाम शुक्रांणूंच्या सं ख्ये वर होतो.
१५. मधूमेह-

एका सं शोधनासूसार मधूमेह पिमम मधील डीएनए साठी हागनकारक

ठरतो.तसे च मधूमेहामुळे शुक्राणूंच्या गुणवत्ते वर व हालीचालीवर वाईट
िगरणाम होऊ शकतो.

१६.से क्सच्या सं बगधत आजार-

से क्सच्या सं बगधत आजारांमुळे पिमम च्या सं ख्ये वर गविगरत िगरणाम

होतो.याचा थे ट िगरणाम त्यांच्या डीएमए वर िेखील होत असतो.

१७.गं भीर आजार-

काही आजारांमुळे िुरुषामधील टे पटोपटे रॉन ची िातळी कमी

होते .अशावे ळी त्याचा िगरणाम पिमम च्या क्वॉगलटीवर होतो.काही
रुग्णांमध्ये पिमम गनर्ममती जवळजवळ बं िच होते .
पिमम ची गुणवत्ता कशी सुधारावी-

यासाठी योग्य व सं तुगलत आहार घ्या.आहारात कझक व स्हहटागमन बी ६ चे

प्रमाण वाढवा.ज्यामुळे तुमच्या शुक्राणूंची सं ख्या वाढे ल.अंडी,मासे आगण
पटॉबे री मध्ये कझक मोठ्या प्रमाणावर आढळते .यासाठी या ििाथांचे
गनयगमत से वन करा.यासोबत अक्रोड मधील ओमे गा ३ मुळे शुक्राणूंच्या
गुणवत्ते त चांगली वाढ होते.पिमम ची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी टोमॅ टोमधील
लायकोिे न लाभिायक ठरते.धुम्रिान,मद्यिान व ड्रग्ज िासून िूर रहा.
पवत:ला ताण-तणावािासून मुक्त करण्यासाठी रोज गनयगमत हयायाम
करा.ज्यामुळे वजन गनयं गत्रत राहते व तुमच्या शुक्राणूंची गुणवत्ता सुधारते .
तुम्ह
‍ ाला ा‍ुंुक ‍
बुवु‍श तात‍
या‍5‍चु ा,‍
आजच‍ रा‍बक द