Dr inż.

Krzysztof Drąg

Budownictwo przemysłowe

Wykład dla sem. II st. mgr

 TEMATY WYKŁADU

• Właściwości materiałów

• Obciążenia w budownictwie przemysłowym

• Zasady wymiarowania konstrukcji przemysłowych

• Projektowanie stropów obciążonych dynamicznie

 Polecana bibliografia (w języku polskim)

• Lewicki B. z zesp.: Budownictwo betonowe

monografia cz.1 t.XII. Budowle przemysłowe.
Arkady 1974
• Kisiel S.: Dynamika fundamentów pod maszyny.
PWN 1994
• Lipiński J.: Fundamenty pod maszyny. Arkady
1996
• Chmielewski T., Zembaty Z.: Podstawy dynamiki
budowli. Arkady 1998
• Goliński W.: Wibroizolacja maszyn i urządzeń.
WNT 1987
•  
 Polecana bibliografia (w języku polskim)

• Osiński L.: Tłumienie drgań mechanicznych. PWN

1990
• Kral H.: Elementy budownictwa przemysłowego.
PWN 1988
• Czarnecki W., Łączkowski A..: Budownictwo
przemysłowe, ATR Bydgoszcz 1982.
• Falkowski J.: Konstrukcje wsporcze pod maszyny,
WSI Koszalin 1995.
• Kral L.: Elementy budownictwa przemysłowego,
PWN, Warszawa 1984.
 Polecana bibliografia (normy w języku polskim)

• PN – B – 02001:1994 Obciążenia budowli.

Obciążenia stałe
• PN – 82/B – 02003 Obciążenia budowli.
Obciążenia zmienne technologiczne
• PN – 80/B-03040 Fundamenty i konstrukcje
wsporcze pod maszyny
• PN – 88/B-02171 Ocena wpływu drgań na ludzi
w budynkach
• PN – 85/B-02170 Ocena szkodliwości drgań
przekazywanych przez podłoże na budynek
 Polecana bibliografia (normy w języku polskim)

• PN – B – 03340:1999 Projektowanie murowych

konstrukcji zbrojonych
• PN – B – 03264:2002 Konstrukcje betonowe,
żelbetowe i sprężone
• PN – 82/B-03300 (03301) Konstrukcje
zespolone stalowo betonowe. Obliczenia
statyczne i projektowanie.
• PN – 91/B-03302 Konstrukcje zespolone
stalowo betonowe. Obliczenia statyczne i
projektowanie. Słupy zespolone
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Dynamiczny współczynnik sprężystości Ed

Metody wyznaczania:
1. Z badań próbek w prasie dynamicznej

2. Z pomiaru amplitudy drgań próbki przy znanej

częstości jej drgań własnych

3. Na podstawie pomiaru rezonansu próbki

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Wyznaczenie Ed z pomiaru amplitudy drgań próbki

przy znanej częstości drgań

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Wyznaczenie Ed z pomiaru amplitudy drgań próbki

przy znanej częstości drgań

F1

m1

A1
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Wyznaczenie Ed na podstawie pomiaru rezonansu

próbki
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Wyznaczenie Ed na podstawie pomiaru rezonansu

próbki

m1
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Dynamiczny współczynnik sprężystości Ed

Ze względu na sposób wymiarowania konstrukcji

obciążonych dynamicznych (wymiarowanie w zakresie
liniowo sprężystym), do obliczeń stosowana jest wartość
początkowa Ed0.

Wartość początkowa Ed0 praktycznie nie różni się od

wartości początkowej Es0 (różnice pomiędzy obiema

wartościami nie większe niż 5 - 6 %)

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Najczęściej dysponujemy wartością sieczną modułu Es

(np. tak jest wartość normowa dla betonu), która nie

odpowiada wartości początkowej Es0 a więc i

szukanej wartości Ed, co należy w obliczeniach wziąć

pod uwagę.

Dla materiałów dla których charakterystyka

odkształcalności jest szczególnie ważna
(wibroizolacje) konieczne jest ustalenie dokładnej
 DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH
 
 

Stosunek
statycznego
współczynnika
sprężystości Es
(ustalonego
metodą sieczną)
do dynamicznego
Ed dla betonów o
różnych
wytrzymałościach
 DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Tłumienie materiałowe jest spowodowane

zjawiskami zachodzącymi w materiale na skutek
działania sił wymuszających (rozproszenie energii
uwarunkowane lokalnymi odkształceniami
plastycznymi mikro objętości materiału,
termosprężyste rozproszenie energii, rozproszenie
energii w metalach wywołane dyfuzją itp.
mechanizmy)
 DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Tłumienie konstrukcyjne jest spowodowane tarciem

występującym na styku elementów połączonych ze
sobą na sztywno oraz tarciem w połączeniach
ruchomych, tarciem w luzach oraz rysach oraz
dyssypacją energii w elementach niekonstrukcyjnych
a deformującymi się wraz z konstrukcją podczas jej
drgań
 DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Tłumienie zewnętrzne jest związane z oporami

aerodynamicznymi konstrukcji lub wynika z
przekazywania części energii drgającego układu na
podłoże gruntowe, które ma charakter tarcia
suchego oraz propagacji fal w gruncie. Do tłumienia
zewnętrznego możemy także zaliczyć tłumienie
związane z wszelkiego rodzaju mechanicznymi
tłumikami drgań (MTD).
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Współczynnik pochłaniania energii dla dowolnej postaci

drgań

L
 
L
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Współczynnik pochłaniania energii dla drgań

harmonicznych

P  Po  sin t

yr
  2 
ys

Rmax
  2 
S max
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW
BUDOWLANYCH

Współczynnik pochłaniania energii materiałowy ψm

0,00001≤ ε ≤ 0,001
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Współczynnik pochłaniania energii konstrukcyjny ψk

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Współczynnik tłumienia drgań (drgania harmoniczne)

yr Rmax 
  
ys S max 2

 1  K1   2  K 2
Ważony współczynnik tłumienia 
K1  K 2
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
Wytrzymałość zmęczeniowa materiałów obciążanych
wielokrotnie:
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Wytrzymałość zmęczeniowa - wzór Sorokina:

Rzm  S zm    R0

1  k0 Rk
S zm  
1   0   0  k0 Re
Sdyn
k0 
S st
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Wytrzymałość zmęczeniowa - wzór Sorokina:

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Wytrzymałość zmęczeniowa - wzór Sorokina:

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
Wytrzymałość zmęczeniowa materiałów obciążanych
wielokrotnie
Zakres stosowania wytrzymałości zmęczeniowej dla
betonu :

a) Jeżeli N > 5  105 (N - wielokrotność zmian

obciążenia)

b) Obciążenia zmienne stanowią co najmniej 60%

całości obciążenia
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
Wytrzymałość zmęczeniowa żelbetu:
Liniowo sprężysty model żelbetu:
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
Wytrzymałość zmęczeniowa betonu:

Ogólnie: max  c   cR

Dla ściskania:  cR  0, 25 f ck

Dla ściskania z rozciąganiem:  cR  0,18 f ck

ctR  0,02  c(max)  0,02  0,25 fck  0,005 fck

Dla czystego rozciągania:  ctR  0, 25 f ctk

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
Wytrzymałość zmęczeniowa żelbetu:

Ograniczenie naprężeń w stali: max  s   sR

DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Wytrzymałość zmęczeniowa stali konstrukcyjnej:

a) Wymagane stosowanie wytrzymałości zmęczeniowej –

przy wielokrotności zmian obciążenia N > 1104

b) Model obliczeniowy stali - sprężysto plastyczny

6 1
Warunek dla 5 10
 R  0, 735   c  ( )   L
m
naprężeń N
normalnych
m  3 dla N  5 106
m  5 dla N  5 106
DYNAMICZNE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Wytrzymałość zmęczeniowa stali konstrukcyjnej:

Warunek dla
naprężeń
stycznych

Kategorie zmęczeniowe  c ,  c
tabl.Z3-1

Wytrzymałość
zmęczeniowa trwała L ,  L
tabl. Z3-2