การบ้านที่ 8 เฟสไดอะแกรม วิชา 02206111 ภาคต้นปี การศึกษา 2565

1.จากเฟสไดอะแกรมของเหล็กบริสทุ ธิ์จงหาจานวนระดับขัน้ ของความเสรี(degree of freedom) ที่จดุ รวมสาม (triple

points)

2.จากการทดสอบโดยการเย็นตัวของ Cu – Ni ที่ 35% Ni จากอุณหภูมิ 1300o C ที่จดุ A ไป B C D และ E ตามลาดับ

แสดงดังรูป จงอธิบายการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึน้ จากจากลดอุณหภูมิท่ตี ่าง ๆ ดังที่กล่าวมา
3.จงอธิบายการเกิดการเปลี่ยนแปลงของเฟสของโลหะผสมตะกั่วและดีบกุ ประกอบด้วยดีบกุ 40% โดยนา้ หนัก ถูกทาให้
เย็นตัวอย่างช้า ๆ จากอุณหภูมิ 300o C จนถึงอุณหภูมิต่ากว่าอุณหภูมิ eutectic เพียงเล็กน้อย ที่จดุ a c d และ e

4.โลหะผสมตะกั่วและดีบกุ ประกอบด้วยดีบกุ 80% โดยนา้ หนัก ถูกทาให้เย็นตัวอย่างช้าๆจากอุณหภูมิ 300 o C จง

วิเคราะห์
4.1. โลหะผสมนีเ้ ป็ นแบบ Hypoeutectic หรือ Hypereutectic
ุ หภูมิ 183o C+ T จงหา (a) เฟสที่เกิดขึน้ (b) ร้อยละโดยนา้ หนักขององค์ประกอบในแต่ละเฟส และ
4.2. ที่อณ
(c) ร้อยละโดยนา้ หนักของแต่ละเฟส

4.3.ถ้าโลหะผสมนีม้ ีนา้ หนัก 5 kg จงหาร้อยละโดยนา้ หนักและนา้ หนักของ Proeutectic , Eutectic  และ Eutectic 
ุ หภูมิ 180 o C - T
ที่อณ
5.โลหะผสมทองแดงและเงินชนิด hypereutectic ประกอบด้วย proeutectic  60% โดยนา้ หนัก ที่อณ
ุ หภูมิ780o C –
T

5.1 จงหาองค์ประกอบเฉลี่ยของโลหะเงินในโลหะผสมนี ้
5.2 จงหาร้อยละโดยนา้ หนักของ eutectic  ของโลหะผสม นา้ หนัก ที่อณ
ุ หภูมิ 780o C – T

6. จากเฟสไดอแกรมของโลหะผสมแพลทตินมั - เงิน ที่อณ

ุ หภูมิต่ากว่า 1,186o C เพียงเล็กน้อย ซึง่ ประกอบด้วยของแข็ง
α 40 % และ β 60 % โดยนา้ หนัก จงหาองค์ประกอบเฉลี่ยของโลหะเงินและแพลทตินมั ในโลหะผสม

7. จาก phase diagram โลหะผสมทองแดง-ตะกั่วจงพิจารณา ถ้าโลหะนีป้ ระกอบด้วยตะกั่ว 60% โดยน นา้ าหนัก มี
นา้ หนัก 2 กิโลกรัม ถูกทาให้เย็นตัวอย่างช้า ๆ จากอุณหภูมิ 1100o C จนถึงอุณหภูมิตต่ากว่า 955o C เพียงเล็กน้อย จงหา
8. จากเฟสไดอะแกรมของ Al – Ni ดังรูป จงเขียนสมการ Invariant reaction ทัง้ หมด โดยระบุอณ ุ หภูมิท่เี กิดปฏิกิรยิ า ชื่อ
ปฏิกิรยิ า และองค์ประกอบทางเคมีของแต่ละเฟส เช่น
1. ที่อณ
ุ หภูมิ 639.9o C และ 6%Ni เกิด Eutecticreaction สามารถเขียนเป็ น L (6% Ni) ------>Al (0.05% Ni) + Al3Ni
(42% Ni)

9. หาร้อยละโดยนา้ หนักของโลหะโครเมียม เหล็ก และนิเกล ในเฟสไดอะแกรม Ternary ของระบบ Fe-Cr-Ni ที่ อุณหภูมิ
650o C ที่แสดงด้วยจุด A บนเฟสไดอะแกรม ternary

Fe

Cr

Ni
 ① Ptf
ะ
Ct 2

3t F ะ
11-2

F =
0

② เม น ด A สถานะ เ น liquid ณห 130°C ตรา วน 1L) Ni 35 % และ ลด

ณห ลง จน ง วง ระห างliqaid บ liquidtsdid
ตรา วน 1h Ni 35 % และ ตรา วน (d) เ น น ลด ง ด ย ไป สถานะ เ น liquidtsdid
Ni 46 %
ด B จาก
ณห ลงมา
ดD
ตรา วน 1L) Ni 24 % ตรา วน 121N i 3 เ % อมา ลด T ลง ง ด
E สถานะ เ น sdid ตรา

วน (2) Ni 35 %

③ a.
temp 300 ประกอบ วย
ก 40 % โดย า ห ก เฟสของ เหลว 100 % โดย ห ก

C. ประกอบ วย เฟสของ เหลว L 76 % โดย ห ก และ เฟสของ แ ง Proeutectic 24 % โดย ห า

เ ด เ ก อย ไ เฟสของ แ ง งหมด ประกอบ วย เฟสของ แ ง
e.
ณห ก า
ณห eittectic Proeatectic 51 %

และ เฟส elttectic แอลฟา และ ย4 tectic 1บ รวม น 49 % โดย า ห ก

d. เ ด temp งก า eittectic เ ก อย ประกอบ วย เฟสของ เหลว 149 % โดย ห ก และ เฟสของ แ ง Pro 51 % โดย

นน .

4. 1)
Hgpereutectic
4. 2) a) ของ เหลว ของ แ ง proeittecticp
b.) 61.9 % Sn , 38.1 % Pb ในเฟสของ เหลว Pb ใน เฟสขอ
,
97.5 % Sn , 2.5 %
proeutecticp
G) ะ
WB Wo -

× 100
=
WB -

WD ✗ 100

WB Wh -

WB WL -

97.580 80-61.9
=

✗ 100
=
✗ 100

97.5-61.9 97.5-61.9

50.85 % 49.15 %
"
=

3) a) 1 ของ แ ง) eutecticx 1 ของ แ ง )

4.
.
✗
p totalp
b) 19.2%5 ท , 80.8 % Pb 975 % Sn 2.5 % Pb
,

c) ✗✗ WB Wo ✗ 100
Xp Wo Wd
=
ะ
เออ
-
-

Wpewd Wp -
Wa

ะ
97.5 -80 ✗ 100 =
80-19.2 ✗ 100

97.5-19.2 97.5 -
19.2

22.25 % 77.75 %
=
=

จาก totalpo Proeutecticp +

Eutecticp
Eutectic p =
77.65-50-85
=
26.8 %

หา น EU tecticd 5kg 1.1175kg

"
.

✗ 22.35 ะ

100
50.85
หา น น .

Eutetfio ✗ =
5kg ×
เออ
=
2- 542kg
หนน Eutectic ะ

5kg ✗ 2 ะ
1.34kg
÷
.
มี
ที่จุ
ที่อุ
อุ
ส่
มีอั
ช่
ถึ
ส่
อั
ส่
มีอั
กั
อุ
นั้
จุ
ดี
ด้
ส่
มีอั
มี
จุ
ถึ
ต่
ส่
มีอั
ส่
มีอั
มี
จุ
จุ
ถึ
นํ
นำ
มี
นำ
ด้
นำ
ที่อุ
ต่ำ
อุ
ด้
ทั้
นํ้
กั
ต่ำ
มี
สู
ที่
น้ำ
ด้
มี
ป็
ป็
ป็
กิ
ป็
ริ่
ล็
กิ
ล็
ข็
ข็
ข็
ข็
ข็
ข็
ด้
ว่
ว่
นั
น้
นั
นั
ข็
นั
บุ
ว่
ต้
น้
น้
ภู
ภู
นั
ภู
มิ
ภู
ภู
มิ
มิ
มิ
มิ
⑤ 5. 1) Proeuteitic 13 ะ
✗ -

71.9
91.271.9

D. 6 71.9
=
✗ -

91-2-71.9

✗
ะ

83.48% Ag
5. 2) Eutecticd ะ Wo -

Wp × 100

Wa -

Wp
ะ
83.48-912 ✗ 100

7.9-91.2
ะ
9.27 %

⑥ ✗ ส =
42.4 -
✗ × 100

42.4-10.5

40 ะ
42.4 -
✗ ✗ 100

42.4-10.5 .
ำ Pt =
70.36 f

× =
29.64 % Ag Ag =
29.64 %

⑦ a) ของ เหลว ↳ ของ แง ม

b) 87 % Pb , 13 % Cu 0 % Pb
,
เอ 0 % Cu

c) .
=
Wo -

Wa × เออ
=
WLIWo ✗ 100

Wti Wa WL 2- Wa

=
55-0 ✗ เออ
=
87-55
87-0 87-0

=
63.22 % =
36.78 %

i. 2 ✗ 6 ใน น ✗ 3 6. 78
=
0.7356 KG
¥ 1.2644kg
นน . = -
. 2
_

100
ข็
⑧ D Peritectic reaction at 639.9 % ,
6 % Ni

L 16 % Ni ) >
Al ( อ .
05 % ND t A 13 Ni 142 % Ni )
2) Peritectic rehction at 8 540C ,
59 % Ni

L 128 % Ni ) t A 13 Niz 155 % Ni ) > A 13 Ni 142 % ND

3) Peritectic reaction ดt แ 3.3°C , 59 % Ni

L 144 % Ni ] t Al Ni 163 % Ni ) > A 13 Ni 2 1 42 % Ni )

4) . Peritectic reaction at 700°C

,
81 % Ni

Al Ni 177 % Ni ) t Al Ni ,
186 % Ni ) > Al } Niy 181 % Ni )

5.) Peritecticreaction at % Ni
"

1 3 95 c 86
,

187 % Al
L Ni ) + Al Ni 183 % Ni ) s
Nig 186 % Ni )

6) .
Peritectic reaction at 1 3 95
°
6,86 % Ni
L 187 % Ni ) > Ni ( 90 % Ni ) + AINI g 186 % Ni )

⑨ A ประกอบ วย Fe 20 % โดย ห ก
ด ,
Cr 45 %
,
Ni 35 %
น้ำ
ด้
ที่จุ
นั