ΣΑΜΟΥΡΑΙ(侍)

Γιά ννος Νικολά ου Β’11

12/12/21
 Εισαγωγή :
Οι Σαμουρά ι, σύ μφωνα με την ιαπωνική ιστορία, ή ταν μια τά ξη
ατρό μητων και βίαιων πολεμιστώ ν. Από τα μέσα του 12ο αιώ να,
κυριά ρχησαν στην Ιαπωνία για περισσό τερο από 600 χρό νια.
Έγιναν παγκοσμίως γνωστοί για τις ξεχωριστές ικανό τητες τους
στο χειρισμό των ό πλων, ιδιαίτερα στο ξίφος (κατά να).
Η λέξη σαμουρά ι προέρχεται από το Ιαπωνικό ρή μα σαμορό ή
σαμπουρό , ό που χρησιμοποιή θηκε αρχικά για να περιγρά ψει τους
προσωπικού ς υπηρέτες των πλού σιων και δυνατώ ν
γαιοκτημό νων του 8ου αιώ να στην Ιαπωνία. Μερικοί από αυτού ς
τους γαιοκτή μονες ή ταν αριστοκρά τες και ευγενείς, ό που είχαν
εγκαταλείψει την βασιλική αυλή της τό τε πρωτεύ ουσας της
Ιαπωνίας(Κιό το), για να αναζητή σουν την τύ χη τους. Με αυτό ν
τον τρό πο, δημιουργή θηκε ένα δίκτυο φυλώ ν ή «οικογενειώ ν» με
την διευρυμένη έννοια. Λό γω αυτού , έχασε την δύ ναμη της η
διακυβέρνηση της χώ ρας και έτσι πλέον ο νό μος και η τά ξη
τηρού νταν από τις διά φορες οικογένειες. Με την πά ροδο του
χρό νου, οι οικογένειες αυτές εξοπλίστηκαν για να μπορού ν να
προστατέψουν την γη τους και τους ανθρώ πους τους από τους
διά φορους εχθρού ς. Αυτό ή ταν το έναυσμα για την ανά πτυξη της
τά ξης των Σαμουρά ι.

Ι. Όπλα των Σαμουράι

Η Ιαπωνία, σε αρχαιό τερους χρό νους, έχει επίδειξη σπουδαία

τεχνογνωσία στην παραδοσιακή οπλουργία. Μά λιστα είναι
εκπληκτικό το γεγονό ς, ό τι έχουν μεγά λη επινοητικό τητα στην
κατασκευή αλλά και στην χρή ση εξειδικευμένου οπλισμού , αφού
είναι γνωστό πως το υπέδαφος των ιαπωνικώ ν νή σων είναι
αρκετά φτωχό σε μεταλλεύ ματα. Χωρίς αμφιβολία , το πιο
εντυπωσιακό τους ό πλο είναι το ξίφος κατά να. Για αυτού ς, δεν
ή ταν απλώ ς ένα ό πλο, ά λλα το θεωρού σαν ως την ψυχή τους και
την προέκταση του σώ ματος τους. Όσο πιο ό μορφο είναι, τό σο
πιο κοφτερή είναι και η λεπίδα του. Λίγο κοντύ τερο από το
κατά να ή ταν το γουακιζά σι. Το χρησιμοποιού σαν σε εσωτερικού ς
χώ ρους, καθώ ς σε τέτοιες περιπτώ σεις το κατά να θεωρείτο
δυσκίνητο. Ακό μη πιο κοντό , είναι το τά ντο, το οποίο είναι
κατασκευασμένο από το ίδιο ατσά λι που χρησιμοποιού ταν για το
κατά να. Στην ιαπωνική ιστορία, τα ιαπωνικά ξίφη έπαιξαν
σημαντικό και ιδιαίτερο ρό λο, ενώ παρουσιά ζονται ακό μα σε
μυθολογικά θέματα.
Λέγετε πως η θεά του Ήλιου, η Αματερά σου Ομικά μι,
έδωσε στον εγγονό της Νινίγκι Μικό το ένα ξίφος, με
το οποίο θα μπορού σε να εδραιώ σει την βασιλεία του
πά νω στη γη. Οι Σαμουρά ι, πίστευαν ό τι το ίδιο το
σπαθί τους, τους καθοδηγού σε ώ στε να χτυπή σουν με
ακρίβεια τον αντίπαλο τους. Επίσης οι Ιά πωνες
πολεμιστές πίστευαν πως τα σπαθιά τους είχαν ψυχή ,
βού ληση και θαυματουργές ιδιό τητες. Όπως είναι
φυσικό λοιπό ν, υπά ρχουν πολλές ιστορίες για τις
πνευματικές δυνά μεις τους. Τα ιαπωνικά ξίφη, από τις αρχές του
13ου αιώ να αναγνωρίζονταν ως τα καλύ τερα ξίφη του κό σμου.
Μό νον η επιστημονική μεταλλουργία του 19ου αιώ να μπό ρεσε να
κατασκευά σει ατσά λι που θα ανταγωνιζό ταν
σε ποιό τητα εκείνο των Ιαπώ νων
τεχνιτώ ν(μετά από 600 χρό νια). Οι Ιά πωνες
τεχνίτες, κατασκεύ αζαν ατσά λι πού σκληρό ,
ού τως ώ στε να μπορεί να έχει σκληρή κό ψη.
Όμως, το πολύ σκληρό ατσά λι ή ταν ταυτό χρονα
εύ θραυστο και έτσι έσπαζε ό ταν συναντού σε την αντίσταση ενό ς
ά λλου ξίφους ή κά ποιου αντικειμένου. Ακό μα, μπορού σαν να
παρά γουν μαλακό ατσά λι, με διαφορετικά ό ρια θραύ σης.
Άλλο ένα ό πλο που χρησιμοποιού σαν οι Σαμουρά ι, αλλά και η
φεουδαρχική αστυνομία, ή ταν το τζουτέ. Ο οπλισμό ς του
Σαμουρά ι ολοκληρώ νεται με την πανοπλία του. Εδώ διακρίνονται
πολλοί τύ ποι πανοπλίας, ό πως τον αρχαϊκό Ο-Γιορό ι, τον
Τοσλει-Γκουσό κου και τον Γιοκινοσλιτα-ντο. Ωστό σο σε
αυτές τις εντυπωσιακές πανοπλίες υπή ρχαν αδύ ναμα
σημεία(στο στή θος, στο στομά χι, στην πλά τη και στην
ένωση του βραχίονα). Επίσης φορού σαν κρά νη, ό χι μό νο για
προστασία, ά λλα και για την ένδειξη της κοινωνική ς τους
θέσης και ικανό τητας.

ΙΙ. Η ενδυμασία του Σαμουράι

Το κιμονό ή ταν το βασικό στοιχείο της ενδυμασίας των

Σαμουρά ι, το οποίο για τους ά νδρες αποτελείτο συνή θως από ένα
εξωτερικό και ένα εσωτερικό ένδυμα. Τα βαρύ τερα
κιμονό φοριού νταν το χειμώ να, ενώ τα ελαφρύ τερα,
φτιαγμένα από μετά ξι για παρά δειγμα, φοριού νταν το
καλοκαίρι. Το κιμονό των Σαμουρά ι ή ταν καμωμένο από
μετά ξι(θεωρείται ανώ τερο από το βαμβά κι και την
κά νναβη), γιατί πρό σφερε δροσιά στις ζεστές μέρες του
καλοκαιριού και ή ταν ό μορφο στην εμφά νιση. Η
ποιό τητα ενό ς κιμονό που μπορού σε να φορέσει
κά ποιος εξαρτιό ταν σε μεγά λο βαθμό από το αξίωμα
του και το εισό δημα του. Οι γυναίκες των Σαμουρά ι,
ντύ νονταν με κιμονό ανά λογα του βαθμού και της θέσης του
συζύ γου τους. Οι πρεσβύ τεροι Σαμουρά ι φορού σαν συνή θως
καφετιά ή γκρίζα ενδύ ματα, ό που τό νιζαν την αξιοπρέπεια της
ηλικία τους. Μέσα από το κιμονό φοριό ταν το φουντό σι, που
έμοιαζε με πά να.
 Οι Σαμουρά ι φορού σαν τά μπι, ό που ή ταν κά λτσες στις οποίες
το μεγά λο δά χτυλο ή ταν ραμμένο ξέχωρα από τα υπό λοιπα
δά χτυλα. Με αυτό τον τρό πο ή ταν πιο εύ κολο το φό ρεμα των
σανδαλιώ ν. Τα σανδά λια(γαρά τζι) και τα ξύ λινα
γκέτα ή ταν τα κύ ρια υποδή ματα των Σαμουρά ι. Τα
σανδά λια κατασκευά ζονταν από ά χυρο, κά νναβη
και βαμβακερό νή μα. Τα γκέτα, φοριού νταν από
ά τομα που ανή καν σε κατώ τερες τά ξεις. Οι μπό τες
τους ή ταν πολύ δημοφιλείς, αλλά από τον 16ου αιώ να θεωρού ταν
αρχαϊκές. Για τις βροχερές μέρες οι Σαμουρά ι , φορού σαν
αδιά βροχα ενδύ ματα φτιαγμένα από ά χυρο και χρησιμοποιού σαν
ομπρέλες που έμοιαζαν σαν βικτοριανά παρασό λια(ομπρέλες για
τον ή λιο). Μεταξύ του 12ου και 17ου αιώ να, έγινε ιδιαίτερα
δημοφιλές το χιτατά ρε, ό που αποτελείτο από δύ ο κομμά τια πολύ
ευρύ χωρα για να ευνοού ν μια αρκετά μεγά λη γκά μα κινή σεων
του σώ ματος. Τα ξίφη τους τα θηκά ρωναν σε μια ζώ νη(ό μπι) την
οποία την τύ λιγαν γύ ρω από τη μέση τους και δένονταν από
μπροστά . Κατά την Περίοδο Έντο(1603-1867π.Χ) το καμισίμο
παίρνει την θέση του χιτατά ρε. Αποτελείτο από δύ ο κομμά τια και
ή ταν το γνωστό τερο ένδυμα τον Σαμουρά ι. Το
πά νω μισό ονομαζό ταν καταγκίνου και ή ταν
ουσιαστικά ένα αμά νικο σακά κι. Το κά τω μισό
ονομαζό ταν χακά μα και ή ταν ένα φαρδύ
παντελό νι(ό τι έπρεπε δηλαδή για τις κινή σεις τις
μά χης). Ένα σημαντικό τμή μα στην εμφά νιση
τους αποτελού σαν τα μαλλιά τους Για
περισσό τερο από 1000 χρό νια, η παραδοσιακή
τους κό μμωση ή ταν η κοτσίδα στην κορυφή του
κεφαλιού . Μερικοί Σαμουρά ι, ά ρχισαν να
ξυρίζουν το εμπρό σθιο μέρος της κεφαλή ς τους,
για την πιο ά νετη εφαρμογή του κρά νους. Όσον
αφορά το μουστά κι και τα γένια, ή ταν στοιχεία επίδειξης του
ανδρισμού .

ΙΙΙ. Γυναίκες Σαμουράι

 Παρό λο, που η κοινωνία των Σαμουρά ι ή ταν ανδροκρατού μενη,
ιστορικά αρχεία μαρτυρού ν ό τι τα θηλυκά μέλη στις πατριές των
Σαμουρά ι επεδείκνυαν μαχητικό πνεύ μα, ενώ η φροντίδα τους
για θέματα τιμή ς και καθή κοντος μπορού σε να
παραβληθεί με αυτή των ανδρώ ν. Στις τέχνες της μά χης
εκπαιδεύ ονταν και οι γυναίκες και με την πά ροδο του
χρό νου γίνονταν επιδέξιες στη χρή ση της ναγκινά τα
λό γχης. Επίσης στο επικό έργο του Χά ικε Μονογκατά ρι,
υπά ρχουν πολλές ιστορίες για θαρραλέες και
αφοσιωμένες γυναίκες Σαμουρά ι. Δύ ο από αυτές ή ταν η
Γκοζέν και η Χό τζο Μασά κο. Ήταν πολύ συχνό φαινό μενο οι
γυναίκες να γίνονταν βουδίστριες μοναχές μετά από τον θά νατο
του συζύ γου τους.
 Οι γυναίκες των Σαμουρά ι είχαν μια μεγά λη θέση
στη διαχείριση της οικίας τους. Ήταν υπεύ θυνες για
το υπηρετικό προσωπικό , για οικονομικά θέματα και
για την υπερά σπιση του οίκου σε καιρό πολέμου.
Ακό μα ή ταν υπεύ θυνες για την ανατροφή των
παιδιώ ν τους στις ιδέες των Σαμουρά ι(περιφρό νηση
θανά του και αδιαμφισβή τητη υπακοή στον ά ρχοντα
τους). Οι κό ρες των οικογενειώ ν με την πά ροδο του
χρό νου έγιναν πιό νια στην αγορά του γά μου. Συν
τοις ά λλοις, η επίδραση του Νεοκομφουκιανισμού ,
μείωσε την θέση των γυναικώ ν σαμουρά ι. Κατά το
ο
17 αιώ να, πολλοί Σαμουρά ι πίστευαν πως ενώ οι γυναίκες είναι
απαραίτητες για να φέρουν παιδία, δεν ή ταν κατά λληλες για
σύ ντροφοι των πολεμιστώ ν στη μά χη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα
την ανά πτυξη ομοφυλοφιλικώ ν τά σεων ανά μεσα στους
πολεμιστές. Ο Ινά ζο Νιτό μπε, στο βιβλίο του Μπουσίντο,
αφιέρωσε ένα κεφά λαιο στην εκπαίδευση και τη θέση των
γυναικώ ν στην κοινωνία των Σαμουρά ι, στο οποίο τονίζει τον
κατώ τερο ρό λο τους. Ωστό σο, το μαχητικο πνεύ μα και η
γενναιό τητα των θηλυκώ ν σαμουρά ι φά νηκε ιδιαίτερα κατά την
εξέγερση Σατσού μα(1877π.Χ). Μια πολεμίστρια, ό που έμεινε
στην ιστορία ή ταν η Νακά νο Τακέκο. Ήταν πολύ εκπαιδευμένη
στη χρή ση του ναγκινά τα. Κατά την διά ρκεια της μά χης ό ρμησε
στις εχθρικές γραμμές και πετσό κοψε αρκετού ς ά νδρες, πριν την
πυροβολή σουν στο στή θος. Διέταξε την αδελφή της, να την
αποκεφαλίσει, για να αποφύ γει την ατίμωση της αιχμαλωσίας
της. Προς τιμή ν της χτίστηκε μνημείο στο ναό Χοκά ι, στο Αϊζού
Μπανγκεμά τσι.

ΙV. Σεπούκου, η τελετουργική αυτοκτονία

 Το σεπού κου, ή ταν μια ιδιαίτερα οδυνηρή μέθοδος
αυτοθανά τωσης και ή ταν στενά συνδεδεμένη με την ιστορία της
φεουδαρχική ς Ιαπωνίας(1192-1868π.Χ). Αυτή η πρά ξη ή ταν
εντελώ ς ξένη προς την νοοτροπία και τα πιστεύ ω των Ιαπώ νων,
πριν από την εμφά νιση των Σαμουρά ι, αφού μέσα από την
πρώ ιμη ιστορία της Ιαπωνίας βλέπουμε πως οι Ιά πωνες
ενδιαφέρονταν περισσό τερο για την καλή ζωή , παρά για τον
οδυνηρό θά νατο.
Οι Σαμουρά ι λά μβαναν την εντολή να τελέσουν
σεπού κου είτε για να τιμωρηθού ν ή για να μην
υποστού ν ατιμωτικό θά νατο από τους εχθρού ς τους.
Για αυτού ς η τελετουργική αυτοκτονία ή ταν
αναμφισβή τητη επίδειξη τιμή ς, θά ρρους, αφοσίωσης
και ηθικού χαρακτή ρα. Το σεπού κου ή χαρακίρι
απαιτού σε μεγά λη προετοιμασία αλλά και μά ρτυρες.
Όμως, στο πεδίο της μά χης το χαρακίρι το εκτελού σαν γρή γορα,
χωρίς κά ποια προετοιμασία, για να μην τους προλά βει ο εχθρό ς.
Δεν πίστευαν ό λοι οι Σαμουρά ι στην τελετουργική αυτοκτονία.
Έγιναν πολλές προσπαθείς για να καταργή σουν το σεπού κου,
αλλά ή ταν τό σο βαθιά εντυπωμένο, που συνέχισε να υπά ρχει.
Αργό τερα, επί του Άρχοντα Νομπουτσού να Ματσουντά ιρα, η
κυβέρνηση του σογκουνά του εξέδωσε ένα πολύ αυστηρό
διά ταγμα που απαγό ρευε την τελετουργική αυτοκτονία. Το
διά ταγμα αυτό ακολουθείτο από αυστηρή τιμωρία σε ό ποιον
ά ρχοντα επέτρεπε στους ακό λουθους του να τελέσουν σεπού κου.
Η τιμή ενό ς Σαμουρά ι ή ταν πιο σημαντική από την ίδια την ζωή
του και σε πολλές περιπτώ σεις η αυτοθανά τωση θεωρείτο ο
μοναδικό ς τρό πος αποφυγή ς της ή ττας και της ατίμωσης. Η
τελετουργία του αποκεφαλισμού έπρεπε να τελεστεί
ή ρεμα και χωρίς δείλιασμα. Επίσης η τοποθεσία στην
οποία ετελείτο η τελετουργία ή ταν πολύ
σημαντική (μέσα σε ναού ς, σε κή πους επαύ λεων και
μέσα σε σπίτια).
Ο πιο σημαντικό ς συμμέτοχος στην πρά ξη, εκτό ς από
το θύ μα, ή ταν ο βοηθό ς(καϊσά κου). Είχε την ευθύ νη
για το κό ψιμο της κεφαλή ς του θύ ματος από την στιγμή που
βύ θιζε το μαχαίρι στην κοιλία του.
Ακό μη και σή μερα βλέπουμε ανθρώ πους να θεωρού ν τον
θά νατο καλύ τερο από την ατίμωση.

V. Σημαντικοί Σαμουράι
o Ακέτσι o Όντα o Τακέντα
Ματσουχίντε Νομπουνάγκα Σίνγκεν
o Ντάτε o Σαΐτο Χατζίμε o Τοκουγκάβα
Μασαμούνε o Σακαμότο Ιεγιάσου
o Χατόρι Χάνζο Ραϊουγιάμα o Τογιοτόμι
o Χότζο o Σανάντα Χιντεγιόσι
Ουτζιμάσα Γιουκιμούρα o Ουεσούγκι
o Κουσουνόκι o Σασάκι Κοζίρο Κενσίν
Μασασίτζε   o Σιμάζου o o Γιάγκιου
o Μιναμότο νο Τακαχίσα Γιουμπέι
Γιοσιτσούνε o Σιμάζου Μιτσουγιόσι
o Μιναμότο Γιοσίρο o Γιάγκιου
Γιόσι o Σάιγκο Μουνεμόρι
o Μιγιαμότο Τακαμόρι o Γιαμαμότο
Μουσάσι Τσουνετόμο
o Γιαμαόκα
Τέσου

 Βιβλιογραφία: Σαμουρά ι - Βικιπαίδεια (wikipedia.org) και Ο θρύλος

των Σαμουράι (Samurai….武士) – Χείλων (chilonas.com)
 Εικό νες: Σαμουρά ι - Βικιπαίδεια (wikipedia.org) και
https://www.pinterest.com