Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 127 p.

Imię ..................................................................................

Budowa atomu
1 Ustal liczbę protonów, neutronów, nu­kleonów i elektronów w atomach pier­wiastków chemicznych o ( ... / 2 p.)
podanych symbolach (A.–D.).
10 29 19 25
A. 5 B B. 14Si C. 9 F D. 12 Mg

2 Liczba atomowa pewnego pier­wiastka chemicznego jest sumą liczb atomowych boru i berylu. W jego jądrze ( ... / 1 p.)

atomowym są o 2 neutrony więcej niż w jądrze ato­mowym tlenu (8 n0). Zapisz symbol chemiczny tego
pierwiastka w postaci A
ZE.

3 Uzupełnij równania przedstawiające powstawanie jonów z atomów.

( ... / 2 p.)

a) O + ................ → O2–                    c) Br + 1e–→ ................

b) ................. – 2e– → Mg2+             d) K – ................ → K+

4 Ustal liczbę protonów, neutronów, nukleonów i elektronów dla jonów (A.–D.)­ ( ... / 2 p.)

17 2− 44 2+ 7 + 14 3−
A. 8 O B. 20 C a C. 3 Li D. 7  N

5 Uzupełnij zdania dotyczące budowy atomu siarki.

( ... / 1 p.)

16S  jest zbudowany z ..... protonów, ….. elektronów, ….. neutronów. Liczba jego
Atom siarki  33
elektronów walencyjnych wynosi …..

6 Uzupełnij tabelę.
( ... / 2 p.)

Liczba Uproszczony

Symbol chemiczny
model atomu 
pierwiastka A  protonów  neutronów   elektronów  elektronów
ZE 
    walencyjnych 
 
   14
7 N          
 
 
  33
16S          
 

7 Stan kwantowy elektronu można opisać za pomocą liczb kwantowych. Wskaż poprawny opis elektronu ( ... / 1 p.)
walencyjnego atomu potasu.
A. n = 4, l = 1, m = 0 C. n = 3, l = 0, m = 0
B. n = 4, l = 0, m = 0 D. n = 4, l = 0, m = 1
8 Pewien orbital atomowy opisują liczby kwantowe: n = 4, l = 1, m = 1. Zaznacz poprawne uzupełnienia ( ... / 1 p.)
zdania.

Opisany orbital należy do podpowłoki (4s / 4p / 4d / 4f), a maksymalna liczba elektronów w tej podpowłoce
wynosi (2 / 6 / 10 / 14).
9 Zaznacz zestaw liczb kwantowych opisujących poziom 3d. ( ... / 1 p.)
A. n = 2, l = 3, m = –2, –1, 0, 1, 2 C. n = 3, l = 3, m = –3, –2, –1, 0, 1, 2, 3
B. n = 3, l = 2, m = –2, –1, 0, 1, 2 D. n = 2, l = 2, m = –2, –1, 0, 1, 2
10 Wskaż grupę jonów, których konfiguracja elektronowa jest taka sama jak konfiguracja elektronowa ( ... / 1 p.)
argonu.
A. Na+, K+, Cl−, Mg2+, F− C. Na+, F−, Mg2+, O2−, Li+
B. Cl−, S2−, Ca2+, K+, P3− D. Cl−, S2−, Rb+, K+, Al3+

strona 1 z 26
11 ( ... / 2 p.)
Pierwiastek chemiczny X ma w stanie podstawowym następującą konfigurację elektronową: 1s2 2s2 2p6 3s2
3p6 4s2 3d7

a) Przedstaw rozmieszczenie elektronów walencyjnych w atomie pierwiastka chemicznego X w postaci

schematu klatkowego konfiguracji elektronowej.

b) Podaj symbol pierwiastka chemicznego X i przedstaw rozmieszczenie elektronów w tym atomie w
postaci zapisu skróconego konfiguracji elektronowej.

12 W tabeli przedstawiono wzory ogólne konfiguracji elektronów walencyjnych atomów pierwiastków ( ... / 3 p.)
chemicznych, znajdujących się w wybranych grupach układu okresowego. Uzupełnij tabelę, wpisując
numer grupy, symbol bloku energetycznego oraz symbol i nazwę jednego pierwiastka chemicznego
o podanej konfiguracji elektronów walencyjnych.

Wzór ogólny

Symbol
Symbol
Nazwa

konfiguracji

Numer grupy bloku pierwiastka

pierwiastka

elektronów
energetycznego chemicznego chemicznego
walencyjnych

ns1

(n – 1)d6 ns2

ns2 np3

13 W skład rdzenia atomowego pewnego pierwiastka chemicznego Y wchodzi: 15 protonów, 16 neutronów ( ... / 2 p.)
i x elektronów.

a)  Podaj liczbę elektronów wchodzących w skład rdzenia atomowego pierwiastka chemicznego Y. 

b) Ustal podpowłokową konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego Y. Przedstaw ją,

stosując zapisy pełny i skrócony.
14 Wybierz zapis pełnej konfiguracji elektronowej srebra. ( ... / 1 p.)
A. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 5s2 4d9
B. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 5s1 4d10
C. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 4p6 5s1 4d10
D. [Kr] 5s1 4d10
15 Atomy pierwiastków chemicznych X, Y, Z mają następujący skład jądra atomowego:
( ... / 3 p.)
              X (8p, 10n)                             Y (34n, 30p)                           Z (124n, 82p)

a) Podaj symbole pierwiastków chemicznych X, Y, Z.

b) Napisz wzór sumaryczny związku chemicznego powstającego z pierwiastków chemicznych X i Y.

c) Napisz konfigurację elektronową dwuujemnego jonu pierwiastka chemicznego X.

16 Dwudodatnie jony pewnego pierwiastka chemicznego zbudowane są z 18 elektronów i 20 neutronów. Wskaż ( ... / 1 p.)
liczbę atomową i liczbę masową tego pierwiastka chemicznego.
A. Z = 18, A = 38 B. Z = 38, A = 40 C. Z = 20, A = 40 D. Z = 18, A = 20
17 ( ... / 2 p.)
W atomie pierwiastka chemicznego X liczba masowa jest równa sumie liczby protonów w atomie  84
36Kr i

liczby neutronów w atomie 40 232

20Ca, a liczba neutronów jest ilorazem liczby elektronów w atomie 90 T h i liczby

neutronów w atomie 74Be. Podaj liczbę masową, liczbę atomową, nazwę i symbol pierwiastka
chemicznego X.
18 Oblicz masę cząsteczkową glukozy (C6H12O6). ( ... / 1 p.)
A. 160 u     B. 118 u   C. 180 u  D. 180 g
19 Dwuujemne jony pewnego pierwiastka chemicznego są zbudowane z 18 elektronów i 18 neutronów. ( ... / 1 p.)
Wskaż liczbę atomową i liczbę masową tego pierwiastka chemicznego.
A. Z = 16, A = 36 B. Z = 16, A = 34 C. Z = 18, A = 36 D. Z = 36, A = 18

strona 2 z 26
20 Liczba masowa pierwiastka chemicznego E jest równa 210. Neutrony stanowią 60,48% nukleonów. Oblicz ( ... / 1 p.)

wartość liczby atomowej i przedstaw wzór nuklidu tego pierwiastka chemicznego w formie zapisu: A ZE.
W miejsce liczb A i Z wpisz odpowiednie wartości, natomiast literę E zastąp symbolem pierwiastka
chemicznego.
21 Liczba masowa pierwiastka chemicznego E równa jest 130. Neutrony stanowią 60,01% nukleonów. Oblicz ( ... / 1 p.)
wartość liczby atomowej i przedstaw wzór nuklidu. W miejsce liczb A i Z wpisz odpowiednie wartości,
natomiast literę E zastąp symbolem pierwiastka chemicznego.
22 Średnia masa atomowa neonu, który jest mieszaniną głównie dwóch nuklidów wynosi 20,2 u. Jeden z ( ... / 1 p.)
izotopów zawiera 10 neutronów w jądrze atomowym, drugi zaś – 12. Oblicz skład procentowy neonu i
napisz odpowiedź.
23 ( ... / 1 p.)
Wskaż poprawne dokończenie zdania. Jądro izotopu bromu 79Br jest zbudowane z
A. 79 protonów i 35 neutronów C. 35 protonów i 44 neutronów.
B. 35 protonów i 79 neutronów. D. 44 protonów i 35 neutronów.
24 ( ... / 2 p.)
W atomie pierwiastka chemicznego X liczba masowa jest równa sumie liczby protonów w atomie 84
36Kr i

liczby neutronów w atomie 40 190

20Ca, a liczba neutronów jest ilorazem liczby elektronów w atomie 78 P t i liczby

neutronów w atomie 74Be. Podaj liczbę masową, liczbę atomową, nazwę i symbol pierwiastka
chemicznego X.
25 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

1. Promieniowanie α to strumień jąder helu o niskiej przenikliwości.   P F

Izotopy to atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się liczbą

2. P F
atomową Z.

3. Okres półtrwania nuklidu trwałego wynosi więcej niż 109 lat. P F

Większości naturalnych przemian jądrowych towarzyszy emisja

4. P F
promieniowania elektromagnetycznego γ . 

26 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

1. Pierwiastek chemiczny to zbiór atomów o takich samych liczbach masowych. P F

2. Maksymalna liczba nukleonów w izotopach wodoru wynosi 3. P F
3. Izotopy różnią się liczbą neutronów znajdujących się w jądrze atomu. P F
Każdy orbital atomowy może opisywać tylko 2 elektrony o takiej samej energii
4. P F
i przeciwnym spinie. 

27 Uzupełnij równania przemian promieniotwórczych. ( ... / 2 p.)

a)  216 4
84  Po  → ................ + 2   2  He c) ................ →  201 0
79   A u +  −1 β

b) ................ →  212 4
83   Bi +  2 He d)  225 0
87   F r → ................ + 3  −1 β

28 W wyniku zderzenia jądra uranu-235 z neutronem następuje podział jądra atomowego na dwa lżejsze jądra: ( ... / 1 p.)
baru-144 i kryptonu-89. Powstają także trzy jednakowe cząstki. Napisz równanie tej przemiany
promieniotwórczej.

strona 3 z 26
29 ( ... / 2 p.)
Występujący w przyrodzie potas jest mieszaniną dwóch trwałych izotopów: 39K i xK. Stosunek zawartości
procentowych tych izotopów w pierwiastku chemicznym jest równy 14 : 1. Średnia masa atomowa potasu
wynosi 39,10 u. Oblicz liczbę masową drugiego izotopu potasu.
30 Przez 50 dni obserwowano dwa izotopy promieniotwórcze (radionuklidy) A i B. Stwierdzono, że po tym ( ... / 2 p.)
czasie pozostało 6,25% początkowej masy radionuklidu A, a masa radionuklidu B zmniejszyła się 64 razy.
Oblicz, w jakim stosunku pozostają czasy połowicznego rozpadu tych radionuklidów.
31 Uzupełnij równanie syntezy termojądrowej jedną z podanych cząstek.
( ... / 1 p.)
                                                    2H   + 3H  →  α  + ......
1 1
  – +
A.  11p    B.  10n   C.  β     D.  β

32 ( ... / 1 p.)
Jądro uranu 238
92 U  stanowi początek szeregu uranowego-radowego. W wyniku pierwszych trzech przemian

powstaje izotop 234 – 238

92 U . Podaj liczbę rozpadów α i  β , którym ulega jądro uranu 92 U  przekształcając się

w 234
92 U .
– –
A. dwie przemiany α i jedna przemiana β C. jedna przemiana α i dwie przemiany β
–
B. trzy przemiany β D. trzy przemiany α 

33 – – ( ... / 1 p.)
Izotop węgla 14
6 C  jest  β promieniotwórczy. Wybierz nuklid, który powstaje w wyniku przemiany β
tego izotopu.

A.  14
5 B  B.  14
7 N  C.  13
6 C    D.  12
6 C 

34 Wskaż najbardziej przenikliwy rodzaj promieniowania. ( ... / 1 p.)

A.  γ    B.  β    C.  α    D. X (rentgenowskie)

35 W próbce o masie 10 g znajduje się pierwiastek promieniotwórczy, którego okres półtrwania wynosi 5 dni. ( ... / 1 p.)
Stanowi on 10% masy próbki. Oblicz, ile gramów tego pierwiastka chemicznego pozostanie w próbce po
20 dniach. 
A. 0,0625 g  B. 0,625 g  C. 0,125 g  D. 1,25 g
36 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.  ( ... / 1 p.)

1. Grupy układu okresowego to pionowe kolumny ponumerowane od 1 do 18. P F

Pierwiastki chemiczne w układzie okresowym zostały uporządkowane zgodnie
2. P F
ze zmniejszającą się liczbą atomową Z.
3. Pierwiastek chemiczny leżący w 1. grupie i 2. okresie to lit. P F

37 Podej nazwę pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej Z równej 20. ( ... / 1 p.)

strona 4 z 26
38 Rozpoznaj opisany pierwiastek i zaznacz jego symbol chemiczny.
( ... / 1 p.)
Pierwiastek chemiczny z grupy węglowców. Liczba jego elektronów jest równa sumie protonów i elektronów
atomu siarki.

A. Ge B. O C. C  D. Si
39 Zaznacz liczbę elektronów, protonów oraz elektronów walencyjnych w atomach sodu i chloru.
( ... / 2 p.)

A. 11 protonów
E. 23 elektrony
I. 11 elektronów walencyjnych

B. 23 protony
F. 17 elektronów
J. 17 elektronów walencyjnych

C. 17 protonów
G. 11 elektronów
K. 7 elektronów walencyjnych

D. 35 protonów H. 35 elektronów L. 1 elektron walencyjny

Liczba
Atom
protonów elektronów elektronów walencyjnych
a) sodu A/B/C/D E/ F / G / H I/J/K/L
b) chloru A/B/C/D E/F/G/H I/J/K/L

strona 5 z 26
40 Na fragmencie układu okresowego pierwiastków chemicznych zaznaczono zmianę właściwości pierwiastków ( ... / 1 p.)
chemicznych w grupach i okresach.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest
fałszywe.
Pionowa strzałka oznacza zwiększanie się zdolności oddawania elektronów
1. P F
przez atom danego pierwiastka chemicznego.
Pozioma strzałka oznacza zmniejszanie się liczby elektronów walencyjnych w
2. P F
atomie danego pierwiastka chemicznego.

41 Wskaż właściwość, która zmniejsza się zgodnie z kierunkiem strzałki na schemacie. ( ... / 1 p.)

A. aktywność chemiczna niemetali C. liczba powłok elektronowych

B. charakter niemetaliczny D. zdolność przyjmowania elektronów
42 Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, w którym do kwasu etanowego wrzucono kawałek metalu X. ( ... / 2 p.)
Metal X:
znajduje się w 4. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
w jądrze atomowym ma 20 neutronów,
na ostatniej powłoce elektronowej ma 1 elektron.

a) Ustal symbol chemiczny metalu X i napisz obserwacje z przeprowadzonego doświadczenia

chemicznego.

b) Napisz równanie reakcji kwasu etanowego z metalem X. Zastosuj zapis cząsteczkowy.

strona 6 z 26
43 Z konfiguracji elektronowej atomu pierwiastka chemicznego X wynika, że:
( ... / 2 p.)
– jego elektrony są rozmieszczone w czterech powłokach,

– elektrony walencyjne znajdują się w dwóch powłokach i dwóch podpowłokach,

– w powłokach walencyjnych liczba elektronów sparowanych jest dwa razy większa niż liczba elektronów
niesparowanych,

– liczba elektronów sparowanych jest mniejsza niż wartości głównych liczb kwantowych powłok
walencyjnych.

a) Uzupełnij tabelę dotyczącą pierwiastka chemicznego X.

Położenie pierwiastka chemicznego X w układzie okresowym

Symbol pierwiastka
chemicznego X
Okres Grupa Blok

b) Ustal konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego X. Przedstaw ją, stosując schemat
klatkowy. Podkreśl fragment schematu klatkowego, który nie występuje w jonie X2+.
44 Pierwiastek chemiczny X znajduje się w 6. grupie i 4. okresie układu okresowego. Podaj symbol ( ... / 2 p.)
pierwiastka chemicznego X i jego liczbę atomową. Napisz w postaciach pełnej i skróconej konfigurację
elektronową atomu tego pierwiastka chemicznego w stanie podstawowym.
45 Elektrony walencyjne pewnego pierwiastka chemicznego X mają następującą konfigurację elektronową ( ... / 2 p.)

4s2 3d6. Określ położenie pierwiastka chemicznego X w układzie okresowym. Podaj jego nazwę oraz
symbole jonów, które może utworzyć w wyniku wymiany elektronów.
46 Przyporządkuj nazwy pierwiastków chemicznych (A–E) do poniższych opisów (1–6). Pamiętaj, że jeden ( ... / 2 p.)
opis może dotyczyć kilku pierwiastków chemicznych.
1. Atom tego pierwiastka chemicznego zawiera 3 elektrony walencyjne.
2. Jądro atomu tego pierwiastka chemicznego zawiera 3 protony. 
3. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się w 17. grupie układu okresowego.
4. Atom tego pierwiastka chemicznego zawiera 12 elektronów.
5.  Ten pierwiastek chemiczny znajduje się w 3. okresie układu okresowego.
6. Tlenek tego pierwiastka chemicznego ma wzór E2O, a wodorek – EH.
A. Lit
B. Magnez
C. Chlor
D. Glin
E. Brom
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____ 6. _____
47 Wybierz prawidłowy opis położenia molibdenu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych. ( ... / 1 p.)
A. Molibden znajduje się w 6. grupie i 4. okresie, w bloku d.
B. Molibden znajduje się w 6. grupie i 5. okresie, w bloku d.
C. Molibden znajduje się w 5. grupie i 6. okresie, w bloku d.
D. Molibden znajduje się w 6. grupie i 4. okresie, w bloku f.

strona 7 z 26
48 Zidentyfikuj nazwę pierwiastka chemicznego na podstawie informacji na temat budowy jego atomu. ( ... / 2 p.)
Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych.

1. Ma dwa elektrony walencyjne.

A. potas  B. fosfor    C. glin   D. bar
2. W jego atomie znajduje się 19 elektronów.
A. potas  B. fosfor    C. glin   D. bar
49 Z konfiguracji elektronowej atomu w stanie podstawowym pewnego pierwiastka chemicznego Z wynika, że:
( ... / 3 p.)
– jego elektrony są rozmieszczone w czterech powłokach elektronowych,

– w 3. powłoce jest pięć razy więcej elektronów niż w ostatniej powłoce.

a) Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

Pierwiastek chemiczny Z należy do (2. / 3. / 4.) okresu układu okresowego oraz do bloku konfiguracyjnego (s
/ p / d). Liczba elektronów walencyjnych tego pierwiastka chemicznego jest równa (2 / 4 / 6). Elektrony
walencyjne, których energia jest najwyższa, należą do podpowłoki o głównej liczbie kwantowej (2 / 3 / 4).

b) Ustal podpowłokową konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego Z. Przedstaw ją,

stosując schemat klatkowy. Podkreśl fragment schematu klatkowego, który przedstawia rozmieszczenie
elektronów walencyjnych w podpowłokach.

c) Opisz za pomocą kompletu liczb kwantowych (w kolejności: n, l, m, ms) stan kwantowy tych
elektronów walencyjnych atomu pierwiastka chemicznego Z, których energia jest najwyższa.
50 Atomy pierwiastków chemicznych X, Y, Z mają następujący skład jądra atomowego:
( ... / 3 p.)

               X (16 p+, 16 n0)                     Y (13 p+,14 n0)                   Z (34 p+, 45 n0)

a) Podaj symbole pierwiastków chemicznych X, Y, Z.

b) Napisz wzór sumaryczny związku chemicznego powstającego z pierwiastków chemicznych X i Y.

c) Napisz konfigurację elektronową dwuujemnego jonu pierwiastka chemicznego X.

51 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według wzrastającej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Wapń, magnez, sód, tlen, azot, fluor. C. Sód, wapń, magnez, azot, tlen, fluor.
B. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. D. Magnez, sód, wapń, azot, tlen, fluor.
52 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według malejącej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Beryl, potas, sód, siarka, tlen, azot. C. Fluor, tlen, azot, fosfor, wodór.
B. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. D. Sód, magnez, wapń, azot, tlen, fluor.
53 Przyporządkuj definicje (A–F) do odpowiednich pojęć (1–6). ( ... / 1 p.)
1. kwant energii   A. Najmniejsza ilość energii potrzebna do
przeniesienia elektronu z atomu w nieskończoność.
2. stan podstawowy atomu        B. Nietrwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z zewnątrz.
3. energia jonizacji C. Najmniejsza porcja energii.
D. Trwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z otoczenia.
E. Najmniejsza ilość energii potrzebna do
przyłączenia elektronu do atomu.
F. Trwały stan atomu o najniższej wartości energii.
1. _____ 2. _____ 3. _____

strona 8 z 26
54 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.  ( ... / 1 p.)

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o

1. wyższej elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki P F
walencyjnej atomu pierwiastka chemicznego o niższej elektroujemności.
Wiązanie podwójne tworzą dwie pary elektronów. Jedna z nich stanowi
2. P F
wiązanie σ, a druga – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – donora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o niższej elektroujemności.

55 Napisz wzory sumaryczne jedno- i dwuskładnikowych substancji chemicznych, które mogą zostać ( ... / 3 p.)
utworzone z pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 17, Z = 19 oraz Z = 1. Na podstawie
różnicy elektroujemności określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.
56 Reaktywność litowców rośnie w kierunku Li, Na, K, Rb. Jest to spowodowane m.in. zmianami promienia ( ... / 3 p.)
atomowego, zdolności oddawania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób zmieniają się te
wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C.  nie zmienia się
2. Zdolność oddawania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
57 Wskaż opis typów wiązań w chlorku amonu (NH4Cl). ( ... / 1 p.)
A. Wiązanie jonowe oraz cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym jedno koordynacyjne.
B. Wiązanie jonowe oraz trzy wiązania kowalencyjne spolaryzowane.
C. Wiązanie jonowe oraz cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane.
D. Cztery wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym jedno koordynacyjne.
58 Wskaż zestaw wzorów cząsteczek, które mają przynajmniej jedno wiązanie koordynacyjne. ( ... / 1 p.)
A. SO2, HNO3, NO2, PH3 C. NO2, HNO2, HNO3, NH3
B. SO3, H2SO4, NH4+, HNO3 D. H2S, H2SO4, H3PO4, NH3

59 Wybierz poprawny opis liczby wiązań s i p w cząsteczce acetylenu (C2H2). ( ... / 1 p.)
A. W cząsteczce acetylenu znajdują się trzy wiązania s i dwa wiązania p.
B. W cząsteczce acetylenu znajdują się cztery wiązania s i dwa wiązania p.
C. W cząsteczce acetylenu znajdują się: jedno wiązanie s i dwa wiązania p.
D. W cząsteczce acetylenu znajdują się dwa wiązania s i trzy wiązania p.
60 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych związków chemicznych o wiązaniach jonowych. ( ... / 1 p.)
A. CaCl2, Na2O, CO2, NaCl C. KOH, Na2O, KF, HNO3
B. NaOH, KCl, H2SO4, K2O D. NaOH, CaO, K2O, NaCl

61 Aktywność chemiczna fluorowców maleje w kierunku: Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami ( ... / 3 p.)
promienia atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób
zmieniają się te wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Zdolność przyjmowania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
62 Napisz wzory sumaryczne dwuskładnikowych związków chemicznych, które mogą zostać utworzone z ( ... / 2 p.)
pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 11, Z = 16. Na podstawie różnicy
elektroujemności, określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.

strona 9 z 26
63 Napisz wzór elektronowy (kreskowy) cząsteczki tlenku krzemu SiO2. Następnie określ liczbę ( ... / 2 p.)
występujących w niej wiązań σ, wiązań π oraz liczbę wolnych par elektronowych.
64 Napisz wzór elektronowy kropkowy lub kreskowy (z uwzględnieniem wolnych par elektronowych ( ... / 1 p.)
i wiązań koordynacyjnych) cząsteczki kwasu siarkowego(VI).
65 Atomy pierwiastków chemicznych mogą łączyć się za pomocą różnych wiązań chemicznych (jonowych, ( ... / 2 p.)
kowalencyjnych niespolaryzowanych, kowalencyjnych spolaryzowanych, koordynacyjnych, metalicznych).
Poniżej przedstawiono schematy powstawania wiązań chemicznych, które może tworzyć chlor. Określ
rodzaj wiązania chemicznego w każdej z przedstawionych substancji.

a)

b) 

c) 
66 ( ... / 2 p.)
Na podstawie wzoru kreskowego kwasu siarkowego(VI) ustal liczbę
występujących w jego cząsteczce wiązań:

a) kowalencyjnych niespolaryzowanych,

b) kowalencyjnych spolaryzowanych,

c) koordynacyjnych

d) σ  i π.

67 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej

1. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
2. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – od akceptora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.

68 Poniżej przedstawiono wzory elektronowe wybranych cząsteczek homojądrowych. Podkreśl wzory ( ... / 2 p.)
elektronowe, które zostały zapisane poprawnie. Następnie na podstawie różnicy elektroujemności,
określ rodzaj wiązania chemicznego występującego w każdej z cząsteczek.

strona 10 z 26
69 Wskaż poprawny opis właściwości wody. ( ... / 1 p.)
A. Woda ma wysoką temperaturę wrzenia i dużą pojemność cieplną na skutek występowania w niej wiązań
wodorowych.
B. Obecność wiązań wodorowych w wodzie powoduje, że ma ona wysokie napięcie powierzchniowe i małą
pojemność cieplną.
C. Woda ma niską temperaturę wrzenia i małą pojemność cieplną na skutek występowania w niej wiązań
wodorowych.
D. Obecność wiązań wodorowych w wodzie powoduje, że ma ona niską temperaturę wrzenia i wysokie
napięcie powierzchniowe.
70 W tabeli zestawiono temperatury wrzenia wybranych wodorków niemetali 16. grupy układu okresowego. ( ... / 2 p.)

Wzór wodorku H2O H2S H2Se H2Te

Temperatura wrzenia, °C 100 –60,3 –41,4 –2,1

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2013.

a) Określ, jaka jest zależność między temperaturą wrzenia wodorku a masą atomową niemetalu.
Skorzystaj z danych w tabeli.

b) Wyjaśnij przyczynę dużej różnicy temperatury wrzenia wody i innych wodorków niemetali 16.
grupy, odwołując się do rodzaju wiązań chemicznych w wodzie.
71 Wskaż  zestaw cząsteczek, które mogą tworzyć wiązania wodorowe. ( ... / 1 p.)
A. H2O, HF, CH3F, F2 C. CH3OH, NH3, HI, HF
B. H2O, HF, CH3OH, NH3 D. H2O, HF, CH3Cl, HI

72 Wybierz poprawne stwierdzenie. ( ... / 1 p.)

A. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 1 : 2.
B. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 1 : 1.
C. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone cząsteczki, pomiędzy którymi istnieją silne
oddziaływania międzycząsteczkowe.
D. W krysztale chlorku wapnia znajdują się regularnie ułożone kationy wapnia oraz aniony chlorkowe,
których liczba pozostaje w stosunku 2 : 1.
73 Poniżej podano właściwości fizyczne trzech substancji chemicznych różniących się rodzajem wiązań ( ... / 1 p.)
chemicznych, które występują pomiędzy tworzącymi je atomami. Przyporządkuj symbol lub wzór
chemiczny odpowiedniej substancji wybranej spośród podanych (A–F) do opisów właściwości (1–3).
Uwględnij wszystkie możliwości.
1. W temperaturze pokojowej – 2. Substancja stała, przewodząca 3. Substancja stała, która ma
substancja ciekła, nieprzewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i wysoką temperaturę topnienia, a w
prądu elektrycznego. kowalna, o metalicznym połysku. stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej
substancji przewodzi prąd
elektryczny.

A. Ag B. Br2 C. CH4 D. NaBr E. Cu F. K2O

1. _____ 2. _____ 3. _____
74 Przyporządkuj rodzaj wiązania chemicznego (A–D) do substancji o podanych właściwościach (1–3). ( ... / 1 p.)
1. Substancja stała, która ma wysoką temperaturę topnienia, a w stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej substancji przewodzi prąd elektryczny.
2. W temperaturze pokojowej – substancja stała, nieprzewodząca prądu elektrycznego.
3. Substancja stała, przewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i kowalna, o metalicznym połysku.
A. jonowe
B. kowalencyjne niespolaryzowane
C. kowalencyjne spolaryzowane
D. metaliczne
1. _____ 2. _____ 3. _____

strona 11 z 26
75 Każdemu typowi hybrydyzacji można przypisać inny schemat orbitali zhybrydyzowanych. Wskaż schemat ( ... / 1 p.)
ilustrujący hybrydyzację typu sp2.
A. B. C. D.

76 Przedstawiono schematy powstawania orbitali molekularnych (A i B) oraz orbitale molekularne σ i π (a i b). ( ... / 1 p.)

A. B. a. b.

Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy cząsteczki S2.

Na schemacie (A / B) przedstawiono nakładanie się orbitali atomowych (3s / 3px / 3py), które prowadzi do
powstania orbitalu molekularnego σ oznaczonego literą (a / b). Orbital ten powstaje w wyniku (liniowego /
bocznego ) nakładania się orbitali atomowych. W cząsteczce S2 liczba elektronów wiążących wynosi (2 / 4 /
6).

77 Substancje o podanych wzorach podziel ze względu na typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3), której ulega ( ... / 3 p.)
atom centralny. Pamiętaj, że hybrydyzacji nie ulegają te orbitale, które tworzą wiązania typu π.

             BCl3, CO, HCN, NH3, BeCl2, SO3, NO2, CO32–, CCl4, H2O, HClO3

78 Na podstawie podanych informacji określ typ hybrydyzacji, jakiej ulegają orbitale atomowe atomów ( ... / 1 p.)
centralnych. 

a) cząsteczka amoniaku ma budowę piramidy trygonalnej, a kąt między wiązaniami wynosi ok. 107°

b) w cząsteczce tlenku węgla(IV) kąt między wiązaniami wynosi 180°  

c) hybrydyzacji ulegają jeden orbital s i jeden orbital p 

d) anion azotanowy(V) ma budowę trygonalną        

79 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

Polaryzacja wiązania polega na uwspólnieniu elektronów przez atomy

1. P F
łączących się pierwiastków chemicznych.
2. W tworzeniu wiązania chemicznego biorą udział elektrony rdzenia atomowego. P F
Wiązanie koordynacyjne powstaje pomiędzy donorem a akceptorem pary
3. P F
elektronowej.
Elektroujemność to zdolność atomów pierwiastka chemicznego do
4. P F
przyciągania elektronów.

5. Orbital σs–s jest orbitalem molekularnym, a orbital px – orbitalem atomowym. P F

80 Wybierz grupę cząsteczek o niezerowym momencie dipolowym. ( ... / 1 p.)

A. SO3, HCl, H2, NaCl C. CO, KCl, HF, NH3
B. CO, HCl, BeCl2, BCl3 D. SiH4, BeF2, HF, O2

81 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych cząsteczek o strukturze płaskiej. ( ... / 1 p.)

A. CH4, H2O, C2H2, BF3 C. BF3, H2O, C2H6, CO2
B. BeCl2, BF3, C2H4, CO2 D. C6H6, CO2, NH3, H2O

strona 12 z 26
82 Określ typy hybrydyzacji oraz kształty cząsteczek (liniowy, trygonalny, tetraedryczny, trójkąta ( ... / 3 p.)
równobocznego,  czworościanu foremnego), jakie powstały w wyniku „wymieszania” podanych
orbitali. 

Opis hybrydyzacji Typ hybrydyzacji Kształt cząsteczki

jeden orbital s i jeden orbital p

jeden orbital s i dwa orbitale p   

jeden orbital s i trzy orbitale p  

83 Narysuj sposób powstawania wiązania chemicznego w bromku sodu, stosując wzory elektronowe ( ... / 2 p.)
(kropkowe lub kreskowe). Zaznacz poprawne uzupełnienia zdania.
W węzłach sieci krystalicznej stałego bromku sodu znajdują się (atomy / jony) sodu i  (atomy / jony)
bromkowe. Tworzenie się wiązania (jonowego / kowalencyjnego / metalicznego) w NaBr spowodowane jest
(dużą / małą) różnicą elektroujemności sodu i  bromu. Wiązania chemiczne tworzą się w wyniku
(uwspólnienia / przeniesienia) elektronów pomiędzy atomami sodu i bromu. Pomiędzy utworzonymi

(cząsteczkami / jonami) występują siły elektrostatycznego (odpychania / przyciągania).

84 ( ... / 1 p.)
Podano wzór elektronowy anionu siarczanowego(IV). Określ typ hybrydyzacji
walencyjnych orbitali atomowych siarki, kształt (geometrię) cząsteczki oraz
liczbę wiązań kowalencyjnych σ i π.

strona 13 z 26
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 127 p.
Imię ..................................................................................

Budowa atomu
1 Ustal liczbę protonów, neutronów, nu­kleonów i elektronów w atomach pier­wiastków chemicznych o ( ... / 2 p.)
podanych symbolach (A.–D.).
27 43 13 41
A. 13Al B. 20Ca C. 6 C D. 19 K

2 Liczba atomowa pewnego pier­wiastka chemicznego jest iloczynem liczb atomowych helu i berylu. Liczba ( ... / 1 p.)
neutronów w jego jądrze atomowym jest równa sumie protonów w jądrach atomów litu i węgla. Zapisz
symbol chemiczny tego pierwiastka w postaci A
ZE.

3 Uzupełnij równania przedstawiające powstawanie jonów z atomów.

( ... / 2 p.)

a) S + ................ → S2–                       c) Cl + 1e–→ ................

b) ................. – 2e– → Ca2+                 d) Na – ................ → Na+

4 Ustal liczbę protonów, neutronów, nukleonów i elektronów dla jonów (A.–D.)­ ( ... / 2 p.)

33 2− 40 + 10
A. 16S B. 19K C. 4 Be 2+ D.
35
17Cl
−

5 Uzupełnij zdania dotyczące budowy atomu tlenu.

( ... / 1 p.)

8 O   jest zbudowany z ..... protonów, ….. elektronów, ….. neutronów. Liczba jego
Atom tlenu  18
elektronów walencyjnych wynosi …..

6 Uzupełnij tabelę.
( ... / 2 p.)

Liczba Uproszczony

Symbol chemiczny
model atomu
pierwiastka A protonów neutronów elektronów elektronów
ZE 
walencyjnych
 
    16
8 O           
 
 
   31
15P          
 

7 Stan kwantowy elektronu można opisać za pomocą liczb kwantowych. Wskaż poprawny opis elektronu ( ... / 1 p.)
walencyjnego atomu magnezu.
A. n = 4, l = 1, m = –1, 0 C. n = 3, l = 0, m = –1, 0
B. n = 3, l = 0, m = 0, 0 D. n = 4, l = 0, m = –1, 1
8 Pewien orbital atomowy opisują liczby kwantowe: n = 4, l = 2, m = 0. Zaznacz poprawne uzupełnienia ( ... / 1 p.)
zdania.

Opisany orbital należy do podpowłoki (4s / 4p / 4d / 4f), a maksymalna liczba elektronów w tej podpowłoce
wynosi (2 / 6 / 10 / 14).
9 Zaznacz zestaw liczb kwantowych opisujących poziom 3p. ( ... / 1 p.)
A. n = 2, l = 3, m = −3, −2, 1, 0, 1, 2, 3 C. n = 3, l = 1, m = −1, 0, 1
B. n = 3, l = 2, m = −2, −1, 0, 1, 2  D. n = 2, l = 2, m = −2, −1, 0, 1, 2
10 Wskaż grupę jonów, których konfiguracja elektronowa jest taka sama jak konfiguracja elektronowa ( ... / 1 p.)
neonu.
A. Na+, F−, Mg2+, O2−, F− C. F−, S2−, Mg2+, Na+, Cl−
B. Li+, K+, Cl−, Ca2+, F− D. F−, O2−, Rb+, Na+, Al3+

strona 14 z 26
11 ( ... / 2 p.)
Pierwiastek chemiczny X ma w stanie podstawowym następującą konfigurację elektronową: 1s2 2s2 2p6 3s2
3p6 4s2 3d5

a) Przedstaw rozmieszczenie elektronów walencyjnych w atomie pierwiastka chemicznego X w postaci

schematu klatkowego konfiguracji elektronowej.

b) Podaj symbol pierwiastka chemicznego X i przedstaw rozmieszczenie elektronów w tym atomie w
postaci zapisu skróconego konfiguracji elektronowej.

12 W tabeli przedstawiono wzory ogólne konfiguracji elektronów walencyjnych atomów pierwiastków ( ... / 3 p.)
chemicznych, znajdujących się w wybranych grupach układu okresowego. Uzupełnij tabelę, wpisując
numer grupy, symbol bloku energetycznego oraz symbol i nazwę jednego pierwiastka chemicznego
o podanej konfiguracji elektronów walencyjnych.

Wzór ogólny

Symbol
Symbol
Nazwa

konfiguracji

Numer grupy bloku pierwiastka

pierwiastka

elektronów
energetycznego chemicznego chemicznego
walencyjnych

ns2

(n – 1)d5 ns2

ns2 np5

13 W skład rdzenia atomowego pewnego pierwiastka chemicznego Y wchodzi: 13 protonów, 14 neutronów ( ... / 2 p.)
i x elektronów. 

a)  Podaj liczbę elektronów wchodzących w skład rdzenia atomowego pierwiastka chemicznego Y. 

b) Ustal podpowłokową konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego Y. Przedstaw ją,

stosując zapisy pełny i skrócony.
14 Wybierz zapis pełnej konfiguracji elektronowej chromu. ( ... / 1 p.)
A. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d5
B. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d4
C. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5
D. [Ar] 4s1 3d5
15 Atomy pierwiastków chemicznych X, Y, Z mają następujący skład jądra atomowego:
( ... / 3 p.)
              X (16p, 16n)                           Y (35n, 30p)                           Z (69n, 50p)

a) Podaj symbole pierwiastków chemicznych X, Y, Z.

b) Napisz wzór sumaryczny związku chemicznego powstającego z pierwiastków chemicznych X i Y.

c) Napisz konfigurację elektronową dwuujemnego jonu pierwiastka chemicznego X.

16 Dwudodatnie jony pewnego pierwiastka chemicznego zbudowane są z 10 elektronów i 12 neutronów. Wskaż ( ... / 1 p.)
liczbę atomową i liczbę masową tego pierwiastka chemicznego
A. Z = 10, A = 22  B. Z = 12, A = 24 C. Z = 14, A = 26  D. Z = 24, A = 12
17 ( ... / 2 p.)
W atomie pierwiastka chemicznego X liczba masowa jest równa sumie liczby protonów w atomie 103
45 Rh  i

liczby neutronów w atomie 39 10

19K , a liczba neutronów jest iloczynem liczby elektronów w atomie  5 B   i liczby

neutronów w atomie  14
7 N . Podaj liczbę masową, liczbę atomową, nazwę i symbol pierwiastka
chemicznego X.
18 Oblicz masę cząsteczkową sacharozy (C12H22O11). ( ... / 1 p.)
A. 166 u  B. 342 u C. 144 u   D. 342 g
19 Dwudodatnie jony pewnego pierwiastka chemicznego są zbudowane z 18 elektronów i 20 neutronów. ( ... / 1 p.)
Wskaż liczbę atomową i liczbę masową tego pierwiastka chemicznego.
A. Z = 18, A = 38 B. Z = 38, A = 40 C. Z = 20, A = 40 D. Z = 18, A = 20

strona 15 z 26
20 Liczba masowa pierwiastka chemicznego E jest równa 234. Neutrony stanowią 60,68% nukleonów. Oblicz ( ... / 1 p.)

wartość liczby atomowej i przedstaw wzór nuklidu tego pierwiastka chemicznego w formie zapisu: A ZE.
W miejsce liczb A i Z wpisz odpowiednie wartości, natomiast literę E zastąp symbolem pierwiastka
chemicznego.
21 Liczba masowa pierwiastka chemicznego E równa jest 234. Neutrony stanowią 60,68% nukleonów. Oblicz ( ... / 1 p.)
wartość liczby atomowej i przedstaw wzór nuklidu. W miejsce liczb A i Z wpisz odpowiednie wartości,
natomiast literę E zastąp symbolem pierwiastka chemicznego.
22 Średnia masa atomowa argonu, który jest mieszaniną głównie dwóch nuklidów wynosi 40,2 u. Jeden z ( ... / 1 p.)
izotopów zawiera 22 neutronów w jądrze atomowym, drugi zaś – 24. Oblicz skład procentowy argonu i
napisz odpowiedź.
23 ( ... / 1 p.)
Wskaż poprawne dokończenie zdania. Jądro izotopu chloru 35Cl jest zbudowane z
A. 35 protonów i 35 neutronów. C. 17 protonów i 35 neutronów.
B. 17 protonów i 18 neutronów. D. 35 protonów i 17 neutronów.
24 ( ... / 2 p.)
W atomie pierwiastka chemicznego X  liczba masowa jest równa ilorazowi liczby nukleonów w atomie 104
46 P d

 i liczby atomów w cząsteczce wodoru, a liczba neutronów jest iloczynem liczby neutronów w atomie 73Li i
liczby protonów w atomie tlenu. Podaj liczbę masową, liczbę atomową, nazwę i symbol pierwiastka
chemicznego X.
25 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

Okres półtrwania to czas, po którym połowa liczby atomów izotopu

1. P F
promieniotwórczego ulegnie przemianie. 

2. Promieniowanie β  to strumień elektronów o średniej przenikliwości.   P F

3. Podczas emisji promieniowania γ   zmienia się zarówno liczba atomowa Z, jak i P F

liczba masowa A atomu pierwiastka chemicznego.
Izotopy to atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się liczbą
4. P F
masową A.

26 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

1. Izotop to zbiór atomów o takich samych liczbach masowych. P F

2. Maksymalna liczba nuklidów w izotopach wodoru wynosi 3. P F
Pierwiastki chemiczne różnią się ilością protonów znajdujących się w jądrze
3. P F
atomu.
Każdy orbital atomowy może opisywać tylko 2 elektrony o takiej samej energii
4. P F
i przeciwnym spinie.

27 Uzupełnij równania przemian promieniotwórczych. ( ... / 2 p.)

a)  225
87   F r → ................ + 3
0
−1 β c) ................ →   212 4
83   Bi   +  2 He

b) 216 4
84  Po  → ............... + 2   2  He d)    ................ →   201 0
79   A u +  −1 β

28 Izotop pierwiastka chemicznego o nazwie nobel (No) można otrzymać m.in. w wyniku zderzenia jądra atomu ( ... / 1 p.)
ameryku-243 z jądrami azotu-15. Powstają wówczas jądro nobla-254 oraz cztery jednakowe cząstki. Napisz
równanie tej przemiany promieniotwórczej, stosując zapisy  ZA E.

strona 16 z 26
29 ( ... / 2 p.)
Występująca w przyrodzie miedź jest mieszaniną dwóch trwałych izotopów: 63Cu i xCu. Stosunek zawartości
procentowych tych izotopów w pierwiastku chemicznym jest równy 2 : 3. Średnia masa atomowa miedzi
wynosu 63,55 u. Oblicz liczbę masową drugiego izotopu miedzi.
30 Przez 84 dni obserwowano dwa izotopy promieniotwórcze (radionuklidy) A i B. Stwierdzono, że po tym ( ... / 2 p.)
czasie rozpadło się 87,5% początkowej masy radionuklidu A, a masa radionuklidu B zmniejszyła się o
93,75%. Oblicz, w jakim stosunku pozostają czasy połowicznego rozpadu tych radionuklidów.
31 Uzupełnij równanie syntezy termojądrowej jedną z podanych cząstek.
( ... / 1 p.)
                                                    2H   + ...... →  α  +  1n 

1 0
 
A.  11H        B.  31T   C.  21H     D. 3Li

32 ( ... / 1 p.)
Jądro uranu 238
92 U  stanowi początek szeregu uranowego-radowego. W wyniku pierwszych dwóch przemian

powstaje izotop 234 – 238

91 P a. Podaj liczbę rozpadów α i  β , którym ulega jądro uranu 92 U  przekształcając się

w 234
91 P a.
+ –
A. jedna przemiana α i jedna przemiana β C. jedna przemiana α i jedna przemiana β
– +
B. dwie przemiany β D. dwie przemiany β

33 ( ... / 1 p.)
Izotop uranu 238
92 U  jest α promieniotwórczy. Wybierz nuklid, który powstaje w wyniku przemiany α tego
izotopu.
A.  234
92 U   B.  234
90 T h   C.  232
92 U    D.  242
94 P u 

34 Wskaż najmniej przenikliwy rodzaj promieniowania. ( ... / 1 p.)

A.  γ   B.  β   C.  α  D. X (rentgenowskie)

35 W próbce o masie 10 g znajduje się pierwiastek promieniotwórczy, którego okres półtrwania wynosi 2 dni. ( ... / 1 p.)
Stanowi on 20% masy próbki. Oblicz, ile gramów tego pierwiastka chemicznego pozostanie w próbce po
10 dniach.
A. 0,625 g  B. 0,0625 g  C. 0,0125 g  D. 0,125 g
36 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.  ( ... / 1 p.)

1. Okresy układu okresowego to pionowe kolumny ponumerowane od 1 do 18. P F

Pierwiastki chemiczne w układzie okresowym zostały uporządkowane zgodnie
2. P F
ze zwiększajacą się liczbą atomową Z.
3. Pierwiastek chemiczny leżący w 18. grupie i 2. okresie to neon. P F

37 Podaj nazwę pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej Z równej 8. ( ... / 1 p.)

strona 17 z 26
38 Rozpoznaj opisany pierwiastek i zaznacz jego symbol chemiczny.
( ... / 1 p.)
Pierwiastek chemiczny mający 3 powłoki elektronowe i 7 elektronów walencyjnych.

A. Si B. Cl C. B D. F
39 Zaznacz liczbę elektronów, protonów oraz elektronów walencyjnych w atomach sodu i chloru.
( ... / 2 p.)

A. 17 protonów
E. 23 elektrony
I. 1 elektron walencyjny

B. 23 protony
F. 35 elektronów
J. 17 elektronów walencyjnych

C. 11 protonów
G. 11 elektronów
K. 11 elektronów walencyjnych

D. 35 protonów H. 17 elektronów L. 7 elektronów walencyjnych

 
Liczba
Atom
protonów elektronów elektronów walencyjnych
a) sodu A/B/C/D E / F / G / H I/J/K/L
b) chloru A/B/C/D E/F/G/H I/J/K/L

strona 18 z 26
40 Na fragmencie układu okresowego pierwiastków chemicznych zaznaczono zmianę właściwości pierwiastków ( ... / 1 p.)
chemicznych w grupach i okresach.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest
fałszywe.
1. Pionowa strzałka oznacza zwiększanie się liczby powłok elektronowych. P F
2. Pozioma strzałka oznacza wzrost aktywności chemicznej niemetali. P F

41 Wskaż właściwość, która wzrasta zgodnie z kierunkami strzałek na schemacie. ( ... / 1 p.)

A. charakter niemetaliczny C. aktywność chemiczna metali

B. charakter metaliczny D. zdolność oddawania elektronów
42 Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, w którym do kwasu etanowego wrzucono kawałek metalu X. ( ... / 2 p.)
Metal X:
znajduje się w 4. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
w jądrze atomowym ma 20 neutronów,
na ostatniej powłoce elektronowej ma 2 elektrony.

a) Ustal symbol chemiczny metalu X i napisz obserwacje z przeprowadzonego doświadczenia

chemicznego.

b) Napisz równanie reakcji kwasu etanowego z metalem X. Zastosuj zapis cząsteczkowy.

 

strona 19 z 26
43 Z konfiguracji elektronowej atomu w stanie podstawowym pierwiastka chemicznego X wynika, że:
( ... / 2 p.)
– jego elektrony są rozmieszczone w czterech powłokach,

– elektrony walencyjne znajdują się w dwóch powłokach i dwóch podpowłokach,

– w powłokach walencyjnych liczba elektronów sparowanych jest równa liczbie elektronów niesparowanych,

– liczba elektronów sparowanych jest równa wartości jednej z głównych liczb kwantowych powłok
walencyjnych.

a) Uzupełnij tabelę dotyczącą pierwiastka chemicznego X.

Położenie pierwiastka chemicznego X w układzie okresowym

Symbol pierwiastka
chemicznego X
Okres Grupa Blok

b) Ustal konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego X. Przedstaw ją, stosując schemat
klatkowy. Podkreśl fragment schematu klatkowego, który nie występuje w jonie X2+.
44 Pierwiastek chemiczny X znajduje się w 11. grupie i 4. okresie układu okresowego. Podaj symbol ( ... / 2 p.)
pierwiastka chemicznego X i jego liczbę atomową. Napisz w postaciach pełnej i skróconej konfigurację
elektronową atomu tego pierwiastka chemicznego w stanie podstawowym.
45 Elektrony walencyjne pewnego pierwiastka chemicznego X mają następującą konfigurację elektronową ( ... / 2 p.)

4s1 3d10. Określ położenie pierwiastka chemicznego X w układzie okresowym. Podaj jego nazwę oraz
symbole jonów, które może utworzyć w wyniku wymiany elektronów.
46 Przyporządkuj nazwy pierwiastków chemicznych (A–E) do poniższych opisów (1–6). Pamiętaj, że jeden ( ... / 2 p.)
opis może dotyczyć kilku pierwiastków chemicznych.
1. Atom tego pierwiastka chemicznego zawiera 5 elektronów walencyjnych.
2. Jądro atomu tego pierwiastka chemicznego zawiera 19 protonów.
3. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się w 17. grupie układu okresowego. 
4. Atom tego pierwiastka chemicznego zawiera 12 elektronów. 
5. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się w 3. okresie układu okresowego.
6. Tlenek tego pierwiastka chemicznego ma wzór E2O, a wodorek – EH. 
A. Potas
B. Magnez
C. Chlor
D. Fosfor
E. Jod
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____ 6. _____
47 Wybierz prawidłowy opis położenia selenu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych. ( ... / 1 p.)
A. Selen znajduje się w 16. grupie i 4. okresie w bloku s.
B. Selen znajduje się w 6. grupie i 4. okresie w bloku p.
C. Selen znajduje się w 16. grupie i 4. okresie w bloku d.
D. Selen znajduje się w 16. grupie i 4. okresie w bloku p.

strona 20 z 26
48 Zidentyfikuj nazwę pierwiastka chemicznego na podstawie informacji na temat budowy jego atomu. ( ... / 2 p.)
Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych.

1. Ma dwa elektrony walencyjne.

A. potas   B. fosfor        C. glin    D. wapń
2. W jego atomie znajduje się 15 elektronów.
A. potas   B. fosfor        C. glin    D. wapń
49 Z konfiguracji elektronowej atomu w stanie podstawowym pewnego pierwiastka chemicznego Z wynika, że:
( ... / 3 p.)
– jego elektrony są rozmieszczone w 4 powłokach elektronowych,

– jego elektrony walencyjne znajdują się tylko w ostatniej powłoce,

– w 3. powłoce jest 3 razy więcej elektronów niż w ostatniej powłoce.

a) Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

Pierwiastek chemiczny Z należy do (2. / 3. / 4.) okresu układu okresowego oraz do bloku konfiguracyjnego (s
/ p / d). Liczba elektronów walencyjnych tego pierwiastka chemicznego jest równa (2 / 4 / 6). Elektrony
walencyjne, których energia jest najwyższa, należą do podpowłoki o głównej liczbie kwantowej (2 / 3 / 4).

b) Ustal podpowłokową konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego Z. Przedstaw ją,

stosując schemat klatkowy. Podkreśl fragment schematu klatkowego, który przedstawia rozmieszczenie
elektronów walencyjnych w podpowłokach.

c) Opisz za pomocą kompletu liczb kwantowych (w kolejności: n, l, m, ms) stan kwantowy

niesparowanych elektronów walencyjnych atomu pierwiastka chemicznego Z.
50 Atomy pierwiastków chemicznych X, Y, Z mają następujący skład jądra atomowego:
( ... / 3 p.)

               X (8 p+, 10 n0)                     Y (30 p+,34 n0)                   Z (82 p+, 124 n0)

a) Podaj symbole pierwiastków chemicznych X, Y, Z.

b) Napisz wzór sumaryczny związku chemicznego powstającego z pierwiastków chemicznych X i Y.

c) Napisz konfigurację elektronową dwuujemnego jonu pierwiastka chemicznego X.

51 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według wzrastającej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Magnez, sód, wapń, azot, tlen, fluor. C. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód.
B. Sód, wapń, magnez, azot, tlen, fluor. D. Wapń, magnez, sód, tlen, azot, fluor.
52 Zaznacz zbiór pierwiastków chemicznych uszeregowanych według malejącej elektroujemności. ( ... / 1 p.)
A. Fluor, tlen, azot, wapń, magnez, sód. C. Sód, magnez, wapń, azot, tlen, fluor.
B. Beryl, potas, sód, siarka, tlen, azot. D. Fluor, tlen, azot, fosfor, wodór.

strona 21 z 26
53 Przyporządkuj definicje (A–F) do odpowiednich pojęć (1–3). ( ... / 1 p.)
1. elektroujemność  A. Zdolność atomu do przyciągania elektronów, gdy
tworzy on związek chemiczny z atomami innego
pierwiastka.
2. stan wzbudzony         B. Nietrwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z zewnątrz.
3. foton C. Najmniejsza porcja energii.
D. Trwały stan atomu, który powstał w wyniku
dostarczenia do atomu energii z otoczenia.
E. Stan układu fizycznego o energii większej od
energii stanu podstawowego.
F. Nośnik oddziaływań elektromagnetycznych nie
posiadający ładunku elektrycznego ani momentu
magnetycznego. Jest kwantem pola
elektromagnetycznego, np. światła widzialnego.
1. _____ 2. _____ 3. _____
54 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.  ( ... / 1 p.)

Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej

1. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
2. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
3. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – akceptora.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
4. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.

55 Napisz wzory sumaryczne jedno- i dwuskładnikowych substancji chemicznych, które mogą zostać ( ... / 3 p.)
utworzone z pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 11 oraz Z = 16. Na podstawie
różnicy elektroujemności określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.
56 Reaktywność fluorowców maleje w kierunku Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami promienia ( ... / 3 p.)
atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób zmieniają się
te wielkości.
1. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Zdolność oddawania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia sie
3. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
57 Wskaż opis typów wiązań w azotanie(V) amonu (NH4NO3). ( ... / 1 p.)
A. Wiązanie jonowe oraz siedem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym dwa koordynacyjne.
B. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym dwa koordynacyjne.
C. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym jedno koordynacyjne.
D. Wiązanie jonowe oraz osiem wiązań kowalencyjnych spolaryzowanych, w tym trzy koordynacyjne.
58 Wskaż zestaw wzorów cząsteczek, które mają przynajmniej jedno wiązanie koordynacyjne. ( ... / 1 p.)
A. SO3, HNO3, CO2, NH3 C. CO2, HNO2, HNO3
B. SO2, H2SO4, NH4+, HNO3 D. H2O, H2SO4, H3PO4, NH4+

59 Wybierz poprawny opis liczby wiązań s i p w cząsteczce etylenu (C2H4). ( ... / 1 p.)
A. W cząsteczce etylenu znajdują się cztery wiązania s i dwa wiązania p.
B. W cząsteczce etylenu znajdują się cztery wiązania s i jedno wiązanie p.
C. W cząsteczce etylenu znajduje się pięć wiązań s i jedno wiązanie p.
D. W cząsteczce etylenu znajdują się: pięć wiązań s i dwa wiązania p.

strona 22 z 26
60 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych związków chemicznych o wiązaniach jonowych. ( ... / 1 p.)
A. NaCl, K2O, NO2, KF C. NaOH, K2O, NaF, HNO2
B. KOH, NaCl, HNO3, BaO D. KOH, CaO, Na2O, KCl

61 Aktywność chemiczna fluorowców maleje w kierunku: Cl, Br, I. Jest to spowodowane m.in. zmianami ( ... / 3 p.)
promienia atomowego, zdolności przyjmowania elektronów i elektroujemności. Zaznacz, w jaki sposób
zmieniają się te wielkości.
1. Zdolność przyjmowania elektronów
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
2. Elektroujemność
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
3. Promień atomowy
A. zwiększa się B. zmniejsza się C. nie zmienia się
62 Napisz wzory sumaryczne dwuskładnikowych związków chemicznych, które mogą zostać utworzone z ( ... / 2 p.)
pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych: Z = 8, Z = 17, Z = 19. Na podstawie różnicy
elektroujemności, określ rodzaj wiązań chemicznych występujących we wskazanych związkach.
63 Napisz wzór elektronowy (kreskowy) cząsteczki tlenku węgla(IV) CO2. Następnie określ liczbę ( ... / 2 p.)
występujących w niej wiązań σ, wiązań π oraz liczbę wolnych par elektronowych.
64 Napisz wzór elektronowy kropkowy lub kreskowy (z uwzględnieniem wolnych par elektronowych ( ... / 1 p.)
i wiązań koordynacyjnych) cząsteczki kwasu azotowego(V).
65 Atomy pierwiastków chemicznych mogą łączyć się za pomocą różnych wiązań chemicznych (jonowych, ( ... / 2 p.)
kowalencyjnych niespolaryzowanych, kowalencyjnych spolaryzowanych, koordynacyjnych, metalicznych).
Poniżej przedstawiono schematy powstawania wiązań chemicznych, które może tworzyć brom. Określ
rodzaj wiązania chemicznego w każdej z przedstawionych substancji.

a)

b) 

c) 
66 ( ... / 2 p.)
Na podstawie wzoru kreskowego tlenku siarki(VI) ustal liczbę występujących
w jego cząsteczce wiązań:

a) kowalencyjnych niespolaryzowanych,

b) kowalencyjnych spolaryzowanych,

c) koordynacyjnych

d) σ  i π.

67 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F − jeśli jest ( ... / 1 p.)
fałszywe.

Wiązanie potrójne tworzą trzy pary elektronów. Dwie z nich stanowią wiązanie
1. P F
σ, a jedna – wiązanie π.
Podczas tworzenia wiązania jonowego atom pierwiastka chemicznego o niższej
2. elektroujemności pobiera jeden lub kilka elektronów z powłoki walencyjnej P F
atomu pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Para elektronowa tworząca wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest silniej
3. P F
przyciągana przez atom pierwiastka chemicznego o wyższej elektroujemności.
Wspólna para elektronów w wiązaniu koordynacyjnym pochodzi od jednego z
4. P F
pierwiastków chemicznych tworzących to wiązanie – od akceptora.

strona 23 z 26
68 Poniżej przedstawiono wzory elektronowe wybranych cząsteczek homojądrowych. Podkreśl wzory ( ... / 2 p.)
elektronowe, które zostały zapisane poprawnie. Następnie na podstawie różnicy elektroujemności,
określ rodzaj wiązania chemicznego występującego w każdej z cząsteczek. 

69 Wskaż poprawny opis wiązania wodorowego. ( ... / 1 p.)

A. W wiązaniach wodorowych przyciągają się cząsteczki o przeciwnych ładunkach elektrycznych.
B. Wiązanie wodorowe polega na przyciąganiu atomu wodoru jednej cząsteczki przez wolną parę
elektronową drugiej.
C. W wiązaniu wodorowym atom wodoru jednej cząsteczki jest przyciągany przez ujemne ładunki znajdujące
się w drugiej cząsteczce.
D. Wiązania wodorowe odpowiadają za asocjację cząsteczek i wpływają na obniżenie temperatury wrzenia
substancji, w której występują.
70 W tabeli zestawiono temperatury wrzenia wybranych wodorków niemetali 17. grupy układu okresowego. ( ... / 2 p.)

Wzór wodorku HF HCl HBr HI

Temperatura wrzenia, °C 19,5 –85,0 –66,8 –35,4

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2013.

a) Określ, jaka jest zależność między temperaturą wrzenia wodorku a masą atomową fluorowca.
Skorzystaj z danych w tabeli.

b) Wyjaśnij przyczynę dużej różnicy temperatury wrzenia fluorowodoru i innych wodorków niemetali
17. grupy, odwołując się do rodzaju wiązań chemicznych we fluorowodorze.
71 Wskaż  zestaw cząsteczek, które mogą tworzyć wiązania wodorowe. ( ... / 1 p.)
A. H2S, HI, CH3Cl, F2 C. CH3OH, NH3, H2O, HF
B. CH3OH, NH3, HI, H2O D. H2O, NH3,CH3F, HF

72 Wybierz poprawne stwierdzenie. ( ... / 1 p.)

A. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 2 : 1.
B. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 1 : 2.
C. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone cząsteczki, pomiędzy którymi istnieją silne
oddziaływania międzycząsteczkowe.
D. W krysztale chlorku sodu znajdują się regularnie ułożone kationy sodu oraz aniony chlorkowe, których
liczba pozostaje w stosunku 1 : 1.
73 Poniżej podano właściwości fizyczne trzech substancji chemicznych różniących się rodzajem wiązań ( ... / 1 p.)
chemicznych, które występują pomiędzy tworzącymi je atomami. Przyporządkuj symbol lub wzór
chemiczny odpowiedniej substancji wybranej spośród podanych (A–F) do opisów właściwości (1–3).
Uwględnij wszystkie możliwości.
1. Substancja stała, która ma 2. W temperaturze pokojowej – 3. Substancja stała, przewodząca
wysoką temperaturę topnienia, a w substancja stała, nieprzewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i
stanie stałym nie przewodzi prądu prądu elektrycznego. kowalna, o metalicznym połysku.
elektrycznego. Roztwór wodny tej
substancji przewodzi prąd
elektryczny.

A. Mg B. C (diament) C. K2SO4 D. Ba(OH)2 E. Au F. CH4

1. _____ 2. _____ 3. _____

strona 24 z 26
74 Przyporządkuj rodzaj wiązania chemicznego (A–D) do substancji o podanych właściwościach (1–3). ( ... / 1 p.)
1. W temperaturze pokojowej – substancja ciekła, nieprzewodząca prądu elektrycznego.
2. Substancja stała, przewodząca ciepło i prąd elektryczny, ciągliwa i kowalna, o metalicznym połysku.
3. Substancja stała, która ma wysoką temperaturę topnienia, a w stanie stałym nie przewodzi prądu
elektrycznego. Roztwór wodny tej substancji przewodzi prąd elektryczny.
A. jonowe
B. kowalencyjne niespolaryzowane
C. kowalencyjne spolaryzowane
D. metaliczne
1. _____ 2. _____ 3. _____
75 Każdemu typowi hybrydyzacji można przypisać inny schemat orbitali zhybrydyzowanych. Wskaż schemat ( ... / 1 p.)
ilustrujący hybrydyzację typu sp.
A. B. C. D.

76 Przedstawiono schematy powstawania orbitali molekularnych (A i B) oraz orbitale molekularne σ i π (a i b). ( ... / 1 p.)

A. B. a. b.

Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy cząsteczki S2.

Na schemacie (A / B) przedstawiono nakładanie się orbitali atomowych (3s / 3px / 3py), które prowadzi do
powstania orbitalu molekularnego π oznaczonego literą (a / b). Orbital ten powstaje w wyniku (liniowego /
bocznego ) nakładania się orbitali atomowych. W cząsteczce S2 liczba par elektronów niewiążących wynosi
(2 / 4 / 6).

77 Substancje o podanych wzorach podziel ze względu na typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3), której ulega ( ... / 3 p.)
atom centralny. Pamiętaj, że hybrydyzacji nie ulegają te orbitale, które tworzą wiązania typu π.

            BeH2, CO2, HCN, BCl3, SO3, SO2, CO32–, CCl4, H2O, NH3, H2SO4

78 Na podstawie podanych informacji określ typ hybrydyzacji, jakiej ulegają orbitale atomowe atomów ( ... / 1 p.)
centralnych. 

a) anion azotanowy(III) ma budowę trygonalną

b) cząsteczka wody ma kształt litery „V”, a kąt między wiązaniami wynosi ok. 105°  

c) w cząsteczce wodorku berylu kąt między wiązaniami wynosi 180° 

d) hybrydyzacji ulegają jeden orbital s i trzy orbitale p 

79 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 1 p.)

1. Moment dipolowy cząsteczki o budowie liniowej jest różny od zera. P F

W tworzeniu wiązania chemicznego nie biorą udziału elektrony z rdzenia
2. P F
atomowego.
Wiązanie kowalencyjne powstaje pomiędzy donorem a akceptorem pary
3. P F
elektronowej.
4. W cząsteczce azotu występują jedno wiązanie σ i dwa wiązania π. P F

5. Orbital σs–p jest orbitalem molekularnym, a orbital px – orbitalem atomowym. P F

strona 25 z 26
80 Wybierz grupę cząsteczek o zerowym momencie dipolowym. ( ... / 1 p.)
A. CO2, HCl, H2, NaCl C. CO2, BeCl2, H2, CH4
B. CO, HBr, BeCl2, BF3 D. CH4, BeCl2, HCl, H2

81 Wskaż zbiór wzorów sumarycznych cząsteczek o strukturze płaskiej. ( ... / 1 p.)

A. NH3, H2O, C2H2, BCl3 C. NH3, H2O, C6H6, CO
B. BeH2, BF3, C2H2, CO2 D. C2H4, CO, NH3, H2O

82 Określ typy hybrydyzacji oraz kształty cząsteczek (liniowy, trygonalny, tetraedryczny, trójkąta ( ... / 3 p.)
równobocznego,  czworościanu foremnego), jakie powstały w wyniku „wymieszania” podanych
orbitali. 

Opis hybrydyzacji Typ hybrydyzacji Kształt cząsteczki

jeden orbital s i trzy orbitale p  

jeden orbital s i jeden orbital p   

jeden orbital s i dwa orbitale p

83 Narysuj sposób powstawania wiązania chemicznego w cząsteczce fosforowodoru PH3, stosując wzory ( ... / 2 p.)

elektronowe (kropkowe lub kreskowe). Zaznacz poprawne uzupełnienia zdania.

Tworzenie się wiązania (jonowego / kowalencyjnego / metalicznego) w PH3 spowodowane jest (dużą / małą)
różnicą elektroujemności fosforu i wodoru. Wiązania chemiczne tworzą się w wyniku (uwspólnienia /
przeniesienia) elektronów pomiędzy atomami fosforu i wodoru. Pomiędzy utworzonymi (cząsteczkami /
jonami) (występują / nie występują) siły elektrostatycznych oddziaływań. Orbitale walencyjne atomu fosforu
są w stanie hybrydyzacji (sp / sp2 / sp3). Cząsteczka ma kształt (liniowy / kątowy / piramidy trygonalnej).
84 ( ... / 1 p.)
Podano wzór elektronowy anionu siarczanowego(VI). Określ typ hybrydyzacji
walencyjnych orbitali atomowych siarki, kształt (geometrię) cząsteczki oraz
liczbę wiązań kowalencyjnych σ i π.

strona 26 z 26