Professional Documents
Culture Documents
Hukukun Temel Kavramları (Anadolu Üniversitesi)
Hukukun Temel Kavramları (Anadolu Üniversitesi)
5, Bir kimsenin hukuka aykırılık oluşturan 10. Hukuk düzeninin kurucu olduğunu kabul
kusurlu bir davranışı sonucu başkasına ettiği unsurları bulunmayan hukuki işlemler
verdiği zararın o kişiye ödettirilmesine ne ad için aşağıdaki yaptırımlardan hangisi söz
verilir? konusu olur?
A) İptal A) İptal edilebilirlik
B) Tazminat B) Hükümsüzlük
C) Ceza C) Butlan
D) Cebri icra D) Nispi butlan
E) Geçersizlik E) Yokluk
2020 GÜZ ARA ■ A
11. Aşağıdakilerden hangisi merkezi yönetim 16. Belirli bir toplumda toplumu oluşturan
bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile bireylerce genellikle paylaşılan, hukuka
sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve ilişkin fikirler, tutumlar, değerler, kanılar ve
giderleri ile mallarını, Türkiye Büyük Millet beklentiler toplamına ne ad verilir?
Meclisi adına denetlemek ve ayrıca
sorumluların hesap ve işlemlerini kesin A) Karşılaştırmalı hukuk
hükme bağlamakla görevlidir? B) Hukuk kültürü
C) Kurallar hiyerarşisi
A) Sayıştay
D) Hukuk düzeni
B) Anayasa Mahkemesi
E) Hukukun kaynakları
C) Danıştay
D) Yargıtay
E) Uyuşmazlık Mahkemesi 17. İslam Hukukunda kıyası kabul eden fıkıh
anlayışına ne ad verilir?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
E A B D B C E D E E A B A C D B C A C D
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
2019 GÜZ ARA-A
9. “Çoğun içinde az da vardır.” kuralıyla 13. İdari yargının en üst mercii olan mahkeme
bağlantılı olan ve hukuk kurallarının aşağıdakilerden hangisidir?
yorumlanmasında başvurulan ilke
aşağıdakilerden hangisidir? A) Bölge adliye mahkemesi
B) Uyuşmazlık mahkemesi
A) Lafzi yorum
C) Anayasa mahkemesi
B) Aksi ile kanıt
D) Yargıtay
C) Tümevarım
E) Danıştay
D) Takdir yetkisi
E) Evleviyet
10. Bir kanunun ne zaman yürürlüğe gireceğine 14. Osmanlı Hukukunda askeri sınıfa ait şer’i ve
ilişkin bir maddenin kanun metninde hukuki davalara bakmakla görevlendirilen
bulunmaması hâlinde, o kanun Resmî hâkim aşağıdakilerden hangisidir?
Gazete’de yayımlanmasından sonraki kaçıncı
gün yürürlüğe girer? A) Kazasker
B) Fakih
A) 15
C) Müderris
B) 21
D) Kadı
C) 30
E) Alim
D) 40
E) 45
11. Bir davada ileri sürülen taleplerin maddi 15. Roma Hukukunun Orta Çağ ve Rönesans
hukuk kurallarına göre incelenmesi sonrasında Avrupa’daki merkezlerde işlenen
sonucunda, davanın esas bakımından kabulü ve giderek yerel gelenek hukuklarının yerini
veya reddi şeklinde mahkemece verilen nihai almakla Kıta Avrupası’nda benimsenen özel
karara ne ad verilir? hukuk kültürüne ne ad verilir?
17. Belirli bir toplumda toplumu oluşturan 20. Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu
bireylerce genellikle paylaşılan, hukuka idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının
ilişkin fikirler, tutumlar, değerler, kanılar ve bütün gelir ve giderleri ile mallarını, Türkiye
beklentiler toplamına ne ad verilir? Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve
ayrıca sorumluların hesap ve işlemlerini
A) Hukukun kaynakları kesin hükme bağlamakla görevli mercii
B) Karşılaştırmalı hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
C) Hukuk kültürü
A) Sayıştay
D) Hukuk düzeni
B) Yargıtay
E) Kurallar hiyerarşisi
C) Danıştay
D) Anayasa mahkemesi
E) Uyuşmazlık mahkemesi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
c D C E 8 A D B E E D 8 E A A D C 8 C A
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
2018 GÜZ ARA-A
1. Sosyal düzen kuralları ile ilgili aşağıdaki 5. Kıyas'ın uygulama alanı bulamadığı hukuk
ifadelerden hangisi yanlıştır? dalı aşağıdakilerden hangisidir?
9. TBMM ------ bakımından, Bakanlar Kurulu ------- 13. Fıkhın insanlar arasındaki doğumdan ölüme
bakımından. Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri ise her tür ve düzeydeki toplumsal ilişkilerini
------ bakımından yaratıcı kaynak niteliğindedir. inceleyen bölümüne ne ad verilir?
17. İslam Hukukunda İslam dinini belirleyen ilahi 20. Aşağıdakilerden hangisi birden fazla
buyrukların toplamına ne ad verilir? hakimden oluşan ve heyet halinde çalışan
toplu mahkemelerden biri değildir?
A) Sünnet
B) Kitap (Kur'an-ı Kerim) A) Ağır ceza mahkemesi
C) Örfi hukuk B) Bölge adliye mahkemesi
D) Fıkıh C) İdare mahkemesi
E) Şeriat D) Asliye hukuk mahkemesi
E) Danıştay
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
c B D E D B A B C E A B A C E C E D A D
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
2020 GÜZ DÖNEM SONU ■ A
1. Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının 6. Birbiri ile belli bir ilişki içinde olan iki kişi
temel özelliklerinden biridir? arasında mevcut olan ve yalnızca hukuki
işleme veya ilişkiye taraf olan kişilere karşı
A) Genellik ileri sürülebilen haklara ne ad verilir?
B) İradilik
A) Mutlak hak
C) Somutluk
B) Sınırlı ayni hak
D) Geçicilik
C) Kişilik hakkı
E) Tek taraflılık
D) Nisbi hak
E) Üst hakkı
11. Mahkemeden, bir hakkın veya hukuki 16. Temel inceleme konuları; “devletin tanımı,
ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut öğeleri, tarihsel gelişimi, devlet yapıları ve
bir belgenin sahte olup olmadığının insan hakları” olan, hukuk felsefesi ve
belirlenmesinin talep edilebildiği davaya ne Anayasa Hukuku ile yakın ilişkili olarak
ad verilir? nitelendirilen kamu hukuku dalı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Inşai dava
B) Tespit davası A) Ceza hukuku
C) Eda davası B) İdare hukuku
D) Topluluk davası C) Yargılama hukuku
E) Belirsiz alacak davası D) Genel kamu hukuku
E) Mali hukuk
12. Başkasının mülkiyetinde olan bir eşyayı 17. Ticaret Şirketleri Hukuku ile ilgili aşağıdaki
kullanma veya ondan yararlanma yetkisini ifadelerden hangisi yanlıştır?
veren ayni hak aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anonim şirket sermaye şirketidir.
A) İrtifak hakkı B) Komandit şirket şahıs şirketidir.
B) Yenilik doğuran hak C) Limited şirket şahıs şirketidir.
C) Kişilik hakları D) Sermayesi paylara bölünmüş komandit
D) Çıplak mülkiyet şirket sermaye şirketidir.
E) Negatif statü hakları E) Kollektif şirket şahıs şirketidir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A A C E C D B D A E B A C B E D C D E 3
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
2019 GÜZ DÖNEM SONU-A
1. Bir borç ilişkisinde borcunu kendi rızasıyla 6. Mahkemeden, bir hakkın veya hukuki
yerine getirmeyen borçlunun devlet gücü ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut
aracılığıyla bu borcunu yerine getirmesini bir belgenin sahte olup olmadığının
sağlayan yaptırıma ne ad verilir? belirlenmesinin talep edilebildiği davaya ne
ad verilir?
A) İdari para cezası
B) Müsadere A) Eda davası
C) Cebri icra B) Tespit davası
D) Maddi tazminat C) Inşai dava
E) Aylıktan kesme D) Topluluk davası
E) Belirsiz alacak davası
11. Davalının, davacının ileri sürdüğü olay ve 16. Türk Ceza Kanunu’nda süreli hapis cezası
dava konusunu kabul etmekle birlikte, kendi için Kanunda aksi belirtilmeyen hallerde
edimini yerine getirmekten çekinmesini haklı öngörülen üst sınır kaç yıldır?
gösterecek karşı sebepleri ileri sürmesine ne
ad verilir? A) 10
B) 15
A) Defi
C) 20
B) İkrar
D) 25
C) İtiraz
E) 30
D) Iztırar
E) Karine
A) İbraz A) 30
B) Temlik B) 45
C) lyiniyetle kazanma C) 60
D) Elden teslim D) 75
E) Külli halefiyet E) 90
13. Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında 18. Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukuk’un
işletmek amacıyla, gerçek kişiler arasında dalları arasında yer almaz?
kurulan ve ortaklarından hiçbirinin
sorumluluğu şirket alacaklılarına karşı A) Kişiler Hukuku
sınırlanmamış olan şirkete ne ad verilir?
B) Vatandaşlık Hukuku
A) Kooperatif C) Aile Hukuku
B) Kolektif şirket D) Miras Hukuku
C) Limited şirket E) Eşya Hukuku
D) Anonim şirket
E) Komandit şirket
19. Aşağıdakilerden hangisi Genel Kamu Hukuku
alanındaki üçüncü kuşak haklar arasında yer
14. Türk Hukukunda gerçek veya tüzel kişilerin alır?
yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir
amaca özgülemeleriyle oluşan tüzel kişiliğe A) Çalışma hakkı
sahip mal topluluklarına ne ad verilir? B) Beslenme hakkı
A) Dernek C) Barış hakkı
B) Tereke D) Konut hakkı
C) Elbirliği mülkiyeti E) Eşitlik hakkı
D) Vakıf
E) Şirket
20. Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya
hizmet üretimine ilişkin işlerinde iş alan ve
15, Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası'na bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece
göre milletvekili seçilmeye engel değildir? bu işyerinde aldığı işte çalıştıran işverene ne
ad verilir?
A) Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yerine
getirmemek A) Alt işveren
B) Kısıtlı olmak B) İşveren yardımcısı
C) Üniversite mezunu olmamak C) İşveren vekili
D) Yüz kızartıcı suçlardan biriyle hüküm giymek D) Asıl işveren
E) Kamu hizmetinden yasaklı olmak E) İşyeri temsilcisi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
c D E E A B E B A D A E B D C C D B C A
2018 GÜZ ARA-A
9. TBMM ------ bakımından, Bakanlar Kurulu ------- 13. Fıkhın insanlar arasındaki doğumdan ölüme
bakımından. Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri ise her tür ve düzeydeki toplumsal ilişkilerini
------ bakımından yaratıcı kaynak niteliğindedir. inceleyen bölümüne ne ad verilir?
11. Bir kimsenin malvarlığının haklı bir neden 17. Aşağıdakilerden hangisi Kamu Hukuku'nun
olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığının dalları arasında yer almaz?
aleyhine çoğalmasına ne ad verilir?
A) Anayasa Hukuku
A) Sözleşme B) İdare Hukuku
B) Hakkın intikali C) Ceza Hukuku
C) Hukuki işlem D) Mali Hukuk
D) Sebepsiz zenginleşme E) Miras Hukuku
E) Haksız fiil
13, Miras Hukuku'na göre ayırt etme gücüne A) Komandit şirket şahıs şirketidir.
sahip bir kimsenin vasiyetname B) Kollektif şirket şahıs şirketidir.
düzenleyebilmesi için kaç yaşını doldurmuş C) Sermayesi paylara bölünmüş komandit
olması gerekir? şirket sermaye şirketidir.
D) Limited şirket şahıs şirketidir.
A) 14
E) Anonim şirket sermaye şirketidir.
B) 15
C) 16
D) 17
E) 18
A) Paylı mülkiyet
B) Ferdi mülkiyet
C) Elbirliği mülkiyeti
D) Özel mülkiyet
E) Taşınır mülkiyeti
16. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre 20. Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukuk'un
TBMM seçimleri kaç yılda bir yapılır? dalları arasında yer almaz?
A) 3 A) Kişiler Hukuku
B) 4 B) Eşya Hukuku
C) 5 C) Miras Hukuku
D) 6 D) Aile Hukuku
E) 7 E) Sigorta Hukuku
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
D C A D A C 8 C E A D E B A C B E D B E
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI (HUK101U)
Çözüm :
Sosyal düzen kurallarının belirli özellikleri bulunmaktadır. Öncelikle bu kurallar genel nitelik taşır yani ayırımsız herkese
uygulanır. İkincisi süreklidir yani bu kurallar çok uzun zamandır ve aralıksız bir biçimde uygulanmaktadır. Üçüncüsü, bunlar
yaptırımlı kurallardır. Sosyal düzen kuralları zaman içinde değişim gösterebilirler, hatta bölgeden bölgeye, ülkeden ülkeye
dahi farklılaşabilirler. Bir sosyal düzen kuralının zamanla ortadan kalması da söz konusu olabilir. Öte yandan, bir davranış
aynı zamanda birden çok sosyal düzen kuralını ihlal edebilir.
Çözüm :
Yaptırımın tarihçesi incelendiğinde ilk aşamanın kişisel öç olduğu görülür.Yaptırımın ikinci aşamasında kısas uygulamaları
dikkati çekmektedir. Kısas uygulamalarının sakıncalarını bertaraf etmek için ise uzlaşma ve hakeme başvurma gibi
yöntemler benimsenmiş; hakemin belirlediği tazminatın ödenmemesi durumunda ise yine kısas uygulamasına olanak
tanınmıştır. Tüm bu yaptırımların sakıncaları, toplumun düzenini sağlamadaki yetersizlikleri, insanlığı yeni arayışlara itmiş ve
modern hukuk sistemlerinin ortaya çıkışı ile yaptırım uygulama yetkisi devletin tekeline geçmiştir. Böylece yaptırım
kamusallaşarak bugünkü niteliğini almıştır.
Çözüm :
Suçun karşılığı olan ceza, birçok toplumda temel yaptırım olarak kabul edilir. Öyle ki birçok toplumda yaptırım ile ceza
kavramı özdeşleşmiştir. Bunun en temel sebebi ceza yaptırımının ağırlığıdır. Turk Ceza Kanunu’na gore cezalar hapis ve
adli para cezaları olmak uzere ikiye ayrılır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
4 )
....(1) bir kimsenin hukuka aykırılık olusıturan kusurlu bir davranısj sonucu basmasına verdiği zararın o kisjye odettirilmesidir.
A ) Tazminat
B ) İptal
C ) Geçersizlik
D ) Memuriyetten çıkarma
E ) Uyarma
Çözüm :
Tazminat bir kimsenin hukuka aykırılık olusıturankusurlu bir davranısj sonucu basmasına verdiği zararın o kisjye
odettirilmesidir.
....(1) bir borç ilişkisinde borcunu kendi rızasıyla yerine getirmeyen borçlunun devlet gücij aracılığıyla bu borcunu yerine
getirmesini sağlayan bir yaptırımdır.
A) Cebri icra
B) Hapis cezası
C) Adli para cezası
D) İ ptal
E) Memuriyetten çıkarma
Çözüm :
Cebri icra, bir borc: iliskisinde borcunu kendi rızasıyla yerine getirmeyen borçlunun devlet gücü aracılıgıyla bu borcunu yerine
getirmesini saglayan bir yaptırımdır.
...(1) kanunun öngcirdijçgij kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hukumlerine aykırı olarak yapılan hukuki
isjemler aleyhine uygulanan yaptırımdır.
A ) Mutlak butlan
B ) Tazminat
C ) Cebri icra
D ) Yokluk
E ) Nispi butlan
Çözüm :
Mutlak butlan, kanunun ongördugu kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hukumlerine aykırı olarak yapılan
hukuki isjemler aleyhine uygulanan yaptırımdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
7 ) Yokluk, butlan gibi yaptırımlar temelde hangi tür bir yaptırımdır?
A ) Hapis cezası
B ) Adli para cezası
C ) Maddi tazminat
D ) Manevi tazminat
E ) Geçersizlik
Çözüm :
Hukuka aykırı bir sakilde yapılan hukuki isjeme uygulanan yaptırım geçersizlik yani hükümsüzlüktür. Bir isjemin kanunun
aradıgl kosullara uyulmadan yapılması onun gecersizligl sonucunu dog"urur. Ozel hukukta gorulen geçersizlik yaptırımının
türleri arasında yokluk ve butlan (mutlak, kısmi ve nispi butlan) sayılabilir.
"İnsan için belirli bir sosyal çevrede yaşamak önemli bir zorunluluktur." Yukarıdakilerden hangileri bunun sebepleri arasında
sayılabilir?
A) I, II ve III
B) I, II ve IV
C) I, III ve IV
D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
Çözüm :
İnsan için belirli bir sosyal çevrede yaşamak önemli bir zorunluluktur. Bazılarına göre bunun sebebi insanda bulunan
benzerlerini arama eğilimi; bazılarına göre ihtiyaçlarını karşılama gereksinimi; bazılarına göre içgüdüsel, hayvansal bir
gereksinim; bazılarına göre ise barış içinde yaşama zorunluluğudur. Hepsini kapsadığı için doğru cevap E'dir.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
9 ) Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının işlevlerinden biri değildir?
A)
Kişilerin dışa yansıyan davranışlarını düzenler.
B)
Genel olarak kişiler arasındaki ilişkileri düzenler.
C)
D)
Çözüm :
Hukuk kuralları toplum hayatında kişilerin birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen ve uyulması kamu gücüyle yani
maddi yaptırımla desteklenmiş sosyal kurallardır. Hukukla ilgili olarak yapılan tanımlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde
hukuk kurallarının;
Doğru cevap D'dir çünkü hukuk kuralları manevi değil "maddi yaptırım" içerir.
Çözüm : Görgü kuralları bölgesel ve yöresel olabilir. Belli bir bölgede kendine özgü görgü kuralları ile karşılaşılabilir. Görgü
kuralları yazılı değildir, aktarılarak günümüze ulaşmıştır. Görgü kurallarına uymayanlar görgüsüz, kaba veya saygısız olarak
nitelendirilir. Bu anlamda görgü kurallarına uymamanın yaptırımı manevidir.
Doğru cevap A şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 2 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi kanunlar bakımından yaratıcı kaynak niteliğindedir?
A) I-II
B) II
C) I
D) II-IV
E) II-III-IV
Çözüm : TBMM kanunlar bakımından, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri ise yönetmelikler bakımından
yaratıcı kaynak niteliğindedir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
2 ) Anayasanın değiştirilmesi TBMM'nin üye tam sayısının en az ne kadarı tarafından yazıyla teklif edilebilir?
A) Salt çoğunluk
B) 1/4
C) 2/3
D) 1/3
E) 2/4
Çözüm : Anayasa’nın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif
edilebilir.
Doğru cevap D şıkkıdır.
3 ) Türk Borçlar Kanunu'nun 207. maddesinde yer alan "Sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet
bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler" hükmü aşağıdakilerden hangisine bir örnek
olarak verilebilir?
A ) Tamamlayıcı hukuk kuralları
B ) Emredici hukuk kuralları
C ) Yorumlayıcı hukuk kuralları
D ) Tanımlayıcı hukuk kuralları
E ) Yetki verici hukuk kuralları
Çözüm : Tamamlayıcı hukuk kuralları, tarafların serbest iradeleriyle başka türlüsünü belirlemedikleri taktirde uygulanan
kurallardır. Bu kurallarda taraflar arası ilişkilere olabildiğince az müdahale hedeflenmektedir. Türk hukukunda irade serbestisi
esastır ancak, kişiler serbest iradeleri ile bir konuda kararlaştırma yapmazlarsa doğacak boşluk tamamlayıcı hukuk kuralları
ile doldurulur. Ceza hukukunda az sayıda, borçlar hukukunda çok sayıda tamamlayıcı hukuk kuralı yer alır.
Doğru cevap A şıkkıdır.
4 ) Askerlik Kanunu 1. maddesinde yer alan "20 yaşını dolduran her erkek Türk Vatandaşı askerliğini yapar” hükmünü
"kadınlar askerlik yapamaz" şeklinde yorumlamak aşağıdaki uygulamalardan hangisine bir örnek olarak verilebilir?
A ) Kıyas
B ) Aksi ile kanıt
C ) Evleviyet
D ) Bilimsel yorum
E ) Yasama yorumu
Çözüm : Yorumda kullanılan mantık ilkelerinden ikincisi aksi ile kanıttır (Argumentum a Contrario). Aksi ile kanıt uygulaması
kapsamı daraltmaktadır. Hakkında çözüm bulunmayan bir konuda mevcut kuralın daraltılarak uygulanması, yani kuralın
içermediği hususların kural dışına çıkarılması niteliğindeki mantık ilkesidir. Örneğin; bir fiil suç ise aksi ile kanıt yöntemi
dolayısıyla o fiilin aksi suç değildir. Ya da, “20 yaşını dolduran her erkek Türk Vatandaşı askerliğini yapar” (Askerlik K. m. 1)
hükmü karşısında, aksi ile kanıt yöntemine göre kadınlar askerlik yapmazlar.
Doğru cevap B şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
5 ) Aşağıdakilerden hangisi Normlar Hiyerarşisinde yer alan kavramlardan biri değildir?
A ) Anayasa
B ) Uluslararsı Sözleşme
C ) Kanun
D ) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
E ) Sosyal Güvenlik Kurumu
Çözüm : Sosyal güvenlik kurumu Normlar Hiyerarşisinde yer almaz. Onun yerine yönetmelik kavramı yer alır.
Doğru cevap E şıkkıdır.
6 ) Aşağıdaki verilen tarihlerin hangisinde Türkiye'de bir anayasa yazılmamıştır?
A)1910
B ) 1876
C)1921
D)1924
E)1961
Çözüm : 1910 yılında bir anayasa yazılmamıştır. 1876,1921,1924.1961 ve 1982 anayasaları mevcuttur.
Doğru cevap A şıkkıdır.
7 ) Kanunlar hiyerarşisinin en üstünde yer alan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A ) Yönetmelik
B ) Kanun
C ) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
D ) Uluslararası Sözleşmeler
E ) Anayasa
Çözüm : Normlar hiyerarşisinin en üstünde, devletin ve hukuk sisteminin genel esaslarını belirleyen Anayası kavramı yer
alır.
Doğru cevap E şıkkıdır.
8 )
Usulune uygun olarak yururluğe konulmus temel hak ve özgürlüklere ilisşkin uluslararası anlasmalarla kanunların aynı
konuda farklı hukumler içermesi nedeniyle ortaya çıkacak uyusmazlıklarda hangi kanun hükümleri ele alınır?
A ) Anayasa
B ) Yönetmelik
C ) Uluslararası Sözleşmeler
D ) Kanun
E ) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
Çözüm : Anayasanın konuyu düzenleyen 90. maddesinde uluslararası antlaşma hükümleri esas alınır.
Doğru cevap C şıkkıdır.
9 ) Aşağıdakilerden hangisi bilimsel içtihadın türlerinden biri değildir?
A) Şerhler
B) Sistematik eserler
C) Monografi
D) Makale
E) Biyografi
Çözüm : Hukuk kurallarının türleri dört tane olup, yargılayıcı bir türü içermez.
Doğru cevap E şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 3 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi büyük Roma hukukçusu Gaius’e göre kurumlardan biridir?
A) Kişiler , şeyler ve davalar
B) Kişiler, şirketler ve devlet
C) Aile, davalar ve hakkaniyet
D) Kişiler, ortak hukuk, hakkaniyet
E) Davalar, şeyler, ortaklıklar
Çözüm : Gaius’un Institutiones’i, kişiler (personae), şeyler (res) ve davalar (actiones) olmak üzere üç bölümdür. Bu
bölümleme, Orta Çağ’da, Pandekt Hukuku’nda ve günümüz Roma Hukuku temelli medeni hukuka ilişkin çağdaş yapıtlarda
korunmuş olan bir sistematiktir. Gaius için kişiler (personae), haklara ve borçlara ehil olan hukuk öznelerini kapsayan bir
kavramdı.
Doğru cevap A şıkkıdır.
2 ) Aşağıdakilerden hangisi İslam Hukukunun kaynakları arsında yer almaz?
A) İcma
B) Hakkaniyet
C) Kıyas
D) Kur'an
E) Sünnet
Çözüm : islam hukukunda Kitap (Kur’an) ve Sünnet’ten başka icmâ, kıyas, istihsan, maslahat (mesâlih-i mürsele), örf,
kaynaklar arasında zikredilir. Hakkaniyet ise İngiliz Hukukunun kaynakları arasında yer alır.
Doğru cevap B şıkkıdır.
3 ) Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet döneminde hukuki benimseme yöntemi ile değil de Cumhuriyet yasamasının özgün
ürünü olarak çıkarılan yasalarındandır?
A ) 1864 Ticaret-i Bahriye Kanunamesi
B ) 442 sayılı Köy Kanunu
C ) 1858 Kanunname-i Ticaret
D ) 1880 Usûl-i Muhakemet-i Cezaiye Kanunu (ceza yargılaması)
E ) Usul-i Muhakematı Kanunu
Çözüm : Hukuki benimseme, Cumhuriyet Hukuk Devrimi’nin tek yöntemi değilse bile ağırlıklı yöntemi olarak işlev görmüş;
devrimci yasamanın 1924 tarihli 442 sayılı Köy Kanunu gibi dili ve yazım tekniğiyle yepyeni ve özgün örneklerinin önüne
geçmiştir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
4 ) Hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören; onun kendine özgü bir doğası olduğunu yadsıyan hukuk
ideolojisi aşağıdakilerden hangisidir?
A ) Doğal hukuk teorisi
B ) Araçsalcılık
C ) Feminist hukuk teorisi
D ) Kollektifleştirme
E ) Sosyal adalet
Çözüm : Araçsalcılık (enstrümantalizm); hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören; onun kendine özgü bir
doğası olduğunu yadsıyan hukuk ideolojisi. Araçsalcılığın bir diğer sonucu da, hukukun bağımsız bir değer taşımadığı; olsa
olsa istenilen düzeni tesis etmek gibi bir araç-değere yönelik olabileceği, yoksa ortak hayır, adalet ve özgürlük gibi amaç
değerlere yönelik bir değer taşımadığı yolundaki ahlaki tutumdur. Doğru cevap B'dir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
5 ) Karşılaştırmalı hukukta hukuk sistemleri belirli kümelere ayrılarak sınıflandırılır. Aşağıdakilerden hangisi bu sınıflandırma
ölçütlerinden biri değildir?
A) Ekonomi
B) Irk
C) Hukuk tekniği
D) Dil
E) Ortak tarihsel geçmiş
Çözüm :
Karşılaştırmalı hukukta hukuk sistemleri belirli kümelere ayrılarak sınıflandırılır. Sınıflandırma ölçütü olarak ırk, hukuk tekniği,
dil, ortak tarihsel geçmiş, ideoloji ve benzeri unsurlar esas alındığından, karşılaştırmalı hukuk yazını, tekdüze bir
sınıflandırma ortaya koyabilmiş değildir.
A ) Yalnız I ve II
B ) Yalnız III ve IV
C ) Yalnız I, II ve IV
D ) Yalnız II, III ve IV
E ) I, II, III ve IV
Çözüm : Hukuk sistemlerini kabaca dört alt başlıkta kümelendirme eğilimi vardır: Kıta Avrupası Hukuku, Anglo-Amerikan
Hukuku, Sosyalist Hukuk ve İslam Hukuku. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.
Doğru cevap E şıkkıdır.
7 ) Hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören ve onun kendine özgü
bir doğası olduğunu yadsıyan hukuk ideolojisi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kollektifleştirme
B) Federal Devlet
C) Araçsalcılık
D) Magna Carta Libertatum
E) Pandekt Hukuku
Çözüm :
Hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören, onun kendine özgü
bir doğası olduğunu yadsıyan hukuk ideolojisi araçsalcılık olarak adlandırılır. Araçsalcılığın bir diğer sonucu da, hukukun
bağımsız bir değer taşımadığı;
olsa olsa istenilen düzeni tesis etmek gibi bir araç-değere yönelik olabileceği, yoksa ortak hayır, adalet ve özgürlük gibi
amaçdeğerlere yönelik bir değer taşımadığı yolundaki ahlaki tutumdur. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
8 ) Ceza hükümleri anlamına gelen fıkıh terimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İbadat
B) Muamelat
C) Mezhep
D) Ukubat
E) Şeriat
Çözüm : İslam Hukuku’nda, işlenen ve suç sayılan fiiller ile bunlara uygulanacak yaptırımları gösteren kısma “ukubat” denilir.
Bu bölüm bedenî, mali veya caydırıcı bazı cezai hükümleri kapsar. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.
Doğru cevap D şıkkıdır.
9 ) Osmanlı Devleti’nde askerî sınıfa âit şer’î ve hukuki davalara bakan hâkime ne ad verilir?
A ) Kethüda
B ) Vezir
C ) Kaptan-ı Derya
D ) Kazasker
E ) Nişancı
I. Common Law
11. Statute Law
III. Civil law
IV. Private law
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
Çözüm : Bu durum İngiliz Hukuku’nun tarihsel olarak üç kaynağa dayalı olarak gelişmesiyle ilgilidir. Bunlar Common Law,
Equity ve Statute Law olarak ifade edilirler.
Doğru cevap A şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 4 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi Asliye hukuk mahkemesinin baktığı davalardandır?
A ) Dava konusunun değer veya miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalara
bakar.
B ) Kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara
karşı açılan davalara bakar.
C ) Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalara bakar.
D ) Taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalara bakar.
E ) Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi
veya sulh hukuk hâkimini görevlendirdiği diğer davalara bakar.
Çözüm :
Anayasa Mahkemesi’nin, yasama işlemlerinin Anayasa’ya uygunluğunun denetimi yanında yerine getirmekle yükümlü
olduğu dava işlerden biri de Siyasi partilerin mal edinmeleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunun denetlemektir.
Çözüm :
İnsan Haklarını ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Sözleşme, Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi tarafından 4
Kasım 1950 tarihinde Roma’da imzaya açılmış; 3 Eylül 1953’de yürürlüğe giren Sözleşme, Türkiye tarafından 18 Mayıs 1954
tarihinde onaylanmıştır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
4 )
I. Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini denetlemek ve sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine
raporlar sunmak
II. Genel uygunluk bildirimini Türkiye Büyük Millet Meclisine sunmak
III. Kanunlarla verilen diğer inceleme, denetleme işlerini yapmak
IV. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer
hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetlemek ve kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlamak
A) I, II ve III
B) I, II ve IV
C) I, III ve IV
D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
Çözüm :
• Denetim görevleri
-Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini denetlemek ve sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine
raporlar sunmak
• Yargısal görevleri
-Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer
hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetlemek ve kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlamak
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
6 ) Soyut norm denetiminin yapılabilmesi için en az kaç milletvekilinin talebi gereklidir?
A) 110
B) 120
C) 150
D) 201
E) 301
Çözüm : Anayasa Mahkemesi kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün
veya bunların belirli madde veya hükümlerinin şekil ve esas bakımından, Anayasa değişikliklerinin ise sadece şekil
açısından Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla açılan iptal davalarına bakmakla görevlidir. Ancak, olağanüstü hallerde ve savaş
hallerinde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla
Anayasa Mahkemesinde iptal davası açılamaz. Soyut norm denetiminde Anayasa’da öngörülen belirli kişiler tarafından
doğrudan Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açılması söz konusudur. Buna göre, Anayasa Mahkemesi’nde doğrudan
iptal davası açma hakkı, Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve
üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir (AY m. 150).
Doğru cevap B şıkkıdır.
7 )
o Genel ve olağan yargı koludur.
o Diğer yargı kollarının görev alanına girmeyen tüm dava ve yargısal işler bu yargıda çözülür.
o Bu yargı kolunda, üç dereceli bir yargılama sistemi kabul edilmiştir.
Çözüm : Adlî yargı, genel ve olağan yargı koludur, zira diğer yargı kollarının görev alanına girmeyen tüm dava ve yargısal
işler adlî yargıda çözülür. Adlî yargı kolunda, ilk derece mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay olmak üzere üç
dereceli bir yargılama sistemi kabul edilmiştir.
Doğru cevap C şıkkıdır.
8 ) "İstinaf" teriminin açıklaması, aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
A ) Bir mahkemenin yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen idarî ve coğrafi çevredir.
B ) İlk derece mahkemelerince verilen kararların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve hukuk yönünden incelenmesi
(denetlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileştirilmesi veya iptal edilmesi amacına yönelik bir kanun yoludur.
C ) Özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların (örneğin boşanma, tazminat, alacak davası vb.) çözüldüğü ve karara
bağlandığı adlî yargı ilk derece mahkemeleridir.
D ) Özel bir kanunla kurulan ve bakacakları dava ve işler belirli kişiler veya uyuşmazlık türleri ile sınırlandırılmış bulunan
mahkemelerdir.
E ) Bir davada ileri sürülen taleplerin maddi hukuk kurallarına göre incelenmesi sonucunda, davanın esas bakımından
kabulü veya reddi şeklinde mahkemece verilen nihai karardır.
Çözüm : İstinaf: İlk derece mahkemelerince verilen kararların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve hukuk yönünden
incelenmesi (denetlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileştirilmesi veya iptal edilmesi amacına yönelik bir kanun yoludur.
Doğru cevap B şıkkıdır.
9 ) Anayasa Mahkemesi kaç üyeden oluşur?
A) 3
B) 5
C) 12
D) 15
E) 17
Çözüm : Anayasa Mahkemesi on beş üyeden oluşur. Üyelerin üçü Türkiye Büyük Millet Meclisi, on ikisi ise Cumhurbaşkanı
tarafından Anayasa’da öngörülen belirli yargı organları ile kurumların üyeleri veya belirli kişiler arasından seçilir.
Doğru cevap D şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
15. Davalının, davacının ileri sürdüğü olay ve dava konusunu kabul etmekle birlikte,
kendi edimini yerine getirmekten çekinmesini haklı gösterecek karşı sebepleri ileri
sürmesine ne ad verilir?
- Def’i
16. Hâkimin borçlunun talebi üzerine sosyalleşmeyi yeni durum ve şartlara uygun olarak
değişmesine, sözleşmeden dönülmesi ne imkân tanımasına ya da dürüstlük
kurallarının gerektirdiği hallerde ileriye etkili sonuçlar doğuracak şekilde
sözleşmenin feshine karar vermesine ne ad verilir?
- Emprevizyon ( öngöremezlik) teorisi
17. Türk hukukunda irade serbestisi esastır ancal erbest iradeleri ile bir konuda
......................
kararlaştırma yapmazlarsa doğacak boşluk aşağıdaki kurallardan hangisi ile
doldurularak taraflar arası ilişkilere olabildiğince az müdahale sağlanmış olur?
- Tamamlayıcı hukuk kuralları
18. Bir hakkın bütün hak (aktif) ve borçlarıyla (pasifleriyle) devredilmesine ne ad verilir?
- Külli halefiyet
19. Aşağıdakilerden hangisi Genel Kamu Hukuku alanındaki üçüncü kuşak haklar
arasında yer alır?
- Barış hakkı S
20. Aşağıdakilerden hangisi merkezi yönetim bütçesi psamındaki kam mu idareleri ile
sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını, Türkiye Büyük
Millet Meclisi adına denetlemek ve ayrıca sorumluların hesap ve işlemlerini kesin
hükme bağlamakla görevlidir?
- Sayıştay y J
21. Bir kimsenin malvarlığının haklı bir neden olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığının
aleyhine çoğalmasına ne ad verilir?
- Sebepsiz zenginleşme
22. İslam Hukukunda kıyası kabul eden fıkıh anlayışına ne ad verilir?
- Ehli rey * &
23. Aşağıdakilerden hangisi Genel Kamu Hukuku alanında birinci kuşak ( klasik ) haklar
arasında yer alır? f
- Dilekçe hakkı r
24. Bir davada taraflardan birinin diğer tarafça ileri sürülen veya aleyhine hukuki sonuç
doğuracak nitelikteki bir maddi vakıanın (olgunun) doğruluğunu bildirmesine ne ad
verilir?
- İkrar
25. Türkiye Cumhuriyeti'ndeki Cumhurbaşkanı seçilebilmek için kaç yaşını doldurmuş
olmak gerekir?
- 40
26. Aşağıdakilerden hangisi hakların ayrımında sosyal ve ekonomik kamu hakları
arasında yer alır ?
- Eğitim öğretim hakkı
27. Türk Hukukunda gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir
amaca özgülemeleriyle oluşan tüzel kişiliğe sahip mal topluluklarına ne ad verilir?
- Vakıf
28. İş Hukukunda işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde
görev alan kimselere ne ad verilir?
- İşveren vekili
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 5 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi başkasının kişiliği üzerindeki mutlak haklara örnek teşkil eder?
A) Mülkiyet hakkı
B) Rehin hakkı
C) Alacak hakkı
D) Velayet hakkı
E) Patent hakkı
IV. Otomobil
V. Ev
Yukarıdakilerden hangileri üzerinde mutlak hak sahibi olunabilen ancak maddi olmayan mallardandır?
A ) I - II
B ) II - III
C ) III - IV
D ) IV - V
E)V-I
Çözüm : II - III
Doğru cevap B şıkkıdır.
5 ) Aşağıdaki haklardan hangisi devletten olumlu bir davranış, bir hizmet isteme imkânını tanıyan haklardır?
A ) Kişisel kamu hakları
B ) Siyasal kamu hakları
C ) Sosyal ve ekonomik kamu hakları
D ) Kişilik hakları
E ) Alacak hakları
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
6 ) Mutlak haklar ve nispi haklar arasındaki farklara ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A ) Mutlak haklar herkese karşı ileri sürülebilirken nispi haklar ancak belirli kişilere ya da kişiye karşı ileri sürülebilir.
B ) Mutlak haklar belli sayıdadır. Nisbî haklar ise aile hukukunda öngörülmüş bulunan sınırlı sayıdaki nisbî haklar dışında
çok çeşitlilik göstermektedir.
C ) Mutlak haklarda, hak sahibinin bu hakkına diğer bütün kişiler saygı göstermek zorundadır. Nisbî haklarda ise hak
sahibinin karşısındaki kişi, bazen pasif olsa da genellikle aktif bir görevi yerine getirmekle yükümlüdür.
D ) Mutlak hakların konusunu sadece kişilik değerleri, nispi hakların konusunu ise malvarlığı değerleri oluşturur.
E ) Mutlak haklar bir mal ya da kişi üzerinde doğrudan doğruya sahip olunan iktidar
hakları iken, nisbî hakların konusunu bir şeyin verilmesi, yapılması ya da yapılmaması yönündeki talepler oluşturur.
Çözüm : Mutlak hakların konusunu sadece malvarlığı değerleri, nispi hakların konusunu ise kişilik değerleri oluşturur.
Doğru cevap D şıkkıdır.
7 )
Aşağıdakilerden hangisi, bir hakkın dayandığı ve yazılı olmayan hukuk kuralı örneğidir?
A) Kanun kuralı
B) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
C) Yönetmelik kuralı
D) Örf ve adet hukuk kuralı
E) Kanun Hükmünde Kararname
Çözüm :
Her hak daima bir hukuk kuralına dayanır. Buhukuk kuralı, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, kanun hükmünde
kararname, tüzük, yönetmelik gibi bir yazılı kural, yahut örf ve âdet hukuku gibi yazılı olmayan bir kural olabilir.
Çözüm :
Kişisel kamu hakları Anayasa’nın ikinci kısmının ikinci bölümünde, “Kişinin Hakları ve Ödevleri” başlığını taşıyan 17-40.
maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu hak ve hürriyetlere örnek olarak, “süreli ve süresiz yayın hakkı” (m.29) gösterilebilir.
Çözüm :
Kişisel kamu haklarına “koruyucu kamu hakları (negatif statü hakları)” da denilir. Bunlar, kişinin maddi ve manevi tüm varlığı
ile ilgili bulunan ve bu varlığın serbestçe geliştirilmesi amacına yönelik olan; kişinin Devlet tarafından aşılamayacak ve
dokunulamayacak özel alanının sınırlarını çizen
hak ve özgürlüklerdir.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
10 ) Aşağıdakilerden hangisi özel nitelikli kamu haklarından biridir?
A ) Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı
B ) Ailenin korunması ve çocuk hakları
C ) Siyasi parti kurma hakkı
D ) Kamu denetçisine başvurma hakkı
E ) Devlet memurlarının ücretli izin hakkı
Çözüm :
Belli kişilerin kamu kuruluşları ile olan ilişkilerini düzenleyen kamu hakları özel nitelikli kamu hakları olarak
nitelendirilmektedir. Devlet memurunun aylık hakkı yahut ücretli izin hakkı gibi haklar kanunlarda öngörülmekte ve taraf
iradelerinden bağımsız olarak düzenlenmektedirler.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 6 - Alıştırma Soruları
1 ) “Hukuk düzeninin kendilerine hukuki sonuçlar bağladığı olaylardır.”
A) Hakkın kazanılması
B) Hukuki fiil
C) Hukuki işlem
D) Hukuk düzeni
E) Hukuki olay
Çözüm : Hukuk düzeninin kendilerine hukuki sonuçlar bağladığı olaylara hukuki olay denir.
Doğru cevap E şıkkıdır.
2 ) “Herkes haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır.”
Çözüm : Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesi “Herkes haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük
kurallarına uymak zorundadır.” demektedir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
3 ) İrade veya iş ve emek açıklamaları kaça ayrılır?
A ) İkiye.
B ) Üçe.
C ) Dörde.
D ) Beşe.
E ) Altıya.
Çözüm : İrade veya iş ve emek açıklamaları; hukuki işlem, hukuki işlem benzeri fiiller ve maddi fiiller olmak üzere üçe ayrılır.
Doğru cevap B şıkkıdır.
4 ) Kişinin hukuk düzenince onaylanmayan davranışı, objektif bir hukuk kuralını ihlâl ediyorsa hangi durum ortaya çıkar?
A ) Kanuna aykırılık
B ) Akde aykırılık
C ) İtiraz
D ) Çekişme
E ) Eda davası
Çözüm : Kişinin hukuk düzenince onaylanmayan davranışı, objektif bir hukuk kuralını ihlâl ediyorsa kanuna aykırılık, borcun
yerine getirilmesini engelliyorsa akde aykırılık, ortaya çıkar.
Doğru cevap A şıkkıdır.
5 ) "Bir kişinin bir hakkı o zamana kadar sahibi olan kişiden elde etmesidir."
A) İşgal
B) İhraz
C) Devren kazanma
D) Mülkiyet hakkı
E) İyi niyet
Çözüm : Devren kazanma, bir kişinin bir hakkı o zamana kadar sahibi olan kişiden elde etmesidir.
Doğru cevap C şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
6 ) "Sahibi tarafından kullanım ödüncü, saklama sözleşmesi vb. hukuki işlemle belli bir süreliğine bir başkasına verilmiş olan
eşyadır."
A ) Bırakılmış eşya
B ) Taşınır mal
C ) Taşınmaz mal
D ) Alacağın devri
E ) Alacağın temliki
Çözüm : Bırakılmış eşya, sahibi tarafından kullanım ödüncü, saklama sözleşmesi vb. hukuki işlemle belli bir süreliğine bir
başkasına verilmiş olan eşyadır.
Doğru cevap A şıkkıdır.
7 ) Aşağıdakilerden hangisi bir alacağın alacaklı tarafından yazılı şekilde bir başkasına devredilmesini ifade eder?
A ) Karine
B ) Alacağın devri
C ) Borca aykırı fiil
D ) Haksız fiil
E ) Hukuka uygun fiil
Çözüm : Alacağın devri, bir alacağın alacaklı tarafından yazılı şekilde bir başkasına devredilmesini ifade eder (TBK m.184).
Doğru cevap B şıkkıdır.
8 ) Talep hakkını devletin tarafsız ve bağımsız yargı organları önünde ileri sürme ve hakkının onlar aracılığı ile yerine
getirilmesini isteme yetkisi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hakkın nisbi kaybı
B) Hakkın mutlak kaybı
C) Ahde vefa
D) Dava hakkı
E) Karine
Çözüm : Dava hakkı, talep hakkını devletin tarafsız ve bağımsız yargı organları (mahkemeler) önünde ileri sürme ve onlar
aracılığı ile yerine getirilmesini
isteme yetkisini ifade eder.
Doğru cevap D şıkkıdır.
9 ) Davalının bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkûm edilmesinin talep edildiği dava türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A ) İnşai dava
B ) Topluluk davası
C ) Tespit davası
D ) Belirsiz alacak davası
E ) Eda davası
Çözüm : Eda davası ile mahkemeden, davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkûm edilmesi talep
edilmektedir.
Doğru cevap E şıkkıdır.
10 ) Yenilik doğuran dava olarak da tanımlanan dava türü aşağıdakilerden hangisidir?
A ) Eda davası
B ) Tespit davası
C ) İ nşai dava
D ) Belirsiz alacak davası
E ) Topluluk davası
Çözüm : İnşai dava (yenilik doğuran dava) ile mahkemeden, yeni bir hukuki durum yaratılması veya mevcut bir hukuki
durumun içeriğinin değiştirilmesi yahut onun ortadan kaldırılması talep edilebilmektedir. Bir inşai hakkın (yenilik doğurucu
hakkın), dava yoluyla kullanılmasının zorunlu olduğu hâllerde, inşai dava açılacaktır.
Doğru cevap C şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 7 - Alıştırma Soruları
1 ) Gerçek kişiler hukukunda, önce hangi olgu belirtilir?
A) Her insanın borç altına girebileceği olgusu
B) Her insanın hak ehliyeti olduğu olgusu
C) Her insanın hısımlık yükümlülükleri olduğu olgusu
D) Her insanın hak ehliyeti olduğu olgusu
E) Her insanın eğitim görme ehliyeti olduğu olgusu
Çözüm : Medeni Kanun kişileri, gerçek ve tüzel kişiler olmak üzere ikiye ayırmıştır. Bu sebeple kişiler hukukunda da aynı
yapı kullanılır. Gerçek kişiler hukukunda, önce her insanın
hak ehliyeti olduğu belirtilir. Fiil ehliyeti ise ayrıca irdelenir ve fiil ehliyetine sahip olan kimsenin kendi fiilleriyle hak
edinebileceği ve borç altına girebileceğinden hareket edilir.
Bunun dışında kişiler hukuku, on sekiz yaşın doldurulmasıyla başlayan erginliği de ele alır.
Doğru cevap D şıkkıdır.
2 ) Dernek oluşumunda hangi amaç dışarıda tutulur?
A ) Kazanç paylaşma amacı
B ) Sosyal dayanışma
C ) Hak arama
D ) Eğitim sağlama
E ) Ayni destek sağlama
Çözüm : Tüzel kişiler hukukunda, onların kuruluşu, malvarlıkları genel olarak ele alındıktan sonra, iki temel tüzel kişi türü ele
alınır. Bunlardan ilki derneklerdir. Dernekler, en az yedi gerçek kişinin kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı
gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları, tüzel kişiliğe sahip kişi
topluluklarıdır.
Doğru cevap A şıkkıdır.
3 ) Mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruflarını geçersiz kılan aşağıdakilerden hangisidir?
A ) Mirasbırakanın akıl sağlığı konusundaki şüpheler
B ) Toplumsal geleneklere aykırı yüklemeler
C ) Hukuka veya ahlâka aykırı koşullar ve yüklemeler
D ) Mirasın yapısına aykırı yüklemeler
E ) Mirasçıların sayısal çokluğu
Çözüm : Ölüme bağlı tasarruflar, bu alanın önemli konularından bir diğeridir. Buna göre mirasbırakan, tasarruf özgürlüğünün
sınırları içinde, malvarlığının tamamında veya bir kısmında, vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilir.
Mirasbırakanın üzerinde tasarruf etmediği kısım yasal mirasçılarına kalır. Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarruflarını koşullara
veya yüklemelere bağlayabilir. Tasarruf hüküm ve sonuçlarını doğurduğu andan itibaren, her ilgili koşul veya yüklemenin
yerine getirilmesini isteyebilir. Hukuka veya ahlâka aykırı koşullar ve yüklemeler, ilişkin bulundukları tasarrufu geçersiz kılar.
Doğru cevap C şıkkıdır.
4 ) Öngörülen şekle uyulmaksızın kurulan sözleşmelerin durumu nedir?
A) Bu tür sözleşmeler hüküm doğurmaz
B) Bu tür sözleşmeler uygulanmaz
C) Bu tür sözleşmeler yeniden yapılandırılır
D) Bu tür sözleşmeler tartışmalıdır
E) Bu tür sözleşmeler geçerlidir
Çözüm : Borçlar hukukunun genel ilkeleri denildiğinde bazı temel yapılar akla gelir. Bunlardan ilki sözleşmenin kuruluşudur.
Sözleşme, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun
olarak açıklamalarıyla kurulur. İrade açıklaması, açık veya örtülü olabilir. Sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi
öngörülmedikçe, hiçbir şekle bağlı değildir. Kanunda sözleşmeler için öngörülen şekil, kural olarak geçerlilik şeklidir.
Öngörülen şekle uyulmaksızın kurulan sözleşmeler hüküm doğurmaz.
Doğru cevap A şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 1 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi sosyal düzen kurallarının özelliklerinden biridir?
A ) Yaptırımları olan kurallardır.
B ) Kişiye özel uygulanan kurallardır.
C ) Belli aralıklarla uygulanan kurallardır.
D ) Esneklik sağlanabilen kurallardır.
E ) Zaman içinde değişime uğramayan kurallardır.
Çözüm :
Sosyal düzen kurallarının belirli özellikleri bulunmaktadır. Öncelikle bu kurallar genel nitelik taşır yani ayırımsız herkese
uygulanır. İkincisi süreklidir yani bu kurallar çok uzun zamandır ve aralıksız bir biçimde uygulanmaktadır. Üçüncüsü, bunlar
yaptırımlı kurallardır. Sosyal düzen kuralları zaman içinde değişim gösterebilirler, hatta bölgeden bölgeye, ülkeden ülkeye
dahi farklılaşabilirler. Bir sosyal düzen kuralının zamanla ortadan kalması da söz konusu olabilir. Öte yandan, bir davranış
aynı zamanda birden çok sosyal düzen kuralını ihlal edebilir.
Çözüm :
Yaptırımın tarihçesi incelendiğinde ilk aşamanın kişisel öç olduğu görülür.Yaptırımın ikinci aşamasında kısas uygulamaları
dikkati çekmektedir. Kısas uygulamalarının sakıncalarını bertaraf etmek için ise uzlaşma ve hakeme başvurma gibi
yöntemler benimsenmiş; hakemin belirlediği tazminatın ödenmemesi durumunda ise yine kısas uygulamasına olanak
tanınmıştır. Tüm bu yaptırımların sakıncaları, toplumun düzenini sağlamadaki yetersizlikleri, insanlığı yeni arayışlara itmiş ve
modern hukuk sistemlerinin ortaya çıkışı ile yaptırım uygulama yetkisi devletin tekeline geçmiştir. Böylece yaptırım
kamusallaşarak bugünkü niteliğini almıştır.
Çözüm :
Suçun karşılığı olan ceza, birçok toplumda temel yaptırım olarak kabul edilir. Öyle ki birçok toplumda yaptırım ile ceza
kavramı özdeşleşmiştir. Bunun en temel sebebi ceza yaptırımının ağırlığıdır. Turk Ceza Kanunu’na gore cezalar hapis ve
adli para cezaları olmak uzere ikiye ayrılır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
9 ) I. Adi senet
II. Bono
IV. Poliçe
A) I, II
B) II, III
C) III, IV
D) II, IV
E) I, III
Çözüm : Kıymetli evrakın en yaygın modelini kambiyo senetleri oluşturur. Poliçe, bono, çek bu kapsama girer.
Doğru cevap D şıkkıdır.
10 ) Bir Türk vatandaşı ile en az kaç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak
üzere başvuruda bulunabilir?
A) 1 yıl
B) 2 yıl
C) 3 yıl
D) 4 yıl
E) 5 yıl
Çözüm : Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını
kazanmak üzere başvuruda bulunabilir.
Doğru cevap C şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUK101U - HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
Ünite 8 - Alıştırma Soruları
1 ) Aşağıdakilerden hangisi devletin yönetim biçimi, erklerini ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini belirleyen ve ülkedeki
bireylerin temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen kurallardan oluşan kamu hukuku dalıdır?
A ) Ceza Hukuku
B ) İdare Hukuku
C ) Vergi Hukuku
D ) Anayasa Hukuku
E ) Yargılama Hukuku
Çözüm : Anayasa hukuku, devletin yönetim biçimi, erklerini ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini belirleyen ve ülkedeki
bireylerin temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen anayasal kuralların toplamından oluşur. Doğru cevap D’dir.
Doğru cevap D şıkkıdır.
2 ) Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Büyük Millet Meclisinin yetki ve görevlerinden biri değildir?
A ) Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak.
B ) Para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek.
C ) Bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek.
D ) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak.
E ) Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak.
Çözüm : Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak Cumhurbaşkanının yetki ve
görevleri içerisinde yer alır. Doğru cevap E’dir.
Doğru cevap E şıkkıdır.
3 ) Genel anlamda kamu hukukunun tanımı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A ) İdarenin kuruluş ve işleyişini inceleyen hukuk dalıdır.
B ) Devlet teşkilatını, devletin başka bir devletle veya bireylerle ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütününü
ifade eder.
C ) Devletlerin birbiriyle ve uluslararası kuruluşlarla olan ilişkilerini düzenleyen kurallardan oluşur.
D ) Kamu hukuku; devletin yönetim biçimi, erklerini ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini belirleyen ve ülkedeki bireylerin
temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen anayasal kuralların toplamından oluşur.
E ) Suçu, yaptırımını ve bunlara etki eden koşulları inceleme konusu yapan hukuk dalıdır
Çözüm : Genel anlamda kamu hukukuna ilişkin yalın bir tanım vermek gerekirse kamu hukuku; devlet teşkilatını, devletin
başka bir devletle veya bireylerle ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütününü ifade eder. Diğer seçeneklerde ise kamu
hukukunun alt dalları olan; idare hukuku, uluslararası kamu hukuku, anayasa hukuku ve ceza hukukunun tanımları
verilmiştir. Doğru cevap B'dir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
4 ) Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanının görev süresi kaç yıldır?
A)4
B)5
C)6
D)7
E)8
Çözüm :
2017 Anayasa değişikliğinden sonra hükümet sistemimizde yürütme organı, Cumhurbaşkanından oluşan tek ayaklı bir erk
olarak yapılandırılmıştır. Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine
sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en
fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Doğru cevap B'dir.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
5 )
Somut bir uyuşmazlığa ilişkin yargılama yapacak mahkemenin kuruluşunun, yetkilerinin ve yargılama usulünün kanunla ve
daha bu uyuşmazlık ortaya çıkmadan önce belirlenmiş olması gerekliliğini ifade eden ilke aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm :
Mahkemelerin bağımsızlığının sağlanabilmesi bakımından öngörülen en önemli teminatlardan birisi de kanuni hâkim
ilkesidir. Anayasa’nın 37. maddesinde güvence altına alınan kanuni hâkim ilkesi, somut bir uyuşmazlığa ilişkin yargılama
yapacak mahkemenin kuruluşunun, yetkilerinin ve yargılama usulünün kanunla ve daha bu uyuşmazlık ortaya çıkmadan
önce belirlenmiş olması gerekliliğini ifade eder. Bu şekilde sanıkların salt kendileri için kurulmuş, ad hoc nitelikteki (özel)
mahkemelerde yargılanmalarının önüne geçilmeye çalışılmıştır. Nitekim olaya ve kişiye özel kurulmuş olmaları dolayısıyla
bu tür mahkemelerin bağımsızlığına ve dolaylı olarak tarafsızlığına güven duyulamayacaktır.
Adliye mahkemelerinin özel hukuk alanındaki tüm yargısal faaliyetlerini inceleme konusu yapan yargılama hukuku dalı
aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm :
Özel hukuk uyuşmazlıklarını çözümüne ilişkin kurallardan oluşması dolayısıyla medeni muhakeme hukukunun genellikle
özel hukuk içinde incelendiği görülmektedir. Ancak yargılama devletin doğrudan müdahalesinin olduğu bir alandır. Bu
nedenle hangi tür uyuşmazlıklara ilişkin kuralları inceleme konusu yaparsa yapsın, yargılamaya ilişkin bir hukuk dalının
kamu hukuku içerisinde ele alınmasının sistematik açıdan daha yerinde olacağı kanaatindeyiz. Bu yargılama hukuku dalı,
adliye mahkemelerinin özel hukuk alanındaki tüm yargısal faaliyetlerini inceleme konusu yapar. Bir başka deyişle medeni
muhakeme hukuku, özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların ne şekilde çözüleceğini düzenleyen kurallardan
oluşmaktadır. Bu alandaki genel kanun, 12 Ocak 2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’dur. Bu Kanun 1
Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Çözüm : Kamu hukuku; devlet teşkilatını, devletin başka bir devletle veya bireylerle ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının
bütününü ifade eder
Doğru cevap A şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
8 ) Aşağıdakilerden hangisi toplumun siyasal örgütlenmesi olarak adlandırılır?
A) Belediyeler
B) Meclis
C) Sendikalar
D) Devlet
E) Hükumet
Çözüm : On sekiz yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir. Bununla birlikte;
• En az ilkokul mezunu olmayanlar,
• kısıtlılar,
• askerlikle ilişiği olanlar,
• kamu hizmetinden yasaklılar,
• taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar,
• zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı
suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve
bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler
(Any. m.76). Dolayısıyla hiçbir şekilde hükümlü olmamak değil, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile
ağır hapis cezasına hüküm giymiş olmamak gereklidir.
Doğru cevap A şıkkıdır.
10 ) Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinden birisidir?
A ) Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek
B ) Kanun değiştirmek
C ) Özel af ilan etmek
D ) Savaş ilanına karar vermek
E ) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak
Çözüm : Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri Any. m.87’de şu şekilde düzenlenmiştir;
• kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak;
• bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek;
• para basılmasına vesavaş ilânına karar vermek;
• milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak,
• Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek
• Anayasa’nın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek.
Dolayısıyla a şıkkında bulunan Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına TBMM'nin değil, Cumhurbaşkanın yetkileri arasında
yer alır.
karar ver
Doğru cevap A şıkkıdır.
Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanmış olan bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali
külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI (HUK101U) VİZE 2020
39. Kanunun öngördüğü unsurlara sahip olan ve kanunun emredici hükümlerine aykırı olmayan bir
işlemin, o işlemi oluşturan iradelerden birindeki sakatlık sebebiyle geçersiz sayılması aşağıdaki
yaptırımlardan hangisi ile ifade edilir?
- İptal edilebilirlik*****
41. '.......... ' sosyalist toplum ilişkilerinin oluşturulması için araçsallığı değer taşıyan hukuka ilgililerin itaati
anlamına gelir. Söz konusu ilki hem yurttaşlar hem de yasa koyucu için bağlayıcıdır. Yurttaşlar
yönünden hukuka itaat yasa koyucu yönünden ise sosyalist düzenin. İlkelerine uygun faaliyeti
anlamına gelir. Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
- Sosyalist Yasallık İlkesi
42. İslam hukukunda daha önce karşılaşılmamış bir düzen ortaya çıktığında fakihin kendisine uygun gelen
ve genel kuralların hüküm kurulmasına ne ad verilir
- İstihsan *****
i
B) Kınama
m
C) Aylıktan kesme Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yeri
aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde
D) Uyarma
te
tamamlar?
E) Hapis cezası
üçte biri
m Sis
A)
B) üçte ikisi
C) beşte biri
D) beşte ikisi
ne m
E) beşte üçü
vı Dö eti
i
2. Bir kimsenin hukuka aykırılık oluşturan
kusurlu bir davranışı sonucu başkasına
verdiği zararın o kişiye ödettirilmesine ne ad
na z ğr
verilir?
E) Butlan
Yukarıda verilen hukuk kuralının türü
aşağıdakilerden hangisidir?
si
A) Uluslararası Sözleşme
B) Yönetmelik
Ü
C) Kanun
D) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
u
i
B) Kadı
m
A) 1858 Kanunname–i Arazi
C) Alim
B) 1856 Islahat Fermanı
D) Kazasker
te
C) 1876 Mecelle-i Ahkamı Adliyye
E) Müderris
D) 1880 Usûl-i Muhakemet-i Cezaiye Kanunu
m Sis
E) 1917 Hukuku Aile Kararnamesi
ne m
13. Cumhuriyet Hukuk Devrimiyle kabul edilen
vı Dö eti
i
aşağıdaki kanunlardan hangisinde
benimseme (iktibas) yöntemine
9. Roma Hukukunun Orta Çağ ve Rönesans
başvurulmamıştır?
na z ğr
sonrasında Avrupa’daki merkezlerde işlenen
ve giderek yerel gelenek hukuklarının yerini
A) 1924 tarihli Köy Kanunu
almakla Kıta Avrupası’nda benimsenen özel
Sı Gü ıkö
hukuk kültürüne ne ad verilir? B) 1926 tarihli Türk Ceza Kanunu
C) 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu
A) Statü Hukuku D) 1926 tarihli Türk Ticaret Kanunu
ç
B) Common Law E) 1929 tarihli İcra ve İflas Kanunu
Ar 22 A
C) Pandekt Hukuku
D) Anglosakson Hukuku
si
E) Kolektif Hukuk
- 2 ite
karara ne ad verilir?
sayılan fiiller ile bunlara uygulanacak
yaptırımları gösteren kısmı aşağıdakilerden A) Tereke
hangisidir? B) Tazmin etme
Ü
A) İbâdât C) Hüküm
İcmâ D) Temlik
u
B)
C) Muâmelât E) Edim
ol
D) Maslahat
ad
E) Ukûbât
An
i
m
A) İş mahkemesi
B) Asliye hukuk mahkemesi A) Özel ceza mahkemesi
te
C) Asliye ticaret mahkemesi B) Sulh ceza mahkemesi
D) Kadastro mahkemesi C) Asliye ceza mahkemesi
m Sis
E) Bölge adliye mahkemesi D) İcra ceza mahkemesi
E) Ağır ceza mahkemesi
ne m
vı Dö eti
i
17. Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu
idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının
na z ğr
bütün gelir ve giderleri ile mallarını, Türkiye
Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve
ayrıca sorumluların hesap ve işlemlerini
Sı Gü ıkö
kesin hükme bağlamakla görevli mercii
aşağıdakilerden hangisidir?
ç
A) Yargıtay
Ar 22 A
B) Anayasa mahkemesi
C) Danıştay
si
D) Sayıştay
E) Uyuşmazlık mahkemesi
- 2 ite
s
21 er
0
sağlamaktır?
B) Uyuşmazlık Mahkemesi
ol
C) Anayasa Mahkemesi
Danıştay
ad
D)
E) Yargıtay
An
A) Danıştay
B) Yargıtay
C) Anayasa mahkemesi
D) Bölge adliye mahkemesi
E) Uyuşmazlık mahkemesi
i
m
A Grubu Cevap Anahtarı
te
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
E D B B A D A C C E B D A C C B D E A E
m Sis
ne m
vı Dö eti
i
na z ğr
Sı Gü ıkö
ç
Ar 22 A
si
- 2 ite
s
21 er
0
20 niv
a
Ü
u
ol
ad
An
i
B) Hapis cezası
m
C) Kınama aşağıdakilerden hangisidir?
D) İhraç
te
A) Emredici hukuk kuralı
E) Aylıktan kesme B) Tamamlayıcı hukuk kuralı
m Sis
C) Yetki verici hukuk kuralı
D) Tanımlayıcı hukuk kuralı
E) Yorumlayıcı hukuk kuralı
ne m
2. Bir kimsenin hukuka aykırılık oluşturan
kusurlu bir davranışı sonucu başkasına
vı Dö eti
i
verdiği zararın o kişiye ödettirilmesine ne ad 6. “Çoğun içinde az da vardır.” kuralıyla
verilir? bağlantılı olan ve hukuk kurallarının
yorumlanmasında başvurulan ilke
na z ğr
A) İhtar aşağıdakilerden hangisidir?
Cebri icra
B)
C) Tazminat
Sı Gü ıkö A) Takdir yetkisi
B) Tümevarım
D) Butlan
C) Aksi ile kanıt
ç
E) Adli para cezası
D) Evleviyet
Ar 22 A
E) Lafzi yorum
si
- 2 ite
yazıyla teklif edilebilir. Anayasa’nın değiştirilmesi ilişkileri düzenleyen ve süresi _______ yılı
21 er
0
hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa aşmayan anlaşmalar, devlet maliyesi bakımından
görüşülür.” bir yüklenme getirmemek, kişi hâllerine ve
20 niv
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yeri haklarına dokunmamak şartıyla yayımlanma ile
aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde yürürlüğe konabilir.”
tamamlar?
Ü
B) tamamlar?
C) beşte biri
ol
E) beşte üçü
C) Üç
D) Dört
An
E) Beş
A) Anayasa A) İstihsan
B) Uluslararası Sözleşme B) Ehl-i rey
C) Kanun C) İcma
D) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi D) Maslahat
E) Yönetmelik E) Kazf
i
m
B) 1926 tarihli Türk Ceza Kanunu A) Cumhuriyet Başsavcısı
C) 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu B) Hakimler ve Savcılar Kurulu
te
D) 1926 tarihli Türk Ticaret Kanunu C) Anayasa Mahkemesi
1929 tarihli İcra ve İflas Kanunu D) Yargıtay
m Sis
E)
E) Danıştay
10. Osmanlı Hukukunda askeri sınıfa ait şer’i ve 15. Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu
hukuki davalara bakmakla görevlendirilen idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının
ne m
hâkim aşağıdakilerden hangisidir? bütün gelir ve giderleri ile mallarını, Türkiye
Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve
vı Dö eti
Fakih
i
A) ayrıca sorumluların hesap ve işlemlerini
B) Kazasker kesin hükme bağlamakla görevli mercii
Müderris aşağıdakilerden hangisidir?
na z ğr
C)
D) Kadı A) Danıştay
E) Alim
Sı Gü ıkö B) Anayasa mahkemesi
C) Sayıştay
11. Fıkıh’ın, İslam Hukuku’nda işlenen ve suç D) Yargıtay
ç
sayılan fiiller ile bunlara uygulanacak E) Uyuşmazlık mahkemesi
Ar 22 A
B)
C) Maslahat sağlamaktır?
D) Ukûbât
s
A) Anayasa Mahkemesi
E) İbâdât Ağır Ceza Mahkemesi
21 er
0
B)
C) Danıştay
20 niv
i
m
A) Hüküm A) Bölge adliye mahkemesi
B) Tazmin etme B) Asliye ticaret mahkemesi
te
C) Tereke C) İş mahkemesi
D) Edim D) Asliye hukuk mahkemesi
m Sis
E) Temlik E) Kadastro mahkemesi
ne m
vı Dö eti
i
na z ğr
Sı Gü ıkö
ç
Ar 22 A
si
- 2 ite
s
21 er
0
20 niv
a
Ü
u
ol
ad
An
i
m
B Grubu Cevap Anahtarı
te
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
B C A E D D A B A B D C C B C E E E A D
m Sis
ne m
vı Dö eti
i
na z ğr
Sı Gü ıkö
ç
Ar 22 A
si
- 2 ite
s
21 er
0
20 niv
a
Ü
u
ol
ad
An
Cevap
Uluslararası anlaşmalar, iki veya daha fazla devlet tarafından akdedilmiş olan ve TBMM’nin kabulünün
ardından Cumhurbaşkanınca onaylanıp Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren bağlayıcı
hukuk kurallarıdır.1982 Anayasası’na göre usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası
anlaşmalar kanun hükmündedir. Yani TBMM tarafından onaylanıp yürürlüğe girmesi kabul edilen
uluslararası anlaşmalar, kanunlar gibi Resmî Gazete’de yayımlanır ve kanunlar gibi etki yaparlar;
dolayısıyla mahkemeleri ve idari makamları bağlarlar. Bir uluslararası anlaşmanın geçerlik ve
bağlayıcılık kazanabilmesi TBMM’nin sözleşmenin onaylanmasını bir kanunla uygun bulmasına,
Cumhurbaşkanının onayına ve Resmî Gazete’de yayınlamasına bağlıdır. Bu süreci geçen uluslararası
anlaşmalar, kanun niteliğini taşır.
2. Soru
Kanun nedir? Kanunun özellikleri nelerdir?
Cevap
Kanun, yetkili organ tarafından yazılı olarak çıkarılan, kanun adını taşıyan, genel, sürekli ve soyut
hukuk kuralıdır. Kanunu çıkarmaya yetkili organ ülkenin yönetim biçimine göre değişir. Ülkemizde
olduğu gibi parlamenter sistemlerde bu organ meclistir. Yazılı hukukun uygulandığı ülkelerde, bu
arada Türkiye’de de kanunlar yazılı olarak çıkarılırlar. Kanunların bir diğer özelliği başlıklarında
mutlaka “kanun” ifadesinin bulunmasıdır. Kanunların genel olması demek aynı durumdaki bütün
kimseleri, aynı vasıftaki tüm olayları kapsaması anlamına gelir. Kanunlar yürürlükten kaldırılmadıkları
sürece sürekli bir biçimde uygulanırlar. Öte yandan kanunlar belirli bir durum ya da olayı değil, olması
muhtemel soyut durumları düzenler; somut olay ortaya çıktığında soyut kural somut olaya uygulanır.
3. Soru
İçtihat hukuku nedir?
Cevap
İçtihat kavramı, görüş ya da karar anlamına gelmektedir. Hukukun kaynağı olarak iki tür içtihattan söz
edilebilir. Bunlar yargısal ve bilimsel içtihattır. Türk Medeni Kanunu’nun 1. maddesinin ikinci fıkrası,
hâkimin bilimsel görüş ve yargı kararlarından yararlanabileceğini düzenlemiştir.
4. Soru
Kanunların geçmişe etkisi nasıl çalışır?
Cevap
Kanunların zaman bakımında uygulanmasına ilişkin esaslardan biri, kanunların kural olarak geçmişi
etkilememesi veya geriye yürümemesidir. Kanunlar kural olarak, yürürülüğe girdikleri tarihten sonraki
olaylara uygulanırlar. Kanunun yürülüğünden önceki olaylara uygulanmaz. Bu ilkenin amacı, hukukun
vatandaşlara sağladığı güvenin sürekli olmasıdır. Zira yürürlükte bulunan bir kanuna göre yapılan
işlemler, daha sonra çıkarılan bir kanun ile geçersiz sayılırsa hukuka duyulan güven ve inanç sarsılır.
5. Soru
Bilimsel içtihat nedir?
Cevap
Bilimsel içtihat, hukuk bilgilerinin hukuki konulardaki bilimsel görüş ve yaklaşımlarıdır. Hukuk alanında
çalışan bilim adamları olanı inceler ancak olması gerekeni belirtir. Bilimsel içtihada uygulamada doktrin
(öğreti) de denmektedir.
6. Soru
Yargısal yorum nedir?
Cevap
Yasama organınca yapılan yoruma yasama yorumu; yargı organınca yapılan yorum yargısal
yorum olarak adlandırılır.
7. Soru
Bilimsel içtihatın türleri nelerdir?
Cevap
Bilimsel içtihadın türleri şunlardır: Şerhler, sistematik eserler, monografi, makale, içtihat derlemesi ve
monografilerden oluşur. Şerhlerde kanunlar madde madde açıklanır; zaman zaman bunlara yargı
kararları da eklenir. Sistematik eserler, bilim adamlarınca, kanunların ya da hukuksal konuların belli bir
sistematikle incelenmesidir. Monografilerde, bir tek müessese (kurum) ele alınır ve tüm detayları ile
karşılaştırmalı olarak incelenir. Makaleler ise, bilimsel eserlerde yer alan kısa inceleme yazılarıdır.
Içithat derlemeleri ve bibliyograflarlar da bilimsel içtihatlar arasında yer almaktadır. Yargısal içtihat ise
mahkemelerin önlerine gelen uyuşmazlıklar ile ilgili olarak vermiş oldukları kararlardan oluşur. Bunlar
başka mahkemelerin ileride verecekleri kararlarda yardımcı olurlar.
8. Soru
Kanunların anlam bakımından uygulanmasında yorum metodlarını açıklayınız.
Cevap
Kanunların yorumu ile kanunların anlamının belirlenmesine çalışılır. Kanunlar yapılır ve yazılırken
zaman zaman bazı belirsiz, şüpheli, açık olmayan ifadelerle karşılaşılabilir ve yorum yolu ile bu
hususların açığa kavuşturulmasına çalışılır. Yorum yasama organınca yapılabilir, bu tür yoruma
yasama yorumu denir. Yargı organınca yapılan yoruma yargısal yorum; bilim adamlarınca yapılan
yoruma ise bilimsel yorum denir. 1924 Anayasası’nda kabul edilen yasama yorumu, sonraki
Anayasa’larda yer almamıştır. Dolayısıyla bugün için TBMM sadece kanun yapabilir, yaptığı kanunun
yorumu için kendisine başvurulmuş olsa bile yorum yapamaz. Bilimsel yorum, hukukun gelişmesine
katkıda bulunurken, mahkemeleri bağlamaz, mahkemeler bilimsel yorumda farklı şeyler söylense bile
kendi yargısal yorumlarını uygulayabilirler. Kanunda belirtilen sözleri açıklamak suretiyle yapılan
yoruma lâfzî (dilbilgisel) yorum denir. Bu tür yorumda kelimelerin sözlük anlamları önemlidir. Ancak,
kelimelere çok fazla önem verilmesi yüzünden bu yorum metodunda amaçtan uzaklaşıldığı ileri
sürülmüştür. Lâfzî yorum metodu şekli bir yorum metodudur. Kanunun yorumunda kanun koyucunun
subjektif iradesi dikkate alınıyorsa tarihsel yorum yöntemi söz konusu olur. Bu yorum metodu ise
tarihsel olaylara önem verdiği ve güncel gelişmeleri dikkate almadığı için eleştirilmektedir. Hukuk
kuralının yorumunda ve hukuki uyuşmazlığın çözümünde sosyal gerçekliğe, somut gerçekliğe ve
eşyanın tabiatına önem ve öncelik veriliyorsa amaçsal yorum metodu söz konusu olur. Bu yöntemde
amaç toplumsal barış ve toplumun gerekleridir. Amaçsal yorum, çağdaş bir yorum yöntemidir.
9. Soru
Tamamlayıcı hukuk kurallarının özellikleri nelerdir?
Cevap
Tarafların serbest iradeleriyle başka türlüsünü belirlemedikleri taktirde uygulanan kurallardır. Bu
kurallarda taraflar arası ilişkilere olabildiğince az müdahale hedeflenmektedir. Türk hukukunda irade
serbestisi esastır ancak, kişiler serbest iradeleri ile bir konuda kararlaştırma yapmazlarsa doğacak
boşluk tamamlayıcı hukuk kuralları ile doldurulur. Ceza hukukunda az sayıda, borçlar hukukunda çok
sayıda tamamlayıcı hukuk kuralı yer alır. Örnekler vermek gerekirse: "Sözleşme ile aksi
kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle
yükümlüdürler (TBK. m. 207). Aksine bir anlaşma yoksa para borçları alacaklının ödeme zamanındaki
yerleşim yerinde, parça borçları sözleşme kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde, diğer
borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşik yerinde ifa edilir (TBK m. 89). Eşler arasında edinilmiş
mallara katılım rejiminin uygulanması asıldır (TMK m.202). (Türk Medeni Kanunu’nda eşler arasında
mal ayrılığı, mal ortaklığı ya da edinilmiş mallara katılım rejimlerinden biri tercih edilebilir. Eğer eşler bu
tercihi yapmamışlarsa o zaman TMK m.202 uygulanır)." Tamamlayıcı hukuk kuralları tarafların serbest
iradeleri ile düzenleyebilecekleri halde iradeleri ile belirtmedikleri durumlarda uygulanır. Kanun koyucu,
sosyal ihtiyaçların ve yaşam deneyimlerinin ortaya çıkardığı zorunluluklar sebebiyle tarafların yerine
geçerek bu kuralları kanunlarda hazır bulundurmaktadır.
10. Soru
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi nedir? Özellikleri nelerdir?
Cevap
Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından, Anayasa’ya ve kanunlara uygun olarak kullanılır
ve yerine getirilir (Ana. m. 8). Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı
kararnamesi çıkarabilir. Anayasa’nın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar,
kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı
kararnamesi ile düzenlenemez. Anayasa’da münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı
hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda
kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanı,
kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler
çıkarabilir. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse Resmi
Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.
11. Soru
Yorumlayıcı hukuk kurallarının özellikleri nelerdir?
Cevap
Tarafların iradeleri ile açıkça belirtebilecekleri hâlde belirtmedikleri konuların açığa kavuşturulmasında
yardımcı olan kurallardır. Yorumlayıcı kurallar ile tamamlayıcı kurallar arasında şöyle bir fark
bulunmaktadır: Tamamlayıcı kurallar önceden öngörülmemiş bir hukuki boşluk olursa doldurur.
Yorumlayıcı kurallarda taraflarca kararlaştırılan hususun farklı anlama gelebilecek yönleri
yorumlanmaktadır. Tamamlayıcı kurallar boşluk doldurmakta; yorumlayıcı kurallar düzenlenmiş bir
hususu yorumlamaktadırlar.
12. Soru
Yönetmelikler nelerdir? Özellikleri nelerdir?
Cevap
Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak
şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda
belirtilir (Ana. m. 124). Yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse Resmi Gazetede
yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.
13. Soru
Lâfzî (dilbilgisel) yorum nedir?
Cevap
Kanunda belirtilen sözleri açıklamak suretiyle yapılan yoruma lâfzî (dilbilgisel) yorum denir. Bu tür
yorumda kelimelerin sözlük anlamları önemlidir. Ancak, kelimelere çok fazla önem verilmesi yüzünden
bu yorum metodunda amaçtan uzaklaşıldığı ileri sürülmüştür. Lâfzî yorum metodu şekli bir yorum
metodudur
14. Soru
Anayasanın fonksiyonu nedir?
Cevap
Anayasa, devletin temel yapısını, kişilerin hak ve ödevlerini, devlet organlarını ve bu organların
işleyişini düzenleyen esas ve kurallar bütünüdür. Anayasa en genel, en soyut ve en güçlü hukuk
kurallarından oluşur. Anayasa hükümleri yasama, yürütme ve yargı organları ile idare makamlarını;
diğer kişi ve kuruluşları bağlar
15. Soru
Hakimin takdir yetkisi ve hukuk yaratması nasıl işler?
Cevap
Türk Medeni Kanunu’nun 4. maddesi hâkimin takdir hakkını düzenlemektedir. Bu maddeye göre,
kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı
emrettiği konularda hâkim, hukuka ve hakkaniye göre karar verir. Hâkimin takdir yetkisini kullandığı
durumlarda ortada soyut hukuk kuralı vardır. Ancak hâkim bu kuralın sınırları içinde değerlendirme
yetkisine sahiptir. Hâkim olayın özelliklerine göre farklı uygulamalara gidebilir. Örneğin; Ceza
Hukukunda cezaların alt ve üst sınırları vardır. Hâkim somut olaya göre alt ve üst sınırlar arasında bir
ceza tespit eder (TCK m. 61). Yine Borçlar Kanunu’na göre, manevi tazminatta hâkimin geniş bir takdir
yetkisi vardır. Hâkim talep edilen manevi tazminatı olayın özellikleri ve tarafların durumuna göre
belirler (TBK m. 56). Kanun koyucunun hâkime takdir yetkisi tanıdığı “somut olayın şartları”, “gerekli
önlemlerin alınması” veya “önemli sebeplerin bulunması” gibi ifadelerden anlaşılmaktadır. Hâkimin,
önüne gelen bir uyuşmazlığı çözümsüz bırakması ve bir karar vermeden kaçınması mümkün değildir.
Anayasa’nın 36. maddesinin ikinci fıkrasına göre, bir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya
bakmaktan kaçınamaz. Medeni Kanun’un 1. maddesine göre, “hakkında uygulanabilecek Kanun
hükmü ya da örf ve âdet kuralı bulunmayan konularda, hâkim kanun koyucu olsa idi nasıl bir kural
koyacak idiyse ona göre hüküm verir”. Hâkim hakkı yerine getirmekten kaçınamaz; dolayısıyla özel
hukuk bakımından hâkim önüne gelen bir uyuşmazlıkta çözüm için bir hukuk kuralına ulaşamazsa
öncelikle kıyas yapacak; benzeri hükümleri uygulamayı deneyecek, bilimsel ve yargısal içtihattan
yararlanabilecek; gelenek hukukuna başvuracaktır. Eğer bu yollarla sonuca ulaşamazsa kendisini
kanun koyucu yerine koyarak hukuki sorunu çözmeye çalışacaktır. Buna hâkimin hukuk yaratması
denir. Ceza hukukunda kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi gereği hâkimin hukuk yaratması söz
konusu olmaz. Eğer bir konu ceza kanunları ile düzenlenmemişse, hâkim kendi görüş ve düşüncesine
uygun bulmasa dahi hukuk yaratamayacak ve ortada bir suç ve ceza olmadığı için davaya son
verecektir.
16. Soru
Türkiye'nin anayasa tarihini kısaca anlatınız.
Cevap
Türkiye’de bugüne kadar 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasa’ları olmak üzere toplam beş
Anayasa uygulanmıştır. Bugün yürürlükte olan Anayasa 7 Kasım 1982 tarihinde halk oylaması ile
kabul edilerek yürürlüğe konulmuştur. 1982 Anayasası sonraki yıllarda geniş çaplı değişikliklere
uğramıştır. 12 Eylül 2010 tarihinde gerçekleştirilen halk oylaması ile yapılan değişiklikle Anayasa’nın
çeşitli maddeleri değiştirilmiştir. 21.01.2017 tarihinde 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Anayasa’da önemli değişiklikler yapılmıştır
17. Soru
Bilimsel yorum nedir?
Cevap
Bilim adamlarınca yapılan yorumlar bilimsel yorum olarak adlandırılır.
18. Soru
Emredici hukuk kurallarının özellikleri nelerdir?
Cevap
Bu tür hukuk kurallarında, bütün hukuk kurallarında varlığı hissedilen emir unsuru baskındır. Bu tür
hukuk kurallarının aksi kararlaştırılamaz; bunlarda genellikle emir kipi kullanılmaktadır. Emredici hukuk
kuralları yoğunlukla ceza kanunlarında görülür, ancak diğer kanunlarda da emredici kurallara
rastlamak mümkündür. Örnek vermek gerekirse: "Aynı konutta birlikte yaşadığı kişilerden birine karşı
kötü muamelede bulunan kimse 2 ay ila 1 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m. 232).
Alacağın devrinin geçerliliği yazılı şekilde yapılmış olmasına bağlıdır (TBK m.184). Erkek veya kadın
17 yaşını doldurmadıkça evlenemez (TMK m.124)." şeklindeki hükümler hep emredici kurallara örnek
niteliği taşımaktadır. Emredici hukuk kuralları kamu düzenini, kamu yararını ve genel ahlakı korumak
üzere çıkarılır. Bu kurallara aykırılığın yaptırımı geçersizliktir.
19. Soru
Tanımlayıcı hukuk kurallarının özellikleri nelerdir?
Cevap
Kanunların daha iyi anlaşılması için bazen belli hususların açıkça tanımlanması, anlamının ve
içeriğinin belirlenmesi gerekir. İşte tanımlayıcı hukuk kuralları bu tanımları getiren düzenlemelerdir.
Cevap
Belirli bir toplumda, o toplumu oluşturan bireylerce genellikle paylaşılan, hukuka ilişkin fikirler, tutumlar,
değerler, kanılar ve beklentiler toplamı “hukuk kültürü” olarak tanımlanabilir.
2. Soru
Karşılaştırmalı Hukuk nedir?
Cevap
“Karşılaştırmalı hukuk”; hem bir hukuk disiplininin hem de hukuk araştırmasında kullanılan bir
yöntemin adıdır.
3. Soru
Hukuk sistemleri arasında bir karşılaştırmadan söz edebilmek için, karşılaştırmada örtülü ya da açıkça
bulunması gereken unsurlar nelerdir?
Cevap
Hukuk sistemleri arasında bir karşılaştırmadan
söz edebilmek için, karşılaştırmada örtülü ya da
açıkça şu üç unsurun bulunması yöntem bilimsel
bir gerekliliktir:
1- Tarihsel Temeller
3- Hukuk Teknikleri
4. Soru
Hukuk sistemleri kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?
Cevap
Hukuk sistemlerini kabaca dört alt başlıkta kümelendirme eğilimi vardır: Kıta Avrupası Hukuku, Anglo-
Amerikan Hukuku, Sosyalist Hukuk ve İslam Hukuku.
5. Soru
Tedvin (codification, yasalaştırma) nedir?
Cevap
Bir ülkede dağınık hâlde bulunan hukuk kurallarının ait oldukları hukuk dalına bağlı olarak derlenip
sistemli bir bütünlüğe kavuşturulması etkinliğidir.
6. Soru
Corpus Iuris Civilis nedir?
Cevap
Corpus Iuris Civilis, MS 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Iustinianus tarafından
hazırlatılan Roma Hukuku konusunda en kapsamlı külliyattır
7. Soru
Gaius'a göre kurumlar kaça ayrılır?
Cevap
Gaius’un Institutiones’i, kişiler (personae), şeyler (res) ve davalar (actiones) olmak üzere üç bölümdür.
8. Soru
Pandekt Hukuku nedir?
Cevap
Ortaçağ sonlarına doğru Batı Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan Roma Hukuku’nun benimsenmesi 19.
yüzyıldaki kanunlaştırma (codification) hareketlerine dek sürmüştür. Bu süreçte ortak hukuk (ius
commune) olarak da kullanılan Roma Hukuku, Corpus luris Civilis’in en önemli bölümü Digesta’nın
Yunan dilindeki karşılığıyla Pandekt Hukuku olarak da adlandırılmıştır.
9. Soru
Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu en güçlü döneminde hangi ülkelerin topraklarının bir kısmını
kaplıyordu?
Cevap
Orta Çağ’dan 19. yüzyıl başına dek sürmüş olan İmparatorluğun sınırları tarih boyunca değişikliklere
uğradı. En güçlü döneminde imparatorluk bugünkü Almanya, Avusturya, İsviçre, Lihtenştayn,
Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Belçika, Hollanda toprakları ile Polonya, Fransa ve İtalya
topraklarının bir bölümünü kapsıyordu.
10. Soru
İngiliz Hukuku'nun Kaynakları kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?
Cevap
Bu durum İngiliz Hukuku’nun tarihsel olarak üç kaynağa dayalı olarak gelişmesiyle ilgilidir. Bunlar
Common Law(Ortak Hukuk), Equity(Hakkaniyet) ve Statute Law(Yasa Hukuku) olarak ifade edilirler.
11. Soru
Common Law (Ortak Hukuk)'un dar ve geniş anlamları nelerdir?
Cevap
Biri geniş, diğeri dar olmak üzere iki anlama sahiptir. Geniş anlamda Common Law İngiltere, Amerika
Birleşik Devletleri, Avustralya, Yeni Zelenda ve Kanada gibi ülkelerin hukuklarının ortak adını, bir
hukuk ailesini ifade eder. Dar anlamda Common Law ise, 1066’da İngiltere’yi işgal eden Normanların
adalet hizmetini gerçekleştirmek amacıyla atadıkları gezici yargıçların oluşturdukları aşırı biçimci
hukuku ifade eder.
12. Soru
Statute Law (Yasa Hukuku) nedir?
Cevap
İngiliz Hukuku’nun içtihattan sonraki ikincil kaynağıdır. Statute law (yasa hukuku), parlamentonun
çıkardığı yasalar, onayladığı anlaşmalar ve bunların uygulanma usul ve esaslarını gösteren
düzenlemeleri kapsar.
13. Soru
Magna Carta Libertatum kaç yılında ve kimler arasında imzalanmıştır?
Cevap
1215 tarihinde Papa III. Innocent, Kral John ve baronları arasında imzalanmıştır.
14. Soru
Amerikan Hukuku'nun temel kaynakları nelerdir?
Cevap
Amerikan Hukuku’nun mahkeme içtihatları ve yasama olmak üzere iki temel kaynağı vardır.
Mahkeme İçtihatları: Amerika Birleşik Devletleri bir federal devlettir. Eyaletlerin kendi yasaları ve yargı
düzeni bulunur. Amerikan Hukuku’nda da İngiliz Hukuku’ndan kökenlenen, önceki örnek kararların
sonrakiler için bağlayıcı olması ilkesi geçerlidir.
Yasama: Amerika Birleşik Devletlerinin federal yapısı, yasama alanında da sonuçlarını doğurur. Bu
yüzden Amerikan yasalarının bir kısmı federal diğer bir kısmı ise Eyalet yasalarıdır. Aralarındaki uyum
ve denge, geniş ölçüde A.B.D. Anayasası ve onun mahkemelerce yorumu üzerinden sağlanır.
15. Soru
Federal Devlet nedir? Açıklayınız.
Cevap
Birden fazla kendi içinde özerk devletin aynı merkezi iktidara tâbi olarak oluşturduğu devlet birliğidir.
16. Soru
Sosyalist Hukuk neyi ifade eder?
Cevap
Sosyalist Hukuk, Marksist düşüncenin özel bir yorumuna dayalı olarak tasarlanmış bir hukuk düzenini
ifade eder.
17. Soru
Sosyalist Demokrasi ilkesi nedir? Açıklayınız.
Cevap
Sosyalist Demokrasi ilkesi “siyasal iktidarın, işçi sınıfı ve onun partisinin önderliğinde, biçimsel burjuva
demokrasisini yıkıp emekçilerin egemenliğini kuran, işçi sınıfı ve müttefiki toplumsal sınıflar eliyle
kullanılması” olarak tarif edilmiştir.
18. Soru
Sosyalist Yasallık İlkesi nedir?
Cevap
Sosyalist Yasallık ilkesi, sosyalist toplum ilişkilerinin oluşturulması için araçsal bir değer taşıyan
hukuka, ilgililerin itaati anlamına gelir.
19. Soru
Kollektifleştirme nedir?
Cevap
Sovyet siyasi tarihinde Stalin (Josef Visarionoviç Çugasvili) dönemine ait kapsamlı girişimin adı olarak
anılmakla birlikte, Sovyet hukuk tarihi bakımından genel mülkiyet sistemindeki dönüşümü ifade eder.
20. Soru
Araçsalcılık (enstrümantalizm) nedir?
Cevap
Hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören; onun kendine özgü bir doğası olduğunu
yadsıyan hukuk ideolojisi. Araçsalcılığın bir diğer sonucu da, hukukun bağımsız bir değer taşımadığı;
olsa olsa istenilen düzeni tesis etmek gibi bir araç-değere yönelik olabileceği, yoksa ortak hayır, adalet
ve özgürlük gibi amaç değerlere yönelik bir değer taşımadığı yolundaki ahlaki tutumdur.
Hukukun Temel Kavramları Dersi 3. Ünite
Sorularla Öğrenelim
Hukuk Sistemleri Ve Türk Hukuk Tarihi
Özet
Sorularla Öğrenelim
1. Soru
Adlî Yargı Teşkilat Kanununa göre, adlî yargı ilk derece mahkemeleri, hangi mahkemelerdir?
Cevap
Adlî Yargı Teşkilat Kanununa göre, adlî yargı ilk derece mahkemeleri, hukuk ve ceza mahkemeleridir.
2. Soru
Bakacakları dava ve işler belli kişi ya da uyuşmazlık türlerine göre sınırlandırılmamış olan ve özel
mahkemelerin görevine girmeyen bütün uyuşmazlıkları çözmekle görevli mahkemelere ne ad verilir?
Cevap
Genel mahkemeler, bakacakları dava ve işler belli kişi ya da uyuşmazlık türlerine göre
sınırlandırılmamış olan ve özel mahkemelerin görevine girmeyen bütün uyuşmazlıkları çözmekle
görevli mahkemelerdir.
3. Soru
Bölge adliye mahkemeleri hangi illerde faaliyete başlamıştır?
Cevap
Bölge adliye mahkemeleri Adana, Antalya, Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir,
Samsun illerinde faaliyete başlamıştır.
4. Soru
Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlamasıyla birlikte, adlî yargı kolundaki üç dereceli mahkeme
sistemi ne şekilde oluşmaktadır?
Cevap
• İlk derece mahkemesi kararlarının istinaf incelemesini yapmakla görevli ikinci derece bölge adliye
mahkemeleri,
• Bölge adliye mahkemesi ve bazı hallerde ilk derece mahkemesi kararlarının temyiz incelemesini
yapmakla görevli Yargıtay.
5. Soru
Bölge adliye mahkemelerinin aslî görevi nedir?
Cevap
Bölge adliye mahkemelerinin aslî görevi, adlî yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kesin
olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılacak istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak ve
kanunlarla verilen diğer işleri yapmaktır
6. Soru
Özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların (örneğin boşanma, tazminat, alacak davası vb.)
çözüldüğü ve karara bağlandığı adlî yargı ilk derece mahkemelerine ne ad verilir?
Cevap
Hukuk mahkemeleri, özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların (örneğin boşanma, tazminat,
alacak davası vb.) çözüldüğü ve karara bağlandığı adlî yargı ilk derece mahkemeleridir.
7. Soru
Yargı çevresini tanımlayınız.
Cevap
Bir mahkemenin yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen idarî ve coğrafi çevredir. Hukuk ve ceza
mahkemelerinin yargı çevresi, kural olarak, bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adlî yönden
bağlanan ilçelerin idarî sınırlarıdır.
8. Soru
Asliye hukuk mahkemesinin görevleri nelerdir?
Cevap
Asliye hukuk mahkemesi, kanunlarda aksine bir düzenleme bulunmadıkça,
- Dava konusunun değer veya miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs
varlığına ilişkin davalara,
- Sulh hukuk mahkemesi ve diğer özel mahkemelerin görev alanları dışında kalan tüm dava ve işlere
(HMK m. 2) bakar.
9. Soru
Adli yargı sürecini anlatınız.
Cevap
Adlî yargı kolunda, ilk derece mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay olmak üzere üç
dereceli bir yargılama sistemi kabul edilmiştir
10. Soru
Genel mahkemeler yanında, özel bir kanunla kurulan ve bakacakları dava ve işler belirli kişiler veya
uyuşmazlık türleri ile sınırlandırılmış bulunan mahkemelere ne ad verilir?
Cevap
Genel mahkemeler yanında, özel bir kanunla kurulan ve bakacakları dava ve işler belirli kişiler veya
uyuşmazlık türleri ile sınırlandırılmış bulunan mahkemeler ise özel mahkeme (uzmanlık
mahkemesi) olarak adlandırılır.
11. Soru
Adalet Bakanlığı hangi tarihte Kanun hükmünün gereğini yerine getirebilmek adına, dokuz ayrı
bölgede, bölge adliye mahkemesi kurulmasına karar vermiştir?
Cevap
Adalet Bakanlığı 1 Haziran 2007 tarihinde Kanun hükmünün gereğini yerine getirebilmek adına, dokuz
ayrı bölgede, bölge adliye mahkemesi kurulmasına karar vermiş ve bu mahkemelerin kuruluşları ile
yargı çevreleri Resmî Gazete’de ilân edilmiştir.
12. Soru
İlk derece mahkemelerince verilen kararların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve hukuk
yönünden incelenmesi (denetlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileştirilmesi veya iptal edilmesi amacına
yönelik bir kanun yoluna ne denir?
Cevap
İstinaf: İlk derece mahkemelerince verilen karar-ların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve
hukuk yönünden incelenmesi (de-netlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileşti-rilmesi veya iptal edilmesi
amacına yöne-lik bir kanun yoludur.
13. Soru
Bölge adliye mahkemeleri hangi tarihte tüm yurtta göreve başlamıştır?
Cevap
Bölge adliye mahkemeleri 15 Temmuz 2016 tarihinde tüm yurtta göreve başlamıştır.
14. Soru
Sulh mahkemlerinin görevleri nelerdir?
Cevap
- Kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara,
- Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalara,
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hâkimini
görevlendirdiği diğer davalara (ör. Taşınmazın aynına ilişkin olmayan, kat mülkiyeti kanundan doğan
davalara veya çekişmesiz yargı işlerine) bakmakla görevlidir.
15. Soru
Adli yargıyı tanımlayınız.
Cevap
Adlî yargı, genel ve olağan yargı koludur, zira diğer yargı kollarının görev alanına girmeyen tüm dava
ve yargısal işler adlî yargıda çözülür.
16. Soru
Hukuk mahkemeleri arasındaki özel mahkemeleri sıralayınız.
Cevap
Hukuk mahkemeleri arasındaki özel mahkemeler, asliye ticaret mahkemesi, aile mahkemesi, tüketici
mahkemesi, iş mahkemesi, icra mahkemesi, kadastro mahkemesi, fikri ve sınaî haklar hukuk
mahkemesi olarak özetlenebilir.
17. Soru
Ağır ceza mahkemesinin görevleri nelerdir?
Cevap
Ağır ceza mahkemesi ise, kanunların ayrıca görevli kıldığı haller dışında, Türk Ceza Kanununda yer
alan yağma (TCK m.148), irtikâp (TCK m. 250/1 ve 2), resmî belgede sahtecilik (TCK m. 204/2),
nitelikli dolandırıcılık (TCK m. 158), hileli iflas (TCK m. 161) suçları, Türk Ceza Kanununun ikinci kitap
dördüncü kısmının dört, beş, altı ve yedinci bölümünde tanımlanan suçlar (devletin güvenliğine karşı
suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet
sırlarına karşı suçlar ve casusluk, 318, 319, 324, 325 ve 332’nci maddeler hariç) ve 3713 sayılı Terörle
Mücadele Kanununun kapsamına giren suçlar dolayısıyla açılan davalar ile ağırlaştırılmış müebbet
hapis, müebbet hapis veya on yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere
bakmakla görevlidir.
18. Soru
Asliye ceza mahkemesinin görevleri nelerdir?
Cevap
Asliye ceza mahkemesi, kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller dışında, sulh ceza hakimliği ve ağır
ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan dava ve işlere bakmakla görevlidir.
19. Soru
Bölge adliye mahkemeleri kimlerden oluşur?
Cevap
Bölge adliye mahkemeleri, başkanlık, başkanlar kurulu, daireler, bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet
başsavcılığı, bölge adliye mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşur.
20. Soru
Adalet Bakanlığı kararıyla, sayıları toplamda kaça çıkarılmıştır?
Cevap
Adalet Bakanlığı kararıyla, ek olarak altı yere daha bölge adliye mahkemesi kurulması kabul edilmiş ve
sayıları toplamda on beşe çıkan bölge adliye mahkemelerinin yargı çevreleri yeniden belirlenmiştir.
Cevap
Hak kavramı
2. Soru
"Özel haklar" nedir?
Cevap
Özel haklar, kişiler ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen özel hukuk kurallarından doğan haklardır
3. Soru
"Hak" nedir?
Cevap
Hak, hukuk tarafından tanınan, yararlanılması hak sahibinin iradesine bırakılan ve korunmasını isteme
hususunda bireyin yetkili sayıldığı menfaatlerdir
4. Soru
"Objektif hukuk" nedir?
Cevap
Objektif hukuk, öğretide hukukun toplum yaşamını düzenleyen ve Devlet gücü ile yerine getirilen,
hukuki yaptırımla kuvvetlendirilmiş olan kuralların bütününü ifade eden haline denilmektedir
5. Soru
Hukukta "şahıs" kime denilmektedir?
Cevap
Hukukta hak sahibi olan varlıklara kişi (şahıs) denilmektedir
6. Soru
"Kamu hakları" ne anlama gelir?
Cevap
Kamu hakları kamu hukukundan doğan, vatandaşların Devlet'e karşı sahip olduğu hakları ifade eder.
Diğer ifadesiyle kamu hakları, kişiler ile Devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından
doğan haklardır
7. Soru
Genel nitelikli kamu hakları anayasanın hangi kısımında düzenlenmiştir?
Cevap
Anayasa’nın ikinci kısmında 12. madde ve devamında "Temel Haklar ve Ödevler" başlığı
altında düzenlenmiştir
8. Soru
Haberleşme hürriyeti ne tür bir haktır?
Cevap
Negatif statü hakkıdır?
9. Soru
Sosyal ve ekonomik kamu hakları ne tür haklardır?
Cevap
Pozitif statü hakları
10. Soru
Aktif statü hakları ne tür haklardır?
Cevap
Siyasal kamu hakları
11. Soru
Dilekçe hakkı hangi hak kategorisine girmektedir?
Cevap
Siyasal kamu hakları
12. Soru
Özel nitelikli kamu hakları nedir?
Cevap
Belli kişilerin kamu kuruluşları ile olan ilişkilerini düzenleyen kamu hakları özel nitelikli kamu hakları
olarak nitelendirilir
13. Soru
Özel haklar niteliklerine göre kaça ayrılır?Bunlar hangileridir?
Cevap
Mutlak haklar ve nisbî haklar olmak üzere ikiye ayrılır
14. Soru
Tek taraflı bir irade açıklaması (beyanı) ile hukuki bir durumu yaratmakta, değiştirmekte ya da ortadan
kaldırmakta olan haklar ne tür haklardır?
Cevap
Yenilik doğuran haklar
15. Soru
Kudret yetkileri hakları nedir?
Cevap
Kudret yetkileri bir kişiye, başkasının mal varlığını etkileyecek şekilde hukuki işlem yapmak yetkisini
veren haklardır
16. Soru
Mutlak haklar konularına göre kaç grupta incelenir? Bunlar hangileridir?
Cevap
İki grupta incelenir, mallar üzerindeki mutlak haklar ve şahıslar üzerindeki mutlak haklar
17. Soru
"Rehin hakları" ne tür haklardandır?
Cevap
Sınırlı ayni hak
18. Soru
Rehin hakkı nedir?
Cevap
Rehin hakkı sahibine, alacağını borçlusundan alamaması halinde rehin verilmiş olan şeyi sattırıp
paraya çevirmek yoluyla alacağını tahsil etmek yetkisini veren bir sınırlı ayni haktır
19. Soru
Şahsiyet hakları nedir?
Cevap
Diğer bir ifadeyle kişilik hakları, bir insanın maddi, manevi ve iktisadi bütünlüğü ve varlıkları üzerinde
sahip olduğu mutlak haklara denir
20. Soru
Alelâde haklar nedir?
Cevap
Alelade haklar, hak sahibinin hakkını kullanmasıyla herhangi bir yeni hukuki ilişki doğurmayan
haklardır