Fluïdummechanica

Prof. dr. ir. Pieter Rauwoens

pieter.rauwoens@kuleuven.be

Vaste stoffen, vloeistoffen en gassen

• Stof = moleculen in een rooster
• Thermodynamica: toestanden
• Vaste stof
• Vloeistof
• Gas

• Gas en Vloeistof = Fluidum

• Op macroscopisch niveau beschouwen als continuum

2
Fluïdummechanica
• Fluïdummechanica = stromingsleer: de beweging van fluïda

• Toepassingen:
• Elektromechanica
• Luchtvaartechniek
• Bouwkunde
• Scheikunde
• Elektronica
• …

Grootheden in de fluïdummechanica
• Ruimte
• Tijd

4
Definities
• Stationaire (= permanente) stroming vs. instationaire stroming

• Driedimensionale / Tweedimensionale / Eendimensionale stroming

• Euleriaans referentieframe vs.

Lagrangiaans referentieframe

Totale differentiaal en partieel afgeleiden

• Definitie: Materieel afgeleide

6
Snelheid
• Voorstelling:
• vector (vectorplot)

Snelheid
• Voorstelling:
• vector (vectorplot)
• snelheidsprofiel

8
Snelheid
• Voorstelling:
• vector (vectorplot)
• Snelheidsprofiel
• Stroombanen (trajectory)

Snelheid
• Voorstelling:
• vector (vectorplot)
• Snelheidsprofiel
• Stroombanen (trajectory)
• Stroomlijnen (streamline)

10
Snelheid en debiet
• Volumedebiet Q

• Uniforme snelheid?
Q = v.A
met A loodrecht op de snelheid (Hydrostatische snede)

11

Druk
• Fluidum oefent inwendige krachten uit op elkaar:

N
• Normaalkracht N
• Schuifkracht T T

• Kracht per oppervlakte-eenheid = spanning

12
Druk
• Algemeen: spanningstoestand

• Schuifspanning en normaalspanning

13

Druk
• Fluidum in rust:
• geen schuifspanning
• Component van de normaalspanning in elke richting dezelfde:

• Consistent met notie van druk p = F/A

• Fluidum in beweging:
• Definitie druk:

14
Druk
• Voorstellingswijzen:
• Isobaren (contourlijnen)

15

Druk
• Voorstellingswijzen:
• Isobaren (contourlijnen)
• Gevulde contourlijnen

16
Dichtheid
• Algemeen:
• Uit thermodynamica:
• Onsamendrukbaar fluidum:
• Wanneer fluidum onsamendrukbaar?
• Is complexer dan onderscheid gassen niet, vloeistoffen wel.
• Hangt af van de stroming (i.c. snelheid) zelf.
• Onsamendrukbaar is niet hetzelfde als constante dichtheid!! (maar wordt vaak
door mekaar gebruikt
• Dichtheden voor frequent voorkomende stoffen opgelijst in tabellen

17

Viscositeit
• Experiment:

• Kracht benodigd om bovenste plaat in beweging te houden?

18
Viscositeit
• Experiment:

• Kracht benodigd om bovenste plaat in beweging te houden?

19

Viscositeit
• Dynamische viscositeit

• Afhankelijk van temperatuur

• Opgelijst in tabellen
• Ook afhankelijk van
locale snelheidsgradient
• Evt. Ook afhankelijk van tijd

• Kinematische viscositeit

20
Wetmatigheden in de fluidummechanica
• Behoudswetten (transportvergelijkingen)
• Behoud van massa
• Behoud van momentum
• Behoud van energie

• Constitutieve wetten (toestandsvergelijkingen)

•
•

Gekoppelde vergelijkingen in de grootheden r, t, p, v, r, m

21