सस्ु वागतम

Lecture 3
Presented by: Tanajirao Patil
 पर्सनल कं प्यूटर हार्सवेअर
पर्सनल कं प्यूटरर्ाठी अर्लेल्या हार्सवेअरमध्ये ववविन्न प्रकारची उपकरणे अर्तात.
प्रत्यक्ष उपकरण चार मूलिूत गटामध्ये येतेेः
1. वर्वटटम युवनट,
2. इनपुट /आउटपुट,
3. र्ेकंर्री टटोरे ज आवण
4. कम्युवनके शन.
 वर्वटटम युवनट
वर्वटटम युवनटचे दोन महत्वाचे घटक आहेत मायक्रोप्रोर्ेर्र आवण मेमरी

• मायक्रोप्रोर्ेर्र मावहती वनमासण करण्यार्ाठी र्ेटामध्ये बदल घर्ववते. याला र्ंगणकाचा मेंद ू
अर्ेही म्हणतात.
• RAM (Random Access Memory) मेमरी र्ेटा, र्ूचना अर्लेला प्रोग्रॅम आवण र्ेटा
र्ाठवून ठे वतात. अशा प्रकारच्या मेमरीला काही वेळेला देम्पररी टटोरे ज र्ंबोधले जाते.
कारण त्या कं प्यूटरला ववजेचा पुरवठा बावधत झालातर यातील आशय नाहीर्ा होतो.
• दुर्रा प्रकार,Read Only Memory रीर्-ओन्ली मेमरी (ROM) अर्ून, ही अशा कं प्यूटर
मेमरी आहे ज्यात र्ेटा आधीच रे कॉर्स के ला जातो. कम्प्युटर बंद के ला तरी देखील हा आशय
आरओएमवर कायम राखला जातो.
 इनपुट आउटपुट
• इनपुट वर्व्हाइर्ेर् मनुष्याला र्मजू शके ल अशा र्ेटा आवण प्रोम्र्ना कं प्यूटर प्रोर्ेर्
करू शकल अशा टवरूपात रूपांतररत करतात. र्वासत र्ामान्य इनपुट वर्व्हाइर्ेर्
कीबोर्स आवण माऊर् हे आहेत.
• आउटपुट वर्व्हाइर् कं प्यूटर द्वारा प्रोर्ेर् के लेली मावहती मनुष्याला र्मजेल अशा
टवरूपात रूपांतररत करतात. र्वासत र्ामान्य आउटपुट वर्व्हाइर् म्हणजे वर्टप्ले
अर्ून, त्याला मॉवनटर अर्े देखील म्हटले जाते. वटपकर्स आवण प्रप्रटर्स हेही नेहमी
वापरले जाणारे आउटपुट र्ाधने आहेत.
 र्ेकंर्री टटोरे ज
• र्ेकंर्री टटोरेज, मेमरीप्रमाणे नर्ते आवण त्यात कं प्यूटर वर्वटटमचा वीज पुरवठा बंद
के ला तरी देखील र्ेटा आवण प्रोग्रॅम्र् राखले जातात. Permanent Memory
• र्ेकंर्री मीवर्याचे र्वासत महत्त्वाचे प्रकार आहेत हार्स वर्ट्र्, पेनड्राईव्हज,
ररमूवेबल हार्स वर्टक, र्ॉवलर्-टटेट टटोरे ज आवण ऑवप्टकल वर्टक.
 र्ेकंर्री टटोरे ज
• हार्स वर्ट्र् खार् करून प्रोग्रॅम्र् आवण अवत मोठे र्ेटा फाईल्र् टटोअर करण्यार्ाठी वापरले जातात. कठीण
अशा धातूच्या थाळ्या आवण थाळ्यांच्या लागत फफरणारे रीर्/राईट हेड्र् आवण त्या वर्ट्र्च्या
पृष्ठिागावर चुंबकीय िार वापरून र्ेटा आवण मावहती टटोअर के ली जाते.
• ऑवप्टकल वर्ट्र् र्ेटा आवण प्रोग्रॅम्र् टटोअर करण्यार्ाठी लेझर तंत्रज्ञान वापरतात. ऑवप्टकल वर्ट्र् तीन
प्रकारच्या अर्तात कॉपॅ्ट वर्ट्र् (र्ीर्ीज), वर्वजटल व्हर्ासटाईल (ककवा वव्हवर्ओ) वर्ट्र् (र्ीव्हीर्ी)
आवण ब्लू-रे वर्टक (बीर्ी).
• त्याच्या ववरुद्ध, र्ॉवलर्-टटेट टटोरे जमध्ये हालचाल करणारे िाग नर्तात, ते अवधक ववश्वर्नीय अर्ून
त्यांना कमी वीज लागते. हे आरएएमप्रमाणेच इले्रॉवनक मागे र्ेटा आवण मावहत र्ेव्ह करतात, फक्त फरक
म्हणजे हे अवटथर नर्तात.
• पेन ड्राईव्ह ककवा यूएर्बी फ्लैश ड्राईव्ह, हे एक र्ुवाह्य र्ेटा-टटोरे ज उपकरण अर्ते. अल्पावधीत एका
कं प्यूटर कर्ू न दुर्ऱ्या कं प्यूटर का मावहती हटतांतररत करण्यार्ाठी हे एक र्ुटर्ुटीत उपकरण आहे. हे
4जीबी ते 2 टीबीपयंतच्या टटोरे जमध्ये बाजारात र्वसत्र उपलब्ध आहेत.
 कम्युवनके शन
• पूवी एखाद्या पर्सनल कं प्यूटर र्ाठी दुर्ऱ्या कं प्यूटर वर्वटटम्र्र्ोबत र्ंवाद र्ाधणे
अर्ामान्य होते. आता, कमुवनके शन वर्व्हाइर्ेर् वापरून, पर्सनल कं प्यूटर
वनयवमतपणे जवळच्या ऑफफर् इत्या अंतरावर वटथत ककवा अवतशय दूर म्हणजे
जगाच्या दुर्ऱ्या टोकापयंत इं टरनेटच्या र्हाय्याने दुर्ऱ्या कं प्यूटर वर्वटटमशी र्ंवाद
र्ाधतात.
• मोर्ेम म्हणजे व्यापकपणे वापरले जाणारे कम्युवनके शन उपकरण आहे जे ऑवर्ओ,
वव्हवर्ओ आवण इतर प्रकारचा र्ेटा अशा टवरूपात बदलते, की जो इं टरनेटवर
रान्र्वमट के ला जाऊ शके ल.
 Concept Check
1. कं प्यूटर के चार प्रकार कोणते आहेत?
2. पर्सनल कं प्यूटर्सच्या पाच प्रकारांची नावे वलहा.
3. पर्सनल कं प्यूटर हार्सवेअरचे चार मूलिूत गट कोणत आहेत?
4. पर्सनल कं प्यूटर कम्युवनके शनमध्ये कशा रीतीने उपयुक्त ठरतो? एका कम्युवनके शन
उपकरणाचे नाव वलहा.
 र्ेटा आवण मावहती (इन्फमेशन)
• र्ेटा म्हणजे मजकू र प्रवतमा आवण ध्वनी यांच्यार्ोबत कच्ची प्रोर्ेर् न के लेली मावहती
अर्ते ककवा तथ्य अर्तात थोर््यात प्रोर्ेर् न के लेला र्ेटा अर्तो.
• प्रोर्ेर् के लेल्या र्ेटाला मात्र आपण मावहती (इन्फमेशन) म्हणून ओळखतो
• र्ेटा एक्वा फाईल च्या टवरूपात र्ाठवले नंतर तो र्ंगणकाला र्ायरे ्ट इनपुट म्हणून
वापरता येतो. फाईल्र्चे चार र्ामान्य प्रकार र्ॉ्युमेंट, वकस शीट, र्ेटाबेर् आवण
प्रेझेन्टेशन हे आहेत.
 फाईल्र्चे चार प्रकार
• र्ॉ्युमेंट फाईल: मेमोज टमस पेपर आवण पत्रे यांच्यार्ारखे र्ॉ्युमेंट र्ेव्ह करण्यार्ाठी वर्स
प्रोर्ेर्र द्वारा बनवल्या जातात.
• वकस शीट फाईल: इले्रॉवनक टप्रेर्शीटटर् द्वारा बनवलेल्या वकस शीट बजेटर् र्ारख्या गोष्टींचे
ववश्लेषण करण्यार्ाठी आवण ववक्रीचा अंदाज करण्यार्ाठी वापरले जातात.
• प्रेझेंटेशन फाईल्: प्रेझेंटेशनचे र्ावहत्य र्ेव्ह करण्यार्ाठी प्रेझेटेशन ग्राफफ्र्द्वारा बनववलेल्या
अर्तात. उदाहरणाथस, फाईलमध्ये ऑवर्यन्र् हँर्आउट्र्, टपीकर नोट्र् आवण इले्रॉवनक
टलाईड्र् अर्ू शकतात.
• र्ेटाबेर् फाईल्र्: खार् करून र्ेटाबेर् मॅनेजमेंट प्रोग्रॅम्मद्वारा बनववल्या जातात. ज्यात अत्यंत
र्ंरवचत आवण वनयोवजत र्ेटा अर्तो. उदाहरणाथस कमसचाऱ्याच्या र्ेटाबेर् फाईलमध्ये र्वस
कमसचाऱ्यांची नावे, कु टुंबाचे तपशील, पत्ते आवण इतर र्ंबंवधत मावहती अर्ते.
 कनेव्टवव्हटी
• कनेव्टवव्हटी म्हणजे इतर कं प्यूटर्स र्ह मावहती शेअर करण्यार्ाठीची तमच्या
पर्सनल कं प्यूटरची क्षमता. कनेव्टवव्हटीच्या र्ंकल्पनेच्या कें द्रटथानी नेटवकस अर्ते.
नेटवकस ही एक कम्युवनके शन वर्वटटम आहे जी दोन ककवा अवधक कम्प्युटर्स जोर्ते.
• जगातील र्वासत मोठे नेटवकस इं टरनेट आहे. हे एका प्रचंर् राजमागासर्ारखे आहे. जे
तुम्हाला अन्य लाखो लोकांर्ोबत आवण जगिरातील र्ंटथांर्ोबत जोर्ते. वेब
इं टरनेटवर उपलब्ध अर्लेल्या अनेक र्ामग्रीर्ाठी एक मल्टीमीवर्या इं टरफे र्
परववते, इं टरनेट तंत्रज्ञानामध्ये ऑनलाइन शॉप्रपग एक क्रांवतकारक उदाहरण आहे
ज्याने कनेव्टवव्हटीचा उत्कृ ष्ट पद्धतीने वापर के लेला आहे.
 ्लाउर् कं प्यूटटग
• इंटरनेटने कं प्यूटर्समध्ये आवण रोजच्या जीवनावरील त्याच्या पररणामावर प्रचंर् प्रगती के ली
आहे. वाटतववक, तंत्रज्ञानातील बदलाचा दर वनरं तर वाढत जाणाऱ्या गतीर्ोबतच वाढत
आहे. इं टरनेटर्ह, आपल्या जीवनावर प्रिाव टाकणाच्या तीन गोष्टी आहेत, त्या म्हणजे
्लाउर् कं प्यूटटग, वायरलेर् कम्युवनके शन आवण इं टरनेट ऑफ प्रथग्ज.
• ्लाउर् कं प्यूटटग युजर च्या कं प्यूटर वरील अनेक कं प्यूटर फक्रयांना इंटरनेटवरील कं प्यूटर्सवर
टथानांतररत करण्यार्ाठी इं टरनेट आवण वेबचा वापर करते. के वळ आपापल्या कं प्यूटरवर
अवलंबून राहण्यापेक्षा, युजर्स आता इं टरनेटचा वापर ्लाउर्शी जोर्ण्यार्ाठी आवण अवधक
शवक्तशाली कं प्यूटर्स, र्ॉफ्टवेअर आवण टटोरे ज प्राप्त करण्यार्ाठी करू शकतात.
 ्लाउर् कं प्यूटटग
• ्लाउर् टटोरे जची र्ामान्य उदाहरणे आहेत, गूगल ड्राईव्ह, र्ॉपबॉ्र्, वी रान्टफर,
इ. हे आपल्या व्यवक्तगत आवण खार्गी फाईल्र्च्या टटोरे जला, र्ॉ्युमेंट्र्ना,
प्रवतमांना, वव्हवर्ओ योजना इं टरनेटवर र्ुरवक्षतपणे ठे वण्यार् मदत करते, ज्यात ते
इतराशी शेअर करण्याचा आवण गरजेनुर्ार आपल्या उपकरणावर र्ाऊनलोर्
करण्याची देखील र्ोय अर्ते.
• लहान टटोरे जच्या र्ोयी मोफत अर्तात. परं त. अवधक जागेच्या आवश्यकतेर्ाठी
आवण वैवशष््ांर्ाठी पैर्े द्यावे लागतात.
 वायरलेर् कम्युवनके शन
• वायरलेर् कम्युवनके शनने आपण एकमेकांशी र्ाधत अर्लेल्या र्ंवादाचा मागस
बदलला आहे.
• टॅबलेट्र्, टमाटसफोन आवण वेअरे बल कम्युवनके शन वर्व्हाइर्ेर्र्ारख्या वायरलेर्
उपकरणांच्या जलद ववकार् आवण व्यापक वापरावर अनेक तज्ञांनी वायरलेर्
उपकरण क्रांतीची ही नुकतीच र्ुरुवात आहे, अर्े म्हंटले आहे
• आपण कशा प्रकारे र्ंवाद र्ाधतो आवण कं प्यूटर तंत्रज्ञानाचा वापर कर्ा करतो
यामध्ये आणखी अनेक बदल पुढे घर्तील अर्ेही त्यांना वाटते.
 इं टरनेट ऑफ प्रथग्ज (आयओटी)
• इंटरनेट ऑफ प्रथग्ज (आयओटी) हा इंटरनेटचा वनरं तर होणारा ववकार् आहे जो इले्रॉवनक
उपकरणांनी बनलेल्या रोजच्या उपकरणांना इं टरनेटवर र्ेटा पाठववण्यार् आवण प्राप्त
करण्यार् मदत करतो.
• हे कं प्यूटर्समधून र्वस प्रकारची उपकरणे टमाटसफोन्र् ते वॉचेर्ना रोजच्या अनेक उपकरणांना
जोर्ण्यार् मदत करते.
• उदाहरणाथस घरी बर्ववलेल्या र्ीर्ीटीव्हीद्वारे त्यांची मुले घरी एकटी अर्ताना घरातील
लाइव्ह म्हणजेच वाटतव प्रर्ारण, पालक त्यांच्या मोबाइलवर, ऑफफर्मधून, कोणत्याही
वेळी पाहू शकतात. एखादा शेतकरी त्याच्या शेतात बर्ववलेल्या पाण्याचा पंप दुरून त्याच्या
घरातून वनयंवत्रत करू शकतो.
 Concept Check
• र्ेटा ची व्याख्या र्ांगा फाईलच्या चार र्ामान्य प्रकारांची र्ूची द्या.
• कनेव्टववटी आवण नेटवकस टपष्ट करा.
• ्लाऊर् कम्प्युटटग काय अर्ते? वायरलेर् इव्होल्यूशन आवण आयओटी टपष्ट करा.