Wymagania do Sprawdzianu kl.1 sem.i - Starożytność.

Grecja i

Rzym - poziom rozszerzony

1. Wprowadzenie:

 - korzenie literatury
 - mityczne początki literatury
 - rodzaje i gatunki literackie
 - rozkwit literatury greckiej
 - złoty okres kultury rzymskiej

2. Opowieści o bogach i bohaterach - starożytne eposy

 - informacje o Homerze (biografia)

 - Homer - Iliada (wskazówki do lektury: kto jest kim, starożytna eschatologia, epos, styl
 homerycki, patos, heksametr, wiersz epicki)
 - Homer - Odyseja (wskazówki do lektury: toposy, topos wędrówki, przekłady, dziennik
podróży Odyseusza)

3. Mit i literatura:

 - mit, sacrum, profanum, archetyp

 - cechy mitów
 - rodzaje mitów
 - interpretacje mitów
 - mitologia rzymska
 - mity współcześnie - badacze
 - znajomość podstawowych mitów greckich i rzymskich: np. mit o Syzyfie, Prometeuszu,
Tezeuszu, Narcyzie, Orfeuszu, powstaniu świata,

4. Miłośnicy mądrości i mówcy:

 - miłośnicy mądrości
 - klasyczny okres filozofii greckiej
 - antyczne szkoły filozoficzne i słynni filozofowie starożytni - (kto + program)
 - retoryka i słynni starożytni retorzy (działy retoryki; kompozycja mowy; podstawowe zasady)
 - Platon - Państwo (fragmenty) - jaskinia Platona (założenia eksperymentu)

5. W greckim teatrze: tragedia i komedia

 - geneza widowisk teatralnych

 - pierwszy aktor i chór
 - cechy tragedii (katastrofa, tragizm, przeznaczenie, wina tragiczna-hamartia, pycha-hybris,
ironia
 tragiczna, ironia losu, zasada trzech jedności)
 - Arystoteles - Poetyka (naśladowanie rzeczywistości - mimesis)
 - główne cechy tragedii antycznej
 - wielcy tragicy starożytnej Grecji
 - sztuka starożytnej Grecji - porządki architektoniczne, Praksyteles, Fidiasz, kontrapost,
kanon, złoty podział, malarstwo czerwono i czarnofigurowe
 - Sofokles - Antygona (biografia autora, data powstania utworu, źródła, konstrukcja, kreacja
 bohaterów: Antygona, Kreon,
 - Sofokles - Król Edyp (data powstania utworu, źródła, konstrukcja, problematyka)
  - Arystofanes - Chmury (fragment) (data powstania utworu, źródła, konstrukcja komedii
antycznej, problematyka)

6. Horacy i liryka starożytna:

 - Horacy - wzór europejskiej liryki

 - Horacy - biografia
 - sentencje horacjańskie
 - plejada poetów starożytnych - Tyrtajos, Safona, Anakreont
 - Horacy - Do Leukone, Exegi monumentum (interpretacja tekstów)

7. Frazeologia mitologiczna:

pięta Achillesa, koń trojański, puszka Pandory, łoże prokrustowe, stajnia Augiasza, nić Ariadny,

powrót do Itaki, paniczny strach, męki Tantala, Ikarowy lot, pod Egidą, Argusowe oko

Ważne pojęcia:

antropomorfizm, politeizm, archetyp, eschatologia, narcyzm, ogień prometejski, prometeizm,

syzyfowa praca, hekatomba, helikon, muza, ekspiacja, heros, motyw, palladion, self-made man,

amfibrach, daktyl, aojdowie, epopeja, heksametr, in medias res, kenotaf, porównanie homeryckie,

stopa (w liryce), everyman, fama, mentor, retrospekcja, epikureizm, eudajmonizm, hedonizm,

heureza, poetyka, sceptycyzm, sofistyka, stoicyzm, epigramat, hymn, strofa saficka, symposia,

agon, archont, choreg, dytyramb, katcharsis, konflikt tragiczny, tetralogia, hybris, stychomytia,

ekloga