Historia-kartkówka

Skutki II wojny światowej:

-śmierć ok.50 mln ludzi
-wielu straciło dorobek życia
-zniszczona infrastruktura
-zrujnowane wiele miast: Warszawa, Leningrad, Berlin, Tokio, Hiroszima
-setki tysięcy zostało inwalidami
-wielu więźniów obozu koncentracyjnego utraciło zdrowie psychiczne, nie byli w stanie
wrócić do życia w społeczeństwie
-tysiące dzieci zostało sierotami
-dziesiątki tysięcy ludzi zostali bezdomnymi
-utracono wiele cennych dzieł sztuki
-tysiące zabytków zostało zniszczonych
-silną pozycję międzynarodową utraciła Wielka Brytania i Francja
-ukształtował się układ dwubiegunowy-nowymi liderami światowymi zostało ZSRS i USA.

Konferencja w Poczdamie:
cel: rozstrzygnięcie powojennych losów pokonanych Niemiec
miejsce: Poczdam pod Berlinem
termin: 17 lipca- 2 sierpnia 1945 r.
uczestnicy: Józef Stalin (przywódca ZSRS), Harry Truman (nowy prezydent USA), Winston
Churchill (premier Wielkiej Brytanii), Clement Attlee (następca Winstona)
decyzje:
-podział Niemiec i Austrii na cztery strefy okupacyjne (amerykańską, brytyjską, sowiecką,
francuską)
-zobowiązanie Niemiec do wypłaty reparacji wojennych (odszkodowanie za szkody i
zniszczenia)
-wprowadzenie na terenie Niemiec 4 zasad D: denazyfikacja (usunięcie z życia
politycznego i społecznego działaczy związanych z systemem nazistowskim),
demilitaryzacja (całkowite lub częściowe pozbawienie kraju zasobów do obrony i
uzbrojenia), dekartelizacja (podział funkcjonujących w przemyśle związków przedsiębiorstw
z jednej branży na mniejsze jednostki), demokratyzacja (zmiany ustrojowe mające na celu
wprowadzenie systemu demokratycznego)
-przebieg zachodnich i północnych granic Polski
-otrzymanie przez ZSRS rejonu Królewca
-wysiedlenie z terenów Czechosłowacji, Węgier i Polski wszystkich Niemców
-ukaranie niemieckich zbrodniarzy wojennych

Powstanie ONZ
ONZ-Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała z udziałem delegacji 50 państw.
Rozpoczęła się w kwietniu 1945 r. w San Francisco USA. Zakończyła się 26 czerwca 1945
podpisaniem Karty Narodów Zjednoczonych, w której były zasady funkcjonowania
organizacji.
-Na czele ONZ miał stać sekretarz generalny
-Głównym organem od podejmowania decyzji w ONZ była Rada Bezpieczeństwa, w której
zasiadali stali członkowie: USA, ZSRS, Francja, Wielka Brytania i Chiny-każdemu z nich
przysługiwało prawo weta czyli pozwalało to im zablokować wszelkie decyzje innych
organów organizacji
-Państwa należące do ONZ brały udział w corocznych sesjach Zgromadzenia Ogólnego.
Każdemu państwu przysługiwał 1 głos.
W 1948 ONZ uchwaliło powszechną deklarację praw człowieka.

Ekspansja komunizmu w Europie

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej: Bułgaria, Czechosłowacja, wschodnia część Niemiec,
Polska, Rumunia i Węgry znalazły się w sowieckiej strefie wpływów. Na tych terytoriach
stacjonowała Armia Czerwona i służby sowieckie, dzięki czemu komunistyczni przejęli
lokalną władzę. Stalin chciał poszerzyć swoją działalność i wspierał komunistyczne
działalności. Pomimo wojny Armia Czerwona nie została zredukowana, a wywiad sowiecki
nadal funkcjonował i szpiegował państwa zachodnie. W ten sposób Stalin zdobył informacje
o amerykańskiej bombie i rozpoczął budowę własnej.

Zimna wojna i doktryna Trumana

Po zakończeniu II wojny światowej narastał konflikt między ZSRS i USA. Ten okres jest
znany jako zimna wojna, ponieważ nigdy nie doszło do faktycznej walki między państwami.
Za początek zimnej wojny uznaje się przemówienie Churchilla 5 marca 1946 r. Świadkiem
tego przemówienia był prezydent Harry Truman, zgadzał się z poglądami Churchilla. 12
marca 1946 r Truman przedstawił swój program- doktrynę Trumana, który zmienił stosunek
krajów zachodnich do ZSRS. Oświadczył, że komunizm nie służy światowi i należy mu się
sprzeciwić.

Plan Marshalla
W czerwcu 1947 r Truman ogłosił plan amerykańskiej pomocy państwom wschodnim po
wojnie i państwom komunistycznym. Plan ten nazwano planem Marshalla. Plan wydatków
miał podlegać kontroli amerykanów. Pod naciskiem ZSRS państwa odmówiły udziału.

Kryzys berliński
USA i Wielka Brytania przez konflikt ze Stalinem zaczęły rozważać utworzenie państwa
zachodnioniemieckiego. Wtedy Stalin z nocy 23-24 czerwca odciął dostawy do Berlina pod
pretekstem remontów, jednak kraje przez 11 miesięcy dostarczały żywność i ubrania dla
mieszkańców. Stalin odwołał blokadę 12 maja 1949 r..

Powstanie dwóch państw niemieckich.

Niemcy zostały podzielone na dwa państwa: Republika Federalna Niemiec (RFN) w, której
kanclerzem został Konrad Adenauer- antykomunista. W strefie okupacyjnej sowieckiej
została utworzona Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD). Od początku NRD było
państwem komunistycznym, był problem z ekonomią oraz brak było tam swobód
demokratycznych. Mieszkańcy NRD uciekali do Berlina Zachodniego. Z nocy 12-13 sierpnia
Stalin oddzieli najpierw zasiekami, później murem dwa państwa. Mur berliński na 30 lat stał
się symbolem zimnej wojny.

Powstanie NATO
Wzrost napięcie między ZSRS, a państwami zachodnimi skłonił je do założenia organizacji,
która będzie chronić przed komunizmem. 4 kwietnia 1949 r USA, Kanada i 10 innych państw
zawarły układ i powstała Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego. Miała ona charakter
polityczno-wojskowy, a członkowie byli zobowiązani do niesienia pomocy w razie agresji z
zewnątrz. Organizacja działa do dnia dzisiejszego.

ZSRS po II wojnie światowej

Po zwycięstwie z Niemcami ZSRS osiągnęły bardzo silną pozycję. A wynikało to z tego:
-terytorium powiększyło się o Litwę i Łotwę, Estonię i kresy Rzeczypospolitej, Ruś
Zakarpacką, Besarabię
-strefa wpływów objęła całą Europę Środkowo-Wschodnią
Na terenach ZSRS wprowadzono brutalną sowietyzację.

Jugosławia
W momencie wkroczenia Armii Czerwonej do kraju, Jugosławia była już po części
wyzwolona od komunizmu dzięki partyzantce komunistycznej. Josip Broz Tito nie chciał
wprowadzał komunizmu sowieckiego. Chciał budować go na własnych zasadach i zachować
niezależność od ZSRS. Rozpoczął konflikt ze Stalinem, jednak Tito zawarł tajne układy z
USA, które wysyłały mu pieniądze i broń. Kraj stał się komunistyczny, jednak przeciwny
Stalinowi współpracujący z Zachodem

Kraje demokracji ludowej

Podporządkowane Sowietom kraje nazywano krajami demokracji ludowej
Ich cechami były:
-rządy na wzór sowiecki
-władza w rękach komunistów
-konstytucje jak sowieckie
-kolektywizacja rolnictwa i nacjonalizacja przemysłu oraz handlu
-ateizacja społeczeństwa
-pozbywanie się przeciwników komunizmu
-izolacja od Europy Zachodniej
W celu silniejszego związania gospodarek krajów komunistycznych powołano RWPG-Rada
Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Miała ona wspierać rozwój gospodarek poszczególnych
członków układu, w rzeczywistości służyła celom ekonomicznym ZSRS.

Odwilż w bloku wschodnim

Stalin zmarł 5 marca 1953. Po tym zaczęłą się walka o władze, którą wygrał Nikita
Chruszczow w 1956 r. Zapowiadał polepszenie się warunków i współpracę z Zachodem.
Przełomem był XX Zjazd KPZS w Moskwie z nocy 24 na 25 lutego 1956 został wygłoszony
referat w którym obecny kanclerz skrytykował rządy Stalina. Wywołał ogromne zaskoczenie.
Chruszczowa zaczęto postrzegać jako zwolennika reform i odprężenia w stosunkach
międzynarodowych. Ten referat dał początki złagodzenia sytuacji. Nastąpiła destalinizacja,
polegająca na odrzuceniu terroru.

Układ Warszawski
Komuniści utworzyli odpowiednik NATO czyli układ warszawski, stworzony został 14 maja
1955 r w warszawie. Układ miał bronić państw komunistycznych, jednak w rzeczywistości
służył do operacji przeciwko zachodowi.
Powstanie węgierskie w 1956 r
W wyniku przemian w ZSRS domagano się demokratyzacji Węgier. 23 października 1956 r
w Budapeszcie zorganizowano manifestację, popierającą demokratyczne zmiany w Polsce.
Doszło do starć z policją i wojskami sowieckimi. Walki przerodziły się w powstanie
węgierskie 23 października-10 listopada 1956 r. Udało im się wyprzeć jednostki sowieckie, a
na czele rządu stanął Imre Nagy.
Jego działania:
-rozpoczął wprowadzać demokratyczne reformy
-ograniczył represje polityczne
-stworzył nowy, koalicyjny rząd
-ogłosił decyzje o demokratyzacji kraju oraz wystąpienia Węgier z układu warszawskiego
-poprosił o pomoc ONZ w celu nadania Węgrom statusu neutralnego
Te wydarzenia zaniepokoiły Chruszczowa. 4 listopada 1956 r nastąpiła interwencja wojsk
sowieckich na tereny Węgier. Mimo oporu zakończyła się ona po kilku dniach, a kraj wrócił
pod rządy komunistów.
Skutki powstania węgierskiego:
-zginęło ok. 2 tys, a wyjechało ok. 200 tys.
-Imre schował się w Jugosławii, ale został wybawiony i powieszony
-sowiecką inwazję na Węgry potępiło ONZ, ale wydali jedynie rezolucje
-USA i inne państwa zachodu zachęcały Węgry do oporu, jednak później uznały powstanie
jako wewnętrzną sprawę bloków wschodnich

Najważniejsze skróty
ONZ- Organizacja Narodów Zjednoczonych
RFN- Republika Federalna Niemiec
NRD- Niemiecka Republika Demokratyczna
NATO- Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego
KDL- Kraj Demokracji Ludowej
RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

Sprawy Niemiec
Klęska III Rzeszy (8 maja 1945)-----> Strefy okupacyjne—--> Konferencja w Poczdamie
(lipiec-sierpień 1945 r)------>Proces Norymberski (1945-1946 r)--------> Blokada Berlina
(1948-1949 r)------> powstanie RFN i NRD 1949 r—-->powstanie berlińskie 1953 r—--> mur
berliński 1961 r

Państwa należące do:

-układu warszawskiego- NRD, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Albania, Polska,
ZSRS
-NATO- Islandia, Norwegia, Wielka Brytania, Dania, RFN, Francja, Hiszpania, Portugalia,
Włochy, Grecja, Turcja
-państw neutralnych- Szwecja, Finlandia, Szwajcaria, Austria, Jugosławia, Cypr, Irlandia