Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

8ο ΜΑΘΗΜΑ

ΟΤΑΝ ΒΓΕΙΣ ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ,

ΠΑΡΕ ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΜΟΛΥΒΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΙ

Gaius Plinius Cornelio Tacito suo salutem. Ridebis. Ego tres apros feroces cepi. «Ipse?»
interrogabis. Ipse. Ad retia sedebam; erat in proximo non venabulum sed stilus et
pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras
habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus
eris, licebit tibi quoque pugillares adportare: videbis non Dianam in montibus sed
Minervam errare. Vale!

ΑΠΛΗ ΛΥΣΗ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Γάιος Πλίνιος στέλνει τις ευχές του στο φίλο του Κορνήλιο Τάκιτο. Θα γελάσεις.
Εγώ έπιασα τρία φοβερά αγριογούρουνα. « Ο ίδιος; » θα ρωτήσεις. « Ο ίδιος ».
Καθόµουνα κοντά στα δίχτυα· υπήρχε πλάι µου όχι κυνηγετική λόγχη αλλά γραφίδα και
πλάκες (γραφής) αλειµµένες µε κερί· σκεπτόµουνα κάτι και κρατούσα σηµειώσεις· αν
και είχα τα δίχτυα άδεια, είχα όµως γεµάτες τις πλάκες. Τα δάση και η µοναξιά είναι
µεγάλα (δυνατά) ερεθίσµατα της σκέψης. Όταν πας στο κυνήγι, θα µπορέσεις και συ
επίσης να φέρεις πλάκες γραφής· (τότε) θα δεις ότι δεν περιπλανιέται στα βουνά η
Άρτεµη αλλά η Αθηνά. Γεια σου!

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Gaius –ii / –i = ο Γάιος
Plinius –ii / -i = ο Πλίνιος
Cornelius -ii / -i = ο Κορνήλιος
Tacitus –i = ο Τάκιτος
suus –a –um = δικός του, της, του
salus –salutis = η σωτηρία, ο χαιρετισµός
dico –dixi –dictum –dixere = λέω
rideo – risi –risum –ridere = γελώ
aper –apri = το αγριογούρουνο, ο κάπρος
ferox –ferocis = ο άγριος, ο τροµερός
capio –cepi –captum –capere = συλλαµβάνω, αρπάζω
ipse –a –um = ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο
interrogo –avi –atum –are = ρωτώ
rete –retis = το δίχτυ
ad retia= στα δίχτυα
sedeo –sedi –sessum –sedere = κάθοµαι
prope = κοντά // proximus –a –um = ο πλησιέστατος -η -ο
in proximo= πλάι µου
sum –fui - / - esse = είµαι, υπάρχω
venabulum –i = η κυνηγετική λόγχη
stilus –i = η γραφίδα
pugillares –ium = οι πλάκες (γραφής) αλειµµένες µε κερί
cogito –avi –atum –are = σκέπτοµαι 1
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

aliquis –aliqua ή aliquae –aliquid = κάποιος, κάτι

enoto –avi –atum –are = σηµειώνω
etsi = αν και
habeo –habui –habitum –habere = έχω
vacuus –a –um = ο άδειος, ο κενός
plenus –a –um = ο πλήρης, ο γεµάτος
tamen = όµως
cera –cerae = το κερί // cerae –arum = οι πλάκες γραφής
silva –ae = το δάσος
solitudo –solitudinis = η µοναξιά
magnus –a –um = ο µεγάλος –η -ο
incitamentum –i = το ερέθισµα
cogitatio –onis = η σκέψη
cum = όταν
venatio –onis = το κυνήγι
in venationibus = στο κυνήγι
licet –licuit (licitum est) - / - licere = είναι δυνατό, επιτρέπεται
quoque = επίσης
adporto –avi –atum –are = φέρνω
video –visi –visum –videre + ειδικό απαρέµφατο = καταλαβαίνω
video –visi –visum –videre + κατηγορηµατική µετοχή = βλέπω
Diana –ae = η Άρτεµη
mons –montis = το βουνό
in montibus = στα βουνά
Minerva –ae = η Αθηνά
erro –avi –atum –are = περιπλανιέµαι
valeo –valui -/- valere = είµαι δυνατός, ισχύω, υγιαίνω

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
1. Gaius Plinius Cornelio Tacito suo salutem : κύρια πρόταση
dicit: εννοείται ρήµα, Gaius Plinius: υποκείµενο ρήµατος, salutem ( άµεσο ), Cornelio
Tacito ( έµµεσο ): αντικείµενα ρήµατος, suo: επιθετικός προσδιορισµός στη λέξη
Cornelio Tacito
2. Ridebis : κύρια πρόταση
Ridebis: ρήµα, tu: εννοείται υποκείµενο ρήµατος
3. Ego tres apros feroces cepi : κύρια πρόταση
cepi: ρήµα, Ego: υποκείµενο ρήµατος, apros: αντικείµενο ρήµατος, tres, feroces:
επιθετικοί προσδιορισµοί στη λέξη apros
4. « Ipse ? » : κύρια πρόταση (ευθεία ερώτηση)
cepisti: εννοείται ρήµα, Ipse: υποκείµενο ρήµατος, eos: εννοείται αντικείµενο ρήµατος
5. interrogabis : κύρια πρόταση
interrogabis: ρήµα, tu: εννοείται υποκείµενο ρήµατος
6. Ipse : κύρια πρόταση
cepi: εννοείται ρήµα, Ipse: υποκείµενο ρήµατος
7. Ad retia sedebam; : κύρια πρόταση
sedebam: ρήµα, Ego: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, Ad retia: εµπρόθετος
προσδιορισµός στάσης σε τόπο
8. erat in proximo non venabulum sed stilus et pugillares : κύρια πρόταση
erat: ρήµα, venabulum, stilus, pugillares: υποκείµενα ρήµατος, in proximo: εµπρόθετος
προσδιορισµός στάσης σε τόπο
9. cogitabam aliquid : κύρια πρόταση
2
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

cogitabam: ρήµα, Ego: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, aliquid: αντικείµενο ρήµατος

10. enotabamque : κύρια πρόταση
enotabamque: ρήµα, Ego: εννοείται υποκείµενο ρήµατος
11. etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam :
etsi retia vacua : δευτερεύουσα επιρρηµατική εναντιωµατική πρόταση
habebam: εννοείται ρήµα, Ego: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, retia: αντικείµενο
ρήµατος, , vacua: κατηγορούµενο στο αντικείµενο retia
plenas tamen ceras habebam : κύρια πρόταση
habebam: ρήµα, Ego: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, ceras: αντικείµενο ρήµατος,
plenas: κατηγορούµενο στο αντικείµενο ceras
12. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis : κύρια πρόταση
sunt: ρήµα, Silvae, solitudo: υποκείµενα ρήµατος, incitamenta: κατηγορούµενο στα
υποκείµενα Silvae, solitudo, magna: επιθετικός προσδιορισµός στη λέξη incitamenta,
cogitationis: γενική αντικειµενική στη λέξη incitamenta
13. Cum in venationibus eris, licebit tibi quoque pugillares adportare: :
Cum in venationibus eris : δευτερεύουσα επιρρηµατική χρονική πρόταση
eris: ρήµα, tu: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, in venationibus: εµπρόθετος
προσδιορισµός στάσης σε τόπο
licebit tibi quoque pugillares adportare: : κύρια πρόταση
licebit: απρόσωπο ρήµα, adportare: υποκείµενο ρήµατος, pugillares: αντικείµενο
ρήµατος, tibi: δοτική προσωπική κρίνοντος προσώπου
14. videbis non Dianam in montibus sed Minervam errare : κύρια πρόταση
videbis: ρήµα, tu: εννοείται υποκείµενο ρήµατος, errare: αντικείµενο ρήµατος, Dianam,
Minervam: υποκείµενα απαρεµφάτου (ετεροπροσωπία), in montibus: εµπρόθετος
προσδιορισµός στάσης σε τόπο
15. Vale! : κύρια πρόταση
Vale: ρήµα, tu: εννοείται υποκείµενο ρήµατος

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Gaius : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Gaius –ii / –i
(αρσενικό, κλητική Gai)
Plinius : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Plinius –ii / -i
(αρσενικό, κλητική Plini)
Cornelio : δοτική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Cornelius -ii / -i
(αρσενικό, κλητική Corneli)
Tacito : δοτική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Tacitus –i (αρσενικό)
suo : δοτική πτώση ενικού αριθµού του αρσενικού της κτητικής αντωνυµίας suus –a –
um
salutem : αιτιατική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης salus –salutis
(θηλυκό)
Ridebis : β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής µέλλοντα του ρήµατος rideo – risi –risum –
ridere (β΄ συζυγίας)
Ego : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού της προσωπικής αντωνυµίας (α΄ πρόσωπο)
tres: αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του αρσενικού γένους του απόλυτου
αριθµητικού tres – tres - tria
apros : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης aper –apri
(αρσενικό)
feroces : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του αρσενικού γένους του
µονοκατάληκτου επιθέτου γ΄ κλίσης ferox –ferocis
cepi : : α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρακειµένου του ρήµατος capio –cepi –
captum –capere (γ΄ συζυγίας)
3
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

Ipse : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του αρσενικού γένους της οριστικής
αντωνυµίας ipse –a –um
interrogabis : β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής µέλλοντα του ρήµατος interrogo –avi –
atum –are (α΄συζυγίας)
Ipse : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του αρσενικού γένους της οριστικής
αντωνυµίας ipse –a –um
retia : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης rete –retis
(ουδέτερο)
sedebam : α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού του ρήµατος sedeo –sedi –
sessum –sedere (β΄ συζυγίας)
erat : γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού του βοηθητικού ρήµατος sum –fui
- / - esse
proximo : τοπικό επίρρηµα prope // αφαιρετική του επιθέτου proximus –a –um
(υπερθετικός)
venabulum : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης venabulum
–i (ουδέτερο)
stilus : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης stilus –i
(αρσενικό)
pugillares (µόνο πληθυντικό) : ονοµαστική πτώση πληθυντικού αριθµού του
ουσιαστικού γ΄ κλίσης pugillares –ium (αρσενικό)
cogitabam : α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού του ρήµατος cogito –avi –
atum –are (α΄συζυγίας)
aliquid : αιτιατική πτώση ενικού αριθµού του ουδετέρου γένους της αόριστης
ουσιαστικής αντωνυµίας aliquis –aliqua ή aliquae –aliquid
enotabamque : α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού του ρήµατος enoto –avi –
atum –are (α΄συζυγίας)
etsi : εναντιωµατικός σύνδεσµος
retia : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης rete –retis
(ουδέτερο)
vacua : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουδετέρου γένους του επιθέτου β΄
κλίσης vacuus –a –um
plenas : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του θηλυκού γένους του επιθέτου β΄
κλίσης plenus –a –um
tamen : αντιθετικός σύνδεσµος
ceras : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού α΄κλίσης cera –cerae //
cerae –arum (θηλυκό, ετερόσηµο)
habebam : α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρατατικού του ρήµατος habeo –habui –
habitum -habere (β΄ συζυγίας)
Silvae : ονοµαστική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού α΄κλίσης silva –ae
(θηλυκό)
solitudo : ονοµαστική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης solitudo –
solitudinis (θηλυκό)
sunt : γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα του βοηθητικού ρήµατος sum –
fui - / - esse
magna : ονοµαστική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουδετέρου γένους του επιθέτου
β΄ κλίσης magnus –a –um
incitamenta : ονοµαστική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού β΄ κλίσης
incitamentum –i (ουδέτερο)
cogitationis : γενική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης cogitatio –onis
(θηλυκό)
cum : χρονικός σύνδεσµος

4
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

venationibus : αφαιρετική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης

venatio –onis (θηλυκό)
eris : β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής µέλλοντα του βοηθητικού ρήµατος sum –fui - /
- esse
licebit : γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής µέλλοντα του απροσώπου ρήµατος licet –licuit
(licitum est) - / - licere (β΄ συζυγίας)
tibi : δοτική πτώση ενικού αριθµού της προσωπικής αντωνυµίας (β΄ πρόσωπο)
quoque : τροπικό επίρρηµα
pugillares (µόνο πληθυντικό) : αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθµού του
ουσιαστικού γ΄ κλίσης pugillares –ium (αρσενικό)
adportare : απαρέµφατο ενεστώτα του ρήµατος adporto –avi –atum –are (α΄συζυγίας)
videbis : β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής µέλλοντα του ρήµατος video –visi –visum –
videre (β΄ συζυγίας)
Dianam (µόνο ενικό) : αιτιατική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού α΄κλίσης
Diana –ae
montibus : αφαιρετική πτώση πληθυντικού αριθµού του ουσιαστικού γ΄ κλίσης mons
–montis (αρσενικό)
Minervam (µόνο ενικό) : αιτιατική πτώση ενικού αριθµού του ουσιαστικού α΄κλίσης
Minerva –ae
errare : απαρέµφατο ενεστώτα του ρήµατος erro –avi –atum –are (α΄ συζυγίας )
Vale : β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα του ρήµατος valeo –valui -/-
valere (β΄ συζυγίας)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Απρόσωπη Σύνταξη

Το απαρέµφατο µπαίνει ως υποκείµενο µετά από απρόσωπες εκφράσεις ή απρόσωπα

ρήµατα
Η δοτική κοντά σε απρόσωπα ρήµατα (π.χ licet, placet) είναι δοτική κρίνοντος
προσώπου (licebit tibi)

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

ΟΥ∆ΕΤΕΡΑ ΦΩΝΗΕΝΤΟΛΗΚΤΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

 Τα τριτόκλιτα φωνηεντόληκτα που λήγουν σε –e, -al, -ar, είναι ουδέτερα και
διαφέρουν από τα αρσενικά/ θηλυκά στην αφαιρετική ενικού (-i αντί -e) και στην
ονοµαστική, αιτιατική και κλητική του πληθυντικού(-ia)
Το ουσιαστικό mare-is κλίνεται ως εξής:

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΟΝ. mar-e mari-a

ΓΕΝ. mar-is mari-um
∆ΟΤ. mar-i mari-bus
ΑΙΤ. mar-e mari-a
ΚΛΗ. mar-e mari-a
ΑΦ. mar-i mari-bus

5
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

ΕΠΙΘΕΤΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

 Τα τριτόκλιτα επίθετα διαιρούνται σε τρικατάληκτα (acer-acris-acre),

δικατάληκτα (brevis-brevis-breve) και µονοκατάληκτα (ferox). Σχηµατίζουν την
αφαιρετική ενικού σε -i, τη γενική πληθυντικού σε -ium και την ονοµαστική, αιτιατική
και κλητική των ουδετέρων σε -ia . Στον πληθυντικό αριθµό τα µονοκατάληκτα εχουν
ξεχωριστό τύπο για τα ουδέτερα (feroces, feroces, ferocia)
Tα επίθετα acer-acris-acre, brevis-brevis-breve, ferox- ferox- ferox κλίνονται ως
εξής:

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

ΟΝ. acer acris acre acres acres acria

ΓΕΝ. acris acris acris acrium acrium acrium
∆ΟΤ. acri acri acri acribus acribus acribus
ΑΙΤ. acrem acrem acre acres acres acria
ΚΛΗ. acer acris acre acres acres acria
ΑΦ. acri acri acri acribus acribus acribus

Aρσενικό + Θηλυκό Ουδέτερο Aρσενικό + Θηλυκό Ουδέτερο

ΟΝ. brevis breve breves brevia

ΓΕΝ. brevis brevis brevium brevium
∆ΟΤ. brevi brevi brevibus brevibus
ΑΙΤ. brevem breve breves brevia
ΚΛΗ. brevis breve breves brevia
ΑΦ. brevi brevi brevibus brevibus

Aρσενικό + Θηλυκό Ουδέτερο Aρσενικό + Θηλυκό Ουδέτερο

ΟΝ. ferox ferox feroces ferocia

ΓΕΝ. ferocis ferocis ferocium ferocium
∆ΟΤ. feroci feroci ferocibus ferocibus
ΑΙΤ. ferocem ferox feroces ferocia
ΚΛΗ. ferox ferox feroces ferocia
ΑΦ. feroci feroci ferocibus ferocibus

6
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
 Λυµένα Θέµατα και Ασκήσεις κ.λ.π

OΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ

Α΄ΚΑΙ Β΄ΣΥΖΥΓΙΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ

 Θέµα Ενεστώτα + b + συνδ. φωνήεν (i, o, u) + βασικές καταλήξεις

Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑ Β΄ ΣΥΖΥΓΙΑ
α΄ ενικό amab-o deleb-o
β΄ ενικό amabi-s delebi-s
γ΄ενικό amabi-t delebi-t
α΄ πληθ. amabi-mus delebi-mus
β΄ πληθ. amabi-tis delebi-tis
γ΄πληθ. amabu-nt delebu-nt

Λύτης: Ιακωβίνα Χαρικιοπούλου

7
ΣΟΛΩΜΟΥ 29 ΑΘΗΝΑ
210.38.22.157 – 495
www.arnos.gr – e-mail : info@arnos.gr
www.eap-learning.gr – www.oktonia.com
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ