Chuong 7 CAC CHi TIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 7.1. DO TH] CONG CHI THT Cae chi tiéu lam ¥: Ong co duge chia thanh cdc chi tiéu chi thi (bén trong xilanh), dic trumg cho sw hon thign cia qua trinh e6ng tée trong xilanh, chi tiéu chi thj chi tinh tn that nhigt xay trong chinh xilanh va cae chi tiéu higu dung (bén ngoai xilanh), khi tinh mot phan nhé tén that co hoc khi chuyén cong gian né cia khi qua piston va co edu khuyu true thanh truyén (KTTT) dén truc khuyu cua ding co. Cae chi tiéu chi thi cua dong co gbm 6 dp sudt chi thi trung bink p,, cng sudt chi thi trung binh N,, sudt tiéu hao nhién liéu chi thi g va higu sudt cht thi 1 Trong chu trinh céng tac, nhiét nang toa ra khi chay nhién ligu, m6t phn nhiét nang (duge Xie dinh bai higu sudt chi thi) lam gian no khi chay trong xilanh va sinh céng c6 ich, duge goi 1 cong chi thj eiia chu trinh Lj, Khi d6, dp suat bén trong xilanh ludn thay ddi. Dé dat duge nhing diéu da tinh todn va dé so sinh cée dong co khie nhau, ap suit trong xilanh bién déi theo hanh tinh ci piston duge thay bing ap sudt gid dinh khng déi, sao cho céng sinh ra cia chu trinh nay cing bing chinh id tri cong cla chu trinh voi ap sudt thay doi. Ap sudt khong d6i trung binh ndy duge goi Ia dp sudr cht thi trang bink p,. Nhu vay, ap suat chi thi Hink 7.1 Céch xée dink dp suét crung binh duge hiéu 1a ap sudt khong d6i quy ‘chi thi trung bin uGe p; tée dung lén piston trong hanh trinh sinh céng va hoan thinh mét chu ky céng tac, bing céng chi thi cia chu trinh kin. D6 thi ap suat chi thi trung binh 1 d6 cao cia hinh chit nhat c6 dign tich bing dign tich ciia dé thi céng chi thi, d6 chinh 1a m6t duing thing nam ngang trén dé thj (hinh 7.1), Ap suat chi thi tung binh cho phép so sanh cdc chu trinh bat ky va cde dong co voi kiéu logi tiyy ¥ theo cée chi tiéu c6ng suit mi khdng phy thude vao phurong php thye hién chu trinh cong te. Cae dong co 6 gid tri ap sudt chi thi trung binh lm s® c6 céng suat lem, khi cae diéu kién khae (hanh trinh piston, kich thude va sé xilanh, tc 46 quay) duge gitt nguyén.248, CHUONG 7 Ap suat chi thi trung binh ly thuyét p’; c6 thé duge biéu didn bing ty sé cia céng chi thi 1 voi thé tich cng tée ctia xilanh M, Ay Theo cach dé, ap suat chi thj trung binh duge hiéu la cdng riéng tia chu trinh. nghTa I’ cOng sinh ra trén mot don vi thé tich cng tie cia xilanh, 6 thi chi thj tinh ton (hinh 7.1) ching ta tim duge céng ¢6 ich chi thi eta khé L 46i vai chu trinh hon hop 6 dang tng di sb cdng ch th eva ede gua tinh ign = Loy + Lye + Lo ~ Le (7.2) 6 dy: Ley - cOng cla qua trinh cp nhiét khi V = const; vi thé tich khéng thay ddi Le = 0: Ly, ~ c6ng cia qué trinh cép nhiét khi p = const; Z,y - eOng cua qua trinh gidn ne khi ny = const; Lye - cong cia qué trinh nén khi n) = const Thay céng cilia méi qué trinh qua cdc théng sé ctia chu trinh (ap suit va thé tich) vao (7.2), ta nhan duge: — P= Dw, nl Thay gid tri 17, nhin dire vao hi (7.1) va bién déi dua tén quan hé ‘fe ~ 1) va. dua M/(e ~ 1) ra lam thita sé chung, khi dé Sree baler t| Ching ta thay thé cae dai lugng trong dau ngodc vudng tir ede bidu thite da biét 3 AE = ApS va dua p. ra ngoai lam thira sé chung. Két qua biéu thite cudi cing ap sudt chi iia chu trinh hon hop la: rung binh (7.3) Tir biéu thite (7.3) thay rin, cua chu trinh céng tic &, A. p p’ ¥ IG voi pe va phy thude vao cic tham sé phi kich thuée cing nhu véi nm vim, Qua dé ta thay rang 4p suat chi thj trung binh p’; khéng phu thudc vio cae thing sé co ban cia xilanh dine co: dung ‘inh silanh D vi hah trinh piston S (boi vi n6 tinh cho mx don vj thé ti cia dong co qua trinh chay va 6 cudi qua ‘inh gin né (diém 6) trong d6 thi cong chi thi, eting nh Wien quan dén 9 Iéch gitta qué trinh thyc va qué trinh da bién trong hanh trinh nén va‘MI TIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 9 Nhu vay, ap sudt chi thi trung binh thue té e6 thé duge xae dinh theo eng thite: Pao sé giita dién tich ctia dé thi cong chi thi (tinh ton). O day = fi/ fig hi hé 56 dién dy d6 thi chi thi, kay thue té f voi dign tich eita dé thi cOng chi thi ly thuy Vai dong eo bin ky 5 = 0.90 + 0.96 Phan lyon cong cia dé thi (xem hinh 7.1) 6 diém c trén do thi cong thue té duge vidi thich beri su phun s6m nhién ligu; ede diém y va z boi toe dé chay nhign ligu cudi cing (hitw han), va sau cling 6 phan cudi ciia duémg cong gidn no tai diém b va a — sue mo sém cua xupap xa, Trén cic dong cor hai ky) p", nhin durge tit phwrong trinh (7.3) phai tinh theo hanh trinh ¢6 ich piston V(1 — y). Thong thuéng, phn dudi cua d6 thi da hoan ton bit thém cho cic phan Iugn géc etia dd thi, nghfa li $= 1. Khi do, ap suat chi thi trung binh thye cua dng eo hai ky chtia hanh trinh c6 ich cia piston duce viet nhur sau PapPi(l~W). é tinh toan so b6 phan tén that hanh trinh piston y do chiéu cao cua ctia xa trong h théng quét vong. ta ly bang chiéu cao cia ctra xa yi, va 6 hé thdng quét thang ta Ky bang chiéu cao cia ctta quét ry Gia tri 6p suat chi thi trung binh p, de trung cho mite dé hoan thign eda hu t tae, déi vai dong co thiy khéng tang ap p; = 0,65 = 0,85MPa, 6 tar pi = 0.9 + 2.7MPa, déi vei dong cor hai ky tau thiy khong tang ap p, = 0.6 + O.8MPa, c6 ti ip p)= 0.8 + 1.7MPa nh cong ap 1s Gia tri p; dbi voi ede dong co Ling Ap phy thuge vio mire dO ting Ap va thoa man gidi han mhigt d6 va p suat cho phép trong xilanh, _ Céng suat ca dong co tong mg veri cng trong xilanh cia chu trinh kin goi la cong suat chi thi, Theo (7.1) cong chi thi cua chu trinh trong mét xilanh: L=py.=10 2 Sp, Céng suat chi thj cia mot xilanh My duge xde dinh theo sé ky va tée dé quay cua dong co theo céng thie: aD? 4x60 10° Sepn trong dé: n- téc d6 quay cua déng co, viph; z- hé sé ky cia dong co. Hé sé ky 1a s6 hanh trinh sinh cng trong m6t vong quay cua true khuyu ding co. Nhu vay. voi dong co hai ky 7 = 1 va dong co bin ky z = 0.5. Khi xéc dinh céng suat chi thj cua dong co mhiéu xilanh theo két qua tinh toan cia chu trinh cOng tae gid tri Nj, drge xem la bang nhau cho tat ca ede xilanh. Trong trudng hop nay. cong suat chi thi cua dong co duge tinh theo cong thite:250 CHUONG ~ 13,1D*Sep,ni (74) 4x60 Trong cdc céng thite (7.4) don vi ap suat tinh bing kPa; céng sudt tinh bing W; D, § tinh bing mét va n bing v/ph. Cong thite (7.4) cho phép danh gid cong suit chi thi cua dong co N, theo ede thong sé két ciu chinh cua déng co. Phuong trinh céng suat chi thj 6 trén thudng duge ding dé xd dinh céng suat cia ding co khi da biét p;, V5 van. Dé ph cha nhau vé ly thuyét BCDT tau thiy, thudn tign hon la dua céng suat Nj vé biéu thite co mdi quan hé true tiép v6i cdc thong s6 co ban cia ding co. Véi ¥ tudng dé B.S. Stechkin dé xuat cong thire sau: (75) 6 diy 4, la mat d6 ctia khong khi nap. Day la phuong trinh cho phép dy doain, quyét dinh su Iya chon hudmg va phuong phip hoan thign dong co vé sau. Qua trinh bién ddi nang Iuong hoa hoc ca nhién ligu thanh nhiét nang va sau dé la co nang xay ra trong m@t dong co‘ cho dit la Iy tudmg, vé nguyén tae cing khéng trinh khoi mot luong nhigt bj tn that do nha cho nguén lanh Q> theo dinh luat nhi t dong II, Phan nhiét lugng duge chuyén thanh céng ¢6 ich trong déng eo hoan toan ly thuyét nay, nhu da trinh bay © Chuong 1, duge danh gia bang hiéu suat nhiét Trén cdc dong co thye, qua trinh xa khi km theo 1a sur ton that mhiét, duroe quy ude la nha nhiét cho nguén lanh trong chu trinh ly thuyét, Ngoai tn that nay, su bién doi nang long trong xilanh dng eo thyc con co nhimng t6n that naing Ixgng bé sung khac, vé nguyén tic co thé khéc phuc duge va phu thude vao su hoan thign cua chu trinh cng tac, thé hign qua két cu va dieu kién khai thae ctia dong co. Cac t6n that nhiét 1a do nhién ligu chay khéng day da va do truyén nhiét tir méi chat cOng tac cho thanh vach xilanh. Nguoi ta ding higu suat chi thj 1; dé tinh tét ca tén that nhigt trong chu trinh tinh toan etia déng co thye. Higu sudt chi thi la mot tiéu chi danh gid sir hoan thign str dung nhigt ciia nhién ligu cung cap cho mdi chat cng tae. Higu suat chi thi 14 ty sé gitta lwong nhiét bién d6i thanh céng chi thi L; (cong gian né cua khi trong xilanh cua dOng co thuc) véi Iuong nhigt c4p dé thyc hign sinh ra céng 46: 10) (76) Néu nhu Q; durge cap boi nhién ligu trong mét gids, thi gid t Q1= Gr Or 2.72) o diy: Gr-tigu thy nhién ligu gid ke/gid; Or nbiét tr thdp cua nhién ligu, kilkg, ne ciia né duge tinh bing: Luong nhigt wong ting v6i cong chi thj tong 1 gid: 1, = 3600 N, (78) 6 day 3600 la duong lugng nhigt cia cdng 1 kW.gid, kI/(kW. gid),CAC CHI TIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 251 ‘Thay thé biéu thie (7.7) va (7.8) vo phuong trinh (7.6), ching ta ¢6 duge: _ 3600N, _ 3600 (79) GO, 6 day gy la suat tigu hao nbién Figu chi thi, ke/(kW gi= Gri N (7.10) jéng va higu swat chi thi e6 thé duge xde dinh theo sé ligu do va cOng suat chi thi cla déng eo Ny, long tigu hao nhién ligu gids G Theo sé ligu thuc nghiém, déi voi ding co diesel tau thuy hign nay c6 n, va g 6 trong gidi han sau: i & Dang co bin ky. 0415 + 0,555 0.205 + 0.155 Dang co hai kj 0,44 + 0,575 0,194 = 0.150 Theo mot hutme hdc. g: c6 thé tim durge bing eéch tinh todn cde qué trinh Lim trong xilanh dong co. di vai Iugng tiéu thy ni gids Gy. €6 thé xac dinh bang eich gidi két hop v6i hai biéu thie cua luong tigu thy khong khi trong mot gity Gg. C6 the dieu dign lugng tigu thy khong Khi gig theo lugng tiéu thy nhién ligu gid nhur sau Gy = 28.97 aLoGy aay Ngoai ra, Gx con 06 thé bigu dién qua kich thuge xilanh dong co D va S, mit db khong, khi y, va hé Szniy.n, (7.12) trong 6; (7.13) Tir cc phuong trinh (7.11) va (7.12) voi uu y tinh mat do khong khi theo (7.13), ching ta tim duge Gy iPM. Ax831401,7, (7.14) Thay biéu thite (7.14) va (7.4) vao (7.10), thyc hign bién doi, chting ta ¢6 duroe: 3 Pale = 433—Pee 7.15) 6 al D, ‘ Céng thite (7.15) duge str dung dé xdc dinh suat tiéu hao nhién igu chi thi bing phyong phap tinh toan, Thay biéu thite (7.15) vao phuong trinh (7.9), chiing ta c6 duge higu sudt chi thins 7, =8314 (7.16) QP. C6ng thre (7.16) ding dé danh gid higu suat chi thi nj trong qua trinh tinh toan,CHUONG ~ 7.2. TON THAT CO GIO TRONG DONG CO Mt phan céng suit chi thi gian no trong xilanh bi tiéu hao cho ehinh sir hoat déng etia dong co ma khong duge sir dung cho phy tii. Cong suat sudt nay durgc goi la eGng suat t6 that co gidi. Cong suit tin that co gidi gém: Ton that cong sudt cho ma sat Nog. la cng suat tn hao 1én nhat trong phan tén that co ra boi ma sat trén cac bé mat tiép xtic cita céic cap chi tiét chuyén dgng tong déi nhau, cde cum chi tiét e6 ma sit lin chinh Ia piston va sec-mang tiép xtc vai vach xilanh cfc ¢6 Khuyu; 6 dé chink: chét piston (véi 6 chot va dau nho thanh truyén, con trugt): true phan phoi va xupap vai ede dng dn hudng. tr tén hao anh hoae digu kign Trong thye té str dung dong co, hang loat ning yéu t8 anh hudng dén gi cOng suat cho ma sit. Chang han, khi ting tai trong sé am ting ue khi thé tro tng nhanh te dé quay ctia dong cor sé Lim gia tang lye quan tinh, dan dé kim xa bdi trom trén cae bé mat tiép xue cua céie chi tiét chuyén dong: khi sur dung dau béi tron co chat lyong kém: hoge phi huy ché d@ kam vige binh thirimg cua hé thing boi trom va kim mat cling nh trang thai ky thugt eta dng co xu di ~ tat ca edie yeu t6 ndy sé kim Ging t6n that cng suat chi thi cho qué trinh ma sit Tin that cong sudt cho hénk trinh bom ewa piston Ny gay ra do tr khang trong hanh tinh nap va x khi, Cae tén hao céng sudt nay phu thudc vao ché d6 lam vige cua dong co. kich thude va két edu eta hé thong thay d6i khi. Trén dong co hai ky khong e6 ton that nay. Ton that cong sudt cho dan dong ede 16 hop b6 chi phi cong sudt dé din dc u chung déng co khéng thé hoat déng binh thuémg dugc, ede thiét bi dé 1a: hé théng Lim mat. hé théng bdi tron, hé théng nhign ligu. hg théng digu chinh va v.v. Chi phi cdng suat cho din dng cdc thiét bi bé tro’ phy thude vio str hoain thign két cdu, kich thude va trang thai ky thudt cua ching, ror ding cu Ny thong thuimg gdm cée Ton that cong sudt do site can khdng khi N.. khi tinh dén tiéu hao cng suat dé khie phye site can gitta ede chi tiét chuyén dong trong khéng khi, chang han chuyén dong ctia co cdu KTTT, bainh da va .v.v Ton that céng suat cho dan déng may nén khong khi Ny phy thude vao kich thuée va kigu loai may nén Nhu vay. ton that co gigi ins tng ctia cae t6n that thinh phan ké trén: Nox = Nas + No + Nie + Noo + My (7.17) Ngoai céng suat Nip. ton thit co khi con duge danh gid bing dp sudt tén thdt co khi srung binh py vi higu sudit eo Kh Ny ‘MGt phan cng sudt chi thi ctia dng ca chi phi cho tén that co gidi. Vi vay. twong tu vii Khai nigm dp sudt chi thj trung binh, ngudi ta dua ra Khai nigm ap sudt tén that co gigi trung binh nhu la mdt dp suat quy ude khéng déi dé khic phue stre can tinh sinh céng, da tiéu hao mat céng hing cdng etia chu trinh céng tac. Noi edch khée, ap suat tn that co gidi trung binh Li cdng ring ctia ede t6n hao co gidi khi thye hign m6t chu trinh cdng tic hode cde tn hao co giéi cho mét don vj thé tich cdng tic xilanh Phan t6n hao ma sat 6 cde sec-ming voi vich xilanh chiém ty 18 lon nhdt (55 = 65%) trong ton b@ tén hao cho ma sat. Boi vi cdc see-mang c6 nhiét db cao, dae biét la hai sec-CAC CHI TIEL CUA CHU TRINH CONG TAC mang diu tién 6 phia dinh cua piston c6 sip suat rigng lén vach xilanh cao (see-méing déiu tién co ap suat twong durong p,). cting nhur sur lot khi qua ede Ang lm cho dieu kign boi tron vi véich silanh khong thudn le. ‘Ton that cho din dong cae thiét bi bd trg py Lap trén cde déng co. chiém ting thé vao Khoang 1.5 + 3.0%. Tén that bom trén cde dng co bin ky 6 digu kign xa khi binh thudng khéng vurot qua 1.5 Cée ton that cho site can khong khi p,. do rat nho, nén thong thudmg dirge bo qua. ‘Ton that cho din dong may nén khéng khi e6 pid tri trong khoding $ + 12%. Khi sir du nang hrong khi xa cua déng co dé dé chay tuabin din dng may nén khong khi, mot giai phap rit pho bién hign nay. thi ton that nay coi nhu bing khong. Gidng nhur cong sui co g 6 tren, ap suat t6n that co gi 1m chace tinh bing ting ede dip suit t6n that eo gidi thanh phan i trang binh Pov > Paws P+ Pout Poo + Ph (7.18) Dé xae dinh Ap suat ton hao co gidi trung binh hi Ong cd mot cong thie chung dat d6 chinh xae cao dé c6 thé tinh toan vai phan tich, eting nhur thiét lap quy ludt chung su thay déi cua no trong nhimg digu kign lim vige khie nhau cua dong co. Vi vay. thong thuong, dé xée dinh py van sir dung phuong phiip thye nghiém. cho phép tinh toan gia tri ton that 6 nhiing trung hop rigng biét Tat cd cdc thinh phin cua dp suadt tén that co gidi tung binh déu tang lén khi tang te do quay cia dong co hode la ty 1é véi dai hong lign quan mat thiét voi né — tc dé trung binh piston Cy. Ton that cho ma Ig bie mot vai t6e dG trung binh, con t6n that cho dan dng eae thidt bj bo tra thi ty 1¢ bac hai. Vi vay. sur phu thude cia dp si m that co gigi trung binh véi ede ehé 9 te dO c6 dang chung la Pp, =a+bC, +dC2 (7.194) Tée dé trung binh ctia piston c6 quan hé v6i tbe db quay 1 nhur sau Cy, ~ S’30. Vi vay 6 thé viet lai phuong trinh pp theo tée d6 quay Py = A+ Bn+Cn? (7.196) ‘Thanh phan thir nhat trong vé phai cua phurong trinh trén 1a « hode A = const nén doi khi duge goi li dai lugng ma sit gidi han (boundary friction), Ma sat ny xay ra gitta cate be mat chi tiét eta dong co ma 6 dé khéng du didu ki tron thiy dong. Day chinh li ma sat gitta cde sée-mang v6i vich xilanh & gin ving DCT, DCD va o cae 6 dé chinh cua true khuyu chiu tai nang. Ma sat ntia khé do tigp xiie ye tgp gitta céic bé mat chi tiét, n6 xay ra khi bé mat chju tai nang va chuyén dng tuong ddi chim hoae phai chiu tac dung ctia gia toc dot ng6t va doi huéng. Khi dé. ché d6 bdi tron thay déng bi pha huy tam thoi dé xuat hign ma sat nia khé. Céc ving trong dong co e6 thé xay ra ma sat mira kho Ki cae 6 dé ctia true khuyu, thanh truyén, bé mat cia see-mang vi vach silanh & ving DCT. DCD va 6 hiu het cde b6 phan trong thoi gian khoi dong, Thanh phan thir hai cua vé phai phuomg trinh (7.19) ty 1é ble nhdt voi tée dd piston Ong co va ¢6 quan hé véi lye ean trurot thiiy lye xay ra gida cdc bé mat bdi tron thiy dong trong déng co. Lue ean truwt ddi voi mot don vi dién tich bé mat f; durge xe dinh:CHUONG 7 1= widv/dh) = pawn) (7.20) Gday: pt- d6 nhét dong lye ctia dau boi tren dvidh - gradient tc d6 gitia cde bé mat tiép xtc: ted twee ddi ta ha bE mat tiep Ah - khoang eich ita hai Ung voi mét d6 nhot (nhigt dé xac dinh) va bé mat cho trudc, dai lurgng Av ty 1é voi toc 6 trung binh etta piston Cs, ‘Thanh phan thir ba ciia vé phai phurong trinh (7.19) quan hé bac hai véi tée do trung binh piston. Thanh phan nay tinh dén ede ton that do lam chuyén dong r6i dong khi trong dudng éng nap va x cia dng eo. Tiéu hao nang Iuemg do kim chuyén dong xody dong khi 6 quan hé bac hai vi te do cia dong khi, do vay efing e6 quan hé bie hai vai toc 46 trung binh ciia piston Phin lon tén that co gidi phy thude vio bile nhat tbe 6 ciia piston, vi vay, di khi mot § tai Ligu md ta quan hé pm, “AC) theo kinh nghiém gan ding & dang tuyén tinh hur sau: Pw =O PCy (2.21) 6 day a va b 1a hé sé thue nghiém. phu thude vao kiéu, cau tao, kich thude, sé xilanh va trang thai nbiét ctia dng cor _ Ddi vai dong co co budng dot phan céich a = 0.103 va 6 = 1,015; d6i voi dong co c6 buong dot du bi a = 0,103 va b = 1.0135; doi vai dong co cd buéng dét thong nhat a = 0,088 va b = 1,0118. Qua dai Iuang pp c6 thé xac dinh céng suat tn that co gidi va su thay déi cua né theo t6c 46 quay ctta déng co hoge 1a téc dé trung binh piston chi déi voi mot loai dong co.cu thé. Sti dung py nhu ki mot thong s6 chat lugng dé danh gid cdc tn that co gidi ctia cac déng co . boi vi khdng thé so sénh gidta va kiéu dong cor khdc nhau khi ching yéu iu lign tue dieu chinh theo hao mon hoge stra di déng co. Vi dy 7.1; Mét déng co bén xilanh, mot hang thang dimg ¢6 duéng kinh xilanh D = 81mm. hanb trinh piston $= 78mm. MGi piston co phar ép xiwe voi viich xilanh) dai 65mm. Tai ché do dn dinh cita dong co, tée d6 trung, he gitta piston va vach silanh 14 0,004mm. Daw béi trom ciia déng co la SAE 10W-30, cho biét & nhigt d6 dn dinh ciia déng eo 9 nhst dong lye ea dau tai bé mat piston-xilanh Li 0,006N.sim’, Hy tinh lye ma sat trén mgt piston 6 digu kign néi tren Str dung phurong trinh (7.20), £, = (d/h) = (Av/Ah) = (0.006N.s/m”) (8,2m/s)(0,004x 10m) = 12.300N/m* Dién tich bé mat tiép xdc gitta piston va vach xilanh: A= aDh = 3,1416 x 0,081 x 0,065 = 0,01654m> Oday A= 65mm la chiéu dai cia phan dan hudng piston. Lye ma sat tic dung én mot piston: Foy, = fA = (12.300N/m?) (0,01654m") = 203,5NCAC CHI TIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 285 Théng s6 tong quat hon ca la higu suat vi cong suat chi thi trong xilanh dng eo Ni: ‘Tir biéu thite (7.22) thay rd ring higu sudt yy, danh gid toan bé cdc tén that co gidi tren dong ¢9, boi vi n6 tinh dén khing chi gia tr] tuy@t ddi Np. ma edn tinh twong dbi Ny/ Ni, Nhér higu suat co gidi Mm c6 thé danh gi sy hoan thign vé ket cau cua dong co, so sinh gitta cde kigu dong co khde nhau. Nho wu diém nay ma higu suat co khi duge sir dung rong rai nhw la mét théng sé co ban dé danh gid cc t6n hao cor gidi trén dong co. Khi m = const (chang han nhu trén dong co diesel - may phat dign) thi Nyy = const, khi gia phu tai nm gidm theo biéu thite (7.22) vad ché dO khong tai (Na, = Aj) thi bing khong. Noi céich khae, khi khéng c6 phu tai bén ngoai (ché dO khéng tai) cong suat chi thi tiéu hao hét cho viée khe phue ede tin that co gisi Theo sé ligu thute nghiém, déi vai dng co bin Juay trung binh ¢6 Nw = 0.84 + 0.92 va Nm = 0.75 + 0,85 voi dong co cao téc, con adi vei dong co hai ky tie dé quay thdp = Tm = 0,87 + 0.94 7.3. CAC CHI TIEU CO {CH CUA DONG CO Cae chi tiéu c6 ich ctia dng co gém cé Ap suat ¢6 ich trung binh p., cong suat c6 ich higu sudt c6 {ch me va tiéu hao nhién ligu ring ge. Ap suat c6 ich trung binh p, la dp sudt khong déi trung binh quy wéc. tae dung lén piston trong hanh trinh sinh céng dé thyc hign mt cdng, tuong duong véi céng cé ich, lay tai bich ca truc khuyu dén chan vit hoZe mét ho tigu thu khée, Noi mot cach khac, Ap sudt 6 ich trung binh p- li céng c6 ich riéng ctia dong co. Ap suat co ich trung binh p, duge tinh sau khi trir tit ca tan hao nhiét va co, duge vi hur sau: Pe= Pim Pm (7.23) Dé danh gid céc chi tiéu 66 ich trén e9 s6 tinh todn cde qué trinh cong tae cua dong co, xac dinh dp suai e6 ich trung binh tir moi lign hg phy thude vei dp suit chi thi trung binh cia chu trinh céng tic véi hiéu sudt co khi. Theo cach tuong tyr nhw bieu thite (7.22) ¢6 thé vit m= pep tr d6: Pe= PM (7.24) Ap suat c6 ich trung binh p, 1a m6t trong nhiing chi tigu quan trong eta chu trinh céng tac, dc trumg cho mite dé sir dung cé ich thé tich c6ng tac xilanh, mire d6 ting dung tang ap va cudi cing la sy hoan thign ché tgo dong condi chung. Di vGi dong co bin ky khng ting dp p_ = 0,5 + 0,6MPa, c6 tang ap p.= 0.8 + 0.25MPa, 6i véi dong co hai ky kh6ng ting dp p, = 0.45 + 0.65MPa, 06 ting dp p= 0,75 + 1,7MPa. Trong nhting nam gan day cée nha ché tgo dng co khong ngimg ap dung céng nghé moi dé nang cao gid tri ap sudt c6 ich trung binh, véi dong co diesel bin ky tau thiy 3,5MPa, con dng co hai ky pe = 1,7 + 2,2MPa.256 CHUONG 7 Céng suat 6 ich Ny, cling nhu p., khi tinh trir di tat cd cde cdng suat ton that nhiét va. ce gidi trong dong co: No=N ” 0. Dé chuyén tir \, sang N. thuimg sit dung higu sudt co gidi mm. Khi dd bidt wid tri ctia no état ca ché d6 Lim vige chinh cua dong co (theo két qui thir nghigm trén bang thir) Ne= SiN (7.26 Cée cng thite da din 6 trén (7.4) va (7.5) déi véi cong sudt chi thj eiing c6 thé ap dune ic dinh cong suat NV, (thay thé p, bing p.): 13.1D° N (7.27) Ly ni 2 60 a FMM 6 day 1°) 1a long khdng khi can thiét ly thuyét; déi véi loai nhién ligu diesel ¢6 thanh phan strung binh Ly = 14,3ke/ky, ‘Tir e6ng thite (7.27) eiing c6 thé tinh duve eng suat t6n hao co gidi Ny Khi thay thé pe bing pa: (7.29) Cae cong thie (7.27) va (7.28) cho phép nhan xét vé cach thite dé nang cao cong suat ctia dong co diesel tiu thiy. ‘Theo do, c6ng suat co thé nang cao bang cach tang kich thude co ban ciia dng co nhur D, S. =, i, tang tée d6 quay n, t6c d6 trung binh piston Cp, cling nhur cdc gidi phap cai thign cae thong sé ctta qua trinh lam vige nj, ns, @ va cdc thong sé khéc. Mémen quay c6 ich cua dong co M, li momen duge xae dinh & dau ra ctia truc khuyu dong co. M. duge xac dinh trén bang thir. Gita momen M (tinh bing N.m) va edng suit (tinh bang kW) c6 méi quan hé sau 1, (7.30) o 2m n trong dé 1 1a tée dé quay cua dng co, v/ph. Chi tigu tng hop vé cong 66 ich dong cer quan trong nhat la higu suat e6 ich ne, d6 a ty sé gitta lumg nhigt duce chuyén thinh cng c6 ich o true khuyu voi lgng mhidt doe cp cho dong co dé thy hign cong nay ne LQ (731) Theo cdch twong tr nhw h chi thi nj, higu sudt c6 ich c6 thé con durge xae dinh theo suat tiéu hao nhién ligu rigng ¢6 ich: Gy/Ne la suat tiéu thy nhién ligu e6 ich, ke/(kW.gid). Do gi/e. dni nén: Be> Sil Tn (7.33)CAC CHI TIEU CUA CHU TRINH CONG TAC Gia ti ctia tiéu hao nhign ligu rigng ge theo phuong phap tinh todn qué trinh dng tae duge xae dinh theo céng thite (7.33). Theo sé ligu thye nghiém, tiéu hao nhién ligu riéng ge Gi v6i cde dong co diesel tdu thay ¢6 gid tr trong ede khoang nhur sau Dong co ge. KWKW. gid) Ne Thdp toc 0,160 + 0,205 0,54 = 0,42 Trung tbe . 0,165 + 0.215 0,52 = 0,40 Cao tbe sos 0.210 = 0.225 0,41 = 0,38 Cao the (vi D<0.18) 230 = 0.250 0,375 + 0,345 c higu suat cua dong con, thm. Me. cing nhur gitta cae higu sudt nhigt ny, va higu cua chu trinh tinh ton so v6i chu trinh IY twong (mg) ¢6 méi quan hé nhur sau: Me=TMm va n= nny Theo d6, hiéu suat c6 ich s& co moi quan he: =nMeNIm (734) la tich cia céc higu suat nhiét, higu suat trong doi va higu suat co gidi, dae trumg cho mite do hod thign chu trinh ly tudmg, mute dé cua chu trinh tinh toan dat gan dén chu trinh Ly twang va cubi cing 1a mite d6 hoan thign két cdu va ehé tao dong co, Vi dy 7.2: Sé ligu thir nghiém ciia mat dang cor diesel nim xilanh, 4.262,3 em’ nhur bang sau: ky, thé tich xilanh n(viph) | Mé-men(N.m) | Higu suat co gid ty (%) | 1000 311,65 38 i 3000 348.24 18 5000 303,52 2 Tinh 1. Céng suat chi thi ctia déng co 6 tée 46 quay 3000v/ph 2. Ap suat eo wii 6 t6¢ d6 quay 1500v/ph 3. Céng suat tin hao do ma sat 6 toe dé quay 4000v/ph Gi 1. Sir dung céng thite (7.30) tinh duce edng suat e6 ich Ny ctia dong co & 3000v/ph: Lion ! 9.55 955 10° 348,24 x 3000 = 109.4 kW ‘Tir phuong trinh (7.26) tim duoc cdng suat chi thi My, Neitn) = 109,4/0,78 = 140.3kW 2. Sir dung céng thite (7.25) dé tim cdng suat ton hao do ma sat 61 = 3000v/ph Nm = Ni = Ne = 140.3 ~ 109.4 = 30.9kW258 CHUONG > Voi cing khai niém véi p, tir cng thite (7.29) tinh due Ap suat tn hao co gidi p,, theo cong suit No: y 131D*S tri vio cng trong do Vi, = (RD'S/4)xi 1a thé tich cOng te etia dong eer va bing 4.262.3em". Thay 2 thre trén, ta sie dinh dure: 30.910" Pu =F 289.3kPal V4 462.3% 10° x 3000* 05 z Ap dung cach tinh cia cau 1) va 2) tinh duge ede gid tri N,N, 1 vit Np 6 tbe d6 1 = 1000v/ph A Mn =——10 **311,65% 1000. kW 985 N= Nelt\n = 32,6/0,88 = 37,1 kW New _ 37.1 -32.6=4,5 kW Pa Ast 25.2kPa TBIx4 x 4262.3 «10 x 1000 05 ‘Tuong ty, tinh ce gid tri Ne N, va Ny 6 te dn = 5000v/ph 10° x 303,52 x 5000 = 158,9 kW No 9,58 9.58 yy, = 158,910.62 = 256,3 kW Ni = Ni = Ne = 256.3 ~ 158.9 = 974 kW 97,4 10° , Pn = T3Ixt =548kPa 7 % 4262,3 «10 x 5000 « 0,5 Ap dung phuong trinh (7.19), ap suat tin hao co gidi trang binh eo dang: Py = At Bn4Cr inh trén ta 6: Thay cdc gid tri da xde dinh vio phuron; On = 1000 viph 125.2 = A + Bx1000 + Cx1000" Gn = 3000 viph 289.3 =A + Bx3000 + C3000" On = 5000 viph 548,0 = A + Bx5000 + C5000? Giai hg phurong trinh trén dé tim gid tri 4, B va C: A= 78,625 B= 0,03475 C= 11,825x10%CAC CHITIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 259 Bay gid, sit dung eae gid tri A.B, C va te do quay 1500v/ph i tri » thay vao phurong trinh (7.195) dé tim py & + 0,03475%1500 + 11,825%10° «1500? = 157.4 kPa, Po = 78. 3. Sir dung céng thite (7,196) vai cae hé sO da xe dinh dé tim ap suat tin hao do ma sit py & n= 4000v/ph: Po. = 78,625 + 0,03475»4000 + 11,825% 10 «4000? = 406,83 kPa Tir cOng thire (7.29) voi hu y Vy = (wD*S/4)xi — la the tich c6n; 4.262,3em’ nhu da ndi 6 edu 2 etia bai tap. ta due: tae ctia dong eo va bing PEA 4 42623 10% 4000 0,5 x 406 83 = 57,85 A 7.4, TINH TOAN VA XAY DUNG BI 7.4.1 Xay dung dé thi p-V BO CONG CHi TH] LY THUYET Nguoi ta xdy dug biéu dé cdng chi thi ly thuyét theo cae sé ligu ca chu trinh tinh toan, Bigu dé nay 1a dir ligu eo ban dé tinh ton dong Ire hge va d9 bén dong co. Xav dung bieu do céng chi thi duge thyc hign bing phuong phip gisi tich, boi vi xy dyng theo “hueng phap dd Cae diém tung d6 caa duéng cong nén va gidin né da bién duve tinh theo ei ing, thie sau: ~ Di vei qua trinh nén; pe ~ Déi v6i qua trinh gian no: Pp" wry Oday V/V, =e. li ty 96 thé tich tai thoi diém dan, s6 nén tng v6i thoi diém dang xét P ‘t voi thé tich budng nén, thye chat 1a ty ic SO (tir 1,0 dén & ~ dk duémg cong nén da bién, tir p dén = — di v6i duong cong gitin no da bién). Thuan Igi edn & chd chi cdn mot gid tr] 1/7, dé tinh toan ca hai dung cong nén va gidin nd. Trong do, hai diém tung dQ cia hai dugg cong nén va gifin ng tuong tmg voi mBt diém trén true hoanh, lam cho viée xay dung biéu dé kha don gidn. Biéu dé cng chi thi ly thuyét cua chu trinh céng tac trong toa d6 vudng gée p-1//, khong c6 thir nguyén, Thé tich tuyét di d6i V/V, dé ding tim duge bang each nhan ty sé omg, hop nay 1a mot hé true twong img véi gi tri tuong ‘< Voi thé tich V, ctia budng nén Doi voi dong co bon ky ye AI (eV:260 CHUONG > Dai voi dd ‘1 (ey ~ Ve 6 dy by = (e— wy/(1 ~ Wy) ~ ty 86 nén hinh hoe. tinh toain cae diém tung d6 etia dudmg nén da bién va gidin no mdt cach thudn Igi, nen thye hign theo dang bang cho trén bang 7.1 Bang 7.1 Bang sé liéu dé vay dung do thi cong chi thi Terry | mae) LOT | nM | poe | mle) LEY | pe MPa [pm 0 CC | L 0.0969 | rT o | kp rade Po | Paty 1,50 | 0.1761 175 | 02430 - 2,0 0,3010 — 2s | 93979 P$0 foam = _ 40 0.6021 | - —_ | 7 60 | 07780) [ - 8.0 09031 | in - 10.0 1,0 _ 20 | 10792 TE - ce | tee | mige mL pm | mle Lm, Gia tri pe, Pu Pe Va ps la cde diém cén thiét va cling 14 cae thong 2 ché (kiém tras cho phit hop véi chu trinh tinh toa. Trinh ty xay dumg biéu dé cdng chi thi ly thuyét cua chu trinh tinh todn dgng co (hinh 7.2) nur sau 1) Thiét 14 Khi Iya chon cac ty Ig biéu dd dé xy dug dé thi nén dua theo ty sé: 2 3 clic ty 18 dé xdy dumg bigu dé m, va m/V pom JV, m, .04 + 0,06MPaimm: mylVe = t 18 biéu d} theo truc hodnh (ty sé thé tich), théng thu’ng mot dom vj etia tru. hoanh 6 trong khoang 15 + 20mm. G day: mp - ty If biéu d6 theo truc tung (ap suat), thong thutmg mp = 2) Ve ede duong thing khéng ché ap suit khong déi ea mdi truime py va tang ap p.. 3) Trén ede durdmg thing dig vudng g6c véi truc hoanh, img véi cde gid cae diém twong img v6i tung 49 da tinh 6 tong bing 7.1 cho dung cong nén x. itn no da bién, Noi ede digm vita x4c dinh véi nhau bang dudng cong trom ca vs zh, Sau do, ve tigp ede dudmg e-y va y-z ctia qua trinh chay,CAC CHITIEU CUA CHU TRINH CONG TAC 261 4) V@ cae duimg thing cua qué trinh thay di khi (dung xa khi b-r va. duong nap r-a) doi voi dong co bon ky tu thiy, voi gi thigt 18 p suat Khong di c6 tn thi c6t trén duémg nap (-Ap,) va tre khiing trén dug xa ki (+Ap,); cde dudng thang ap st khéng doi ciia qua trinh nap va xa khi xay dung 6 diéu kign tuyét di: déi vei dong cor diesel tau thiiy bon ky khéng ting ap (hinh 7.2a) p, < po va p, > po: doi voi dong co diesel tau thay bdn ky c6 ting dp (hinh 7.25) py po, trong 6 pa > pe. Déi véi dng co diesel tau thay hai ky (hinh 7.2c) cde dudng cong ct trinh xa va nap trén biéu dé cng duoc ding kin (vi vay duge goi li “phan dudi” cua biéu da) die rung cia qué trinh xa va quét khi trong nhimg hé théng thay di kh khae nhau: sau khi mé eita xa (hoe xupap xa), ap suat trong xilanh gidm xudng do ting nhanh tiét dién luu dong dong khi qua co cit xi (doan b-d): dén lie mé at trong xilanh thap hon ap suat quét mot it khi d6 6 giai doan nay cin phai tun thir diéu kign p,

You might also like

• Bảng tính Hydrostatic

  

  Document2 pages

  Bảng tính Hydrostatic

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet
• Chuong 31 6127

  

  Document10 pages

  Chuong 31 6127

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet
• Báo Cáo BTL TBNL1 (File N P)

  

  Document16 pages

  Báo Cáo BTL TBNL1 (File N P)

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Báo cáo thí nghiệm CHTK - Nhóm L01-08

  

  Document12 pages

  Báo cáo thí nghiệm CHTK - Nhóm L01-08

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet
• Máy phát điện đồng trục (shaft generator)

  

  Document4 pages

  Máy phát điện đồng trục (shaft generator)

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet
• 60 On Dinh Cua Tau

  

  Document4 pages

  60 On Dinh Cua Tau

  THÀNH NGUYỄN TẤN

  No ratings yet