DİJİTAL YAYINCILIK VE İÇERİK YÖNETİMİ

2. HAFTA

YAYINCILIK NEDİR?
Basılı olan; Gazete, dergi, tv gibi tüketim amaçlı olan şeylerdir.
Yayıncılığın yükselişe geçişi 19. Yüzyıla dayanır. Nedeni ise; kitleselleşme
çabaları bu yıllarda görülür. Daily mail’in dijital yayıncılıkta yapmış olduğu
arama motorlarının indexlenmesine sağlayan taktikleriyle birlikte diğer
gazetelere göre daha çok ön plana çıkmaktadır.

ELEKTRONİK YAYINCILIK NEDİR?

Manyetik alanda çalışan elektronik cihazlarla yapılan cihazlara denir.

DİJİTAL YAYINCILIK NEDİR?

Ülkemizde 1 Ocak 1997’de hürriyet ile başlar. Dergi olarak 1998 başlar.
1971 Gutenberg online kütüphane projesi. Dijital yayıncılık; dijitalleştirilmiş
veya sayısallaştırılmış yayınlara denir. 90’lı yıllarda dijital yayıncılıkta önemli
kırılma anları yaşanmıştır. Ülkemiz eski arşivleri dijital ortama aktarmada çok
geride kalmamıştır. Fakat günümüze kadar gelinen bu süreçte arşivciliğin
tüketiciler tarafından çokça fazla tüketilmediği görülmektedir. Dijital
yayıncılıkla beraber dezonformatif bilginin üretimi de arttı. Yayıncılık durağan,
dijital daha çok dinamik ve etkileşimlidir.

Yayıncılığın yeni boyutu -> bulut yayıncılık-> cloud-> içerik miktarı sorunsalı.

Dezenformatif bilgi;

3. Hafta konusu; Dijital yayıncılığın etik ihlalleri ve içerik ihlalleri – içerik

platformları ve bloglar
 4. HAFTA

İçeriğin etik ihlalleri;

Hedef kitleye hitap etmeli - sıkıcı olmamalı – konu bütünlüğü olmalı

İçeriğin olgunlaşması; vermek istediği mesaj, bilgiyi, tam olarak vermesi.

Kamusal alanda çekim sırasında toplum yararına olup olmadığı önemlidir.
Kamusal alanda suç toplumu rahatsız etme suçundan izin gerekmeyebilir.
Sosyal medyada birine atılan mesaj siber zorbalık suç unsurudur. Teşebbüs olarak
nitelendirir.

İçerik platformlarına içerik oluştururken dış kaynakları yani fotoğraf vs. gibi içerik
platformunda telif haklarına girip girmediğine bağlıdır.

Digital content creater – Dijital içerik yönetimi.

Dijital yayıncılık dijital ortamda kendi meslek ekolojisini yarattı. Bazıları içerik
oluşturucuları kendi kendine öğrenirler ya da metin yazarları gibi daha çok iletişim
alanında öğrenim görmüş kişilerdir.

Paraphrase- revize

Veri=İçerik, İçerik yönetilmek zorundadır.

 5.Hafta

İNTERNET;

TCP/IP – IP – TCP

G
^
K<-----------------------> A
^ ^
Encode / Decode

IP; Internet Protocol

TCP; Transmission Control Protocol

TCP; Gönderilen iletinin alıcıya gittiğini kontrol eden protokoldür.

Bir ip adresinin alabileceği maksimum değer 255’tir bu da 2 üzeri 8’e denktir.

Fakat 2 üzeri 8 256 eder bununda sebebi 256’daki 1 değeri kendimizi ifade eder ve
1 değeri eksilir.

2 üzeri 8’in önemi; verinin ölçülmesinde kullanılan en düşük bit rate 8 olduğundan
dolayı 2 üzeri 8’dir.

Rezerve ip; sabit bir sunucunun sahip olduğu sabit bir ip adresidir. Bununda sebebi
sunucuların sabit bir kimlik istemesinden dolayıdır. Çünkü, sunucular sürekli
olarak ip değiştirseydi sitenin erişimi sürekli olarak değişecekti.

127.0.0.1 her internete bağlanabilecek bir cihazın internete bağlı değilken sahip
olduğu ip adresidir.

Domain name; ip adreslerinden oluşan değerlere verilen kaynağın adıdır.

Domain Name: Alan adı, ip adreslerini maskeleyen şeydir.

 Bir web sitesinin çalışması için bir makinaya ihtiyaç duyulur. Bu da Hosting adı
altında verilen hizmetlerdir. Bu sayede web sitesinin içerisinde bulunan dosyaların
kaynakla alıcı arasında alışverişi sağlarken bu hosting sayesinde olur.

6.HAFTA

Alan adı belirlemesinde önemli kriterler vardır. Bunlar; alan adının Türkçe
karakter barındırmaması lazım. Seçeceğimiz alan adı veya sosyal medya hesapları
uzun karakter barındırmamalı. Genellikle 8-10 karakter arasında bir ad belirlenmesi
daha uygun olacaktır. Ayrıca adların seçilmesinde minimum 3 karakter kullanılması
gerekmektedir. Alan adları, dijital dünyada o alan adlarının bir kimliği olarak temsil
edilebilir.

www.___________.com uzantı adıdır.

Metadata: üstveri

.com Commercial; ticaret kuruluşlarının kullandığı uzantıdır.

.net Network; Bilişimle alakalı kullanılan bir uzantıdır.
.org Organization; organizasyonlarla alakalı bir uzantıdır. Ör; dernek vs.
.gov Government; Devletlerin kullandığı bir uzantıdır.
.k12 Kid 12; 12 yaş altındaki eğitim amaçlı olarak kullanılan bir uzantıdır.
.mil military; askeri amaçlı kullanılan bir uzantıdır.
.edu education; üniversitede eğitim amaçlı kullanılan bir uzantıdır.
.ac acedemia; ingiltere’de kullanılan eğitim uzantısıdır.

Alan adlarının uzantısı alacakken .com alındıysa .net boştaysa alınabilir. ICANN
bu duruma çok fazla müdahale etmemektedir.

.gov uzantısında sonunda o ülkenin kısaltması olacak şekilde bir uzantı yoksa eğer
o uzantı Amerika’ya aittir.

.mil uzantısı da .gov gibi sonunda o ülkenin kısaltma uzantısı yoksa Amerika’ya
aittir.

Nic.tr Türkiye’de ülke kısaltmalı uzantıları denetleyen bir kuruluştur.

 .ws
.xyz
.market
.bank
.life
Anlamlı kelime uzantılı alan adı epey çoktur.
.onion darknetlerde kullanılan bir uzantıdır.

Utf-8 Türkçe karakterleri barındıran bir karakter sistemidir.  Linux

Windows içinse window-1254 karakter setidir.

Alan adlarının ücretleri yıllık olarak ödenir. Alan adı kayıt edici şirketleri
ICANN’e bağlıdır. ICANN’nin logosu olmayan hiçbir alan adı kayıt edici
sitesinden alan adı tescil edilmemelidir.

Hosting Dosya bulundurma hizmetidir. Aylık olarak parası ödenir.

Hosting hizmetleri hızlı olmak zorundadır. Bunun da sebepleri; kullanıcının o

site içerisinde daha hızlı surf etmesinden kaynaklıdır. Kurulacak sitenin hosting’ini
alırken coğrafi farkları da göze almak gereklidir. Ör; site Türkiye pazarında olacak
ama hosting’i gidip Amerika’dan alırsak; sitemize bağlanacak kişi hız anlamında
çok sorunlar yaşayabilirler. Coğrafik yakınlığın önemli artılarından birisi; sitede bir
yoğunluk olduğu zaman hostinglerin bulunduğu merkez önemlidir. Ör; berlin’deki
sunucu ile amerika’da sunucu arasında böyle bir hususta önemli bir durum haline
gelebilir. Barındırmak istediğimiz işin ne kadarlık bir hdd’de kaplayacağı alanın ne
kadar olduğunu tespit etmek gerekmektedir.

Hosting;
-disk alanı
-alt alan adı
-email hesap sayısı
-ftp
-bant genişliği(aylık)

Bir hosting firmasının iyi olduğunun belirtileri şunlardır; alt alan adı, email
hesapları ve ftp’nin sınırsız bir şekilde sağlanmasıdır. Diğer türlü sınırlı bir şekilde
bir hizmet veriliyorsa o hosting şirketi iyi bir hizmet sağlayamaz.

Bant genişliği; bir siteye aynı anda kaç kişinin girebileceği gücü belirtir.
 7.HAFTA

Name.com internet ticari tarihinin en başından beri bulunan ICANN

tarafından tescil edilmiş bir sitedir.

WhoIs sorgusu bir alan adının kayıtlarında neler olduğuna bakabildiğimiz bir
yerdir.

Nameserver ayarı yapılmazsa hosting şirketinin verdiği hizmet işe yaramaz.

Nameserver ayarı; domain kaydedicisine gidilir oradan sahip olduğumuz domaine

gelip manage nameservers yerine tıklanır ve oradan nameserver adresleri karşımıza
çıkar.

Cpanel, Linux tabanlı işletim sisteminde kullanılan sunucu kontrol hizmetidir.

8. HAFTA
CPanel sekmeleri

E-Mail

e-mail accounts: e-mail hesapları demektir. Cpanel içerisinde açmak

istediğimiz ya da önceden açılan e-mail hesaplarının bulunduğu yer.

Forwarders

Burada herhangi bir e-mail adresine yönledirme yapar. Email yönlendirme

işini e-mail forwarders yapar

Email Routing.

Anahtar kelimelere göre emailleri ayıklar. Mailleri ayıklamakta denilebilir.

Bir domaine gelen maili spesifik bir servera gönderir.

Autoresponders

Mailleri otomatik cevaplamaya sağlar.

 Mailing List

Mailleri listeleme yapılan yerdir.

Global Email Filters

Genel olarak dünyanın kabul ettiği spam kelimeleri aktif edildiği yerdir

Email Filters

Kendimize göre anahtar spam kelimelerini ayarladığımız yerdir.

Spam Filters

Genel spam ayarlarıdır.

Calendars and contacts

zaman ve tarih ayarlamaya yarar.

Softaculous Apps Installer: içeriğini yapmak istediğimiz sitenin uygulama

yükleyicisi olarak ayarlamalar yapılan yerdir.

FİLES BÖLÜMÜ

File Manager
Sunucu içerisindeki dosyaları yönetmemize olanak sağlayan yerdir.
Files manager içerisinde bulunan ana dosyalar public_html içerisine
yüklenir. www, public_html’e girmeye sağlayan kısayoldur. Bir
sunucuda köke veya root’a yüklemediğin hiçbir dosya sunucuda
çalışmayacaktır. index, html, php, aspx olmazsa sayfa çalışmaz. .aspx
Windows tabanlıdır.
DATABASES BÖLÜMÜ

Mysql databases; kurmak istediğimiz veritabanının ayarlandığı yerdir.

Phpmyadmin; kurmuş olduğumuz veritabanlarının satır ve sütunlarının

kontrol ettiğimiz içerik yönetim panelidir.

DOMAİNS BÖLÜMÜ

Subdomains; bir sitede açmak istediğimiz alt alan adın açtığımız yerdir.

METRİCS BÖLÜMÜ; sitemizin istatistiklerine baktığımız yerdir. Burada

bu sonuçlara göre sitemiz adına bir yol izlememize yardımcı olan yerdir.